jesień 2010

Transkrypt

jesień 2010

K ATA LOG J E S I E Ń 2010
CENTRALA
64-500 Szamotuły, ul. Świdlińska 1
tel./fax 061 29 20 108, 661 934 325
Dział nasion:
Sławomir Grzeszkowiak 661 934 303
Anna Woźna 661 934 312
K ATALOG
Dział nawozów:
Robert Hybiak 661 934 301
Karolina Gogołek 669 991 527
JESIEŃ 2010
Dział środków ochrony roślin:
Michał Tomkowiak 661 934 311
Bernadeta Grencel 723 669 242
ODDZIAŁY
woj. wielkopolskie
64-500 Szamotuły, ul. Świdlińska1
tel./fax 061 29 20 108, 661 934 309
Antoni Bromberek 661 934 302
Tomasz Kaczmarek 661 412 951
Marcin Środecki 661 937 531
Ryszard Bąk 661 413 043
63-100 Śrem, ul. Popiełuszki 44
tel./fax 061 28 28 786, 669 997 310
Michał Wojtas 661 934 306
Magdalena Misiak 661 934 319
64-000 Kościan, ul. Składowa 3
tel./fax 065 51 32 000, 669 991 399
Konrad Biernat 601 208 890
63-000 Środa Wlkp, ul. Harcerska 21c
tel./fax 061 28 70 459 661 934 310
woj. lubuskie
67-100 Nowa Sól, ul. Składowa 2
tel./fax 068 45 89 814, 669 997 312
Elewator: ul. Zaułek 3; tel. 068 38 72 868
Małgorzata Domagała 661 934 305
67-300 Szprotawa, ul. Przejazdowa 7
tel./fax 068 37 65 499, 661 934 304
Monika Rybak 661 934 314
Eugeniusz Jeziorski 601 201 385
66-100 Sulechów, Kruszyna 11
tel/fax 068 38 54 112, 663 910 734
Anna Dudek 661 937 509
Izabela Dudek 661 934 307
Andrzej Łozowski 661 934 308
woj. zachodniopomorskie
74-300 Myślibórz, ul. Kamienna 14
tel./fax 095 74 72 647, 661 796 434
Paweł Szacht 661 934 313
N A PE N A
Yamaha Twoim idealnym partnerem
zarówno w pracy jak i w czasie wolnym
www.yamaha-motor.pl
!
SZANOWNI PAŃST WO!
Z wielką przyjemnością przekazujemy Państwu najnowszy katalog produktów Jesień 2010
roku. Od lat staramy się dobrać najlepsze odmiany rzepaku i zbóż, śledząc je już na etapie badań
rozpoznawczych i rejestrowych, aby zaprezentować Państwu kolekcję do różnych warunków
środowiskowo-glebowych. W tym sezonie wprowadzamy dwie nowe odmiany populacyjne rzepaku
– Color i NK Diamond oraz pszenżyto ozime Agostino.
Doświadczona kadra pomoże Państwu w opracowaniu technologii i w zakresie doboru odmian,
ochrony, nawożenia i stosowania bioregulatorów. Zadowolenie i satysfakcja klientów to motto
działania naszej firmy.
„z nami po sukces!”
Zarząd i Pracownicy
firmy Napena
wstęp 1
SPIS TREŚCI
WSTĘP 1
SPIS TREŚCI 2
OFERTA MATERIAŁU SIEWNEGO RZEPAKU I ZBÓŻ OZIMYCH 3
Chagall / 4
NK Diamond / 6
ES Mercure / 8
Rohan / 9
Galileo / 10
ES Hydromel F1 / 12
Forza / 13
Verona / 14
Color / 15
Nowoczesne odmiany
podstawą postępu w rolnictwie / 16
Dopłaty do materiału siewnego zbóż / 18
Rolnik decyduje… Materiał kwalifikowany
czy nasiona z własnego zbioru? / 19
Technologia to jakość / 20
Barryton / 21
Potenzial / 22
Retro / 23
Zobel / 24
Odmiany pszenicy – porównanie cech użytkowych
i wartości gospodarczej / 25
DZIAŁ NAWOZÓW 30
OCHRONA I PIELĘGNACJA UPRAW RZEPAKU 31
Jesienne nawożenie rzepaku ozimego / 32
Przygotowanie pola oraz siew / 36
Jesienna ochrona plantacji przed chwastami / 38
Devrinol Top 375 CS / 40
Metaz 500 SC / 42
Command 480 EC / 43
Galera 334 SL / 44
Elegant 05 EC / 45
Choroby grzybowe rzepaku / 46
Brasifun 250 EC / 47
Szkodniki rzepaku / 48
Sherpa 100 EC / 49
Nawożenie dolistne rzepaku / 50
Rzepak Extra / 51
Kelpak / 52
Cropvit B / 54
Borasol QB-21 / 55
Program ochrony i pielęgnacji plantacji rzepaku / 56
OCHRONA I PIELĘGNACJA UPRAW ZBÓŻ 57
Zaprawianie ziarna siewnego zbóż ozimych / 58
Premis 025 FS / 59
Jesienna ochrona plantacji przed chwastami / 60
Snajper 600 SC / 62
Izoherb 500 SC / 63
Zboże Total Extra / 64
Kelpak / 65
Program ochrony i pielęgnacji
plantacji zbóż ozimych / 66
ADIUWANTY – WIĘKSZA PEWNOŚĆ DZIAŁANIA PESTYCYDÓW 67
Asystent+ / 68
NOTATKI 70
2 spis treści
Partner+ / 69
OFERTA MATERIAŁU SIEWNEGO
R ZEPAKU I ZBÓŻ OZIMYCH
CHAGALL
Awangarda w malarstwie - pierwszy w gospodarstwie !
Hodowca:
Odmiana:
Rejestracja:
Lantmännen SW Seed
Populacyjna
Polska 2009r.
Nowy wzorzec
Decyzją COBORU zastąpił Californium jako składnik odmian
tworzących wzorzec
Wyższy standard Od sezonu 2009/2010
Najwyższy plon
Nr 1 w doświadczeniach rejestrowych i porejestrowych COBORU
w latach 2007-2009 – 49,7 dt/ha = 109% wzorca*
Wartość użytkowa
Plon nasion
Bardzo wysoki potencjał plonowania nasion przy dużej stabilności plonowania w różnych
warunkach klimatycznych i glebowych Polski.
Zawartość tłuszczu
Wysoka (48,2% w dośw. COBORU 2008-2009 r.)
Plon tłuszczu
Wysoki do bardzo wysoki
Profil agronomiczny
Cechy rolnicze
Termin siewu
Norma wysiewu
Początek kwitnienia
Dojrzałość techniczna do zbioru
Pokrój roślin
Odporność
Optymalny i nieco opóźniony
50-60 szt. żywych nasion na m2
Wczesny (1 dzień poźniej niż Californium)
Średniowczesna
Średniej wysokości tworzące dużą liczbę
rozgałęzień bocznych i łuszczyn.
niska
średnia
wysoka
małe
średnie
duże
Wyleganie
Sucha zgnilizna kapustnych
Zgnilizna twardzikowa
Czerń krzyżowych
Przezimowanie
Wymagania glebowe
*) Wzorzec stanowią odmiany rzepaku w poszczególnych latach wg ustaleń COBORU
Formuła ta dotyczy wszystkich pozostałych opisów odmian, gdzie pojawia się nazwa „wzorzec”
4
WYNIKI • WYNIKI • WYNIKI • WYNIKI • WYNIKI • WYNIKI
Średni plon nasion odmian
rzepaku oz. (w % wzorca)
w doświadczeniach
rejestrowych COBORU.
Plon nasion odmian rzepaku (% wzorca) w regionach kraju w dośw. porejestrowych COBORU w 2009 r.
2007-2009*
110%
2007-2009*
107%
2007-2009*
105%
2007-2009*
116%
2007-2009*
113%
2007-2009*
Średni plon nasion odmiany
Chagall (% wzorca) w regionach
kraju w doświadczeniach
rejestrowych i porejestrowych
COBORU
5
NK DIAMOND
Skarb z pola
Hodowca:
Odmiana:
Rejestracja:
Syngenta
Populacyjna
Polska 2010r.
Bardzo wysokie plonowanie szczególnie w rejonach o dużej koncentracji uprawy
rzepaku przy dość dużej niezawodności. Szczególnie przydatny dla przemysłu
olejarskiego.
Wartość użytkowa
Plon nasion
Bardzo wysoki plon nasion w doświadczeniach rejestrowych COBORU wśród odmian
liniowych w l. 2008-2009 r. 48,4 dt/ha = 108 % wzorca
Wysoka (48,9 % – COBORU 2009 r.) Najwyższa spośród wszystkich zarejestrowanych
odmian w 2010 r.
Plon tłuszczu
Wysoki
Profil agronomiczny
Cechy rolnicze
Termin siewu
Norma wysiewu
Pokrój roślin
Odporność
Optymalny
Średniowczesny (w terminie Californium )
Wczesna
Rośliny niższe o bardzo sztywnej łodydze.
niska
średnia
wysoka
małe
średnie
duże
Wyleganie
Czerń krzyżowych
Zimotrwałość
Wymagania glebowe
6
Średni plon nasion odmian
rzepaku oz. (w % wzorca)
w doświadczeniach
rejestrowych COBORU
w latach 2008-2009.
Średni plon nasion rzepaku (% wzorca) w regionach kraju
w doświadczeniach rejestrowych COBORU w latach 2008-2009.
2009*
116%
2009*
112%
2009*
113%
2009*
113%
2009*
102%
2009*
Plon nasion odmiany
NK Diamond (% wzorca)
w regionach kraju
w doświadczeniach rejestrowych
COBORU
7
ES MERCURE
Nieziemski potencjał
Hodowca:
Odmiana:
Rejestracja:
Euralis Semences
Mieszańcowa zrestorowana systemem Ogura
Polska 2009r.
Bardzo wysoki potencjał plonowania, szczególnie na stanowiskach typowo
rzepaczanych. Umożliwia optymalne rozłożenie terminu zbioru rzepaku
w gospodarstwie!
Wartość użytkowa
Plon nasion
Najwyższy plon nasion w doświadczeniach rejestrowych COBORU w Polsce
w latach 2007-2008 51,7 dt/ha = 119 % wzorca
Wysoka
Plon tłuszczu
Bardzo wysoki (20,6 dt/ha= 119,8% wzorca)
Profil agronomiczny
Cechy rolnicze
Termin siewu
Norma wysiewu
Pokrój roślin
Odporność
Optymalny do opóźnionego
Średniowczesny
Średniopóźna
Rośliny o średniej wysokości tworzące zwarty łan.
niska
średnia
wysoka
małe
średnie
duże
Wyleganie
Czerń krzyżowych
Zimotrwałość
Wymagania glebowe
Średni plon nasion
rzepaku (% wzorca)
w doświadczeniach
rejestrowych COBORU.
8
ROHAN
Polskie pola, niemiecka niezawodność !
Hodowca:
Odmiana:
Rejestracja:
NPZ - Agrobras
Mieszańcowa zrestorowana w systemie MSL
Polska 2008r.
Wysoki potencjał i dużą niezawodność plonowania wykazuje szczególnie
w warunkach okresowego stresu suszowego lub gleb mozaikowych.
Wartość użytkowa
Plon nasion
Bardzo wysokie i stabilne plonowanie w doświadczeniach rejestrowych i porejestrowych
COBORU w latach 2007-2009 52,4 dt/ha =115% wzorca
Wysoka
Plon tłuszczu
Bardzo wysoki (20,6 dt/ha= 119,8% wzorca)
Profil agronomiczny
Cechy rolnicze
Termin siewu
Norma wysiewu
Pokrój roślin
Odporność
Optymalny do opóźnionego
Średniowczesny
Średniowczesny
Rośliny wyższe w typie kompaktowym tworzące zwarty łan.
niska
średnia
wysoka
małe
średnie
duże
Wyleganie
Czerń krzyżowych
Zimotrwałość
Wymagania glebowe
Średni plon nasion rzepaku
(% wzorca) w doświadczeniach
rejestrowych i porejestrowych
COBORU.
9
GALILEO
Masz zysk, bo ma wszystko !
Hodowca:
Odmiana:
Rejestracja:
Lantmännen SW Seed
Populacyjna
Katalog Europejski
Duża efektywność ekonomiczna uprawy uwzględniająca osiągnięty dochód
i poniesione niższe nakłady na produkcję przy wysokich i bardzo stabilnych plonach!
Wartość użytkowa
Plon nasion
Odmiana posiadająca nadzwyczajne połączenie cech wpływających na wysokość
i stabilność plonowania. W badaniach rejestrowych w Niemczech (lata 2006-2008)
uzyskała najwyższą ocenę wartości gospodarczej wśród odmian liniowych tzw. EWZ
(Ertragswertzahl) – 107% średniej badanych odmian.
Wysoka
Plon tłuszczu
Bardzo wysoki
Profil agronomiczny
Cechy rolnicze
Termin siewu
Norma wysiewu
Pokrój roślin
Odporność
Wczesny do optymalnego
Wczesny
Wczesny
Kompaktowe rośliny o niskiej do średniej wysokości.
niska
średnia
wysoka
małe
średnie
duże
Wyleganie
Czerń krzyżowych
Przezimowanie
Wymagania glebowe
10
Co to jest EWZ ?
Na liczbową ocenę wartości składają się następujące cechy w proporcjach udziału:
• Plon w porównaniu ze wzorcem jako podstawa
• Odporność na Phoma w stosunku do wzorca, z wagą 1
• Odporność na wyleganie w stosunku do wzorca, z wagą 0,75
• Zawartość glukozynolanów w stosunku do wzorca, z wagą 0,25
Wartości EWZ w doświadczeniach rejestrowych - Niemcy, l. 2006-2008.
WZORZEC 100%
EWZ 2006
EWZ 2007
EWZ 2006-2008
GALILEO
111
109
107
% WZORCA
% WZORCA
% WZORCA
Odmiana GALILEO należała do najbardziej opłacalnej odmiany populacyjnej rzepaku
w kalkulacjach efektywności ekonomicznej wariantów technologii uprawy rzepaku
zastosowanych przez firmy hodowlane. Technologie i kalkulacje prowadzone były
pod nadzorem Niemieckiego Stowarzyszenia Rolniczego DLG w 2008 roku.
Porównanie technologii DLG, Buttelstedt, 2008
Kalkulacja wydajności rynkowej poszczególnych wariantów
PL
(AR Poznań)
Remy
F (Cetiom)
Safran
D (Hae.V.)
Lorenz
populacyjna
mieszańcowa
populacyjna
Plon nasion
1 777
2 236
2 134
2 089
2 119
VAT 9%
160
201
192
188
191
odmiana
D (IfBPe.V.)
Fangio
D (MLU)
PR45D04
SE (Svensk
Raps)
Galileo
D (TLL)
Lorenz DMM
populacyjna
populacyjna
2 089
2 130
2 089
188
192
189
CZ (SPZO)
Baldur
mieszańcowa mieszańcowa mieszańcowa
Dochód (EUR/ha)
Dopłaty pow.
322
322
322
322
322
322
322
322
Suma
2 259
2 759
2 648
2 599
2 632
2 599
2 644
2 609
Nasiona
34
59
25
35
39
56
28
33
Nawożenie
153
144
139
278
166
152
133
117
Ochrona
132
191
221
139
194
148
169
202
Maszyny
198
223
254
218
238
251
230
226
Praca
27
30
35
30
33
34
32
31
Ubezpieczenie od
gradobicia
15
15
15
15
15
15
15
15
Koszty (EUR/ha)
Zaliczka na podatek doch.
48
58
59
69
60
52
50
53
Suma
608
719
748
783
745
709
656
678
Nadwyżka
1 652
2 040
1 899
1 816
1 886
1 890
1 988
1 931
Plon nasion rzepaku (% wzorca) w dośw. rozpoznawczych COBORU w 2008 i 2009 roku.
11
ES HYDROMEL F1
Żółta koszulka zobowiązuje !
Hodowca:
Odmiana:
Rejestracja:
Euralis Semences
Mieszańcowa zrestorowana systemem Ogura
Katalog Europejski
Wysoki potencjał plonowania nasion nawet przy istotnym opóźnieniu terminu siewu.
Wczesne i długie kwitnienie zabezpiecza udany plon.
Wartość użytkowa
Plon nasion
Najwyższy plon nasion wśród odmian mieszańcowych w doświadczeniach
rozpoznawczych COBORU w l. 2007 – 2008 53,5 dt/ha = 115 % wzorca.
Średnia do wyższej
Plon tłuszczu
Wysoki
Profil agronomiczny
Cechy rolnicze
Termin siewu
Norma wysiewu
Pokrój roślin
Odporność
Do opóźnionych siewów
Wczesny
Średniowczesna
Bardzo mocne rośliny o średniej wysokości.
niska
średnia
wysoka
małe
średnie
duże
Wyleganie
Czerń krzyżowych
Zimotrwałość
Wymagania glebowe
(% wzorca) w doświadczeniach
rozpoznawczych COBORU
w latach 2007- 2008.
12
FORZA
Pewna i duża forsa !
KWS
Populacyjna
Katalog Europejski
Hodowca:
Odmiana
Rejestracja:
Wyśmienicie znosi okresowe niedobory wilgoci w glebie przez co szczególnie nadaje
się do uprawy na stanowiskach odbiegających od optymalnych dla uprawy rzepaku.
Wykazuje dużą tolerancję na chlomazon.
Wartość użytkowa
Plon nasion
Jeden z najwyższych plonów nasion wśród odmian liniowych w doświadczeniach
rozpoznawczych COBORU 2007 r. 48 dt/ha = 107 % wzorca
Średnia do wyższej
Plon tłuszczu
Średni
Profil agronomiczny
Cechy rolnicze
Termin siewu
Norma wysiewu
Pokrój roślin
Średniowczesny
Średniowczesna
Rośliny niskie o mocnej łodydze
Odporność
niska
średnia
wysoka
małe
średnie
duże
Wyleganie
Czerń krzyżowych
Zimotrwałość
Wymagania glebowe
na podstawowym poziomie
agrotechniki (a1) w % wzorca.
Doświadczenia rozpoznawcze
COBORU – 2007 r.
13
VERONA
Korona to jej ikona!
Hodowca:
Odmiana:
Rejestracja:
Lantmännen SW Seed
Liniowa
Katalog Europejski
Jedna z najlepszych średniopóźnych odmian na rynku pozwalająca na optymalny
termin zbioru rzepaku w gospodarstwie. Znakomita zdrowotność roślin pozwala na
zwiększenie efektywności ekonomicznej uprawy dzięki niższym nakładom na ochronę.
Wartość użytkowa
Plon nasion
Najwyższy plon nasion wśród odmian liniowych w doświadczeniach rozpoznawczych
COBORU 2007 r. 51,6 dt/ha = 115 % wzorca
Wysoka
Plon tłuszczu
Wysoki
Profil agronomiczny
Cechy rolnicze
Termin siewu
Norma wysiewu
Pokrój roślin
Odporność
Średniowczesny do średniopóźnego
Średniopóźna
Mocne rośliny o średniej wysokości.
niska
średnia
wysoka
małe
średnie
duże
Wyleganie
Czerń krzyżowych
Przezimowanie
Wymagania glebowe
14
COLOR
Mocny atut
Hodowca:
Odmiana:
Rejestracja:
KWS - Momont
Populacyjna
Katalog Europejski, w trakcie dośw. rejestrowych COBORU
Wysoka plenność i niezawodność szczególnie w warunkach okresowego niedoboru
wilgoci w glebie lub gorszych stanowisk.
Wartość użytkowa
Plon nasion
Wysoki potencjał plonowania w dośw. rej. COBORU w latach 2008-2009.
Wysoka (48% - COBORU 2008-2009)
Plon tłuszczu
Wysoki
Profil agronomiczny
Cechy rolnicze
Termin siewu
Norma wysiewu
Pokrój roślin
Odporność
Optymalny
Średniowczesny
Średniowczesna
Średniowysokie
niska
średnia
wysoka
małe
średnie
duże
Wyleganie
Czerń krzyżowych
Zimotrwałość
Wymagania glebowe
Plon nasion rzepaku
(% wzorca) w doświadczeniach rejestrowych
COBORU 2008-2009 r.
15
Nowoczesne odmiany
podstawą postępu w rolnictwie
Wzrost plonowania roślin uprawnych jest efektem współdziałania postępu w stosowanej agrotechnice oraz postępu biologicznego, który wiąże się z doskonaleniem cech genetycznych
organizmów żywych w celu podniesienia wydajności i jakości
produkcji rolniczej. Zwyczajowo postęp biologiczny zawężony
do hodowli roślin nazywany jest postępem hodowlanym lub
genetycznym i polega na maksymalnym wykorzystaniu różnych elementów wartości gospodarczej i użytkowej wnoszonych przez nowe odmiany do zarejestrowanych zestawów
odmianowych poszczególnych gatunków roślin uprawnych.
Postęp hodowlany jest stały i znaczący, a jego efektem są systematyczne zmiany w rejestrach odmian prowadzonych przez
instytucje rejestrowe w poszczególnych krajach, a w Polsce
przez Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych
(COBORU). Bezpośrednim nośnikiem postępu biologicznego
są nowe odmiany, a przenoszony jest on do produkcji rolniczej
przez kwalifikowany materiał nasienny.
