Wakacje 2014

 TĘCZOWA GAZETKA
Szanowni Państwo.
Zapraszam do zapoznania się z opracowanymi przeze
mnie informacjami.
Poniższe materiały zostały opracowałam korzystając
z następujących źródeł:
- Wiedza i myśl – wydanie czerwcowe i lipcowe,
- e-informator portalu niepełnosprawni.pl,
- aktów prawnych kancelarii sejmu,
- strony internetowej SCON, PFRON.
Mam nadzieję, że podczas wakacyjnego odpoczynku
znajdziecie w prezentowanych artykułach coś
interesującego.
Bariera bezdźwięku W przyrodzie nic nie ginie
Mówi się, że w przyrodzie nic nie ginie, tylko zmienia
swoją postać czy energię. Tak jest również ze zmysłami
człowieka. Gdy słabnie jeden z nich lub go całkowicie
zabraknie, organizm stara się go zastąpić pozostałymi. Mózg
uczy się przetwarzać dostarczane bodźce tak, by
funkcjonowanie w przyrodzie było w miarę możliwości
sprawne. Podstawowymi zmysłami są wzrok i słuch i to one
dość dobrze się wymieniają. Osoby słabosłyszące starają się
zwykle uważniej patrzeć, obserwować i dostrzegać wzrokiem
więcej, niż ludzie ze sprawnym narządem słuchu. Skupiając się
na ruchu warg interlokutora mogą więcej zrozumieć, niż
korzystając jedynie z resztek słuchu. Często brak
odpowiedniego oświetlenia lub odwracanie w inną stronę
twarzy mówiącego sprawiają, że umyka część przekazu. I
odwrotnie, niewidomi starają się nakierować ucho tak, by jak
najwięcej i najprecyzyjniej wychwyciło dźwięki z otoczenia,
by wyciągnięte z tego wnioski możliwie dokładnie stworzyły
obraz środowiska, w którym przebywają.
Oczywiście korzystamy też z pozostałych zmysłów, w
które wyposażyła nas natura, na przykład smaku, bo jak w
jednakowych pojemnikach odróżnić bezwzrokowo sól od cukru
czy sypkiej bułki tartej? Można to zrobić również za pomocą
węchu, bo usprawniony też jest w stanie przekazać przez nos
różnice w zapachu tych substancji bez ich prób smakowych.
Dotykiem sprawdzimy sypkość lub inny stan produktów czy
kształtów. Unoszący się w pomieszczeniu zapach mandarynki
pozwoli nam wysnuć wniosek, że osoba razem z nami w nim
przebywająca właśnie obiera ten owoc ze skórki. Aromat kawy
unoszący się nad filiżanką poinformuje nas, że w stojącym
przed nami naczyniu jest świeżo zaparzona kawa, bo przecież
herbata inaczej pachnie, a soki owocowe jeszcze w inny
sposób. Delikatne dotknięcie szklanki zbada, czy płyn w niej
zawarty jest gorący czy zimny i czy nadaje się już do picia.
Takich przykładów odbioru otoczenia pozawzrokowo i
wyciągania wniosków z dostarczonych bodźców mogłabym
podać całe mnóstwo, ale teraz chciałabym skupić się na
odbiorze słuchowym rzeczywistości.
Najbardziej wykorzystywanym zmysłem przy braku
wzroku jest jednak słuch. To dźwięki docierające z otoczenia
stwarzają obrazy i zastępują brak widzenia. Oczywiście wbrew
ogólnej opinii, że niewidomi mają lepszy słuch, po prostu jest
on umiejętnie wykorzystywany. Skoro aż osiemdziesiąt procent
informacji dociera do mózgu przez wzrok, to logiczne jest, że
pozostałe dwadzieścia procent zmysłów musi zastąpić tego
brakującego dostawcę informacji. Tony i odgłosy, które osoby
widzące ignorują, bo okiem ogarną szybciej i sprawniej
otoczenie, dla ludzi z dysfunkcją wzroku dostarczą całe
mnóstwo wrażeń i informacji. To ze stukotów, natężenia
Hanna Waksberg
SPIS TREŚCI
BARIERA BEZDŹWIĘKU .................................... 1 EKSPERT: DLA WZROKU LEPSZE ZIELONE WARZYWA OD LUTEINY W TABLETKACH . 4 NAUKOWCY BADAJĄ "BECZKI" TOKSYCZNYCH ODPADÓW W LUDZKIM OKU ......................................................................... 4 OKULIŚCI OSTRZEGAJĄ PRZED AMEBAMI . 5 KOLOR OCZU MOŻE OKREŚLAĆ PODATNOŚĆ NA CHOROBY ............................. 5 WIĘCEJ PIENIĘDZY DLA NIEPEŁNOSPRAWNYCH KATARZYNA WÓJCIK, OPRAC.: GR .......................................... 6 BEZPŁATNE PORADY PRAWNE ..................... 6 FIRMA Z UK PRODUKUJE TELEFONY DLA NIEWIDOMYCH... DRUKARKAMI 3D ............. 6 ASYSTENT OSOBISTY OSOBY NIEPEŁNOSPRAWNEJ -­‐ ROZWIĄZANIE SYSTEMOWE, CZY DORAŹNE .......................... 7 SZYKUJĄ SIĘ ZMIANY W USTAWIE Z DNIA 27 CZERWCA 2003 ROKU O RENCIE SOCJALNEJ ............................................................. 9 CZEK OPIEKUŃCZY ZWIĘKSZY AKTYWNOŚĆ ZAWODOWĄ I JAKOŚĆ USŁUG BEATA RĘDZIAK ............................................. 10 ZAKUPY BEZ WYCHODZENIA ..................... 11 Z DOMU ............................................................... 11 1 dźwięków i ich charakterystyki musimy wyciągnąć wnioski,
Jak zachwycić się pięknem świata podwodnego, skoro
czy nadjeżdża samochód osobowy, ciężarówka, rower, czy to jest niemy za szkłem akwarium? Słyszalne bulgotanie
jednak zupełnie inny odgłos. Brak spojrzenia na świat pozwala bąbelków wody w filtrze nie przyprawi nas o szybsze bicie
i obliguje nas do skupienia się na innych bodźcach. Najwięcej serca z zachwytu nad pięknem barw i gracji poruszania się ryb,
zatem nam powie ucho. Wrażliwe albo wyuczone jest w stanie czy ruchu roślinności wodnej.
dostarczyć całą paletę barw dźwiękowych. To mózg z czasem
Jak zorientować się w akcji niemego filmu? Poza
uczy się je odróżniać, selekcjonować i wyciągać wnioski.
warstwą muzyczną nie przynosi nam żadnej fabuły,
Rzekłabym, że im mniej wzroku, tym więcej słuchu
zrozumienia, a tylko masę domysłów i poczucie bezradności.
wykształconego.
Czy w kabarecie na skeczu pantomimicznym śmiać się
Nie chcę się rozwodzić nad techniką echolokacji,
z resztą publiczności? Chętnie, tylko z czego?
której niejedni przypisują ogromną funkcję w naszej
"Niewidomi są zupełnie głusi na malarstwo", taką
egzystencji, bo uważam to za wyższy stopień wtajemniczenia i sentencję wyłowiłam ze zbioru "Myśli grube i cienkie"
współdziałania między zmysłem słuchu, równowagi i
niewidomego prawnika - Janusza Witkuna. Teraz już dzięki
koordynacją mózgową. Może być wsparciem w codzienności, audiodeskrypcji w muzeach czy na wystawach malarstwa
ale nie jedyną podporą niewidomego. Niektóre jej elementy sztuka jest przybliżana niewidomym i trochę dzięki temu
wykorzystujemy w mniejszym lub większym stopniu. Przy
dewaluuje się powyższa sentencja. Czy jednak wiedza, co jest
czynności nalewania wody do szklanki, którą powtarzamy na na obrazie i przeżycie doznania piękna z niego płynące to to
co dzień tak często, że można wyćwiczyć słuch na tyle, by znaćsamo? Byłabym skłonna stwierdzić, że zachwyt nad obrazem
próg dźwiękowy napełniania naczynia. Pstrykaniem czy
namalowanym czy naturą jednak biegnie przez oczy. Tak, jak
kląskaniem można wchodząc do nowego pomieszczenia
zauroczenie pięknem muzyki granej przez orkiestrę nie nastąpi
zorientować się, jak jest ono obszerne. Różnice w podłożu też raczej na widok grających muzyków przy zatkanych uszach.
da się wychwycić stukaniem obcasami czy laską. Wsłuchując
Choćby w tej ciszy odgłos, choćby szmer, szelest,
się w plumkanie wody, można rozpoznać, czy kapie, czy
plusk, echo, tu już więcej widać. Przecież nie chodzi o same
cieknie, czy też pełnym strumieniem wypływa z rynny, a z tegosłowa. Nie tylko słowa są źródłem informacji, ale pluskanie,
wywnioskować, czy deszcz pada mocno, czy tylko siąpi.
pukanie, stukoty, szuranie, szum, szelesty, podmuchy itp.
