Zasady rachunkowości w Wojewódzkim Inspektoracie
Transkrypt
Zasady rachunkowości w Wojewódzkim Inspektoracie
Załącznik nr 1 do Zarządzenia Nr 9 Lubuskiego Wojewódzkiego Inspektora Farmaceutycznego z dnia 10 kwietnia 2015r. Zasady rachunkowości w Wojewódzkim Inspektoracie Farmaceutycznym w Gorzowie Wielkopolskim WPROWADZENIE Niniejsze zasady mają na celu przedstawienie obowiązujących w Wojewódzkim Inspektoracie Farmaceutycznym w Gorzowie Wielkopolskim: 1. Ogólnych zasad prowadzenia ksiąg rachunkowych (załącznik nr 1). 2. Metod wyceny aktywów i pasywów oraz ustalania wyniku finansowego (załącznik nr 2). 3. Sposobu prowadzenia ksiąg rachunkowych w tym: -wykazu kont ksiąg i zakładowego planu kont (załącznik nr 3), - zasady klasyfikacji zdarzeń (załącznik nr 3a), - wykaz programów, zbioru danych na informatycznych nośnikach (załącznik nr 3b), - opis systemu komputerowego rachunkowości ( załącznik nr 3c). 4. Systemu służącego ochronie danych, w tym: dowodów księgowych, ksiąg rachunkowych i innych dokumentów stanowiących podstawę dokonanych w nich zapisów (załącznik nr 4). 5. Instrukcja inwentaryzacji ( załącznik nr 5). 6. Instrukcja kontroli wewnętrznej i obiegu dokumentów finansowo-księgowych ( załącznik nr 6). 7. Standardy kontroli finansowej ( załącznik nr 7). 1. OGÓLNE ZASADY PROWADZENIA KSIĄG RACHUNKOWYCH (załącznik nr 1) 1. Miejsce prowadzenia ksiąg rachunkowych Księgi rachunkowe Wojewódzkiego Inspektoratu Farmaceutycznego w Gorzowie Wlkp. prowadzone są w siedzibie w Wojewódzkim Inspektoracie Farmaceutycznym w Gorzowie Wlkp. przy ul. Jagiellończyka 8. 2. Określenie roku obrotowego oraz okresów sprawozdawczych Rokiem obrotowym jest okres roku budżetowego, czyli rok kalendarzowy od 1 stycznia do 31 grudnia. Najkrótszym okresem sprawozdawczym są poszczególne miesiące, w których sporządza się: - deklarację ZUS, - sprawozdania budżetowe na podstawie przepisów rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 16 stycznia 2014r. w sprawie sprawozdawczości budżetowej (Dz. U. z 2014r. poz.119): Za okresy miesięczne sporządza się sprawozdania: sprawozdanie Rb 23 miesięczne sprawozdanie Rb 27 miesięczne sprawozdanie Rb 28 miesięczne Za okresy kwartalne sporządza się sprawozdania: sprawozdanie Rb 70 kwartalne sprawozdanie Rb –N kwartalne sprawozdanie Rb – Z kwartalne Za okresy półroczne składa się: sprawozdanie Rb –BZ1 półroczne Za rok składa się: sprawozdanie Rb 23 roczne sprawozdanie Rb 27 roczne sprawozdanie Rb 28 roczne sprawozdanie Rb –WSB roczne sprawozdanie Rb –BZ1 roczne sprawozdanie finansowe na podstawie przepisów rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 5 lipca 2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (tj. Dz. U. z 2013r. poz,289) obejmujące: bilans jednostki budżetowej według załącznika nr 5 do „rozporządzenia”, rachunek zysków i strat (wariant porównawczy) według załącznika nr 8 do „rozporządzenia”, zestawienie zmian w funduszu jednostki według załącznika nr 9 do „rozporządzenia”. 3. Technika prowadzenia ksiąg rachunkowych Księgi rachunkowe jednostki prowadzone są : za pomocą komputera. Księgi rachunkowe jednostki obejmują zbiory zapisów księgowych, obrotów i sald, które tworzą: – dziennik ( dzienniki częściowe) – księgę główną, – księgi pomocnicze, – zestawienia: obrotów i sald księgi głównej oraz sald kont ksiąg pomocniczych, – wykaz składników aktywów i pasywów (inwentarz). Dziennik prowadzony jest w sposób następujący: – zdarzenia, jakie nastąpiły w danym okresie sprawozdawczym, ujmowane są w nim chronologicznie, – zapisy są kolejno numerowane w okresie roku/miesiąca, co pozwala na ich jednoznaczne powiązanie ze sprawdzonymi i zatwierdzonymi dowodami księgowymi, – sumy zapisów (obroty) liczone są w sposób ciągły, – jego obroty są zgodne z obrotami zestawienia obrotów i sald kont księgi głównej. Na koniec każdego okresu sprawozdawczego sporządzane jest zestawienie obrotów dzienników częściowych. Księga główna (konta syntetyczne) prowadzona jest w sposób spełniający następujące zasady: – podwójnego zapisu, – systematycznego i chronologicznego rejestrowania zdarzeń gospodarczych zgodnie z zasadą memoriałową, z wyjątkiem: podatkowych i niepodatkowych dochodów i wydatków budżetu państwa oraz dochodów i wydatków budżetu środków europejskich, które ujmowane są w terminie ich zapłaty (zasada kasowa), na koniec miesiąca na koniec roku obrotowego. - ewidencja podatkowych i niepodatkowych dochodów i wydatków budżetu państwa zrealizowanych na rachunkach bankowych dochodów lub wydatków budżetowych w danym roku budżetowym dokonywana jest z uwzględnieniem okresu przejściowego „Rozliczenia w okresie przejściowym po zakończeniu roku budżetowego” rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 15 stycznia 2014r. w sprawie szczegółowego sposobu wykonywania budżetu państwa,) Dz.U.z 2014r. poz 82 z późn. zm.), – powiązania dokonywanych w niej zapisów z zapisami w dzienniku. Księgi pomocnicze (konta analityczne) stanowią zapisy uszczegóławiające dla wybranych kont księgi głównej. Zapisy na kontach analitycznych dokonywane są zgodnie z zasadą zapisu powtarzanego. Ich forma dostosowywana jest za każdym razem do przedmiotu ewidencji konta głównego. Konta pozabilansowe pełnią funkcję wyłącznie informacyjno-kontrolną. Zdarzenia na nich rejestrowane nie powodują zmian w składnikach aktywów i pasywów. Na kontach pozabilansowych obowiązuje zapis jednokrotny, który nie podlega uzgodnieniu z dziennikiem ani innym urządzeniem ewidencyjnym. Księgi rachunkowe prowadzi się w celu uzyskania odpowiednich danych wykorzystywanych do sporządzenia sprawozdań budżetowych, finansowych, statystycznych i innych oraz rozliczeń z budżetem państwa i z ZUS, do których jednostka została zobowiązana. Do prowadzeniu ksiąg rachunkowych wykorzystywany jest program komputerowy finansowo – księgowy LIDER FK wersja 8.24.0 Program komputerowy zapewnia powiązanie poszczególnych zbiorów ksiąg rachunkowych w jedną całość odzwierciedlającą dziennik i księgę główną. Dokładne informacje dotyczące programu komputerowego zostały przedstawione w załączniku nr 3b do zarządzenia. Zestawienie obrotów i sald sporządza się na koniec każdego miesiąca. Zawiera ono: – symbole i nazwy kont – salda kont na dzień otwarcia ksiąg rachunkowych, obroty za okres sprawozdawczy i narastająco od początku roku oraz salda na koniec okresu sprawozdawczego – sumę sald na dzień otwarcia ksiąg rachunkowych, obrotów za okres sprawozdawczy i narastająco od początku roku oraz sald na koniec okresu sprawozdawczego. Obroty „Zestawienia obrotów i sald…” są zgodne z : obrotami dziennika Zestawienie sald kont ksiąg pomocniczych sporządzane jest: dla wszystkich ksiąg pomocniczych na koniec roku budżetowego 4. Metody i terminy inwentaryzowania składników majątkowych Sposoby i terminy przeprowadzenia inwentaryzacji oraz zasady jej dokumentowania i rozliczania różnic inwentaryzacyjnych wynikają z art. 26 i 27 ustawy o rachunkowości oraz z zakładowej instrukcji inwentaryzacji stanowiącej załącznik nr 5 do Zarządzenia. W jednostce występują trzy formy przeprowadzania inwentaryzacji: 1) spis z natury, polegający na: zliczeniu, zważeniu, oglądzie rzeczowych składników majątku i porównaniu stanu realnego ze stanem ewidencyjnym oraz na wycenie różnic inwentaryzacyjnych, 2) porównanie danych zapisanych w księgach jednostki z odpowiednimi dokumentami i weryfikacja realnej wartości tych składników. Spisowi z natury zgodnie z zakładową instrukcją inwentaryzacji podlegają : gotówka w kasie, także czeki środki trwałe i wyposażenie, wartości niematerialne i prawne. Uzgodnienie stanu przez jego potwierdzenie dotyczy: – aktywów finansowych na rachunkach bankowych lub przechowywanych przez inne jednostki, – należności od kontrahentów, Porównanie stanu zapisów w księgach z dokumentami ma na celu zweryfikowanie stanu wynikającego z dokumentacji ze stanem ewidencyjnym aktywów i pasywów niepodlegających spisowi z natury i uzgodnienie stanu. Ta forma inwentaryzacji dotyczy m.in.: – wartości niematerialnych i prawnych, – środków pieniężnych w drodze, – czynnych i biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów, – należności spornych, wątpliwych, należności i zobowiązań wobec pracowników oraz publicznoprawnych, – należności i zobowiązań wobec osób nieprowadzących ksiąg rachunkowych, – aktywów i pasywów wymienionych w art. 26 ust. 1 pkt 1–2, jeżeli przeprowadzenie ich spisu z natury lub uzgodnienie z uzasadnionych przyczyn nie było możliwe, Inwentaryzacja wartości niematerialnych i prawnych ma na celu: – weryfikację ich stanu księgowego przez sprawdzenie prawidłowości udokumentowania poszczególnych tytułów praw majątkowych, – sprawdzenie prawidłowości wysokości dokonanych odpisów umorzeniowych, a zwłaszcza zgodności ustaleń kierownika jednostki z okresami amortyzacji przewidzianymi w ustawie o podatku dochodowym Fundusz jednostki, fundusze specjalnego przeznaczenia i fundusze celowe inwentaryzuje się, weryfikując zmiany ich stanu (zwiększenia albo zmniejszenia) w minionym roku w świetle obowiązujących przepisów regulujących te fundusze. Inwentaryzacja rozliczeń międzyokresowych przychodów polega na weryfikacji ich stanu księgowego przez sprawdzenie prawidłowości udokumentowania poszczególnych tytułów tych przychodów w oparciu o zawarte umowy i decyzje w przypadku długoterminowych należności z tytułu dochodów budżetowych. Należności długoterminowe budżetu to należności, których termin płatności przypada na następny rok budżetowy lub lata kolejne. Terminy inwentaryzowania składników majątkowych 1) Ustala się następujące terminy inwentaryzowania składników majątkowych: a) co 4 lata: znajdujące się na terenie strzeżonym środki trwałe oraz maszyny i urządzenia wchodzące w skład środków trwałych, b) co 2 lata: zapasy materiałów znajdujących się na strzeżonych składowiskach i objętych ewidencją ilościowo-wartościową, c) co rok: pozostałe składniki aktywów i pasywów, min. środki pieniężne w kasie jednostki. 2) Ustala się, z uwzględnieniem częstotliwości określonej w punkcie 1), następujące terminy inwentaryzacji: a) na dzień bilansowy każdego roku: aktywów pieniężnych składników aktywów i pasywów, których stan ustala się drogą weryfikacji; b) w ostatnim kwartale roku: stanu należności c) zawsze: w dniu zmiany osoby materialnie odpowiedzialnej za powierzone jej mienie, w sytuacji wystąpienia wypadków losowych i innych, w wyniku których nastąpiło lub zachodzi podejrzenie naruszenia stanu składników majątku. 