Postęp rolniczy jest zatem sumą postępu biologicznego oraz
postępu agrotechnicznego, a jego głównymi czynnikami są
postęp genetyczny, nawożenie, ochrona roślin, agrotechnika
i inne. Postęp agrotechniczny zależny od poziomu technicznego i jego znaczenie w podnoszeniu poziomu plonów sukcesywnie maleje. Inaczej jest z postępem biologicznym,
którego wpływ na poziom produkcji roślin sukcesywnie wzrasta. Szacuje się, że w ostatnich latach postęp osiągnięty w wyniku hodowli nowych odmian sięga 60-70% ogólnego
postępu w rolnictwie. Dzięki wprowadzaniu nowych odmian
pszenicy plony wzrastają średnio w roku o 100-120 kg/ha we
Francji i o 100 kg/ha w Anglii. Średnia wielkość postępu w hodowli zbóż w Polsce (ważona udziałem gatunku w zasiewach)
wahała się w ostatnim 20-leciu w granicach 36-46 kg/ha/rok.
Najwyższy postęp hodowlany w Polsce szacowany na podstawie wyników doświadczeń rejestrowych z ostatniej dekady
uzyskano dla pszenżyta, mieszańcowych odmian żyta oraz
pszenicy ozimej.
Tworzeniem nowych odmian roślin uprawnych zajmuje się hodowla roślin, która definiowana jest często jako współczesny
etap ewolucji roślin uprawnych prowadzony przez specjalistów z przewagą selekcji sztucznej nad naturalną,
przy wszechstronnej znajomości i wykorzystaniu właściwości
16
biologicznych i genetycznych roślin oraz oparta na znajomości potrzeb społeczeństwa i rolnictwa. Nowoczesne odmiany
roślin uzyskuje się między innymi poprzez zmiany w architekturze łanu, wprowadzanie nowych metod korekty genotypu,
nowych metod uzyskiwania odmian (odmiany mieszańcowe),
poprawę właściwości jakościowych, wykorzystanie zasobów
genowych (np. w celu zwiększenia odporności na choroby,
szkodniki czy stresy abiotyczne) oraz zastosowanie metod biotechnologicznych. Każdy z tych elementów można by szczegółowo opisywać, ale chciałbym zwrócić uwagę na dwa
z nich, które prowadzą do podniesienia poziomu plonowania.
Pierwszym z nich są odmiany mieszańcowe wykorzystujące
zjawisko heterozji, polegające na bujności pierwszego pokolenia mieszańców. Odmiany te są każdorazowo wytworzone
przez krzyżowanie określonych zbiorowości roślin, zgodnie
z wcześniej opracowanym przez hodowców sposobem i kolejnością. Zyskują one coraz większe znaczenie w produkcji ze
względu na wyższy średnio o 10-20 % plon w stosunku
do odmian tradycyjnych, jednak efekt ten zanika w kojonych
pokoleniach. Klasycznym wykorzystaniem tego zjawiska w hodowli roślin jest kukurydza, gdzie wszystkie odmiany tego gatunku są mieszańcami. Ze względu na wyższy plon,
wyrównanie oraz wysokie zdolności adaptacyjne coraz więcej
rejestruje się odmian mieszańcowych żyta i rzepaku. Wyniki
doświadczeń rejestrowych oraz porejestrowych wykazują, że
plonują one z reguły lepiej od odmian populacyjnych. Drugim
czynnikiem odgrywającym coraz większe znaczenie w doskonaleniu roślin uprawnych i coraz częściej wykorzystywanym są
metody biotechnologiczne. Przyczyniają się one w istotny sposób do poprawy właściwości jakościowych oraz odporności
roślin na stresy abiotyczne i biotyczne roślin, a w konsekwencji stają się jednym z narzędzi wykorzystywanym w praktycznej hodowli prowadzącym do szybszych efektów w postaci
nowej odmiany. Wśród metod biotechnologicnych obecnie
wykorzystuje się między innymi techniki kultur in vitro, markery molekularne, czy organizmy genetycznie modyfikowane
(GMO). Te ostanie budzą jednak nadal wiele emocji i kontrowersji w praktycznym ich wykorzystaniu w produkcji.
W procesie oddziaływania czynnika biologicznego na produkcję roślinną można zatem wyróżnić następujące etapy: two-
rzenie nowych odmian, przenoszenie (reprodukcja i transmisja) oraz wykorzystanie (obrót i handel) ich efektów. Hodowla roślin, zarówno twórcza, jak i zachowawcza, pokrywa się
z pierwszym etapem. Natomiast transferem osiągnięć hodowli w postaci nowoczesnych, wysokoplonujących i odpowiedniej jakości odmian do praktyki rolniczej zajmuje się
nasiennictwo. Jednym z warunków gwarantującym osiągnię-
cie odpowiedniej wielkości i jakości plonów jest kwalifikowany materiał siewny nowoczesnych odmian przystosowanych
do lokalnych warunków glebowo-klimatycznych.
Dr hab. Henryk Bujak prof. nadzw.
Katedra Genetyki, Hodowli Roślin i Nasiennictwa
Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu
17
Dopłaty do materiału siewnego zbóż
TO SIĘ OPŁACA!!!
W 2010 roku rolnicy wysiewający materiał siewny zbóż i roślin
strączkowych nadal mogą ubiegać się o dopłaty. Wysokości
dotacji oraz zasady rządzące całym procesem przedstawiliśmy
w zamieszczonym niżej wyciągu z aktualnego załącznika
do Zarządzenia Nr 254/2009/Z Prezesa ARR z dnia 17 grudnia 2009r. Jest kilka zmian (na szczęście na lepsze) w porównaniu z rokiem ubiegłym – zatem prosimy o uważne
przestudiowanie załącznika.
„Celem mechanizmu jest udzielenie dopłat z tytułu zużytego
do siewu lub sadzenia materiału siewnego kategorii elitarny
lub kwalifikowany producentom rolnym w rozumieniu ustawy z dnia 18 grudnia 2003 r. o krajowym systemie ewidencji
producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji
wniosków o przyznanie płatności.
Dopłat z tytułu zużytego do siewu lub sadzenia materiału
siewnego kategorii elitarny lub kwalifikowany udziela się w ramach pomocy de minimis w rolnictwie.
Agencja udziela dopłat w terminach określanych w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi na podstawie, złożonego przez producenta rolnego, wniosku o przyznanie
dopłaty z tytułu zużytego do siewu lub sadzenia materiału
siewnego kategorii elitarny lub kwalifikowany.
Dopłaty zostaną udzielone producentowi rolnemu do powierzchni gruntów ornych obsianych lub obsadzonych elitarnym lub kwalifikowanym materiałem siewnym gatunków roślin uprawnych
określonych w Rozporządzaniu Rady Ministrów.
Wysokość stawki dopłaty do 1 ha gruntów ornych obsianych
lub obsadzonych materiałem siewnym kategorii elitarny lub
kwalifikowany określana jest Rozporządzeniem Rady Ministrów. (tabela nr 1)
O przyznanie dopłat z tytułu zużytego do siewy lub sadzenia
materiału siewnego kategorii elitarny lub kwalifikowany, producent rolny powinien ubiegać się na podstawie wniosku złożonego we właściwym, ze względu na miejsce zamieszkania
lub siedzibę producenta rolnego Oddziału Terenowego Agencji Rynku Rolnego.
Bez względu na formę cel pomocy otrzymanej w ramach pomocy de minimis w rolnictwie, w dowolnie wyznaczonym
okresie trzech lat obrotowych, łączna kwota pomocy dla producenta rolnego nie może przekroczyć 7500 euro, wliczając
w to dopłaty, które producent rolny otrzyma z tytułu zużytego do siewu lub sadzenia materiału siewnego kategorii elitarny lub kwalifikowany.
Do wniosku o przyznanie dopłaty, producent rolny zobowiązany jest dołączyć następujące dokumenty:
Oryginał albo potwierdzoną za zgodność z oryginałem przez
notariusza lub upoważnionego przez Prezesa Agencji pracownika właściwego Oddziału Terenowego Agencji Rynku Rolnego kopię faktury zakupu materiału siewnego kategorii elitarny
lub kwalifikowany.
Ponadto należy przedstawić wszystkie zaświadczenia
o udzielonej pomocy de minimis w rolnictwie, jakie producent rolny otrzymał wciągu 3 lat obrotowych, tj. w roku,
w którym złożony został wniosek oraz w ciągu dwóch poprzedzających go lat oborowych, albo oświadczenia o wielkości
pomocy de minimis w rolnictwie otrzymanej w tym okresie.
Ze względu na limit dostępnych dopłat przed złożeniem wniosku należy sprawdzić stan wszystkich środków w gospodarstwie w ramach programu de minimis.
Formularz wniosku o przyznanie dopłaty z tytułu zużytego
do siewu lub sadzenia materiału siewnego kategorii elitarny
lub kwalifikowany można uzyskać:
• w Oddziale Terenowym Agencji Rynku Rolnego,
• w centrali Agencji Rynku Rolnego,
• na stronie internetowej Agencji Rynku Rolnego
www.arr.gov.pl
Poprawnie wypełniony formularz wniosku o przyznanie dopłaty
wraz z wymaganiami załącznikami należy dostarczyć osobiście
lub przesyłką pocztową na adres OT ARR właściwego ze względu na miejsce zamieszkania lub siedzibę wnioskodawcy.”
Tabela 1. GATUNKI ROŚLIN UPRAWNYCH OBJĘTE DOPŁATAMI
Gatunek roślin uprawnych
Minimalne ilości wysiewu kg/ha
Stawki dopłat zł
150
130
80
60 kg albo 1,7 jednostki siewnej
130
150
150
100
150
200
270
80
2000
140
160
Zboża
Pszenica zwyczajna
Żyto populacyjne
Żyto syntetyczne
Żyto mieszańcowe
Jęczmień
Pszenżyto
Owies
Rośliny strączkowe
Łubin (żółty, wąskolistny lub biały)
Groch siewny
Bobik
Wyka siewna
Ziemniak
Mieszanki zbożowe sporządzone z materiału siewnego gatunków lub odmian
roślin zbożowych lub mieszanki pastewne sporządzone z materiału siewnego
roślin zbożowych i pastewnych wymienionych powyżej
18
500
100
Rolnik decyduje, czy swoje pola obsieje materiałem
kwalifikowanym, czy nasionami z własnego zbioru.
Rolnik również decyduje, czy wysieje
odmianę chronioną wyłącznym
prawem, czy odmianę, która takiej
ochronie prawnej nie podlega.
Obecnie większość odmian roślin objęta jest ochroną
wyłącznego prawa hodowcy, która w Polsce obowiązuje
od 20 lat. Taka ochrona oznacza, że wyłącznie hodowca,
będący posiadaczem wyłącznego prawa do danej odmiany,
może tę odmianę rozmnażać do siewu, zaprawić do siewu,
magazynować do siewu, oferować na sprzedaż do siewu,
sprzedawać do siewu. Każdy kto chce w taki sposób korzystać
z odmiany chronionej wyłącznym prawem, musi mieć pisemną
umowę licencyjną z hodowcą. Gdyby nie ustawowy zapis
o możliwości użycia do siewu materiału z własnego zbioru
zbóż, rzepaku i ziemniaków, rolnicy musieliby siać wyłącznie
kwalifikowany materiał siewny tych gatunków. W ramach
odstępstwa rolnego można siać własne zbiory zbóż, rzepaku
ozimego i ziemniaków bez pisemnej zgody hodowcy.
W zamian za skorzystanie z tego przywileju rolnik ma
obowiązek uiszczenia opłaty dla hodowcy w wysokości 50%
stawki licencyjnej dla danej odmiany w danym roku.
Rolnik nie ma obowiązku uiszczenia ustawowej opłaty,
gdy spełniony jest jeden z niżej wymienionych
warunków:
1. Wysiany został kwalifikowany materiał siewny, czyli
posiadający świadectwo kwalifikacji nasion. Każde
opakowanie takiego materiału musi być oznakowane
urzędową etykietą, na której między innymi wymieniona jest
nazwa odmiany oraz widnieje numer partii materiału
siewnego i stopień kwalifikacji. Te same dane muszą się
znaleźć na fakturze wystawianej kupującemu. Radzimy żądać
wystawienia faktury, gdyż uprawnia ona do uzyskania dopłaty
z ARR, a jednocześnie stanowi dowód na siew kwalifikatu
w przypadku kontroli ze strony hodowcy lub Agencji
Nasiennej.
2. Odmiana wysianych nasion z własnego zbioru nie jest
objęta ochroną.
3. Gospodarstwo posiada mniej niż 10 ha wszystkich gruntów
rolnych (własnych i dzierżawionych, uwzględniając również
grunty np. pod sadami, stawami, użytkami zielonymi,
zabudowaniami gospodarskimi).
Zatem wyłącznie od decyzji rolnika i powierzchni jego
gospodarstwa zależy, czy będzie zobowiązany do uiszczenia
opłaty dla hodowcy.
Jeżeli rolnik zdecyduje się na siew odmiany objętej ochroną
prawną musi pamiętać, że może to być wyłącznie:
1. Kwalifikowany materiał siewny (nie trzeba uiszczać
opłaty dla hodowcy), lub
2. Materiał z własnego zbioru (wymagane jest uiszczenie
opłaty dla hodowcy bez wezwania, 30 dni po siewie, jeżeli
całkowita powierzchnia gospodarstwa wynosi 10 ha i więcej).
Naruszeniem wyłącznego prawa jest:
1. Siew nabytego (kupno, wymiana, darowizna itp.) ziarna
paszowego lub konsumpcyjnego odmiany objętej ochroną
prawną. Do siewu takich odmian można kupować wyłącznie
kwalifikowany materiał siewny. Dotyczy to każdego
gospodarstwa, niezależnie od jego powierzchni.
2. Oferowanie lub sprzedaż z przeznaczeniem do siewu
odmiany objętej ochroną prawną bez pisemnej licencji
od hodowcy. Oferować i sprzedawać do siewu można
wyłącznie kwalifikowany materiał siewny, po uprzednim
uzyskaniu pisemnej zgody (licencji) od hodowcy. Dotyczy to
każdego gospodarstwa, niezależnie od jego powierzchni,
a także jakiegokolwiek innego podmiotu.
Pamiętajmy, że ochrona prawna odmian roślin to
zabezpieczenie finansowe dla zachowania ciągłości hodowli,
to finansowanie trwających wiele lat programów
hodowlanych. Dobra odmiana nie powstaje w ciągu jednego
roku, ale jest tworzona przez 10-15 lat przez żmudne
krzyżowanie i selekcję. Wyhodowanie jednej odmiany
populacyjnej to koszt 2-5 milionów złotych. Odmiana jest
efektem twórczej pracy hodowcy i dlatego jest jego
własnością. Hodowca nie sprzedaje nasion. Hodowca
sprzedaje pożądane cechy odmiany. Kto chce z nich skorzystać
wnosi opłatę, która jest wynagrodzeniem, zapłatą
a jednocześnie inwestycją w kolejne odmiany.
Paweł Kochański
19
Produkcja kwalifikowanego materiału siewnego zbóż o wysokiej
jakości wymaga zarówno posiadania nowoczesnego sprzętu,
jak również dużej wiedzy i ogromnego zaangażowania ze strony ludzi uczestniczących w długim procesie produkcji.
Nakłady inwestycyjne poniesione na stworzenie nowoczesnych
linii technologicznych, laboratorium oraz stosowane środki
produkcji sprawiają, że zaplecze techniczne stanowi znakomitą podstawę dla efektywnej i stojącej na europejskim poziomie produkcji materiału siewnego.
Ponadto mając świadomość
istoty procesu produkcji
jako całości oraz
20
każdego z jego etapów zapewniamy, że nasza bezkompromisowość, pełen profesjonalizm oraz ambicja dostarczania na rynek najlepszych produktów są gwarantami osiągnięcia
oczekiwanego przez nas wszystkich rezultatu – wysokiej jakości kwalifikowanego materiału siewnego zbóż.
Oferując odmiany najpopularniejszych gatunków zbóż o zróżnicowanym profilu użytkowym i agronomicznym, pochodzących od uznanych hodowców, wierzymy, że
w połączeniu z posiadanymi zasobami
technologicznymi i ludzkimi
sprostamy Państwa oczekiwaniom ku obus t r o n n e j
satysfakcji.
PSZENICA OZIMA
BARRYTON
DOSKONAŁA JAKOŚĆ ZIARNA
WYSOKI POTENCJAŁ PLONOWANIA
DOBRA ZDROWOTNOŚĆ
BARRYTON to nowa wysokojakościowa odmiana pszenicy ozimej z firmy RAGT powstała na bazie genetyki
czeskiej i niemieckiej, zarejestrowana w Czechach w 2007 roku. Testowana w doświadczeniach wstępnych w Polsce
w 2008 roku oraz w Niemczech w badaniach regionalnych.
Tabela 3. Wyniki plonowania odmiany BARRYTON w badaniach wstępnych
COBORU zbiór 2008 r.
BARRYTON to odmiana o bardzo wysokim potencjale
plonowania rzadko spotykanym dla pszenic o doskonałej jakości wypiekowej. W Niemczech, gdzie jest zakwalifikowana do grupy E (elitarna) uzyskała najwyższą ocenę
plonowania – 8.
BARRYTON charakteryzuje się bardzo wysoką odpornością na mączniaka i rdzę brunatną, wysoką na fuzariozę i septoriozę liści.
lokalizacja
Białogard
(zach-pom)
Krzyżewo
(podlaskie)
Słupia Wielka
(wielkopolskie)
Plonowanie
(% wzorca)
116
117
111
Rośliny są średnio wysokie, o średniej odporności na wyleganie. Zaleca się stosowanie pełnej dawki regulatora wzrostu.
Tabela 1. Plonowanie wybranych pszenic z różnych grup jakościowych
wg BSA 2008 skala dziewięciostopniowa)
odmiana
Grupa jakościowa
Ocena plonowania A1
BARRYTON
E
8
Skagen
E
6
Quebon
E
6
Busard
E
2
Turkis
A
6
Tommi
A
6
Nutka
A
4
Spośród odmian z grupy wysokojakościowej BARRYTON
wyróżnia się wysokim potencjałem plonowania
powiązanym z bardzo dobrą i stabilną jakością ziarna.
W Niemczech należy do grupy E (elitarnej), w Czechach
do A (jakościowej) głównie dzięki wysokiej wartości liczby opadania (ocena 7) i testu sedymentacji (7).
Ponadto we wszystkich doświadczeniach regionalnych z Niemiec Wschodnich (tab. 2), w których warunki glebowo-klimatyczne zbliżone są do polskich, BARRYTON uzyskał doskonałe
wyniki plonowania – lepsze nawet od odmiany mieszańcowej
Hybred.
W badaniach wstępnych COBORU w 2008 roku odmiana uzyskała średnio w całym kraju rewelacyjne wyniki – 108 % wzorca (Tonacja, Finezja i Bogatka) - tab. 3.
Tabela 2.
BARRYTON jest polecany do uprawy na potrzeby
konsumpcyjne ze względu na powiązanie wysokiego
plonu ze znakomitą jakością i grubością ziarna. Doświadczenia w Polsce, Czechach, Niemczech wskazują, iż BARRYTON
ma dość przeciętne wymagania glebowe.
Wyniki plonowania i innych cech agrotechnicznych wybranych odmian pszenicy ozimej – niemieckie doświadczenia regionalne - Niemcy Wschodnie 2009 r.
(cechy oceniane w skali 1-9 – cyfra mniejsza oznacza większą odporność)
odmiana
Poziom agrotechniki A1
Plon % wzorca
Wyleganie (1-9)
Mączniak (1-9)
Septorioza liści (1-9)
Rdza (1-9)
Wysokość (cm)
Tutzpatz (Meklemburgia – Pomorze Przednie koło Neubrandenburga)
Barryton
111,8
2,5
1,5
2
1
106
Turkis
99,2
1,5
2
2,5
2,5
111
Hybred
109
2
2
2,5
2
112
Berge (Brandenburgia -koło Berlina)
Barryton
111,5
1
1
2
4
100
Turkis
107,1
1
1
1,5
5
86
Hybred
108,9
1
1
2
4,5
94
21
PSZENICA OZIMA
POTENZIAL
BARDZO WYSOKI POTENCJAŁ
PLONOWANIA
WYSOKA ODPORNOŚĆ
NA WYLEGANIE
NAJWYŻSZY WSPÓŁCZYNNIK
KRZEWIENIA
POTENZIAL to nowa odmiana pszenicy jakościowej (A)
pochodząca od niemieckiego potentata w hodowli pszenic – Saaten Union. Zarejestrowana w Niemczech w 2006 roku.
Odmiana otrzymała w roku 2008 bardzo dobrą ocenę
plonowania 7 (wysoki potencjał sugeruje nazwa odmiany) i jest jedną z najlepiej i najstabilniej plonujących odmian
w swojej grupie jakościowej (A).
Tabela 1. Ocena plonowania odmian pszenicy oz. wg BSA 2006 i 2007 r.
