docAnaliza lokalnego rynku pracy ze szczególnym
download 
Reklamacja Transkrypt
Analiza lokalnego rynku pracy ze szczególnym
ANALIZA RYNKU PRACY W POWIECIE KONIŃSKIM Ze szczególnym uwzględnieniem barier w zatrudnieniu dla osób długotrwale bezrobotnych z określonym II i III profilem pomocy Wrzesień 2016 1 Świadczenie działań aktywizacyjnych dla osób długotrwale bezrobotnych na podstawie Umowy nr 63/2016/78CRU oraz Umowy nr 64/2016/79CRU z dnia 11.08.2016r. SPIS TREŚCI WPROWADZENIE ....................................................................................................................................................................... 3 CHARAKTERYSTYKA POWIATU KONINSKIEGO .............................................................................................................. 4 CHARAKTERYSTYKA POWIATU ...................................................................................................................................................................... 4 PKB I ATRAKCYJNOŚĆ INWESTYCYJNA .............................................................................................................................. 6 RYNEK PRACY................................................................................................................................................................................................... 7 BEZROBOTNI Z II I III PROFILEM POMOCY- STAN NA DZIEŃ 26.09.2016R. .......................................................................................... 9 ZAWODY DEFICYTOWE I NADWYŻKOWE ...................................................................................................................... 11 ANALIZA UMIEJĘTNOŚCI .............................................................................................................................................................................. 15 CHARAKTERYSTYKA OSÓB DŁUGOTRWALE BEZROBOTNYCH............................................................................... 19 PSYCHOLOGICZNE, SPOŁECZNE I EKONOMICZNE SKUTKI BEZROBOCIA ................................................................................................ 20 DETERMINANTY FUNKCJONOWANIA OSÓB DŁUGPTRWALE BEZROBOTNYCH ............................................... 23 BARIERY WYSTĘPUJĄCE U OSÓB DŁUGOTRWALE BEZROBOTNYCH ........................................................................................................ 24 DŁUGOTRWALE BEZROBOTNY OKIEM PRACODAWCY .............................................................................................................................. 26 PODSUMOWANIE .................................................................................................................................................................... 27 BIBLIOGRAFIA ......................................................................................................................................................................... 28 2 Świadczenie działań aktywizacyjnych dla osób długotrwale bezrobotnych na podstawie Umowy nr 63/2016/78CRU oraz Umowy nr 64/2016/79CRU z dnia 11.08.2016r. WPROWADZENIE Osoby długotrwale bezrobotne ujmowane są w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy nieprzypadkowo, jako osoby będące w szczególnej sytuacji na rynku pracy. Ta szczególna sytuacja z jednej strony wynika z faktu pozostawania bez pracy dłużej niż dwanaście miesięcy w ciągu kolejnych dwudziestu czterech, z drugiej natomiast polega na specyficznej sytuacji psychospołecznej, w jakiej znajdują się te osoby. W literaturze przedmiotu wielokrotnie wskazywano na różnice w funkcjonowaniu osób długotrwale pozostających bez zatrudnienia względem innych osób bezrobotnych. Na ich specyficzną sytuację składają się m.in. liczne napięcia psychiczne, postawa rezygnacji i alienacji społecznej, nieumiejętność planowania i strukturalizacji czasu, poczucie bycia niepotrzebnym, zjawisko wyuczonej bezradności, osłabienie koncentracji uwagi i orientacji w rzeczywistości oraz pogorszenie zdrowia (dobrostanu) psychicznego zwraca jednak uwagę, że wystąpienie negatywnych skutków psychicznych wywołanych bezrobociem nie jest związane z samą utratą bądź pozostawaniem bez pracy, ale z utratą korzyści, jakie brak pracy powoduje. Osobom pozostającym w szczególnej sytuacji na rynku pracy w tym osobom z określonym II i III profilem pomocy dedykowane są różnorodne formy pomocy, określone w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy: II profil pomocy – w tym profilu urząd pracy może zastosować dowolne formy pomocy określone w ustawie, takie jak szkolenia, skierowanie do prac interwencyjnych lub robót publicznych itd., z wyłączeniem Programu Aktywizacja i integracja; III profil – w tym profilu urząd pracy może zastosować m.in. Program Aktywizacja i Integracja, działania aktywizacyjne zlecane przez urząd, skierowanie do zatrudnienia wspieranego u pracodawcy, programy specjalne, które obejmują instrumenty wymienione w ustawie uzupełnione dodatkowymi usługami, które mogą pomagać trwałym powrocie na rynek pracy. Udział bezrobotnego w określonej formie wsparcia nie zawsze kończy się znalezieniem pracy. Można jednak wskazać na inne korzyści z tego tytułu wynikające. Cenny jest, bowiem już sam fakt podjęcia 3 Świadczenie działań aktywizacyjnych dla osób długotrwale bezrobotnych na podstawie Umowy nr 63/2016/78CRU oraz Umowy nr 64/2016/79CRU z dnia 11.08.2016r. aktywności i niepozostawania biernym w domu. W związku z powyższym celem opracowania było udzielenie odpowiedzi na pytanie o bariery, na jakie napotykają na rynku pracy długotrwale bezrobotni z określonym II i III profilem pomocy oraz o najbardziej efektywne działania na rzecz tej kategorii osób pozwalające na ich integrację