PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z GEOGRAFII
W KLASACH I – III GIMNAZJUM nr 11 WE WŁOCŁAWKU
I. ZADANIA PRZEDMIOTOWAGO SYSTEMU OCENIANIA:
1. Zebranie
informacji
niezbędnych nauczycielowi w nieustannym
dostosowywaniu swoich działań dydaktycznych do zmieniających się
warunków, potrzeb i możliwości rozwojowych ucznia
2. Dostarczenie rodzicom bieżącej informacji o poziomie wiadomości
i umiejętności ich dzieci
3. Motywowanie uczniów do systematycznej i efektywnej pracy
4. Pomaganie uczniowi w samodzielnym planowaniu swojego rozwoju przez
zwracanie uwagi na jego sukcesy i porażki
5. Rozwijanie poczucia odpowiedzialności ucznia za jego osobiste postępy
II. CECHY SYSTEMU OCENIANIA:
Aby powyższe zadania zostały w pełni zrealizowane, ocena osiągnięć
uczniów musi być :
 trafna - zgodność ocenianych
wiadomości i umiejętności ucznia
z określonymi w programie osiągnięciami i treściami
 jawna i zrozumiała - uczniowie muszą wiedzieć, czego się od nich
oczekuje i znać wszystkie sposoby oceniania
 rzetelna - maksymalne wyeliminowanie subiektywizmu
 motywująca - ocena i stosowane narzędzia oceny powinny zachęcać
ucznia do prezentowania jego kreatywności
 ciągła i systematyczna - ocena powinna skłaniać zarówno ucznia, jak
i nauczyciela do refleksji na temat dotychczasowej pracy i uczenia się
 poddawana ewaluacji - umiejętności ucznia muszą rozwijać się w
pożądanym kierunku i tempie, a metody nauczania muszą sprzyjać
jego rozwojowi
1
III. KORELACJA SYSTEMÓW OCENIANIA
Przedmiotowy System
Oceniania w zakresie nauczania geografii
w gimnazjum skorelowany jest z Wewnątrzszkolnym Systemem Oceniania
Gimnazjum nr 11 we Włocławku
IV. ŚRODKI DYDAKTYCZNE DO PRACY INDYWIDUALNEJ UCZNIA:
W / g nowej podstawy programowej przewidziano na realizację programu
geografii 4 godziny w cyklu trzyletnim ( 2 + 1 + 1)
Każdy uczeń w poszczególnych klasach powinien posiadać następujący
zestaw środków dydaktycznych do pracy indywidualnej:
 podręcznik
 zeszyt ćwiczeń
 zeszyt przedmiotowy
 atlas geograficzny
 przyrządy do wykonywania rysunków i pomiarów na mapie (ołówek,
kolorowe kredki, cyrkiel, linijka, ekierka, kątomierz).
Wykaz obowiązujących podręczników, atlasów i zeszytów ćwiczeń:
Klasy I – 2 godziny tygodniowo
 podręcznik i ćwiczenia – „ Puls Ziemi 1 podręcznik do geografii dla
gimnazjum” . Roman Malarz – Wydawnictwo Nowa Era
Numer ewidencyjny w wykazie MEN: 5 / 1 / 2009 / 2015
Od II półrocza obowiązuje podręcznik i ćwiczenia – „ Puls Ziemi 2
podręcznik do geografii dla gimnazjum”.