3) Inwentaryzację przeprowadza się również na dzień poprzedzający likwidację jednostki. 2. OBOWIĄZUJĄCE METODY WYCENY AKTYWÓW I PASYWÓW ORAZ USTALANIA WYNIKU FINANSOWEGO (załącznik nr 2) Stosowane przez jednostkę zasady wyceny aktywów i pasywów wynikają z: 1) ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2013 r., poz. 330 z późn. zm.), 2) ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz.U. z 2013r.,poz. 885 z późn. zm.), 3) ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2015 r., poz.613 z późn. zm.) 4) rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 5 lipca 2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej(tj. Dz. U. z 2013r. poz,289). 1. Obowiązujące zasady wyceny aktywów i pasywów Aktywa i pasywa jednostki wycenia się według zasad określonych w ustawie o rachunkowości oraz w przepisach szczególnych wydanych na podstawie ustawy o finansach publicznych według niżej przedstawionych zasad. Przy wycenie majątku likwidowanych jednostek lub postawionych w stan likwidacji stosuje się zasady wyceny ustalone w ustawie o rachunkowości dla jednostek kontynuujących działalność, chyba że przepisy dotyczące likwidacji stanowią inaczej. Środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne umarza się (amortyzuje). Odpisy umorzeniowoamortyzacyjne ustala się według zasad określonych w ustawie o rachunkowości. Wartości niematerialne i prawne nabyte z własnych środków wprowadza się do ewidencji w cenie nabycia, zaś otrzymane nieodpłatnie na podstawie decyzji właściwego organu w wartości określonej w tej decyzji, a otrzymane na podstawie darowizny w wartości rynkowej na dzień nabycia. Wartość rynkowa określana jest na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich stanu i stopnia zużycia. Wartości niematerialne i prawne o wartości początkowej wyższej od wartości ustalonej w przepisach o podatku dochodowym dla osób prawnych (z wyjątkiem związanych z pomocami dydaktycznymi) podlegają umarzaniu na podstawie aktualnego planu amortyzacji. Stawki amortyzacyjne ustalane są zgodnie ze stawkami określonymi: w przepisach o podatku dochodowym od osób prawnych (załącznik nr 1 do ustawy z dnia 15 lutego 1992 r., t.j. Dz. U. z 2014 r. poz. 851z późn. zm.). Umorzenie ujmowane jest na koncie 071„Umorzenie środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych”. Amortyzacja obciąża konto 400 „Amortyzacja”. Wartości niematerialne i prawne zakupione ze środków na wydatki bieżące oraz stanowiące pierwsze wyposażenie nowych obiektów o wartości początkowej niższej od wymienionej w ustawie o podatku dochodowym dla osób prawnych, a także będące pomocami dydaktycznymi albo ich nieodłącznymi częściami: traktuje się jako pozostałe wartości niematerialne i prawne, które umarzane są w 100% w miesiącu przyjęcia do używania, a umorzenie to ujmowane jest na koncie 072 „Umorzenie pozostałych środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych oraz zbiorów bibliotecznych” w korespondencji z kontem 401 „Zużycie materiałów i energii” Ewidencja szczegółowa dla wartości niematerialnych i prawnych ujmowanych łącznie na jednym koncie 020 „Wartości niematerialne i prawne” Rzeczowe aktywa trwałe obejmują : środki trwałe pozostałe środki trwałe Środki trwałe to składniki aktywów zdefiniowane w art. 3 ust. 1 pkt 15 ustawy o rachunkowości oraz środki trwałe stanowiące własność Skarbu Państwa lub otrzymane w zarząd lub użytkowanie i przeznaczone na potrzeby jednostki. Środki trwałe obejmują w szczególności: – maszyny i urządzenia, Środki trwałe w dniu przyjęcia do użytkowania wycenia się: – w przypadku zakupu – według ceny nabycia lub ceny zakupu, jeśli koszty zakupu nie stanowią istotnej wartości, – w przypadku wytworzenia we własnym zakresie – według kosztu wytworzenia, zaś w przypadku trudności z ustaleniem kosztu wytworzenia – według wyceny dokonanej przez rzeczoznawcę, – w przypadku ujawnienia w trakcie inwentaryzacji – według posiadanych dokumentów z uwzględnieniem zużycia, a przy ich braku według wartości godziwej, – w przypadku spadku lub darowizny – według wartości godziwej z dnia otrzymania lub w niższej wartości określonej w umowie o przekazaniu, – w przypadku otrzymania w sposób nieodpłatny od Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego – w wysokości określonej w decyzji o przekazaniu, – w przypadku otrzymania środka na skutek wymiany środka niesprawnego – w wysokości wynikającej z dowodu dostawcy, z podaniem cech szczególnych nowego środka. Na dzień bilansowy środki trwałe (z wyjątkiem gruntów, których się nie umarza) wycenia się w wartości netto, tj. z uwzględnieniem odpisów umorzeniowych ustalonych na dzień bilansowy. Środki trwałe ewidencjonuje się w podziale na: – podstawowe środki trwałe na koncie 011„Środki trwałe”, – pozostałe środki trwałe na koncie 013 „Pozostałe środki trwałe”. Podstawowe środki trwałe finansuje się ze środków na inwestycje w rozumieniu ustawy o finansach publicznych i wydanego na jej podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (Dz.U. z 2014 r. poz. 1053 ze zm.), a także rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 2 grudnia 2010 r. w sprawie szczegółowego sposobu i trybu finansowania inwestycji z budżetu państwa (Dz.U. Nr 238, poz. 1579). Umarzane są (z wyjątkiem gruntów) stopniowo na podstawie aktualnego planu amortyzacji według stawek amortyzacyjnych ustalonych w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych (załącznik nr 1 do ustawy). Odpisów umorzeniowych dokonuje się począwszy od ... miesiąca następującego po miesiącu przyjęcia środka trwałego do używania. Umorzenie ujmowane jest na koncie 071 „Umorzenie środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych”. Amortyzacja obciąża konto 400 „Amortyzacja” na koniec roku. W jednostce przyjęto metodę liniową dla wszystkich środków trwałych. Aktualizacji wartości początkowej i dotychczasowego umorzenia środków trwałych dokonuje się wyłącznie na podstawie odrębnych przepisów, a wyniki takiej aktualizacji odnosi się na fundusz jednostki. Pozostałe środki trwałe to środki trwałe wymienione w § 6 ust. 3 „rozporządzenia”, które finansuje się ze środków na bieżące wydatki (z wyjątkiem pierwszego wyposażenia nowego obiektu, które tak jak ten obiekt finansowane są ze środków na inwestycje). Obejmuje środki trwałe o wartości początkowej nieprzekraczającej wielkości ustalonej w przepisach o podatku dochodowym od osób prawnych, dla których odpisy amortyzacyjne są uznawane za koszt uzyskania przychodu w 100% ich wartości w momencie oddania do używania. Pozostałe środki trwałe ujmuje się w ewidencji ilościowo-wartościowej na koncie 013 „Pozostałe środki trwałe” i umarza się je w 100% w miesiącu przyjęcia do używania, a umorzenie to ujmowane jest na koncie 072 „Umorzenie pozostałych środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych oraz zbiorów bibliotecznych” w korespondencji z kontem 401 „Zużycie materiałów i energii” Na podstawie decyzji kierownika jednostki ujmuje się tylko w pozaksięgowej ewidencji ilościowej, spisując w koszty pod datą zakupu. Należności krótkoterminowe to należności o terminie spłaty krótszym od jednego roku od dnia bilansowego. Wyceniane są w wartości nominalnej łącznie z podatkiem VAT, a na dzień bilansowy w wysokości wymaganej zapłaty, czyli łącznie z wymagalnymi odsetkami z zachowaniem zasady ostrożnej wyceny, tj. w wysokości netto, czyli po pomniejszeniu o wartość ewentualnych odpisów aktualizujących dotyczących należności wątpliwych (art. 35b ust. 1 ustawy o rachunkowości). Środki pieniężne w kasie i na rachunkach bankowych wycenia się według wartości nominalnej. Walutę obcą na dzień bilansowy wycenia się według kursu średniego danej waluty ogłoszonego przez Prezesa NBP na ten dzień. W ciągu roku operacje gospodarcze wyrażone w walutach obcych ujmuje się w księgach w dniu ich przeprowadzenia – o ile odrębne przepisy dotyczące środków pochodzących z Unii Europejskiej i innych krajów Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz środków niepodlegających zwrotowi, pochodzących ze źródeł zagranicznych, nie stanowią inaczej – odpowiednio po kursie średnim ogłoszonym dla danej waluty przez NBP z dnia poprzedzającego ten dzień – w przypadku zapłaty należności lub zobowiązań, a także w przypadku pozostałych operacji. Rozliczenia międzyokresowe czynne kosztów to koszty już poniesione, ale dotyczące przyszłych okresów sprawozdawczych. Ich wycena bilansowa przebiega na poziomie wartości nominalnej. W jednostce rozliczenia międzyokresowe czynne mają nieistotną wartość i dlatego nie są rozliczane w czasie, lecz od razu powiększają koszty działalności. Zobowiązania w jednostce wycenia się w zależności od celu sprawozdawczego: – w zakresie sprawozdania finansowego jednostki – według art. 28 ust. 1 pkt 8 i 8a ustawy o rachunkowości, – w zakresie sprawozdawczości budżetowej – według rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 30 marca 2010 r. w sprawie szczegółowego sposobu ustalania wartości zobowiązań zaliczanych do państwowego długu publicznego, długu Skarbu Państwa, wartości zobowiązań z tytułu poręczeń i gwarancji (Dz.U. Nr 57, poz. 366). Zobowiązania bilansowe wycenia się w kwocie wymagającej zapłaty dowodów otrzymanych do dnia 31 stycznia następnego roku. Odsetki od zobowiązań wymagalnych, w tym także tych, do których stosuje się przepisy dotyczące zobowiązań podatkowych, ujmowane są w księgach rachunkowych w momencie ich zapłaty lub pod datą ostatniego dnia kwartału w wysokości odsetek należnych na koniec tego kwartału. Zaangażowanie to sytuacja prawna wynikająca z podpisanych umów, decyzji i innych postanowień, która spowoduje wykonanie: a) wydatków budżetowych ujętych w planie finansowym jednostki budżetowej danego roku oraz w planie finansowym niewygasających wydatków budżetowych przewidzianych do realizacji w danym roku, b) wydatków budżetowych oraz niewygasających wydatków budżetowych następnych lat, c) wydatków środków europejskich objętych planem danego roku i lat następnych. 