Programowanie obiektowe i zdarzeniowe

Transkrypt

Programowanie obiektowe i zdarzeniowe
Programowanie obiektowe i zdarzeniowe
wykład 5 – dziedziczenie
•
•
•
•
Dziedziczenie jest sposobem na utworzenie nowej klasy na podstawie klasy już
istniejącej.
Dziedziczenie tworzy szczególną (bardziej specyficzną) odmianę klasy istniejącej.
Klasa istniejąca (z której dziedziczymy) nazywana jest klasą bazową.
Nowa klasa (utworzona przez dziedziczenie) nazywana jest klasą pochodną.
Marek Tabędzki – Programowanie obiektowe i zdarzeniowe
1/22
•
•
Relacja między klasą istniejącą (bardziej ogólną), a nową (specjalizowaną) wyraża
się poprzez sformułowania:
◦ <klasa pochodna> jest szczególnym przypadkiem <klasy bazowej>
◦ <klasa pochodna> jest rodzajem <klasy bazowej>
◦ <klasa bazowa> jest uogólnieniem <klasy pochodnej>
Np.:
◦ Koło jest szczególnym przypadkiem figury
◦ Przesyłka polecona jest rodzajem przesyłki pocztowej
◦ Osoba jest uogólnieniem pracownika
class Osoba { }
class Figura { }
class PrzesyłkaPocztowa { }
class Pracownik : Osoba { }
class Koło : Figura { }
class PrzesyłkaPolecona : PrzesyłkaPocztowa { }
Marek Tabędzki – Programowanie obiektowe i zdarzeniowe
2/22
•
Klasa pochodna dziedziczy pola i metody klasy bazowej:
class Osoba
{
public string imię;
public string nazwisko;
public override string ToString() {
return imię + " " + nazwisko;
}
}
class Pracownik : Osoba
{
// pusto
}
Marek Tabędzki – Programowanie obiektowe i zdarzeniowe
3/22
Klasa pochodna dziedziczy pola i metody klasy bazowej:
•
class Osoba {
public string imię;
public string nazwisko;
public override string ToString() { return ... }
}
class Pracownik : Osoba {
// pusto
}
class Program {
static void Main(string[] args) {
Osoba os = new Osoba();
Jan Kowalski
os.imię = "Jan";
os.nazwisko = "Kowalski";
Console.WriteLine(os.ToString());
Pracownik pr = new Pracownik();
pr.imię = "Piotr";
pr.nazwisko = "Nowak";
Console.WriteLine(pr.ToString());
Piotr Nowak
}
}
Marek Tabędzki – Programowanie obiektowe i zdarzeniowe
4/22
•
Klasa pochodna może dodać własne pola:
class Osoba {
public string imię;
public string nazwisko;
public override string ToString() {
return imię + " " + nazwisko;
}
}
class Pracownik : Osoba {
public double płaca;
}
Marek Tabędzki – Programowanie obiektowe i zdarzeniowe
5/22
Klasa pochodna może dodać własne pola:
•
class Osoba {
public string imię;
public string nazwisko;
public override string ToString() {
return imię + " " + nazwisko;
}
}
class Pracownik : Osoba {
public double płaca;
}
class Program {
static void Main(string[] args) {
Pracownik pr = new Pracownik();
pr.imię = "Piotr";
pr.nazwisko = "Nowak";
Console.WriteLine(pr.ToString());
Piotr Nowak
pr.płaca = 2200.0;
}
}
Marek Tabędzki – Programowanie obiektowe i zdarzeniowe
6/22
•
Klasa pochodna może dodać własne metody:
class Osoba {
public string imię;
public string nazwisko;
public override string ToString() {
return imię + " " + nazwisko;
}
}
class Pracownik : Osoba {
public double płaca;
public void Wypłać() {
Console.WriteLine(imię + " " + nazwisko +
" otrzymuje " + płaca + "zł");
}
}
Marek Tabędzki – Programowanie obiektowe i zdarzeniowe
7/22
Klasa pochodna może dodać własne metody:
•
class Osoba {
...
}
class Pracownik : Osoba {
public double płaca;
public void Wypłać() {
Console.WriteLine(imię + " " + nazwisko +
" otrzymuje " + płaca + "zł");
}
}
class Program {
static void Main(string[] args) {
Pracownik pr = new Pracownik();
Piotr Nowak
pr.imię = "Piotr";
pr.nazwisko = "Nowak";
Console.WriteLine(pr.ToString());
pr.płaca = 2200.0;
pr.Wypłać();
}
}
Piotr Nowak otrzymuje 2200.0 zł
Marek Tabędzki – Programowanie obiektowe i zdarzeniowe
8/22
•
Klasa pochodna może nadpisać (przesłonić) metodę klasy bazowej:
class Osoba {
...
public override string ToString() {
return imię + " " + nazwisko;
}
}
class Pracownik : Osoba {
...
public override string ToString() {
return imię + " " + nazwisko + ": " + płaca;
}
}
class Program {
static void Main(string[] args) {
Pracownik pr = new Pracownik();
pr.imię = "Piotr";
Piotr Nowak: 2200.0
pr.nazwisko = "Nowak";
pr.płaca = 2200.0;
Console.WriteLine(pr.ToString());
}
}
Marek Tabędzki – Programowanie obiektowe i zdarzeniowe
9/22
•
•
•
Klasa pochodna może nadpisać (przesłonić) metodę klasy bazowej.