(poziom A1, skala 1-9)
odmiana
POTENZIAL
Tuareg
Skagen
Turkis
Ocena plonu 2008
7
8
6
6
POTENZIAL tworzy wysoki plon dzięki dużej ilości pędów kłosonośnych na jednostce powierzchni (najwyższy wskaźnik
krzewienia). Duże zagęszczenie kłosów w połączeniu z doskonałym zaziarnieniem powoduje minimalnie obniżoną wartość
MTZ ale nie powoduje to spadku oceny wyrównania ziarna ogólna ocena jakości surowca tej odmiany wypada powyżej wzorca.
Zimotrwałość POTENZIALA pozwala na jego uprawę w warunkach polskich. Pod tym względem nie odbiega od wielu odmian uprawianych od lat na terenie całej Polski (tab. 3)
Tabela 3. Ocena zimotrwałości wg BSA w 2006 roku (Skala 1-9 gdzie mniejsza
liczba oznacza lepszą zimotrwałość)
We wschodnich Niemczech, gdzie warunki klimatyczno-glebowe podobne są do części obszaru Polski, POTENZIAL uzyskał
najlepsze wyniki plonowania w 2008 roku w porównaniu z innymi regionami.
Rośliny są bardzo niskie (wg BSA- 4) na poziomie najniższych pszenic w Niemczech oraz bardzo odporne
na wyleganie (wg BSA - 3). POTENZIAL jest odmianą typowo
intensywną, wysoce przydatną do uprawy w dobrych warunkach stanowiskowych i przy wysokich dawkach nawożenia
azotowego kiedy celem jest uzyskiwanie rekordowych plonów
przy zachowaniu pełnej technologii ochrony fungicydowej
skierowanej szczególnie pod kątem fuzariozy kłosów (z racji
krótkiej słomy), chorobom podstawy źdźbła i septoriozie liści.
odmiana
POTENZIAL
Ritmo
Akratos
Tuareg
Ocena
5
6
5
5
POTENZIAL to stabilna pszenica jakościowa (A) o bardzo wysokich wartościach współczynników liczby opadania (wg BSA -8) i testu sedymentacji (wg BSA-8).
POTENZIAL to znakomicie plonująca bardzo intensywna odmiana pszenicy ozimej, polecana:
• na dobre stanowiska pszeniczne, przy wysokim nawożeniu
• do produkcji intensywnej przy pełnej ochronie fungicydowej
Tabela 2. Plonowanie odmian pszenicy ozimej LSV Winterweizen 2008
Niemcy Północno Wschodnie
Niemcy Południowo-Wschodnie
odmiana
Grupa
jakościowa
Gros Kiestow
Biestow
Tutzpatz
Gulzow
Vipperow
Beetzdorf
POTENZIAL
A
112
111
114
115
105
104
Boomer
A
102
104
98
100
100
Mulan
B
97
102
100
96
95
91
W opisach korzystano z oficjalnych wyników niemieckiej instytucji badawczej Bundessortenamt (BSA), której skala oceny różni się od polskiej skali. W przypadku cech:
• tolerancja na mróz • choroby • wyleganie • wysokość roślin w skali 1-9 - mniejsza cyfra oznacza ocenę korzystniejszą.
• potencjał plonowania • zdolność krzewienia • MTZ w skali 1-9 - większa cyfra oznacza ocenę korzystniejszą.
22
PSZENICA OZIMA
RETRO
ZNAKOMITA JAKOŚĆ ZIARNA
TOLERANCYJNA W STOSUNKU DO
STANOWISKA
RETRO to odmiana pszenicy ozimej w grupie jakościowej (A) zarejestrowana w Niemczech w 2007 roku a wyhodowana w niemieckiej części firmy Nickerson.
RETRO ma przeciętne wymagania glebowe, wysoką
mrozoodporność (wg BSA 2006 – 4) oraz wysoką odporność na choroby, a szczególnie na:
Należy do najlepiej plonujących odmian w Niemczech
(wg BSA -7) także w zestawieniu z odmianami konkurencyjnymi (tab. 1).
– mączniaka – ocena 3 (2008)
– rdzę – ocena 2 (2008)
Tabela 1. Plonowanie odmian pszenic w % wzorca na poziomach agrotechniki
A1, A2 (wg BSA 2006)
odmiana
RETRO
DRIFTER
TOMMI
TURKIS
Poziom A1
108
95
104
103
Poziom A2
103
98
102
103
W kolejnym roku RETRO uzyskało w doświadczeniach niemieckich jeszcze lepsze wyniki plonowania na poziomie A2 (podwyższony poziom agrotechniki) wahające się w zależności
od regionu od 100 do 107% wzorca – przy czym we wschodnim pasie Niemiec graniczącym z Polską – 103 % wzorca. Wyniki zebrane z całych Niemiec w ostatnim czasie ustabilizowały
się na nieosiągalnym dla wielu odmian z grupy A poziomie.
(tab. 2)
Średnia do dużej wysokość roślin powoduje konieczność zastosowania pełnej dawki regulatora wzrostu.
RETRO należąc do grupy jakościowej (A) charakteryzuje
się bardzo dobrą jakością ziarna. Wyróżnia się wysoką
wartością liczby opadania i współczynnika testu sedymentacji. Kolejną ważną zaletą jest grubość ziarna (MTZ) a potwierdzeniem tej cechy jest najwyższa ocena (wg BSA 2008 – 6).
Tabela 3. Ocena Masy Tysiąca Ziarniaków odmian pszenicy oz. (wg BSA 2008)
odmiana
RETRO
Cubus
Ritmo
MTZ
6
5
4
RETRO jest rekomendowane jako odmiana uniwersalna
względem warunków glebowych, a zważywszy na
parametry jakościowe, na cele konsumpcyjne.
Tabela 2. Ocena plonowania wg BSA 2007 i 2008 r.
Ocena plonowania 2007
Ocena plonowania 2008
odmiana
Grupa
jakościowa
A1
A2
A1
A2
RETRO
A
8
7
7
7
Kranich
A
7
7
6
6
6
6
Meteor
23
PSZENICA OZIMA
ZOBEL
ZNAKOMITA MROZOODPORNOŚĆ
I TOLERANCJA NA CHOROBY
BARDZO DOBRA JAKOŚĆ
WYPIEKOWA
ZOBEL należy do grupy pszenic jakościowych (A). Wyhodowana w niemieckim oddziale szwedzkiej firmy nasiennej SW SEEDS. Zarejestrowana w Niemczech w 2006 roku.
Według oficjalnych badań niemieckich odmiana osiągnęła w 2006 r. ponadprzeciętne plony w całych Niemczech, a szczególnie w części północnej i wschodniej.
Tabela 1. Ocena plonowania odmian pszenicy w % wzorca (wg BSA 2007 –
wschodnie regiony Niemiec)
odmiana
Mittel Sommern
Roda
Nossen
MEKLEMBURGIA
MEKLEMBURGIA
SAKSONIA
ZOBEL
114
116
113
Akteur
113
108
107
W 2008 w badaniach rozpoznawczych w Polsce (woj. Pomorskie) ZOBEL uzyskał zadowalające wyniki plonowania – często
wyższe od uznanych odmian konkurencyjnych.
Tabela 2. Badania Rozpoznawcze COBORU 2008 - woj. Pomorskie
odmiana
A1 (% wzorca)
A2 (% wzorca)
Zobel
105
105
Tonacja
97
100
Finezja
94
95
Bogatka
103
103
Figura
98
104
Briliant
102
100
Szczególnie wyróżniającymi cechami odmiany ZOBEL,
które czynią ją bardziej wartościową od innych, są bardzo wysoka odporność na niskie temperatury zimą i tolerancja na choroby. Cechy te zostały utrwalone genetycznie dzięki
udziałowi w krzyżowaniach oprócz nowoczesnych rodów
24
pszenic wysokoplonujących także wschodnioniemieckich linii
wyselekcjonowanych w ostrych warunkach Europy Wschodniej. Otrzymano w ten sposób efekt synergii wysokiego plonowania w połączeniu:
• ze znakomitą odpornością na niskie temperatury – najlepsza ocena wg BSA w 2008 r. (dotychczas nie ma odmiany
pszenicy lepszej pod tym względem)
oraz
• z wysoką tolerancją na większość chorób występujących
w pszenicy (najwyższa nota w odporności na mączniaka).
Tabela 3. Ocena odporności na choroby wg BSA 2006r (skala 1-9 gdzie ocena
niższa oznacza większą odporność)
odmiana
Mączniak
Podstawa źdźbła Septorioza liści Rdza brunatna
ZOBEL
1
2
3
2
CUBUS
2
6
6
7
ZOBEL posiada bardzo dobrą jakość ziarna. Odmiana została zakwalifikowana do grupy jakościowej (A)
a jej ogromną zaletą jest wysoka wartość testu sedymentacjimająca wpływ na podwyższoną zwartość glutenu.
ZOBEL to odmiana wyhodowana w Niemczech ale dzięki swoim cechom znalazła uznanie wśród rolników
na terenie całej Polski – również w rejonach o zdecydowanie
kontynentalnym klimacie.
Porównanie cech użytkowych i wartości gospodarczej odmian
pszenicy ozimej w oficjalnych doświadczeniach niemieckich
wg Bundessortenamt w 2008 r.
BARRYTON
POTENZIAL
RETRO
ZOBEL
hodowca
RAGT
Saaten Union
Nickerson
SW
klasa jakości
E/A
A
A
A
wczesność
5
6
5
5
wysokość
5
4
5
5
wyleganie
5
3
5
4
zimotrwałość
4
5
4
3
choroby
podstawy źdźbła
5
6
6
2
mączniak
2
2
3
1
septorioza liści
4
5
4
4
fuzarioza
4
5
4
4
DTR
5
5
5
5
rdze
3
3
2
3
krzewienie
5
6
5
5
MTZ
6
4
6
4
plon A1
8
7
7
6
plon A2
-
7
7
6
wymagania
glebowe
średnie
do niskich
średnie
do wysokich
średnie
do niskich
średnie
Liczby w rubrykach oznaczają ocenę w skali 1-9.
Dla cech:
plon, MTZ, krzewienie – im większa wartość tym lepsza ocena
•
odporność – im niższa wartość tym lepsza ocena.
25
PSZENŻYTO OZIME
PIZARRO
WYSOKI I WARTOŚCIOWY PLON
ZNAKOMITA ZDROWOTNOŚĆ
MAŁA SKŁONNOŚĆ DO PORASTANIA
PIZARRO to jedna z nowszych odmian pszenżyta ozimego o tradycyjnej długości słomy – wyhodowana w Danko HR i zarejestrowana w Polsce w 2008 roku.
PIZARRO uzyskało doskonałe oceny w badaniach rejestrowych w latach 2006-2007 – 108 % wzorca,
na podstawowym poziomie agrotechniki (A1).
Plon pszenżyta ozimego PIZARRO na tle wzorca w latach 2006-2007, w % i dt/ha
(odmiany wzorcowe: Kazo, Woltario, Sorento, Moderato)
a2 - intensywny
a1 - podstawowy
Bardzo mała skłonność do porastania ziarna znacznie
podnosi wartość użytkową PIZARRO, co jest istotne
szczególnie w rejonach narażonych na ten czynnik np. Pomorze i Pomorze Zachodnie.
PIZARRO zalicza się do odmian o tradycyjnej długości słomy – wg
COBORU 2007 osiągnęło średnią wysokość 120 cm tj. np. o 4 cm
mniej od popularnej odmiany Moderato. Szczególnie intensywnie
prowadzone plantacje należy zabezpieczyć przed wyleganiem
stosując standardowy zabieg regulatorem wzrostu. PIZARRO bardzo dobrze się krzewi, co pozwala na ograniczenie obsady roślin do ok. 300 szt nasion /m² (przy MTZ ok 40 g norma
wysiewu wynosi ok. 130-140 kg).
PIZARRO charakteryzuje się znakomitą zdrowotnością. Wg
COBORU 2007 ma wyższą odporność na wszystkie oceniane
choroby niż wzorzec. W 9-stopniowej skali uzyskano niemal
najwyższe oceny odporności na główne choroby spotykane
w pszenżycie ozimym:
Szczególnie wysoki potencjał plonowania osiągnięto w rejonach:
– I – woj. Zachodniopomorskie – 144% wzorca,
– II – Pomorskie i Warmińsko – Mazurskie – 111 % wzorca
– III – Wielkopolska i Kujawsko – pomorskie – 108 % wzorca.
Ta tendencja utrzymuje się przez następne lata – w 2009 roku w badaniach porejestrowych COBORU odnotowuje najlepsze wyniki plonowania tej odmiany na obydwu poziomach
agrotechniki w tych samych rejonach.
Tabela 1.
– mączniaka – 8,5, rdzę brunatną – 8,7 septoriozę liści – 7,7.
Pozwala to na oszczędności w stosowaniu fungicydów
i ograniczeniu ich do jednego zabiegu.
Ziarno charakteryzuje się znakomitą jakością: zawartość
białka powyżej wzorca – ok. 11,2% oraz dużym
ciężarem właściwym.
PIZARRO jest polecane szczególnie na słabsze stanowiska –w monokulturze i uprawie uproszczonej, co w połączeniu z niskimi nakładami (niska norma wysiewu,
jedna dawka fungicydów) uzasadnia zarówno ekonomiczny
i agrotechniczny wybór tej odmiany.
Plonowanie odmian pszenżyta ozimego wg COBORU PDO 2009 r.
REGIONY
odmiana
I
II
III
I
Poziom A1
26
II
III
Poziom A2
PIZARRO
113
104
105
107
104
102
Moderato
106
103
100
105
99
98
PSZENŻYTO OZIME
AGOSTINO
NAJWIĘKSZY POTENCJAŁ PLONOWANIA
SPOŚRÓD ODMIAN KRÓTKOSŁOMYCH
WYSOKA ODPORNOŚĆ NA CHOROBY
DOSKONAŁA JAKOŚĆ ZIARNA
AGOSTINO to półkarłowa odmiana hodowli SW Seeds
zarejestrowana w Niemczech w 2009 roku. W Polsce
znajduje się w badaniach rejestrowych COBORU z potencjalną
szansą rejestracji w 2011 roku.
AGOSTINO w badaniach niemieckich Bundessrtenamt
uzyskało najlepszą ocenę potencjału plonowania spośród wszystkich odmian zarejestrowanych zarówno półkarłowych jak i o tradycyjnej długości słomy – 9 (nota maksymalna)
na podstawowym poziomie agrotechniki i 8 – na podwyższonym poziomie agrotechniki.
Tabela 1.
Ocena plonowania wg Bundessortenamt 2008 r.
(skala 1-9 - większa cyfra oznacza lepszy wynik)
odmiana
Forma wzrostu
AGOSTINO
Grenado
Bardzo dobra odporność na choroby: mączniaka i septoriozę
(porównywalna z Grenado) oraz na rdzę brunatną - najlepsza
ocena 1 (lepsza od Grenado w badaniach niemieckich) czyni
AGOSTINO najlepszą odmianę pod względem tolerancji na
choroby spośród wszystkich zarejestrowanych odmian pszenżyta ozimego.
odmiana
mączniak
rynchosporioza
rdza brunatna
AGOSTINO
1
4
1
Grenado
1
4
2
Lamberto
8
6
6
Dinaro
1
4
2
PLONOWANIE
Poziom A1
Poziom A2
półkarłowa
9
8
półkarłowa
8
8
Lamberto
tradycyjna
3
5
Dinaro
półkarłowa
8
8
W polskich badaniach rejestrowych AGOSTINO uzyskało najlepsze wyniki plonowania spośród odmian półkarłowych 5,30 dt powyżej wzorca (Moderato, Algoso, Grenado, Borwo)
Szczególnie dobre wyniki Agostino uzyskało w rejonie I (Zachodniopomorskie) i III (Wielkopolska i Kujawy)
AGOSTINO wykształca niski łan – poniżej 100 cm (wg COBORU) porównywalny z najniższą do tej pory odmianą –
Grenado i posiada odporność na wyleganie powyżej wzorca.
AGOSTINO jest odmianą średniowczesną – dojrzałość woskową uzyskuje o około 1 dzień wcześniej od Grenado (badania
COBORU).
AGOSTINO tworzy bardzo grube ziarno; w badaniach
niemieckich nota 7 (skala 1 - 9 - wyższa ocena oznacza
grubsze ziarno).
W polskich badaniach wysoko oceniono także wyrównanie
(94%), liczbę opadania (143) i zawartość białka – powyżej
wzorca.
AGOSTINO jest rekomendowane do intensywnej uprawy bez konieczności stosowania kompleksowych
zabiegów fungicydowych.
27
JĘCZMIEŃ OZIMY
(dwurzędowy)
CAMPANILE
NAJWIĘKSZY POTENCJAŁ PLONOWANIA
W NIEMCZECH WŚRÓD ODMIAN
DWURZĘDOWYCH
WYSOKA ZIMOTRWAŁOŚĆ
ODMIANA ODPORNA NA WIRUSA ŻÓŁTEJ
MOZAIKI JĘCZMIENIA
CAMPANLE to zarejestrowana w Niemczech wiodąca
odmiana jęczmienia ozimego z hodowli NICKERSON
w typie dwurzędowych odmian pastewnych.
CAMPANILE jest odmianą wysoko i bardzo stabilnie plonującą na przestrzeni lat 2006-2008 (wg BSA – 7). Uzyskała najwyższe plony we wszystkich regionach Niemiec
w latach 2005-2007 (od 101 – 106% wzorca). Plonowaniem
dorównuje nawet odmianom wielorzędowym, które genetycznie mają większy potencjał a niektóre z nich znacznie przewyższa
Tabela 1. Ocena plonowania odmian jęczmienia oz. (wg BSA 2008r.) w skali 1-9
gdzie wyższa wartość to wyższy plon
odmiana
Ocena A1
Ocena A2
CAMPANILE
7
7
Tiffany
4
5
Odmiana ta znakomicie krzewi się. Jest istotna różnica w ilości rozkrzewień CAMPANILE w porównaniu z Lomeritem.
CAMPANILE to odmiana o ustalonej genetycznie odporności
na wirusową żółtą mozaikę jęczmienia oraz o dobrej odporności
na choroby grzybowe szczególnie na rdze i rynchoporiozę. Wyróżnia się dobrą zimotrwałością do uprawy w Polsce co znacznie
podnosi atrakcyjność wyboru szczególnie w zestawieniu do odmian zagranicznych znajdujących się już na rynku.
Tabela 2. Ocena zimotrwałości (wg BSA 2008 r) w skali 1-9 gdzie mniejsza
wartość to większa zimotrwałość
odmiana
CAMPANILE
Tiffany
Merlot
Lomerit
Ocena zimotrwałości
4
5
6
4
CAMPANILE posiada wysoką wartość pastewną dzięki
dużej zawartości białka oraz wysokiemu ciężarowi ziarna co daje producentom możliwość uprawy do skarmiania we
własnym gospodarstwie, jak również sprzedaży dobrego surowca na rynku.
CAMPANILE
28
LOMERIT
CAMPANILE jest polecany do uprawy na ziarno paszowe, jako jedną z najlepiej plonujących odmian
o znakomitej wartości ziarna.
ŻYTO OZIME
MIESZAŃCOWE
AMATO F1
ODPORNOŚĆ NA RDZĘ BRUNATNĄ
NISKIE WYMAGANIA GLEBOWE
AMATO to odmiana żyta mieszańcwego zarejestrowana w Niemczech w 2006 roku, pochodząca z hodowli
SAATEN–UNION.
W roku rejestracji odmiana była najlepiej plonującą
w Niemczech spośród odmian mieszańcowych – otrzymała najwyższe oceny plonowania – 9 (wg BSA 2006) na poziomie
A1 i A2. W roku 2008 nadal należała do najplenniejszych odmian
otrzymując – 7 (na poziomach A1 i A2) - tab. 1.
Tabela 1. Ocena plonowania odmian żyta oz. wg BSA 2007 (skala 1-9 wyższa
wartość oznacza lepszą ocenę)
Odmiana
MTZ
Plon A1
Plon A2
AMATO F1
6
7
7
Askari F1
4
6
7
Caroas
5
4
4
Dańkowskie Diament
5
4
3
W roku 2008 Amato było testowane w polskich badaniach
rozpoznawczych COBORU w 4 województwach – Pomorskim,
Lubuskim, Mazowieckim i Zachodnio-Pomorskim. Wyniki
potwierdzają bardzo wysoki potencjał plonowania tej odmiany w porównaniu z innymi mieszańcowymi.
Rośliny tej odmiany są średniej wysokości, posiadają bardzo dobrze zaziarnione kłosy.
AMATO to nie tylko plon, to także wysoka odporność na choroby szczególnie na rdzę brunatną rynchosporiozę i mączniaka (tab. 2) a także znakomita zimotrwałość sprawdzona
w wielu gospodarstwach w Polsce.
Tabela 2. Odporność na choroby żyta (wg BSA 2006 r.) w skali 1-9 gdzie wyższa
wartość oznacza niższą odporność
Odmiana
mączniak
rynchosporioza
rdza brunatna
AMATO
4
5
4
Askari
4
6
5
AMATO charakteryzuje się bardzo dobrą jakością ziarna
w użytkowaniu na mąkę oraz przy produkcji etanolu.
Masa tysiąca ziaren (MTZ) jest jedną z najwyższych spośród
wszystkich odmian - 6 (wg BSA 2006 r.) - tab. 3.
Tabela 3. Masa Tysiąca Ziarniaków – badania rozpoznawcze COBORU 2008 r.