Numer ewidencyjny w wykazie MEN: 5 / 2 / 2010 / 2016
Klasy II – 1 godzina tygodniowo
* podręcznik i ćwiczenia - „ Geografia 2 podręcznik dla gimnazjum”
Marcin Chrabelski, Magdalena Dudaczyk - Wydawnictwo OPERON,
Nr dopuszczenia 183 / 2 / 2010
2
Klasy III – 1 godzina tygodniowo
* „Geografia dla gimnazjum 3 - Grażyna Chmielewska, Waldemar
Chmielewski + zeszyt ćwiczeń - Wydawnictwo Pedagogiczne Operon
Nr dopuszczenia 183 / 3 / 2011
V. SPOSÓB INFORMOWANIA O WYMAGANIACH NA
POSZCZEGÓLNE
OCENY
* informacja ustna przekazana uczniowi przez nauczyciela w terminie do
2 tygodni od rozpoczęcia nauki
* informacja uzupełniająca może być przekazana, na prośbę ucznia, na
początku II półrocza
* informacje w formie pisemnej znajdują się u nauczyciela przedmiotu i są
dostępne podczas spotkań indywidualnych
VI. PRIORYTETY OCENIANIA W GEOGRAFII
1. Edukacja geograficzna w gimnazjum stwarza uczniowi możliwości do :
* zrozumienia otaczającego nas świata i poruszania się w przestrzeni
geograficznej
* przygotowania do przemian społecznych, gospodarczych
i politycznych zachodzących w regionie, kraju i na świecie
* kształtowania postaw ludzi otwartych, aktywnych,
tolerancyjnych
i twórczych
* świadomego podejmowania decyzji
2. Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć ucznia, którym w szczególności
podlegają :
- przyrost wiadomości w zakresie:
 wskazywania i opisywania faktów, nazw geograficznych, terminów
 zrozumienia związków i zależności zachodzących w przestrzeni
geograficznej
3
- przyrost umiejętności w zakresie:
 samodzielnego porządkowania i wartościowania
 posługiwania się zdobytymi
informacji
informacjami z różnych źródeł
(np. interpretowanie danych statystycznych, czytanie mapy),
 praktycznego stosowania informacji ( np. orientacja na mapie )
 twórczego rozwiązywania problemów
 prezentowania treści geograficznych ( np. formułowanie notatki
w zeszycie
przedmiotowym,
wykonanie rysunku, szkicu,
diagramu)
3. Postawy :
 systematyczność pracy ucznia przez cały rok (przygotowanie się do
zajęć lekcyjnych, udział w wykonywaniu zadań na lekcji )
 aktywność i inicjatywa
 rozwój własnych zdolności i zainteresowań
 umiejętność współdziałania w grupie
VII. FORMY I METODY SPRAWDZANIA I OCENIANIA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA
1. Uczniowie mogą być oceniani:
 w sali lekcyjnej
 podczas zajęć w terenie
 za działania na rzecz szkoły i środowiska związane tematycznie
z przedmiotem
 podczas spotkań naukowych
 uczestnicząc w konkursach przedmiotowych.
2. Mogą otrzymywać oceny za:
 prezentację dłuższych wypowiedzi
 udział w dyskusjach
 prezentowanie pracy grupy
 krótkie odpowiedzi w toku lekcji
 pisemne zadania testowe
4
 sporządzanie map myślowych, posterów, portfolio
 stosowanie zintegrowanej wiedzy do rozwiązywania problemów
(według wymagań standardów)
 wykonanie
prac
dodatkowych związanych tematycznie z
przedmiotem ( zaproponowanych przez ucznia lub wskazanych
przez nauczyciela)
 inne działania wynikające z zainteresowań ucznia, wiążące się
z programem nauczania geografii jak i wykraczające poza program,
- własne działania na rzecz środowiska potwierdzone przez
nauczycieli lub dyrektora szkoły
- przygotowanie materiału do nowej lekcji
- zorganizowanie wystawy, konkursu itp.