zawodową i społeczną. Opracowanie powstało w ramach Projektu: Wielkopolskie Centrum Aktywizacji i Zatrudnienia, realizowanego przez DGA S.A na zlecenie: Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Poznaniu (Świadczenie działań aktywizacyjnych dla osób długotrwale bezrobotnych na podstawie Umowy nr 63/2016/78CRU oraz Umowy nr 64/2016/79CRU z dnia 11.08.2016r.) CHARAKTERYSTYKA POWIATU KONINSKIEGO Charakterystyka powiatu Powiat koniński obejmuje terytorium położone w środkowej części Polski, na wschodnich krańcach Wielkopolski. Zajmuje powierzchnię 1.578,7 km2, co plasuje go pod tym względem na czwartym miejscu w województwie i pozwala zaliczyć do największych powiatów w kraju. Zajmowany teren wchodzi w skład pasa nizin w obrębie Niziny Wielkopolskiej. W centralnej części powiatu rozpościera się szeroka dolina Warty. Na północ i południe od niej, wznoszą się zróżnicowane obszary wysoczyzn, na północy dodatkowo urozmaicone przez 23 jeziora polodowcowe. Powiat leży w obszarze, gdzie panuje klimat umiarkowany z łagodnymi zimami i niskim rocznym poziomem opadów atmosferycznych. Terytorium powiatu jest ubogo wyposażone w użyteczne zasoby naturalne. Największym, eksploatowanym bogactwem jest węgiel brunatny, którego złoża położone są na północ od Konina. Lasy zajmują ogółem 25 tys. ha, co stanowi 15,9 powierzchni ogółem. Na terenie powiatu znajduje się 59 pomników przyrody. Do walorów przyrodniczo krajobrazowych środowiska naturalnego powiatu zaliczyć należy także obszary chronione: dolinę rzeki Warty, kompleks leśny na południowy - wschód od Konina, Puszczę Bieniaszewską oraz okolice 4 Świadczenie działań aktywizacyjnych dla osób długotrwale bezrobotnych na podstawie Umowy nr 63/2016/78CRU oraz Umowy nr 64/2016/79CRU z dnia 11.08.2016r. Jeziora Gopło i jezior skulskich. W skład terytorium powiatu konińskiego wchodzi 14 gmin: 5 gmin miejsko -wiejskich: Golina, Kleczew, Rychwał, Sompolno, Ślesin; 9 gmin wiejskich Grodziec, Kazimierz Biskupi, Kramsk, , Rzgów, Skulsk, Stare Miasto, Wierzbinek, Wilczyn. Podzielone są na 296 sołectw. Społeczność lokalna zamieszkuje 488 miejscowości wiejskich i 5 miejskich. Ludność powiatu konińskiego (wg stanu na koniec IV kwartału 2015 r.) liczyła 129.273 Mieszkańców. Największą populacje mieszkańców posiada gmina Ślesin (14.028), natomiast najmniejszą - gmina Grodziec (5.246). Największym miastem pod względem ilości mieszkańców jest Golina (4.493). Ludność zamieszkująca tereny wiejskie stanowi 86% ludności powiatu ogółem. W ogólnej populacji mieszkańców osoby w wieku przedprodukcyjnym stanowiły na koniec 2014 r. 16,48% (21.256 tys.), w wieku produkcyjnym - 68,09% (87.787 tys.) i wieku poprodukcyjnym 15,43% (19.941 tys.). Powiat koniński podobnie, jak pozostałe tereny subregionu konińskiego (terytorium prawie tożsame z obszarem byłego województwa konińskiego), pomimo negatywnego wpływu kompleksu paliwowo - energetycznego, cechuje się stosunkowo dużą powierzchnią tzw. obszarów o najwyższych wartościach przyrodniczych oraz obszarów obejmujących elementy sieci ekologicznych. Takie cechy powiatu konińskiego, jak: położenie geograficzne, czyste środowisko naturalne, ciąg jezior z kompleksami leśnymi, obiekty zabytkowe oraz obszary chronione, wpływają na to, iż jest to teren atrakcyjny dla rozwoju usług turystycznych. Walory specjalistyczne terytorium powiatu stanowią podstawę dla kształtowania się takich form turystyki kwalifikowanej, jak: Turystyka wodna (kajakarstwo, żeglarstwo, wioślarstwo, windsurfing, narty wodne); Turystyka piesza i rowerowa; Wędkarstwo. Centralne położenie powiatu stwarza dogodne warunki, jeżeli chodzi o dostępność komunikacyjną. Jest ona dla sektora turystycznego cechą bardzo ważną. Łatwy dostęp sprzyja kształtowaniu się ruchu turystycznego na danym obszarze i wiąże ze sobą wiele korzyści. Do bazy komunikacyjnej powiatu konińskiego, oprócz dróg i środków transportu należy także zaliczyć wytyczone szlaki piesze, rowerowe oraz kajakowe. Na bazę noclegową powiatu konińskiego składają się w głównej mierze hotele, ośrodki 5 Świadczenie działań aktywizacyjnych dla osób długotrwale bezrobotnych na podstawie Umowy nr 63/2016/78CRU oraz Umowy nr 64/2016/79CRU z dnia 11.08.2016r. konferencyjno - wypoczynkowe, domki letniskowe, domki campingowe, pola namiotowe, zajazdy, kwatery prywatne oraz gospodarstwa agroturystyczne. W powiecie konińskim rozwinięta jest przede wszystkim baza urządzeń sportowo - rekreacyjnych, w które wyposażone są ośrodki konferencyjno - wypoczynkowe i hotele, a w mniejszym stopniu baza usług paraturystycznych oraz usług związanych z rozrywką.1 PKB i atrakcyjność inwestycyjna Podregion koniński wytwarza 14% PKB regionu, co daje mu trzecią pozycję na sześć podregionów w województwie. Gospodarczo dominują miasto Poznań i podregion poznański, które wspólnie wytwarzają prawie połowę PKB Wielkopolski. Miasto jest tradycyjną siedzibą przemysłu górniczoenergetycznego, który jest dominującym pracodawcą. Tradycje pracy w dużych zakładach wytwórczych negatywnie przekładają się na przedsiębiorczość, której niski poziom jest obecnie jednym z najważniejszych problemów Konina. Położenie Konina na trasie Poznań-Warszawa podnosi jego atrakcyjność inwestycyjną. Zgodnie z badaniami Instytutu Badań nad Gospodarką Rynkową może ona być rozpatrywana w odniesieniu do działalności przemysłowej, usługowej i zaawansowanej technologicznie. Pierwszą z nich w roku 2013 oceniono, jako wysoką – podregion koniński po Poznaniu i podregionie poznańskim jest najbardziej atrakcyjny w województwie. Atrakcyjność dla działalności usługowej i zaawansowanej technologicznie oceniono, jako wysoką, a obydwa wyniki również należą do wyższych w województwie. Istotnym zadaniem na kolejne lata jest, więc właściwe