program ochrony środowiska dla gminy tłuszcz na

Transkrypt

PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA GMINY TŁUSZCZ NA LATA 2004 -2011
GMINA TŁUSZCZ
PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA GMINY
TŁUSZCZ NA LATA 2004 – 2011
TŁUSZCZ, 2004
CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
1
Zamawiający:
Wykonawca:
Urząd Miasta Tłuszcz
ul. Warszawa 10
05-240 Tłuszcz
CleanMed s.c.
Wola Suchożebrska 6a
08-125 Suchożebry
Zespół autorski:
mgr inż. Marta Głownia
mgr Agnieszka Stefańska
mgr Tomasz Kupiec
mgr Anita Krupa
CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
2
Zespół autorski:..............................................................................................................................2
Wstęp........................................................................................................................................... 6
1. Charakterystyka gminy Tłuszcz...............................................................................................7
1.1. Ogólna charakterystyka........................................................................................................7
1.2. Położenie geograficzne.........................................................................................................7
1.3. Budowa geologiczna ............................................................................................................8
1.4. Warunki klimatyczne........................................................................................................... 9
1.5. Formy użytkowania terenu .................................................................................................. 9
2. Zasoby i różnorodność przyrodnicza gminy Tłuszcz........................................................... 10
2.1. Zasoby wodne..................................................................................................................... 10
2.1.1. Wody powierzchniowe................................................................................................ 10
2.1.2. Wody podziemne......................................................................................................... 11
2.2. Zasoby leśne....................................................................................................................... 11
3. System obszarów chronionych gminy.................................................................................... 12
3.1. Rezerwaty przyrody............................................................................................................ 12
3.2. Pomniki przyrody................................................................................................................13
3.3. Korytarze ekologiczne........................................................................................................ 14
3.4. Zielone Płuca Polski...........................................................................................................14
3.5. Inne formy ochrony przyrody............................................................................................. 15
4. Zagrożenia środowiska przyrodniczego................................................................................ 16
4.1. Zanieczyszczenia powietrza................................................................................................16
4.2. Zanieczyszczenia wód powierzchniowych i podziemnych.................................................. 17
4.3. Zanieczyszczenia powierzchni ziemi...................................................................................18
4.4. Zagrożenia hałasem ...........................................................................................................19
4.5. Zagrożenia wynikające z „produkcji” odpadów................................................................20
4.6. Zagrożenia wynikające z promieniowania niejonizującego...............................................21
5. Techniczna infrastruktura ochrony środowiska...................................................................22
5.1. System zaopatrzenia w wodę.............................................................................................. 22
5.2. Kanalizacja i oczyszczanie ścieków....................................................................................22
5.3. Gospodarka odpadami....................................................................................................... 23
5.4. Zaopatrzenie w ciepło.........................................................................................................24
5.5. System elektroenergetyczny ............................................................................................... 25
6. Ocena stanu środowiska – podsumowanie............................................................................ 25
CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
3
7. Analiza SWOT......................................................................................................................... 26
8. Zamierzenia gminy w zakresie ochrony wartości i zasobów środowiska przyrodniczego28
8.1. Ochrona wód ..................................................................................................................... 28
8.2. Ochrona powietrza............................................................................................................. 29
8.3. Możliwości walki z hałasem............................................................................................... 29
8.4. Ochrona gleby.................................................................................................................... 30
8.5. Ochrona lasów....................................................................................................................30
8.6. Program ochrony przed polami magnetycznymi................................................................ 31
8.7. Gospodarka odpadami....................................................................................................... 33
8.8. Edukacja ekologiczna.........................................................................................................37
9. Uwarunkowania opracowania programu..............................................................................38
9.1. Analiza obowiązującego stanu prawnego oraz kierunków zmian wynikających z wymogu
dostosowania polskiego ustawodawstwa do wymogów ustawodawstwa Unii Europejskiej.....38
9.2. Stan i kierunki rozwoju gospodarczego..............................................................................39
9.3. Założenia polityki ekologicznej państwa w odniesieniu do gminy................................... 43
10. Cele i zadania realizacyjne....................................................................................................52
10.1. Cele i zadania w zakresie ochrony przyrody i krajobrazu............................................... 53
10.2. Cele i zadania w zakresie ochrony powietrza.................................................................. 53
10.3. Cele i zadania w zakresie ochrony wód powierzchniowych.............................................54
10.4. Cele i zadania w zakresie ochrony wód podziemnych i gleb............................................55
10.5. Cele i zadania w zakresie gospodarki odpadami............................................................. 56
10.6. Cele i zadania w zakresie edukacji ekologicznej..............................................................56
10.7. Cele i zadania w zakresie monitoringu środowiska......................................................... 57
11. Harmonogram realizacji zadań............................................................................................ 57
11.1. Zadania samorządów gminnych w zakresie ochrony środowiska.................................... 58
11.2. Finansowanie zadań.........................................................................................................69
11.2.1 Środki krajowe............................................................................................................ 69
11.2.2 Fundusze strukturalne ................................................................................................ 73
11.2.3 Inne instytucje wspierające......................................................................................... 79
11.3. Zasady udzielania pomocy............................................................................................... 79
12. Monitoring, zarządzanie programem.................................................................................. 81
12.1. Mierniki oceny realizacji Programu................................................................................ 82
12.2. Ocena stopnia realizacji programu..................................................................................83
13. Narzędzia i instrumenty realizacyjne Programu .............................................................. 84
CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
4
13.1. Prawo ochrony środowiska i inne akty prawne niezbędne do realizacji Programu
Ochrony Środowiska ................................................................................................................ 84
Ustawy................................................................................................................................... 84
Rozporządzenia.....................................................................................................................86
13.2. Obowiązujące dyrektywy w zakresie ochrony środowiska............................................... 91
13.3. Inne akty prawne.............................................................................................................. 94
14. Streszczenie w języku niespecjalistycznym......................................................................... 94
15. Piśmiennictwo i materiały wykorzystane do opracowania programu …………………99
SPIS TABEL
Tabela 1. Powierzchnie gruntów i użytków rolnych na terenie gminy Tłuszcz ...................... 9
Tabela 2. Wykaz pomników przyrody na terenie gminy Tłuszcz........................................... 13
Tabela 3. Relikty zabytkowych parków i cmentarzy................................................................15
Tabela 4. Źródła zanieczyszczenia powietrza ...........................................................................16
Tabela 5. Dopuszczalna wartość stężeń wybranych zanieczyszczeń w glebie lub ziemi w
mg/kg suchej masy (wyciąg z rozporządzenia [13].).................................................................19
Tabela 6. Charakterystyka ujęć wód podziemnych występujących na terenie gminy Tłuszcz
....................................................................................................................................................... 22
Tabela 7. Charakterystyka istniejących oczyszczalni ścieków................................................ 23
Tabela 8. Harmonogram wdrażania Programu .......................................................................57
Tab. 9. Zadania własne gminy ................................................................................................... 61
Tabela 10. Zadania koordynowane dla gminy Tłuszcz............................................................ 65
Tabela 11. Ogólny podział środków UE na pomoc strukturalną w latach 2000 – 2006........ 77
Tabela 12. Wskaźniki monitorowania Programu Ochrony Środowiska dla gminy Tłuszcz 83
CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
5
Wstęp
Konstytucja R.P stwierdza, że ochrona środowiska przyrodniczego jest obowiązkiem władz
publicznych, które poprzez swoją politykę powinny zapewniać bezpieczeństwo ekologiczne
współczesnym i przyszłym pokoleniom.
Podstawę prawną niniejszego Programu stanowią przede wszystkim ustawy:
 o samorządzie województwa
 prawo ochrony środowiska
W myśl wymienionych uchwał Samorząd Województwa zobowiązany jest do prowadzenia
samodzielnej polityki rozwoju województwa, na którą w głównej mierze składa się racjonalne
korzystanie z zasobów przyrody oraz kształtowanie środowiska naturalnego zgodnie z zasadą
zrównoważonego rozwoju, a także obowiązek sporządzenia programu ochrony środowiska.
Program ten ma określać cele, priorytety i działania ekologiczne i obejmować swoim
zakresem rzeczowym następujące zagadnienia:
 ochronę środowiska przyrodniczego
 gospodarkę wodną
 gospodarkę leśną
 ochronę środowiska przed zanieczyszczeniami
 kształtowania świadomości ekologicznej
 propagowania proekologicznych form działalności gospodarczej
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. „Prawo ochrony środowiska” (Dz. U. 2001.62 poz. 627 z
późn. zm.) nakłada na wszystkie szczeble administracji samorządowej obowiązek opracowania
programów ochrony środowiska, w celu realizacji polityki ekologicznej państwa.
Program, a przede wszystkim proces jego tworzenia, powinien mobilizować podmioty
gospodarcze, organizacje pozarządowe oraz szereg innych instytucji i organizacji do wspólnego
precyzowania problemów, sposobu ich rozwiązywania oraz wyboru priorytetów w działaniach
na rzecz ochrony środowiska. Powinien także stać się zaczątkiem funkcjonowania nowego i
trwałego systemu zarządzania środowiskiem w gminie.
CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
6
Realizacja „Programu ochrony środowiska dla gminy Tłuszcz” pozwoli na osiągnięcie
trwałego, zrównoważonego rozwoju gminy, gdzie ochrona środowiska stanowi nierozłączną
część procesów rozwojowych i jest rozpatrywana razem z nimi.
1. Charakterystyka gminy Tłuszcz
1.1. Ogólna charakterystyka
Gmina miejsko - wiejska Tłuszcz leży w północno – wschodniej części woj. mazowieckiego
w odległości 45 km od centrum Warszawy i 22 km od miasta powiatowego Wołomin. Miasto
Tłuszcz zlokalizowane jest przy linii kolejowej Warszawa -Petersburg. Gmina
posiada
połączenia kolejowe i drogowe, m.in. z Warszawą, Ostrołęką, Białystokiem, Legionowem i
Pilawą. Na terenie gminy istnieje 46 miejscowości, zgrupowanych w 27 sołectwach.
Całkowity obszar Gminy zajmuje powierzchnię 103 km2, w tym miasto 8 km2. Ludność gminy
wynosi 18 193 mieszkańców, z czego 7101 osób mieszka w granicach miasta. Gęstość
zaludnienia na terenie gminy wynosi 177 osób na km2. 25 % ludności utrzymuje się z rolnictwa,
40% pracuje w przemyśle, 30 % świadczy usługi, 5% zaś zatrudnionych jest w sferze
budżetowej ( nauczyciele, urzędnicy, lekarze, policjanci i inni ). Na terenie miasta i gminy
zarejestrowanych jest 964 podmiotów prowadzących działalność gospodarczą.
Ze względu na małe uprzemysłowienie gmina nie należy do obszarów ekologicznego
zagrożenia.
Pod względem turystycznym odgrywa raczej rolę tranzytu z centralnej Polski do
atrakcyjniejszych turystycznie i krajobrazowo terenów Polski północno –wschodniej. Natomiast
posiada
duże możliwości rozwoju agroturystyki. Przez gminę przepływa rzeka Cienka z
dopływami w II klasie czystości, z jej wód korzysta głównie rolnictwo.
1.2. Położenie geograficzne
Według regionalizacji fizyczno – geograficznej J. Kondrackiego Gmina Tłuszcz przynależy
do Równiny Wołomińskiej (318.78), wchodzącej w skład Niziny Środkowomazowieckiej.
Równina Wołomińska leży na wschód od Kotliny Warszawskiej i na południe od Doliny
Dolnego Bugu.
CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
7
Pod względem morfologicznym gmina położona jest na powierzchni polodowcowej równiny
morenowej. Dominują tutaj wysoczyzny denundacyjne zbudowane z utworów lodowcowych i
wodnolodowcowych. Punktowo w części północnej występują ostańce denudacyjne wałów i
wzgórz morenowych. Fragment południowo – wschodni należy do niższych poziomów
denudacyjnych i rozmytych stoków wysoczyzny. Są to tereny płaskie, nizinne, poprzecinane
szeregiem drobnych cieków o płaskich dolinach. Wzniesienie terenu średnio ca 110 m n.p.m.
Teren gminy lekko opada z południowego – wschodu na północy zachód. Kulminacja terenu
występuje na poziomie 124,4 m n.p.m. na południowo – wschodnim skraju Gminy (lasy w
sołectwie Jaźwie przy granicy z gminą Poświętnie), a najniżej położony teren to rejon Wólki
Kozłowskiej i Jarzębiej Łąki – poniżej 100 m n.p.m.
W krajobrazie gminy dominują krajobrazy ekstensywnego rolnictwa. Są to rozległe doliny
łąkowe i tereny upraw rolnych, przemieszczane z stosunkowo niewielkimi kompleksami
leśnymi, „zagęszczającymi” się w części wschodniej i południowej Gminy.
1.3. Budowa geologiczna
Obszar gminy zbudowany jest z utworów czwartorzędowych o miąższości średnio ca 50 m.
Są to osady plejstoceńskie naniesione i uformowane przez lodowce skandynawskie. Na obszarze
gminy występują osady dwóch zlodowaceń, najstarszego – tzw. południowego – polskiego oraz
środkowo – polskiego. Są to głównie piaski akumulacji lodowcowej i wodnolodowcowej z
głazami, które stanowią dobre warunki budowlane w zależności od głębokości występowania
zwierciadła wody gruntowej.
W północnej części gminy, w rejonie wsi Kozły i Jarzębia Łąka występują gliny zwałowe lub
piaski akumulacji lodowcowej na glinach zwałowych. Stanowią one dobre warunki budowlane.
Fragmentami występują żwirowo-kamieniste ostańce moreny czołowej.
Południowo-wschodni skraj gminy to obszar gruntów piaszczysto – żwirowych stożków
napływowych. O niekorzystnych warunkach budowlanych decyduje wysoki poziom wód
gruntowych.
W podmokłych obniżeniach wykształciły się holoceńskie utwory aluwialne (piaski rzeczne,
piaski humusowe, mady, namuły i torfy) o miąższości do 1,5 m.
Na obszarze gminy nie ma udokumentowanych złóż kopalin.
CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
8
1.4. Warunki klimatyczne
Gmina Tłuszcz należy do wschodniej, chłodniejszej (mazowieckiej) części dzielnicy
środkowej, która obejmuje dorzecza środkowej Warty i środkowej Wisły. Jest obszar o
najmniejszych w Polsce opadach rocznych (poniżej 55 mm). Liczba dni mroźnych wynosi 30 do
50 w roku, a dni z przymrozkami od 100 – 110. Okres zalegania pokrywy śnieżnej od 38 – 60
dni w roku. Okres wegetacji trwa 200 do 220 dni.
Charakterystyczne parametry klimatu wg pomiarów na najbliższej stacji klimatycznej
przedstawia poniższe zestawienie:
-
średnia temperatura powietrza
7,2 º C
-
średnia roczna temperatura miesiąca najcieplejszego –lipiec
18,5ºC
-
średnia temperatura miesiąca najchłodniejszego – luty
-
średnia wilgotność powietrza
81,5ºC
-
średnie zachmurzenie
59,6 %
-
średnia suma opadu rocznego
541 mm
-
średnia długość okresu bezprzymrozkowego
168 dni
-
średnia liczba dni gorących, z temp. .25 º C
-
średnia liczba dni mroźnych, z temp. poniżej - 10º C
-
średnia liczba dni z opadami. 0,1 mm
4,0ºC
36 dni
28 dni
42,6 dni
1.5. Formy użytkowania terenu
Gmina Tłuszcz zaliczana jest do gmin typowo rolniczych. Prawie całą przestrzeń rolniczą
charakteryzują na ogół gleby mało urodzajne, należące do najniższych klas bonitacyjnych. Są to
kompleksy gleb bielicowych i brunatnych wytwarzanych z piasków słabo gliniastych na
piaskach luźnych. Większy kompleks lepszych gleb (klas IVa i IVb) występuje płatem jedynie w
północnej części gminy (rejon Postoliska). Dominuje rolnictwo indywidualne z przewagą
niewielkich gospodarstw.
Tabela 1. Powierzchnie gruntów i użytków rolnych na terenie gminy Tłuszcz
Grunty i użytki rolne
Powierzchnia użytków rolnych ogółem
Powierzchnia (ha)
7318
CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
9
Pow. użytków rolnych w gospodarstwach indywidualnych
Grunty orne ogółem
Grunty orne w gospodarstwach indywidualnych
Sady ogółem
Sady w gospodarstwach indywidualnych
Łąki ogółem
Łąki w gospodarstwach indywidualnych
Pastwiska ogółem
Pastwiska w gospodarstwach indywidualnych
Lasy i grunty leśne ogółem
Lasy i grunty leśne w gospodarstwach indywidualnych
Pozostałe grunty i nieużytki ogółem
Pozostałe grunty i nieużytki w gospodarstwach indywidualnych
RAZEM
użytki rolne
lasy
w ody
komunikacja
osiedla
7318
5437
5437
78
78
1002
1002
801
801
1772
1464
1193
1193
10 283
nieużytki
Rys.1. Procentowy udział poszczególnych form użytkowania terenu na terenie gminy Tłuszcz.
2. Zasoby i różnorodność przyrodnicza gminy Tłuszcz
2.1. Zasoby wodne
2.1.1. Wody powierzchniowe
Obszar gminy Tłuszcz jest odwadniany przez rzekę Cienką, która przecina teren ze wschodu
na zachód. Rzeka ta jest dopływem rzeki Rządzy, która z kolei uchodzi do Zalewu
Zegrzyńskiego. Rzeka Cienka w części wschodniej łączy się z dopływami: Ryni i Boruczy.
Tereny źródliskowe tych rzek znajdują się w rejonie siedleckim. W górnym biegu rzeki Cienka i
CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
10
Borucza płyną równolegle do siebie, ich doliny są zabagnione, zlewnie zalesione w 40 %.
Poniżej ujścia Ryni dolina rzeki jest płaska, szeroka i zalesiona w 30%.
W części północnej Gminy przebiega dział wodny między zlewniami Zalewu Zegrzyńskiego
(rzeka Rządza) i zlewnią Bugu. Fragmenty północno-wschodnie Gminy to tereny źródliskowe
rzeki Fiszor (dopływ Bugu), która powstaje z połączenia rowów melioracyjnych małych cieków
naturalnych.
2.1.2. Wody podziemne
Wody gruntowe Gminy charakteryzują się zwierciadłem swobodnym, przeważają tereny z
płytko występującym pierwszym poziomem wód, przeważnie na głębokości 0,5 – 1,5 m ppt., w
rozległych dolinach , oraz w części południowo – wschodniej w przedziale 0,0 – 0,5 m ppt.
Zasoby wód gruntowych nie są duże i szacuje się je na 50 do 100 m3/dkm2.
2.2. Zasoby leśne
Lasy zajmują 15,6 % (1772 ha) powierzchni gminy Tłuszcz i są skoncentrowane głównie w
południowej i wschodniej części obszaru. Generalnie dominują siedliska borowe – bór świeży,
bór mieszany świeży. Tworzą je na ogół sosny pospolite z domieszką innego drzewostanu oraz
krzewów, złożonych głównie z porostów sosny, brzozy, jarzębiny oraz kruszyny pospolitej.
Drugim typem siedliska na terenie gminy są łęgi olchowo – jesionowe i wierzbowe,
towarzyszące obniżeniom terenu i ciekom wodnym. Występują też kępy brzóz, olch i topól. Na
obrzeżach znajduje się mnóstwo gatunków nieleśnych.
Lasy stanowią duże powierzchniowo kompleksy o zróżnicowanym stopniu szaty roślinnej
oraz niewielkie zbiorowiska. Wszystkie są cennymi elementami krajobrazu i przyrody. Ciągną
się od Rzeki Rządzy po Bug /dawna Puszcza Jadowska i Sulejowska / aż do Puszczy
Kampinoskiej i Puszczy Białej. Lasy te charakteryzują się bardzo zróżnicowaną i rozwiniętą
linią brzegową oraz dużą mozaiką siedlisk wewnątrz kompleksów. Występują tu wyspy
roślinności łąkowo – torfowiskowej, szuwarowej i wodnej.
Lasy stanowią otulinę i strefę ochronną. Kompleksy leśne w północnej części gminy w
większości otoczone są polami uprawnymi i posiadają w miarę jednoznaczną granicę. Łączą się
często z kępami śródpolnymi.
CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
11
Kilkadziesiąt drzew objętych jest ochroną prawną i uzyskały one status pomników przyrody,
bądź stanowią relikty zabytkowych parków podworskich. Występują tutaj drzewostany
kilkusetletnie i dolesienia z lat powojennych.
2.3. Krajobraz i różnorodność przyrodnicza gmina Tłuszcz
Niewątpliwy walorem gminy jest duża różnorodność przyrodnicza z mozaiką pól uprawnych,
kęp leśnych, dolin i łąk, rozproszonej zabudowy wiejskiej. Roślinność tworzy bardzo cenne i
malownicze przestrzenie. Na uwagę zasługują też „wyspy leśne” oraz oczka wodne o
charakterze bagiennym, połączone korytarzami ekologicznymi tworzonymi przez cieki wodne,
obrośnięte drzewami, zaroślami i krzewami. Wszystko to stanowi niszę ekologiczną o dużej
różnorodności biologicznej i wysokim stopniu naturalności. Siedliska tu występujące stanowią
również ostoję fauny, kwalifikującą się do szczególnej ochrony. W krajobrazie gminy widoczny
jest bocian biały – 19 siedlisk oraz w dolinie rzeki Boruczanki i Cienkiej siedliska borów.
W krajobrazie miasta dominują węzły kolejowe i zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna.
3. System obszarów chronionych gminy
Gmina Tłuszcz znajduje się poza systemem przyrodniczych obszarów chronionych. Nie
występują tu parki narodowe, krajobrazowe ani obszary chronionego krajobrazu. Gmina wchodzi
natomiast w obszar „Zielonych Płuc Polskich”. Na terenie Gminy i jej sąsiedztwie znajduje się
szereg pojedynczych obiektów przyrodniczych objętych ochroną, jak pomniki przyrody, kilka
grup drzew na terenach „podworskich” oraz relikty zabytkowych parków i cmentarzy. Ponadto
do granic gminy od zachodu przylega rezerwat „Dębina” (w gminie Klembów).
3.1. Rezerwaty przyrody
Rezerwaty przyrody obejmują zachowane w stanie naturalnym lub mało zmienionym
ekosystemy, w tym siedliska przyrodnicze, a także niektóre gatunki roślin i zwierząt, elementy
CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
12
przyrody nieożywionej, mające istotną wartość ze względów naukowych, przyrodniczych,
kulturowych bądź krajobrazowych.
Od strony zachodniej do granic Gminy przylega bezpośrednio rezerwat „Dębina” (w
gminie Klembów).Utworzony on został w celu zachowania fragmentu lasu mieszanego o
charakterze naturalnego zespołu dębowo – grabowego z udziałem jesionu, wiązu i lipy. Górne
piętro tworzą tu 200 letnie dęby. Jest to jeden z najstarszych rezerwatów na Mazowszu, zajmuje
powierzchnie ponad 50 ha. Rezerwat nie ma prawnie ustalonej otuliny. Ochrona na terenie
gminy polega na ochronie stosunków wodnych i jego strefy brzegowej.
3.2. Pomniki przyrody
Pomniki przyrody są to pojedyncze twory przyrody żywej i nieożywionej lub ich skupiska
o szczególnej wartości naukowej, kulturowej, historyczno – pamiątkowej i krajobrazowej,
odznaczające się indywidualnymi cechami.
Na terenie Gminy i w pobliskim otoczeniu znajduje się kilkanaście pojedynczych drzew i
kilka grup drzew objętych ochroną jako pomniki przyrody. Są to głównie dęby szypułowate,
lipy drobnolistne, jesiony.
Znajdują się w miejscowościach: Stryjki, Chrzęsne, Miąse,
Postoliska, Balcery, Jasienica, Rudnik i Tłuszcz. Na uwagę zasługuje też jałowiec pospolity
rosnący w grupie 6 sztuk we wsi Łysobyki .
Tabela 2. Wykaz pomników przyrody na terenie gminy Tłuszcz
L.p
Lokalizacja
Gatunek
Ilość
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Tłuszcz, ul. Warszawa na
Dąb szypułkowy
działce nr 1643/1
Stryjki działkach nr 173,174
Dąb szypułkowy
Miąse, na działkach nr
Dąb szypułkowy
1033/5, 1033/4
Miąse
Lipa drobnolistna
Miąse na działce nr 1034/3
Jesion wyniosly
Stryjki, działka nr 566
Dąb szypułkowy
Chrzęsne na działce nr 940/1
Dąb szypułkowy
Stryjki na działce nr 212
Dąb szypułkowy
Łysobyki na tyłach działek nr Jałowiec pospolity
278 i 280
Tłuszcz,ul. Słowackiego nr
Dąb szypułkowy
działki:685/685/3
1 szt
Obwód pnia
mierzony na
wysokości 130 cm od
ziemi
/w cm/
280
1 szt
1 szt
630
310
460
330
480
350
380,300,250,280
-
1 szt
1 szt
4 szt
6 szt
7 szt.
215,210,200,190,180,1
55,120
CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
13
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21.
Tłuszcz, ul. Kościelna nr
działki: 1561/4
Tłuszcz, ul. Kościelna nr
działki: 1572
Postoliska, ul. Zaciszna nr
działki: 543
Balcery nr działki 66/2 przy
granicy z pasem drogi
gminnej
Balcery nr działki 64
Balcery nr działki 174 i 175
Jasienica nr działki 494/14
Rudniki nr działki 698
Chrzęsne – pas drogi
powiatowej nr 28565 ul.
Wincentyny Karskiej nr
działki: 359
Dąb szypułkowy
3 szt.
180,150,120
Dąb szypułkowy
1 szt.
180
Dąb szypułkowy
2 szt.
200, 180,
Lipa
1 szt.
240
Dąb szypułkowy
Dąb szypułkowy
Dąb szypułkowy
Lipa
Dąb szypułkowy
2 szt.
2 szt.
1 szt
1 szt
6 szt
380, 380
300, 250
400
340
380, 330, 260,
260,210,180
Jasienica ulica Lipowa – pas
drogi gminnej nr działki:
563/2
Rudniki – pas drogi gminnej
nr:697
Lipa
123 szt
Lipa
19 szt
-
3.3. Korytarze ekologiczne
Korytarze ekologiczne są to obszary węzłowe o wysokich wartościach przyrodniczych i
walorach estetycznych krajobrazu, których zadaniem jest pozostawienie swobodnej dyspersji
organizmów żywych, co w konsekwencji ułatwia swobodną wyminę genów między różnymi
populacjami, wpływając na utrzymanie zróżnicowania pól genetycznych, a zatem na przetrwanie
populacji w długiej perspektywie.
Naturalnym korytarzem ekologicznym na terenie Gminy Tłuszcz są pasma leśne ciągnące się
od Rządzy po Bug (dawna Puszcza Sulejowska i Jadowska), które łączą się z Puszczą
Kampinoską na północy i dalej z Puszczą Białą.