2. Ustalanie wyniku finansowego Wynik finansowy jednostki budżetowej ustalany jest zgodnie z wariantem porównawczym rachunku zysków i strat na koncie 860 „Wynik finansowy”. Ewidencja kosztów działalności podstawowej prowadzona jest w: (należy wybrać) zespole 4 kont, tj. na kontach kosztów rodzajowych, z jednoczesnym uwzględnieniem klasyfikacji budżetowej. Na wynik finansowy netto zgodnie z rachunkiem zysków i strat przedstawionym w załączniku 7 do „rozporządzenia” składa się wynik z działalności operacyjnej. 3. SPOSÓB PROWADZENIA KSIĄG RACHUNKOWYCH (załącznik nr 3) 1. Wykaz ksiąg rachunkowych Jednostka prowadzi księgi rachunkowe w formie dziennika w którym rejestrowane są: - wyciągi bankowe, - faktury, - polecenia księgowania, - raporty kasowe, - inne dokumenty potwierdzające dokonanie operacji gospodarczej lub finansowej. Księgi rachunkowe są prowadzone przy użyciu komputera, zbiory na nośnikach czytelnych dla komputera stanowią: - ewidencja syntetyczną, - ewidencję syntetyczną i analityczna kont bilansowych i pozabilansowych Zakładowego planu kont. - zestawienie obrotów i sal kont analitycznych i syntetycznych. Księgi pomocnicze tworzy się do następujących kont: 011 „Środki trwałe” według księgi inwentarzowej i zawiera następujące informacje: datę przyjęcia do użytkowania, numer i rodzaj dowodu numer inwentarzowy obiektu nazwę środka trwałego specyfikację wszystkich części składających się na zespół komputerowy lub inny składający się z określonych części złożony środek trwały wartość początkową środka trwałego i wartości poszczególnych części składowych wartość po aktualizacji wartość po ulepszeniu symbol klasyfikacji środków trwałych stawkę amortyzacji roczną i miesięczną kwotę amortyzacji metodę amortyzacji rok budowy lub produkcji miejsce eksploatacji (pole spisowe) datę rozchodu i numer dowodu numer pozycji księgowania rozchodu wartość umorzenia na moment rozchodu wartość księgową netto rozchodowanego środka trwałego. 013 „Pozostałe środki trwałe” według księgi inwentarzowej. Pozostałym środkom trwałym o wysokiej wartości początkowej albo szczególnie ważnych dla jednostki nadaje się indywidualne numery inwentarzowe i ujmuje w księdze inwentarzowej w oddzielnych pozycjach. Pozostałe, mniej wartościowe środki, ujmuje się w ewidencji zbiorczo, podając łączną ich ilość i wartość, w grupach podobnych środków trwałych. Rozchód takich środków wyceniany jest w średniej cenie ustalonej dla danej grupy, liczonej jako iloraz wartości grupy i ilości grupy. 2. Zakładowy plan kont Zakładowy plan kont jednostki budżetowej obejmuje następujące konta: Konta bilansowe Zespół 0 – Majątek trwały 011 Środki trwałe 013 Pozostałe środki trwałe 020 Wartości niematerialne i prawne 071 Umorzenie środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych 072 Umorzenie pozostałych środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych oraz zbiorów bibliotecznych 080 Inwestycje (środki trwałe w budowie) Zespół 1 – Środki pieniężne i rachunki bankowe 101 Kasa 130 Rachunek bieżący jednostki 135 Rachunek środków funduszy specjalnego przeznaczenia 140 Środki pieniężne w drodze Zespół 2 – Rozrachunki i roszczenia 201 Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami 221 Należności z tytułu dochodów budżetowych 222 Rozliczenie dochodów budżetowych 223 Rozliczenie wydatków budżetowych 225 Rozrachunki z budżetami 229 Pozostałe rozrachunki publicznoprawne 231 Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń 234 Pozostałe rozrachunki z pracownikami 240 Pozostałe rozrachunki Zespół 4 – Koszty według rodzajów i ich rozliczenie 400 Amortyzacja 401 Zużycie materiałów i energii 402 Usługi obce 403 Podatki i opłaty 404 Wynagrodzenia 405 Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia 409 Pozostałe koszty rodzajowe 490 Rozliczenie kosztów Zespół 7 – Przychody, dochody i koszty 700 Sprzedaż produktów i koszt ich wytworzenia 720 Przychody z tytułu dochodów budżetowych 750 Przychody finansowe 751 Koszty finansowe 760 Pozostałe przychody operacyjne 761 Pozostałe koszty operacyjne 770 Zyski nadzwyczajne 771 Straty nadzwyczajne Zespół 8 – Fundusze, rezerwy i wynik finansowy 800 Fundusz jednostki 851 Zakładowy fundusz świadczeń socjalnych 853 Fundusze celowe 860 Wynik finansowy Konta pozabilansowe 975 Wydatki strukturalne 980 Plan finansowy wydatków budżetowych 990 Plan finansowy wydatków w układzie zadaniowym 998 Zaangażowanie wydatków budżetowych roku bieżącego 999 Zaangażowanie wydatków budżetowych przyszłych lat. Zasady klasyfikacji zdarzeń komputerowego. stanowią załącznik nr 3a - wydruk kont z systemu Plan kont Konta syntetyczne i analityczne Nr konta Nazwa konta 011 Majątek trwały 011 491 Zespoły komputerowe 011 808 Pozostałe wyposażenie 013 Pozostałe Środki trwałe 013 000 Pozostałe środki trwałe 020 Wartości niematerialne i prawne 020 000 Wartości niematerialne i prawne 071 Umorzenie środków trwałych oraz wart. niematerialnych i prawne 071 011 Umorzenie środków trwałych 071 020 Umorzenie wartości niematerialnych i prawnych 072 Umorzenie pozostałych środków trwałych i wartości niemat. i 072 013 Umorzenie wyposażenia 072 020 Umorzenie wartości niemat. i prawnych 101 Kasa 101 000 Kasa 130 Rachunek bieżący jednostki 130 01 Rachunek bieżący jednostki- dochody 130 010580 § 0580 Grzywny i kary pieniężne 130 010690 § 0690 Wpływy z różnych opłat 130 010970 § 0970 Wpływy z różnych dochodów 130 02 Rachunek bieżący jednostki- wydatki 130 021 Rachunek bankowy wydatków 130 023020 § 3020 Wydatki osobowe nie zaliczone do wynagrodzeń 130 024010 § 4010 Wynagrodzenia osobowe pracowników 130 024020 § 4020 Wynagrodzenia osobowe członków korpusu służby cywilne 130 024040 § 4040 Dodatkowe wynagrodzenie roczne 130 024110 § 4110 Składki na ubezpieczenie społeczne 130 024120 § 4120 Składki na Fundusz Pracy 130 024170 § 4170 Wynagrodzenie bezosobowe 130 024210 § 4210 Zakup materiałów i wyposażenia 130 024260 § 4260 Zakup energii 130 024270 § 4270 Zakup usług remontowych 130 024280 § 4280 Zakup usług zdrowotnych 130 024300 § 4300 Zakup usług pozostałych 130 024360 § 4360 Opłaty z tytułu usług telekomunikacyjnych 130 024400 § 4400 Opłaty za administrowanie i czynsze 130 024410 § 4410 Podróże służbowe krajowe 130 024440 § 4440 Odpis ZFSS 130 024550 § 4550 Szkolenia członków korpusu służby cywilnej 130 024700 § 4700 Szkolenia pracowników niebędących członkami korpusu s 135 Rachunek środków ZFSS 135 01 Rachunek ZFSS 141 Środki pieniężne w drodze 141 01 Środki pieniężne w drodze 201 Rozrachunki z dostawcami 201 01 Lubuski Urząd Wojewódzki w Gorzowie Wlkp. 201 02 KSU Provector Gorzów Wlkp. 201 03 Telefonia DIALOG Katowice 201 04 PLAY P4 Warszawa 201 05 IT Grzegorz Małyszek 201 06 ACP PHARMA S.A. 201 07 PPUH TECH-DOM SP.J. MICHALIK 201 08 Orangr Polska 201 09 HYPER SYSTEM 201 10 , Spółdzielnia WARTA 201 11 LINIE sp.c. Kmita 201 12 P.W. BIMEX 201 14 TEST_SYSTEM S>C> 201 15 UNIZETO 201 16 DIŁ 201 17 Wydawnictwo Wiedza i Praktyka 201 18 AKCES 201 19 ODDK 201 20 PELIKAN 201 21 GOBIT 201 22 LINE 201 23 PH-U XSERO-SYSTEM 201 24 mojosoft 201 25 Poczta Polska 201 26 Polskie Towarzystwo Farm. 201 27 PH-T SUPON 201 28 FORMAT 221 Należności z tytułu dochodów budżetowych 221 01 Kary pieniężne 221 02 Wpłaty za udzielenie zezwolenia 221 03 Wpływy z różnych dochodów 222 Rozliczenie dochodów budżetowych 222 01 Rozliczenie dochodów 223 Rozliczenie wydatków budżetowych 223 01 Rozliczenie wydatków budżetowych 225 Rozrachunki z budżetem 225 01 Urząd skarbowy - podatek od osób fizycznych 229 Pozostałe rozrachunki publiczno prawne 229 01 Ubezpieczenie społeczne 229 02 Ubezpieczenie zdrowotne 229 03 PF - składki 231 Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń 231 01 Wynagrodzenia pracowników - 231 02 Wynagrodzenie z tytułu choroby 231 03 Nagrody Jubileuszowe 231 04 Odprawy emerytalne 231 05 Ekwiwalent za urlop 231 06 DWR 231 106 pozostałe potrącenia 234 Pozostałe rozrachunki z pracownikami 234 01 ryczałt za samochód 234 02 podróże służbowe 234 03 pozostałe rozrachunki 234 100 ZFSS 234 1001 Pozostałe rozrachunku z ZFSS 240 Pozostałe rozrachunki 240 01 pozostałr rozrachunki 240 101 PZU 240 102 Komornik 240 103 inne rozrachunki 240 104 umowy zlecenie 240 20 Pozostałe rozrachunki ZFSS 240 201 wypłaty z ZFSS 400 Amortyzacja 400 01 Amortyzacja 401 Zużycie materiałów i zakup energii 401 01 § 4210 zakup materiałów 401 02 § 4260 zakup energii 402 Usługi obce 402 01 § 4270 zakup usług remontowych 402 02 § 4280 zakup usług zdrowotnych 402 03 § 4300 zakup pozostałych usług 402 04 § 4360 zakup usług telekomunikacyjnych 402 05 § 4400 opłaty za administrowanie i czynsz 404 Wynagrodzenia 404 01 § 4010 wynagrodzenia osobowe pracowników 404 02 § 4020 wynagrodzenia osobowe członków korpusu służby cywilne 404 03 § DWR 404 04 § 4170 wynagrodzenia bezosobowe 405 Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia 405 01 § 3020 wydatki osobowe niezaliczane do wynagrodzeń 405 02 § 4110 Składki na ubezpieczenia społeczne 405 03 §4120 Składki na FP 405 04 § 4440 Odpis na ZFSS 409 Pozostałe koszty rodzajowe 409 01 § 4410 Podróże służbowe krajowe 409 02 § 4550 Szkolenia członków korpusu służby cywilnej 409 03 § 4700 Szkolenia pracowników 720 Przychody z tytułu dochodów budżetowych 720 01 § 0580 Grzywnę i kary pieniężne 720 02 § 0690 Wpływy z różnych opłat 720 03 § 0970 Wpłaty z różnych dochodów 750 Przychody finansowe 750 01 Przychody finansowe 751 Koszty finansoe 751 01 Koszty finansowe 761 Pozostałe koszty operacyjne 761 01 Pozostałe koszty operacyjne 800 FUNDUSZ JEDNOSTKI 800 01 Fundusz jednostki 851 Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych 851 01 ZFSS 860 Wynik finansowy 860 01 amortyzacji 860 02 zużycie materiałów i enegii 860 03 usługi obce 860 04 wynagrodzenia 860 05 ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia 860 06 pozostałe koszty rodzajowe 860 07 dochody budżetowe 860 08 przychody finansowe 860 09 koszty finansowe 860 10 koszty operacyjne Koniec wydruku Program LiderFK 8.24.0 Plan kont Konta pozabilansowe Zakres kont: Nr konta Nazwa konta 975 Wydatki strukturalne 975 01 wydatki strukturalne 980 Plan finansowy wydatków 980 01 § 4010 wynagrodzenia osobowe pracowników 980 02 § 4020 wynagrodzenia osobowe członków korpusu służby cywilne 980 03 § 4040 DWR 980 04 § 4110 składki na ubezpieczenia społeczne 980 05 §4120 składki na FP 980 06 § 4170 