wykorzystanie tej sprzyjającej sytuacji dla przyciągnięcia inwestorów, szczególnie tych mogących korzystnie zmienić obecną strukturę gospodarczą miasta.2 www.powiat.konin.pl/charakterystyka powiatu Załącznik do Uchwały Nr 109 Rady Miasta Konina z dnia 27 maja 2015 roku, Strategia rozwoju Konina na lata 2015 – 2020, Konin 2015 1 2 6 Świadczenie działań aktywizacyjnych dla osób długotrwale bezrobotnych na podstawie Umowy nr 63/2016/78CRU oraz Umowy nr 64/2016/79CRU z dnia 11.08.2016r. Rynek pracy W sierpniu 2016 roku w Powiatowym Urzędzie Pracy w Koninie zarejestrowanych ogółem było 9 785 osób. Liczba bezrobotnych zmalała w stosunku do sierpnia 2015 roku o 7%. Stopa bezrobocia w powiecie konińskim w latach 2010 –2013 utrzymywała się na względnie stałym poziomie. Po tym okresie nastąpił wyraźny spadek stopy bezrobocia w powiecie, co odzwierciedla trend wojewódzki i ogólnokrajowy. Stopa bezrobocia w końcu 2015 roku w powiecie wyniosła 15,3%, podczas gdy w województwie i kraju kształtowała się na poziomie odpowiednio 6,2% i 9,8%.3 Według rankingu z raportu Ocena sytuacji na wielkopolskim rynku pracy i realizacji zadań w zakresie polityki rynku pracy w 2015 roku, prezentującego wysokość stopy bezrobocia w województwie, powiat koniński zajmuje 35 miejsce na 35 możliwych. Poniżej zaprezentowane zostały wybrane powiaty wraz z przyporządkowaną wysokością stopy bezrobocia. Rysunek 1: Stopa bezrobocia w powiatach woj.wlkp w latach 2014-2015 Powiatowy Urząd Pracy w Koninie, Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie konińskim w 2015 roku, Maj 2016r. 3 7 Świadczenie działań aktywizacyjnych dla osób długotrwale bezrobotnych na podstawie Umowy nr 63/2016/78CRU oraz Umowy nr 64/2016/79CRU z dnia 11.08.2016r. Źródło: Wojewódzki Urząd Pracy w Poznaniu, Ocena sytuacji na wielkopolskim rynku pracy i realizacji zadań w zakresie polityki rynku pracy w 2015roku, Marzec 2016 W powiecie konińskim zauważalny jest wyższy udział kobiet w strukturze bezrobotnych niż mężczyzn. W sierpniu 2016 roku liczba bezrobotnych kobiet stanowiła 58% wszystkich zarejestrowanych. Wyższa liczba kobiet wśród bezrobotnych to problem występujący w całej Polsce. 6223 Osób zarejestrowanych w Urzędzie Pracy z powiatu konińskiego stanowiły osoby długotrwale bezrobotne.4 4 Strona internetowa Powiatowego Urzędu Pracy w Koninie, www.pup.konin.pl/analizy i statystyki 8 Świadczenie działań aktywizacyjnych dla osób długotrwale bezrobotnych na podstawie Umowy nr 63/2016/78CRU oraz Umowy nr 64/2016/79CRU z dnia 11.08.2016r. Bezrobotni z II i III profilem pomocy - stan na dzień 26.09.2016r. Wg stanu na dzień 26.09.2016 w Powiatowym Urzędzie Pracy w Koninie zarejestrowanych bezrobotnych z II profilem pomocy było 5 097 osób, w tym 2 929 kobiet, natomiast z III profilem pomocy zarejestrowanych było 4 527 osób, w tym 2 691 kobiet. Poniżej przedstawiono struktury wg czasu pozostawania bez pracy, wieku, wykształcenia oraz stażu pracy. Rysunek 2: Struktura osób bezrobotnych wg czasu pozostawania bez pracy Wyszczególnienie II profil Ogółem 632 871 730 1 348 628 888 5 097 Do 1 m-ca 1-3 3-6 6-12 12-24 pow. 24 m-cy Razem W tym kobiety 322 498 400 688 390 631 2 929 III profil Ogółem 128 270 323 423 1 287 2 096 4 527 W tym kobiety 68 164 178 256 672 1 353 2 691 Źródło: dane udostępnione przez Powiatowy Urząd Pracy w Koninie Rysunek 3: Struktura wg wieku Wyszczególnienie 18-24 25-34 35-44 45-54 55-59 60 lat i więcej Razem II profil Ogółem 1 177 1 597 1 173 748 295 107 5 097 W tym kobiety 627 1 024 716 397 149 16 2 929 III profil Ogółem 565 1 297 1 094 829 503 239 4 527 W tym kobiety 362 924 691 428 232 54 2 691 Źródło: dane udostępnione przez Powiatowy Urząd Pracy w Koninie 9 Świadczenie działań aktywizacyjnych dla osób długotrwale bezrobotnych na podstawie Umowy nr 63/2016/78CRU oraz Umowy nr 64/2016/79CRU z dnia 11.08.2016r. Rysunek 4: Struktura wg wykształcenia Wyszczególnienie Wyższe Policealne i średnie zawodowe Średnie ogólnokształcące Zasadnicze zawodowe Gimnazjalne i poniżej Razem II profil III profil Ogółem 853 W tym kobiety 649 Ogółem 252 W tym kobiety 200 1 402 889 886 647 530 371 391 316 1 308 607 1 419 776 1 004 413 1 579 752 5 097 2 929 4 527 2 691 Źródło: dane udostępnione przez Powiatowy Urząd Pracy w Koninie Rysunek 5: Struktura wg wykształcenia Wyszczególnienie II profil Ogółem W tym kobiety Ogółem Do 1 roku 1 033 660 752 1-5 1 460 842 1 282 5-10 826 460 698 10-20 692 372 656 20-30 327 136 336 30 lat i więcej 89 30 113 Bez stażu 670 429 690 Razem 5 097 2 929 4 527 Źródło: dane udostępnione przez Powiatowy Urząd Pracy w Koninie III profil W tym kobiety 499 790 416 326 130 38 492 2 691 10 Świadczenie działań aktywizacyjnych dla osób długotrwale bezrobotnych na podstawie Umowy nr 63/2016/78CRU oraz Umowy nr 64/2016/79CRU z dnia 11.08.2016r. ZAWODY DEFICYTOWE i NADWYŻKOWE Powiat Koniński INFORMACJA SYGNALNA I PÓŁROCZE 2015 R. Rankingi zawodów deficytowych i nadwyżkowych stanowią najważniejszy element prowadzenia monitoringu. Celem konstrukcji rankingów jest zidentyfikowanie elementarnych grup zawodów charakteryzujących się deficytem, równowagą bądź nadwyżką na rynku pracy. Przedstawienie rankingów zawodów deficytowych, zrównoważonych oraz nadwyżkowych, pozwala dodatkowo na wskazanie kierunków i natężenia zmian zachodzących w strukturze zawodowej, co za tym idzie, usprawnienie poradnictwa zawodowego. Konstrukcja rankingu opiera się na zestawieniu popytowej i podażowej strony rynku pracy. Jako podażową stronę rynku pracy przyjęto liczbę bezrobotnych zarejestrowanych w urzędzie pracy. Natomiast popyt na rynku pracy określono, jako liczbę wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej. Z powodu, iż oferty pracy zgłaszane przez pracodawców do PUP stanowią jedynie część informacji o popytowej stronie rynku pracy, włączono do rankingu oferty pracy podmiotów publicznych (zamieszczane w BIP) oraz oferty pracy publikowane w internetowych serwisach rekrutacyjnych Zawody deficytowe charakteryzują się większą liczbą dostępnych ofert pracy niż wynosi średni stan bezrobotnych w danym okresie sprawozdawczym. Dodatkowo w ich przypadku odsetek długotrwale bezrobotnych nie przekracza mediany, a odpływ bezrobotnych przewyższa ich napływ (lub jest równy) w okresie sprawozdawczym. Z kolei zawody maksymalnie deficytowe wyróżniają się brakiem bezrobotnych tj. wskaźnik dostępności oferty pracy wynosi zero. Na lokalnym rynku pracy nie odnotowano zawodów maksymalnie deficytowych. Zidentyfikowano natomiast jedną grupę zawodów deficytowych tj. agentów ubezpieczeniowych. 