Drugim naturalnym ciągiem ekologicznym jest dolina rzeki Cienkiej. Wskazane jest tutaj
utrzymanie charakteru łąkowego doliny, ze szczególnym zwróceniem uwagi na postępujące
zawężenie doliny w jej przebiegu przez miasto.
3.4. Zielone Płuca Polski
CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
14
Idea „Zielonych Płuc Polski” zakłada integrację ochrony środowiska z rozwojem
gospodarczym i postępem cywilizacyjnym. Obejmuje obszar o dużych walorach przyrodniczych
i relatywnie lepszym stanie środowiska przyrodniczego w porównaniu z resztą kraju. Region
„Zielonych Płuc Polski” stanowi m.in. północna część województwa mazowieckiego, a gmina
Tłuszcz znajduje się na obrzeżu tego terenu.
W dniu 14 września 1994 r. Sejm RP uchwalił deklarację uznającą obszar „Zielonych Płuc
Polski” za region, w którym należy przestrzegać zasad ekorozwoju. Przekłada się to do działań
na rzecz:
•
stworzenia warunków do zachowania i wzmocnienia ekosystemów, ochrony zasobów
wodnych i krajobrazowych,
•
stworzenia warunków do zabezpieczenia czystości środowiska we wszystkich jego
elementach
(unikania
lokalizacji
przedsięwzięć
generujących
znaczące
emisje
zanieczyszczeń powietrza, ścieków, odpadów, obiektów wodochłonnych), przy
aktywizacji gospodarczej zharmonizowanej z wymaganiami środowiska i rozwoju
infrastruktury.
3.5. Inne formy ochrony przyrody
Na obszarze gminy znajdują się relikty zabytkowych parków i cmentarzy , które podlegają
ochronie konserwatorskiej decyzją Głównego Konserwatora Zabytków w Warszawie i
Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Ostrołęce.
Tabela 3. Relikty zabytkowych parków i cmentarzy
Nr na Nr.
mapie Rej.
Woj.
akty Prawne
obiekt
położenie
Chrzęsne,
(własność skarbu
państwa)
1
4/98
Decyzja Głównego
Konserwatora Zabytków W
Warszawie KL.IV/92/59/16 z
16.08.59 i z dnia 20.01.76 r.
Park
zabytkowy
2
5/99
Decyzja Wojewódzkiego
Konserwatora Zabytków a
Ostrołęce KKL. VI/15/76 z
18.02.76 r.
Park
zabytkowy
Miąse
CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
Nr. Ew.
działek
940/1
1033/4
1034/1
1033/5
1033/6
1034/3
1033/7
1034/2
15
2
170
4
3/100
5
232
6
270
7
264
Park
Konserwatora Zabytków a
zabytkowy
Ostrołęce KL. 5340/9/84 z
27.01.84 r.
Park
Konserwatora Zabytków KW a
zabytkowy
Ostrołęce KL VI/16/76 z
18.02.76 r.
Konserwatora Zabytków KW a Stara część
cmentarza
Ostrołęce z dn. 30.01.86 r.
parafialnego
Ostrołęce z dnia 8.07.86 r.
Park
zabytkowy
Ostrołęce z dnia 18.01.1986 r.
Cmentarz
wojenny z
1920 r.
Jasienica
1375/6
Mokra Wieś
167/2
Postoliska
-
Tłuszcz, osiedle
-
Borki
Tłuszcz
-
4. Zagrożenia środowiska przyrodniczego
4.1. Zanieczyszczenia powietrza
Jakość powietrza atmosferycznego jest jednym z zasadniczych elementów decydujących o
funkcjonowaniu
całego
ekosystemu
oraz
kształtującym
warunki
życia
człowieka.
Zanieczyszczeniem powietrza nazywamy każdą podwyższoną ponad skład wzorcowy zawartość
naturalnych składników lub jakąkolwiek zawartość składników obcych. Podstawowym
czynnikiem wpływającym na jakość powietrza jest emisja antropogeniczna.
Wpływ zanieczyszczeń powietrza na środowisko jest problemem bardzo ważnym, ze
względu na powszechność tego zjawiska. Powietrze jest jedynym komponentem środowiska,
który bezpośrednio łączy się z pozostałymi. W ten sposób powstaje złożony łańcuch
szkodliwych efektów pośrednich mających wpływ na jakość wód powierzchniowych,
podziemnych, gleby i roślinność oraz w końcowym efekcie na zdrowie człowieka.
Źródła emisji zanieczyszczeń do powietrza obrazuje tabela 4.
Tabela 4. Źródła zanieczyszczenia powietrza
CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
16
Zanieczyszczenie
Źródło emisji
Pył ogółem
SO2 – dwutlenek siarki
NO - tlenek azotu
Spalanie paliw, unoszenie pyłu przez wiatr, pojazdy
Spalanie paliw zawierających siarkę, procesy technologiczne
Spalanie paliw i procesy technologiczne przy wysokiej temperaturze
NO2 – dwutlenek azotu
Spalanie paliw i procesy technologiczne
NOx - suma tlenków azotu
Sumaryczna emisja tlenków azotu (NO, NO2
CO - tlenek węgla
O3 – ozon
Powstaje podczas niepełnego spalania
Powstaje naturalnie oraz z innych zanieczyszczeń (utleniaczy)
Na terenie Gminy Tłuszcz głównym źródłem zanieczyszczenia powietrza jest emisja
dwutlenku siarki oraz tlenku węgla poprzez procesy spalania w celach grzewczych oraz emisja
pochodzącą ze spalin samochodowych. Wartość opadu pyłu , ołowiu i kadmu w Gminie Tłuszcz,
nie przekraczają wartości dopuszczalnych. Stężenia średnioroczne dwutlenku siarki, azotu, pyłu
zawieszonego także kształtuje się w granicach przyjętych norm.
Stan czystości powietrza na obszarze Gminy ocenia się jako dobry. W obszarze miasta i
gminy, ani w bezpośrednim otoczeniu brak zakładów z „listy 80” oraz z „listy wojewódzkiej”,
nie występują także obiekty o znaczącej emisji zanieczyszczeń do powietrza atmosferycznego.
4.2. Zanieczyszczenia wód powierzchniowych i podziemnych
Bezpośrednie źródło zanieczyszczenia wód powierzchniowych i podziemnych mogą
stanowić:
 ścieki bytowo-gospodarcze i przemysłowe,
 nieszczelne szamba przydomowe,
 zanieczyszczenia spływające z terenów upraw polowych, łąk, pastwisk,
 nawozy i środki ochrony roślin, a także odchody zwierzęce,
 „dzikie wysypiska” odpadów,
 nieuregulowane spływy wód deszczowych z terenów zurbanizowanych i
uprzemysłowionych.
Głównym źródłem zanieczyszczenia wód powierzchniowych na terenie Gminy Tłuszcz jest
brak kanalizacji i funkcjonowanie szamb ściekowych. Rozwój wodociągów, bez równoczesnego
rozwoju sieci kanalizacyjnej, wpływa na zwiększenie się poboru wód oraz zwiększenie ilości
wytwarzanych ścieków. Są one odprowadzane do nieszczelnych zbiorników – szamba, a także w
CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
17
sposób niekontrolowany wywożone do lasów, na pola, lub zrzucane bezpośrednio do cieków
powierzchniowych.
Również
zakłady
przemysłowe,
głównie
z
branży
spożywczej
odprowadzają nie oczyszczone, lub oczyszczone w niewystarczającym stopniu ścieki. Istotny
wpływ na czystość wód ma również sposób zagospodarowania zlewni.
Rzeka Cienka była badana w 2000r. na odcinku 6,4 km w swym dolnym biegu, poniżej
zrzutu z Tłuszcza i uzyskała klasyfikację non zarówno wg wskaźników fizyko – chemicznych i
bakteriologicznych.
Wody podziemne na terenie Gminy są określane jako czyste. Monitoring wód podziemnych
czwartorzędowych prowadzono w Kątach Czernickich – otwór nr. 23 PIG (na wschód od gminy)
z roku 2000 zakwalifikował te wody do klasy Ia, tj. wód najwyższej jakości.
Istotne zagrożenie dla wód podziemnych stanowi rozbudowana infrastruktura mieszkaniowoprzemysłowa. Wody podziemne w rejonie miasta Tłuszcz są w większości naturalnie izolowane
pokrywą utworów słabo przepuszczalnych, dlatego przyjęto tu średni stopień zagrożenia.
Należy zauważyć, że w mieście Tłuszcz nastąpiło obniżenie antropopresji związane z likwidacją
lub ograniczeniem działalności zakładów przemysłowych.
4.3. Zanieczyszczenia powierzchni ziemi
Gleba należy do nieodnawialnych zasobów środowiska i spełniają szereg funkcji, przede
wszystkim jako siedlisko wzrostu i rozwoju roślin i zwierząt, a także transformacji składników
mineralnych i organicznych.
Różne czynniki pochodzenia naturalnego oraz antropogenicznego wpływają na spadek
urodzajności gleb, powodując ich degradację. Skutkiem ich działania jest obniżenie jakości i
ilości próchnicy w glebach, zmiany kwasowości i struktury gleb, a w konsekwencji spadek
zasobności i żyzności.
Zanieczyszczenie gleby oceniane jest głównie na podstawie zawartości metali ciężkich
(ołowiu,
kadmu,
cynku,
miedzi,
niklu,
rtęci
i
arsenu)
w
powierzchniowej,
dwudziestocentymetrowej warstwie gruntu. Pośrednio, zanieczyszczenie gleby mierzy się
również zawartością metali ciężkich, azotanów i pestycydów w jadalnych częściach roślin
(świeże owoce, korzenie).
Do czynników, które w największym stopniu wpływają na pogorszenie się stanu powierzchni
ziemi są emisje pyłów i gazów ze źródeł przemysłowych, środków transportu, składowania
odpadów, chemizacji rolnictwa oraz niewłaściwego rolniczego użytkowania gruntów.
CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
18
Zanieczyszczenie powierzchni ziemi na terenie gminy Tłuszcz powodują:
-
eksploatacja surowców mineralnych („dzikie wykopaliska”),
-
niewłaściwe postępowanie z odpadami stałymi i płynnymi,
-
„dzikie składowiska odpadów”,
-
niewłaściwa melioracja lub jej brak,
Tabela 5. Dopuszczalna wartość stężeń wybranych zanieczyszczeń w glebie lub ziemi w mg/kg
suchej masy (wyciąg z rozporządzenia [13].)
Lp
Zanieczyszczenia
1
2
3
4
5
6
7
8
Obszary
prawnie
chronione
Cynk
Kadm
Miedź
Ołów
Benzyna ogólnie
Olej mineralny
WA*
WWA**
100
1
30
50
1
30
0,1
1
Grunty rolne, leśne i
budowlane
Głębokość Głębokość
0,0 – 0,3 m 0,3-15,0 m
p.p.t.
p.p.t.
300
350 / 300*
4
5 / 6*
150
100
100
100 / 200*
1
5 / 375*
50
200 /1000*
0,1
1 / 7*
1
20 / 40*
Tereny komunikacyjne,
przemysłowe i użytkowe
Głębokość Głębokość
0,0-2,0m 2,0-15,0 m
p.p.t.
p.p.t.
1000
300/3000*
15
6/20*
600
200/1000*
600
200/1000*
500
50/750*
3000
1000/3000*
200
10/250*
250
20/200*
* - WA – suma węglowodorów aromatycznych; wodoprzepuszczalność graniczna: 1x10 –7
m/s
** - WWA – wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych.
* - grunt przepuszczalny/ grunt nieprzepuszczalny.
4.4. Zagrożenia hałasem
Poważnym zagrożeniem dla środowiska życia człowieka jest emisja hałasu. Hałas według
definicji „Prawa ochrony środowiska” (art. 3, pkt 5) rozumie się jako dźwięki o
częstotliwościach od 16 Hz do 16.000 Hz, natomiast w rozumieniu potocznym hałasem jest
niepożądany lub szkodliwy dźwiękiem spowodowany ludzką działalnością. Definicja ustawowa
znacznie odbiega od potocznego rozumienia hałasu, gdyż według niej hałasem jest każdy dźwięk
o wskazanej częstotliwości, niezależnie od źródła jego pochodzenia ani czasu trwania.
Dopuszczalne poziomy hałasu wynoszą odpowiednio:
-
dla terenów zabudowy mieszkaniowej:

w dzień: 60 dB,
CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
19

-
w nocy: 50 dB,
dla terenów wymagających szczególnej ciszy (domy opieki, szpitale itp.):

w dzień: 55 dB,

w nocy: 45 dB,
Zgodnie z „Rozporządzeniem w/s ochrony środowiska przed hałasem i wibracjami”, tylko
tereny upraw rolnych i lasy nie wymagają ochrony przed hałasem.
Jedynym znaczącym źródłem hałasu na terenie Gminy Tłuszcz są linie kolejowe Tłuszcz Wyszków (ruch osobowy, ruch towarowy), Tłuszcz - Małkinia (ruch osobowy, ruch towarowy),
Tłuszcz- Warszawa (ruch osobowy, ruch towarowy), Tłuszcz - Pilawa (ruch towarowy) oraz
Tłuszcz - Radzymin (ruch towarowy) i stacja postojowa. Z uwagi na malejące znaczenie ruchu
kolejowego wpływ ruchu kolejowego na występowanie uciążliwości akustycznych w gminie jest
niewielki i ogranicza się do terenów bezpośrednio przylegających do trasy kolejowej.
4.5. Zagrożenia wynikające z „produkcji” odpadów
Odpady powstające na terenach wiejskich i miejskich różnią się źródłem pochodzenia oraz
stopniem szkodliwości dla środowiska. Na obszarach o rozproszonej zabudowie rolniczej, źródeł
powstawania odpadów jest tyle, ile zabudowań gospodarskich. Utrudnia to gromadzenie
odpadów oraz ich zagospodarowanie lub utylizację.
Ogólnie odpady można sklasyfikować na odpady:
-
odpady powstające w sektorze komunalnym: odpady komunalne, opakowaniowe,
-
komunalne osady ściekowe,
-
odpady powstające w sektorze gospodarczym,
-
odpady niebezpieczne.
Składowiska
odpadów
stanowią
zagrożenie
dla
środowiska
wód
podziemnych,
powierzchniowych, gruntów i atmosfery, dlatego polityka odpadowa skupia się na ograniczaniu
powstawania odpadów, ich unieszkodliwianiu i przetwarzaniu w wyniku selektywnej zbiórki.
Największym
zagrożeniem
związanym
z
produkcją
odpadów
jest
powstawanie
niekontrolowanych „dzikich” wysypisk”. Ich skład jest różnorodny, często zawierający
szkodliwe związki chemiczne pochodzące np. ze stosowania środków ochrony roślin. Inne,
niewielkie ilości odpadów, których skład nie stanowi zagrożenia dla środowiska, powodują
zaśmiecanie krajobrazu, co w konsekwencji prowadzi do deformacji jego estetyki i naturalności.
CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
20
Na terenie gminy „dzikie wysypiska” są sukcesywnie likwidowane. W roku 2003
zlikwidowano 5 miejsc nielegalnych składowisk odpadów. Brak też widocznego zaśmiecania
lasów.
4.6. Zagrożenia wynikające z promieniowania niejonizującego
Promieniowanie niejonizujące związane jest z występowaniem pól elektromagnetycznych.
Do głównych źródeł powstawania pól elektromagnetycznych należą:
-
linie elektroenergetyczne i stacje transformatorowe
-
obiekty radiokomunikacyjne, w tym: stacje nadawcze radiowe i telewizyjne, stacje
bazowe telefonii komórkowej
-
stacje radiolokacyjne
Wyróżnia się pole elektroenergetyczne o częstotliwości 50 Hz (wytwarzane przez urządzenia
energetyczne i linie przemysłowe) i pola elektromagnetyczne o częstotliwości od 0,1 MHz do
300
GHz
(wytwarzane
przez
urządzenia
radiokomunikacyjne,
radiolokacyjne
i
radionawigacyjne).
Ryzyko związane z narażeniem na oddziaływanie pola elektromagnetycznego, występuje
głównie podczas eksploatacji źródeł (urządzeń) wytwarzających energię elektromagnetyczną.
Takie promieniowanie może występować wszędzie, w domu, w pracy, a nawet w miejscu
wypoczynku.
Według ustawy Prawo Ochrony Środowiska (Dz. U. Nr 62, poz. 627 z późniejszymi
zmianami) elektromagnetyczne promieniowanie niejonizujące stanowi uciążliwość dla
środowiska. Zagadnienia dotyczące ochrony ludzi i środowiska przed niekorzystnym
oddziaływaniem pól elektromagnetycznych, oprócz prawa ochrony środowiska, są również
regulowane przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, prawa budowlanego, prawa
zagospodarowania przestrzennego oraz przepisami sanitarnymi.
Na terenie Gminy liczba abonentów telefonicznych na koniec 2002 r. w sieci TP S.A
wynosiła 4.000. Szybko rozwijający się w drugiej połowie lat 90 system telefonii komórkowej
spowodował, iż stale rośnie liczba jej abonentów. Bliskość stolicy sprawia, że proces ten
przebiega w gminie z dość dużym nasileniem. Planuje się inwestycje w zakresie rozbudowy sieci
telekomunikacyjnej.
CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
21
5. Techniczna infrastruktura ochrony środowiska
5.1. System zaopatrzenia w wodę
Na terenie miasta funkcjonują dwie stacje uzdatniania wody, w tym: jedna o wydajności 68
m3/h z rozprowadzoną siecią wodociągową i druga kontenerowa o wydajności 1,5 m3/h dla
potrzeb budownictwa komunalnego. W całości miasto nie jest zwodociągowane. Na terenie
miasta istnieje 20,3 km sieci wodociągowej. Od kilku lat realizowany jest etapami wodociąg
miejski w celu zapewnienia mieszkańcom lepszej dostawy wody.
Do wodociągu wiejskiego o długości 12,3 km podłączone są częściowo dwa wsie Postoliska
i Chrzęsne ze stacji uzdatniania wody w Postoliskach o wydajności 35,5 m3/h. W zdecydowanej
większości woda do spożycia pobierana jest z indywidualnych ujęć wody.
Gmina
Tłuszcz
zaopatrywana
jest
w
wodę
z
ujęć
wód
podziemnych
piętra
czwartorzędowego. Są to 4 ujęcia wód podziemnych, będące w użytkowaniu gminy.
Wykaz większych ujęć wód podziemnych przedstawia poniższa tabela 6.
Tabela 6. Charakterystyka ujęć wód podziemnych występujących na terenie gminy Tłuszcz
Lokalizacja ujęcia
Głębokość
otworu
(m p.p.t)
Wydajność
m3/h
65
40
82
31
28
26
51
59
16
9
52
20
40
35
62
35
Tłuszcz:
ul Wąska 1,
ul. Wąska 2,
ul. Warszawska 3
Tłuszcz ul. Parkowa
Postoliska 1
Postoliska 2
Kozły
Łysoboki
5.2. Kanalizacja i oczyszczanie ścieków
Około 80 % wody podziemnej na cele gospodarcze wraca z powrotem do wód
powierzchniowych w postaci ścieków. Niewielkie odcinki kanalizacji znajdują się tylko w
mieście. Stopień skanalizowania miasta wynosi 20%, natomiast tereny wiejskie nie posiadają
kanalizacji
Na terenie miasta Tłuszcz zlokalizowana jest oczyszczalnia biologiczna przy ul. Wiejskiej o
przepustowości
800
m3/d,
wraz
ze
zlewnią
ścieków
dowożonych
CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
ze
zbiorników
22
bezodpływowych. W chwili obecnej obsługuje ok. 2200 mieszkańców. Stopień redukcji ścieków
obrazują wskaźniki: BZT5 – 98,5%, CHZT – 95%, zawiesina –98,1%, azot ogólny – 63,9%,
fosfor ogólny - 85,8%. Obiekt posiada pozwolenie wodno – prawne. Odbiornikiem ścieków
oczyszczonych jest, przez rów, rzeka Cienka.
Miasto posiada również niewielką oczyszczalnię kontenerową na ul. Parkowej o wydajności
50 m3/d, wykorzystywaną dla potrzeb budownictwa komunalnego. Od kilku lat podobnie jak
sieć wodociągowa, realizowana jest etapami sieć kanalizacyjna. W mieście nie występują
zanieczyszczenia ściekami na większą skalę. W przeprowadzonych badaniach wody w rzece nie
stwierdza się przekroczenia wartości dopuszczalnych obowiązujących parametrów.
Tabela 7. Charakterystyka istniejących oczyszczalni ścieków
Lokalizacja
Tłuszcz, ul.
Wiejska
Tłuszcz, ul.
Parkowa
Tłuszcz, ul.
Pilińskiego 1
Funkcjonujące
oczyszczalnie
ścieków
Oczyszczalnia
mechaniczno –
biologiczna
Oczyszczalnia
kontenerowa typu
KOS
Oczyszczalnia
ścieków
sanitarnych
Przepustowość
oczyszczalni
Odbiornik
ścieków
800 m3/d
rz. Cienka
50 m3/d
20 m3/d
rz. Cienka
5.3. Gospodarka odpadami
Na terenie gminy Tłuszcz prowadzi się zbiórkę odpadów komunalnych, wymieszanych w
pojemnikach KP –7, które są zlokalizowane na terenie całej gminy i wywożone przez firmy
usługowe posiadające odpowiednie zezwolenie. Skutkuje to czystością terenów gminy i
obserwuje znaczny spadek „dzikich wysypisk” i zaśmiecania lasu.
Odpady komunalne ciekłe kierowane są do miejskiej oczyszczalni ścieków.
Na terenie gminy brak odpowiednich obiektów takich jak: segregowanie, kompostownie itp.,
nie funkcjonują tutaj też firmy prowadzące selektywną zbiórkę odpadów. Wiąże się to z
brakiem dostatecznych funduszy.
Najwięcej odpadów powstaje na terenach zwartej zabudowy mieszkaniowej i usługowej.
Ilość ta maleje na terenach peryferyjnych. W ogólnej masie coraz większy jest udział odpadów z
tworzyw sztucznych i stale zwiększa się objętość tych odpadów. Stwarza to problemy przy ich
gromadzeniu, transporcie i składowaniu.
CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
23
Średnia ilość wytwarzanych odpadów przez statystycznego mieszkańca gminy wynosi ok.
300 kg rocznie.
5.4. Zaopatrzenie w ciepło
W ostatnich latach preferuje się zastąpienie w lokalnych systemach grzewczych paliw
stałych, przez ekologiczne paliwa ciekłe, takie jak olej opałowy lekki. Można przypuszczać, że
w najbliższym okresie zapotrzebowanie na energię cieplną do celów grzewczych będzie ulegało
zmniejszeniu. Wiąże się to z prowadzeniem modernizacji instalacji centralnego ogrzewania w
budynkach wielorodzinnych (montaż zaworów termostatycznych, automatyzacja urządzeń w
węzłach cieplnych, montaż podzielników cieplnych), modernizacją budynków (wymiana okien
na szczelne, wykonanie termoizolacji ścian). Przyjmuje się natomiast, że zapotrzebowanie na
ciepłą wodę będzie się utrzymywać na tym samym poziomie.
Część gminy Tłuszcz zaopatrywana jest w energię cieplną przez kotłownię dużej mocy
(pow. 1 MW) znajdującą się na terenie miasta Tłuszcz. Na terenach wiejskich, gdzie dominuje
zabudowa rozproszona, zagrodowa, brak jest zbiorowych sieci ciepłowniczych i wykorzystania
alternatywnych źródeł energii, a podstawowym źródłem ciepła są paleniska indywidualne.
Podstawowym paliwem jest węgiel lub miał węglowy, inne nośniki ciepła – olej opałowy lub
gaz – mają znacznie mniejszy udział w strukturze ciepłowniczej gminy. W ostatnim okresie daje
się zauważyć powrót niektórych mieszkańców do spalania paliw kopalnych bądź opalania
drewnem.
Ilość mieszkańców zaopatrywanych w ciepło centralnie wynosi - 1500 osób.
Indywidualne w energię cieplną zaopatruje się:
-
paliwem stałym
- 2670 budynków tj. 68,5% ogółu
-
olejem
- 19 budynków
-
gazem
- 1200 budynków tj. 31,0 %
tj. 0,5%
Stopień gazyfikacji gminy wynosi na terenach miejskich 100%, a na terenach wiejskich
- 12,5%. Ogółem wybudowano 60 km sieci i ok. 1400 szt. przyłączy. Przewiduje się gazyfikację
południowo- zachodniej części gminy dla ok. 3700 mieszkańców tj. ok. 900 budynków.
CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
24
5.5. System elektroenergetyczny
Gmina Tłuszcz zaopatrywana jest w elektryczność przez rejon Wyszków. Stan techniczny
istniejących linii jest zadawalający. W istniejącej sieci przesyłowej występują znaczne rezerwy
mocy. Ten układ sieci daje dużą pewność zasilania przy małych spadkach napięć. Zaspokojone
mogą być znaczne zapotrzebowania energii. Bieżące naprawy i wymiana linii energetycznych i
stacji transformatorowych ujęte są w harmonogramach Zakładu Energetycznego Warszawa
Teren S.A.
W związku ze zmianą znacznej części gruntów rolnych na tereny budowlane i usługowe,
przewiduje się rozbudowę sieci energetycznej na tych obszarach.
Zużycie energii elektrycznej na 1 mieszkańca kształtuje się 756,1 kWh/1/osobę na rok. Jest
to zużycie stosunkowo niewielkie w porównaniu ze średnią krajową i powiatową.
6. Ocena stanu środowiska – podsumowanie
Ogólnie stan środowiska gminy Tłuszcz można określić jako dobry, ze względu na:
-
dużą różnorodność przyrodniczą
-
niskie zanieczyszczenie powietrza
-
wysoki poziom czystości środowiska przyrodniczego
-
małe uprzemysłowienie
Na terenie Gminy zagrożeniem dla środowiska przyrodniczego są zanieczyszczone wody
powierzchniowe i podziemne. Spowodowane jest to brakiem kanalizacji i niewłaściwym
funkcjonowaniem szamb ściekowych. Gmina znajduje się poza systemem obszarów
chronionych.
Istnieje potrzeba rozbudowy i modernizacji infrastruktury ochrony środowiska w zakresie
gospodarki wodno – ściekowej oraz gospodarki odpadami.
CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
25
7. Analiza SWOT
Mocne strony:
-
niewielkie zanieczyszczenie powietrza atmosferycznego pyłami, dwutlenkiem siarki
tlenkami azotu;
-
niska zawartość metali ciężkich w glebach użytków rolnych (zawartość naturalna);
-
korzystne warunki dla rozwoju rolnictwa ekologicznego i integrowanego;
-
dogodne położenie geograficzne blisko Warszawy;
-
dobry stan infrastruktury wodociągowej i gazowniczej na terenie miasta;
-
wysoki poziom czystości środowiska przyrodniczego;
-
położenie na szlaku kolejowym – połączenia w 5-ciu kierunkach;
-
występujące inicjatywy agroturystyczne;
-
wolne tereny pod inwestycje.