Uczymy się poza sklasyfikowaniem sygnałów porównywać je iZamiennikami sygnałów wzrokowych są dla nas pikania,
wyciągać na tej podstawie dalsze wnioski, których istota będziebrzęczenia, klikania i synteza mowy czy ludzki głos.
nam pomocna przy dalszym działaniu czy choćby tylko dla
W codziennym otoczeniu tak bezpieczniej nam ze
samej obserwacji.
znanymi odgłosami, szumem windy, krokami na korytarzu,
Dla wyjaśnienia - Echolokacja, to system określania przejeżdżającymi pod oknem autami. Z czasem stają się tłem,
położenia przeszkód lub poszukiwanych obiektów w otoczeniu na które w tym bezpiecznym punkcie przestajemy zwracać
z użyciem zjawiska echa akustycznego. Metoda stosowana
świadomą uwagę. Inaczej natomiast reagujemy na hałasy w
przez niektóre zwierzęta np.: nietoperze do nawigacji,
nowym miejscu. Nieznane szelesty, stukoty czy szczekanie
wykrywania i chwytania zdobyczy oraz w komunikacji
psów stawiają w gotowość reakcji ucho, mózg i cały organizm.
międzyosobniczej. Znane są również przypadki wykorzystania Zanim do nich przywykniemy, musi upłynąć czas oswojenia
echolokacji przez ludzi, głównie niewidomych.
się z nimi i rozróżnieniem ich, a także usunięciem w dalsze
pokłady świadomości tych niegroźnych, niepowodujących dla
Między ciszą a ciszą słowa się kołyszą
nas zmian. No bo czyż śpiew ptaków brzmi wszędzie
jednakowo? W blokowisku słychać go zupełnie inaczej, niż
Niemy to według słownika nieodzywający się,
bliżej lasu. Nawet samochody w miejskim środowisku
milczący, migający, bezgłosy, mówiący na migi, oniemiały, przejeżdżają inaczej, niż w podmiejskiej przestrzeni.
niewyrażony słowami, wyrażony środkami pozasłownymi.
Pozawerbalny świat dźwięków pomaga odnaleźć się w
Właśnie tego wyrażania bezgłośnego najbardziej nie lubię.
rzeczywistości, choć mylące mogą być głosy w pomieszczeniu
Odpowiedź na moje pytanie w formie skinienia głową, to dla ze słabą akustyką, odbijające się od jakiejś przeszkody, ściany.
mnie żadna odpowiedź. Pomachanie dłonią na pożegnanie z
Dobrze jednak, gdy wokół panują słowa i to w
okna odjeżdżającego pociągu, to dla mnie żadne pożegnanie. zrozumiałym dla nas języku. Po to przecież jesteśmy stworzeni
Wskazanie ręką kierunku, w którym należy pójść, to dla mnie na najwyższym poziomie świata zwierzęcego, by "sapiens" nas
żaden drogowskaz. Trzeba to zamienić na dźwięki lub słowa. spośród nich wyróżniało. Skoro myślimy i mamy stworzony
Nieosiągalne do spostrzeżenia dla niewidomego w
język porozumiewania się, to chętnie i sprawnie powinniśmy z
zupełnej ciszy jest akwarium z pięknymi rybkami, niemy film niego korzystać. Dla mnie słowa, a raczej ich właściwe
na kinowym ekranie, otwarte w krzyku usta, miganie osób
używanie są jak cenny skarb. Im bardziej o nie dbamy,
głuchych, pantomimiczne przedstawienie.
polerujemy, pielęgnujemy i przyswajamy, tym bardziej
To właśnie bariery bezdźwięku, które są dostępne dla dokładnie jesteśmy w stanie za ich pomocą się porozumieć z
widzących, nam sprawiają kłopot, albowiem są bezużyteczne. drugim człowiekiem. Skoro dla nas - osób niewidomych są
Jak odczytać migające ręce, by rozpoznać słowa?
słowa tak ważne, to dobrze jest nauczyć się ich właściwie i
Zostaje tylko dotykowy język Lorma na wnętrzu dłoni.
precyzyjnie używać.
2 Niekiedy porozumienie bez słów bywa nawet głębsze, dość mało mamy na co dzień, ale kontaktem wzrokowym, to
pełniejsze i tego mi często brakuje. Tyle można wyrazić
my się nie przyciągniemy. Tylko dotykiem jesteśmy w stanie
mrugając okiem, patrząc z natężeniem, mrużąc oczy,
zapewnić sobie bezpieczeństwo w grupie. może się okazać, że
spoglądając spod rzęs, czy zaobserwować czyjąś reakcję, którejprzy obrocie źle określiliśmy ilość stopni i tańczymy tyłem do
w słowach rozmówca nie oddał. Z drugiej strony słowa często innych a przodem do ściany. Dlatego tak ważne jest, by w
rodzą nieporozumienia, kłótnie o ich znaczenie, sens. Język tańcu nie stracić kontaktu fizycznego z partnerem, żeby przy
niekiedy staje się źródłem konfliktów. Tajemnica komunikacji obrocie dłoń nie wymknęła się z dłoni, żeby nie zostać w
międzyludzkiej tkwi właśnie w umiejętnym przekazie i
próżni. Odprowadzenie na miejsce niewidomego partnera jest
dokładnym odbiorze zawartego w słowach przesłania.
nie tylko wyrazem dobrego wychowania, ale również formą
Odpowiednio proste instrukcje szybciej dotrą do świadomości, opieki i okazaniem szacunku dla jego osoby, żeby nie został na
niż zawikłane, zakodowane informacje.
środku parkietu zdezorientowany i śmieszny.
Ogłuszający hałas jest dla nas źródłem dezorientacji i
Szeptem do mnie mów, mów szeptem
niepewności, zagubienia i dyskomfortu psychicznego, męczy i
rozstraja. Gdy w nim nie można jeszcze usłyszeć wskazówek
Od szeptu do wrzasku jest cała skala dźwięków
słownych nawigujących czy ostrzegających, to staje się barierą
przyjaznych. Staramy się być dyskretni i wyszeptać to, co inni nie do pokonania
mogą sobie napisać i podać na karteczce albo zasygnalizować
skinieniem głowy, zmrużeniem powiek, skrzywieniem ust.
Oswajanie ciemności
Szeptane podpowiedzi w kinie czy na ogólnej Sali mogą rodzić
oburzenie z powodu zakłócanej ciszy, ale jak opiekun czy inna
Zwłaszcza małe dzieci boją się ciemności. Ich
osoba niewidoma może nam inaczej zasygnalizować coś, co wyobraźnia pobudzona przeczytanymi bajkami o strachach, czy
innemu człowiekowi pokazałby na migi lub napisał na kartce? filmami o dziwnych stworach widzą w niej to, czego tam nie
Chcemy być dyskretni i nie wyróżniać się w tłumie, dlatego ma. A czy osoby niewidome też dostrzegają we mgle albo za
powinniśmy dbać o swój image. Chcąc niezależnie sprawdzić zasłoną szarości twory wyobraźni? Wpatrzeni duszą czy
upływający czas, nie powinniśmy używać głośnomówiących intensywną pracą mózgu przebijamy jednolitą błonę bez
zegarków. Można je ściszyć do niezbędnego minimum, albo kształtu. Z dźwięków i opisów potrafimy zbudować przed
zaopatrzyć się we wskazówkowy zegarek brajlowski, na
oczami na tyle, na ile umiemy podpowiedzianą przestrzeń. To,
którym bezszelestnie dotykiem sprawdzimy godzinę.
