2 - E-SGH
Transkrypt
2 - E-SGH
Wymiana © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. Wymiana Dwóch konsumentów A i B. Ich zasoby początkowe dóbr 1 i 2: ω A A A = (ω1 , ω 2 ) i ω B B B = (ω1 , ω 2 ). Np. ω = ( 6,4) i ω = ( 2, 2). Całkowita dostępna ilość: ω1A + ω1B = 6 + 2 = 8 jednostek dobra 1 A B ω 2A + ω 2B = 4 + 2 = 6 jednostek dobra 2 © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 2 Wymiana Edgeworth i Bowley stworzyli diagram nazywamy skrzynką Edgeworth’a, który pokazuje wszystkie możliwe alokacje dóbr 1 i 2 (w procesie wymiany) pomiędzy dwoma konsumentami. © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 3 Skrzynka Edgeworth’a Wysokość = Wymiar skrzynki A B ω2 + ω2 określony jest przez = 4+ 2 ilość dostępnych dóbr. =6 Szerokość = ω1A + ω1B = 6 + 2 = 8 © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 4 Dopuszczalne Alokacje Jakie alokacje 8 jednostek dobra 1 i 6 jednostek dobra drugiego są dopuszczalne? Jak oznaczyć w skrzynce Edgeworth’a wszystkie dopuszczalne alokacje? Jedna dopuszczalna alokacja, to alokacja sprzed wymiany, tzn. zasób początkowy (alokacja początkowa). © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 5 Alokacja Początkowa Wysokość = Alokacja początkowa: A B ω2 + ω2 ω A = ( 6,4) = 4+ 2 i =6 B ω = ( 2, 2). Szerokość = ω1A + ω1B = 6 + 2 = 8 © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 6 Alokacja Początkowa 2 OB 2 6 Alokacja początkowa 4 OA A ω = ( 6,4) B 6 8 © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. ω = ( 2, 2) 7 Alokacja Początkowa B ω1 OB B ω2 ω 2A + B ω2 Alokacja początkowa A ω2 OA © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. ω1A A B ω1 + ω1 8 Inne Osiągalne Alokacje A A ( x1 , x 2 ) oznacza alokację konsumenta A. B B ( x1 , x 2 ) oznacza alokację konsumenta B. Alokacja jest osiągalna jeśli A B x1A + xB ≤ ω + ω 1 1 1 A B A B oraz x 2 + x 2 ≤ ω 2 + ω 2 . © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 9 Osiągalne Alokacje B x1 ω 2A xB 2 + B ω2 OB A x2 OA © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. x1A A B ω1 + ω1 10 Osiągalne Alokacje B x1 OB B x2 ω 2A + B ω2 A x2 OA x1A © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. A B ω1 + ω1 11 Osiągalne Alokacje Wszystkie punkty w skrzynce (w tym brzegi) przedstawiają osiągalne alokacje. Które alokacje zostaną „zablokowane” przez konsumentów? Które alokacje poprawiają sytuację obu konsumentów? © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 12 Preferencje xA 2 Dla konsumenta A. A ω2 OA © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. ω1A x1A 13 Preferencje Dla konsumenta B. xB 2 B ω2 OB B ω1 © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. xB 1 14 Preferencje xB 1 B Dla konsumenta B. ω1 OB B ω2 xB 2 © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 15 Preferencje xA 2 Dla konsumenta A. A ω2 OA © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. ω1A x1A 16 Preferencje xA 2 B x1 ω1B OB ω 2B A ω2 OA © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. ω1A x1A B x2 17 Skrzynka Edgeworth’a A x2 B ω1 xB 1 B ω2 ω 2A OA © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. OB ω1A A x1 xB 2 18 Poprawa w sensie Pareto Alokacja, która poprawia dobrobyt konsumenta bez pogarszania sytuacji drugiego konsumenta stanowi poprawę w sensie Pareto. Gdzie znajdują się takie alokacje? © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 19 Skrzynka Edgeworth’a A x2 B ω1 xB 1 B ω2 ω 2A OA © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. OB ω1A A x1 xB 2 20 Poprawa w sensie Pareto A x2 B ω1 xB 1 B ω2 ω 2A OA Zbiór alokacji dających poprawę w sensie Pareto. © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. OB ω1A A x1 xB 2 21 Poprawa w sensie Pareto Każdy konsument może odmówić wymiany, stąd możliwy wynik wymiany