PR Góra_30_05_2016 popr 29_07_2016

Transkrypt

Program Rewitalizacji
dla Gminy Góra
na lata 2016 – 2020
Opracowanie Programu Rewitalizacji dla Gminy Góra na lata 2016-2020 współfinansowane ze środków
Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2014-2020
INSTYTUT BADAWCZY IPC SPÓŁKA Z O.O.
Maj 2016
0
Spis treści
Wstęp ...................................................................................................................................................... 2
1. Kierunki rozwoju gminy istotne z punktu widzenia działań rewitalizacyjnych................................... 5
1.1. Strategia Rozwoju Gminy Góra .................................................................................................... 5
1.2 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy........................ 10
1.3 Ocena efektów rewitalizacji prowadzonej w ramach Lokalnego Programu Rewitalizacji Miasta
Góra na lata 2007 – 2013 .................................................................................................................. 15
2. Diagnoza czynników i zjawisk kryzysowych oraz skala i charakter potrzeb rewitalizacyjnych ......... 18
2.1. Diagnoza zjawisk społecznych .................................................................................................... 18
2.2 Diagnoza zjawisk w sferze gospodarczej ..................................................................................... 53
2.3. Diagnoza zjawisk w sferze środowiskowej ................................................................................. 65
2.4. Diagnoza zjawisk w sferze przestrzenno-funkcjonalnej ............................................................. 85
2.5. Diagnoza zjawisk w sferze technicznej..................................................................................... 133
3. Obszary zdegradowane i obszary rewitalizacji................................................................................ 147
3.1. Stan kryzysowy ......................................................................................................................... 147
3.3. Obszar rewitalizacji................................................................................................................... 170
4. Wizja obszaru po przeprowadzeniu rewitalizacji ............................................................................ 178
5. Cele rewitalizacji oraz kierunki działań............................................................................................ 181
6. Lista planowanych, podstawowych projektów i przedsięwzięć rewitalizacyjnych ........................ 185
7. Charakterystyka pozostałych rodzajów przedsięwzięć rewitalizacyjnych....................................... 191
8. Mechanizmy zapewnienia komplementarności.............................................................................. 213
9. Indykatywne ramy finansowe ......................................................................................................... 217
10. Mechanizmy włączenia mieszkańców, przedsiębiorców i innych podmiotów i grup aktywnych w
proces rewitalizacji.............................................................................................................................. 221
11. System realizacji programu rewitalizacji ....................................................................................... 225
12. System monitoringu ...................................................................................................................... 227
13. Załączniki ....................................................................................................................................... 230
13.1 Wykaz zabytków w Gminie Góra............................................................................................. 230
13.2 Raport z badań ilościowych..................................................................................................... 255
Charakterystyka osób badanych ..................................................................................................... 255
Wyniki badania................................................................................................................................ 257
13.3 Strategiczna ocena oddziaływania na środowisko .................................................................. 295
14. Spis map, tabel, wykresów ............................................................................................................ 296
15. Zespół autorski .............................................................................................................................. 302
1
Wstęp
Rewitalizacja stanowi proces wyprowadzania ze stanu kryzysowego obszarów
zdegradowanych, prowadzony w sposób kompleksowy, poprzez
zintegrowane działania na rzecz lokalnej społeczności, przestrzeni
i gospodarki, skoncentrowane terytorialnie, prowadzone przez interesariuszy
rewitalizacji na podstawie gminnego programu rewitalizacji.
Definicja rewitalizacji podkreśla kilka istotnych zagadnień i wyzwań związanych z procesem
wychodzenia ze stanu kryzysowego obszaru kryzysowego.
Po pierwsze proces rewitalizacji powinien być realizowany w sposób kompleksowy, tj. w taki sposób,
który nie tylko rozwiązuje lub eliminuje wybrane zagrożenia i problemy, ale także w sposób
pozwalający na wykorzystanie mocnych stron nie tylko obszaru rewitalizowanego, ale całej gminy, jak
również potencjału otoczenia zewnętrznego, traktowanych jako szanse rozwoju. Takie kompleksowe
podejście do rewitalizacji oznacza, że działania podejmowane na rzecz wychodzenia ze stanu
kryzysowego powinny wpisywać się w szerszy nurt realizacji polityki rozwoju całej gminy
i jej otoczenia, w szczególności otoczenia powiązanego funkcjonalnie z gminą.
Po drugie proces rewitalizacji powinien być prowadzony w sferach społecznej, przestrzennej
i gospodarczej, tj. być ukierunkowany na wieloaspektowe podejście oraz rezultaty. Kluczowe dla
właściwego zdiagnozowania skali poszczególnych problemów, a tym samym wybór zawężonych
terytorialnie obszarów do rewitalizacji powinien być poprzedzony rzetelną diagnozą. Diagnoza
powinna wskazać stany kryzysowe na obszarze miasta, zarówno w sferze terytorialnej, ale przede
wszystkim w sferze kategorii problemów. Ostateczny wybór obszarów do rewitalizacji powinien być
wyborem najefektywniejszej ścieżki działań, w kontekście oczekiwanych rezultatów, tj. wynikać
z rangi lub znaczenia wybranych zagadnień/obszarów rewitalizacji dla polityki rozwoju całej gminy.
Po trzecie, istotną rolę w procesie tworzenia i realizacji programu rewitalizacji odgrywa partycypacja
społeczna, która obejmuje przygotowanie, prowadzenie i ocenę rewitalizacji w sposób zapewniający
aktywny udział interesariuszy. W toku przygotowania, prowadzenia i oceny rewitalizacji dąży się, aby
działania, skutkowały wypowiedzeniem się przez wszystkich interesariuszy.
Interesariuszami rewitalizacji są w szczególności:
1)
mieszkańcy obszaru rewitalizacji oraz właściciele, użytkownicy wieczyści nieruchomości
i podmioty zarządzające nieruchomościami znajdującymi się na tym obszarze, w tym spółdzielnie
mieszkaniowe, wspólnoty mieszkaniowe i towarzystwa budownictwa społecznego;
2)
mieszkańcy gminy inni niż wymienieni powyżej,
3)
podmioty prowadzące lub zamierzające prowadzić na obszarze gminy działalność
gospodarczą;
4)
podmioty prowadzące lub zamierzające prowadzić na obszarze gminy działalność społeczną,
w tym organizacje pozarządowe i grupy nieformalne;
5)
jednostki samorządu terytorialnego i ich jednostki organizacyjne;
6)
organy władzy publicznej;
2
7)
podmioty, inne niż wymienione w pkt 6, realizujące na obszarze rewitalizacji uprawnienia
Skarbu Państwa.
Oznacza to, że sam proces powinien być tak zaplanowany, aby umożliwić czynny udział wybranych
grup społecznych i tzw. aktorów rozwoju lokalnego. Udział interesariuszy powinien zostać
zaplanowany zarówno na etapie tworzenia programu rewitalizacji, jak również na etapie jego
realizacji, w tym ewaluacji. Na etapie tworzenia programu rewitalizacji wskazany jest udział
interesariuszy zarówno na etapie diagnozy, jak również planowania poszczególnych celów i działań
rewitalizacyjnych.
Program rewitalizacji realizowany na poziomie gminy wpisuje się w szereg założeń krajowych
dokumentów strategicznych:
Strategia Rozwoju Kraju
2020
Obszar strategiczny II. Konkurencyjna gospodarka
Cel II.4. Rozwój kapitału ludzkiego
II. 4.1. Zwiększanie aktywności zawodowej
II. 4.2. Poprawa jakości kapitału ludzkiego
Obszar strategiczny III. Spójność społeczna i terytorialna.
Cel III.1. Integracja społeczna. III.1.1. Zwiększenie aktywności osób
wykluczonych i zagrożonych wykluczeniem społecznym
III.1.2. Zmniejszenie ubóstwa w grupach najbardziej nim zagrożonych
Cel III.3. Wzmocnienie mechanizmów terytorialnego równoważenia
rozwoju oraz integracja przestrzenna dla rozwijania i pełnego
wykorzystania potencjałów regionalnych
III.3.3. Tworzenie warunków dla rozwoju ośrodków regionalnych,
subregionalnych i lokalnych oraz wzmacniania potencjału obszarów
wiejskich.
Wspieranie rozwoju ośrodków o znaczeniu lokalnym w zakresie
działań rewitalizacyjnych, rozbudowy infrastruktury, zwłaszcza
komunikacyjnej, a także poprawy usług użyteczności publicznej
i innych funkcji niezbędnych dla inicjowania procesów rozwojowych na
poziomie lokalnym.
Strategia Innowacyjności
Cel 1. Dostosowanie otoczenia regulacyjnego i finansowego do
i Efektywności Gospodarki potrzeb innowacyjnej i efektywnej gospodarki.
„Dynamiczna Polska 2020”
Cel 2. Stymulowanie innowacyjności poprzez wzrost efektywności
wiedzy i pracy.
Cel 3. Wzrost efektywności wykorzystania zasobów naturalnych
i surowców.
Cel 4. Wzrost umiędzynarodowienia polskiej gospodarki.
Strategia Rozwoju
Kapitału Ludzkiego 2020
Cel 3. Poprawa sytuacji osób i grup zagrożonych wykluczeniem
społecznym.
3
Strategia Rozwoju
Kapitału Społecznego
2020
Cel 3. Poprawa sytuacji osób i grup zagrożonych wykluczeniem
społecznym.
Cel 4. Rozwój i efektywne wykorzystanie potencjału kulturowego
i kreatywnego.
Strategia Bezpieczeństwo Cel 1. Zrównoważone gospodarowanie zasobami środowiska.
Energetyczne i Środowisko
Cel 2. Zapewnienie gospodarce krajowej bezpiecznego
perspektywa do 2020 r.
i konkurencyjnego zaopatrzenia w energię.
Cel 3.Poprawa stanu środowiska.
Krajowa Strategia
Rozwoju Regionalnego
2010- 2020: Regiony,
Miasta, Obszary wiejskie.
Cel 1. Wspomaganie wzrostu konkurencyjności regionów
(konkurencyjność).
Cel 2. Budowanie spójności terytorialnej i przeciwdziałanie
marginalizacji obszarów problemowych (spójność).
Cel 3. Tworzenie warunków dla skutecznej, efektywnej i partnerskiej
realizacji działań rozwojowych ukierunkowanych terytorialnie
(sprawność).
Koncepcja Przestrzennego
Zagospodarowania Kraju
2030
Cel 2: Poprawa spójności wewnętrznej i terytorialnej, równoważenie
rozwoju kraju poprzez promowanie integracji funkcjonalnej, tworzenie
warunków dla rozprzestrzeniania się czynników rozwoju,
wielofunkcyjny rozwój obszarów wiejskich oraz wykorzystanie
potencjału wewnętrznego wszystkich.
Cel 4: Kształtowanie struktur przestrzennych wspierających osiągnięcie
i utrzymanie wysokiej jakości środowiska przyrodniczego
i walorów krajobrazowych Polski.
Narodowy Plan
Rewitalizacji
Cel główny: poprawa warunków rozwoju obszarów zdegradowanych
w wymiarze przestrzennym, społecznym, kulturowym
i gospodarczym. Realizacji tego celu służyć będzie tworzenie
korzystnych warunków dla prowadzenia rewitalizacji w Polsce
i położenie nacisku na holistyczne, zintegrowane podejście do
prowadzenia takich działań.
Strategia Rozwoju
Województwa
Dolnośląskiego 2020
Cel 2: Zrównoważony transport i poprawa dostępności transportowej.
Cel 4: Ochrona środowiska naturalnego, efektywne wykorzystanie
zasobów oraz dostosowanie do zmian klimatu i poprawa poziomu
bezpieczeństwa.
Cel 5: Zwiększenie dostępności technologii komunikacyjnoinformacyjnych.
Cel 6: Wzrost zatrudnienia i mobilności pracowników.
Cel 7: Włączenie społeczne, podnoszenie poziomu i jakości życia.
Cel 8: Podniesienie poziomu edukacji, kształcenie ustawiczne.
4
1. Kierunki rozwoju gminy istotne
z punktu widzenia działań
rewitalizacyjnych
1.1. Strategia Rozwoju Gminy Góra
Podstawowym dokumentem określającym kierunki rozwoju wybranego obszaru terytorialnego jest
akt o charakterze strategicznym, uchwalany przeważnie w cyklu kilkuletnim. W przypadku Gminy
Góra aktualnie obowiązującym dokumentem jest Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Góra na lata
2015-2025. Zgodnie w przedstawioną w nim wizją rozwoju, w perspektywie 2025 roku Gmina Góra
ma być miejscem przyjaznym do życia i prowadzenia działalności gospodarczej dla mieszkańców
i przedsiębiorców. Natomiast misję określono następująco: Gmina Góra wykorzystując swój
endogeniczny potencjał tworzy odpowiednie warunki rozwoju społeczno-gospodarczego. realizuje to
poprzez wzmocnienie kapitału ludzkiego i społecznego, wspieranie prowadzenia działalności
gospodarczej oraz likwidację barier infrastrukturalnych. Realizacja wizji i misji Gminy Góra w okresie
2015-2025 wymaga podjęcia określonych działań, które znajdują swoje odzwierciedlenie
w szczegółowych celach strategicznych i operacyjnych oraz obszarach zadaniowych.
W ww. dokumencie sformułowano trzy cele strategiczne, które zostały uszczegółowione poprzez cele
operacyjne. Wśród celów strategicznych gminy znalazły się kwestie związane z rozwojem
gospodarczym gminy (w tym wsparcia w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej oraz
rozwoju turystyki), ale również zagadnienia dotyczące rozwoju kapitału społecznego (w tym rozwoju
aktywności społeczności lokalnych, poprawy jakości kształcenia i rozwoju infrastruktury społecznej)
oraz poprawy infrastruktury komunalnej w gminie (w tym zadania z zakresu rewitalizacji, dostępności
komunikacyjnej i jakości środowiska naturalnego). Realizacja tych celów przyczyni się do osiągnięcia
stanu Gminy Góra określonego w wizji i misji.
I Cel strategiczny: Aktywizacja gospodarcza i wzrost konkurencyjności gminy
Cel Operacyjny 1.1. Poprawa warunków prowadzenia działalności gospodarczej w gminie
Plany zadaniowe:
• Wspieranie działań zmierzających do budowy II linii zasilającej w energię elektryczną
• Uzbrajanie terenów inwestycyjnych
• Utrzymanie i wspieranie systemu zachęt finansowych i prawnych dla prowadzenia
działalności gospodarczej
• Wzmocnienie promocji gminy
• Wdrażanie polityki w zakresie ładu przestrzennego
• Wspieranie działań na rzecz rozwoju i restrukturyzacja rolnictwa
5
• Wsparcie przedsiębiorczości oraz lokalnego biznesu poprzez tworzenie
instytucjonalnych i lokalowych warunków dla prowadzenia działalności gospodarczej
oraz utworzenie inkubatora przedsiębiorczości
Cel operacyjny 1.2. Podniesienie atrakcyjności turystycznej Gminy Góra
Plany zadaniowe:
• Budowa i rozbudowa ścieżek i szlaków turystycznych.
• Tworzenie produktów turystycznych i lokalnych w oparciu poszanowania dla
środowiska naturalnego.
• Prowadzenie zintegrowanych działań promocyjnych i informacyjnych.
• Tworzenie partnerstw na rzecz rozwoju turystyki w gminie.
II Cel strategiczny: Rozwój zasobów ludzkich oraz poprawa potencjału społecznego Gminy Góra
Cel Operacyjny 2.1. Pobudzanie aktywności społeczności lokalnej w działaniach na rzecz
rozwoju gminy
Plany zadaniowe:
• Wspieranie działania Inkubatora Organizacji Pozarządowych,
• Przygotowanie „Programu zdrowego i aktywnego stylu życia oraz jego promocja”
• Rozwój narzędzi partycypacji społecznej
• Promocja, inicjowanie i tworzenie partnerstw lokalnych, krajowych i zagranicznych;
• Współpraca podmiotów realizujących zadania publiczne wraz z działaniami na rzecz
partnerstwa lokalnych instytucji;
Cel operacyjny 2.2. Poprawa jakości kształcenia dzieci, młodzieży i dorosłych w Gminie Góra
Plany zadaniowe:
• Stworzenie programu rozwoju kształcenia w Gminie Góra
• Tworzenie partnerstw międzyszkolnych w celu wymiany doświadczeń , uczniów
i nauczycieli
• Stworzenie systemu tutoringu w szkołach gimnazjalnych i podstawowych
• Aktywne pozyskiwanie środków na realizację założeń w obrębie modernizacji
i poprawy jakości kształcenia w gminie
Cel operacyjny 2.3. Rozwój infrastruktury społecznej
Plany Zadaniowe:
• Budowa basenu krytego
• Rozbudowa i modernizacja infrastruktury oświatowej
• Doposażenie świetlic
6
• Zwiększenie dostępności i jakości w zakresie mieszkalnictwa komunalnego
• Rozbudowa infrastruktury społecznej w odniesieniu do jej funkcji rekreacyjnej
III Cel strategiczny: Modernizacja i rozbudowa infrastruktury komunalnej Gminy Góra
Cel Operacyjny 3.1. Rewitalizacja miasta i wsi Gminy Góra
Plany Zadaniowe:
• Wdrażanie Programu Rewitalizacji Miasta Góra
• Wdrażanie Planów Odnowy Wsi i Programu Odnowy Wsi w województwie
dolnośląskim
Cel operacyjny 3.2. Poprawa jakości i standardów funkcji komunikacyjnej gminy
Plany Zadaniowe:
• Modernizacja dróg gminnych
• Modernizacja w partnerstwie dróg powiatowych
• Budowa chodników i parkingów na terenie Gminy Góra
• Podjęcie działań mających na celu poprawę połączeń komunikacji zbiorowej
wewnątrz gminy i międzygminnej.
Cel operacyjny 3.3. Poprawa jakości środowiska naturalnego w gminie
Plany Zadaniowe:
• Poprawa efektywności energetycznej
mieszkaniowego na terenie gminy
obiektów
publicznych
i
sektora
• Rozbudowa sieci kanalizacyjnej na terenie Gminy Góra
• Modernizacja oczyszczalni ścieków w Gminie Góra
• Modernizacja sieci wodociągowej na terenie Gminy Góra
• Realizacja działań związanych z gospodarką odpadami – zadania w zakresie edukacji
ekologicznej.
Wśród Celów oraz Planów Zadaniowych ujętych w Strategii Rozwoju Miasta i Gminy Góra na lata
2015-2025, następujące mają szczególne znaczenie w definiowaniu celów rewitalizacji:
W SFERZE SPOŁECZNEJ:
Cel Operacyjny 2.1. Pobudzanie aktywności społeczności lokalnej w działaniach na rzecz
rozwoju gminy
Plany zadaniowe:
• Wspieranie działania Inkubatora Organizacji Pozarządowych,
• Przygotowanie „Programu zdrowego i aktywnego stylu życia oraz jego promocja”
7
• Rozwój narzędzi partycypacji społecznej
• Promocja, inicjowanie i tworzenie partnerstw lokalnych, krajowych i zagranicznych;
• Współpraca podmiotów realizujących zadania publiczne wraz z działaniami na rzecz
partnerstwa lokalnych instytucji;
Cel operacyjny 2.2. Poprawa jakości kształcenia dzieci, młodzieży i dorosłych w Gminie Góra
Plany zadaniowe:
• Stworzenie programu rozwoju kształcenia w Gminie Góra
• Stworzenie systemu tutoringu w szkołach gimnazjalnych i podstawowych
• Aktywne pozyskiwanie środków na realizację założeń w obrębie modernizacji
i poprawy jakości kształcenia w gminie
W SFERZE GOSPODARCZEJ:
Cel Operacyjny 1.1. Poprawa warunków prowadzenia działalności gospodarczej w gminie
Plany zadaniowe:
• Utrzymanie i wspieranie systemu zachęt finansowych i prawnych dla prowadzenia
działalności gospodarczej
• Wzmocnienie promocji gminy
• Wdrażanie polityki w zakresie ładu przestrzennego
• Wsparcie przedsiębiorczości oraz lokalnego biznesu poprzez tworzenie
instytucjonalnych i lokalowych warunków dla prowadzenia działalności gospodarczej
oraz utworzenie inkubatora przedsiębiorczości
W SFERZE ŚRODOWISKOWEJ
Cel operacyjny 3.3. Poprawa jakości środowiska naturalnego w gminie
Plany Zadaniowe:
• Poprawa efektywności energetycznej
mieszkaniowego na terenie gminy
obiektów
publicznych
i
W SFERZE PRZESTRZENNO-FUNKCJONALNEJ ORAZ TECHNICZNEJ
Cel operacyjny 2.3. Rozwój infrastruktury społecznej
Plany Zadaniowe:
• Rozbudowa i modernizacja infrastruktury oświatowej
• Zwiększenie dostępności i jakości w zakresie mieszkalnictwa komunalnego
• Rozbudowa infrastruktury społecznej w odniesieniu do jej funkcji rekreacyjnej
Cel Operacyjny 3.1. Rewitalizacja miasta i wsi Gminy Góra
Plany Zadaniowe:
8
sektora
• Wdrażanie Programu Rewitalizacji Miasta Góra
• Wdrażanie Planów Odnowy Wsi i Programu Odnowy Wsi w województwie
dolnośląskim
Cel operacyjny 3.2. Poprawa jakości i standardów funkcji komunikacyjnej gminy
Plany Zadaniowe:
• Modernizacja dróg gminnych
• Budowa chodników i parkingów na terenie Gminy Góra
9
1.2 Studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego gminy
Gmina Góra posiada uchwalone Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania
Przestrzennego Gminy Góra. Dokument określa ogólne i szczegółowe uwarunkowania i kierunki
polityki przestrzennej na analizowanym obszarze. Celem studium jest koordynacja działań
przestrzennych na terenie miasta i gminy dla stworzenia warunków do ekorozwoju i harmonijnego
współdziałania sąsiadujących terenów. Ponadto Studium zobowiązuje organy miasta do
podejmowania działań zmierzających do realizacji polityki określonej w tym dokumencie.
W zakresie ogólnych uwarunkowań i kierunków polityki przestrzennej w Studium przedstawione
zostały:
•
uwarunkowania i kierunki zmian w strukturze przestrzennej miasta oraz w przeznaczeniu
terenów;
•
uwarunkowania i kierunki zagospodarowania oraz użytkowania obszarów funkcjonalnych:
−
obszary urbanizacji:
obszary funkcjonalne mieszkaniowe (M),
obszary funkcjonalne koncentracji usług (U),
obszary funkcjonalne usługowe – krajobrazowe (UK),
obszary funkcjonalne aktywności gospodarczej (P),
obszary funkcjonalne zieleni – kulturowe (Z, ZC);
−
obszary chronione:
obszary funkcjonalne przyrodniczo – krajobrazowe (Zk),
obszary funkcjonalne leśne (ZL),
obszary funkcjonalne rolnicze (R);
•
obszary oraz zasady ochrony środowiska i jego zasobów, ochrony przyrody i krajobrazu
kulturowego:
−
zasady ochrony środowiska: wody powierzchniowe i podziemne, zagrożenie
powodziowe, surowce naturalne, gleby chronione,
−
zasady ochrony przyrody: priorytetowe cele w zakresie ochrony przyrody, tereny
chronione i wskazane do objęcia ochroną ze względu na walory przyrodnicze
i krajobrazowe (obszary chronione, projektowane rezerwaty przyrody, użytki
ekologiczne, pomniki przyrody, lasy, zadrzewienia i zakrzaczenia śródpolne,
ekosystemy wodno-łąkowo-leśne), ogólne wytyczne ustaleń w zakresie ochrony
przyrody w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego;
−
zasady ochrony krajobrazu kulturowego;
10
•
•
•
obszary i zasady ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury
współczesnej:
−
strefa „A” ścisłej ochrony konserwatorskiej
−
strefa „B” ścisłej ochrony konserwatorskiej
−
strefa „W” ścisłej ochrony konserwatorskiej
−
strefa „OW” ścisłej ochrony konserwatorskiej
−
stanowiska archeologiczne
−
ochrona zabytkowych układów zieleni (parki, cmentarze, aleje)
uwarunkowania i kierunki rozwoju systemów komunikacji i infrastruktury technicznej:
−
komunikacja kolejowa
−
komunikacja drogowa (drogi wojewódzkie, drogi powiatowe, drogi gminne)
−
infrastruktura techniczna
obszary inwestycji celu publicznego:
−
znaczeniu lokalnym
−
znaczeniu ponadlokalnym
•
uwarunkowania i kierunki i zasady kształtowania rolniczej i leśnej przestrzeni produkcyjnej
•
obszary zagrożenia powodzią oraz osuwania się mas ziemnych
•
obszary wymagające przekształceń, rewaloryzacji, rehabilitacji lub rekultywacji.
W Studium zawarte zostały szczegółowe uwarunkowania i kierunki polityki przestrzennej, w tym:
1. Ustalenia dla terenów o różnym przeznaczeniu:
•
Tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej
•
Tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej
•
Tereny zabudowy letniskowej
•
Tereny usług
•
Tereny działalności gospodarczej
•
Tereny zieleni
•
Tereny rolne
•
Tereny urządzeń infrastruktury technicznej
2. Zasady ustaleń dla terenów o różnym przeznaczeniu
Dokument Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Góra
przedstawia również sposoby realizacji polityki przestrzennej w gminie, w tym miejscowe plany
11
zagospodarowania przestrzennego i zasady ustalania granic obszaru objętego miejscowym planem
zagospodarowania przestrzennego.
Wśród istotnych z puktu widzenia celów rewitalizacji w Studium można wymienić następujące
zapisy:
STUDIUM WSKAZUJE OBSZARY WYMAGAJĄCE PRZEKSZTAŁCEŃ, REWALORYZACJI, REHABILITACJI
LUB REKULTYWACJI
Tereny wymagające przekształceń i rehabilitacji to przede wszystkim: - obiekty zabytkowe lub
o walorach kulturowych pozostające w gestii Agencji Nieruchomości Rolnych, w przeważającej części
obiekty po zlikwidowanych PGR wymagające pozyskania nowych właścicieli gwarantujących właściwe
utrzymanie obiektów zabytkowych; - pozostałe nie wykorzystane obiekty gospodarcze po byłych
PGR; - obiekty byłych szkół; - tereny poprzemysłowe, na których pierwotna działalność gospodarcza
została zaniechana lub ograniczona; - istniejąca zabudowa zagrodowa sprzed 1945 r.
Działania w tych obszarach powinny polegać na:
•
poprawie stanu technicznego obiektów poprzez ich remonty i modernizacje oraz
wyposażenie w standardowe urządzenia infrastruktury technicznej;
•
dostosowaniu funkcji współczesnej do wartości zabytkowych zespołów i obiektów;
•
wyeliminowaniu funkcji uciążliwych i degradujących;
•
zachowaniu w miarę możliwości funkcji poszczególnych części zespołów pałacowo
– parkowych (pałace – funkcje usługowe lub mieszkaniowe, folwarki – funkcje gospodarcze,
parki – funkcje rekreacyjne);
•
adaptacji istniejących, niewykorzystanych obiektów gospodarczych na cele przetwórstwa
rolnego i urządzeń obsługi rolnictwa lub prowadzenia innej działalności gospodarczej, usług
komercyjnych lub publicznych o ile przepisy szczególne nie będą takich adaptacji wykluczać;
•
adaptacji budynków po byłych szkołach lub innych obiektach użyteczności publicznej a także
przeznaczaniu niezabudowanych części nieruchomości na funkcję mieszkalną, usługową lub
zieleń publiczną; - adaptacji budynków gospodarczych lub ich części w istniejącej zabudowie
zagrodowej na usługi nieuciążliwe, obiekty agroturystyki lub zabudowę letniskową.
STUDIUM WSKAZUJE OBSZARY I ZASADY OCHRONY DZIEDZICTWA KULTUROWEGO I ZABYTKÓW
ORAZ DÓBR KULTURY WSPÓŁCZESNEJ
Strefa „A” ścisłej ochrony konserwatorskiej
Dla zapewnienia ochrony dóbr kultury wyznaczono strefy ochrony konserwatorskiej, w obrębie
których powinny obowiązywać niżej określone zasady. 1.4.1. Strefa „A” ścisłej ochrony
konserwatorskiej Obejmuje obiekty i obszary wpisane do rejestru zabytków, a także obszary, na
których elementy dawnego układu przestrzennego zachowały się w stanie nienaruszonym lub jedynie
nieznacznie zniekształconym. Są to obszary uznane za szczególnie ważne jako materialne świadectwo
historyczne. W strefie tej zakłada się pierwszeństwo ochrony konserwatorskiej, w tym działań
odtworzeniowych i rewaloryzacyjnych nad wszelką prowadzoną współcześnie działalnością
inwestycyjną, gospodarczą i usługową.
12
Działania służące ochronie wartości zabytkowych w strefie „A” zmierzają do:
•
zachowania historycznego układu przestrzennego w zakresie rozplanowania dróg, ulic,
placów, linii zabudowy, kompozycji wnętrz urbanistycznych i kompozycji zieleni,
•
konserwacji zachowanych historycznych elementów układu przestrzennego, szczególnie:
posadzki (nawierzchnie, cieki i zbiorniki wodne, sposób użytkowania gruntów), ścian
(zabudowa, zieleń) oraz dążenia do usunięcia elementów zniekształcających założenia
historyczne i odtworzenia elementów zniszczonych,
•
dostosowania nowej zabudowy do historycznej kompozycji przestrzennej w zakresie sytuacji,
skali, bryły, podziałów architektonicznych, proporcji powierzchni muru i otworów oraz
nawiązanie formami współczesnymi do lokalnej tradycji architektonicznej,
•
usunięcia obiektów dysharmonizujących,
•
dostosowania współczesnych funkcji do wartości zabytkowych zespołu i jego poszczególnych
obiektów oraz eliminacji funkcji uciążliwych. W strefie tej winno się stosować materiały
występujące w lokalnym budownictwie historycznym.
Strefa „B” ochrony konserwatorskiej
Obejmuje obszary, w których elementy dawnego układu zachowały się w stosunkowo dobrym stanie.
Strefy te są równoznaczne z obszarami ewidencji zabytków.
W strefie B winno się określać następujące zasady:
•
zachować i wyeksponować elementy historycznego układu przestrzennego tj. rozplanowanie
dróg, ulic i placów, linie zabudowy, kompozycje wnętrz urbanistycznych oraz kompozycję
zieleni,
•
zachować historyczne nawierzchnie kamienne,
•
obiekty o wartościach zabytkowych poddać restauracji i modernizacji technicznej
z dostosowaniem obecnej lub projektowanej funkcji do wartości obiektu,
•
przy nowych inwestycjach oraz związanych z modernizacją, rozbudową, przebudową
obiektów istniejących nawiązać gabarytami i sposobem kształtowania bryły i użytymi
materiałami do miejscowej tradycji architektonicznej, w przypadku istniejącego obiektu
•
po rozbudowie budynek powinien tworzyć spójną kompozycję z istniejącą częścią,
•
formę nowych obiektów dostosować do skali, ukształtowania bryły i detalu istniejącej
wartościowej zabudowy, w tym formy i wysokości dachu, układu kalenicy, poziomu
posadowienia parteru, formy i wysokości ogrodzenia,
•
działalność inwestycyjna winna uwzględniać istniejące związki przestrzenne i planistyczne,
•
elementy dysharmonizujące, zwłaszcza kolidujące z ekspozycją wartościowych obiektów
zabytkowych, winny być usunięte lub poddane odpowiedniej przebudowie,
•
przyznać pierwszeństwo wszelkim działaniom odtworzeniowym i rewaloryzacyjnym, zarówno
w przypadku przyrodniczych elementów krajobrazu, jaki w stosunku do historycznej struktury
13
technicznej, instalacji wodnych, sieci komunikacyjnych oraz obiektów wpisanych do rejestru
zabytków i znajdujących się w gminnej ewidencji zabytków,
•
preferować te inwestycje, które stanowią rozszerzenia lub uzupełnienie istniejących form
zainwestowania terenu, przy założeniu maksymalnego zachowania i utrwalenia istniejących
już relacji oraz pod warunkiem, iż nie kolidują one z historycznym charakterem obiektu,
•
wykluczać prowadzenie napowietrznych linii teletechnicznych i energetycznych,
•
wykluczać stosowanie ogrodzeń z betonowych elementów prefabrykowanych.
Uwaga: wyżej wymienione obszary mogą zostać wskazane jako obszary rewitalizacji pod
warunkiem współwystępowania na tych obszarach koncentracji negatywnych zjawisk społecznych.
14
1.3 Ocena efektów rewitalizacji prowadzonej
w ramach Lokalnego Programu Rewitalizacji
Miasta Góra na lata 2007 – 2013
Zadania z zakresu rewitalizacji na obszarze gminy prowadzone były w ramach Lokalnego Programu
Rewitalizacji dla Miasta Góra na lata 2007-2013. Celem głównym programu była poprawa warunków
życia mieszkańców poprzez przeciwdziałanie zjawiskom kryzysowym. Uszczegółowienie celu
głównego stanowią cele szczegółowe:
1. Poprawa stanu infrastruktury edukacyjnej na terenie miasta.
2. Podniesienie estetyki, funkcjonalności oraz atrakcyjności urbanistycznej miasta poprzez
zagospodarowanie pustych i zdegradowanych przestrzeni publicznych.
3. Zmniejszenie występujących negatywnych zjawisk mających niekorzystny wpływ na rozwój
społeczności zamieszkującej obszary o nasilonym zagrożeniu patologiami społecznymi.
4. Poprawa bezpieczeństwa na terenie obszaru rewitalizowanego.
5. Poprawa atrakcyjności miasta.
Wybór obszaru do rewitalizacji został przeprowadzony w oparciu o kryteria:
•
wysoki poziom ubóstwa: ilość osób korzystających z zasiłków pomocy społecznej,
•
wysoki poziom długotrwałego bezrobocia: poziom długotrwałego bezrobocia,
•
niski poziom edukacji, znaczące braki w umiejętnościach i wysoki odsetek osób porzucających
szkoły:
− młodzież niekontynuująca nauki (udział osób w wieku 18-24 lata z wykształceniem co
najwyżej gimnazjalnym, które nie kontynuują nauki i nie dokształcają się,
zarejestrowane w PUP
− struktura wykształcenia osób bezrobotnych (liczba bezrobotnych z wykształceniem
podstawowym),
•
wysoki poziom przestępczości i naruszeń prawa: przestępstwa i wykroczenia stwierdzone
poza zdarzeniami drogowymi i przestępstwami gospodarczymi, w tym czyny karalne
nieletnich,
•
niski wskaźnik zarejestrowanych podmiotów gospodarczej: liczba zarejestrowanych
podmiotów gospodarczych.
W wyniku przeprowadzonych analiz wyznaczono obszar podlegający rewitalizacji, znajdujący się
między ulicami Podwale, Kościuszki i Targową. Jego powierzchnia wynosiła 11,91 ha, zaś liczba
mieszkańców – 2 494 osoby.
Obszar objęty rewitalizacją to najstarsza część Miasta Góra, wokół której następował rozwój
przestrzenny w obrębie murów miejskich. W centralnej części zdegradowanego terenu, znajduje się
15
prostokątny rynek z wychodzącymi z każdego narożnika parami ulic, z których dwie równoległe na osi
wschód – zachód zbiegały się przy dwóch bramach: Głogowskiej i Polskiej. Ulice mają układ
szachownicowy, ujęty w owalny obwód średniowiecznych murów miejskich. Na wyznaczonym
obszarze znajduje się zabudowa mieszkaniowa pochodząca głównie z I bądź II połowy XIX w.,
zwłaszcza przy ul. Armii Krajowej, ul. Bojowników, Pl. Bolesława Chrobrego, ul. Dąbrowskiego,
ul. Kościuszki, 11 Listopada, część zabudowy ul. Piłsudskiego, ul. Podwale, ul. Staromiejska,
ul. Ściegiennego, ul. Zamenhofa i ul. Żeromskiego. Na każdej z ulic można odnaleźć budynki
pochodzące z XVII i XVIII w. Po II wojnie światowej część zabudowy uległa zniszczeniu. W miejscach
ubytków powstawały budynki plombowe. Zabudowa znajdująca się na obszarze wyznaczonym do
rewitalizacji leży w obrębie strefy A Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego Miasta
Góra, a sam obszar zdegradowany otaczają mury obronne, będące pozostałością po
średniowiecznych fortyfikacjach miejskich. Obszar wyznaczony do rewitalizacji przedstawia poniższa
mapa:
Mapa 1. Obszar objęty Lokalnym Programem Rewitalizacji dla Miasta Góra na lata 20072013
Źródło: Lokalny Program Rewitalizacji dla Miasta Góra na lata 2007-2013
W ramach Lokalnego Programu Rewitalizacji dla Miasta Góra na lata 2007-2013 zaplanowano szereg
działań o charakterze inwestycyjnym i społecznym. W sferze przestrzennej obejmowały one:
1. Zagospodarowanie pustych i zdegradowanych przestrzeni publicznych w Górze. Rewitalizacja
etap I.
•
Modernizacja chodników w rejonie murów obronnych w Górze.
•
Budowa integracyjnej strefy aktywnej rekreacji dla dzieci przy ul. Targowej w Górze.
•
Modernizacja systemu monitorowania w Górze.
16
•
Zagospodarowanie strefy wypoczynku - park przy ul. Podwale w Górze.
•
Iluminacja zabytkowego Kościoła p.w. św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Górze.
•
Odtworzenie zabytkowej studni na skrzyżowaniu ulic Małej i Staromiejskiej w Górze.
2. Modernizacja Przedszkola nr 1 w Górze, ul. Żeromskiego.
3. Zagospodarowanie pustych i zdegradowanych przestrzeni publicznych w Górze. Rewitalizacja
etap II.
•
Budowa Parkingu przy ul. Bojowników w Górze.
•
Remont części pieszej ul. Małej
•
Budowa parkingów przy ul. 11 Listopada.
•
Modernizacja chodników w rejonie murów obronnych w Górze.
•
Modernizacja oświetlenia w Górze.
4. Przebudowa budynku Szkoły Podstawowej nr 3 w Górze przy ul. Podwale 20.
Natomiast w sferze społecznej w ramach LPR prowadzone działania dotyczyły:
1. Przeciwdziałanie patologii i uzależnieniom wśród dzieci i młodzieży zamieszkujących obszar
wsparcia wskazany w ramach Lokalnego Programu Rewitalizacji Miasta Góra poprzez
organizację zajęć profilaktycznych oraz rekreacyjno-sportowych.
Zaplanowane w ramach Lokalnego Programu Rewitalizacji dla Miasta Góra na lata 2007-2013
działania o charakterze inwestycyjnym i społecznym zrealizowano w 100% (zrealizowane wszystkiej
ujęte w Programie projekty). Tym samym dokonano istotnej transformacji obszaru wskazanego do
rewitalizacji. Poprawie uległo również szereg wskaźników społecznych (m. in. bezrobocie, poziom
ubóstwa).
Działania rewitalizacyjne w centrum miasta Góra powinny być w dalszym ciągu kontynuowane,
w szczególności mając na uwadze, znaczenie tej części miasta dla rozwoju lokalnego całej gminy
(m. in. obszar o szczególnych walorach estetycznych, kulturowych, usługowych), jak również ciągle
wysokie wskaźniki, opisujące wybrane problemy społeczne (mimo spadku: nadal wysoki poziom
bezrobocia oraz ubóstwa).
17
2. Diagnoza czynników i zjawisk
kryzysowych oraz skala i charakter
potrzeb rewitalizacyjnych
2.1. Diagnoza zjawisk społecznych
LUDNOŚĆ
Gmina Góra jest jedną z 4 gmin powiatu górowskiego, zajmującą obszar o powierzchni 266,11 km2.
Gmina graniczy:
•
na zachodzie – z gminą Niechlów z powiatu górowskiego,
•
na północy – z gminą Wschowa z powiatu wschowskiego (woj. lubuskie) oraz gminą
Święciechowa z powiatu leszczyńskiego (woj. wielkopolskie),
•
na wschodzie – z gminą Rydzyna z powiatu leszczyńskiego (woj. wielkopolskie), gminą
Bojanowo z powiatu rawickiego (woj. wielkopolskie),
•
na południu – z gminą Jemielno i gminą Wąsosz z powiatu górowskiego (woj. dolnośląskie).
Sieć osadniczą gminy tworzą miasto Góra oraz 42 miejscowości, tworzące 35 sołectw:
1. Borszyn Mały,
2. Borszyn Wielki,
3. Bronów,
4. Brzeżany, w tym wieś Brzeżany i przysiółek Ułanka,
5. Chróścina, w tym wieś Chróścina i część wsi Chróścina Bylica,
6. Czernina,
7. Czernina Dolna,
8. Czernina Górna,
9. Glinka,
10. Gola Górowska,
11. Grabowno,
12. Jastrzębia,
13. Kłoda Górowska,
18
14. Kruszyniec,
15. Ligota,
16. Łagiszyn,
17. Nowa Wioska,
18. Osetno,
19. Osetno Małe, w tym wieś Osetno Małe i przysiółek Kietlów,
20. Polanowo, w tym wieś Polanowo i przysiółek Polanowiec,
21. Radosław,
22. Rogów Górowski,
23. Ryczeń, w tym wieś Ryczeń oraz części wsi Ryczeń: Dziczek i Różany,
24. Sławęcice,
25. Stara Góra, w tym wieś Stara Góra i przysiółek Włodków Górny,
26. Strumienna,
27. Strumyk,
28. Sułków, w tym wieś Sułków i przysiółek Żarki,
29. Szedziec, w tym wieś Szedziec i cześć wsi Szedziec Kuklice,
30. Ślubów, w tym wieś Ślubów i przysiółek Wieruszowice,
31. Wierzowice Małe,
32. Wierzowice Wielkie,
33. Witoszyce, w tym wieś Witoszyce i przysiółek Laskowa,
34. Włodków Dolny,
35. Zawieścice.
19
Mapa 2. Mapa Gminy Góra
Źródło: www.gora.com.pl (01.03.2016)
Według stanu na 31.12.2015 roku Gmina Góra liczyła 20 476 mieszkańców. W mieście Góra
zamieszkiwało 60% ludności gminy, natomiast na obszarze wiejskim – pozostałe 40% mieszkańców.
Dane długookresowe wskazują, iż Gmina Góra zmaga się z ubytkiem ludności. Mimo jednostkowego
wzrostu w 2010 roku, na przestrzeni lat 2004-2015 liczba mieszkańców gminy spadła o 2,1%. Proces
wyludniania szybciej postępuje w mieście – spadek ludności w analizowanym okresie wyniósł 3,8%.
W tym samym okresie na obszarze wiejskim gminy liczba ludności podlegała częstszym zmianom,
osiągając maksimum w 2010 roku – 8 383 osób. W 2015 roku na terenie wiejskim zamieszkiwało
8 283 osoby, tj. o 0,4% więcej niż w 2004 roku.
20
Wykres 1. Ludność faktycznie zamieszkała w Gminie Góra w latach 2004-2014
Źródło: GUS/BDL
Wśród sołectw Gminy Góra najwięcej mieszkańców liczy Czernina – 829 osób. Następne pod
względem liczby ludności są sołectwa: Chróścina (560 osób), Stara Góra (492 osoby), Witoszyce
(477 osób), Glinka (469 osób) i Ślubów (457 osób). Z kolei do najmniejszych ze względu na liczbę
mieszkańców należą: Polanowo (38 osób), Wierzowice (42 osoby), Nowa Wioska (55 osób), Włodków
(59 osób) i Osetno Małe (75 osób).
Natomiast w mieście Góra najwięcej osób zamieszkuje ulice: osiedle Kazimierza Wielkiego
(1 425 osób), Głogowska (1 008 osób) i Piastów (945 osób). Najmniej mieszkańców liczą ulice: skwer
Chłopeckiego (1 osoba), Królowej Jadwigi (2 osoby), Witosa (2 osoby), Kosynierów (3 osoby), Cicha
(4 osoby), Jagiellonów (6 osób), Szkolna (6 osób), Staromiejska (6 osób), Sportowa (6 osób),
Chabrowa (7 osób) i Targowa (7 osób).
