^STYTUT PSYCHIATRII | NEUROLOGII • "<s Ksychiatni Dzieci i

^STYTUT PSYCHIATRII | NEUROLOGII • "<s Ksychiatni Dzieci i

PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY
Prof. dr hab. Irena Namysłowska
adl.
Liczba psychiatrów dzieci i młodzieży wynosi
około 220 osób (dane niepełne,
niektórzy specjaliści są na emeryturze i pracują w ograniczonym wymiarze godzin ). W
związku z uznaniem psychiatrii dzieci i młodzieży za specjalizację samodzielną, wzrosła
liczba osób specjalizujących się. Obecnie specjalizuje się 103 osoby, przy liczbie miejsc
akredytacyjnych 111. Przykładowe wskaźniki-( dane z UEMS dla poszczególnych państw
EU -liczba osób < 20 rż, przypadająca na jednego psychiatrę dzieci i młodzieży) są
następujące Francja-1/7500, Szwajcaria 1/3217, Finlandia 1/3240 Polska 1/38.900 -jedno
z ostatnich miejsce w Europie.
Narodowy Program Ochrony Zdrowia Psychicznego przewiduje liczbę psychiatrów
1/100.000 docelowo powinno być 400 psychiatrów, można założyć, że w Polsce brakuje
co najmniej 200 specjalistów.
Według pierwszych decyzji Komisji powołanej przez CMKP ustalono, że o akredytację
mogą starać się wyłącznie ośrodki akademickie. Było to uzasadnione tym, że wysoki
poziom szkolenia, mogą zapewnić jedynie te ośrodki. Ta z jednej strony słuszna decyzja ,
z drugiej strony ograniczyła liczbę osób specjalizujących się, zwłaszcza, że wiąże się to z
opuszczeniem na dłuższy okres czasu miejsca zamieszkania i rodziny a przede wszystkim
miejsca pracy.
W chwili obecnej zdarza się, że pojedyncze ośrodki leczenia dzieci i młodzieży nie
będące ośrodkami akademickimi, w których pracuje co najmniej dwu psychiatrów
uzyskały akredytację. Pierwotne zasady, że akredytacje uzyskują jedynie ośrodki
akademickie okazały się więc trudne do utrzymania w praktyce. Od czasu uzyskania przez
psychiatrię dzieci i młodzieży statusu dyscypliny podstawowej zapełniły się prawie
wszystkie miejsca w akredytowanych ośrodkach zwłaszcza, że liczba psychiatrów dzieci i
młodzieży jest niewielka a jeden specjalista ma prawo specjalizować tylko 3 osoby.
Wszyscy konsultanci wojewódzcy proponowali zwiększenie tej liczby (choćby czasowo
na okres 5 lat) do 4 osób, oceniając, że akredytowane ośrodki, zwłaszcza akademickie są
do tego przygotowane).
Z niektórymi konsultantami wojewódzkimi podjęłam rozmowy, aby zmienić ten stan
ponieważ nasila to sytuację błędnego koła - tam gdzie jest mało psychiatrów dzieci i
młodzieży lekarze nie mają szans na podjęcie specjalizacji i ich liczba nie zwiększa się.
Problemem może okazać się, że z powodu małej liczby psychiatrów w ośrodkach nie
akademickich zdarza się, że nie pracuje dwu psychiatrów na jednym oddziale, co stanowi
przeszkodą w uzyskaniu akredytacji. W efekcie tych rozmów w województwie lubelskim, w
którym nie było miejsc akredytacyjnych, szpital w Abramowicach uzyskał akredytację.
Konsultant wojewódzki dla woj. Zachodnio-pomorskiego Pan Prof. J. Samochowiec obiecał
przyspieszyć proces powołania nowego konsultanta woj. w dziedzinie psychiatrii dzieci i
młodzieży (poprzedni odszedł na emeryturę) oraz zachęcać do podejmowania tej specjalizacji.
Zwróciłam się także do wojewody świętokrzyskiego z prośbą o powołanie konsultanta
wojewódzkiego w związku z odejściem na emeryturę poprzedniego konsultanta. Sytuację
poprawił także fakt, iż akredytację uzyskało województwo dolnośląskie z 13 miejscami
akredytowanymi. Łącznie jest 111 miejsc akredytowanych, 103 osoby specjalizuje się pozostaje 8 miejsc wolnych (4 w woj. dolnośląskim i 4 w zachodniopomorskim). Niestety w
woj. lubuskim, lubelskim, opolskim, podkarpackim podlaskim, świętokrzyskim nie ma
lekarzy specjalizujących co wiąże się między innymi z niedostatecznie dobrym
funkcjonowaniem konsultantów wojewódzkich (lub ich brakiem). Aktywizację działalności
konsultantów w tych województwach oceniam jako priorytetowe zadanie dla konsultanta
krajowego na rok 2010.