to taki, który stanowi poprawę w sensie Pareto. Które alokacje stanowiące poprawę w sensie Pareto będą stanowiły wynik wymiany? © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 22 Poprawa w sensie Pareto A x2 B ω1 xB 1 B ω2 ω 2A OA Zbiór alokacji dających poprawę w sensie Pareto. © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. OB ω1A A x1 xB 2 23 Poprawa w sensie Pareto Wymiana zwiększa dobrobyt A i B. To jest poprawa w sensie Pareto w porównaniu do alokacji początkowej. © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 24 Poprawa w sensie Pareto Nowe wspólne korzyści z handlu, prezentują zbiór alokacji stanowiący poprawę w sensie Pareto. Wymiana zwiększa dobrobyt A i B. To jest poprawa w sensie Pareto w porównaniu do alokacji początkowej. © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 25 Poprawa w sensie Pareto Dalsza wymiana nie zwiększy dobrobytu A i B. © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 26 Efektywność w Sensie Pareto Lepiej dla konsumenta A Lepiej dla konsumenta B © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 27 Efektywność w Sensie Pareto A i B tracą. Dla A jest lepiej, ale B traci. Dla A jest lepiej, ale B traci. © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. A i B tracą. 28 Efektywność w Sensie Pareto Alokacja znajdująca się w punkcie styczności krzywych obojętności jest efektywna w sensie Pareto. Alokacja jest efektywna w sensie Pareto, gdyż nie ma sposobu poprawy sytuacji którejś z osób, bez pogarszania sytuacji kogoś innego. © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 29 Efektywność w Sensie Pareto Gdzie znajdują się wszystkie alokacje efektywne w sensie Pareto? © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 30 Efektywność w Sensie Pareto A x2 Alokacje oznaczone przez są efektywne w sensie Pareto. B ω1 xB 1 B ω2 ω 2A OA © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. OB ω1A A x1 xB 2 31 Efektywność w Sensie Pareto Krzywa kontraktu (zbiór Pareto) to zbiór wszystkich punków efektywnych w rozumieniu Pareto. © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 32 Efektywność w Sensie Pareto A x2 Alokacje oznaczone przez są efektywne w sensie Pareto. B ω1 xB 1 B ω2 ω 2A OA Krzywa kontraktu. © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. OB ω1A A x1 xB 2 33 Efektywność w Sensie Pareto Do którego momentu będzie następować wymiana? Zależy to od sposobu w jaki dokonuje się wymiana, np. rynek wolnokonkurencyjny, negocjacje. © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 34 Punkty A Indywidualnie Racjonalne x2 B ω1 xB 1 B ω2 ω 2A OA Zbiór alokacji dających poprawę w sensie Pareto. © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. OB ω1A A x1 xB 2 35 Punkty A Indywidualnie Racjonalne xB 1 x 2 Zbiór efektywny w sensie Pareto zablokowany przez konsumenta B. B ω1 OB B ω2 ω 2A OA ω1A Zbiór efektywny w sensie Pareto zablokowany przez konsumenta A. xB 2 © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. A x1 36 Punkty A Indywidualnie Racjonalne x2 Punkty Pareto-efektywne nie blokowane przez A ani B. B ω1 xB 1 B ω2 ω 2A OA © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. OB ω1A A x1 xB 2 37 Punkty Indywidualnie Racjonalne Punkty indywidualnie racjonalne to zbiór punktów efektywnych w sensie Pareto, które zwiększają dobrobyt obu konsumentów w porównaniu do ich zasobów początkowych. Racjonalna wymiana powinna prowadzić do punktów indywidualnie racjonalnych. Ale do których? Zależy to od sposobu wymiany. © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 38 Wymiana na Rynku Konkurencyjnym Przy cenach p1 i p2 występuje równowaga rynkowa. Wymiana na rynku konkurencyjnym prowadzi do alokacji efektywnej w sensie Pareto. Jest to przykład pierwszego twierdzenia ekonomii