Na przestrzeni lat 2010-2015 największy ubytek ludności nastąpił w sołectwach: Wierzowice Małe
(-14,3%), Czernina Górna (-12,5%), Ryczeń (-13,3%), Ligota (-13,9%) i Strumienna (-11,3%). Liczba
ludności zmniejszyła się również w sołectwach: Borszyn Mały, Chróścina, Czernina Dolna, Glinka, Gola
Górowska, Grabowno, Kłoda Górowska, Nowa Wioska, Osetno Małe, Radosław, Rogów Górowski,
Strumyk, Sułków, Szedziec, Ślubów, Wierzowice Wielkie i Witoszyce. Z kolei wzrost liczby ludności
dotyczył sołectw: Łagiszyn (12,8%), Polanowo (8,6%), Zawieścice (7,2%), Stara Góra (5,6%),
Kruszyniec (5,3%), Osetno (4,7%), Bronów (4,1%), Włodków (3,5%), Brzeżany (3,2%), Sławęcice (3,2%)
i Jastrzębia (2,8%).
W przypadku miasta Góra, ulicami o najwyższym przyroście liczby mieszkańców w latach 2010-2015,
są: Wrzosowa (o 1600%), Platanowa (o 209,1%), Jagiellonów (o 100%), Staromłyńska (o 60%),
Dębowa (o 53,7%) i Sportowa (o 50%). Z kolei największy ubytek liczby ludności w latach 2010-2015
objął ulice: Staromiejską (-50%), Kosynierów (-40%), Słoneczną (-32%), Hirszfelda (-27,3%), Klonową
(-23,3%) i Dąbrówki (-20%).
21
Gmina Góra cechuje się stosunkowo niską gęstością zaludnienia, dodatkowo zmniejszającą się na
przestrzeni lat. W 2014 roku na 1 km2 powierzchni gminy przypadało 77 osób, a w 2010 roku było to
79 osób. Jedynie w powiecie górowskim gęstość zaludnienia jest niższa i wynosi 49 osób na 1 km2.
Pozostałe jednostki charakteryzuje znacznie wyższa gęstość zaludnienia, na poziomie 123 osób na
1 km2 kraju i 146 osób na 1 km2 Dolnego Śląska. Również obszar miejski gminy (902 osoby/1 km2)
cechuje się niższą gęstością niż obszary miejskie województwa (913 osób/km2) czy kraju (1 074
osób/km2).
Tabela 1. Ludność na 1 km2 w latach 2010-2014
ludność na 1 km2
Jednostka terytorialna
POLSKA
2010
2011
2012
2013
2014
os oba
os oba
os oba
os oba
os oba
123
123
123
123
123
1 089
1 084
1 082
1 078
1 074
DOLNOŚLĄSKIE
146
146
146
146
146
DOLNOŚLĄSKIE - MIASTO
926
922
919
915
913
50
50
50
49
49
0
0
907
901
893
POLSKA - MIASTO
Powiat górowski
Powiat górowski - MIASTO
Góra
Góra - miasto
Góra - obszar wiejski
79
78
78
78
77
925
916
915
909
902
33
33
33
33
33
Źródło: GUS/BDL
Kobiety stanowią 51% mieszkańców gminy, przy czym większy jest ich udział w ludności miasta (52%)
niż obszarów wiejskich (49%). Nieznacznie wyższe odsetki kobiet w ogóle ludności występowały
w przypadku kraju (52%) czy Dolnego Śląska (52%). Na obszarach miejskich kraju i województwa
odsetek kobiet wzrastał do 53%.
Tabela 2. Odsetek kobiet w ludności faktycznie zamieszkałej w latach 2010-2014
odsetek kobiet w ludności ogółem
faktyczne miejsce zamieszkania
stan na 31 XII
kobiety
2010
2011
2012
2013
2014
%
%
%
%
%
POLSKA
52%
52%
52%
52%
52%
POLSKA - MIASTO
53%
53%
53%
53%
53%
DOLNOŚLĄSKIE
52%
52%
52%
52%
52%
53%
53%
53%
53%
53%
Powiat górowski
50%
50%
51%
51%
51%
51%
52%
52%
Góra
51%
51%
51%
51%
51%
Góra - miasto
52%
52%
52%
52%
52%
49%
49%
50%
50%
49%
Źródło: GUS/BDL
22
Dane za 2015 rok wskazują, iż udział kobiet w ogóle ludności wiejskiej gminy ukształtował się na
poziomie 50%. W 17 sołectwach odsetek kobiet przekraczał 50%, przy czym najwyższymi odsetkami
charakteryzowały się: Włodków Dolny (59,3%), Strumyk (57,4%), Czernina Górna (54,8%), Strumienna
(53,6%), Radosław (53,4%), Czernina (52,5%), Wierzowice Małe (52,4%) i Bronów (52%). Przewaga
kobiet w ogóle ludności dotyczyła również sołectw: Brzeżany, Szedziec, Glinka, Łagiszyn, Osetno
Małe, Stara Góra, Sułków, Wierzowice Wielkie i Witoszyce. Z kolei najmniejszy udział kobiet wśród
mieszkańców odnotowano w sołectwach: Borszyn Wielki (44,3%), Polanowo (44,7%), Nowa Wioska
(45,5%), Ryczeń (45,7%) i Rogów Górowski (46,1%).
W przypadku miasta Góra przewaga liczby kobiet nad liczbą mężczyzn wystąpiła wśród mieszkańców
43 ulic. W 2015 roku najbardziej sfeminizowanymi ulicami miasta okazały się: Cicha (75%),
Staromłyńska (66,8%), Staromiejska (66,7%), Kochanowskiego (62,5%), Hirszfelda (62,5%) i Klonowa
(60,9%). Natomiast ulicami, na których zamieszkuje najmniej kobiet (w stosunku do ogólnej liczby
zameldowanych osób), są: Targowa (28,6%), Sportowa (33,3%), Kosynierów (33,3%) i Madalińskiego
(36,4%). Ponadto przewaga mężczyzn występowała wśród ludności zamieszkałej na ulicach:
Bohaterów Westerplatte, Cisowej, Dębowej, Iwaszkiewicza, Jodłowej, Korczaka, Łąkowej,
Mickiewicza, osiedlu Zacisze, Paderewskiego, Platanowej, Przylesie, Sosnowej, Ściegiennego,
Świętosławy, Wawrzeckiego, Wolności, Zamenhoffa, Żeromskiego, Bukowej, Chabrowej,
Narutowicza, Rumiankowej i Batorego (łącznie 28 ulic).
Większy odsetek kobiet w ogóle ludności znajduje swoje potwierdzenie w wartościach
współczynnika feminizacji, tj. liczby kobiet przypadających na 100 mężczyzn. W Gminie Góra wynosił
on 103 i był niższy niż średnia krajowa (107) i wojewódzka (108). Obszary miejskie są bardziej
sfeminizowane niż tereny wiejskie. Na 100 mieszkańców miasta Góra przypada 107 kobiet, tj. mniej
niż ma to miejsce w miastach kraju czy Dolnego Śląska (po 111 kobiet na 100 mężczyzn). Najniższy
współczynnik feminizacji występuje na obszarach wiejskich gminy – utrzymuje się na poziomie 98
kobiet na 100 mężczyzn.
Tabela 3. Współczynnik feminizacji ogółem w latach 2010-2014
współczynnik feminizacji ogółem
2010
2011
2012
2013
2014
os oba
os oba
os oba
os oba
os oba
POLSKA
107
107
107
107
107
POLSKA - MIASTO
111
111
111
111
111
DOLNOŚLĄSKIE
108
108
108
108
108
111
111
111
111
111
Powiat górowski
102
102
102
102
102
0
0
106
106
106
Góra
103
103
104
104
103
Góra - miasto
107
107
107
108
107
98
98
99
98
98
Źródło: GUS/BDL
Oprócz wykazanego powyżej ubytku ludności, Gmina Góra doświadcza również zjawiska starzenia się
społeczeństwa. Na przestrzeni lat 2010-2014 wystąpiły jednocześnie trzy procesy, warunkujące
zmiany struktury społeczeństwa w gminie:
•
wzrost odsetka ludności w wieku poprodukcyjnym – udział tej grupy w ogóle ludności gminy
zwiększył się o 3,2%, z 14,7% do 17,9%,
23
•
spadek odsetka ludności w wieku produkcyjnym – udział tej grupy w ogóle ludności gminy
zmniejszył się o 1,3%, z 64,5% do 63,2%,
•
spadek odsetka ludności w wieku przedprodukcyjnym – udział tej grupy w ogóle ludności
gminy zmniejszył się o 1,9%, z 20,8% do 18,9%.
Wykres 2. Struktura ludności według ekonomicznych grup wieku w Gminie Góra w latach
2010-2014
Źródło: GUS/BDL
Na terenie miasta Góra procesy starzenia się społeczeństwa są bardziej zaawansowane. Ludność
w wieku poprodukcyjnym stanowiła w 2014 roku 19% mieszkańców miasta, a w porównaniu do 2010
roku odsetek ten wzrósł o 4%. Należy zwrócić uwagę, że od 2013 roku odsetek ludności w wieku
poprodukcyjnym w mieście jest wyższy niż odsetek ludności w wieku przedprodukcyjnym. Dzieci
i młodzież do 17 lat włącznie stanowiły w 2013 roku 17,7% mieszkańców miasta, a w 2014 roku udział
ten spadł do 17,4%.
24
Wykres 3. Struktura ludności według ekonomicznych grup wieku w mieście Góra w latach
2010-2014
Źródło: GUS/BDL
Poszczególne ulice miasta Góra cechują się znacznie zróżnicowaną liczbą ludności według
ekonomicznych grup wieku. Odsetki ludności w wieku przedprodukcyjnym wahają się od 0%
(w przypadku ulic, gdzie dzieci i młodzież do lat 17 w ogóle nie zamieszkiwały, np. Szkolna, Witosa,
Cicha, Królowej Jadwigi, skwer Chłopeckiego) do 42%. Największy udział ludności w wieku
przedprodukcyjnym w ogóle ludności, 25% i powyżej, występuje na ulicach: Batorego (42%),
Platanowej (38%), Staromłyńskiej (38%), Kosynierów (33%), Jagiellonów (33%), Sportowej (33%),
Jarzębinowej (32%), Dąbrówki (32%), Wrzosowej (31%), Chabrowej (29%), Bukowej (29%), Małej
(29%), 11 listopada (27%), Bojowników o Wolność i Demokrację (26%), Świętosławy (25%), Sosnowej
(25%) i Dąbrowskiego (25%). Pomijając ulice, na których nie odnotowano mieszkańców w wieku do
17 lat, najniższym odsetkiem ludności w wieku przedprodukcyjnym charakteryzowały się ulice:
Hirszfelda (4%), Wawrzecka (6%), osiedle Zacisze (6%), Przylesie (6%) i Słowackiego (9%).
Równie duży rozrzut dotyczył odsetka ludności w wieku poprodukcyjnym zamieszkałej na
poszczególnych ulicach miasta Góra. Przyjmował on wartości od 0% do 50%. Ulicami, na których
w 2015 roku w ogóle nie odnotowano mieszkańców mających więcej niż 65 lat, są ulice: Jagiellonów,
Kosynierów, Szkolna, Targowa, Witosa, Chabrowa, Cicha, Madalińskiego, Królowej Jadwigi,
Rumiankowa, skwer Chłopeckiego i Batorego. Bardzo niskim udziałem osób w wieku poprodukcyjnym
w ogóle ludności charakteryzowały się ulice: Dąbrówki (1%), Paderewskiego (2%), osiedle Mieszka I,
Świętosławy (5%), Wrzosowa (6%), Bukowa (6%), Platanowa (6%), Staromłyńska (6%), Lipowa (7%),
Narutowicza (9%), 11 listopada (9%), Jodłowa (9%) i Racławicka (10%). Sytuacja odwrotna, tj. bardzo
wysoki odsetek ludności mającej więcej niż 65 lat w ogóle zameldowanych, dotyczyła szczególnie
wyraźnie ulic: Staromiejskiej (50%), Konarskiego (36%), Sikorskiego (35%) i Kochanowskiego (31%).
Ludność w wieku poprodukcyjnym stanowiła także ponad 20% mieszkańców ulic: Armii Krajowej,
Armii Polskiej, Bohaterów Westerplatte, Bojowników o Wolność i Demokrację, Cisowej, Głogowskiej,
Hawrysza, Hirszfelda, Iwaszkiewicza, Konopnickiej, Korczaka, Kościuszki, Matejki, Poznańskiej,
Przylesie, Reymonta, Sienkiewicza, Słowackiego i Zamenhoffa.
Ulicami miasta Góra z najwyższymi odsetkami ludności w wieku produkcyjnym w 2015 roku były:
Szkolna (100%), Witosa (100%), Cicha (100%), Królowej Jadwigi (100%), skwer Chłopeckiego (100%),
25
Targowa (86%), Madalińskiego (82%), Racławicka (81%), osiedle Mieszka I (81%) i Rumiankowa (80%).
Z kolei najmniejszym udziałem mieszkańców w wieku produkcyjnym cechowały się ulice:
Staromiejska (33%) i Sienkiewicza (49%), a także Armii Polskiej, Bojowników o Wolność i Demokrację,
Dąbrowskiego, Iwaszkiewicza, Jarzębinowa, Kochanowskiego, Konarskiego, Konopnickiej, Matejki,
Mała, Platanowa, Poznańska, Sikorskiego, Sosnowa, Sportowa, Staromłyńska i Batorego. Na tych
ulicach odsetek ludności w wieku 18-65 lat nie przekraczał 60%.
W przypadku obszarów wiejskich gminy również następuje zmiana struktury ludności według
ekonomicznych grup wieku. W 2014 roku co piąty mieszkaniec górowskich wsi miał nie więcej niż 17
lat – udział ludności w wieku przedprodukcyjnym wynosił 21% i był o 2,3% niższy niż w 2010 roku.
Odsetek ludności w wieku produkcyjnym na obszarach wiejskich utrzymywał się przez cały
analizowany okres na stabilnym poziomie (62,6%), natomiast odsetek ludności w wieku
poprodukcyjnym wzrósł z 14,3% do 16,3%.
Wykres 4. Struktura ludności według ekonomicznych grup wieku na obszarze wiejskim Gminy
Góra w latach 2010-2014
Źródło: GUS/BDL
Na podstawie danych dotyczących liczby zameldowanych (stan na dzień 31.12.2015 roku) określono
odsetek ludności w wieku przedprodukcyjnym i poprodukcyjnym w poszczególnych sołectwach
Gminy Góra. Udział dzieci i młodzieży do 17 lat w ogóle zameldowanej ludności okazał się mocno
zróżnicowany, przyjmując wartości od 12% do 28%. Najwyższe odsetki ludności w wieku
przedprodukcyjnym są udziałem sołectw: Zawieścice (28%), Nowa Wioska (27%), Strumyk (26%),
Polanowo (26%), Włodków Dolny (25%), Szedziec (25%) i Stara Góra (25%). Natomiast dzieci
i młodzież do 17 lat stanowiły w 2015 roku mniej niż 20% ludności 10 sołectw. Były to: Wierzowice
Małe (12%), Rogów Górowski (15%), Radosław (17%), Borszyn Mały (18%), Ryczeń (19%), Ligota
(19%), Kruszyniec (19%), Glinka (19%) i Borszyn Wielki (19%).
W przypadku ludności w wieku poprodukcyjnym najmniejszy udział w ogóle zameldowanych, poniżej
10%, dotyczył sołectw: Polanowo (5% ludności stanowiły osoby mające więcej niż 65 lat), Wierzowice
Małe (7%), Łagiszyn (9,8%) i Brzeżany (9,9%). Natomiast najwięcej osób starszych, w wieku powyżej
26
65 lat, odnotowano wśród mieszkańców: Strumiennej (23%), Kruszyńca (22%) i Goli Górowskiej
(21%).
Sołectwa gminy znacznie różnią się między sobą także w przypadku odsetka ludności w wieku
produkcyjnym - waha się on od 56% do 81%. Największy udział mieszkańców w wieku 18-65 lat
dotyczy sołectwa Wierzowice Małe (aż 81%), wysoki jest także w sołectwach Rogów Górowski (74%),
Borszyn Mały i Borszyn Wielki (po 70%). Na przeciwnym biegunie znajdowało się sołectwo Nowa
Wioska, gdzie ludność w wieku produkcyjnym stanowiła jedynie 56% mieszkańców. Nieznacznie
wyższy odsetek ludności w wieku 18-65 lat wystąpił w sołectwach Gola Górowska i Strumienna (po
57%).
Na tle innych jednostek administracyjnych Gmina Góra charakteryzowała się dość wysokim udziałem
ludności w wieku przedprodukcyjnym w ogóle mieszkańców. W gminie wynosił on w 2014 roku
18,9%, podczas gdy w skali kraju ukształtował się na poziomie 18%, a w skali województwa
dolnośląskiego – 16,8%. Jedynie w powiecie górowskim odsetek ten był wyższy i wynosił 19,4%.
Jednak biorąc pod uwagę tempo, w jakim postępował proces ubywania dzieci i młodzieży, sytuacja
gminy okazuje się trudniejsza. We wszystkich jednostkach administracyjnych udział ludności w wieku
przedprodukcyjnym w latach 2010-2014 spadał. O ile jednak w przypadku kraju odsetek ludności
w wieku przedprodukcyjnym zmniejszył się w tym okresie o 0,8%, a w skali województwa o 0,6%, to
w przypadku gminy – udział dzieci i młodzieży w ogóle zmniejszył się o 1,9%, w tym o 1,9% w mieście
i o 2,2% na obszarach wiejskich.
Tabela 4. Odsetek ludności w wieku przedprodukcyjnym w ogóle ludności w latach 2010-2014
ludność w wieku przedprodukcyjnym do ogółu ludności
2010
2011
2012
2013
2014
%
%
%
%
%
POLSKA
18,8
18,5
18,3
18,2
18,0
POLSKA - MIASTO
17,1
16,9
16,8
16,7
16,6
DOLNOŚLĄSKIE
17,4
17,2
17,0
16,9
16,8
16,1
16,0
15,8
15,7
15,8
Powiat górowski
21,1
20,8
20,4
19,6
19,4
18,9
18,3
18,0
Góra
20,8
20,4
19,9
19,1
18,9
Góra - miasto
19,3
18,8
18,4
17,7
17,4
23,2
22,8
22,1
21,3
21,0
Źródło: GUS/BDL
Podobnie przedstawiała się sytuacja dotycząca udziału ludności w wieku poprodukcyjnym w ogóle
ludności – o ile Gmina Góra charakteryzowała się relatywnie niższym odsetkiem starszych
mieszkańców (17,9%) niż wynosiła średnia wojewódzka (19,7%) czy krajowa (19%), to tempo zmian
w gminie było szybsze niż w innych jednostkach. Odsetek ludności w wieku poprodukcyjnym
w gminie wzrósł w latach 2010-2014 o 3,2% (w tym o 4% w mieście), natomiast w kraju odsetek
zwiększył się o 2,2%, a w województwie – o 2,8%.
27
Tabela 5. Odsetek ludności w wieku poprodukcyjnym w ogóle ludności w latach 2010-2014
ludność w wieku poprodukcyjnym do ogółu ludności
2010
2011
2012
2013
2014
%
%
%
%
%
POLSKA
16,8
17,3
17,8
18,4
19,0
POLSKA - MIASTO
17,6
18,3
19,0
19,8
20,6
DOLNOŚLĄSKIE
16,9
17,5
18,2
19,0
19,7
18,2
18,9
19,8
20,6
21,4
Powiat górowski
14,9
15,6
16,0
16,7
17,4
0,0
0,0
16,6
17,6
18,6
Góra
14,7
15,5
16,3
17,1
17,9
Góra - miasto
15,0
16,1
16,9
18,0
19,0
14,3
14,7
15,3
15,8
16,3
Źródło: GUS/BDL
Ocenę sytuacji demograficznej uzupełniają wskaźniki obciążenia demograficznego. Pierwszy z nich
określa liczbę osób w wieku nieprodukcyjnym przypadającą na 100 osób w wieku produkcyjnym.
W przypadku Gminy Góra, na 100 osób w wieku produkcyjnym przypadało 58,2 osób w wieku
przedprodukcyjnym i poprodukcyjnym. Dla województwa wskaźnik przyjmował wartość niższą (57,5),
natomiast dla kraju i powiatu górowskiego – nieznacznie wyższą (odpowiednio 58,8 i 58,3).
Drugi ze wskaźników określa, ile osób w wieku poprodukcyjnym przypada na 100 osób w wieku
przedprodukcyjnym. W przypadku tego wskaźnika sytuacja w gminie i powiecie wyróżnia się
pozytywnie na tle kraju i województwa. Na 100 dzieci i młodzieży do lat 17 w gminie przypadało 95,1
osób starszych (w wieku poprodukcyjnym), podczas gdy średnia dla Polski wynosiła 105,2 osób
w wieku poprodukcyjnym na 100 osób w wieku przedprodukcyjnym, a średnia dla Dolnego Śląska
– aż 117,4 osób.
Trzeci ze wskaźników określa liczbę osób w wieku poprodukcyjnym przypadającą na 100 osób
w wieku produkcyjnym. W tym przypadku Gmina Góra charakteryzuje się relatywnie najlepszą
sytuacją. W 2014 roku na 100 mieszkańców gminy w wieku produkcyjnym przypadało 28,4 osób
w wieku poprodukcyjnym, natomiast w skali kraju było to 30,2 osoby, a w skali województwa
– 31 osób. Charakterystyczne jest, iż na obszarach miejskich wskaźnik przyjmował wartości wyższe od
średniej – w przypadku miasta Góra było to 29,9 osób w wieku poprodukcyjnym na 100 osób w wieku
produkcyjnym, podczas gdy dla obszarów miejskich kraju wskaźnik osiągał poziom 32,8 osób, a dla
obszarów miast Dolnego Śląska – 34,1 osób.
28
Tabela 6. Wskaźniki obciążenia demograficznego w 2014 roku
ludność w wieku
ludność w wieku
ludność w wieku
nieprodukcyjnym na poprodukcyjnym na poprodukcyjnym na
100 osób w wieku 100 osób w wieku
100 osób w wieku
produkcyjnym
przedprodukcyjnym
produkcyjnym
2014
2014
2014
os oba
os oba
os oba
POLSKA
58,8
105,2
30,2
POLSKA - MIASTO
59,4
123,1
32,8
DOLNOŚLĄSKIE
57,5
117,4
31,0
59,2
136,3
34,1
Powiat górowski
58,3
90,1
27,6
57,8
103,3
29,4
Góra
58,2
95,1
28,4
Góra - miasto
57,3
109,1
29,9
59,7
77,7
26,1
Źródło: GUS/BDL
W 2014 roku na terenie gminy urodziło się 226 dzieci i odnotowano zgon 185 mieszkańców.
Przewaga urodzeń nad zgonami pozwoliła osiągnąć dodatni przyrost naturalny, zarówno na
obszarach wiejskich gminy, jak i w mieście. Maksymalna liczba urodzeń w gminie wystąpiła w 2010
roku, gdy na świat przyszło 245 dzieci, natomiast w latach kolejnych utrzymywała na poziomie
ok. 190 rocznie. Dopiero w 2014 roku nastąpił wzrost do wskazanych powyżej 226 urodzeń.
W przypadku zgonów maksymalną wartość odnotowano w 2013 roku, gdy zmarło 195 mieszkańców
gminy, w pozostałych latach liczba zgonów oscylowała wokół ok. 186 rocznie. Fluktuacje liczby
urodzeń i zgonów w gminie przyczyniały się zmian wartości przyrostu naturalnego. Przez większość
czasu był on dodatni (najwyższy w 2010 i 2014 roku), jedynie w 2013 roku przyjął wartość ujemną
(-9). Ujemny przyrost naturalny wystąpił również w mieście Góra w latach 2011 (-3) i 2013 (-16) oraz
na obszarze wiejskim w 2012 roku (-9).
Tabela 7. Ruch naturalny w Gminie Góra w latach 2010-2014
2010
2011
2012
2013
2014
urodzenia żywe
Góra
245
188
192
186
226
Góra - miasto
136
101
117
96
126
109
87
75
zgony
90
100
Góra
186
187
187
195
185
Góra - miasto
103
104
103
112
105
83
80
41
83
Góra
59
1
5
-9
Góra - miasto
33
-3
14
-16
21
26
4
-9
7
20
83
84
przyrost naturalny
Źródło: GUS/BDL
29
Gmina Góra charakteryzowała się wysokim poziomem wskaźnika urodzeń żywych na 1000 ludności.
W 2014 roku wynosił on 10,9, a na obszarach wiejskich gminy wzrastał do 12,1. W powiecie
górowskim na 1000 ludności urodziło się 10,6 dzieci, natomiast w kraju było to 9,7 dzieci, zaś na
Dolnym Śląsku – 9,3 dzieci. Również obszar miejski gminy (10,2) cechował się wyższymi wartościami
wskaźnika urodzeń żywych na 1000 mieszkańców w porównaniu do obszarów miejskich powiatu
(9,8), województwa (9,1) oraz kraju (9,4).
Tabela 8. Urodzenia żywe na 1000 ludności w latach 2010-2014
urodzenia żywe na 1000 ludności
2010
2011
2012
2013
2014
-
-
-
-
-
POLSKA
10,7
10,1
10,0
9,6
9,7
POLSKA - MIASTO
10,3
9,6
9,6
9,2
9,4
DOLNOŚLĄSKIE
10,1
9,5
9,3
8,9
9,3
Powiat górowski
9,8
9,2
9,0
8,7
9,1
11,6
10,4
10,4
9,3
10,6
9,3
8,2
9,8
9,0
9,2
9,0
10,9
Góra
11,7
Góra - miasto
10,8
8,0
9,4
7,7
10,2
13,0
10,4
9,0
10,9
12,1
Źródło: GUS/BDL
W przypadku wskaźnika zgonów na 1000 ludności w gminie osiągano wartości niższe niż
w pozostałych jednostkach, co jest tendencją pozytywną. W 2014 roku na 1000 mieszkańców gminy
przypadało 8,96 zgonów. Wyższe okazały się wartości dla powiatu (9,22 zgony na 1000 ludności),
kraju (9,78 zgonów) i województwa (10,28 zgonów). W przypadku samej Gminy Góra, przez cały
okres między 2010 a 2014 rokiem wskaźnik zgonów na 1000 mieszkańców przyjmował wyższe
wartości dla obszarów wiejskich niż dla miasta.
Tabela 9. Zgony na 1000 ludności w latach 2010-2014
zgony na 1000 ludności
2010
2011
2012
2013
2014
-
-
-
-
-
POLSKA
9,83
9,75
9,99
10,06
9,78
POLSKA - MIASTO
9,71
9,64
9,97
10,09
9,88
DOLNOŚLĄSKIE
10,19
10,08
10,44
10,48
10,28
10,32
10,25
10,63
10,77
10,60
Powiat górowski
10,09
9,53
9,73
10,06
9,22
8,81
9,51
9,31
8,98
9,42
8,96
Góra
8,86
8,93
Góra - miasto
8,16
8,28
8,23
9,01
8,50
9,92
9,90
10,11
10,04
9,66
Źródło: GUS/BDL
Na tle analizowanych jednostek administracyjnych Gmina Góra wyróżniała się stosunkowo wysokim
przyrostem naturalnym na 1000 ludności – wyższym niż wynosiła średnia krajowa czy wojewódzka.
30
W 2014 roku wskaźnik dla gminy przyjął wartość 2,0, przy czym na obszarach wiejskich (2,4) był
wyższy niż w mieście (1,7). W tym samym czasie w skali kraju przyrost naturalny na 1000 ludności
wynosił 0,0, w skali województwa był ujemny (podobnie jak przez cały okres między 2010 a 2014
rokiem), a w przypadku powiatu dodatni na poziomie 1,4. Natomiast ujemny przyrost naturalny na
1000 mieszkańców Gminy Góra wystąpił jedynie w 2013 roku (-0,4), ale ujemne wartości były w tym
roku charakterystyczne dla wszystkich jednostek administracyjnych.
Tabela 10. Przyrost naturalny na 1000 ludności w latach 2010-2014
przyrost naturalny na 1000 ludności
POLSKA
POLSKA - MIASTO
2010
2011
2012
2013
2014
-
-
-
-
-
0,9
0,3
0,0
-0,5
0,0
0,6
0,0
-0,4
-0,9
-0,5
DOLNOŚLĄSKIE
-0,1
-0,6
-1,1
-1,6
-0,9
-0,5
-1,0
-1,6
-2,1
-1,5
1,5
0,8
0,7
-0,7
1,4
0,5
-1,3
0,5
Góra
2,8
0,0
0,2
-0,4
2,0
Góra - miasto
2,6
-0,2
1,1
-1,3
1,7
3,1
0,5
-1,1
0,8
2,4
Powiat górowski
Źródło: GUS/BDL
W 2014 roku na terenie gminy zawarto 103 małżeństwa, w tym 54 w mieście (52,4% ogółu) i 49 na
obszarach wiejskich (47,6%). Liczba zawieranych małżeństw podlegała rokrocznym zmianom.
Maksymalną liczbę, 122 małżeństw, odnotowano w 2010 roku, natomiast minimalną, 90 małżeństw,
w 2011 roku.
Wykres 5. Małżeństwa zawarte w Gminie Góra w latach 2010-2014
Źródło: GUS/BDL
W przeliczeniu na 1000 mieszkańców, w Gminie Góra w 2014 roku zawarto 5 małżeństw, przy czym
na obszarach wiejskich było ich więcej (5,9) niż w mieście (4,4). W powiecie górowskim (5,3) wskaźnik
31
przyjmował wartość nieznacznie wyższą niż w gminie, natomiast w kraju (4,9) i województwie (4,7)
niższą.
Tabela 11. Małżeństwa zawarte na 1000 mieszkańców w latach 2010-2014
małżeństwa zawarte na 1000 mieszkańców
2010
2011
2012
2013
2014
-
-
-
-
-
POLSKA
5,9
5,4
5,3
4,7
4,9
POLSKA - MIASTO
5,9
5,2
5,1
4,5
4,7
DOLNOŚLĄSKIE
5,6
5,2
5,2
4,4
4,7
5,7
5,2
5,1
4,4
4,6
Powiat górowski
5,6
5,5
5,6
5,3
5,3
5,2
5,4
4,6
Góra
5,8
4,7
5,1
5,4
5,0
Góra - miasto
5,1
4,8
5,0
5,2
4,4
6,8
4,7
5,2
5,6
5,9
Źródło: GUS/BDL
Dane dotyczące migracji, tj. zameldowań i wymeldowań, pozwalają stwierdzić, iż z Gminy Góra więcej
osób wyjeżdża niż do niej przyjeżdża. Ujemne saldo migracji występowało zarówno w mieście, jak i na
obszarach wiejskich gminy. Największą różnicę między liczbą wyjeżdżających i przyjeżdzających
odnotowano w 2011 roku (-156 osób), w roku następnym saldo migracji zmniejszyło się (-67), ale od
2012 roku ponownie spadało, do poziomu -144 osób w 2014 roku.
Wykres 6. Saldo migracji w Gminie Góra w latach 2010-2014
Źródło: GUS/BDL
W przeliczeniu na 1000 mieszkańców gminę cechuje najniższe saldo migracji spośród wszystkich
analizowanych jednostek administracyjnych. Przez cały okres między 2010 a 2014 rokiem saldo
migracji na 1000 ludności gminy było ujemne, przy czym wahało się ono od -1,7 (2010 rok) do -7,4
(2011 rok). W 2014 roku saldo migracji na 1000 osób w Gminie Góra wynosiło -7, w tym dla miasta
przyjęło wartość -8,7, a dla obszarów wiejskich -4,5. Tymczasem w kraju w latach 2010-2014
32
utrzymywało się minimalnie ujemne saldo migracji na 1000 osób (najniższa wartość, -0,5, wystąpiła
w 2013 roku), a w województwie – minimalnie dodatnie (najwyższa wartość, 0,5, wystąpiła w 2010
roku).
Tabela 12. Saldo migracji na 1000 osób w latach 2010-2014
saldo migracji na 1000 osób
ogółem
2010
2011
2012
2013
2014
os oba
osoba
osoba
os oba
os oba
POLSKA
-0,1
-0,1
-0,2
-0,5
-0,4
POLSKA - MIASTO
-2,1
-1,9
-1,7
-2,2
-1,8
0,5
0,4
0,3
0,0
0,2
-1,9
-1,8
-1,7
-2,0
-1,6
Powiat górowski
-3,1
-4,0
DOLNOŚLĄSKIE
-4,0
-5,1
-5,8
-1,9
-4,0
-8,3
Góra
-1,7
-7,4
-3,2
-4,3
-7,0
Góra - miasto
-3,2
-9,6
-2,5
-5,1
-8,7
0,6
-4,2
-4,3
-2,9
-4,5
Źródło: GUS/BDL
Saldo migracji zagranicznych na 1000 osób w latach 2010-2014 przyjmowało w większości wartości
ujemne. W przypadku gminy dodatnie saldo migracji (na poziomie 0,08) wystąpiło jedynie w mieście
Góra w latach 2011 i 2012, natomiast w pozostałym okresie było ono ujemne. W 2014 roku wartość
salda migracji zagranicznych na 1000 osób w gminie wynosiła -0,44 i była wyższa niż średnia dla
powiatu górowskiego (-0,28) i całego kraju (-0,41), ale jednocześnie niższa niż wartość dla
województwa dolnośląskiego (-0,64).
Tabela 13. Saldo migracji zagranicznych na 1000 osób w latach 2010-2014
saldo migracji zagranicznych na 1000 osób
ogółem
2010
2011
2012
2013
2014
os oba
osoba
osoba
os oba
os oba
POLSKA
-0,05
-0,11
-0,17
-0,52
-0,41
POLSKA - MIASTO
-0,09
-0,16
-0,22
-0,60
-0,51
DOLNOŚLĄSKIE
-0,07
-0,17
-0,27
-0,81
-0,64
-0,05
-0,20
-0,29
-0,91
-0,70
Powiat górowski
-0,08
-0,49
-0,14
-0,80
-0,28
0,07
-0,66
-0,46
-0,19
-0,53
-0,44
Góra
Góra - miasto
0,00
-0,33
-0,08
0,08
0,08
-0,72
-0,65
0,00
-0,95
-0,60
-0,24
-0,12
Źródło: GUS/BDL
33
BEZROBOCIE
W dniu 31.12.2015 roku w rejestrach Powiatowego Urzędu Pracy w Górze pozostawało 1 408
mieszkańców Gminy Góra. Wśród nich znajdowało się 756 osób zamieszkałych w mieście (53,7%)
i 652 osoby zamieszkałe na obszarze wiejskim (46,3%). W porównaniu do 2010 roku liczba
bezrobotnych spadła o 26,1%, przy czym szybsze tempo spadku charakteryzowało miasto (o 28,4%)
niż obszary wiejskie gminy (o 23,1%).
Wykres 7. Bezrobotni ogółem w Gminie Góra w latach 2010-2015
Źródło: GUS/BDL i Powiatowy Urząd Pracy w Górze
Wśród sołectw Gminy Góra największa liczba zarejestrowanych bezrobotnych zamieszkiwała w 2015
roku w Czerninie (66 osób, tj. 10,1% bezrobotnych z obszarów wiejskich), znaczny był również udział
bezrobotnych mieszkających w Kłodzie Górowskiej (44 osób, tj. 6,7% bezrobotnych z obszarów
wiejskich), Osetnie (42 osoby, tj. 6,4%), Witoszycach (41 osób, tj. 6,3%) i Ślubowie (41 osób, tj. 6,1%).
W przypadku miasta Góra największa liczba bezrobotnych zamieszkiwała w 2015 roku na ulicach:
osiedle Kazimierza Wielkiego (78 osób, tj. 10,3% bezrobotnych z terenu gminy), Głogowskiej
(64 osoby, tj. 8,5% bezrobotnych z terenu miasta), Piastów (55 osób, tj. 7,3%) i Podwale (48 osób,
tj. 6,3%).
W latach 2010-2015 obserwowano spadek liczby zarejestrowanych osób bezrobotnych niemal we
wszystkich sołectwach Gminy Góra. Choć zjawisko to dotyczyło łącznie 30 sołectw, największa
dynamika spadku wystąpiła w Polanowie (-66,7%), Łagiszynie (-50%), Borszynie Małym (-53,8%),
Sułkowie (-47,1%), Czerninie Górnej (-42,9%) i Szedźcu (-42,1%). W przypadku sołectw Borszyn Wielki
i Czernina Dolna liczba bezrobotnych w 2015 roku była taka sama jak w 2010 roku, natomiast
w trzech przypadkach: Grabowna, Radosławia i Słąwęcic obserwowany był wzrost liczby
zarejestrowanych bezrobotnych – odpowiednio o 21,4%, 13,3% i 7,4%.
Również w przypadku większości ulic miasta Góra liczba zarejestrowanych bezrobotnych uległa
w 2015 roku zmniejszeniu w porównaniu z 2010 rokiem. Najwyższe spadki wystąpiły na ulicach:
Chopina (-100%), Cisowej (-100%), Klonowej (-100%), Sportowej (-100%), Szkolnej (-100%), Zaułek
(-100%), Świętosławy (-76,9%), Mickiewicza (-75%) i Leśnej (-66,7%). Z kolei wzrost dotyczył liczby
bezrobotnych zamieszkałych na ulicach: Jodłowej (300%), Hawrysza (200%), Błotnej (200%), Targowej
34
(200%), Słowackiego (100%), Reja (85,7%), Wrzosowej (66,7%), Zamenhoffa (28,6%), Przylesie (25%),
osiedle Mieszka I (22,2%), Zielonej (20%) i Podwale (4,3%).
Wśród bezrobotnych w Gminie Góra w 2015 roku 55,5% stanowiły kobiety, 57,1% osoby długotrwale
bezrobotne, 30,8% osoby bez kwalifikacji zawodowych, a 20,7% osoby bez doświadczenia
zawodowego. Na obszarze wiejskim gminy udział bezrobotnych z powyższych kategorii w ogóle
zarejestrowanych był wyższy niż średnia gmina – odsetek kobiet w ogóle bezrobotnych z obszaru
wiejskiego wynosił 58,9% (w mieście 52,5%), długotrwale bezrobotnych – 59,4% (w mieście 55,2%),
bezrobotnych bez kwalifikacji – 33,9% (w mieście 28,2%), a bezrobotnych bez doświadczenia
zawodowego – 24,7% (w mieście 17,2%).
Liczebność wszystkich analizowanych kategorii bezrobotnych na przestrzeni lat 2010-2015 uległa
zmniejszeniu, co uwarunkowane było ogólnym spadkiem liczby osób zarejestrowanych jako
bezrobotne. W porównaniu do stanu w grudniu 2010 roku liczba bezrobotnych w gminie zmniejszyła
się o 26,1%, przy czym liczba zarejestrowanych bezrobotnych kobiet spadła o 17,2%, mężczyzn
o 34,8%, długotrwale bezrobotnych o 34,8%, bezrobotnych bez kwalifikacji o 10,1%, natomiast
bezrobotnych bez doświadczenia zawodowego o 33,3%. Warto jednak zwrócić uwagę na dwie
kwestie: udział osób długotrwale bezrobotnych oraz udział kobiet. W przypadku bezrobotnych
długotrwale ich udział w ogóle zarejestrowanych wzrósł w gminie z 51,1% w 2010 roku do 57,1%
w 2015 roku. W mieście Góra udział długotrwale bezrobotnych zwiększył się z 50% do 55,2%,
natomiast na obszarach wiejskich – z 52,4% do 59,4%.
W przypadku bezrobotnych kobiet ich udział w ogóle osób zarejestrowanych jako bezrobotne
w gminie zwiększył się z 49,5% w 2010 roku do 55,5% w 2015 roku. Szczególnie istotna zmiana
dokonała się na obszarach wiejskich gminy, gdzie w 2010 roku kobiety stanowiły 49,8%
bezrobotnych, natomiast w 2015 roku ich odsetek wynosił już 58,9%.
Tabela 14. Bezrobotni w Gminie Góra w latach 2010-2015
2010
ogółem
kobi ety
mężczyźni
długotrwa le
bezrobotni
bez
kwal i fi ka cji
bez
doś wi adczenia
za wodowego
Góra
1 904
Góra - miasto
1 056
521
535
528
228
225
848
422
426
2015
444
255
211
Góra
943
961
972
483
436
1 408
781
627
804
434
291
Góra - miasto
756
397
359
417
213
130
652
384
268
387
221
161
Źródło: Powiatowy Urząd Pracy w Górze
W 2015 roku wśród 35 sołectw Gminy Góra w 27 przypadkach kobiety stanowiły ponad połowę
zarejestrowanych bezrobotnych. Najwyższe odsetki kobiet wśród bezrobotnych wystąpiły
w sołectwach: Zawieście (90%), Włodków Dolny (83%), Nowa Wioska (80%), Bronów (79%), Sułków
(78%), Kruszyniec (75%) i Stara Góra (72%). Przewaga kobiet występowała również w sołectwie
Wierzowice Małe, Rogów Górowski, Łagiszyn, Strumienna, Witoszyce, Sławęcice, Radosław, Osetno
Małe, Czernina Dolna, Osetno, Brzeżany, Ślubów, Czernina Górna, Czernina, Kłoda Górowska, Ryczeń,
Wierzowice Wielkie, Chróścina i Glinka (odsetki w tych sołectwach wahały się od 67% do 52%).
35
W przypadku miasta Góra ulicami o przewadze kobiet w ogóle zarejestrowanych bezrobotnych
w 2015 roku były: Bohaterów Westerplatte (100%), Brzozowa (100%), Wiosny Ludów (100%),
Bukowa (100%), Hirszfelda (100%), Jodłowa (100%), Kochanowskiego (100%), Leśna (100%),
Racławicka (100%), osiedle Zacisze (100%), Świętosławy (100%), Dąbrówki (80%), Przylesie (80%),
Wrzosowa (80%), Mała (80%), Dębowa (75%), osiedle Mieszka I (73%), Dworcowa (70%), Błotna
(67%), Konopnickiej (67%), Dunikowskiego (67%), Głowackiego (67%), Zielona (67%), Hawrysza (67%),
Plac Bolesława Chrobrego (65%), Tylna (63%), Podwale (63%), Piastów (58%), Piłsudskiego (58%),
Kwiatowa (56%), Lipowa (56%), Reymonta (56%) i Starogórska (53%).
Również w większości sołectw ponad połowę zarejestrowanych bezrobotnych w 2015 roku stanowiły
osoby bezrobotne długotrwale. Sytuacja taka dotyczyła 25 sołectw, przy czym najwyższy udział
długotrwale bezrobotnych w ogóle zarejestrowanych występował w: Polanowie (100%), Włodkowie
Dolnym (83,3%), Nowej Wiosce (80%), Osetnie Małym (71,4%), Jastrzębiej (70,6%) i Wierzowicach
Wielkich (70,4%).
Na terenie miasta najwyższymi odsetkami długotrwale bezrobotnych w ogóle zarejestrowanych
w 2015 roku charakteryzowały się ulice: Bohaterów Westerplatte (100%), Brzozowa (100%), Dębowa
(100%), Kochanowskiego (100%), Leśna (100%), Mickiewicza (100%), Paderewskiego (100%),
Świętosławy (100%), Dąbrowskiego (81,8%), Dunikowskiego (80%), Sosnowa (80%), Lipowa (77,8%),
Żeromskiego (76,9%), Wolności (75%) i Plac Bolesława Chrobrego (70,6%).
Wskazywany powyżej spadek liczby bezrobotnych w Gminie Góra w latach 2010-2015 przyczynił się
do spadku udziału bezrobotnych w ogólnej liczbie osób w wieku produkcyjnym. W 2010 roku udział
ten wynosił 14,1%, maksymalną wartość osiągnął w 2013 roku (14,7%), zaś w 2014 roku ukształtował
się na poziomie 11,5%. Nadal była to jednak wartość znacznie wyższa niż średnia dla kraju (7,5%) czy
województwa dolnośląskiego (6,6%). Jedynie w powiecie górowskim udział bezrobotnych w liczbie
osób w wieku produkcyjnym okazał się nieznacznie wyższy niż w Gminie Góra, osiągając poziom
11,8%.
