program szkolenia samolotowego w lotach nocnych

Transkrypt

AEROKLUB POLSKI
PROGRAM
SZKOLENIA SAMOLOTOWEGO
W LOTACH NOCNYCH
EGZEMPLARZ NR ..........
Wydanie 1
© Ryszard Michalski
WARSZAWA 2011
PSz(N) / ST-1
ROZDZIAŁ 0
PROGRAM SZKOLENIA SAMOLOTOWEGO
W LOTACH NOCNYCH
AEROKLUB
POLSKI
POŚWIADCZENIE
ZATWIERDZENIA PROGRAMU
Na podstawie § 11 ust. 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 3 września 2003 r.
w sprawie licencjonowania personelu lotniczego (D.U. Nr 165 poz. 1603)
POŚWIADCZENIE WPROWADZENIA PROGRAMU SZKOLENIA
DO UŻYTKU SŁUŻBOWEGO
Niniejszy PROGRAM SZKOLENIA SAMOLOTOWEGO W LOTACH NOCNYCH został
wprowadzony do użytku Zarządzeniem Sekretarza Generalnego Aeroklubu Polskiego.
PSz(N) / SZ-2
KARTA ZATWIERDZEŃ
Wydanie 1 / 2011
Zmiana Nr 0
AEROKLUB
POLSKI
W LOTACH NOCNYCH
KARTA ZMIAN
ZMIANA NR 1 do PROGRAMU SZKOLENIA SAMOLOTOWEGO W LOTACH NOCNYCH
AEROKLUBU POLSKIEGO została zatwierdzona przez Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego.
Pismo ....................................................................
z dnia ....................................................................
(m.p)
........................................................................
(pieczęć i podpis osoby uprawnionej)
Pismo ....................................................................
z dnia ....................................................................
(m.p)
........................................................................
.
Pismo ....................................................................
z dnia ....................................................................
(m.p)
........................................................................
Pismo ....................................................................
z dnia ....................................................................
(m.p)
........................................................................
Wydanie 1 / 2010
Zmiana Nr 0
KARTA ZMIAN
PSz(N) / KZ-1
KARTA ZMIAN
W LOTACH NOCNYCH
AEROKLUB
POLSKI
Pismo ....................................................................
z dnia ....................................................................
(m.p)
........................................................................
ZMIANA NR 6 PROGRAMU SZKOLENIA SAMOLOTOWEGO W LOTACH NOCNYCH
Pismo ....................................................................
z dnia ....................................................................
(m.p)
........................................................................
Pismo ....................................................................
z dnia ....................................................................
(m.p)
........................................................................
Pismo ....................................................................
z dnia ....................................................................
(m.p)
........................................................................
PSz(N) / KZ-2
KARTA ZMIAN
Wydanie 1 / 2011
Zmiana Nr 0
AEROKLUB
POLSKI
W LOTACH NOCNYCH
ROZDZIAŁ 0
ROZDZIAŁ 0
ADMINISTROWANIE PROGRAMEM
0.1
ZAKRES SZKOLENIA LOTNICZEGO, KTÓREGO PROGRAM DOTYCZY
0.1.1
Program Szkolenia Samolotowego w Lotach Nocnych, określa zakres wymaganego
dodatkowego szkolenia teoretycznego i praktycznego dla kandydatów ubiegających się
o uzyskanie kwalifikacji pilotażowych w lotach nocnych VFR, potwierdzonych
odpowiednim wpisem do licencji.
0.1.2 Zakres stosowania Programu.
1. Program przewidziany jest do stosowania w Organizacji Szkolenia Aeroklubu
Polskiego oraz innych Ośrodkach.
2. Wszyscy użytkownicy Programu zobowiązani są w trakcie szkolenia do ścisłego
przestrzegania jego wymogów oraz postępowania zgodnego z obowiązującymi
przepisami lotniczymi. Znajomość treści Programu jest obowiązkiem wszystkich osób
prowadzących szkolenie oraz osób szkolonych zgodnie z jego wymogami.
0.1.3 Użycie nazw i numeracja:
1. Niniejszy Program Szkolenia Samolotowego w Lotach Nocnych jest również dalej
nazywany Programem lub w skrócie PSz(N).
2. Organizacja Szkolenia Lotniczego Aeroklubu Polskiego lub Ośrodek nazywany jest
w dalszym tekście organizacją / ośrodkiem.
3. Numeracja ZADANIA Programu powiązana jest z literą alfabetu N.
4. Numeracja ĆWICZEŃ powiązana jest z literą alfabetu i cyframi np. ĆW. N/1.
------------------
Wydanie 1 /2011
Zmiana Nr 0
PSz(N) / 0-1
ROZDZIAŁ 0
0.2
AEROKLUB
POLSKI
W LOTACH NOCNYCH
OŚWIADCZENIE SZEFA SZKOLENIA AEROKLUBU POLSKIEGO
0.2.1 Oświadczenie o zgodności Programu z wszystkimi przepisami mającymi
zastosowanie oraz zobowiązanie do jej utrzymania wraz ze zmianami przepisów.
Szef Szkolenia Aeroklubu Polskiego oświadcza, że niniejszy Program Szkolenia Samolotowego
w Lotach Nocnych stosowany w Organizacji Szkolenia Lotniczego Aeroklubu Polskiego lub
innych Ośrodkach jest zgodny ze wszystkimi przepisami mającymi zastosowanie do prowadzonych
szkoleń lotniczych i zobowiązuje się utrzymać tę zgodność wraz ze zmianami przepisów.
Szef Szkolenia
Aeroklubu Polskiego
Warszawa, dnia 31.03.2011 r.
0.2.2
Ryszard Michalski
Oświadczenie o zapewnieniu przez wewnętrzny nadzór, że przy organizacji
i prowadzeniu szkolenia będą przestrzegane przepisy mające zastosowanie oraz
zasady i procedury zamieszczone w Programie
Szef Szkolenia Aeroklubu Polskiego oświadcza, że podległe jemu wewnętrznemu nadzorowi
Organizacje Szkolenia Lotniczego Aeroklubu Polskiego i Ośrodki zapewnią przestrzeganie zasad
i procedur ustanowionych niniejszym Programem Szkolenia Samolotowego w Lotach Nocnych.
Szef Szkolenia
Aeroklubu Polskiego
Warszawa, dnia 31.03.2011 r.
Ryszard Michalski
------------------
PSz(N) / 0-2
Wydanie 1 /2011
Zmiana Nr 0
AEROKLUB
POLSKI
0.3
W LOTACH NOCNYCH
ROZDZIAŁ 0
0.3.1 Osoby funkcyjne odpowiedzialne za wydanie i administrowanie Programem
Zgodnie z zapisami zawartymi w Instrukcji Szkolenia Aeroklubu Polskiego - Pkt. 0.3
0.3.2 Nakład Programu
1. Program składa się z egzemplarzy wzorcowych i użytkowych.
2. Wszystkie oficjalne egzemplarze wydane przez Aeroklub Polski są numerowane.
3. Przewiduje się także wydanie roboczych egzemplarzy w formacie A-5, numerowanych
i ewidencjonowanych dla osób funkcyjnych w poszczególnych organizacjach/ośrodkach
4. Egzemplarze robocze numerowane są w następujący sposób:
Nr egzemplarza podstawowego – Nr egzemplarza roboczego (np. Egzemplarz Nr 16-1)
0.3.3 Zmiany i aktualizacja Programu
1. Opracowywanie, uzgadnianie i wprowadzanie poprawek należy do obowiązków Szefa
Szkolenia Aeroklubu Polskiego.
2. Wszelkie poprawki i zmiany opracowane przez Szefa Szkolenia Aeroklubu Polskiego
podlegają zatwierdzeniu przez Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego. Dokumenty
potwierdzające uzgodnienia zmian lub uzupełnień do Programu przechowywane są
przez Szefa Szkolenia Aeroklubu Polskiego.
3. Wydanie poprawki lub zmiany równoznaczne jest z wydaniem nowej strony zawierającej
w jej dolnej części kolejny nr zmiany i datę jej wydania.
4. W Programie zabronione jest dokonywanie zmian i poprawek ręcznych.
5. Rozdzielnik (lista dystrybucyjna) dołączony jest do Egzemplarza Nr 2 "WRZORZEC"
6. Terminowa aktualizacja egzemplarza Programu należy do obowiązków użytkownika.
W przypadku organizacji/ośrodku szkolenia lotniczego za aktualizację Programu
odpowiadają Szefowie Szkolenia (HT).
7. Osoba której powierzono wprowadzanie do Programu zmiany stron, zobowiązana jest
do wykonania tej czynności bezzwłocznie po otrzymaniu zmiany. Do jej obowiązków
należy także dokonanie wpisu w wykazie wprowadzonych zmian.
0.3.4 Wykaz użytkowników oficjalnych egzemplarzy Programu
L.p.
Nr egz.
1.
1
Urząd Lotnictwa Cywilnego
"Wzorzec"
2.
2
Aeroklub Polski - Szef Szkolenia AP
"Wzorzec"
3.
3
Specjalista ds. Jakości i BL
format A - 5
4.
4
format A - 5
5.
5100
Szef Szkolenia AP - egzemplarz roboczy
Organizacje (aerokluby regionalne) i Ośrodki
Szkolenia Lotniczego
Wydanie 1 /2011
Zmiana Nr 0
Użytkownik
Uwagi
format A - 4
PSz(N) / 0-3
ROZDZIAŁ 0
0.4
W LOTACH NOCNYCH
AEROKLUB
POLSKI
WYKAZ WPROWADZONYCH ZMIAN
Użytkownik egzemplarza PROGRAMU zobowiązany jest do bezzwłocznej wymiany
wskazanych w otrzymanej Zmianie kart na nowo obowiązujące i odnotowania
wprowadzenia tej zmiany w poniższym wykazie.
Numer
zmiany
Data
zatwierdzenia
PSz(N) / 0-4
Sygnatura zatwierdzenia
zmiany przez ULC
Data
wprowadzenia
Podpis osoby
wprowadzającej
Wydanie 1 /2011
Zmiana Nr 0
AEROKLUB
POLSKI
0.5
ROZDZIAŁ 0
WYKAZ OBOWIĄZUJĄCYCH STRON
Strona
Nr zmiany
Data
Strona
Nr zmiany
Data
PSz(N) / ST-1
0
31.03.2011
PSz(N) / 3-15
0
31.03.2011
PSz(N) / 3-16
0
31.03.2011
PSz(N) / SZ-2
0
31.03.2011
PSz(N) / KZ-1
0
31.03.2011
PSz(N) / KZ-2
0
31.03.2011
PSz(N) / 0-1
0
31.03.2011
PSz(N) / 0-2
0
31.03.2011
PSz(N) / 0-3
0
31.03.2011
PSz(N) / 0-4
0
31.03.2011
PSz(N) / 0-5
0
31.03.2011
PSz(N) / 0-6
0
31.03.2011
PSz(N) / 0-7
0
31.03.2011
PSz(N) / 0-8
0
31.03.2011
PSz(N) / 0-9
0
31.03.2011
PSz(N) / 0-10
0
31.03.2011
PSz(N) / 0-11
0
31.03.2011
PSz(N) / 0-12
0
31.03.2011
PSz(N) / 1-1
0
31.03.2011
PSz(N) / 1-2
0
31.03.2011
PSz(N) / 2-1
0
31.03.2011
PSz(N) / 2-2
0
31.03.2011
PSz(N) / 2-3
0
31.03.2011
PSz(N) / 2-4
0
31.03.2011
PSz(N) / 2-5
0
31.03.2011
PSz(N) / 2-6
0
31.03.2011
PSz(N) / 3-1
0
31.03.2011
PSz(N) / 3-2
0
31.03.2011
PSz(N) / 3-3
0
31.03.2011
PSz(N) / 3-4
0
31.03.2011
PSz(N) / 3-5
0
31.03.2011
PSz(N) / 3-6
0
31.03.2011
PSz(N) / 3-7
0
31.03.2011
PSz(N) / 3-8
0
31.03.2011
PSz(N) / 3-9
0
31.03.2011
PSz(N) / 3-10
0
31.03.2011
PSz(N) / 3-11
0
31.03.2011
PSz(N) / 3-12
0
31.03.2011
PSz(N) / 3-13
0
31.03.2011
PSz(N) / 3-14
0
31.03.2011
Wydanie 1 /2011
Zmiana Nr 0
W LOTACH NOCNYCH
PSz(N) / 0-5
ROZDZIAŁ 0
0.6
AEROKLUB
POLSKI
W LOTACH NOCNYCH
SPIS TREŚCI
Oznaczenie
NAZWA
STRONA TYTUŁOWA
STRONA ZATWIERDZEŃ
KARTA ZMIAN
Rozdział 0 ADMINISTROWANIE PROGRAMEM
0.1
Zakres szkolenia lotniczego, którego program dotyczy.