3. Zarówno odpowiedzi ustne jak i pisemne powinny być oparte
o umiejętności korzystania z różnych źródeł informacji:
 podręcznika
 zeszytu ćwiczeń
 map różnej treści
 rocznika statystycznego

słownika geograficznego
 czasopism
 literatury popularno – naukowej
 Internetu
 innych źródeł
VIII. KRYTERIA OCENIANIA I ZASADY WYSTAWIANIA
WYMAGANIA NA POSZCZEGÓLNE OCEN
OCEN ,
1. Oceny pracy ucznia dokonuje się według skali od 1 do 6.
2. Wiedzę i umiejętności ucznia klasyfikuje się na poziomach:
* podstawowym - obejmuje on poziom konieczny i podstawowy co łączy
się z oceną dopuszczającą (2 ) lub dostateczną (3 )
5
* ponadpodstawowym -poziom rozszerzający, dopełniający
i wykraczający co łączy się z oceną dobrą (4 ), bardzo dobrą ( 5 )
i celującą (6 )
3. Przy odpowiedzi ustnej i pisemnej ocenie podlegają:
* poziom merytoryczny (umiejętność doboru i zakresu treści, wyjaśnienie
zjawisk i procesów,
poprawne
stosowanie terminów i nazw
geograficznych )
4. Przy pracach pisemnych zwraca się uwagę na samodzielność wykonanej
pracy, dokładność wykonanych rysunków, wykresów, map a także
konstrukcję pracy
Ogólne wymagania programowe z geografii na poszczególne oceny
OCENA
OPANOWANIE UMIEJĘTNOŚCI
I AKTYWNOŚĆ
Uczeń :
- nawet przy pomocy nauczyciela nie potrafi
wykonać prostych poleceń wymagających
podstawowych wiadomości
niedostateczna
- nie potrafi korzystać z mapy ani zlokalizować
głównych obiektów geograficznych na mapie,
globusie, planie
POSIADANA
WIEDZA
braki w wiedzy
są bardzo duże
i uniemożliwiają
zdobycie
kolejnych
wiadomości
- lokalizuje wskazane przez nauczyciela obiekty
geograficzne na mapie świata na mapach
kontynentów i państw
dopuszczająca
- odczytuje treści dowolnej mapy tematycznej
w wiedzy ucznia
wyszukuje w tablicach statystycznych
są braki, które
niezbędne dane statystyczne
można usunąć
- samodzielnie korzysta z encyklopedii,
słowników geograficznych
- rozumie i wyjaśnia podstawowe pojęcia
- podaje przykłady różnych form na powierzchni
Ziemi
- wyznacza kierunki na mapie, globusie, planie
- wymienia formy użytkowania ziemi (użytki
rolne, lasy, wody, nieużytki )
6
dostateczna
dobra
- porównuje treści różnych map i umie wykazać
związki pomiędzy elementami środowiska
przyrodniczego a działalnością gospodarczą
człowieka
- podaje przykłady negatywnych skutków
działalności człowieka na poszczególne sfery
i sposoby ich likwidacji
- przeprowadza prostą analizę danych
statystycznych i interpretację danych
statystycznych
- w wypowiedziach ustnych i pisemnych stosuje
ze zrozumieniem terminologię naukową
- oblicza odległości w terenie przy pomocy skali
- odczytuje wysokość względną i bezwzględną
- określa współrzędne geograficzne
- odczytuje formy rzeźby terenu
- wyjaśnia wpływ koncentracji ludności na
środowisko przyrodnicze
- wyjaśnia wpływ czynników przyrodniczych
i pozaprzyrodniczych na rozwój rolnictwa
- wymienia działy gospodarki narodowej
opanował
podstawowe
wiadomości
programowe
z geografii,
pozwalające
na rozumienie
najważniejszych
zagadnień
- konstruuje proste diagramy różnych typów
- sporządza różne wykresy i tabele, plany i proste uczeń opanował
mapki tematyczne
materiał na ocenę
- analizuje schematy
dobrą
- odszukuje miejsca na mapie i globusie, mając
współrzędne geograficzne
- uzasadnia konieczność generalizacji map
- dostrzega i wyjaśnia związki zachodzące
pomiędzy różnymi procesami na Ziemi
- analizuje przekroje geologiczne
- omawia najważniejsze wydarzenia w historii
Ziemi
- omawia skutki społeczne, gospodarcze zmian