że czasem źle w niej usytuujemy stół i jednak o jego róg
Nie zawsze trzeba stosować cichy głos. Czasem lepiej zawadzimy biodrem, to, że nie wstawimy krzesła, bo ktoś nam
wyraźne ostrzeżenie "uważaj!" lub "stop!", niż nieśmiałe i
go nie opisał i nie skoncentrowaliśmy się na tyle, by je
niewyraźne wyrażenie, które zanim dotrze do naszej
zlokalizować, to są niedoskonałości naszych pozawzrokowych
świadomości może być za późno. Przewodnicy osób
percepcji, które przecież się zdarzają. A czy my boimy się
niewidomych powinni być dyskretni, ale swój głos
ciemności? Chyba nie, bo to oznaczałoby, że boimy się całego
dostosowywać do skali otoczenia. Trudno tym samym
otaczającego nas świata. Im więcej dźwięków sprzyjających
natężeniem co w kościele operować w ruchliwym przejściu
odtworzeniu otoczenia, tym mniejsza pozorna ciemność. Im
podziemnym. Kod dostępu do niewidomego też można
więcej słychać, tym lepiej widać.
wspólnie ustalić i zamienić słowa "uwaga, schody" na
Kilka lat temu widziałam jeszcze sylwetki na ulicy, co
przyciśnięcie łokciem dłoni, która zań trzyma.
prawda już bez twarzy, a teraz tylko wyłapuję uchem ich kroki
i wiem, kiedy są naprawdę blisko. Teraz ludzie to głosy.
Widzący czasem mówią, że nie mają pamięci do twarzy, a my
możemy nie mieć pamięci do głosów? Im częściej z kimś
Niewidomy w hałasie jest kompletnie ślepy
przebywamy, tym łatwiej wychwycimy jego głos z tłumu. To
tak, jakbyśmy rozejrzeli się okiem i spostrzegli znajomego.
Janusz Andrzej Witkun "Myśli grube i cienkie"
I wracamy do równowagi w przyrodzie. Wyobrażam
Hałas jest formą ciszy dla niewidomych, w którym nie sobie ją jak wagę. Na jednej szali wzrok, a na drugiej reszta
można niczego dojrzeć słuchem, zgubny dla orientacji,
zmysłów. Kiedy widzenia było więcej, szalka przeważała, to
dudniący Hertzami. Tu już nie słychać kapania wody,
druga w górze wisiała. Potem się wyrównały poziomy, a teraz
szurnięcia krzesłem, gdy ktoś wstaje, odgłosu kroków,
ta z resztkami widzenia leciutko w górze wiruje, a inne zmysły
stuknięcia o blat stawianej przed nami szklanki z herbatą.
na drugiej szalce ją przeciążają.
Krzyk i dudnienie zwłaszcza raptowne drażni ucho i
Dobrze pamiętam kolory, przyrodę, każde źdźbło
nadwrażliwy słuch aż się kuli pod naporem fali dźwiękowej. trawy, każdy kłos złotego zboża, chabry i maki wklejone w
Głośną muzykę można znieść na imprezie, bo przecież też
łany, nawet wysoko na drzewie różnobarwne pióra w
jesteśmy gotowi do zabawy i tańca. W dyskotece potańczymy, skrzydłach ptaków byłam w stanie odróżnić. Potem drzewa już
bo aż nadto słyszymy i czujemy każdy werbel rytmu.
nie składały się z pojedynczych gałązek i listków, a tylko
Niewidome osoby często na wspólnej zabawie tańczą w kółku stanowiły jednolite zielone bryły, aż wreszcie jakąś
trzymając się za ręce, bo jest to pożądana forma ruchu, któregociemnoszarą zbitą masę, która gdyby nie szumiała, to mogłaby
3 być ścianą. Dla mnie to faktycznie ściana lasu. Dobrze, że w komórki nerwowe.
porę spostrzegłam, że to wszystko gada, pika, szumi i szeleści i
- Regeneracja komórek układu nerwowego jest bardzo
to całkiem zrozumiale. Dzięki stopniowemu wchodzeniu w
ograniczona, nie do końca są poznane mechanizmy, które tym
ciemność, stopniowo mogłam też ją oswajać. Powolutku,
kierują. W związku z tym na pewno nie należy spodziewać się,
pomalutku, zebrała się miarka dźwięków w plecaku
że po zażyciu luteiny nasz wzrok diametralnie się poprawi doświadczeń codziennych doznań.
powiedział.
W pamięci mam jeszcze biel śniegu i ogromne czapy
Dr Kabiesz podkreślił, że każdy suplement diety może
na sosnach i świerkach w piękne, słoneczne, zimowe dni. Na wywoływać skutki niepożądane. Dolegliwości, na które przede
jak długo jeszcze starczy mi tych obrazków, slajdów z
wszystkim skarżą się pacjenci przyjmujący luteinę, to
przeszłości? Płowieją, zacierają się i coraz trudniej ekscytować zaburzenia żołądkowe. Większość preparatów może obciążać
się pejzażami, których coraz bardziej ubogo w albumie
też nerki i wątrobę. Ewentualne przedawkowanie
pamięci. Trzeba się przyzwyczajać do coraz bogatszej fonoteki.przeciwutleniaczy może natomiast przynieść skutek odwrotny
od zamierzonego.
- Przyjmowanie zbyt dużych dawek przeciwutleniaczy,
czyli substancji, które mają ochronić siatkówkę przed
działaniem wolnych rodników tlenowych, może przynieść
odwrotny skutek. Zachwianie równowagi organizmu - nawet na
korzyść przeciwutleniaczy - może spowodować, że dojdzie do
zmian zwyrodnieniowych siatkówki - przestrzegł dr Kabiesz.
Suplementacja jest natomiast wskazana, jeśli nasza
dieta np. z powodów zdrowotnych jest monotonna. Najlepiej
skonsultować taki zamiar z lekarzem.
Źródło: PAP/Rynek Zdrowia
Data opublikowania: 2014-05-11
Ekspert: dla wzroku lepsze zielone warzywa od luteiny w tabletkach Reklamowane suplementy diety wspomagające wzrok
można taniej i zdrowiej zastąpić jagodami i zielonymi
warzywami. Znajdujące się w nich luteina i inne związki są
łatwiej przyswajalne i nie wywołują skutków ubocznych przekonują eksperci.
- Jesteśmy obecnie zalewani reklamami środków
zawierających luteinę, które mają nam zapewnić świetny
wzrok. Luteina rzeczywiście ma właściwości, które chronią
Źródło: PAP Nauka w Polsce/Rynek Zdrowia
komórki barwnikowe siatkówki przed nadmiarem wolnych
Data opublikowania: 2014-04-23
rodników, mogących uszkadzać siatkówkę i prowadzić do
częstej choroby, jaką jest związane z wiekiem zwyrodnienie
Ludzkie oko, niczym fabryka chemiczna, produkuje
plamki - AMD - powiedział okulista dr Adam Kabiesz z
toksyczne odpady, które są m.in. efektem starzenia narządu
Uniwersyteckiego Centrum Okulistyki i Onkologii w
wzroku. Zbierają się one w przypominających beczki kroplach
Katowicach.
tłuszczowych. Naukowcy zamierzają je zbadać, aby lepiej
Zwrócił jednak uwagę, że jest to związek, który
zrozumieć procesy starzenia narządu wzroku.
występuje naturalnie i najbardziej wskazane jest spożywanie
zielonych warzyw. - Substancje korzystne dla wzroku
Ludzkie oko jest bardzo ciekawym narządem. To nasz
zawierają też czarne jagody, na które wkrótce będzie sezon - główny zmysł, umożliwiający komunikację ze światem
dodał.
zewnętrznym. Jest bardzo złożonym mechanizmem,
Jak zaznaczył, luteina zawarta w żywności na pewno wypracowanym w toku ewolucji - mówi dr hab. Maciej
wchłania się lepiej niż z tabletek.
Wojtkowski z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.
- Producenci prześcigają się w informacjach, że ten Przyznaje, że jako fizyk długo był przekonany, że o oku
preparat ma 10 mg, inny 20 mg, natomiast tak naprawdę ta
ludzkim wszyscy już wszystko wiedzą. Zainteresował się nim
informacja jest sloganem reklamowym. Nie świadczy o tym, żetrochę przypadkowo, przy okazji prac nad technologiami
ten preparat, który ma akurat 20 mg, wchłonie się w 100 proc. itomografii optycznej.
odniesie lepszy skutek. Na pewno trzeba podchodzić do tego z
Oko - opisuje - przypomina fabrykę chemiczną, która
umiarem. Ja bym zalecał, żeby zwłaszcza w letnim okresie
potrzebuje ogromnego zasobu energii. Łatwo to zaobserwować,
skupić się na naturalnych źródłach i bogatej, zróżnicowanej bo pierwsze co psuje się w organizmie, jeśli będziemy go zbyt
diecie - podkreślił okulista.
mocno eksploatować, to właśnie wzrok. Efektem działania tej
Wśród produktów wskazanych w diecie osób
specyficznej "fabryki" są też produkowane przez nią odpady. dbających o wzrok wymienił też winogrona i czerwone wino. Są to złogi, których głównym składnikiem jest cząsteczka A2E
Przypomniał, że podstawowymi elementami siatkówki są
- bardzo podobna składem chemicznym do witaminy A. Ilość
Naukowcy badają "beczki" toksycznych odpadów w ludzkim oku 4 tych śmieci i ich powstawanie jest efektem procesów starzenia śmiercionośnego pasożyta.
siatkówki oka - tłumaczy dr Wojtkowski.