Odmiana
MTZ poziom A1 [g]
MTZ poziom A2 [g]
AMATO F1
42,15
50,1
Fugato F1
42
44,95
Fernando F1
38,45
42,05
Dańkowskie Diament
39,5
45
Przydatność AMATO do warunków polskich podnosi
także możliwość uprawy na najsłabszych stanowiskach
żytnich, gdzie inne wysokoplonujące odmiany są zawodne.
Intensywna uprawa wymaga jednak zastosowania pełnej dawki retardantów.
29
OCHRONA I PIELĘGNACJA UPR AW
RZEPAKU
Jesienne nawożenie
rzepaku ozimego
Rzepak zalicza się do roślin o bardzo dużych potrzebach pokarmowych. Na przykład, przy plonie nasion
na poziomie 4,5 t/ha, pobiera średnio 250–270 kg N, 110–135 kg P2O5, 315–360 kg K2O, 180–225 kg Ca,
27–36 kg Mg i 68–80 kg S oraz znaczne ilości mikroelementów. Oczywiście tylko część tego pobrania przypa-
da na jesień, ale nie wszystkie składniki opłaca i powinno stosować się wiosną. Tym bardziej, że prawidłowe
odżywienie rzepaku w okresie jesiennym jest jednym z podstawowych czynników, który jest odpowiedzialny
zarówno za rozwój roślin, jak i ich przygotowanie do zimy.
Fot. 1
Fot. 1
Charakterystyczne
objawy niedoboru azotu
32 jesienne nawożenie rzepaku ozimego
Trzeba mieć na uwadze, że rzepak ozimy buduje fundament pod przyszły plon już w okresie jesiennym,
a wszelkie błędy i zaniedbania, które zostaną popełnione
w tym czasie zwykle są już nie do nadrobienia wiosną.
Stąd też prawidłowo wykonane nawożenie podstawowe powinno przede wszystkim umożliwić zbudowanie
roślinie odpowiednio dużej i dobrze odżywionej rozety
(prawidłowo rozwinięty rzepak jesienią posiada od 8–12
liści, grubą szyjkę korzeniową oraz głęboko sięgający palowy system korzeniowy), a także doprowadzić glebę do
takiej zasobności w przyswajalny fosfor, potas i magnez,
aby składniki te nie ograniczały plonu.
Przed siewem rzepak powinien być nawożony przede
wszystkim fosforem i potasem, a często także azotem
i magnezem. Nie oznacza to jednak, że rzepak przed zimą
nie potrzebuje innych składników pokarmowych, tj. siarki
i mikroelementów. Przy czym większość tych składników
rzepak pobiera na wiosnę. Stąd też prawidłowa strategia nawożenia tymi składnikami powinna uwzględniać
jesienne (mniej), jak i wiosenne (więcej) ich stosowanie. Jesienne nawożenie magnezem, natomiast należy
traktować jako podstawowe szczególnie w sytuacji, gdy
rzepak uprawiamy na glebach o niskiej zasobności w ten
składnik. W takim przypadku nawożenie tym składnikiem
należy wykonać przed siewem lub po wschodach rzepaku
jesienią, a na wiosnę wskazane jest przeprowadzenie
nawożenia uzupełniającego. Jednocześnie trzeba mieć
na uwadze, że magnez zalicza się do składników podatnych na wymywanie, dlatego szczególnie na glebach lekkich nie są wskazane zbyt wysokie dawki tego składnika
w okresie jesiennym w nawozach łatwo rozpuszczalnych
w wodzie. Jak już wspomniano do składników, którymi
Fot. 2
zawsze należy nawozić rzepak przed siewem zalicza się
fosfor i potas. Rola tych składników w prawidłowym jesiennym, jak i wiosennym rozwoju rzepaku jest nie do
przecenienia. Fosfor odpowiada między innymi za prawidłowy rozwój systemu korzeniowego (dobrze rozwinięty
system korzeniowy zapewnia lepszą zimotrwałość roślin,
a także dostępność wody i składników pokarmowych,
przez co rośliny są lepiej odżywione i mniej wrażliwe na
suszę). Natomiast potas, którego pobranie już jesienią
kształtuje się w zakresie 60–80 (100) kg K2O/ha, wraz
z fosforem i innym składnikami pokarmowymi pełni klu-
Fot. 2
Dobre odżywienie rzepaku
w okresie jesiennym jest warunkiem
dobrego przezimowania roślin
właściwej dostępności potasu dla roślin jest odpowiedni
system nawożenia, który powinien być tak opracowany,
aby po zbiorze przedplonu doprowadzić zasobność gleby
w przyswajalny składnik do co najmniej górnego zakresu
poziomu średniego. Gleba lekka winna natomiast charakteryzować się zakresem zasobności w potas na poziomie klasy wysokiej (tab.). Jednocześnie zasobność gleby
…prawidłowe odżywienie rzepaku w okresie jesiennym jest
jednym z podstawowych czynników, odpowiedzialnych zarówno
za rozwój roślin, jak i ich przygotowanie do zimy
czową rolę w tworzeniu rozety rzepaku i jego przezimowaniu. Jednocześnie rośliny prawidłowo odżywione potasem
racjonalnie gospodarują wodą (jest to szczególnie ważne
przy niedoborach opadów, które cyklicznie występują
w naszym kraju), a także lepiej pobierają i „przetwarzają”
w plon nasion azot, tj. główny składnik plonotwórczy, co
zwiększa jego wykorzystanie z zastosowanych nawozów.
Stąd też przyjmuje się, że pod uprawę rzepaku najlepsze są gleby wytworzone z glin lub piasków gliniastych,
które są naturalnie zasobne w potas. Drugim warunkiem
w fosfor przed siewem rzepaku powinna kształtować się
co najmniej w górnym zakresie zasobności średniej, tj.
14–15 mg P2O5/100 g gleby. Gdy posiadamy tak przygotowane stanowisko, to można znacząco ograniczyć
nawożenie mineralne tymi składnikami w stosunku do
potrzeb pokarmowych, gdyż znaczna część zapotrzebowania roślin na te składniki zostanie pokryta z zasobów
glebowych. Będzie ona tym większa, im wyższa będzie
zasobność gleby w przyswajalne składniki pokarmowe, a także będą lepsze warunki ich pobierania z gleby,
jesienne nawożenie rzepaku ozimego 33
tj. wysoką efektywność nawożenia uzyskuje się na glebach o uregulowanym odczynie, odpowiedniej strukturze
i zasobnych w materię organiczną. Natomiast na glebach o
niskiej zasobności nawożenie mineralne należy zwiększyć
o około 25–50% w stosunku do potrzeb (część składnika
wprowadzona w nawozie przeznaczona jest na podniesienie zasobności gleby). Przy czym warto mieć rozpoznaną
zasobność gleby na polu, na którym zamierzamy uprawiać
rzepak już przed siewem przedplonu, aby w razie potrzeby przynajmniej częściowo zwiększyć jego nawożenie.
Trzeba mieć na uwadze, że rzepak budując bardzo głęboki system korzeniowy pobiera znaczne ilości składników pokarmowych z podglebia (efektywne pobieranie
składników pokarmowych może sięgać nawet do 1,5 m).
Stąd też zwiększone nawożenie rośliny przedplonowej
ma na celu przede wszystkim wzbogacenie głębszych
warstw gleby. Oczywiście nawożenie bieżące na glebach
wyczerpanych również musi być odpowiednio większe.
Ustalając wysokość nawożenia mineralnego fosforem
i potasem rzepaku, poza ustaleniem zapotrzebowania
i uwzględnieniem zasobności gleby w przyswajalne
składniki pokarmowe, trzeba również mieć na uwadze
dopływ składników z przyorywanych resztek pożniwnych,
plonu ubocznego lub stosowanych nawozów naturalnych
(obornik, pomiot ptasi, gnojówka, gnojowica). W tym celu
należy systematycznie prowadzić bilans obu składników
w zmianowaniu, korygując przed każdym kolejnym sezo-
nem wegetacyjnym dane o plonach i ilości składników
wprowadzonych do gleby w resztkach pożniwnych czy
zastosowanych nawozach naturalnych. Warto wiedzieć,
że przykładowo decydując się na przyoranie słomy do
gleby wraca większość pobranego przez rośliny potasu,
gdyż składnik ten gromadzony jest przede wszystkim
w organach wegetatywnych roślin, odmiennie wygląda sytuacja z fosforem, który głównie gromadzony jest
w ziarnie i nasionach.
Rola fosforu i potasu w uprawie rzepaku jest bardzo
ważna, jednakże głównym składnikiem pokarmowym, który jest odpowiedzialny za prawidłowe „przygotowanie”
rzepaku do zimy jest azot. Na azot jako składnik pokarmowy należy spojrzeć dwojako. Z jednej strony azotem jesienią należy nawozić z umiarem, tzn. unikać przenawożenia
tym składnikiem, gdyż powoduje on między innymi przyspieszenie wzrostu rośliny, co przed zimą nie zawsze jest
korzystne (zbyt duża dostępność azotu może prowadzić
do nadmiernego „wybujania” łanu rzepaku i wyniesienia
pąka wierzchołkowego), a także zwiększa zawartość wody
w roślinie, co zmniejsza mrozoodporność oraz zmniejsza odporność roślin na choroby. Dlatego „szczególną
ostrożność” z nawożeniem azotem należy zachować przy
wczesnych siewach, odmianach o dynamicznym tempie
wzrostu, na stanowiskach nawożonych obornikiem lub
gnojowicą oraz na stanowiskach zasobnych w próchnicę
w warunkach sprzyjających mineralizacji azotu organicznego (wilgotna i ciepła jesień), a także
po przedplonach, które pozostawiły
dużo azotu w glebie. Z drugiej jednak
strony dobrze rozwinięty łan rzepaku
Fot. 3
już jesienią jest w stanie pobrać od 60
do 80 kg N, a łany wybujałe potrafią
zgromadzić nawet ponad 100 kg N/ha.
Zatem, aby zapewnić odpowiednią
fazę rozwojową roślin przed zimą, jak
i ich właściwe odżywienie, w określonych przypadkach zlecane jest
nawożenie azotem w ilości 20–40 kg
N/ha gdy:
Fot. 3
Pierwsze objawy niedoboru siarki
mogą wystąpić już w fazie rozety
34 jesienne nawożenie rzepaku ozimego
>> rzepak uprawiany jest w stanowiskach ubogich w azot,
>> rzepak zasiano z opóźnieniem
w stosunku do terminu optymalnego dla danego regionu,
>> po przedplonach zbożowych,
szczególnie gdy przyorano
słomę,
>> gdy panują złe warunki do
mineralizacji azotu glebowego
(zła struktura, niski odczyn, niskie temperatury i duże opady),
>> przy nierównomiernych
i opóźnionych wschodach,
spowolnionym wzroście np.
wywołanym przez porażenie
przez szkodniki.
Fot. 4
Fot. 4
Objawy niedoboru mogą się nakładać – na zdjęciu
widoczny niedobór potasu i siarki
W sytuacji, gdy pomimo przedsiewnego nawożenia
azotem pojawią się na rzepaku objawy niedoboru tego
składnika azot należy zastosować powschodowo. Za optymalny termin nawożenia powschodowego nawozami
stałymi można uznać okres około 3–6 tygodni po siewie.
Pozwala on na właściwą ocenę na podstawie stanu łanu
czy zastosować azot i w jakiej ilości. Poza stosowaniem
Fot. 5
Fot. 5
Rośliny słabo rozwinięte i niedożywione w okresie jesiennym
odznaczają się słabym początkowym startem na wiosnę
i cynkiem), co ma szczególne znaczenie w sytuacji, gdy
rośliny charakteryzują się słabym tempem wzrostu i istnieje ryzyko, że mogą być niedożywione również innymi
składnikami pokarmowymi.
Powyższa strategia jesiennego nawożenia rzepaku
jest skuteczna tylko wówczas, gdy roślinę tę uprawiamy
w stanowiskach o uregulowanym odczynie, tj. w zależ-
…rzepak ozimy buduje fundament pod przyszły plon już
w okresie jesiennym, a wszelkie błędy i zaniedbania,
które zostaną popełnione w tym czasie zwykle są już
nie do nadrobienia wiosną
azotu w nawozach stałych składnik ten z powodzeniem
może być stosowany również dolistnie. W takim przypadku wskazane jest zastosowanie od 10–15 kg N/ha
w postaci roztworu mocznika lub innego nawozu nadającego się do stosowania dolistnego. Dolistne nawożenie
azotem można, a nawet warto połączyć z dokarmianiem
roślin magnezem, siarką i mikroelementami (szczególnie borem, ale także manganem, molibdenem, miedzią
ności od kategorii agronomicznej gleby w zakresie pH
6,0–7,0 – w myśl zasady, że im gleba cięższa, tym wyższy odczyn. W innym przypadku w pierwszej kolejności
należy uregulować odczyn gleby, a dopiero następnie
przeprowadzić nawożenie podstawowe.
Autor:
Dr inż. Witold Szczepaniak
Tabela. Klasy zasobności przyswajalnego fosforu i potasu w glebie, mg/100 g gleby.
Klasa zasobności
P2O5
K2O
Kategoria agronomiczna gleb
b. niska
niska
średnia
wysoka
b. wysoka
<5,0
5,1-10
10,1 (14)-15
15,1-20
>20
b. lekkie
lekkie
średnie
ciężkie
<2,5
2,5-7,5
7,6-12,5
12,6-17,5
>17,6
<5,0
5,1-10
10,1-15
15,1-20
>20,1
<7,5
7,6-12,5
12,6-20
20,1-25
>25,1
<10
10,1-15
15,1-25
25,1-30
>30,1
jesienne nawożenie rzepaku ozimego 35
PRZYGOTOWANIE POL A
OR A Z SIEW
PRZ YGOTOWANIE POL A
Rzepak, jak rzadko która roślina, bardzo silnie reaguje obniżką plonu na wszelkie zaniedbania uprawowe.
Decydujący wpływ na potencjalny plon ma właściwy
siew i pielęgnacja jesienią. Popełnionych w tym okresie
błędów nie można już naprawić. Czynnikami wpływającymi na zimotrwałość rzepaku są: termin siewu, obsada,
rozstawa rzędów.
W YBÓR POL A
Rzepak jest rośliną wprowadzaną do płodozmianu ze
względu na swoją dużą wartość przedplonową. Posiada
bardzo silny system korzeniowy, który głęboko spulchnia
glebę. Pobiera składniki pokarmowe z głębszych warstw
wbudowując je w swoje tkanki. Duża ich część zostaje na
polu w postaci resztek pożniwnych wzbogacając glebę
w próchnicę. Wpływa, więc dodatnio na strukturę gleby. Dokonując wyboru pola, na którym chcemy posiać
rzepak, zwracamy szczególną uwagę na termin zbioru
przedplonu. W warunkach polskich przedplonami dla
rzepaku są najczęściej jęczmień ozimy lub jary, rzadziej
pszenica ozima, która jest trochę później zbierana z pola.
DOPR AWIENIE GLEBY GWAR ANTUJE DOBRY START R ZEPAKU
Wysoki plon rzepaku zależy od jesiennego rozwoju roślin.
Rzepak powinien się szybko rozwijać i jeszcze przed zimą
wytworzyć silny korzeń palowy. Warunkiem tego jest
dobre przygotowanie roli do siewu. Niezupełne przyoranie resztek pożniwnych, lub zbyt rozpylona gleba, mogą
Fot. 1
Fot. 1
Dobrze przygotowana gleba do siewu gwarantuje dobre
wschody i dobry rozwój młodych roślin
36 przygotowanie pola oraz siew
znacznie hamować rozwój rzepaku. Wysokość plonu
rzepaku w znacznej mierze zależy od tego, w jakiej fazie
wejdzie on w stan spoczynku zimowego.
Dla optymalnego rozwoju jesiennego, obok siewu
(termin, ilość i technika wysiewu), decydujące znaczenie
ma przygotowanie roli pod zasiew. Błędów popełnionych
w uprawie przedsiewnej nie można później naprawić.
DOKŁ ADNE ROZDROBNIENIE RESZ TEK POŻNIWNYCH
Staramy się, żeby słoma pozostająca na polu była dokładnie rozdrobniona i równomiernie rozrzucona, tak aby
uniknąć grubych słomiastych materacy, które zabierają
wodę i ograniczają rozwój korzeni rzepaku.
Staramy się stworzyć dobre warunki do wzrostu korzenia palowego. Orka siewna zapewniająca spulchnienie
górnej warstwy gleby jest korzystnym i najczęściej wykonywanym zabiegiem w zespole upraw przedsiewnych.
Słabo rozgałęziony korzeń palowy rzepaku wymaga bowiem łatwo przenikliwej warstwy ornej. Tylko głęboko
spulchniona gleba zapewni dobry rozwój rzepaku jesienią, kiedy to pojedyncza roślina powinna wykształcić
głęboki system korzeniowy.
Jeżeli na polu mało jest części organicznych, a gleba
jest w dobrej kulturze dopuszczalne jest zrezygnowanie
z orki i wykonanie siewu bezpośredniego przy zastosowaniu odpowiednich narzędzi. Na lekkich glebach zrezygnowanie z pługa może poprawić gospodarkę wodną
oraz strukturę gleby. Obniżymy w ten sposób koszty
uprawy, trzeba jednakże liczyć się ze zwiększonymi wydatkami na chemiczną ochronę plantacji przed chwastami
i chorobami.
SIEW
TERMIN SIE WU
Żeby rośliny osiągnęły odpowiednią fazę rozwojową
termin siewu powinien przypadać na około 12 do 10
tygodni przed zakończeniem wegetacji.
Dla zapewnienia dobrego przezimowania roślin
rzepaku bardzo ważne jest, aby rośliny weszły w okres
zimy odpowiednio wykształcone: z dobrze rozwiniętym
korzeniem palowym o średnicy przynajmniej 1 cm, nisko
osadzoną rozetą liściową, składającą się z 8–12 liści.
Stożek wzrostu znajdujący się na pograniczu pędu nadziemnego i podziemnego jest wtedy dobrze osłonięty
szyjką korzeniową i jego odporność na mrozy jest większa. Należy również pamiętać, iż zawiązywanie organów
generatywnych następuje jesienią. W połowie października niezależnie od fazy rozwojowej rzepaku tworzą się
Fot. 2
Tabela. Wpływ terminu siewu na zaplanowaną obsadę
w okresie jesiennym.
region
REGION 1
REGION 2
Fot. 2
Na zbyt małych roślinach następuje ograniczenie
zawiązywania pędów bocznych oraz łuszczyn
zawiązki pędów bocznych, formują się również zawiązki
kwiatostanów, kształtuje się potencjał plonotwórczy roślin. Ważne jest więc, aby rośliny wchodziły w okres zimy
odpowiednio rozwinięte.
OBSADA
Optymalna ilość roślin na m zależy przede wszystkim
od terminu siewu; wpływ mają także warunki glebowo-klimatyczne i charakterystyka odmiany – liczba pędów
oraz intensywność tworzenia rozgałęzień bocznych przez
daną odmianę. Odmianę silniej się rozgałęziającą należy
siać rzadziej od odmiany tworzącej mniej rozgałęzień. Im
później następuje siew tym obsada powinna być większa.
Zbyt gęsty siew powoduje wybujanie roślin, wydłużenie szyjki korzeniowej, osłabienie systemu korzeniowego
i znaczne pogorszenie zimotrwałości. Obliczając normę
wysiewu należy pamiętać natomiast o masie tysiąca
nasion oraz terminie siewu. Ilość wysiewanych nasion
może wahać się od 2,0 kg do około 4,0 kg przy siewie
opóźnionym.
Wzór do obliczania wielkości wysiewu.
ILOŚĆ WYSIEWu
=
(kg/ha)
REGION 3
REGION 4
termin siewu
obsada roślin na 1 m2
15.08–20.08
wczesny
25–40
20.08–25.08
średni
40–60
25.08–01.09
opóźniony
60–80
10.08–15.08
wczesny
25–40
15.08–20.08
średni
40–60
20.08–25.08
opóźniony
60–80
05.08–10.08
wczesny
25–40
10.08–15.08
średni
40–60
15.08–25.08
opóźniony
60–80
01.08–05.08
wczesny
25–40
05.08–10.08
średni
40–60
10.08–20.08
opóźniony
60–80
łan jest bardzo wyrównany, a rośliny mają podobne warunki do rozwoju.
W siewnikach konwencjonalnych (rzędowych) szerokość międzyrzędzi powinniśmy dopasować do wielkości zamierzonej obsady. Jeżeli chcemy uzyskać około
80 r oślin/m, to siejemy rzepak w takiej samej rozstawie
rzędów jak dla zbóż (12–14 cm). Dzięki temu rośliny
w łanie nie będą musiały między sobą konkurować
o światło i składniki pokarmowe. Przy wczesnym siewie
gdzie obsada wynosi około 50 roślin/m, korzystniejsza
będzie dwukrotnie szersza rozstawa jak dla zbóż (czyli
ok. 24 cm).