liczby ludności
- zna cechy (dominanty) wybranych państw Azji,
Afryki, Ameryki
- opisuje funkcje przemysłu i wyjaśnia czynniki
lokalizacji przemysłu
- porównuje wskaźniki urbanizacji w różnych
krajach
- potrafi różnicować kraje na wysoko i słabo
rozwinięte stosując różne kryteria
- wyjaśnia przyczyny zróżnicowania rolnictwa
7
- prawidłowo dobiera źródła informacji
w zależności od opracowywanych problemów
- wyjaśnia różnorodne procesy zachodzące na
powierzchni i we wnętrzu Ziemi
- czyta mapy wykonane w różnej skali
i interpretuje ich treści
- wskazuje praktyczne wykorzystanie zdjęć
bardzo dobra
lotniczych i satelitarnych
- opisuje pojęcia i zjawiska astronomiczne
- wykorzystując różne materiały źródłowe
wyciąga wnioski na podstawie informacji
zawartych na planach i mapach
- czyta tablice stratygraficzne i na ich podstawie
wyciąga wnioski
- wskazuje współzależności między
środowiskiem przyrodniczym (klimat, rzeźba
terenu, stosunki wodne, gleby, bogactwa
naturalne) a warunkami życia i gospodarki
człowieka
- wyjaśnia przyczyny zróżnicowania procesów
rzeźbotwórczych na Ziemi
- prezentuje na forum klasy problemy ludności
wielkich miast i wsi
- omawia wpływ przekształceń ustrojowych na
zmianę struktury zawodowej ludności
i zatrudnienie w sektorach gospodarki
narodowej
- omawia cechy gospodarki rynkowej, jej
pozytywne i negatywne skutki
- wykazuje aktywną postawę w czasie lekcji
- wykonuje dodatkowe zadania
- bierze udział w konkursach
celująca
- bierze udział w konkursach i zajmuje wysokie
lokaty
- systematycznie wzbogaca swoją wiedzę
korzystając z różnych źródeł informacji
- samodzielnie wykonuje zadania o dużym
stopniu trudności
- samodzielnie dokonuje obserwacji i prowadzi
dokumentację
- pełni rolę asystenta na lekcjach geografii (dzieli
się wiedzą z innymi uczniami)
8
w pełni opanował
materiał
przewidziany
na ocenę bardzo
dobrą
posiada wiedzę
znacznie
wykraczającą
poza zakres
materiału
(samodzielne,
twórcze
poszukiwania)
IX. WYMAGANIA NA POSZCZEGÓŁNE OCENY DLA UCZNIÓW
Z DYSFUNKCJAMI
* uczniowi z dysleksją - wydłuża się czas na wykonanie zadania, pracy
pisemnej (docenia się przede wszystkim wysiłek włożony w wykonanie
różnych zadań)
* ucznia z dysgrafią - w większym stopniu ocenia się na
podstawie
wypowiedzi ustnych, w pracach pisemnych ocenia się przede wszystkim
ich treść (stronę merytoryczną)
* innego typu schorzenia - zgodnie z zaleceniami poradni
X. SPOSOBY INFORMOWANIA UCZNIA O OCENIE CZĄSTKOWEJ Z DANEJ
FORMY AKTYWNOŚCI
Forma aktywności
Sposoby informowania
Częstotliwość
Odpowiedź ustna
Ustnie po odpowiedzi
Przynajmniej 1x w półroczu
Praca domowa
Ustnie lub pisemnie
w zeszycie
Na bieżąco
Prowadzenie zeszytu ćwiczeń
Pisemnie w ćwiczeniach
Prace dodatkowe
Ustnie lub pisemnie
W zależności od omawianego
materiału
Praca w grupie
Ustnie pod koniec lekcji
Na zakończenie lekcji
na której wystąpiła
ta forma pracy
Aktywność
Ustnie:
trzy " + " to ocena bardzo
dobra , trzy " - " to ocena
niedostateczna
Na każdej lekcji
Przynajmniej 1x w półroczu
* Nieobecność ucznia na lekcji nie zwalnia go z przygotowania się do lekcji
i możliwości odpowiedzi lub pisania kartkówki
* Przy odpowiedzi ustnej obowiązuje ucznia znajomość treści z trzech ostatnich
tematów
9
* Dwa razy w półroczu uczeń może zgłosić nie przygotowanie do lekcji .Nie
przygotowanie obejmuje także zadania domowe , nie dotyczy jednak
zapowiedzianych kartkówek i sprawdzianów
XI . NARZĘDZIA SPRAWDZAJĄCE STOPIEŃ OPANOWANIA WIADOMOŚCI
I UMIEJĘTNOŚCI.