Przywozimy ją nie tylko jako pamiątkę z egzotycznych
Odpady są zamykane w kroplach tłuszczowych, które podróży, ale niestety, możemy też ją spotkać w miejskich
można porównać do beczek i przechowywane jako tzw.
basenach, w warstwach osadowych ciepłych jezior i stawów.
lipofuscyny w nabłonku barwnikowym oka. - My
Człowiek zakaża się amebą spożywając zanieczyszczone
postanowiliśmy w tych beczkach ze śmieciami trochę
jedzenie, wodę, a nawet kostki lodu (w akwenach do
pogrzebać, aby zacząć różnicować zamknięte w nich
organizmu dostaje się przez nos).
lipofuscyny i dowiedzieć się więcej o wpływie tych
Ameba najpierw zjada komórki węchowe, przedostaje
toksycznych odpadów na proces starzenia - wyjaśnia badacz. się wzdłuż nerwów do mózgu i po prostu go zjada. W 1997 r.
Jednak, aby dostać się do narządu tak złożonego i
najwięcej pacjentów pochodziło z zachodniego pasa Polski, bo
wrażliwego jak oko, trzeba stosować najnowocześniejsze
okazało się, że ówczesna powódź stworzyła dogodne warunki
technologie. Nowe techniki badania czynności struktury oka dla ameby, która lubi ciepło i wilgoć.
ludzkiego dr Wojtkowski rozwija właśnie w prowadzonym
Jak wyjaśniają specjaliści, ameba poprzez enzymy
przez jego zespół projekcie naukowym. W tej dziedzinie ma rozpuszcza rogówkę. W formie przetrwalnikowej może przez
już ogromne osiągnięcia, bo jako pierwszy na świecie,
dłuższy czas oczekiwać na dogodny moment, by rozpocząć
skonstruował urządzenie do obrazowania siatkówki ludzkiego inwazję.
oka za pomocą tomografii optycznej SOCT.
Lekarze potrafią rozróżnić zakażenie bakteryjne czy
Mieszczące się w naszych oczach śmieci naukowcy wirusowe od tego, wywołanego przez amebę. Nie tylko pod
mogą badać, bo te w odpowiednich warunkach świecą. W
mikroskopem. Specyficzny jest też niezwykle silny ból, który
latach 90. XX wieku okazało się, że jeśli poświecimy na nie pacjenci opisują obrazowo, jakby ktoś biczem uderzał im w
niebieskim światłem, to emitują światło żółtawo-zielone. Za oczy. Mają zamglone widzenie, obrzęk powieki, światłowstręt.
pomocą dostępnych komercyjnie narzędzi, można więc
Zakażenie w pełnej postaci może prowadzić do powstania
zmierzyć obraz dna oka i świecenie związane z aktywnością bielma i utraty wzroku.
siatkówki.
Więcej: www.dziennikzachodni.pl
Konieczność poświecenia w oko niebieskim światłem
wiąże się jednak z dużym dyskomfortem dla pacjenta. Jest to
dość mocne światło, więc osoba, na której przeprowadzane jest
takie badanie przez moment praktycznie nie widzi niczego
poza białą plamą. - My znaleźliśmy sposób, by polepszyć
czułość tej metody. Zredukowaliśmy tę moc znacząco, tak by
uniknąć efektu dyskomfortu dla pacjenta, a jednocześnie
otrzymywać dobrej jakości obrazy - zapewnia dr Wojtkowski.
Źródło: PAP/Rynek Zdrowia
Projekt "Opracowanie nowoczesnych technik
Data opublikowania: 2014-05-02
optycznych do obrazowania struktury i czynności oka
ludzkiego" jest realizowany w ramach programu Team
Osoby o niebieskich lub szarych oczach są bardziej
Fundacji na rzecz Nauki Polskiej.
zagrożone bielactwem i czerniakiem - ustalili naukowcy.
Więcej: www.naukawpolsce.pap.pl
Zależność między kolorem oczu, a podatnością na określone
choroby nie jest jednak oczywista.
Kolor oczu może określać podatność na choroby Prof. Ewa Mrukwa-Kominek, wicedyrektor
Uniwersyteckiego Centrum Okulistyki i Onkologii w
Katowicach, zwraca uwagę, że w literaturze można spotkać
próby określenia, jakie choroby nam grożą w przyszłości w
zależności od koloru oczu. - Jednak dane są dość rozbieżne i
Źródło: Dziennik Zachodni/Rynek Zdrowia
niezbyt precyzyjne. To nie kolor oczu zabezpiecza nas przed
Data opublikowania: 2014-06-16
zachorowaniem na określoną chorobę. Możemy mówić co
najwyżej o mniejszym ryzyku - dodaje.
Specjaliści Uniwersyteckiego Centrum Okulistyki i
Jak przypomniała, kolor oczu jest jednym z
Onkologii w Katowicach co miesiąc diagnozują około
wytworzonych w procesie ewolucji elementów przystosowania
dziesięciu pacjentów z zapaleniem rogówki spowodowanym się człowieka do warunków środowiska. W rejonach kuli
amebą - informuje Dziennik Zachodni.
ziemskiej o dużym nasłonecznieniu ludzie mają ciemne
tęczówki, jasne natomiast tam, gdzie jest mało słońca.
Do placówki w Katowicach przyjeżdżają chorzy z
Stwierdzono, iż osoby o jasnych oczach, które
całego kraju, bo ten szpital, jako pierwsza placówka w Polsce, przeniosły się z Europy do Ameryki Południowej częściej
ma mikroskop konfokalny, który skanuje wszystkie warstwy chorowały na nowotwory skóry. Z kolei osoby o ciemnych
rogówki i pozwala znaleźć amebę, bardzo groźnego, czasem tęczówkach mieszkające w Skandynawii częściej zapadały na
Okuliści ostrzegają przed amebami 5 gruźlicę, infekcje, zaburzenia immunologiczne i miały większą Warszawie zamieszczona przez Sylwestra Peryta na Liście
skłonność do depresji.
dyskusyjnej Typhlos
Naukowcy ustalili też m.in., iż osoby o oczach
Data zamieszczenia: 20-06-14
brązowych są mniej narażone na zachorowanie na czerniaka,
który jest najgroźniejszym nowotworem skóry, dającym bardzo
Zachęcamy Państwa serdecznie do korzystania z
szybko przerzuty do innych narządów. Z kolei u osób z
serwisu:
niebieskimi oczami częściej obserwowano występowanie
obywatelskieinfo.ngo.pl, w którym oprócz darmowych
bielactwa nabytego, zależnego od rozpadu komórek
i anonimowych porad on-line dla osób prywatnych oferujemy:
barwnikowych.
a) e-poradnik z podstawowymi informacjami
- Jednak przykład z literatury pokazuje, że dane te nie prawnymi dotyczącymi spraw mieszkaniowych, rodzinnych,
są precyzyjne. Przebadano bowiem 3 tysiące osób z bielactwemzadłużeń, emerytur itd.,
i aż 43 proc. miało brązowe tęczówki, a błękitne zaledwie 27
b) bieżące wiadomości związane z działalnością
proc. - poinformowała prof. Mrukwa-Kominek.
organizacji pomocowych,
Naukowcy zbierają dowody na to, że większość
c) informacje o konferencjach, szkoleniach itp.,
chorób skóry ma podłoże genetyczne. - Między innymi udało
d) artykuły o ważnych problemach społecznych,
się zlokalizować 13 genów, których posiadanie zwiększa
e) aktualności prawne.
ryzyko bielactwa. W trakcie tych badań okazało się, że
większość z tych osób miała niebieskie i szare tęczówki.
Prosimy o pomoc w dotarciu z informacją o serwisie
Stwierdzono u nich również częściej występującego czerniaka. do osób z Państwa otoczenia, które potrzebują wsparcia w
Te zależności są więc bardzo złożone - dodała profesor.
rozwiązywaniu codziennych problemów życiowych.
Pomagamy w sprawach mieszkaniowych, rodzinnych,
zadłużeń, zatrudnienia, emerytur, prawa spadkowego, pomocy
społecznej. Pomagamy bezpłatnie i anonimowo. Wystarczy
wysłać pytanie przez formularz dostępny na stronie
obywatelskieinfo.ngo.pl, a zespół doradców z Biur Porad
Obywatelskich odpowie w ciągu 14 dni.