0.2
Oświadczenie Szefa Szkolenia Aeroklubu Polskiego
0.3
Administrowanie Programem
0.4
Wykaz wprowadzonych zmian
0.5
Wykaz obowiązujących stron
0.6
Spis treści
0.7
Stosowana terminologia i znaczenie skrótów
0.8
Określenia formalne
0.9
Wykaz skrótów stosowanych w Programie
Rozdział 1 ZASADY OGÓLNE
1.1
Zakres i cel szkolenia w lotach nocnych
1.2
Wymagania stawiane kandydatom do szkolenia wg programu
1.2.1
Wstępne progowe wobec kandydatów do szkolenia
1.2.2
Inne, dodatkowe wymagania wobec kandydatów do szkolenia
1.3
Zasady stosowania skrótów i zakresy szkolenia
1.4
Stosowanie języka angielskiego w szkoleniu
Rozdział 2 SZKOLENIE PRAKTYCZNE
2.1.1
Szkolenie praktyczne w lotach nocnych
2.1.2
Podstawowe zalecenia metodyczne wynikające z zakresu
szkolenia
2.1.3
Kierownictwo Szkolenia
2.2
Szczegółowe zasady i normy obciążenia uczestnika
2.2.1
Normy obciążania szkolonego pilota podczas szkolenia w lotach
nocnych
2.2.2
Normy odpoczynku szkolonego pilota podczas szkolenia w
lotach nocnych
2.3
Ilość i czasy lotów w poszczególnych ćwiczeniach
2.3.1
Zasady interpretacji ilości i czasu lotów
2.4
Samoloty, miejsca szkoleń i warunki meteorologiczne
2.4.1
Statki powietrzne używane do szkolenia
2.4.2
Typy urządzeń treningowe stosowanych w szkoleniu
2.4.3
Miejsca szkolenia praktycznego
2.4.4
Warunki meteorologiczne
2.5
Szkolenie w procedurach szczególnych i niebezpiecznych
2.5.1
Zakres odpowiedzialności
2.5.2
Wskazówki metodyczne nauczania procedur awaryjnych,
ćwiczenia i kontrola ich opanowania.
2.6
Kontrola wyników i zaliczanie etapów szkolenia
2.6.1
Zasady i procedury kontroli postępów szkolenia.
2.6.2
Decyzje o dopuszczeniu
PSz(N) / 0-6
STRONA
PSzN / ST-1
PSzN / SZ-1
PSzN / KZ-1
PSz(N) / 0-1
PSz(N) / 0-2
PSz(N) / 0-3
PSz(N) / 0-4
PSz(N) / 0-5
PSz(N) / 0-6
PSz(N) / 0-8
PSz(N) / 0-12
PSz(N) / 0-12
PSz(N) / 1-1
PSz(N) / 1-1
PSz(N) / 1-1
PSz(N) / 1-2
PSz(N) / 1-2
PSz(N) / 1-2
PSz(N) / 2-1
PSz(N) / 2-1
PSz(N) / 2-1
PSz(N) / 2-1
PSz(N) / 2-1
PSz(N) / 2-1
PSz(N) / 2-2
PSz(N) / 2-2
PSz(N) / 2-3
PSz(N) / 2-3
PSz(N) / 2-3
PSz(N) / 2-3
PSz(N) / 2-3
PSz(N) / 2-4
PSz(N) / 2-4
PSz(N) / 2-4
PSz(N) / 2-5
PSz(N) / 2-5
PSz(N) / 2-5
Wydanie 1 /2011
Zmiana Nr 0
AEROKLUB
POLSKI
Oznaczenie
2.7
2.8
2.9
Rozdział 3
3.1
3.2
ĆW. N/0
ĆW. N/1
ĆW. N/2
ĆW. N/3
ĆW. N/4
ĆW. N/5
ĆW. N/6
ĆW. N/7
ĆW. N/8
ĆW. N/9
ĆW. N/10
ĆW. N/11
W LOTACH NOCNYCH
NAZWA
Kontrole po przerwie w lotach samodzielnych
Skala ocen i szczegółowe kryteria ich wystawiania
Dopuszczalne tolerancje utrzymywania wymaganych
parametrów
Loty nocne „Loty nocne VFR
Zestawienie ĆWICZEŃ ZADANIA (N)
Przygotowanie samolotu, ocena jego zdatności do lotów w nocy
Lot zapoznawczy w nocy
Loty szkoleniowe do strefy w nocy
Loty szkoleniowe po kręgu w nocy
Loty szkoleniowe po kręgu w nocy - procedury nieudanego
podejścia do lądowania i inne szczególne przypadki
Loty sprawdzające przed lotami samodzielnymi w nocy
Loty samodzielne po kręgu w nocy
Lot zapoznawczy po trasie w nocy
Loty egzaminacyjne do strefy i po kręgu w nocy
Lot szkoleniowy po trasie w nocy wg orientacji wzrokowej
Lot szkoleniowy po trasie w nocy z lądowaniem na innym
lotnisku
Lot doskonalące i kontrolne w nocy
ROZDZIAŁ 0
STRONA
PSz(N) / 2-5
PSz(N) / 2-5
PSz(N) / 2-5
PSz(N) / 3-1
PSz(N) / 3-3
PSz(N) / 3-4
PSz(N) / 3-5
PSz(N) / 3-6
PSz(N) / 3-7
PSz(N) / 3-8
PSz(N) / 3-9
PSz(N) / 3-10
PSz(N) / 3-11
PSz(N) / 3-12
PSz(N) / 3-13
PSz(N) / 3-14
PSz(N) / 3-15
------------------
Wydanie 1 /2011
Zmiana Nr 0
PSz(N) / 0-7
ROZDZIAŁ 0
0.7
W LOTACH NOCNYCH
AEROKLUB
POLSKI
STOSOWANA TERMINOLOGIA I ZNACZENIE SKRÓTÓW
0.7.1 Wykaz stosowanych definicji i określeń:
Czas lotu (tzw. NALOT) na samolocie (plane flight time) – oznacza całkowity czas od momentu
kiedy samolot rozpocznie poruszanie się za pomocą własnego napędu w celu wykonania startu
do lotu do momentu zatrzymania się na miejscu postoju po zakończonym locie.
Czas lotu jako szkolony pilot dowódca (SPIC) (Student pilot-in-command) – oznacza czas lotu,
w którym instruktor lotniczy jedynie obserwuje (nadzoruje) ucznia-pilota pełniącego obowiązki
dowódcy i nie ma wpływu na lot, ani nie steruje samolotem.
Czas lotu samodzielnego (PIC) (Pilot-in-command) – oznacza czas lotu kiedy pilot szkolony jest
jedyną osobą na pokładzie statku powietrznego.
Czas lotu szkolnego – czas lotu samolotu liczony od chwili rozpoczęcia rozbiegu do momentu
zatrzymania po zakończonym dobiegu .
Czas lotu szkolnego z instruktorem (DUAL) (Dual instruction time) – oznacza czas lotu, podczas
którego prowadzone jest szkolenie w zakresie pilotażu i innych czynności pilota w locie przez
odpowiednio upoważnionego instruktora, który w tym locie jest dowódcą statku powietrznego.
Czas lotu wg wskazań przyrządów (Instrument flight time) – oznacza czas lotu, w którym
pilotowanie albo pilotowanie i nawigowanie statku powietrznego w powietrzu odbywa się
wyłącznie wg wskazań przyrządów, bez wykorzystania zewnętrznych punktów odniesienia.
Czas lotu z widocznością – oznacza czas lotu, w którym co najmniej pilotowanie statku
powietrznego odbywa się wg zewnętrznych punktów odniesienia.
ĆWICZENIE (wyraz pisany dużymi literami - w skrócie: ĆW) – element systematyczny
ZADANIA, obejmujący całość zaleceń dotyczących szkolenia w szczegółowym rodzaju lotów.
Ćwiczenie (wyraz pisany małymi literami) – działanie lub fragment działania uczestnika szkolenia
na ziemi albo w locie, w celu nabycia lub doskonalenia wiadomości lub umiejętności lotniczych.
Dowódca statku powietrznego – pilot wyznaczony zgodnie z przepisami do pełnienia
czynności dowódcy statku powietrznego.
Egzamin praktyczny (Skill test) – oznacza egzaminy praktyczny polegający na wykazaniu
umiejętności wymaganych dla wydania licencji, uprawnień lub upoważnień, łącznie z takim
egzaminem ustnym, jaki egzaminator uzna za stosowny.
Instrukcja Użytkowania w Locie (w skrócie: Instrukcja AFM) – oznacza instrukcję, związaną
ze świadectwem zdatności do lotu, zawierającą ograniczenia w ramach których statek
powietrzny jest uznawany za zdatny do lotu, oraz instrukcje i informacje niezbędne członkom
załogi lotniczej dla bezpiecznego użytkowania statku powietrznego.
Instrukcja Szkolenia (w skrócie: ISz) – oznacza podstawowy dokument regulaminowy,
dydaktyczny, nadrzędny w stosunku do programów szkolenia i Instrukcji Operacyjnej,
zawierający zakresy szkolenia prowadzonego w organizacji, zasady i procedury jego organizacji
oraz kontroli postępów i wyników szkolenia, podstawowe zasady dydaktyczne-metodyczne,
stosowane w organizacji, zakresy obowiązków i uprawnień organizacyjnych i dydaktycznych
personelu kierowniczego a także zasady i procedury dyscyplinarne.
PSz(N) / 0-8
Wydanie 1 /2011
Zmiana Nr 0
AEROKLUB
POLSKI
W LOTACH NOCNYCH
ROZDZIAŁ 0
Instrukcja Operacyjna (w skrócie: IO) – oznacza dokument regulaminowy - operacyjny,
zawierający zasady i procedury operacyjne mające zastosowanie przy organizowaniu
i wykonywaniu lotów szkoleniowych, określa obowiązki operacyjne osób funkcyjnych
organizacji szkolenia, pełniących funkcje kierownicze i wykonawcze oraz obowiązki dowódcy
statku powietrznego i członków załogi w lotach szkoleniowych.
Instrukcja Wykonywania Lotów i Skoków (w skrócie: IWLiS) – w Aeroklubie Polskim
spełnia rolę Instrukcji Operacyjnej.
Instruktor Szkolenia Teoretycznego (GI) (Ground Instruktor) – osoba prowadząca szkolenie
teoretyczne w organizacji/ośrodku.
Instruktor Szkolenia Praktycznego (FI) (Flight Instructor), zwany również Instruktorem
Pilotażu – osoba prowadząca szkolenie praktyczne na samolotach, która może występować jako:
 Instruktor szkolący (główny, prowadzący) – instruktor odpowiedzialny za szkolenie
praktyczne szkolonego pilota, wyznaczony przez Szefa Szkolenia (HT);
 Instruktor współpracujący (kooperujący) – instruktor wyznaczony przez Szefa Szkolenia
(HT) do współpracy z instruktorem szkolącym w szkoleniu praktycznym szkolonego pilota;
 Instruktor nadzorujący – instruktor nadzorujący lot(y) samodzielny(e) szkolonego pilota;
 Instruktor sprawdzający – instruktor przeprowadzający sprawdzenie w locie szkolonego
pilota, wyznaczony przez Szefa Szkolenia (HT);
 Instruktor egzaminujący – instruktor przeprowadzający egzamin praktyczny szkolonego
pilota, wyznaczony przez Szefa Szkolenia (HT).
Kandydat do szkolenia – osoba ubiegająca się o dopuszczenie do szkolenia lotniczego.
Kandydat do uzyskania uprawnienia – pilot lub uczeń-pilot ubiegający się o uzyskanie
kwalifikacji do wykonywania specjalnych rodzajów lotów, będąca w trakcie szkolenia.
Kierownik startu (lotów) – osoba sprawująca nadzór nad ruchem lotniczym na lotnisku
niekontrolowanym, lądowisku lub innym miejscu przystosowanym do startów i lądowań statków
powietrznych oraz w ich strefach (o ile występują).
Lot nocny VFR – lot wykonywany w nocny zgodnie z przepisami dla lotów z widocznością.
W przestrzeni kontrolowanej wykonywany jest jako lot nocny specjalny (VFR NOC SPEC).
Loty szkoleniowe – wspólne określenie, obejmujące loty związane ze szkoleniem:
 loty szkolne – celem ich jest opanowanie umiejętności lotniczych przez szkolonego;
 loty egzaminacyjne – celem ich jest sprawdzenie opanowania wymaganych umiejętności
i zaliczenie etapu (fazy szkolenia) lub całego szkolenia, lub dopuszczenie do lotów
samodzielnych;
 loty doskonalące (treningowe) – których celem jest doskonalenie, utrwalenie lub utrzymanie
nabytych umiejętności.
Nadzór instruktorski nad samodzielnymi lotami szkoleniowymi – zespół czynności w
zakresie sprawowania bieżącego nadzoru operacyjnego w odniesieniu do samodzielnych lotów
szkoleniowych, w fazie ich przygotowywania, wykonywania i wykonywania czynności po tych
lotach.