ZASADY PRZEPROWADZANIA KLASÓWEK , SPRAWDZIANÓW ORAZ
USTALENIE FORM POPRAWIANIA OCENY
Narzędzie
Sprawdzian
pisemny
40 minutowy
( test )
Zasady przeprowadzania
- przeprowadzony po powtórzeniu
materiału
- zapowiedziany z tygodniowym
wyprzedzeniem
- wpisany do dziennika
- informacja o ocenie na pracy
- sprawdzian ( test ) do wglądu na
spotkaniach indywidualnych
u nauczyciela przedmiotu
Sprawdzian , - obejmuje dział lub fragment
kartkówka
danego działu (2 – 3 ) ostatnie
( 15 - 30 min )
tematy
- zapowiedziany i wpisany
do dziennika
- informacja o ocenie na pracy
- sprawdzian do wglądu dla
rodziców na spotkaniach
indywidualnych u nauczyciela
przedmiotu
Kartkówka
do 10 min
Formy poprawiania
Ilość w
półroczu
- sprawdzenie i oddanie
do 2 tygodni
- uczeń może poprawić
ocenę niedostateczną
w terminie ustalonym
z nauczycielem , nie
później jednak jak
tydzień od sprawdzenia
i omówienia pracy
- ocena z poprawy jest
ostateczna
przynajmniej
2 x w półroczu
- sprawdzenie i oddanie
tydzień po
przeprowadzeniu
sprawdzianu
- kartkówka 15 minutowa
nie podlega poprawie
- uczeń może poprawić
ocenę niedostateczną ze
sprawdzianu 30
minutowego
w terminie ustalonym
z nauczycielem , nie
później jednak jak
tydzień od sprawdzenia
i omówienia pracy
- ocena z poprawy jest
ostateczna
przynajmniej
3 x w półroczu
- obejmuje materiał z ostatniego
- sprawdzenie i oddanie
tematu
w ciągu tygodnia
- nie jest zapowiadana
- nie podlega poprawie
- informacja o ocenie pisemna na
kartkówce
- kartkówki do wglądu u nauczyciela
10
w zależności
od omawianego
materiału
* Poprawie nie podlegają oceny niedostateczne otrzymane przez ucznia, który
w czasie pisania korzystał z niedozwolonej pomocy
* Uczeń nieobecny na sprawdzianie ma obowiązek napisać pracę w ciągu
tygodnia po nieobecności w szkole ( termin ten może ulec wydłużeniu po
bardzo długiej nieobecności w szkole).
* Uczeń, który nie napisze sprawdzianu w ustalonym terminie otrzymuje ocenę
niedostateczną.
