Choroby cywilizacyjne w wieku rozwojowym – zespół metaboliczny

Choroby cywilizacyjne w wieku rozwojowym – zespół metaboliczny u dzieci
łódzkich w okresie dojrzewania
Lifestyle diseases in developmental age – the metabolic syndrome in Lodz
children in puberty period
Katarzyna Kulińska-Szukalska, Joanna Golec, Iwona Ligenza, Danuta Chlebna-Sokół
STRESZCZENIE
Wstęp. Zespół metaboliczny do niedawna uważano za zaburzenie występujące wyłącznie u
osób dorosłych, stale jednak rosnąca częstość otyłości wśród młodzieży wiąże się z częstszym
rozpoznawaniem zaburzeń gospodarki lipidowej, węglowodanowej i podwyższonego
ciśnienia tętniczego w tym wieku.
Cel. Celem pracy było uzyskanie odpowiedzi na pytanie, czy w badanej grupie dzieci z
nadmiarem masy ciała występuje zespół metaboliczny lub jego składowe.
Materiał i metody. Badaniami objęto 132 dzieci w wieku 10–15 lat z nadmiarem masy ciała.
Przeprowadzono u nich pomiary antropometryczne oraz ciśnienia tętniczego krwi. Oznaczono
stężenie wszystkich frakcji lipidów i glukozy w surowicy.
Wyniki. Otyłość prostą rozpoznano u 94 dzieci, natomiast u pozostałych 38 stwierdzono
nadwagę; u 111 spośród nich występował centralny typ otłuszczenia. U 48/132 pacjentów
odnotowano hipertriglicerydemię, a u 22/132 obniżone stężenie HDL-cholesterolu, natomiast
u żadnego pacjenta nie stwierdzono nieprawidłowej glikemii na czczo. Wzrost wartości
ciśnienia tętniczego powyżej 90pc wykazano u 78/132 dzieci. Na podstawie przyjętych
kryteriów CEP/ATP III zmodyfikowanych na podstawie NHANES III, u 42 (31,81%)
pacjentów rozpoznano zespół metaboliczny, natomiast u kolejnych 46 stwierdzono
występowanie jednocześnie 2 cech tego zespołu.
Wnioski. Zespół metaboliczny rozpoznano u około 1/3 (32%) badanych dzieci z nadmiarem
masy ciała. Pojedyncze składowe zespołu metabolicznego, stwierdzone u większości
pozostałych dzieci z nadwagą i otyłością, mogą stanowić wczesny objaw nieprawidłowości
metabolicznych sprzyjających inicjacji tego zespołu. Wyniki badań wskazują na pilną
potrzebę wprowadzenia wczesnej profilaktyki zespołu metabolicznego, w tym przede
wszystkim nadmiaru masy ciała, przez powszechną edukację, dotyczącą głównie właściwego
odżywiania i odpowiedniej aktywności fizycznej.
Słowa kluczowe: zespół metaboliczny, dzieci, otyłość
ABSTRACT
Aim. The aim of the study was to answer the question if in children with body mass excess
metabolic syndrome or its’ elements can be diagnosed.
Patients and methods. The research covered 132 children with body mass excess, aged 10–
15 years, who had anthropometric measurements. Blood pressure measurement was taken.
High-density lipoprotein cholesterol and triglycerides and fasting serum glucose level have
been marked.
Results. Simple obesity was diagnosed in 94 children; the other 38 patients were identified
with overweight, while 111 of them had waist circumference ≥ 90 pc. Hypertriglyceridemia
was seen in 48/132 patients, while often higher concentrations of triglycerides were noted in
patients with obesity. Reduced concentration of HDL-cholesterol ≤ 40 mg/dl was observed in
22/132 patients. Blood pressure above 90 pc (for age, gender and height) was obtained in
78/132 children. On the basis of the criteria NCEP / ATP III, there was diagnosed metabolic
syndrome (3 or 4 components) in 42/132 (31.81%) of patients in the analyzed group, but next
46/132 of children were found to have both 2 components of this syndrome.
Conclusions. Metabolic syndrome was diagnosed in 32% children with body mass excess.
Discrete single elements of metabolic syndrome, elicited in almost all overweighed or obese
children may determine early symptom of metabolic disturbances leading to initiation of this
syndrome. Results of this study indicate the urgent necessity in introduction of early
prevention of metabolic syndrome, particularly body mass excess, by general education
concerning appropriate nutrition and physical activity.
Key words: metabolic syndrome, child, obesity