Noc (Night) - określony urzędowo okres czasu pomiędzy końcem zmroku a początkiem świtu,
lub w inny sposób wyrażony okres czasu pomiędzy zachodem a wschodem słońca.
Wydanie 1 /2011
Zmiana Nr 0
PSz(N) / 0-9
ROZDZIAŁ 0
W LOTACH NOCNYCH
AEROKLUB
POLSKI
Ośrodek Szkolenia Lotniczego - (w skrócie: Ośrodek) lub (FTO) (Fligft Training Organization) –
oznacza certyfikowany ośrodek szkolenia lotniczego oferujący i prowadzący szkolenie lotnicze
do uzyskania odpowiednich licencji lub dodatkowych uprawnień.
Organizacja Szkolenia Lotniczego - (w skrócie: Organizacja) lub (CTO) (Fligft Training
Organization) ) – oznacza certyfikowaną organizację szkolenia lotniczego prowadzącą szkolenie
lotnicze do uzyskania odpowiednich licencji lub dodatkowych uprawnień swoich członków.
Pilot-dowódca - (PIC) (Pilot-in-command) – oznacza pilota odpowiedzialnego za użytkowanie
i bezpieczeństwo statku powietrznego w czasie lotu.
Pilot samolotowy turystyczny (PPL(A)) (Private pilot) – pilot posiadający licencję, która
zabrania mu pilotowania statku powietrznego użytkowanego w lotach, za które pobierane jest
wynagrodzenie.
Program Szkolenia - (PSz) – oznacza dokument regulaminowy - dydaktyczny, określający
zakres szkolenia teoretycznego lub praktycznego (na ziemi i w locie), zawierający w odniesieniu
do szkolenia teoretycznego wykaz przedmiotów, tematów i haseł tematycznych oraz minimalne
liczby godzin zajęć i kryteria zaliczeniowe a w odniesieniu do szkolenia praktycznego szczegółowe zakresy szkolenia na ziemi (przygotowania naziemnego do lotów) i szkolenia
w locie ujęte w ZADANIACH i ĆWICZENIACH, wraz z określeniem ilości i czasu lotów
szkoleniowych, wymaganych warunków szkolenia a także wskazówki metodyczne i kryteriami
zaliczeniowe.
Przelot (cross country flight) – lot, który przebiega w części poza przestrzeniami, w których
odbywa się ruch nadlotniskowy (CTR, TMA, ATZ i inne) lub jest związany z lądowaniem
w innym miejscu (lotnisku, lądowisku), niż wykonano start do tego lotu. Przelot może być
również wykonany z lądowaniem w miejscu, w którym odbył się start. Może być również
nazywany jako lot po trasie lub lot nawigacyjny.
Przygotowanie naziemne do lotów (alternatywne określenie - Szkolenie naziemne) – szkolenie
na ziemi, obejmujące różnego rodzaju zajęcia dydaktyczne, których celem jest nauczanie
czynności lotniczych pilota, wykonywanych na ziemi, a także czynności wykonywanych
w locie, w takim stopniu, w jakim jest to możliwe na ziemi (przez opanowanie przez uczniapilota szkolenia wiedzy stosowanej, dotyczącej wykonywania czynności lotniczych w locie).
Samolot z załogą jednoosobową (Single-pilot aircraft) – oznacza statek powietrzny dopuszczony
do użytkowania z minimalną załogą składającą się z jednego pilota.
Sprawdzian umiejętności (Proficiency check) – oznacza wykazanie umiejętności wymaganych
dla przedłużenia lub wznowienia ważności uprawnień, łącznie z takim egzaminem ustnym, jaki
egzaminator uzna za stosowny.
Szef Szkolenia Praktycznego (CFI) – (Chief Flying Instructor) – osoba kierująca całokształtem
szkolenia praktycznego w organizacji/ośrodku i działalnością instruktorów szkolenia
praktycznego i symulatorowego.
Szef Szkolenia Teoretycznego (CGI) – (Chief Ground Instructor) – osoba kierująca całokształtem
szkolenia teoretycznego w organizacji/ośrodku i działalnością instruktorów szkolenia
teoretycznego.
Szef Szkolenia (HT) ( Head of Training) – osoba kierująca całokształtem szkolenia lotniczego
w organizacji/ośrodku, zarówno teoretycznego i praktycznego.
PSz(N) / 0-10
Wydanie 1 /2011
Zmiana Nr 0
AEROKLUB
POLSKI
W LOTACH NOCNYCH
ROZDZIAŁ 0
Szkolenie praktyczne – szkolenie, obejmujące szkolenie naziemne i szkolenie w locie, którego
celem jest opanowanie przez jego uczestnika umiejętności wykonywania czynności lotniczych
pilota, (zarówno wykonywanych na ziemi, jak i wykonywanych w powietrzu), wymaganych na
uzyskanie licencji pilota lub uprawnienia wpisywanego do niej lub potwierdzanego w inny
sposób.
Szkolenie teoretyczne – szkolenie, którego celem jest opanowanie przez jego uczestnika
wiadomości wymaganych na uzyskanie licencji pilota lub uprawnienia wpisywanego do niej lub
potwierdzanego w inny sposób.
Szkolenie trybem równoległym – określenie odnoszące się do cyklu szkolenia, w którym
szkolenie teoretyczne jest prowadzone w zasadzie równolegle ze szkoleniem praktycznym
a poszczególne jego etapy muszą być poprzedzane zaliczeniem odpowiednich przedmiotów lub
tematów szkolenia teoretycznego przez uczestnika szkolenia.
Szkolenie w locie – szkolenie podczas lotu lub kołowania statku powietrznego a także w kabinie
treningowej, w symulatorze lotu lub innym aprobowanym urządzeniu treningowym.
Szkolony – uczeń-pilot lub pilot odbywający szkolenie teoretyczne i praktyczne wg jednego
z programów szkolenia
Typ statku powietrznego (Type (of aircraft) – oznacza wszystkie statki powietrzne o takiej samej
podstawowej konstrukcji i jej wszystkich modyfikacji, z wyjątkiem takich modyfikacji które
skutkują zmianami w obsłudze, charakterystykach lotu lub w składzie załogi lotniczej.
Uczeń-pilot – osoba odbywający szkolenie praktyczne w organizacji/ośrodku.
Uprawnienie wpisywane do licencji (Rating) – oznacza wpis w licencji potwierdzający
uprawnienia jej posiadacza do wykonywania określonych czynności lotniczych, niewynikających
z samej licencji bez tego wpisu.
Wznowienie ważności (np. uprawnienia lub upoważnienia) - (Renewal (of e.g. a rating or
approval) – działanie administracyjne podjęte po upływie ważności uprawnienia wpisanego
do licencji lub zezwolenia, które po spełnieniu określonych wymagań, wznawia uprawnienia
wynikające z tego uprawnienia wpisanego do licencji lub zezwolenia na dalszy, określony okres
czasu.
ZADANIE (wyraz pisany dużymi literami) – element systematyczny części programu szkolenia
dotyczącej szkolenia praktycznego, obejmujący całość zaleceń dotyczących szkolenia
w ogólnym rodzaju lotów (np. w lotach wg IFR, w lotach nocnych VFR itp.)
Zadanie (wyraz pisany małymi literami) – to zadanie w rozumieniu tego wyrazu w szkolnictwie.
Zadanie lotu (wyrazy pisane małymi literami) – planowany przebieg lotu, ustalony albo zadany
przez instruktora do wykonania uczestnikowi szkolenia.
------------------
Wydanie 1 /2011
Zmiana Nr 0
PSz(N) / 0-11
ROZDZIAŁ 0
0.8
AEROKLUB
POLSKI
W LOTACH NOCNYCH
OKREŚLENIA FORMALNE
MOŻE - oznacza zgodę na postępowanie określone w danym przepisie albo też dopuszczalność
postępowania innego niż określone w tym przepisie.
MUSI – oznacza nakaz postępowania zgodny z danym przepisem i niedopuszczalność
postępowania innego niż określone w tym przepisie.
NAKAZ – informacja o sposobie bezwarunkowo obowiązującego postępowania.
NALEŻY – oznacza obowiązek postępowania zgodnego z nakazem zamieszczonym
w danym przepisie (określenia tego używa się przy formułowaniu przepisów stanowiących
nakaz).
NIE MOŻE – oznacza brak zgody na postępowanie określone w przepisie lub zakaz
określonego postępowania.
NIE MUSI - oznacza dopuszczalność postępowania innego niż określone w przepisie.
NIE NALEŻY – oznacza niedopuszczalność postępowania określonego w przepisie.
NIE POWINIEN – oznacza, że postępowanie określone w danym przepisie jest wysoce
niepożądane, jednakże ostateczny wybór odpowiedniego sposobu postępowania pozostawia się
adresatowi tego przepisu.
NIE WOLNO – oznacza zakaz postępowania w sposób określony w danym przepisie.
NIE WYMAGA – oznacza dopuszczalność niedopełnienia obowiązku(ów) albo niespełnienia
warunku(ów) określonych w danym przepisie.
NIEZWŁOCZNIE – oznacza nakaz podjęcia postępowania określonego w danym przepisie, tak
szybko jak to jest możliwe w danej sytuacji – bez zbędnej zwłoki.
POWINIEN - oznacza, że postępowanie określone w danym przepisie jest wysoce pożądane,
jednakże ostateczny wybór sposobu postępowania pozostawia się adresatowi danego przepisu
(określenia tego używa się przy formułowaniu przepisu zawierającego zalecenie).
POSTĘPOWANIE – oznacza zarówno działanie jak i powstrzymanie się od działania
(zaniechanie).
WOLNO – oznacza dopuszczalność postępowania określonego w danym przepisie.
WYMAGA – oznacza nakaz dopełnienia obowiązku(ów) albo spełnienia warunku(ów)
określonych w danym przepisie (określenia tego używa się przy formułowaniu przepisów
stanowiących nakaz).
ZALECENIE – oznacza informację o sposobie wysoce pożądanego działania, jednak nie
stanowiącą nakazu albo zakazu, dopuszczającą działanie odmienne.
ZOBOWIĄZANY(A) JEST – oznacza to samo co MUSI.
0.9
WYKAZ SKRÓTÓW STOSOWANYCH W PROGRAMIE
Wykaz aktualnych kodów i skrótów znajduje się podręczniku KODY i SKRÓTY ICAO –
DOC 8400.
------------------
PSz(N) / 0-12
Wydanie 1 /2011
Zmiana Nr 0
AEROKLUB
POLSKI
PROGRAM SZKOLENIA
SAMOLOTOWEGO W LOTACH NOCNYCH
ROZDZIAŁ 1
ROZDZIAŁ 1
ZASADY OGÓLNE
1.1
ZAKRES I CEL SZKOLENIA W LOTACH NOCNYCH
1.1.1 Program Szkolenia Samolotowego w Lotach Nocnych został opracowany w oparciu
o przepisy i wytyczne zawarte w obowiązujących przepisach, w tym JAR FCL 1, Aneksu 1
do Konwencji o Międzynarodowym Lotnictwie Cywilnym oraz przepisy krajowe.
1.1.2 Program określa zakres wymaganego szkolenia do uzyskania przez szkolonego pilota lub
ucznia-pilota podstawowych umiejętności i praktyki wykonywania lotów w nocy,
koniecznego do ubiegania się o wpis do licencji uprawniający do wykonywania „lotów
nocnych VFR, zgodnie z przepisami JAR FCL 1.125 (c).
1.1.3 Program umożliwia i określa również zakres rozszerzenia, doskonalenia i utrzymania
nabytych wcześniej, zgodnie z przepisami JAR FCL 1.125 (c) kwalifikacji do wykonania
lotów nocnych VFR w tym szczególnie po trasach nawigacyjnych w nocy.
1.2
WYMAGANIA STAWIANE KANDYDATOM DO SZKOLENIA WG PROGRAMU
1.2.1 Wymagania progowe wobec kandydatów do szkolenia
1. Do szkolenia w lotach nocnych VFR wg ZADANIA (N) może być dopuszczona osoba,
która, oprócz wymogów formalnych spełnia następujące warunki:
a) posiada ważną licencję pilota co najmniej - PPL(A), lub ukończyła szkolenie
praktyczne do licencji pilota PPL(A), zgodnie z JAR FCL 1.125(a)(b).
UWAGA ! Osoba szkolona nie posiadająca jeszcze licencji pilota PPL(A) może być
dopuszczona do szkolenia praktycznego tylko w zakresie ĆWICZEŃ N/1÷N/8.
Pozostałe ĆWICZENIA zadania można realizować dopiero po uzyskaniu licencji.
b) posiada kwalifikacje do lotów na typie samolotu, na którym ma być szkolona
w nocy, zgodnie z wymogami organizacji/ośrodka oraz wykonała na nim
co najmniej 5 startów i lądowań w okresie 14 dni poprzedzającym rozpoczęcie
szkolenia.