Zabezpieczenia w kadrę specjalistów w skali kraju z podziałem na województwa - liczba
brakujących specjalistów w latach 2010-2015. (wg danych od konsultantów woj.)
Województwo
Liczba specj.
Prop.Iiczba specj. 2010-1015 Brakuje
Województwo dolnośląskie
18
35
17
Województwo małopolskie
12
27
15
Województwo opolskie
3
6
3
Województwo łódzkie
17
30
13
Województwo wielkopolskie
19
24
5
Województwo lubuskie
1
5
4
Województwo mazowieckie
30
60
30
Województwo śląskie
12
24
12
Województwo pomorskie
13
25
12
Województwo zach-pom.
9
18
9
Województwo kujaw-
14
29
15
pomorskie
Województwo warm. -mazur.
5
15
10
Województwo podlaskie
7
13
6
Województwo lubelskie
9
14
5
Województwo świętokrzyskie
4
10
6
Województwo podkarpackie
2
8
6
Problemem jest nierówne rozmieszczenie specjalistów skoncentrowanych w dużych
ośrodkach, zwłaszcza akademickich, czego najlepszym dowodem jest woj. mazowieckie
posiadające stosunkowo dużo psychiatrów, a równocześnie brak obsady dla Szpitala w
Garwolinie, w którym oddział młodzieżowy zostaje zamknięty z dniem 12. 12. 2009.
ad 2.
Program 5 letniej specjalizacji z psychiatrii dzieci i młodzieży został wprowadzony 4 lata
temu, spowodował on zwłaszcza w pierwszym roku istotne zwiększenie liczby osób
specjalizujących się do 48. Jest programem nowoczesnym zgodnym z dyrektywami UMCS.
W chwili obecnej nie ma potrzeby końcowego egzaminu testowego dla tak małej liczby osób,
specjalizacja powinna kończyć się egzaminem ustnym. W sesji jesiennej 2009 egzamin
specjalizacyjny zdawało 7 osób.
Ocena wyszkolenia specjalistów jest bardzo dobra, zarówno w mojej opinii jak i konsultantów
wojewódzkich. Paradoksalnie z powodu małej liczby specjalizujących się w poszczególnych
ośrodkach akademickich program jest realizowany bardzo dobrze, specjalizujący się maja okazje
uczyć się od swoich doświadczonych kolegów.
Ośrodki specjalizujące są w pełni przygotowane do realizacji kursów wymienionych w
programie specjalizacji. Wprowadzono brakujący kurs z psychofarmakologii dzieci i młodzieży,
kurs ten w 2009r zorganizowała Klinika Psychiatrii Wieku. Rozwojowego w W-wie we
współpracy z Kliniką Psychiatrii Dzieci i Młodzieży IPiN, Problemem jest fakt iż CMKP nie
uznaje automatycznie równoważności długiego , czteroletniego szkolenia w psychoterapii z
krótkim -czterodniowym kursem z psychoterapii wymagając występowania do CMKP o
potwierdzenie (jest to długa procedura wymagająca zwoływania komisji). Wydaje się być to
niepotrzebną biurokracją- decyzja powinna być w rękach kierownika specjalizacji. Konieczne
jest także zorganizowanie kursu w zakresie psychiatrii sądowej ze specyfiką w zakresie
psychiatrii dzieci i młodzieży- takie działania już zostały podjęte. W tej sytuacji nie ma potrzeby
podejmowania działań poprawiających sytuację w zakresie szkolenia specjalizacyjnego (poza
oczywiście zmotywowaniem większej liczby osób do podejmowania tej specjalizacji, aby
uzupełnić braki kadrowe) ad 3.
• Jako bardzo pilną i priorytetową traktuję sprawę uznania psychiatrii dzieci i
młodzieży za deficytową w najbliższej nowelizacji stosownej ustawy Ministerstwa
Zdrowia. Obecna kadra nie zapewnia prawidłowego realizowania opieki
psychiatrycznej nad dziećmi i młodzieżą w Polsce
• Wobec dużych braków kadrowych proponuję zawieszenie co najmniej na 5 lat ustalenia,
aby jeden specjalista mógł specjalizować tylko 3 osoby - proponując aby mógł
specjalizować 4 osoby. Mogło by dotyczyć to tylko ośrodków akademickich, których
kadra w opinii mojej i konsultantów wojewódzkich jest dobrze przygotowana do szkolenia
większej liczby specjalistów.
• Aktywizowanie konsultantów wojewódzkich w zakresie zwiększenia naboru na
specjalizację z zakresu psychiatrii dzieci i młodzieży- zadanie dla konsultanta
krajowego