Prosimy Państwa również o umieszczanie w miarę
możliwości materiałów informacyjno-promocyjnych
dotyczących serwisu obywatelskieinfo.ngo.pl na Państwa
stronach internetowych:
Wkład własny w zakup sprzętu rehabilitacyjnego i
wiadomości o powstaniu serwisu i możliwości
likwidowanie barier architektonicznych będzie niższy. Więcej
będzie można też uzyskać na turnus rehabilitacyjny - donosi uzyskania darmowej porady on-line i/lub załączonych do maila
materiałów (załączniki).
Rzeczpospolita.
W imieniu Zespołu Informatora Obywatelskiego
Minister pracy zapowiedział zmianę rozporządzenia w
redaktorka
serwisu obywatelskieinfo.ngo.pl
sprawie turnusów rehabilitacyjnych. Maksymalne
Beata
Maria Kwiatkowska
dofinansowanie, które będzie mógł uzyskać niepełnosprawny,
wzrośnie z 1338 zł do 1529 zł. Minimalna kwota wyniesie zaś
Projekt "Serwis Edukacyjno-Poradniczy: e-przewodnik
765 zł zamiast 688 zł. Nowelizację Władysław Kosiniakobywatelski" współfinansowany jest przez Szwajcarię w
Kamysz zapowiedział na debacie "Jak wspierać osoby
ramach szwajcarskiego programu współpracy z nowymi
niepełnosprawne".
krajami członkowskimi Unii Europejskiej.
Zmniejszy się udział środków własnych w zakupie
sprzętu rehabilitacyjnego. Dofinansowanie wyniesie do 80
proc. kosztu. Obecnie jest to do 60 proc. kosztów tego sprzętu,
ale nie więcej niż pięciokrotność przeciętnego wynagrodzenia.
Zmiany tego drugiego limitu minister już nie zapowiedział.
Więcej środków będzie można otrzymać na likwidację
barier architektonicznych. Dofinansowanie wyniesie do 95
proc. kosztu remontu zamiast 80 proc.
Więcej pieniędzy dla niepełnosprawnych Katarzyna Wójcik, oprac.: GR Firma z UK produkuje telefony dla niewidomych... drukarkami 3D W Wielkiej Brytanii rozpoczęto produkcję telefonu dla
niewidomych, który wykorzystuje alfabet Braille'a. Według
producenta jest to pierwszy taki telefon na rynku. Co ciekawe,
do jego wytwarzania wykorzystuje się technologię wydruku
Źródło: Informacja przewodniczącej Komisji dialogu 3D.
społecznego do spraw poradnictwa specjalistycznego w
Brytyjska firma OwnFone, zajmująca się produkcją
Bezpłatne porady prawne 6 telefonów, rozpoczęła sprzedaż telefonu dla niewidomych. Jak Zaczęłam szukać wolontariatu - znalazłam, ale tam
podaje BBC, OwnFone jest pierwszym producentem, który
dowiedziałam się, że grupa składa się z młodzieży gimnazjalnej
przy wytwarzaniu sprzętu elektronicznego korzysta z
i chodzą jedynie do świetlic środowiskowych. Byłam również
technologii wydruków 3D. Drukarki 3D wytwarzają obudowę, w kole PZN, bo to przecież organizacja samopomocowa, ale i
podzespoły są już produkowane i montowane tradycyjnie.
tu nikt nie był mi w stanie pomóc. Pytałam w PCPR o
Produkt może być stworzony specjalnie dla konkretnejwolontariat, asystenta osobistego lub o projekt, w ramach
osoby. Poprzez stronę internetową OwnFone możemy zamówićktórego mogli by zorganizować kurs orientacji przestrzennej.
telefon, w którym od razu zostaną zaprogramowane nazwiska Urzędniczka rozłożyła ręce - rozumie potrzebę, ale możliwości
oraz numery osób, z którymi chcemy się kontaktować. Osoba brakuje. Zapytałam o asystenta lub szkolenie z orientacji
niewidoma, dzięki wykorzystaniu alfabetu Braille'a, będzie
przestrzennej nawet w Urzędzie Pracy. Jaki bowiem ma sens
mogła szybko i bez problemu zadzwonić do określonej osoby. proponowanie zatrudnienia niewidomemu jeśli nie ma on
Źródło: youtube.pl
możliwości, aby dotrzeć do firmy? W odpowiedzi
Według producenta jest to pierwszy dostępny w
zaprezentowano mi zdumienie i zaskoczenie, bo o tym nikt nie
sprzedaży telefon, który wykorzystuje alfabet Braille'a.
pomyślał. Tylko raz zapytano mnie o barierę najbardziej
OwnFone w Wielkiej Brytanii kosztuje 60 funtów. Jest już
utrudniającą mi życie - było to na komisji PCPR, kiedy
dostępny na wyspach w sieci Vodafone, jednak nie daje on
pracownik socjalny przeprowadzał wywiad. Urzędniczka
dostępu do usługi wiadomości tekstowych, roamingu, ani
słysząc jaki mam problem, pokiwała głową i płynnie przeszła
transmisji danych.
do kolejnego pytania.
Tak oto z przerażeniem odkryłam, że w moim
powiatowym mieście nikt nie jest w stanie mi pomóc.
Czyżbym w skali powiatu tylko ja potrzebowała pomocy
wolontariusza/asystenta? Jeśli tak, to problem faktycznie jest
marginalny, ale wiem, że nie jestem w moich obawach i
potrzebach odosobniona.
Tak naprawdę problem ma zasięg globalny.
Kilka przykładów:
- Koleżanka mimo, że wiele lat edukacji spędziła w
ośrodku
dla osób niewidomych i słabo widzących nie
Sporo czasu minęło, nim po utracie wzroku
opanowała
samodzielnego poruszania się z białą laską. Miała
odnalazłam się w nowej sytuacji. Właściwie należałoby
powiedzieć, że życie w ciemności to jak inna rzeczywistość. kursy w szkole, a potem w miejscu zamieszkania, ale nie wiele
to pomogło - lęk okazał się silniejszy od chęci! Zdaje sobie
Nagle bowiem inaczej postrzega się otoczenie, inne bodźce
stają się wyznacznikami codzienności. Z czasem udało mi się sprawę ze swojej zależności od męża i rodziny, ale godzi się z
opanować wiele elementów życia, które składają się na miano -tą sytuacją, bo nie ma innego rozwiązania. Mieszka w moim
samodzielność. Oczywiście są dziedziny, w których nie da się mieście, a więc jesteśmy już dwie potrzebujące wsparcia
obejść bez pomocy osoby widzącej, ale przecież tak naprawdę osobistego asystenta.
- Inny ociemniały diabetyk mieszka na wsi, pozostał
nikt nie jest samowystarczalny. Każdy w różnych sytuacjach
bezradny.
Do stolicy powiatu ma ponad 30 kilometrów,
potrzebuje większej lub mniejszej pomocy drugiego człowieka.
autobusy
trzy
na krzyż, a pojechać z nim nie ma komu. Nie
To w pełni naturalne i zrozumiałe. Jak wiadomo każdy z nas
ma inne predyspozycje ułatwiające funkcjonowanie, ale mamy mając wyjścia zaczął korzystać z pomocy szczątkowo
widzącego kolegi. Zdaje się, że trochę to wyglądało jakby
także różne bariery utrudniające życie. Moją okazała się
dwóch facetów prowadziło się na (nie tylko) drugim gazie.
niesamodzielność w przestrzennym poruszaniu się.
Początkowo nie dostrzegałam tego problemu, bo wstydziłam Finał był taki, że idąc z przystanku do domu wpadli do rowu.
się białej laski, a i rodzina robiła wszystko żeby mnie do tego Diabetyk skaleczył się w stopę, rana nie chciała się goić,
"kija" zniechęcić. Także zapewnienia bliskich, że zawsze będą musiano mu amputować palec. Dobrze, że nie całą stopę, ale
mi pomagać uśpiły moją czujność. Przez wiele lat ten układ sięteraz siedzi w domu i rozpacza, bo znikąd pomocy!
- Znajoma mieszka w małym miasteczku, gdy straciła
sprawdzał, ale przyszedł czas, gdy rodzicom zaczęło brakować
siły, a znajomi przestali być dyspozycyjni. Moje zapatrywania wzrok ani ona, ani jej rodzina nie umieli sobie poradzić z nową
na samodzielność i potrzeby życiowe również uległy zmianie i sytuacją. Kiedy już się pozbierała, opanowała wiele, ale jedna
"pięta achillesowa" pozostała - orientacja przestrzenna.
kogo teraz winić za taką krótkowzroczność? Gdzie szukać
- Kolejna znajoma mieszka w dużym mieście, poza
pomocy?
niewidzeniem
ma jeszcze inne problemy zdrowotne. Jednak nie
To ostatnie pytanie sprowokowało mnie do rozejrzenia
poddała
się,
skończyła
studia, biegle włada trzema językami
się za alternatywnym rozwiązaniem.
obcymi,
koncertuje,
jest
osobą aktywną. Wszystko fajnie, ale
Pełna nadziei "zapukałam" do pracownika MOPS-u co będzie, gdy rodzicom braknie sił? Dzisiaj to oni zapewniają
ten rozłożył z bezradnością ręce. Potem udałam się do
Rzecznika Osób Niepełnosprawnych przy Urzędzie Miasta - jej możliwość samorealizacji, bo osobistego asystenta brak.