Tabela 15. Udział bezrobotnych w liczbie osób w wieku produkcyjnym w latach 2010-2014
udział bezrobotnych w liczbie osób w wieku produkcyjnym
POLSKA
DOLNOŚLĄSKIE
2010
2011
2012
2013
2014
%
%
%
%
%
7,9
8,0
8,7
8,8
7,5
7,8
7,5
8,3
8,2
6,6
Powiat górowski
13,9
13,7
14,5
14,7
11,8
Góra
14,1
13,8
14,6
14,7
11,5
Źródło: GUS/BDL
Bezrobocie może być jedną z przyczyn korzystania z pomocy społecznej. W 2015 roku OPS w Górze
z powodu bezrobocia przyznał świadczenia 1 183 osobom, co stanowiło 67,3% ogółu osób, którym
przyznano świadczenia. Wśród osób otrzymujących świadczenia z tytułu bezrobocia znajdowało się
596 mieszkańców miasta Góra (50,4%) i 587 mieszkańców obszarów wiejskich (49,6%).
W porównaniu do 2010 roku liczba osób, którym przyznawane było świadczenie z powodu
bezrobocia w 2015 roku zmniejszyła się o 7,3%, w tym o 11,7% w mieście Góra i o 2,3% na obszarach
wiejskich. Mimo spadku liczbowego tej kategorii klientów OPS w Górze, udział w ogólnej liczbie osób,
36
którym przyznane zostały świadczenia, podlegał wzrostowi, z 63,6% w 2010 roku do 67,3% w 2015
roku. Odmienne tendencje wystąpiły jednak na różnych terenach gminy. W przypadku miasta Góra
odsetek osób pobierających świadczenia z powodu bezrobocia w ogólnej liczbie osób korzystających
z pomocy społecznej zmniejszył się z 64,9% do 61,6%. Natomiast na obszarach wiejskich gminy udział
osób otrzymujących pomoc z powodu bezrobocia wzrósł z 62,2% w 2010 roku do 75,2% w 2015 roku.
Tabela 16. Liczba osób, którym przyznano świadczenia z powodu bezrobocia w latach 20102015
2010
l i czba os ób
którym
przyzna no
ś wi a dczeni a
2015
l i czba os ób
którym
przyzna no
ś wi a dczeni a z
powodu
bezroboci a
l i czba os ób
którym
przyzna no
ś wi a dczeni a
l i czba os ób
którym
przyzna no
ś wi adczeni a z
powodu
bezroboci a
Góra
2 006
1 276
1 758
1 183
Góra - miasto
1 040
675
967
596
966
601
791
587
Źródło: Ośrodek Pomocy Społecznej w Górze
Liczba osób pobierających świadczenia z tytułu bezrobocia w poszczególnych sołectwach okazała się
zróżnicowana, wahała się od 0 (sołectwo Osetno Małe) do 82 osób (sołectwo Czernina).
W zdecydowanej większości sołectw Gminy Góra ponad połowa osób, którym przyznano świadczenia
z OPS, pobierała je z tytułu bezrobocia. Sytuacja tak dotyczyła 31 sołectw, przy czym najwyższy ich
udział występował w sołectwach: Grabowno (100%), Polanowo (100%), Sławęcice (100%),
Wierzowice Wielkie (95%), Kruszyniec (89%), Jastrzębia (87%), Kłoda Górowska (86%), Ligota (85%),
Bronów (84%), Brzeżany (83%), Czernina Dolna (83%) czy Radosław (80%), Wierzowice Małe (80%)
i Zawieścice (80%).
W przypadku 14 sołectw liczba osób pobierających świadczenia z tytułu bezrobocia w latach
2010-2015 wzrosła. Dotyczyło to Czerniny (17%), Czerniny Dolnej (41%), Czerniny Górnej (40%),
Glinki (55%), Goli Górowskiej, Jastrzębiej (13%), Kruszyńca (14%), Ligoty (35%), Polanowa (200%),
Rogowa Górowskiego (29%), Sławęcic (21%), Starej Góry (100%), Strumiennej (33%) i Włodkowa
Dolnego (133%). W pozostałych sołectwach liczba osób pobierających świadczenia z powodu
bezrobocia zmniejszyła się, przy czym dynamika spadku była bardzo zróżnicowana i wahała się od
-11% (Chróścina) do 100% (Osetno Małe).
Spośród ulic miasta Góra, największa liczba osób pobierających świadczenia pomocy społecznej
z tytułu bezrobocia zamieszkiwała na ulicach: Wrocławskiej (53 osoby), Głogowskiej (49 osób),
osiedlu Kazimierza Wielkiego (44 osoby), Starogórskiej (43 osoby) i Armii Krajowej (43 osoby).
W przypadku 16 ulic miasta liczba mieszkańców, którym przyznano świadczenia z powodu
bezrobocia, uległa w latach 2010-2015 wzrostowi. Dotyczyło to ulic: Sosnowej (300%), Zamenhoffa
(167%), Łąkowej (150%), Głowackiego (125%), Poznańskiej (61%), Wolności (50%), Dąbrówki (50%),
Lipowej (50%), Żeromskiego (42%), Dębowej (25%), Hawrysza (19%), Korczaka (19%), osiedle
Kazimierza Wielkiego (13%), Wrzosowej (11%), Piastów (4%) i Głogowskiej (2%). W pozostałych
przypadkach liczba osób otrzymujących świadczenia z pomocy społecznej z tytułu bezrobocia
zmniejszyła się lub pozostała na tym samym poziomie.
37
UBÓSTWO
Głównym realizatorem zadań z zakresu polityki społecznej na terenie Gminy Góra jest Ośrodek
Pomocy Społecznej w Górze. Siedziba OPS znajduje się przy ul. Poznańskiej 23 w Górze, a w ramach
swojej działalności OPS realizuje zadania wynikające z ustawy o pomocy społecznej, ale również
z innych aktów prawnych.
Gmina Góra jest podzielona na rejony opiekuńcze, w których swoje zadania realizują pracownicy
sekcji pomocy środowiskowej OPS w Górze. Podział występuje zarówno na terenie miasta, jak i na
obszarach wiejskich:
•
Rejon miejski:
1. Paderewskiego, Słoneczna, Osiedle Zacisze, Iwaszkiewicza, Starogórska, Reymonta,
Wiosny Ludów, Konopnickiej, Głogowska (nieparzyste), Sikorskiego, Reja,
Kochanowskiego, Dunikowskiego, Słowackiego, Konarskiego, Westerplatte,
Kwiatowa, Mickiewicza, Hirszfelda, Kościuszki, Sienkiewicza, Matejki
2. Zielona, Lipowa, Dworcowa, Poznańska, Łąkowa, Dębowa, Witosa, Sosnowa, Błotna,
Wrocławska, Świętosławy, Dąbrówki
3. Piłsudskiego, Zamenhofa, Żeromskiego, Przylesie, Armii Polskiej, Armii Krajowej,
Głowackiego, Ściegiennego, 11 listopada, Narutowicza, Wolności, Tylna,
Dąbrowskiego, Szkolna, Leśna, Targowa, Mała, Zaułek, Hawrysza, Cisowa, Brzozowa,
Jodłowa, Świerkowa, Leśna, Plac Chrobrego, Klonowa, Racławicka, Kosynierów
4. Osiedle Kazimierza Wielkiego, Piastów, Głogowska (parzyste), Korczaka, Mieszka,
Podwale
•
Rejon wiejski:
1. Osetno, Osetno Małe, Bronów, Kietlinek
2. Chróścina, Witoszyce, Brzeżany, Radosław, Laskowice, Łagiszyn, Nowa Wioska
3. Czernina, Czernina Dolna, Czernina Górna, Strumyk, Sułków, Żarki, Włodków Dolny
4. Ślubów, Wierzowice Małe i Wielkie, Grabowno, Zawieście, Rogów Górowski, Stara
Góra, Włodków Górny
5. Kłoda Górowska, Jastrzębia, Boruszyn Mały i Wielki, Sławęcice, Gola Górowska,
Ryczeń, Wieruszowie
6. Polanowo, Polanowie, Ułanka, Strumienna, Kruszynie, Ligota, Szedziec, Glinka1.
Instytucjami realizującymi zadania z zakresu pomocy społecznej w gminie są także: Gminna Komisja
Rozwiązywania Problemów Alkoholowych czy Zespół Interdyscyplinarny, ale również świetlice
środowiskowe, placówki oświatowe i służby zdrowia (poradnie odwykowe), poradnie psychologicznopedagogiczne, policja, sąd, prokuratura, kuratorzy sądowi, klub abstynencki, grupy AA i grupy
wsparcia czy organizacje pozarządowe.
W Gminie Góra cyklicznie opracowywane są dokumenty i programy, odnoszące się do działań
systemu pomocy społecznej. Wśród aktualnie obowiązujących dokumentów należy wymienić:
1
Za: http://www.opsgora.pl/bip (26.02.2016)
38
•
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Góra na lata 2013-2018,
•
Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Narkomanii dla Gminy
Góra na rok 2016,
•
Program współpracy Gminy Góra z organizacjami pozarządowymi oraz podmiotami
prowadzącymi działalność pożytku publicznego na rok 2016.
W 2015 roku OPS w Górze 1 758 osobom przyznał 149 179 świadczeń na łączną kwotę 4 780 686 zł.
W porównaniu do 2010 roku liczba osób, którym przyznano świadczenia pomocy społecznej, zmalała
w gminie o 12,4%, a liczba przyznanych świadczeń o 14,2% Mimo tendencji spadkowej w zakresie
liczby udzielanych świadczeń, ich wysokość wzrosła – kwota wypłaconych świadczeń w 2015 roku
była o 13,1% wyższa niż w 2010 roku.
Tabela 17. Świadczenia przyznane przez OPS w Górze w latach 2010-2015
2010
Góra
l iczba
ś wia dczeń
kwota
ś wi adczeń (zł)
2015
l iczba os ób,
którym
przyzna no
ś wia dczenia
l iczba
ś wi adczeń
kwota
ś wi adczeń (zł)
li czba os ób,
którym
przyznano
ś wi adczeni a
173 838
4 227 326
2 006
149 179
4 780 686
1 758
Góra - miasto
88 748
2 187 292
1 040
86 877
2 486 868
967
85 090
2 040 033
966
62 302
2 293 818
791
Świadczenia z pomocy społecznej częściej przyznawane są mieszkańcom miasta niż obszarów
wiejskich. W 2015 roku skorzystało z nich 967 mieszkańców miasta Góra (55% pobierających
świadczenia) i 791 mieszkańców obszaru wiejskiego gminy (45% pobierających świadczenia). Jednak
to w przypadku obszarów wiejskich udział osób, którym przyznano świadczenia w ogólnej liczbie osób
zameldowanych w danej jednostce, pozostawał na wyższym poziomie niż w mieście. Średnia dla
gminy w 2015 roku wynosiła 8,6% (liczba osób, którym przyznano świadczenie/liczba
zameldowanych), natomiast w mieście było to 7,9%, a na obszarach wiejskich – 9,5%.
Sołectwami, w których udział osób, którym przyznano świadczenia pomocy społecznej w ogóle
ludności zameldowanej, był w 2015 roku najwyższy, okazały się: Nowa Wioska (20%), Polanowo
(15,8%), Bronów (15,3%), Włodków Dolny (15,3%) Jastrzębia (15,2%), Czernina Górna (14,3%), Kłoda
Górowska (14,8%), Ligota (13,2%), Czernina (13,1%), Brzeżany (12%), Wierzowice Małe (11,9%),
Strumyk (10,9%), Glinka (10,4%), Ryczeń (10,4%), Czernina Dolna (10,2%) i Zawieścice (10,1%).
W mieście Góra najwięcej osób, którym w 2015 roku przyznano świadczenia pomocy społecznej,
znajdowało się wśród mieszkańców ulic: Wrzosowej (45,1%), Narutowicza (36,4%), Małej (24,5%),
Żeromskiego (23,4%), Zamenhoffa (18%), Staromiejskiej (16,7%), Kościuszki (15,8%), Armii Krajowej
(15,8%), Dąbrowskiego (15,7%), Ściegiennego (15,5%), Wolności (14,8%), Wrocławskiej (14,8%),
Piłsudskiego (14,6%), Głowackiego (14,5%), Iwaszkiewicza (12,3%), Starogórskiej (11,3%) i Podwale
(10,5%).
Jedną z przyczyn decydujących o przyznaniu świadczeń z pomocy społecznej jest ubóstwo. W 2015
roku świadczenia z tego tytułu pobierało 1 386 osób, tj. 78,8% wszystkich osób, którym OPS w Górze
przyznał jakiekolwiek świadczenie. Świadczenia z powodu ubóstwa pobierane były przez 74,8%
mieszkańców miasta i 83,8% mieszkańców obszarów wiejskich korzystających z pomocy społecznej
39
w gminie. Odsetki te były wyższe niż w 2010 roku, gdy pomoc z tytułu ubóstwa otrzymało 76,1%
klientów pomocy społecznej, w tym 73,8% w mieście i 78,5% na obszarach wiejskich.
Na przestrzeni lat 2010-2015 liczba osób otrzymujących świadczenia z powodu ubóstwa zmniejszyła
się w Gminie Góra o 9,2%, w tym o 5,9% w mieście i o 12,5% na obszarze wiejskim. Pewnym
przeobrażeniom uległa również struktura wieku osób, którym przyznano świadczenia z powodu
ubóstwa, ale nadal głównymi kategoriami osób korzystających z pomocy były grupy osób między 18,
a 65 lat (63% w 2015 roku i 58,3% w 2010 roku) oraz do 17 lat (36,1% w 2015 roku i 41,2% w 2010
roku). W 2015 roku w porównaniu do 2010 roku o 20,3% zmniejszyła się liczba dzieci i młodzieży do
17 lat, na które przyznano świadczenia z tytułu ubóstwa (w tym o 13,2% w mieście i o 25,6% na
obszarach wiejskich), a o 50% wzrosła liczba osób powyżej 65 lat (w tym o 20% w mieście i o 100% na
obszarach wiejskich).
Tabela 18. Liczba osób, którym przyznano świadczenia z powodu ubóstwa w latach 20102015
2010
l iczba os ób,
którym
przyzna no
ś wi adczeni e
l iczba os ób,
którym
przyzna no
w wi eku do 17 w wieku 18-65
powyżej 65 la t
ś wia dczeni e z
la t
la t
powodu
ubós twa
Góra
2 006
1 526
629
889
8
Góra - miasto
1 040
768
266
497
5
966
758
363
392
3
2015
Góra
1 758
1 386
501
873
12
Góra - miasto
967
723
231
486
6
791
663
270
387
6
Udział osób, którym przyznano pomoc z powodu ubóstwa w ogóle osób, którym zostały przyznane
jakiekolwiek świadczenia, kształtował się na zróżnicowanym poziomie w poszczególnych sołectwach
gminy i ulicach miasta Góra.
W przypadku Wierzowic Małych, Polanowa, Radosławia, Nowej Wioski i Goli Górowskiej wszystkie
osoby, którym przyznano świadczenia, otrzymały je z powodu ubóstwa. Wysokie odsetki takich osób
występowały również w sołectwach: Bronów (96,8%), Kłoda Górowska (96,6%), Brzeżany (95,7%),
Osetno (93,5%), Czernina Dolna (93,1%), Rogów Górowski (92,9%), Sławęcice (91,3%), Jastrzębia
(87,2), Witoszyce (85,7%), Ligota (85,2%), Chróścina (85,1%), Wierzowice Wielkie (84,2%), Borszyn
Wielki (83,3%), Ryczeń (82,8%), Sułków (81,8%) i Zwieścice (81,5%). Jedynym sołectwem, w którym
udział osób pobierających świadczenia z powodu ubóstwa w ogólnej liczbie korzystających nie
przekraczał 50% był Borszyn Wielki, gdzie odsetek ten wyniósł 25%.
W przypadku miasta Góra, ulicami, które charakteryzowały się stosunkowo najwyższym udziałem
osób otrzymujących świadczenia z tytułu ubóstwa w ogóle ludności korzystającej z pomocy
społecznej, były w 2015 roku ulice: Brzozowa (100%), Błotna (100%), Dunikowskiego (100%),
Dworcowa (85%), Dębowa (100%), Hawrysza (100%), Hirszfelda (100%), Konarskiego (100%),
Korczaka (100%), Leśna (100%), 11 listopada (100%), Paderewskiego (100%), Sosnowa (100%),
Targowa (100%), Iwaszkiewicza (92,3%), Zamenhoffa (90,9%), Żeromskiego (88,5%), Kościuszki
40
(85,7%), Łąkowa (83,3%), Piłsudskiego (83%), Wrzosowa (82,6%), Starogórska (82%), Armii Krajowej
(81,5%) i Ściegiennego (81,3%).
UZALEŻNIENIA I PRZEMOC
Uzależnienia i przemoc w rodzinie nie są częstym powodem korzystania z pomocy społecznej
w Gminie Góra. W 2015 roku z powodu przemocy w rodzinie świadczenia zostały przyznane
5 osobom, w tym 3 mieszkającym w mieście Góra i 2 zamieszkałym na obszarze wiejskim. Pobierały je
pojedyncze osoby zamieszkałe w sołectwach Chróścina i Kłoda Górowska oraz mieszkające na ulicach
Dworcowej (1 osoba) i Starogórskiej (2 osoby) w mieście Góra.
W porównaniu do 2010 roku liczba osób korzystających z pomocy z tytułu przemocy w rodzinie
zmniejszyła się o połowę – wówczas świadczenia zostały przyznane 10 osobom, z czego wszystkie
były mieszkańcami obszaru wiejskiego gminy. W 2010 roku połowę osób, którym przyznano
świadczenia z powodu przemocy w rodzinie, stanowiły osoby do 17 lat, drugą połowę zaś – osoby
w wieku 18-65 lat. Natomiast w 2015 roku liczba dzieci do 17 lat włącznie, którym przyznano
świadczenia z tytułu przemocy w rodzinie, zmniejszyła się do 1 osoby, zaś pozostałe 4 osoby były
w wieku 18-65. Ze świadczeń przyznawanych z powodu przemocy w rodzinie nie korzystał żaden
mieszkaniec gminy mający więcej niż 65 lat.
Tabela 19. Liczba osób, którym przyznano świadczenia z powodu przemocy w rodzinie
w latach 2010-2015
2010
l i czba os ób,
którym
przyzna no
ś wi a dczeni e
Góra
2 006
Góra - miasto
l i czba os ób,
którym
przyzna no
w wi eku do 17 w wi eku 18-65
ś wi a dczeni e z
powyżej 65 l a t
lat
lat
powodu
przemocy w
rodzi ni e
10
5
5
0
1 040
0
0
0
0
966
10
5
5
0
2015
Góra
1 758
5
1
4
0
Góra - miasto
967
3
1
2
0
791
2
0
2
0
Na podstawie danych OPS w Górze liczbę rodzin, które w 2015 roku posiadały założoną „Niebieską
Kartę” określono na poziomie 41. Znajdowało się wśród nich 27 rodzin mieszkających na terenie
miasta i 14 rodzin z obszarów wiejskich. „Niebieskie Karty” założone zostały rodzinom z 9 sołectw:
Kłody Górowskiej (3 rodziny), Glinki i Ryczenia (po 2 rodziny), a także Osetna, Starej Góry, Zawieścic,
Brzeżan i Ligoty (po 1 rodzinie). W mieście Góra najwięcej rodzin z „Niebieskimi Kartami”
zamieszkiwało na ulicach: osiedle Kazimierza Wielkiego (5 rodzin), Wrocławskiej (3 rodziny), Podwale
(3 rodziny), Starogórskiej (2 rodziny), Poznańskiej (2 rodziny) i Głogowskiej (2 rodziny). Natomiast
pojedyncze przypadki rodzin, którym założono „Niebieskie Karty”, dotyczyły mieszkańców ulic: Armii
41
Krajowej, Dworcowej, Kościuszki, Iwaszkiewicza, Żeromskiego, Piastów, Leśnej, Jodłowej, Plac
Wolności i Dąbrowskiego.
Tabela 20. „Niebieskie Karty” w ewidencji OPS w Górze w latach 2010-2015
"Niebieska karta"
w ewidencji OPS Góra
2010
2014
2015
szt.
szt.
szt.
Glinka
1
2
Ryczeń
1
2
Osetno
1
1
Czernina
2
2
Kłoda Górowska
3
Stara Góra
1
Zawieścice
1
Brzeżany
1
Ligota
1
Góra
0
7
27
ul.Armi Krajowej
1
1
ul.Starogórska
1
2
Oś.K.Wielkiego
2
5
ul.Wrocławska
1
3
ul.Dworcowa
1
1
ul.Kościuszki
1
1
ul.Głogowska
2
ul.Iwaszkiewicza
1
ul.Podwale
3
ul.Żeromskiego
1
ul.Piastów
1
ul.Leśna
1
ul.Jodłowa
1
Pl.Wolności
1
ul.Poznańska
2
ul.Dąbrowskiego
1
razem
0
12
41
Alkoholizm częściej niż przemoc w rodzinie jest przyczyną udzielania pomocy społecznej w Gminie
Góra. W 2015 roku świadczenia z tego tytułu przyznano 18 mieszkańcom gminy. Wszystkie osoby
z tej grupy miały między 18 a 65 lat, i w połowie zamieszkiwały w mieście Góra, a w połowie na
obszarach wiejskich.
Świadczenia z powodu alkoholizmu w 2015 roku pobierali mieszkańcy 8 sołectw: Jastrzębia (3 osoby),
Bronów (2 osoby), Czernina (1 osoba), Kłoda Górowska (1 osoba), Ligota (1 osoba) i Osetno (1 osoba).
W przypadku miasta Góra alkoholizm był przyczyną pomocy udzielanej mieszkańcom ulic:
Głogowskiej (2 osoby), Wrocławskiej (2 osoby), Narutowicza (2 osoby), Podwale (1 osoba),
Poznańskiej (1 osoba) i Starogórskiej (1 osoba).
42
W porównaniu do 2010 roku liczba osób, którym przyznano świadczenia z powodu alkoholizmu
w 2015 roku, zmniejszyła się aż o 71,4%. W przypadku miasta spadek wyniósł 57,1%, natomiast
w przypadku obszarów wiejskich – 78,6%. Zmianie uległa również struktura wiekowa osób
otrzymujących świadczenia. W 2010 roku ponad jedną trzecią (36,5%) stanowiły dzieci i młodzież
w wieku do 17 lat, natomiast jak wskazano powyżej, w 2015 roku wszystkie osoby pobierające
świadczenia z powodu alkoholizmu mieściły się w kategorii wiekowej 18-65 lat.
Tabela 21. Liczba osób, którym przyznano świadczenia z powodu alkoholizmu w latach 20102015
2010
l i czba os ób,
którym
przyzna no
ś wi a dczeni e
l i czba os ób,
którym
przyzna no
powyżej 65 l a t
ś wi a dczeni e z
lat
lat
powodu
a l kohol i zmu
Góra
2 006
63
23
40
0
Góra - miasto
1 040
21
7
14
0
966
42
16
26
0
2015
Góra
1 758
18
0
18
0
Góra - miasto
967
9
0
9
0
791
9
0
9
0
Osoby pokrzywdzone, zmagające się z uzależnieniem (swoim lub bliskich) czy znajdujące się
w kryzysie mogą skorzystać z bezpłatnych porad i informacji udzielanych w Punkcie Konsultacyjnym
Zespołu Interdyscyplinarnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Górze. Wsparcie kierowane jest do:
•
osób doznających przemocy w rodzinie lub stosujących przemoc wobec członków rodziny,
•
dzieci z rodzin dotkniętych przemocą lub alkoholizmem rodziców,
•
osób uzależnionych,
•
osób współuzależnionych,
•
osób będących w kryzysie2.
NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ I CHOROBA
Znaczna część świadczenia udzielanych przez OPS w Górze przyznawana jest z powodu
niepełnosprawności oraz długotrwałej i ciężkiej choroby.
Świadczenia z tytułu niepełnosprawności przyznane zostały w 2015 roku 549 osobom, co stanowiło
31,2% osób, które w tym roku otrzymały jakiekolwiek świadczenie. W porównaniu z 2010 rokiem
liczba osób otrzymujących świadczenia z powodu niepełnosprawności zmniejszyła się w gminie
2
Za: http://ops.home.pl/gora/index.php?srodek=pub_start.php&pub_dz=zespolinterdyscyplinarny&czy_ar=0&home=http://ops.home.pl/gora/index.php (22.02.2016)
43
ogółem o 9,6%, o ile jednak w przypadku obszarów wiejskich odnotowano spadek na poziomie
20,8%, w mieście Góra liczba osób niepełnosprawnych pobierających świadczenia z pomocy
społecznej wzrosła o 4,9%.
Struktura wiekowa osób otrzymujących świadczenia z powodu niepełnosprawności w 2015 roku
przedstawiała się następująco: 27,1% stanowiły dzieci i młodzież do 17 lat (przy czym tylko 19,8%
w mieście i aż 34,7% na obszarach wiejskich), 60,7% - osoby w wieku 18-65 lat (65,8% w mieście
i 55,4% na obszarach wiejskich), natomiast pozostałe 12,2% - osoby mające powyżej 65 lat (14,4%
w mieście i 10% na obszarach wiejskich).
Tabela 22. Liczba osób, którym przyznano świadczenia z powodu niepełnosprawności
w latach 2010-2015
2010
l i czba os ób,
którym
przyzna no
ś wi a dczeni e
Góra
2 006
Góra - miasto
1 040
966
l i czba os ób,
którym
przyzna no
ś wi a dczeni e z
powyżej 65 l a t
lat
lat
powodu
ni epełnos pra
wnoś ci
607
213
332
62
265
69
166
30
342
144
166
32
2015
Góra
1 758
549
149
333
67
Góra - miasto
967
278
55
183
40
791
271
94
150
27
Najwięcej osób, którym przyznano świadczenia z powodu niepełnosprawności w stosunku do liczby
osób otrzymujących jakiekolwiek świadczenia, zamieszkiwało w 2015 roku w następujących
sołectwach Gminy Góra: Borszyn Mały (100%), Gola Górowska (75%), Bronów (71%), Grabowno
(60%) i Nowa Wioska (55%). W pozostałych sołectwach odsetek osób, którym przyznano świadczenia
z powodu niepełnosprawności nie przekraczał 50% korzystających z pomocy społecznej.
W przypadku miasta Góra najwyższym udziałem osób niepełnosprawnych pobierających świadczenia
w ogóle osób, którym świadczenia pomocy społecznej zostały przyznane, charakteryzowały się ulice:
Brzozowa (100%), Błotna (100%), Kwiatowa (100%), Leśna (100%), Matejki (100%), osiedle Zacisze
(100%), Targowa (100%), 11 listopada (100%), Zielona (63%) i Dąbrowskiego (56%). Na pozostałych
ulicach odsetek nie przekraczał 50% lub osoby korzystające z pomocy społecznej z powodu
niepełnosprawności w ogóle nie występowały.
W przypadku długotrwałej lub ciężkiej choroby świadczenia z pomocy społecznej otrzymało w 2015
roku 523 mieszkańców Gminy Góra, w tym 320 osób mieszkających w mieście i 203 mieszkające na
obszarach wiejskich. Osoby, którym świadczenie zostało przyznane z powodu niepełnosprawności lub
ciężkiej choroby, stanowiły w 2015 roku 29,8% wszystkich beneficjentów pomocy społecznej.
W porównaniu do 2010 liczba osób, którym przyznano świadczenia z tytułu choroby, zmniejszyła się
44
o 10,9%, przy czym znacznie większy ubytek dotyczył mieszkańców obszarów wiejskich (spadek
o 22,5%) niż miasta Góra (spadek o 1,5%).
Świadczenia z powodu długotrwałej lub ciężkiej choroby najczęściej przyznawane były osobom
w wieku 18-65 lat – w 2015 roku stanowiły one 54,7% ogółu pobierających świadczenia z powodu
choroby. Odmienne w mieście i na obszarze wiejskim gminy okazały się udziały dzieci i młodzieży oraz
osób starszych wśród korzystających z pomocy z tytułu choroby. W mieście Góra osoby w wieku 17
lat stanowiły 15% otrzymujących świadczenia, a osoby powyżej 65 lat – 31,3%. W przypadku obszaru
wiejskiego odsetki te wynosiły odpowiednio 27,1% i 16,7%.
Tabela 23. Liczba osób, którym przyznano świadczenia z powodu długotrwałej lub ciężkiej
choroby w latach 2010-2015
2010
l i czba os ób,
którym
przyzna no
ś wi a dczeni e
l i czba os ób,
którym
przyzna no
ś wi a dczeni e z w wi eku do 17 w wi eku 18-65
powyżej 65 l a t
powodu
lat
lat
długotrwa łej
l ub ci ężki ej
choroby
Góra
2 006
Góra - miasto
1 040
325
966
262
587
144
297
146
62
159
104
82
138
42
2015
Góra
1 758
523
103
286
134
Góra - miasto
967
320
48
172
100
791
203
55
114
34
Pod względem udziału osób, którym świadczenia przyznano z powodu długotrwałej lub ciężkiej
choroby w ogólnej liczbie korzystających ze świadczeń, w 2015 roku wyróżniały się sołectwa Borszyn
Mały, Nowa Wioska i Polanowo. W sołectwach tych odsetki otrzymujących pomoc z powodu choroby
ukształtowały się na bardzo wysokim poziomie, odpowiednio 75%, 73% i 67%. W pozostałych
sołectwach odsetek udział wahał się od 0% (Strumienna, Osetno Małe, Gola Górowska) do 50%
(Czernina Górna).
W mieście Góra najwięcej osób pobierających świadczenia z powodu długotrwałej lub ciężkiej
choroby w relacji do wszystkich osób, którym przyznano świadczenia, zamieszkiwało na ulicach:
Kwiatowej (100%), Matejki (100%), Mickiewicza (100%), osiedle Zacisze (100%), Staromiejskiej
(100%), Świerkowej (100%), 11 listopada (100%), Bohaterów Westerplatte (67%), Zaułek (67%),
Sikorskiego (60%), Tylnej (56%) i Głogowskiej (53%).
Osoby chore psychicznie niewymagające leczenia szpitalnego oraz osoby upośledzone umysłowo
mogą skorzystać z oferty Środowiskowego Domu Samopomocy w Górze, ul. Hirszfelda 5. Jest to
placówka pobytu dziennego, której głównym zadaniem jest podtrzymywanie w dobrej kondycji
psychofizycznej uczestników i rozwijanie umiejętności niezbędnych do możliwie jak najbardziej
samodzielnego życia. Oferta SDŚ obejmuje: opiekę lekarską, opiekę psychologiczną, poradnictwo
45
i pomoc w rozwiązywaniu problemów życia codziennego, zajęcia podnoszące poziom zaradności
życiowej, zajęcia kulturalno-oświatowe, zajęcia rekreacyjne i terapię zajęciową. Terapia zajęciowa
w SDŚ w Górze realizowana jest w pracowniach: kulinarnej, plastycznej, krawieckiej, technicznej
i ogrodniczej, obejmuje również zajęcia z zakresu muzykoterapii3.
Dla seniorów w Gminie Góra, tj. osób w wieku poprodukcyjnym, przygotowana jest oferta Klubu
Seniora „Pogodna Jesień” w Górze. Zadania realizowane przez Klub Seniora obejmują:
•
Inicjowanie i utrzymanie więzi koleżeńskich wśród członków, nawiązywanie kontaktów
z innymi klubami
•
Propagowanie i kultywowanie tradycji religijnych
•
Organizowanie grup zainteresowań
•
Organizowanie wycieczek turystycznych i spotkań towarzyskich
•
Organizowanie opieki oraz pomocy koleżeńskiej dla potrzebujących członków Klubu
•
Prowadzenie zajęć ruchowych, w tym ćwiczeń sprawnościowych i relaksacyjnych
•
Prowadzenie pracy socjalnej4.
BEZPIECZEŃSTWO I PRZESTĘPCZOŚĆ
Nad bezpieczeństwem mieszkańców Gminy Góra czuwają funkcjonariusze Komendy Powiatowej
Policji w Górze, Straży Miejskiej w Górze oraz jednostek Straży Pożarnej.
Gmina Góra znajduje się w zasięgu działania Komendy Powiatowej Policji w Górze, Rewir
Dzielnicowych Góra, z siedzibą przy ul. Podwale 26. W 2015 roku na terenie gminy popełniono 533
przestępstwa, w tym 396 o charakterze kryminalnym, 52 o charakterze gospodarczym, 80 drogowych
i 25 o innym charakterze.
Znacznie więcej przestępstw było popełnianych w mieście Góra niż na obszarach wiejskich. W 2015
roku w mieście stwierdzono 376 przestępstw, a wykryto 260 przestępstw, natomiast na obszarze
wiejskim liczby te wynosiły odpowiednio 177 i 106. Wśród popełnianych przestępstw dominowały te
o charakterze kryminalnym, stanowiące ok. 71% ogółu przestępstw.
W mieście Góra w 2015 roku stwierdzono 269 przestępstw kryminalnych, 48 przestępstw drogowych,
45 przestępstw gospodarczych i 14 o innym charakterze. 100% wykrywalność dotyczyła przestępstw
drogowych i innych, wykrywalność na poziomie 77,8% - przestępstw drogowych, a 60,4%
- przestępstw kryminalnych. Liczba podejrzanych w przypadku przestępstw stwierdzonych w mieście
wynosiła 191 osób (w tym 6 nieletnich), natomiast pokrzywdzonych – 244 osoby.
3
Za:
http://ops.home.pl/gora/index.php?srodek=pub_start_txt.php&pub_txt=sds_info&home=http://ops.home.pl/
gora/index.php (22.02.2016)
4
Za:
http://ops.home.pl/gora/index.php?srodek=pub_start_txt.php&pub_txt=klub_seniora_info&home=http://ops.
home.pl/gora/index.php (22.02.2016)
46
Na obszarze wiejskim gminy w 2015 roku stwierdzono 127 przestępstw kryminalnych,
32 przestępstwa drogowe, 11 o innym charakterze i 7 o charakterze gospodarczym. Najwyższa
wykrywalność dotyczyła przestępstw drogowych (96,9%), znacznie niższa była w przypadku
przestępstw gospodarczych (57,1%) czy kryminalnych (51,6%), zaś najmniejsza wykrywalność
występowała w przypadku przestępstw o innym charakterze (45,5%). W przestępstwach
stwierdzonych na obszarach wiejskich pokrzywdzone zostały 104 osoby, zaś liczba podejrzanych
ukształtowała się na poziomie 99 osób, w tym 1 nieletnia.
Tabela 24. Przestępstwa w Gminie Góra w 2015 roku
Przestępstw
Przestępst
a wykryte
Podejrzan
%
Podejrzani Pokrzywdz
Rodzaj
wa
Przestępstw po podjęciu
Wskaźnik Podejrzani
i
wykrywaln
przestępstwa stwierdzon a wykryte
z
zagrożenia ogółem
cudzozie nieletni
eni
ości
e
poprzednich
mcy
lat
Góra - miasto
gospodarcze
45
35
0
77,8
123,9
6
0
0
inne
14
14
0
100,0
38,6
13
0
0
1
269
163
1
60,4
740,6
127
0
6
219
48
48
0
100,0
132,2
45
0
0
0
7
4
0
57,1
19,3
4
0
0
3
kryminalne
drogowe
gospodarcze
inne
kryminalne
24
11
5
0
45,5
30,3
5
0
0
4
127
66
1
51,6
349,7
62
0
1
92
32
31
0
96,9
88,1
28
1
0
5
drogowe
Źródło: Komenda Powiatowa Policji w Górze
Siedziba Straży Miejskiej w Górze znajduje się w Urzędzie Miasta i Gminy w Górze, przy
ul. Mickiewicza 1, pok. 017. W ramach struktur Straży Miejskiej w Górze zatrudnionych jest
4 strażników miejskich.
Straż pożarną na terenie gminy reprezentują jednostki Komendy Powiatowej Państwowej Straży
Pożarnej w Górze oraz Ochotniczych Straży Pożarnych. Siedziba Komendy Powiatowej Państwowej
Straży Pożarnej w Górze znajduje się przy ul. W. Witosa 22, zlokalizowana jest w niej Jednostka
Ratowniczo-Gaśnicza PSP w Górze5.
Oprócz PSP na terenie gminy znajduje się 8 bardzo dobrze wyposażonych jednostek Ochotniczych
Straży Pożarnych:
5
•
OSP Stara Góra, Stara Góra 33 (należy do Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego)
•
OSP Osetno, Osetno 78 (należy do Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego)
•
OSP Czernina, ul. Zamkowa 3, Czernina
•
OSP Chróścina, Chróścina 28
•
OSP Wierzowice Małe, Wierzowice Małe 1
•
OSP Zawieścice, Zawieścice 2a
•
OSP przy Tartaku w Górze, ul. Poznańska 16, Góra
•
OSP Ryczeń, Ryczeń 22a.
Za: http://www.kppspgora.pl (26.02.2016)
47
AKTYWNOŚĆ SPOŁECZNA
Aktywność społeczna mieszkańców Gminy Góra przedstawiona zostanie na podstawie danych
dotyczących sytuacji trzeciego sektora w gminie, udziału w wyborach samorządowych oraz działań
w ramach budżetu obywatelskiego.
O zainteresowaniu społeczeństwa sferą polityki w skali mikro oraz ich aktywności w lokalnym życiu
politycznym można wnioskować na podstawie danych dotyczących frekwencji wyborczej, szczególnie
zaś udziału w wyborach samorządowych. Są to wybory, podczas których wybierani są przedstawiciele
organów samorządowych najbliższych mieszkańcom (wójtowie, burmistrzowie i prezydenci miast,
rady gminy, rady powiatów, sejmiki województw), czyli władze, które w bezpośredni sposób
wpływają na życie lokalnych społeczności.
Dane dotyczące frekwencji wyborczej w wyborach samorządowych w Gminie Góra wskazują na coraz
mniejsze zainteresowanie mieszkańców. W 2006 roku w wyborach uczestniczyło 48,71%
uprawnionych do głosowania mieszkańców gminy, tj. więcej niż wynosiła średnia dla kraju (45,99%)
i województwa dolnośląskiego (44,72%). W 2010 roku frekwencja wyborcza w gminie okazała się
nieznacznie niższa niż w 2006 roku i wynosiła 47,66%, nadal pozostając na poziomie wyższym niż
w kraju (47,32%) i na Dolnym Śląsku (45,22%). W obu przypadkach powiat górowski charakteryzował
się wyższą frekwencją wyborczą niż Gmina Góra, jednak różnica ta nie była znaczna. W 2014 roku
zainteresowanie mieszkańców gminy wyborami samorządowym znacznie spadło – o ponad 10 pp.
w porównaniu z poprzednimi wyborami. Frekwencja wyborcza wyniosła jedynie 35,12% w I turze
i 26,98% w II turze, pozostając na poziomie niższym od średniej powiatowej, wojewódzkiej i krajowej.
Tabela 25. Frekwencja wyborcza w wyborach samorządowych w latach 2006, 2010 i 2014.
I tura
II tura
frekwencja wyborcza
frekwencja wyborcza
2006
2010
2014
2006
2010
2014
%
%
%
%
%
%
POLSKA
45,99
47,32
39,28
39,56
35,31
32,33
DOLNOŚLĄSKIE
44,72
45,22
35,99
38,75
34,80
29,51
Powiat górowski
49,81
50,95
40,66
37,52
50,46
31,08
Góra
48,71
47,66
35,12 -
-
26,98
Źródło: PKW
Gmina Góra dysponuje rokrocznie uchwalanym Programem współpracy Gminy Góra z organizacjami
pozarządowymi oraz podmiotami prowadzącymi działalność pożytku publicznego. Celem Programu
jest pełniejsze zaspokajanie potrzeb społecznych mieszkańców gminy poprzez stwarzanie możliwości
i warunków do realizacji zadań publicznych przez organizacje pozarządowe, a także umożliwienie
organizacjom pozarządowym możliwości uczestnictwa w życiu publicznym.
W Programie na 2016 rok za priorytetowe zadania publiczne, które będą realizowane przez gminę we
współpracy z organizacjami pozarządowymi uznano:
•
edukację publiczną – poprzez wspieranie zadań polegających na organizowaniu nauki
języków obcych, zagospodarowaniu czasu wolnego dzieci i młodzieży oraz dorosłych,
organizowaniu wypoczynku dzieci i młodzieży, organizacji zajęć edukacyjnych dla osób
dorosłych i starszych;
48
•
ochronę i promocję zdrowia – poprzez wspieranie zadań polegających na organizacji
festynów i masowych imprez promujących zdrowy styl życia, bezpieczeństwo w ruchu
drogowym, przeciwdziałaniu uzależnieniem, oraz pomocy dzieciom z rodzin patologicznych
poprzez organizację zajęć edukacyjnych, sportowych i rekreacyjnych oraz różnych form
wypoczynku, a także organizacja zajęć dla osób dorosłych i starszych, a ponadto wspieranie
inicjatyw, projektów i organizacji działających na rzecz seniorów;
•
kulturę fizyczną – poprzez wspieranie zadań polegających na szkoleniu oraz organizacji
imprez sportowych i rekreacyjnych na rzecz dzieci i młodzieży oraz dorosłych mieszkańców
gminy, a także poprzez wspieranie działalności klubów sportowych;
•
kulturę – poprzez wspieranie zadań polegających na organizowaniu imprez kulturalnych
służących promocji gminy oraz innych przedsięwzięć kulturalnych, a także organizacji
konkursów oraz przygotowywaniu wydawnictw służących popularyzacji wiedzy o Ziemi
Górowskiej;
•
pomoc Polonii i Polakom za granicą – poprzez stworzenie możliwości do odwiedzenia kraju
oraz możliwości prezentacji dokonań w zakresie dbałości o kultywowanie języka, tradycji
i kultury polskiej;
•
promocja wolontariatu – poprzez wspieranie wolontariatu, działań organizacji
pozarządowych służących promocji wolontariatu oraz promowanie wolontariuszy
działających na terenie gminy na forum zewnętrznym.
W ramach uchwalonego Programu na współpracę z organizacjami pozarządowymi w 2016 roku
Gmina Góra przeznaczyła środki finansowe w wysokości 290 000,00 zł.
Na terenie gminy zarejestrowanych jest kilkadziesiąt organizacji pozarządowych, działających
w większości w obszarze kultury fizycznej, rozwoju lokalnego czy pomocy społecznej.