Poprzednia (odziedziczona) wersja metody nadal jest dostępna.
Można się do niej odwołać przy pomocy słowa kluczowego base.
class Osoba {
...
public override string ToString()
{
return imię + " " + nazwisko;
}
}
class Pracownik : Osoba {
public override string ToString()
{
return base.ToString() + ": " + płaca;
}
Marek Tabędzki – Programowanie obiektowe i zdarzeniowe
}
10/22
•
Do odziedziczonej wersji metody można się odwołać przy pomocy słowa
kluczowego base.
class Osoba {
...
}
class Pracownik : Osoba {
public double płaca;
public void Wypłać() { ... }
public override string ToString() {
return base.ToString() + ": " + płaca;
}
}
class Program {
static void Main(string[] args) {
Pracownik pr = new Pracownik();
pr.imię = "Piotr";
Piotr Nowak: 2200.0
pr.nazwisko = "Nowak";
pr.płaca = 2200.0;
Console.WriteLine(pr.ToString());
}
}
Marek Tabędzki – Programowanie obiektowe i zdarzeniowe
11/22
•
Klasa pochodna nie dziedziczy konstruktorów z klasy bazowej!
class Osoba {
public string imię;
public string nazwisko;
public Osoba(string imię, string nazwisko) {
this.imię = imię;
this.nazwisko = nazwisko;
}
public override string ToString() { ... }
}
class Pracownik : Osoba {
public double płaca;
...
}
class Program {
static void Main(string[] args) {
Osoba os = new Osoba("Jan", "Kowalski");
Błąd!
Pracownik pr = new Pracownik("Piotr", "Nowak");
}
}
Marek Tabędzki – Programowanie obiektowe i zdarzeniowe
12/22
•
Klasa pochodna nie dziedziczy konstruktorów z klasy bazowej.
class Osoba {
public string imię;
public string nazwisko;
public Osoba(string imię, string nazwisko) { ... }
public override string ToString() { ... }
}
Musimy dostarczyć
class Pracownik : Osoba {
własny konstruktor
public double płaca;
public Pracownik(string im, string nazw, double płaca) {
this.imię = im;
this.nazwisko = nazw;
this.płaca = płaca;
}
...
}
class Program {
Nadal błąd?
static void Main(string[] args) {
Osoba os = new Osoba("Jan", "Kowalski");
Pracownik pr = new Pracownik("Piotr", "Nowak", 2200.0);
}
}
Marek Tabędzki – Programowanie obiektowe i zdarzeniowe
13/22
Klasa pochodna to „klasa bazowa plus dodatki” (nowe pola, nowe metody).
Obiekt klasy pochodnej jest to „obiekt klasy bazowej z dodatkami” (z nowymi
polami, nowymi metodami).
• „Wewnątrz” obiektu klasy Pracownik znajduje się obiekt klasy Osoba.
• W momencie tworzenia obiektu klasy Pracownik najpierw musi być stworzony
obiekt klasy Osoba:
Pracownik
pr
class Osoba {
public Osoba() {
Osoba
Console.WriteLine("Tworzę osobę.");
imię
}
nazwisko
...
Osoba(...)
}
ToString()
class Pracownik : Osoba {
płaca
public Pracownik() {
Pracownik(...)
Console.WriteLine("Tworzę pracownika.");
Wypłać()
}
ToString()
...
•
•
}
Tworzę osobę.
Tworzę pracownika.
...
Pracownik pr = new Pracownik();
Marek Tabędzki – Programowanie obiektowe i zdarzeniowe
14/22
•
•
•
W momencie tworzenia obiektu klasy pochodnej najpierw musi być wywołany
konstruktor klasy bazowej.
Jeśli konstruktor przyjmuje jakieś parametry, należy mu je przekazać.
Służy do tego słowo kluczowe base.
Pracownik
this
base
Osoba
class Osoba {
public string imię;
imię
public string nazwisko;
nazwisko
public Osoba(string imię, string nazwisko) {
Osoba(...)
this.imię = imię;
toString()
this.nazwisko = nazwisko;
płaca
}
Pracownik(...)