Sprawdziany , kartkówki oceniane będą wg kryteriów :
Punktacja
Ocena
0 – 29 %
30 – 49 %
50 – 69 %
70 – 89 %
90 – 100 %
więcej
niż 100%
dobra
bardzo dobra
celująca
niedostateczna dopuszczająca dostateczna
XII . USTALENIE SPOSOBÓW
PRACY UCZNIA
WSKAZYWANIA
KIERUNKÓW
DALSZEJ
* Omówienie pracy pisemnej i wskazanie braków w opanowaniu materiału
oraz wskazanie sposobów uzupełnienia wiadomości
* Indywidualne rozmowy z uczniem i rodzicami w celu ukierunkowania
pracy ucznia
zdolnego, ucznia z trudnościami w nauce, ucznia
z dysfunkcjami
* Współdziałanie z uczniem zdolnym
w celu
rozwijania jego
zainteresowań.
Opracowała : Violetta Lange
11
Załącznik nr 1
PRZEDMIOTOWY
SYSTEM
OCENIANIA
Zasady oceniania z geografii w gimnazjum klasa ............
Rok szkolny
.........................
WYMAGANIA
Obejmują treści
PODSTAWOWE
PONADPODSTAWOWE
* najbardziej przystępne
* najprostsze i najbardziej uniwersalne
* najpewniejsze naukowo i najbardziej
niezawodne
* niezbędne na danym etapie
kształcenia
* niezbędne na wyższych etapach
kształcenia
* bezpośrednio użyteczne w
pozaszkolnej działalności ucznia
Pozwalają wystawić
stopień szkolny
*
*
*
*
*
*
*
*
Dopuszczający / dostateczny
umiarkowanie przystępne
bardziej złożone i mniej typowe
w pewnym stopniu hipotetyczne
przydatne ale nie niezbędne na danym
etapie kształcenia
pośrednio użyteczne w pozaszkolnej
działalności uczniów
trudne do opanowania
najbardziej złożone i unikatowe
twórcze naukowo i oryginalne
Dobry / bardzo dobry / celujący
Za co otrzymasz ocenę ?
1. Odpowiedź ustna – samodzielna, płynna , wyczerpująca temat ,
zaprezentowana poprawnym językiem
z użyciem znanych terminów i nazw geograficznych
2. Orientacja na mapie– w różnych formach : przy mapie ściennej, w atlasie uczniowskim, na mapie konturowej
na sprawdzianach
3. Przynajmniej 2 razy w półroczu (zapowiedziane tydzień wcześniej ) sprawdziany pisemne 40 minutowe
4. Kartkówki ( 15 minutowe z 2 – 3 ostatnich lekcji )
5. Niezapowiedziane sprawdziany pisemne z ostatniej lekcji
6. Aktywna praca na lekcji – samodzielna , odkrywcza , kreatywna
7. Praca domowa – samodzielna , estetyczna , zgodna z tematem ( nie każda praca domowa otrzyma ocenę )
8. Wykonywanie dodatkowych prac pisemnych – rysunków , posterów , portfolio , referatów
9. Wykonywanie zadań w zeszycie ćwiczeń ( wskazanych przez nauczyciela )
10. Praca poza salą lekcyjną ( na wycieczce , w terenie , wywiad itp. )
11. Dwa razy w półroczu uczeń
może
zgłosić nie przygotowanie
do lekcji . Nie przygotowanie
obejmuje także zadania domowe , nie dotyczy jednak zapowiedzianych kartkówek , sprawdzianów.

Oceny są : częste , jawne , obiektywne , umotywowane , systematyczne ; otrzymujesz je w
różnych formach np. „+” lub „ – ’’ , pochwała , nagroda . Trzy plusy to ocena bardzo dobra ,
trzy minusy to ocena niedostateczna

Nieobecność na lekcji nie zwalnia ucznia z przygotowania się do lekcji i możliwości odpowiedzi

Ocenę niedostateczną ze sprawdzianów godzinnych uczeń może poprawić w ciągu tygodnia –
ocena z poprawy jest ostateczna

Poprawie nie podlegają oceny niedostateczne otrzymane przez ucznia,
który w czasie pisania
korzystał z niedozwolonej pomocy.
...........................................
............................................
Podpis ucznia
Podpis rodziców
12