11 Świadczenie działań aktywizacyjnych dla osób długotrwale bezrobotnych na podstawie Umowy nr 63/2016/78CRU oraz Umowy nr 64/2016/79CRU z dnia 11.08.2016r. Rysunek 6: Ranking elementarnych grup zawodów deficytowych w 2015 roku Źródło: Powiatowy Urząd Pracy w Koninie, Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie konińskim w 2015 roku, Maj 2016r. Zawody zrównoważone odznaczają się zbliżoną liczbą bezrobotnych i dostępnych ofert pracy w danym okresie sprawozdawczym. Dodatkowo, odsetek długotrwale bezrobotnych w tych zawodach nie przekracza mediany, a odpływ bezrobotnych przewyższa napływ lub jest względem niego równy w okresie sprawozdawczym. Na lokalnym rynku pracy nie zidentyfikowano jednak zawodów zrównoważonych. Zawody nadwyżkowe odznaczają się przewagą liczebną bezrobotnych nad dostępnymi ofertami pracy, bezrobociem długotrwałym powyżej mediany oraz niskim odpływem netto (wyższy napływ niż odpływ) bezrobotnych w okresie sprawozdawczym. Zawody maksymalnie nadwyżkowe to takie, dla których nie ma żadnych ofert pracy tj. wskaźnik dostępności oferty pracy nie przyjmuje żadnych wartości (dzielenie przez zero). W ramach analizy wyodrębniono 8 grup zawodów maksymalnie nadwyżkowych, w których średniomiesięczna liczba bezrobotnych okazała się większa niż 5: średni personel do spraw zdrowia gdzie indziej niesklasyfikowany, maszyniści kotłów parowych i pokrewni, konduktorzy i pokrewni, doradcy finansowi i inwestycyjni, sadownicy, dyżurni ruchu, manewrowi i pokrewni, ceramicy i pokrewni oraz operatorzy centrali telefonicznych. Do zawodów nadwyżkowych zaliczono 9 kolejnych grup zawodów. Wszystkie one charakteryzują się wysokim wskaźnikiem długotrwałego bezrobocia. Zwracają tutaj uwagę szczególnie operatorzy maszyn do produkcji wyrobów z tworzyw sztucznych, w przypadku, których wszyscy zarejestrowani bezrobotni zaliczają się do grupy bezrobotnych długotrwale. Grupa ta charakteryzuje się również relatywnie najgorszą relacją napływu osób bezrobotnych w relacji od ich odpływu z rejestru PUP. 12 Świadczenie działań aktywizacyjnych dla osób długotrwale bezrobotnych na podstawie Umowy nr 63/2016/78CRU oraz Umowy nr 64/2016/79CRU z dnia 11.08.2016r. Rysunek 7: Ranking elementarnych grup zawodów nadwyżkowych w 2015 roku Źródło: Powiatowy Urząd Pracy w Koninie, Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie konińskim w 2015 roku, Maj 2016r. 13 Świadczenie działań aktywizacyjnych dla osób długotrwale bezrobotnych na podstawie Umowy nr 63/2016/78CRU oraz Umowy nr 64/2016/79CRU z dnia 11.08.2016r. Rysunek 8: Zawody deficytowe i nadwyżkowe Powiat koniński Informacja Sygnalna II półrocze 2015r. 14 Świadczenie działań aktywizacyjnych dla osób długotrwale bezrobotnych na podstawie Umowy nr 63/2016/78CRU oraz Umowy nr 64/2016/79CRU z dnia 11.08.2016r. Źródło: Powiatowy Urząd Pracy w Koninie, Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie konińskim w 2015 roku, Maj 2016r. Analiza umiejętności Analizę umiejętności i uprawnień sporządzono dla wielkich grup zawodów. W poniższej tabeli przedstawiono uprawnienia, które są najczęściej posiadane przez bezrobotnych (posiada je najwyższy odsetek bezrobotnych) oraz umiejętności i uprawnienia, które są najczęściej wymagane przez pracodawców w ofertach pracy (stanowią najwyższy odsetek ofert pracy, w których są wymagane). Analiza danych zawartych w tabeli uprawnia do wniosku o niedopasowaniu struktury kwalifikacyjno-zawodowej na lokalnym rynku pracy, bowiem umiejętności i uprawnienia, które najczęściej posiadają bezrobotni nie pokrywają się z tymi, które występują po popytowej stronie rynku pracy. 15 Świadczenie działań aktywizacyjnych dla osób długotrwale bezrobotnych na podstawie Umowy nr 63/2016/78CRU oraz Umowy nr 64/2016/79CRU z dnia 11.08.2016r. Rysunek 9: Umiejętności i uprawnienia według wielkich grup zawodów w 2015 roku * Odsetek bezrobotnych wyliczany jest, jako iloraz stanu bezrobotnych z danym uprawnieniem w ramach wielkiej grupy zawodów do całkowitego stanu bezrobotnych w ramach wielkiej grupy zawodów. ** Odsetek ofert pracy liczony jest, jako iloraz napływu ofert pracy, w których dana umiejętność lub uprawnienie jest wymagań do całkowitego napływu ofert pracy w ramach danej wielkiej grupy zawodów (PUP+Intemet). Źródło: Powiatowy Urząd Pracy w Koninie, Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie konińskim w 2015 roku, Maj 2016r. W przypadku zawodów nadwyżkowych, czyli zawodów, na które brakuje zapotrzebowania wśród pracodawców i zarejestrowana jest duża ilość bezrobotnych, najniższą dostępnością ofert pracy charakteryzowały się m.in. następujące zawody: hydraulicy i monterzy rurociągów (2 oferty pracy), specjaliści nauczania i wychowania gdzie indziej niesklasyfikowani (2 oferty pracy), fryzjerzy (12 ofert pracy), ogrodnicy (12 ofert pracy), operatorzy sprzętu do robót ziemnych i urządzeń pokrewnych (2 oferty pracy) oraz blacharze (4 oferty pracy). Ponadto na lokalnym rynku występowały zawody, w których