Wprowadzenie do polityki pieniŚťnej

Transkrypt

Pocz¡tki bankowo±ci centralnej
Cele banków centralnych
Strategie polityki pieni¦»nej
Wprowadzenie do polityki pieni¦»nej
Michaª Brzoza-Brzezina
Szkoªa Gªówna Handlowa
Posumowanie
Rozkªad jazdy
1
2
3
4
Posumowanie
Posumowanie
Rozkªad jazdy
1
2
3
4
Posumowanie
Posumowanie
Czynniki umo»liwiaj¡ce powstanie banku centralnego
Oderwanie pieni¡dza od towaru
Ustanowienie monopolu emisyjnego
Posumowanie
Oderwanie pieni¡dza od towaru
Kiedy± pieni¡dz byª zwi¡zany z towarem
Jego warto±¢ wyznaczaªa rynkowa cena towaru (np. zªota,
srebra)
W takich warunkach trudno prowadzi¢ polityk¦ pieni¦»n¡
Umo»liwia to wprowadzenie pieni¡dza papierowego
Posumowanie
Pieni¡dz papierowy
Pierwsza emisja w Chinach (dynastia Song, X w.)
ródªo: Wikipedia
Posumowanie
Posumowanie
Pieni¡dz papierowy c.d.
Ale dla rozwoju bankowo±ci centralnej istotniejsza rola kwitu
depozytowego (Wªochy XIV w., Londyn, XVII w.)
Pray you pay to Mr Thomas
Hill without further advice the sum of seventy pounds. . . . and this
receipt shall be your sucient discharge for the same. . .
ródªo: The British Museum
Posumowanie
Pieni¡dz papierowy c.d.
Kwit na okaziciela
The banknote shown was issued in 1729 by
Francis Child Esq., the Fleet Street banker. The denomination of
¿10 is handwritten, as was the common practice at the time. It
should be noted that this piece was issued and signed by the bank
and is their promise to pay on demand. This distinguishes it from
the `drawn note', above, which originates from an account holder of
the bank and directs the bank to make a payment.
ródªo: The British Museum
Posumowanie
Monopol emisyjny
Prowadzenie polityki pieni¦»nej niemo»liwe je±li jest wielu
emitentów pieni¡dza
Potrzebny monopol emisyjny
Pierwotna motywacja: renta emisyjna jako dochód publiczny a
nie prywatny
Pierwszy bank centralny: Bank Szwecji (1686) - bank
pa«stwowy (monopol emisyjny od pocz¡tku istnienia)
Posumowanie
Bank Anglii
Kluczow¡ rol¦ w rozwoju bankowo±ci centralenj odegraª jednak
Bank Anglii (1694)
Bank komercyjny (nacjonalizacja w 1946).
Stopniowa redukcja liczby banków prywatnych emitentów.
W 1833 caªkowity monopol emisyjny.
ródªo: Bank of England
Posumowanie
Rezerwa Federalna
Bank centralny tworzony i likwidowany kilkakrotnie
Ostatecznie 1913, po kryzysie bankowym: Rezerwa Federalna.
Zadania
utrzymanie rezerw bankowych (i po»yczkodawca ostatniej
instancji)
zarz¡dzanie dªugiem publicznym
utworzenie systemu rozliczeniowego
Pó¹niej
stabilizacja i wzrost gospodarki
peªne zatrudnienie
cel inacyjny (2012)
Posumowanie
EBC
Powstanie Europejskiego Banku Centralnego (1998)
Wspólna waluta - euro
Cel: utrzymanie stabilno±ci cen oraz wspieranie polityki
gospodarczej Wspólnoty je»eli nie stoi to w sprzeczno±ci ze
stabilno±ci¡ cen
Bank Polski I
1828 powstanie Banku Polskiego
Cele:
przebudowa systemu monetarnego Królestwa Polskiego
kredytowanie rolnictwa, przemysªu i handlu