Przykłady można mnożyć i za każdym z nich kryje się
pani stwierdziła, że takimi sprawami to ona się nie zajmuje.
Asystent osobisty osoby niepełnosprawnej -­‐ rozwiązanie systemowe, czy doraźne 7 człowiek potrzebujący pewnej pomocy, aby móc odpowiednio rozwiązaniu jak osobisty asystent. Czy słusznie, czy osobisty
funkcjonować. Zbyt wiele wysiłku włożyłam w wypracowanie asystent oznacza jedynie dodatkowe koszty dla państwa?
odpowiedniego podejścia do własnej dysfunkcji. Potem
Dlaczego nikt nie zastanawia się nad zyskami, jakie przyniesie
pracowałam nad pokazaniem otoczeniu, że mogę wiele
aktywizacja osób niepełnosprawnych? Przecież asystent ma
zaoferować, mimo braku wzroku. Dlatego nie chciałabym w być pomocny w sferach, w których sobie nie mogę sama
pewnym momencie zostać bezwolnym petentem pracownika poradzić. W żaden sposób nie ma mnie wyręczać. Dlaczego o
opieki społecznej. Myślę, że istnieje coraz większa potrzeba dotacje na zatrudnienie asystenta osobistego starają się na ogół
aktywnego wdrożenia zawodu osobistego asystenta. W tym organizacje pozarządowe lub jednostki MOPS/GOPS?
momencie pragnę podkreślić, że koncentruję uwagę na
Dlaczego potencjalni beneficjenci takich projektów podchodzą
problemie związanym z codziennym życiem i brakiem
do nich sceptycznie i z dużym dystansem?
rozwiązań systemowych w tym zakresie. To w znacznym
Odpowiedź jest prosta. Chodzi właśnie o to, że są to
stopniu zawęża spojrzenie i sprawia, że pomijam inne sfery
tylko chwilowe rozwiązania, pozwalające na krótkotrwałe
życia i zrehabilitowania osób
zatrudnienie małej liczby asystentów. To trochę tak, jakby
niewidomych/niepełnosprawnych. Trzeba bowiem dokonać dziecku przez chwilę pokazać cudowny świat bajek, pozwolić
wyraźnego podziału na:
mu popatrzeć przez szybę, a potem opuścić zasłonę. Nikt nie
asystent pracy osoby niepełnosprawnej, czyli osoba, zastanawia się nad skutkami takich działań, a mogą one
która pomaga, w przypadku, gdy pracodawca zechce zatrudnić doprowadzić niewidomego/niepełnosprawnego do frustracji i
osobę niepełnosprawną. To jedna z form aktywizacji
poczucia bezsilności. Znalazłam informację o przykładowym
zawodowej osób ze stopniem znacznym lub umiarkowanym. projekcie, który powstał z inicjatywy Gminy Wrocław.
Trener pracy osoby niepełnosprawnej, czyli osoba,
Realizowała go Fundacja "Spokojna Jesień". Był on
która wspiera osobę niepełnosprawną w miejscu pracy.
odpowiedzią na potrzeby osób niepełnosprawnych, ich bliskich
Współpracuje z doradcą zawodowym i psychologiem.
i opiekunów. Projekt realizowano w czasie od kwietnia do
Asystent osobisty osoby niepełnosprawnej, czyli
końca grudnia 2013r. z oferowanych usług asystenta osobistego
wykonawca woli i poleceń osoby niepełnosprawnej w realizacjimogły skorzystać jedynie osoby mieszkające na terenie miasta
jej podstawowych, codziennych czynności. Jego rola polega naWrocław. Zgodnie z założeniami projektu o przydzielenie
pomocy osobie niepełnosprawnej w wykonaniu podjętych
asystenta mogły się starać osoby chcące być aktywne. Asystent
przez nią działań. Ma także inspirować i zachęcać do
miał za zadanie pomagać, a nie wyręczać niepełnosprawnego.
aktywności - doradza, wspiera psychicznie i emocjonalnie.
Dzięki jego pomocy osoba niepełnosprawna miała szansę stać
Asystent osobisty jest towarzyszem i przyjacielem, powinien się bardziej samodzielna i niezależna. Zadanie asystenta
ułatwiać (jeśli jest taka potrzeba) nawiązywanie nowych relacjipolegało na kompensowaniu mniejszej sprawności,
społecznych. Zakłada się, że osobisty asystent potrzebny jest "zastępowaniu" dobrego wzroku, pomocy w dotarciu w
nie tylko najbardziej aktywnym niepełnosprawnym. Osoba
wybrane miejsca. Dzięki wsparciu asystenta osoba
niepełnosprawna, która otrzymuje wsparcie asystenta, nie
niepełnosprawna bezproblemowo mogła dotrzeć do pracy, na
zawsze może podjąć pracę. Jest to proces, w którym osoba
rehabilitację, do lekarza, teatru, urzędu, na uczelnię itd. Usługi
niepełnosprawna może potrzebować asystenta tylko podczas: zapewniano od poniedziałku do piątku od godziny ósmej do
zakupów, wyjścia do kina, lekarza, urzędu, czy na spacer. Dla dwudziestej pierwszej.
osoby niewidomej asystent będzie przewodnikiem i lektorem.
Program skierowany był do osób pełnoletnich,
To osoba niepełnosprawna decyduje, kiedy i do czego
mieszkających we Wrocławiu. Chętni chcący skorzystać z
potrzebuje asystenta.
pomocy asystenta musieli legitymować się ważnym
Jak więc przedstawia się kwestia asystenta w Polsce? orzeczeniem o stopniu niepełnosprawności - stopień znaczny
Czy myśli się o rozwiązaniach systemowych?
lub umiarkowany - adekwatnie I oraz II grupa inwalidzka.
Obawiam się, że osobisty asystent osoby
Warunkiem zapewniającym pomoc asystenta był także
niepełnosprawnej w Polsce, to nadal mglista i bardzo daleka zapis w orzeczeniu o całkowitej lub częściowej niezdolności do
przyszłość. A przecież problem staje się coraz bardziej palący, samodzielnej egzystencji/pracy.
bo wzrasta liczba osób niepełnosprawnych. A to ma wpływ na
Odpłatność miał pobierać Asystent (z góry), koszt
społeczną politykę lokalną oraz globalną. Osoby
usługi to 1 zł. Wpłatę potwierdzał asystent wystawiając KP,
niepełnosprawne wymagają określonych usług opiekuńczych opłata była jednorazowa i dobrowolna. Projekt przewidywał, że
oraz szeroko pojętej rehabilitacji (medycznej, psychologicznej, jedna osoba/rodzina będzie mogła skorzystać z pomocy
społecznej i zawodowej). Okazuje się, że obecnie najlepiej
asystenta dwa razy w tygodniu.
funkcjonuje rehabilitacja środowiskowa, czyli wsparcie rodziny
Założenia projektu dla mnie idealne, z ochotą
i społeczności lokalnej. Jednak czy tak powinno być, czy nie skorzystałabym z oferowanej pomocy osobistego asystenta.
pora pomyśleć o kompleksowej rehabilitacji?
Nawet jeśli po upływie trwania projektu miałabym poczuć się
W tym momencie zaczęłam mieć nieprzyjemne
pozbawiona istotnego "narzędzia" dającego znacznie większe
odczucie, że staję się roszczeniowa wobec państwa. Jednak czymożliwości. Jednak skoro można poszukać rozwiązania na
rzeczywiście? Przyzwyczajona do innego sposobu radzenia
kilka miesięcy, dlaczego nie zrobić tego samego na stałe?
sobie z codziennością, aż boję się myśleć o tak luksusowym Przecież zatrudnienie pracowników w zawodzie asystent
8 osobisty wiąże się także z nowymi miejscami pracy. A to
Koncepcja zakłada prawo osób niepełnosprawnych do
przekłada się na zmniejszenie bezrobocia, bo potrzeby są
niezależnego życia oraz odejście od zinstytucjonalizowanych
bardzo duże.
form opieki na rzecz działań, które pozwalają osobie
Znaczny krok w tym kierunku zrobiło Centrum Usług niepełnosprawnej na godne i możliwie aktywne życie w
Socjalnych i Szkolenia Kadr Pomocy Społecznej "Ośrodek
społeczności.