2. Dokumenty, jakie musi przedłożyć kandydat do szkolenia dla potwierdzenia spełnienia
wymaganych warunków progowych:
a) kopia ważnej licencji PPL(A), lub dokument stwierdzający ukończenie szkolenia
teoretycznego i praktycznego do licencji PPL(A), zgodnego z JAR FCL 1.125(a)(b),
b) ważne orzeczenie lotniczo-lekarskiego klasy 1 lub 2, potwierdzające posiadanie
wymaganego stanu sprawności psychofizycznej - zgodnie z JAR FCL 1.095 lub
1.105,
c) dokument określający kwalifikacje i praktykę lotniczą (książka pilota, karty lub
książka przebiegu szkolenia do licencji PPL(A),
d) oświadczenie kandydata o wyrażeniu zgody na gromadzenie i przetwarzanie jego
danych osobowych wymaganych w Organizacji/Ośrodku związanych z szkoleniem,
jego kontynuowaniem oraz wymaganych ze względu na przepisy licencjonowania
lub nadawania uprawnień lotniczych.
e) inne dodatkowe, wymagane przez Szefa Szkolenia (HT) organizacji/ośrodka.
Wydanie 1 / 2011
Zmiana Nr 0
INFORMACJE OGÓLNE
PSz(N) / 1-1
ROZDZIAŁ 0
PROGRAM SZKOLENIA
SAMOLOTOWEGO W LOTACH NOCNYCH
AEROKLUB
POLSKI
1.2.2 Inne, dodatkowe wymagania wobec kandydatów do szkolenia:
a) jeżeli kandydat jest osobą niepełnoletnią, musi posiadać pisemne zezwolenie rodziców
albo opiekunów prawnych na szkolenie w zakresie powyższego programu,
b) jeżeli kandydat nie posiada obywatelstwa polskiego i nie jest obywatelem jednego
z krajów Unii Europejskiej, musi spełniać warunki określone w rozporządzeniu z dnia
7 sierpnia 2003 r. w sprawie szkolenia lotniczego oraz uzyskiwania licencji przez
cudzoziemców (D.U. Nr 156, poz. 1524) z późniejszymi zmianami.
1.3
ZASADY STOSOWANIA SKRÓTÓW I ZAKRESY SZKOLENIA
1.3.1 Dopuszczalne skróty w szkoleniu teoretycznym
Szkolenie w lotach nocnych nie wymaga realizacji szkolenia teoretycznego.
1.3.2 Dopuszczalne skróty i zakresy szkolenia praktycznym
1. Podczas szkolenia praktycznego nie stosuje się żadnych skrótów w szkoleniu ze
względu na posiadane kwalifikacje.
1. Dopuszcza się minimalny zakres szkolenia (etap podstawowy) w zakresie ĆWICZEŃ
N/1 ÷ N/8, ukończenie których spełnia wymagania przepisu JAR FCL 1.125 (c)
„Kwalifikacje do lotów nocnych”.
2. W przypadku chęci wykonywania lotów nocnych VFR w ramach działalności
aeroklubu przez pilotów, którzy uzyskali uprawnienie do lotów nocnych VFR wg. JAR
FCL 1.125 (c), muszą oni odbyć i ukończyć szkolenie doskonalące (etap dodatkowy)
w zakresie lotów nocnych VFR nawigacyjnych, określone ĆWICZENIACH N/9 ÷
N/10 Programu lub innego, uznanego przez Szefa Szkolenia (HT).
1.4
STOSOWANIE JĘZYKA ANGIELSKIEGO W SZKOLENIU
1.4.1 Podstawowym językiem w szkoleniu teoretycznym i praktycznym jest język polski.
1.4.2 Ze względu na powszechnie używanie w lotnictwie cywilnym języka angielskiego jako
języka międzynarodowego, dopuszcza się również stosowanie tego języka w szkoleniu
teoretycznym i praktycznym kierując się poniżej podanymi zasadami:
a) szkolenie teoretyczne może być prowadzone w języku angielskim dla słuchaczy
posługujących się tym językiem w stopniu umożliwiającym aktywne uczestnictwo
w zajęciach i zapewnione jest posługiwanie się podręcznikami i innymi materiałami
szkoleniowymi angielskojęzycznymi,
b) równoległe nauczanie lotniczego języka angielskiego może być prowadzone wg
oddzielnie opracowanego i zatwierdzonego Programu Nauki Języka Angielskiego Lotniczego,
c) szkolenie praktyczne może być prowadzone w języku angielskim dla szkolonych
pilotów posługujących się tym językiem w stopniu umożliwiającym aktywne
uczestnictwo w przygotowaniu naziemnym do lotów i ich trakcie oraz posiadających
podstawową znajomość prowadzenia korespondencji radiowej
w języku angielskim,
d) w przypadku zaistnienia rzeczywistej sytuacji szczególnej lub niebezpiecznej
obowiązuje stosowanie języka polskiego.
PSz(N) / 1-2
INFORMACJE OGÓLNE
Wydanie 1 / 2011
Zmiana Nr 0
AEROKLUB
POLSKI
W LOTACH NOCNYCH
ROZDZIAŁ 2
ROZDZIAŁ 2
SZKOLENIE PRAKTYCZNE
2.1
ETAPY SZKOLENIA I PODSTAWOWE ZALECENIA METODYCZNE
2.1.1 Szkolenie praktyczne w lotach nocnych podzielone jest na etapy:
1. Podstawowy - spełniający minimalne wymagania przepisów JAR FCL 1.125 (c),
którego ukończenie umożliwia uzyskanie wpisu do licencji uprawniającego do
wykonywania lotów nocnych VFR (CWICZENIA N/1 do N/8).
2. Pełny - rozszerzający posiadane już kwalifikacje do wykonywania lotów nocnych,
uzyskanych zgodnie z przepisami JAR FCL 1.125 (c), o loty nocne nawigacyjne
łącznie z lądowaniami na innych lotniskach niż lotnisko startu.
2.1.2 Podstawowe zalecenia metodyczne wynikające z zakresu szkolenia
1. Szkolenie praktyczne w lotach nocnych nie wymaga realizacji oddzielnego szkolenia
teoretycznego. Dlatego też niezbędną wiedzę stosowaną w zakresie tematyki
dotyczącej lotów nocnych należy przekazać szkolonemu w trakcie rozszerzonego,
pełnego przygotowania do wykonywania lotów prowadzonego przez instruktora
szkolącego.
2. Szkolenie w lotach nocnych w każdym z etapów powinno zawierać:
a) przygotowanie naziemne do realizacji danego ĆWICZENIA,
b) planowanie i wstępne przygotowanie do lotów,
c) bezpośrednie przygotowanie do lotów,
d) wykonywanie i omówienie lotów.
3. Instruktor szkolący powinien zwrócić szczególną uwagę na:
a) ugruntowanie u szkolonego pilota umiejętności samodzielnego przygotowania się
do wykonywania lotów, oceny zdatności samolotu wraz z wyposażeniem na
podstawie dokumentacji oraz wykonanych przeglądów i prób funkcjonalnych,
b) kształcenie nawyków poprawnego i skutecznego działania przy wykonywaniu
normalnych czynności w locie i procedur pilotażowych z zachowaniem marginesów
bezpieczeństwa,
c) nauczenie i przygotowanie szkolonego pilota do poprawnego działania w sytuacjach
szczególnych, awaryjnych i niebezpiecznych przez wymaganie znajomości zasad
postępowania w takich sytuacjach, oraz przez praktyczne ćwiczenie w lotach
dwusterowych, tych sytuacji, które mogą być w locie symulowane,
d) rozwijanie decyzyjności szkolonego pilota, opartej na krytycznej samoocenie
możliwości, wynikających z aktualnego poziomu umiejętności pilotażowych i
nawigacyjnych, oraz aktualnego stanu psychofizycznego,
e) eliminowanie u szkolonego pilota błędów systematycznych, nawet jeżeli nie
zagrażają bezpieczeństwu lotu, aby nie przerodziły się w nawyki nieprawidłowego
pilotażu, lub nawyki innego nieprawidłowego działania.
3. Dbałość szkolonego pilota o samolot, jego wyposażenie oraz sprzęt pomocniczy
i ratowniczy.
2.1.3 Kierownictwo szkolenia i instruktorzy szkolący winni reagować na każdy przypadek
naruszenia przepisów regulaminu uczestnika szkolenia i na każdy akt nierozwagi,
wyjaśniając skutki, jakie mogły by być tym spowodowane oraz w razie potrzeby, stosując
odpowiednie sankcje dyscyplinarne, przewidziane w regulaminie szkolenia.
Wydanie 1 / 2011
Zmiana Nr 0
PSz(N) / 2-1
ROZDZIAŁ 2
2.2
W LOTACH NOCNYCH
AEROKLUB
POLSKI
SZCZEGÓŁOWE ZASADY I NORMY OBCIĄŻENIA UCZESTNIKA
2.2.1 Normy obciążania szkolonego w lotach nocnych.
1. Maksymalną dzienną ilość i czas wykonywania lotów szkolnych z instruktorem oraz
samodzielnych, określa instruktor szkolący lub nadzorujący z uwzględnieniem
predyspozycji i samopoczucia szkolonego pilota, etapu szkolenia i warunków
atmosferycznych oraz norm czasów lotów określonych w rozporządzeniu Ministra
Infrastruktury z dnia 13 grudnia 2002 r. z późniejszymi zmianami, chyba że w treści
poszczególnych ĆWICZEŃ podano inne ograniczenia.
2. Ograniczenia długoterminowe określa się sumując ograniczenia dzienne z pkt.1 dla:
- 7 kolejnych dni, jako sumę ograniczeń z 6 kolejnych dni;
- miesiąca kalendarzowego lub 30 kolejnych dni, jako sumę ograniczeń 24 dni.
3. Jeżeli instruktorem szkolącym jest posiadacz ograniczonego uprawnienia instruktora
pilotażu - FI(A)R, zaleca się, aby decyzje w sprawie dobowych ilości i czasu lotów
były uzgadniane z instruktorem prowadzącym nadzór nad tym szkoleniem, zgodnie
z JAR FCL 1.335 (b).
2.2.2 Normy odpoczynku szkolonego w lotach nocnych.
1. Podczas lotów szkolnych z instruktorem i samodzielnych decyzję o zastosowaniu
przerwy na odpoczynek i czas jej trwania podejmuje instruktor szkolący lub
nadzorujący. Decyduje on również o zastosowaniu procedury natychmiastowego
startu po lądowaniu – tzw. T&G.
2. Powinien on brać pod uwagę takie czynniki jak specyfikę wykonywanych lotów
w nocy, zaawansowanie szkolenia, warunki atmosferyczne oraz predyspozycje
szkolonego pilota w danej chwili.
3. Jeżeli instruktorem szkolącym jest posiadacz ograniczonego uprawnienia instruktora
pilotażu - FI(A)R, zaleca się, aby on swoje decyzje uzgadniał z instruktorem
prowadzącym nadzór nad tym szkoleniem, zgodnie z JAR FCL 1.335 (b).
2.3
ILOŚCI I CZASY LOTÓW W POSZCZEGÓLNYCH ĆWICZENIACH
2.3.1 Zasady interpretacji ilości i czasu lotów
1. Określone w poszczególnych ĆWICZENIACH ilości i czasy lotów z instruktorem lub
samodzielnych należy traktować jako ilości minimalne.
2. W przypadku, gdy w poszczególnych ĆWICZENIACH nie określono ilości lotów,
ilość lotów koniecznych do wykonania określa instruktor szkolący lub nadzorujący
FI(A) z uwzględnieniem wskazówek dla danego ĆWICZENIA.
3. Czasy poszczególnych lotów w ĆWICZENIACH (o ile nie zostały określone) ustala
wg potrzeb instruktor szkolący lub nadzorujący, tak aby była zapewniona realizacja
założeń szkoleniowych danego ĆWICZENIA.
UWAGA! Przy określaniu mogą być również uwzględnione poniższe zalecenia:
a) czas lotu po kręgu nadlotniskowym powinien wynosić ok. 46 minut,
b) minimalny czas nauczania elementów pilotażu podczas lotu w strefie powinien
wynosić 15 minut.
c) minimalny czas lotu nawigacyjnego (przelotu) będzie wynosił 30 minut.
PSz(N) / 2-2
Wydanie 1 / 2011
Zmiana Nr 0
AEROKLUB
POLSKI
W LOTACH NOCNYCH
ROZDZIAŁ 2
4. W przypadku, gdy szkolony pilot po wykonaniu minimalnej określonej ilości lotów nie
opanował w wymaganym zakresie wszystkich elementów pilotażu i procedur,
instruktor szkolący jest zobowiązany i upoważniony do podjęcia decyzji o zwiększeniu
ilości lotów dwusterowych, koniecznych do wykonanie dla poprawnego nauczenia
szkolonego pilota wszystkich wymaganych elementów i procedur.
5. Podawane w tabelach oraz w „ogólnych założeniach lotów” poszczególnych
ĆWICZEŃ zapisy czasu lotu(ów) należy odczytywać w sposób następujący:
- 0.30  czas lotu 30 minut
- 1.30  czas lotu 1 godz. 30 minut.