W zdecydowanej większości są to stowarzyszenia, funkcjonujące od kilku czy kilkunastu lat. Wśród
podmiotów NGO zarejestrowanych w gminie status OPP (organizacji pożytku publicznego),
uprawniający do otrzymania 1% podatku dochodowego od osób fizycznych, posiadają dwie jednostki:
Fundacja Pomocy Szkole im. Edwarda Machniewicza oraz Stowarzyszenie Niesienia Pomocy Dzieciom
Niepełnosprawnym. Poniżej przedstawiono wykaz organizacji pozarządowych zarejestrowanych
i działających w Gminie Góra:
Tabela 26. Organizacje pozarządowe zarejestrowane w Gminie Góra
Miejscowość
Nazwa
Adres
Rok
powstania
Chróścina
Stowarzyszenie „Czas Zmiany”
Chróścina 41
2012
Chróścina
Ochotnicza Straż Pożarna w Chróścinie
Chróścina 28a
1994
Czernina
Ludowy Uczniowski Klub Sportowy „Orły – Czernina”
ul. Szkolna 2, Czernina
2002
Czernina
Ochotnicza Straż Pożarna w Czerninie
ul. Zamkowa 3, Czernina
1994
Czernina Górna
Stowarzyszenie Rozwoju Wsi Czernina Górna
Stowarzyszenie Na Rzecz Pomocy Dzieciom
Niepełnosprawnym „Daj Szansę”
Czernina Górna 31
2011
Glinka 6
2014
Glinka
Stowarzyszenie „Moto Club Góra” w likwidacji
Glinka 14a
2010
Góra
Cech Rzemiosł Różnych
ul. Starogórska 2A, Góra
2001
Góra
Dolnośląski Związek Hodowców Psów
ul. Kwiatowa 52
2012
Góra
Fundacja Pomocy Szkole im. Edwarda Machniewicza
ul. Szkolna 1, Góra
1993
Glinka
49
Góra
Górowski Klub Sportowy „Maratończyk” w Górze
ul. Głogowska 17, Góra
2010
Góra
Górowskie Stowarzyszenie Badmintona „Smecz”
Górowskie Stowarzyszenie Brydża Sportowego w
Górze
ul. Armii Polskiej 2a, Góra
2010
2001
1995
Góra
Góra
Górowskie Towarzystwo Tenisowe
ul. Armii Polskiej 13, Góra
ul. Sportowa 1, Góra
Góra
Klub Seniora „Pogodna Jesień”
ul. Słowackiego 4, Góra
2011
Góra
Klub Sportowy „FC Góra”
ul. Piastów 25 lok. 4, Góra
2013
Góra
Klub Sportowy „Puenta Góra”
ul. Podwale 24, Góra
Lokalna Grupa Działania „Ujście Baryczy” Gmin Góra Niechlów - Wąsosz
ul. Mickiewicza 1, Góra
Góra
2014
2008
Góra
Lokalny Inkubator NGO w Górze (jednostka podległa
Fundacji Pomocy Szkole im. Edwarda Machniewicza)
Ludowy Zespół Sportowy „Barycz” Osetno
ul. Podwale 24, Góra
2004
Góra
Ludowy Zespół Sportowy „Korona” Czernina
2003
Góra
Ludowy Zespół Sportowy Glinka
2004
Góra
Miejski Klub Sportowy „Pogoń”
1992
Góra
Ochotnicza Straż Pożarna przy Tartaku w Górze
Polski Związek Emerytów, Rencistów i Inwalidów Oddział Rejonowy w Górze
Powiatowe Stowarzyszenie Abstynentów „Rodzina i
Trzeźwość”
ul. Poznańska 16, Góra
2002
ul. Kościuszki 27, Góra
2004
ul. Piastów 21 lok. 7, Góra
2003
Góra
Stowarzyszenie „Maratończyk Góra”
ul. Zielona 13, Góra
2013
Góra
Stowarzyszenie „Młodzi – Młodym”
ul. Szkolna 1, Góra
2011
Góra
Stowarzyszenie „Unia Górowian”
ul. Mickiewicza 2a, Góra
2005
Góra
Stowarzyszenie Bezpartyjny Blok „Wspólnie”
ul. Dworcowa 44, Góra
2003
Góra
Stowarzyszenie Górowski Klub Jeździecki „Cwał”
Stowarzyszenie Kupców i Producentów Płodów
Rolnych Powiatu Górowskiego
ul. Mickiewicza 17, Góra
osiedle Kazimierza
Wielkiego 2b lok. 4, Góra
osiedle Kazimierza
Wielkiego 22a lok. 2, Góra
2011
ul. Korczaka 4, lok. 3, Góra
2005
ul. Piłsudskiego 58, Góra
1994
ul. Żeromskiego 15, Góra
skwer Księdza Stanisława
Chłopeckiego 1a
osiedle Kazimierza
Wielkiego 6C lok. 6, Góra
2008
Góra
Góra
Góra
Góra
Góra
Góra
Góra
Góra
Góra
Góra
Góra
Stowarzyszenie Młodzi Górą
Stowarzyszenie na rzecz Ochrony Zabytków i
Dziedzictwa Kulturowego
Stowarzyszenie Niesienia Pomocy Dzieciom
Niepełnosprawnym
Stowarzyszenie Przyjaciół Przedszkola Publicznego nr
1 im. Marii Konopnickiej w Górze
Stowarzyszenie Samarytanin
Stowarzyszenie Sto Procent Pasji
2003
2004
2001
2011
Szkolny Związek Sportowy
Towarzystwo Przyjaciół Dzieci i Młodzieży „Spełnione
Marzenia”
ul. Armii Krajowej 19 lok. 4
2004
Góra
Towarzystwo Przyjaciół Grodna i Wilna
ul. Reymonta 4, Góra
1991
Góra
Towarzystwo Ziemi Górowskiej
ul. Świętosławy 1, Góra
1994
Góra
Uczniowski Klub Sportowy „Grom Dwójka”
ul. Poznańska 2a, Góra
2000
Góra
Uczniowski Klub Sportowy „Trójka”
Związek Sybiraków - Oddział Wojewódzki w Lesznie z
siedzibą w Górze
ul. Poznańska 2, Góra
ul. Wrocławska 58 lok. 2,
Góra
2004
Góra
Góra
50
2012
1991
Grabowno
Kółko Rolnicze w Grabownie
Grabowno 33
2002
Kłoda Górowska
Stowarzyszenie Razem Dla Kłody
Krajowe Stowarzyszenie Korektorów i Terapeutów
Racic
Stowarzyszenie Inicjatyw Społecznych „Wsparcie,
Informacja, Rozwój”
Kłoda Górowska 29 lok. 1
2013
Kłoda Górowska 32a
2008
Ligota 28C lok. 1
2011
Osetno
Ochotnicza Straż Pożarna w Osetnie
Osetno 45
1994
Ryczeń
Ochotnicza Straż Pożarna w Ryczeniu
Ryczeń 22a
1991
Stara Góra
Ochotnicza Straż Pożarna w Starej Górze
Stara Góra 26b
1994
Stara Góra
Grupa Inicjatywy Turystycznej Sezesko
Stara Góra 29
2011
Strumienna
Stowarzyszenie Chwytaj Sportowe Marzenia
Stowarzyszenie Europejski Instytut Rozwoju
Regionalnego i Społecznego
Stowarzyszenie Rozwoju Wsi „Razem Możemy
Więcej”
Uczniowski Klub Sportowy „Orkan”
Strumienna 19
2014
Ślubów 2a lok. 1
2004
Ślubów 31
Ślubów 54
2003
1998
Wierzowice Małe Fundacja „Iris”
Wierzowice Małe Ochotnicza Straż Pożarna w Wierzowicach Małych
Wierzowice Małe 25
2014
Wierzowice Małe 1
1994
Witoszyce
Witoszyce 10
2009
Zawieścice 2a
1994
Kłoda Górowska
Ligota
Ślubów
Ślubów
Ślubów
Stowarzyszenie Rozwoju Wsi „Kresowiak”
Zawieścice
Ochotnicza Straż Pożarna w Zawieścicach
Źródło: www.bazy.ngo.pl oraz Krajowy Rejestr Sądowy
Aktywność społeczną mieszkańców Gminy Góra w relacji do innych jednostek administracyjnych
można porównać za pomocą wskaźnika liczby fundacji, stowarzyszeń i organizacji społecznych na
10 tys. mieszkańców. W 2014 roku w Gminie Góra wynosił on 30, przy czym wyższy był w mieście (32)
niż na obszarach wiejskich (27). Osiągnięte wartości nadal pozostawały niższe niż wynosiła w tym
okresie średnia krajowa (33 podmioty NGO na 10 tys. mieszkańców) czy wojewódzka (36 podmiotów
na 10 tys. mieszkańców), jednak dynamika zmian w latach 2010-014 okazała się wyższa w gminie,
a szczególnie na obszarze wiejskim. Między 2010 a 2014 rokiem wartość wskaźnika fundacji,
stowarzyszeń i organizacji społecznych na 10 tys. ludności wzrosła w gminie o 11 podmiotów, w tym
o 9 w mieście i aż o 14 na obszarach wiejskich. Wzrosty wskaźnika w kraju i województwie, a nawet
w powiecie były niższe, co świadczy o dynamiczniejszym rozwoju trzeciego sektora właśnie na
obszarze Gminy Góra.
51
Tabela 27. Fundacje, stowarzyszenia i organizacje społeczne na 10 000 mieszkańców
w latach 2010-2014
fundacje, stowarzyszenia i organizacje społeczne na 10
000 mieszkańców
2010
2011
2012
2013
2014
-
-
-
-
-
POLSKA
27
28
30
32
33
POLSKA - MIASTO
30
31
33
35
37
DOLNOŚLĄSKIE
28
30
32
34
36
30
31
33
36
38
Powiat górowski
19
23
24
25
27
0
0
28
29
30
Góra
19
24
25
27
30
Góra - miasto
23
28
30
31
32
13
18
19
22
27
Źródło: GUS/BDL
Mieszkańcy Gminy Góra mają możliwość bezpośredniego wpływania na inwestycje realizowane
w gminie za pośrednictwem Budżetu Obywatelskiego. Do Budżetu Obywatelskiego można zgłaszać
zadania o charakterze inwestycyjnym, mieszczące się w katalogu zadań własnych Gminy
wynikających z art. 7. Ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym. Inwestycje powinny
służyć poprawie życie mieszkańcom i odpowiadać ich potrzebom, mogą dotyczyć m.in. infrastruktury
drogowej, ochrony środowiska, pomocy społecznej, edukacji, kultury, sportu, zieleni, porządku
publicznego i bezpieczeństwa mieszkańców czy promocji miasta. Koszt inwestycji zgłaszanych do
Budżetu Obywatelskiego gminy nie może przekraczać 200 tys. zł.
Do Budżetu Obywatelskiego Gminy Góra na rok 2015 zgłoszono łącznie 31 zadań, z czego głosowaniu
poddano 19 projektów. Do realizacji zostało wybrane zadanie pn. Budowa kortu do tenisa ziemnego
ze sztucznej trawy wraz z wyposażeniem i jego oświetleniem oraz przebudowa ściany do tenisa
ziemnego. W ramach zadania w miejscu obecnego kortu tenisowego o powierzchni asfaltowej (kort
tenisowy OKF Góra) powstał kort tenisowy o nawierzchni trawiastej wraz z oświetleniem i nowym
ogrodzeniem. Zadanie polegające na budowie kortu do tenisa ziemnego uzyskało 1 050 głosów, tj.
16% wszystkich oddanych głosów. Ogółem w głosowaniu na projekt w Budżecie Obywatelskim
w 2015 roku wzięło udział 6 600 mieszkańców, z czego 678 oddało głosy nieważne.
W 2016 roku mieszkańcy gminy mogą wybierać wśród dwóch wniosków, które pozytywnie przeszły
weryfikację formalną, merytoryczną i finansową komisji ds. budżetu obywatelskiego Gminy Góra:
•
Budowa wielofunkcyjnego boiska przy Szkole Podstawowej w Ślubowie
•
Budowa oświetlenia ulicznego przy ul. Wierzbowej i Błotnej
Głosowanie na projekty zgłoszone do Budżetu Obywatelskiego Gminy Góra na 2016 rok trwało od
2 do 29 lutego br. Wyniki zostały ogłoszone 15 marca 2016 roku6.
6
Za:
http://www.gora.com.pl/content.php?sid=22a25e7d017f1a3169a7172721a42ed5&tr=cl&cms_id=6646&cmssi
d=&p=&m= (26.02.2016)
52
2.2 Diagnoza zjawisk w sferze gospodarczej
GOSPODARKA I PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ
W 2014 roku na terenie Gminy Góra działalność prowadziły 1 773 podmioty gospodarcze. Większość
podmiotów gospodarczych zarejestrowało swoją działalność w mieście Góra – w 2014 ich liczba
wynosiła 1 304 podmiotów, co stanowiło 73,5% gminnych przedsiębiorstw. Liczba podmiotów
gospodarczych w gminie fluktuowała na przestrzeni lat 2010-2014, przyjmując minimalne wartości
w 2011 roku (1 710 jednostek), a maksymalne w 2013 roku (1 805 jednostek). Mimo obserwowanych
corocznych zmian, w 2014 roku liczba podmiotów gospodarczych w gminie osiągnęła poziom o 0,9%
niższy niż w 2010 roku, przy czym w przypadku miasta spadek liczby przedsiębiorstw wyniósł 2,1%,
natomiast na obszarach wiejskich nastąpił wzrost o 2,6%.
Zasoby podmiotów gospodarczych w gminie tworzą przede wszystkim jednoosobowe działalności
gospodarcze oraz firmy mikro, tj. podmioty zatrudniające od 0 do 9 pracowników. Stanowią one ok.
95% wszystkich przedsiębiorstw w gminie. Znacznie niższa jest liczba podmiotów gospodarczych
zatrudniających więcej niż 10 pracowników. W kategorii 10-49 zatrudnionych mieściło się 79 firm,
w tym 58 zlokalizowanych w mieście i 21 na obszarach wiejskich. Stanowiły one w 2014 roku 4,5%
wszystkich przedsiębiorstw, a w porównaniu z 2010 rokiem ich liczba zmniejszyła się aż o 12,2%
(w tym o 14,7% w mieście i o 4,5% na obszarach wiejskich). Firmy większe, zatrudniające 50-249
pracowników, stanowiły jedynie 0,8% podmiotów gospodarczych w gminie, a ich liczebność
w porównaniu do 2010 roku spadła o 17,6% (z 17 do 14 jednostek).
Tabela 28. Podmioty gospodarcze wg liczby pracowników w Gminie Góra w latach 2010-2014
2010
2011
2012
2013
2014
ogółem
Góra
1 789
1 710
1 765
1 805
1 773
Góra - miasto
1 332
1 275
1 309
1 331
1 304
457
435
456
474
469
0-9 pracowników
Góra
1 682
1 605
1 668
1 711
1 680
Góra - miasto
1 247
1 191
1 234
1 256
1 232
435
414
434
455
448
10-49 pracowników
Góra
90
89
81
78
79
Góra - miasto
68
68
59
59
58
22
21
22
19
21
50-249 pracowników
Góra
17
16
16
16
14
Góra - miasto
17
16
16
16
14
0
0
0
0
0
Źródło: GUS/BDL
Wśród podmiotów gospodarczych gminy zdecydowanie przeważają jednostki sektora prywatnego.
Prywatne firmy stanowią ok. 91% wszystkich podmiotów gospodarczych – w 2014 roku 1 163 z nich
zarejestrowanych było w mieście (72% sektora prywatnego), zaś 454 – na obszarach wiejskich (28%).
53
Natomiast liczba podmiotów sektora publicznego w gminie wynosiła 156 jednostek i była o 5,4%
wyższa niż w 2010 roku. Wzrost dotyczył jedynie obszaru miasta (o 6%), zaś na terenach wiejskich
liczba podmiotów sektora publicznego była stabilna. W mieście nastąpił również spadek liczby
jednostek sektora prywatnego, choć był on mniejszy i wynosił -3%. W przypadku obszaru wiejskiego
sektor prywatny powiększył się w latach 2010-2014 o 2,7%.
Tabela 29. Podmioty gospodarcze wg sektora własności w Gminie Góra w latach 2010-2014
2010
2011
2012
2013
2014
sektor publiczny
Góra
148
149
155
157
156
Góra - miasto
133
135
141
142
141
15
14
14
15
15
sektor prywatny
Góra
1 641
1 561
1 610
1 648
1 617
Góra - miasto
1 199
1 140
1 168
1 189
1 163
442
421
442
459
454
Źródło: GUS/BDL
Wśród podmiotów gospodarczych w gminie dominują jednostki działające w sekcji G, handel hurtowy
i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle. W 2014 roku ich liczba
wynosiła 467, co stanowiło 26,3% wszystkich podmiotów w gminie. Kolejne pod względem
liczebności są: sekcja L, działalność związana z obsługą rynku nieruchomości (264 podmiotów, 14,9%),
sekcja F, budownictwo (248 podmiotów, 14%) oraz sekcja C, przetwórstwo przemysłowe (138
podmiotów, 7,8%).
W poszczególnych sekcjach zachodziły różne zmiany w zakresie liczebności między 2010 a 2014
rokiem. W tym czasie najwyższą dynamiką wzrostu cechowały się sekcja Q, opieka zdrowotna
i pomoc społeczna (wzrost o 36,6%), sekcja J, informacja i komunikacja (o 26,3%), sekcja E, dostawa
wody, gospodarowanie ściekami i odpadami oraz działalność związana z rekultywacją (o 25%), sekcja
N, działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca (o 19%) oraz sekcja P,
edukacja (o 14,8%). Wzrost dotyczył również jednostek prowadzących działalność w sekcjach:
L (o 9,5%), R (o 8,3%), S i T (o 2,5%), A (o 2,3%) oraz F (o 1,2%).
Z kolei spadek liczby podmiotów gospodarczych dotknął szczególnie sekcję I, działalność związana
z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi (spadek o 13,3%), sekcję M, działalność
profesjonalna, naukowa i techniczna (o 13,3%) oraz sekcję G, handel hurtowy i detaliczny; naprawa
pojazdów samochodowych, włączając motocykle (o 12,9%). Zmniejszyła się również liczba
przedsiębiorstw działających w sekcji K (-5,1%), C (-1,4%) oraz H (-2%).
Tabela 30. Podmioty gospodarcze wg sekcji PKD w Gminie Góra w latach 2010-2014
sekcja A Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i
rybactwo
sekcja C Przetwórstwo przemysłowe
sekcja D Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię
elektryczną, gaz, parę wodną, gorącą wodę i
powietrze do układów klimatyzacyjnych
sekcja E Dostawa wody; gospodarowanie ściekami
i odpadami oraz działalność związana z
2010
54
2011
2012
2013
2014
44
42
47
44
45
140
144
139
138
138
2
2
2
2
2
4
4
4
5
5
rekultywacją
sekcja F Budownictwo
sekcja G Handel hurtowy i detaliczny; naprawa
pojazdów samochodowych, włączając motocykle
sekcja H Transport i gospodarka magazynowa
sekcja I Działalność związana z zakwaterowaniem i
usługami gastronomicznymi
sekcja J Informacja i komunikacja
245
234
244
249
248
536
481
488
486
467
49
43
49
51
48
30
19
31
18
28
19
30
22
26
24
sekcja K Działalność finansowa i ubezpieczeniowa
sekcja L Działalność związana z obsługą rynku
nieruchomości
sekcja M Działalność profesjonalna, naukowa i
techniczna
sekcja N Działalność w zakresie usług
administrowania i działalność wspierająca
sekcja O Administracja publiczna i obrona
narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia
społeczne
sekcja P Edukacja
59
50
58
60
56
241
254
256
259
264
105
85
89
97
91
21
19
17
25
25
18
18
18
18
18
61
58
67
69
70
71
88
97
103
97
24
23
27
25
26
120
116
116
122
123
sekcja Q Opieka zdrowotna i pomoc społeczna
sekcja R Działalność związana z kulturą, rozrywką i
rekreacją
sekcja S Pozostała działalność usługowa i T
Gospodarstwa domowe zatrudniające
pracowników; gospodarstwa domowe
produkujące wyroby i świadczące usługi na własne
potrzeby
Źródło: GUS/BDL
Do najważniejszych zakładów pracy na terenie Gminy Góra należą7:
7
•
Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska DEMI (przetwórstwo mleka)
•
PPHU A-LIMA-BIS Sp. z o.o. (producent mleka w proszku)
•
MIXT Sp. z o.o. (zakład młynarski)
•
Runoland Sp. z. o.o. (zakład przetwórstwa owocowo-warzywnego)
•
BIOESTRY Sp. z o.o. (kontraktacja i skup rzepaku)
•
Food Works Poland Sp. z o.o. (skup i przetwórstwo mięsne)
•
„Dora” Sławęcice Podgórski Tadeusz (produkcja kukurydzy konsumpcyjnej)
•
Przedsiębiorstwo Drzewne – Tartak Góra Sp. z o.o. (produkcja tarcicy)
•
Centrum Remontowo-Handlowe REMA Sp. z o.o. (remont maszyn, produkcja spawanych
konstrukcji stalowych)
•
Przedsiębiorstwo Handlowo-Usługowe Dąbrowa w Radosławiu (eksploatacja żwiru)
Za: Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Góra na lata 2015-2025
55
•
Pfeifer&Langen S.A. (produkcja)
•
Zakład Produkcji Opryskiwaczy Skotarek w Górze (produkcja)
•
Spółdzielnia Inwalidów Jedność (producent odzieży roboczej)
•
Moda Wrocław S.A. (producent odzieży)
•
PGNiG S.A. (wydobycie gazu)
•
Przedsiębiorstwo Drogowo Melioracyjne Drogomel A. Skoczylas K. Głuszko Sp. J.
(drogownictwo)
•
Przedsiębiorstwo
(drogownictwo)
•
Pieczarkarnia PIEPRZYK (produkcja)
•
PSS Społem (produkcja, handel)
Drogowo
Transportowe
„DROGTRANZ”
Andrzej
Paradowski
Interesy lokalnych przedsiębiorców reprezentują trzy gminne organizacje:
•
Stowarzyszenie Pracodawców w Górze, prowadzące działania na rzecz pracodawców;
•
Stowarzyszenie Kupców Targowiska Miejskiego w Górze, prowadzące działania na rzecz
ochrony interesów członków, świadczenia drobnych usług handlowych i reklamy targowiska;
•
Cech Rzemiosł Różnych w Górze, prowadzące działania na rzecz utrwalania więzi
środowiskowych, postaw zgodnych z zasadami etyki i godności zawodu, prowadzenie
działalności społeczno-organizacyjnej, kulturalnej i oświatowej dla członków stowarzyszenia
oraz reprezentowanie ich interesów wobec organów administracji i sądów.
Największe możliwości rozwoju działalności gospodarczej w obrębie gminy stwarza Podstrefa Góra
Wałbrzyskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej „INVEST-PARK”. Przedsiębiorcy inwestujący w strefie
mogą liczyć na pomoc publiczną w postaci zwolnień od podatku dochodowego – w zależności od
wielkości firmy mogą one wynosić od 25% do 45% kosztów inwestycji lub 2-letnich kosztów pracy.
Podstrefa Góra, ustanowiona w 2009 roku, obejmuje teren o powierzchni 15,47 ha, znajdujący się
w północnej części miasta, przylegający do drogi wojewódzkiej nr 323 w kierunku Leszna oraz
nieczynnej linii kolejowej Bojanowo-Góra.
Zgodnie z danymi WSSE „INVEST-PARK” na terenie Podstrefy Góra działalność prowadzi aktualnie
jeden przedsiębiorca:
•
dBP Eko Sp. z o.o., firma działająca w branży przemysłowej i zajmująca się obróbką metali
(produkcja spawanych konstrukcji metalowych i izolacyjnych, dźwiękochłonnych kabin
i obudów). Na terenie strefy powstała hala produkcyjna firmy o powierzchni ok. 3 500 m2,
a łączna wartość inwestycji ukształtowała się na poziomie 9 mln zł8.
Do dyspozycji przedsiębiorców pozostaje jeszcze ok. 13 ha terenów włączonych do podstrefy WSSE
w Górze. Oprócz tego, gmina dysponuje również terenem inwestycyjnym o powierzchni ok. 30 ha
zlokalizowanym w północno-wschodniej części miasta, przy drodze w kierunku Rawicza.
8
Za: https://invest-park.com.pl/o-strefie/firmy-w-strefie/ (25.02.2016)
56
Bardzo ważnym obszarem gospodarki gminy jest rolnictwo i związany z nim przemysł. Wynika to
z typowo rolniczego charakteru gminy, w której większość obszaru stanowią grunty rolne. Użytki
rolne zajmują 17 735 ha powierzchni gminy, tj. 66,6% jej obszaru. Przeważają w nich grunty orne,
których powierzchnia wynosi 14 285 ha, ale występują również łąki i pastwiska czy sady. Struktura
użytków rolnych w Gminie Góra przedstawiała się w 2014 roku następująco:
•
grunty orne – 14 285 ha
•
sady – 39 ha
•
łąki – 1 705 ha
•
pastwiska – 975 ha
•
grunty rolne zabudowane – 520 ha
•
grunty pod stawami – 18 ha
•
grunty pod rowami – 193 ha
Wśród gruntów ornych w gminie przeważają grunty dobre (klasa bonitacyjna III) i średnie (klasa
bonitacyjna IV) – zajmują one obszar o powierzchni odpowiednio 4 070 ha i 3 830 ha. Na obszarze
3 047 ha występują grunty słabe (klasa V i VI), zaś najmniejsze powierzchniowo są grunty orne klasy I
i II, tj. bardzo dobre, których powierzchnia w gminie wynosi jedynie 95 ha.
W przypadku użytków zielonych przeważają grunty średnie, klasy IV, które zajmują 993 ha. Kolejne
pod względem powierzchni są grunty słabe, V i VI klasy (510 ha), następnie grunty dobre, III klasy
(379 ha). Najmniej jest użytków rolnych położonych na gruntach dobrych, I i II klasy – jedynie 6 ha9.
Przedstawione powyżej uwarunkowania bezpośrednio wpływają na rolniczy charakter Gminy Góra,
a także wysoki poziom zaangażowania obszarów wiejskich w działalność rolniczą. Rolnictwo
i związany z nim przemysł przetwórstwa spożywczego jest tym samym jednym z ważniejszych źródeł
utrzymania mieszkańców gminy. Należy jednak dodać, iż w gminie przeważają gospodarstwa rolne
małe, charakteryzujące się niską wydajnością.
Analiza wskaźników dotyczących podmiotów gospodarczych wskazuje, że Gmina Góra cechuje się
niższym poziomem przedsiębiorczości w porównaniu z większymi jednostkami administracyjnymi.
W 2014 roku na 10 tys. mieszkańców przypadały 863 podmioty wpisane do rejestru REGON i jedynie
w powiecie górowskim odnotowano niższy wskaźnik – 757 podmiotów. W tym samym roku na 10 tys.
ludności kraju przypadało 1 071 podmiotów wpisanych do rejestru REGON, a na Dolnym Śląsku – aż
1 207 przedsiębiorstw. Również obszar miejski gminy na tle obszarów miejskich kraju i województwa
wypadał słabiej – w gminie wskaźnik wynosił 1 059 podmiotów, podczas gdy w miastach kraju – 1 297
przedsiębiorstw, a w miastach województwa – aż 1 373 podmioty gospodarcze. Ponadto o ile w skali
kraju i województwa od 2011 roku występuje stała tendencja rosnąca w zakresie podmiotów
wpisanych do rejestru REGON na 10 tys. ludności, w przypadku Gminy Góra (ale również powiatu
górowskiego) następowały wahania i w 2014 roku wynik był gorszy niż w 2013 roku. Znaczna różnica
w zakresie poziomu przedsiębiorczości dotyczy różnych obszarów w samej gminie – jak wskazano
powyżej na 10 tys. mieszkańców miasta przypadało 1 059 podmiotów, podczas gdy w na obszarach
wiejskich wskaźnik ten był niemal dwukrotnie niższy i wynosił 569 podmiotów wpisanych do rejestru
REGON na 10 tys. ludności.
9
Za: Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Góra w latach 2015-2025
57
Tabela 31. Podmioty wpisane do rejestru REGON na 10 tys. ludności w latach 2010-2014
podmioty wpisane do rejestru REGON na 10 tys. ludności
2010
2011
2012
2013
2014
-
-
-
-
-
POLSKA
1 015
1 004
1 032
1 057
1 071
POLSKA - MIASTO
1 244
1 225
1 257
1 285
1 297
DOLNOŚLĄSKIE
1 135
1 123
1 156
1 194
1 207
1 302
1 285
1 320
1 362
1 373
752
717
743
766
757
1 047
1 069
1 055
Powiat górowski
Góra
Góra - miasto
851
820
849
872
863
1 055
1 020
1 048
1 073
1 059
545
521
550
572
569
Źródło: GUS/BDL
Kolejne wskaźniki gospodarcze również wskazują na trudniejszą sytuację w Gminie Góra. Wskaźnik
jednostek nowo zarejestrowanych w rejestrze REGON na 10 tys. ludności w 2014 roku kształtował się
na poziomie 63 i była to wartość najniższa w całym analizowanym okresie. Ponownie wyższy poziom
wskaźnika wystąpił w mieście Góra (68) niż na obszarach wiejskich (54). W skali kraju na 10 tys.
ludności przypadały 93 nowo zarejestrowane jednostki, zaś w skali województwa – 101, w tym 108
na obszarach miejskich. Były to również wartości najniższe od 2010 roku.
Tabela 32. Jednostki nowo zarejestrowane w rejestrze REGON na 10 tys. ludności w latach
2010-2014
jednostki nowo zarejestrowane w rejestrze REGON na 10
tys. ludności
2010
2011
2012
2013
2014
-
-
-
-
-
POLSKA
104
90
93
95
93
POLSKA - MIASTO
122
104
109
110
106
DOLNOŚLĄSKIE
114
103
104
113
101
125
111
112
124
108
75
77
78
71
61
Powiat górowski
0
0
93
87
69
Góra
88
92
85
83
63
Góra - miasto
95
115
90
93
68
77
58
77
67
54
Źródło: GUS/BDL
W przypadku jednostek wykreślonych z rejestru REGON na 10 tys. ludności w Gminie Góra osiągano
niższe wskaźniki niż w województwie i kraju, co oznacza, że na terenie gminy likwidowanych było
relatywnie mniej przedsiębiorstw niż w większych jednostkach. W 2014 roku na 10 tys. ludności
gminy przypadało 67 wykreślonych jednostek, podczas gdy w skali kraju było to 79 podmiotów,
a w województwie – 88 jednostek. Wskaźnik podmiotów wykreślonych z rejestru REGON na 10 tys.
mieszkańców we wszystkich jednostkach terytorialnych podlegał w latach 2010-2014 licznym
58
fluktuacjom, przyjmując wartości niższe i wyższe – wyraźnie widoczne jest jednak maksimum
przypadające na 2011 rok, w którym z rejestru REGON wykreślano najwięcej podmiotów.
Tabela 33. Jednostki wykreślone z rejestru REGON na 10 tys. ludności w latach 2010-2014
jednostki wykreślone z rejestru REGON na 10 tys. ludności
2010
2011
2012
2013
2014
-
-
-
-
-
POLSKA
62
100
65
70
79
POLSKA - MIASTO
74
121
77
83
94
DOLNOŚLĄSKIE
66
115
72
76
88
72
128
78
84
96
Powiat górowski
59
108
52
50
64
0
0
62
60
77
Góra
75
124
53
59
67
Góra - miasto
90
147
61
66
76
51
89
42
48
54
Źródło: GUS/BDL
Na podstawie powyższych danych określono saldo jednostek nowych i wykreślonych na 10 tys.
ludności. Krytycznym był rok 2011, gdy we wszystkich jednostkach saldo było ujemne, przy czym
znacznie wyższe wartości odnotowano w gminie (-32) i powiecie (-31) niż w województwie (-12)
i kraju (-10). W latach kolejnych (2012-2013) saldo jednostek nowych i wykreślonych na 10 tys.
ludności okazało się dodatnie, zaś w 2014 roku sytuacja w gminie i powiecie była inna niż
w większych jednostkach. W skali kraju i województwa w przeliczeniu na 10 tys. mieszkańców liczba
jednostek nowo rejestrowanych była wyższa niż wykreślanych, co oznacza, że saldo było dodatnie
(14 w kraju i 13 w województwie). Natomiast w powiecie górowskim i gminie sytuacja była
odmienna – liczba jednostek wykreślanych okazała się wyższa niż nowo rejestrowanych, przez co
saldo było ujemne i wynosiło -3 w powiecie i -4 w Gminie Góra, w tym -8 w mieście.
Tabela 34. Saldo jednostek nowych i wykreślonych z rejestru REGON na 10 tys. ludności
w latach 2010-2014
saldo jednostek nowych i wykreślonych z rejestru REGON
na 10 tys. ludności
2010
2011
2012
2013
2014
-
-
-
-
-
POLSKA
42
-10
28
25
14
POLSKA - MIASTO
48
-17
32
27
12
DOLNOŚLĄSKIE
48
-12
32
37
13
53
-17
34
40
12
Powiat górowski
16
-31
26
21
-3
31
27
-8
Góra
Góra - miasto
13
-32
32
24
-4
5
-32
29
27
-8
26
-31
35
19
0
Źródło: GUS/BDL
59
Wskaźnik osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą na 100 osób w wieku produkcyjnym
wskazuje na niższy poziom przedsiębiorczości mieszkańców gminy i powiatu w porównaniu
z województwem i krajem. W 2014 roku na 100 mieszkańców Gminy Góra w wieku produkcyjnym
przypadało 9 osób prowadzących działalność gospodarczą, przy czym więcej takich osób było wśród
mieszkańców miasta (10,3) niż mieszkańców obszarów wiejskich (7). W skali kraju na 100 osób
w wieku produkcyjnym działalność gospodarczą prowadziło średnio 12 osób, a w skali województwa
– niemal 13 osób. Należy zwrócić uwagę ponadto na fakt, że w przypadku województwa i kraju, mimo
niewielkich spadków w 2011 roku, wskaźnik wykazywał tendencję rosnącą (wartości w 2014 roku
były wyższe niż w 2010 roku), natomiast w przypadku gminy i powiatu występowały rokroczne
wahania, a wartości z 2014 roku okazały się niższe niż w 2010 roku.
Tabela 35. Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą na 100 osób w wieku
produkcyjnym w latach 2010-2014
osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą na 100
osób w wieku produkcyjnym
2010
2011
2012
2013
2014
-
-
-
-
-
POLSKA
11,9
11,6
11,9
12,1
12,2
POLSKA - MIASTO
13,9
13,6
13,8
14,1
14,2
DOLNOŚLĄSKIE
12,3
12,0
12,3
12,6
12,7
13,6
13,2
13,6
13,8
13,9
8,7
8,0
8,3
8,6
8,4
10,7
11,0
10,7
Powiat górowski
Góra
Góra - miasto
9,3
8,6
8,9
9,2
9,0
10,8
9,9
10,3
10,6
10,3
7,0
6,5
6,9
7,2
7,0
Źródło: GUS/BDL
W 2014 roku na terenie Gminy Góra znajdowały się 1 293 podmioty gospodarcze zatrudniające
0-9 pracowników w przeliczeniu na 10 tys. mieszkańców w wieku produkcyjnym. Wyższe wartości
wskaźnika występowały w mieście (1 573 podmioty) niż na obszarach wiejskich (868 podmiotów).
Ponownie znacznie więcej podmiotów gospodarczych zatrudniających od 0 do 9 pracowników
(na 10 tys. ludności) znajdowało się na Dolnym Śląsku (1 831) i w kraju (1 625), szczególnie zaś na
obszarach miejskich tych jednostek (odpowiednio 2 104 i 1 973 podmioty gospodarcze).
60
Tabela 36. Podmioty gospodarcze zatrudniające 0-9 pracowników na 10 tys. mieszkańców
w wieku produkcyjnym w latach 2010-2014
podmioty gospodarcze zatrudniające 0 - 9 pracowników
na 10 tys. mieszkańców w wieku produkcyjnym
2010
2011
2012
2013
2014
-
-
-
-
-
POLSKA
1 495,6
1 485,5
1 542,1
1 593,1
1 625,5
POLSKA - MIASTO
1 808,5
1 795,0
1 867,7
1 932,8
1 973,8
DOLNOŚLĄSKIE
1 658,2
1 650,9
1 717,8
1 793,0
1 831,6
1 902,0
1 895,0
1 971,1
2 060,3
2 104,7
Powiat górowski
1 105,0
1 056,4
1 105,5
1 142,6
1 136,9
0,0
0,0
1 530,4
1 572,1
1 570,8
Góra
1 242,0
1 201,6
1 256,9
1 297,0
1 293,2
Góra - miasto
1 503,0
1 464,6
1 527,8
1 573,7
1 573,2
829,2
792,3
835,6
873,2
868,2
Źródło: GUS/BDL
W przypadku podmiotów gospodarczych zatrudniających 10-49 pracowników na 10 tys. mieszkańców
w wieku produkcyjnym sytuacja w Gminie Góra jest lepsza niż w województwie i kraju. W 2014 roku
wskaźnik dla gminy ukształtował się na poziomie 60,8 podmiotów, podczas gdy średnia dla kraju
wynosiła 60,6 podmiotów, a średnia dla Dolnego Śląska – 56,1 podmiotów. Na przestrzeni lat
2010-2014 we wszystkich jednostkach ubyło podmiotów gospodarczych zatrudniających 10-49
pracowników na 10 tys. mieszkańców w wieku produkcyjnym. Były to spadki o kilka jednostek,
a Gmina Góra cechowała się dość wysoką dynamiką spadku (-8,6%, w tym -9,6% w mieście). Szybciej
ubywało podmiotów gospodarczych zatrudniających 10-49 pracowników na 10 tys. mieszkańców
w wieku produkcyjnym jedynie w powiecie górowskim (-14,8%). W skali kraju było to -6,9%, zaś
w skali województwa -1,9%.
Tabela 37. Podmioty gospodarcze zatrudniające 10-49 pracowników na 10 tys. mieszkańców
w wieku produkcyjnym w latach 2010-2014
podmioty gospodarcze zatrudniające 10 - 49 pracowników
na 10 tys. mieszkańców w wieku produkcyjnym
2010
2011
2012
2013
2014
-
-
-
-
-
POLSKA
65,1
65,0
59,5
59,5
60,6
POLSKA - MIASTO
76,8
76,9
71,4
72,1
73,9
DOLNOŚLĄSKIE
57,2
57,5
54,2
54,9
56,1
63,2
63,7
61,3
62,5
64,2
Powiat górowski
61,5
61,1
53,2
51,8
52,4
0,0
0,0
76,0
76,9
77,4
Góra
66,5
66,6
61,0
59,1
60,8
Góra - miasto
82,0
83,6
73,0
73,9
74,1
41,9
40,2
42,4
36,5
40,7
Źródło: GUS/BDL
61
W 2014 roku na 10 tys. mieszkańców Gminy Góra w wieku produkcyjnym przypadało 10,8
podmiotów gospodarczych zatrudniających od 50 do 249 pracowników. Nieznacznie wyższe były
wskaźniki dla województwa (11,6 podmiotów) i kraju (12,2 podmiotów), a niższy – dla powiatu
górowskiego
(8,3 podmiotów). Należy jednak zauważyć, iż w mieście Góra wskaźnik podmiotów gospodarczych
zatrudniających 50-249 pracowników na 10 tys. mieszkańców w wieku produkcyjnym wzrastał do
17,9 podmiotów, co było najwyższą wartością wśród analizowanych jednostek. Gmina Góra,
podobnie jak i powiat górowski, cechowała się jednak negatywną tendencją jeśli chodzi o zmiany
wartości wskaźnika w latach 2010-2014. W przypadku kraju i województwa w 2014 roku wskaźnik był
wyższy niż w 2010 roku, podczas gdy w gminie i powiecie kształtował się na poziomie znacznie
niższym niż w 2010 roku. Szczególnie istotna zmiana wystąpiła między 2013 a 2014 rokiem, gdy
wskaźnik zmniejszył się z 12,1 do 10,8 jednostek, a na obszarze miejskim gminy z 20,0 do 17,9
podmiotów.
Tabela 38. Podmioty gospodarcze zatrudniające 50-249 pracowników na 10 tys.
mieszkańców w wieku produkcyjnym w latach 2010-2014
podmioty gospodarcze zatrudniające 50 - 249
pracowników na 10 tys. mieszkańców w wieku
produkcyjnym
2010
2011
2012
2013
2014
-
-
-
-
-
POLSKA
12,0
11,9
12,1
12,1
12,2
POLSKA - MIASTO
16,4
16,3
16,7
16,8
17,0
DOLNOŚLĄSKIE
11,2
10,9
11,5
11,5
11,6
14,0
13,7
14,5
14,6
14,8
Powiat górowski
8,5
8,1
9,4
9,1
8,3
0,0
0,0
18,2
18,5
16,7
Góra
12,6
12,0
12,1
12,1
10,8
Góra - miasto
20,5
19,7
19,8
20,0
17,9
Źródło: GUS/BDL
Liczba osób pracujących10 na terenie Gminy Góra wynosiła w 2014 roku 2 974 osoby, z czego 2 286
osób zamieszkiwało w mieście (81,8% ogółu pracujących), a 508 osób – na obszarach wiejskich
(18,2%). Wśród pracujących w gminie nieznaczną przewagę miały kobiety, których liczba w 2014 roku
wynosiła 1 521 (tj. 54,5% ogółu pracujących), podczas gdy liczba pracujących mężczyzn ukształtowała
się na poziomie 1 273 osób (tj. 45,6%). W 2014 roku w przypadku pracujących mężczyzn udział
mieszkańców miasta wynosił 76,4% (972 osoby), a w przypadku pracujących kobiet udział mieszkanek
10
Bez pracujących w jednostkach budżetowych działających w zakresie obrony narodowej
i bezpieczeństwa publicznego, osób pracujących w gospodarstwach indywidualnych w rolnictwie, duchownych
oraz pracujących w organizacjach, fundacjach i związkach; bez zakładów osób fizycznych o liczbie pracujących
do 5 osób, (dla lat 1995-1998); bez zakładów osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą o liczbie
pracujących do 9 osób (dla 1999 r.); bez podmiotów gospodarczych o liczbie pracujących do 9 osób (od 2000 r.).
W 2004 i 2005 r. dla gmin miejsko-wiejskich sporządzane jest jedno sprawozdanie, brak informacji dla części
miejskiej i części wiejskiej. Wg faktycznego miejsca pracy (dla lat 1995-2003); wg faktycznego miejsca pracy i
rodzaju działalności (od 2004 r.) – wyjaśnienie GUS.
62
obszaru miejskiego – 86,4% (1 314 osoby). Na przestrzeni lat 2010-2014 liczba pracujących w gminie
zmniejszyła się ogółem o 4,2%, ale natężenie zjawiska było różne w zależności od płci. W przypadku
mężczyzn spadek wyniósł -1,1% (w tym -2,8% w mieście), a w przypadku kobiet był znacznie wyższy
i wynosił -6,6% (w tym aż -8,2% w mieście). Odmienne tendencje cechowały również różne obszary
gminy – jak wynika z powyższych danych liczba pracujących w mieście zmniejszyła się w latach
2010-2014 o -6,0%, podczas gdy na obszarach wiejskich liczba pracujących zwiększyła się o 4,7%,
w tym o 4,9% wśród mężczyzn i o 4,5% wśród kobiet.
Tabela 39. Liczba pracujących w Gminie Góra w latach 2010-2014
2010
2011
2012
2013
2014
pracujący
Góra
2 916
2 839
2 757
2 729
2 794
Góra - miasto
2 431
2 338
2 262
2 208
2 286
485
501
495
521
508
pracujący - mężczyzni
Góra
1 287
1 259
1 246
1 183
1 273
Góra - miasto
1 000
957
947
869
972
287
302
299
314
301
pracujący - kobiety
Góra
1 629
1 580
1 511
1 546
1 521
Góra - miasto
1 431
1 381
1 315
1 339
1 314
198
199
196
207
207
Źródło: GUS/BDL
Wskaźnik pracujących na 1000 ludności pozwala porównać sytuację w gminie oraz innych
jednostkach administracyjnych. W 2014 roku w Gminie Góra na 1000 mieszkańców przypadało 136
pracujących osób. W przypadku miasta Góra wskaźnik ukształtował się na poziomie 186 pracujących
na 1000 ludności, natomiast na obszarach wiejskich wynosił 62. Na przestrzeni lat 2010-2014
w Gminie Góra odnotowano negatywne zjawisko w zakresie liczby pracujących na 1000 mieszkańców
– wartość wskaźnika spadła o 3 punkty, przy czym spadek dotyczył jedynie miasta (-7). Dodatkowo
w gminie był on wyraźnie niższy niż w większych jednostkach administracyjnych. Wskaźnik
pracujących na 1000 ludności Polski wynosił w 2014 roku 230 (o 7 więcej niż w 2010 roku), a na 1000
mieszkańców Dolnego Śląska – 251 (o 11 więcej niż w 2010 roku). Znaczna okazała się także różnica
między obszarami miejskimi gminy (186 pracujących na 1000 ludności) a obszarami miejskimi
województwa dolnośląskiego (302 pracujących na 1000 ludności) i całego kraju (310 pracujących na
1000 mieszkańców).