dobrobytu. © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 39 Pierwsze Twierdzenie Ekonomii Dobrobytu Dla dobrze zachowujących się preferencji konsumentów, wymiana na rynku wolnokonkurencyjnym prowadzi do równowagi rynkowej, która jest efektywna w rozumieniu Pareto. © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 40 Drugie Twierdzenie Ekonomii Dobrobytu Jeśli wszystkie podmioty mają wypukłe preferencje, to zawsze będzie istniał taki zestaw cen i taka alokacja zasobu początkowego, przy których będzie możliwe osiągnięcie dowolnej alokacji efektywnej w rozumieniu Pareto w wyniku działań rynku konkurencyjnego prowadzącego do stanu równowagi. © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 41 Prawo Walrasa Prawo Walrasa to tożsamość (jest prawdziwe dla każdego dodatniego zestawu cen (p1,p2). © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 42 Prawo Walrasa Każdy konsument ma dobrze zachowujące się preferencje i wydaje cały swój budżet. Dla dodatnich cen: (p1,p2). Konsument A: *A *A A A p1x1 + p2x 2 = p1ω1 + p2ω 2 Konsument B: p1x*1B + p2x*2B = p1ω1B + p2ω 2B © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 43 Prawo Walrasa p1x*1A + p2x*2A = p1ω1A + p2ω 2A *B *B B B p1x1 + p2x 2 = p1ω1 + p2ω 2 Po zsumowaniu: p1 ( x*1A + x*1B ) + p2 ( x*2A + x*2B ) = p1 (ω1A + ω1B ) + p2 (ω 2B + ω 2B ). © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 44 Prawo Walrasa p1 ( x*1A + x*1B ) + p2 ( x*2A + x*2B ) A B B B = p1(ω1 + ω1 ) + p2 (ω 2 + ω 2 ). Co daje: *A *B A B p1 ( x1 + x1 − ω1 − ω1 ) + p2 ( x*2A + x*2B − ω 2A − ω 2B ) = 0. © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 45 Prawo Walrasa *A *B A B p1 ( x1 + x1 − ω1 − ω1 ) + *A *B A B p2 ( x2 + x2 − ω2 − ω2 ) = 0. wartość zagregowanego popytu nadwyżkowego jest tożsamościowo równa zeru – prawo Walrasa. © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 46 Implikacje Prawa Walrasa Pierwsza: w gospodarce charakteryzowanej przez dwa dobra, jeśli jeden rynek jest w równowadze, to drugi też musi być w równowadze. © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 47 Implikacje Prawa Walrasa Druga: w gospodarce charakteryzowanej przez dwa dobra, nadwyżka podaży na jednym rynku implikuje nadwyżkę popytu (niedobór produktu na drugim rynku). © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 48 Efekty Zewnętrzne © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. Efekty Zewnętrzne Efekt zewnętrzny to koszt lub przychód, który dotyczy agenta, będący wynikiem działań innych agentów. Pozytywny efekt zewnętrzny Negatywny efekt zewnętrzny © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 2 Przykłady Negatywnych Efektów Zewnętrznych Zanieczyszczenie powietrza. Zanieczyszczenie wody. Głośne przyjęcie u sąsiadów. Ruch uliczny. Bierne palenie papierosów. © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 3 Przykłady Pozytywnych Efektów Zewnętrznych Wzrost wartości nieruchomości, bo sąsiad dba o dom. Miły zapach perfum osoby siedzącej obok. Poprawa kultury jazdy, która przyczynia się do redukcji ryzyka wypadku samochodowego. Rozwój nauki. © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 4 Efekty Zewnętrzne i Efektywność Występowanie efektu zewnętrznego wpływa na innych uczestników rynku; tzn. agentów, którzy nie uczestniczą w aktywności produkującej zewnętrzny koszt lub przychód. © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 5 Efekty Zewnętrzne i Efektywność Efekty zewnętrzne tworzą nieefektywność w sensie Pareto, np. – Zbyt dużo rzadkich zasobów wykorzystywanych jest w działalności, która tworzy negatywne efekty zewn. – Za mało zasobów wykorzystywanych jest w aktywności, która tworzy pozytywne efekty zewn. © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 6 Efekty Zewnętrzny a Prawa Własności Efekt