2.4
SAMOLOTY, MIEJSCA SZKOLEŃ I WARUNKI METEOROLOGICZNE
2.4.1 Statki powietrzne używane do szkolenia specjalistycznego
1. Szkolenie praktyczne może być prowadzone na samolotach jednosilnikowych,
tłokowych, lądowych z silnikiem tłokowym, dopuszczonym do wykonywania lotów
nocnych VFR, zgodnie z odrębnymi przepisami.
2. Szkolenie praktyczne może się odbywać na statkach powietrznych które:
a) spełniają wymagania w zakresie zarządzania ciągłą zdatnością do lotu (wymagania
PART M podczęść G),
b) spełniają wymagania w zakresie obsługi technicznej (wymagania PART M podczęść F lub PART 145).
2.4.2 Typy urządzeń treningowych stosowanych w szkoleniu
W szkoleniu praktycznym w lotach nocnych nie stosuje się urządzeń treningowych.
2.4.3 Miejsca szkolenia (lotniska)
1. Loty należy wykonywać na lotnisku/lądowisku, spełniającym warunki zawarte
w Załączniku 1a do JAR-FCL 1.055 pkt. 27, w tym wyposażonego w światła drogi
startowej oraz na którym jest możliwe prowadzenie nadzoru instruktorskiego nad
lotami samodzielnymi uczniów-pilotów.
2. Dopuszcza się wykonywanie lotów nocnych w innych miejscach przystosowanych
do startu i lądowań statków powietrznych, nie będących lotniskami lub lądowiskami
a spełniającym warunki wymienione w Załączniku 1a do JAR-FCL 1.055 pkt. 27.
3. Starty i lądowania w lotach nocnych, w celach szkoleniowych i treningowych, mogą
się również odbywać przy uproszczonym oświetleniu drogi startowej i z użyciem
reflektora lądowania samolotu.
2.4.4
Warunki meteorologiczne
1. Loty nocne VFR należy wykonywać w warunkach meteorologicznych, nie gorszych niż:
a) pułap chmur - 500 m. (1700 ft) AGL;
b) widzialność w locie - 5 km.
c) w lotach powyżej wysokości 3000 ft (900 m) AMSL lub 1000 ft (300 m) AGL
w zależności co jest wyższe, loty wykonywać w warunkach VMC z zachowaniem
minimalnych widzialności w locie i odległości od chmur zgodnie z tab. Aneksu 2
ICAO.
2. Wiatr (kąt i prędkość): wg decyzji instruktora, w granicach dopuszczalnych ograniczeń
samolotu.
Wydanie 1 / 2011
Zmiana Nr 0
PSz(N) / 2-3
ROZDZIAŁ 2
2.5
W LOTACH NOCNYCH
AEROKLUB
POLSKI
SZKOLENIE W PROCEDURACH SZCZEGÓLNYCH, AWARYJNYCH
I NIEBEZPIECZNYCH ORAZ KONTROLA ICH OPANOWANIA
2.5.1 Zakresy odpowiedzialności.
1. Obowiązek czuwania i nadzoru nad utrzymaniem wysokiego poziomu bezpieczeństwa
wykonywanych lotów, w tym szkolenia w procedurach szczególnych i awaryjnych
spoczywa na Szefie Szkolenia (HT) i Szefie Szkolenia Praktycznego (CFI).
2. Za prawidłowe przeprowadzenie szkolenia w procedurach szczególnych, awaryjnych
i niebezpiecznych odpowiadają instruktorzy szkolący.
3. Każdy szkolony pilot jest obowiązany do utrzymania na wysokim poziomie oraz
podnoszenia swojej wiedzy i umiejętności z zakresu bezpieczeństwa wykonywania
lotów, w tym zachowania w sytuacjach szczególnych, awaryjnych i niebezpiecznych.
2.5.2 Wskazówki metodyczne nauczania procedur awaryjnych, ćwiczenia oraz kontrola
ich opanowania.
1. Szkolenie w opanowaniu procedur postępowania w sytuacjach szczególnych,
awaryjnych i niebezpiecznych jest integralną częścią szkolenia w lotach nocnych VFR.
Powinno ono zawierać co najmniej następujące elementy:
a) procedury awaryjne związane z konkretnym typem samolotu użytego do szkolenia,
b) postępowanie w przypadku utraty orientacji geograficznej, utraty łączności
radiowej z uwzględnieniem charakteru użytkowanego lotniska/lądowiska,
d) postępowanie w przypadku awarii silnika, oświetlenia i innych zespołów samolotu,
e) eksploatacja spadochronów ratowniczych oraz technika wykonywania skoku
ratowniczego (dotyczy lotów z wymaganym posiadaniem spadochronów).
2. Instruktor szkolący powinien szczególną uwagę zwrócić na:
a) podział sytuacji szczególnych, awaryjnych i niebezpiecznych na poważne
(naglące) wymagające natychmiastowego działania i te nie wymagające
niezwłocznej reakcji,
b) umacnianie wiary szkolonego pilota w skuteczność stosowania w praktycznym
działaniu w locie i na ziemi, wyuczonych procedur awaryjnych,
c) wyrabianie nawyków u szklonego pilota uzupełniania standardowej procedury po
ewentualnej awarii silnika o możliwe sposoby postępowania, wynikający z różnych
uwarunkowań z zachowaniem zasad bezpieczeństwa lotniczego.
3. Utrzymanie wysokiego poziomu nauczania procedur szczególnych i awaryjnych
podczas szkolenia praktycznego zapewnia się poprzez:
- samokształcenie (zapoznanie się z Instrukcją AFM);
- nabywanie oraz poszerzanie wiedzy i umiejętności w czasie zajęć w trakcie
szkolenia naziemnego (przygotowania do lotów, trening w kabinach, itp.);
- sprawdziany nabytej wiedzy i umiejętności,
- ćwiczenie postępowania w symulowanych sytuacjach szczególnych, awaryjnych
i niebezpiecznych podczas lotu.
4. Instruktor szkolący powinien nauczyć szkolonego pilota:
a) podczas przygotowania naziemnego - poprawnej i niezwłocznej odpowiedzi,
zawierającej wyliczenie wszystkich kolejnych czynności podczas awaryjnej
procedury dotyczącej danej sytuacji szczególnej, awaryjnej lub niebezpiecznej,
b) podczas szkolenia praktycznego - dokładnego wykonywania czynności procedury
awaryjnej we właściwej kolejności i we właściwym tempie.
PSz(N) / 2-4
Wydanie 1 / 2011
Zmiana Nr 0
AEROKLUB
POLSKI
W LOTACH NOCNYCH
ROZDZIAŁ 2
5. W trakcie wykonywanych lotów sprawdzających lub egzaminacyjnych instruktor
kontroluje między innymi znajomość postępowania w przypadku zaistnienia sytuacji
szczególnej, awaryjnej lub niebezpiecznej. W przypadku stwierdzenia niedostatecznej
ich znajomości procedur, zaleca on odpowiednie dodatkowe szkolenie, po którym
ponownie przeprowadza lot sprawdzający lub tylko jego część dotyczącą procedur
bezpieczeństwa (według jego decyzji).
2.6
KONTROLA WYNIKÓW I ZALICZANIE ETAPÓW SZKOLENIA.
2.6.1 Zasady i procedury kontroli postępów szkolenia.
Zgodnie z Instrukcją Szkolenia AP - Część 3 rozdz. 3
2.6.2 Decyzję o dopuszczeniu szkolonego pilota do kolejnego ĆWICZENIA podejmuje
instruktor szkolący FI(A) według własnej oceny postępów szkolenia korzystając z ustaleń
określonych w zasadach pozytywnego zaliczania ĆWICZEŃ.
UWAGA! Jeżeli instruktorem szkolącym jest instruktor z ograniczeniem - FI(A)R,
to loty sprawdzające w celu dopuszczenia do lotów samodzielnych oraz loty na
zakończenie etapu szkolenia wykonuje Szef Szkolenia (HT) lub wyznaczony przez
niego instruktor bez ograniczeń - FI(A).
2.7
KONTROLE PO PRZERWIE W LOTACH SAMODZIELNYCH
W przypadkach po wystąpieniu przerwy w wykonywanie lotów danego rodzaju, stosuje
się zasady i procedury kontroli umiejętności po zaistniałej przerwie w lotach
samodzielnych, zgodnie z Instrukcją Szkolenia AP - Część 3 rozdz. 3
2.8
SKALA OCEN I SZCZEGÓŁOWE KRYTERIA ICH WYSTAWIANIA
Zgodnie z Instrukcją Szkolenia AP - Część 3 rozdz. 3
2.9
DOPUSZCZALNE TOLERANCJE UTRZYMYWANIA WYMAGANYCH
PARAMETRÓW LOTU
2.9.1 Starty i lądowania oraz procedury odlotu i przylotu:
- prędkość w czasie startu, wznoszenia, podejścia i lądowania: +15 węzłów /–5 węzłów,
- wysokość wprowadzenia w pierwszy zakręt i wyprowadzenia z ostatniego zakrętu:
+150 ft (50 m.) / –100 ft (30 m.),
- utrzymywanie wysokość w locie prostym i w zakrętach: +/– 150 ft (+/– 50 m),
- celność przyziemienia wzglądem znaku T lub miejsca przyziemienia na drodze
startowej: +100 m. / – 50 m.; bez znaku T + 50150 m. za progiem pasa.
2.9.2 Podstawowe parametry lotu nawigacyjnego (przelotu):
- liniowe boczne odchylenie: +/– 5 km. (3 NM),
- utrzymywanie wysokość w locie prostym i w zakrętach: +/– 150 stóp (+/– 50 m),
- prędkość lotu poziomego: +/– 15 węzłów,
- utrzymywanie kierunku (lotu prostego, wyprowadzania z zakrętu): +/– 10,
- określenie ETA i zgłoszenie: +/– 5 minut a dla ruchu kontrolowanego +/– 3 minut.
2.9.3 Radionawigacja: radionamiary VOR: +/– 10, ADF: +/– 10.
UWAGA! Podane wyżej tolerancje utrzymywania wymaganych parametrów lotu
stanowią kryteria pomocnicze do oceny wyników szkolenia. Przy ocenie ich
utrzymywania należy brać pod uwagę występowanie turbulencji.
Wydanie 1 / 2011
Zmiana Nr 0
PSz(N) / 2-5
ROZDZIAŁ 2
W LOTACH NOCNYCH
AEROKLUB
POLSKI
------------------
PSz(N) / 2-6
Wydanie 1 / 2011
Zmiana Nr 0
AEROKLUB
POLSKI
W LOTACH NOCNYCH
ROZDZIAŁ 3
ROZDZIAŁ 3
3.1
ZADANIE (N) „LOTY NOCNE VFR”
3.1.1 Formy przygotowania naziemnego obejmują:
a) Samokształcenie, wykłady, konsultacje z wiedzy stosowanej i ćwiczenia,
b) Samodzielne przygotowanie szkolonego przy wykorzystaniu dostępnych pomocy,
c) Ćwiczenia praktyczne w zakresie przygotowania i sprawdzenia samolotu
3.1.2 Pełne przygotowanie naziemne realizacji ZADANIA (N)
1. Zakres przygotowania naziemnego (rozszerzonego) obejmuje poszerzenie wiedzy
stosowanej z następujących dziedzin :
a) Przepisy dotyczące wykonywania lotów nocnych VFR, oświetlenie (rozłożenie)
miejsca startu i lądowań do lotów nocnych.
b) Meteorologia: zjawiska niebezpieczne; prognozy na loty nocne; konsultacje
personelu latającego z synoptykiem.
c) Eksploatacja sprzętu: wymagania i właściwości eksploatacyjne sprzętu lotniczego
w lotach nocnych; wykorzystywanie oświetlenia samolotu i kabiny.
d) Nawigacja: właściwości prowadzenia nawigacji, prowadzenie i wznawianie
orientacji geograficznej, urządzenia radionawigacyjne i nawigacji satelitarnej GPS.
e) Człowiek-możliwości i ograniczenia: tematy związane z widzeniem nocnym, różnice
w odbieraniu bodźców w stosunku do pory dziennej, złudzenia w locie w nocy.