wynagrodzenia bezosobowe 980 07 § 4210 zakup materiałów i 980 08 § 4260 zakup enegii 980 09 § 4270 zakup usług remontowych 980 10 § 4280 zakup usług zdrowotnych 980 11 § 4300 zakup pozostałych usług 980 12 § 4360 zakup usług telekomunikacyjnych 980 13 § 4400 opłaty za administrowanie i czynsz 980 14 § 4410 podróże służbowe krajowe 980 15 § 4440 odpis na ZFSS 980 16 § 4550 szkolenia członków korpusu służby cywilnej 980 17 § 4700 szkolenia pracowników 990 Plan finansowy wydatków w ujęciu zadaniowym 990 20 PF wydatków w układzie zadaniowym 990 203 PF wydatków w układzie zadaniowym 990 2032 PF wydatków w układzie zadaniowym 990 20321 PF wydatków w układzie zadaniowym 998 Zaangażowanie wydatków budżetowych roku bieżącego 998 01 § 4010 wynagrodzenie osobowe 998 02 § 4020 wynagrodzenia osobowe 998 03 § 4040 DWR 998 04 § 4110 składki społeczne 998 05 §4120 składki na FP 998 06 § 4170 wynagrodzenie nieosobowe 998 07 § 4210 zakup materiałów i wyposażenia 998 08 § 4260 zakup energii 998 09 § 4270 zakup usług remontowych 998 10 § 4280 zakup usług zdrowotnych 998 11 § 4300 zakup usług pozostałych 998 12 § 4360 zakup usług telekomunikacyjnych 998 13 § 4400 opłaty za administrowanie i czynsze 998 14 § 4410 podróże służbowe krajowe 998 15 § 4440 odpis ZFSS 998 16 § 4550 szkolenia 998 17 § 4700 szkolenia pracowników Koniec wydruku Program LiderFK 8.24.0 Wykaz zbiorów danych na informatycznych nośnikach danych – załącznik nr 3b Zgodnie z decyzja Lubuskiego Wojewódzkiego Inspektor Farmaceutycznego od 2015 roku są wykorzystywane następujące programy komputerowa do gromadzenia i przetwarzania danych: Nazwa programu LIDER KP Firma TEST-SYSTEM Licencja (wersja) 7.10.0 LIDER FK TEST-SYSTEM 8.24.0 PŁATNIK ZUS 10.01.001 VideoTEL NBP 5.5.268.11 TREZOR MF 3.0 Osoby upoważnione Opis systemu komputerowego rachunkowości- załącznik nr 3c Program finansowo - księgowy LIDER FK ma za zadanie wspomagać prace działu księgowości poprzez ułatwienie księgowania dokumentów, prowadzenia ewidencji VAT, kontroli rozrachunków oraz wykonywania związanych z tym wydruków. Pozwala na w zasadzie dowolne analizy ekonomiczne. Typowa praca z programem polega na wprowadzeniu dokumentów do dziennika roboczego, następnie po ewentualnym sprawdzeniu lub poprawieniu wprowadzonych dokumentów następuje księgowanie, czyli przeniesienie do dziennika. Poniższy diagram obrazuje w uproszczony sposób proces przepływu danych w programie LIDERFK Wprowadzanie dokumentów w obrębie jednego roku obrachunkowego może odbywać sie równocześnie dla dwóch okresów (miesięcy) księgowych. O przynależności dokumentu do danego okresu obrachunkowego decyduje pole okres z opisu dokumentu. Dokument bilansu otwarcia(BO) jest księgowany w okresie 0. Dla dokumentów innych typów okres możemy wskazać. Jeżeli rok obrachunkowy zaczyna sie w styczniu to numer okresu jest zgodny z numerem miesiąca kalendarzowego. Dokument przeksięgowań na konto wyniku finansowego może być księgowany w okresie końcowym (13). W programie LIDER FK nie występuje oddzielny dokument Bilansu Zamknięcia. Wynika to z faktu, że Bilans Otwarcia nowego roku jednoznacznie określa Bilans Zamknięcia poprzedniego roku. Na początku pracy z programem okresem bieżącym jest okres 1. Dokumenty możemy księgować wtedy dla okresu 1 i 2. Księgowanie dokumentów dla okresu 3, będzie możliwe po zamknięciu okresu 1 itd. Dokumenty księgowe są numerowane począwszy od numeru 1 w obrębie dziennika. Podczas wprowadzania nowego dokumentu program proponuje kolejny numer. Numeracje zapisów księgowych program prowadzi w pełni automatycznie. Przed zaksięgowaniem dokumentu program sprawdza zgodność sumy Wn i Ma, jeżeli sumy są niezgodne program odmawia zaksięgowania takiego dokumentu. Rodzaje dat wprowadzanych w dokumentach księgowych. W nagłówku dokumentu: - data wprowadzenia - data wprowadzenia/zapisu do systemu dokumentu księgowego (grupy dekretów oznaczonych symbolem typu dokumentu i kolejnym numerem ) W pozycjach dokumentu: - data operacji - data operacji gospodarczej która obrazujemy za pomocą dekretów - data dowodu - data dowodu dokumentującego operacje gospodarcza - data regulacji (wprowadzana w pozycjach związanych z rozrachunkami) - termin płatności lub data wpłaty. Strukturę planu kont wyznaczają konta najwyższego poziomu konta syntetyczne. Do wprowadzania dekretów służą wyłącznie konta analityczne, konta zbiorcze służą wyłącznie do zbierania obrotów z podrzędnych kont analitycznych. Konto syntetyczne może być dwu lub trzy znakowe Konto syntetyczne może być równocześnie kontem analitycznym. Z kontem zbiorczym może być związany słownik np. kontrahentów. Jeżeli konto określimy jako pozabilansowe to nie będzie ono brane pod uwagę przy sprawdzaniu zgodności stron Wn i Ma w dokumencie księgowym. Program LiderFK posiada następujące wbudowane i dostępne z menu programu funkcje kontrolne ułatwiające stwierdzenie poprawności zbiorów z danymi pod względem obliczeniowym, kontrola zgodności stanów kont z obrotami dziennika, kontrola ciągłości numeracji pozycji dziennika. Sprawdza także poprawność struktur zbiorów z danymi przy każdym ich otwieraniu. W przypadku wykrycia ich uszkodzenia program zgłasza błąd . 4. SYSTEM OCHRONY DANYCH W JEDNOSTCE (załącznik nr 4) 1. Ochrona zbiorów ksiąg rachunkowych Ochronę przed dostępem osób nieupoważnionych zapewniają sprawdzone zabezpieczenia pomieszczeń, w których przechowuje się zbiory księgowe. Są to atestowane zamki zamontowane w drzwiach oraz całodobowy monitoring. Dodatkowym zabezpieczeniem dla przechowywanych dokumentów są odpowiednie szafy/sejfy. Szczególnej ochronie poddane są: – sprzęt komputerowy użytkowany w dziale księgowym, – księgowy system informatyczny, – kopie zapisów księgowych, – dowody księgowe, – dokumentacja inwentaryzacyjna, – sprawozdania budżetowe i finansowe, – dokumentacja rachunkowa opisująca przyjęte przez jednostkę zasady rachunkowości. Dla prawidłowej ochrony ksiąg rachunkowych stosuje się : odpowiedni poziom zarządzania dostępem do danych pracowników na różnych stanowiskach (imienne konta użytkowników z bezpiecznie przechowywanymi hasłami dostępu, możliwość różnicowania dostępu do baz danych i dokumentów w zależności od zakresu obowiązków danego pracownika), profilaktykę antywirusową – opracowane i przestrzegane odpowiednie procedury oraz stosowane programy zabezpieczające, odpowiednie systemy bezpiecznej transmisji danych, systemy podtrzymywania napięcia w razie awarii sieci energetycznej (UPS), Kompletne księgi rachunkowe drukowane są nie później niż na koniec roku obrotowego. Za równoważne z wydrukiem uznaje się przeniesienie treści ksiąg rachunkowych na inny informatyczny nośnik danych, zapewniający trwałość zapisu informacji, przez czas nie krótszy niż 5 lat, licząc od początku roku następującego po roku obrotowym, którego dane zbiory dotyczą. 2. Przechowywanie zbiorów W sposób trwały (nie krótszy niż 50 lat) przechowywane są zatwierdzone sprawozdania finansowe, a także dokumentacja płacowa (listy płac, karty wynagrodzeń albo inne dowody, na podstawie których następuje ustalenie podstawy wymiaru emerytury lub renty), licząc od dnia, w którym pracownik przestał pracować u danego płatnika składek na ubezpieczenia społeczne (art. 125a ust. 4 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS, t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 748). Okresowemu przechowywaniu podlegają: – dokumentacja przyjętego sposobu prowadzenia rachunkowości – przez okres nie krótszy niż 5 lat od upływu ich ważności, – księgi rachunkowe, dokumenty inwentaryzacyjne oraz pozostałe dowody księgowe i dokumenty – przez okres 5 lat, Powyższe terminy oblicza się od początku roku następującego po roku obrotowym, którego dane zbiory (dokumenty) dotyczą. W przypadku zakończenia działalności jednostki na skutek: – połączenia z inną jednostką lub przekształcenia formy prawnej – zbiory będą przechowywane przez jednostkę kontynuującą działalność. – jej likwidacji – zbiory przechowuje wyznaczona osoba lub jednostka; o miejscu przechowywania kierownik jednostki informuje właściwy organ prowadzący ewidencję działalności. 3. Udostępnianie danych i dokumentów Udostępnienie sprawozdań finansowych i budżetowych oraz dowodów księgowych, ksiąg rachunkowych i innych dokumentów z zakresu rachunkowości jednostki ma miejsce: – w siedzibie jednostki po uzyskaniu zgody kierownika jednostki lub upoważnionej przez niego osoby, – poza siedzibą jednostki po uzyskaniu pisemnej zgody kierownika jednostki i pozostawieniu pisemnego pokwitowania zawierającego spis wydanych dokumentów. Załącznik Nr 5 INSTRUKCJA ZASAD INWENTARYZACJI RZECZOWYCH SKŁADNIKÓW MAJĄTKU WOJEWÓDZKIEGO INSPEKTORATU FARMACEUTYCZNEGO W GORZOWIE WLKP. Na podstawie ustawy z dnia 29 września 1994r. o rachunkowości (tj. Dz. U. z 2013r., poz. 330 ze zm.) wprowadza się niniejsza instrukcję określającą szczegółowe zasady inwentaryzacji rzeczowych składników majątku oraz ustalania rzeczywistego stanu pozostałych składników aktywów i pasywów, jak również ma za zadanie ujednolicenie rozwiązań organizacyjnych dotyczących sposobu przeprowadzania i rozliczania inwentaryzacji. I. Postanowienia ogólne 1. Instrukcja dotyczy Wojewódzkiego Inspektoratu Farmaceutycznego w Gorzowie Wlkp. i Delegatury w Zielonej Górze. II. Zasady ogólne dotyczące inwentaryzacji 1. Inwentaryzacja jest jedną z części rachunkowości stanowiącą podstawową formę kontroli gospodarki składnikami majątku jednostki. 2. Celem inwentaryzacji jest ustalenie lub sprawdzenie rzeczywistego stanu poszczególnych aktywów i pasywów poprzez: 1) ustalenie rzeczywistego stanu składników majątku w drodze spisu z natury, 2) ustalenie różnic między stanem rzeczywistym a ewidencyjnym, 3) doprowadzenie stanu ewidencyjnego do zgodności ze stanem rzeczywistym, 4) rozliczenie różnic inwentaryzacyjnych, 5) ustalenie składników majątku: zbędnych, niepełnowartościowych oraz ich dalszej przydatności w jednostce, 6) ustalenie sald należności, zobowiązań oraz innych aktywów i pasywów w drodze potwierdzenia sald lub porównania danych księgowych z odpowiednimi dokumentami, 7) ustalenie obcych rzeczowych składników majątku będących w jednostce, 8) ogólne podsumowanie wyników inwentaryzacji, 9) rozliczenie osób materialnie odpowiedzialnych (współodpowiedzialnych) za powierzone mienie. 