Nowolipie" w Warszawie. Od sierpnia 2006 roku realizuje on
Zadaniem asystenta jest pomoc w umożliwieniu osobie
program "Asystent Osoby Niepełnosprawnej". Założenia
niepełnosprawnej aktywnego uczestnictwa w życiu
projektu są bardzo podobne, jak w projekcie realizowanym we społecznym. Usługa ta polega na wykonaniu ściśle określonych
Wrocławiu. Oczywiście zakres oferowanych usług jest szerszy zadań, przy czym nie są to zadania typowo opiekuńcze.
oraz inaczej wygląda monitorowanie asystentów. Podstawowy Najczęściej asystent pomaga wykonywać codzienne czynności
czas pracy asystenta wynosi trzy i pół godziny. Odpłatność
tj. prowadzenie gospodarstwa domowego, higiena osobista,
wynosi 4 zł za czas podstawowy, potem asystent nalicza 1 zł zatowarzyszy osobie w podróży, pomaga w pracy i nauce. Istotne
każdą rozpoczętą godzinę. Usługa rozpoczyna się wniesieniem jest, że wsparcie udzielone może być osobie niepełnosprawnej
przez klienta opłaty i wypisaniem przez asystenta
w jej własnym miejscu zamieszkania, we własnym domu,
potwierdzenia KP. Koniec usługi osoba niepełnosprawna
miejscu pracy. W większości państw UE problem opieki nad
potwierdza poprzez podpisanie Karty Zlecenia. Zaciekawiona osobą niepełnosprawną i pomocy leży po stronie instytucji
zadzwoniłam do realizatora programu (tel.: 22 887-33-20) żebypaństwa, nie po stronie samej osoby.
dopytać, czy również osoby niepełnosprawne spoza Warszawy
Zasady finansowania pracy asystenta osoby
mogą skorzystać z pomocy asystenta? Okazało się, że jak
niepełnosprawnej są różne w poszczególnych krajach
najbardziej tak. Najlepiej potrzebę pomocy zgłosić na
europejskich. Przyjęte rozwiązania systemowe lub lokalne
minimum dwa tygodnie wcześniej. Jeśli pojawi się nagła
pozwalają na to, by osoby niepełnosprawne same zatrudniały
sytuacja koordynator również próbuje pomóc, ale wtedy nie swojego asystenta osobistego lub też zakładają współpracę z
mamy stuprocentowej pewności, że otrzymamy wsparcie
agencjami komercyjnymi. Koszty są refundowane w całości
asystenta. Otrzymane informacje potwierdziła koleżanka, któralub w części"
mieszka w pobliżu stolicy i pierwszy raz skorzystała z
Bajka, czy rzeczywistość? Niech w Polsce będzie to
oferowanego wsparcia asystenta. Kompetencje i przygotowanierzeczywistość!
asystentów oceniła bardzo wysoko.
Więcej informacji odnośnie pomocy asystenta w
stolicy można znaleźć na stronie projektu:
http://www.asystent.warszawa.pl/
Sprawdziłam jeszcze co o wyrównywaniu szans
osobom niepełnosprawnym możemy przeczytać w konwencji
ONZ?
W myśl zasady 4. (Standardowych Zasad
Wyrównywania Szans Osób Niepełnosprawnych ONZ z 1993
r.) czytamy: "Państwa powinny zagwarantować osobom
Blisko rok temu - 25 czerwca 2013 roku sędziowie
niepełnosprawnym opiekę w pełnym zakresie służb
Trybunału Konstytucyjnego orzekli o niezgodności z
wspierających, włącznie ze wszelkimi urządzeniami
Konstytucją art. 2 pkt 1 Ustawy z dnia 27 czerwca 2003 roku o
pomocniczymi, po to, by pomóc im w podnoszeniu poziomu rencie socjalnej. W wyroku (sygn. akt P 11/12, Dz.U.2013,
niezależności w życiu codziennym oraz w egzekwowaniu
poz. 804) skład sędziowski doszedł do wniosku, że przyznanie
przysługujących im praw. Państwa powinny zapewnić usługi i realizacja prawa do renty socjalnej nie mogą być uzależnione
asystenta osobistego, przewodnika i tłumacza, zgodnie z
od wymogu przebywania na terytorium Rzeczpospolitej
potrzebami osoby niepełnosprawnej jako ważne narzędzie
Polskiej. Sędziowie argumentowali swój osąd kwestiami
prowadzące do wyrównania szans. Usługi asystenckie powinnydyskryminacji i ograniczania wolności, gdyby bowiem przyjąć
być ekonomicznie dostępne - darmowe lub tak tanie, aby osobyobowiązujące do tej pory przepisy za zgodnie z Konstytucją
niepełnosprawne i ich rodziny było na nie stać. Programy
oznaczałoby to, że osoba pobierająca rentę socjalną, która
dotyczące osobistego asystenta powinny zapewniać osobie
wyjeżdża do innego państwa chcąc kontynuować naukę lub
niepełnosprawnej wpływ na decydowanie, w jaki sposób oraz celem podjęcia leczenia, zmuszona jest automatycznie do
w jakim zakresie asysta jest jej udzielana."
rezygnacji ze świadczenia w postaci renty socjalnej.
Bajka czy rzeczywistość?
Nad zmianą kształtu przepisów pracowało
Na zakończenie jeszcze słowo o usługach asystenta Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, które w
osoby niepełnosprawnej w krajach Unii Europejskiej:
przygotowanym projekcie poszło o krok dalej i stworzyło
"Zawód asystenta osoby niepełnosprawnej od wielu latregulację, która nie ogranicza się jedynie do obywateli
funkcjonuje w krajach Unii Europejskiej. Pojawił się nie tylko polskich. Projekt obejmuje swoim zakresem podmiotowym
jako odpowiedź na zalecenia ONZ, ale także wraz z promocją również wszystkich cudzoziemców zamieszkujących na
tzw. "koncepcji niezależnego życia" (Independent Living).
terytorium RP na podstawie zezwolenia na pobyt stały,
Szykują się zmiany w Ustawie z dnia 27 czerwca 2003 roku o rencie socjalnej 9 Czek opiekuńczy zwiększy aktywność zawodową i jakość usług Beata Rędziak zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii
Europejskiej, zezwolenia na pobyt czasowy udzielonego w
związku z okolicznościami, o których mowa w Ustawie z dnia
12 grudnia 2013 roku o cudzoziemcach (Dz.U.2013, poz. 1650)
oraz w związku z uzyskaniem w RP statusu uchodźcy albo
ochrony uzupełniającej. Dodatkowo objęci nią mają być
również cudzoziemcy posiadający kartę pobytu z adnotacją
Więcej środków na aktywizację, a nie na funkcje
"dostęp do rynku pracy", jak również mający miejsce
opiekuńcze, decyzja samych osób niesamodzielnych i ich
zamieszkania na terytorium naszego kraju obywatele Unii
bliskich, na co wydać czek opiekuńczy, i likwidacja
Europejskiej, państw członkowskich Europejskiego
"podziemia opiekuńczego" - to spodziewane efekty
Porozumienia o Wolnych Handlu (EFTA) - stron umowy o
przygotowywanej przez senatora Mieczysława Augustyna
Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji
ustawy o czeku opiekuńczym.