2. Zakres przygotowania powinien również obejmować:
a) Znajomość Instrukcji Operacyjnej lotniska, w zakresie lotów nocnych, w tym:
- rozmieszczenie świateł drogi startowej, rozłożenie startu do lotów nocnych (pełny
i uproszczony), oznakowanie przeszkód i dróg kołowania,
- orientacja usytuowania lotniska wobec punktów świetlnych, identyfikacja osiedli,
dróg, torów i położenia oraz oświetlenia lotniska zapasowego,
- wyposażenia radiokomunikacyjnego i radionawigacyjnego lotniska bazowego,
lotniska zapasowe, sposobu wznawiania orientacji,
- charakterystyczne obiekty i przeszkody wokół lotniska i ich nocne oznakowanie,
miejsca przydatne do wykonania przymusowego lądowania w pobliżu lotniska.
b) Znajomość Instrukcji Wykonywania Lotów (Operacyjnej) w zakresie:
- przygotowania i wykonywania lotów nocnych,
- przygotowanie samolotu do przelotu (paliwo, olej, wyposażenie dodatkowe,
dokumenty samolotu i inne wymagane na pokładzie samolotu);
- prowadzenia korespondencji radiowej w lotach nocnych.
c) Zasady korzystania z Instrukcji AFM i listy kontrolnej czynności.
d) Odmienność warunków widzenia obiektów orientacyjnych w nocy, różnice
pomiędzy nocą a dniem w spostrzeganiu i identyfikacji obiektów oraz konieczność
adaptacji wzroku i oszczędnego używania oświetlenia kabiny lub latarki ręcznej.
e) Trudność w ocenie położenia samolotu według horyzontu, horyzonty pozorne (linie
świetlne, chmury), zachowanie orientacji przestrzennej, złudzenia optyczne,
zaufanie do wskazań przyrządów pokładowych, wpływ oświetlenia kabiny na
zmianę odbieranego koloru map.
f) Techniki kołowania, technika startu i lądowania przy pełnym i ograniczonym
oświetleniu, lądowanie przy użyciu reflektora pokładowego.
Wydanie 1 / 2011
Zmiana Nr 0
LOTY NOCNE VFR
PSz(N) / 3-1
ROZDZIAŁ 3
W LOTACH NOCNYCH
AEROKLUB
POLSKI
f) Zasady zachowania orientacji geograficznej w lotach nadlotniskowych i po trasach,
w oparciu o znajomość i wykorzystanie:
- charakterystycznych orientacyjnych obiektów świetlnych w rejonie lotniska i tras;
- wyposażenia nawigacyjnego samolotu przy określeniu pozycji samolotu;
- systemu radarowego (pierwotnego i wtórnego);
- nawigacji (wybór map, wykreślanie trasy i linii pozycyjnych, obliczenia, czasy
odcinkowe i całego lotu, radionawigacja, określenia aktualnej pozycji i prędkości
podróżnej);
- sporządzania operacyjno-nawigacyjnego planu lotu i zasad wprowadzania zmian
w trakcie lotu oraz prowadzenie dziennika pokładowego.
3. W ramach przygotowania należy obowiązkowo omówić i sprawdzić opanowanie zasad
postępowania w sytuacjach szczególnych i niebezpiecznych takich jak:
- utrata orientacji przestrzennej i geograficznej i sposoby ich wznawiania;
- utrata łączności radiowej, awaria instalacji oświetlenia lotniska, awaria reflektora
pokładowego, świateł pozycyjnych, oświetlenia kabiny lub instalacji elektrycznej;
- pogorszenie się warunków meteorologicznych, w tym wystąpienie przyziemnej mgły
i sposobu wykorzystania lotniska zapasowego;
- przerwanego startu, przymusowego lądowania na lotnisku w nocy, awarii silnika
w locie nocnym, konieczność wykonania lądowania zapobiegawczego i skoku
ratowniczego.
4. Przeprowadzenie pełnego przygotowania naziemnego oraz jego zaliczenie należy
odnotować w dokumentacji przebiegu szkolenia.
3.1.2 Wskazówki organizacyjne i metodyczne
1. Kolejność realizacji poszczególnych ĆWICZEŃ jest obowiązkowa z uwzględnieniem
postanowień pkt. 8 i 9.
2. Instruktor szkolący w lotach nocnych musi posiadać dopuszczenie do szkolenia
w lotach nocnych, zgodnie z JAR FCL 1.330 (c).
3. Załoga samolotu powinna być wyposażona w ręczne latarki elektryczne oraz
spadochrony ratownicze (o ile konstrukcja foteli samolotu na to pozwala).
4. Podczas wykonywania lotów i przelotów w nocy należy wykorzystywać wszystkie
dostępne środki radionawigacyjne i urządzenia nawigacji satelitarnej. Użycie
odbiornika GPS nie powinno jednak stanowić podstawowej metody określenia pozycji
geograficznej.
5. Loty w nocy wykonuje się z utrzymywaniem obustronnej łączności radiowej.
6. Przed każdym lotem w nocy samolot musi posiadać zatankowaną ilość paliwa w ilości:
a) dla lotów z instruktorem - ilość niezbędną na wykonanie lotu (cyklu lotów), kołowania,
oczekiwania na ziemi oraz niezbędny zapas na co najmniej 45 minut lotu,
b) dla lotów samodzielnych i dla wszystkich lotów po trasie - ilość niezbędną na
wykonanie lotu (cyklu lotów), kołowania, oczekiwania na ziemi oraz niezbędny zapas
na co najmniej 60 minut lotu,
7. ĆWICZENIA od N/1 do N/8 muszą być wykonane na tym samym typie samolotu.
Jeżeli ĆWICZENIA od N/9 do N/10 mają być wykonane na innym typie samolotu, to
przed ich rozpoczęciem szkolony pilot musi odbyć szkolenie na tym typie w lotach
nocnych, wg. odpowiedniego programu.
PSz(N) / 3-2
LOTY NOCNE VFR
Wydanie 1 / 2011
Zmiana Nr 0
AEROKLUB
POLSKI
W LOTACH NOCNYCH
ROZDZIAŁ 3
8. Piloci, którzy uzyskali uprawnienia do lotów nocnych wg wymagań JAR FCL 1.125
(c), przed dalszym wykonywaniem lotów nocnych wg. wymagań obowiązujących
w Aeroklubie Polskim, muszą odbyć szkolenie uzupełniające i zrealizować:
a) przygotowanie naziemne do realizacji ZADANIA (N) (szczególnie tematy
związane z prowadzeniem nawigacji i radionawigacji w nocy),
b) loty sprawdzające w nocy według wskazówek do ĆWICZENIA N/8
c) loty szkoleniowe w nocy według ĆWICZEŃ N/9 i N/10.
UWAGA! Ostateczną decyzje o dopuszczeniu pilota, który posiada uprawnienia do
lotów nocnych wg wymagań JAR FCL 1.125(a)(b) do lotów w ramach działalności
lotniczej organizacji podejmuje Szef Szkolenia (HT).
9. Piloci, którzy uzyskali uprawnienia do tzw. „lotów nocnych nadlotniskowych” lub nie
posiadają wpisu do licencji uprawniającego do wykonywania lotów nocnych, w celu
uzyskania takiego wpisu muszą odbyć uzupełniające szkolenie teoretyczne i szkolenie
praktyczne w zakresie co najmniej CWICZEŃ N/2÷N/8 oraz chcąc wykonywać loty
nocne wg. wymagań obowiązujących w Aeroklubie Polskim muszą odbyć szkolenie
praktyczne w zakresie CWICZEŃ N/9 ÷ N/10.
3.2
ZESTAWIENIE ĆWICZEŃ ZADANIA (N)
I lo ś ć i łą c zn y c za s lot ó w
Nr
ćw.
Treść ĆWICZENIA
z instruktorem
(DUAL)
Ilość
Ilość
Czas
N/0
Przygotowanie samolotu, ocena jego zdatności
do lotów w nocy
N/1
Lot zapoznawczy w nocy
1
0.30
---
---
N/2
Loty szkoleniowe do strefy w nocy
1
0.30
---
---
N/3
Loty szkoleniowe po kręgu w nocy
10
1.00
---
---
N/4
Loty szkoleniowe po kręgu w nocy - procedury
nieudanego podejścia do lądowania
6
0.40
---
---
N/5
Loty sprawdzające po kręgu w nocy
2
0.15
---
---
N/6
Loty samodzielne po kręgu w nocy
---
---
5
0.30
N/7
Lot zapoznawczy po trasie nawigacyjnej w nocy
1
1.00
---
---
N/8
Lot egzaminacyjny do strefy i po kręgu w nocy
3
0.35
---
---
RAZEM minimum do JAR FCL 1.125
24
4.30
5
0.30
N/9
Loty po trasie nawigacyjnej w nocy
1
1.00
1
1.00
N/10
Loty po trasie nawigacyjnej w nocy z lądowaniem
na innym lotnisku
2
1.30
2
1.30
N/11
Loty doskonalące i kontrolne
wg potrzeb i decyzji instruktora
RAZEM
Wydanie 1 / 2011
Zmiana Nr 0
Czas
samodzielnie
(PIC)
wg potrzeb
27
7.00
8
3.00
35 lotów w czasie 10.00
LOTY NOCNE VFR
PSz(N) / 3-3
ROZDZIAŁ 3
3.3
W LOTACH NOCNYCH
AEROKLUB
POLSKI
ĆWICZENIE N/0
PRZYGOTOWANIE SAMOLOTU, OCENA JEGO ZDATNOŚCI
DO LOTÓW W NOCY
Przygotowanie naziemne do ćwiczeń praktycznych obejmuje:
1. Sprawdzenie znajomości przepisów dotyczących sprawdzania zdatności do lotu samolotu
i jego wyposażenia na podstawie dokumentów i rzeczywista ocena stanu technicznego.
2. Zapoznanie z postanowieniami Instrukcji AFM samolotu, ze uwzględnieniem specyfiki lotów
nocnych.
3. Zapoznanie z zasadami postępowania w razie zaistnienia sytuacji awaryjnych, w powietrzu
i na ziemi, w tym wykonanie skoku ratowniczego na spadochronie ratowniczym (gdy załoga
samolotu jest w nie wyposażona), o ile zachodzi taka potrzeba i jest taka możliwość oraz
sposoby opuszczania samolotu (ewakuacji) na ziemi.
Wskazówki wykonawcze i organizacyjne:
1. Szkolony pilot pod nadzorem instruktora dokonuje przygotowanie i przegląd samolotu,
łącznie ze sprawdzaniem ilości zatankowanego paliwa i oświetlenia samolotu, ocenia jego
zdatność i wypełnia pokładowy dziennik techniczny. Przyjęcie samolotu do lotu potwierdza
swoim podpisem osoba uprawniona.
2. Pod nadzorem instruktora znajdującego się w kabinie, szkolony pilot trenuje wsiadanie do
samolotu, zapoznaje się z rozmieszczeniem wszystkich urządzeń sterowniczych i dźwigni,
kranów paliwa, wyłączników oświetlenia samolotu i kabiny oraz możliwą ich regulacją.
Wskazane jest, aby szkolony wskazywał położenie poszczególnych elementów wyposażenia
bez pomocy korzystania z oświetlenia.
3. Szkolony pilot wykonuje pozorowane czynności w razie zaistnienia sytuacji awaryjnych,
w powietrzu i na ziemi, w tym sposób opuszczania samolotu (ewakuacji), aż do ich pełnego
opanowania.
4. ĆWICZENIE przeprowadzane jest podczas każdego przygotowania samolotu do lotów
w danym dniu (nocy).
Ilość i czas ćwiczeń:
1. Ilość i czas ĆWICZENIA zależny jest od stopnia złożoności technicznej samolotu i procedur
jego użytkowania, tempa przyswajania przez szkolonego pilota wymaganych procedur.
2. Szkolony pilot przed każdym lotem lub cyklem lotów powinien wykonywać samodzielnie,
pod nadzorem instruktora przeglądy połączone z naziemną próbą funkcjonalną samolotu.
3. ĆWICZENIE N/0 w zakresie przygotowania, sprawdzenia i oceny gotowości do lotu
samolotu, przeprowadzane jest przez cały okres szkolenia i treningu wg ZADANIA (N).
PSz(N) / 3-4
LOTY NOCNE VFR
Wydanie 1 / 2011
Zmiana Nr 0
AEROKLUB
POLSKI
W LOTACH NOCNYCH
ROZDZIAŁ 3
ĆWICZENIE N/1
LOT ZAPOZNAWCZY W NOCY.
Ogólne założenia lotów
 Wysokość lotu
 Czas lotu
 Liczba lotów z instruktorem
→ 10002000 ft (300600 m) AGL
→ wg potrzeb i decyzji instruktora
→ 1 w czasie łącznym 0.30
Wskazówki wykonawcze
1. Lot wykonuje się z instruktorem w rejonie lotów lotniska.
2. Po sprawdzeniu zewnętrznym samolotu i zajęciu miejsca w kabinie szkolony pilot włącza
światła pozycyjne samolotu (obowiązkowo) i antykolizyjne (o ile jest w nie wyposażony)
oraz oświetlenie kabiny a następnie, zgodnie z listą kontrolną uruchamia silnik zachowując
przy rozruchu szczególną ostrożność (trudności z dostrzeganiem osób znajdujących się blisko
samolotu). Oświetlenie kabiny, należy wyregulować według zasady - im ciemniejsza noc, tym
mniej intensywne powinno być oświetlenie kabiny i przyrządów.
3. Po podgrzaniu silnika szkolony pilot wykonuje próbę funkcjonalną silnika i innych zespołów
samolotu, w tym obowiązkowo łączności radiowej.