Słabe strony:
-
brak kompleksowego rozwiązania gospodarki wodno – ściekowej (niedostatecznie
rozwinięta sieć kanalizacyjna, wodociągowa);
-
brak kompleksowego rozwiązania w zakresie gospodarki odpadami;
-
brak parków narodowych, parków krajobrazowych i obszarów chronionego krajobrazu;
-
brak selektywnej zbiórki odpadów (segregowni, kompostowni odpadów);
-
funkcjonowanie nieszczelnych zbiorników bezodpływowych;
-
słaba jakość gleb;
-
zły stan infrastruktury drogowej;
-
wysokie bezrobocie;
-
niewłaściwa lokalizacja oczyszczalni ścieków;
-
brak promocji gminy;
-
brak infrastruktury rekreacyjnej;
-
braki w infrastrukturze technicznej szczególnie w obszarze kanalizacji, wodociągów i
gazu przewodowego na terenach wiejskich.
Szanse:
CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
26
-
wdrażanie nowoczesnych przepisów ochrony przyrody i środowiska, z uwzględnieniem
przepisów związanych z koniecznością wykonywania ocen oddziaływania inwestycji na
środowisko i monitoringu stanu środowiska;
-
wprowadzanie kredytów preferencyjnych, ulg podatkowych, dotacji z budżetu państwa w
celu finansowania inwestycji i działań proekologicznych;
-
wprowadzanie prawnych nakazów opracowywania programów ochrony środowiska
przez jednostki administracji samorządowej;
-
możliwość uzyskiwania dotacji i pożyczek z funduszy krajowych i zagranicznych na
inwestycje zmniejszające uciążliwość gospodarki dla środowiska oraz na rozwój
infrastruktury;
-
atrakcyjność turystyczna i rekreacyjna w regionie;
-
rozwój kontaktów międzyregionalnych;
-
rozwój gospodarczy aglomeracji warszawskiej;
-
znaczna atrakcyjność inwestycyjna, osadnicza i turystyczna, dodatkowo wzmocniona
wysokim trendem migracji do gminy.
Zagrożenia:
-
brak skutecznych przepisów z zakresu budownictwa i zagospodarowania przestrzennego
zabezpieczających krajobraz przed degradacją;
-
nieumiejętne korzystanie z instrumentów polityki rolnej;
-
wolno
postępujący
wzrost
świadomości
społecznej
dotyczącej
konieczności
gospodarowania w sposób przyjazny dla środowiska;
-
niezadowalający stan utrzymania lasów;
-
odpływ ludzi młodych z terenu gminy oraz niski poziom promocji gminy;
-
konkurencja inwestycyjna w regionie oraz brak lokalnego kapitału finansowego;
CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
27
8. Zamierzenia gminy w zakresie ochrony wartości i zasobów
środowiska przyrodniczego
8.1. Ochrona wód
Analizując stan bieżący wód, należy podjąć działania w celu poprawy ich jakości oraz
zapobieganiu dalszej degradacji.
Rozwój systemów zaopatrzenia w wodę gminy Tłuszcz powinien zapewnić wszystkim jej
mieszkańcom odpowiednie dostawy wody o wymaganej jakości do picia, na potrzeby
gospodarcze oraz cele przeciwpożarowe. Należy zatem dążyć do sukcesywnej rozbudowy i
uzupełniania oraz utrzymania w dobrym stanie istniejącej sieci urządzeń wodociągowych.
Ochrona wód na szczeblu lokalnym powinna dokonywać się przede wszystkim na etapie
lokalizacji
inwestycji.
Wszelkie
inwestycje,
co
do
których
istnieje
podejrzenie
o
zanieczyszczenie wody, powinny być lokowane dopiero po uprzednim wykonaniu oceny
oddziaływania na środowisko. Oceny takie wykonuje się w oparciu o przepisy Rozporządzenia
Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 13.05.1955 r. w sprawie
określenia rodzajów inwestycji szkodliwych dla środowiska i zdrowia ludzi oraz ocen
oddziaływania na środowisko.
Utrzymanie dobrego stanu czystości wód powierzchniowych oraz poprawa jakości wód
podziemnych jest ściśle związana z odpowiednią gospodarką wodno-ściekową, a także
gospodarką odpadami.
Działania zmierzające do ochrony wód powinny obejmować:
-
nakaz prowadzenia wzmożonego nadzoru nad gospodarką wodno-ściekową obszarów
zabudowanych
-
odprowadzenie wód opadowych w taki sposób, aby nie przedostały się do urządzeń
poboru wody
-
nie odprowadzanie nie oczyszczonych ścieków do wód powierzchniowych lub do gruntu
-
składowanie odpadów stałych wyłącznie na urządzonych do tych celów terenach
gromadzących odpady
CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
28
-
zlikwidowanie studni eksploatowanych w sposób nieprawidłowy, aby nie stanowiły
zagrożenia dla użytkowanych warstw wodonośnych.
-
ograniczenie stosowania chemicznych środków ochrony roślin i nawozów sztucznych na
obszarach dolin rzecznych i obniżeń terenu (z płytkim zaleganiem wód gruntowych)
-
właściwe urządzanie pryzm obornikowych
-
skuteczna kontrola szamb i dzikich odpływów
-
budowa sieci wodociągów
8.2. Ochrona powietrza
Szczególne znaczenie konieczności ochrony powietrza przed zanieczyszczeniami wynika z
faktu, że oddziałują one bezpośrednio na zdrowie człowieka, organizmy żywe, roślinność, wody,
gleby, a także zabytki i budowle. Ponadto są to zanieczyszczenia, które łatwo przenoszą się
nawet na duże odległości, oddziałują na zmiany klimatu wywołując niekorzystne procesy w
ochronnej warstwie ozonowej.
Ogólny stan powietrza atmosferycznego na terenie gminy Tłuszcz jest zadowalający. Główne
źródło zanieczyszczeń powietrza na tym terenie stwarza ruch komunikacyjny, a także procesy
spalania węgla w celach grzewczych.
Należy zatem stale kontrolować stan powietrza atmosferycznego i dążyć do ograniczenia
emisji zanieczyszczeń poprzez:
-
ścisłe przestrzeganie przepisów o ochronie atmosfery w przypadku prowadzenia nowych
inwestycji
-
zmniejszenie emisji zanieczyszczeń powietrza ze źródeł gospodarstw domowych
polegające na zastąpieniu węgla kamiennego innymi nośnikami energii (gaz ziemny, olej
opałowy)
-
prowadzenie prac remontowych i modernizacji dróg sprzyjające poprawie płynności
ruchu.
8.3. Możliwości walki z hałasem
Szczegółowe działania zmierzające do ograniczania przenikania hałasu do środowiska
prowadzi się poprzez ograniczenie emisji akustycznej podstawowych źródeł hałasu, a w
szczególności z komunikacji. Do najważniejszych metod należą:
CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
29
-
poprawa jakości nawierzchni jezdni w ramach prowadzonych prac remontowych
-
stosowanie ekranów akustycznych w postaci naturalnych lub sztucznych przeszkód, które
zakłócają propagację fali akustycznej na drodze pomiędzy źródłem a punktem obserwacji
-
odpowiednie
kształtowanie
bryły
powstających
budynków
oraz
zwiększenie
izolacyjności akustycznej przegród zewnętrznych budynków, a w szczególności w
stolarce okiennej.
8.4. Ochrona gleby
Ochrona gleb polega przede wszystkim na wyeliminowaniu czynników, które powodują
zanieczyszczenie i degradację oraz na racjonalnym gospodarowaniu.
Do działań zmierzających do utrzymania dobrego stanu gleb gminy Garwolin należą:
-
ograniczenie przeznaczenia gruntów na cele nierolnicze i nieleśne– ochrona ilościowa,
-
propagowanie rolnictwa ekologicznego oraz zasad Kodeksu Dobrych Praktyk
Rolniczych,
-
rekultywacja gleb i gruntów zdegradowanych,
-
prowadzenie edukacji ekologicznej (wzrost świadomości społecznej),
-
wyeliminowanie czynników wpływających na degradację gleby, jak np.: „dzikie”
wysypiska, oraz emisja przemysłowa i komunalna,
-
propagowanie racjonalnego używania nawozów sztucznych i środków ochrony roślin.
8.5. Ochrona lasów
Lasy korzystnie wpływają na klimat, wodę, glebę, powietrze, równowagę przyrodniczą, a
także na warunki życia i zdrowie człowieka.
Utrzymanie stosunkowo dobrego stanu lasów wymaga prowadzenia działań ochronnych.
Dotyczy to zarówno dużych, zwartych kompleksów, jak również małych, izolowanych lasów
rozproszonych wśród terenów rolnych.
Ochrona istniejących lasów powinna obejmować zarówno działania bierne, jak i czynne. Do
działań biernych
należy zaliczyć
rygorystyczne przestrzeganie zakazu przeznaczenia
jakichkolwiek terenów leśnych na inne cele. Jest to wyjątkowo istotne w przypadku małych
zespołów o funkcjach szczególnych, np. w dolinach rzek.
CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
30
Działania czynne powinny polegać na egzekwowaniu obowiązków ciążących na
właścicielach lasów. Obowiązki te określa Ustawa o lasach z 1991r, a dotyczą one m.in.
odpowiedniej pielęgnacji drzewostanów.
Ponadto, do istotnych działań zmierzających do ochrony lasów należy zaliczyć:
-
ochronę przed ich zaśmiecaniem, wyrzucaniem odpadów i nieczystości,
ochronę przed grabieniem ściółki i kradzieżą drewna,
-
ochronę ekosystemów leśnych w celu polepszenia biologicznej odporności drzewostanów
-
wyeliminowanie przypadków wypalania traw, które są przyczyną większości pożarów w
lasach,
-
przygotowanie szczegółowego programu zalesień w gminie w celu osiągnięcia do 2011
roku wskaźnika lesistości około 25%,
-
właściwe kształtowanie granic polno-leśnych uwzględniając je w przestrzennym
zagospodarowaniu gminy.
8.6. Program ochrony przed polami magnetycznymi
Ochrona środowiska przed polami elektromagnetycznymi polega na utrzymaniu
poziomów pól elektromagnetycznych poniżej dopuszczalnych lub co najmniej na tych
poziomach oraz zmniejszanie poziomów pól elektromagnetycznych co najmniej do
dopuszczalnych, gdy nie są one dotrzymane.
Oceny poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku i obserwacji zmian dokonuje się w
ramach państwowego monitoringu środowiska. Wojewoda został zobowiązany do prowadzenia
okresowych badań kontrolnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz do
prowadzenia rejestru zawierającego informacje o terenach, na których stwierdzono
przekroczenie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku.
Pozwolenie na emitowanie pól elektromagnetycznych jest wymagane dla linii i stacji
elektroenergetycznych o napięciu znamionowym 110 kV lub wyższym oraz dla instalacji
radiokomunikacyjnych, radionawigacyjnych i radiolokacyjnych, których równoważna moc
promieniowana izotropowo jest równa 15 W lub wyższa, emitujących pola elektromagnetyczne o
częstotliwościach od 0,03 MHz do 300.000 MHz.
Pozwolenie na emitowanie pól elektromagnetycznych powinno zawierać określenie granic
obszarów w otoczeniu instalacji niedostępnych dla ludności, w których będą występowały pola
elektromagnetyczne o wartościach większych niż dopuszczalne, oraz sposobu ich zabezpieczenia
CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
31
przed dostępem ludności, a także ich oznaczenia. W decyzji dodatkowo ustala się: napięcia
znamionowe linii i stacji elektroenergetycznych, maksymalną równoważną moc promieniowaną
izotropowo dla instalacji radiokomunikacyjnych, radionawigacyjnych i radiolokacyjnych
emitujących pola elektromagnetyczne o częstotliwościach od 0,03 MHz do 300.000MHz.
W związku z rozbudową na terenie kraju sieci telefonii komórkowej pojawia się coraz
więcej różnego rodzaju stacji nadawczych i anten przekaźnikowych. Emitują one
promieniowanie elektromagnetyczne. Najprawdopodobniej promieniowanie to może mieć
szkodliwy wpływ na ludzi, choć nie ma jeszcze badań, które mogłyby ten fakt potwierdzić. W
związku z powyższym władze gminy na swoim terenie winny dokonać pełnej inwentaryzacji
źródeł promieniowania elektromagnetycznego. Szczególnie dotyczy to operatorów sieci
komórkowych, gdzie tempo powstawania nowych obiektów jest duże.
Szczegóły dotyczące problematyki ochrony przed polami elektroenergetycznymi reguluje
rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 30 października 2003r. w sprawie dopuszczalnych
poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprawdzania dotrzymania
tych
poziomów.
Przepisy
rozporządzenia
określają
dopuszczalne
poziomy
pól
elektromagnetycznych w środowisku, zróżnicowane dla:
-
terenów przeznaczonych pod zabudowę mieszkalną (wymagania ostrzejsze),
-
miejsc dostępnych dla ludności (wymagania łagodniejsze).
Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 7 lipca 1994r. Prawo budowlane na budowę instalacji
radiokomunikacyjnej wymagane jest uzyskanie pozwolenia budowlanego. Natomiast zgodnie z
par. 314 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002r. w sprawie warunków
technicznych,
jakim
powinny
odpowiadać
budynki
i
ich
usytuowanie
budynek
z
pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi nie może być wzniesiony na obszarach stref, w
których
występuje
przekroczenie
dopuszczalnego
poziomu
oddziaływania
pola
elektromagnetycznego.
Instalacje radiokomunikacyjne zostały uznane za inwestycje szkodliwe dla środowiska, dla
których należy sporządzić ocenę oddziaływania na środowisko. Jeżeli emitują pola
elektroenergetyczne, których równoważna moc promieniowania izotopowego wynosi ponad 100
W, a częstotliwość emisji wynosi od 30 kHz do 300 GHz, to inwestycję uznaje się za szczególnie
szkodliwą dla środowiska, a wymogi w zakresie oceny oddziaływania na środowiska są bardzo
rygorystyczne. Jeżeli natomiast równoważna moc promieniowania izotopowego wynosi od 15 do
100 W, to rygory są łagodniejsze, a ocena oddziaływania na środowisko może być mniej
szczegółowa, lub organ administracji możne w ogóle zrezygnować z wymogu jej przygotowania.
CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
32
W zakresie ochrony przed polami elektromagnetycznymi określa się następujące kierunki
ochrony do 2011 r.:
Wokół źródeł pól elektromagnetycznych (linii i stacji elektroenergetycznych oraz obiektów
radiokomunikacyjnych, radionawigacyjnych i radiolokacyjnych tworzy się w razie potrzeby
obszary ograniczonego użytkowania. Aby ograniczyć uciążliwości promieniowania
elektromagnetycznego koniecznym jest podejmowanie niezbędnych działań polegających na:
− analizie wpływu na środowisko nowych obiektów emitujących promieniowanie
elektromagnetyczne (na etapie wydawania decyzji o warunkach zabudowy i
zagospodarowania terenu i pozwoleń na budowę) oraz
− zobowiązywaniu inwestorów do pomiarów kontrolnych rzeczywistego rozkładu
elektromagnetycznego promieniowania niejonizującego w otoczeniu stacji i
uwzględniania kierunków radiolinii przy ewentualnym lokalizowaniu nowych
obiektów związanych z przebywaniem ludzi.
8.7. Gospodarka odpadami
Odpady komunalne
Zgodnie z ustawą o utrzymaniu czystości i porządku gmina ma obowiązek zapewnić
utrzymanie oraz stwarzać warunki do prowadzenia prac związanych z utrzymaniem porządku i
czystości na swoim terenie, między innymi stworzyć system postępowania z odpadami
komunalnymi uwzględniający ich selektywną zbiórkę, segregację i wykorzystanie. Ustawa
zobowiązuje również gminy do współdziałania z podmiotami podejmującymi tego rodzaju
działalność. Działania gmin związane z gospodarką odpadami komunalnymi muszą być zgodne z
art. 19 ustawy o odpadach, a więc ma być to działanie racjonalne tj. w pierwszej kolejności
mające na celu zmniejszenie ilości wytwarzanych odpadów, następnie ich wykorzystanie,
a w ostateczności unieszkodliwianie.
Gmina posiada również zadania kontrolno - nadzorcze, które wynikają z przepisów
ustawy o odpadach. Zadania te sprowadzają się do kontroli i nadzoru nad przestrzeganiem
przepisów ustawy i decyzji uzgadniającej sposób postępowania z odpadami. Burmistrz posiada
możliwość cofnięcia takiej decyzji, jeżeli podmiot gospodarczy nie wywiązuje się
z nałożonych w niej obowiązków. Natomiast w odniesieniu do ustawy o czystości i porządku
gmina winna kontrolować sposób i jakość wykonywania usług komunalnych, na których
CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
33
wykonywanie wydane zostało pozwolenie Burmistrza. Gmina winna również kontrolować
sposób realizacji obowiązków nałożonych na właścicieli nieruchomości.
W związku z wejściem Polski do struktur państw UE istnieje konieczność spełnienia jej
wymagań w zakresie ochrony środowiska, w tym dot. gospodarki odpadami. Dyrektywa UE nr
91/156 EEC zabrania od 2002 roku deponowania na składowiskach odpadów nie
przetworzonych (o zawartości substancji organicznych powyżej 5% i kaloryczności powyżej
6000 kJ/kg). Długość okresu dostosowawczego dla spełnienia przez Polskę wszystkich wymagań
UE, dotyczących ochrony środowiska można optymistycznie szacować na 5 do 10 lat.
Odpady przemysłowe
Kompetencje gminy w odniesieniu do odpadów przemysłowych są ograniczone. Zakłady
/ podmioty gospodarcze wytwarzające odpady inne niż niebezpieczne, w ilości od 1 tony do
1000 ton rocznie, z wyłączeniem odpadów komunalnych, zobowiązane są do uzgodnienia
sposobu postępowania z tymi odpadami. Wójt/Burmistrz zasięga w tej sprawie opinii
powiatowego inspektora sanitarnego. Obowiązek ten nie dotyczy odpadów wytwarzanych w
ilości poniżej 1 tony rocznie, jednakże Rada Gminy, może podjąć uchwałę o obowiązku
dokonania takiego uzgodnienia. Ponadto kompetencje gminy dotyczą także udzielania opinii w
sprawie zezwolenia na wytwarzanie odpadów w ilości powyżej 1000 ton rocznie, które wydaje
starosta lub wojewoda.
Odpady niebezpieczne
Rola Wójta/Burmistrza polega na opiniowaniu zezwoleń na wytwarzanie odpadów
niebezpiecznych oraz zezwoleń na usuwanie odpadów niebezpiecznych, które wydawane są
przez starostę lub wojewodę.
Cel długookresowy: Poprawa stanu czystości terenów i zapobieganie zanieczyszczaniu
powierzchni ziemi
realizowany poprzez:
•
zmniejszanie ilości produkowanych odpadów,
•
odzysk surowców wtórnych oraz odpadów organicznych w celu ich dalszego
wykorzystania,
•
właściwe składowanie odpadów,
Podstawowe cele prawidłowej gospodarki odpadami komunalnymi to:
CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
34
• utrzymanie czystości i porządku w gminie,
 ochrona środowiska naturalnego,
 oszczędne gospodarowanie surowcami i zasobami naturalnymi.
W chwili obecnej pierwsze miejsce w gospodarce odpadami komunalnymi w gminie
Tłuszcz (podobnie jak w większości gmin w Polsce) zajmuje ich składowanie. Najważniejszym
zadaniem jest wprowadzenie selektywnej zbiórki odpadów na terenie miasta i gminy Tłuszcz.
Bezpieczna dla środowiska gospodarka odpadami komunalnymi powinna ujmować,
oprócz usuwania i składowania wytwarzanych odpadów czy odzysku surowców, zapobieganie
powstawaniu odpadów, co w znacznej mierze wiąże się ze zmianą niewłaściwych ekologicznie
modeli produkcji i konsumpcji. Wykształcenie właściwych zachowań proekologicznych
utrudnione jest m.in. przez następujące czynniki:
 brak wiedzy ekologicznej konsumenta,
• brak informacji nt. szkodliwości danego produktu dla środowiska,
• brak koniecznej infrastruktury.
W związku z powyższym będą prowadzone kampanie informacyjne nt. minimalizacji
odpadów i ich segregacji, a także negatywnego oddziaływania “dzikich wysypisk”
na środowisko.
Nowoczesna gospodarka odpadami komunalnymi powinna obejmować następujące
elementy:
 minimalizację odpadów,
• maksymalne wykorzystanie,
 bezpieczne usuwanie i utylizację,
 bezpieczne składowanie.
W związku z powyższymi założeniami konieczna jest realizacja następujących zadań w zakresie
gospodarki odpadami:
Zadania krótkookresowe do roku 2007
-
wprowadzenie selektywnej zbiórki odpadów,
-
uporządkowanie systemu gospodarki odpadami domowymi i z obiektów infrastruktury
przez wprowadzenie obowiązku zawierania indywidualnych umów na usuwanie tych
odpadów przez specjalistyczny podmiot gospodarczy.
CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
35
-
przeprowadzenie szczegółowej inwentaryzacji „dzikich składowisk” i bieżąca ich
likwidacja.
-
wyposażenie wielorodzinnej zabudowy zwartej miasta Tłuszcz w pojemniki (kontenery) do
selektywnego zbierania odpadów organicznych oraz surowców wtórnych (system 3 lub 5pojemnikowy),
-
stworzenie systemu zbiórki odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w gospodarstwach
domowych, małych i średnich przedsiębiorstwach oraz szkolnictwie i sektorze medycznym i
weterynaryjnym,
Jak wcześniej powiedziano, kompetencje gminy w zakresie gospodarki odpadami
przemysłowymi i niebezpiecznymi (nie będącymi w strumieniu odpadów komunalnych) są
nieznaczne. Zatem działania gminy będą głównie ukierunkowane na gospodarkę odpadami
komunalnymi.
Zadania długookresowe do 2011 roku.
-
zwiększenie recyklingu materiałowego odpadów budowlanych do poziomu odzysku ok.
45 %;
-
zwiększenie ilości selektywnie zbieranych odpadów niebezpiecznych do poziomu 57%
ogólnej ich ilości.
-
dążenie do stosowania niskoodpadowych technologii produkcji, wykorzystujących
wszystkie składniki przerabianych surowców,
-
rozwój i doskonalenie systemu selektywnej zbiórki oraz wtórnej segregacji odpadów
opakowaniowych i pozostałych surowców wtórnych aby doprowadzić do osiągnięcia 50 %
ich odzysku.
-
intensyfikacja działań w kierunku zwiększenia stopnia odzysku lub unieszkodliwiania
odpadów.
Docelowo, gospodarka odpadami komunalnymi w gminie Tłuszcz będzie prowadzona w
oparciu o system zgodny z hierarchią przedstawioną powyżej. Jednak ilość odpadów
powstających w gminie jest niewystarczająca, aby taki system mógł być efektywny
ekonomicznie. Zatem stworzenie systemu zintegrowanej gospodarki odpadami wymaga działań
w układzie ponadlokalnym. Dlatego zostaną zainicjowane wspólne działania przedstawicieli
gminy Tłuszcz, przy wsparciu władz powiatowych, mające na celu kompleksowe rozwiązanie
problemu gospodarki odpadami w oparciu o współpracę z jeszcze większą liczbą Gmin.
CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
36
Jak wiadomo w strumieniu odpadów komunalnych znajdują się odpady niebezpieczne,
takie jak: świetlówki, opakowania po środkach ochrony roślin, farby, lakiery, baterie itp.
Koncepcja systemu zbiórki odpadów niebezpiecznych powstających w gospodarstwach i ich
utylizacji powinna powstać na poziomie województwa bądź powiatu. Zanim taki system zostanie
opracowany i wdrożony, gmina będzie podejmowała działania edukacyjne i informacyjne nt.
właściwego gromadzenia takich odpadów, wskazując punkty ich odbioru.
8.8. Edukacja ekologiczna
Do najbardziej istotnych problemów i zaniedbań w zakresie poziomu edukacji
ekologicznej społeczeństwa należy zaliczyć:
-
niewystarczający udział społeczeństwa w realizowaniu działań proekologicznych,
-
brak nawyków kultury ekologicznej w społeczeństwie,
-
zły stan środowiska (dzikie wysypiska śmieci, spływ ścieków do gruntu i wód, degradacja
zielni) świadczące o braku troski mieszkańców o walory środowiska,
-
niewystarczający udział problematyki ekologicznej w programach edukacyjnych,
-
niewystarczający udział treści ekologicznych w środkach masowego przekazu,
-
zbyt mały dostęp do informacji o środowisku.
Głównymi celami edukacji ekologicznej na terenie gminy jest:
-
kształtowanie pełnej świadomości i budzenie zainteresowań społeczeństwa gminy
wzajemnie powiązanymi kwestiami ekonomicznymi, społecznymi, politycznymi i
ekonomicznymi,
-
kształtowanie
w
społeczeństwie,
zwłaszcza
wśród
młodzieży,
poczucia
odpowiedzialności za stan i potrzebę ochrony środowiska,
-
umożliwienie każdemu mieszkańcowi gminy zdobywania wiedzy i umiejętności
niezbędnych dla poprawy jakości środowiska,
-
tworzenie nowych wzorców zachowań, kształtowanie postaw, wartości i
przekonań jednostek, grup i społeczeństwa, uwzględniających troskę o jakość
środowiska.
CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
37
W zakresie edukacji ekologicznej określa się następujące kierunki działań do 2011 r.:
•
uznanie, iż edukacja ekologiczna jest jednym z podstawowych warunków realizacji polityki
ochrony środowiska,
•
wprowadzenie elementów edukacji ekologicznej do wszystkich sfer życia społecznego przy
respektowaniu i wykorzystaniu wartości kulturowych, etycznych i religijnych,
•
zapewnienie dostępu społeczeństwa powiatu do pełnej informacji o stanie środowiska
przyrodniczego i podjętych formach edukacji ekologicznej,
•
uznanie, iż edukacja ekologiczna jest podstawowym warunkiem zmiany konsumpcyjnego
modelu społeczeństwa.
9. Uwarunkowania opracowania programu
9.1. Analiza obowiązującego stanu prawnego oraz kierunków zmian
wynikających z wymogu dostosowania polskiego ustawodawstwa do
wymogów ustawodawstwa Unii Europejskiej.
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, przyjęta w roku 1997 stwierdza, że Rzeczpospolita
Polska – kierując się zasadą zrównoważonego rozwoju – zapewnia ochronę środowiska
naturalnego; nakłada ona także na władze publiczne obowiązek zapewnienia bezpieczeństwa
ekologicznego współczesnemu i przyszłym pokoleniom.