Przywilej emisyjny.
Rola ograniczona w 1867 r. (lia MF w Petersburgu),
likwidacja w 1885 r.
Posumowanie
Bank Polski II
1924 reaktywacja Banku Polskiego
Cele:
Reforma walutowa
Utrzymanie stabilno±ci zªotego
Kredytowanie istotnych przedsi¦wzi¦¢ gospodarczych.
Posumowanie
Posumowanie
Narodowy Bank Polski po II Wojnie wiatowej
1945 utworzenie Narodowego Banku Polskiego
Cele:
pocz¡tkowo cele zbli»one do zada« Banku Polskiego
pó¹niej ukierunkowane na pasywne kredytowanie i peªn¡
(detaliczn¡) gospodarki centralnie sterowanej.
Zmiana roli NBP:
1987 wydzielenie PKO BP,
1989 wydzielenie kolejnych 9 banków komercyjnych
1989 nowa ustawa o NBP; cel: umacnianie pieni¡dza
polskiego - w latach 90. stopniowy wzrost niezale»no±ci NBP
Posumowanie
Narodowy Bank Polski - bie»¡ce uwarunkowania
Konstytucja 1997 r.: bankowi centralnemu przysªuguje (. . . )
wyª¡czne prawo (. . . ) ustalania i realizowania polityki
pieni¦»nej oraz Narodowy Bank Polski odpowiada za warto±¢
polskiego pieni¡dza (art. 227, par. 1)
Ustawa o NBP: Podstawowym celem dziaªalno±ci NBP jest
utrzymanie stabilnego poziomu cen, przy jednoczesnym
wspieraniu polityki gospodarczej Rz¡du, o ile nie ogranicza to
podstawowego celu NBP (art. 3, par. 1)
W 1998 r. powoªana zostaje Rada Polityki Pieni¦»nej (6-letnia
kadencja, brak mo»liwo±ci ponownego wyboru)
Rozkªad jazdy
1
2
3
4
Posumowanie
Posumowanie
Konsensus przed kryzysem nansowym
Rol¡ banku centralnego jest utrzymanie stabilnych cen (w
praktyce niskiej, dodatniej inacji) przy jednoczesnej
stabilizacji waha« cyklicznych (wymienno±¢)
Bank centralny powinien by¢ niezale»ny
Polityka pieni¦»na powinna by¢ prowadzona w sposób
przejrzysty
Podstawowym instrumentem banku centralnego jest
krótkoterminowa stopa procentowa
Posumowanie
Posumowanie
Stabilizacja inacji i produkcji (bezrobocia)
W latach 50-60 XX w. uksztaªtowaª si¦ pogl¡d o mo»liwo±ci
wyboru pomi¦dzy inacj¡ i bezrobociem (krzywa Phillipsa)
Po¹niej obalony na gruncie teoretycznym i empirycznym
(Friedman, Phelps)
Wspóªcze±nie: wybór pomi¦dzy stabilizacj¡ (zmienno±ci¡)
inacji i produkcji.
Stabilizacja inacji i produkcji c.d.
ródªo: Karam, Laxton, Rose & Tamirisa 2008
Posumowanie
Stabilizacja inacji w praktyce
Formalnie cz¦sto mowa o stabilnych cenach
W praktyce raczej niska dodatnia inacja.
bª¡d pomiaru
DNWR
puªapka deacyjna
Posumowanie
DNWR
ródªo: Lebow, Saks, Wilson
Posumowanie
Puªapka deacyjna
Stopy nominalne nie mog¡ by¢ ujemne
Niska inacja to niskie stopy
Posumowanie
Posumowanie
Niezale»no±¢ banku centralnego
Literatura lat 80. XX w. pokazaªa zwi¡zek cyklu politycznego
z polityk¡ pieni¦»n¡
Na tym gruncie postulowano uniezale»nienie banków
centralnych od bie»¡cej polityki
Postulat wprowadzany w »ycie od lat 80. XX w.
Dzi± standard i fundament bankowo±ci centralnej
Niezale»no±¢ banku centralnego
ródªo: Alesina & Summers 1993
Posumowanie
Posumowanie
Przejrzysto±¢ banku centralnego