3. Przeprowadzenie inwentaryzacji i jej wyniki powinny być odpowiednio udokumentowane. 4. Różnice między stanem rzeczywistym, a stanem wykazanym w księgach rachunkowych jednostki ujawnione w toku inwentaryzacji, należy wyjaśnić i rozliczyć w księgach rachunkowych tego roku obrotowego, na który przypadł termin inwentaryzacji. 5. Zaniechanie przeprowadzenia i rozliczenia inwentaryzacji lub rozliczenie jej w sposób niezgodny ze stanem rzeczywistym, stanowi naruszenie dyscypliny budżetowej. III. Zakres oraz formy inwentaryzacji 1. Na ostatni dzień każdego roku obrotowego dokonuje się inwentaryzacji w formie: 1) spisu z natury: a) środków pieniężnych z wyjątkiem zgromadzonych na rachunkach bankowych, b) akcji, obligacji, czeków, weksli, bonów i innych papierów wartościowych (będących w fizycznym posiadaniu jednostki inwentaryzującej), c) rzeczowych składników majątku obrotowego, d) środków trwałych własnych i obcych z wyjątkiem gruntów i trudno dostępnych oglądowi, e) maszyn i urządzeń objętych inwestycją rozpoczętą, f) pozostałych środków trwałych w używaniu. 2) uzyskania od banków i kontrahentów potwierdzeń prawidłowości wykazanych w księgach rachunkowych jednostki stanów aktywów i pasywów: a) środków pieniężnych zgromadzonych na rachunkach bankowych, b) należności, pożyczek i zobowiązań – z wyjątkiem należności spornych i wątpliwych, należności i zobowiązań wobec pracowników z tytułów publiczno-prawnych, 3) porównania danych ksiąg rachunkowych z odpowiednimi dokumentami oraz weryfikacji realnej wartości składników aktywów i pasywów: a) gruntów, b) trudno dostępnych oglądowi środków trwałych, c) należności spornych i wątpliwych, d) należności i zobowiązań wobec pracowników z tytułów publiczno-prawnych, e) wartości niematerialnych i prawnych, f) funduszy specjalnych, w tym zakładowy fundusz świadczeń socjalnych, g) innych składników aktywów i pasywów nie wymienionych w pkt. 1 i 2. 2. Inwentaryzacją na ostatni dzień roku obrotowego należy objąć również znajdujące się w jednostce składniki majątkowe ujęte wyłącznie w ewidencji ilościowej. IV. Terminy i częstotliwość inwentaryzacji 1. Termin i częstotliwość inwentaryzacji na ostatni dzień roku obrotowego uważa się za dotrzymany, jeżeli inwentaryzację w zakresie: 1) składników majątku – z wyłączeniem środków pieniężnych, papierów wartościowych – rozpoczęto trzy miesiące przed końcem roku obrotowego, z zakończono do 15 dnia następnego roku, a ustalenie stanu nastąpiło przez dopisanie lub odpisanie od stanu stwierdzonego droga spisu z natury lub potwierdzenia salda przychodów i rozchodów (zwiększeń i zmniejszeń), jakie nastąpiły między datą spisu lub potwierdzenia, a dniem ustalenia stanu wynikającego z ksiąg rachunkowych, przy czym stan wynikający z ksiąg rachunkowych nie może być ustalony po dniu bilansowym, 2) środków trwałych, pozostałych środków trwałych w używaniu (objętych ewidencją ilościowowartościową) oraz maszyn i urządzeń objętych inwestycją rozpoczętą, znajdujących się na terenie strzeżonym, przeprowadzono raz w ciągu 4 lat, 2. Poza terminami wykazanymi w pakt. 1 do 3, inwentaryzację przeprowadza się na dzień: zakończenia działalności przez jednostkę, poprzedzający postawienie jednostki w stan likwidacji, zmiany osobowe materialnie odpowiedzialnej za powierzone rzeczowe składniki majątku, wypadków losowych (kradzieży, pożaru, zalanie wodą itp.), jeżeli spowodowały one konieczność ustalenia rzeczywistego stanu określonych składników majątku i poniesionych strat, 5) zaleceń organów kontroli. 1) 2) 3) 4) 3. W przypadku pokrywania się terminów inwentaryzacji, o których mowa w pkt. 2 z terminami inwentaryzacji, o których mowa w pkt. 1, można odstąpić od przeprowadzenia przypadających na ten okres (pkt. 1) inwentaryzacji. 4. W przypadku połączenia lub podziału jednostek, kierownicy zainteresowanych jednostek mogą w drodze umowy pisemnej odstąpić od inwentaryzacji z art. 26 ust. 4 ustawy o rachunkowości. 5. Można nie dokonywać inwentaryzacji w przypadku zmiany osoby materialnie odpowiedzialnej, o ile zmiana dotyczy krótkiego okresu (urlop, choroba), przy czym osoby przekazujące i przyjmujące odpowiedzialność – wyraziły zgodę na wspólną odpowiedzialność za powierzone składniki majątku. 6. Inwentaryzację planowaną należy zarządzić na ostatni dzień a w przypadkach losowych na dzień, w którym nastąpił wypadek losowy. V. miesiąca, Tryb zarządzania inwentaryzacji 1. Inwentaryzację zarządza kierownik w formie decyzji pisemnej, w której określa: 1) 2) 3) 4) 5) 6) zakres inwentaryzacji tj. rodzaj składników majątku podlegających inwentaryzacji, formę jej przeprowadzenia: pełną, uproszczoną, ciągłą lub wyrywkową inwentaryzację okresową, przewodniczącego komisji inwentaryzacyjnej, dzień, na który przeprowadza się inwentaryzację, termin rozpoczęcia i zakończenia inwentaryzacji, termin złożenia sprawozdania przez komisję inwentaryzacyjną (termin powinien być tak określony, aby pozwalał na ujęcie w księgach rachunkowych jednostki wyników inwentaryzacji w roku, którego inwentaryzacja dotyczy) 2. Z wnioskiem o zarządzenie inwentaryzacji występuje główny księgowy jednostki. 3. Wniosek powinien zawierać: 1) powołanie przewodniczącego komisji inwentaryzacyjnej spośród pracowników jednostki (nie może nim być główny księgowy ani osoba z podległego mu personelu), 2) rodzaje rzeczowych składników podlegających inwentaryzacji i w poszczególnych latach, 3) formę przeprowadzenia inwentaryzacji. Komisja inwentaryzacyjna i zespoły spisowe oraz zakres ich działania. VI. 1. Kierownik jednostki na wniosek przewodniczącego komisji inwentaryzacyjnej powołuje: 1) skład osobowy komisji inwentaryzacyjnej w liczbie co najmniej dwóch osób: skład osobowy komisji jest uzgadniany z głównym księgowym, 2) zespoły spisowe w składzie co najmniej dwóch osób ze wskazaniem przewodniczącego zespołu: ilość zespołów zależna jest od ilości działów gospodarczych objętych inwentaryzacją w danym okresie: zespoły spisowe powołuje się na czas przeprowadzenia konkretnego spisu. 2. Członkami komisji inwentaryzacyjnej nie mogą być osoby bezpośrednio odpowiedzialne za gospodarkę składnikami majątku oraz osoby materialnie odpowiedzialne za powierzone ich pieczy mienie. 3. Członkowie komisji inwentaryzacyjnej na czas wykonywania zadań, do których zostali powołani w zakresie inwentaryzacji powinni być zwolnieni od innych obowiązków. 4. Całością prac dotyczących inwentaryzacji kieruje i koordynuje przewodniczący komisji inwentaryzacyjnej. 5. Przewodniczący komisji inwentaryzacyjnej odpowiada za: 1) ustalenie rzeczywistego stanu rzeczowych składników majątku na dzień inwentaryzacji, 2) wyjaśnienia różnic inwentaryzacyjnych, 3) sporządzenie w ustalonym w decyzji terminie sprawozdania z inwentaryzacji, 6. Przewodniczący komisji inwentaryzacyjnej zobowiązany jest do: 1) zapoznania wszystkich osób wyznaczonych do inwentaryzacji z obowiązującymi w tym zakresie przepisami, 2) bieżącego informowania kierownika jednostki o przebiegu prac i ewentualnych zakłóceń w inwentaryzacji. VII. 1. Zadania komisji inwentaryzacyjnej W celu należytego zapewnienia sprawnego przebiegu czynności inwentaryzacyjnych oraz ustalenia jej wyników do zadań komisji inwentaryzacyjnej należy: 1) poinformowanie zainteresowanych komórek o terminie rozpoczęcia inwentaryzacji w celu podjęcia czynności przygotowawczych, 2) dokonanie podziału inwentaryzowanych rzeczowych składników na pola spisowe, 3) ustalenie harmonogramu prac poszczególnych zespołów z podaniem dnia rozpoczęcia i zakończenia prac na każdym z pól spisowych, spisowych 4) ustalenie ze składu komisji osób uprawnionych do kontroli przeprowadzonych spisów z natury, 5) zaopatrzenie zespołów spisowych w arkusze z natury oraz określenie sposobu ich rozliczania po zakończeniu spisu: arkusze należy traktować jako druki ścisłego zarachowania, 6) zebranie od zespołów spisowych dokumentów spisu z natury, dokonanie ich sprawdzenia pod względem formalnym, kompletnym oraz rozliczenie zespołu z pobranych arkuszy spisu, a następnie przekazanie kopii arkuszy spisów z natury wraz z załącznikami komisji inwentaryzacyjnej do księgowości w celu ustalenia różnic inwentaryzacyjnych (sporządzenie zestawień zbiorczych spisów z natury), 7) ustalenie przyczyn powstania różnic inwentaryzacyjnych, 8) dokonanie podsumowania wyników inwentaryzacji oraz przedstawienie kierownikowi jednostki umotywowanych wniosków dotyczących: a) sposobu rozliczenia różnic inwentaryzacyjnych, b) usprawnienia gospodarki składnikami majątku w zakresie przyjmowania i wydawania, c) przedstawienia wykazu rzeczowych składników majątku, które są niepełnowartościowe, uszkodzone, zbędne i sposobów ich zagospodarowania. VIII. Zadania zespołów spisowych 1. Do zadań zespołów spisowych należy: 1) ustalenia rzeczywistych stanów ilościowych inwentaryzacyjnych składników majątku, 2) dokonanie wpisów rodzajów i ilości składników majątku oraz dokonanie oceny ich przydatności, 3) ustalenie ilości niepełnowartościowych i zbędnych rzeczowych składników majątku oraz dokonanie oceny ich przydatności (na oddzielnych arkuszach), 4) sporządzenie sprawozdania z przebiegu spisu z natury. IX. Czynności poprzedzające inwentaryzację 1. Niezbędne czynności poprzedzające sprawne przygotowanie inwentaryzacji: 1) powiadomienie komórek organizacyjnych (pracowników) o terminie rozpoczęcia i zakończenia spisu z natury lub innej formy przeprowadzenia inwentaryzacji: powiadomienie powinno nastąpić co najmniej w terminie dwutygodniowym przed data spisu z natury, 2) zaewidencjonowanie wszystkich dowodów obrotu rzeczowymi składnikami majątku tak na kontach księgi głównej, jak i kontach ksiąg pomocniczych na dzień inwentaryzacji, 3) uzgodnienie danych ewidencji kont księgi głównej prowadzonej w księgowości z kontami ksiąg pomocniczych wszystkich rzeczowych składników majątku podległego inwentaryzacji według stanów na dzień inwentaryzacji, 4) uporządkowanie rzeczowych składników majątku podlegających inwentaryzacji, w tym: a) b) c) d) posegregowanie składników wg rodzajów, gatunków lub kategorii, uzupełnienie brakującego oznakowania, wyodrębnienie uszkodzonych i nieprzydatnych składników majątku, przeprowadzenie protokolarnej kasacji wycofanych z użytkowania lub zlikwidowanych fizycznie środków trwałych i innych składników majątkowych oraz opracowanie wymaganej dokumentacji księgowej (LT, LN, itp.). 