W 2000 roku został sporządzony dokument programowy „II polityka ekologiczna państwa”,
który w 2001 roku został zaakceptowany przez Parlament. Ustala on cele ekologiczne do 2010 i
2025 roku. „II Polityka ekologiczna państwa” zakłada, że niepodważalnym kryterium
obowiązującym na każdym – także lokalnym i regionalnym – szczeblu jej realizacji jest
człowiek, jego zdrowie oraz komfort środowiska, w którym żyje i pracuje.
Człowiek jest ściśle związany w swojej działalności z systemem przyrodniczym (gleba,
woda,
powietrze,
zasoby
i
różnorodność
biologiczna,
ekosystemy).
Zachowanie
równowagi w tym związku wymaga spójnego zarządzania:
-
dostępem do zasobów środowiska,
-
racjonalnym użytkowaniem zasobów przyrodniczych,
-
zapobieganiem powstawaniu negatywnych skutków działalności gospodarczej,
CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
38
Prawodawstwo w zakresie ochrony środowiska i jego dostosowanie do wymogów Unii
Europejskiej
W związku z koniecznością dokonania harmonizacji polskiego prawa ochrony środowiska z
prawem Unii Europejskiej, przepisy zawarte w unijnych aktach prawnych w tym zakresie są
systematycznie transponowane do prawa krajowego.
Przy opracowywaniu „Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Tłuszcz na lata 2004 – 2011”
posługiwano się aktualnie obowiązującymi przepisami prawnymi w zakresie ochrony
środowiska:
 Konwencje i porozumienia międzynarodowe
Polska jest obecnie sygnatariuszem 33 konwencji, porozumień międzynarodowych oraz
protokołów w dziedzinie ochrony środowiska, z których 21 ratyfikowała. Postanowienia
większości konwencji mają odzwierciedlenie w przepisach Unii Europejskiej. Natomiast
postanowienia konwencji ratyfikowanych przez Polskę, do których nie przystąpiły kraje UE,
zgodnie z zasadą klauzul zabezpieczających, mają odzwierciedlenie w postanowieniach polskich
przepisów prawnych.
 Programy sektorowe i regionalne
Przy sporządzaniu niniejszego dokumentu brano pod uwagę zapisy różnych programów
rządowych oraz regionalnych, zwłaszcza:
-
II polityki ekologicznej państwa,
-
polityka ekologiczna państwa na lata 2003-2006 z uwzględnieniem perspektyw na
lata 2007- 2010,
-
spójnej polityki strukturalnej rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa,
-
program ochrony środowiska województwa mazowieckiego,
-
program ochrony środowiska powiatu wołomińskiego na lata 2004-2011,
-
strategia rozwoju powiatu wołomińskiego,
-
strategii rozwoju gminy Tłuszcz do roku 2020,
9.2. Stan i kierunki rozwoju gospodarczego
CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
39
Gospodarka
Gmina miejska Tłuszcz jest atrakcyjnym miejscem dla inwestycji. Decydują o tym:
-
korzystne położenie komunikacyjne - możliwość transportu drogowego i kolejowego,
-
dostępność mediów - woda,
-
energia elektryczna i gaz ziemny,
-
wolne tereny pod inwestycje,
-
planowaną budowę sieci telefonicznej, sieci wodociągowej i budowę kanalizacji.
W
gminie
funkcjonują
obecnie
964
podmioty
gospodarcze.
Profil
działalności
poszczególnych firm, w szczególności prowadzonych przez osoby fizyczne, jest dość
zróżnicowany. Najwięcej przedsiębiorców zajmuje się handlem (346), usługami budowlanymi
(142). Około 100 indywidualnych przedsiębiorców prowadzi działalność ujętą pod hasłem usługi
transportowe i ziemne.
W latach 1995 – 2002 wystąpił systematyczny wzrost w tworzeniu nowych podmiotów
gospodarczych na terenie gminy, którego nie zahamowała nawet recesja w kraju.
Gmina Tłuszcz posiada jeden z niższych wskaźników ilości podmiotów gospodarczych na
10.000 mieszkańców spośród gmin podwarszawskich.
Dominujące branże w gospodarce Gminy Tłuszcz
stanowią: rolnictwo, handel,
budownictwo, usługi transportowe
Bogate tradycje przemysłowe na terenie Gminy Tłuszcz przedstawiają:
-
Huta Szkła – istniejąca w latach 1910 – 1970
-
„ Kaflarnia „ 1932 – 1970 Terenowy Zakład Materiałów Budowlanych specjalizujący się w
produkcji kafli. Po roku 1970 przeprofilowany na wyroby cepeliowskie.
-
Spółdzielnia Pracy „Magnet” – Filia Zakładu produkująca akcesoria samochodowe,
funkcjonująca do chwili obecnej.
-
Spółdzielnia Pracy „Kamionka” – wytwórnia artykułów ceramicznych, ciernych i
kryształów – do końca lat 80-tych.
-
Funkcjonowanie węzła kolejowego
-
Przedsiębiorstwo Urządzeń Technologicznych funkcjonujące do 1990 r.
Ludność
Ludność gm. Tłuszcz w 2002 r. wynosiła 18. 193 osób, w tym teren miasta 7101 osób. Przy
powierzchni ok. 103 km2, gęstość zaludnienia wynosiła 177 osób.km2 (przy średniej dla powiatu
CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
40
wołomińskiego 194 osób/km2). Około 25 % ludności utrzymuje się z rolnictwa, 40% pracuje w
przemyśle, 30 % świadczy usługi, 5% zaś zatrudnionych jest w sferze budżetowej ( nauczyciele,
urzędnicy, lekarze, policjanci i inni). Gmina charakteryzuje się względnie korzystnymi
procesami demograficznymi. Wyznaczają je m.in. dodatni przyrost naturalny (2,9/1000 os. ) i
saldo migracji (3,2/1000 os. ) przy średnich dla powiatu wołomińskiego odpowiednio 1,6 i 8,1
(wyższe saldo migracji w powiecie wynika głównie z dużej migracji do miasta Ząbki i Marki).
Gmina Tłuszcz nie posiada aktualnych prognoz demograficznych. Prognozuje się iż liczba
ludności Gminy pozostanie na poziomie zbliżonym do obecnego, przy czym nastąpi
umiarkowane przesunięcie części ludności z obszarów wiejskich do miasta Tłuszcz.
Komunikacja
Powiązania komunikacyjne Gminy Tłuszcz odbywają się w oparciu o układ dróg
wojewódzkich i powiatowych.
Wskaźnik gęstości dróg publicznych na jednostkę powierzchni gminy wynosi
2,6 km/km 2 w
tym, dróg utwardzonych 1 km/km2. Jakość i przepustowość sieci drogowej gminy nie jest
dostosowana do obecnych i przewidywanych potrzeb. Rosnąca stale ilość pojazdów osobowych i
ciężarowych i związany z tym rosnący ruch, wymaga dróg o odpowiednim stanie technicznym.
Powiązania drogowe zewnętrzne realizowane są przez drogi wojewódzkie:
Radzymin – Jadów i Wołomin – Wólka Kozłowska. Dogodnością jest także bliskość obwodnicy
radzymińskiej jako ważnego węzła transportowego o znaczeniu międzynarodowym.
Istnienie dogodnych połączeń kolejowych Tłuszcz – Warszawa, ułatwia szybki dojazd (1 godz.)
do Warszawy.
Turystyka
Ze względu na dziedzictwo kultury, bogatą historię, dobre położenie i dobre
skomunikowanie oraz obecność zabytków, w gminie Tłuszcz istnieją pomyślne warunki do
rozwoju wszelkich form wypoczynku i rekreacji.
Pomimo korzystnych warunków oraz występowania obiektów mogących pełnić funkcje
rekreacyjne, brak jest odpowiednich zorganizowanych ośrodków turystyki i rekreacji
kwalifikowanej, zarówno dla potrzeb gminy jak i potrzeb ponadlokalnych.
Gmina należy do obszarów ekologicznie czystych. Prawie cały teren to rozległe równiny w
części kotliny warszawskiej , urozmaicone w południowo – wschodniej części licznie
występującymi lasami, rzeką Cienką i jej dopływami, łąkami. Miejscowo zachowały się
CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
41
fragmenty starych drzewostanów naturalnego pochodzenia np. Chrzęsne, Jasienica, Rudniki,
Jaźwie. Poza kompleksami leśnymi występują twory przyrody żywej o szczególnych walorach
krajobrazowych. Zalicza się do nich okazałe, sędziwe drzewa m.in. w Chrzęsnem, Miąsem.
Stryjkach. Dolina rzeki i jej liczne zagłębienia to tereny będące siedliskiem wielu gatunków
ptactwa i zwierząt, miejsca spokoju i ciszy.
Rolnictwo ekologiczne
Rolnictwo ekologiczne oznacza system gospodarowania o zrównoważonej produkcji
roślinnej i zwierzęcej w obrębie gospodarstwa i oparty jest na środkach pochodzenia
biologicznego i mineralnego nieprzetworzonych technologicznie. Głównym wyróżnikiem tego
sposobu gospodarowania, w potocznym rozumieniu, jest eliminacja środków technologii
chemicznej z produkcji rolniczej.
W 2001 r. uchwalona została ustawa o rolnictwie ekologicznym. Reguluje ona warunki
prowadzenia produkcji rolniczej i przetwórstwa rolno-spożywczego metodami ekologicznymi
oraz system kontroli i certyfikacji tej produkcji i tego przetwórstwa, obrót produktami rolnictwa
ekologicznego oraz zasady ich znakowania.
Gmina Tłuszcz, ze względu na stosunkowo niski stopień zanieczyszczenia środowiska ma
duże szanse na rozwój rolnictwa ekologicznego na swoim obszarze. Taki system rolnictwa
wpłynie na utrzymanie, a nawet podwyższenie żyzności gleby-stanowiącej kryterium
poprawności gospodarowania-poprzez stosowanie płodozmianu oraz przez właściwe nawożenie
organiczne (komposty, nawozy zielone, obornik). Uprawa międzyplonów zapewni dbałość o
utrzymanie okrywy roślinnej, zabezpieczy glebę przed erozją, a przede wszystkim podtrzyma
aktywność biologiczną gleby. Rolnictwo ekologiczne stworzy zatem możliwość uzyskania
optymalnych plonów o wysokiej jakości, bez stosowania nawozów mineralnych i pestycydów,
przy zwracaniu szczególnej uwagi na następstwo roślin w płodozmianie. Tym bardziej, że wciąż
jeszcze mały jest udział gospodarstw ekologicznych specjalizujących się w produkcji owoców i
warzyw.
Energia odnawialna
Do podstawowych źródeł energii odnawialnej zalicza się:
-
energia słoneczna
-
energia wiatrowa
-
energia z biomasy
CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
42
-
energia geotermalna
-
energia wód
Najpopularniejszą energią jest energia słoneczna, która jest wykorzystywana do ogrzewania
wody ( tzw. kolektory), w celu wytwarzania energii w fotoogniwach oraz do ogrzewania
budynków przez zastosowanie odpowiednich elementów budowlanych.
Energia wiatrowa jest wykorzystywana w młynach do mielenia zboża, do wykorzystywania
energii elektrycznej w elektrowniach wiatrowych, do pompowania wody w wodociągach.
Ostatnio największe nadzieje
wiąże się z biomasą. Jej udział w bilansie paliwowo-
energetycznym w Polsce rośnie. Może ona być wytwarzana na cela energetyczne w procesach
bezpośredniego spalania biopaliw stałych (drewna, słomy), gazowych w postaci biogazu lub
przetwarzania na paliwa ciekłe (olej, alkohol).
Wody geotermalne wykorzystywane są na cele rolnicze, do ogrzewania cieplnego, do
wytwarzania energii elektrycznej. Polska posiada bogate złoża wód geotermalnych. Energia
wodna znajduje zastosowanie w elektrowniach wodnych.
Wykorzystanie energii ze źródeł odnawialnych jest jednym z istotnych komponentów
zrównoważonego rozwoju przynoszącego wymierne efekty ekologiczno-energetyczne. Wzrost
udziału odnawialnych źródeł energii w bilansie paliwowo-energetycznym powinien przyczyniać
się do poprawy efektywności wykorzystania i oszczędzania zasobów energetycznych oraz do
poprawy stanu środowiska. Ten rodzaj działań może przyczynić się do zwiększenia poziomu
bezpieczeństwa energetycznego, stworzenia nowych miejsc pracy. Zaletą odnawialnych źródeł
energii jest także fakt iż pozyskiwanie energii z tych źródeł nie wymaga budowy
scentralizowanej instalacji oraz kosztownych linii przemysłowych, mają one-wynikający ze swej
natury-charakter lokalny.
Energia odnawialna jest bardzo ważnym i perspektywicznym źródłem ekologicznie czystej
energii zarówno w krajach UE jak i w Polsce.
9.3. Założenia polityki ekologicznej państwa w odniesieniu do gminy
Głównym celem „II polityki ekologicznej państwa” jest zapewnienie bezpieczeństwa
ekologicznego kraju, przy założeniu, że skuteczna regulacja korzystania ze środowiska nie
dopuści do powstania zagrożeń dla jakości i trwałości zasobów przyrodniczych. Przy jej
realizacji obowiązywać powinny zasady:
-
zrównoważonego rozwoju – jako zasada podstawowa,
CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
43
-
przezorności – przewidująca, że rozwiązywanie pojawiających się problemów powinno
następować po bezpiecznej stronie oraz związana z nią zasada wysokiego poziomu
ochrony środowiska,
-
integracji polityk ekologicznej i sektorowych, równego dostępu do środowiska
przyrodniczego w kategoriach równoważenia szans człowieka i przyrody,
-
sprawiedliwości międzypokoleniowej, międzyregionalnej i międzygrupowej,
-
regionalizacji w ramach ekosystemów europejskich oraz regionalizacji w stosunku do
obszarów o zróżnicowanym stopniu przekształcenia i degradacji z równoczesnym
rozszerzeniem uprawnień samorządu terytorialnego i wojewodów,
-
uspołecznienia,
-
prewencji – przeciwdziałanie negatywnym skutkom dla środowiska podejmowane
powinno być na etapie planowania i realizacji przedsięwzięć,
-
stosowania najlepszych dostępnych technik (BAT),
-
klauzul zabezpieczających, umożliwiających państwom członkowskim
-
stosowanie ostrzejszych kryteriów w porównaniu z wymogami prawa wspólnotowego,
-
skuteczności ekologicznej i efektywności ekonomicznej.
„II Polityka ekologiczna państwa” zakłada 3 etapy osiągania swoich celów, w tym 2 etapy
związane z procesem integracji z Unią Europejską:
1. W trakcie ubiegania się o członkostwo w UE – etap realizacji celów krótkookresowych /2000
- 2002/,
2. W pierwszym okresie członkostwa, zakładającym okresy przejściowe i realizację programów
dostosowawczych - etap realizacji celów średniookresowych /2003 - 2010/,
3. Etap realizacji celów długookresowych w ramach realizacji "Strategii zrównoważonego
rozwoju Polski do 2025 r."
Cele średniookresowe (2003 – 2010) przewidują istotną poprawę stanu środowiska,
praktyczne wdrożenie unijnych przepisów i standardów ekologicznych oraz postanowień
konwencji międzynarodowych i umów dwustronnych, a także wzmocnienie instytucjonalne
podejmowanych działań.
Cele długookresowe (do roku 2025) wiążą się z perspektywą zrównoważenia społeczno –
gospodarczych procesów rozwojowych i pełną (możliwą) rewitalizacją zniszczonych
ekosystemów; zakładają one:
-
ugruntowanie konstytucyjnej zasady zrównoważonego rozwoju,
CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
44
-
utrwalenie
zasady
skutecznej
kontroli
państwa
nad
strategicznymi
zasobami
przyrodniczymi,
-
pełną integrację polityk - przestrzennej, ekologicznej i sektorowych,
-
dokonanie przebudowy modelu produkcji i konsumpcji w kierunku poprawy
efektywności
surowcowo
–
energetycznej
oraz
minimalizacji
negatywnego
oddziaływania na środowisko wszelkich form działalności człowieka i rozwoju
cywilizacyjnego,
-
zachowanie obszarów o wysokich walorach turystyczno - rekreacyjnych,
-
utrzymanie i ochrona istniejących ekosystemów o cennych wartościach przyrodniczych i
kulturowych,
-
odbudowa zniszczeń powstałych w środowisku przyrodniczym i renaturalizacja cennych
przyrodniczo obszarów,
-
efektywny wzrost wartości produkcji w rolnictwie i leśnictwie poprzez lepsze
wykorzystanie potencjału biologicznego oraz podnoszenie jakości zdrowotnej produktów
przy przeciwdziałaniu nadmiernej intensywności procesów produkcyjnych oraz metod
upraw i chowu zwierząt,
-
rezygnacja z niektórych osiągnięć nauki i techniki, które mogłyby negatywnie
oddziaływać na środowisko,
-
wypracowanie mechanizmów reagowania na nowe wyzwania pojawiające się wraz z
postępującym rozwojem cywilizacji
W roku 2002 opracowany został „Program wykonawczy do II polityki ekologicznej państwa,
na lata 2002 - 2010”, który jest dokumentem o charakterze operacyjnym tj. wskazującym
wykonawców i terminy realizacji konkretnych zadań lub pakietów zadań, przewidzianych do
realizacji, a także szacującym niezbędne nakłady i źródła ich finansowania.
Zapisy ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska porządkują
dotychczasową, istniejącą od 1990 roku, praktykę okresowego sporządzania dokumentów
programowych o nazwie „Polityka ekologiczna państwa” dla różnych horyzontów czasowych,
lub nawet bez jednoznacznego określania okresu ich obowiązywania.
Artykuły 13 – 16 Ustawy nakładają obowiązek przygotowywania i aktualizowania polityki
ekologicznej państwa co 4 lata. Przyjęta uchwałą Sejmu Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 8 maja
2003 r. „Polityka ekologiczna państwa na lata 2003 - 2006 z uwzględnieniem perspektywy na
lata 2007 - 2010” jest aktualizacją i uszczegółowieniem długookresowej „II polityki
ekologicznej państwa”.
CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
45
Według założeń przyjętej przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej w roku 2001 II Polityki
Ekologicznej Państwa, , w odniesieniu do regionalnych oraz lokalnych dokumentów tj. Program
Ochrony Środowiska dla powiatu wołomińskiego oraz Programu Ochrony Środowiska dla gminy
Tłuszcz, przyjęto w okresie długoterminowym realizację limitów:
-
zmniejszenie wodochłonności produkcji o 50% w stosunku do stanu w 1990 r. (w
przeliczeniu na PKB i wartość sprzedaną w przemyśle),
-
ograniczenie materiałochłonności produkcji o 50% w stosunku do 1990 r. w taki sposób,
aby uzyskać co najmniej średnie wielkości dla państw OECD (w przeliczeniu na
jednostkę produkcji, wartość produkcji lub PKB),
-
ograniczenie zużycia energii o 50% w stosunku do 1990 r. i o 25% w stosunku do
2000 r.(w przeliczeniu na jednostkę produkcji, wartość produkcji lub PKB),
-
odzyskanie i powtórne wykorzystanie co najmniej 50% papieru i szkła z odpadów
komunalnych,
-
pełna likwidacja zrzutów ścieków nieoczyszczonych z terenu miasta i zakładów
przemysłowych,
-
zmniejszenie ładunku zanieczyszczeń odprowadzanych do wód powierzchniowych,
w stosunku do stanu z 1990 r., z przemysłu o 50%, z gospodarki komunalnej (na terenie
miast i osiedli wiejskich) o 30% i ze spływu powierzchniowego - również o 30%,
Zgodnie z Programem Ochrony Środowiska dla powiatu wołomińskiego, jak też Planem
Gospodarki Odpadami dla gminy Tłuszcz, w gminnym planie przyjęto bardziej szczegółowe
wytyczne odnośnie gospodarki odpadami.
•
skierowanie w roku 2011 na składowiska odpadów innych niż niebezpieczne i obojętnych nie
więcej niż 63% (wagowo) całkowitej ilości odpadów komunalnych ulegających
biodegradacji (w stosunku do roku 1995),
•
osiągnięcie zakładanych poziomów odzysku i recyklingu poszczególnych odpadów:


odpady opakowaniowe:
-
opakowania z papieru i tektury - 50%
-
opakowania ze szkła – 45%
-
opakowania z tworzyw sztucznych – 30%
-
opakowania metalowe – 45%
-
opakowania wielomateriałowe –30%
pozostałe grupy odpadów:
-
odpady budowlane – 40%
CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
46
-
odpady wielkogabarytowe – 50%
-
odpady niebezpieczne (ze strumienia odpadów komunalnych) – 50%.
Politykę ekologiczną państwa przyjmuje się na okres 4 lat, z tym przewidziane w niej
działania w perspektywie obejmują kolejne 4 lata. Gminy, w celu realizacji polityki ekologicznej
państwa, sporządza gminny program ochrony środowiska, w którym uwzględnia:
 cele ekologiczne
 priorytety ekologiczne
 rodzaj i harmonogram działań proekologicznych
 środki niezbędne do osiągnięcia celów, w tym mechanizmy prawno-ekonomiczne i
środki finansowe.
Projekty programów ochrony środowiska są opiniowane odpowiednio przez jednostki
wyższego szczebla lub ministra właściwego do spraw środowiska. W miastach, gdzie funkcje
organów powiatu sprawują organy gminy, program ochrony środowiska obejmuje działania
powiatu i gminy.
Gminne programy ochrony środowiska uchwala Urząd Gminy (wójt lub burmistrz). Z
wykonania programu sporządza co dwa lata raporty, które przedstawiane są Zarządowi
Województwa.
„Strategia rozwoju województwa mazowieckiego”
Punktem wyjściowym „Strategii rozwoju województwa mazowieckiego” była analiza
istniejących i przewidywanych uwarunkowań rzutujących na możliwości rozwoju województwa
mazowieckiego. W analizie tej, akcent kładzie się na identyfikację silnych i słabych stron oraz
szans i zagrożeń rozwoju Mazowsza.
Naczelną ideą przyświecającą „Strategii” jest dążenie do uzyskania odczuwalnej
społecznie poprawy jakości życia mieszkańców całego regionu. Strategia przewiduje trzy
scenariusze rozwoju województwa: zachowawczo-ostrzegawczy, umiarkowany i optymistyczny.
Kierując powyższą przesłanką, przyjęto scenariusz optymistyczny, dający podstawę opracowania
wizji rozwoju Mazowsza, którą streszcza hasło „Warszawa ku Europie, Mazowsze z Warszawą”.
„Strategia rozwoju województwa mazowieckiego” wytyczyła cele i zadania do realizacji
dla programów tj.: „Program Ochrony Środowiska dla województwa
mazowieckiego”,
„Program Ochrony Środowiska dla powiatu wołomińskiego”
CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
47
W „Programie Ochrony Środowiska dla powiatu wołomińskiego” ujęto najistotniejsze dla
obszaru powiatu cele i zadania:
Priorytet 4 - Kreowanie wysokiej jakości życia
Cel 4.2.
Poprawa ekologicznych warunków życia
Cel 4.3.
Racjonalne gospodarowanie zasobami naturalnymi
Cel 4.4.
Poprawa efektywności ochrony przyrody i krajobrazu
Priorytet 3 - Rozbudowa i modernizacja infrastruktury służącej wzmocnieniu konkurencyjności
i spójności regionu”
Cel 3.2.
Przeciwdziałanie marginalizacji obszarów peryferyjnych
Cel 3.3.
Rozbudowa i modernizacja infrastruktury transportowej
Cel 3.6.
Modernizacja i rozwój energetyki
Priorytet 2 - Restrukturyzacja i unowocześnienie gospodarki
Cel 2.1.
Stworzenie regionalnego systemu innowacji
Cel 2.3. Unowocześnienie tradycyjnych sektorów gospodarki
Cel 2.4.
Rozwój usług, transportu i turystyki
Cel 2.6.
Wsparcie i stopniowe przekształcanie słabych strukturalnie obszarów wiejskich
„Program Ochrony Środowiska dla powiatu wołomińskiego”
Naczelną zasadą przyjętą w Programie ochrony środowiska dla powiatu wołomińskiego jest
zasada zrównoważonego rozwoju w celu umożliwienia lepszego zagospodarowania istniejącego
potencjału Powiatu, Realizacja wytyczonych celów w programie powinna spowodować
zrównoważony rozwój gospodarczy, polepszenie warunków życia mieszkańców przy
zachowaniu walorów środowiska naturalnego na terenie powiatu.
Priorytetowym celem wytyczonym w „Programie...” jest:
Osiągnięcie trwałego rozwoju powiatu wołomińskiego i zwiększenie jego atrakcyjności poprzez
poprawę stanu środowiska przyrodniczego i rozwój infrastruktury technicznej.
Do najważniejszych zadań priorytetowych powiatu należą:
Priorytet 1
Poprawa jakości wód powierzchniowych i podziemnych
Priorytet 2
Osiągnięcie wymaganych standardów dla jakości powietrza
Priorytet 3
Ograniczenie uciążliwości hałasu komunikacyjnego
Priorytet 4
CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
48
Rozbudowa i modernizacja infrastruktury technicznej ochrony środowiska
Priorytet 5
Poprawa stanu środowiska naturalnego poprzez zwiększenie obszarów objętych ochroną
prawną ze szczególnym uwzględnieniem dolin rzecznych i kompleksów leśnych
Priorytet 6
Podniesienie świadomości ekologicznej społeczeństwa powiatu
Priorytet 7
Kompleksowa gospodarka odpadami wraz z programem rekultywacji terenów zdegradowanych
„Strategia Rozwoju Gminy Tłuszcz do 2020 roku”
Podstawową funkcją „Strategii Rozwoju Gminy Tłuszcz” jest sformułowanie długookresowych
celów rozwoju Gminy i ich modyfikacji w zależności od zmian zachodzących w otoczeniu,
określaniu zasobów i środków niezbędnych do realizacji tych celów oraz sposobów
postępowania zapewniających optymalne ich wykorzystywanie, a także w celu elastycznego
reagowania na wyzwania otoczenia i zapewnienie Miastu i Gminie Tłuszcz korzystnych
warunków egzystencji i rozwoju.
Gminny, projekt strategii został uchwalony w dniu 28 stycznia 2004 r.
Ochrona środowiska przyrodniczego będzie obszarem ważnej aktywności gminy. Zahamowanie
degradacji środowiska dokona się poprzez rozwój infrastruktury technicznej związanej z pełnym
skanalizowaniem i zwodociągowaniem terenów wiejskich oraz poprzez wzrost świadomości
ekologicznej mieszkańców i przyjezdnych.
Gmina podejmie działania zapewniające zachowanie ładu przestrzennego i estetycznego na
swoim terenie.
Wizja Gminy Tłuszcz w 2020 r.