AUTOR:
ROBERT SMORAWSKI
obsada na 1 m x MTN (g)
polowa zdolność wschodów (%)
G ŁĘBOKOŚĆ SIE WU
Drobne nasiona rzepaku wymagają idealnie doprawionej
roli oraz precyzyjnego w niej umieszczenia na głębokości
od 2 do 3,5 cm. Im gleba jest lżejsza a ziemia bardziej
przesuszona, tym nasiona umieszczamy głębiej. Aby
osiągnąć odpowiednią jakość siewu musimy starannie
przygotować i wyregulować siewnik, siać w dobrze doprawioną glebę i nie należy zbytnio się spieszyć przy siewie
aby uniknąć „podskakiwania” redlic, co przy tak małym
zakresie głębokości siewu jest bardzo ważne.
Siewnik punktowy gwarantuje równomierny łan.
Najlepszym sposobem siewu jest siew za pomocą siewnika punktowego. Uzyskuje się wówczas równomierną
głębokość umieszczenia nasion w glebie oraz idealne
rozmieszczenie nasion na powierzchni pola. Dzięki temu
Mapa. Regiony siewu rzepaku wg IHAR Radzików rzepak
ozimy, Poznań 1996.
REGION 4
REGION 3
REGION 2
REGION 1
przygotowanie pola oraz siew 37
JESIENNA OCHRONA
PL ANTACJI
Fot. 1
Fot. 1
Ambrozja bylicowata
W
S
W
Chaber bławatek
Dymnica pospolita
Fiołek polny
S
Gorczyca polna
W
S
W
Gwiazdnica pospolita
W
W
W
W
W
Jasnota purpurowa
W
W
Jasnota różowa
W
Komosa biała
S
W
W
W
Iglica pospolita
Mak polny
Maruna bezwonna
Miotła zbożowa
W
S
Ostróżeczka polna
Pokrzywa żegawka
Przetacznik perski
Przetacznik polny
S
W
W
W
S
W
W
S
W
S
S
Przetaczniki
Przytulia czepna
Niezapominajka polna
W
S
Mlecz polny
Rumian polny
S
W
W
Rumianek pospolity
S
W
W
Rzodkiew swirzepa
S
S
Rumian pospolity
Samosiewy zbóż
Szarłat szorstki
Starzec zwyczajny
W
W
W
W
Sporek polny
Stulisz lekarski
Tasznik pospolity
W
S
W
Tobołki polne
W
W
Wiechlina roczna
S
W
Stulicha psia
38 jesienna ochrona plantacji
Rdesty
Fot. 1
Zdrowa roślina, dobrze przygotowana
do przezimowania
Blekot pospolity
Chwastnica jednostronna
CHLOMAZON
+ NAPROPAMID
NAPROPAMID
To podstawowe warunki, które musimy spełnić, aby uzyskać wysoki
i stabilny plon. Dla rzepaku, jak rzadko której rośliny, ważny jest
okres rozwoju jesiennego.
O tej właśnie porze kształtuje się silny palowy system korzeniowy, który będzie odpowiedzialny za zaopatrzenie rośliny w wodę
i składniki pokarmowe. Dobrze rozwinięty system korzeniowy pozwala roślinom przetrwać okresy krytyczne (np. brak wody), które
często decydują o uzyskanym plonie.
Rozwijająca się część nadziemna, to nie tylko widoczna silna
rozeta liściowa, ale także tworzące się w tym okresie zawiązki pędów bocznych i kwiatów. Potencjał plonu, który w tym okresie się
tworzy osiąga swoje wartości maksymalne i w okresie wiosennym
może tylko ulec redukcji. Dlatego tak ważne jest abyśmy wszystkie
jesienne zabiegi wykonali ze szczególną starannością, wybierając
możliwie najlepsze rozwiązania.
Pamiętając o biologii rzepaku i mając na uwadze dostosowanie
produktów do potrzeb plantacji, przygotowaliśmy dla Państwa ofertę
na sezon 2010. Przy jej opracowywaniu korzystaliśmy z wielu lat
doświadczeń i wiedzy naszych najlepszych doradców.
Fot. 1
Rzepak z przytulią
CHLOMAZON
Siew sprawdzonych, wysokoplonujących
odmian dopasowanych do lokalnych
warunków glebowo-klimatycznych
w optymalnym terminie
Plantacja wolna od chwastów
Rośliny dobrze zabezpieczone przed chorobami
Uprawa wolna od szkodników
Zdrowe dobrze wykształcone rośliny
przygotowane do przezimowania
W
W
DEVRINOL TOP
Zwalczanie chwastów Powinniśmy wykonywać
jesienią
Jesienna ochrona plantacji rzepaku przed chwastami jest jednym z najważniejszych zabiegów pielęgnacyjnych. Rozwój
rzepaku w początkowym okresie jest stosunkowo wolny, właśnie wtedy chwasty stanowią największe zagrożenie.
CHLOMAZON
+ NAPROPAMID
+ METAZACHLOR
DIMETACHLOR
NAPROPAMID
+ DIMETOCHLOR
+ CHLOMAZON
DIMETOCHLOR
+ CHLOMAZON
METAZACHLOR
+ CHINOMERAK
METAZACHLOR
+ CHLOMAZON
METAZACHLOR
CHLOPYRALID
+ PIKLORAM
Tabela. Spektrum zwalczanych chwastów przez dostępne substancje
aktywne w ochronie rzepaku ozimego
W
W
W
W
W
S
W
S
W
S
S
S
S
W
S
S
S
S
W
W
W
W
W
W
W
S
W
W
W
W
W
W
W
S
W
W
W
W
W
W
W
W
W
S
W
W
S
W
W
S
W
S
W
W
S
W
W
W
W
W
W
W
W
W
W
W
W
W
W
W
W
W
W
W
W
W
W
W
W
W
W
W
S
S
W
W
W
W
W
W
W
W
W
W
S
W
W
W
W
S
W
W
W
W
W
W
W
W
W
W
W
W
W
W
S
W
S
S
S
S
S
S
W
W
W
W
W
W
W
W
W
Fot. 2
W
S
W
W
W
W
W
W
W
W
W
S
S
S
W
W
W
W
W
W
DEVRINOL TOP + METAZ
METAZ +
COMMAND
Konkurencja chwastów wpływa negatywnie nie tylko na
rozwój roślin, które muszą konkurować o wodę, składniki
pokarmowe czy też światło. Wpływa także negatywnie na
pokrój roślin, jak i ich zdrowotność. Niemożliwym staje
się otrzymanie roślin o mocnym systemie korzeniowym
i silnej, nisko umieszczonej rozecie liściowej. Rzepak konkurując z chwastami „wyciąga” się, co zmniejsza szansę
na jego dobre przezimowanie. Dlatego tak ważne jest, aby
w okres zimy plantacje wchodziły czyste.
Aby ułatwić Państwu wybór przygotowaliśmy analizę
skuteczności chwastobójczej najczęściej stosowanych
substancji aktywnych.
Przy doborze preparatów obok odpowiedniego spektrum zwalczanych chwastów dopasowanego do zagrożenia występującego na polu, bardzo istotna jest także
możliwie najwyższa skuteczność niezależna od warunków
pogodowych. Oczekujemy, aby herbicydy które zastosujemy zagwarantowały nam plantację wolną od chwastów
nie tylko jesienią, ale aż do okresu zbioru. Ważne także,
szczególnie na słabszych glebach, aby wybrany przez
nas wariant ochrony herbicydowej charakteryzował się
bezpieczeństwem dla roślin rzepaku.
Biorąc pod uwagę wszystkie te kryteria wyboru,
jednym z niewątpliwie ciekawszych rozwiązań pośród
możliwych kombinacji herbicydowych jest wybór wariantu: Devrinol Top 375 CS 2 l/ha + Metaz 500 SC 1 l/ha.
W wariancie tym korzystamy z trzech różnych nawzajem
się uzupełniających substancji aktywnych, które razem
zapewniają nam najszersze spektrum zwalczanych chwastów, długotrwałe działanie oraz wysoką selektywność
dla roślin rzepaku.
Fot. 2
Rzepak z rumianem
plantacja wolna od chwastów 39
DEVRINOL TOP 375 CS
Wychodząc naprzeciw Państwa oczekiwaniom, chcemy zaproponować ochronę herbicydową rzepaku w oparciu o pre-
parat Devrinol Top 375 CS – rozwiązanie zapewniające możliwie najwyższą skuteczność w rozsądnej cenie. Devrinol Top
375 CS jest gotową do zastosowania mieszaniną dwuskładnikową w nowoczesnej formulacji zawiesiny kapsuł. Napro-
pamid został w tym preparacie uzupełniony chlomazonem, substancją czynną znaną z preparatu Command.
Fot. 1
Fot. 3
Fot. 2
Fot. 3
Tobołki polne
Fot. 4
Fot. 1
Tasznik pospolity
Fot. 2
Chaber bławatek
Zawartość obu składników została starannie dobrana
w celu osiągnięcia jak najlepszej skuteczności chwastobójczej przy zachowaniu bezpieczeństwa dla rzepaku. Wielką
zaletą napropamidu jest jego znakomita selektywność dla
roślin rzepaku. Dzięki temu, jako „partner” chlomazonu
w mieszance nie wnosi problemów z fitotoksycznością.
Bielenie rośliny uprawnej po zabiegu jest znikome. Działanie chwastobójcze tych dwóch substancji znakomicie uzupełnia się, zapewniając skuteczną, kompleksową ochronę
rzepaku. Do zalet należy długotrwałe działanie preparatu,
zapewniające dobrą ochronę aż do wiosny. Jest to środek
zwalczający przede wszystkim chwasty dwuliścienne, ale
ogranicza również wschody samosiewów zbóż, zwłaszcza
kiełkujące z wierzchnich warstw gleby (są określone jako
średniowrażliwe). Dzięki temu stanowią one mniejszą konkurencję w najwcześniejszej fazie rozwoju rzepaku, kiedy
nie zaleca się jeszcze zabiegów zwalczania samosiewów.
W razie potrzeby łatwiej jest je później zniszczyć wyspecjalizowanym graminicydem, gdy rzepak ma już kilka liści.
Fot. 3
Mak polny
DEVRINOL TOP niszczy chwasty już w okresie ich kiełkowania. Należy go stosować w dawce od 2,75 do 3,0 l/ha,
bezpośrednio po siewie rzepaku (najlepiej w dniu siewu, najpóźniej do 3 dni po siewie), na dobrze uprawioną
ziemię. Nie wymaga mieszania z glebą, a wyższa dawka
wskazana jest na glebach cięższych. Staranna uprawa
i dobre rozbicie grud poprawia efektywność ochrony,
jako że grudy takie będą rozpadać się po zimie i uwalniać
zawarte w nich nasiona chwastów prowadząc do zachwaszczenia wtórnego.
Tabela. Wyniki doświadczeń rejestracyjnych preparatu devrinol top 375 cs
Zniszczenie chwastów w %
Herbicyd
dawka
l/ha
mak
przetaczniki
rumianki
przytulia
fiołek
gwiazdnica
jasnoty
samosiewy
DEVRINOL
TOP
3,0
98%
93%
99%
100%
98%
95%
100%
87%
DEVRINOL
TOP
2,75
95%
93%
88%
100%
90%
98%
100%
85%
40 plantacja wolna od chwastów
Przed zastosowaniem preparatu należy szczegółowo zapoznać się z instrukcją zamieszczoną na etykiecie środka ochrony roślin.
NA JWAŻNIEJSZE CECHY
DEVRINOL TOP
Pełne spektrum zwalczanych chwastów
375 CS
Najwyższa selektywność – bezpieczeństwo
dla roślin rzepaku
Długotrwałe działanie preparatu,
gwarantujące ochronę aż do zbiorów
SUBSTANC JA AK T Y WNA
chlomazon (związek z grupy izoksazolidionów) – 30 g w 1 litrze
napropamid (związek z grupy alkanoamidów) – 345 g w 1 litrze
Silne działanie hamujące na
samosiewy zbóż
zabójczo aktywny
w walce z chwastami
Środek chwastobójczy w formie zawiesiny kapsuł do rozcieńczania
wodą, stosowany doglebowo, przeznaczony do zwalczania niektó-
rych jednorocznych chwastów jedno-liściennych oraz dwuliściennych
w rzepaku ozimym.
DZIAŁ ANIE NA CHWA ST Y
Środek jest herbicydem doglebowym i najskuteczniej niszczy chwasty w okresie ich kiełkowania .
CHWASTY WRAŻLIWE
np.: gwiazdnica pospolita, jasnota purpurowa, jasnota różowa, mak
polny, maruna bezwonna, ostróżeczka polna, przetaczniki, przytulia
czepna, stulicha psia, tasznik pospolity, tobołki polne.
CHWASTY ŚREDNIO WRAŻLIWE
np.: komosa biała, rdesty, rumian polny, samosiewy zbóż.
CHWASTY ODPORNE
np.: dymnica pospolita, fiołek polny, chwasty jednoliścienne i dwuliścienne wieloletnie głęboko korzeniące się.
ZAKRES STOSOWANIA , TERMINY I DAWKI
RZEPAK OZIMY
Środek stosować bezpośrednio po siewie rzepaku, na starannie
uprawioną (bez grud) glebę. Nasiona wysiewać na jednakową głębokość i dokładnie przykryć ziemią. Przestrzegać zaleceń zapewniających właściwe przygotowanie roślin rzepaku do przezimowania.
Zalecana dawka: 2,75–3 I/ha.
Zalecana ilość wody: 200–300 l/ha, używając rozpylaczy antyznoszeniowych 80–250 l/ha.
Zalecane opryskiwanie: średniokropliste.
Fot. 5
Fot. 5
Przytulia
czepna
METAZ 500 SC
Środek pobierany poprzez liście,
jak i korzenie
Elastyczne terminy stosowania
(możliwość wyboru terminu w zależności
od warunków pogodowych)
metazachlor (związek z grupy chloroacetanilidów)
– 500 g/l
skutecznie celuje
w chwasty
Wysokie bezpieczeństwo dla
roślin rzepaku
Atrakcyjna cena
Środek chwastobójczy, koncentrat w formie stężonej zawiesiny do roz-
cieńczania wodą, stosowany doglebowo lub nalistnie, przeznaczony do
zwalczania jednorocznych chwastów jednoliściennych i dwuliściennych
w rzepaku ozimym, rzepaku jarym, kapuście głowiastej białej.
Środek pobierany jest poprzez korzenie kiełkujących chwastów i niszczy je przed wschodami. Działa również na chwasty po wschodach
do fazy pierwszej pary liści.
CHWASTY WRAŻLIWE
np.: gwiazdnica pospolita, komosa biała, maki, maruna bezwonna,
miotła zbożowa, niezapominajka polna, przetacznik perski, przytulia
czepna, tasznik pospolity, tobołki polne, żółtlica drobnokwiatowa.
CHWASTY ŚREDNIO WRAŻLIWE
np.: fiołek polny.
CHWASTY ODPORNE
NP.: chwasty wieloletnie, głęboko korzeniące się.
RZEPAK OZIMY
Środek stosować:
>bezpośrednio po siewie rzepaku, na starannie uprawioną (bez
grud) glebę
Nasiona rzepaku wysiać na jednakową głębokość i dokładnie
przykryć ziemią.
Zalecana dawka: 2–3 l/ha.
Środek można stosować w tym terminie łącznie z herbicydem
Brasiherb 400 es w dawce: Metaz 500 se 1,5 l/ha + Brasiherb
400 es 0,2 I/ha. Uwaga: Mieszaniny nie stosować na glebach
lekkich (piaszczystych).
Na glebach ciężkich o dużej zawartości części spławialnych
dawkę można podnieść, stosując Metaz 500 se 1,5 I/h
+ Brasiherb 400 es 0,25 l/ha.
>lub powschodowo (jesienią), gdy rośliny rzepaku mają co
najmniej 1 parę liści, a chwasty znajdują się w fazie liścieni do
fazy 2 liści (przytulia czepna w fazie liścieni)
Zalecana dawka: 2,5 l/ha.
Uwaga: Na glebach ciężkich o dużej zawartości części spławialnych i silnym zachwaszczeniu dawkę można podnieść do 3 l/ha.
Zalecana ilość wody: 200–300 l/ha.
Szerokie spektrum
zwalczanych chwastów
COMMAND 480 EC
Wysoka skuteczność działania
Jeden z najlepszych herbicydów
w zwalczaniu przytulii
Doskonały partner do mieszanek
zbiornikowych z innymi herbicydami
chlomazon (związek z grupy izoksazolidionów)
– 480 g w 1 litrze środka
chroni i broni
od lat
COMMAND 480 EC jest środkiem chwastobójczym, w formie koncentratu
do sporządzania emulsji wodnej, stosowanym doglebowo, przeznaczonym
do zwalczania niektórych jednorocznych chwastów dwuliściennych oraz
jednoliściennych w bobiku, grochu jadalnym, marchwi, rzepaku ozimym,
rzepaku jarym, tytoniu i ziemniaku.
Command 480 EC jest herbicydem doglebowym działającym na chwasty głównie w okresie ich kiełkowania.
CHWASTY WRAŻLIWE
np.: chwastnica jednostronna, gwiazdnica pospolita, jasnota purpurowa, jasnota różowa, przytulia czepna, tasznik pospolity, tobołki polne.
CHWASTY ŚREDNIOWRAŻLIWE
np.: komosa biała, rumian polny, rumianek pospolity.
CHWASTY ODPORNE
np.: dymnica pospolita, fiołek polny, stulicha psia.
RZEPAK OZIMY
Środek stosować bezpośrednio po siewie rzepaku, na starannie uprawioną (bez grud) glebę. Nasiona rzepaku wysiewać na jednakową
głębokość, dokładnie przykryć glebą. Przestrzegać innych zaleceń
zapewniających właściwe przygotowanie roślin do przezimowania.
W celu skuteczniejszego zwalczania chwastów średniowrażliwych
środek można stosować (w tym samym terminie), łącznie ze środkiem
Butisan 400 SC, Teridox 500 EC lub Devrinol 450 SC w dawce:
Command 480 EC 0,15-0,2 l/ha + Butisan 400 SC 2,0 l/ha lub
Command 480 EC 0,15-0,2 l/ha + Teridox 500 EC 2,0 l/ha lub
Command 480 EC 0,2 l/ha + Devrinol 450 SC 2,0 l/ha.
Skuteczny zabieg chwastobójczy po ocenie
wschodów rzepaku oraz rodzaju i stopnia
zachwaszczenia
GALER A 334 SL
Wysoka skuteczność niezależnie od
warunków pogodowych (np. suszy) dzięki
nalistnemu działaniu produktu na chwasty
chlopyralid (związek z grupy pochodnych kwasu
karboksylowego) – 267 g w 1 litrze środka
pikloram (związek z grupy pochodnych kwasu
karboksylowego) – 67 g w 1 litrze środka
Elastyczność w terminie zabiegu (okienko
stosowania na danej plantacji do 2 tygodni!)
niezastąpiona w walce
z chwastami na jesień
Brak problemów z następstwem roślin w
przypadku wymarznięcia rzepaku ozimego
Brak hamowania wzrostu rzepaku
Środek chwastobójczy w formie koncentratu do sporządzania roztworu
wodnego, stosowany nalistnie, przeznaczony do wiosennego i jesienne-
go zwalczania jednorocznych i wieloletnich chwastów dwuliściennych
w gorczycy białej, rzepaku ozimym i rzepaku jarym.
Galera 334 SL jest herbicydem systemicznym, pobierany jest poprzez liście chwastów, a następnie szybko przemieszczany w całej roślinie powodując jej deformację i zahamowanie wzrostu co
w efekcie powoduje zamieranie całego chwastu. Środek najskuteczniej niszczy chwasty znajdujące się w fazie 2-6 liści. Galera 334 SL
zwalcza skutecznie przytulię czepną do wysokości 8 cm, chwasty
rumianowate w fazie rozety.
CHWASTY WRAŻLIWE
np.: ambrozja bylicowata, blekot pospolity, chaber bławatek, dymnica pospolita, koniczyny, maruna bezwonna, mlecz polny, mlecz
zwyczajny, ostrożeń polny, podbiał pospolity, psianka czarna, przytulia czepna (do 8 cm wysokości), rdest powojowy, rdest plamisty,
rumian polny, rumianek pospolity, starzec zwyczajny, tatarka, żółtlica
drobnokwiatowa.
np.: fiołek polny, gwiazdnica pospolita, jasnota purpurowa, jasnota
różowa, mak polny, niezapominajka polna, poziewnik szorstki, przytulia czepna (gdy jej rośliny mają 9-15 cm wysokości).
CHWASTY ODPORNE
np.: chwasty jednoliścienne, chwasty krzyżowe.
RZEPAK OZIMY
Opryskiwać jesienią, gdy rośliny rzepaku znajdują się w fazie 3–4 liści
właściwych, po wschodach chwastów (zabieg wykonać na chwasty
znajdujące się w fazie liścieni do 4 liści właściwych) lub wiosną po
ruszeniu wegetacji do fazy wytworzenia pąków kwiatowych rośliny
uprawnej
Jesienią w celu poszerzenia zakresu zwalczanych gatunków chwastów
można stosować łącznie ze środkiem Metazanex 500 SC, przestrzegając zaleceń zawartych w etykietach obydwu środków w dawkach:
Galera 334 SL 0,35 l/ha + Metazanex 500 SC 1,6 l/ha.