4. Podczas kołowania należy zachować szczególną ostrożność. Zaleca się oświetlać przestrzeń
przed samolotem za pomocą reflektora pokładowego w celu upewnienia się, że droga
kołowania jest wolna od przeszkód. Należy przestrzegać procedur związanych z uzyskaniem
zezwolenia na kołowanie, zajęcia drogi startowej (pasa).
5. Przed startem sprawdzić właściwe ustawienie trymera, sprawdzić działanie sztucznego
horyzontu (w przypadku potrzeby odblokować), uzgodnić busolę żyroskopową (odblokować
busolę żyroskopową).
6. Start i wznoszenie do nakazanej wysokości wykonuje instruktor. Szkolony pilot w tym czasie
lekko trzyma stery i wykonuje czynności wskazane przez Instruktora. Na określonej
wysokości przeprowadza on samolot do lotu poziomego i przekazuje sterowanie szkolonemu
pilotowi. W czasie lotu należy pokazać mu położenie lotniska względem charakterystycznych
obiektów świetlnych, charakterystykę oświetlenia lotniska własnego oraz położenie stref
pilotażu względem lotniska i innych świetlnych obiektów orientacyjnych. Należy zwrócić
uwagę na wysokie przeszkody znajdujące się w okolicy lotniska i ich oświetlenie.
7. Włączenie się i wykonanie kręgu, podejście do lądowania i lądowanie wykonuje instruktor.
Szkolony pilot w tym czasie lekko trzyma stery i wykonuje czynności wskazane przez
instruktora. Po zakończonym dobiegu szkolony pilot wykonuje kołowanie we wskazane przez
organ ruchu lotniczego lub Instruktora miejsce zatrzymania.
------------------
Wydanie 1 / 2011
Zmiana Nr 0
LOTY NOCNE VFR
PSz(N) / 3-5
ROZDZIAŁ 3
AEROKLUB
POLSKI
W LOTACH NOCNYCH
ĆWICZENIE N/2
LOT SZKOLENIOWY DO STREFY W NOCY
 Wysokość lotu
 Czas lotu
→ 10003300 ft (3001000 m) AGL
1. W zakresie przygotowania, uruchomienia, sprawdzenia samolotu oraz kołowania i czynności
przed startem, obowiązują wskazówki wykonawcze nr 2, 3, 4 i 5 z ĆWICZENIA N/1.
2. Sposób wykonania startu, odlotu do wyznaczonej strefy pilotażu oraz powrotu i lądowania
odbywa się według wskazówek instruktora, które szkolony pilot powinien otrzymać w trakcie
przygotowania do lotów.
3. Wznoszenie do ustalonej wysokości wykonywać w locie po prostej a po osiągnięciu strefy,
w krążeniu, jednocześnie prowadzić obserwację parametrów lotu, przestrzeni powietrznej
i położenia przestrzennego. Wykonać zakręty pełne z przechyleniem 15º i 30º, w lewą oraz
prawą stronę, z wyprowadzeniem na nakazany kurs. Pilotowanie samolotu w strefie odbywa
się według wskazań przyrządów. Przy widzialności naturalnego horyzontu świetlnego i / lub
innych świetlnych obiektów orientacyjnych, należy według nich dodatkowo kontrolować
położenie samolotu. Szkolony pilot w trakcie lotu musi znać w każdej chwili położenie
lotniska i na żądanie instruktora potrafić je wskazać. Jeżeli instruktor uzna za konieczne,
może nakazać szkolonemu pilotowi powtórzenie słabiej wykonywanych elementów lub może
osobiście pokazać prawidłowe wykonanie.
4. Po zakończeniu zadania lotu wykonać spiralę z przechyleniem 300 w lewo i w prawo do
wysokości 1500 ft (450 m.) AGL a następnie zniżać się po prostej w kierunku kręgu
nadlotniskowego.
5. Prowadząc korespondencję radiową, informować działający na lotnisku organ ruchu
lotniczego lub inne statki powietrzne o zajęciu i opuszczeniu stref pilotażu, uzyskując od
innych stacji nadawczych informację o sytuacji na kręgu nadlotniskowym i w rejonie
lotniska.
------------------
PSz(N) / 3-6
LOTY NOCNE VFR
Wydanie 1 / 2011
Zmiana Nr 0
AEROKLUB
POLSKI
W LOTACH NOCNYCH
ROZDZIAŁ 3
ĆWICZENIE N/3
LOTY SZKOLENIOWE PO KRĘGU W NOCY
 Wysokość lotu
 Czas lotu
→ 1000 ft (300 m) AGL
2. Loty obejmują naukę startu, wznoszenia, wykonania lotu po kręgu, obliczenia do lądowania,
lądowania i kołowania. Szkolony pilot zapoznany zostaje z wpływem ziemi na własności
samolotu. W ćwiczeniu należy zwrócić uwagę na prawidłową kolejność czynności i właściwy
podział uwagi, egzekwując przestrzeganie ustalonych prawideł w tym zakresie od pierwszych
lotów. Technika pilotażu w locie po kręgu w nocy polega na tym, że lot wykonuje się wg
wskazań przyrządów z okresową kontrolą wzrokową położenia samolotu względem lotniska
i znaków lądowania. Część lotów można wykonywać z zastosowaniem procedury (T&G).
W jednym z lotów przećwiczyć procedurę odejścia na drugi krąg.
3. Loty wykonuje się po kręgu nadlotniskowym z wykorzystaniem reflektora pokładowego.
Po zajęciu drogi startowej (pasa) i uzyskaniu zezwolenia na start, wykonać start z włączonym
reflektorem pokładowym. Na wysokości ok. 200 ft (60 m) AGL wyłączyć reflektor,
zmniejszamy parametry pracy silnika, ustalając warunki lotu wznoszącego i wznosimy się do
wysokości kręgu, wynoszącej w lotach nocnych 1000 ft (300 m) AGL. Ponowne włączenie
reflektora powinno nastąpić na prostej do lądowania na wysokości nie mniejszej niż 300 ft
(100 m) AGL. Pierwszy i czwarty zakręt wykonujemy na wysokościach nie niższych niż 500
ft (150 m.) AGL.
4. Zaleca się również wykonanie co najmniej 2 lotów na wysokości 600 ft (200 m) AGL
i minimum dwóch lądowań z wyłączonym reflektorem. Decyzję o wykonywaniu lotów po
kręgu na 200 m i lądowań z wyłączonym reflektorem podejmuje instruktor-szkolący
w zależności od poziomu opanowania przez szkolonego pilota elementów zadania lotów.
------------------
Wydanie 1 / 2011
Zmiana Nr 0
LOTY NOCNE VFR
PSz(N) / 3-7
ROZDZIAŁ 3
W LOTACH NOCNYCH
AEROKLUB
POLSKI
ĆWICZENIE N/4
LOTY SZKOLENIOWE PO KRĘGU W NOCY – PROCEDURY NIEUDANEGO
PODEJŚCIA DO LADOWANIA I INNE SZCZEGÓLNE PRZYPADKI
 Wysokość lotu
 Czas lotu
→ 1000 ft (300 m) AGL
2. Loty wykonuje się po kręgu nadlotniskowym na wysokości 1000÷600 ft (300÷200 m) AGL.
3. W trakcie lotów oprócz doskonalenia elementów już opanowanych, należy przeprowadzić:
a) wykonanie procedury nieudanego lądowania z odejściem na „drugi krąg” w różnych
fazach podejścia do lądowania i różnych konfiguracjach samolotu, w trakcie którego
zwrócić szkolonemu pilotowi uwagę na podjęcie decyzji o zaniechaniu lądowania we
właściwym momencie, na właściwej wysokości i wykonanie wszystkich czynności
w prawidłowej kolejności,
b) wykonania startu i lądowania bez wykorzystywania reflektora pokładowego na
oświetlonym pasie (co najmniej 2 loty) oraz możliwość lądowania z użyciem reflektora
pokładowego na nie oświetlonym lub przy bardzo ograniczonym oświetleniu pasa
lądowania (np. brak świateł krawędziowych, tylko oznaczone miejsce i kierunek
lądowania).
------------------
PSz(N) / 3-8
LOTY NOCNE VFR
Wydanie 1 / 2011
Zmiana Nr 0
AEROKLUB
POLSKI
W LOTACH NOCNYCH
ROZDZIAŁ 3
ĆWICZENIE N/5
LOTY SPRAWDZAJĄCE PRZED LOTAMI SAMODZIELNYMI W NOCY
 Wysokość lotu
 Czas lotu
→ 1000 ft (300 m) AGL
1. Loty wykonuje szkolony pilot po kręgu nadlotniskowym na wysokości 1000 ft (300 m) AGL
według uzgodnień z instruktorem-sprawdzającym dokonanych przed lotem. Loty muszą być
wykonane na lotnisku, na którym szkolony pilot wykonał loty na poprzednie ĆWICZENIA
i na którym będzie wykonywał pierwsze loty samodzielne.
2. Sytuacja ruchowa na lotnisku, w tym wyznaczenie i oświetlenie drogi startowej (pasa startu
i lądowań) oraz prowadzenie korespondencji radiowej powinny być zbliżone do tych,
w jakich szkolony pilot będzie ewentualnie wykonywał loty samodzielne.
3. Loty sprawdzające w celu dopuszczenia do pierwszych lotów samodzielnych wykonuje
instruktor FI(A) wyznaczony przez Szefa Szkolenia (HT).
4. Instruktor-sprawdzający może w czasie lotu, w miarę potrzeb rozszerzyć zadanie lotów
o dodatkowe elementy w zakresie, jaki uzna za niezbędny (np. o procedurę odejścia na drugi
krąg, czy imitowanego przymusowego lądowania).
5. Po wykonanych lotach Instruktor-sprawdzający omawia je z uczniem-pilotem i informuje go
o wyniku sprawdzenia.
6. W przypadku ZALICZENIA lotów sprawdzających i dopuszczenia szkolonego pilota do
pierwszych lotów samodzielnych oraz po uzyskaniu od niego potwierdzenia gotowości do
wykonania tych lotów, Instruktor-sprawdzający swoją decyzję o DOPUSZCZENIU do lotów
samodzielnych wpisuje do dokumentacji przebiegu szkolenia.
7. W przypadku NIE ZALICZENIA lotów sprawdzających, Instruktor-sprawdzający decyzję
swoją oraz proponowany zakres dodatkowego szkolenia i sposób postępowania wpisuje do
dokumentacji przebiegu szkolenia oraz informuje o tym Szefa Szkolenia (HT).
------------------
Wydanie 1 / 2011
Zmiana Nr 0
LOTY NOCNE VFR
PSz(N) / 3-9
ROZDZIAŁ 3
AEROKLUB
POLSKI
W LOTACH NOCNYCH
ĆWICZENIE N/6
LOTY SAMODZIELNE PO KRĘGU W NOCY
 Wysokość lotu
 Czas lotu
 Liczba lotów: samodzielnych
kontrolnych
→
→
→
→
1000 ft (300 m) AGL
5 w czasie łącznym 0.30
1. Pierwsze loty samodzielne szkolonego pilota powinny być wykonane bezpośrednio po lotach
sprawdzających, po dopuszczeniu go do ich wykonywania przez instruktora-sprawdzającego
oraz po wyrażeniu przez szkolonego pilota gotowości do ich wykonania.
Loty te powinny być nadzorowane przez instruktora, który wykonał z nim loty sprawdzające
i dopuścił do wykonywania lotów samodzielnych.
UWAGA! W razie, gdy po zaliczeniu sprawdzianu szkolony pilot nie wyrazi chęci
wykonania lotu samodzielnego, instruktor-sprawdzający po wysłuchaniu szkolonego
pilota zgłasza ten fakt do Szefa Szkolenia (HT), który po analizie przebiegu jego
szkolenia podejmuje decyzję co do dalszego postępowania.
2. W czasie wykonywania lotów samodzielnych musi być zapewnione prowadzenie dwustronnej
łączności radiową pomiędzy pilotem szkolonym a instruktorem nadzorującym. W przypadku
wykonywania lotów na lotnisku kontrolowanym lub innym, na którym działa inny organ
kierowania ruchem lotniczym, należy uzgodnić zasady prowadzenia nadzoru instruktorskiego
i ewentualnego instruowania drogą radiową w przypadkach koniecznych.
3. W celu spełnienia wymagań przepisów JAR FCL 1.125(c) starty do lotów wykonywać
bez wykorzystywania procedury T&G (pełne zatrzymanie).
4. Instruktor nadzorujący loty samodzielne szkolonego pilota nie powinien udzielać mu
wskazówek drogą radiowa, poza przypadkami, gdy wymaga tego bezpieczeństwo lotu.
W sytuacjach naglących należy od razu wydawać polecenia.