zewnętrzny może być traktowany jako dobro publiczne. Dobro jest publiczne, jeśli: – Konsumowane jest przez wszystkich (jest niewykluczalne) – Każdy konsumuje całą ilość dobra (jest niekonkurencyjne) Np. program telewizyjny. © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 7 Nieefektywność i Efekty Negatywne Mamy dwóch agentów, A i B, i dwa dobra: pieniądze i dym tytoniowy. Dla konsumenta A dym i pieniądze to dobra pożądane. Dla konsumenta B pieniądze to dobro pożądane, a dym – niechciane. Dym to czyste dobro publiczne. © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 8 Nieefektywność i Efekty Negatywne Zasób agenta A $yA. Zasób agenta B $yB. Intensywność dymu mierzy się na skali od 0 (brak dymu) do 1 (maksymalne natężenie dymu). © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 9 Nieefektywność i Efekty Negatywne Dym Pieniądze i dym to dobra pożądane przez A. 1 0 OA © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. yA mA 10 Nieefektywność i Efekty Negatywne Dym Pieniądze to dobro pożądane a dym – niechciane przez B. 1 0 OB © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. yB mB 11 Nieefektywność i Efekty Negatywne Pieniądze to dobro pożądane a dym – niechciane przez B. Dym 1 mB © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. yB 0 OB 12 Nieefektywność i Efekty Negatywne Jaka jest efektywna alokacja dymu i pieniędzy? © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 13 Nieefektywność i Efekty Negatywne Dym Dym 1 1 Alokacje Efektywne 0 OA yA mA © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. yB 0 OB mB 14 Nieefektywność i Efekty Negatywne Załóżmy, że nie ma możliwości wymiany poziomu dymu na pieniądze. Jaka alokacja jest najbardziej preferowana przez A? Czy jest to alokacja efektywna? © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 15 Nieefektywność i Efekty Negatywne Dym Wybory A Dym 1 1 Alokacje Efektywne 0 OA yA mA © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. yB 0 OB mB 16 Nieefektywność i Efekty Negatywne Dym 1 Najbardziej preferowany Dym wybór A jest nieefektywny 1 Alokacje Efektywne 0 OA yA mA © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. yB 0 OB mB 17 Nieefektywność i Efekty Negatywne Załóżmy, że nie ma możliwości wymiany poziomu dymu na pieniądze. Jaka alokacja jest najbardziej preferowana przez B? Czy jest to alokacja efektywna? © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 18 Nieefektywność i Efekty Negatywne Dym Wybory B Dym 1 1 Alokacje Efektywne 0 OA yA mA © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. yB 0 OB mB 19 Nieefektywność i Efekty Negatywne Dym 1 Najbardziej preferowany Dym wybór B jest nieefektywny 1 Alokacje Efektywne 0 OA yA mA © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. yB 0 OB mB 20 Nieefektywność i Efekty Negatywne Jeśli nie ma możliwości wymiany, to każdy wynik jest nieefektywny. Jest za dużo dymu (najbardziej preferowany wyniki przez A) lub za mało dymu (najbardziej preferowany wynik przez B). © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 21 Efekty Zewnętrzny a Prawa Własności Problem efektów zewnętrznych wynika m.in. ze źle zdefiniowanych praw własności, a w konsekwencji rynków, które pozwalają zinternalizować efekty zewnętrzne – spowodować, iż „producent” ponosi całkowite koszty efektów zewnętrznych lub otrzymuje całkowite przychody zewnętrzne. © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 22 Efekty Zewnętrzny a Prawa Własności Zarówno A jak i B nie jest właścicielem powietrza w pokoju. Co nastąpi, jeśli takie prawo własności zostanie stworzone oraz przyznane jednemu z agentów? © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 23 Efekty Zewnętrzny a Prawa Własności Niech agent B ma prawo własności do powietrza w pokoju. Agent B może