Tłuszcz będzie rozwijać się w przyspieszonym tempie i w sposób zrównoważony. Przybierze
charakter gminy osadniczo - rolniczej z dobrze rozwiniętym sektorem małych i średnich
przedsiębiorstw przy rozwiniętej funkcji rekreacyjnej i turystycznej. Znaczącą gałęzią kreowania
dochodów i miejsc pracy będzie sektor usług. Gmina będzie wykazywała dużą dbałość o
ekologię oraz będzie wykazywać wysoki poziom aktywności społecznej.
Obecne i przyszłościowe uwarunkowania rozwoju gminy
I.
Poprawa warunków życia mieszkańców oraz stworzenie możliwości realizacji ich
ambicji, poprzez:
 pomoc w tworzeniu organizacji pozarządowych na terenie gminy,
CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
49
 tworzenie warunków absorpcji ruchów migracyjnych na teren gminy,
 doskonalenie zawodowe i przekwalifikowanie mieszkańców,
 rozwój szkolnictwa wyższego na terenie gminy,
 rozwój działalności i bazy sportowej oraz rekreacyjnej,
 zagospodarowanie czasu wolnego młodzieży,
 prewencję w zakresie bezpieczeństwa,
 rozwój budownictwa komunalnego w tym społecznego,
 kultywowanie tradycji wydawniczych Tłuszcza,
 przeciwdziałanie patologiom społecznym,
 rozwój społeczeństwa informatycznego,
 poprawę zakresu usług służby zdrowia,
 rozwój bazy oświatowej,
 promocję historii i tradycji gminy,
II.
Utrzymywanie i rozbudowa ekologicznych standardów rozwoju gminy w oparciu o
zasady rozwoju zrównoważonego, poprzez:
 opracowanie lokalnej AGENDY 21,
 opracowanie i wdrożenie gminnego programu gospodarki odpadami,
 ciągłą edukację ekologiczna mieszkańców,
 modernizacje oczyszczalni ścieków,
 rozbudowę sieci wodno – kanalizacyjnej,
 pozyskiwanie środków na ochronę środowiska z funduszy ogólnopolskich i europejskich,
 identyfikację i likwidację zagrożeń ekologicznych,
 współpracę z samorządami zagranicznymi,
 rehabilitację nieczynnych obiektów przemysłowych,
 rozbudowę obiektów małej architektury,
 estetyzację miejsc publicznych,
 modernizację systemu ogrzewania na terenie gminy,
 wykorzystanie alternatywnych źródeł energii,
III.
Poprawa atrakcyjności inwestycyjnej, osadniczej i turystycznej gminy, poprzez:
 ciągłą promocję gminy,
 poprawę pracy urzędu miasta i gminy,
 przygotowanie terenów pod osadnictwo,
 przygotowanie (uzbrojenie) terenów pod inwestycje osadnicze,
CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
50
 rozwój infrastruktury turystycznej,
 opracowanie i wdrożenie programu rozwoju szlaków pieszych i rowerowych itp.,
 rozwój systemu informacji gospodarczej i turystycznej,
 realizacja lotniska na terenie gminy sąsiedniej
 poprawę stanu opieki medycznej.
IV.
Aktywizacja przedsiębiorczości dla zwiększenia podaży miejsc pracy i wpływów
budżetowych gminy, poprzez:
 stworzenie programu rozwoju małej i średniej przedsiębiorczości,
 zmiany prawa lokalnego na przyjazne przedsiębiorcom,
 wdrożenie szybkiego procesu wydawania decyzji budowlanych dla inwestorów,
 poradnictwo prawne dla osób prowadzących działalność gospodarczą,
 wprowadzenie ulg podatkowych dla inwestorów i MSP,
 wzrost liczby podmiotów gospodarczych,
 aktywowanie samodzielności gospodarczej,
 rozwój informacji gospodarczej,
 pomoc w zakresie poręczeń kredytowych,
 przedstawienie bogatej oferty szkoleniowej dla przedsiębiorców.
V.
Stymulowanie przemian w rolnictwie dla przyspieszenia procesów dostosowawczych do
wymogów Unii Europejskiej, poprzez:
 szkolenie i informację rolniczą,
 rozwój agroturystyki,
 szkolenia dla samorządowców w tym sołtysów
 tworzenie nowych, pozarolniczych miejsc pracy na terenach wiejskich,
 rozbudowę ośrodków kultury na wsiach,
 rozwój własnych systemów sprzedaży produktów rolnych,
 ułatwienia w handlu produktami rolnymi w Tłuszczu,
 poradnictwo prawne dla mieszkańców wsi,
 pomoc w tworzeniu grup producenckich i specjalizacji gospodarstw rolnych,
 ochronę gleb klasy III i IV przed urbanizacją,
 rozwój gospodarstw ekologicznych,
 wdrażanie programu zalesień.
CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
51
VI.
Odtworzenie wizerunku gminy jako lokalnego centrum administracyjnego i
komunikacyjnego, poprzez:
 poprawę komunikacji drogowej w regionie,
 rozbudowa połączeń komunikacyjnych północ – południe,
 udrożnienie przejazdów przez tory PKP,
 intensywne wykorzystanie środków UE dla rozwoju gminy,
 kształtowanie centrum miasta,
 wzrost bezpieczeństwa na terenie gminy i na przejazdach kolejowych,
 przejmowanie przez gminę niechcianej infrastruktury kolejowej,
 ułatwienia w połączeniach telekomunikacyjnych,
 powołanie regionalnych instytucji kultury.
10. Cele i zadania realizacyjne
Prawodawstwo polskie, dostosowane do wymogów unijnych, nakłada obowiązek
ochrony środowiska naturalnego zgodnie z wymogami zrównoważonego rozwoju.
Racjonalne wykorzystanie zasobów środowiska naturalnego w celach rozwojowych – w
warunkach powszechnego dostępu do dóbr przyrody – wymaga powszechnego stosowania
proekologicznych metod gospodarowania oraz podejmowania działań sprzyjających zachowaniu
potencjału przyrodniczego regionu.
Realizacja „Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Tłuszcz na lata 2004 – 2011”,
zmierza do zachowania walorów środowiska naturalnego oraz poprawy jego stanu i jest
uzależniona od upowszechnienia informacji o planowanych kierunkach rozwoju oraz uzyskania
akceptacji społecznej dla podejmowanych działań.
Cele Programu przewidują:
-
zachowanie oraz odtwarzanie rodzimego bogactwa przyrodniczego i walorów
krajobrazowych,
-
ochronę zasobów i poprawę jakości wód podziemnych i powierzchni ziemi,
-
ochronę zasobów wód powierzchniowych, poprawę ich jakości i zapobieganie
zanieczyszczeniu,
-
poprawę stanu czystości terenów i zapobieganie zanieczyszczeniu powierzchni ziemi,
-
poprawę jakości powietrza atmosferycznego,
CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
52
-
wzrost wiedzy społeczeństwa o stanie środowiska naturalnego, jego zagrożeniach
oraz sposobach przeciwdziałania zagrożeniom,
-
wzrost świadomości ekologicznej mieszkańców oraz poprawa komunikacji społecznej w
zakresie ochrony i racjonalnego wykorzystania zasobów naturalnych gminy.
Wymienione cele realizowane będą poprzez działania o charakterze inwestycyjnym i
organizacyjno – prawnym, zmierzające do eliminacji lub zmniejszania natężenia oddziaływania
czynników zagrażających zasobom i jakości środowiska naturalnego. Należą do nich:
-
racjonalne użytkowanie zasobów naturalnych; zmniejszanie materiałochłonności,
wodochłonności i energochłonności produkcji oraz zmniejszanie poboru wody
na cele komunalne,
-
zmniejszanie ilości wytwarzanych ścieków, odpadów stałych oraz pyłów i gazów,
-
aktywna ochrona przyrody i krajobrazu,
-
mobilizowanie społeczeństwa do podejmowania działań proekologicznych.
10.1. Cele i zadania w zakresie ochrony przyrody i krajobrazu
Cel: Zachowanie rodzimego bogactwa przyrodniczego i walorów krajobrazowych.
Realizowany on będzie poprzez ograniczanie lub usuwanie aktualnych oraz potencjalnych
zagrożeń dla zachowania różnorodności biologicznej, jak również przez wspieranie działalności
proekologicznych i wzmocnienie służb ochrony przyrody.
Zadania:
-
ochrona naturalnych zasobów i walorów przyrodniczych oraz ich aktywne wzbogacanie,
-
eliminowanie wszelkich form zagospodarowania na terenach chronionych (nie związanych
z ochroną krajobrazu),
-
preferowanie zainwestowania umożliwiającego realizację funkcji rekreacyjnej gminy oraz
odpoczynku turystycznego,
-
preferowanie rolnictwa ekologicznego i produkcji surowców rolniczych o wysokich
parametrach jakościowych,
-
wspieranie działań na rzecz wdrożenia programów rolno-środowiskowych.
10.2. Cele i zadania w zakresie ochrony powietrza
CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
53
Cel: Poprawa jakości powietrza atmosferycznego.
Zadania:
-
ograniczenie zużycia energii cieplnej poprzez termomodernizację budynków, montaż
liczników ciepła i zaworów termostatycznych oraz stosowanie w budownictwie
materiałów energooszczędnych,
-
modernizacja lub wymiana istniejących źródeł ciepła opalanych paliwem stałym na
nowoczesne kotły opalane paliwem gazowym, płynnym lub biomasą, wyposażone w
automatyczną regulację procesów spalania podnoszącą wydajność cieplną źródła,
-
promowanie i popularyzacja najlepszych praktyk w dziedzinie wykorzystania energii ze
źródeł odnawialnych,
-
poprawę nawierzchni dróg i eliminacja z ruchu pojazdów powodujących zagrożenia dla
środowiska.
Zadania realizowane
będą poprzez utrzymanie trendu zmniejszenia zużycia energii na
potrzeby bytowe i produkcyjne oraz ograniczenie emisji „u źródła” w energetyce, a także
zmniejszenie emisji spalin z komunikacji.
10.3. Cele i zadania w zakresie ochrony wód powierzchniowych
Cel: Ochrona zasobów wód powierzchniowych, poprawa ich jakości oraz zapobieganie
zanieczyszczeniu.
Zadania:
-
zapewnienie
ochrony
naturalnych
zbiorników
wodnych
oraz
wprowadzenie
odpowiednich zapisów do miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego
-
spowolnienie odpływów powierzchniowych przez budowę odpowiednich urządzeń
technicznych.
-
budowa zbiornika retencyjnego,
-
rozbudowa infrastruktury technicznej ochrony środowiska, w tym w sieci wodociągowej,
i sieci kanalizacyjnej
-
wyposażenie gospodarstw wiejskich o zabudowie rozproszonej w indywidualne systemy
asenizacyjne-przydomowe oczyszczalnie ścieków
CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
54
-
rekultywacja silnie zanieczyszczonych zbiorników wodnych (z wodami pozaklasowymi)
-
realizacja inwestycji ograniczających zanieczyszczenia azotowe pochodzące z rolnictwa
(np. budowa płyt gnojowych i zbiorników na gnojowicę)
-
likwidacja nieszczelnych szamb ściekowych.
Zadania
te realizowane
będą poprzez zapobieganie zmniejszania
zasobów wód
powierzchniowych, ograniczanie ich zanieczyszczeń oraz przywracanie jakości wód do stanu
wynikającego z ich funkcji ekologicznych i sposobu użytkowania.
10.4. Cele i zadania w zakresie ochrony wód podziemnych i gleb
Cel: Ochrona zasobów i poprawa jakości wód podziemnych, powierzchni ziemi oraz gleb.
Zadania:
-
przestrzeganie nadzoru nad ustaleniami zawartymi w decyzjach dotyczących stref
ochronnych wokół ujęć wody
-
prowadzenie wzmożonego nadzoru nad gospodarką wodno-ściekową obszarów
zabudowanych
-
wyeliminowanie bezpośredniego zrzutu ścieków do wód, poprzez budowę oczyszczalni
-
modernizacja technologii uzdatniania wody do picia,
-
wspieranie działań mających na celu zmniejszenie zużycia wody w gospodarce
-
likwidacja nielegalnych składowisk śmieci
-
składowanie odpadów stałych wyłącznie na urządzonych do tych celów terenach
-
kontrola szczelności szamb i dzikich odpływów
-
monitoring zawartości metali ciężkich w glebach
- promowanie rolnictwa ekologicznego
Zadania realizowane będą poprzez eliminację czynników stwarzających zagrożenie dla
jakości wód podziemnych, restrukturyzację poboru wód dla celów użytkowych, zmniejszanie
wodochłonności gospodarki, a także racjonalne użytkowanie gleb.
CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
55
10.5. Cele i zadania w zakresie gospodarki odpadami
Cel: Poprawa stanu czystości terenów i zapobieganie zanieczyszczenia powierzchni ziemi.
Zadania:
-
minimalizacja ilości wytwarzanych odpadów przez stosowanie odpowiednich form usług
i sposobów produkcji
-
kontrola jakości i ilości odpadów wprowadzonych do środowiska
-
wydzielanie odpadów wielkogabarytowych ze strumienia odpadów komunalnych
-
wydzielanie surowców wtórnych ze strumienia odpadów komunalnych
-
stworzenie systemu zbiórki odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w gospodarstwach
domowych, małych i średnich przedsiębiorstwach oraz szkolnictwie i sektorze
medycznym i weterynaryjnym,
Zadania realizowane będą poprzez zmniejszanie ilości produkowanych odpadów, odzysk
surowców wtórnych oraz odpadów organicznych w celu ich dalszego wykorzystania , a także
właściwe składowanie i unieszkodliwianie odpadów.
10.6. Cele i zadania w zakresie edukacji ekologicznej
Cel: Wzrost świadomości ekologicznej mieszkańców w zakresie ochrony i racjonalnego
wykorzystania zasobów naturalnych gminy
Zadania:
-
wspieranie działań uzupełniających system edukacji, podnoszących ekologiczną
świadomość społeczności i władz lokalnych
-
propagowanie umiarkowanego użytkowania zasobów naturalnych zgodnie z zasadami
trwałego i zrównoważonego rozwoju oraz kształtowanie proekologicznych wzorców
konsumpcji w gospodarstwach domowych
-
rozwój zagospodarowania edukacyjnego i turystycznego obszarów leśnych (ścieżki
edukacyjne, szlaki turystyczne, tablice informacyjne itp.)
-
wspieranie szkolnych kół zainteresowań, konkursów ekologicznych
CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
56
-
upowszechnianie informacji o podejmowanych akcjach, kampaniach i działaniach na
rzecz aktywnej ochrony środowiska w danym regionie
10.7. Cele i zadania w zakresie monitoringu środowiska
Cel: Wzrost wiedzy o stanie środowiska i jego zagrożeniach
Zadania:
-
inwentaryzacja odpadów zawierających azbest oraz odpadów z PCB
-
kontrola jakości i ilości odpadów wprowadzanych do środowiska
-
kontrola jakości gleby, wód podziemnych i powierzchniowych
-
monitoring emisji spalin i innych zanieczyszczeń do powietrza
-
inwentaryzacja terenów zielonych
Zadania te będą realizowane poprzez doskonalenie monitoringu stanu środowiska, analizę
zmian w nim zachodzących oraz ocenę zagrożeń.
11. Harmonogram realizacji zadań
Niniejszy Program zawiera (wymienione w poprzednim rozdziale) zadania o charakterze
inwestycyjnym jak również organizacyjno-prawnym. Zadania sformułowano po analizie
istniejącego stanu środowiska w powiecie. Niniejszy rozdział zawiera uszczegółowienie zadań.
Zadania dla organów samorządu terytorialnego zostaną rozdzielone wg kompetencji oraz
uzupełnione o szacowane nakłady na realizację Programu. Zostaną także określone szacunkowe
koszty realizacji zadań koordynowanych o charakterze inwestycyjnym. Niektóre z tych zadań
realizowane winny być przez instytucje lub podmioty gospodarcze albo osoby fizyczne.
Podmioty odpowiedzialne za realizację zadań Programu powinny przystępować do realizacji
wszystkich zadań w terminie możliwie szybkim, w miarę posiadanych możliwości
organizacyjnych i finansowych.
Tabela 8. Harmonogram wdrażania Programu
Lp.
1.
2.
Określenie działania / odpowiedzialny
Uchwalenie Programu / Rada Gminy
Powołanie komitetu sterującego / Burmistrz
Termin/okres realizacji
I kwartał 2007 r.
I kwartał 2007 r.
CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
57
3.
Przekazanie ustaleń Programu wykonawcom / Burmistrz
Upowszechnienie treści Programu wśród społeczeństwa
I kwartał 2007 r.
gminy / Burmistrz
4.
•
Organizacja cyklu spotkań (szkoły)
•
Wydanie broszury zawierającej skrót Programu
I półrocze 2007 r.
• Publikacja na stronie internetowej Gminy
Monitoring realizacji Programu / sekretariat Programu:
5.
6.
8.
•
Ocena w oparciu o mierniki efektywności
•
2008 (2011)
•
Ocena realizacji listy priorytetów
•
co 2 lata
•
Raporty z realizacji Programu
• co 2 lata
stały nadzór wg
Monitoring stanu środowiska / uprawnione instytucje
kontroli stanu środowiska
harmonogramów instytucji
kontrolnych
co 4 lata, wg potrzeb
Aktualizacja Programu / Burmistrz
11.1. Zadania samorządów gminnych w zakresie ochrony środowiska
Zadania samorządów gminnych
Zadania samorządów gminnych obejmują przedsięwzięcia finansowane w całości lub
częściowo ze środków pozostających w dyspozycji gmin i szczegółowo ustalone zostaną w
gminnych programach ochrony środowiska. Wykaz zadań samorządów gminnych przedstawiono
w tabelach 9 i 10.
Zadania koordynowane
Wymienione zadania realizowane będą przez organy administracji państwowej i
samorządowej oraz przez podmioty gospodarcze. W wykazach tych zadań wskazano jednostki
odpowiedzialne oraz podmioty uczestniczące w realizacji. Ponieważ finansowanie tych zadań
najczęściej
nie
leży
w
kompetencjach
organów
administracji,
określenie
jednostka
odpowiedzialna oznacza spełnianie funkcji koordynatora lub inicjatora działań zmierzających do
realizacji zadań.
Wśród zadań koordynowanych można wyróżnić zadania o charakterze inwestycyjnym i
organizacyjno-prawnym.
Zadania o charakterze organizacyjno-prawnym
CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
58
Realizacja Programu ochrony środowiska odbywać się będzie zgodnie z zasadą
zrównoważonego rozwoju, w oparciu o kompetencje podmiotów zarządzających środowiskiem.
Zarządzanie środowiskiem realizowane jest na kilku szczeblach. Na poziomie wojewódzkim
zarządzanie środowiskiem prowadzi administracja rządowa, samorządowa województwa oraz
instytucje im podporządkowane. Działania podejmowane są także na szczeblu powiatu i gminy.
Zadania inwestycyjne
Zadania inwestycyjne dotyczą wspierania finansowego przedsięwzięć podejmowanych
dla poprawy jakości środowiska. Wsparcia finansowego udzielają fundacje, banki, organizacje
rządowe. Szczegółowe omówienie finansowania programu zawarto w rozdziale 11.2.
Zadania samorządów gminnych dotyczą między innymi:
-
opracowania programu ochrony środowiska;
-
wdrażanie krajowego programu zwiększenia lesistości;
-
realizacja wielofunkcyjnego, zrównoważonego modelu gospodarki leśnej (według
planów urządzania lasów);
-
ograniczanie i eliminacja zanieczyszczeń wód;
-
ochrona gleb i powierzchni ziemi przed degradacją;
-
zapobieganie niekorzystnym zmianom naturalnych przepływów wody
albo naturalnych
poziomów zwierciadła wody;
-
promowania ekologicznych kierunków i form zagospodarowania, a w szczególności na
obszarach o dużych wartościach środowiska przyrodniczego (obszary chronionego
krajobrazu, rezerwaty przyrody).
Wykaz skrótów
ARiMR – Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa
ODR – ośrodek Doradztwa Rolniczego
OEE – ośrodki edukacji ekologicznej
WZM i UW – Wojewódzki Zarząd Melioracji i Urządzeń wodnych
SłPl – służby planistyczne – (wykonawcy dokumentów, konsultanci)
FOŚ - Fundusz Ochrony Środowiska
WFOŚ- Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska
WIOŚ – Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska
NFOŚ – Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska
UE –Unia Europejska
WFOŚiGW – Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
NFOŚiGW – Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
59
CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
60
Tab. 9. Zadania własne gminy
Lp.
Nazwa zadania
Termin
realizacji
Jednostka
odpowiedzialna
Planowane efekty
ekologiczne
Planowane
koszty
realizacji
(PLN) tyś.
Źródła
finansowania
Zadania ogólne
1.
Opracowanie gminnego programu ochrony
środowiska
Burmistrz
2004
Osiągnięcie trwałego i
zrównoważonego rozwoju
gminy
12
Budżet gminy,
fundusze celowe
Zadania w zakresie ochrony powietrza atmosferycznego
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Uwzględnienie w planach
2007-2011
zagospodarowania przestrzennego gminy
zapisów dotyczących zmiany tradycyjnych
kotłowni opalanych węglem na kotłownie
ekologiczne
Utrzymanie dobrego stanu powietrza na
2007-2011
terenach wiejskich poprzez wymianę
palenisk węglowych na gazowe i olejowe,
gazyfikację gospodarstw domowych
Wdrażanie działań związanych z
2007-2011
pozyskiwaniem odnawialnych źródeł
energii
Burmistrz
Ograniczenie emisji pyłu,
SO2, NO2, CO2
-
Środki własne
gminy
Burmistrz
Ograniczenie emisji pyłu,
SO2, NO2, CO2
-
Środki własne
gminy, Fundusze
UE, NFOŚ, WFOŚ
Burmistrz, SŁPl
Określenie miejsc
potencjalnych źródeł energii
-
Środki własne
gminy, FOŚ
Poprawa parametrów stanu technicznego
dróg
Organizowanie programów edukacyjnych
dla społeczeństwa dotyczących
przestrzegania zasad ochrony powietrza
Burmistrz
Poprawa płynności ruchu,
ograniczenie emisji spalin
2007-2011
Burmistrz
Wzrost świadomości
mieszkańców odnośnie
konieczności ochrony
powietrza
Zadania w zakresie ochrony przyrody i krajobrazu
2007
Burmistrz, SłPl
Lepsza kondycja zbiorowisk
roślinnych i zwierzęcych
30
Budżet gminy,
Fundusze UE
Środki własne
gminy, Fundusze
UE, WFOŚ, NFOŚ
2
Budżet gminy
Uwzględnienie w regulaminie utrzymania
czystości i porządku w gminie
2007-2011
„CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
61
8.
ustawowego zakazu wypalania roślinności
na łąkach, pastwiskach, nieużytkach,
rowach, pasach przydrożnych
Promowanie gminnych działań i inicjatyw 2007-20011
proekologicznych propagujących cenne
przyrodniczo walory środowiska
(szkolenia, warsztaty dla rolników:
programy rolnośrodowiskowe,
agroturystyki)
Burmistrz
Wzrost świadomości
ekologicznej w
społeczeństwie
12
Środki własne
gminy, WFOŚ
Zadania w zakresie ochrony gleb
10.
11.
12.
13.
14.
Wdrożenie systemu informowania
2007-2011
mieszkańców o wynikach monitoringu
gleb; okresowa kontrola zawartości metali
ciężkich w glebach użytkowanych rolniczo
Wdrożenie systemu zalesień
2007-2011
Burmistrz
Informacja o stanie czystości
gleb i możliwości produkcji
czystej ekologicznie żywności
30
Środki własne
gminy, środki
zewnętrzne
Burmistrz,
Sołectwo
Powiększenie obszarów
leśnych
30
Środki własne
gminy
Pozarolnicze zagospodarowanie gruntów
niskich klas bonitacyjnych z
przeznaczeniem na cele inwestycyjne i
zalesianie
Promowanie agroturystyki i rolnictwa
ekologicznego przez szkolenia
2007-2011
Burmistrz
Zmniejszenie powierzchni
terenów objętych erozją
-
Środki własne
gminy, WFOŚ,
fundusze UE
2007-2009
Burmistrz,
Sołectwo
Zachowanie bioróżnorodności i specyfiki gminy
40
Organizacja lekcji wychowania
ekologicznego dla dzieci i młodzieży oraz
szkoleń dla rolników z zakresu Kodeksu
Dobrej Praktyki Rolniczej
2007-2011
Burmistrz, ODR
Zwiększenie świadomości
ekologicznej
25
Środki własne
gminy, środki
zewnętrzne
Środki własne
gminy
Gospodarka wodno-ściekowa
15.
16.
Opracowanie programu budowy
zbiorników małej retencji
Inwentaryzacja i kontrola szczelności
szamb w strefie ochrony pośredniej ujęcia
wody
2007-20011
Burmistrz
Zadanie
ciągłe
Burmistrz
Poprawa jakości wód
podziemnych
„CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
10
Środki własne
gminy
Środki własne
gminy
62
17.
19.
Wprowadzenie odpowiednich zapisów do
miejscowych planów zagospodarowania
przestrzennego w celu zapewnienia
ochrony naturalnych zbiorników
retencyjnych takich jak tereny podmokłe i
nieuregulowane cieki wodne
Budowa nowego odcinka wodociągu
Postoliska Chrzęsne, Jarzębia Łąka ,Rysie
Odwodnienie osiedla „Kolejowa”
20.
Sieć wodociągowa Os. „Długa” Tłuszcz
21.
Wodociąg północny II etap Tłuszcz
22.
Kanalizacja osi „Słoneczna” Tłuszcz
23.
Objęcie wszystkich mieszkańców
systemem zorganizowanego wywozu
odpadów
Wdrożenie selektywnego składowania
odpadów (system workowo –
pojemnikowy)
Inwentaryzacja i likwidacja dzikich
wysypisk śmieci
18.
24.
25.
26.
Wdrożenie systemu zbiórki odpadów
niebezpiecznych wydzielonych ze
strumienia odpadów komunalnych
Sukcesywnie
Burmistrz, SłPl
Ochrona naturalnych
zbiorników retencyjnych
2007-2011
Burmistrz
Poprawa zaopatrzenia
ludności w wodę do picia
Poprawa gospodarki wodnej
2007-2011
Burmistrz
2007-2011
Burmistrz
2007-2011 Burmistrz
2007-2011 Burmistrz
Wyeliminowanie skażeń wód
podziemnych i
powierzchniowych ściekami
sanitarnymi
Zadania w zakresie gospodarki odpadami
Zadanie
ciągłe
2007
2007-2008
2007-2010
-
3400
60
3500
800
3460
Środki własne
gminy, UE
Środki własne
gminy, dotacje, UE
Środki własne
gminy,FOŚ
Środki własne
gminy, dotacja, FOŚ
Środki własne
gminy, dotacja, FOŚ
Środki własne
gminy, dotacja, UE
Burmistrz
Zmniejszenie ilości dzikich
wysypisk
10
Srodki własne
gminy, WFOŚ
Burmistrz
Wzrost stopnia odzysku
odpadów
50
Środki własne
gminy
Burmistrz
Czyste środowisko
30
Budrżet gminy,
właściciele działek
Burmistrz
Zmniejszenie uciążliwości
odpadów niebezpiecznych dla
środowiska, usystematyzowanie gospodarki odpadami
niebezpiecznymi
2
Budżet gminy,
fundusze UE
„CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
63
27.