nie zgłoszono żadnej oferty pracy, a była zarejestrowana znaczna liczba bezrobotnych. Należą do nich m.in.: średni personel do spraw zdrowia gdzie indziej niesklasyfikowany, maszyniści kotłów parowych i pokrewni, konduktorzy i pokrewni, doradcy finansowi i inwestycyjni, sadownicy oraz dyżurni ruchu, manewrowi i pokrewni. Na lokalnym rynku pracy nie odnotowano zawodów zrównoważonych. Zdecydowanie więcej było zawodów nadwyżkowych, co oznacza pewne niedopasowanie struktury osób poszukujących pracy do pojawiających się ofert pracy. Przyczyną takiego stanu może być struktura kształcenia. W związku, z 16 Świadczenie działań aktywizacyjnych dla osób długotrwale bezrobotnych na podstawie Umowy nr 63/2016/78CRU oraz Umowy nr 64/2016/79CRU z dnia 11.08.2016r. czym należy przeanalizować zapotrzebowanie na poszczególne zawody oraz podjąć działania zmierzające do dopasowania kształcenia do potrzeb rynku. W stosunku do osób zarejestrowanych w zawodach nadwyżkowych należy również podejmować działania zmierzające do ich przekwalifikowania. Dużą grupę bezrobotnych tworzyły dodatkowo osoby bez zawodu, które na koniec roku 2015 stanowiły około 10, 2% zarejestrowanych bezrobotnych. Należy również zauważyć, że wśród zawodów generujących bezrobocie długotrwałe, wyróżniają się m.in. praczki ręczne i prasowacze, w przypadku, których spośród 6 zarejestrowanych bezrobotnych 6 w rejestrze figuruje od ponad 12 miesięcy. Do tego grona zaliczyć można również operatorów maszyn i urządzeń do produkcji wyrobów chemicznych, robotników wykonujących prace proste w kopalniach i kamieniołomach oraz szyldziarzy (po 4 długotrwale bezrobotnych na 4 zarejestrowanych), a także zawody wymienione w rocznej informacji sygnalnej: robotników wykonujących prace proste w kopalniach i kamieniołomach (4 długotrwale bezrobotnych na 4 zarejestrowanych) oraz doradców finansowych i inwestycyjnych (6 długotrwale bezrobotnych na 7 zarejestrowanych), operatorów urządzeń energetycznych (3 długotrwale bezrobotnych na 4 zarejestrowanych), pracowników do spraw kredytów, pożyczek i pokrewni (3 długotrwale bezrobotnych na 4 zarejestrowanych) oraz sadowników (6 długotrwale bezrobotnych na 8 zarejestrowanych). Niezbędne jest, zatem stałe podejmowanie działań zmierzających do umożliwienia zarejestrowanym w urzędzie osobom zdobycie zawodu, a także podwyższenie lub uzupełnienie posiadanych kwalifikacji. Ponadto w stosunku do osób długotrwale bezrobotnych należy podejmować działania aktywizujące zmierzające do zwiększenia ich zaangażowania i motywacji. Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych obejmował badanie lokalnych pracodawców. Wyniki badania wskazują, że w 2015 roku 49,1% pracodawców zwiększyło zatrudnienie, podczas gdy w 11,3% ogółu podmiotów zatrudnienie netto uległo zmniejszeniu. Wyniki badania pokazują także, że lokalnym pracodawcom trudno jest oszacować przyszły popyt na pracowników, niemniej również tutaj widoczna jest przewaga respondentów, którzy zakładają zwiększenie zatrudnienia (17,2%) nad tym zakładającymi jego zmniejszenie (7,8%). Jest to z całą pewnością optymistyczna prognoza dla lokalnego rynku pracy. Wyniki badania pokazują, że powinno wzrastać zapotrzebowanie na specjalistów, techników i inny średni personel, a także robotników przemysłowych i rzemieślników, pracowników usług i sprzedawców oraz pracowników przy pracach prostych. Istotny spadek zapotrzebowania prognozowany jest przede wszystkim w przypadku pracowników biurowych. Na podstawie wyników badania można przypuszczać, że w najbliższym czasie najczęściej poszukiwani będą m.in. 17 Świadczenie działań aktywizacyjnych dla osób długotrwale bezrobotnych na podstawie Umowy nr 63/2016/78CRU oraz Umowy nr 64/2016/79CRU z dnia 11.08.2016r. kelnerzy, kucharze, monterzy konstrukcji stalowych, operatorzy urządzeń do produkcji pasz, pozostali pracownicy obsługi biurowej, robotnicy gospodarczy oraz spawacze. Zawodów tych nie odnotowano po stronie nadwyżkowych, zatem trudno spodziewać się szybkiego ograniczenia bezrobocia w zawodach należących właśnie do kategorii nadwyżkowych. 18 Świadczenie działań aktywizacyjnych dla osób długotrwale bezrobotnych na podstawie Umowy nr 63/2016/78CRU oraz Umowy nr 64/2016/79CRU z dnia 11.08.2016r. CHARAKTERYSTYKA OSÓB DŁUGOTRWALE BEZROBOTNYCH Osoby długotrwale bezrobotne ( w tym osoby z II i III profilu) ujmowane są w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy nieprzypadkowo, jako osoby będące w szczególnej sytuacji na rynku pracy. Ta szczególna sytuacja z jednej strony wynika z faktu pozostawania bez pracy dłużej niż dwanaście miesięcy w ciągu kolejnych dwudziestu czterech, z drugiej natomiast polega na specyficznej sytuacji psychospołecznej, w jakiej znajdują się te osoby. W literaturze przedmiotu wielokrotnie wskazywano na różnice w funkcjonowaniu osób długotrwale pozostających bez zatrudnienia względem innych osób bezrobotnych. Na ich specyficzną sytuację składają się m.in. liczne napięcia psychiczne, postawa rezygnacji i alienacji społecznej, nieumiejętność planowania i strukturalizacji czasu, poczucie bycia niepotrzebnym, zjawisko wyuczonej bezradności, osłabienie koncentracji uwagi i orientacji w rzeczywistości oraz pogorszenie zdrowia (dobrostanu) psychicznego zwraca jednak uwagę, że wystąpienie negatywnych skutków psychicznych wywołanych bezrobociem nie jest związane z samą utratą bądź pozostawaniem bez pracy, ale z utratą korzyści, jakie brak pracy powoduje. Osobom pozostającym w szczególnej sytuacji na rynku pracy dedykowane są różnorodne formy wsparcia. Niektóre z nich dostępne są tylko dla tych osób, w przypadku innych mają one pierwszeństwo w korzystaniu z nich. Udział bezrobotnego w określonej formie wsparcia nie zawsze kończy się znalezieniem pracy. Można jednak wskazać na inne korzyści z tego tytułu wynikające. Cenny jest, bowiem już sam fakt podjęcia aktywności i niepozostawania biernym w domu. Praca ma istotne znaczenie psychologiczne, społeczne i ekonomiczne dla funkcjonowania człowieka. Zaspokaja potrzebę osiągnięć, ćwiczy zdolności jednostki, pobudza zainteresowania, stawia wymagania. Dodatkowo praca zawodowa jest związana ze współpracą z innymi ludźmi, czasami opartą na relacjach pozytywnych czasami negatywnych, ale zawsze jest elementem relacji społecznych. Osoba, która staje w obliczu utraty pracy traci źródło dochodów i związany z nim poziom konsumpcji. Zachwianiu ulega jej obraz siebie, układ relacji z innymi ludźmi, sposób funkcjonowania w społeczeństwie. 