2. Arkusze spisów z natury, na których ujmowane są rzeczywiste stany składników ustalone w drodze liczenia powinny zawierać następujące dane: 1) nazwę jednostki, 2) numer kolejny arkusza spisowego oraz podpis (parafkę) przewodniczącego komisji inwentaryzacyjnej, określenie formy inwentaryzacji (pełna inwentaryzacja okresowa), nazwę pola spisowego (działu, komórki organizacyjnej), datę i godzinę rozpoczęcia i zakończenia spisu, numer kolejny pozycji arkusza spisowego, szczegółowe określenie składnika majątku i jego kategorii użytkowej oraz symbol indeksu lub numer inwentarzowy, 8) jednostkę miary, 9) ilość ustaloną w czasie spisu z natury, 10) imiona i nazwiska oraz czytelne podpisy osób dokonujących spisu na danym polu spisowym, 11) imię i nazwisko osoby materialnie odpowiedzialnej za stan składników majątkowych oraz jej podpis złożony na dowód nie zgłaszania zastrzeżeń do ustaleń spisu z natury pod klauzulą zamieszczoną na arkuszu końcowym, wykorzystanym na danym polu spisowym, o treści „wszystkie składniki majątku znajdujące się ….., które powierzone zostały mojej pieczy i za które ponoszę odpowiedzialność materialną zostały w mojej obecności spisane na arkuszach od-do i nie zgłaszam zastrzeżeń do ustaleń komisji inwentaryzacyjnej”; w razie stosowania wspólnej odpowiedzialności powierzone mienie należy podać odpowiednio nazwiska i imiona osób, które przyjęły wspólną odpowiedzialność oraz uzyskać ich podpisy; w przypadku odmowy złożenia podpisu przez osobę materialnie odpowiedzialną składa ona pisemne wyjaśnienie uzasadniające odmowę podpisu. 12) Klauzulę „spis zakończona na pozycji numer”. 3) 4) 5) 6) 7) 3. Kontrolę spisu z natury dokonuje przewodniczący komisji inwentaryzacyjnej lub osoby z komisji przez niego upoważnione. 4. Osoba dokonująca kontroli spisu z natury na dowód jej przeprowadzenia robi adnotację poprzez parafowanie skontrolowanych danych, a w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości sporządza protokół kontroli z dokładnym opisem dotyczącym nieprawidłowości. Protokół z kontroli zostaje przedłożony przewodniczącemu komisji inwentaryzacyjnej i kierownikowi jednostki. W zależności od stwierdzonych nieprawidłowości kierownik jednostki na wniosek przewodniczącego komisji inwentaryzacyjnej, zarządza ponowną inwentaryzację całości lub części składników. X. Wycena rzeczowych składników majątku objętego inwentaryzacją 1. Wycenie podlegają w zasadzie tylko własne rzeczowe składniki majątku objęte inwentaryzacją, dla których jednostka prowadzi pomocniczą ewidencję ilościowo-wartościową. 2. Poszczególne rodzaje rzeczowych składników majątku wycenia się: 1) środki trwałe – w wartości początkowej brutto po aktualizacji, 2) pozostałe środki trwałe w użytkowaniu – w wartości początkowej, 3) pozostałe rzeczowe składniki majątku – w cenie ewidencyjnej. 3. Składniki obce podlegają wycenie tylko wówczas, gdy są ujmowane w ewidencji jednostki w wyrażeniu ilościowo-wartościowym. Za podstawę wyceny przyjmuje się w tym przypadku ceny stosowane w jednostce. 4. Wyceny rzeczowych składników majątku objętych inwentaryzacją dokonuje komórka księgowości – Gł. Księgowy prowadząca ewidencję ilościowo-wartościową. 5. Wyceny dokonuje się na arkuszach spisów z natury. Ustalenie różnic inwentaryzacyjnych XI. 1. W zależności od formy przeprowadzania inwentaryzacji różnice inwentaryzacyjne ustalane są: a) przy inwentaryzacji pełnej i wyrywkowej w drodze spisu z natury różnice ustala się (przy ewidencji ilościowo-wartościowe) przez porównanie ilości poszczególnych składników majątku ustalonego w toku spisu z natury z ilością wynikającą z ewidencji b) dla składników majątku kontrolowanych wyłącznie wartościowo ustala się jedynie wartościową różnicę inwentaryzacyjną – niedobór lub nadwyżkę – przez porównanie ogólnej wartości składników majątku wynikającej ze spisu z natury z ich wartością wynikającą z ksiąg rachunkowych. 2. Ustalenie różnic inwentaryzacyjnych na podstawie arkuszy spisów z natury. dokonuje komisja inwentaryzacyjna 3. Różnice inwentaryzacyjne ujmuje się w zestawieniach różnic sporządzonych w sposób umożliwiających: 1) ustalenie łącznej sumy różnic inwentaryzacyjnych z podziałem na miejsce powstania różnic i osób materialnie odpowiedzialnych (współodpowiedzialnych), 2) powiązanie poszczególnych pozycji zestawienia różnic z pozycjami arkuszy spisu z natury. XII. 1. Wyjaśnienie i rozliczenie różnic inwentaryzacyjnych Zestawienie różnic inwentaryzacyjnych sporządzone przez komisję inwentaryzacyjną ma na celu: 1) wyjaśnienie przyczyn powstania różnic inwentaryzacyjnych, 2) powstanie wniosków co do sposobu rozliczenia różnic, 3) ustalenie osób odpowiedzialnych materialnie za powierzone mienie jednostki. 2. Komisja inwentaryzacyjna, po stwierdzeniu nadwyżek lub niedoborów przekraczających normalne ubytki naturalne, żąda wyjaśnienia na piśmie od osób odpowiedzialnych (współodpowiedzialnych) za stan składników majątku; w tym celu przekazuje osobie zainteresowanej jeden egzemplarz różnic inwentaryzacyjnych wraz z pismem określającym termin złożenia wyjaśnień. 3. Wyjaśnienia złożone przez zainteresowanych powinny być zaopiniowane przez właściwego przełożonego, rozpatrzone i zaopiniowane przez zespół dokonujący spisu. 4. Wyjaśnienia, o których mowa w pkt. 40 zostają przekazane do komisji inwentaryzacyjnej, która: 1) dokonuje ich oceny, 2) weryfikuje różnice inwentaryzacyjne, 3) przygotowuje wnioski co do sposobu rozliczenia różnic. 5. Wnioski komisji inwentaryzacyjnej ujmowane są w odrębnym protokole oraz po zaopiniowaniu przez głównego księgowego przedstawione są kierownikowi jednostki do zatwierdzania. 6. Protokół komisji inwentaryzacyjnej po zatwierdzeniu przez kierownika jednostki przekazany jest do księgowości celem ujęcia różnic w ewidencji księgowej. 7. Zawinione niedobory w każdym przypadku obciążają osobę materialnie odpowiedzialną. Załącznik Nr 6 . INSTRUKCJA KONTROLI WEWNĘTRZNEJ I OBIEGU DOKUMENTÓW FINANSOWO-KSIĘGOWYCH W WOJEWÓDZKIM INSPEKTORACIE FARMACEUTYCZNYM W GORZOWIE WLKP. Na podstawie ustawy z dnia 29 września 1994r. o rachunkowości (tj. Dz.U. z 2013r., poz.330 ze zm.) ustalam zasady kontroli wewnętrznej i obiegu dokumentów finansowo - księgowych oraz zasady gospodarki środkami pieniężnymi i rzeczowymi w Wojewódzkim Inspektoracie Farmaceutycznym w Gorzowie Wlkp. I. ORGANIZACJA I FUNKCJONOWANIE KONTROLI WEWNĘTRZNEJ Kontrola wewnętrzna ma na celu: a) badanie zgodności każdego postępowania z obowiązującymi aktami prawnymi, ze szczególnym uwzględnieniem prawa finansowego, b) badanie gospodarności, efektywności działań i realizacji zadań, c) badanie realizacji procesów gospodarczych, inwestycyjnych oraz wykrywanie odchyleń i nieprawidłowości w realizacji tych zadań, d) ujawnianie niegospodarności działania, marnotrawstwa mienia społecznego oraz ewentualnych nadużyć, e) ustalanie przyczyn i skutków stwierdzonych nieprawidłowości oraz ustalenie osób odpowiedzialnych za ich powstanie, f) wskazanie sposobów i środków umożliwiających likwidację tych nieprawidłowości. Badania i oceny należy dokonać w oparciu o celowość, gospodarność, rzetelność i legalność działalności oraz sprawności organizacji pracy. 1.2. Za zorganizowanie i prawidłowe funkcjonowanie systemu kontroli wewnętrznej, zgodnego z standardową procedurą audytu wewnętrznego odpowiedzialny jest Wojewódzki Inspektor Farmaceutyczny. Sprawuje on osobiście ogólny nadzór nad skutecznością działania tego systemu, jak również prawidłowością wykorzystania sygnałów kontroli wewnętrznej i zewnętrznej. Odpowiedzialny jest również za należyte wykorzystywanie wyników kontroli. 1.3. Zgodnie z art. 47 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (tj. Dz. U. z 2013r., poz. 885 ze zm.) czynności kontrolne w zakresie swych uprawnień wykonuje Główny Księgowy. II. KSIĄGI RACHUNKOWYCH 1. Prowadzenie: Księgi rachunkowe prowadzone są zgodnie z art. 9, 10, 11 i 12 ustawy z dnia 29 września 1994r. o rachunkowości (te. Dz. U. z 2013r., poz. 330 ze zm.). Dokonywanie operacji oraz zapisów w księgach rachunkowych powinno być prowadzone rzetelnie, bezbłędnie, sprawdzalnie i na bieżąco w sposób odzwierciedlający stan rzeczywisty. 2. Podział: Zgodnie z art. 13 w/w ustawy księgi rachunkowe obejmują zbiory zapisów księgowych (ręcznych i komputerowych), obrotów (sum zapisów i sald, które tworzą: a) b) c) d) dziennik księgę główną księgi pomocnicze, zestawienia; obrotów i sald kont księgi głównej oraz sald kont ksiąg pomocniczych, e) wykaz składników aktywów i pasywów (inwentarz) III. GOSPODARKA PIENIĘŻNA 1. Wszelkie decyzje związane z wykonywaniem dyspozycji pieniężnych – winny zmierzać do stosowania obrotu bezgotówkowego. Występowanie obrotu gotówkowego winno być ograniczone do niezbędnego minimum i może dotyczyć tylko wydatków bieżących. 2. Gotówkę, znaki i papiery wartościowe oraz druki ścisłego zarachowania należy przechowywać w sejfie, który po zakończeniu pracy kasjer zamyka na klucz. Klucze do sejfu przechowuje kasjer. Wojewódzki Inspektor Farmaceutyczny obowiązany jest zapewnić ochronę kasy, jak również bezpieczeństwo transportu pieniędzy i innych walorów z banku i do banku (rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 września 2010r. w sprawie wymagań, jakim powinna odpowiadać ochrona wartości pieniężnych przechowywanych i transportowanych przez przedsiębiorców i inne jednostki organizacyjne (Dz.U. Nr 166, poz. 1128). 3. Przechowywanie w kasie gotówki lub innych walorów nie należących do jednostki jest zabronione. 