Organizacja systemu zbiórki odpadów
wielkogabarytowych na terenie gminy
2007-2010
Burmistrz
odpadów dla środowiska
15
Środki własne,
inwestorów,
WFOŚiGW
28.
Monitoring i inwentaryzacja
wytwarzanych odpadów niebezpiecznych
w zakładach przemysłowych.
2007-2011
Burmistrz
Ograniczenie wytwarzania
odpadów
20
Budżet gminy,
WFOŚ i GW
29.
Opracowanie gminnego programu
2007-2010
likwidacji azbestu
Prowadzenie kontroli ilości wytwarzanych Praca ciągła
osadów ściekowych
Prowadzenie edukacji ekologicznej
2007-2011
mieszkańców
Burmistrz
Minimalizacja wytwarzanych
odpadów
20
Budżet gminy,
WFOŚ, NFOŚ,
Budżet gminy,
30.
31.
Burmistrz
Burmistrz
45
Budżet gminy,
WFOŚ
Usprawnienie zarządzania środowiskiem
32.
33.
34.
Dostosowanie uchwał Rady Gminy w
2007-2008
sprawie utrzymania czystości i porządku w
gminie, zaopatrzenia w wodę,
odprowadzenie ścieków do wymogów UE
i prawa ekologicznego
Doskonalenie służb ochrony środowiska w 2007-2011
gminie, radnych gminy, sołtysów w
zakresie prawa ekologicznego
Propagowanie regulaminów konkursów,
2007-2011
przeprowadzanie etapu gminnego
konkursów: szkoła ekologiczna,
ekologiczne sołectwo itp.
Burmistrz
Lepszy stan środowiska
-
Środki własne
gminy, Fundusze
UE
Burmistrz OEE,
ON
Lepsze wdrażanie przepisów
prawa ekologicznego
50
Społeczeństwo zaangażowane
w przedsięwzięciach
proekologicznych.
30
Środki własne
gminy, Fundusze
UE
Budżet gminy
Burmistrz, OEE,
ON
„CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
64
Tabela 10. Zadania koordynowane dla gminy Tłuszcz
Lp.
Nazwa zadania
Jednostka
Termin
odpowiedzialna
realizacji
Partnerzy
Planowane
efekty
ekologiczne
Planowane koszty
realizacji
Źródła
Finansowania
(PLN) tys.
Zadania w zakresie ochrony powietrza atmosferycznego
1.
2.
3.
4.
Termomodernizacja
budynków
mieszkalnych:
ocieplanie, wymiana
stolarki, montaż
liczników ciepła i
zaworów
termostatycznych
Kontrola podmiotów
gospodarczych
emitujących
zanieczyszczenia do
powietrza
2007-2011
Właściciele
budynków
2007-2008
WIOŚ
Wzmożenie kontroli
inspekcji ochrony
środowiska w zakresie
przestrzegania prawa
ekologicznego na
terenach cennych
przyrodniczo
Promocja walorów
przyrodniczych gminy z
uwzględnieniem
korzyści dla
społeczności lokalnych
płynących z
2007-2011
2007-2011
Burmistrz
Ograniczenie zużycia
energii cieplnej
Jeden budynek o
powierzchni
użytkowej 200 m2
– ok. 100
Ograniczenie
zanieczyszczenia
powietrza pyłem, SO2,
NO2, CO2
50
Środki własne
gminy, WFOŚ,
Zadania w zakresie ochrony przyrody i krajobrazu
WIOŚ
Burmistrz
Dobry stan środowiska
przyrodniczego
15
NFOŚ, WFOŚ,
środki własne gminy
Rada Gminy
50
Budżet gminy,
WFOŚiGW, inne
dotacje
Burmistrz
Nadleśnictwo,
ODR,
Wyższa świadomość
mieszkańców dot.
walorów otaczającej
przyrody, lepsze warunki
do zdrowego wypoczynku
„CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
Środki własne
właścicieli, budżet
państwa (kredyty
bankowe)
65
5.
zamieszkiwania na
terenach cennych
przyrodniczo;
promowanie
agroturystyki
Wdrożenie i realizacja
programów rolnośrodowiskowych dla
rolników
2007-2011
ARiMR, ODR
Burmistrz
Lepsze warunki życia
mieszkańców
60
fundusze
UE
Zadania w zakresie ochrony powierzchni ziemi
6.
7.
8.
9.
Aktualizacja map
2007-2011
glebowych
Opracowanie i
2007-2011
wdrożenie programu
tworzenia gospodarstw
produkujących żywność
metodami
ekologicznymi
Standaryzacja i
2007-2008
podnoszenie jakości
produktów rolnych
Urząd
Wojewódzki
ODR
Szkolenie rolników z
zakresu zalesień
gruntów rolnych,
prowadzenia upraw
leśnych i pielęgnacji
lasu
2007-2011
ARiMR, WIOŚ
2007-2008
Urząd Gminy
10. Propagowanie wśród
wytwórców odpadów
sektora gospodarczego
zasady „Czystej
produkcji”
Burmistrz
Burmistrz
Właściciele
Prywatni
gospodarstw i
inwestorzy
drobni przetwórcy
Burmistrz
Dostosowanie upraw do
specyfiki gleb
Lepsza jakość życia
mieszkańców
20
Uzyskanie produktów
wysokiej jakości
50
środki własne,
budżet ARiMR,
Fundusze UE
Większy zakres wiedzy o
zalesianiu
50
Budżet gminy,
budżet ARiMR
30
Budżet gminy,
fundusze
strukturalne,
Gospodarka odpadami
Organizacje
Ograniczenie wytwarzania
pozarządowe
opadów
zanieczyszczających gleby
„CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
30
środki własne,
WFOŚ
środki własne,
budżet ODR,
66
11. Roszczenie
zagospodarowania
odpadów organicznych
na terenie gminy –
propagowanie
kompostowania
odpadów
12. Udział w tworzeniu
systemu informacji o
odpadach
przemysłowych i
możliwościach ich
odzysku
2007-2008
Urząd Gminy
Przedsiębiorstwa
wywozowe
Praca ciągła
Urząd Gminy
Organizacje
pozarządowe
13. Realizacja inwestycji
ograniczających
zanieczyszczenia
zawierające azot
pochodzących z
rolnictwa
14. Rozszerzenie
monitoringu wód
powierzchniowych
poprzez zwiększenie
zakresu i częstotliwości
badań
15. Budowa oczyszczalni
przydomowych na
terenach rozproszonej
zabudowy
16. Opracowanie i
wdrożenie systemu
informowania ludności
o stanie jakości wody do
2007-2011
Właściciele
gospodarstw
ARiMR, ODR,
2007-2008
WIOŚ
sukcesywnie
2007-2008
Zmniejszenie ilości
odpadów na
składowiskach
-
Budżet gminy,
środki własne
inwestora, fundusze
pomocowe
-
WFOŚiGW, budżet
powiatu, budżet
gminy
Ograniczenie
zanieczyszczeń wód
powierzchniowych i
gruntowych związkami
azotowymi
100
Środki własne
właścicieli, WFOŚ,
Fundusze UE
Burmistrz
Poprawa stanu zdrowia
społeczeństwa, ochrona
bioróżnorodności
50
Fundusze UE,
WFOŚ
Właściciele
posesji
Burmistrz
500
Środki własne,
WFOŚ,NFOŚ
,fundusze UE
Inspektor
sanitarny
Burmistrz
Wyeliminowanie skażenia
wód podziemnych i
powierzchniowych
ściekami sanitarnymi
Wyeliminowanie skażenia
wody i kształtowanie
świadomości społecznej o
racjonalnym korzystaniu z
Minimalizacja
wytwarzanych odpadów
Zadania w zakresie ochrony wód powierzchniowych i podziemnych
„CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
10
Środki własne,
WFOŚ
67
picia
wód
„CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
68
PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA GMINY TŁUSZCZ NA LATA
2004 -2011
11.2. Finansowanie zadań
11.2.1 Środki krajowe
Finansowanie inwestycji ekologicznych związanych z ochroną środowiska i gospodarką
odpadami można podzielić na dwie grupy: są to środki krajowe pochodzące z różnych źródeł
finansowania oraz fundusze strukturalne Unii Europejskiej.
Największą instytucją realizującą Politykę Ekologiczną Państwa poprzez finansowanie
inwestycji w ochronie środowiska i gospodarce wodnej w obszarach ważnych z punktu widzenia
procesów dostosowawczych do standardów i norm Unii Europejskiej jest
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW). Główne
kierunki jego działalności określa II Polityka Ekologiczna Państwa, natomiast co roku
aktualizowane są cele szczegółowe, w tym zasady udzielania pomocy finansowej oraz lista
przedsięwzięć priorytetowych.
Zasadniczym celem NFOŚiGW jest wspieranie finansowe przedsięwzięć podejmowanych
dla poprawy jakości środowiska w Polsce.
W zakresie ochrony powierzchni ziemi, w tym ochrony środowiska przed odpadami NFOŚiGW
udziela pożyczek, dotacji i dopłat, dofinansowuje zadania inwestycyjne zgodnie z priorytetami,
którymi są m.in.: likwidacja uciążliwości starych składowisk odpadów, unieszkodliwianie
odpadów powstających w związku z transportem samochodowym oraz zbiórka i wykorzystanie
olejów, przeciwdziałanie powstawaniu i unieszkodliwianiu odpadów niebezpiecznych, realizacja
międzygminnych i regionalnych programów zagospodarowania odpadów komunalnych.
O dofinansowane z NFOŚiGW mogą ubiegać się:
-
jednostki samorządu terytorialnego i ich związki
-
stowarzyszenia, fundacje i inne organizacje
-
przedsiębiorcy, realizujący przedsięwzięcia ochrony środowiska i gospodarki wodnej
Analogicznie do NFOŚiGW w każdym województwie Wojewódzki Fundusz Ochrony
Środowiska i Gospodarki Wodnej (WFOŚiGW) przygotowuje listę zadań priorytetowych,
które mogą być dofinansowywane z ich środków oraz zasady i kryteria, które będą obowiązywać
„CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
69
2004 -2011
przy wyborze zadań do realizacji. Rolą wojewódzkiego funduszu jest wspieranie finansowe
przedsięwzięć proekologicznych o zasięgu regionalnym, a
podstawowym źródłem ich
przychodów są wpływy z tytułu opłat za korzystanie ze środowiska i administracyjnych kar
pieniężnych.
Zgodnie z ustawą Prawo Ochrony Środowiska z 27 kwietnia 2001 roku, środki z Narodowego
Funduszu Ochrony Środowiska i Wojewódzkich Funduszy Ochrony Środowiska przeznaczane
są na dofinansowywanie ochrony środowiska i gospodarki wodnej w celu realizacji zasady
zrównoważonego rozwoju.
Środki wojewódzkich funduszy przeznacza się na:
-
działania na rzecz ochrony przyrody oraz zadania związane ze zwiększaniem lesistości
kraju,
-
działania polegające na zapobieganiu i likwidacji poważnych awarii i ich skutków,
-
badania, upowszechnianie ich wyników, a także na postęp techniczny
w zakresie
ochrony środowiska i gospodarki wodnej,
-
opracowywanie i wdrażanie nowych technik i technologii, w szczególności dotyczących
ograniczania emisji i zużycia wody, a także efektywnego wykorzystania paliw,
-
zapobieganie lub usuwanie skutków zanieczyszczenia środowiska, w przypadku gdy nie
można ustalić podmiotu za nie odpowiedzialnego,
-
system kontroli wnoszenia przewidzianych ustawą opłat za korzystanie ze środowiska, a
w szczególności na tworzenie baz danych podmiotów korzystających ze środowiska
obowiązanych do ponoszenia opłat,
-
opracowywania planów służących gospodarowaniu zasobami wodnymi oraz utworzenia
katastru wodnego,
jak również na wspomaganie działalności, finansowanych także z gminnych funduszy ochrony
środowiska, do których należą:
-
edukacja
ekologiczna
oraz
propagowanie
działań
proekologicznych
i
zasady
zrównoważonego rozwoju,
„CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
70
2004 -2011
-
wspomaganie realizacji zadań państwowego monitoringu środowiska,
-
wspomaganie
innych systemów kontrolnych i pomiarowych oraz badań stanu
środowiska, a także systemów pomiarowych zużycia wody i ciepła,
-
realizacje zadań modernizacyjnych
i inwestycyjnych, służących ochronie środowiska i
gospodarce wodnej w tym instalacji lub urządzeń ochrony przeciwpowodziowej i
obiektów małej retencji wodnej,
-
urządzanie i utrzymanie terenów zieleni, zadrzewień, oraz parków,
-
realizację zadań związanych z gospodarką odpadami,
-
wspieranie działań przeciwdziałających zanieczyszczeniom,
-
profilaktyka zdrowotną dzieci na obszarach na których występują przekroczenia
standardów jakości środowiska,
-
wspieranie wykorzystania lokalnych źródeł energii odnawialnej oraz pomoc dla
wprowadzenia bardziej przyjaznych dla środowiska nośników energii,
-
wspieranie ekologicznych form transportu,
-
działania z zakresu rolnictwa ekologicznego bezpośrednio oddziałujące na stan gleby,
powietrza i wód, w szczególności na prowadzenie gospodarstw rolnych produkujących
metodami ekologicznymi i położonych na obszarach szczególnie chronionych na
podstawie przepisów ustawy o ochronie przyrody,
-
realizacja zadań związanych z ochroną ziemi.
Szczegółowe warunki udzielania pomocy finansowej są określone w dokumencie "Zasady
udzielania pomocy finansowej" uchwalonym przez Radę Nadzorczą Funduszu.
Istotne znaczenie ma również fundacja EkoFundusz, która udziela finansowego wsparcia w
formie bezzwrotnych dotacji i preferencyjnych pożyczek. Jest to fundacja niezależna działająca
„CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
71
2004 -2011
według prawa polskiego, a w szczególności ustawy o fundacjach oraz ich statutu. Obecnie
fundatorem jest Minister Skarbu Państwa.
Do priorytetów EkoFunduszu należą m.in.: ochrona różnorodności biologicznej, gospodarka
odpadami i rekultywacja gleb zanieczyszczonych, unieszkodliwianie odpadów komunalnych
i niebezpiecznych, ograniczenie emisji gazów powodujących zmiany klimatu Ziemi (ochrona
klimatu), ograniczenie transgranicznego transportu dwutlenku siarki i tlenków azotu oraz
eliminacja niskich źródeł ich emisji (ochrona powietrza).
Dotacje mogą uzyskać jedynie projekty dotyczące inwestycji związanych bezpośrednio z
ochroną środowiska, (w ich fazie implementacyjnej), a w dziedzinie przyrody również projekty
nie inwestycyjne. EkoFundusz nie dofinansowuje badań naukowych, opracowań oraz tworzenia
wszelkiego rodzaju dokumentacji.
Źródłem finansowania inwestycji ekologicznych związanych z ochroną środowiska i
gospodarką odpadami mogą być również kredyty preferencyjne udzielane np. przez Bank
Ochrony Środowiska (BOŚ S.A.) z dopłatami do oprocentowania, kredyty komercyjne, kredyty
konsorcjalne, jak również kredyty międzynarodowych instytucji finansowych - Europejskiego
Banku Odbudowy i Rozwoju- EBOiR i Banku Światowego.
Fundacja Komunalna:
Fundacja Komunalna jest zaangażowana w realizację programu, którego celem i
zasadniczym rezultatem będzie zapewnienie długoterminowego finansowania inwestycji
gminnych. Programem mogą być objęte inwestycje, które zostały już podjęte przez jednostki
samorządu terytorialnego. Uczestnikami przedsięwzięcia będą gminne jednostki samorządu
terytorialnego (JST) oraz podmioty świadczące usługi na rzecz JST (wykonawcy) ze względu
na zrealizowane projekty lub będące w trakcie realizacji. Przedsięwzięcie zakłada
restrukturyzację zobowiązań finansowych JST wobec wykonawców projektów i będzie wiązać
się z następującymi korzyściami ekonomicznymi dla jego uczestników:
•
Finansowanie projektów gminnych nastąpi przez zewnętrzny podmiot, który w miejsce
gminy sfinansuje zobowiązania wobec jej wierzycieli (wykonawców projektów);
„CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
72
2004 -2011
•
Zadłużenie gminy z tytułu realizacji projektów zostanie zamienione na długoterminowe
zobowiązanie, które zostanie rozłożone na raty na okres 5 lat przy niskich kosztach
obsługi zobowiązania (korzystne oprocentowanie);
•
Zmiana sposobu spłaty zadłużenia gminy zmniejszy bieżące obciążenie jej budżetu;
•
Wykonanie i finansowanie inwestycji gminnych odbywać się będzie przy utrzymaniu
stabilnych wskaźników długu i obsługi zadłużenia gminy;
•
Gmina zdobędzie doświadczenia w zakresie funkcjonowania rynków kapitałowych, które
będą mogły zostać wykorzystane w przyszłości przy realizacji innych projektów;
•
Finansowanie projektów gminnych w ramach programu umożliwi rozszerzenie
działalności inwestycyjnej gminy;
•
Wykonawcy projektów otrzymają wynagrodzenie od zewnętrznego podmiotu przed
terminami zapłaty uzgodnionymi z gminą, z dyskontem. Zapewnia to płynność
finansowania inwestycji i zapobiega zatorom płatniczym.
W ramach programu JST mogą starać się o restrukturyzację swoich zobowiązań finansowych na
kwotę do 24.000.000 złotych. Czas trwania programu wyniesie 5 lat (z możliwością
przedłużenia).
11.2.2 Fundusze strukturalne
Od czasu wejścia Polski do UE z dniem 1 maja 2004 r. możemy korzystać z Funduszy
Strukturalnych na finansowanie inwestycji w ochronie środowiska. Dotyczyło to będzie
możliwości finansowania inwestycji z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego
(Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego - inwestycje w skali
regionalnej i lokalnej) oraz z Funduszu Spójności.
Fundusz Spójności jest komplementarny do Funduszy Strukturalnych, jednak jest przeznaczony
dla krajów w których PKB na mieszkańca nie przekracza 90% średniej Unii Europejskiej.
Przedsięwzięcia wspomagane przez Fundusz Spójności w słabiej rozwiniętych krajach mają
przyczynić się do rozwoju infrastruktury transportu i środowiska.
„CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
73
2004 -2011
Zgodnie ze „Strategią wykorzystania Funduszu Spójności na lata 2004-2006”, główne
priorytety Funduszu w zakresie ochrony środowiska to:
-
poprawa jakości wód powierzchniowych,
-
polepszenie jakości i dystrybucji wody przeznaczonej do spożycia, które należy
podejmować poprzez działania: budowę i modernizację kanalizacji sanitarnej i burzowej
oraz oczyszczalni ścieków, rozbudowę i modernizację urządzeń uzdatniających wodę i
sieci wodociągowej,
-
zapewnienie
bezpieczeństwa przeciwpowodziowego poprzez budowę zbiorników
retencyjnych, zbiorników "suchych" obwałowań i innych zabezpieczeń, zalesianie,
renaturalizację cieków wodnych,
racjonalizacja gospodarki odpadami i ochrona powierzchni ziemi poprzez budowę,
rozbudowę lub modernizację składowisk odpadów komunalnych oraz tworzenie systemów
recyklingu i unieszkodliwiania odpadów komunalnych (sortownie, kompostownie),
tworzenie systemów zbiórki odpadów niebezpiecznych w tym spalarnie, tworzenie
systemów zagospodarowania osadów ściekowych
(w tym spalarnie), rekultywacja terenów
zdegradowanych przez przemysł,
-
poprawa jakości powietrza poprzez modernizację i rozbudowę miejskich systemów
ciepłowniczych połączona z likwidacją "niskiej emisji" w strefach o znacznych
przekroczeniach dopuszczalnych stężeń zanieczyszczeń, systemową konwersję palenisk
domowych na rozwiązania przyjazne zdrowiu i środowisku.
Podstawowe informacje o funduszach strukturalnych UE
Fundusze strukturalne są instrumentami polityki strukturalnej UE. Ich zadaniem jest
wspieranie restrukturyzacji i modernizacji gospodarek krajów członkowskich. W ten sposób
wpływa się na zwiększenie spójności ekonomicznej i społecznej.
Fundusze są kierowane do tych sektorów gospodarki i regionów, które bez pomocy finansowej
nie są w stanie dorównać do średniego poziomu ekonomicznego UE.
Europejski Fundusz Społeczny (ESF) został utworzony od 1957 r jako instrument
wspólnotowej polityki społecznej. Jego celem jest walka z bezrobociem. Środki finansowe
„CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
74
2004 -2011
kierowane są do regionów, w których istnieje zagrożenie bezrobociem długoterminowym, albo
bez pracy zostają ludzie młodzi - do 25 roku życia. Fundusz finansuje m.in.: szkolenia i praktyki
zawodowe, kształcenie ekspertów i kadr dydaktycznych, wspieranie pośrednictwa pracy, walkę z
dyskryminacją zawodową kobiet, promowanie nowych technologii.
Europejski Fundusz Orientacji i Gwarancji Rolnej (EAGGF) powstał w 1964 r. na mocy
Traktatu ustanawiającego Europejską Wspólnotę Gospodarczą. Wspiera przekształcenia
strukturalne w rolnictwie oraz rozwój obszarów wiejskich. Fundusz składa się z dwóch części:
-
Sekcji gwarancji (finansuje m.in. zakupy interwencyjne produktów rolnych, dotacje dla
rolników);
-
Sekcji orientacji (wspiera przekształcenia w rolnictwie w poszczególnych krajach UE modernizację terenów wiejskich, wspieranie konkurencyjności produktów rolnych,
pomoc w osiedlaniu się rolników, rozwój rzemiosła, agroturystyki i eksploatacji terenów
leśnych).
Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (EFRR) powstał w 1975 roku jako reakcja na
coraz głębsze rozbieżności w rozwoju regionów (spowodowane kryzysem gospodarczym i
przystąpieniem do UE Wielkiej Brytanii i Irlandii). Jego głównym zadaniem jest niwelowanie
dysproporcji w poziomie rozwoju regionalnego krajów należących do UE. Pomoc w ramach tego
funduszu obejmuje inicjatywy w takich dziedzinach, jak:
-
inwestycje produkcyjne umożliwiające tworzenie lub utrzymanie stałych miejsc pracy,
-
inwestycje w infrastrukturę, z uwzględnieniem tworzenia sieci transeuropejskich dla
regionów objętych celem nr 1 polityki strukturalnej UE,
-
inwestycje w edukację i opiekę zdrowotną w regionach objętych Celem nr 1 polityki
strukturalnej UE,
-
rozwój potencjału lokalnego - małych i średnich przedsiębiorstw,
-
działalność badawczo-rozwojowa,
-
inwestycje związane z ochroną środowiska.
Finansowy Instrument Wspierania Rybołówstwa (FIFG) powstał w 1993 r. Fundusz wspiera
restrukturyzację rybołówstwa państw członkowskich UE i finansuje rozwój hodowli ryb oraz
infrastruktury portów i floty rybackiej.
„CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
75
2004 -2011
ERDF 63%
FIFG 2,1%
EAGGF 13,2%
ESF 21,6%
Wykres 1. Rozkład środków z funduszy strukturalnych UE na realizację celów polityki
strukturalnej w Polsce
Pomoc strukturalna Unii Europejskiej realizowana jest w formie trzech celów:
 Cel 1 - obejmuje on regiony zapóźnione w rozwoju. Podstawowym kryterium jest
dochód PKB na mieszkańca poniżej 75%; dodatkowo tym celem zostały objęte tereny
słabo zaludnione (poniżej 8 mieszkańców na km2) oraz obszary peryferyjne (najbardziej
oddalone). Niemal 70% wszystkich środków funduszy strukturalnych jest przeznaczane
na działania w ramach tego celu. Regiony objęte celem 1 nie mogą być objęte żadnym
innym celem. Po wejściu Polski do Unii Europejskiej cały obszar kraju zostanie objęty
działaniami w ramach Celu 1.
 Cel 2 - w jego ramach prowadzone są działania prowadzące do odbudowy terenów silnie
uzależnionych od upadających gałęzi gospodarki. Na realizację tego celu przeznaczonych
jest 11% wszystkich środków funduszy strukturalnych.
„CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
76
2004 -2011
 Cel 3 - udzielana pomoc w ramach w jego ramach ma służyć modernizacji rynku pracy
poprzez szkolenia zawodowe, lokalne inicjatywy w zakresie zatrudnienia oraz poprawę
dostępu do miejsc pracy.
Tabela 11. Ogólny podział środków UE na pomoc strukturalną w latach 2000 – 2006
Fundusze strukturalne
Cel 1
Cel 2
Suma
w mld
euro
195,00
135,90
22,50
Cel 3
24,05
Pomoc Strukturalna
Pomoc Strukturalna
Suma
w mld euro
Inicjatywy Wspólnoty 10,44
Rybołówstwo
1,11
Działania innowacyjne 1,00
Fundusz
Spójności
18,00
(Kohezji)
Ze środków funduszy strukturalnych finansuje się, oprócz trzech wspomnianych celów
również tzw. Inicjatywy Wspólnoty, czyli cztery programy inicjowane przez Komisję
Europejską i dotyczące całej Unii Europejskiej.
Obecnie wyróżnia się następujące inicjatywy:
Program Interreg III - promuje nadgraniczną, międzynarodową i międzyregionalną
współpracę, pomyślaną jako partnerstwo ponad granicami, mając na celu zrównoważony i
harmonijny rozwój obszarów położonych przy granicach państw lub regionów. Środki na
realizację programu pochodzą z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (ERDF).
„CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
77
2004 -2011
Program Urban II - koncentruje się na wspieraniu nowych strategii na rzecz ekonomicznej i
społecznej odnowy obszarów miejskich zagrożonych lub dotkniętych zjawiskami bezrobocia
strukturalnego i przejawami patologii społecznej. Jest finansowany z Europejskiego Funduszu
Rozwoju Regionalnego (ERDF).
Program Leader+ - ma na celu zbliżenie aktywnych środowisk z terenów wiejskich w celu
wypracowania nowych, lokalnych strategii zrównoważonego rozwoju. Potrzebne środki
pochodzą z Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej – Sekcji Orientacji
(EAGGF).
Program Equal - promuje i wspomaga międzynarodową współpracę, prowadzącą do eliminacji
dyskryminacji oraz wszelkich barier utrudniających dostęp do rynku pracy. Jest finansowany ze
środków Europejskiego Funduszu Socjalnego (ESF).