19 Świadczenie działań aktywizacyjnych dla osób długotrwale bezrobotnych na podstawie Umowy nr 63/2016/78CRU oraz Umowy nr 64/2016/79CRU z dnia 11.08.2016r. Psychologiczne, społeczne i ekonomiczne skutki bezrobocia Skutki bezrobocia zależą od wielu czynników zewnętrznych, wewnętrznych oraz ich wzajemnej konfiguracji. Każda z osób, która utraciła pracę doświadcza skutków tej sytuacji w inny sposób, specyficzny dla jej osobowości oraz sytuacji społeczno – ekonomicznej. Niewątpliwie jednak na pewne stany, myśli, sposoby zachowania osoby długotrwale bezrobotne są bardziej narażone niż osoby, które pracują. W aspekcie emocjonalnym bezrobotni doświadczają negatywnych napięć i emocji, mają niższy poziom poczucia szczęścia, niższy poziom zadowolenia z życia. U wielu osób w takiej sytuacji następuje utrata poczucia bezpieczeństwa, poczucie opuszczenia i samotności, dominuje poczucie krzywdy i rozpacz. Badania wskazują, iż wiele z symptomów emocjonalnych bezrobocia ustępuje w momencie podjęcia pracy. Do konsekwencji bezrobocia zalicza się również 7 jego negatywny wpływ na samoocenę jednostki. U osób, które utraciły pracę obserwuje się poczucie braku wartości, niską bądź negatywną samoocenę, obniżenie poczucia własnej wartości. Odnotowano również wpływ bezrobocia na zdrowie psychiczne i somatyczne jednostek. Generalnie można stwierdzić, iż osoby bezrobotne mają nieco niższe wskaźniki zdrowia psychicznego niż osoby pracujące. Podobnie sytuacja przedstawia się w przypadku chorób somatycznych. Dowiedziono, iż osoby długotrwale bezrobotne są w większym stopniu podatne na różnego rodzaju alergie, zaburzenia układu oddechowego, trawiennego i naczyniowo – sercowego. W aspekcie poznawczym bezrobotni doświadczają niższego poziomu zadowolenia z życia, dominuje w nich lęk o przyszłość. Natomiast wraz z przedłużającym się okresem pozostawania bez pracy mają coraz większe trudności z koncentracją uwagi, gorszą orientację w rzeczywistości. W aspekcie behawioralnym bezrobocie powoduje spadek aktywności, obojętność. Pojawiają się zaburzone formy zachowań, do których można zaliczyć: agresję, rezygnację z działania, obwinianie siebie, alkoholizm, zachowania obronne (wyparcie, racjonalizacja, projekcja, przemieszczenie). Reakcje niektórych 20 Świadczenie działań aktywizacyjnych dla osób długotrwale bezrobotnych na podstawie Umowy nr 63/2016/78CRU oraz Umowy nr 64/2016/79CRU z dnia 11.08.2016r. bezrobotnych oscylują natomiast wokół zachowań typu: poddawanie się, wycofywanie, powiązanych z przeżywaniem uczuć przygnębienia, smutku, żalu. U młodych ludzi często pojawia się uczucie niepokoju dotyczące możliwości założenia rodziny, znalezienia stabilnego miejsca w społeczeństwie. Zmiana samopoczucia, stanu psychicznego, zachowania zmienia się u osób długotrwale bezrobotnych w zależności od tego jak długo trwa sytuacja pozostawania bez pracy. Czterofazowy model bezrobocia, przedstawiający mechanizmy psychologiczne uruchamiane w sytuacji pozostawania bez pracy, obejmuje następujące okresy: Rysunek 10: Czterofazowy model bezrobocia Fazę szoku – spowodowaną nagłą utratą pracy. Faza ta przejawia się w paraliżu aktywności jednostki, odsunięciu od rzeczywistości. Fazę wakacji – w niej następuje poprawa nastroju związana z uświadomieniem sobie braku nieprzyjemnych obowiązków zawodowych. Osoba bezrobotna odkrywa, że ma dużo wolnego czasu i swobodę gospodarowania nim, który przeznacza głównie na realizację zainteresowań i przyjemności. Fazę frustracji, – która w pewnym stopniu jest efektem fazy wakacji, czyli jest związana z uświadomieniem sobie, że stan wolności, brak obowiązków w rzeczywistości jest niemocą samodzielnego i wartościowego funkcjonowania. Pojawia się uczucie niepokoju, iż stan pozostawania bez pracy może potrwać dłużej niż zakładaliśmy, a być może nigdy nie podejmiemy zatrudnienia. 21 Świadczenie działań aktywizacyjnych dla osób długotrwale bezrobotnych na podstawie Umowy nr 63/2016/78CRU oraz Umowy nr 64/2016/79CRU z dnia 11.08.2016r. Fazę rezygnacji – związaną z tym, iż osoba bezrobotna zakłada, iż dalsze wysiłki zmierzające w kierunku zmiany sytuacji zawodowej są bezcelowe. Jednostka nabiera przekonania, iż nie ma wpływu na zmianę swojej sytuacji. Dominujące w tej fazie uczucia to poczucie bezwartościowości siebie, świata i podejmowanych działań. Osoba znajdująca się w takim stanie zwykle potrzebuje pomocy z zewnątrz i wsparcia. Brak udzielonego wsparcia na etapie Fazy rezygnacji prowadzi w znacznej mierze do długotrwałego bezrobocia.5 5 K.Konefal, Bariery wpływające na aktywne poszukiwanie pracy przez osoby długotrwale bezrobotne, 2010 22 Świadczenie działań aktywizacyjnych dla osób długotrwale bezrobotnych na podstawie Umowy nr 63/2016/78CRU oraz Umowy nr 64/2016/79CRU z dnia 11.08.2016r. DETERMINANTY FUNKCJONOWANIA OSÓB DŁUGOTRWALE BEZROBOTNYCH Bezrobocie jest zjawiskiem wielowymiarowym, wywołującym wiele negatywnych skutków społecznych i ekonomicznych. Prowadzi do narastania takich społecznych kwestii jak kwestia ubóstwa, kwestia edukacyjna, kwestia