Na czym polega gotowanie indukcyjne

Na czym polega gotowanie indukcyjne
Ostatnimi czasy płyty indukcyjne zdobywają coraz większą popularność. Można na nich gotować
szybko, bezpiecznie i oszczędnie. O ich powodzeniu może świadczyć fakt, iż w 2003 roku we
Francji sprzedano ponad 160 000 tych nowoczesnych urządzeń. Sukces płyt indukcyjnych polega
na sprytnym połączeniu ze sobą procesów fizycznych w taki sposób, aby zapewnić jak największą
skuteczność grzania. Zasada działania kuchenek indukcyjnych polega na wytworzeniu bardzo
silnego zmiennego pola magnetycznego tuż pod blatem. Do wytworzenia pola magnetycznego
wykorzystywany jest prąd zmienny o częstotliwości 20 000 Hz i bardzo dużym natężeniu. Właśnie
to pole magnetyczne oddziałuje na dno garnka czy patelni. Zawirowania prądu elektrycznego (tzw.
Prądy Foucaulta) rozgrzewają naczynie do temperatury umożliwiającej zagotowanie lub usmażenie
potrawy. Zasadniczym warunkiem, aby pole magnetyczne zadziałało jest odpowiednie dno garnka
czy patelni. Dno musi być wykonane z materiału ferromagnetycznego i musi mieć idealnie
płaską powierzchnię.
Jakie są zatem mocne strony płyt indukcyjnych? Najistotniejsze jest to, że ciepło wytwarzane jest
bezpośrednio w naczyniu, co znacznie ogranicza straty energii. Aby lepiej to zobrazować można
porównać energię i czas potrzebne do podgrzania 2 litrów wody o 20ºC do 95ºC : płyta indukcyjna
zużywa 225 Wh i uzyskuje pożądaną temperaturę w 5 min; grzałka elektryczna – 320 Wh i 7 min;
tradycyjna kuchenka gazowa 390 Wh i 10 min. Jak widać gotowanie indukcyjne oszczędza nie
tylko energię, ale i czas.
Ważnym atutem prezentowanej metody jest bezpieczeństwo. W odróżnieniu od innych sposobów
przygotowywania potraw, ciepło na płycie indukcyjnej powstaje dopiero po postawieniu na polu
grzejnym odpowiedniego naczynia, które jest czułe na działanie pola magnetycznego. Tym samym
ryzyko poparzenia jest znikome, ponieważ blat kuchenki bez naczyń jest zawsze chłodny.
Indukcja – jak to się zaczęło
Prawa fizyki, wykorzystywane w metodzie indukcyjnej, są znane już od ponad 100 lat. To
zastanawiające, że płyty indukcyjne nie trafiły do naszych kuchni wcześniej. Zasadę działania pola
magnetycznego odkrył w 1831 roku angielski fizyk Micheal Faraday. Jednak musiało upłynąć 50
lat, aby odkrycie naukowca znalazło praktyczne zastosowanie. Najpierw nastąpiło to w przemyśle
metalurgicznym, gdzie nagrzewanie indukcyjne wykorzystywano podczas tworzenia stopów metali.
Kolejnym był sektor rolno-spożywczy, w którym indukcja pomagała podgrzewać metalowe kadzie.
W domach prywatnych z indukcji zaczęto korzystać znacznie później – w 1979 roku firma
Scholtes wypuściła na rynek pierwszy blat z podgrzewaniem indukcyjnym. Jednak cena tego
kuchennego udogodnienia była bardzo wysoka i niewielu mogło sobie pozwolić na jego zakup.
Dopiero w latach 90 w kuchniach pojawiły się blaty indukcyjne na większą skalę. Te były już
znacznie wygodniejsze i mniej kosztowne.
Indukcja dziś
Współcześni producenci prześcigają się w coraz to nowszych udogodnieniach płyt indukcyjnych.
Niektóre posiadają na przykład nowoczesny blat, na którym można w dowolny sposób umieścić
jeden lub kilka różnych naczyń, a układy kontrolno-sterujące dobierają optymalne warunki pracy.
Dzieje się tak dzięki udoskonaleniu obwodów elektrycznych, które ułożone są pod płytą indukcyjną
w taki sposób, aby jak najbardziej ograniczyć straty ciepła i aby zagwarantować najlepszy rozkład
powierzchni grzewczej. Liczne niewielkie cewki rozmieszczone tuż pod płytą umożliwiają
rozpoznawanie kształtów naczyń i dostosowanie pola grzejnego do ich dna.
Podstawową zaletą nowoczesnego gotowania jest bezpieczeństwo. W tym celu płyta indukcyjna
czuwa nad tym, aby temperatura w naczyniu była odpowiednia i aby gwałtownie nie wzrosła.
Rzadko zdarza się więc przypadkowe wykipienie potrawy, a jeśli już do tego dojdzie kuchenka
sama się wyłącza. Podobnie dzieje się, gdy na blacie znajdzie się jakiś przedmiot, zostawiony przez
nieuwagę kucharza.
Płyta indukcyjna – jak to działa?
1. Potrawy w naczyniach umieszczonych na
płycie indukcyjnej gotują się dzięki
oddziaływaniu pola magnetycznego na
dno garnka czy patelni. Aby zostało
wytworzone ciepło układy elektryczne
przetwarzają prąd zmienny z sieci
energetycznej o częstotliwości 50 Hz na
prąd oscylujący z częstotliwością 20 000
Hz. Przy takiej częstotliwości uzyskuje
się najlepsze efekty nagrzewania.
2. Pole magnetyczne powstaje w cewce
indukcyjnej, która wykonana jest z
przewodu ułożonego od spodu blatu.
Doprowadzony do cewki prąd zmienny
wytwarza pole magnetyczne w kierunku
prostopadłym do blatu, na jakim znajduje
się garnek.
3. Pod wpływem zmiennego pola
magnetycznego, w bardzo cienkiej warstwie ferromagnetycznego dna naczynia powstają
wiry prądu elektrycznego, które natychmiastowo oddają swoją energię – tak powstaje
ciepło.
4. Ciepło powstające w dnie jest przekazywane dalej do potrawy, dzięki materiałowi, który jest
dobrym przewodnikiem ciepła, np. aluminium.
Zapamiętaj
Obecnie kuchenki indukcyjne to kuchenne urządzenia, które umożliwiają najszybsze,
najbezpieczniejsze i najbardziej ekonomiczne przygotowanie potraw. Aby cieszyć się wszystkimi
atutami gotowania indukcyjnego należy pamiętać, że:
• blat kuchenki indukcyjnej w zasadzie pozostaje cały czas chodny, ale nagrzewające się
naczynie część swojego ciepła przekazuje otoczeniu. Dlatego blat wykonany jest z
materiału, który posiada bardzo niskie przewodnictwo cieplne. Czerwona poświata
pojawiająca się na blacie jest dowodem na obecność ciepła szczątkowego i zmusza do
wzmożonej czujności.
• przy korzystaniu z płyty indukcyjnej należy używać naczyń z ferromagnetycznym dnem,
które jest bardzo wrażliwe na działanie pola magnetycznego. Do takich należą np.
emaliowane garnki stalowe, żeliwne rondle, patelnie nierdzewne, patelnie ze stalowym
dnem.