Działania innowacyjne
W ramach budżetu funduszy strukturalnych zarezerwowano ponadto 1 mld. euro na
finansowanie działań innowacyjnych i pomocy technicznej przy realizacji polityki strukturalnej.
Są to analizy, projekty pilotażowe, wymiana doświadczeń, tworzenie systemów komputerowych
w celu monitoringu i oceny pomocy oraz inne projekty, mające na celu poprawę jakości i
skuteczności świadczonej pomocy. Z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego
finansowane są projekty promujące rozwój lokalnej gospodarki w oparciu o wiedzę i innowacje
technologiczne, kultywowanie specyfiki regionalnej oraz trwały wzrost. Działania innowacyjne
w dziedzinie zatrudnienia i szkoleń są finansowane przez Europejski Fundusz Socjalny, a w
sektorze rybołówstwa - z Instrumentu Finansowego Orientacji Rybołówstwa.
Fundusz Spójności - nie należy do funduszy strukturalnych. Utworzony w 1993 r. na mocy
Traktatu z Maastricht, by pomóc w zrównoważeniu wzrostu gospodarczego i postępu socjalnego
krajów UE. Pomoc kierowana jest nie do poszczególnych regionów, ale do poszczególnych
krajów. Z funduszu współfinansowane są wydatki o charakterze infrastrukturalnym w dziedzinie
transportu oraz na rzecz ochrony środowiska naturalnego. FS wspiera państwa najsłabiej
rozwinięte, w których PKB (produkt krajowy brutto) na jednego mieszkańca jest niższy niż 90
proc. średniej unijnej. Kryteria te spełniają obecnie: Grecja, Portugalia, Irlandia i Hiszpania.
„CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
78
2004 -2011
11.2.3 Inne instytucje wspierające
Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa -jest to bardzo ważny podmiot
wspierający różnego rodzaju inwestycje ekologiczne na terenach wiejskich. Agencja jest
właściwa dla gospodarowania funduszami Unii Europejskiej i innymi funduszami pochodzącymi
z pomocy zagranicznej przekazywanej na podstawie umów Rządu RP. Pomoc udzielana przez
Agencję jest dotacją nawet do 50 % wartości
Ośrodki Doradztwa Rolniczego (ODR), Ośrodki Edukacji Ekologicznej (OEE) – skupiają
się na edukacji i informacji ekologicznej. Prowadzenie różnorodnych form edukacji
ekologicznej, jak organizowanie szkoleń i rozwój ośrodków edukacji środowiskowej (edukacja
rolników, kierowców, działkowiczów, prowadzenie olimpiad i konkursów ekologicznych,
organizacja kampanii społecznych w szkołach i zakładach pracy na rzecz ochrony i
kształtowania środowiska przyrodniczego, rozwijanie różnych form turystyki, itp.), przyczyni
się do podniesienia świadomości ekologicznej mieszkańców gminy i stworzy szansę na
włączenie się społeczeństwa w działania proekologiczne.
Mieszkańcy powinni uczestniczyć w działaniach na rzecz ochrony środowiska. Oczekuje się
od nich oszczędnego korzystania z wody, energii elektrycznej i cieplnej oraz udziału w
segregacji odpadów.
11.3. Zasady udzielania pomocy
W ramach pomocy strukturalnej UE fundusze przyznawane są w oparciu o zasady:
 koncentracji - polegającej na kierunkowaniu środków do regionów w najtrudniejszej
sytuacji ekonomicznej (objętych pomocą w ramach poszczególnych Celów);
 programowania - zakłada ona formułowanie wieloletnich planów rozwoju regionalnego;

współfinansowania - oznacza, że środki funduszy strukturalnych uzupełniają środki na
realizację projektu, asygnowane bezpośrednio przez kraj go realizujący. Generalnie,
wielkość pomocy w ramach Celu 1 w odniesieniu do konkretnego projektu nie powinna
przekraczać 75% jego całkowitego kosztu i ma stanowić zarazem, co najmniej 50%
wydatków publicznych poniesionych na ten cel. W odniesieniu do projektów
„CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
79
2004 -2011
realizowanych w ramach Celów 2 i 3, ze środków z funduszy strukturalnych można
pokryć maksymalnie 50% kosztów całkowitych, a zarazem powinno to być, co najmniej
25% wydatków publicznych. Nieco inne zasady obowiązują w przypadku inwestycji
przynoszących dochód - pułap udziału pomocy z funduszy strukturalnych lub z Funduszu
Spójności w całkowitym koszcie inwestycji jest określany na podstawie oczekiwanej
stopy zysku brutto i mieści się zwykle w przedziale 10-40%;
 dodatkowości - zakłada ona, że środki funduszy strukturalnych nie zastępują,
asygnowanych przez państwa członkowskie środków publicznych, ale umożliwiają ich
powiększenie. W związku z tym korzystające z pomocy w ramach Celu 1 regiony, muszą
uzgodnić z Komisją Europejską poziom publicznych wydatków strukturalnych na tych
terenach. W odniesieniu do Celów 2 i 3 Komisja Europejska ustala z państwami
członkowskimi poziom wydatków publicznych przeznaczonych na aktywną politykę w
okresie objętym programowaniem;
 partnerstwa - oznacza ona, że przygotowanie programów, finansowanie, monitorowanie
i ewaluacja pomocy są dokonywane wspólnie, w partnerstwie między Komisją
Europejską a krajami członkowskimi. Zasada ta wymaga od wszystkich uczestników
zaangażowanych w realizacji pomocy strukturalnej przyjęcia pełnej odpowiedzialności za
swoje działania;
 subsydiarności - w myśl, której stosowanie pomocy powinno być w gestii państw
członkowskich. W zależności od charakteru potrzeb na szczeblu jego władz:
ogólnokrajowych, regionalnych i lokalnych oraz ich partnerów gospodarczych i
społecznych, przy współpracy z odpowiednimi organami UE (zachowując wspólne cele i
reguły działania);
 kompatybilności - oznacza, iż pomoc udzielana z funduszy strukturalnych i Funduszu
Spójności, a także otrzymywana z Europejskiego Banku Inwestycyjnego, musi być
zgodna z postanowieniami traktatów oraz całościową polityką Unii Europejskiej.
11.4. Przyznanie środków
Narodowy Plan Rozwoju (NPR) jest dokumentem określającym strategię społecznogospodarczą Polski w pierwszych latach członkostwa w Unii Europejskiej. Określa cele,
priorytetowe działania oraz ramy instytucjonalne i finansowe działań strukturalnych państwa, a
„CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
80
2004 -2011
także kierunki rozwoju gospodarczego Polski w pierwszych latach po akcesji. Narodowy Plan
Rozwoju jest bazą do negocjacji z Komisją Europejską Podstaw Wsparcia Wspólnoty (ang.
Community Support Framework - CSF) dla Polski. CSF określi wielkość pomocy z funduszy
strukturalnych przyznanych Polsce.
Podstawy Wsparcia Wspólnoty dla Polski w latach 2004-2006 będą wdrażane za pomocą:
Pięciu sektorowych programów operacyjnych (SPO);
-
Wzrost konkurencyjności gospodarki (ERDF),
-
Rozwój zasobów ludzkich (ESF),
-
Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwoju obszarów
wiejskich (EAGGF),
-
Rybołówstwo i przetwórstwo ryb (FIFG),
-
Infrastruktura transportowa (ERDF).
Zintegrowanego
Programu
Operacyjnego
Rozwoju
Regionalnego
(ZPORR)-
beneficjantami końcowymi pomocy są przede wszystkim samorządy województw, powiatów i
gmin, stowarzyszenia oraz związki gmin i powiatów, instytucje naukowe, instytucje rynku pracy,
agencje rozwoju regionalnego i instytucje wspierania przedsiębiorczości, a za ich pośrednictwem
przedsiębiorstwa, w tym głównie małe i średnie (ERDF, ESF, EAGGF);
 Programu operacyjnego pomocy technicznej, służącego pomocy we wdrażaniu funduszy
strukturalnych na poziomie Podstaw Wsparcia Wspólnoty oraz programów operacyjnych
(ERDF, ESF, EAGGF, FIFG);
 Strategii
wykorzystania
Funduszu
Spójności,
który
nie
należy
do
funduszy
strukturalnych, ale realizuje założenia polityki strukturalnej UE.
12. Monitoring, zarządzanie programem
Ustawa Prawo Ochrony Środowiska nakłada na Urzędy Gmin obowiązek sporządzenia co 2
lata raportu z wykonania programu ochrony środowiska i przedłożenia go Radzie Powiatu.
„CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
81
2004 -2011
12.1. Mierniki oceny realizacji Programu
Do szczególnie ważnych wskaźników stopnia realizacji „Programu Ochrony Środowiska
Gminy Tłuszcz” należy zaliczyć:
 ocenę dotrzymania norm jakości poszczególnych komponentów środowiska określonych
wymogami prawnymi,
 stopień zmniejszenia ilości wytwarzanych odpadów i emitowanych zanieczyszczeń,
 stosunek uzyskiwanych efektów ekologicznych do ponoszonych nakładów (dla oceny
programów i projektów inwestycyjnych w ochronie środowiska),
Poza wymienionymi głównymi wskaźnikami przy ocenie skuteczności realizacji „Programu
Ochrony Środowiska Gminy Tłuszcz na lata 2004 – 2011” będą stosowane wskaźniki
szczegółowe stanu środowiska:
 zmniejszenia ładunku zanieczyszczeń odprowadzanych do wód powierzchniowych,
poprawy jakości wód płynących, stojących i wód podziemnych, poprawy jakości wody
do picia oraz spełnienia przez wszystkie te rodzaje wód wymagań jakościowych
obowiązujących w Unii Europejskiej,
 poprawy jakości powietrza– zmniejszenia emisji zanieczyszczeń powietrza (zwłaszcza
metali ciężkich, trwałych zanieczyszczeń organicznych, substancji zakwaszających,
pyłów i lotnych związków organicznych),
 zmniejszenia ilości wytwarzanych i składowanych odpadów, rozszerzenia zakresu ich
gospodarczego wykorzystania oraz ograniczenia zagrożeń dla środowiska ze strony
odpadów niebezpiecznych,
 wzrostu lesistości gminy,
 zahamowania zaniku gatunków roślin i zwierząt oraz zaniku ich naturalnych siedlisk, a
także pomyślnych reintrodukcji gatunków,
 zmniejszenia negatywnej ingerencji w krajobrazie oraz kształtowania estetycznego
krajobrazu zharmonizowanego z otaczającą przyrodą,
Wskaźnikami pośrednimi stopnia realizacji programu będą wskaźniki społeczno –
ekonomiczne:
„CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
82
2004 -2011
 zmniejszenia tempa przyrostu obszarów wyłączanych z rolniczego i leśnego
użytkowania,
 corocznego przyrostu miejsc pracy w wyniku realizacji przedsięwzięć ochrony
środowiska,
 spójności i efektywności działań w zakresie monitoringu i kontroli;
 zakresu i efektów działań edukacyjnych oraz stopnia udziału społeczeństwa
w procesach decyzyjnych.
Tabela 12. Wskaźniki monitorowania Programu Ochrony Środowiska dla gminy Tłuszcz
L.p.
Wskaźnik
Jednostka
1
Udział ludności podłączonej do systemu kanalizacji
%
2.
Stosunek długości sieci kanalizacyjnej do sieci wodociągowej
%
3.
Wielkość emisji zanieczyszczeń pyłowych do powietrza
Mg
4.
Wskaźnik lesistości w gminie
%
5.
Powierzchnia użytków ekologicznych
ha
6.
Liczba pomników przyrody
szt
7.
Obszar objęty siecią NATURA 2000
ha
8.
Zużycie wody w gminie na potrzeby gospodarstw domowych
m3
9.
Ilość zużytej wody na 1 mieszkańca w ciągu roku
m3
10.
Ilość wytwarzanych ścieków na 1 mieszkańca w ciągu roku
m3
11.
Liczba przydomowych oczyszczalni ścieków
szt
3
12.
Maksymalna przepustowość oczyszczalni ścieków
m /dobę
13.
Długość sieci wodociągowej
km
14.
Długość sieci kanalizacyjnej
km
15.
Ilość usuniętych odpadów
Mg
16.
Ilość odpadów wytworzonych
Mg
Powierzchnia gruntów zrekultywowanych
ha
17.
Nakłady
inwestycyjne
na
ochronę
środowiska
i
gospodarkę
wodną
tys.
zł.
18.
12.2. Ocena stopnia realizacji programu
Bezpośrednim
wskaźnikiem
zaawansowania
realizacji
zadań
będzie
wysokość
ponoszonych nakładów finansowych oraz uzyskiwane efekty rzeczowe.
Uzyskiwane efekty rzeczowe, zweryfikowane przez ocenę stanu jakości i dotrzymywania
norm komponentów środowiska, dokonaną w ramach systemu monitoringu, ilustrować będą
zaawansowanie realizacji Programu w skali rocznej i umożliwiać dokonywanie niezbędnych
korekt na bieżąco.
„CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
83
2004 -2011
Określenie
ilościowe
powyższych
wskaźników
będzie
wymagać
posiadania
odpowiednich informacji i danych środowiskowych. Źródłem tych danych będą zarówno raporty
opracowywane przez WIOŚ jak i Urząd Miejski w Tłuszczu.
W oparciu o analizę wymienionych wskaźników będzie możliwa ocena efektywności realizacji
Programu Ochrony Środowiska, a w oparciu o tą ocenę - aktualizacja programu.
Zgodnie z ustawą Prawo ochrony środowiska co dwa lata wykonywany będzie raport
dotyczący stopnia realizacji Programu. Raport będzie stanowił przegląd wykonania zadań,
w oparciu o uzyskane efekty rzeczowe oraz efekty w postaci obniżenia stopnia zanieczyszczenia
środowiska i zmian zachodzących w środowisku.
13. Narzędzia i instrumenty realizacyjne Programu
13.1. Prawo ochrony środowiska i inne akty prawne niezbędne do realizacji
Programu Ochrony Środowiska
Ustawy
 Ustawa Prawo ochrony środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r. (Dz. U. Nr 62, poz., 627 z
późn. zm.),
 Ustawa Prawo wodne z dnia 18 lipca 2001 r. (Dz. U. 2001 Nr 115 poz. 1229 z późn.zm.),
 Ustawa o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków z dnia 7
czerwca 2001 r. (Dz. U. Nr 72, poz. 747; zm.: Nr 115, poz. 1229 z późn. zm.),
 Ustawa o wprowadzeniu ustawy - Prawo ochrony środowiska, ustawy o odpadach oraz o
zmianie niektórych ustaw z dnia 27 lipca 2001 r. (Dz. U. Nr 100, poz. 1085),
 Ustawa o odpadach z dnia 27 kwietnia 2001 r. (Dz. U. Nr 62 ,poz. 628 z późn. zm. ),
 Ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach z dnia 13 września 1996 r. (Dz. U.
Nr 132, poz. 622 z późn. zm. ),
 Ustawa Prawo budowlane z dnia 7 lipca 1994 r. (Dz. U. Nr 89, poz. 414),
„CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
84
2004 -2011
 Ustawa o nawozach i nawożeniu z dnia 26 lipca 2000 r. (Dz. U. Nr 89, poz. 991),
 Ustawa o opakowaniach i odpadach opakowaniowych z dnia 11 maja 2001 roku (Dz.U.
Nr 63 poz. 638 z późniejszymi zmianami),
 Ustawa o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi
odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej z dnia 11 maja 2001 roku
(Dz. U. Nr 63 poz. 639 z późniejszymi zmianami),
 Ustawa o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest z dnia 19 czerwca 1997
roku (Dz. U. Nr 101 poz. 628 z późniejszymi zmianami) - w zakresie odpadów
zawierających azbest,
 Ustawa o zmianie ustawy o odpadach i niektórych innych ustaw z dnia 19 grudnia 2002
roku (Dz. U. Nr 7,poz. 78 z 2003r.).
 Ustawa z dnia 3 lutego 1995 roku o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz. U. Nr 16
poz.78 z pózn. zm.),
 Ustawa z dnia 26 marca 1982 roku o scalaniu i wymianie gruntów (Dz. U. Nr 58, poz.
349 z pózn. zm.),
 Ustawa z dnia 16 marca 2001 roku o rolnictwie ekologicznym (Dz.U.Nr.38, poz. 452),
 Ustawa o ochronie przyrody (Dz. U. Nr114, poz.492 z pózn. zm.)
 Ustawa z dnia 20 lipca 1991 roku o Państwowej Inspekcji Ochrony Środowiska (Dz. U.
Nr 77, poz. 335 z pózn. zm.),
 Ustawa z dnia 8 czerwca 2001 roku o przeznaczeniu gruntów rolnych do zalesienia (Dz.
U. Nr 73 poz. 764),
 Ustawa z dnia 4 lutego 1994 roku Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. Nr 27, poz.
96 z pózn. zm.),
 Ustawa z dnia 27 marca 2003r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U.
Nr 80, poz. 717),
 Ustawa z dnia 28 września 1991 r. o lasach (Dz. U. Nr 56, poz. 679, z pózn. Zm.).
„CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
85
2004 -2011
Rozporządzenia
 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 20 listopada 2001 r. w sprawie rodzajów
instalacji, których eksploatacja wymaga zgłoszenia (Dz. U. Nr 140, poz. 1585),
 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 26 czerwca 2002 r. w sprawie wzorów
wykazów zawierających informacje i dane o zakresie korzystania ze środowiska i
sposobu ich przedstawiania (Dz. U. Nr 100, poz. 920),
 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 26 lipca 2002 r. w sprawie rodzajów
instalacji mogących powodować znaczne zanieczyszczenie poszczególnych elementów
przyrodniczych albo środowiska jako całości (Dz. U. Nr 122, poz. 1055),
 Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 24 września 2002 r. w sprawie określenia
rodzajów przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko oraz
szczegółowych
kryteriów
związanych
z
kwalifikowaniem
przedsięwzięć do
sporządzania raportu o oddziaływaniu na środowisko (Dz. U. Nr 179, poz. 1490),
 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 23 stycznia 2003 r. w sprawie wymagań w
zakresie prowadzenia pomiarów poziomów w środowisku substancji lub energii przez
zarządzającego droga/ linia kolejowa, linia tramwajowa/ lotniskiem, portem (Dz. U. Nr
35, poz. 308),
 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 17 czerwca 2003 r. w sprawie określenia
wzoru publicznie dostępnego wykazu danych o dokumentach zawierających informacje o
środowisku i jego ochronie (Dz. U. Nr 110, poz. 1058),
 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 26 czerwca 2003 r. zmieniające
rozporządzenie w sprawie wzorów wykazów zawierających informacje i dane o zakresie
korzystania ze środowiska i sposobu ich przedstawiania (Dz. U. Nr 113, poz. 1075),
 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie
szczegółowych wymagań, jakim powinny odpowiadać programy działań mających na
celu ograniczenie odpływu azotu ze źródeł rolniczych (Dz. U. Nr 4, poz. 44),
 Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 grudnia 2002 r. w sprawie przebiegu granic
obszarów dorzeczy, przyporządkowania zbiorników wód podziemnych do właściwych
obszarów dorzeczy, utworzenia regionalnych zarządów gospodarki wodnej oraz podziału
obszarów dorzeczy na regiony wodne (Dz. U. Nr 232, poz. 1953),
„CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
86
2004 -2011
 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 listopada 2002 r. w sprawie wymagań,
jakim powinny odpowiadać wody powierzchniowe wykorzystywane do zaopatrzenia
ludności w wodę przeznaczoną do spożycia (Dz. U. Nr 204, poz. 1728),
 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 listopada 2002 r. w sprawie metodyk
referencyjnych badania stopnia biodegradacji substancji powierzchniowoczynnych
zawartych w produktach, których stosowanie może mięć wpływ na jakość wód (Dz. U.
Nr 196 poz. 1658),
 Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 16 października 2002 r. w sprawie wymagań,
jakim powinna odpowiadać woda w kąpieliskach (Dz. U. Nr 183, poz. 1530),
 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 4 października 2002 r. w sprawie wymagań,
jakim powinny odpowiadać wody śródlądowe będące środowiskiem życia ryb w
warunkach naturalnych (Dz. U. Nr 176, poz. 1455),
 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 29 listopada 2002 r. w sprawie warunków,
jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi oraz w sprawie
substancji szczególnie szkodliwych dla Środowiska wodnego (Dz. U. Nr 212, poz. 1799),
 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie kryteriów
wyznaczania wód wrażliwych na zanieczyszczenie związkami azotu ze źródeł rolniczych
(Dz. U. Nr 241, poz. 2093),
 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie
dopuszczalnych
mas
substancji,
które
mogą
być odprowadzane
w
ściekach
przemysłowych (Dz. U. Nr 35, poz. 309),
 Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 17 grudnia 2002 r. w sprawie śródlądowych wód
powierzchniowych lub części stanowiących własność publiczną (Dz. U. Nr 16, poz. 149),
 Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 14 stycznia 2002 r. w sprawie określenia
przeciętnych norm zużycia wody (Dz. U. Nr 8 poz. 70),
 Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 marca 2002 r. w sprawie określenia
taryf, wzoru wniosku o zatwierdzenie taryf oraz warunków rozliczeń za zbiorowe
zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków (Dz. U. Nr 26, poz. 257),
 Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 20 lipca 2002 r. w sprawie sposobu
realizacji
obowiązków
dostawców
ścieków
przemysłowych
oraz
warunków
wprowadzania ścieków do urządzeń kanalizacyjnych (Dz. U. Nr 129, poz. 1108),
„CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
87
2004 -2011
 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 grudnia 2002 r. w sprawie zakresu, czasu,
sposobu oraz warunków prowadzenia monitoringu składowisk odpadów (Dz. U. Nr 220,
poz. 1858),
 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 24 marca 2003 r. w sprawie szczegółowych
wymagań dotyczących lokalizacji, budowy, eksploatacji i zamknięcia, jakim powinny
odpowiadać poszczególne typy składowisk odpadów (Dz. U. Nr 61, poz. 549),
 Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 17 października 2002 r. w sprawie
warunków wprowadzania nieczystości do stacji zlewnych. (Dz. U. Nr 188, poz. 1576),
 Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków
technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz.
690),
 Rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie sposobu udostępniania informacji o
środowisku, z dnia 1 października 2002 roku (Dz. U. Nr 176 poz. 1453),
 Rozporządzenie Ministra Gospodarki w sprawie rodzaju odpadów inne niż niebezpieczne
oraz rodzajów instalacji i urządzeń, w których dopuszcza się ich termiczne
przekształcanie z dnia 29 stycznia 2002 roku (Dz. U. Nr 18 poz. 176),
 Rozporządzenie Ministra Gospodarki w sprawie wymagań dotyczących prowadzenia
procesu termicznego przekształcania odpadów, z dnia 21 marca 2002 roku (Dz. U. Nr 37
poz. 339),
 Rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie listy rodzajów odpadów, które posiadacz
odpadów może przekazywać osobom fizycznym tub jednostkom organizacyjnym, nie
będącymi przedsiębiorcami, do wykorzystania na ich własne potrzeby, z dnia 28 maja
2002 roku (Dz. U. Nr 74 poz. 686),
 Rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie komunalnych osądów ściekowych, z
dnia 1 sierpnia 2002 roku (Dz. U. 134 poz. 1140 z późniejszymi zmianami),
 Rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie odpadów pochodzących z procesów
wytwarzania dwutlenku tytanu oraz z przetwarzania tych odpadów, które nie mogą być
unieszkodliwiane przez ich składowanie, z dnia 21 października 2002 roku (Dz. U. Nr
180 poz. 1513),
 Rozporządzenie Ministra Gospodarki w sprawie rodzajów odpadów, których zbieranie i
transport nie wymagają zezwolenia na prowadzenie działalności, oraz podstawowych
„CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
88
2004 -2011
wymagań dla zbierania i transportu tych odpadów, z dnia 28 października 2002 roku (Dz.
U. Nr 188 poz. 1575),
 Rozporządzenie Ministra Gospodarki w sprawie rodzajów odpadów, które mogą. być
składowane w sposób nieselektywny, z dnia 30 października 2002 roku (Dz. U. Nr 191
poz. 1595),
 Rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie sporządzania planów gospodarki
odpadami z dnia 9 kwietnia 2003 roku (Dz. U. Nr 66, poz. 620).
 Rozporządzenie Ministra Środowiska a dnia 23 grudnia 2002 roku w sprawie
szczegółowych wymagań jakim powinny odpowiadać programy działań mających na
celu ograniczenie odpływu azotu ze źródeł rolniczych (Dz. U. Nr 4, poz. 44, z dnia
15.01.2003),
 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 10 grudnia 2001 w sprawie rejestru
obszarów górniczych (Dz. U. Nr 148 poz. 1660).
 Rozporządzenie z dnia 14 listopada 2002 r. w sprawie szczegółowych warunków, jakim
powinna odpowiadać prognoza oddziaływania na środowisko dotycząca projektów
miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego (Dz. U. Nr 197, poz. 1667);
 Rozporządzenie z dnia 24 września 2002 r. w sprawie określenia rodzajów przedsięwzięć
mogących znacząco oddziaływać na środowisko oraz szczegółowych kryteriów
związanych z kwalifikowaniem przedsięwzięć do sporządzenia raportu o oddziaływaniu
na środowisko (Dz. U. Nr 179, poz. 1490);
 Rozporządzenie z dnia 19 listopada 2002 r. w sprawie wymagań dotyczących jakości
wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. Nr 203, poz. 1718);
 Rozporządzenie z dnia 24 marca 2003 r. w sprawie szczegółowych wymagań
dotyczących lokalizacji, budowy, eksploatacji i zamknięcia, jakim powinny odpowiadać
poszczególne typy składowisk odpadów (Dz. U. Nr 61, poz. 549),
 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 4 sierpnia 2003 r. w sprawie standardów
emisyjnych z instalacji (Dz. U. Nr 163, poz. 1584),
 Rozporządzenie z dnia 13 czerwca 2003 r. w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia
pomiarów wielkości emisji (Dz. U. Nr 110, poz. 1057),
 Rozporządzenie z dnia 30 maja 2003 r. w sprawie szczegółowego zakresu obowiązku
zakupu energii elektrycznej i ciepła z odnawialnych źródeł energii oraz energii
„CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
89
2004 -2011
elektrycznej wytwarzanej w skojarzeniu z wytwarzaniem ciepła (Dz. U. Nr 104, poz.