sprzedać „prawo do palenia”. Czy będzie dym? Ile? Ile dym będzie kosztował? © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 24 Efekty Zewnętrzny a Prawa Własności Niech p(sA) oznacza cenę płaconą przez A agentowi B za stworzenie dymu o intensywności sA. © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 25 Efekty Zewnętrzny a Prawa Własności Dym Dym 1 0 OA 1 yA mA © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. yB 0 OB mB 26 Efekty Zewnętrzny a Prawa Własności Dym Dym p(sA) 1 1 sA 0 OA yA mA © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. yB Obaj agenci korzystają z handlu i występuje dodania ilość dymu. 0 OB mB 27 Efekty Zewnętrzny a Prawa Własności Dym Dym p(sA) Ustanowienie 1 rynku dla handlu prawami do palenia, daje sA efektywną alokację z wymiany. 1 0 OA yA mA © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. yB 0 OB mB 28 Efekty Zewnętrzny a Prawa Własności Niech agent A ma prawo własności do powietrza w pokoju. Agent B może teraz zapłacić A by zredukować intensywność dymu. Czy będzie dym? Ile? Ile dym będzie kosztował? © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 29 Efekty Zewnętrzny a Prawa Własności Dym Dym 1 0 OA 1 yA mA © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. yB 0 OB mB 30 Efekty Zewnętrzny a Prawa Własności Dym Dym p(sB) 1 1 sB 0 OA yA mA © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. yB Obaj agenci korzystają z handlu a ilość dymu jest zredukowana. 0 OB mB 31 Efekty Zewnętrzny a Prawa Własności Dym Dym p(sB) Ustanowienie 1 rynku dla handlu sB prawami do palenia, daje efektywną alokację z wymiany. 1 0 OA yA mA © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. yB 0 OB mB 32 Efekty Zewnętrzny a Prawa Własności Zauważ, że – agent posiadający prawo własności ma większą użyteczność niż w najlepszej alokacji bez praw własności. – Ilość dymu jaka występuje w równowadze zależy od tego, który z agentów ma przypisane prawo własności. © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 33 Efekty Zewnętrzny a Prawa Własności Dym Dym p(sA) p(sB) 1 1 sB sA 0 OA yA mA © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. yB sA ≠ sB 0 OB mB 34 Efekty Zewnętrzny a Prawa Własności Czy istnieje sytuacja, w której w równowadze występuje ta sama ilość dymu, bez względu na fakt, który z agentów ma przypisane prawo własności do powietrza w pokoju? © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 35 Efekty Zewnętrzny a Prawa Własności Dym 1 p(sA) p(sB) Dym 1 sA = sB 0 0 yA yB OA OB Dla obu agentów MRS jest stałe przy zmianie 36 pieniądza dla danego poziomu dymu. © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. Efekty Zewnętrzny a Prawa Własności Dym 1 p(sA) p(sB) Dym 1 sA = sB 0 0 yA yB OA OB Dla obu agentów, preferencje muszą być 37 quasiliniowe wzgl. pieniędzy U(m,s) = m + f(s). © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. Twierdzenie Coase’a Twierdzenie Coase’a: jeśli preferencje podmiotów są quasiliniowe (wzgl. dochodu), to każde efektywne rozwiązanie musi zawierać ten sam poziom efektów zewnętrznych (bez względu na to komu przypisane są prawa własności). © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 38 Efekty Zewnętrzne Produkcji Huta stali wytwarza stal i zanieczyszczenie, które odprowadza do rzeki. Zanieczyszczenie negatywnie wpływa na pobliskie łowiska ryb. Obie firmy są cenobiorcami. pS to cena rynkowa stali. pF to cena rynkowa ryb. © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 39 Efekty Zewnętrzne Produkcji cS(s,x) to funkcja kosztu producenta stali tworzącego s jednostek stali i x jednostek zanieczyszczenia. Jeśli producent stali nie napotyka żadnych kosztów zewnętrznych związanych z zanieczyszczeniem, które produkuje to f-cja zysku: Π s ( s, x) = pss − cs ( s, x) a zatem © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 40 Efekty Zewnętrzne Produkcji max Π s ( s, x ) = pss − cs ( s, x). s,x W-ek konieczny maksymalizacji zysku: ∂ cs ( s, x) ps = ∂s © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. i ∂ cs ( s, x) 0= . ∂x 41 Efekty Zewnętrzne Produkcji ∂ cs ( s, x) ps = oznacza, że producent stali ∂s Produkuje tyle stali, że cena = krańcowy koszt produkcji. ∂ cs ( s, x) obrazuje jak zmienia się (maleje) ∂x wewnętrzny koszt produkcji, gdy poziom zanieczyszczenia rośnie. ∂ cs ( s, x) to krańcowy koszt redukcji − ∂x zanieczyszczenia. © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 42 Efekty Zewnętrzne Produkcji ∂ cs ( s, x) to krańcowy koszt redukcji − ∂x zanieczyszczenia. Jaki jest krańcowy przychód z redukcji zanieczyszczenia? Zero, gdyż producent stali nie napotyka żadnych kosztów zewnętrznych. Zatem firma wybiera poziom zanieczyszczenia, dla którego: ∂ cs ( s, x) − = 0. ∂x © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 43 Efekty Zewnętrzne Produkcji Niech cS(s,x) = s2 + (x - 4)2 i pS = 12. Wówczas Π s ( s, x) = 12s − s 2 − ( x − 4) 2 A w-ek pierwszego rzędu maksymalizacji zysku wynosi: i 0 = −2( x − 4). 12 = 2s © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 44 Efekty Zewnętrzne Produkcji ps = 12 = 2s, określa poziom produkcji stali maks. zysk: s* = 6. −2( x − 4) to koszt krańcowy redukcji zanieczyszczenia. Nie otrzymuje z tego tytułu żadnych przychodów, to x* = 4. Zysk wynosi zatem: 2 2 Π s ( s*, x*) = 12s * − s * − ( x * −4 ) = 12 × 6 − 6 2 − ( 4 − 4) 2 = $36. © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 45 Efekty Zewnętrzne Produkcji Koszt połowu f ryb, gdy huta emituje x jednostek zanieczyszczenia wynosi cF(f,x). Dla danego f, cF(f,x) rośnie wraz ze wzrostem x; tzn huta wywiera negatywny efekt zewnętrzny na połowy ryb. Funkcja zysku rybaka: Π F ( f ; x ) = p F f − cF ( f ; x ) zatem: © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 46 Efekty Zewnętrzne Produkcji max Π F ( f ; x) = pFf − cF ( f ; x). f W-ek konieczny maks. zysku: ∂ cF ( f ; x ) pF = . ∂f Wzrost zanieczyszczenia podnosi koszt krańcowy łowienia ryb i obniża ilość złowionych ryb i zysk z połowu. To jest zewnętrzny koszt zanieczyszczenia. © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 47 Efekty Zewnętrzne Produkcji Niech cF(f;x) = f2 + xf i pF = 10. Zewnętrzny koszt jaki wytworzony przez hutę jaki napotyka rybak to xf. Rybak nie ma wpływu na x – jest to zmienna egzogeniczna. Funkcja zysku rybaka ma postać: Π F ( f ; x ) = 10f − f 2 − xf © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 48 Efekty Zewnętrzne Produkcji Π F ( f ; x ) = 10f − f 2 − xf Dla danego x, w-ek konieczny maks. zysku: 10 = 2f + x. więc, dla danego x, wielkość produkcji rybaka maks. zysk wynosi: x f* = 5 − . 2 Rybak łowi mniej ryb i osiąga niższy zysk gdy huta produkuje więcej zanieczyszczenia. © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 49 Efekty Zewnętrzne Produkcji x f * = 5 − . Huta ignorując negatywny 2 efekt zewnętrzny jaki wytwarza wybiera x* = 4, więc poziom produkcji rybaka maks. zysk wynosi f* = 3, a zysk: Π F (f *; x) = 10f * −f *2 −xf * = 10 × 3 − 32 − 4 × 3 = $9. Koszt zewnętrzny wynosi $12. © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 50 Efekty Zewnętrzne Produkcji Czy wybory dokonywane przez obie firmy są efektywne? Gdy huta ignoruje koszty zewnętrzne swoich wyborów, łączny zysk obu firm wynosi $36 + $9 = $45. Czy $45 to największy możliwy łączny zysk? © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 51 Internalizacja Zał., że firmy się łączą w jedną. Jaki największy zysk może osiągnąć ta firma? m 2 2 2 Π ( s, f , x) = 12s + 10f − s − ( x − 4) − f − xf . Ile wyniesie s, f i x? © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 