zdrowotna. Bezpośrednią konsekwencją bezrobocia jest rozszerzanie się zjawisk patologii społecznej, wzrost poczucia zagrożenia bezpieczeństwa w tym bezpieczeństwa socjalnego. Bezrobocie wywołuje negatywne skutki społeczne, które nasilają się w miarę wydłużania się okresu pozostawania bez pracy. Bezrobocie prowadzi zawsze do obniżenia standardu życia, także w przypadku otrzymywania świadczeń kompensujących, wywołuje pojawienie się poczucia krzywdy, frustracji, sprzyja izolacji społecznej, staje się czynnikiem sprzyjającym dekwalifikacji, pogorszeniu stanu zdrowia, wpływa na wzrost konfliktów w rodzinie i innych grupach społecznych, prowadzi do narastania zjawisk patologii. Bezrobocie wywołuje także izolację społeczną bezrobotnego. Tłumaczy się to rozluźnieniem więzi z dawnymi kolegami z miejsca pracy i unikaniem bezrobotnego przez innych znajomych, obawiających się próśb o pomoc lub dobrowolnym ograniczeniem kontaktów towarzyskich przez osobę bezrobotną, która nie chce pokazywać swej trudnej sytuacji publicznie i nie może zrewanżować się za poczęstunek, prezenty itp. Często bezrobocie powoduje załamanie się struktury czasu. Występują trudności z jego organizowaniem i wykorzystywaniem. Istnieją osoby, dla których bezrobocie to możliwość rozwijania własnych zainteresowań. Jednak takie sytuacje zdarzają się bardzo rzadko. Najczęściej następuje obsesyjne zainteresowanie problemem czasu, jego ilością, niemożliwością wykorzystania i odczuciem, że czas się zabija. Odbija się to negatywnie na emocjach i zachowaniu bezrobotnego. Wywołuje zniechęcenie, nudę i frustrację. Może nawet spowodować spowolnienie ruchów. Bezrobotny jest rozdrażniony, co tłumaczy poczuciem „zamknięcia w domu”. Z tych powodów we współczesnym świecie bezrobocie jest tym rodzajem ryzyka socjalnego, do którego przywiązuje się dużą wagę w polityce społecznej. 6 D. Polakowski, Determinanty funkcjonowania osoby pozostającej bez pracy oraz uwarunkowania współpracy z pracownikiem socjalnym, 6 23 Świadczenie działań aktywizacyjnych dla osób długotrwale bezrobotnych na podstawie Umowy nr 63/2016/78CRU oraz Umowy nr 64/2016/79CRU z dnia 11.08.2016r. Bariery występujące u osób długotrwale bezrobotnych Bariery mające bezpośredni wpływ na utrwalanie procesu długotrwałego bezrobocia w powiecie konińskim: 1. Niski rozwój przedsiębiorczości, słaba kondycja dużych zakładów pracy i wysoka stopa bezrobocia na tle województwa, niewystarczająca ilość miejsc pracy w stosunku do liczby bezrobotnych - zmniejszająca się rola sektora paliwowego i przemysłu ciężkiego dla rozwoju powiatu konińskiego. Monozatrudnienie, a co za tym idzie uzależnienienie od kilku pracodawców, (którzy jednocześnie są powiązani ze sobą) sprawia, że upadek choćby jednego z nich powoduje lawinowe zamykanie kolejnych zakładów, co pogłębia poziom bezrobocia. Na terenie Konina znajdują się elektrownie wchodzące w skład Zespołu Elektrowni Pątnów-Adamów-Konin. Do niedawna w Koninie funkcjonowały również Huta Aluminium Konin i ZPO Konwart. Przekształcenie huty oraz upadłość zakładu odzieżowego, przyczyniły się do znacznego wzrostu stopy bezrobocia i pogorszenia sytuacji materialnej mieszkańców. Biorąc pod uwagę aktualną niekorzystną sytuację restrukturyzujących się podmiotów, które działają, zagrożonych likwidacją – liczba osób bezrobotnych będzie rosła. 2. Niewystarczająca ilość żłobków (np. na terenie miasta Konina funkcjonuje jeden żłobek posiadający cztery oddziały dla 125 dzieci i jeden żłobek niepubliczny, który dysponuje 12 miejscami), - oznacza mniejsze szanse na aktywizację zawodową rodziców, zwłaszcza kobiet. 3. Niska motywacja bezrobotnych do poszukiwania pracy, zjawisko wyuczonej bezradności 4. Niewystarczająca ilość inwestorów i nowych inwestycji gospodarczych w powiecie 5. Niedostosowanie edukacji do potrzeb rynku pracy, brak współpracy biznesu z oświatą i szkolnictwem 6. Wysoki odsetek kobiet w udziale bezrobotnych 7. Starzenie się mieszkańców powiatu, spadek liczby ludności w wieku produkcyjnym, nieprzygotowanie rynku pracy do wydłużenia aktywności zawodowej 8. Duża ilość umów cywilnoprawnych „tzw. śmieciowych” 24 Świadczenie działań aktywizacyjnych dla osób długotrwale bezrobotnych na podstawie Umowy nr 63/2016/78CRU oraz Umowy nr 64/2016/79CRU z dnia 11.08.2016r. 9. Zwiększająca się liczba osób niepełnosprawnych, niewystarczająca świadomość pracodawców na zatrudnianie osób niepełnosprawnych 10. Przepływ informacji między instytucjami niewystarczający-problem z komunikacją międzyludzką, niewystarczająca współpraca międzyinstytucjonalna. Wśród większości osób pozostających bez pracy, obecna sytuacja na rynku pracy jest oceniana, jako przejaw dezorganizacji i degradacji społecznej. Utrata pracy wyzwala wiele negatywnych emocji, które mogą odgrywać rolę osłabiającą lub motywującą w procesie poszukiwania pracy. To my decydujemy, czy pod wpływem kryzysu, negatywnych emocji załamiemy się, czy będą one dla nas zapowiedzią rozwoju – punktem zwrotnym. Możemy przypuszczać, iż osoba, która postrzega utratę pracy, jako sytuację mobilizującą do działania, zmuszającą do poszukiwania nowych, twórczych rozwiązań, jako sytuację, na której zmianę ma wpływ nie pozostanie na długo osobą bezrobotną. Różnice w postrzeganiu i podejściu do własnej sytuacji życiowej są z pewnością uwarunkowane przez cechy osobowościowe. Osoby długotrwale bezrobotne ( w tym osoby z II i III profiluj) nie podejmują działań zmierzających do poprawy swojej sytuacji zawodowej, posiadają tendencję do upatrywania przyczyn pozostawania bez pracy w czynnikach niezależnych od nich. Literatura przedmiotu ukazuje pewne cechy, predysponujące do „bycia bezrobotnym”, m.in.: • Niska samoocena, • Mała aktywność, • Niska satysfakcja z życia, • Depresyjność, • Niskie wartościowanie pracy, • Brak świadomości o dezaktywizacji swoich umiejętności zawodowych. Bezrobocie nie jest sytuacją utraty możliwości. Chociaż dla jednych jest doświadczeniem traumatyzującym i demobilizującym, to dla innych jest wyzwaniem rozwojowym, skłaniającym do podejmowania działań i szukania nowych rozwiązań. Niewątpliwie jednak osoby bezrobotne są narażone na doświadczanie wielu napięć i silnych stresorów, które wymagają od nich zastosowania strategii radzenia sobie w trudnych sytuacjach. 