}
wypłać()
class Pracownik : Osoba {
toString()
public double płaca;
public Pracownik(string im, string nazw, double płaca):
base(imię, nazwisko) {
this.płaca = płaca;
}
}
...
Pracownik pr = new Pracownik("Piotr", "Nowak", 2200.0);
Marek Tabędzki – Programowanie obiektowe i zdarzeniowe
15/22
•
Przykład: konto z oprocentowaniem.
class Konto {
private double suma;
public Konto(double wkład) { suma = wkład; }
public void Wpłać(double kwota) { suma += kwota; }
public void Wypłać(double kwota) { suma -= kwota; }
public double Saldo() { return suma; }
}
class KontoOprocentowane : Konto {
private double procent;
public KontoOprocentowane(double wkład, double proc)
: base(wkład) {
procent = proc;
}
public void NaliczProcent() {
suma += suma * procent;
}
}
Błąd!
Marek Tabędzki – Programowanie obiektowe i zdarzeniowe
16/22
•
Przykład: konto z oprocentowaniem.
class Konto {
protected double suma;
poza{dostępem
public Konto(double wkład)
suma =publicznym
wkład; i}
do += kwota; }
public void Wpłać(double prywatnym,
kwota) {mamy
suma
dyspozycji
również
dostęp
public void Wypłać(double kwota) { suma
-= kwota; }
chroniony
(składowe
public double Saldo() { return suma; } dostępne
dla klas pochodnych)
}
class KontoOprocentowane : Konto {
private double procent;
public KontoOprocentowane(double wkład, double proc)
: base(wkład) {
procent = proc;
}
public void NaliczProcent() {
suma += suma * procent;
}
}
Marek Tabędzki – Programowanie obiektowe i zdarzeniowe
17/22
•
Przykład: konto z oprocentowaniem.
class Program
{
static void Main(string[] args)
{
KontoOprocentowane konto;
konto = new KontoOprocentowane(1000.0, 0.05);
konto.Wpłać(200.0);
konto.NaliczProcent();
konto.Wypłać(500.0);
Console.WriteLine(konto.Saldo());
}
}
760.0
Marek Tabędzki – Programowanie obiektowe i zdarzeniowe
18/22
•
Aby dziedziczyć z klasy, programista nie musi znać jej implementacji.
class Zbiór {
// ...
public void Dodaj(int wartość) { /* ... */ }
public void Usuń(int wartość) { /* ... */ }
public bool CzyJest(int wartość) { /* ... */ }
}
class ZbiórParzysty : Zbiór {
public void Dodaj(int wartość) {
if (wartość % 2 == 0)
base.dodaj(wartość);
}
}
class Program {
static void Main(string[] args) {
ZbiórParzysty zbiór = new ZbiórParzysty();
zbiór.Dodaj(4);
false
zbiór.Dodaj(5);
zbiór.Dodaj(6);
Console.WriteLine(zbiór.CzyJest(5));
}
}
Marek Tabędzki – Programowanie obiektowe i zdarzeniowe
19/22
•
To samo dotyczy kompozycji.
class Plik {
//...
public Plik(string nazwa) { /* ... */ }
public void Zapisz(string tekst) { /* ... */ }
public string Odczytaj() { /* ... */ }
public void Zamknij() { /* ... */ }
}
class MaszynaSzyfrująca {
//...
public MaszynaSzyfrująca(int klucz) { /* ... */ }
public string Szyfruj(string tekst) { /* ... */ }
public string Odszyfruj(string tekst) { /* ... */ }
}
class PlikSzyfrowany : Plik {
private MaszynaSzyfrująca ms;
public PlikSzyfrowany(string nazwa, int klucz)
: base(nazwa)
{
ms = new MaszynaSzyfrująca(klucz);
}
}
Marek Tabędzki – Programowanie obiektowe i zdarzeniowe
20/22
•
To samo dotyczy kompozycji.
class PlikSzyfrowany : Plik
{
private MaszynaSzyfrująca ms;
public PlikSzyfrowany(string nazwa, int klucz)
: base(nazwa)
{
ms = new MaszynaSzyfrująca(klucz);
}
public void Zapisz(string tekst)
{
string zaszyfrowany = ms.Szyfruj(tekst);
base.Zapisz(zaszyfrowany);
}
public string Odczytaj()
{
string zaszyfrowany = base.Odczytaj();
string tekst = ms.Odszyfruj(zaszyfrowany);
return tekst;
}
}
Marek Tabędzki – Programowanie obiektowe i zdarzeniowe
21/22
class Program {
static void Main(string[] args) {
PlikSzyfrowany plik;
plik = new PlikSzyfrowany("dane.bin", 1234);
plik.Zapisz("Ala ma kota.");
plik.Zamknij();
Console.ReadKey();
}
}
Marek Tabędzki – Programowanie obiektowe i zdarzeniowe
22/22

Podobne dokumenty