Zawarty w preparacie chizalofop-P-etylowy
jest bezpieczny dla roślin uprawnych
Niezwykle skuteczny w walce z chwastami
jednoliściennymi
Bardzo wysoka skuteczność w zwalczaniu
perzu właściwego
Opady deszczu występujące w 3 godziny
po zabiegu nie mają wpływu
na działanie środka
Atrakcyjna relacja ceny do jakości produktu
ELEGANT 05 EC
chizalofop-P-etylowy
– w formie estru etylowego 5%
elegant – czyści
elegancko
Środek chwastobójczy, w formie koncentratu do sporządzania emulsji
wodnej, stosowany nalistnie. Przeznaczony do selektywnego zwalczania
chwastów jednoliściennych, jednorocznych w uprawie buraka cukrowego
i pastewnego oraz rzepaku ozimego.
Środek pobierany jest przez liście, a następnie przemieszczany do
korzeni i rozłogów chwastów, powodując zahamowanie wzrostu i rozwoju chwastów. Działanie środka na chwasty objawia się żółknięciem,
a następnie zasychaniem najmłodszych liści.
Niszczy perz najskuteczniej w fazie 4–6 liści.
CHWA ST Y WR A ŻLIWE
perz właściwy
samosiewy zbóż
RZEPAK OZIMY
>stosować jesienią, gdy rzepak wykształci co najmniej pierwszą
parę liści lub wiosną nie później niż do początku wybijania rzepaku w pędy
> zalecana dawka na samosiewy zbóż: jesienią 0,75 l/ha lub wiosną
0,75–1 l/ha
>zalecana dawka na zwalczanie perzu: (w fazie 4–6 liści) jesienią
lub wiosną w dawce 2–3 l/ha
BURAK CUKROWY, BURAK PASTEWNY
(PLANTACJE PRODUKCYJNE)
>opryskiwać, gdy rośliny buraka znajdują się w fazie od pierwszej
pary liści do 3 par liści
>zalecana dawka: 3 l/ha
Zalecana ilość wody: 200–300 l/ha.
CHOROBY GRZYBOWE
W ostatnich latach obserwujemy znaczne powiększenie areału rzepaku. Rzepak coraz częściej pojawia się na naszych
polach, szczególnie w dużych gospodarstwach specjalizujących się w produkcji roślinnej. Aby ograniczyć koszty decydujemy się na uproszczenia uprawowe. Konsekwencją tego stanu jest zwiększone zagrożenie upraw rzepaku przez
grzyby chorobotwórcze, które ograniczają uzyskiwane plony.
Zagrożenie to jest dodatkowo potęgowane przez zmiany
klimatyczne. Mokre, łagodne zimy, wysoka wilgotność
wiosną i wczesnym latem dodatkowo sprzyjają rozwojowi grzybów chorobotwórczych. Straty powodowane
przez choroby grzybowe w okresie wegetacji rzepaku
bywają bardzo duże i mogą sięgać kilkudziesięciu procent. Rozwój poszczególnych grzybów jest
Fot. 1
determinowany przez warunki pogodowe, podatność odmiany, agrotechnikę, mikroklimat w rejonie.
W okresie jesiennym zagrożenie
stanowią: sucha zgnilizna (Phoma
lingam), czerń krzyżowych (Alter-
naria brassicae), cylindrosporioza
(Cylindrosporium concentricum).
Kiła kapusty Fot. 1
Czerń krzyżowych
Fot. 2
Fot. 2
Pałecznica – zgnilizna
rzepakowa
Fot. 3
(Plasmodiophora brassicae)
Rozwojowi choroby sprzyja wysoka wilgotność oraz niższe pH gleby.
Młode rośliny nie rosną, starsze
liście żółkną i czerwienieją. Na
korzeniu głównym i na bocznych
występują nieregularne brunatne
narośla o popękanej korkowatej
powierzchni. Narośl początkowo
w środku biała, z czasem ciemnieje
i gnije. Rozwojowi grzyba sprzyja
wysoka wilgotność i zakwaszona
gleba. Zarodniki przetrwalnikowe
mogą przeżyć w glebie do 10 lat.
Ryzyko pojawienia się tej choroby
obniżamy stosując prawidłową
agrotechnikę, płodozmian oraz
Fot. 4
utrzymując odpowiednie pH gleby. Niemożliwe jest bezpośrednie zwalczanie tej choroby.
Sucha zgnilizna kapustnych (Leptosphaeria macaulans)
Jest jedną z najgroźniejszych chorób atakujących rzepak.
Pierwsze objawy porażenia możemy dostrzec już jesienią.
Na liścieniach, liściach, łodygach, czasami łuszczynach występują jasnobrunatne, owalne plamy z wyraźną lub mniej
wyraźną obwódką. W środkowej części plamy widoczne
są bardzo charakterystyczne czarne punkciki (piknidia).
Silnie porażone liście przedwcześnie zamierają. Często
dochodzi do zamierania całych roślin. Nasiona zbierane
z porażonych łuszczyn zwykle też są porażone. Na siewkach wyrosłych z tych nasion występują poczernienia,
które powodują obumieranie siewek (czarna nóżka). Jeżeli
zauważymy porażenie roślin jesienią, należy wykonać
zabieg grzybobójczy jeszcze przed zimą, najlepiej wybierając preparaty dobrze niszczące grzyba, np. Brasifun
250 EC.
C ylindrosporioza roślin kapustnych
(Cylindrosporium concentricum)
Jesienią lub wiosną na porażonych liściach rzepaku ozimego pojawiają się chlorotyczne plamy. Następuje pękanie kutikuli i odsłonięcie białych skupień zarodników
konidialnych ułożonych w postaci koncentrycznych pierścieni. Porażone liście żółkną i przedwcześnie zamierają.
Na powierzchni łodyg początkowo pojawiają się 1–2 cm
biało-szare podłużne plamy często spiczasto zakończone
nieostrym brązowym przebarwieniem. Plamy rozwijają
się do kilkunastu cm długości a na ich obwodzie często
znajdują się ciemne cętki.
C zerń krzyżowych (Alternaria brassicae)
Objawy występują na różnych częściach roślin i we wszystkich stadiach rozwojowych rzepaku. Na siewkach pojawiają
się ciemnobrunatne plamy w części podliścieniowej. Na
porażonych liściach charakterystyczne są jasnobrunatne
do brunatno-czarnych plamy z widocznymi pierścieniami.
Na łodygach, ogonkach liściowych oraz łuszczynach występują brunatno-czarne, owalne, wyraźnie odgraniczone,
nieco zagłębione plamy.
Pałecznica – zgnilizna rzepakowa (Typhula gyrans, Typhula brassicae)
Fot. 3
Kiła kapuściana
Fot. 4
Sucha zgnilizna
46 plantacja wolna od chorób
Rozwojowi choroby sprzyja długo zalegający śnieg. Grzyb
poraża część nadziemną roślin. Wczesną wiosną na porażonych liściach, ogonkach liściowych można zaobserwować
biało-szarą grzybnię. Widoczne są również owalne drobne
(około 1 mm) skleroty grzyba o zabarwieniu od jasnobrązowego aż do czarnego. Silnie porażone rośliny mają barwę
jasnobeżową i stopniowo zamierają.
Bardzo dobre wnikanie w głąb rośliny
Wysoka skuteczność w zwalczaniu
chorób rzepaku
BR ASIFUN 250 EC
Doskonały wpływ na poprawę
przezimowania plantacji
Uodparnia przed wyleganiem
roślin rzepaku
Korzystna relacja ceny do jakości produktu
Bardzo stabilna formulacja
tebukonazol (związek z grupy konazoli-triazoli)
mistrzowska strategia
w walce z grzybami
Środek grzybobójczy w postaci płynu do sporządzania emulsji wodnej
o działaniu układowym do stosowania zapobiegawczego i interwen-
cyjnego. Środek wykazuje dodatkowo korzystny wpływ na rozwój roślin
rzepaku.
Brasifun 250 EC jest jedynym dostępnym na polskim rynku preparatem
zawierającym tebukonazol w specjalnie dedykowanej do rzepaku formu-
lacji EC. Dzięki swojej unikalnej formulacji preparat doskonale przenika
poprzez grubą warstwę woskową pokrywającą rośliny rzepaku, co z kolei
zapewnia bardzo wysoką skuteczność w walce z chorobami. Dodatkową
korzyścią po zastosowaniu preparatu jest poprawienie pokroju roślin,
obserwujemy również skrócenie szyjki korzeniowej, usztywnienie łodygi
oraz zwiększoną odporność na wyleganie.
rzepak ozimy
czerń krzyżowych, sucha zgnilizna kapustnych, cylindrosporioza, zgnilizna twardzikowa, szara pleśń
Choroby można zwalczać w następujących terminach:
jesienią
w fazie 4-8 liści rzepaku
>sucha zgnilizna kapustnych, czerń krzyżowych
>zalecana dawka: 0,75 l/ha
Stosowanie środka jesienią powoduje skrócenie szyjki korzeniowej, zapobiega nadmiernemu wzrostowi roślin, wpływając
korzystnie na przezimowanie opryskanych plantacji, co znajduje
przełożenie w wydajności plonu.
wiosną
w fazie wzrostu pędu głównego
>czerń krzyżowych, sucha zgnilizna kapustnych, cylindrosporioza,
szara pleśń.
Stosowanie środka wiosną zapewnia korzystny wpływ na wielkość plonu poprzez skrócenie łodygi i usztywnienie roślin, dzięki
czemu zmniejsza się zagrożenie wyleganiem.
od fazy żółtego pąka do fazy opadania płatków kwiatowych
>czerń krzyżowych, szara pleśń, zgnilizna twardzikowa
plantacja wolna od chorób 47
SZKODNIKI R ZEPAKU
Na plantacjach rzepaku można spotkać kilkanaście gatunków szkodników, które mogą powodować straty uzasadnia-
jące ich zwalczanie. Wpływają także na zwiększenie porażenia przez choroby. Rany przez nie powodowane są „bramą”
dla grzybów chorobotwórczych. Trudno przygotować gotowy schemat walki ze szkodnikami, gdyż ich naloty w zależ-
ności od pogody występują w różnym czasie, masowość inwazji szkodników zależy również od wielu specyficznych
czynników. Podstawowym elementem umożliwiającym nam podjęcie trafnych decyzji o przeprowadzeniu zabiegu na
polu jest obserwacja roślin i liczebności szkodników na plantacji. Decyzje o przeprowadzeniu zabiegu podejmujemy
w momencie przekroczenia progów szkodliwości.
Fot. 1
Fot. 2
Fot. 1
Gnatarz rzepakowiec
Fot. 2
Larwa tantnisia krzyżowiaczka
Pchełki ziemne
Szkodniki te uszkadzają wschodzące rośliny, które na
skutek utraty wody zamierają. Siewki rzepaku atakowane są przez cztery gatunki: pchełka czarna (Phyllotreta
atra), pchełka czarnonoga (Phyllotreta nigripes), pchełka
falistosmuga (Phyllotreta undulata), pchełka smużkowana
(Phyllotreta nemorum). Larwy pchełki smużkowanej żerują
wewnątrz liścieni tworząc nieregularne miny, larwy pozostałych gatunków żerują na korzonkach.
narośl, której tkanką larwa się odżywia. Wiosną larwa
opuszcza miejsce żerowania i przepoczwarza się w glebie. Szkodnik występuje na rzepaku ozimym, jak i jarym.
Pchełka rzepakowa (Pylliodes chrysocephala)
Owad dorosły ma 4,5 mm długości jest metalicznie seledynowy. Larwy są brunatno-białe do 7 mm długości,
żerują wewnątrz ogonków i nerwów liściowych młodych
roślin, często uszkadzane są liście sercowe.
Chowacz galasówek Fot. 3
Fot. 3
Efekty żerowanie chowacza galasówka
(Ceutorrhynchus
pleurostigma)
Chrząszcz z rodziny
ryjkowcowatych,
ciemnobrunatny
bez połysku o długości 3–3,5 mm. Na
przełomie sierpnia
i września samica
składa jajo do środka szyjki korzeniowej, w miejscu żerowania larwy powstaje obła 1,5 cm
48 plantacja wolna od szkodników
Tantniś krzyżowiaczek (Plutella maculipennis)
Motyl z rodziny tantnisiowatych. Rozpiętość skrzydeł
tego małego motyla wynosi zaledwie 17 mm. Na jednym
liściu może być do kilkunastu jasnozielonych gąsienic,
które dorastają do 10 mm długości. Gąsienice żerują
po spodniej stronie liści wygryzając drobne osłonięte
górną skórką okienka. W roku występują trzy pokolenia
tego szkodnika, największe szkody powoduje na młodych
roślinach rzepaku. Zimują poczwarki w kokonach.
Gnatarz rzepakowiec (Atalia colibri)
Jest to błonkówka z rodziny pilarzowatych, owad dorosły
ma 8 mm długości i 15 mm rozpiętości skrzydeł. Larwa
jest ciemnozielona z 11 parami odnóży. Larwy są bardzo
żarłoczne zjadają wszystkie nadziemne części rośliny.
Rolnice
Motyle z rodziny sówkowatych o rozpiętości skrzydeł
35–50 mm, pierwsza para skrzydeł szara, druga jasno
zabarwiona lub biała, gąsienice ciemne. W największym
stopniu zagrażają wschodzącym uprawom rzepaku,
a następnie zbóż ozimych. Gąsienice młodszych stadiów
rozwojowych rolnic żerują na nadziemnych częściach
roślin, wygryzając dziury w liściach, natomiast starsze
– na ogół na podziemnych częściach, przy czym często
nocą wychodzą na powierzchnię gleby, gdzie obgryzają
z roślin całe liście lub przegryzają pędy i wciągają je
do gleby.
SHERPA 100 EC
Silne i szerokie działanie owadobójcze
Silne działanie kontaktowe i żołądkowe
Silne działanie repelentne
100 g cypermetryny – w 1 l środka
(substancja z grupy pyretroidów)
Długi okres skutecznego działania
czerwona kar tka
dla insektów
Duża odporność na rozkład pod wpływem
promieni słonecznych
Środek przeznaczony do zwalczania szkodników gryzących i ssących
w roślinach rolniczych, sadowniczych, warzywnych, zielarskich, ozdob-
nych oraz w leśnictwie. Preparat można stosować aparaturą naziemną
lub agrolotniczą.
DZIAŁ ANIE
Na szkodniki preparat działa w sposób kontaktowy i żołądkowy, na
roślinie działa powierzchniowo zabezpieczając przed żerowaniem.
0,25–0,3
l/ha
ziemniak
stonka ziemniaczana – larwy,
stonka ziemniaczana – chrząszcze
rzepak ozimy
chowacz brukwiaczek
0,3 l/ha
rzepak ozimy
słodyszek rzepakowy
0,25 l/ha
burak cukrowy,
burak pastewny
drobnica burakowa
0,4 l/ha
burak cukrowy,
burak pastewny
pchełka burakowa
0,3 l/ha
burak cukrowy,
burak pastewny
mszyca trzmielinowo-burakowa
0,3 l/ha
burak cukrowy,
burak pastewny
rolnice
0,3 l/ha
trawy nasienne:
wyczyniec łąkowy
paciornica wyczyńcówka
0,4 l/ha
POZOSTAŁE UPR AW Y
tytoń – rozsadnik, tytoń, chmiel, drzewa ziarnkowe, drzewa pestkowe,
jabłoń, grusza, porzeczki, kapustne, pomidor w gruncie.
plantacja wolna od szkodników 49
W YMAGANIA POK ARMOWE
R ZEPAKU
Kwestią zasadniczą dla uzyskania wysokich i dobrych jakościowo plonów jest zaopatrzenie roślin w niezbędne do rozwoju
i prawidłowego plonowania składniki pokarmowe. W uprawie rzepaku ma to fundamentalne znaczenie jesienią, gdyż to
właśnie wtedy kształtuje się potencjał plonu. A przecież wysoki, stabilny plon, to podstawa efektywności i zyskowności
prowadzonej produkcji rolnej.
Rzepak to roślina o bardzo dużych potrzebach pokarmowych. Pobiera składniki pokarmowe nie tylko z warstwy
ornej, ale i z głębszych warstw – wszystko za sprawą
dobrze rozwiniętego systemu korzeniowego. Niestety,
pomimo tak dobrze rozwiniętego systemu korzeniowego na skutek zależności pogodowych występują okresy,
gdzie niezbędne okazuje się wspomaganie rozwoju roślin
poprzez dokarmianie dolistne. Susza, niskie temperatury,
zbyt niskie lub za wysokie pH gleby, to czynniki, które
powodują, że aby uzyskać wysoki plon musimy sięgnąć
po dobrze zbilansowane nawozy dolistne.
Już od wczesnych faz rozwojowych rzepak wykazuje duże zapotrzebowanie na mikro- i makroelementy.
Spośród makroelementów rzepak pobiera z gleby duże
ilości azotu, fosforu, potasu, wapnia, siarki i magnezu.
Stanowią one zasadniczy materiał budulcowy dla rosnących roślin. Z kolei pobierane w niewielkich ilościach
mikroelementy są niezbędne dla prawidłowego wzrostu
i rozwoju. Najważniejsze z nich to: bor, mangan, molibden,
miedź, cynk i żelazo. Pierwiastki te działają jako katalizatory wielu reakcji enzymatycznych. Z powodu ogromnej
biomasy, którą rzepak wytwarza w czasie wzrostu, jego
zapotrzebowanie na mikroelementy jest znacznie większe
niż innych roślin uprawnych.
W technologii uprawy rzepaku ozimego, która jest
ukierunkowana na wysokie czy bardzo wysokie plony, rośliny rzepaku muszą być prawidłowo odżywione zarówno
makro- jak i mikroelementami od samego początku
wegetacji. Aby to zapewnić,
Fot. 1
pierwszy zabieg dolistnego
dokarmiania tymi składnikami należy przeprowadzić
już w okresie jesiennego
rozwoju rzepaku, najlepiej
w fazie 5–6 liści. Z mikroelementów bardzo ważne jest,
aby zastosować bor, który
jest niezbędny zarówno
dla prawidłowego rozwoju systemu korzeniowego,
jak i rozety nadziemnej.
Niedobór tego składnika
w okresie jesiennym powoduje między innymi ograniczenie rozwoju systemu
Fot. 1
korzeniowego (słabo rozNiedobór boru – charakterystyczne
pęknięcie pod szyjką korzeniową
winięty system korzeniowy
50 wymagania pokarmowe rzepaku
to mniejsze możliwości pobierania przez roślinę wody
i składników pokarmowych, a zatem wzrasta ryzyko jej
niedożywienia), a także powstawanie w korzeniu głównym pustych przestrzeni (charakterystycznych pęknięć
pod szyjką korzeniową – fot. 1.), w miejscu których
z czasem może pojawić się zgnilizna korzeni. Dobre odżywienie roślin w okresie jesiennym zapewnia lepsze
ich przezimowanie. Z mikroelementów – poza borem –
zimotrwałość zwiększa dobre zaopatrzenie roślin w mangan, miedź i molibden. Przykładowo molibden wchodzi
w skład enzymu reduktazy azotanowej, która bierze udział
w redukcji pobranych przez roślinę azotanów (proces
niezbędny do wbudowywania azotu w struktury białkowe). Stąd też w roślinach niedożywionych molibdenem
dochodzi do nadmiernego stężenia azotanów, co między innymi zwiększa ich wrażliwość na mróz. Jesienne
dokarmianie roślin przez liście poprawia ich kondycję,
a także korzystnie wpływa na ich rozwój, między innymi
w wyniku tego zabiegu zwiększa się grubość szyjki korzeniowej, w której roślina gromadzi substancje zapasowe,
a z których korzysta w momencie wiosennego ruszenia
wegetacji, kiedy to aktywność systemu korzeniowego
jest jeszcze stosunkowo nieduża. Zapewnia to szybką
regenerację roślin po zimie i ich dużą dynamikę wzrostu
od samego początku wiosennej wegetacji.
Jednocześnie warto przypomnieć, że potrzeby pokarmowe rzepaku względem mikroelementów, podobnie jak ma to miejsce w przypadku makroelementów,
są zdecydowanie większe w okresie wiosennym. Stąd
też prawidłowa strategia nawożenia rzepaku mikroelementami zazwyczaj obejmuje jeden zabieg dokarmiania
jesiennego i najczęściej dwa (przynajmniej jeden) dokarmiania wiosennego. Oczywiście stosując większe ilości
omawianych składników w okresie wiosennym. Ponadto
dokarmiając rośliny przez liście zarówno w okresie jesiennym, jak i wiosennym ciecz roboczą sporządzoną z nawozów mikroelementowych warto wzbogacić również
w inne składniki pokarmowe lub też stosować gotowe
nawozy wieloskładnikowe, które zwierają zarówno makro-,
jak i mikroelementy.
Pamiętajmy – nawożenie dolistne rzepaku jesienią,
zapewnia bezpieczeństwo pokarmowe, dając roślinomzwiększoną mrozoodporność oraz komfort lepszego
i łatwiejszego rozpoczęcia wegetacji wiosennej, co jest
warunkiem uzyskania wysokich plonów w czasie zbioru.