4. Operacji kasowych dokonuje pracownik Wojewódzkiego Inspektora Farmaceutycznego. wyznaczony przez 5. Do obowiązków kasjera należy: a) właściwe przechowywanie i zabezpieczenie gotówki i innych walorów, b) dokonywanie operacji gotówkowych (wypłat i przyjmowanie wpłat) na podstawie dowodów przychodowych i rozchodowych podpisanych przez osoby upoważnione, przejrzane pod względem merytorycznym, formalnym i rachunkowym oraz zatwierdzone do wpłaty), c) dokonywanie wpłat gotówkowych jedynie ze środków podjętych z rachunków bankowych na określone potrzeby lub wydatki bieżące, d) przechowywanie pieniędzy w kasie w kwocie wynikającej z Zarządzenia Wojewódzkiego Inspektora Farmaceutycznego, e) niezwłoczne zawiadamianie Wojewódzkiego Inspektora Farmaceutycznego i Głównego Księgowego o brakach gotówkowych oraz ewentualnych włamaniach do kasy. 6. W powierzonym zakresie pełnienia obowiązków, kasjer ponosi odpowiedzialność materialną za: - nieprzestrzeganie zasady gospodarki kasowej - dokonywanie wpłat bez udokumentowania podpisami odbiorców zamieszczonych na właściwych dowodach rozchodowych, - nienależyte zabezpieczenie i przechowywanie gotówki - wpłacenie gotówki na podstawie nie zatwierdzonych dowodów wpłaty 7. Wszystkie wpłaty i wypłaty kasjer ujmuje w przebitkowych raportach kasowych wg poniższych zasad: a) wpisane do raportów kasowych wszystkich dowodów indywidualnie z wyjątkiem dowodów przychodowych z kwitariusza przychodowego, które mogą być wpisane pod jedną pozycją określając numery pokwitowań, b) wpisanie sum podjętych z banku do kasy na podstawie dowodu przychodowego, c) ujęcie wypłat dokonanych w danym dniu w oparciu o zbiorcze listy płatnicze na podstawie sporządzonego przez kasjera dowodu wewnętrznego, w którym należy określić numery i pozycje list oraz ogólne kwoty wypłacone w danym dniu wg poszczególnych list płatniczych, d) ustalenie w danym dniu pozostałości w kasie po zakończeniu przyjmowania wpłat i dokonywania wypłat. Dopuszcza się sporządzanie raportów kasowych zbiorczo za okres 1 miesiąca. 8. Raporty kasowe po uprzednim ich podpisaniu i wpisaniu ilości dowodów przychodowych i rozchodowych przekazuje kasjer do komórki księgowości (Gł. Księgowego) za pokwitowaniem na kopii raportu kasowego. Załączone do raport kasowego dowody wypłat muszą być zaopatrzone w klauzulę „WYPŁACONO DNIA” i podpis kasjera. 9. Prawidłowość sporządzania raportów kasowych sprawdza Główny Księgowy lub osoba przez niego upoważniona. W szczególności ustala on czy wykazane przez kasjera poszczególne przychody i rozchody są udokumentowane dowodami kasowymi, czy załączone dowody kasowe odpowiadają określonym wymaganiom oraz zaopatrzone są w odpowiednie klauzule, czy prawidłowo ustalono stan gotówki. 10.Od kasjera winna być pobrana i złożona do akt osobowych deklaracja o przyjęciu odpowiedzialności materialnej. Uproszczona forma „ Oświadczam, że ponoszę materialną odpowiedzialność za powierzone środki pieniężne i przestrzeganie przepisów kasowych”. 11.Przyjęcie obowiązków kasjera oraz każdorazowo przekazywanie kasy innej osobie należy dokonywać każdorazowo na podstawie protokółu zadwczo-odbiorczego. Przekazanie obowiązków kasjera innej osobie należy dokonywać w obecności Głównego Księgowego lub osoby przez niego upoważnionej. 12.Czeki gotówkowe, rozrachunkowe, polecenia przelewu oraz inne dyspozycje pieniężne podpisuje Wojewódzki Inspektor Farmaceutyczny i Główny Księgowy zgodnie z złożonymi w banku wzorami podpisów. Zabrania się podpisywania czeków, poleceń przelewu „in blanco”. Osoby podpisujące czeki i polecenia przelewu odpowiedzialne za zgodność ich treści z dowodami stanowiącymi podstawę ich wystawiania. 13.Poza kasjerem nie wolno przyjmować wpłat innej osobie. IV. GOSPODARKA DRUKAMI ŚCISŁEGO ZARACHOWANIA. 1. Gospodarką drukami ścisłego zarachowania winny być objęte druki płatne oraz druki, które podlegają kontroli ilościowej, a w szczególności: a) czeki gotówkowe oraz rozrachunkowe b) kwitariusze przychodowe oraz inne przychodowe asygnaty kasowe 2. Druki ścisłego zarachowania należy przechowywać pod zamknięciem, w sejfie pod odpowiedzialnością wyznaczonych pracowników. Ewidencja ww. druków należy prowadzić na bieżąco w "Księdze druków ścisłego zarachowania". 3. Księgę druków ścisłego zarachowania należy ponumerować, przesznurować oraz zaparafować. Księgę tę wraz z dowodami przychodowymi i rozchodowymi stanowiącymi podstawę zapisu, przechowuje się pod zamknięciem odpowiedzialny pracownik. 4. Pracownik odpowiedzialny za gospodarkę drukami ścisłego zarachowania dokonuje sprawdzenia ich ilości w momencie przyjmowania i wydawania. 5. Wydania druków ścisłego zarachowania dokonuje odpowiedzialna osoba na podstawie zlecenia wydania podpisanego przez osobę upoważnioną przez Wojewódzkiego Inspektora Farmaceutycznego. 6. Odpowiedzialny pracownik ustala w ewidencji stan ilościowy druków na podstawie porównania na ustalone okresy np. półroczne ze stanem rzeczywistym. 7. O wszystkich różnicach zawiadamia niezwłocznie Wojewódzkiego Inspektora Farmaceutycznego i Głównego Księgowego. W razie zgubienia, zniszczenia lub kradzieży druków ścisłego zarachowania (pieczęci) Wojewódzki Inspektor Farmaceutyczny przeprowadza dochodzenie, wyciągając odpowiednie wnioski służbowe w stosunku do osób winnych. W razie zgubienia lub kradzieży książeczki czeków gotówkowych lub rozrachunkowych, należy ponadto zawiadomić właściwy oddział banku. Blankiet czeków gotówkowych przechowuje pod zamknięciem kasjer, który ponosi osobiście odpowiedzialność za ich należyte zabezpieczenie. V. GOSPODARKA ŚRODKAMI RZECZOWYMI 1. Za prawidłową gospodarkę środkami rzeczowymi odpowiedzialny jest Wojewódzki Inspektor Farmaceutyczny, który obowiązany jest zapewnić: a) użytkowanie środków rzeczowych zgodnie z ich przeznaczeniem b) posiadanie tylko takich środków rzeczowych i w takiej ilości w jakiej są one niezbędne do wykonania zadań c) należyte przechowywanie d) ochronę przed zniszczeniem, uszkodzeniem, zepsuciem, kradzieżą, e) ustalenie prawidłowych zapasów materiałowych 2. Wojewódzki Inspektor Farmaceutyczny obowiązany jest ustalić osoby odpowiedzialne za gospodarkę środkami trwałymi i pozostałymi środkami trwałymi (wyposażenia). Do obowiązków tych osób należy prawidłowe oznaczenie powierzonych ich pieczy środków rzeczowych, przechowywanie, konserwacja i zabezpieczenie przed zniszczeniem, uszkodzeniem, zepsuciem, kradzieżą. W poszczególnych pomieszczeniach winny być umieszczone spisy inwentarzowe. 3. Ewidencja środków trwałych i wyposażenia prowadzona jest w księgach inwentarzowych. Księgi inwentarzowe prowadzi osoba wyznaczona przez Wojewódzkiego Inspektora Farmaceutycznego spośród pracowników prowadzących administrację. Zapisy w księdze inwentarzowej należy uzgadniać w Głównym Księgowym na koniec roku. VI. OBIEG I KONTROLA DOWODÓW KASOWYCH 1. Wykaz dokumentów kasowych: 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) dowód wpłaty – KP, dowód wypłaty – KW, wniosek o wypłatę zaliczki, rozliczenie zaliczki, polecenie wyjazdu służbowego, pozostałe dowody kasowe, raport kasowy. Asygnaty kasowe przed wydaniem do użytku służbowego muszą być ponumerowane i ostemplowane pieczęcią WIF. 1. Dowody wpłaty i wypłaty – KP i KW, stanowią udokumentowanie przyjęcia środków pieniężnych do kasy lub wypłaty z kasy WIF. Sporządzane są w 2 egz., gdzie 1 egz. stanowi załącznik do raportu kasowego, a 2 egz. otrzymuje wpłacający lub pobierający środki pieniężne. 2. Wniosek o wypłatę zaliczki nie może przekraczać przewidywanych wydatków na pokrycie kosztów związanych z wyjazdem służbowym. Warunkiem otrzymania zaliczki jest obowiązkowe rozliczenie poprzedniej pobranej zaliczki. Wniosek sporządzany jest w 1 egz. i otrzymuje go kasjer. Zaliczki należy rozliczyć w terminie 14 dni od jej otrzymania. 3. Rozliczenie zaliczki sporządza pracownik rozliczający z pobranych środków pieniężnych. Do rozliczenia dołączone są oryginalne dowody uzasadniające wydatkowanie pobranej kwoty zaliczki, potwierdzone w przedmiocie przyjęcia dostawy oraz podpisane przez zobowiązanych do tego pracowników pod względem formalno-merytorycznym oraz rachunkowym i zatwierdzone przez Głównego Księgowego i Lubuskiego Wojewódzkiego Inspektora Farmaceutycznego. Rozliczenie zaliczki sporządza się w 1 egz., który otrzymuje kasjer. 4. Polecenie wyjazdu służbowego sporządza się najpóźniej w ciągu 14 dni po zakończeniu podróży służbowej. Druga strona „Polecenia wyjazdu” powinna być sporządzona jako rachunek kosztów i zatwierdzona przez Gł. Księgowego i Lub. Woj. Inspektora Farmaceutycznego. Rachunek kosztów podróży stanowi podstawę rozliczenia zaliczki lub otrzymania poniesionych kosztów związanych z podróżą służbową. Sporządzany jest w 1 egz. i otrzymuje go kasjer. 5. Pozostałe dowody źródłowe nie wymienione wyżej stanowiące podstawę do wypłaty z kasy: a) ostemplowane przez bank dowody wpłat własnych z kasy, b) rachunki za dokonane gotówkowe zakupy i usługi, na które nie były pobrane zaliczki, c) listy płatnicze, d) inne. Źródłowe dowody kasowe winny być przed dokonaniem wpłaty sprawdzone pod względem formalno-merytorycznym, rachunkowym i zatwierdzone przez Gł. Księgowego i Lub. Woj. Inspektora Farmaceutycznego. 6. Raport kasowy służy do zbiorczego ujęcia wpłat i wypłat gotówkowych w poszczególnych dniach. Jeżeli ilość dokonywanych wpłat i wypłat jest niewielka, zezwala się na sporządzanie zbiorczych raportów kasowych za okres 1 miesiąca. Zapisy powinny być dokonywane chronologicznie ze wskazaniem daty wpłaty i wypłaty. Raport kasowy należy numerować kolejno z zachowaniem ciągłości numeracji w ciągu roku sprawozdawczego. Każdy wpisany do raportu dowód asygnatę kasową kasjer uzupełnia wpisując na nim numer bieżący wynikający z raportu kasowego i nr raportu. Sporządzany jest w 2 egz., gdzie 1 egz. pozostaje w bloczku raportu kasowego kasjera, a 2 egz. otrzymuje Gł. Księgowy. VII. OBIEG I KONTROLA FAKTUR OBCYCH ZA DOSTAWY I USŁUGI Faktura wpływająca do sekretariatu po dokonaniu rejestracji w dzienniku korespondencyjnym i ostemplowaniu przekazywana jest pracownikowi administracyjnemu do opisania i kontroli formalno-merytorycznej i rachunkowej. Faktura przekazana zostaje do Gł. Księgowego i Lubuskiego Wojewódzkiego Inspektora Farmaceutycznego celem zatwierdzenia i dokonania regulacji w obowiązującym terminie. Przez kontrolę formalno-merytoryczną rozumie się sprawdzenie zgodności z zamówieniem i potwierdzenie faktycznie wykonanej usługi czy dokonanego zakupu. Faktury obce dotyczące bieżącego miesiąca a wpływające do jednostki po upływie 5-tego dnia po zakończeniu miesiąca księgowane są w miesiącu wpływu. VIII. OBIEG I KONTROLA DOWODÓW DOTYCZĄCYCH PŁAC I ZASIŁKÓW Z UBEZPIECZENIA SPOŁECZNEGO Dokumentem stanowiącym podstawę do wypłat wynagrodzeń może być lista płac, która powinna zawierać, następujące dane: 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8) 9) okres za jaki pobrano wynagrodzenie, nr listy płac, nazwisko i imię pracownika, suma należnego wynagrodzenia brutto z podziałem według poszczególnych składników wynagrodzenia, sumę potrąceń składek na ubezpieczenia społeczne, sumę potrąceń z podziałem wg poszczególnych tytułów, łączną sumę do przelewu (cyframi), podpisy osób sporządzających, sprawdzających i zatwierdzających listę płac, pieczątkę jednostki wypłacającej. Obliczenie należnych zarobków dokonuje się w oparciu o dowody źródłowe i zgodnie z obowiązującymi aktualnie przepisami. Wszystkie dokumenty pierwotne (źródłowe) stanowiące podstawę sporządzenia listy płac, jak: kopie pism – angażów, kopie decyzji o przeszeregowaniach, zwolnienia lekarskie, jak również inne dokumenty stanowiące bezpośrednio podstawę obliczenia należnych wynagrodzeń oraz sporządzania list płac przechowywane są przez Gł. Księgowego. IX. OBIEG I KONTROLA DOWDÓW OBROTU MATERIAŁAMI I POZOSTAŁYMI ŚRODKAMI TRWAŁYMI Faktura dotycząca zakupu materiałów biurowych po rejestracji w rejestrze faktur zostaje opisana. 