52 Internalizacja m 2 2 2 Π ( s, f , x) = 12s + 10f − s − ( x − 4) − f − xf . W-ek konieczny maks. zysku: m ∂Π = 12 − 2s = 0 ∂s ∂Π ∂f m ∂Π ∂x m = 10 − 2f − x = 0. Rozwiązania: m s =6 fm = 4 x m = 2. = −2( x − 4) − f = 0. © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 53 Internalizacja Zysk połączonej firmy wynosi: m m Π (s , f = 12s m m m ,x ) + 10f m −s m2 − (x m 2 − 4) − f m2 − xmf m = 12 × 6 + 10 × 4 − 6 2 − ( 2 − 4) 2 − 4 2 − 2 × 4 = $48. Jest większy niż $45 – sumy niepołączonych firm. © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 54 Internalizacja Fuzja poprawiła efektywność. Samodzielnie, huta tworzyła x* = 4 jednostki zanieczyszczenia. Przy połączonych firmach produkuje xm = 2 jednostki zanieczyszczenia. Fuzja zwiększyła efektywność i zmniejszyła poziom zanieczyszczenia. Dlaczego? © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 55 Internalizacja Funkcja zysku huty: 2 2 Π s ( s, x) = 12s − s − ( x − 4) Zatem krańcowy koszt produkcji zanieczyszczenia: MC ( x) = 2( x − 4) s Jeśli huta nie napotyka zewnętrznych kosztów tworzenia zanieczyszczenia, tworzy zanieczyszczenie, aż jego koszt krańcowy wynosi zero; stąd x* = 4. © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 56 Internalizacja Dla połączonych firm, f-cja zysku: Π m ( s, f , x) = 12s + 10f − s 2 − ( x − 4) 2 − f 2 − xf . Krańcowy koszt prod. zanieczyszczenia: MCm ( x ) = 2( x − 4 ) + f > 2( x − 4) = MCs ( x ). Koszt krańcowy jest większy, gdyż firma napotyka całkowity koszt tworzenia zanieczyszczenia poprzez koszt łowienia ryb, więc mniej zanieczyszczenia jest produkowane. © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 57 Internalizacja Dlaczego dla połączonej firmy xm = 2 jest efektywne? Zewnętrzny koszt jaki napotyka rybak to xf, więc zewnętrzny krańcowy koszt zanieczyszczenia wynosi: MCE x = f. Koszt huty redukcji m − MC ( x) = 2( x − 4). zanieczyszczenia: Efektywność wymaga: m MCE = − MC ( x) ⇒ f = 2( x − 4). x © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 58 Internalizacja Fuzja powoduje internalizację efektu zewnętrznego i powoduje efektywność ekonomiczną. Jak inaczej może wystąpić internalizacja, która zapewni efektywność? © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 59 Coase i Efekty Zewnętrzne Produkcji Coase twierdzi, iż efekty zewnętrzne istnieją, gdyż żadna z firm nie ma prawa własności do wody, która jest zanieczyszczana. Niech prawo własności do wody zostanie przypisane jednej firmie. Czy to zapewni efektywność? © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 60 Coase i Efekty Zewnętrzne Produkcji Niech rybak ma prawo własności do wody. Może sprzedać prawo (talony) do zanieczyszczenia na konkurencyjnym rynku, po cenie: $px . F-cja zysku rybaka wynosi: Π F ( f , x ) = pf f − f 2 − xf + pxx. Dla pf i px, ile praw do zanieczyszcz. będzie sprzedanych? (x jest teraz zmienną) © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 61 Coase i Efekty Zewnętrzne Produkcji Π F ( f , x ) = pf f − f 2 − xf + pxx. W-ki maks. zysku: ∂ ΠF = pf − 2f − x = 0 ∂f ∂ ΠF = − f + px = 0 ∂x co daje: f * = px (podaż ryb) xS * = pf − 2px .(podaż praw do zanieczyszczenia) © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 62 Coase i Efekty Zewnętrzne Produkcji Huta musi nabyć jedno prawo do zanieczyszczenia dla każdej jednostki zanieczyszczenia, więc f-cja zysku: ΠS ( s, x ) = pss − s 2 − ( x − 4 ) 2 − pxx. Dla pf i px ile wyniesie produkcja stali, i ile praw do zanieczyszczenia huta będzie chciała nabyć? © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 63 Coase i Efekty Zewnętrzne Produkcji ΠS ( s, x ) = pss − s 2 − ( x − 4 ) 2 − pxx. W-ki maks. zysku: ∂ ΠS = ps − 2s = 0 ∂s ∂ ΠS = −2( x − 4 ) − px = 0 ∂x ps s* = co daje: 2 (podaż stali) px (popyt na xD * = 4 − . prawo do 2 zanieczyszczenia) © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 64 Coase i Efekty Zewnętrzne Produkcji Na rynku wolnokonkurencyjnym na prawo do zanieczyszczenia, cena px musi zapewnić równowagę: px xD * = 4 − = pf − 2px = xS *. 