971),
 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 5 grudnia 2002 r. w sprawie wartości
odniesienia dla niektórych substancji w powietrzu (Dz. U.03.1.12 z dnia 8 stycznia 2003
r.),
 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 czerwca 2002r. w sprawie dopuszczalnych
poziomów niektórych substancji w powietrzu, alarmowych poziomów niektórych
substancji w powietrzu oraz marginesów tolerancji dla dopuszczalnych poziomów
niektórych substancji (Dz. U. Nr 87 poz. 796 z dnia 27.06.2002r.),
 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 06.06.2002r. w sprawie oceny poziomów
substancji w powietrzu (Dz. U. Nr 87 poz. 798 z dnia 27.06.2002r.),
 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 stycznia 2002r. w sprawie wartości
progowych poziomów hałasu (Dz. U. Nr 8, poz. 81),
 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 października 2002r. w sprawie
szczegółowych wymagań, jakim powinien odpowiadać program ochrony środowiska
przed hałasem (Dz. U. Nr 179, poz. 1498),
 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 17 stycznia 2003r. w sprawie rodzajów
pomiarów prowadzonych w związku z eksploatacją. dróg, linii kolejowych, linii
tramwajowych, lotnisk oraz portów, które powinny być przekazywane właściwym
organom ochrony środowiska, oraz terminów i sposobów ich prezentacji (Dz. U. Nr 18,
poz. 164),
 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 lutego 2003r. w sprawie rodzajów
wyników pomiarów prowadzonych w związku z eksploatacja instalacji lub urządzenia,
przekazywanym właściwym organom ochrony środowiska oraz terminu i sposobu ich
prezentacji (Dz. U. Nr 59, poz. 529),
 Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 16 czerwca
2003r. w sprawie szczególnych dla zmechanizowanego sprzętu gospodarstwa domowego
w zakresie poziomu hałasu emitowanego przez ten sprzęt (Dz. U. Nr 132, poz. 1228),
 Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 2 lipca 2003r. w
sprawie zasadniczych wymagań dla urządzeń używanych na zewnątrz pomieszczeń w
zakresie emisji hałasu do środowiska (Dz. U. Nr 138, poz. 1316);
„CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
90
2004 -2011
13.2. Obowiązujące dyrektywy w zakresie ochrony środowiska
 Dyrektywa Rady 2000/60/EC - Ramowa Dyrektywa Wodna
 Dyrektywa Rady 76/464/EWG w sprawie zanieczyszczenia spowodowanego przez
niektóre niebezpieczne substancje wprowadzane do środowiska wodnego wspólnoty,
 Dyrektywa Rady 91/676/EWG w sprawie ochrony wód przed zanieczyszczeniami
spowodowanymi przez azotany ze źródeł rolniczych,
 Dyrektywa Rady 91/271/EWG w sprawie oczyszczania ścieków komunalnych, '
Dyrektywa Rady 93/481/EWG dotycza.ca formularzy dla prezentowania narodowych
programów przewidzianych w Art. 17 Dyrektywy Rady 91/271/EWG,
 Dyrektywa Rady 76/464/EWG w sprawie odprowadzania niebezpiecznych substancji do
wody, oraz dyrektywy ,,c6rki" 82/176, 83/515, 84/156, 84/491, 86/280, 88/347, 90/415,
 Dyrektywa Rady 75/440/EWG w sprawie wymaganej jakości wód powierzchniowych
przeznaczonych do pobierania wody pitnej w krajach członkowskich,
 Dyrektywa Rady 80/778/EWG w sprawie jakości wody przeznaczonej do picia,
 Dyrektywa Rady 98/83/WE w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez
ludzi, uzupełniająca i zastępująca dyrektywę 80/778/EWG,
 Dyrektywa Rady 76/160 dotycząca jakości wody w kąpieliskach,
 Dyrektywa Rady 77/795 ustanawiająca wspólną procedurę wymiany informacji na temat
jakości wód powierzchniowych w Unii,
 Dyrektywa Rady 79/869/EWG dotycza.ca metod badań i częstotliwości analiz wód
powierzchniowych przeznaczonych do poboru wody pitnej w krajach członkowskich,
 Dyrektywa
Rady
80/68/EWG
w
sprawie
ochrony
wód
podziemnych
przed
zanieczyszczeniem powodowanym przez niektóre substancje niebezpieczne,
 Dyrektywa Rady 78/659/EWG w sprawie jakości wód wymagających ochrony dla
podtrzymania życia ryb,
 Dyrektywa Rady 79/923/EWG w sprawie jakości wód wymaganych dla hodowli
skorupiaków i mięczaków.
 Dyrektywa Rady 86/278/EWG/ z dnia 12 czerwca 1986 r. w sprawie ochrony
 Dyrektywa ramowa w sprawie oceny i zarządzania jakością. powietrza Nr 96/62/WE
wraz z innymi dyrektywami dotyczących powietrza.
„CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
91
2004 -2011
 Dyrektywa Rady 88/609/EWG w sprawie ograniczenia niektórych zanieczyszczeń do
powietrza z dużych obiektów energetycznego spalania paliw.
 Dyrektywa Rady 90/313/EWG z dnia 7 czerwca 1990 w sprawie swobodnego dostępu do
informacji o środowisku.
 Dyrektywa Rady 96/61/WE z dnia 24 września 1996 w sprawie zintegrowanego
zapobiegania zanieczyszczeniu środowiska.
 Dyrektywa Rady 76/464/EWG w sprawie odprowadzania niebezpiecznych substancji do
wody, oraz dyrektywy ,,córki" 82/176, 83/515, 84/156, 84/491, 86/280, 88/347, 90/415.
 Dyrektywa Rady 91/676/EWG z dnia 12 grudnia 1991r. dotycząca ochrony wód przed
zanieczyszczeniami powodowanymi przez azotany pochodzące ze źródeł rolniczych.
 Dyrektywa ramowa 96/62/WE w sprawie oceny i zarządzania jakością powietrza
 Dyrektywa 70/220/EWG i 94/12/WE - ustanawia wymogi techniczne i dopuszczalne
wartości dla CO i nie spalonych emisji węglowodorów z silników pojazdów
samochodowych.
 Dyrektywa 72/306/EWG, 77/537/EWG - ustanawia normy dla maksymalnej ilości spalin
z silników Diesla w pojazdach samochodowych, ciągnikach używanych w rolnictwie i
leśnictwie.
 Dyrektywa 82/884/EWG - ustanowienie maksymalne wartości stężeń ołowiu w
powietrzu atmosferycznym.
 Dyrektywa 85/203/EWG - ustanawia obowiązujące dopuszczalne wartości tlenku azotu.
 Dyrektywa 88/77/EWG - ustanawia wymogi techniczne i dopuszczalne CO,
węglowodorów, NO dla samochodów ciężarowych.
 Dyrektywa 85/210/EWG - w sprawie zawartości ołowiu w benzynie.
 Dyrektywa 92/72/EWG - ustanawia wartości progowe ozonu.
 Dyrektywa 93/12/EWG - w sprawie zawartości siarki w paliwach płynnych.
 Dyrektywa 94/63/WE - ma na celu ograniczenie emisji lotnych związków organicznych
(VOC) pochodzących z magazynowania i dystrybucji benzyny.
 Dyrektywa 99/30/WE w sprawie wartości granicznych stężenia S02, NO2, NOx, pyłu i
ołowiu w powietrzu.
 Dyrektywa
84/360/EWG
w
sprawie
ograniczania
zanieczyszczeń
powietrza
powodowanych przez zakłady przemysłowe.
„CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
92
2004 -2011
 Dyrektywa 89/369/EWG w sprawie zapobiegania zanieczyszczaniu powietrza przez
nowe zakłady spalania odpadów komunalnych.
 Dyrektywa Nr 2003/17/EC Parlamentu Europejskiego i Rady Europy z 3 marca 2003
wprowadzająca poprawki do Dyrektywy 98/70/EC dot. jakości benzyny i oleju
napędowego.
 Dyrektywa Komisji Nr 2002/80/EC z 3 października 2002 dostosowania do postępu
technicznego Dyrektywy Rady Europy Nr 70/220/EEC o sposobach jakie powzięte maja,
zostać przeciw zanieczyszczeniu powietrza przez emisji z silników samochodowych.
 Decyzja Rady Europejskiej Nr 2003/507/EC z 13 Czerwca 2003 o przystąpieniu
Wspólnot Europejskich do protokołu z 1979 Konwencji o dalekosiężnych skutkach trans
granicznego zanieczyszczenia powietrza.
 Decyzja Rady Europy Nr 2003/37/E z 16 stycznia 2003 dotycząca metod pomiaru PM2.5
wg Dyrektywy 1999/30/EC.
 Dyrektywa Rady z dnia 01.12.1986r. w sprawie hałasu emitowanego przez
zmechanizowany sprzęt gospodarstwa domowego (numer aktu prawnego 86/594/EWG;
miejsce opublikowania OJ 334, 06.12.1986),
 Wspólne stanowisko Rady z dnia 07.06.2001r. w sprawie przyjęcia dyrektywy
2001/..../WE Parlamentu Europejskiego i Rady (...) dotyczącej oceny i zarządzania
hałasem w środowisku (numer aktu prawnego CP (EC) No 25/2001).
 Dyrektywa Nr 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk
naturalnych oraz dzikiej fauny i flory (zmienionej dyrektywy 97/62/WE),
 Dyrektywa Nr 79/409/EWG z dnia 2 kwietnia 1979 r. w sprawie ochrony dzikich ptaków
(zmienionej dyrektywami 81/854/EWG, 91/244/EWG i in.)
Wyżej wymienione dyrektywy obligują rządy państw członkowskich, do osiągnięcia
stawianych wymogów w zakresie ochrony środowiska, a także wskazują kryteria wyznaczania
zasięgu obszarów chronionych.
„CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
93
2004 -2011
13.3. Inne akty prawne
 Strategia
Rozwoju
Energetyki
Odnawialnej
w
Polsce
przyjęta
przez
Sejm
Rzeczpospolitej Polskiej dnia 23 sierpnia 2000 roku.
 Program Wykonawczy do II Polityki Ekologicznej Państwa na lata 2002-2010
 ,,Narodowy Program Przygotowania do Członkostwa w UE (1998 r.)
 ,,Polityka Ekologiczna Państwa na lata 2003-2006, z uwzględnieniem perspektywy na
lata 2007-2010" przyjęta przez Rade Ministrów w grudniu 2002 r.
 Polityka Leśna Państwa (w tym: ,,Krajowy program zwiększania lesistości" i ,,Strategia
ochrony leśnej różnorodności biologicznej"),
 Narodowa strategia edukacji ekologicznej,
 Strategia rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich,
 Strategia rozwoju turystyki w latach 2001-2006,
 ,,Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich dla Polski: 2004-2006"
 Założenia ,,Programu rolnośrodowiskowego" i ,,Zalesiania gruntów rolnych".
14. Streszczenie w języku niespecjalistycznym
Gmina miejsko - wiejska Tłuszcz leży w północno – wschodniej części woj. mazowieckiego
w odległości 45 km od centrum Warszawy i 22 km od miasta powiatowego Wołomin. Miasto
Tłuszcz zlokalizowane jest przy linii kolejowej Warszawa -Petersburg. Gmina
posiada
połączenia kolejowe i drogowe, m.in. z Warszawą, Ostrołęką, Białystokiem, Legionowem i
Pilawą.
Ze względu na małe uprzemysłowienie gmina nie należy do obszarów ekologicznego
zagrożenia. Pod względem turystycznym odgrywa raczej rolę tranzytu z centralnej Polski do
atrakcyjniejszych turystycznie i krajobrazowo terenów Polski północno –wschodniej. Posiada
duże możliwości rozwoju agroturystyki.
Obecnie Gmina Tłuszcz zajmuje powierzchnię 10.283 ha, z czego 17% stanowią lasy. Liczba
mieszkańców wynosi 18.193 osoby, z czego 7.101 osób mieszka w granicach miasta (wg.
„CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
94
2004 -2011
statystyki Urzędu Gminy Tłuszcz z dnia
31.12.2002 r.). Na terenie gminy istnieje 46
miejscowości, zgrupowanych w 27 sołectwach.
Zarejestrowanych jest ok. 964 podmiotów
prowadzących działalność gospodarczą.
Według regionalizacji fizyczno – geograficznej J. Kondrackiego Gmina Tłuszcz przynależy
do Równiny Wołomińskiej (318.78), wchodzącej w skład Niziny Środkowomazowieckiej.
Równina Wołomińska leży na wschód od Kotliny Warszawskiej i na południe od Doliny
Dolnego Bugu.
Pod względem morfologicznym gmina położona jest na powierzchni polodowcowej równiny
morenowej. Dominują tutaj wysoczyzny denudacyjne zbudowane z utworów lodowcowych i
wodnolodowcowych. Punktowo w części północnej występują ostańce denudacyjne wałów i
wzgórz morenowych. Są to tereny płaskie, nizinne, poprzecinane szeregiem drobnych cieków o
płaskich dolinach. Teren lekko opada z południowego – wschodu na północy zachód.
W krajobrazie gminy dominują krajobrazy ekstensywnego rolnictwa. Są to rozległe doliny
łąkowe i tereny upraw rolnych, przemieszczane z stosunkowo niewielkimi kompleksami
leśnymi, „zagęszczającymi” się w części wschodniej i południowej Gminy.
Obszar gminy zbudowany jest z utworów czwartorzędowych o miąższości średnio ca 50 m.
Są to osady plejstoceńskie naniesione i uformowane przez lodowce skandynawskie. Na obszarze
gminy występują osady dwóch zlodowaceń, najstarszego – tzw. południowego –polskiego oraz
środkowo – polskiego. Są to głównie piaski akumulacji lodowcowej i wodnolodowcowej z
głazami. W północnej części gminy, w rejonie wsi Kozły i Jarzębia Łąka występują gliny
zwałowe lub piaski akumulacji lodowcowej na glinach zwałowych.. Fragmentami występują
żwirowo-kamieniste ostańce moreny czołowej. Południowo-wschodni skraj gminy to obszar
gruntów piaszczysto – żwirowych
stożków napływowych. O niekorzystnych warunkach
budowlanych decyduje wysoki poziom wód gruntowych. W podmokłych obniżeniach
wykształciły się holoceńskie utwory aluwialne (piaski rzeczne, piaski humusowe, mady, namuły
i torfy) o miąższości do 1,5 m.
Na obszarze gminy nie ma udokumentowanych złóż kopalin.
Gmina Tłuszcz należy do wschodniej, chłodniejszej (mazowieckiej) części dzielnicy
środkowej, która obejmuje dorzecza środkowej Warty i środkowej Wisły. Jest obszar o
najmniejszych w Polsce opadach rocznych (poniżej 55 mm). Liczba dni mroźnych wynosi 30 do
50 w roku, a dni z przymrozkami od 100 – 110, a okres zalegania pokrywy śnieżnej od 38 – 60
dni w roku. Okres wegetacji trwa 200 do 220 dni.
„CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
95
2004 -2011
Gmina Tłuszcz zaliczana jest do gmin typowo rolniczych. Prawie całą przestrzeń rolniczą
charakteryzują na ogół gleby mało urodzajne, należące do najniższych klas bonitacyjnych. Są to
kompleksy gleb bielicowych i brunatnych wytwarzanych z piasków słabo gliniastych na
piaskach luźnych. Większy kompleks lepszych gleb (klas IVa i Ivb) występuje płatem jedynie w
północnej części gminy (rejon Postoliska). Dominuje rolnictwo indywidualne z przewagą
niewielkich gospodarstw.
Obszar gminy Tłuszcz jest odwadniany przez rzekę Cienką, która przecina teren ze wschodu
na zachód. Rzeka ta jest dopływem rzeki Rządzy, która z kolei uchodzi do Zalewu
Zegrzyńskiego. Rzeka Cienka w części wschodniej łączy się z dopływami: Ryni i Boruczy.
Tereny źródliskowe tych rzek znajdują się w rejonie siedleckim. W części północnej Gminy
przebiega dział wodny między zlewniami Zalewu Zegrzyńskiego (rzeka Rządza) i zlewnią Bugu.
Fragmenty północno-wschodnie Gminy to tereny źródliskowe rzeki Fiszor (dopływ Bugu), która
powstaje z połączenia rowów melioracyjnych i małych cieków naturalnych.
Wody gruntowe Gminy charakteryzują się zwierciadłem swobodnym, przeważają tereny z
płytko występującym pierwszym poziomem wód, przeważnie na głębokości 0,5 – 1,5 m ppt., w
rozległych dolinach , oraz w części południowo – wschodniej w przedziale 0,0 – 0,5 m ppt.
Zasoby wód gruntowych nie są duże i szacuje się je na 50 do 100 m3/dkm2.
Lasy zajmują
17 %
powierzchni gminy Tłuszcz i są skoncentrowane głównie w
południowej i wschodniej części obszaru. Generalnie dominują siedliska borowe – bór świeży,
bór mieszany świeży. Tworzą je na ogół sosny pospolite z domieszką innego drzewostanu oraz
krzewów, złożonych głównie z porostów sosny, brzozy, jarzębiny oraz kruszyny pospolitej.
Drugim typem siedliska na terenie gminy są łęgi olchowo – jesionowe i wierzbowe,
towarzyszące obniżeniom terenu i ciekom wodnym. Występują też kępy brzóz, olch i topól. Na
obrzeżach znajduje się mnóstwo gatunków nieleśnych.
Gmina Tłuszcz znajduje się poza systemem przyrodniczych obszarów chronionych. Nie
występują tu parki narodowe, krajobrazowe ani obszary chronionego krajobrazu. Gmina wchodzi
natomiast w obszar „Zielonych Płuc Polskich”. Na terenie Gminy i jej sąsiedztwie znajduje się
szereg pojedynczych obiektów przyrodniczych objętych ochroną , jak pomniki przyrody, kilka
grup drzew na terenach „podworskich” oraz relikty zabytkowych parków i cmentarzy. Ponadto
do granic gminy od zachodu przylega rezerwat „Dębina” (w gminie Klembów).
Na terenie Gminy Tłuszcz głównym źródłem zanieczyszczenia powietrza jest emisja
dwutlenku siarki oraz tlenku węgla poprzez procesy spalania w celach grzewczych oraz emisja
„CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
96
2004 -2011
pochodząca ze spalin samochodowych. Wartość opadu pyłu, ołowiu i kadmu w Gminie Tłuszcz,
nie przekraczają wartości dopuszczalnych. Stężenia średnioroczne dwutlenku siarki, azotu, pyłu
zawieszonego także kształtują się w granicach przyjętych norm. Stan czystości powietrza na
obszarze Gminy ocenia się jako dobry.
Głównym źródłem zanieczyszczenia wód powierzchniowych na terenie Gminy Tłuszcz jest
brak kanalizacji i funkcjonowanie szamb ściekowych. Rozwój wodociągów, bez równoczesnego
rozwoju sieci kanalizacyjnej, wpływa na zwiększenie się poboru wód oraz zwiększenie ilości
wytwarzanych ścieków. Rzeka Cienka była badana w 2000r. na odcinku 6,4 km w swym dolnym
biegu, poniżej zrzutu z Tłuszcza, uzyskała klasyfikacje non zarówno wg wskaźników fizyko –
chemicznych i bakteriologicznych.
Wody podziemne na terenie Gminy są określane jako czyste. Monitoring wód podziemnych
czwartorzędowych prowadzono w Kątach Czernickich –owór nr. 23 PIG (na wschód od gminy)
z roku 2000 zakwalifikował te wody do klasy Ia, tj. wód najwyższej jakości. Rozbudowana
infrastruktura mieszkaniowo-przemysłowa stanowi istotne zagrożenie dla wód podziemnych.
Wody podziemne w rejonie miasta Tłuszcz są w większości naturalnie izolowane słabą pokrywą
utworów słabo przepuszczalnych, dlatego przyjęto tu średni stopień zagrożenia. Należy
wspomnieć, że w Tłuszczu nastąpiło obniżenie antropopresji związane z likwidacją lub
ograniczeniem działalności zakładów przemysłowych.
Jedynym znaczącym źródłem hałasu na terenie gminy Tłuszcz jest linia kolejowa i stacja
postojowa. Występują tutaj niskie zagrożenia hałasem komunikacyjnym.
Na terenie gminy „dzikie wysypiska” są sukcesyjnie likwidowane. W roku 2003
zlikwidowano 5 miejsc nielegalnych składowisk odpadów. Brak też widocznego zaśmiecania
lasów.
Nie występuje tutaj przekroczenie wartości dopuszczalnych promieniowania niejonizującego.
Liczba abonentów telefonicznych na koniec 2002 r. w sieci TP S.A wynosiła 4.000. Szybko
rozwijający się w drugiej połowie lat 90 system telefonii komórkowej spowodował, iż stale
rośnie liczba jej abonentów. Bliskość stolicy sprawia, że proces ten przebiega w gminie z dość
dużym nasileniem. Szacuje się, że liczba abonentów tego sposobu łączenia wynosi również ok.
4.000. Planuje się inwestycje w zakresie rozbudowy sieci telekomunikacyjnej.
Na terenie miasta funkcjonują dwie stacje uzdatniania wody, w tym: jedna o wydajności 68
m3/h z rozprowadzoną siecią wodociągową i druga kontenerowa o wydajności 1,5 m3/h dla
potrzeb budownictwa komunalnego. W całości miasto nie jest zwodociągowane. Na terenie
„CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
97
2004 -2011
gminy istnieje 20,3 km sieci wodociągowej. Od kilku lat realizowany jest etapami wodociąg
miejski dla zapewnienia mieszkańcom dobrej wody.
Do wodociągu wiejskiego połączone są częściowo dwie wsie Postoliska i Chrzęsne ze stacji
uzdatniania wody w Postoliskach o wydajności 35,5 m3/h. W zdecydowanej większości woda do
spożycia pobierana jest z indywidualnych ujęć wody.
Gmina Tłuszcz posiada odcinki kanalizacji miejskiej. Teren wiejski nie posiada kanalizacji.
Miasto posiada oczyszczalnię biologiczną przy ul. Wiejskiej o przepustowości 800 m3/d, wraz
ze zlewnią ścieków dowożonych ze zbiorników bezodpływowych. W chwili obecnej obsługuje
ok. 1.700 mieszkańców. Stopień redukcji ścieków: BZT5 – 98,5%, CHZT – 95%, zawiesina –
98,1%,azot ogólny – 63,9%, fosfor ogólny 85,8%. Obiekt posiada pozwolenie wodno – prawne.
Odbiornikiem ścieków oczyszczonych jest, przez rów, rzeka Cienka. Miasto posiada również
niewielką oczyszczalnię kontenerową o wydajności 50 m3/d, wykorzystywaną dla potrzeb
budownictwa komunalnego. Od kilku lat podobnie jak sieć wodociągowa, realizowana jest
etapami sieć kanalizacyjna. W mieście nie występują zanieczyszczenia ściekami na większą
skalę. W przeprowadzonych badaniach wody w rzece nie stwierdza się naruszeń obowiązujących
parametrów.
Na terenie gminy Tłuszcz prowadzi się zbiórkę odpadów komunalnych, wymieszanych w
pojemnikach KP –7, które są zlokalizowane na terenie całej gminy i wywożone przez firmy
usługowe posiadające odpowiednie zezwolenie. Skutkuje to czystością terenów gminy, nastąpił
znaczny spadek „dzikich wysypisk” i zaśmiecania lasu.
Na terenach wiejskich, gdzie dominuje zabudowa rozproszona, zagrodowa, brak jest
zbiorowych
sieci ciepłowniczych
i wykorzystania alternatywnych
źródeł energii, a
podstawowym źródłem ciepła są paleniska indywidualne. Część gminy Tłuszcz zaopatrywana
jest w energię cieplną przez kotłownię dużej mocy o pow. 1 MW. Podstawowym paliwem jest
węgiel lub miał węglowy, inne nośniki ciepła – olej opałowy lub gaz – mają znacznie mniejszy
udział w strukturze ciepłowniczej powiatu. W ostatnim okresie daje się zauważyć powrót
niektórych mieszkańców do spalania paliw kopalnych bądź opalania drewnem.
Gmina zaopatrywany
jest w
elektryczność przez rejon Wyszków. Stan techniczny
istniejących linii jest zadawalający. W istniejącej sieci przesyłowej występują znaczne rezerwy
mocy. Istniejący układ sieci daje dużą pewność zasilania przy małych spadkach napięć.
Zaspokojone mogą być znaczne zapotrzebowania energii.
Ogólnie stan środowiska gminy Tłuszcz można określić jako dobry, ze względu na:
„CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
98
2004 -2011
-
dużą różnorodność przyrodniczą
-
duża ilość lasów i terenów rolniczych
-
niskie zanieczyszczenie powietrza
-
małe uprzemysłowienie
Realizacja „Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Tłuszcz na lata 2004 – 2011”,
zmierza do zachowania walorów środowiska naturalnego oraz poprawy jego stanu i jest
uzależniona od upowszechnienia informacji o planowanych kierunkach rozwoju oraz uzyskania
akceptacji społecznej dla podejmowanych działań. Cele Programu przewidują:
-
zachowanie oraz odtwarzanie rodzimego bogactwa przyrodniczego i walorów
krajobrazowych,
-
ochronę zasobów i poprawę jakości wód podziemnych,
-
ochronę zasobów wód powierzchniowych, poprawę ich jakości i zapobieganie
zanieczyszczeniu,
-
poprawę stanu czystości terenów i zapobieganie zanieczyszczeniu powierzchni ziemi,
-
poprawę jakości powietrza atmosferycznego,
-
zwiększenie lesistości na terenie gminy
-
wzrost wiedzy społeczeństwa o stanie środowiska naturalnego, jego zagrożeniach
oraz sposobach przeciwdziałania zagrożeniom,
-
wzrost świadomości ekologicznej mieszkańców oraz poprawa komunikacji społecznej w
zakresie ochrony i racjonalnego wykorzystania zasobów naturalnych powiatu.
Wymienione cele realizowane będą poprzez działania o charakterze inwestycyjnym i
organizacyjno – prawnym, zmierzające do eliminacji lub zmniejszania natężenia oddziaływania
czynników zagrażających zasobom i jakości środowiska naturalnego.
15. Piśmiennictwo i materiały wykorzystane do opracowania
programu
„Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Tłuszcz”,
2003 r.
„CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
99
2004 -2011
„Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Wołomińskiego na lata 2004 - 2011”, rok 2004
Strategia
Rozwoju
Województwa
Mazowieckiego.
2002,
Sejmik
Województwa
Mazowieckiego., Warszawa.
Raport o stanie środowiska w województwie mazowieckim, 2001 r.
Program ochrony środowiska woj. mazowieckiego. 2003. Mazowieckie Biuro Planowania
Przestrzennego i Rozwoju Regionalnego w Warszawie.
Rocznik statystyczny województwa mazowieckiego. 2002, Urząd statystyczny w Warszawie,
Warszawa, grudzień 2002 r.
„CleanMed” s.c.
tel. (025) 633-61-90, 633-61-91, fax. 633-61-92
100

program ochrony środowiska dla gminy tłuszcz na

Transkrypt

Podobne dokumenty

Zupa błyskawiczna grzybowa 60 g Kucharek

Co warto kupić? Odc. 1 – NETTO Subskrybuj kanał: http://goo.gl

szarlotka prosta