1) Materiały biurowe potrzebne do podstawowej działalności inspekcji zostają wpisane do rejestru art. biurowych, a następnie opisane pod względem formalno-merytorycznym. Materiały biurowe księgowane są bezpośrednio w koszty. 2) Zakupy stanowiące pozostałe środki trwałe wpisywane są w rejestr wyposażenia. X. OBIEG I KONTROLA DOKUMENTÓW DOTYCZĄCYCH ŚROKÓW TRWAŁYCH Przyjęcie środka trwałego do użytkowania następuje na podstawie faktury zakupu lub protokołu zdawczo-odbiorczego i wpisaniu do rejestru środków trwałych. Likwidacja środka trwałego następuje po stwierdzeniu faktu jego zniszczenia i niemożności dalszego użytkowania. Stwierdzenie tego faktu występuje po powołaniu komisji przez Lubuskiego Woj. Inspektora Farmaceutycznego, która sporządza protokół likwidacji w/w środka. Na podstawie protokołu zostaje wykreślony w/w środek z rejestru i wyksięgowany. Protokół sporządza się w 2 egz. gdzie 1 egz. otrzymuje osoba materialnie odpowiedzialna, a 2 egz. otrzymuje Gł. Księgowy. XI. ODPOWIEDZIALNOŚĆ 1. Zgodnie z w/w ustawą osobą odpowiedzialną za prawidłowy obieg dokumentów księgowych jest Główny Księgowy. 2. Główny Księgowy obowiązany jest do stosowania zasad rachunkowości w sposób prawidłowy, zapewniający rzetelne i jasne przedstawienie sytuacji finansowo-majątkowej jednostki. 3. Główny Księgowy przeprowadza operacje księgowe w księdze rachunkowej wg zasady rzetelnego księgowania, a dokonane zapisy odzwierciedlają stan rzeczywisty. 4. Dokumentacja księgowa po zakończeniu okresu sprawozdawczego uporządkowana przekazywana jest do archiwum zakładowego, gdzie przechowywane są zgodnie z art. 74 w/w ustawy z dnia 29 września 1994r. o rachunkowości (tj. Dz. U. z 2013r. , poz. 330 ze zm.). 5. Udostępnianie osobie trzeciej zbiorów akt wymaga zgody Wojewódzkiego Inspektora Farmaceutycznego. Załącznik Nr 7 Standardy kontroli finansowej w Wojewódzkim Inspektoracie Farmaceutycznym w Gorzowie Wlkp. Lp. Rodzaj standardu Sposób realizacji Odpowiedzialny za monitoring i kontrolę 1 2 Wartość etyczna (uczciwość, rzetelność, odpowiedzialność, życzliwość) Kompetencje zawodowe Systematyczne podnoszenie wiedzy i 1. Główny Księgowych umiejętności zawodowych poprzez udział w 2. Radca Prawny szkoleniach, kursach, konferencjach. Bieżące śledzenie aktów prawnych, nowości techniczno-organizacyjnych i informatycznych. Struktura organizacyjna 3 4 5 6 Przykład kierownictwa, kultura organizacji, 1. Główny Księgowy m. in. Narady, szkolenia, indywidualne rozmowy, bieżące decyzje wspierające wartości etyczne oraz uczciwość osobistą i zawodową. Identyfikacja wrażliwych Zakres obowiązków, uprawnień i 1. Radca Prawny odpowiedzialności wszystkim pracownikom przedstawia się na piśmie zadań Racjonalne finansowych wydatkowanie środków 1. Lubuski Wojewódzki Inspektor Farmaceutycznym 2. Główny Księgowy Powierzanie uprawnień Zakres uprawnień określony i potwierdzony 1. Główny Księgowy dot. gospodarki podpisami pracowników finansowej i mienia jednostki Monitorowanie realizacji Roczny plan pracy jednostki i monitoring 1. Lubuski Wojewódzki Inspektor realizacji zadań zadań Farmaceutycznym 2. Główny Księgowy Identyfikacja ryzyka 7 8 Na podstawie analizy realizacji zadań 1. Lubuski Wojewódzki Inspektor (plany i sprawozdania finansowe) Farmaceutycznym 2. Główny Księgowy Analiza ryzyka i Określenie ryzyka i możliwych skutków, 1. Lubuski Wojewódzki Inspektor podejmowanie działań programy oszczędnościowe Farmaceutycznym zaradczych 2. Główny Księgowy Lp. Rodzaj standardu Sposób realizacji Odpowiedzialny za monitoring i kontrolę 9 Działania zaradcze przy Określenie istotnego ryzyka, które może reakcji na ryzyko wystąpić przy podejmowaniu działania. Wycofanie się z działania lub podjęcie decyzji zmniejszające ryzyko wystąpienia. Bieżąca informacja 10 11 12 13 14 15 2. Lubuski Wojewódzki Inspektor Farmaceutyczny Główny Księgowy Określenie procedur finansowych w 1. Główny Księgowy zakresie zapewnienia odpowiednich warunków niezbędnych do wykonywania pracy System komunikacji Odpowiednie mechanizmy przekazywania wewnętrznej ważnych informacji pracownikom o stanie realizacji zadań, ryzyku i ważnych zdarzeniach (wytyczne, zarządzenia, decyzje, narady) Komunikacja zewnętrzna 1. Pisma informujące, Internet, BIP tablice 1. Lubuski Wojewódzki Inspektor Farmaceutycznym 2. Główny Księgowy ogłoszeń, 1. Lubuski Wojewódzki Inspektor Farmaceutycznym 2. Główny Księgowy Dokumentacja systemu Zarządzenia, instrukcje, procedury, 1. Lubuski Wojewódzki Inspektor kontroli finansowej wytyczne, zakresy obowiązków Farmaceutycznym 2. Główny Księgowy Dokumentowanie i Rzetelne rejestrowanie operacji 1. Główny Księgowy rejestrowanie operacji finansowych i gospodarczych w formie gospodarczych papierowej i elektronicznej Zatwierdzanie operacji Każda operacja finansowa i gospodarcza finansowych i zarówno w formie papierowej jak i gospodarczych elektronicznej musi być zatwierdzona przez Lubuskiego Wojewódzkiego Inspektora Farmaceutycznego lub osobę przez niego upoważnioną 1. Lubuski Wojewódzki Inspektor Farmaceutycznym 2. Główny Księgowy 3. Osoby upoważnione Podział obowiązków Ze względu na małą liczbę zatrudnionych pracowników Lubuski Wojewódzki Inspektor Farmaceutyczny prowadzi ścisły nadzór nad operacjami finansowymi i gospodarczymi. Rozdzielenie obowiązków pomiędzy pracowników, z uwzględnieniem obowiązków Głównego Księgowego. 1. Lubuski Wojewódzki Inspektor Farmaceutycznym 2. Główny Księgowy Weryfikacja Weryfikacja operacji finansowych, 1. Lubuski Wojewódzki gospodarczych i istotnych zdarzeń przed i Inspektor Farmaceutycznym po realizacji. 16 17 2. Główny Księgowy Nadzór 18 Pisemne komunikowanie podległym pracownikom zakresów obowiązków i odpowiedzialności. Udzielanie porad i wskazówek dotyczących wykonywanej przez pracowników pracy. Systematyczne przeglądanie wyników pracy w koniecznym 1. Lubuski Wojewódzki Inspektor Farmaceutycznym 2. Główny Księgowy Lp. Rodzaj standardu Sposób realizacji Odpowiedzialny za monitoring i kontrolę zakresie. Akceptowanie i zatwierdzanie dokumentów. Rejestrowanie odstępstw W przypadkach, w których ze względu na nadzwyczajne okoliczności odstąpiono od procedur, instrukcji lub wytycznych są uzasadnione, dokumentowanie i zatwierdzanie przez kierownika jednostki lub upoważnionego pracownika 1. Lubuski Wojewódzki Inspektor Farmaceutycznym 2. Główny Księgowy Ciągłość działalności Zapewnione są odpowiednie mechanizmy w celu utrzymania ciągłości działalności jednostki, w szczególności operacji finansowych i gospodarczych, w każdym czasie i okolicznościach. 1. Lubuski Wojewódzki Inspektor Farmaceutycznym 2. Główny Księgowy Ochrona zasobów Dostęp do zasobów finansowych, materialnych i informacyjnych jednostki mają wyłącznie upoważnione osoby wyznaczeni przez Lubuskiego Wojewódzkiego Inspektora Farmaceutycznego w celu zapewnienia ochrony zasobów jednostki. 1. Lubuski Wojewódzki Inspektor Farmaceutycznym 2. Główny Księgowy 3. Osoby upoważnione Ograniczenie dostępu do Dostęp do zasobów finansowych, materialnych i informatycznych jednostki zasobów mają wyłącznie upoważnione osoby. Prowadzone są okresowe porównania rzeczywistego stanu zasobów z zapisami w rejestrach (inwentaryzacje). Przechowywanie w metalowej szafie druków ścisłego zarachowania. Wyznaczenie osób materialnie odpowiedzialnych za czeki i inne druki ścisłego zarachowania. 1. Lubuski Wojewódzki Inspektor Farmaceutycznym 2. Główny Księgowy Kontrola dostępu Funkcjonowanie fizycznych lub logicznych mechanizmów kontroli ograniczających lub wykrywających nieuprawniony dostęp do zasobów informatycznych. 1. Lubuski Wojewódzki Inspektor Farmaceutycznym 2. Główny Księgowy Kontrola oprogramowania systemu Wdrożenie mechanizmów kontroli 1. Lubuski Wojewódzki ograniczających i monitorujących dostęp do Inspektor Farmaceutycznym oprogramowania systemowego. 19 20 21 22 23 24 Kontrola tworzenia zmian w aplikacjach 25 Podział obowiązków 26 2. Główny Księgowy i Wdrożenie mechanizmów kontroli zapewniających wprowadzeniu nieautoryzowanych aplikacji lub zmian w funkcjonowaniu używanych aplikacji. 1. Lubuski Wojewódzki Inspektor Farmaceutycznym 2. Główny Księgowy Podział obowiązków w działalności systemów informatycznych, które uniemożliwią dostęp nieuprawnionym osobom do zasobów lub danych. 1. Lubuski Wojewódzki Inspektor Farmaceutycznym 2. Główny Księgowy Lp. Rodzaj standardu Sposób realizacji Odpowiedzialny za monitoring i kontrolę 27 Kontrole aplikacji przy Wdrożenie odpowiednich mechanizmów kontroli mających na celu zapobieganie, prowadzeniu ciągłości wykrywanie i korygowanie błędów działania związanych z wprowadzaniem, przetwarzaniem i przepływem danych 1. Lubuski Wojewódzki Inspektor Farmaceutycznym 2. Główny Księgowy Bieżąca 1. Lubuski Wojewódzki Inspektor Farmaceutycznym 2. Główny Księgowy informacja komunikacja 28 29 wewnętrzna i Informowanie wszystkich pracowników o przyjętych systemach kontroli w celu prawidłowego wypełniania obowiązków, odpowiedzialności w obrębie struktury organizacyjnej jednostki. Monitorowanie i ocena Lubuski Wojewódzki Inspektor 1. Lubuski Wojewódzki Farmaceutyczny monitoruje skuteczność Inspektor systemu kontroli systemu kontroli finansowej i jego Farmaceutycznym finansowej poszczególne elementy, oceniając pracę poszczególnych pracowników.