2 Cena wynosi: 2pf − 8 px = 3 A liczba praw (np. talonów) do zanieczyszczenia w równowadze: x * = x * = 16 − pf . D S 3 © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 65 Coase i Efekty Zewnętrzne Produkcji ps 16 − pf s* = ; f * = px ; xD* = xS * = ; 2 3 2pf − 8 px = . 3 Jeśli ps = 12 i pf = 10 to s* = 6; f * = 4; xD* = xS * = 2; px = 4. Jest to rozwiązanie efektywne. © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 66 Coase i Efekty Zewnętrzne Produkcji Q: Czy miałoby znaczenie, gdyby prawo własności do wody było przypisane hucie stali? A: Nie. Zysk jest liniowy, a zatem quasiliniowy względem pieniędzy, więc twierdzenie Coase’a mówi, iż ta sama alokacja efektywna jest osiągnięta. (I właściciel aktywa staje się bogatszy). © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 67 Tragedia Wspólnego Mamy „wspólne” pastwisko wszystkich mieszkańców wioski. Mieszkańcy wspólnie wypasają krowy. Jeśli c krów jest wypasanych to produkcji mleka wynosi f(c), gdzie f’>0 a f”<0. Ile krów powinni wypasać mieszkańcy wioski tak by maksymalizować łączny dochód? © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 68 Tragedia Wspólnego Mleko f(c) c © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 69 Tragedia Wspólnego Cena mleka wynosi $1 a relatywny koszt wypasania krowy to $pc. Funkcja zysku dla całej wioski wynosi: Π ( c ) = f ( c ) − pcc a problem ekonomiczny to: max Π( c) = f ( c) − pcc. c≥ 0 © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 70 Tragedia Wspólnego max Π( c) = f ( c) − pcc. c≥ 0 Liczba krów, która maks. dochód to c*: f ′ ( c) = pc tzn. krańcowy produkt (wartość) z ostatniej wypasanej krowy musi być równy krańcowemu kosztowi jej wypasania. © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 71 Tragedia Wspólnego pcc Mleko f(c*) nachylenie = f’(c*) f(c) Maks. dochód nachylenie = pc c* © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. c 72 Tragedia Wspólnego Dla c = c*, przeciętny zysk z krowy wynosi: Π( c*) f ( c*) − pcc * f ( c*) = = − pc > 0 c* c* c* gdyż f’ > 0 i f” < 0. © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 73 Tragedia Wspólnego pcc Mleko f(c*) nachylenie = f’(c*) f(c) f ( c*) > pc c* c* © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. c 74 Tragedia Wspólnego Dla c = c*, przeciętny zysk z krowy wynosi: Π( c*) f ( c*) − pcc * f ( c*) = = − pc > 0 c* c* c* gdyż f’ > 0 i f” < 0. Zatem zysk rośnie przy wypasaniu kolejnej krowy. Brak praw własności pastwiska powoduje, iż korzystanie z niego nie jest ograniczone. © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 75 Tragedia Wspólnego Wejścia trwają, aż zysk z wypasania kolejnej krowy wynosi 0: Π ( c ) f ( c ) − pcc f ( c ) = = − pc = 0. c c c © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 76 Tragedia Wspólnego Mleko f(c*) nachylenie = f’(c*) pcc f(c) f ( cɵ) = pc cɵ c ɵ c c* Pastwisko jest nadmiernie eksploatowane. © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 77 Tragedia Wspólnego Powodem „tragedii wspólnego” jest fakt, że gdy mieszkaniec wioski wypasa kolejną krowę, jego dochód rośnie (o f(c)/c - pc), ale dochód wszystkich pozostałych maleje. Mieszkaniec, który wypasa kolejną krowę nie bierze pod uwagę faktu, że tworzy koszt zewnętrzny dla innych mieszkańców wioski. © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 78 Tragedia Wspólnego Przykłady: – nadmierna eksploatacja łowisk – nadmierna wycinka lasów – nadmierna eksploatacja parków narodowych – ruch uliczny. © 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 79