Lata 70-80 XX w.: bank centralny nie mo»e skutecznie
wpªywa¢ na gospodark¦, je±li nie zaskakuje podmiotów
(Cukierman & Meltzer, 1986)
Podstawa: np. model Lucasa
Lata 90. XX w.: przejrzysto±¢ jest bardzo wa»na, pozwala
sterowa¢ oczekiwaniami i skutecznie wpªywa¢ na gospodark¦
not only do expectations about policy matter, but [. . . ] very
little else matters (Woodford 2005).
Dodatkowo: przejrzysto±¢ jako element równowa»¡cy
niezale»no±¢
Dzi± standard i fundament bankowo±ci centralnej
Kryzys nansowy a my±lenie o polityce pieni¦»nej
Lata 1990-2007 to okres great moderation
Postrzegany jako wielki sukces bankowo±ci centralnej
Ale w tle narastaªy du»e nierównowagi
wewn¦trzne
mi¦dzynarodowe
Posumowanie
Great moderation
Inacja w gospodarkach rozwini¦tych
ródªo: Eurostat
Posumowanie
Nierównowagi zewn¦trzne
800
600
400
200
08
07
06
09
20
20
20
05
20
03
04
20
20
01
00
99
98
02
20
20
20
20
19
-200
19
19
97
0
-400
-600
Developed economies
Developing economies
ródªo: IMF
Posumowanie
Nierównowagi wewn¦trzne
Np na rynku nieruchomo±ci w USA (Shiller house price index)
ϮϬϬ͘ϬϬ
ϭϴϬ͘ϬϬ
ϭϲϬ͘ϬϬ
ϭϰϬ͘ϬϬ
ϭϮϬ͘ϬϬ
ϭϬϬ͘ϬϬ
ϴϬ͘ϬϬ
ϲϬ͘ϬϬ
ϰϬ͘ϬϬ
ϮϬ͘ϬϬ
Ϭ͘ϬϬ
ϭϵϵϱ
ϭϵϵϴ
ϮϬϬϭ
ϮϬϬϰ
ϮϬϬϳ
ϮϬϭϬ
ϮϬϭϯ
Posumowanie
Posumowanie
Kryzys nansowy a my±lenie o polityce pieni¦»nej
Sama stabilno±¢ makroekonomiczna nie wystarcza
Potrzebna jeszcze stabilno±¢ nansowa
Polityka makroostro»no±ciowa jest prób¡ odpowiedzi
Stabilno±¢ pojedynczych instytucji nie implikuje stabilno±ci
systemu nansowego nadzór makroostro»no±ciowy (np.
ESRB)
Nowe instrumenty polityki pieni¦»nej luzowanie ilo±ciowe
(quantitative easing), wykorzystywane w przypadku wpadni¦cia
w puªapk¦ deacyjn¡
Dyskusja o podniesieniu celów inacyjnych (Blanchard,
Dell'Ariccia, Mauro 2010)
Rozkªad jazdy
1
2
3
4
Posumowanie
Posumowanie
Posumowanie
Spirala cenowo-pªacowa
Spirala cenowo-pªacowa to mechanizm sprz¦»enia zwrotnego
Ceny powoduj¡ pªace
Place powoduj¡ ceny
Schemat
ŝ
Z
D
t
ΠĞ
Π
Posumowanie
St¡d 3 strategie polityki pieni¦»nej:
1
strategia monetarna (kontrola poda»y pieni¡dza)
2
strategia celu inacyjnego (kontrola stóp procentowych i
oczekiwa« inacyjnych)
3
strategia kursowa (kontrola kursu walutowego)
Posumowanie
Rozkªad jazdy
1
2
3
4
Posumowanie
Posumowanie
Posumowanie
Posumowanie
Pierwsze banki centralne nie powstaªy w celu prowadzenia
polityki pieni¦»nej
Wspóªczesna bankowo±¢ centralna ksztaªtowaªa si¦ stopniowo
w XX w.
Podstawowe cele banków centralnych
stabilizacja cen (niska, dodatnia inacja)
stabilizacja cyklu koniunkturalnego
Fundamenty wspóªczesnej bankowo±ci centralnej
niezale»no±¢ banków centralnych
przejrzysto±¢ prowadzonej polityki
wymienno±¢ pomi¦dzy stabilizacj¡ produkcji i inacji
Wyzwania po kryzysie:
pogodzenie stabilno±ci makroekonomicznej i nansowej
polityka makroostro»no±ciowa ma by¢ odpowiedzi¡ na
nierównowagi makronansowe

Wprowadzenie do polityki pieniŚťnej

Transkrypt

Podobne dokumenty

Od wydawcy

Artykuł w wersji PDF - Pro-Test

kasa pod inwestycje