Szwajcarskiej oraz członkowie ich rodzin w rozumieniu
Ustawy z dnia 14 lipca 2006 roku o wjeździe na terytorium
- Czek opiekuńczy dostawałyby wszystkie osoby ze
Rzeczypospolitej Polskiej, pobycie oraz wyjeździe z tego
znacznym stopniem niepełnosprawności, które we wskazaniach
terytorium obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej uzyskałyby jeden ze stopni niesamodzielności, a byłoby ich
i członków ich rodzin (Dz.U.2006, nr 144, poz. 1043 ze zm.), trzy i w zależności od nich różna byłaby wartość czeku - od
którzy posiadają prawo pobytu lub prawo stałego pobytu na 650 zł do 1000 zł miesięcznie. I to właśnie niesamodzielni i ich
terytorium Polski.
bliscy decydowaliby, na jakiego rodzaju usługi przeznaczyć
Przy okazji przypomnijmy komu i na jakich zasadach czek. Przede wszystkim pozwalałby on łączyć pracę zawodową
przysługuje renta socjalna. Świadczenie w postaci renty
z opieką, a dla tych, którzy opiekują się swoimi bliskimi i
socjalnej przysługuje osobie pełnoletniej, całkowicie niezdolnejpozostają w domu, ale nie porzucili zatrudnienia, byłaby
do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu, które możliwość refundowania kwalifikowanych kosztów opieki w
powstało:
takiej wysokości, jak przysługujący dla danego stopnia
I. przed ukończeniem 18. roku życia,
niesamodzielności czek. Być może niektórym niepotrzebna jest
II. w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej - usługa opiekuńcza, za to potrzebne są im np. catering, dowóz,
przed ukończeniem 25. roku życia,
kąpiel, więcej środków na rehabilitację, zakup odpowiednich
III. w trakcie studiów doktoranckich lub aspirantury preparatów, pieluchomajtek - i za to dostawaliby zwrot w
naukowej.
ośrodku pomocy społecznej - wyjaśnia założenia ustawy o
Renta socjalna może być stała (jeżeli całkowita
czeku senator Augustyn.
niezdolność do pracy jest trwała) lub okresowa (jeżeli
Skala niesamodzielności opierałaby się na skali ICF,
całkowita niezdolność do pracy jest okresowa).
gdyż skala Barthel głównie skupia się na niepełnosprawności
Ustalenia całkowitej niezdolności do pracy dokonuje fizycznej, a w założeniu projektodawcy ustawa ma służyć
lekarz orzecznik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Od jego wszystkim, także osobom z niepełnosprawnością psychiczną.
decyzji przysługuje odwołanie do komisji orzeczniczej ZUS.
Wysokość renty socjalnej, zgodnie z art. 6 Ustawy o
Ścisłe kryteria
rencie socjalnej wynosi 84 proc. najniższej renty z tytułu
całkowitej niezdolności do pracy określonej w Ustawie o
Senator podkreśla, że projekt ustawy o czeku wiąże się
emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych z reformą orzecznictwa. - Popełnilibyśmy duży błąd, mając
(FUS). Podlega ona waloryzacji na zasadach i w trybie
nadmierne zaufanie do dzisiejszych powiatowych zespołów
określonym dla emerytur i rent z FUS. Obecnie, od 1 marca orzekających. One dziś są niczym dziurawy garnek i wydaje mi
2014 roku wysokość renty socjalnej została ustalona na
się, że aby można było zaufać temu orzecznictwu, trzeba by je
poziomie 709,34 zł.
odpowiednio zweryfikować. W sposobie orzekania o
Należy jednak pamiętać, że prawo do otrzymywania niesamodzielności powinny obowiązywać bardzo ścisłe
renty socjalnej może ulec zawieszeniu. Stanie się tak, gdy
kryteria ze skalami - podkreśla senator.
osoba uprawniona do pobierania świadczenia osiągnie w
Równocześnie wyraża nadzieję, że trwające właśnie
danym miesiącu przychód w łącznej kwocie przekraczającej 70obrady zespołów w ramach okrągłego stołu dadzą impuls do
proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia (w marcu
takiej zmiany.
2014 roku przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze
Aby umożliwić godzenie pracy zawodowej z opieką,
przedsiębiorstw wyniosło 4 018 zł brutto). Przygotowana
ustawa przewiduje elastyczny czas pracy dla opiekunów i urlop
nowelizacja zakłada również zawieszenie prawa do renty
opiekuńczy, czyli urlop na osobiste sprawowanie opieki.
socjalnej w przypadku osiągania przychodu za granicą (na
Wprawdzie byłby on bezpłatny, ale pokrywane byłyby koszty
takich samych zasadach, jak zarobkowanie w kraju).
ubezpieczenia społecznego.
Projekt, który został zaakceptowany przez Radę
- Oczywiście to wszystko do czasu, dopóki ktoś nie
Ministrów czeka teraz na przedłożenie Marszałkowi Sejmu
postarałby się o orzeczenie o stopniu niesamodzielności, bo
jako projekt rządowy i pierwsze czytanie w Sejmie.
wtedy sytuacja tych osób by się zmieniła. Dziś mamy po prostu
10 Zakupy bez wychodzenia z domu lukę, wyczerpujemy nasze 14-dniowe zwolnienie na opiekę,
wyczerpujemy nasze urlopy pracownicze i nagle okazuje się, że
nie ma dalej wyjścia, co prowadzi do dezaktywacji zawodowej
osób, które, gdyby tylko chciały, mogłyby opiekować się
bliskimi - zaznacza senator.
Prace koncepcyjne i merytoryczne nad ustawą już się Jakiś czas temu zepsuł mi się bufzik – zegar
zakończyły. Najpierw powstała zielona księga sytuacji w
elektroniczny z dużym, czytelnym wyświetlaczem
opiece długoterminowej, z rekomendacjami, potem wstępne świecącycm na zielono. Postanowiłam więc kupić coś
założenia, następnie założenia do ustawy, aż w końcu sama
podobnego. Wydawało mi się, że pójdę do
ustawa. Obecnie jest ona w opracowaniu legislatorów w
pierwszego lepszego sklepu lub zakładu
Senacie i prawdopodobnie będzie tak jeszcze w czerwcu i
zegarmistrzowskiego i problem będę miała z głowy.
lipcu.
Niestety moje wymagania co do funkcji zegara
przerosły chyba handlowców. Łażąc po mieście
odwiedziłm kilkanaście sklepów i „zegarmistrzów”,
ale bez rezultatu. Będąc zmęczona pieszymi
- Ponieważ ma to być swego rodzaju nakładka na
wędrówkami po naszej stolicy postanowiłam
istniejące już ustawy; nie przewrót prawny, lecz uzupełnienie skorzystać z dobrodziejstwa Internetu. Przeglądając
brakującego modułu, te korelacje z innymi ustawami są bardzo kilka wyszukiwarek natrafiłam w jednej z nich zegar,
trudne - wyjaśnia senator. - Równoległe prof. Błędowski z
który odpowiada moim oczekiwaniom. Jest on w
gronem ekspertów pracuje nad przeliczeniem kosztów
„seniorsklep.pl”. W tym sklepie można znaleźć w
wdrożenia tej ustawy - dodaje.
kilku kategoriach sporo ciekawych rzeczy, które
Podkreśla też, że same koszty nie będą się
mogą okazać się przydatne w życiu codziennym.
dramatycznie zmieniały, natomiast zmieni się źródło
Polecam ten sklep ponieważ są przedmioty przydatne
finansowania. - Odstąpiliśmy od pomysłu, żeby finansować to dla osób słabowidzących, niesłyszących a także
kosztem dodatków pielęgnacyjnych, wiedząc, że byłoby to zbytborykających się np. z dolegliwościami kręgosłupa.
duże ryzyko polityczne; nasi emeryci 75-letni nie przyjęliby Prezentowane ceny są niższe od tych w sklepach
tego na pewno w spokoju. Natomiast chcemy, żeby weszły
rehabilitacyjnych.
środki unijne, by część kosztów finansować z urzędów pracy
oraz by można było użyć na ten cel także środków, które
napłyną od 200 tys. nowych pracowników w tym sektorze i
prawdopodobnie ok. 250 tys. asystentów osób
niesamodzielnych, których zamierzamy wyciągnąć z szarej
strefy - mówi senator.
- Dlaczego jesteśmy tak optymistycznie nastawieni? A
to dlatego, że zmieniamy całkowicie bodziec - damy czek na
zatrudnienie opiekuna do rodziny i sądzę, że większość rodzin
zdecyduje się na taki ruch, bo mając do wyboru płacić z
własnej kieszeni czy też płacić czekiem, prawdopodobnie
wybierze czek. Korzyść zaś będzie taka, że to zatrudnienie
będzie legalne, a asystent będzie musiał przejść przeszkolenie tłumaczy parlamentarzysta.
To z kolei według niego zwiększy jakość usług
opiekuńczych i państwo zyska rekomendowanych asystentów,
którzy teraz funkcjonują poza wszelkimi standardami i
podatkami. - Bo nie jest tak, że dziś rodziny same opiekują się
swoimi niesamodzielnymi członkami - jak podają statystyki
jest ich 80 proc. Zaś pozostali opiekują się, zatrudniając
nieformalnie różnych opiekunów, często bez przygotowania.
Chcemy to zmienić, bo opieka nad niesamodzielnymi to ryzyko
- mówi senator.
Zakłada, że ustawa będzie uchwalona i wejdzie w
życie już w 2015 r. Parlamentarzysta pokłada duże nadzieje w
koalicji na rzecz osób niesamodzielnych, która zgromadziła już
ok. 500 podmiotów i będzie się tego domagać - już teraz robi to
przy okazji obrad "okrągłego stołu".
Trudne powiązania
11