63
Tabela 40. Pracujący na 1000 ludności w latach 2010-2014
pracujący na 1000 ludności
2010
2011
2012
2013
2014
os oba
os oba
os oba
os oba
os oba
POLSKA
223
224
223
226
230
POLSKA - MIASTO
304
304
302
304
310
DOLNOŚLĄSKIE
240
241
239
244
251
289
289
287
294
302
Powiat górowski
0
0
171
169
182
139
136
133
132
136
Góra
139
136
133
132
136
Góra - miasto
193
187
181
178
186
58
60
60
63
62
Źródło: GUS/BDL
64
2.3. Diagnoza zjawisk w sferze środowiskowej
WARUNKI NATURALNE I ŚRODOWISKO11
Pod względem regionalizacji fizyczno-geograficznej Polski wg J. Kondrackiego, obszar Gminy Góra
położony jest w obrębie następujących jednostek:
−
megaregion: Pozaalpejska Europa Środkowa
− prowincja: Niż Środkowoeuropejski
− podprowincja: Niziny Środkowopolskie
− makroregion: Nizina Południowowielkopolska i Obniżenie MilickoGłogowskie
−
mezoregion: Wysoczyzna Leszczyńska i Pradolina Głogowska.
Budowa geologiczna i surowce mineralne
Pod względem regionalizacji hydrogeologicznej Polski obszar gminy położony jest w obrębie
następujących jednostek:
−
region VI – wielkopolski
− subregion: VI5 – fragment zielonogórsko-leszczyński
− subregion: VI6 – część pradoliny barycko-głogowskiej.
Głębokie podłoże na terenie gminy tworzone jest przez utwory paleozoiczne, na których zalegają
osady mezozoiczne (głównie z okresu permu i triasu). Podłoże mezozoiczne przykryte jest osadami
trzeciorzędowymi: oligocenu (osady piaszczysto-mułkowato-ilaste) i miocenu (utwory ilaste dolnego
miocenu, utwory formacji burowęglowej środkowego miocenu oraz iły górnego miocenu).
Podłoże podczwartorzędowe charakteryzuje się znacznym urozmaiceniem i ogólną zgodnością
z ukształtowaniem współczesnej powierzchni terenu. Najstarszymi utworami czwartorzędowymi
zlodowacenia południowopolskiego są dwa poziomy glin morenowych, miejscami piasków i żwirów
oraz mułków. Doliny erozyjne interglacjału wielkiego mają przebieg zgodny z dolinami
współczesnymi. Utwory dolin kopalnych z tego okresu to głównie piaski różnoziarniste oraz żwiry,
rzadziej iły i mułki. Zlodowacenie środkowopolskie reprezentują dwa poziomy glin morenowych
rozdzielonych lokalnie utworami fluwioglacjalnymi i zastoiskowymi, natomiast zlodowacenie
bałtyckie to cykl osadów żwirowo-piaszczystych z fragmentami mułków w dolinie Baryczy, Rowu
Polskiego i Rowu Śląskiego oraz mniejszych dolin rzecznych. Osady holoceńskie to głównie piaski,
mułki i torfy budujące terasy niskie dolin rzecznych.
Do surowców mineralnych12 występujących na terenie Gminy Góra należą: gaz ziemny, złoża piasków,
węgiel brunatny i surowce ilaste ceramiki budowlanej. Największym bogactwem naturalnym gminy
11
Jeśli nie wskazano inaczej, dane w podrozdziale za: Program Ochrony Środowiska dla Miasta i Gminy Góra na
lata 2014-2017 z perspektywą na lata 2018-2021
65
są złoża gazu ziemnego, stanowiące ok. 20% krajowych zasobów. Udokumentowanymi złożami gazu
ziemnego na terenie gminy są:
•
Żuchlów – złoże eksploatowane, w 2014 roku wydobycie wyniosło 230,45 mln m3
•
Załęcze – złoże eksploatowane, w 2014 roku wydobycie wyniosło 125,77 mln m3
•
Góra – złoże eksploatowane, w 2014 roku wydobycie wyniosło 37,89 mln m3
•
Aleksandrówka – złoże eksploatowane, w 2014 roku wydobycie wyniosło 10,5 mln m3
•
Ślubów – złoże eksploatowane, w 2014 roku wydobycie wyniosło 9,91 mln m3
•
Wierzowice – złoże eksploatowane, w 2014 roku wydobycie wyniosło 2,63 mln m3
•
Lipowiec – złoże o zasobach rozpoznanych szczegółowo
•
Lipowiec el. E – złoże zagospodarowane, eksploatowane czasowo
Udokumentowanymi złożami kruszyw naturalnych na terenie Gminy Góra są:
•
Borszyn Wielki – złoże eksploatowane, w 2014 roku wydobycie wyniosło 19 tys. t (złoże
piasku)
•
Glinka – złoże eksploatowane, w 2014 roku wydobycie wyniosło 3 tys. t (złoże piasku)
•
Radosław – złoże zagospodarowane, eksploatowane czasowo (złoże zawierające piasek ze
żwirem)
•
Radosław I – złoże eksploatowane, w 2014 roku wydobycie wyniosło 95 tys. t (złoże
zawierające piasek ze żwirem)
•
Radosław II – złoże T (złoże piasku)
•
Radosław III – złoże eksploatowane, w 2014 roku wydobycie wyniosło 15 tys. t (złoże piasku)
•
Radosław IV – złoże eksploatowane, w 2014 roku wydobycie wyniosło 7 tys. t (złoże piasku)
•
Radosław V – złoże eksploatowane, w 2014 roku wydobycie wyniosło 9 tys. t (złoże piasku)
Ponadto na terenie gminy występują złoża:
•
węgla brunatnego – złoże Góra, z uwagi na negatywne efekty środowiskowe wydobycie nie
jest prowadzone,
•
surowców ilastych ceramiki budowlanej – złoże Giżyn II, w którym eksploatacja została
zaniechana.
12
Za: Bilans zasobów złóż kopalin w Polsce według stanu na 31 XII 2014 r., (red.) M. Szuflicki, A. Malon, M.
Tymiński, Państwowy Instytut Geologiczny, Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa 2015 oraz
http://igs.pgi.gov.pl/zloza.asp (01.03.2016)
66
Rzeźba terenu
Rzeźba terenu gminy jest wynikiem działalności erozyjno-akumulacyjnej lodowca w plejstocenie
i modyfikacji holoceńskich. Wśród występujących form morfologicznych można wyróżnić: wysoczyznę
morenową falistą, pagórki morenowe pochodzenia erozyjnego, wysoczyznę morenową płaską oraz
obniżenia dolinne towarzyszące ciekom o wykształconych trzech poziomach terasowych. Szczególne
znacznie mają śródlądowe piaszczyste wydmy, obecnie porośnięte borami sosnowymi (znajdujące się
na lewym brzegu Baryczy, na południe od Ryczenia oraz na zachód od Wierzowic Małych); a także
wysoka terasowa krawędź erozji rzecznej (leżąca na prawym brzegu Baryczy w rejonie Osetna
i Ryczenia).
Uzupełnieniem form morfologicznych w rzeźbie terenu gminy są formy antropogeniczne, powstałe
w wyniku działalności człowieka. Są to m.in. wyrobiska, nasypy kolejowe, wały przeciwpowodziowe,
itp.
Zagrożenia dla powierzchni ziemi wynikają z procesów geodynamicznych (ruchów masowych ziemi)
oraz działalności człowieka. W przypadku Gminy Góra nie stwierdzono obecności obszarów
zagrożonych występowaniem ruchów masowych, natomiast wpływ człowieka na powierzchnię ziemi
wynika z eksploatacji kopalin (w tym przypadku szczególnie ważna jest właściwa rekultywacja
wyrobiska poeksploatacyjnego), zabiegów agrotechnicznych oraz budowy obiektów typu drogi, sieci
infrastrukturalne, systemy melioracyjne, składowiska odpadów i in.
Gleby
Warstwy przypowierzchniowe użytków rolnych na terenie gminy powstały z różnych utworów
geologicznych, stanowiących zróżnicowany materiał glebotwórczy. Przestrzenne rozmieszczenie gleb
o różnych typach i gatunkach ma ścisły związek z przestrzennym rozmieszczeniem skał macierzystych.
O sposobie użytkowania gruntów rolnych decydują klasy bonitacyjne. Większość gruntów ornych
w gminie położona jest na glebach dobrych i średnich klas bonitacyjnych, tj. IIIa, IIIb i IV, natomiast
wśród użytków zielonych w gminie przeważają grunty o glebach klas IV i V, następnie III.
Gleby najlepszej jakości, II i III klasy bonitacyjnej, występują głównie w zachodniej (w obrębach
Brzeżany, Polanowo, Glinka, Sławęcice, Strumienna i Jastrzębia) oraz we wschodniej części gminy
(w obrębach Borszyn Mały i Bronów). Gleby IV klasy bonitacyjnej są rozproszone na całym terenie
gminy, nie tworząc zwartych skupisk, natomiast gleby najsłabsze (klasy V, VI i VIz) znajdują się
w obrębach Wierzowice Małe i Włodków Dolny.
Na terenach wiejskich gminy występują następujące kompleksy rolniczej przydatności gleb:
•
Kompleks pszenny dobry – zajmuje ok. 9% powierzchni
•
Kompleks żytni bardzo dobry – zajmuje ok. 34,5% powierzchni
•
Kompleks żytni dobry – zajmuje ok. 24,6% powierzchni
•
Kompleks żytni słaby – zajmuje ok. 25,8% powierzchni
•
Kompleks żytni najsłabszy – zajmuje ok. 3,9% powierzchni
•
Kompleks zbożowo-pastewny mocny – zajmuje ok. 0,5% powierzchni
•
Kompleks zbożowo-pastewny słaby – zajmuje ok. 1,7 powierzchni.
67
Stan gleb na terenie gminy oceniany jest jako dobry, ale brak jest kontroli nawożenia i stosowania
środków ochrony roślin. Zagrożeniem dla stanu gleb są przede wszystkim rozwój rolnictwa i sieci
osadniczej, które powodują chemiczną i fizyczną degradację gleb. Natomiast głównymi źródłami
zanieczyszczeń gleb są: nawozy naturalne i mineralne stosowane w rolnictwie, zanieczyszczenia
pyłowe (z transportu drogowego) czy niewłaściwa gospodarka wodno-ściekowa oraz usuwania
odpadów.
Wody podziemne
Wody podziemne na terenie Gminy Góra występują w utworach czwarto- i trzeciorzędowych,
miąższość warstw wodonośnych jest zróżnicowana. Zwierciadło wód podziemnych zalega na
głębokości od 0,5 do 3 m w obrębie dolin i do 8 m w obrębie wysoczyzn, ponadto jest zmienne
w ciągu roku i zależne od wielkości opadów oraz stanu wody w rzekach. Na czwartorzędowych
strukturach wodonośnych funkcjonują ujęcia wody dla celów bytowych w Górze, Czerninie,
Strumiennej i Ryczeniu, natomiast na wodach trzeciorzędowych – ujęcie w Wierzowicach Wielkich.
Gmina Góra położona jest na obszarze jednolitej części wód podziemnych, JCWPd nr 7913. JCWPd
nr 79 ma powierzchnię 3 819,9 km2 i obejmuje region Środkowej Odry z wodami słodkimi
występującymi na głębokości do 250 m (szacunkowo). Według dotychczas obowiązującego podziału
JCWPd Gmina Góra położona była w obrębie jednostki nr 74. W wyniku przeprowadzonego
monitoringu jakości wód podziemnych stan wód JCWPd nr 74 oceniany był jako dobry chemicznie
i dobry ilościowo14.
Wśród najważniejszych rzeczywistych i potencjalnych źródeł zanieczyszczeń wód podziemnych
w obrębie Gminy Góra wskazano zanieczyszczenia: komunalne („dzikie wysypiska”, składowisko
odpadów, zrzut ścieków, ujęcia wód podziemnych), transportowe (stacje paliw, szlaki komunikacyjne,
gazociągi, obszary magazynowo-składowe), rolnicze (nawozy, pestycydy i środki ochrony roślin,
gnojownie, niewłaściwe składowanie obornika), atmosferyczne (związane z emisją zanieczyszczeń do
atmosfery i ich opadem) oraz naturalne. W celu ograniczenia wpływu negatywnych zjawisk na zasób
i jakość wód podziemnych ujmowanych na cele komunalne i bytowe wprowadzane są strefy
ochronne wokół ujęć wód podziemnych – tereny ochrony bezpośredniej i pośredniej.
Wody powierzchniowe
Gmina Góra jest odwadniana przez rzekę Barycz i jej dopływy, a sieć hydrograficzna terenu należy do
systemu wodnego Odry – Baryczy. Barycz jest prawostronnym dopływem Odry, do której wpada
w okolicy miejscowości Wyszanów w gminie Niechlów.
Główną rzeką obszaru jest Barycz, ciek II rzędu, przepływająca przez obszar gminy na odcinku 16,2
km. Główne dopływy Baryczy to lewobrzeżne Tynica, Łacha, Krępa, Sąsiecznica, Prądnia, Polska
Woda, Świernia (Kanał Gryżyca) i Kanał Świeca oraz prawobrzeżne Rów Śląski, Orla, Rzęśnik (Dziczek,
Kanał Główny), Kanał Książęcy i Kuroch.
13
Według nowej wersji podziału JCWPd na 172 części oraz subczęści. Za:
http://www.psh.gov.pl/publikacje/jcwpd/charakterystyka-zweryfikowanych-jcwpd.html (01.03.2016)
14
Za: http://mjwp.gios.gov.pl/mapa/ (01.03.2016)
68
Sieć wodną na terenie gminy uzupełniają małe starorzecza Baryczy, stawy w miejscach eksploatacji
piasku lub gliny, zbiorniki przeciwpożarowe oraz rowy melioracyjne. Ponadto na odcinku RyczeńWierzowice Małe w dolinie Baryczy zlokalizowany jest zbiornik retencyjny o powierzchni lustra wody
wynoszącej 50 ha i pojemności 1 mln m3.
Zgodnie z informacjami zawartymi w Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego, w gminie nie występują obszary szczególnego zagrożenia powodzią. Natomiast
największe ograniczenia w zakresie zainwestowania terenów występują w rejonie Osetna i Ryczenia,
głównie po południowej stronie Baryczy.
Obszar Gminy Góra położony jest w obrębie zlewni jednolitej części wód powierzchniowych (JCWP):
Śląski Rów (kod RW60001714869) i Dziczek (kod RW60001714729). W trakcie monitoringu wód
powierzchniowych w 2014 roku w przypadku JCWP Śląski Rów ocenie poddano elementy
hydromorfologiczne, które uzyskały II klasę.
Głównymi źródłami zanieczyszczeń wód powierzchniowych w gminie są zanieczyszczenia rolnicze
(m.in. środki chemiczne, rolnicze wykorzystanie ścieków, w tym ścieki pohodowlane),
zanieczyszczenia liniowe (np. spływ zanieczyszczeń z dróg), zrzut oczyszczonych ścieków
z oczyszczalni ścieków (miasto Góra jest głównym źródłem zanieczyszczeń Baryczy na terenie gminy)
oraz niewłaściwe parametry odprowadzanych wód opadowych i roztopowych.
Klimat
Gmina Góra jest położona w obrębie regionu śląsko-wielkopolskiego, znajdującego się na obszarze
pozostającym pod wpływem wilgotnych mas powietrza znad Oceanu Atlantyckiego.
Charakterystyczne dla klimatu panującego na terenie gminy są:
•
Mniejsze od przeciętnych w kraju amplitudy temperatur.
•
Wczesna i ciepła wiosna, długie lato, łagodna i krótka zima z nietrwałą pokrywą śnieżną
(ok. 58 dni).
•
Średnia miesięczna temperatura powietrza wynosi ok. 8,0 - 8,20C.
•
Okres wegetacyjny trwa 220 dni.
•
Wilgotność względna powietrza jest zbliżona do średniej krajowej, najwyższa notowane są od
października do stycznia (84-88%), najniższa w czerwcu i lipcu (72-74%).
•
Roczna suma opadów wynosi około 550 mm, nieco poniżej średniej krajowej. Maksimum
opadów przypada na maj i sierpień, na minimum w miesiącach zimowych.
•
Najwyższe wartości zachmurzenia notowane są w okresie jesienno-zimowym, a najniższe we
wrześniu i czerwcu.
•
Przeważające są wiatry z kierunków zachodnich, najrzadsze są wiatry północne i północnowschodnie. Średnia prędkość wiatru wynosi około 3 m/s.
Zagrożenia klimatyczne dla obszaru Gminy Góra są tożsame z zagrożeniami dla całej strefy oraz kraju.
Dotyczą one możliwości wzrostu okresów upalnych, spadku liczby dni z okresami mroźnymi czy
wzrostu częstotliwości opadów ulewnych. W skali lokalnej można mówić o zmianach topoklimatu,
dotyczących przede wszystkim obszarów miejskich. Zagęszczenie zabudowy i nadmierna emisja
69
energii z różnych źródeł stwarzają zagrożenie powstawania tzw. miejskiej wyspy ciepła. Sprzyja jej
również wzrastająca temperatura, co w konsekwencji prowadzi do stresu cieplnego, stagnacji
powierza nad miastem czy wzrostu koncentracji zanieczyszczeń powietrza (w tym pyłu zawieszonego
i smogu).
Powietrze
Pod względem stref, w których dokonuje się oceny jakości powietrza, Gmina Góra należy do strefy
dolnośląskiej, o kodzie PL0204.
Ocena jakości powietrza prowadzona jest przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska we
Wrocławiu w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska. Ocena uwzględnia dwie grupy
kryteriów ustanowionych ze względu na ochronę zdrowia ludzi i ochronę roślin. Według rocznej
Oceny jakości powietrza na terenie województwa dolnośląskiego w 2014 roku największym
problemem województwa jest wysoki poziom zanieczyszczenia powietrza pyłem zawieszonym
(zarówno PM10, jak i PM2,5) oraz benzo(a)pirenem. Wysoki, ponadnormatywny, jest również poziom
NO2, a stwierdzone przekroczenia obowiązujących wartości docelowych dotyczyły ponadto arsenu
i ozonu.
W odniesieniu do kryterium ochrony zdrowia strefa dolnośląska wykazała następujące klasy:
•
klasa A: SO2, NO2, benzen, CO, PM2.5, Pb, Ni, Cd,
•
klasa C: PM10, ozon, As, benzo(a)piren,
•
klasa D2: ozon.
Natomiast w odniesieniu do kryterium ochrony roślin:
•
Klasa A: SO2, NOX
•
Klasa C: ozon
•
Klasa D2: ozon.
Dla klas w strefie C Zarząd Województwa opracowuje program ochrony powietrza, mający na celu
osiągnięcie poziomów dopuszczalnych, docelowych oraz pułapu ekspozycji, natomiast dla klas
w strefie D2 osiągnięcie poziomów długoterminowych powinno być jednym z celów wojewódzkiego
programu ochrony środowiska15.
Na terenie Gminy Góra ostatnie badania monitoringu jakości powietrza wykonywane były podczas
oceny jakości powietrza w województwie dolnośląskim w 2013 roku. Na terenie powiatu
górowskiego znajdowały się wówczas 4 punkty pomiarowe monitoringu pasywnego, w tym jeden
w mieście Góra, zlokalizowany na ulicy Sikorskiego. Zakres pomiarowy w punkcie w Górze obejmował
dwutlenek siarki, dwutlenek azotu oraz benzen. Pomiary wskaźnikowe wykazały następujące
wartości:
•
średnia roczna: SO2: 8 μg/m3, NO2: 11 μg/m3 (28% normy), benzen: 2,5 μg/m3 (51% normy);
15
Za: Ocena jakości powietrza na terenie województwa dolnośląskiego w 2014 roku,
http://www.wroclaw.pios.gov.pl/index.php/monitoring-srodowiska/powietrze/oceny/ (01.03.2016)
70
•
sezon grzewczy: SO2: 13 μg/m3, NO2: 15 μg/m3, benzen: 4,5 μg/m3
•
sezon pozagrzewczy: SO2: 3 μg/m3, NO2: 7 μg/m3, benzen: 0,9 μg/m3.
Tym samym podczas badań jakości powietrza w Górze w 2013 roku nie zarejestrowano przekroczeń
poziomów dopuszczalnych SO2, NO2 i benzenu16.
Głównymi źródłami zanieczyszczeń powietrza na terenie gminy są: tzw. „niska emisja” (gospodarstwa
domowe korzystające z tradycyjnych źródeł energii, często spalające węgiel o niskiej wartości
energetycznej i znacznym zanieczyszczeniu, a nawet śmieci i różnego rodzaju odpady), emisja
z zakładów produkcyjnych i obiektów komunalnych, rozwój transportu drogowego, a także
zanieczyszczenia pochodzące z regionu legnicko-głogowskiego. Podobnie jak w innych miejscach
kraju przekroczenia dopuszczalnych norm jakości powietrza w gminie wykazują charakter sezonowy
– w okresie grzewczym, gdy wzrasta szczególnie tzw. „niska emisja” uciążliwość zanieczyszczeń jest
większa.
Hałas
Hałas jest jednym z czynników zanieczyszczających środowisko, a do oceny akustycznej stosuje się
poziom równoważny dźwięku (LAeq), tj. uśredniony poziom dźwięku w funkcji czasu, mierzony
w decybelach. Dopuszczalny poziom hałasu uzależniony jest od źródła hałasu, pory dnia
i przeznaczenia terenu. Na terenach zabudowy zagrodowej, terenach zabudowy mieszkaniowej
wielorodzinnej i zamieszkania zbiorowego dopuszczalny poziom hałasu wzdłuż dróg wynosi 65dB w
porze dziennej i 56 dB w porze nocnej, a w przypadku pozostałych obiektów i działalności będącej
źródłem hałasów – 55 dB w porze dziennej i 45 dB w porze nocnej. Natomiast na terenach zabudowy
mieszkaniowej jednorodzinnej poziom hałasu wzdłuż dróg nie może przekraczać 61 dB w porze
dziennej i 56 dB w porze nocnej, a w pozostałych przypadkach – 50 dB w porze dziennej i 40 dB
w porze nocnej17.
Głównymi emitorami hałasu na terenie Gminy Góra są trasy komunikacyjne, głównie obszary
natężonego ruchu samochodowego. Natomiast na klimat akustyczny środowiska wpływ mają
również inne czynniki, takie jak zakłady produkcyjne, place budowy czy miejsca publiczne zbiorowego
nagromadzenia ludności.
Promieniowanie elektromagnetyczne
Promieniowanie elektromagnetyczne występuje w otoczeniu urządzeń elektrycznych. Źródłami pól
elektromagnetycznych (promieniowania niejonizującego), są m.in. stacje bazowe telefonii
komórkowej, stacje radiowe i telewizyjne, stacje radiolokacyjne czy linie wysokiego napięcia. Pole
elektromagnetyczne wytwarzają również urządzenia wykorzystywane w gospodarstwach domowych
czy zakładach pracy, np. mikrofalowe czy indukcyjne.
16
Za: Ocena jakości powietrza na terenie województwa dolnośląskiego w 2013 roku,
http://www.wroclaw.pios.gov.pl/index.php/monitoring-srodowiska/powietrze/oceny/ (01.03.2016)
17
Za: Obwieszczenie Ministra Środowiska z dnia 15 października 2013 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego teksu
rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku, Dz.U. z dnia
22 stycznia 2014 r., poz. 112.
71
Oddziaływanie promieniowania elektromagnetycznego na środowisko i ludzi jest tematem wielu
analiz i opracowań naukowych, które z kolei stanowią podstawę normowania oddziaływań, m.in.
poprzez określenie dopuszczalnych wartości natężeń pól elektroenergetycznych.
Pomiary poziomów pól elektroenergetycznych realizowane są przez Wojewódzki Inspektorat
Ochrony Środowiska we Wrocławiu. Na terenie Gminy Góra ostatnie badania poziomu pól
elektroenergetycznych wykonywane były w latach 2014 i 2011. W 2011 roku średnia arytmetyczna
zmierzonych w punkcie pomiarowym w Górze wartości skutecznych natężeń pól elektrycznych
promieniowania elektromagnetycznego dla zakresu 3 MHz – 300 MHz wynosiła 0,1 V/m, natomiast
w 2014 roku <0,3 V/m. Tym samym podczas badań w Górze nie stwierdzono przekroczeń poziomów
dopuszczalnych pól elektromagnetycznych18.
Odpady19
Odbiór odpadów komunalnych na terenie gminy prowadzi „TEKOM” Sp. z o.o. Odpady komunalne
z terenu gminy kierowane są poza jej obszar, do Regionalnej Instalacji Przetwarzania Odpadów
Komunalnych (RIPOK) w Rudnej Wielkiej (powiat lubiński). Na składowisko w Rudnej Wielkiej trafiały
odpady zmieszane, odpady ulegające biodegradacji oraz pozostałości po segregacji odpadów.
Ponadto w gminie znajdują się dwa nieczynne składowiska odpadów: w Glince i w Czerninie Górnej.
Odpady komunalne z terenu Gminy Góra odbierane są jako odpady zmieszane i selektywne. Odpady
komunalne zbierane w sposób selektywny obejmują: makulaturę, tworzywa sztuczne oraz
opakowania metalowe po produktach spożywczych, szkło bezbarwne i szkło kolorowe.
Stawka opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi w Gminie Góra powstającymi na
nieruchomościach zamieszkałych, które zbierane i odbierane są:
•
w sposób selektywny wynosi 12,00 zł miesięcznie na osobę;
•
w sposób zmieszany wynosi 24,00 zł miesięcznie na osobę.
W przypadku odpadów komunalnych powstających na nieruchomościach niezamieszkanych stawka
uzależniona jest od sposobu zbierania (w sposób selektywny lub zmieszany) oraz wielkości
stosowanych pojemników.
Spółka „TEKOM” administruje również Punktem Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych,
znajdującym się przy ul. Poznańskiej 34 w Górze. Do PSZOK mieszkańcy gminy mogą bezpłatnie
oddawać odpady objęte zbiórką selektywną, tj. metal, odpady budowlane i rozbiórkowe, zużyty
sprzęt elektryczny i elektroniczny, meble i inne odpady wielkogabarytowe, baterie i akumulatory,
opony, przeterminowane leki i chemikalia.
18
Za: Badanie poziomów pól elektromagnetycznych w wybranych punktach województwa dolnośląskiego
w roku 2014, http://www.wroclaw.pios.gov.pl/index.php/monitoring-srodowiska/promieniowanieelektromagnetyczne/pomiary-i-oceny/ (01.03.2016)
19
Za: Roczna analiza stanu gospodarki odpadami za 2014 r.
72
Zasoby przyrodnicze
Szata roślinna Gminy Góra jest dość urozmaicona, z występującymi gatunkami chronionymi i cennymi
przyrodniczo obszarami. Rozmieszczenie lasów w gminie jest nierównomierne, przy czym najbardziej
zalesiona jest część południowa (lewy brzeg Baryczy) z dużymi i zwartymi kompleksami leśnymi. Lasy
cechuje znaczne zróżnicowanie gatunkowe, ale dominujące są bory sosnowe. Wśród występujących
na terenie gminy zespołów leśnych znajdują się również:
•
Śródlądowy bór suchy (najlepiej wykształcone zespoły występują na zachód od Wierzawic
Małych oraz na południe od Ryczenia) – bardzo rzadkie zbiorowisko leśne;
•
Śródlądowy bór wilgotny (niewielkie powierzchnie nad Tynicą i w dolinie Rowu Śląskiego)
– rzadkie zbiorowisko leśne;
•
Olsy, w tym ols porzeczkowy o kępowo-dolinowej strukturze runa (największa i najlepiej
wykształcone zespoły znajdują się nad Kanałem Głównym, między Górą, Zawieścicami
a Ryczeniem oraz nad Rowem Śląskim między Chróściną a Czerniną Dolną) – występujące
obficie zbiorowisko leśne;
•
Łęgi jesionowo-olszowe (większe fragmenty znajdują się nad Rowem Śląskim, między Górą,
Włodkowem Dolnym a Glinką, a także Kanałem Głównym i Tynicą) – szeroko
rozpowszechnione zbiorowiska leśne;
•
Łęg wiązowo-jesionowy (występuje nad Śląskim Rowem między Górą, Włodkowem Dolnym
a Glinką) – rzadkie zbiorowisko leśne;
•
Grąd środkowoeuropejski z dębem szypułkowym, lipą drobnolistną i grabem zwyczajnym
(występuje nad Śląskim Rowem, Kanałem Głównym i Baryczą) – cenne siedlisko leśne;
•
Ciepłolubne dąbrowy z obficie występującym miodownikiem melisowatym i różą francuską
(występuje jedynie w dwóch miejscach na stromej silnie nasłonecznionej skarpie pradoliny
Baryczy, pod Ryczeniem) – bardzo rzadkie i najcenniejsze zbiorowisko leśne;
•
Dąbrowy acydofilne, tj. widne lasy z przewagą dębu bezszypułkowego z kwaśnym runem
– rzadkie siedlisko w gminie.
Ponadto na terenie gminy występuje roślinność łąkowa i pastwisk oraz roślinność związana ze
zbiorowiskami wodnymi porastająca niektóre odcinki rzek, starorzeczy, zbiornik retencyjny
w Ryczeniu oraz żwirownie, piaskownie, glinianki i inne oczka wodne. Wśród łąk obserwowanych na
terenie gminy przeważają łąki kaczeńcowe i wyczyńcowe, ale występują również rzadkie łąki
trzęślicowe, grądowe rajgrasowe czy nawiązujące do muraw napiaskowych i kserotermicznych.
Obserwowane są również ziołorośla oraz zbiorowiska szuwarów wielkoturzycowych.
Na terenie Gminy Góra występują 23 gatunki roślin objętych ochroną (w tym 11 objętych ścisłą
ochroną gatunkową i 12 objętych częściową ochroną gatunkową) oraz 27 gatunków zagrożonych
i rzadkich. Wśród gatunków roślin zagrożonych, rzadkich i chronionych występujących na terenie
gminy, wymienić należy: ciemiężyk drobnokwiatowy, cis pospolity, goryczka wąskolistna, groszek
błotny, grzybienie białe, kokorycz pusta czy miodownik melisowaty. Ponadto w gminie występują
m.in. dziki bez koralowy, olsza szara, świerk pospolity, bluszcz pospolity, goździk kartuzek, wiciokrzew
pomorski, jałowiec pospolity czy zawciąg pospolity20.
20
Za: http://gora.com.pl/content.php?cms_id=7&lang=pl&p=p1&s=s6 (01.03.2016)
73
Wśród gatunków reprezentujących faunę Gminy Góra występuje 151 gatunków zwierząt objętych
ochroną prawną. Wśród nich znajduje się 28 gatunków zagrożonych w całej Europie. Do
najcenniejszych przedstawicieli fauny w gminie należą: czerwończyk nieparek, bielinek rukiewnik,
kosternik leśniak, certa, śliz, kumak nizinny, ropucha zielona, ropucha szara, rzekotka drzewna, bekas,
błotniak stawowy, bocian czarny, brodziec samotny, wydra czy bóbr europejski.
Największą grupę zwierząt objętych ochroną gatunkową w obrębie gminy stanowią ptaki. Na
obszarze Gminy stwierdzono występowanie aż 125 chronionych gatunków ptaków. Znacznie mniej
jest płazów i gadów (13 gatunków), ssaków (11 gatunków) czy ryb i motyli dziennych
(po 1 gatunku)21.
Bogactwo świata roślin i zwierząt występującego w Gminie Góra sprawia, że jest to obszar cenny
przyrodniczo. Dolina Baryczy została uznana za korytarz ekologiczny rangi międzynarodowej, zaś
wśród form ochrony przyrody na terenie gminy obecne są: obszar NATURA 2000, obszary
chronionego krajobrazu, użytki ekologiczne i pomniki przyrody.
Teren gminy znajduje się w obrębie obszaru Natura 2000 Dolina Dolnej Baryczy (PLH 020084)22. Jest
to obszar o powierzchni 3 165,8 ha, obejmujący fragment doliny dolnej Baryczy wraz z jej dopływami
– Dziczkiem (na południe od Góry) i Rowem Śląskim (na północ od Góry). Obszar jest objęty ochroną
ze względu na zachowanie rzadkich siedlisk przyrodniczych z załącznika I Dyrektywy Siedliskowej:
•
starorzecza,
•
zmiennowilgotne łąki trzęślicowe,
•
ziołorośla górskie i ziołorośla nadrzeczne,
•
łąki selernicowe z Cnidion dubii,
•
nizinne i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie,
•
grąd środkowoeuropejski i subkontynentalny,
•
kwaśne dąbrowy śródlądowe,
•
łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe,
•
łęgowe lasy dębowo-wiązowo-jesionowe
•
ciepłolubne dąbrowy.
Na obszarze Dolina Dolnej Baryczy występują populacje gatunków zwierząt z załącznika II Dyrektywy
Siedliskowej:
•
ssaki – bóbr europejski Castor fiber, nocek duży Myotis Myotis, wydra Lutra Lutra;
•
płazy – kumak nizinny Bombina bombina,
•
ryby – koza Cobitis taenia, piskorz Misgurnus fossilis, różanka Rhodeus sericeus amarus;
21
Jw.
22
Za: http://natura2000-dolnyslask.pl/menusac/157-dolinadolnejbaryczy.html (24.02.2016)
74
•
bezkręgowce – barczatka kataks Eriogaster catax, czerwończyk nieparek Lycaena dispar,
modraszek nausitous Maculinea nausithous, pachnica dębowa Osmoderma eremita, trzepla
zielona Ophiogomphus cecilia.
Ponadto obecne są 23 gatunki ptaków z załącznika I Dyrektywy Ptasiej, w tym 17 gatunków
gnieżdżących się lub przylatujących w okresie lęgowym: bielik, błotniak stawowy, bocian biały, bocian
czarny, derkacz, dzięcioł czarny, dzięcioł średni, dzięcioł zielonosiwy, gąsiorek, kania ruda, kropiatka,
lerka, muchołówka białoszyja, ortolan, trzmielojad, zimorodek, żuraw.
Na terenie Doliny Dolnej Baryczy występują również liczne gatunki roślin i zwierząt objętych ochroną
ścisłą lub wpisanych na:
•
Czerwoną listę roślin naczyniowych ginących i zagrożonych Dolnego Śląska, m.in.: czosnek
kątowy goździk pyszny, nasięźrzał pospolity, ostrożeń krótkołodygowy, ożanka czosnkowa,
rutewka wąskolistna i żółta, wilżyna ciernista. Największe nagromadzenie stanowisk tych
gatunków znajduje się w dolinie Rowu Śląskiego pod Chróściną.
•
Czerwoną listę zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce. Głównie są to bezkręgowce: motyle
(dostojka dia Boloria dia, kosternik leśniak Carterocephalus silvicolus, mieniak tęczowiec
Apatura iris, paź królowej Papilio machaon, rojnik morfeusz Heteropterus morpheus);
prostoskrzydłe (napierśnik Stethophyma grossum, siwoszek błękitny Oedipoda caerulescens,
świerszcz polny Gryllus campestris).
Rzekę Barycz i jej starorzecza zamieszkują również rzadkie gatunki ryb (brzana, cierniczek, miętus)
oraz płazów (żaba śmieszka, grzebiuszka ziemna). Na terenie ostoi stwierdzono ponadto
występowanie
12 gatunków nietoperzy: borowiaczek Nyctalus leisleri (gatunek z Czerwonej księgi), borowiec wielki
Nyctalus noctula, karlik drobny Pipistrellus pygmaeus, karlik malutki Pipistrellus pipistrellus, karlik
większy Pipistrellus nathusii, mroczek posrebrzany Vespertilio murinus (gatunek z Czerwonej księgi),
mroczek pozłocisty Eptesicus nilssonii (gatunek z Czerwonej księgi), mroczek późny Eptesicus
serotinus, nocek Brandta Myotis brandtii, nocek Natterera Myotis nattereri, nocek rudy Myotis
daubentonii, nocek wąsatek Myotis mystacinus.
Najcenniejszy obszar w ostoi Dolina Dolnej Baryczy zaproponowano do ochrony jako rezerwat
przyrody „Ryczeń”. Obejmuje on ok. 60 ha powierzchni przylegającej od południa i zachodu do wsi
Ryczeń. Jest to kompleks lasów łęgowych, grądów, dąbrów, olsów, starorzeczy, łąk i bagien położony
na malowniczej skarpie doliny Baryczy oraz u jej podnóża. Na tym terenie występują cenne
ekosystemy przyrodnicze:
•
stanowisko ciepłolubnej dąbrowy na stromej skarpie doliny rzecznej o wystawie południowej
– najcenniejszy element przyrody tego obszaru. Występuje tu róża francuska Rosa gallica
(chroniona i wpisana do Polskiej czerwonej księgi roślin) oraz chroniony miodownik
melisowaty, a także ciemiężyk białokwiatowy, dzwonek brzoskwiniolistny, goździk kartuzek,
groszek czerniejący, pierwiosnka lekarska. W innej części skarpy, w lesie o charakterze grądu
znajduje się bardzo liczna populacja chronionej paprotki zwyczajnej licząca ponad 6000 liści.
•
kompleks grądów, wilgotnych kwaśnych dąbrów i łęgów dębowo-wiązowych nad Baryczą.
Występują tu liczne okazy starych dębów, które zasiedla pachnica dębowa, dzięcioły – czarny,
średni i zielonosiwy oraz kilkaset okazów kwitnących bluszczu pospolitego. Znajdują się tu
również jedyne w ostoi stanowiska rzadkich chronionych gatunków roślin kosaćca
syberyjskiego i lilii złotogłów.
75
•
starorzecza i mokradła, na których występują chronione i rzadkie gatunki roślin (grążel żółty,
grzybienie białe, groszek błotny, przetacznik długolistny, tarczyca oszczepowata, wilczomlecz
błotny) oraz zwierząt (m.in.: czerwończyk nieparek, ważka oczobarwnica większa, rzekotka
drzewna, żaba moczarowa, żuraw czy bóbr).
Istniejące na terenie obszaru Natura 2000 Dolina Dolnej Baryczy formy ochrony przyrody obejmują
użytki ekologiczne i obszary chronionego krajobrazu. W granicach administracyjnych Gminy Góra
znajduje się 8 użytków ekologicznych:
•
„Brzeżany” – powołany w celu zachowania oczka wodnego z godowiskiem kumaka nizinnego
(Bombina bombina) i rzekotki drzewnej (Hyla arborea). Położony 0,2 km na zachód od
Brzeżan, przy szosie do Tarpna.
•
„Brzeżańskie oczko” – powołany w celu zachowania oczka wodnego z godowiskiem rzekotki
drzewnej (Hyla arborea). Położony 0,9 km na wschód od Brzeżan.
•
„Chróścina” – obejmuje obszar podmokłego lasu, leżącego na lewym brzegu Śląskiego Rowu,
prawego dopływu Baryczy. Jest to kępa lasu łęgowego będąca częścią leśnego korytarza
ekologicznego biegnącego wzdłuż Śląskiego Rowu. Położony jest 2 km na północ od wsi
Chróścina, 0,5 km na wschód od wsi Laskowice.
•
„Czernina” – powołany w celu zachowania oczka wodnego z godowiskiem rzekotki drzewnej
(Hyla arborea) oraz stanowiskiem włosienicznika wodnego (Batrachium aquatile). Położony
przy południowo-zachodnim skraju Czerniny Dolnej.
•
„Łąka trzęślicowa” – powołany w celu zachowania unikatowego środowiska, podmokłej łąki
trzęślicowej z obfitym stanowiskiem goryczki wąskolistnej (Gentiana pneumonanthe).
Położony w oddziale leśnym 96n (koło Glinki).
•
„Szczeć” – powołany w celu zachowania śródleśnej łąki ze stanowiskami rzadkich gatunków
roślin (szczeć pospolita (Dipsacus sylvestris), lepiężnik różowy (Petasites hybridus), płazów
(ropucha szara (Bufo bufo) i ptaków (żuraw (Grus grus). Położony 1,5 km na północny zachód
od Zawieścic.
•
„Szedziec” – powołany w celu zachowania śródleśnego oczka wodnego z godowiskiem
kumaka nizinnego (Bombina bombina) i rzekotki drzewnej (Hyla arborea). Położony 0,7 km
na północny wschód od Szedźca.
•
„Żurawie pierzowisko” – powołany w celu zachowania śródleśnej podmokłej łąki ze
stanowiskami rzadkich gatunków roślin: krwiściąg lekarski (Sanguisorba officinalis L.),
wąkrota zwyczajna (Hydrocotyle vulgaris) i zwierząt: modraszek nausitous (Maculinea
nausithous), dostojka ino (Brenthis ino), dostojka dia (Boloria dia), napierśnik i żuraw (Grus
grus). Położony 1,5 km na północny wschód od Włodkowa Dolnego23.
Gmina Góra położona jest na terenach należących do dwóch obszarów chronionego krajobrazu:
•
Obszar Chronionego Krajobrazu „Dolina Baryczy” – powołany w celu ochrony wyróżniających
się terenów o zróżnicowanych ekosystemach, wartościowych ze względu na możliwość
zaspokajania potrzeb związanych z turystyką i wypoczynkiem lub pełnioną funkcją korytarzy
23
Za: Rejestr użytków ekologicznych województwa dolnośląskiego, http://bip.wroclaw.rdos.gov.pl/rejestr-formochrony-przyrody (24.02.2016)
76
ekologicznych. Ochroną objęto część pradoliny, w której płyną Odra oraz dolna Barycz
z dopływami: Orla, Rów Śląski i Rów Polski – są to tereny torfowo-bagienne, w większości
zalesione. Obszar zajmuje powierzchnię 43 350 ha i położony jest na terenie gmin powiatu
górowskiego: Góra, Niechlów, Jemielno i Wąsosz.
•
Obszar Chronionego Krajobrazu „Krzywińsko-Osiecki” – obszar wyróżniający się urozmaiconą
rzeźbą terenu, zawierający w sobie niemal cały potencjał lasów i większość użytków zielonych
Gminy Góra. Występują tu zbiorniki wód podziemnych oraz znaczny udział gruntów
przepuszczalnych sprzyjających infiltracji zanieczyszczeń. Obszar zajmuje powierzchnię 8 500
ha i położony jest na terenie Gminy Góra, w jej północno-wschodniej części24.
Na terenie Gminy Góra znajdują się 32 pomniki przyrody, głównie są to pojedyncze drzewa, jedynie
w Ślubowie ochroną objęto Aleję Platanową, tworzoną przez grupę 11 drzew. Wśród pomników
przyrody w gminie przeważają gatunkowo dęby szypułkowe, ale znajdują się także okazy platana
klonolistnego, buka pospolitego, lipy drobnolistnej, wiązu szypułkowego czy buka pospolitego:
1. Kłoda Górowska - Dąb szypułkowy (Quercus robur)
2. Czernina Dolna - Dąb szypułkowy (Quercus robur)
3. Czernina Dolna - Dąb szypułkowy (Quercus robur)
1. Czernina Dolna - Buk pospolity (Fagus sylvatica)
2. Wierzowice Wielkie - Lipa drobnolistna (Tilia cordata)
3. Wierzowice Wielkie - Wiąz szypułkowy (Ulmus laevis)
4. Wierzowice Wielkie - Platan klonolistny (Platanus x acerifolia)
5. Wierzowice Wielkie - Dąb szypułkowy (Quercus robur)
15. Góra - Dąb szypułkowy (Quercus robur)
16. Góra - Dąb szypułkowy (Quercus robur)
24
Za: Wykaz obszarów chronionego krajobrazu województwa dolnośląskiego,
http://bip.wroclaw.rdos.gov.pl/rejestr-form-ochrony-przyrody; oraz http://www.powiatgora.pl/5209.html
(24.02.2016)
77
17. Kruszynie - Dąb szypułkowy (Quercus robur)
18. Kruszyniec - Dąb szypułkowy (Quercus robur)
19. Kruszyniec - Dąb szypułkowy (Quercus robur)
20. Czernina - Lipa drobnolistna (Tilia cordata)
21. Czernina - Dąb szypułkowy (Quercus robur)
22. Radosław - Dąb szypułkowy (Quercus robur)
23. Strumienna - Dąb szypułkowy (Quercus robur)
24. Zawieścice 191g - Dąb szypułkowy (Quercus robur)
25. Brzeżany 115f - Dąb szypułkowy (Quercus robur)
26. Brzeżany 115f - Dąb szypułkowy (Quercus robur)
27. Ryczeń - Buk zwyczajny (Fagus sylvatica)
28. Ryczeń - Wiąz szypułkowy (Ulmus laevis)
29. Ślubów - Aleja Platanowa - Platan klonolistny (Platanus x acerifolia) - 11 drzew25.