25 Świadczenie działań aktywizacyjnych dla osób długotrwale bezrobotnych na podstawie Umowy nr 63/2016/78CRU oraz Umowy nr 64/2016/79CRU z dnia 11.08.2016r. Długotrwale bezrobotny okiem pracodawcy Osoby, które pozostają długo bez pracy często obawiają się, że im dłużej będą bezrobotne, tym ciężej im będzie przekonać do siebie rekrutującego. Mówią sobie: „Skoro tyle czasu poszukuję pracy, to z pewnością coś ze mną jest nie tak i zostanie to od razu zauważone”. Osoby takie są postrzegane tak, jak wszyscy inni rekrutowani. Osobę rekrutującą/pracodawcę podczas spotkania z kandydatem interesuje, czym zajmował się kandydat w okresie, kiedy pozostawał bez pracy. To, jak spędził ten czas, może pokazać nam, jaką jest osobą i potencjalnie, jakim będzie pracownikiem. Zdaniem pracodawców najważniejszym elementem, charakteryzującym dobrego pracownika jest zaangażowanie w pracę. Ważnym elementem oczekiwanym przez pracodawców jest uczciwość i lojalność pracownika. Dyspozycyjność to kolejny element jak najbardziej pożądany przez pracodawców. Zatrudniony pracownik powinien być w miarę elastyczny, aby w miarę potrzeb móc się dostosować do wymagań pracodawcy. 26 Świadczenie działań aktywizacyjnych dla osób długotrwale bezrobotnych na podstawie Umowy nr 63/2016/78CRU oraz Umowy nr 64/2016/79CRU z dnia 11.08.2016r. PODSUMOWANIE Grupa osób długotrwale bezrobotnych nie stanowi jednolitej zbiorowości ani pod względem aktywności na rynku pracy, ani w zakresie uwarunkowań osobistych wpływających na pozostawanie bez pracy. Wynika stąd trudność udzielenia uniwersalnych odpowiedzi o napotykane bariery i trudności na rynku pracy oraz o najbardziej efektywne formy wsparcia. Pewne prawidłowości można jednak zaobserwować. Wśród bezrobotnych najbardziej oddalonych od rynku pracy panuje zgodność opinii dotycząca negatywnej oceny sytuacji na lokalnym i regionalnym rynku pracy aktualnie i w przyszłości. Sytuacja ta spostrzegana jest, jako główny powód pozostawania bez pracy w opinii dotyczącej bezrobotnych, niezależnie od poziomu wykształcenia, płci i miejsca zamieszkania, stanowi główną barierę w uzyskaniu zatrudnienia. Pokrewne do niej są zbyt wysokie wymagania i niechętna postawa pracodawców. Podstawą skutecznego wsparcia osoby długotrwale bezrobotnej powinno być rozpoznanie jej indywidualnej sytuacji zawodowej i rodzinnej. Informacje o umiejętnościach, kwalifikacjach, doświadczeniu, wykształceniu oraz o osobach zależnych pozostających pod opieką, strukturze dochodów gospodarstwa domowego i trudnościach komunikacyjnych związanych z dojazdem do miast powiatowych z pewnością są przydatne w pracy bezrobotnego z doradcą zawodowym nad Indywidualnym Planem Działania. Należy przy tym zadbać, aby usługa doradcza była zakończona jakimś konkretem. Istotne jest, zatem aby proponowane oferty pracy były w maksymalny sposób dostosowane do możliwości bezrobotnego. Z drugiej jednak strony doradca zawodowy/opiekun powinien zwrócić uwagę na konieczność wykazania przez poszukującego pracy większej elastyczności w zakresie oczekiwanej wysokości wynagrodzenia, formy umowy i czasu dojazdu z domu do ewentualnego miejsca pracy. W obliczu braku możliwości rychłej i zasadniczej zmiany sytuacji gospodarczej kluczem do aktywizacji osób bezrobotnych wydaje się być zmiana spostrzegania przez nich sytuacji na rynku pracy. Może się to dokonać m.in. poprzez pokazywanie pozytywnych przykładów osób, które w wyniku własnej aktywności wyrwały się z zaklętego kręgu bezrobocia i znalazły pracę bądź podjęły własną działalność gospodarczą. Widząc podobne do siebie osoby, którym udało się podjąć pracę, bezrobotnym łatwiej będzie nabrać przekonania, że jest to możliwe także w ich przypadku. 27 Świadczenie działań aktywizacyjnych dla osób długotrwale bezrobotnych na podstawie Umowy nr 63/2016/78CRU oraz Umowy nr 64/2016/79CRU z dnia 11.08.2016r. Bibliografia 1. www.powiat.konin.pl/charakterystyka powiatu 2. Załącznik do Uchwały Nr 109 Rady Miasta Konina z dnia 27 maja 2015 roku, Strategia rozwoju Konina na lata 2015 – 2020, Konin 2015 3. Powiatowy Urząd Pracy w Koninie, Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie konińskim w 2015 roku, Maj 2016r. 4. Wojewódzki Urząd Pracy w Poznaniu, Ocena sytuacji na wielkopolskim rynku pracy i realizacji zadań w zakresie polityki rynku pracy w 2015roku, Marzec 2016 5. Strona internetowa Powiatowego Urzędu Pracy w Koninie, www.pup.konin.pl/analizy i statystyki 6. Dane udostępnione przez Powiatowy Urząd Pracy w Koninie 7. K.Konefal, Bariery wpływające na aktywne poszukiwanie pracy przez osoby długotrwale bezrobotne, 2010 8. D. Polakowski, Determinanty funkcjonowania osoby pozostającej bez pracy oraz uwarunkowania współpracy z pracownikiem socjalnym, 9. Przyczyny pracy nierejestrowanej w Polsce, Warszawa 2008; GUS 10. Kancelaria Senatu biuro Analiz i dokumentacji, Wykluczenie Cyfrowe, Grudzień 2015 28 Świadczenie działań aktywizacyjnych dla osób długotrwale bezrobotnych na podstawie Umowy nr 63/2016/78CRU oraz Umowy nr 64/2016/79CRU z dnia 11.08.2016r. Opracowała: Magdalena Franciszczak Zatwierdziła: Anna Szymańska 29 Świadczenie działań aktywizacyjnych dla osób długotrwale bezrobotnych na podstawie Umowy nr 63/2016/78CRU oraz Umowy nr 64/2016/79CRU z dnia 11.08.2016r.