Autor:
MACIEJ GRACZ
Zagęszcza soki komórkowe,
dzięki czemu wzrasta zimotrwałość
i mrozoodporność roślin
RZEPAK EXTR A
Zapewnia warunki do prawidłowego
rozwoju i wydania możliwie wysokiego
jakościowo i ilościowo plonu
– plon rzepaku tworzy się jesienią
Poprawia zdrowotność roślin i zwiększa
odporność na choroby
Zwiększa przyswajanie makroskładników
(np. azotu, fosforu, potasu…)
NPK 15–10 –15
nowy sezon –
najlepsza formuła
Pełnoskładnikowy nawóz typu Extra w układzie zrównoważonym do
dolistnego stosowania w uprawach rzepaku ozimego i jarego. Może
być stosowany w innych uprawach roślin krzyżowych (rzepik, gorczyca).
DZIAŁ ANIE
Mikroskładniki w postaci chelatów (biorozkładalne chelaty IDHA), czyli
połączeń ze związkami organicznymi, są pobierane przez liście. Oprysk
dolistny zapewnia szybkość działania. Składniki optymalnie dobrane
do fizjologicznych potrzeb i prawidłowego rozwoju roślin, gwarantują
maksymalną przyswajalność w kluczowych stadiach rozwoju.
TERMINY STOSOWANIA I DAWKI
JesieNią
od fazy 5 liścia
• zalecana dawka: 2–3 kg/ha
• zalecana ilość wody: 200–400 l/ha
WiOsNą
po ruszeniu wegetacji
faza zielonego pąka
Nawozy typu Extra mogą być stosowane z innymi nawozami i środkami
ochrony roślin, zgodnie z odpowiednimi zaleceniami.
NPK 15-10-15
składniki pokarmowe
Azot ogólny
Azot azotanowy
Azot amonowy
Fosfor: pięciotlenek fosforu
Potas: tlenek potasu
Magnez: tlenek magnezu
Siarka
Bor
Miedź
Żelazo
Mangan
Molibden
Cynk
zawartość
(N)
(N-NO3)
(N-NH4)
(P2O5)
(K 20)
(MgO)
(S)
(B)
(Cu)
(Fe)
(Mn)
(Mo)
(Zn)
Przed zastosowaniem preparatu należy szczegółowo zapoznać się z instrukcją zamieszczoną na etykiecie.
15,0%
6,6%
8,4%
10,0%
15,0%
2,2%
4,7%
1,0%
0,05%
0,1%
0,2%
0,02%
0,1%
dolistne dokarmianie roślin 51
następny krok do podniesienia plonowania rzepaku!
jest dobrze znanym, stosowanym w 54
krajach świata bioregulatorem opartym o naturalne auksyny i cytokininy. Unikalna opatentowana technologia produkcji
Kelpaku z najszybciej rosnącej algi morskiej Ecklonia Maxima
gwarantuje stałą koncentrację wyżej wymienionych hormonów roślinnych w każdym litrze produktu i ich najwyższą aktywność biologiczną.
Dzięki korzystnemu dla rośliny uprawnej stosunkowi auksyn
do cytokinin jak 350:1, stosując Kelpak, możemy oczekiwać
unikalnego, pozytywnego wpływu na wzrost i rozwój rośliny.
Głównym celem stosowania bioregulatora Kelpak jest podwyższenie odporności rośliny, w tym przypadku rzepaku, na
czyniki stresogenne, jak np. mróz, susza, wysokie temperatury, fitotoksyczność pestycydów, itp. co przekłada się wymiernie na plon.
Termin stosowania i dawki
Najlepsze efekty w rzepaku uzyskuje się, stosując Kelpak
dwukrotnie w dawce 2 l/ha.
Wykres 2. Masa Tysiąca Nasion Rzepaku od. Galileo (g) po zastosowaniu
preparatu Kelpak SL . IOR Poznań 2009
6,0
5,8
5,6
5,4
5,2
5,0
4,8
Kontrola
Kelpak
dawka: 2,0 l/ha; T2 (BBCH 28-30)
Plonowanie
Zastosowanie bioregulatora Kelpak wymiernie poprawia plonowanie szczególnie w warunkach gleb średnich i słabszych,
których w Polsce pod zasiewami znajduje się ponad 70%! W
sytuacji uprawy rzepaku na glebach dobrych zastosowanie
preparatu Kelpak przynosi również wymierne efety (patrz
wykres 3).
Wykres 3. Przyrost plonu i zysk z uprawy rzepaku ozimego odm. Galileo w
zależności od terminu aplikacji i dawki preparatu Kelpak SL (pln/ha).
IOR Poznań 2009 r.
Cena skupu rzepaku 1100 pln/tona
800
��
��
700
600
500
Jesień
400
Wiosna
300
Dawka jesienna wpływa na wykształcenie mocnej rozety
na solidnej, nisko osadzonej w glebie szyjce korzeniowej,
a przede wszystkim wspomaga rozwój mocnego systemu
korzeniowego. Dobre odżywienie roślin rzepaku wpływa na
„zaplanowanie” wyższego poziomu plonowania, gdyż to się
dzieje właśnie jesienią, w fazie 6-8 liści. Nagromadzenie zaś
większych ilości substancji zapasowych dzięki lepszej fotosyntezie pozytywnie wpływa na przezimowanie.
Dawka wiosenna pomaga jeszcze lepiej roślinie się ukorzenić,
dzięki czemu w systemie korzeniowym powstaje więcej stożków wzrostu wytwarzających więcej stref pobierania składników pokarmowych i wody. W części nadziemnej wyrasta
więcej rozgałęzień bocznych zaplanowanych jesienią. Dzięki
lepszemu zaopatrzeniu w wodę i składniki pokarmowe oraz
wzmożonej fotosyntezie (Kelpak wpływa na ilość chlorofilu w
liściach) roślina zawiązuje więcej łuszczyn o większej liczbie
nasion w łuszczynach i wyższym MTN-ie (patrz wykres 1, 2).
Wykres 1. Liczba nasion w łuszczynie rzepaku od. Galileo (szt.) po zastosowaniu preparatu Kelpak SL. IOR Poznań 2009
21
19
17
100
0
Kontrola
Kelpak
dawka 2,0 l/ha
T1 (BBCH 13-14)
Kelpak
Kelpak
dawka 2,0 l/ha dawka 2,0 l/ha – T1;
T2 (BBCH 28-30)
2,0 l/ha – T2
Podsumowanie
Dzięki unikalnym właściwościom bioregulator Kelpak
podnosi wymiernie plony oraz zmniejsza wpływ licznych
czynników abiotycznych na plonowanie, które o nim
decydują w ponad 30%. W uprawie rzepaku 2-krotne stosowanie preparatu Kelpak jest zabiegiem ze
wszech miar opłacalnym, dlatego warto go włączyć do
technologii uprawy jako jej stały element.
Stosuj preparat Kelpak w rzepaku przed
zimą - przecież wiesz, że nie wiesz, jaka będzie!
20
20
18
200
17
Jarosław Komar
18
16
15
Kontrola
Kelpak
dawka: 2,0 l/ha
T2 (BBCH 28-30)
Kelpak
dawka: 2,0 l/ha – T1
2,0 l/ha – T2
www.kelpak.pl
CROPVIT B
SKŁ AD CHEMICZNY
Boroetanoloamina
– zawartość boru (B) 11%, 150 g/l
zdrowo nakręca
uprawy
Cropvit – podstawowe mikroskładniki
Szybko poprawiają kondycję roślin
uprawnych
Uczestniczą w reakcjach syntezy białek,
skrobi, witamin i innych substancji
odżywczych
Niskie koszty zabiegu
Cropvit B to jednoskładnikowy koncentrat nawozowy boru. Każdy nawóz
z palety Cropvit zawiera jeden całkowicie przyswajalny mikroelement,
dobrany do potrzeb nawożenia konkretnej uprawy, mając na celu
najbardziej efektywne i pełne wykorzystanie potencjału genetycznego
roślin.
Wysokoskoncentrowany roztwór łatwo przyswajalnego boru do
nawożenia rzepaku. Cropvit B zapobiega powstawaniu chorób fizjologicznych powodowanych przez niedobory boru (czerwono-fioletowe
chlorozy na brzegach liści, hamowanie wzrostu, redukcja rozgałęzień
bocznych, słabe zawiązywanie łuszczyn).
jesienią
>w fazie 4–7 liści, co 10–14 dni
>dawka nawozu 1–2 l/ha
wiosną
>2–3 opryski do fazy zielonego pąka, co 10–14 dni
>dawka nawozu 1-3 l/ha
Fot. 1
Fot. 1
Charakterystyczne
zniekształcone
łyżeczkowate liście
Fot. 2
Fot. 2
Charakterystyczne
czerwono-fioletowe
przebarwienia
54 dolistne dokarmianie roślin
W 100% rozpuszczalny w wodzie proszek
BOR ASOL QB-21
Naturalny boran sodu
(neutralny ośmioboran)
FORMUŁ A CHEMICZNA
Najbardziej skoncentrowany wśród
dolistnych nawozów borowych 21%B
Na2B8O13•4H2O
Łatwo miesza się z innymi pestycydami
i nawozami
koncentracja
najwyższej próby
Najniższa cena w przeliczeniu
na czysty składnik
Mikroelementowy koncentrat borowy do nawożenia dolistnego. Za-
wartość boru – 21%.
DZIAŁ ANIE
Nawożenie dolistne stosuje się w formie oprysków przed kwitnieniem i
po kwitnieniu oraz interwencyjnie w przypadku niedoboru pierwiastka
w roślinie. Podczas nawożenia dolistnego małe dawki boru mogą być
podawane łącznie z pestycydami i innymi nawozami. Zabiegi opryskowe zapewniają równomierne, kontaktowe rozprowadzenie nawozu na
dużej powierzchni rośliny. Ten sposób stosowania nie powoduje też
zasolenia gleby.
BOR A ROZ WÓJ ROŚLIN
Bor jest niezbędny dla następujących istotnych funkcji życiowych
roślin:
> podziały komórkowe, wzrost roślin
> zapylanie i zawiązywanie owoców
> transport i przemieszczanie się cukrów i innych metabolitów roślinnych
> odporność na zimno i choroby roślin
> poprawia zimotrwałość
> symbiotyczne wiązanie azotu w roślinach strączkowych
OBJAW Y NIEDOBORU BORU W R ZEPAKU
>
>
>
>
>
czerwono-fioletowe chlorozy na brzegach liści
zmniejszona mrozoodporność
redukcja rozgałęzień bocznych
zahamowany wzrost
słabe zawiązywanie się łuszczyn
W nawożeniu rzepaku bor stosujemy w trzech dawkach 2-5 kg/ha
> I jesienią w fazie 5 liści
> II po ruszeniu wegetacji
> III w fazie zielonego pąka
dolistne dokarmianie roślin 55
jesienny program ochrony plantacji
rzepaku
CROPVIT B
BORASOL
RZEPAK EXRTA
Nawozy dolistne gwarantują
prawidłowy rozwój jesienny,
dobre przezimowanie
plantacji. Zapewniają
warunki do wydania
możliwie wysokiego
jakościowo i ilościowo plonu
Bioregulator wzrostu poprawiający
jesienny rozwój roślin, a w szczególności
rozwój systemu korzeniowego
KELPAK
SHERPA
Insektycyd zwalczający szkodniki rzepaku
BRASIFUN
ELEGANT
Fungicyd skutecznie eliminujący jesienne choroby rzepaku,
zapobiega „wybujaniu” roślin rzepaku, poprawia zimowanie
Graminicyd eliminujący chwasty jednoliścienne
METAZ
+ COMMAND
METAZ
+ GALERA
DEVRINOL TOP
+ METAZ
DEVRINOL TOP
GALERA
DEVRINOL TOP
56 jesienny program ochrony plantacji rzepaku
WARIANTY OCHRONY HERBICYDOWEJ:
» gwarantują pełne spektrum zwalczania chwastów;
» pozwalają na optymalne dopasowanie do sytuacji panującej
na plantacji w zależności od panujących warunków
glebowych i pogodowych oraz rodzaju zagrożeń.
OCHRONA I PIELĘGNACJA UPR AW
ZBÓŻ
DLACZEGO ZAPR AWIAMY
ZIARNO ZBÓŻ?
Poprzez zaprawianie ziarna likwiduje się pierwotne źródła porażenia chorobami, które zwalczamy w czasie wzrostu ro-
ślin. Grzyby, przeciwko którym stosuje się zaprawianie rozpoczynają swój rozwój wraz z kiełkowaniem. Niejednokrotnie
opanowują całkowicie młodą roślinę powodując jej zamieranie.
Fot. 1
Fot. 1
Głownia źdźbłowa
Poprzez zaprawianie ziarna likwiduje się pierwotne źródła
porażenia chorobami, które zwalczamy w czasie wzrostu
roślin. Grzyby, przeciwko którym stosuje się zaprawianie
rozpoczynają swój rozwój wraz z kiełkowaniem. Niejednokrotnie opanowują całkowicie młodą roślinę powodując
jej zamieranie. Należy pamiętać, że żaden z fungicydów
stosowanych do opryskiwania roślin w okresie wegetacji
zbóż nie zahamuje rozwoju i nie zniszczy grzybów, które
powodują głownie zbóż, śniecie oraz silną zgorzel siewek.
Śnieć cuchnąca pszenicy (Tilletia caries)
i śnieć gładka (Tilletia foetida)
Choroby te są groźne dla pszenicy ozimej i jarej. Podczas wegetacji chore rośliny są sinozielone, niskie, silnie
rozkrzewione. Po wykłoszeniu, podczas tworzenia się
ziarna, w miejscu ziarniaków powstają sorusy wypełnione
początkowo mazistą masą grzybni i zarodników. Przechodząc przez porażony łan, wyczuwa się zapach zepsutych
ryb, ponieważ grzyb wytwarza alkaloid – ryboflawinę
o charakterystycznym mało przyjemnym zapachu. Porażone kłosy są lekkie i wypełnione brunatną, sypką masą
głównie zarodników i grzybni, sprawcy choroby.
G łownie pyl ące (Ustilago tritici, U. nuda)
W pszenicy głownia występuje dość rzadko, w jęczmieniu
natomiast jest dość często obserwowaną chorobą. Jej
obecność stwierdza się po wykłoszeniu roślin. Z pochew
liściowych porażonych roślin wydostają się ciemnobrunatne kłosy. Wszystkie kłoski na tych kłosach są całkowicie zniszczone i przekształcone w skupiska ciemnobrunatnego pyłu teliospor, który pod wpływem ocierania
się i wiatru roznosi się po polu. Pozostają tylko osadki
kłosowe z niewielką ilością brunatnych struktur grzybni
i teliospor. Potocznie choroby te nazywa się „murzynką”,
58 plantacja wolna od chorób
ponieważ porażone kłosy brudzą jasne ubrania pozostawiając na nich brunatne zarodniki. Sprawcę choroby
można zwalczać, stosując zaprawy nasienne o działaniu
układowym, ponieważ grzyb przenosi się przez ziarno,
a umiejscowiony jest w jego zarodkowej części. Podobne
objawy obecności daje głownia zwarta jęczmienia (Usti-
lago hordei), ale skupiska teliospor na kłosie okryte są
delikatną srebrną błonką, która zostaje rozbita dopiero
podczas zbioru kombajnem.
G łownia źdźbłowa żyta (Urocystis occulata)
Choroba obserwowana jest na życie. Objawy pojawiają
się, gdy zboże znajduje się w fazie strzelania w źdźbło –
BBCH 30–31. Początkowo na pochwach liściowych i na
blaszkach liściowych widoczne są szarobrunatne smugi,
które przechodzą na źdźbła i plewy żyta. Pod koniec
wegetacji skórka liścia pęka i ukazują się wtedy czarne,
lśniące skupiska zarodników (teliospor) i grzybni. Wzrost
porażonych roślin zostaje często zahamowany, mogą one
też przedwcześnie zamierać.
Zgorzele siewek (Fusarium spp.)
Sprawcy zgorzeli, zwłaszcza grzyby z rodzaju Fusarium,
mogą powodować we wszystkich uprawach zbóż ozimych
i jarych przedwczesne zamieranie roślin wschodzących
i rosnących po wschodach. Choroba objawia się zamieraniem kiełkujących roślin i ich korzeni. Wczesna infekcja
grzybami z rodzaju Fusarium może przyczyniać się nawet
do braku wschodów. W wypadku porażenia większych
siewek chorobę rozpoznaje się po zbrunatnieniu korzeni,
pochew liściowych i plamach na liściach. Zaprawianie
ziarna jest skuteczną ochroną przed atakiem grzybów
znajdujących się w glebie lub na powierzchni ziarna.
Zainfekowany materiał siewny często niczym się nie
różni od zdrowego, ponieważ porażeniu ulega okrywa
owocowo nasienna lub zarodek ziarniaka. Nawet, jeśli są
to patogeny porażające ziarno zewnętrznie, to często i tak
nie jesteśmy w stanie zobaczyć gołym okiem zarodników
lub strzępek grzybni pokrywających nasiona. Zaprawianie
zbóż w celu ich ochrony przed infekcją grzybów przenoszących się przez materiał siewny i patogenów glebowych
jest konieczne i ekonomicznie opłacalne. W zależności od
stopnia porażenia i warunków pogodowych, które mogą
sprzyjać lub nie rozwojowi chorób, zabieg zaprawiania
powinien stanowić podstawę ochrony łanu.
Autor:
DR ZUZANNA SAWINSKA (UNIWERSYTET PRZYRODNICZY W POZNANIU, KATEDRA ARGONOMII)
Szerokie spektrum działania
Do zastosowania we wszystkich
gatunkach zbóż
Systemiczna i kontaktowa akcja działania
Wysoka skuteczność zwalczania chorób
w tym także zgorzeli siewek
uodpornionych na karbendazym
Doskonała selektywność dla zarodka
i młodej siewki
Pozytywny wpływ na wschody, zimowanie,
krzewienie i plon
Wygodna płynna formulacja umożliwiająca
dokładne pokrycie nasion
Działa odstraszająco na żerujące ptaki
PREMIS 025FS
tritikonazol (związek z grupy triazoli)
– 25 g w 1 litrze środka.
zaprawione rośnie
zdrowo
Zaprawa w formie płynnego koncentratu zawiesinowego o działaniu
kontaktowym oraz układowym, do zaprawiania w zaprawiarkach przy-
stosowanych do zapraw ciekłych i zawiesinowych ziarna siewnego zbóż
ozimych i jarych przed chorobami grzybowymi.
Zaprawa chroni rośliny uprawne przed:
> śnieć cuchnąca
> śnieć gładka
> głownia pyląca
> głownia zwarta
> głownia źdźbłowa
> zgorzel siewek
Polecana jest do zaprawiania nasion zbóż ozimych i jarych:
> pszenica ozima i jara
> pszenżyto ozime i jare
> jęczmień ozimy i jary
> żyto
> owies
Zalecana dawka: 150–200 ml środka z dodatkiem 400 ml wody na
100 kg ziarna siewnego.
Wyższą dawkę środka stosować do zaprawiania ziarna jęczmienia
przeciwko głowni pylącej.
Preparat
przenosi się
z sokami, chroniąc
młode części
rośliny
plantacja wolna od chorób 59
ZBOŻA – JESIENNA
OCHRONA HERBICYDOWA
Jesień to czas, w którym większość plantatorów wykonuje zabiegi herbicydowe w zbożach ozimych. Jednocześnie jest
to okres krytyczny w uprawie zbóż ozimych, bo właśnie wtedy chwasty mogą silnie konkurować z roślinami uprawnymi
o światło, składniki pokarmowe, a przede wszystkim wodę.
Fot. 1
Fot. 2
Fot. 1 i 2
Brak opowiedniej ochrony herbicydowej jesienią przyczyną znacznego zachwaszczenia wiosną
Zboża ozime są silnie narażone na zachwaszczenie, ponieważ chwasty wschodzą zarówno jesienią, jak i wiosną.
Większość chwastów ozimych wschodzi w temperaturze
stosunkowo niskiej, nie przekraczającej 2-4o C. Występujące w tym okresie chłody powodują, że chwasty – szczególnie na wcześnie sianych plantacjach – stanowią bardzo
duże zagrożenie dla późniejszych plonów.
Wybierając wariant ochrony herbicydowej staramy
się dobrać możliwie jak najlepiej spektrum zwalczanych
chwastów do zachwaszczenia występującego na polu.
Aby ułatwić Państwu wybór najlepszych kombinacji
herbicydowych, przygotowaliśmy tabelaryczne zestawienie spektrum zwalczanych chwastów przez poszczególne
substancje aktywne i ich mieszaniny.
Podstawowym chwastem zwalczanym jesienią jest
miotła zbożowa; innymi chwastami stanowiącymi zagrożenie w tym czasie są chwasty rumianowate, przytulia
czepna, maki, przetaczniki, jasnoty… Nie sposób tutaj
zapomnieć o fiołku polnym, który właśnie wtedy rozwija
się wyjątkowo dobrze.
Zastanawiając się nad wyborem, szukamy produktów
o szerokiej palecie zwalczanych chwastów.
Jedną z częściej wybieranych kompozycji herbicydowych jest izoproturon z diflufenikanem. Mieszanina
ta charakteryzuje się bardzo szerokim spektrum zwalczanych chwastów i wydłużonym działaniem, jednocześnie nie stanowiąc zagrożenia dla upraw następczych.