5. Loty kontrolne z instruktorem stosuje się gdy:
a) po przerwie w lotach dłuższej niż 2 dni, lub
b) w razie popełniania przez szkolonego pilota błędów zniekształcających przebieg lotu
i niebezpiecznych, oraz systematycznych, które spowodowały konieczność instruowania
szkolonego pilota w locie drogą radiową, lub
c) przy istotnej zmianie warunków ruchu lotniczego, meteorologicznych lub innych.
d) w razie konieczności wykonywania lotów samodzielnych na lotnisku innym niż były
wykonywane loty sprawdzające, jeżeli konieczność ta zaistniała w trakcie wykonywania
lotów samodzielnych.
------------------
PSz(N) / 3-10
LOTY NOCNE VFR
Wydanie 1 / 2011
Zmiana Nr 0
AEROKLUB
POLSKI
W LOTACH NOCNYCH
ROZDZIAŁ 3
ĆWICZENIE N/7
LOT ZAPOZNAWCZY PO TRASIE W NOCY
 Wysokość lotu
 Czas lotu
→ min. 1000 ft (300 m) AGL
1. Trasę lotu po trasie planować z dwoma lub trzema odcinkami w rejonie łatwym do
prowadzenia orientacji wzrokowej, z możliwością wykorzystania urządzeń i pomocy
radionawigacyjnych. Punkty zmiany kierunku (PZK) wyznaczać nad charakterystycznymi,
łatwymi do zlokalizowania obiektami świetlnymi. W przypadku, gdy lotnisko startu jest
położonego na terenie bardzo zurbanizowanym (oświetlonym) trasę planować w rejony
„ciemniejsze”.
2. W czasie przygotowania do lotu po trasie szkolony pilot pod nadzorem Instruktora wykreśla
trasę, przygotowuje nawigacyjno-operacyjny plan lotu po trasie, wykonując obliczenia
nawigacyjne z uwzględnieniem aktualnej informacji i prognozy meteorologicznej.
3. Wskazane jest, aby opanowane już przez szkolonego pilota elementy pilotażu (kołowanie,
start, wznoszenie, odlot i przylot oraz zniżanie i lądowanie wykonał samodzielnie szkolony
pilot pod nadzorem Instruktora. Po starcie wykonać wznoszenie po kręgu nadlotniskowym
lub jego części i następnie skierować samolot na wyjściowy punkt trasy z naborem wysokości
do nakazanej.
5. W trakcie lotu po trasie nawigacyjnej, szkolony pilot powinien wykonywać samodzielnie
wszystkie nowe czynności aż do czasu opanowania umiejętności prowadzenia nawigacji
w nocy. Szkolony pilot porównuję mapę z terenem, upewnia się o prawidłowości utrzymanie
samolotu na nakazanej linii drogi i okresowo określa pozycję samolotu. W określaniu pozycji
można wykorzystywać także pomoce radionawigacyjne. Instruktor kontroluje prowadzenie
orientacji, określanie i wprowadzanie poprawek a ponadto sprawdza przestrzeganie zasad
prowadzenia korespondencji radiowej i dziennika pokładowego. Szkolony pilot na żądanie
instruktora powinien pokazywać albo określać nazwy obiektów orientacyjnych w pobliżu
których przelatuje. W przypadku znaczącej zmiany warunków atmosferycznych w stosunku
prognoz, szkolony pilot powinien wprowadzić odpowiednie poprawki do uprzednio
wykonanych obliczeń.
------------------
Wydanie 1 / 2011
Zmiana Nr 0
LOTY NOCNE VFR
PSz(N) / 3-11
ROZDZIAŁ 3
AEROKLUB
POLSKI
W LOTACH NOCNYCH
ĆWICZENIE N/8
LOTY EGZAMINACYJNE DO STREFY I PO KRĘGU W NOCY
 Wysokość lotu
 Czas lotu
→ 3300  1000 ft (1000  300 m) AGL
1. Loty egzaminujące w celu zaliczenia szkolenia w zakresie wymagań JAR FCL 1.125 (c)
wykonuje Szefa Szkolenia (HT) lub wyznaczony przez niego instruktor FI(A).
2. Szczegółowy zakres zadań na loty egzaminacyjne ustala Instruktor-egzaminujący.
3. Obowiązują również wskazówki wykonawcze odpowiednie do wykonywanych rodzaju
lotów i zadań.
4. Zaliczenie ĆWICZENIA upoważnia instruktora do dokonania wpisu do dokumentacji
przebiegu szkolenia o ukończeniu szkolenia w lotach nocnych, spełniającego wymagania
przepisów JAR FCL 1.125(c) a Szefa Szkolenia (HT) do wystawienia zaświadczenia
o ukończeniu szkolenia lotniczego wymaganego do uzyskania wpisu do licencji
uprawniającego do wykonywania lotów NOCNYCH VFR – zgodnie z JAR FCL 1.125(c).
5. W przypadku NIE ZALICZENIA lotów egzaminacyjnych, Instruktor decyzję swoją oraz
proponowany zakres dodatkowego szkolenia i sposób postępowania wpisuje do dokumentacji
przebiegu szkolenia (KARTA PRZEBIEGU) oraz informuje o tym Instruktora - szkolącego
i Szefa Szkolenia (HT).
6. Pilot chcący uzupełnić zakres szkolenia umożliwiający posiadanie pełnych kwalifikacji do
lotów nocnych, wymaganych w działalności ośrodka, posiadający licencję PPL(A), musi
odbyć szkolenie uzupełniające wg ĆWICZEŃ N/9 i N/10 (loty nawigacyjne).
------------------
PSz(N) / 3-12
LOTY NOCNE VFR
Wydanie 1 / 2011
Zmiana Nr 0
AEROKLUB
POLSKI
W LOTACH NOCNYCH
ROZDZIAŁ 3
ĆWICZENIE N/9
LOTY SZKOLENIOWE PO TRASIE W NOCY WG ORIENTACJI
WZROKOWEJ
 Wysokość lotu
 Czas lotu
 Liczba lotów: z instruktorem
samodzielnych
→
→
→
→
min. 1000 ft (300 m) AGL
1. Trasę lotu po trasie planować z dwoma lub trzema odcinkami z możliwością wykorzystania
urządzeń i pomocy radionawigacyjnych. Punkty zmiany kierunku (PZK) wyznaczać nad
charakterystycznymi, łatwymi do zlokalizowania obiektami świetlnymi. W przypadku, gdy
lotnisko startu jest położonego na terenie bardzo zurbanizowanym (oświetlonym) trasę
planować w rejony „ciemniejsze”.
2. W czasie przygotowania do lotu po trasie należy bardzo wnikliwie przeanalizować aktualną
sytuację i prognozę meteorologiczną na czas i miejsce planowanych lotów. Szkolony pilot
pod nadzorem instruktora wykreśla trasę, przygotowuje nawigacyjno-operacyjny plan lotu,
wykonując obliczenia nawigacyjne z uwzględnieniem prognozy meteorologicznej.
3. Po starcie wykonać wznoszenie po kręgu nadlotniskowym lub jego części i następnie
skierować samolot na wyjściowy punkt trasy (WPT) z naborem wysokości do nakazanej.
4. Szkolony pilot prowadzi nawigację porównuję mapę z charakterystycznymi obiektami
świetlnymi w terenie, upewnia się o prawidłowości utrzymanie samolotu na nakazanej linii
drogi. W określaniu pozycji można wykorzystywać także pomoce radionawigacyjne.
W przypadku stwierdzonej znaczącej różnicy prędkości i kierunku wiatru w stosunku do
prognozy, szkolony powinien wprowadzić poprawki do wykonanych na ziemi obliczeń.
5. Instruktor kontroluje prowadzenie orientacji, określanie i wprowadzanie poprawek a ponadto
sprawdza przestrzeganie zasad prowadzenia korespondencji radiowej i dziennika
pokładowego. Szkolony pilot na żądanie instruktora powinien pokazywać albo określać
nazwy obiektów orientacyjnych w pobliżu których przelatuje.
6. Po osiągnięciu końcowego punktu trasy (KPT) wyprowadzenie samolotu na lotnisko odbywa
się według kursu i orientacji wzrokowej. Wejście w krąg i lądowanie zgodnie ze poleceniami
służby ruchu lotniczego (o ile działa na tym lotnisku) lub instruktora nadzorującego albo
wskazówkami określonymi przed lotem.
7. Szkolony prowadzi również przez cały czas lotu obserwacje warunków meteorologicznych.
W przypadku stwierdzenia ich pogarszania poniżej dopuszczalnych powinien podjąć decyzję
o przerwaniu lotu i powrotu do lotniska startu.
------------------
Wydanie 1 / 2011
Zmiana Nr 0
LOTY NOCNE VFR
PSz(N) / 3-13
ROZDZIAŁ 3
W LOTACH NOCNYCH
AEROKLUB
POLSKI
ĆWICZENIE N/10
LOTY SZKOLENIOWE PO TRASIE W NOCY Z LĄDOWANIEM
NA INNYM LOTNISKU
 Wysokość lotu
 Czas lotu
samodzielnie
→
→
→
→
min. 1000 ft (300 m) AGL
Wskazówki wykonawcze i organizacyjne:
1. Trasę lotu należy planować z międzylądowaniem na innym lotnisku, po odcinkach prostych
lub z dwoma lub trzema odcinkami z możliwością wykorzystania urządzeń i pomocy
radionawigacyjnych. Punkty zmiany kierunku (PZK) wyznaczać nad charakterystycznymi,
łatwymi do zlokalizowania obiektami świetlnymi.
2. W czasie przygotowania do lotu po trasie należy bardzo wnikliwie przeanalizować aktualną
sytuację i prognozę meteorologiczną na czas i miejsce planowanych lotów. Szkolony pilot
pod nadzorem instruktora wykreśla trasę, przygotowuje nawigacyjno-operacyjny plan lotu,
wykonując obliczenia nawigacyjne z uwzględnieniem prognozy meteorologicznej.
3. Po starcie wykonać wznoszenie po kręgu nadlotniskowym lub jego części do wysokości
nakazanej i następnie skierować samolot na wyjściowy punkt trasy (WPT) według kursu,
orientacji wzrokowej i środków radionawigacyjnych.
4. Szkolony pilot prowadzi nawigację porównuję mapę z charakterystycznymi obiektami
świetlnymi w terenie, upewnia się o prawidłowości utrzymanie samolotu na nakazanej linii
drogi. W określaniu pozycji można wykorzystywać także pomoce radionawigacyjne i
nawigacji satelitarnej. W przypadku stwierdzonej znaczącej różnicy prędkości i kierunku
wiatru w stosunku do prognozy, szkolony powinien wprowadzić poprawki do wykonanych na
ziemi obliczeń.
5. Podejście do lotniska etapowego i końcowego, manewr do lądowania na nim wykonuje się
według wskazówek służby ruchu lotniczego (o ile działa na tym lotnisku) lub instruktora
nadzorującego lub wskazówek określonych przed lotem.
6. Szkolony prowadzi również przez cały czas lotu obserwacje warunków meteorologicznych.
W przypadku stwierdzenia ich pogarszania poniżej dopuszczalnych powinien podjąć decyzję
o przerwaniu lotu i powrotu do lotniska startu.
------------------
PSz(N) / 3-14
LOTY NOCNE VFR
Wydanie 1 / 2011
Zmiana Nr 0
AEROKLUB
POLSKI
W LOTACH NOCNYCH
ROZDZIAŁ 3
ĆWICZENIE N/11
LOTY DOSKONALĄCE I KONTROLNE W NOCY
 Wysokość lotu
 Czas lotu
samodzielnie
→
→
→
→
1. Zadanie lotu, jego rodzaj ustala instruktor, zgodnie z wskazówkami wykonawczymi
zawartymi w odpowiednich ĆWICZENIACH.
2. Loty wykonuje się z instruktorem lub samodzielnie.
3. Warunkiem dopuszczenia do wykonywania lotów wg ĆWICZENIA jest posiadanie co
najmniej licencji PPL(A) z wpisem uprawniającym do lotów nocnych VFR.
4. Loty wykonywać w celu doskonalenia umiejętności i utrzymania ciągłości w wykonywaniu
lotów nocnych.
5. ĆWICZENIE wykorzystywać również do wykonywania lotów kontrolnych (sprawdzających)
w przypadku konieczności ich wykonania (np. długotrwała przerwa w lotach, popełniane
błędy zniekształcające przebieg lotu, zaistnienie sytuacji niebezpiecznych, itp.).
------------------
Wydanie 1 / 2011
Zmiana Nr 0
LOTY NOCNE VFR
PSz(N) / 3-15
ROZDZIAŁ 3
W LOTACH NOCNYCH
AEROKLUB
POLSKI
STRONA POZOSTAWIONA NIEZAPISANA
PSz(N) / 3-16
LOTY NOCNE VFR
Wydanie 1 / 2011
Zmiana Nr 0

program szkolenia samolotowego w lotach nocnych

Transkrypt

Podobne dokumenty

Zasady których stosowanie poprawia nasze

pakowacz ręczny – praca w godzinach nocnych

Szkolenie na dwusterze

REGULAMIN WSPÓŁZAWODNICTWA LOTOWEGO O

licencja PPL(A) - Adriana Aviation

Regulamin wydawania karty IPPI