UWARUNKOWANIA PRZESTRZENNO-ŚRODOWISKOWE: WYBRANE WSKAŹNIKI
Powierzchnia gminy wynosi 266 km2, co stanowi 36% powierzchni powiatu górowskiego i 1,3%
powierzchni województwa dolnośląskiego. Miasto Góra położone jest na obszarze o powierzchni
14 km2, natomiast powierzchnia obszaru wiejskiego gminy wynosi 252 km2.
Sołectwa gminy cechują się znacznym zróżnicowaniem, jeśli chodzi o ich powierzchnię. Waha się ona
od 1,82 km2 do 18,19 km2. Największymi powierzchniowo sołectwami Gminy Góra są: Ryczeń
(18,19 km2), Chróścina (16,80 km2), Wierzowice Małe (14,02 km2), Witoszyce (13,79 km2), Osetno
(13,15 km2), Czernina Dolna (11,84 km2), Stara Góra (11,78 km2) i Radosław (11,28 km2). Z kolei do
najmniejszych pod względem powierzchni sołectw należą: Polanowo (1,82 km2), Strumyk (2,29 km2),
Kruszyniec (2,25 km2), Nowa Wioska (2,40 km2), Gola Górowska (3,28 km2), Łagiszyn (3,22 km2),
Strumienna (3,23 km2), Czernina Górna (3,54 km2), Włodków Dolny (3,59 km2) i Borszyn Mały
(3,81 km2).
25
Za: Rejestr pomników przyrody województwa dolnośląskiego, http://bip.wroclaw.rdos.gov.pl/rejestr-formochrony-przyrody (24.02.2016)
78
Tabela 41. Powierzchnia Gminy Góra w km2
Góra
powierzchnia
km2
% gmi ny
266
100,0%
14
5,3%
252
94,7%
Borszyn Mały
3,81
1,4%
Borszyn Wielki
4,94
1,9%
Bronów
4,27
1,6%
Brzeżany
6,23
2,3%
Chróścina
16,80
6,3%
Góra - miasto
Czernina
6,90
2,6%
Czernina Dolna
11,84
4,5%
Czernina Górna
3,54
1,3%
Glinka
8,64
3,2%
Gola Górowska
3,28
1,2%
Grabowno
5,09
1,9%
Jastrzębia
8,85
3,3%
Kłoda Górowska
5,41
2,0%
Kruszyniec
2,25
0,8%
Ligota
7,88
3,0%
Łagiszyn
3,22
1,2%
Nowa Wioska
2,40
0,9%
Osetno
13,15
4,9%
Osetno Małe
4,14
1,6%
Polanowo
1,82
0,7%
Radosław
11,28
4,2%
Rogów Górowski
4,75
1,8%
18,19
6,8%
Sławęcice
6,96
2,6%
Stara Góra
11,78
4,4%
Strumienna
3,23
1,2%
Strumyk
2,29
0,9%
Sułków
7,18
2,7%
Szedziec
6,11
2,3%
Ryczeń
Slubów
Wierzowice Małe
Wierzowice Wielkie
Witoszyce
9,37
3,5%
14,02
5,3%
7,34
2,8%
13,79
5,2%
Włodków Dolny
3,59
1,3%
Zawieścice
6,28
2,4%
Źródło: GUS/BDL
Grunty zabudowane i zurbanizowane w 2014 roku zajmowały w Gminie Góra 1 139 ha, z czego 322
ha znajdowało się w mieście, a 817 ha na obszarze wiejskim. Tym samym grunty zabudowane
79
i zurbanizowane stanowiły 4,3% powierzchni gminy. Znacznie większy był ich udział w mieście
(23,6% powierzchni) niż na terenie wiejskim (3,2%), co wynika z różnic w zabudowie. Odsetek
gruntów zabudowanych i zurbanizowanych w gminie był nieznacznie niższy niż wynosiła średnia
krajowa (5,2%) czy wojewódzka (6,9%). W porównaniu do 2012 roku powierzchnia gruntów
zabudowanych i zurbanizowanych w gminie zwiększyła się o 5 ha, co oznacza wzrost na poziomie
0,4%, przy czym w mieście wzrost wyniósł 1,3%, natomiast na obszarze wiejskim – jedynie 0,1%.
Tabela 42. Grunty zabudowane i zurbanizowane ogółem – udział w powierzchni ogółem
w latach 2010-2014
grunty zabudowane i zurbanizowane ogółem - udział w powierzchni ogółem
2010
2011
%
POLSKA
POLSKA - MIASTO
DOLNOŚLĄSKIE
2012
%
2013
%
2014
%
%
5,0%
-
5,0%
-
5,1%
-
5,2%
-
5,2%
27,8%
6,7%
-
6,7%
-
6,8%
-
6,9%
-
24,5%
6,9%
Powiat górowski
-
-
3,6%
3,7%
3,7%
-
-
23,4%
23,6%
23,6%
Góra
-
-
4,3%
4,3%
4,3%
Góra - miasto
-
-
23,3%
23,5%
23,6%
-
-
3,2%
3,2%
3,2%
Źródło: GUS/BDL
Tereny mieszkaniowe w Gminie Góra zajmowały w 2014 roku obszar o powierzchni 112 ha, tj. o 3 ha
więcej niż w 2012 roku (przyrost na poziomie 2,8%). W wyniku tego udział terenów mieszkaniowych
w gruntach zabudowanych i zurbanizowanych w gminie zwiększył się z 9,6% do 9,8%. Była to wartość
znacznie odbiegająca od średniej krajowej (19,3%) i wojewódzkiej (15,3%).
Większość terenów mieszkaniowych zlokalizowana jest w mieście Góra. Ich powierzchnia wynosiła
89 ha, co stanowiło 79,5% wszystkich terenów mieszkaniowych w gminie. Na obszarze wiejskim
znajdowało się w 2014 roku jedynie 23 ha terenów mieszkaniowych, jednak tempo wzrostu ich
powierzchni w latach 2012-2014 było szybsze niż w mieście. We wskazanym okresie powierzchnia
terenów mieszkaniowych w mieście zwiększyła się o 1,1%, natomiast na obszarach wiejskich gminy
– o 9,5%. Nadal jednak miasto charakteryzowało się znacznie wyższym odsetkiem terenów
mieszkaniowych w ogóle gruntów zabudowanych i zurbanizowanych (27,6%) niż obszary wiejskie
(2,8%).
80
Tabela 43. Odsetek terenów mieszkaniowych – udział w gruntach zabudowanych
i zurbanizowanych ogółem w latach 2010-2014
grunty zabudowane i zurbanizowane - odsetek terenów mieszkaniowych
2010
2011
2012
2013
2014
%
%
%
%
%
POLSKA
POLSKA - MIASTO
DOLNOŚLĄSKIE
18,0%
-
18,3%
-
18,7%
-
19,0%
-
30,7%
19,3%
15,0%
-
15,1%
-
15,2%
-
15,2%
-
24,0%
15,3%
Powiat górowski
-
-
5,3%
5,4%
5,5%
-
-
26,3%
26,1%
26,4%
Góra
-
-
9,6%
9,8%
9,8%
Góra - miasto
-
-
27,7%
27,4%
27,6%
-
-
2,6%
2,8%
2,8%
Źródło: GUS/BDL
Obszary przemysłowe w 2014 roku zajmowały w Gminie Góra obszar o powierzchni 69 ha, co
stanowiło 6,1% gruntów zabudowanych i zurbanizowanych. Większość obszarów przemysłowych
zlokalizowana jest w obrębie miasta (54 ha, tj. 78% ogółu), niewielka ich część leży na obszarach
wiejskich (15 ha, tj. 12%). Odsetek terenów przemysłowych w powierzchni gruntów zabudowanych
i zurbanizowanych w gminie pozostawał na poziomie poniżej średniej wojewódzkiej (10,3%)
i krajowej (7,1%), ale powyżej średniej powiatowej (4,4%).
Tabela 44. Odsetek terenów przemysłowych – udział w gruntach zabudowanych
grunty zabudowane i zurbanizowane - odsetek terenów przemysłowych
2010
2011
%
POLSKA
2012
%
2013
%
2014
%
%
7,2%
-
7,2%
-
7,2%
-
7,2%
-
10,4%
-
10,3%
-
10,3%
-
10,3%
-
13,9%
Powiat górowski
-
-
4,3%
4,4%
4,4%
-
-
14,6%
14,5%
14,6%
Góra
-
-
6,2%
6,1%
6,1%
Góra - miasto
-
-
17,0%
16,8%
16,8%
-
-
2,0%
1,8%
1,8%
POLSKA - MIASTO
DOLNOŚLĄSKIE
7,1%
13,5%
10,3%
Źródło: GUS/BDL
Tereny rekreacji i wypoczynku w Gminie Góra znajdują się w większości na jej obszarze wiejskim.
W 2014 roku powierzchnia terenów rekreacji i wypoczynku wynosiła 45 ha, w tym 30 ha usytuowane
na obszarze wiejskim (66,7%) i 15 ha w mieście Góra (33,3%). Analizowane tereny stanowiły
4% powierzchni gruntów zabudowanych i zurbanizowanych w gminie, co było równe średniej
krajowej (4%) i nieznacznie niższe od średniej wojewódzkiej (5,7%). Większa okazała się różnica
w przypadku obszarów miejskich. W mieście Góra tereny rekreacji i wypoczynku stanowiły 4,7%
powierzchni gruntów zabudowanych i zurbanizowanych, podczas gdy wartość dla obszarów miejskich
powiatu górowskiego wynosiła 5,3%, dla obszarów miejskich kraju – 6,1%, a dla obszarów miejskich
województwa – 8,6%.
81
Tabela 45. Odsetek terenów rekreacji i wypoczynku – udział w gruntach zabudowanych
grunty zabudowane i zurbanizowane - odsetek terenów rekreacji i wypoczynku
POLSKA
POLSKA - MIASTO
DOLNOŚLĄSKIE
2010
2011
2012
2013
2014
%
%
%
%
%
4,2%
-
4,2%
-
4,1%
-
4,0%
-
6,1%
4,0%
5,9%
-
5,9%
-
5,8%
-
5,7%
-
8,6%
5,7%
Powiat górowski
-
-
3,7%
3,8%
3,7%
-
-
5,6%
5,3%
5,3%
Góra
-
-
3,9%
4,0%
4,0%
Góra - miasto
-
-
4,7%
4,7%
4,7%
-
-
3,6%
3,7%
3,7%
Źródło: GUS/BDL
Parki, zieleńce i tereny zieleni osiedlowej zajmowały w 2014 roku 21,87 ha, co stanowiło 0,08%
powierzchni Gminy Góra. Średnia gminna w zakresie udziału terenów zieleni w powierzchni ogółem
pozostawała poniżej poziomu występującego w kraju (0,18%) czy na Dolnym Śląsku (0,27%). W samej
gminie większość parków, zieleńców i terenów zieleni osiedlowej znajdowało się w mieście Góra
– zajmowały one 15,82 ha miasta, co stanowiło 1,16% powierzchni. Pozostałe 6,05 ha terenów zieleni
zlokalizowane było na obszarze wiejskim gminy, zajmując 0,02% powierzchni. Na przestrzeni lat
2010-2014 w gminie przybyło 2,57 ha terenów zieleni, w tym o 1,52 ha zwiększyła się powierzchnia
parków, zieleńców i terenów zieleni osiedlowej w mieście (wzrost o 11%), a o 1,05 ha – na obszarach
wiejskich (wzrost o 21%).
Wykres 8. Udział terenów zieleni w powierzchni ogółem w 2014 roku
Źródło: GUS/BDL
Tereny zielone zajmowały w 2014 roku 36,57 ha powierzchni gminy. Wśród nich znajdowało się 14,70
ha cmentarzy, 12,57 ha zieleni osiedlowej, 7,30 ha parków i 2 ha zieleńców. W mieście Góra wśród
terenów zielonych dominowała zieleń osiedlowa, zajmująca obszar o powierzchni 11,52 ha. Mniejsza
82
była powierzchnia cmentarzy (6,80 ha), parków (2,3 ha) czy zieleńców (2 ha). W przypadku obszarów
wiejskich największe powierzchniowo okazały się tereny cmentarzy (7,90 ha), mniejszy obszar
zajmowały parki (5 ha) czy zieleń osiedlowa (1,05 ha).
Wykres 9. Tereny zielone w Gminie Góra – stan na 31.12.2014 roku
Źródło: GUS/BDL
Gmina Góra odznacza się stosunkowo najniższym poziomem lesistości w porównaniu do innych
jednostek administracyjnych. W 2014 roku lesistość gminy wynosiła 26,2%, podczas gdy średnia
wojewódzka osiągnęła poziom 29,7%, a krajowa – 29,4%. W przypadku powiatu górowskiego lasy
zajmowały 28,4% powierzchni.
Wykres 10. Lesistość obszarów w 2014 roku
Źródło: GUS/BDL
83
Na tle województwa dolnośląskiego i kraju Gmina Góra i powiat górowski charakteryzowały się
znacznie niższymi wartościami żywopłotów na 1 km2. Na 1 km2 powierzchni gminy przypadało 6,7 m
żywopłotów, przy czym w mieście było to 104,2 m, a na obszarach wiejskich – jedynie 1,3 m. W skali
kraju na 1 km2 powierzchni występowało 25,2 m żywopłotów, a w skali województwa – 45 m. Na
obszarach miejskich kraju i Dolnego Śląska wartości te wzrastały do 351,2 m i 396,5 m.
Tabela 46. Żywopłoty ogółem na 1 km2 w latach 2010-2014
żywopłoty ogółem na 1 km2
2010
2011
2012
2013
2014
m
m
m
m
m
POLSKA
POLSKA - MIASTO
23,3
24,4
24,6
25,3
25,2
326,4
341,0
343,7
353,6
351,2
42,6
45,8
44,8
45,2
45,0
373,9
404,1
394,8
398,2
396,5
2,5
2,3
2,3
2,4
2,4
80,2
85,8
85,8
6,2
5,8
5,8
6,7
6,7
103,6
96,6
96,6
104,2
104,2
0,8
0,8
0,8
1,3
1,3
DOLNOŚLĄSKIE
Powiat górowski
Góra
Góra - miasto
Źródło: GUS/BDL
W 2014 roku na 1 mieszkańca Gminy Góra przypadało 217,9 kg odpadów zmieszanych. Była to
wartość wyższa niż średnia krajowa (215,2 kg) i powiatowa (187,6 kg), ale niższa niż średnia
wojewódzka
(269 kg). Znacznie więcej śmieci przypadało na mieszkańców miasta niż obszarów wiejskich
– w 2014 roku było to odpowiednio 290,7 kg i 109,3 kg. W porównaniu do 2010 roku wysokość
odpadów zmieszanych na 1 mieszkańca w gminie zmniejszyła się o 32%, w tym o 34,9% w mieście
i o 15,7% na obszarach wiejskich gminy. Spadek wielkości odpadów na 1 mieszkańca nastąpił również
w innych jednostkach administracyjnych, jednak tempo spadku było mniejsze niż w gminie: -24,2%
w powiecie górowskim, -15,1% w województwie dolnośląskim i -9,7% w skali kraju.
Tabela 47. Odpady zmieszane na 1 mieszkańca w kg w latach 2010-2014
odpady zmieszane na 1 mieszkańca
2010
2011
2012
2013
2014
kg
kg
kg
kg
kg
POLSKA
238,3
229,5
222,5
212,9
215,2
POLSKA - MIASTO
316,9
302,3
291,5
272,9
266,3
DOLNOŚLĄSKIE
316,7
291,3
284,3
261,1
269,0
376,2
342,2
334,7
300,6
304,1
Powiat górowski
247,5
219,0
249,6
199,1
187,6
0,0
0,0
423,2
309,3
285,2
Góra
320,3
259,3
312,8
227,3
217,9
Góra - miasto
446,7
348,3
442,7
314,9
290,7
129,6
125,9
117,3
95,5
109,3
Źródło: GUS/BDL
84
2.4. Diagnoza zjawisk w sferze przestrzennofunkcjonalnej
INFRASTRUKTURA OPIEKI ZDROWOTNEJ
Opiekę zdrowotną dla mieszkańców Gminy Góra zabezpieczają placówki medyczne oraz apteki.
Podmioty wykonujące działalność leczniczą na terenie gminy skoncentrowane są w mieście Góra,
gdzie realizowane jest leczenie szpitalne, ratownictwo medyczne, ambulatoryjne świadczenia
specjalistyczne, rehabilitacyjne i leczenia uzależnień oraz większość świadczeń w ramach
podstawowej opieki zdrowotnej. Oprócz miasta Góra, poradnie POZ prowadzone są również
w Czerninie i Chróścinie.
Usługi z zakresu ochrony zdrowia w Gminie Góra realizowane są przez następujące podmioty
lecznicze26:
•
NZOZ Nowy Szpital we Wschowie, Pogotowie Ratunkowe Góra, osiedle Kazimierza Wielkiego
8f: zespół ratownictwa medycznego podstawowy, zespół ratownictwa medycznego
specjalistyczny, dyspozytornia Ratownictwa Medycznego Góra.
•
„Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej” Spółka Z Ograniczoną Odpowiedzialnością,
ul. Krótka 5, Niechlów:
− Przychodnia Lekarska w Górze, ul. Adama Mickiewicza 1, Góra: poradnie lekarza
rodzinnego (ul. Adama Mickiewicza 1, Góra, ul. Rydzyńska 31, Czernina, Chróścina
21), poradnia neonatologiczna, poradnia chorób płuc, poradnia alergologiczna,
poradnia reumatologiczna, poradnia diabetologiczna, poradnia kardiologiczna,
poradnia onkologiczna, poradnia chirurgii urazowo-ortopedycznej, poradnia
medycyny sportowej, poradnia nefrologiczna, pracownia USG, gabinet medycyny
szkolnej
(ul. M. Konopnickiej 2, ul. Poznańska 2, ul. Armii Polskiej 15, ul. Szkolna 1), gabinet
pielęgniarki środowiskowo-rodzinnej, gabinet położnej środowiskowo-rodzinnej,
gabinet zabiegowy (ul. Adama Mickiewicza 1, Góra, ul. Rydzyńska 31, Czernina),
punkt szczepień (ul. Adama Mickiewicza 1, Góra, ul. Rydzyńska 31, Czernina),
hospicjum domowe, pielęgniarska opieka długoterminowa.
26
•
Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Ośrodek Rehabilitacji Dzieci
Niepełnosprawnych, osiedle Kazimierza Wielkiego 25, Góra: Ośrodek rehabilitacji dziennej
dla dzieci, Ośrodek Rehabilitacji Dziennej, poradnia rehabilitacyjna, poradnia logopedyczna,
poradnia leczenia wad postawy u dzieci i młodzieży, poradnia preluksacji, poradnia neurologii
dziecięcej, gabinet kinezyterapii, gabinet hydroterapii, gabinet fizykoterapii, gabinet
fizjoterapii, pracownia fizjoterapii (ul. Adama Mickiewicza 1a, Góra).
•
Przychodnia Lekarzy Specjalistów „PHARMA MEDICA”, ul. Świętosławy 1, Góra: poradnia
medycyny ogólnej, poradnia medycyny rodzinnej, poradnia ginekologiczno-położnicza,
poradnia pediatrii i neonatologii, poradnia chorób wewnętrznych, poradnia chirurgiczna,
poradnia okulistyczna, poradnia onkologiczna, poradnia zdrowia psychicznego, poradnia
Za: https://rpwdl.csioz.gov.pl/RPM/Search (stan na 22.02.2016)
85
dermatologiczna, poradnia endokrynologiczna, poradnia urazowo-ortopedyczna, poradnia
urologiczna, poradnia reumatologiczna, poradnia neurologiczna, poradnia kardiologiczna,
poradnia alergologiczna, poradnia logopedyczna, poradnia psychologii, poradnia leczenia
uzależnień, poradnia diabetologiczna, poradnia uzależnienia od substancji psychoaktywnych,
gabinet pielęgniarki środowiskowo-rodzinnej, gabinet położnej środowiskowo-rodzinnej,
pracownia USG, gabinet zabiegowy POZ, gabinet zabiegowy AOS 1, gabinet zabiegowy AOS 2,
punkt szczepień.
•
TE-MED Hurla i Wspólnicy, Spółka Jawna, ul. Piastów 44, Góra: poradnia neurologiczna,
poradnia otolaryngologiczna, poradnia zdrowia psychicznego, poradnia dermatologiczna,
poradnia audiologiczna, pracownia audiometryczna, gabinet zabiegowy, gabinet
diagnostyczno-zabiegowy.
•
Praktyka Lekarzy Rodzinnych D. Gocha-Chmielewska i J. Chmielewski S.C., osiedle Kazimierza
Wielkiego 15b, Góra: poradnie lekarza rodzinnego, poradnia otolaryngologiczna, poradnia
stomatologiczna, poradnia urologiczna, poradnia ginekologiczno-położnicza, poradnia
okulistyczna, punkt szczepień, gabinet zabiegowy, gabinet pielęgniarki środowiskoworodzinnej, gabinet położnej środowiskowo-rodzinnej.
•
Centrum Stomatologii Donata Szulc, ul. Armii Polskiej 8, Góra: poradnia stomatologiczna,
poradnia chirurgii stomatologicznej (zabiegi w znieczuleniu miejscowym), poradnia protetyki
stomatologicznej, poradnia periodontologii.
•
Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej „AMICUS”, ul. Świętosławy 1/5, Góra: poradnia
lekarza POZ, poradnia lekarza POZ dla dzieci, poradnia medycyny pracy, poradnia medycyny
sportowej, gabinet diagnostyczno-zabiegowy, gabinet pielęgniarki POZ, gabinet położnej,
punkt szczepień.
•
Centrum Medyczne „GrabkaMed” ul. Adama Mickiewicza 2e, Góra: poradnia
stomatologiczna, poradnia położniczo-ginekologiczna, gabinet diagnostyczno-zabiegowy.
•
Centrum Medyczne Pulsmed, ul. Armii Krajowej 8/2, Góra: pielęgniarka podstawowej opieki
zdrowotnej, położna podstawowej opieki zdrowotnej, pielęgniarska opieka długoterminowa
domowa.
•
Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej „ARKA”, ul. Poznańska 28, Góra: gabinet pielęgniarki
opieki długoterminowej (Chróścina 21).
•
Przedsiębiorstwo Lecznicze Salus Jadwiga Kałasz, Elżbieta Koba, Katarzyna Ksieniewicz Spółka
jawna, ul. Armii Polskiej 8, Góra: pielęgniarska opieka długoterminowa.
•
DOMMED, ul. Armii Polskiej 8, Góra: pielęgniarska opieka długoterminowa.
•
Indywidualne praktyki lekarskie: stomatologiczne (Andrzej Okoń, ul. Piastów 6, Góra; Donata
Szulc, ul. Armii Polskiej 8, Góra; Dorota Łęcka, ul. Marii Konopnickiej 2, Góra; Krystyna
Ruszczyńska, ul. Armii Polskiej 15A, Góra; Elżbieta Mazur-Hryń, ul. Matejki 33, Góra; Ewa SasDomaszewska, ul. Podwale 29, Góra; Izabela Grabka GRADENT, ul. Piastów 6, Góra; Marcin
Matysiak, ul. Armii Polskiej 10, Góra; Mariusz Dańko, ul. Zamenhoffa 14, Góra; Artur
Połomka, osiedle Kazimierza Wielkiego 15b, Góra).
W przeliczeniu na 10 tys. ludności Gminy Góra przypadało w 2014 roku 5 przychodni i była to wartość
taka sama jak w województwie dolnośląskim i całym kraju oraz minimalnie wyższa niż w powiecie
górowskim (4 przychodnie na 10 tys. mieszkańców). Wskaźnik ten utrzymuje się w gminie na takim
86
samym poziomie od 2011 roku, a w przypadku obszaru wiejskiego nawet od początku analizowanego
okresu.
Tabela 48. Przychodnie na 10 tys. ludności w latach 2010-2014
przychodnie na 10 tys. ludności
2010
2011
2012
2013
2014
ob.
ob.
ob.
ob.
ob.
POLSKA
4
5
5
5
5
POLSKA - MIASTO
5
6
6
6
7
DOLNOŚLĄSKIE
4
5
5
5
5
5
5
5
5
5
Powiat górowski
5
4
4
4
4
7
6
6
Góra
6
5
5
5
5
Góra - miasto
7
6
6
6
6
4
4
4
4
4
Źródło: GUS/BDL
W placówkach medycznych w Górze w 2014 roku udzielono łącznie 99 107 porad lekarskich, w tym
90 534 w mieście (91,3%) i 8 573 na obszarze wiejskim gminy (8,7%). Dysproporcja ta wynika
bezpośrednio z przedstawionej powyżej koncentracji ośrodków medycznych w obrębie miasta
i niewielkim tylko udziale placówek zlokalizowanych w sołectwach. Liczba udzielanych porad
lekarskich w gminie podlegała fluktuacjom w latach 2010-2014, przyjmując wartość minimalną
w 2011 roku (84 070 porad), a maksymalną w 2012 roku (105 032 porady).
W przeliczeniu na 1000 mieszkańców gminy w 2014 roku udzielono 4 822 porad lekarskich, tj. więcej
niż miało to miejsce w powiecie górowskim (4 210 porad), województwie dolnośląskim (4 169 porad)
oraz całym kraju (4 151 porad). Niniejszy wskaźnik uwidacznia również znaczną różnicę między
mieszkańcami obszaru miejskiego i wiejskiego gminy w zakresie korzystania z porad lekarskich. Na
1000 mieszkańców miasta Góra w 2014 roku udzielono 7 351 porad lekarskich, podczas gdy
w przypadku obszaru wiejskiego gminy wskaźnik był siedmiokrotnie niższy i wynosił jedynie
1 041 porad.
Tabela 49. Porady lekarskie na 1000 mieszkańców w latach 2010-2014
porady lekarskie na 1000 mieszkańców
ogółem
2010
2011
2012
2013
2014
-
-
-
-
-
POLSKA
3 951
4 073
4 005
4 104
4 151
POLSKA - MIASTO
4 865
5 024
4 989
5 117
5 202
DOLNOŚLĄSKIE
4 083
4 413
4 283
4 184
4 169
4 878
5 325
5 189
5 077
5 053
Powiat górowski
4 381
4 009
Góra
4 775
4 031
4 408
4 317
4 210
8 414
8 238
8 089
5 053
4 930
4 822
Góra - miasto
7 224
5 994
7 706
7 511
7 351
1 087
1 093
1 058
1 069
1 041
Źródło: GUS/BDL
87
Sieć placówek aptecznych na terenie gminy tworzą apteki oraz punkty apteczne. Wszystkie apteki
zlokalizowane są w obrębie miasta Góra (siedem placówek, w tym sześć ogólnodostępnych i jedna
szpitalna), zaś punkty apteczne – w Chróścinie i Czerninie27:
•
„Apteka Rodzinna”, osiedle Kazimierza Wielkiego 15a, Góra
•
Apteka „Lawendowa”, plac Bolesława Chrobrego 21, Góra
•
Apteka „Zdrowie”, plac Bolesława Chrobrego 9, Góra
•
Apteka „Eliksir”, ul. Targowa 1, Góra
•
Apteka „Aspirynka”, ul. Armii Krajowej 21, Góra
•
Apteka „Vita”, ul. Głogowska 1a, Góra
•
Punkt apteczny „Sanitas”, Chróścina 21
•
Punkt apteczny „Siloe”, ul. Leśna 6, Czernina
•
Apteka – Polskie Centrum Zdrowia OT Góra Śląska, Szpital Specjalistyczny z Ośrodkiem Badań
Klinicznych, ul. Hirszfelda 8.
Rozwój sieci aptek na terenie Gminy Góra spowodował spadek liczby ludności przypadającej
na 1 aptekę ogólnodostępną i punkt apteczny. W 2010 roku liczba ta kształtowała się na poziomie
3 502 osób (w tym 2 105 w mieście Góra), a w 2014 roku zmniejszyła się do 2 569 osób (w tym 2 053
w mieście), co oznacza spadek na poziomie 26,6%. Zmiana ta jest wynikiem utworzenia ww. punków
aptecznych w Chróścinie i Czerninie – przed 2011 rokiem jednostki takie nie funkcjonowały w ogóle
na obszarze wiejskim gminy, zaś ich utworzenie pozwoliło zmniejszyć wskaźnik ludności na 1 aptekę
ogólnodostępną i punkt apteczny z 8 352 osób w 2011 roku do 4 119 osób w 2014 roku. Nadal jednak
obszar wiejski Gminy Góra cechuje najwyższy poziom tego wskaźnika w porównaniu do pozostałych
analizowanych jednostek terytorialnych. W Gminie Góra wskaźnik utrzymuje się na poziomie niższym
niż w średnia powiatowa (3 020 osób), wojewódzka (2 693 osoby) czy krajowa (2 799 osób).
Tabela 50. Ludność na aptekę ogólnodostępną i punkt apteczny w latach 2010-2014
ludność na aptekę ogólnodostępną i punkt apteczny
2010
2011
2012
2013
2014
os oba
os oba
os oba
os oba
os oba
POLSKA
3 093
2 988
2 915
2 850
2 799
POLSKA - MIASTO
2 471
2 373
2 315
2 267
2 227
DOLNOŚLĄSKIE
2 891
2 810
2 797
2 725
2 693
2 367
2 302
2 297
2 234
2 200
Powiat górowski
3 685
3 339
3 052
3 033
3 020
1 701
1 690
1 677
Góra
3 502
2 979
2 598
2 587
2 569
Góra - miasto
2 105
2 084
2 082
2 067
2 053
8 352
4 147
4 146
4 119
Źródło: GUS/BDL
27
Za: http://ra.rejestrymedyczne.csioz.gov.pl/_layouts/15/RA/glowna.aspx (stan na 22.02.2016)
88
INFRASTRUKTURA EDUKACYJNA
Infrastrukturę edukacyjną na terenie Gminy Góra tworzą placówki przedszkolne, szkoły podstawowe,
gimnazja oraz szkoły ponadgimnazjalne. W zależności od jednostki organem prowadzącym jest Gmina
Góra, Starostwo Powiatowe w Górze lub osoby prywatne. Poniżej przedstawiono ogólną
charakterystykę przedszkoli i szkół znajdujących się na terenie gminy, dodatkowo uwzględniono
w tym miejscu żłobki/kluby dziecięce.
Opiekę instytucjonalną nad dziećmi w wieku do lat 3 na terenie Gminy Góra realizują dwie jednostki
– kluby dziecięce. Jedna placówka jest jednostką niepubliczną, zaś druga – „Świat Malucha” – jest
jednostką organizacyjną Gminy Góra:
1. Klub Dziecięcy „Świat Malucha” w Górze, ul. Stefana Żeromskiego 15a, Góra,
2. Klub Malucha, Osiedle Kazimierza Wielkiego 7 b, c, Góra.
Gmina Góra znacznie odbiega od pozostałych jednostek pod względem odsetka dzieci objętych
opieką w żłobkach. W 2014 roku do żłobków uczęszczało jedynie 1,9% dzieci w wieku do 3 lat
zamieszkałych w Górze, podczas gdy w skali kraju było to 5,9%, a na Dolnym Śląsku – 10%. Różnica
dotyczyła również obszarów miejskich – w mieście Góra opieką żłobkową objęto 3,4% dzieci w wieku
do 3 lat, natomiast w miastach całego kraju było to 9,5%, a w miastach dolnośląskich – 13,7%. Gmina
wyróżnia się pozytywnie jedynie na tle powiatu górowskiego (1% w 2014 roku), co wynika jednak
z faktu, że oba kluby dziecięce zlokalizowane są w mieście Góra i są to jedyne tego typu placówki
w powiecie. Analiza danych dotyczących pozostałych jednostek terytorialnych w latach 2010-2014
uwidacznia wzrost zainteresowania instytucjonalnymi formami opieki nad dziećmi do lat 3, co wyraża
się rosnącym odsetkiem dzieci objętych opieką z żłobkach – w skali kraju wzrost wyniósł 3,3% (w tym
5% na obszarach miejskich), zaś w skali województwa dolnośląskiego – 5,5% (w tym 7% na obszarach
miejskich). Można zatem podejrzewać, iż podobny trend stanie się w przyszłości udziałem mniejszych
jednostek, w tym Gminy Góra.
Tabela 51. Odsetek dzieci objętych opieką w żłobkach w latach 2010-2014
odsetek dzieci objętych opieką w żłobkach
ogółem
2010
2011
2012
2013
2014
%
%
%
%
%
POLSKA
2,6
3,0
3,8
4,8
5,9
POLSKA - MIASTO
4,5
5,1
6,4
7,8
9,5
DOLNOŚLĄSKIE
4,5
5,3
6,6
8,1
10,0
6,7
7,9
9,7
11,6
13,7
Powiat górowski
0,0
0,0
0,0
0,0
1,0
0,0
0,0
0,0
0,0
2,7
Góra
0,0
0,0
0,0
0,0
1,9
Góra - miasto
0,0
0,0
0,0
0,0
3,4
Źródło: GUS/BDL
Sieć placówek przedszkolnych w gminie tworzą jednostki funkcjonujące w mieście Góra oraz
w zespołach szkół na obszarze wiejskim gminy, w miejscowościach Glinka, Czernina, Ślubów
89
i Witoszyce. Łącznie na terenie gminy zarejestrowaną działalność przedszkolną prowadzi 8 placówek,
w tym 6 publicznych i 2 niepubliczne. Obie jednostki niepubliczne zlokalizowane są w mieście Góra:
1. Przedszkole Publiczne Nr 1 w Górze im. Marii Konopnickiej, ul. Żeromskiego 15, Góra
2. Przedszkole Publiczne Nr 3 w Górze im. „Jasia i Małgosi”, ul. Piastów 7, Góra
3. Przedszkole Publiczne w Glince wchodzące w skład Zespołu Szkolno-Przedszkolnego
z Oddziałami Integracyjnymi w Glince, Glinka 6,
4. Przedszkole w Czerninie wchodzące w skład Zespołu Szkoły Podstawowej, Gimnazjum
i Przedszkola im. św. Huberta w Czerninie, ul. Szkolna 2, Czernina,
5. Przedszkole w Ślubowie wchodzące w skład Zespołu Szkoły Podstawowej i Przedszkola
im. Janusza Korczaka w Ślubowie, Ślubów 54,
6. Przedszkole w Witoszycach wchodzące w skład Zespołu Szkoły Podstawowej i Przedszkola im.
Władysława Reymonta w Witoszycach, Witoszyce 10,
7. Przedszkole Niepubliczne „Akademia Malucha”, Osiedle Kazimierza Wielkiego 7, Góra
(niepubliczne),
8. Niepubliczne Przedszkole „Puchatkowo”, ul. Racławicka 1, Góra (niepubliczne).
W 2014 roku odsetek dzieci objętych wychowaniem przedszkolnym w Gminie Góra wynosił 74,2%,
wykazując znaczne różnice w zależności od typu obszaru. W mieście do przedszkoli uczęszczały
bowiem wszystkie dzieci w wieku 3-5 lat, podczas gdy na obszarach wiejskich było to mniej niż co
drugie dziecko (4,8%). Odsetki dzieci uczęszczających do przedszkoli w latach 2010-2014 rosły we
wszystkich analizowanych jednostkach terytorialnych, jednak tempo zmian było zróżnicowane. O ile
w 2010 roku w Gminie Góra odsetek dzieci w wieku 3-5 lat objętych wychowaniem przedszkolnym
wynosił 65,6% i był wyższy niż średnia powiatowa (60,1%), wojewódzka (63%) i krajowa (62,6%),
o tyle w 2014 roku to w województwie i całym kraju uzyskano wyższe odsetki dzieci uczęszczających
do przedszkoli (odpowiednio 80% i 79,4%) niż w gminie. Natomiast samo miasto Góra wyróżnia się
pozytywnie na tle obszarów miejskich Dolnego Śląska i całego kraju odnośnie korzystania z opieki
przedszkolnej dla dzieci w wieku 3-5 lat, osiągając wyższe wartości analizowanego odsetka.
90
Tabela 52. Odsetek dzieci objętych wychowaniem przedszkolnym w latach 2010-2014
odsetek dzieci objętych wychowaniem przedszkolnym
ogółem
dzieci w wieku 3 - 5 lat
2010
2011
2012
2013
2014
%
%
%
%
%
POLSKA
62,6
69,2
69,7
74,1
79,4
POLSKA - MIASTO
78,8
84,0
83,7
87,6
92,9
DOLNOŚLĄSKIE
63,0
70,0
70,2
75,0
80,0
76,7
83,1
82,6
87,1
91,7
Powiat górowski
60,1
62,6
65,6
68,3
71,6
0,0
0,0
89,9
96,2
103,4
Góra
65,6
62,0
65,4
66,5
74,2
Góra - miasto
84,3
81,2
84,5
87,2
100,3
43,2
40,4
41,7
42,4
43,8
Źródło: GUS/BDL
Rozwój bazy przedszkolnej oraz negatywne tendencje demograficzne sprzyjają zmniejszaniu się
wartości wskaźnika dzieci w wieku 3-5 lat przypadających na 1 miejsce w placówce wychowania
przedszkolnego. Zjawisko to dotyczy wszystkich jednostek administracyjnych – w 2014 roku wszędzie
wskaźnik przyjmował wartości niższe niż w 2010 roku. Gmina Góra jest jedyną jednostką terytorialną,
w której liczba dostępnych miejsc w przedszkolach była wyższa niż liczba dzieci – w 2014 roku na
1 miejsce w placówkach wychowania przedszkolnego przypadało 0,97 dzieci. W powiecie górowskim
wskaźnik wynosił 1,10 dziecka, w województwie – 1,11 dziecka, zaś w kraju – 1,17 dziecka. Jeszcze
lepiej przedstawiała się sytuacja w mieście Góra, gdzie na 1 miejsce w przedszkolach przypadało
jedynie 0,72 dziecka w wieku 3-5 lat i był to wynik najniższy spośród analizowanych obszarów
miejskich. Zupełnie odmiennie przedstawiała się natomiast sytuacja na obszarze wiejskim gminy,
gdzie wskaźnik dzieci w wieku 3-5 lat przypadających na jedno miejsce w placówce wychowania
przedszkolnego kształtował się na poziomie 1,65.
91
Tabela 53. Dzieci w wieku 3-5 lat przypadające na jedno miejsce w placówce wychowania
przedszkolnego w latach 2010-2014
dzieci w wieku 3-5 lat przypadające na jedno miejsce w
placówce wychowania przedszkolnego
2010
2011
2012
2013
2014
os oba
os oba
os oba
os oba
os oba
POLSKA
1,35
1,34
1,31
1,24
1,17
POLSKA - MIASTO
1,01
1,01
1,00
0,95
0,91
DOLNOŚLĄSKIE
1,31
1,28
1,27
1,18
1,11
1,02
1,01
1,01
0,96
0,91
Powiat górowski
1,25
1,28
1,29
1,18
1,10
0,00
0,00
0,93
0,84
0,75
Góra
1,14
1,15
1,17
1,06
0,97
Góra - miasto
0,88
0,89
0,91
0,80
0,72
1,78
1,70
1,78
1,71
1,65
Źródło: GUS/BDL
Sieć szkół podstawowych w Gminie Góra tworzy 6 placówek publicznych, prowadzonych przez gminę
Góra. Dwie z nich zlokalizowane są w mieście Góra, pozostałe cztery na obszarze wiejskim gminy
– w Czerninie, Ślubowie, Glince i Witoszycach:
1. Szkoła Podstawowa Nr 1 im. Bolesława Prusa w Górze, ul. Marii Konopnickiej 2, Góra
2. Szkoła Podstawowa Nr 3 im. Władysława Broniewskiego w Górze, ul. Poznańska 2, Góra
3. Szkoła Podstawowa w Czerninie wchodząca w skład Zespołu Szkoły Podstawowej, Gimnazjum
i Przedszkola im. św. Huberta w Czerninie, ul. Szkolna 2, Czernina,
4. Szkoła Podstawowa w Ślubowie wchodząca w skład Zespołu Szkoły Podstawowej
i Przedszkola im. Janusza Korczaka w Ślubowie, Ślubów 54,
5. Szkoła Podstawowa im. 55 Poznańskiego Pułku Piechoty w Glince wchodząca w skład Zespołu
Szkolno-Przedszkolnego z Oddziałami Integracyjnymi w Glince, Glinka 6,
6. Szkoła Podstawowa w Witoszycach wchodząca w skład Zespołu Szkoły Podstawowej
i Przedszkola im. Władysława Reymonta w Witoszycach, Witoszyce 10.
Według danych Głównego Urzędu Statystycznego do szkół podstawowych w Gminie Góra w 2014
roku uczęszczało łącznie 1 368 uczniów, zaś ukończyło je 220 absolwentów. Liczniejsze są szkoły
miejskie niż wiejskie – w 2014 roku w placówkach w Górze uczyło się 950 uczniów (co stanowiło
69,4% ogólnej liczby uczniów szkół podstawowych), a liczba absolwentów wyniosła 160
(72,7% ogólnej liczby absolwentów). Liczba uczniów szkół podstawowych w gminie w latach
2010-2014 podlegała niewielkim fluktuacjom, przyjmując wartości niższe i wyższe – w 2014 roku była
jedynie o 1,2% niższa niż w 2010 roku. Natomiast w przypadku absolwentów widoczna jest tendencja
malejąca – w porównaniu do 2010 roku liczba absolwentów zmniejszyła się o 36,4% (w tym aż
o 64,3% w szkołach podstawowych na obszarach wiejskich).
92
Wykres 11. Uczniowie i absolwenci szkół podstawowych w Gminie Góra w latach 2010-2014
Źródło: GUS/BDL
Na jeden oddział w szkołach podstawowych w Gminie Góra w 2014 roku przypadało 19 uczniów i
była to wartość o 1 osobę niższa niż w latach 2011-2013. Taki sam poziom wystąpił w województwie
dolnośląskim (od 2010 roku wynosi 19 osób), a niewiele niższy był w skali kraju (18 dzieci od 2010
roku) i powiatu górowskiego (18 dzieci od 2011 roku). Dostępne dane pozwalają stwierdzić, iż
oddziały miejskich szkół podstawowych są liczniejsze niż oddziały na obszarach wiejskich.
W przypadku Gminy Góra na 1 klasę w szkołach w mieście przypadało 22 uczniów (tj. więcej niż
w miastach Polski, Dolnego Śląska i powiatu górowskiego, gdzie liczba ta wynosiła 21), podczas gdy
w szkołach na obszarach do jednej klasy uczęszczało przeciętnie 15 uczniów.
Tabela 54. Uczniowie szkoły podstawowej przypadający na 1 oddział (klasę) w latach
2010-2014
uczniowie szkoły podstawowe przypadający na 1 oddział (klasę)
2010
2011
2012
2013
2014
-
-
-
-
-
POLSKA
18
18
18
18
18
POLSKA - MIASTO
21
21
21
21
21
DOLNOŚLĄSKIE
19
19
19
19
19
21
21
21
21
21
Powiat górowski
9
18
18
18
18
0
0
22
22
21
Góra
10
20
20
20
19
Góra - miasto
11
23
23
23
22
8
15
15
16
15
Źródło: GUS/BDL
W 2012 roku na 1 komputer z dostępem do Internetu przeznaczony do użytku uczniów przypadało
10,2 uczniów górowskich szkół podstawowych. Była to wartość wyższa niż średnia powiatowa
(7,66 uczniów na 1 komputer z dostępem do Internetu), wojewódzka (9,8 uczniów) i krajowa
93
(10 uczniów). We wszystkich jednostkach gorszy dostęp do komputerów z Internetem mieli
uczniowie szkół podstawowych w miastach i w tym przypadku wartości osiągane w miejskich
szkołach podstawowych Gminy Góra (13,13 uczniów) były zbliżone do wartości w szkołach miejskich
powiatu górowskiego (13,63 uczniów), województwa dolnośląskiego (12,1 uczniów) oraz kraju
(13,9 uczniów). Zdecydowanie lepszym dostępem uczniów do komputerów z Internetem mogły
pochwalić się szkoły podstawowe zlokalizowane na obszarach wiejskich Gminy Góra – w 2012 roku
na 1 komputer przypadało 6,68 uczniów.