W przypadku silnego zachwaszczenia samosiewami rzepaku dobrym rozwiązaniem jest dodatek preparatu zawie-
60 zboża – jesienna ochrona herbicydowa
Fot. 3
Fot. 3
W początkowym okresie rozwoju chwasty najsilniej konkurują z rośliną uprawną o wodę, składniki pokarmowe i światło
rającego jeden z sulfonylomoczników, np: chlorosurfuron
(m.in. Glean), tribenuron metylowy (m.in. Granstar).
Kolejnym rozwiązaniem, na które warto zwrócić uwagę jest połączenie chlorotoluronu z diflufenikanem (np.
Snajper). Kombinacja ta szczególnie warta jest polecenia
na plantacje silnie zagrożone chabrem bławatkiem. Inną
jej zaletą jest możliwość stosowania tych produktów także
w okresie późniejszej jesieni, kiedy mogą występować
już minusowe temperatury.
Autor:
ROBERT SMORAWSKI
metrybuzyna
+ flufenacet
diflufenikan
+ chlorotoluron
prosulfokarb
diflufenikan
+ mezosulfuron metylowy
+ jodosulfuron metylosodowy
Ś
Czyściec polny
W
pendimetalina
+ izoproturon
Chaber bławatek
pendimetalina
W
chlorotoluron
chlorosulfuron
diflufenikan
+ izoproturon
+ chlorosulfuron
diflufenikan
diflufenikan
+ izoproturon
izoproturon
substancja aktywna
Bodziszek drobny
chwasty
W
Ś
Ś
W
Ś
Ś
Ś
Ś
W
Ś
Ś
Ś
W
O
W
W
Dymnica pospolita
W
W
W
O
W
Fiołek polny
O
W
Ś
W
W
Ś
W
W
W
W
Gorczyca polna
W
W
W
W
Ś
W
W
W
Ś
Gwiazdnica pospolita
W
W
W
W
W
W
W
W
W
W
W
W
Jaskier polny
O
Jasnota purpurowa
W
W
W
W
W
W
W
W
Ś
W
Jasnota różowa
O
W
W
W
W
W
W
W
Ś
W
Komosa biała
W
Ś
W
W
W
W
W
Ś
W
Kurzyślad polny
Ś
W
W
W
W
Ś
W
W
W
W
O
W
W
W
W
W
Miotła zbożowa
W
W
W
W
Niezapominajka polna
W
W
O
O
Ś
O
O
O
O
O
O
O
Łoczyga pospolita
Maki
Maruna bezwonna
Ostrożeń polny
Owies głuchy
Perz właściwy
Powój polny
Mak polny
Poziewnik szorstki
Ś
Przetaczniki
O
Przytulia czepna
O
W
W
Rdesty
O
W
Rumian polny
W
Rumianek pospolity
W
Rzodkiew świrzepa
Samosiewy rzepaku
O
W
W
Ś
W
W
W
W
W
W
W
W
W
W
W
W
W
O
O
O
O
O
O
Ś
O
O
O
O
O
O
O
O
Ś
Ś
W
W
O
W
O
W
W
W
Ś
W
W
W
Ś
W
W
W
W
W
W
W
W
Ś
W
W
W
W
W
W
W
Ś
W
O
W
W
W
W
W
Ś
W
W
Ś
W
W
W
Ś
W
O
O
O
W
W
W
Skrzyp polny
O
Sporek polny
Ś
Stulicha psia
Tasznik pospolity
W
Tobołki polne
W
O
W
W
W
W
W
W
W
W
W
W
W
W
Ś
W
W
W
Ś
W
W
O
W
W
Wyczyniec polny
Wiechlina roczna
Szarłat szorstki
Życica wielokwiatowa
W
W
W
W
W
W
W
W
W
W
W
W
W
Ś
zboża – jesienna ochrona herbicydowa 61
SNAJPER 600 SC
SKŁ AD CHEMICZNY
diflufenikan (związek z grupy fenoksynikotynoanilidów)
chlorotoluron (związek z grupy pochodnych mocznika)
herbicyd dla
wybornych strzelców
Kompletne spektrum zwalczanych
chwastów, w tym również uciążliwych
takich jak: miotła, fiołek, przytulia
czy chaber
Synergizm działania dwóch znanych
i sprawdzonych substancji
Długotrwałe działanie doglebowe
Snajper 600 SC jest środkiem chwastobójczym, koncentrat w formie
stężonej zawiesiny do rozcieńczania wodą, przeznaczony do jesienne-
go zwalczania niektórych jednorocznych chwastów jednoliściennych
i dwuliściennych w pszenicy ozimej i pszenżycie ozimym. Zachowuje
długotrwałą skuteczność działania również w stosunku do chwastów
później wschodzących.
Snajper 600 SC zawiera dwie substancje aktywne o uzupełniającym
się sposobie działania. Diflufenikan pobierany jest przez chwasty
w czasie kiełkowania, a zastosowany po ich wschodach wchłaniany
jest również przez liście, hamuje biosyntezę niezbędnych roślinom
barwników (karotenoidów). Chlorotoluron pobierany jest poprzez
korzenie i liście chwastów, hamuje proces fotosyntezy. Najlepszy
efekt chwastobójczy uzyskuje się stosując środek we wczesnych
fazach rozwojowych chwastów, to jest w czasie ich kiełkowania lub
krótko po wschodach, w fazie siewek.
CHWASTY WRAŻLIWE
np.: bodziszek drobny, dymnica, fiołek polny, gwiazdnica pospolita,
jasnota purpurowa, jasnota różowa, maruna bezwonna, miotła zbożowa, przetacznik polny, przytulia czepna, tasznik pospolity.
np.: mak polny.
CHWASTY ODPORNE
np.: chwasty wieloletnie.
ZBOŻA OZIME: PSZENICA OZIMA, PSZENŻYTO OZIME
Środek stosować od fazy 3 liści zbóż do czasu zakończenia ich
jesiennej wegetacji.
Zalecana dawka: 1,25 - 1,5 l/ha.
Łagodna zima wpływa na przyspieszenie rozkładu substancji aktywnych, co skraca okres działania środka wiosną.
Zalecana ilość wody: 200-300 l/ha.
Zalecane opryskiwanie: średniokropliste
Skuteczny w walce z miotłą zbożową
Szerokie spektrum zwalczanych chwastów
Dobrze komponuje się z innymi preparatami
z grupy regulatorów wzrostu poszerzając
spektrum działania
Skutecznie chroni przed zachwaszczeniem
wtórnym
Korzystny stosunek ceny do jakości
produktu
IZOHERB 500 SC
izoproturon (związek z grupy pochodnych mocznika)
izoproturon… nie tylko
dla fachowców
Środek chwastobójczy, koncentrat w formie stężonej zawiesiny do roz-
cieńczania wodą, stosowany nalistnie przeznaczony do zwalczania miotły
zbożowej oraz niektórych chwastów dwuliściennych w pszenicy ozimej,
pszenżycie ozimym.
Środek pobierany jest poprzez korzenie i liście chwastów. Najskuteczniej niszczy miotłę zbożową znajdującą się w fazie 2-4 liści, a chwasty
dwuliścienne znajdujące się w fazie 2-6 liści.
CHWASTY WRAŻLIWE
dymnica pospolita, gwiazdnica pospolita, mak polny, maruna bezwonna, miotła zbożowa, niezapominajka polna, tobołki polne
chaber bławatek
CHWASTY ODPORNE
fiołek polny, jasnoty, przytulia czepna, przetaczniki
Pszenica ozima
Zalecana dawka: 2-2,5 l/ha.
Opryskiwać wiosną, po rozpoczęciu wegetacji roślin, nie wcześniej
niż od fazy 3 liści do zakończenia fazy krzewienia.
Pszenżyto ozime
Zalecana dawka: 2-2,5 l/ha.
Opryskiwać wiosną, po rozpoczęciu wegetacji roślin, nie wcześniej niż
od fazy 3 liści do zakończenia fazy krzewienia.
Stosować środek raz w sezonie wegetacyjnym.
Zalecana ilość wody: 200-300 l/ha.
Poprawia odżywienie roślin
ZBOŻE TOTAL
EXTR A
Zapewnia wzrost energii i siły kiełkowania
Zagęszcza soki komórkowe, dzięki czemu
wzrasta zimotrwałość i mrozoodporność
roślin
NPK 15–15–15
Przyspiesza ruszenie wegetacji wiosną
Zrównoważony stosunek NPK i wysoka
zawartość miedzi i manganu to pewny
i wysoki plon
nowy sezon –
najlepsza formuła
Większa odporność na choroby
Pełnoskładnikowy nawóz typu Extra w układzie zrównoważonym do
dolistnego stosowania w prawach wszystkich gatunków zbóż ozimych
i jarych (także jęczmienia browarnego).
DZIAŁ ANIE
Mikroskładniki w postaci chelatów (biorozkładalne chelaty IDHA), czyli
połączeń ze związkami organicznymi, są pobierane przez liście. Oprysk
dolistny zapewnia szybkość działania. Składniki optymalnie dobrane
do fizjologicznych potrzeb i prawidłowego rozwoju roślin, gwarantują
maksymalną przyswajalność w kluczowych stadiach rozwoju.
JesieNią
od fazy 4 liścia
WiOsNą
pełnia krzewienia
początek kłoszenia
Nawozy typu Extra mogą być stosowane z innymi nawozami i środkami
ochrony roślin, zgodnie z odpowiednimi zaleceniami.
NPK 15-15-15
składniki pokarmowe
Azot ogólny
Azot azotanowy
Azot amonowy
Fosfor: pięciotlenek fosforu
Potas: tlenek potasu
Magnez: tlenek magnezu
Siarka
Miedź
Żelazo
Mangan
Molibden
Cynk
64 dolistne dokarmianie roślin
zawartość
(N)
(N-NO3)
(N-NH4)
(P2O5)
(K 20)
(MgO)
(S)
(Cu)
(Fe)
(Mn)
(Mo)
(Zn)
15,0%
7,4%
7,6%
15,0%
15,0%
2,7%
2,2%
0,2%
0,1%
0,4%
0,01%
0,1%
Przes t rze g a j e t y k i e t y - i n s t ru kc j i s t o s o w a n i a ś ro d ka
w zbożach ozimych - pewniejsze i wyższe plony!
Uprawa zbóż ozimych stanowi największą powierzchnię obsiewaną rokrocznie w Polsce. W zależności od przedplonu
oraz wymagań poszczególnych gatunków siew rozpoczyna
się wcześnie we wrześniu i trwa często do listopada. Biorąc
pod uwagę dodatkowo warunki glebowo-klimatyczne, przedstawiamy bioregulator Kelpak SL jako nowy element uprawy
ozimin.
Najbardziej optymalnym terminem aplikacji preparatu Kelpak
w uprawie zbóż ozimych jest faza 4-5 liści. Ten wariant aplikacji w naszych warunkach możliwy jest na plantacjach wysiewanych wcześnie i terminowo. Podobnie jak w przypadku
zbóż jarych (wykres 1), zboża ozime potraktowane preparatem Kelpak rozwijają mocniejszy system korzeniowy bez
względu na poziom uwilgotnienia gleby, co z kolei wpływa na
lepszą krzewistość produktywną. Dlatego też szczególnie w
przypadku wysiewu zbóż wczesnych i o genetycznie wysokiej
krzewistości (np. jęczmień, żyta hybrydowe, niektóre pszenice) uzasadnione jest rozważenie obniżenia normy wysiewu.
W zasiewach mocno opóźnionych, gdy rośliny wchodzą w
okres spoczynku w fazie „szpilki” preparat Kelpak nalistnie
należy stosować w fazie BBCH 29-31 wiosną. W razie niekorzystnych warunków pogodowych, jakie dla przykładu wystąpiły wiosną tego roku (zimno i zbyt mokro), Kelpak poprawia
zdecydowanie ukorzenienie, krzewistość produktywną i ogólną kondycję roślin (foto). W przypadku siewów opóźnionych
obok aplikacji nalistnej prowadzone były doświadczenia z wykorzystaniem preparatu Kelpak do zaprawiania ziarna siewnego. Kelpak w związku ze swoim działaniem podnoszącym
odporność roślin na czynniki stresogenne poprawia w niskich
temperaturach wschody oraz wspomaga zdecydowanie rozwój systemu korzeniowego.
Dzięki zmianom, które zachodzą w roślinie po zaaplikowaniu jej dodatkowych ilości fitohormonów auksyn i cytokinin
znajdujących się w bioregulatorze Kelpak, rośliny są lepiej
zabezpieczone na wypadek wszelkich stresów powodowanych przez mróz, suszę, zbyt wysokie uwilgotnienie, wysokie
temperatury czy pestycydy. W każdym przypadku preparat
Kelpak stosowany jesienią poprawia fizjologię i morfologię roślin. Poprzez wpływ na intensywność fotosyntezy (więcej
chlorofilu w liściach), a w tym produkcję asymilatów, wpływa
na zagęszczenie soków komórkowych i tym samym poprawia zimowanie zbóż.
Foto. Wpływ bioregulatora Kelpak SL na rozwój korzeni i kondycję roślin pszenicy ozimej. Aplikacja wiosenna 2009.
Wykres 1. Przyrost masy korzeni po zastosowaniu preparatu Kelpak SL.
Doświadczenia ścisłe UTP Bydgoszcz 2009
Kontrola (t/ha)
Kelpak – dawka 2,0 l/ha (BBCH 25)
1,6
50%
1,4
22%
1,2
1,0
0,8
0,6
0,4
0,2
0
Pszenica jara
��
Wykres 2. Przyrost plonu ziarna pszenicy ozimej odm. Mewa po zastosowaniu bioregulatora Klepak SL. Wyniki doświadczeń ścisłych IOR Poznań 20042005.
Kontrola (dt/ha)
Przyrost plonu (dt/ha)
64
63
62
61
60
59
58
kontrola
Kelpak
1,5 l/ha
(BBCH 21)
Kelpak
2,0 l/ha
(BBCH 21)
Po okresie zimy plantacje zabezpieczone preparatem Kelpak
wcześniej „startują” do wegetacji. W związku z poprawioną budową organów wegetatywnych i generatywnych oraz
intensywniej przebiegającymi procesami fizjologicznymi są
w stanie wydać wyższe plony (wykres 2). Przyrosty plonu
rzędu 7-10% są uzyskiwane w optymalnych warunkach glebowo-klimatycznych. Pamiętać należy jednak, że ponad 70%
gleb w Polsce to gleby średnie i słabe, gdzie największym
problemem jest zasobność w wodę (nadmiar, który rzadko
się zdarza, również jest szkodliwy). W takich warunkach
bioregulator Klepak może spowodować znacznie wyższe
przyrosty plonu, sięgające kilkudziesięciu procent!
Jarosław Komar
www.kelpak.pl
jesienny program ochrony plantacji
ZBÓŻ
ZBOŻA TOTAL EXTRA
Nawozy dolistne gwarantują prawidłowy rozwój
jesienny, dobre przezimowanie. Zrównoważony
stosunek NPK i wysoka zawartość miedzi
i manganu to pewny i wysoki plon
SNAJPER
Herbicyd o szerokim spektrum zwalczanych chwastów, w tym również uciążliwych, jak miotła
zbożowa, przytulia czepna, fiołek polny, chaber bławatek. Produkt można stosować
w okresie późnojesiennym, kiedy mogą występować temperatury ujemne
IZOHERB + KOMANDOS + GLEAN
Powschodowy wariant jesiennej ochrony herbicydowej gwarantujący pełne spektrum zwalczanych chwastów. Niszczy wszystkie chwasty uciążliwe: miotłę zbożową, przytulię czepną,
chwasty rumianowate, maki, przetaczniki, jasnoty. Najlepsze rozwiązanie eliminujące fiołka
polnego, który stanowi jedno z większych zagrożeń w okresie jesiennym
Kompleksowa zaprawa gwarantująca ochronę przed
sprawcami śnieci i głowni oraz zgorzeli siewek
uodpornionych na inne substancje aktywne. Wykazuje
pozytywny wpływ na wschody, zimowanie i krzewienie
PREMIS
66 jesienny program ochrony i pielęgnacji zbóż
ADIUWANTY – WIĘK SZA PEWNOŚĆ
DZIAŁ ANIA PEST YCYDÓW
ASYSTENT +
kopolimer silikonopoliestrowy
– 180 g w 1 litrze
dobr y asystent –
lepsza wydajność
Umożliwia idealne pokrycie cieczą
opryskiwanych roślin nawet w bardzo
zagęszczonym łanie
Ułatwia i przyspiesza wnikanie substancji
aktywnych do wnętrza roślin
Poprawia skuteczność preparatów
Umożliwia obniżenie dawki cieczy roboczej
na hektar
Zwiększa odporność na zmywanie
Pozwala obniżyć koszty zabiegów
pestycydowych
Mniejsza ilość cieczy opryskowej przy
wysokiej skuteczności zabiegu
Organosilikonowy surfaktant – preparat zwilżający i zwiększający
przyczepność.
SZCZEGÓLNIE POLEC ANY DO
> grupy herbicydów totalnych opartych o glifosat
> herbicydów opartych o sole słabych kwasów
> fungicydów i insektycydów w sytuacjach, kiedy zależy nam na
dobrym pokryciu cieczą opryskową
STOSOWANIE – DAWKI
Preparat polecamy stosować w dawce 50–100 ml na ha przy dawce
wody do 200 l na ha.
Fot. 1. Wpływ adiuwantów na pokrycie cieczą roboczą
opryskiwanej powierzchni
ASYSTENT+
68 adiuwanty – większa pewność działania pestycydów
Umożliwia idealne pokrycie cieczą
opryskiwanych roślin nawet w bardzo
zagęszczonym łanie
Poprawia przyczepność roztworu roboczego
do liści roślin
Ułatwia i przyspiesza wnikanie substancji
aktywnych do wnętrza roślin
Poprawia skuteczność preparatów
Zwiększa odporność na zmywanie
Stworzony w nowej technologii
– charakteryzuje się wyższą
skutecznością w stosunku do adiuwantów
pochodzenia mineralnego
PARTNER +
zawiera 82,5% estrów metylowych kwasów
tłuszczowych oleju rzepakowego, z wbudowanym silikonowym
środkiem rozpływającym i emulgatory
dobr y par tner –
wspomaga efektywnie
Preparat wspomagający w formie płynu, przeznaczony do stosowania
z pestycydami.
SZCZEGÓLNIE POLEC ANY DO
> grupy herbicydów sulfonylomocznikowych
> preparatów z grupy graminicydów
> fungicydów i insektycydów w sytuacjach, kiedy zależy nam na
dobrym pokryciu cieczą opryskową i zwiększonej przyczepnościsubstancji czynnej oraz aktywnym wnikaniu do wnętrza blaszki
liściowej
> inhibitorów syntezy barwników (trójketony)
STOSOWANIE – DAWKI
Preparat polecamy stosować w dawce 0,5–1,0 l na ha przy dawce
wody do 200–300 l na ha.
PARTNER +
WODA
adiuwanty – większa pewność działania pestycydów 69
NOTATKI
NOTATKI
NOTATKI
Yamaha Twoim idealnym partnerem
zarówno w pracy jak i w czasie wolnym
www.yamaha-motor.pl
!
K ATA LOG J E S I E Ń 2010
CENTRALA
64-500 Szamotuły, ul. Świdlińska 1
tel./fax 061 29 20 108, 661 934 325
Dział nasion:
Sławomir Grzeszkowiak 661 934 303
Anna Woźna 661 934 312
K ATALOG
Dział nawozów:
Robert Hybiak 661 934 301
Karolina Gogołek 669 991 527
JESIEŃ 2010
Dział środków ochrony roślin:
Michał Tomkowiak 661 934 311
Bernadeta Grencel 723 669 242
ODDZIAŁY
woj. wielkopolskie
64-500 Szamotuły, ul. Świdlińska1
tel./fax 061 29 20 108, 661 934 309
Antoni Bromberek 661 934 302
Tomasz Kaczmarek 661 412 951
Marcin Środecki 661 937 531
Ryszard Bąk 661 413 043
63-100 Śrem, ul. Popiełuszki 44
tel./fax 061 28 28 786, 669 997 310
Michał Wojtas 661 934 306
Magdalena Misiak 661 934 319
64-000 Kościan, ul. Składowa 3
tel./fax 065 51 32 000, 669 991 399
Konrad Biernat 601 208 890
63-000 Środa Wlkp, ul. Harcerska 21c
tel./fax 061 28 70 459 661 934 310
woj. lubuskie
67-100 Nowa Sól, ul. Składowa 2
tel./fax 068 45 89 814, 669 997 312
Elewator: ul. Zaułek 3; tel. 068 38 72 868
Małgorzata Domagała 661 934 305
67-300 Szprotawa, ul. Przejazdowa 7
tel./fax 068 37 65 499, 661 934 304
Monika Rybak 661 934 314
Eugeniusz Jeziorski 601 201 385
66-100 Sulechów, Kruszyna 11
tel/fax 068 38 54 112, 663 910 734
Anna Dudek 661 937 509
Izabela Dudek 661 934 307
Andrzej Łozowski 661 934 308
woj. zachodniopomorskie
74-300 Myślibórz, ul. Kamienna 14
tel./fax 095 74 72 647, 661 796 434
Paweł Szacht 661 934 313
N A PE N A

jesień 2010

Transkrypt

Podobne dokumenty

choroby i chwasty - Gazeta AgroNews Nr 17

Walki na jeziorze Tanganika Brytyjskie monitory typu «Abercrombie