Tabela 55. Uczniowie przypadający na 1 komputer z dostępem do Internetu przeznaczony do
użytku uczniów w latach 2010-2012
uczniowie przypadający na 1 komputer z dostępem
do Internetu przeznaczone do użytku uczniów
szkoły podstawowe dla dzieci i młodzieży bez
specjalnych
2010
2011
2012
os oba
os oba
os oba
POLSKA
11,0
10,6
10,0
POLSKA - MIASTO
15,7
15,0
13,9
DOLNOŚLĄSKIE
11,4
10,7
9,8
14,4
13,3
12,1
Powiat górowski
9,39
9,33
7,66
13,63
Góra
11,64
11,82
10,20
Góra - miasto
17,94
17,61
13,13
6,40
6,53
6,68
Źródło: GUS/BDL
Gminna sieć szkół gimnazjalnych obejmuje łącznie 4 placówki, w tym 3 publiczne prowadzone przez
Gminę Góra. Znajdują się one w mieście Góra (2 jednostki) oraz Czerninie. W mieście, w ramach
Zespołu Szkół Ogólnokształcących, prowadzonego przez powiat górowski, funkcjonuje dodatkowo
Gimnazjum Dwujęzyczne.
1. Gimnazjum Nr 1 im. Marii Skłodowskiej – Curie w Górze, ul. Szkolna 2, Góra
2. Gimnazjum Nr 2 im. Mikołaja Kopernika w Górze, ul. Poznańska 2a, Góra
3. Gimnazjum w Czerninie wchodzące w skład Zespołu Szkoły Podstawowej, Gimnazjum
i Przedszkola im. św. Huberta w Czerninie, ul. Szkolna 2, Czernina.
4. Gimnazjum Dwujęzyczne w Górze wchodzące w skład Zespołu Szkół Ogólnokształcących
w Górze, ul. Szkolna 1, Góra.
W 2014 roku do górowskich gimnazjów uczęszczało łącznie 646 uczniów, zaś edukację na tym
poziomie ukończyło 220 osób. Większość dzieci pobierała naukę w gimnazjach miejskich – dzieci
z tych placówek stanowiły w 2014 roku 93,2% uczniów (602 osoby) i 90,5% absolwentów (199 osób)
ogólnej liczby uczniów i absolwentów górowskich gimnazjów. Niepokojący jest fakt, że placówkach
gimnazjalnych w gminie rokrocznie ubywa dzieci – liczba uczniów wykazuje stałą tendencję malejącą.
W latach 2010-2014 liczba uczniów w gimnazjach zmniejszyła się o 21,1%, zaś liczba absolwentów
94
– o 14,7%. Szczególnie mocny ubytek liczby dzieci dotknął gimnazjum w Czerninie, gdzie w 2014 roku
liczba uczniów była o 42,9% niższa niż w 2010 roku.
Wykres 12. Uczniowie i absolwenci szkół gimnazjalnych w Gminie Góra w latach 2010-2014
Źródło: GUS/BDL
Górowskie gimnazja cechują się stosunkowo najwyższą liczebnością klas. W 2014 roku na jeden
oddział gimnazjalny w gminie przypadało 24 uczniów, podczas gdy w powiecie górowskim było to
20 uczniów, a w województwie i kraju – po 21 uczniów. Ponownie liczniejsze okazały się klasy
w szkołach miejskich gminy, liczące średnio 25 uczniów, niż klasy w gimnazjum na obszarze wiejskim,
gdzie na 1 oddział przypadało aż o 10 uczniów mniej niż w mieście.
Tabela 56. Uczniowie gimnazjum przypadający na 1 oddział (klasę) w latach 2010-2014
uczniowie gimnazjum przypadający na 1 oddział (klasę)
2010
2011
2012
2013
2014
-
-
-
-
-
POLSKA
22
22
22
21
21
POLSKA - MIASTO
22
22
22
22
22
DOLNOŚLĄSKIE
22
22
22
22
21
23
23
23
22
22
Powiat górowski
21
21
20
21
20
0
0
21
23
22
Góra
23
24
24
25
24
Góra - miasto
24
25
25
26
25
19
18
18
19
15
Źródło: GUS/BDL
Uczniowie uczęszczający do gimnazjów na terenie Gminy Góra mieli znacznie trudniejszy dostęp do
komputerów z Internetem niż ich koledzy ze szkół gimnazjalnych w powiecie, województwie i kraju.
W Gminie Góra w 2012 roku na 1 komputer z dostępem do Internetu przeznaczony do użytku
uczniów przypadało aż 18,21 uczniów, podczas gdy w powiecie górowskim było to 11,08 uczniów,
95
w kraju – 10 uczniów, zaś w województwie – 9 uczniów. Pozytywny jest natomiast trend malejący, co
oznacza, że dostęp uczniów do komputerów z Internetem w szkołach gimnazjalnych poprawiał się
z każdym rokiem.
Tabela 57. Uczniowie gimnazjum przypadający na 1 komputer z dostępem do Internetu
przeznaczony do użytku uczniów w latach 2010-2012
uczniowie gimnazjum przypadający na 1
komputer z dostępem do Internetu
przeznaczone do użytku uczniów
gimnazja dla dzieci i młodzieży bez
specjalnych
2010
2011
2012
os oba
os oba
os oba
POLSKA
12
11
10
POLSKA - MIASTO
13
12
11
DOLNOŚLĄSKIE
11
11
9
13
12
Powiat górowski
13,49
12,53
11,08
Góra
21,00
19,15
18,21
Góra - miasto
19,03
17,28
16,79
Źródło: GUS/BDL
Sieć szkół ponadgimnazjalnych na terenie Gminy Góra tworzą placówki, dla których organem
prowadzącym jest powiat ziemski Góra. Są to trzy zespoły szkół, obejmujące zarówno szkoły
ogólnokształcące, jak i zawodowe.
1. Zespół Szkół Ogólnokształcących w Górze, ul. Szkolna 1, Góra:
•
Gimnazjum Dwujęzyczne w Górze,
•
Liceum Ogólnokształcące im. Adama Mickiewicza w Górze
2. Zespół Szkół im. gen. Sylwestra Kaliskiego, ul. Armii Polskiej 15a, Góra:
•
Technikum w Górze, oferujące kształcenie na kierunkach: technik logistyk, technik
ekonomista, technik handlowiec, technik mechanik, technik informatyk, technik
budownictwa, technik hotelarstwa, technik organizacji reklamy, technik
elektroenergetyk transportu szynowego.
•
Zasadnicza Szkoła Zawodowa w Górze, oferująca kształcenie na kierunkach: murarztynkarz, mechanik pojazdów samochodowych oraz ślusarz.
3. Centrum Kształcenia Praktycznego i Ustawicznego w Górze, ul. B. Głowackiego 1, Góra:
•
Centrum Kształcenia Praktycznego w Górze
•
Centrum Kształcenia Ustawicznego w Górze
•
Ośrodek Dokształcania i Doskonalenia Zawodowego w Górze
•
Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych w Górze
96
•
Szkoła Policealna dla Dorosłych w Górze, oferująca kształcenie na kierunkach: technik
masażysta, opiekunka dziecięca, opiekun w domu pomocy społecznej, opiekunka
środowiskowa, technik geodeta, technik rachunkowości, technik administracji,
technik informatyk, technik bezpieczeństwa i higieny pracy, florysta.
•
Technikum Uzupełniające dla Dorosłych w Górze
Liczba uczniów liceum ogólnokształcącego w Gminie Góra wynosiła w 2014 roku 311 osób, zaś liczba
absolwentów – 138 osób. Na przestrzeni lat 2010-2014 górowskie liceum doświadczyło znacznego
spadku liczby uczniów. W 2014 roku naukę w tej placówce pobierało o połowę mniej uczniów niż
miało to miejsce w 2010 roku, gdy do szkoły uczęszczało 631 uczniów. W zakresie liczy uczniów
liceum w Górze cechuje wyraźna tendencja malejąca.
Wykres 13. Uczniowie i absolwenci ponadgimnazjalnych szkół ogólnokształcących w Gminie
Góra w latach 2010-2014
Źródło: GUS/BDL
Liczebność klas w szkołach ogólnokształcących kształtowała się na zbliżonym poziomie we wszystkich
jednostkach administracyjnych. W 2014 roku na 1 klasę liceum przypadało od 26 (Gmina Góra,
powiat górowski, województwo dolnośląskie) do 27 (kraj) uczniów. Gmina Góra nie odbiegała w tym
zakresie od pozostałych jednostek, można jedynie zauważyć, iż cechowała ją większa zmienność tego
wskaźnika w poszczególnych latach.
97
Tabela 58. Uczniowie szkół ogólnokształcących przypadający na 1 oddział (klasę) w latach
2010-2014
uczniowie szkół ogólnokształacących przypadający na 1
oddział (klasę)
2010
2011
2012
2013
2014
os oba
os oba
os oba
os oba
os oba
POLSKA
27
27
27
27
27
POLSKA - MIASTO
28
27
27
27
27
DOLNOŚLĄSKIE
27
27
27
27
26
27
27
27
27
27
Powiat górowski
27
28
29
28
26
0
0
29
28
26
Góra
27
28
29
28
26
Góra - miasto
27
28
29
28
26
Źródło: GUS/BDL
Na przestrzeni lat 2010-2014 najwyższą liczbę uczniów technikum w Górze odnotowano w 2012 roku
– do placówki uczęszczało wówczas 447 uczniów. W 2014 roku liczba uczniów technikum wynosiła
421 osób, i choć była najniższa w analizowanym okresie, w porównaniu do 2010 roku nastąpił spadek
jedynie o 2,6%. Oznacza to, iż technikum w znacznie mniejszym stopniu zostało dotknięte odpływem
uczniów, wywołanym m.in. procesami demograficznymi (tj. ubytkiem młodzieży w wieku
uczęszczania do szkół ponadgimnazjalnych).
Wykres 14. Uczniowie i absolwenci techników w Gminie Góra w latach 2010-2014
Źródło: GUS/BDL
Na tle województwa dolnośląskiego oraz kraju Gmina Góra i powiat górowski wyróżniają się mniejszą
liczebnością oddziałów w technikach. W 2014 roku na 1 klasę w górowskim technikum przypadało
20 uczniów, podczas gdy na Dolnym Śląsku i w kraju było to po 24 uczniów. Różnica ta jest efektem
utrzymującej się w latach 2010-2014 na takim samym poziomie liczebności oddziałów w technikach
98
w województwie i kraju, przy jednoczesnym spadku liczby uczniów przypadających na 1 klasę
w Górze (o 3 osoby).
Tabela 59. Uczniowie techników przypadający na 1 oddział (klasę) w latach 2010-2014
uczniowie techników przypadający na 1 oddział (klasę)
2010
2011
2012
2013
2014
os oba
os oba
os oba
os oba
os oba
POLSKA
24
24
24
24
24
POLSKA - MIASTO
25
25
25
25
25
DOLNOŚLĄSKIE
24
25
25
25
24
24
25
25
25
25
Powiat górowski
23
23
21
21
20
0
0
21
21
20
Góra
23
23
21
21
20
Góra - miasto
23
23
21
21
20
Źródło: GUS/BDL
Liczba uczniów zasadniczej szkoły zawodowej w gminie utrzymywała się w latach 2010-2014 na
zbliżonym poziomie. Po niewielkich spadkach liczebności uczniów w latach 2011-2013, w 2014 roku
osiągnięto niemal identyczny poziom jak w 2010 roku, gdy do ZSZ uczęszczało 245 uczniów.
Wykres 15. Uczniowie i absolwenci zasadniczych szkół zawodowych w Gminie Góra w latach
2010-2014
Źródło: GUS/BDL
Odwrotnie niż miało to miejsce w przypadku technikum, klasy w zasadniczej szkole zawodowej
w Górze wyróżniają się na tle pozostałych jednostek znacznie większą liczebnością. W 2014 roku na
1 oddział przypadało aż 27 uczniów, podczas gdy w powiecie górowskim było to 22 uczniów,
a w województwie dolnośląskim i całym kraju jedynie 18 uczniów. Rozbieżność tę tłumaczy odmienna
tendencja w zakresie liczebności oddziałów zsz w Gminie Góra i innych jednostkach w latach
2010-2014. Zarówno w województwie, jak i całym kraju, liczba uczniów zsz przypadających na 1 klasę
99
ww. okresie zmniejszała się, natomiast w Gminie Góra (i powiecie górowskim) następował wzrost
liczebności oddziałów – z 22 w 2010 roku do 28 w latach 2012-2013 i 27 w 2014 roku.
Tabela 60. Uczniowie zasadniczych szkół zawodowych przypadający na 1 oddział (klasę)
w latach 2010-2014
uczniowie zasadniczych szkół zawodowych przypadający na
1 oddział (klasę)
2010
2011
2012
2013
2014
os oba
os oba
os oba
os oba
os oba
POLSKA
20
19
19
18
18
POLSKA - MIASTO
21
20
19
19
18
DOLNOŚLĄSKIE
20
19
19
18
18
21
20
19
19
19
Powiat górowski
18
17
21
22
22
0
0
21
22
22
Góra
22
24
28
28
27
Góra - miasto
22
24
28
28
27
Źródło: GUS/BDL
Sieć placówek oświatowych znajdujących się na terenie gminy uzupełnia Powiatowe Centrum
Doskonalenia Nauczycieli i Poradnictwa Psychologiczno-Pedagogicznego w Górze, Plac Bolesława
Chrobrego 27. PCDNiPPP prowadzi:
1. Bibliotekę Pedagogiczną w Górze,
2. Poradnię Psychologiczno-Pedagogiczną w Górze,
3. Powiatowy Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli w Górze.
Gmina Góra posiada aktualny dokument określający zadania i cele samorządu w zakresie oświaty
– jest to Program rozwoju oświaty dla Gminy Góra na lata 2014-2020. W wyniku analiz
przeprowadzonych w trakcie prac nad dokumentem, zidentyfikowano główne problemy dotykające
oświatę w Gminie Góra. Obejmują one m.in.:
•
Brak sal gimnastycznych i wielofunkcyjnych boisk przy niektórych szkołach.
•
Konieczność poprawy stanu technicznego niektórych budynków szkolnych i przedszkolnych.
•
Niewłaściwy stan techniczny odkrytego basenu ograniczający pełne wykorzystanie obiektu.
•
Małe zainteresowanie społeczeństwa sprawami edukacji w gminie.
•
Mała liczba dzieci 3-4 letnich korzystających z edukacji przedszkolnej, wynikająca
z niewystarczającej bazy lokalowej w przedszkolach miejskich.
•
Niewystarczające środki finansowe na poszerzenie oferty pozalekcyjnych zajęć sportowych.
•
Niewystarczająca baza lokalowa niektórych przedszkoli i szkół.
•
Konieczność doposażenia przedszkoli i szkół w pomoce dydaktyczne oraz wymiana sprzętu
komputerowego.
100
•
Konieczność budowy stołówek dla uczniów ze szkół podstawowych i gimnazjów.
•
Brak środków finansowych na dowóz uczniów na konkursy, olimpiady, zawody sportowe.
Przeciwdziałać powyższym problemom powinna realizacja celu strategicznego Programu: Dążenie do
poprawy efektywności kształcenia na każdym poziomie i etapie życia poprzez dostosowanie
optymalnej oferty edukacyjnej w zakresie wiedzy, umiejętności i postaw oraz celów operacyjnych
i szczegółowych:
I.
Zapewnienie odpowiednich warunków nauki, wychowania, opieki oraz bezpieczeństwa.
1. Wzbogacenie bazy oświatowej koniecznej do realizacji zadań wynikających z potrzeby
kształcenia, wychowania i opieki.
2. Tworzenie warunków umożliwiających wyrównywanie szans, dbanie o prawidłowy
rozwój dzieci i młodzieży oraz wspieranie różnorodnych form ich aktywności.
2.1. Tworzenie uczniom warunków potrzebnych do ich indywidualnego rozwoju.
2.2. Stworzenie warunków dzieciom i młodzieży dostępu do kultury.
2.3. Umożliwienie uczniom, w jak najszerszym stopniu korzystanie z oferty zajęć
pozalekcyjnych oraz z bazy informatycznej szkół.
2.4. Przygotowanie młodzieży do aktywności obywatelskiej i patriotycznej.
2.5. Przygotowanie uczniów do właściwego wyboru dalszego kierunku kształcenia.
2.6. Udzielenie wsparcia finansowego uczniom.
3. Zapobieganie patologiom społecznym i propagowanie zdrowego stylu życia.
3.1. Propagowanie właściwych postaw i zachowań dzieci i młodzieży.
3.2. Propagowanie zdrowego stylu życia.
4. Ustawiczne doskonalenie kadry oświatowej między innymi w zakresie współpracy
z organizacjami pozarządowymi i pozyskiwania środków na realizację zadań
wspierających rozwój uczniów.
4.1. Podnoszenie poziomu kwalifikacji i kompetencji nauczycieli zgodnie z potrzebami
szkół
4.2. Doskonalenie nauczycieli w zakresie współpracy z organizacjami pozarządowymi.
II.
Podnoszenie jakości pracy szkół i placówek.
1. Stwarzanie uczniom warunków umożliwiających osiąganie jak najlepszych wyników.
2. Wdrażanie nowoczesnych, twórczych i aktywizujących metod i form nauczania.
3. Włączenie rodziców w proces dydaktyczno-wychowawczy szkół i odpowiedzialność za
jakość szkoły.
III.
Wzmocnienie wychowawczej i środowiskowej roli placówek oświatowych.
1. Zwiększenie zainteresowania osób dorosłych gminną edukacją.
101
2. Zwiększenie wskaźnika upowszechnienia edukacji przedszkolnej28.
INFRASTRUKTURA CZASU WOLNEGO (KULTURA, SPORT, REKREACJA)
Głównym organizatorem życia kulturalnego na terenie Gminy Góra jest Dom Kultury29, ul. Armii
Polskiej 13. W Domu Kultury prowadzone są sekcje artystyczne o zróżnicowanej tematyce,
odpowiadającej zainteresowaniom mieszkańców. Aktywnie działają sekcje wokalne, taneczne
i plastyczne, a także teatralne:
•
Sekcje muzyczne: sekcja wokalna, nauka gry na instrumentach klawiszowych, nauka gry na
gitarze, nauka gry na perkusji, nauka gry na instrumentach dętych blaszanych,
•
Sekcje taneczne i ruchowe: sekcja rytmiki, sekcja tańca nowoczesnego, sekcja tańca
ludowego i integracyjnego, sekcja zajęć relaksacyjno-ruchowych/zajęcia fitness
(dla dorosłych)
•
Sekcje plastyczne: sekcja plastyczna „ZYGZAKI”, warsztaty plastyczne, rodzinne warsztaty
ceramiczne, sekcja rzemiosła artystycznego
•
Sekcje teatralne i filmowe: sekcja teatralna-grupa młodsza, sekcja teatralna-grupa starsza,
sekcja filmowa
•
Zajęcia językowe: nauka języka niemieckiego i języka angielskiego w różnych grupach
wiekowych i o różnym stopniu zaawansowania
•
Sekcje gier: sekcja brydża sportowego
Do dyspozycji mieszkańców gminy jest również mieszczące się w Domu Kultury w Górze kino,
w którym odbywają się projekcje w cyfrowej jakości 3D i 2D.
W ramach MDK w Górze działalność prowadzą lokalni artyści i grupy artystyczne, w tym: „Big Band”
(dziecięco-młodzieżowy zespół grający na instrumentach dętych), zespół śpiewaczy „Niezapominajki”
(zespół wokalny składający się z dojrzałych wiekowo członków), zespół śpiewaczy „Osetnopolanie”
(zespół wokalny składający się z mieszkańców Osetna) czy zespół śpiewaczy „Kropki Małe i Duże”
(zespół wokalny składający się ze słuchaczy Górowskiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku).
Ponadto DK w Górze jest uczestnikiem i organizatorem/współorganizatorem wielu imprez o zasięgu
lokalnym, powiatowym i wojewódzkim, w których chętnie uczestniczą mieszkańcy i turyści. W gminie
odbywają się wystawy, koncerty zespołów amatorskich, występy artystów i zespołów zawodowych
oraz imprezy sportowo-rekreacyjne, a także akademie okolicznościowe, konkursy, przeglądy,
festiwale, wykłady, spotkania, prelekcje czy spotkania teatralne. W 2015 roku w imprezach
zorganizowanych i współorganizowanych przez Dom Kultury w Górze uczestniczyło ok. 22 000 osób.
Wśród najważniejszych imprez o charakterze kulturalnym, które w 2015 roku odbyły się w gminie,
można wyróżnić: Dni Góry, eliminacje do XX Dolnośląskiego Konkursu Recytatorskiego „Pegazik”,
XII Powiatowy Przegląd Artystyczny Twórczości Dziecięcej, XXIII Konkurs Piosenki Lwowskiej
i Wileńskiej, III Festiwal Piosenki Cygańskiej, IV Konkurs Piosenki Biesiadnej, Dożynki Gminne oraz
liczne koncerty, spotkania i imprezy okolicznościowe.
28
Za: Program rozwoju oświaty dla Gminy Góra na lata 2014-2020
29
Za: http://dkgora.com.pl/Strona-główna.php (23.02.2016) oraz Sprawozdanie z działalności za rok 2015
102
Na obszarze gminy funkcjonują również świetlice, pełniące funkcje integrujące szczególnie dla
małych wiejskich społeczności. Wokół wiejskich świetlic toczy się życie kulturalno-społeczne
w mniejszych miejscowościach gminy, jednak zasoby poszczególnych świetlic (zaplecze kuchenne,
sprzęt AGD, wyposażanie) są zróżnicowane, co zmniejsza możliwości ich wykorzystania. Ogółem na
terenie gminy znajduje się 26 świetlic wiejskich, funkcjonujących w następujących miejscowościach:
•
Borszyn Mały
•
Borszyn Wielki
•
Bronów
•
Chróścina
•
Czernina, Rynek 22
•
Czernina Dolna
•
Czernina Górna
•
Gola Górowska
•
Jastrzębia
•
Kłoda Górowska
•
Kruszyniec
•
Ligota
•
Nowa Wioska
•
Osetno
•
Radosław
•
Rogów Górowski
•
Ryczeń
•
Sławęcice
•
Stara Góra
•
Strumienna
•
Sułków
•
Szedziec
•
Ślubów
•
Wierzowice Małe
•
Wierzowice Wielkie
•
Zawieścice
103
Jak wskazano powyżej na terenie Gminy Góra działalność prowadzi jeden dom kultury, obejmujący
swoim zasięgiem wszystkich mieszkańców gminy. Oznacza to, że na 1 placówkę kulturalną w gminie
przypadało w 2014 roku 20 554 osoby. Była to wartość najwyższa wśród analizowanych jednostek
terytorialnych, gdzie wartości wskaźnika były ponad dwukrotnie niższe. W powiecie górowskim na
1 dom, ośrodek kultury, klub i świetlicę przypadało 9 059 mieszkańców, w województwie
dolnośląskim – 9 760 mieszkańców, zaś w całym kraju – 9 574 mieszkańców. Przewaga pozostałych
jednostek terytorialnych nad Gminą Góra utrzymuje się od lat, dodatkowo w gminie tempo spadku
liczby mieszkańców przypadających na 1 dom, ośrodek kultury, klub i świetlicę jest znacznie niższe niż
w województwie czy kraju. W latach 2010-2014 wartość wskaźnika dla Polski zmniejszyła się o 7,9%,
dla województwa dolnośląskiego – o 12,3%, podczas gdy w powiecie górowskim i Gminie Góra
spadek wyniósł jedynie 1,3-1,4%.
Warto jednak dodać, iż w przypadku wartości wskaźnika dla obszarów miejskich, w mieście Góra
(12 316 mieszkańców na 1 placówkę) sytuacja jest lepsza niż w województwie i kraju. W miastach
Dolnego Śląska na 1 placówkę kultury przypadało w 2014 roku ponad 16 tys. osób, a w miastach całej
Polski – ponad 15,5 tys. osób. Jedynie na obszarach miejskich powiatu górowskiego wskaźnik
kształtował się na niższym poziomie, wynosząc ok. 7,5 tys. mieszkańców.
Tabela 61. Liczba mieszkańców na 1 dom, ośrodek kultury, klub i świetlicę w latach
2011-2014
liczba mieszkańców na 1 dom, ośrodek
kultury, klub i świetlicę
2011
2012
2013
2014
os oba
os oba
os oba
os oba
POLSKA
10 393
9 957
9 868
9 574
POLSKA - MIASTO
15 887
15 694
15 704
15 592
DOLNOŚLĄSKIE
11 132
10 446
10 283
9 760
16 277
16 625
16 290
16 249
9 183
9 156
9 098
9 059
7 656
7 605
7 545
Powiat górowski
Góra
20 855
20 786
20 694
20 554
Góra - miasto
12 503
12 492
12 403
12 316
Źródło: GUS/BDL
Dane Głównego Urzędu Statystycznego wskazują, iż w 2014 roku na terenie Gminy Góra działalność
prowadziły 4 zespoły artystyczne. Liczba działających zespołów artystycznych zmniejszyła się na
przestrzeni lat 2010-2014 trzykrotnie (w 2011 roku było ich 12), co przełożyło się bezpośrednio na
spadek wartości wskaźnika zespołów artystycznych na 10 tys. mieszkańców w tym okresie.
W 2011 roku wskaźnik dla Gminy Góra wynosił 5,8, podczas gdy w 2014 – zaledwie 1,9. Znacznie
wyższe wartości osiągano w tym czasie w powiecie górowskim (3,9), województwie dolnośląskim
(3,2) oraz całym kraju (4,1). Szczególnie duży spadek dotyczył miasta Góra – w 2011 roku na 10 tys.
mieszkańców przypadało aż 9,6 zespołów artystycznych, natomiast w 2014 jedynie 3,2.
104
Tabela 62. Zespoły artystyczne na 10 tys. mieszkańców w latach 2011-2014
zespoły artystyczne na 10 tys. mieszkańców
2011
2012
2013
2014
s zt.
s zt.
s zt.
s zt.
POLSKA
3,7
4,0
4,0
4,1
POLSKA - MIASTO
3,8
4,1
4,1
4,1
DOLNOŚLĄSKIE
3,2
3,5
3,3
3,2
3,3
3,6
3,2
3,0
Powiat górowski
5,2
4,4
2,7
3,9
8,5
5,3
8,6
Góra
5,8
2,9
1,0
1,9
Góra - miasto
9,6
4,8
1,6
3,2
Źródło: GUS/BDL
Liczba imprez artystycznych odbywających się na terenie gminy w latach 2011-2014 wykazywała się
zmiennością. Najwięcej było ich w 2011 roku (117), zaś najmniej w latach 2012-2013 (po 95).
W 2014 roku w gminie odbyło się 107 imprez artystycznych, co oznacza, że na 10 tys. mieszkańców
przypadały 52,1 imprezy. Była to wartość nieznacznie niższa niż średnia ogólnopolska (57,5 imprez na
10 tys. mieszkańców) i wojewódzka (54,7 imprez). O ile jednak w latach 2011-2014 w kraju i na
Dolnym Śląsku wskaźnik przyjmował rokrocznie wyższe wartości, o tyle w Gminie Góra fluktuował,
przyjmując w 2014 roku wartość niższą niż w 2011 roku (56,1). Na tle analizowanych jednostek
terytorialnych wyróżnia się powiat górowski, gdzie w 2014 roku na 10 tys. mieszkańców przypadały
82 imprezy artystyczne, a na obszarach miejskich powiatu – aż 160,4 imprez. W tym samym okresie
w mieście Góra wskaźnik osiągnął wartość 86,9 imprez na 10 tys. mieszkańców.
Tabela 63. Imprezy artystyczne na 10 tys. mieszkańców w latach 2011-2014
imprezy artystyczne na 10 tys. mieszkańców
2011
2012
2013
2014
s zt.
s zt.
s zt.
s zt.
POLSKA
48,2
50,6
53,5
57,5
POLSKA - MIASTO
53,4
55,9
57,6
62,3
DOLNOŚLĄSKIE
49,9
49,6
53,0
54,7
51,7
51,5
51,5
54,2
Powiat górowski
68,9
69,9
76,1
82,0
126,1
139,4
160,4
Góra
56,1
45,7
45,9
52,1
Góra - miasto
93,6
76,0
76,6
86,9
Źródło: GUS/BDL
Nad rozwojem czytelnictwa na terenie gminy czuwa szczególnie Biblioteka Miejska w Górze30 oraz jej
filie, w tym dwie usytuowane na obszarze wiejskim gminy:
30
Za: http://www.bm.gora.com.pl/index.html oraz
http://www.gora.com.pl/content.php?sid=79bc58ac1ec8ffb476ae7d3735a3da7e&tr=cl&cms_id=7968&p=&lan
g=pl (23.03.2016)
105
•
Biblioteka Miejska im. Henryka Sienkiewicza w Górze, ul. A. Mickiewicza 1A, Góra
(z Wypożyczalnią dla Dorosłych, Czytelnią dla Dorosłych oraz Oddziałem Dziecięcym)
− Filia Biblioteczna Nr 1 w Górze, ul. Piastów 6, Góra
− Filia Biblioteczna w Czerninie, Rynek 16, Czernina
− Filia Biblioteczna w Chróścinie, Chróścina 124
Głównym zadaniem Biblioteki Miejskiej w Górze jest gromadzenie, opracowanie, ochrona
i udostępnianie zbiorów, pełnienie funkcji ośrodka informacji bibliotecznej, a także organizowanie
imprez popularyzujących wiedzę, kulturę, książkę i czytelnictwo. W 2015 roku w Bibliotece Miejskiej
w Górze zakupiono 1 138 książek i dokonano 54 163 wypożyczeń na zewnątrz. Liczba
zarejestrowanych czytelników w gminie wynosiła łącznie 2 758 osób, w tym 1 961 osób w Bibliotece
Miejskiej, 335 osób w Filii nr 1 w Górze, 234 osoby w Czerninie i 228 osób w Chróścinie.
W Bibliotece Miejskiej w Górze organizowane są również spotkania autorskie, wystawy, teatrzyki dla
dzieci, konkursy poetyckie, konkursy plastyczne, lekcje biblioteczne oraz zajęcia dla dzieci w okresie
ferii zimowych oraz wakacji. Placówka biblioteczna jest stale modernizowana – w 2015 roku
pozyskano na ten cel środki z Fundacji Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego (na zakup trzech
tabletów Apple iPad Air 16GB Wi-Fi), Fundacji Orange (Internet), Biblioteki Narodowej (na zakup
nowości wydawniczych) oraz Instytutu Książki (na zakup komputerów). Łącznie pozyskano środki
w wysokości 36 779,19 zł.
Na 1 placówkę biblioteczną w Gminie Góra w 2014 roku przypadało 5 139 mieszkańców. Wyższa
wartość wskaźnika występowała w mieście (6 158 osób) niż na obszarach wiejskich gminy
(4 119 osób). W latach 2010-2014 następował spadek liczby ludności przypadającej na 1 placówkę
biblioteczną w gminie, co wynikało z ubytku liczby mieszkańców. Podobny niewielki spadek
występował w powiecie górowskim (z 3 350 osób w 2010 roku do 3 294 osób w 2014 roku),
natomiast odmienna sytuacja dotyczyła Dolnego Śląska i kraju. W tych jednostkach wartość
wskaźnika ludności przypadającej na 1 bibliotekę w latach 2010-2014 wykazywała tendencję rosnącą.
Należy dodać, iż przez cały analizowany okres w Gminie Góra na 1 placówkę biblioteczną przypadało
o około tysiąc osób więcej niż w województwie czy całym kraju. W przypadku powiatu górowskiego
w 2014 roku różnica wynosiła ponad 1800 osób na niekorzyść gminy Góra.
106
Tabela 64. Ludność na 1 placówkę biblioteczną w latach 2010-2014
ludność na 1 placówkę biblioteczną (łącznie z punktami
bibliotecznymi ujętymi zgodnie z siedzibą jednostki
macierzystej)
2010
2011
2012
2013
2014
os oba
os oba
os oba
os oba
os oba
POLSKA
3 940
3 990
4 072
4 103
4 100
POLSKA - MIASTO
7 000
7 061
7 139
6 801
6 733
DOLNOŚLĄSKIE
3 926
3 968
4 157
4 169
4 234
8 162
8 271
8 522
8 178
8 360
Powiat górowski
3 350
3 339
3 330
3 308
3 294
0
0
5 104
5 070
5 030
Góra
5 253
5 214
5 197
5 174
5 139
Góra - miasto
6 314
6 252
6 246
6 202
6 158
4 192
4 176
4 147
4 146
4 119
Źródło: GUS/BDL
Gminna biblioteka dysponuje znacznie mniejszym księgozbiorem w przeliczeniu na 1000
mieszkańców niż ma to miejsce w skali powiatu, województwa i kraju. W 2014 roku na 1000
mieszkańców Gminy Góra przypadało ok. 2 900 woluminów, w tym tylko 1 899 woluminów
w przypadku mieszkańców obszaru wiejskiego gminy. Tymczasem księgozbiór bibliotek na 1000
mieszkańców Polski wynosił 3 397 woluminów, na 1000 mieszkańców Dolnego Śląska – 3 170
woluminów, a powiatu górowskiego – aż 4 459 woluminów. Warto jednak zauważyć, iż od 2011 roku
w Gminie Góra wskaźnik księgozbiorów bibliotek na 1000 ludności wykazuje tendencję rosnącą, co
pozwala przypuszczać, iż (o ile ten pozytywny trend się utrzyma) w najbliższych latach sytuacja w tym
zakresie ulegnie poprawie. Ponadto dostępne dane wskazują, iż szczególną troską w zakresie
powiększania księgozbiorów należy objąć biblioteki na obszarze wiejskim gminy.
Tabela 65. Księgozbiór bibliotek na 1000 ludności w latach 2010-2014
księgozbiór bibliotek na 1000 ludności
2010
2011
2012
2013
2014
wol .
wol .
wol .
wol .
wol .
POLSKA
3 458,3
3 439,0
3 415,7
3 402,0
3 397,6
POLSKA - MIASTO
3 384,5
3 379,2
3 378,0
3 378,0
3 396,3
DOLNOŚLĄSKIE
3 411,5
3 350,6
3 269,9
3 215,0
3 170,9
2 884,9
2 853,5
2 827,7
2 786,0
2 757,6
Powiat górowski
4 309,9
4 301,0
4 339,5
4 399,0
4 459,4
0,0
0,0
4 183,7
4 307,0
4 383,8
Góra
2 837,6
2 773,5
2 788,4
2 867,0
2 905,4
Góra - miasto
3 402,6
3 393,7
3 400,0
3 541,0
3 578,3
1 986,4
1 844,9
1 867,3
1 858,0
1 899,4
Źródło: GUS/BDL
O rozwoju czytelnictwa w Gminie Góra świadczy stale rosnący wskaźnik czytelników bibliotek
publicznych na 1000 ludności. Choć przez cały okres od 2010 do 2014 roku utrzymywał się on
107
znacznie poniżej średniej krajowej i wojewódzkiej (po 164 czytelników na 1000 mieszkańców w 2014
roku), to wyraźnie widoczny jest trend rosnący. W 2010 roku na 1000 ludności gminy przypadało 125
czytelników bibliotek publicznych, zaś w 2014 roku – już 135. W tym samym okresie w kraju
i w województwie odnotowano spadek liczby czytelników na 1000 mieszkańców, jednak jak
wskazano powyżej, nadal były to wartości znacznie wyższe niż średnia gminna. W samej Gminie Góra
istnieje znaczna różnica między miastem a obszarem wiejskim odnośnie rozpowszechnienia
czytelnictwa.
W mieście wskaźnik bibliotek publicznych na 1000 mieszkańców wzrósł z 169 w 2010 roku do 187
w 2014 roku, osiągając wartość zbliżoną do średniej dla obszarów miejskich w województwie
(188 czytelników), ale niższą niż dla obszarów miejskich powiatu górowskiego (196 czytelników)
i obszarów miejskich kraju (202 czytelników). Natomiast na 1000 mieszkańców obszaru wiejskiego
gminy w 2014 roku przypadało jedynie 57 czytelników bibliotek publicznych i była to wartość
nieznacznie niższa niż w 2010 roku.
Tabela 66. Czytelnicy bibliotek publicznych na 1000 ludności w latach 2010-2014
czytelnicy bibliotek publicznych na 1000 ludności
2010
2011
2012
2013
2014
os oba
os oba
os oba
os oba
os oba
POLSKA
169
168
168
167
164
POLSKA - MIASTO
207
206
207
207
202
DOLNOŚLĄSKIE
172
173
173
169
164
195
197
199
194
188
Powiat górowski
122
124
128
129
127
0
0
192
195
196
Góra
125
131
134
135
135
Góra - miasto
169
178
183
186
187
59
60
61
58
57
Źródło: GUS/BDL
Mimo wskazanego powyżej mniejszego rozpowszechnienia czytelnictwa w Gminie Góra niż
w pozostałych jednostkach, wyrażanego niższymi wartościami wskaźnika czytelników bibliotek
publicznych na 1000 mieszkańców, górowscy czytelnicy okazali się znacznie bardziej aktywni. W 2014
roku przeciętny czytelnik w Gminie Góra wypożyczył w bibliotece 21,1 woluminów, tj. o kilka pozycji
więcej niż przeciętny czytelnik w województwie (18,6 woluminów) czy całym kraju (18,3 woluminów).
Równie pozytywnym zjawiskiem jest fakt, że w latach 2010-2014 w gminie następował wzrost liczby
wypożyczeń księgozbioru na 1 czytelnika, przy odmiennej tendencji w województwie i w kraju, gdzie
liczba wypożyczanych woluminów na 1 czytelnika zmniejszyła się.
Warto zauważyć ponadto, iż w przypadku wskaźnika wypożyczeń księgozbioru na 1 czytelnika
dysproporcja między miastem a obszarem wiejskim nie była znaczna – w 2014 roku na 1 czytelnika
w mieście przypadało 21,2 wypożyczonych woluminów, a na 1 czytelnika na obszarach wiejskich
gminy – 20,5 woluminów.
108
Tabela 67. Wypożyczenia księgozbioru na 1 czytelnika w woluminach w latach 2010-2014
wypożyczenia księgozbioru na 1 czytelnika w woluminach
2010
2011
2012
2013
2014
wol .
wol .
wol .
wol .
wol .
POLSKA
18,4
18,6
18,9
18,5
18,3
POLSKA - MIASTO
18,0
18,2
18,6
18,2
18,0
DOLNOŚLĄSKIE
19,7
20,0
19,5
19,1
18,6
19,6
20,1
19,5
19,2
18,6
Powiat górowski
19,9
19,6
20,0
20,9
21,2
0,0
0,0
19,1
20,6
21,4
Góra
19,2
19,8
19,9
20,8
21,1
Góra - miasto
19,6
20,6
20,2
21,1
21,2
17,8
16,2
18,9
19,5
20,5
Źródło: GUS/BDL
Zadania z zakresu wspierania i popularyzacji sportu na terenie Gminy Góra realizuje Ośrodek Kultury
Fizycznej w Górze31, ul. Sportowa 1. Jego podstawowe zadania obejmują:
•
administrowanie terenami i obiektami sportowo-rekreacyjnymi, będącymi własnością gminy,
•
przygotowywanie obiektów kultury fizycznej do imprez sportowych,
•
organizowanie imprez sportowych, podejmowanie współpracy ze stowarzyszeniami kultury
fizycznej, placówkami oświatowymi oraz z innymi instytucjami w zakresie zapewnienia
prawidłowej realizacji procesu wychowania fizycznego, uprawiania sportu i rekreacji
ruchowej oraz prowadzenia rehabilitacji ruchowej
•
prowadzenie działalności służącej upowszechnianiu kultury fizycznej.
OKF organizuje liczne imprezy sportowe w gminie, zarówno o zasięgu lokalnym, jak i wojewódzkim
czy ogólnopolskim. W 2015 roku odbyły się m.in.: XXII Ogólnopolski Bieg Niepodległości „Góra 2015”,
VII Bieg „Policz się z cukrzycą”, X Memoriał Piłkarski im. „Franciszka Gajewskiego”, VI Ogólnopolski
Bieg z Policją, IV Maraton Rowerowy MTB, imprezy sportowo-rekreacyjne w ramach XXI Turnieju
Miast i Gmin, halowe imprezy sportowo-rekreacyjne „Ferie Zimowe 2015”, turnieje badmintona,
turniej Coca-Cola Cup, turnieje petanque, turniej o puchar Komendanta Powiatowego Policji w Górze,
Piłkarski Dzień Dziecka dla przedszkolaków, piłkarski turniej im. Zygmunta Obertyńskiego, turniej
piłkarski sołectw, finał Ligi Turniejowej Orlików i Żaków OZPN Legnica, gminne turnieje eliminacyjne
o Puchar Premiera Donalda Tuska, halowe Grand Prix dla dzieci w piłce nożnej, mecz mikołajkowy
księża-nauczyciele, eliminacje gminne, powiatowe i finał powiatowy w walce o puchar Tymbarku czy
zakończenie wakacji (turniej piłkarski, gry i zabawy).
Pod zarządem Ośrodka Kultury Fizycznej w Górze pozostają następujące obiekty infrastruktury
sportowo-rekreacyjnej w gminie:
•
Kompleks przy ul. Mickiewicza:
31
Za: http://okfgora.pl/?page_id=187 (23.02.2016) oraz Informacja z działalności Ośrodka Kultury Fizycznej
w Górze w okresie 2014.12.01. – 2015.12.31.
109
− Basen Miejski w Górze: duży basen o wymiarach niecki 25m × 20m, basen do nauki
pływania, część rekreacyjna, brodzik dla dzieci, boisko do siatkówki plażowej oraz
zaplecze socjalne. W zimie 2015 roku na terenie za Basenem Miejskim przygotowano
lodowisko o wymiarach 20m x 25m.
•
Kompleks przy ul. Sportowej:
− Stadion miejski: boisko główne do piłki nożnej o wymiarach 100m × 68m wraz
z trybunami dla publiczności, boisko treningowe, bieżnia lekkoatletyczna, skocznia do
skoku w dal, skocznia do skoku wzwyż oraz rzutnia do rzutu kulą. Stadion miejski
posiada zaplecze socjalne.
− Kompleks boisk sportowych Orlik: boisko do piłki nożnej ze sztucznej trawy oraz
boisko do koszykówki i siatkówki z poliuretanu. Boisko posiada sztuczne oświetlenie.
− Boiska do petanque: 15 boisk o wymiarach 15m x 3m, betonowych obrzeżach
i wypełnieniu materiałem granitowym.
− Siłownia napowietrzna: składająca się z następujących urządzeń: rower treningowy,
biegacz – piechur, krzesełko do podnoszenia masy ciała – prasa do nóg, trenażer
eliptyczny – orbitrek, wahadło, wioślarz.
•
Kompleks przy ul. Poznańskiej:
− Hala sportowa „Olimpia” z widownią na ok. 250 miejsc: boisko do piłki ręcznej
o wymiarach 40m × 20m, boisko do koszykówki, boisko do siatkówki, boiska do
badmintona. Ponadto na zapleczu hali znajduje się siłownia, sala fitness z lustrami,
salka do zajęć korekcyjnych oraz zaplecze szatniowe i sanitarne.
− Skatepark: plac do uprawiania sportów ekstremalnych: jazdy na deskorolce
i wyczynowej jazdy na rolkach, obejmuje 6 obiektów: Bank Ramp, Quarter Pipe,
Funbox z grindboxem 3/3 i piramida, Grindbox „ławka z oparciem”, Poręcz prosta
(profil).
− Boisko wielofunkcyjne Orlik: boisko do piłki nożnej ze sztuczną nawierzchnią
trawiastą o wymiarach 60m × 30m oraz boisko wielofunkcyjne do koszykówki
i siatkówki o nawierzchni poliuretanowej o wymiarach 32,1m × 19,1m. Boisko
posiada sztuczne oświetlenie i zaplecze socjalne.
•
Boiska w Chróścinie, Czerninie, Osetnie, Kłodzie Górowskiej, Bronowie, Jastrzębiej,
Radosławiu, Starej Górze i Ślubowie.
Oprócz ww. obiektów na terenie Gminy Góra dostępne są boiska sportowe: Orlika przy Zespole Szkół
w Czerninie (ul. Szkolna 2) oraz boisko wielofunkcyjne przy Szkole Podstawowej nr 1 w Górze.
Mieszkańcy gminy mają do dyspozycji również obiekty Powiatowego Ośrodka Sportu i Rekreacji
w Górze Hala Arkadia, ul. Szkolna 2a. Obejmują one następujące jednostki:
•
Hala główna z pełnowymiarowym boiskiem do piłki ręcznej, koszykowej i siatkowej,
wyposażoną w tablicę świetlną wyników, boiskiem do piłki ręcznej o wymiarach 40m x 20m
+ strefa ochronna z nawierzchnią z taraflexu, pełnowymiarowym boiskiem do koszykówki
z podwieszanymi koszami. Widownia hali liczy 213 miejsc siedzących z możliwością
dostawienia 200 miejsc.
110
•
Boisko trawiaste do minipiłki nożnej o powierzchni 1000 m2 o wymiarach 25m x 40m.
•
Siłownia obejmująca salę o powierzchni 100 m2 wyposażoną w 19 stanowisk do ćwiczeń,
ściany z lustrami oraz zaplecze sanitarne.
•
Sala fitness obejmująca salę o powierzchni 100 m2, wyposażoną w system luster, drabinki
przyścienne, pełne nagłośnienie oraz urządzenia do ćwiczeń (materace, kozioł, skrzynia, stoły
do tenisa stołowego itp.).
•
Park Edukacji Ekologicznej im. Jana Pawła II, w którym znajdują się stanowiska dydaktycznopoglądowe, opisanych jest ponad 100 gatunków roślin zielnych, krzewów i drzew oraz oczko
wodne z roślinnością wodną i przybrzeżną. Na wysepce usytuowany jest „grill” z możliwością
organizowania imprez rekreacyjnych dla ponad 80 osób (stoły, ławy, oświetlenie, możliwość
nagłośnienia). Ponadto do parku przylega trawiasty teren o powierzchni 6000 m2, na którym
można organizować duże imprezy plenerowe (festyny, wystawy, itp.).
W hali Arkadia odbywają się liczne zajęcia sportowo-rekreacyjne, w tym akademia piłkarska FC Góra
dla najmłodszych, szkoła tańca Funky Flava, aerobik Marti-Fit, zajęcia Yoga, zajęcia dla słuchaczy
Uniwersytetu Trzeciego Wieku, tenis ziemny, MMA, siłownia, mażoretki czy gry i zabawy ruchowe dla
najmłodszych32.
Dla rozwoju i upowszechniania sportu w gminie, szczególnie wśród najmłodszych jej mieszkańców,
istotny jest fakt, że Góra jest jedną z pięciu JST województwa dolnośląskiego, która została wybrana
do realizacji pilotażowego programu „Dolnośląski Delfinek” prowadzonego przez Urząd
Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego, we współpracy z Ministerstwem Sportu i Turystyki.
W ramach programu przy Gimnazjum Nr 1 im. Marii Skłodowskiej-Curie przy ul. Szkolnej 2 w Górze
powstanie mała przyszkolna kryta pływalnia. Budowa basenu w Górze prowadzona będzie w ramach
zadania inwestycyjnego pn. Budowa krytej pływalni „Dolnośląski Delfinek” przy Gimnazjum Nr 1
w Górze wraz z kręgielnią33.
Sportem na terenie gminy zajmuje się ponadto kilka organizacji, w tym:
•
Miejski Klub Sportowy „POGOŃ” Góra, prowadzący m.in. sekcje sportowe w dyscyplinach:
piłka nożna (seniorzy, juniorzy, trampkarze, młodzicy, orlicy), piłka siatkowa (seniorzy,
juniorzy, kadetki, grupa naborowa), tenis stołowy
•
Ludowy Zespół Sportowy „KORONA” Czernina, prowadzący m.in. sekcję sportową
w dyscyplinie: piłka nożna
•
Ludowy Uczniowski Klub Sportowy „Orły” Czernina, z wiodącymi sekcjami: piłki nożnej, piłki
koszykowej, piłki siatkowej, lekkiej atletyki
•
Szkolny Związek Sportowy w Górze, działający w środowisku szkolnym
•
Górowskie Towarzystwo Tenisowe, propagujące tenis ziemny
•
Górowskie Stowarzyszenie Badmintona „SMECZ”, propagujące grę w badmintona
•
Uczniowski Klub Sportowy Mażoretki „Artis” Góra, propagujący taniec mażoretkowy
32
Za: http://posirgora.pl/nasze-obiekty.html (23.02.2016)
33
Za: http://www.umwd.dolnyslask.pl/sport/dolnoslaski-delfinek/ (26.02.2016)
111
•
Stowarzyszenie Sto Procent Pasji, zajmujące się m.in. popularyzowaniem różnych dziedzin
sportu, szczególnie ulicznej koszykówki (streetball), biegów oraz maratonów rowerowych.
W 2014 roku na terenie Gminy Góra działalność prowadziło 6 klubów sportowych, liczących
287 członków i 328 osób ćwiczących. W porównaniu do 2010 roku liczba klubów sportowych
w gminie zwiększyła się o 2 podmioty, odnotowano także ponad dwukrotny wzrost liczby członków
i osób ćwiczących w klubach. Większość klubów funkcjonuje w mieście Góra, co bezpośrednio
przekłada się na większą liczbę członków i ćwiczących właśnie na tym terenie. Na obszarach wiejskich
gminy działa 1 klub sportowy, w którym liczba członków jest stała, a liczba ćwiczących w 2010 i 2014
roku okazała się niemal identyczna (65 i 66 osób). Rozwój ilościowy klubów sportowych w samym
mieście Góra w latach 2010-2014 (z 3 do 5) spowodował wzrost liczby osób związanych ze sportem
– w tym okresie liczba członków klubów sportowych wzrosła w mieście o 161% (z 102 do 267 osób),
a liczba ćwiczących o 170% (z 97 do 262 osób).
Tabela 68. Kluby sportowe, członkowie oraz ćwiczący w latach 2010-2014
2010
2012
2014
s zt.
s zt.
s zt.
kluby sportowe
Góra
4
6
6
Góra - miasto
3
5
5
1
1
1
członkowie klubów sportowych
Góra
122
142
287
Góra - miasto
102
122
267
Góra
20
20
20
ćwiczący w klubach sportowych
162
204
328
Góra - miasto
97
156
262
65
48
66
Źródło: GUS/BDL
Przedstawiony powyżej wzrost liczby klubów sportowych w Gminie Góra jest zjawiskiem
pozytywnym, jednak opracowane na podstawie dostępnych danych wskaźniki, pozwalające
porównać sytuację w gminie i innych jednostkach, wskazują na wciąż istniejący dystans. W 2010 roku
na 10 tys. mieszkańców gminy przypadało 1,9 klubu sportowego, ale utworzenie nowych organizacji
pozwoliło w kolejnych latach osiągnąć wskaźnik na poziomie 2,9. W tym samym czasie (2014 rok) na
10 tys. mieszkańców Polski przypadało 3,6 klubu sportowego (jedynie o 0,2 więcej niż w 2010 roku),
a na 10 tys. mieszkańców Dolnego Śląska – aż 4,3 klubu (o 0,9 więcej niż w 2010 roku). W przypadku
powiatu górowskiego sytuacja okazała się zbliżona do Gminy Góra (2,8 klubu na 10 tys.
mieszkańców). Najtrudniejsza sytuacja dotyczyła ponownie obszaru wiejskiego gminy, gdzie na
10 tys. mieszkańców przypadało niewiele ponad 1 klub sportowy. Jest to wartość najniższa wśród
wszystkich analizowanych jednostek. Natomiast pozytywnym zjawiskiem jest fakt, że w przypadku
miasta Góra wskaźnik przyjął w 2014 roku najwyższą wartość wśród analizowanych obszarów
miejskich – 4,1 klubu na 10 tys. mieszkańców.
112
Tabela 69. Kluby sportowe na 10 tys. mieszkańców w latach 2010-2014
kluby sportowe na 10 tys.
mieszkańców
2010
2012
2014
s zt.
s zt.
s zt.
POLSKA
3,4
3,7
3,6
POLSKA - MIASTO
3,1
3,3
3,3
DOLNOŚLĄSKIE
3,4
4,1
4,3
2,9
3,4
3,5
Powiat górowski
2,2
3,0
2,8
3,9
4,0
Góra
1,9
2,9
2,9
Góra - miasto
2,4
4,0
4,1
1,2
1,2
1,2
Źródło: GUS/BDL
Podobna sytuacja dotyczy wskaźnika członków klubów sportowych na 10 tys. mieszkańców. W latach
2010-2014 jego wartość dla Gminy Góra wzrosła z 58 do 140 osób, nadal jednak był on znacznie
niższy niż średnia ogólnopolska (245 członków klubów na 10 tys. mieszkańców) czy wojewódzka
(260 członków). Znaczna jest również dysproporcja między miastem a obszarem wiejskim Gminy
Góra. Na terenach wiejskich wskaźnik utrzymywał się na stałym poziomie – jedynie 24 członków
klubów sportowych na 10 tys. mieszkańców, podczas gdy w mieście między 2010 a 2014 rokiem
wzrósł z 81 do 217 osób.
Tabela 70. Członkowie klubów sportowych na 10 tys. mieszkańców w latach 2010-2014
członkowie klubów sportowych na
10 tys. mieszkańców
2010
2012
2014
os oba
os oba
os oba
POLSKA
232
239
245
POLSKA - MIASTO
251
262
273
DOLNOŚLĄSKIE
201
241
260
210
242
262
68
100
135
158
254
Powiat górowski
Góra
58
68
140
Góra - miasto
81
98
217
24
24
24
Źródło: GUS/BDL
Różnice między Gminą Góra a województwem i całym krajem oraz dysproporcje wewnątrzgminne
potwierdza również następny wskaźnik: ćwiczących w klubach sportowych na 10 tys. mieszkańców.
W przypadku Gminy Góra wzrost wartości wskaźnika z 77 w 2010 roku do 160 w 2014 roku pozwolił
zmniejszyć dystans do średniej krajowej i wojewódzkiej, nadal jednak różnica jest znaczna. W 2014
roku na 10 tys. mieszkańców Polski przypadało 239 ćwiczących w klubach sportowych, a na 10 tys.
mieszkańców Dolnego Śląska – 259 ćwiczących. Ponownie najniższą wartość wskaźnika odnotowano
113
na obszarach wiejskich Gminy Góra, gdzie na 10 tys. mieszkańców przypadało jedynie 80 osób
ćwiczących w klubach sportowych.
Tabela 71. Ćwiczący w klubach sportowych na 10 tys. mieszkańców w latach 2010-2014
ćwiczący w klubach sportowych na
10 tys. mieszkańców
2010
2012
2014
os oba
os oba
os oba
POLSKA
223
235
239
POLSKA - MIASTO
244
259
269
DOLNOŚLĄSKIE
212
242
259
225
248
267
85
107
147
Powiat górowski
153
250
Góra
77
98
160
Góra - miasto
77
125
213
78
58
80
Źródło: GUS/BDL
INFRASTRUKTURA TURYSTYCZNA
Gmina Góra jest odpowiednim miejscem do rozwoju agroturystyki oraz turystyki ekologicznej, czemu
sprzyjają doskonałe warunki naturalne i położenie gminy w obrębie obszaru Natura 2000 Dolina
Dolnej Baryczy, a także obszarów chronionego krajobrazu (Dolina Baryczy, Krzywińsko-Osiecki)
i występujące użytki ekologiczne czy pomniki przyrody.
Na terenie gminy prowadzone są gospodarstwa agroturystyczne (Agroturystyka Dolina Baryczy
Wierzowice Małe), można uprawiać turystykę konną (stadnina koni Ranczo Radosław) lub
uczestniczyć w spływach kajakowych organizowanych na głównych rzekach regionu, m.in. Baryczy na
odcinkach Wąsosz-Osetno (21 km) i Osetno-Wyszanów (19 km).
Obecnie przez teren gminy przebiega trasa kilku wyznaczonych szlaków turystycznych, tras
rekreacyjnych i ścieżek przyrodniczych. Można wśród nich wyróżnić34:
34
•
Szlak pieszo-rowerowy „Jastrząb” – liczący 15 km malowniczy szlak rozpoczynający się
w Górze i prowadzący przez Starą Górę, Rogów Górowski, Osetno, Golę Górowską
i Jastrzębie.
•
Szlak rowerowo-pieszy „Bóbr” – liczący ok. 48 km szlak rozpoczynający się w Górze
i prowadzący przez Ryczeń, Lubów, Majówkę. Bieliszów. Jemielno, Śleszów, Ryczeń i Starą
Górę. Na trasie szlaku można spotkać wiele gatunków zwierząt (m.in. bóbr, kuny leśne,
Za: http://www.powiatgora.pl/szlaki-i-sciezki.html (24.02.2016)
114
wiewiórki, dziki, dzięcioły, lisy, sarny, sowy, zające, jeże i in.) oraz roślin i drzew (sosny,
świerki, dęby, brzozy i klony), a także grzybów. Atutem szlaku są również piękne widoki.
•
Szlak rowerowo-pieszy „5 Mostów” – liczący ok. 28 km szlak wiodący przez 5 mostów
znajdujących się na terenie powiatu górowskiego. Szlak wiedzie przez Zawieścice, Wierzowice
Małe, Sądowel, Lechitów, Wierzowice Wielkie i Kłodę Górowską.
•
Ścieżka rowerowa „Dziczek” – szlak turystyczny o długości 7 km, prowadzący z Góry do
zbiornika retencyjnego w Ryczeniu. Nazwa ścieżki pochodzi od cieku wodnego biegnącego
wzdłuż niemal całej długości trasy. Na trasie można zobaczyć różne typy drzewostanów oraz
charakterystyczną dla nich roślinność i świat zwierzęcy. Ścieżka jest częstym miejscem
rekreacji i uprawiania sportów (spacery, rower, biegi, nordic walking, itp.).
•
Trasa biegowa – oznakowana trasa o długości 10 km, zlokalizowana w lesie między Górą
a Ryczeniem35.
•
Trasy nordic walking – trasy wyznaczone na obszarze leśnym Góra – Zawieścice – Ryczeń:
− Trasa o długości 10 km, rozpoczynająca się i kończąca przed strzelnicą myśliwską,
− Trasa o długości 7 km, rozpoczynająca się i kończąca przy basenie miejskim36.
Na terenie gminy znajdują się tereny zieleni urządzonej, służące jako miejsca rekreacji i wypoczynku.
Obejmują one parki, parki podworskie, zespoły parkowo-pałacowe, cmentarze, skwery, zieleńce,
kwietniki, aleje i szpalery, klomby, ogródki działkowe, zieleń obiektów sportowych, itp.
Na terenie miasta i gminy tereny zieleni urządzonej zajmują 21,4 ha terenów zieleni urządzonej,
służącej jako miejsca wypoczynku i rekreacji mieszkańców. Na obszarze wiejskim gminy parki
znajdują się w Bronowie, Czerninie, Czerninie Dolnej, Kłodzie Górowskiej, Kruszyńcu, Ligocie, Osetnie,
Szedźcu, Ślubowie, Wierzowicach Wielkich i Witoszycach. W mieście Góra najważniejszymi terenami
zielonymi są:
•
Park przy ul. Armii Polskiej – o powierzchni 2,2831 ha, z atrakcyjnym drzewostan liściastym
(dąb, jesion, klon, lipa),
•
Park przy ul. Podwale – o powierzchni 0,4836 ha, z atrakcyjnym drzewostan liściastym (lipa,
klon, kasztan),
•
Park przy ul. Zielonej – o powierzchni 0,0932 ha, z atrakcyjnymi kasztanowcami,
•
Park przy ul. Bojowników o Wolność i Demokrację – o powierzchni 0,1016 ha, z atrakcyjnym
drzewostanem (liguster, świerk, lipa),
•
Park przy ul. M. Skłodowskiej – o powierzchni 0,3717 ha, z atrakcyjnym drzewostanem (lipa,
wierzba, jesion),
35
Za:
http://www.gora.com.pl/content.php?sid=d3ac4945cf7105f465624b550cb1180a&tr=cl&cms_id=7851&p=&lan
g=pl (26.02.2016)
36
Za:
http://www.gora.com.pl/content.php?sid=d3ac4945cf7105f465624b550cb1180a&tr=cl&cms_id=7852&p=&lan
g=pl (26.02.2016)
115
•
Skwer na Pl. Bolesława Chrobrego – o powierzchni 0,2814 ha – z atrakcyjnym drzewostanem
wierzby, berberys, platan, azalia, róże rabatowe, klon, wiśnia karłowata,
•
Ogródki działkowe (4 obiekty)37.
Infrastruktura noclegowa na terenie Gminy Góra nie jest rozbudowana. Dostępne są nieliczne
obiekty noclegowe, o ograniczonej liczbie miejsc noclegowych. Dane statystyki publicznej wskazują,
że liczba miejsc noclegowych w gminie wynosi 1938, a w 2014 roku udzielono 231 noclegów. Liczba
noclegów udzielanych rezydentom (Polakom) charakteryzowała się w latach 2010-2014 zmiennością,
przy czym najwyższa była w 2011 roku (993 noclegów), a najniższa właśnie w 2014 roku. W ostatnim
analizowanym roku liczba udzielonych noclegów w gminie była aż o 64,4% niższa niż w 2010 roku.
Brak rozbudowanej infrastruktury noclegowej w gminie sprawia, że Góra wyróżnia się negatywnie na
tle kraju i województwa, jeśli chodzi o miejsca noclegowe na 1000 mieszkańców. W Gminie Góra
wskaźnik utrzymywał się na poziomie 0,9 miejsc, co w porównaniu z 18 miejscami w skali kraju
i niemal 21 w skali Dolnego Śląska, jest bardzo niskim wynikiem. Istotny jest również fakt, iż na
przestrzeni lat 2010-2014 wartości wskaźnika dla gminy (ale również powiatu górowskiego) nie
zmieniały się, podczas gdy w przypadku kraju i województwa obserwowany był stały wzrost liczby
miejsc noclegowych na 1000 mieszkańców.
Tabela 72. Miejsca noclegowe na 1000 mieszkańców w latach 2010-2014
miejsca noclegowe
na 1000 mieszkańców
2010
2011
2012
2013
2014
ms c.
ms c.
ms c.
ms c.
ms c.
POLSKA
15,8
15,7
17,5
17,6
18,0
POLSKA - MIASTO
16,0
16,1
17,7
17,7
18,2
DOLNOŚLĄSKIE
16,8
17,0
20,3
20,1
20,7
19,7
20,2
24,1
23,8
24,8
1,5
1,5
Powiat górowski
1,5
1,5
1,5
1,2
1,2
1,3
Góra
0,9
0,9
0,9
0,9
0,9
Góra - miasto
1,5
1,5
1,5
1,5
1,5
Źródło: GUS/BDL
Również wskaźnik udzielonych noclegów rezydentom (Polakom) na 1000 mieszkańców ukazuje
ogromne dysproporcje między Gminą Góra a krajem i województwem. W gminie najwyższą wartość
osiągnięto w 2011 roku – było to 48 udzielonych noclegów na 1000 mieszkańców. Lata kolejne
przyniosły spadek, do poziomu 11 noclegów na 1000 ludności w 2014 roku. Dla porównania można
wskazać, iż w 2014 roku na 1000 mieszkańców Polski rezydentom udzielono 1 393 noclegów,
a w przypadku Dolnego Śląska wskaźnik był jeszcze wyższy i wynosił 1 812 noclegów. Maksymalne
wartości i największą dynamiką charakteryzowały się obszary miejskie województwa dolnośląskiego,
gdzie na 1000 mieszkańców rezydentom udzielono 2 265 noclegów, tj. o 721 więcej niż w 2010 roku.
37
Za: Lokalny Program Rewitalizacji dla Miasta Góra na lata 2007-2013
38
Dane dotyczą innych obiektów noclegowych (wyjaśnienie GUS)
116
Tabela 73. Noclegi udzielone rezydentom (Polakom) na 1000 mieszkańców w latach 20102014
udzielone noclegi rezydentom (Polakom)
na 1000 mieszkańców
2010
2011
2012
2013
2014
-
-
-
-
-
POLSKA
1 187
1 207
1 301
1 312
1 393
POLSKA - MIASTO
1 353
1 390
1 489
1 520
1 620
DOLNOŚLĄSKIE
1 302
1 361
1 575
1 654
1 812
1 544
1 622
1 927
2 052
2 265
169
196
107
71
47
45
43
15
Powiat górowski
Góra
31
48
33
31
11
Góra - miasto
51
79
55
52
19
Źródło: GUS/BDL
Niedostateczne wykorzystanie zasobów naturalnych gminy dla rozwoju turystyki i rekreacji na tym
terenie sprawiło, że tematyka ta została uwzględniona m.in. w Strategii Rozwoju Miasta i Gminy Góra
na lata 2015-2025. W dokumencie zwraca się szczególną uwagę na konieczność objęcia ochroną
cennych ekosystemów i korytarzy ekologicznych przebiegających przez gminę. Wskazuje się również
na potrzebę pokazania mieszkańcom i turystom walorów przyrodniczych gminy, do czego przyczynić
się powinno stworzenie odpowiedniej infrastruktury, tj. wyznaczenie i przygotowanie sieci szlaków
rowerowych, pieszych, promocja tych miejsc czy przygotowanie bazy gastronomicznej i noclegowej.
Rozwój turystyki w gminie powinien następować również w wyniku działań realizowanych przez
Lokalną Grupę Działania „Ujście Baryczy” Gmin: Góra-Niechlów-Wąsosz. LGD „Ujście Baryczy” jest
stowarzyszeniem powstałym w 2008 roku, obejmującym trzy gminy powiatu górowskiego: Górę,
Niechlów i Wąsosz, z siedzibą w Górze. Głównym celem działalności LGD jest rozwój obszarów
wiejskich, głównie poprzez wdrażanie Lokalnej Strategii Rozwoju dla Ujścia Baryczy. Cele związane
z turystyką w regionie Ujścia Baryczy stanowią znaczną część zaplanowanych działań. W ramach
Lokalnej Strategii Rozwoju dla Ujścia Baryczy na lata 2016-2023 zaplanowano realizację
następujących celów i przedsięwzięć:
•
Cel ogólny 1. Rozwój turystyki i rekreacji na obszarze Ujścia Baryczy
− Cel szczegółowy 1. Zachowanie dziedzictwa lokalnego
Przedsięwzięcie 1. Obiekty dziedzictwa lokalnego wizytówką Ujścia Baryczy
Przedsięwzięcie 2. Doposażenie podmiotów kultywujących dziedzictwo
lokalne
− Cel Szczegółowy 2. Wypromowanie obszaru Ujścia Baryczy
Przedsięwzięcie 3. Aktywna promocja Ujścia Baryczy
Przedsięwzięcie 4. Promujemy obszar Ujścia Baryczy
− Cel szczegółowy 3. Wzbogacenie oferty turystycznej i rekreacyjnej obszaru
117
Przedsięwzięcie 5. Turystyka i rekreacja w Ujściu Baryczy
Przedsięwzięcie 6. Infrastruktura turystyczna i rekreacyjna
Przedsięwzięcie 7. Informacja turystyczna
•
Cel ogólny 2. Wsparcie przedsiębiorczości na obszarze Ujścia Baryczy
•
Cel szczegółowy 1. Tworzenie i utrzymanie miejsc na obszarze Ujścia Baryczy
Przedsięwzięcie 8. Przedsiębiorczość w Ujściu Baryczy
•
Cel ogólny 3. Wzmocnienie kapitału społecznego i aktywizacja mieszkańców
− Cel szczegółowy 1. Podnoszenie umiejętności ludności Ujścia Baryczy
Przedsięwzięcie 9. Mieszkańcy Ujścia Baryczy podnoszą swoje umiejętności
Przedsięwzięcie 10. Ekologia w Ujściu Baryczy
Przedsięwzięcie 11. Mieszkańcy wizytówką Ujścia Baryczy
− Cel szczegółowy 2. Wsparcie aktywności mieszkańców Ujścia Baryczy
Przedsięwzięcie 12. Ujście Baryczy aktywne39.
ZABYTKI I DZIEDZICTWO KULTUROWE
Na terenie Gminy Góra zlokalizowane są cenne historycznie budowle oraz obiekty zabytkowe, wśród
których znajdują się zabytki objęte ochroną prawną oraz budowle niewpisane do oficjalnych
rejestrów.
Ochroną na podstawie wpisu do rejestru zabytków objęte są w gminie głównie budowle sakralne
(kościoły w Chróścinie, Czerninie, Glince, Osetnie i Starej Górze), pałace (Brzeżany, Czernina, Ryczeń),
zespoły pałacowe (Chróścina, Glinka, Ligota, Osetno, Szedziec), zespoły pałacowo-folwarczne
(Bronów, Czernina Dolna, Kłoda Mała, Ślubów, Witoszyce), zespoły folwarczne (Stara Góra) oraz
obiekty użyteczności publicznej (głównie domy mieszkalne w Górze). Do rejestru zabytków zostały
wpisane następujące obiekty nieruchome zlokalizowane w Gminie Góra40:
Bronów
•
zespół pałacowo-folwarczny, 4 ćw. XIX, 1 ćw. XX, nr rej.: A/3481/1147/A z 17.07.1989:
− pałac
− park
− 2 obory
− stodoła
39
Za: Lokalna Strategia Rozwoju dla Ujścia Baryczy na lata 2016-2023, http://ujsciebaryczy.pl, (26.02.2016)
40
Za: http://www.nid.pl/pl/Informacje_ogolne/Zabytki_w_Polsce/rejestr-zabytkow/zestawienia-zabytkownieruchomych/ (24.02.2016)
118
− gorzelnia
Brzeżany
•
pałac, 2 poł. XVIII, pocz. XX (z najbliższym otoczeniem), nr rej.: A/3482/1498 z 19.05.1994
Chróścina
•
kościół par. pw. św. Michała Archanioła, 1483, 1862, 1932, nr rej.: A/1118/809 z 7.12.1960
•
zespół pałacowy, nr rej.: A/3483/1168/A z 7.05.1990:
− pałac, XVII, XIX
− park, XIX
− folwark, XIX/XX
− figura św. Jana Nepomucena, XVIII
Czernina
•
ośrodek historyczny miasta, nr rej.: A/3484/508 z 1.12.1958
•
kościół par. pw. św. Wawrzyńca, XV, 2 poł. XVI, XIX, nr rej.: A/1117/811 z 9.12.1960
•
ratusz, Rynek, 1 ćw. XIX, nr rej.: A/3487/1370 z 19.08.1965
•
szkoła podstawowa, z terenem rekreacyjno-sportowym, 1912, nr rej.: A/3488/1490/A
z 4.03.1994
•
pałac (ruina), XVII, 2 poł. XVIII, nr rej.: A/3485/493 z 23.02.1959
•
dom, ul. Rydzyńska 1, 1 ćw. XIX, nr rej.: A/3486/1501/A z 13.10.1994
Czernina Dolna
•
zespół pałacowy i folwarczny, nr rej.: A/3489/1121/A z 26.04.1988:
− pałac, 1895
− park, ok. 1900
− folwark, XIX/XX:
2 budynki mieszkalne
budynek mieszkalno-gospodarczy
obora
stodoła
kuźnia
spichrz, ok. 1800
2 budynki gospodarcze
Glinka
119
•
kościół fil. pw. św. Marcina, XV, nr rej.: A/1116/812 z 9.12.1960
•
zespół pałacowy, nr rej.: A/3490/1371 z 13.08.1965 :
− pałac, 2 poł. XVIII, pocz. XX
− brama, 2 poł. XVIII
− 2 oficyny, 2 poł. XVIII, pocz. XX, nr rej.: A/3491/2048 z 25.05.1972 (nie istnieją?)
− relikt parku, XVIII – XX, nr rej.: A/3492/1651 z 22.12.1998
Góra
•
zespół budowlany i założenie urbanistyczne, XIV-XIX, nr rej.: A/3729/360 z 25.11.1956 oraz
A/3493/1334 z 7.09.1992
•
kościół par. pw. św. Katarzyny Aleksandryjskiej, 1460-1550, poł. XVIII, 1968, nr rej.:
A/1110/852 z 17.02.1961
•
kościół cmentarny pw. Bożego Ciała, k.XV, 1690-94, 1705, nr rej.: A/1111/851 z 17.02.1961
•
wieża zamkowa, XV/XIX, nr rej.: A/3731/845 z 2.02.1961
•
brama Głogowska, k. XIV-XIX, nr rej.: A/3730/853 z 17.02.1961
•
dom, ul. Bolesława Chrobrego 22, pocz. XVIII, XIX/XX, nr rej.: A/3495/1080 z 18.02.1964
•
dom, ul. Piłsudskiego 29, pocz. XIX, nr rej.: A/3497/2049 z 2.06.1972
•
szkoła, ul. Poznańska 2, 1923-28, nr rej.: A/3498/1515 z 12.12.1994
•
2 domy, ul. Starogórska 17 i 19, 1 poł. XIX, nr rej.: A/3499/2051 z 2.06.1972
•
dom, ul. Ściegiennego 27, XVIII, XIX/XX, nr rej.: A/3610/2050 z 2.06.1972
•
dom z pozostałością Bramy Polskiej, ul. Wrocławska 1, XV, XVIII, XIX/XX, nr rej.: A/3611/1372
z 13.08.1965
•
wiatrak-młyn, ul. Sikorskiego 25, 2 poł. XIX, nr rej.: A/3496/1086 z 28.03.1988
Jastrzębia
•
dwór, ok. 1700, XX, nr rej.: A/3612/772 z 5.10.1960
Kłoda Górowska
•
zespół pałacowy i folwarczny, 2 poł. XIX, nr rej.: A/3613/1047 z 30.03.1988:
− pałac
− park
− cmentarz (w parku)
− kaplica
− kapliczka przydrożna
120
− 2 budynki mieszkalne
− obora
− budynek gospodarczy
Ligota
•
zespół pałacowy, 2 poł. XIX, nr rej.: A/3614/1122 z 27.04.1988:
− pałac, 1869
− park
− dom stangreta
Osetno
•
kościół par. pw. św. Michała Archanioła, XIV-XV,1862 (wieża), nr rej.: A/1114/813
z 13.12.1960
•
zespół pałacowy, XVI-XX:
− pałac, XVI/XVII, XX, nr rej.: A/3615/759 z 27.09.1960
− park (ze strefą widokową), 4 ćw. XIX/XX, nr rej.: A/3617/1540/A z 20.04.1995
− folwark północny:
spichrz, 1910, nr rej.: A/3618/1420/A z 18.06.1993
chlewnia, 4 ćw. XIX, nr rej.: A/3619/1422/A z 18.06.1993
− folwark południowy, 4 ćw. XIX, nr rej.: A/3616/1421/A z 18.06.1993:
budynek mieszkalno-inwentarski
stodoła
waga
ogrodzenie z bramami
Ryczeń
•
ruiny pałacu, 3 ćw. XVIII, XX, nr rej.: A/3620/774 z 5.10.1960 (nie istnieją)
•
spichlerz, 1900, nr rej.: A/3621/1419/A z 18.06.1993
Sławęcice
•
kapliczka, na posesji nr 27, k. XVIII, nr rej.: A/3609/2057 z 2.06.1972
Stara Góra
•
układ przestrzenny części wsi, XIII-XX, nr rej.: A/3622/1333/A z 1.09.1992
•
kościół fil. pw. św. Jakuba Apostoła, 1450, 1613, nr rej.: A/1113/814 z 15.12.1960
•
plebania (nr 192), poł. XVIII, pocz. XX, nr rej.: A/3494/1373 z 13.08.1965
121
•
zespół folwarczny, 4 ćw. XIX, nr rej.: 1775/A z 31.12.1998 :
− dom właściciela, 1888
− stajnia
− obora
Szedziec
•
zespół pałacowy, XVIII, 1910, nr rej.: A/3623/1130/A z 13.10.1988:
− pałac
− park
− budynki gospodarcze
Ślubów
•
zespół pałacowy i folwarczny, XIX-XX, nr rej.: A/3624/1120 z 26.04.1988:
− pałac
− kaplica
− park
− folwark:
spichrz
budynek gospodarczy
Witoszyce
•
zespół pałacowy i folwarczny, XVIII, XIX, nr rej.: A/3625/1142/A z 8.04.1989:
− pałac, pocz. XVIII, 1810, nr rej.: A/3732/255 z 23.04.1951
− park
− oranżeria
− dom ogrodnika
− folwark
Zawieścice
•
wiatrak-młyn (nr 3), przy drodze Kłoda Wielka - Góra, 2 poł. XIX, nr rej.: A/4046/1175
z 19.12.1990.
Oprócz obiektów wpisanych do rejestru zabytków, na terenie gminy znajduje się wiele innych
zabytkowych budowli41, zlokalizowane są stanowiska archeologiczne, a na podstawie miejscowych
41 Wykaz zabytków w Gminie Góra stanowi Załącznik nr 1
122
planów zagospodarowania przestrzennego ochroną konserwatorską objęto wybrane obszary
poszczególnych miejscowości:
•
historyczny układ ruralistyczny wsi: Borszyn Wielki, Bronów, Brzeżany, Chróścina, Czeladź
Wielka, Czernina, Czernina Dolna, Czernina Górna, Glinka, Gola Górowska, Grabowno,
Jastrzębia, Kłoda Górowska, Kruszyniec, Ligota, Łagiszyn, Nowa Wioska, Osetno, Radosław,
Rogów Górowski, Ryczeń, Sławęcice, Stara Góra, Strumienna, Sułków, Szedziec, Ślubów,
Wierzowice Małe, Wierzowice Wielkie, Witoszyce, Zawiście;
•
historyczny układ przestrzenny: Ułanka;
•
historyczny układ przysiółka: Kietlów, Wieruszowice;
•
historyczny układ urbanistyczny: Góra.
Poniżej przedstawiono opis najciekawszych miejsc i obiektów, które warto odwiedzić w Gminie
Góra42:
•
Wieża Głogowska – budowla wzniesiona w XV wieku, stanowiła część umocnień miejskich,
pełniąc rolę wieży obronnej przy Bramie Głogowskiej. Jest to budowla sześciokondygnacyjna,
w której dolnej części (do 1,5 m) podstawę stanowi mur z głazów narzutowych.
Na 2 i 3 kondygnacji znajduje się ornament ułożony z glazurowanych główek, zaś na 6 – zegar
miejski, zamontowany w 1765 roku. W murze wieży znajdują się liczne otwory strzelnicze,
a pod wieżą wybito przejście dla pieszych, nakryte sklepieniem kolebkowym. W wieży
okazjonalnie odbywają się wystawi i ekspozycje.
•
Mury obronne – pozostałość średniowiecznych fortyfikacji miejskich. Pierwotne
obwarowanie drewniano-ziemne z palisadą zostało w XV wieku zastąpione ceglanokamiennym murem o szerokości 2 łokci i wysokości do 12 łokci. Mury były wzmocnione 12-13
wieżami strażniczymi. Wejście do miasta stanowiły cztery bramy: zachodnia zwana
Głogowską, wschodnia nazywana Polską oraz dwie mniejsze: południowa i północna. Po
zewnętrznej stronie murów znajdował się dodatkowy wał ziemny i fosa z mostami. Po 1770
roku rozpoczęto proces częściowej likwidacji umocnień obronnych: fosa została zasypana,
wał ziemny zniwelowany, rozebrano wieżę przy bramie Polskiej, bramę Polską, bramę
Głogowską oraz część murów miejskich. Próby ratowania ocalałych fragmentów
i rekonstrukcji brakujących odcinków podjęto w 1962 roku, a w latach 90. nastąpiła kolejna
konserwacja.
•
Wieża Ciśnień – potężna monumentalna budowla wolnostojąca usytuowana w Górze
u zbiegu ulic Hirszfelda i Armii Polskiej. Nad wejściem znajduje się płaskorzeźba w piaskowcu
przedstawiająca patronkę miasta, św. Katarzynę Aleksandryjską, a na szczycie wieży
– chorągiewka z datą 1915. Obiekt jest nadal wykorzystywany do stabilizacji ciśnienia wody
w sieci miejskiej.
•
Kościół pw. Św. Katarzyny Aleksandryjskiej – budowla w stylu gotyckim o barokowym
wnętrzu, wzniesiona na przełomie XV/XVI wieku. Pierwotnie w tym miejscu znajdował się
kościółek wzniesiony niedługo po lokacji miasta. Uległ on pożarowi w 1457 roku. Kościół jest
budowlą ceglaną halową, orientowaną, trójnawową. Nawy wsparto na filarach nakrytych
42
Charakterystyka zabytków na podstawie: http://gora.com.pl/content.php?cms_id=10&lang=pl&p=p1&s=s9,
http://www.powiatgora.pl/zabytki-na-terenie-gminy-gora.html (24.02.2016)
123
sklepieniem krzyżowo-gwiaździstym, a całość nakryto dachem dwuspadowym, z dwoma
wieżami zachodnimi. Wysokość budowli sięga ok. 31 m. W murach zewnętrznych kościoła
widoczne dobrze zachowane epitafia i płyty nagrobne znaczniejszych rodów mieszkających
w Górze lub okolicy. Wnętrze kościoła ma wyposażenie barokowo-rokokowe. Ołtarz główny
z wieku XVIII, przedstawiający „Gloryfikację Św. Katarzyny” wykonany jest z drewna
(wys. ok. 9 m) i jest polichromowany. W nastawie ołtarza, po dwóch stronach znajdują się
postacie Ewangelistów. Niemal cały kościół otoczony jest wieńcem kaplic, a wystroju wnętrza
dopełniają złocona ambona i witraże pochodzące z XIX wieku.
•
Kościół pw. Bożego Ciała – budowla późnogotycka, położona ok. 2 km od centrum miasta,
w starej części cmentarza parafialnego, na wzniesieniu. Obecny kościół został wzniesiony
w XV/XVI wieku na miejscu wcześniejszej budowli sakralnej. Kościół jest zbudowany z cegły,
otynkowany, orientowany, salowy, nakryty dwuspadowym dachem. Wnętrze kościoła ma
formę wydłużonego prostokąta i jest przykryte stropem drewnianym o bogatej polichromii,
tematycznie związanej z wezwaniem kościoła. We wnętrzu kościoła znajduje się intarsjowana
ambona z 1571 roku, a obok świątyni znajdują się tzw. „święte schody”, które od XVIII wieku
były celem pielgrzymek. Przy kościele na przełomie XVII/XVIII wieku powstała Kalwaria
– Droga Krzyżowa wiedzie z miasta na wzgórze kalwaryjskie, otoczone stacjami Męki
Pańskiej. Na wzgórzu znajduje się „Grupa Ukrzyżowania” pochodząca z 1900 roku.
•
Więzienie – dawna baszta obronna, wchodząca w skład umocnień miejskich. Pierwotnie
budynek miał charakter wieży strażniczej i pełnił funkcje usługowe w stosunku do zamku,
usytuowanego poza nim, w kierunku południowo-wschodnim. Mieścił wówczas zbrojownię,
pomieszczenia dla strażników oraz cele dla więźniów. Obecnie jest to budynek
dwukondygnacyjny, której dolna część pochodzi z XIV/XV wieku, zaś piętro z XVI wieku.
W 1890 roku do budowli dobudowano część ze szczytami schodkowymi, a wnętrze
przebudowano.
•
Kościół Parafialny pw. św. Jakuba Apostoła w Starej Górze – wzniesiony w XV wieku,
przebudowany w XVI i XVII wieku, restaurowany w XIX wieku. Jest to budowla orientowana,
murowana, jednonawowa o gotyckim charakterze. Budynek posiada poligonalnie zakończone
prezbiterium, boczne symetryczne kaplice oraz wieżę usytuowaną na zachodzie. Nad
prezbiterium znajduje się gwiaździste sklepienie, a nad nawą drewniane stropy z bogatym
wystrojem malarskim. We wnętrzu kościoła mieszczą się dwa barokowe ołtarze i ambona
z XVIII wieku.
•
Kościół parafialny pw. św. Michała Archanioła w Chróścinie – wzniesiony pod koniec XV
wieku, odrestaurowany w latach 1932 i 1961. Jest to budowla murowana, jednonawowa,
orientowana, posiadająca poligonalnie zakończone prezbiterium ze sklepieniem
gwieździstym oraz wieżę od zachodu. We wnętrzu kościoła znajdują się dwa kamienne
sakramentalia: późnogotycka rzeźba Madonny z końca XV wieku oraz barokowa ambona
z pierwszej połowy XVIII wieku.
•
Kościół parafialny pw. św. Michała w Osetnie – jednonawowy budynek murowany z kamienia
i cegły, otoczony kamiennym murem. Położony na wzniesieniu przy drodze do Góry. Pierwszy
kościół w tym miejscu powstał w II połowie XIII wieku, następnie poddawany był wielu
przebudowom. W okresie reformacji służył jako świątynia protestancka, a w 1653 roku
ponownie został kościołem katolickim.
•
Kościół pw. św. Wawrzyńca w Czerninie – jednonawowy budynek wzniesiony z cegły. Do
cennych zabytków kościoła należą: ołtarz główny powstały około XVI wieku, przedstawiający
124
ukoronowanie Najświętszej Marii Panny; chrzcielnica z piaskowca z XVI wieku, obraz św.
Wawrzyńca z XVIII wieku, organy powstałe w 1802 roku, stacje drogi krzyżowej z XIX wieku
oraz zespół epitafiów nagrobnych rodziny von Stosch.
•
Pałac w Bronowie – budynek wzniesiony pod koniec XIX wieku. W latach 1949 oraz 1950
przeszedł gruntowny remont z uwagi na adaptację na placówkę oświatową. Jest to budynek
murowany, dwupiętrowy, wybudowany na planie wydłużonego prostokąta z półkolistą
przybudówką. Pałac otoczony jest parkiem.
•
Pałac w Chróścinie – pierwotny budynek miał charakter renesansowego dworu, jednak po
przebudowie w połowie XVII wieku zachowały się jedynie sklepienia i stropy na parterze.
W XIX wieku budynek podwyższono, a około 1937 roku przekształcono wnętrza. Aktualnie
jest to obiekt pałacowy o cechach barokowych.
•
Pałac w Kłodzie Górowskiej – budynek powstał na przełomie XIX i XX wieku. Jest to obiekt
trójkondygnacyjny, całkowicie podpiwniczony, o urozmaiconej bryle, posiadający kamienne
fundamenty. W północno-wschodnim narożniku znajduje się czworoboczna wieża, natomiast
od strony południowej umieszczony jest taras z portykiem. Pałac otoczony jest rozległym
parkiem o urozmaiconej i specjalnie dobranej roślinności (m.in. platany, dęby, w tym dąb
szypułkowy) oraz zawierającym dwa stawy. Niedaleko pałacu znajduje się kaplica grobowa
z 1892 roku, a w przydrożnej kapliczce znajdują się nagrobki rodziny von Gossler.
•
Pałac w Ślubowie – zbudowany prawdopodobnie pod koniec XVIII wieku, następnie
przebudowany na początku XX wieku. Usytuowany jest w otoczeniu parkowym, a przy pałacu
znajduje się pozostałość po fontannie. W tle pałacu znajduje się podwórze gospodarcze.
•
Pałac w Witoszycach – pierwotna, barokowa budowla, została wzniesiona w 1770 roku.
W 1910 roku dokonano gruntownej przebudowy pałacu. Powstał wówczas trójkondygnacyjny
obiekt założony na planie prostokąta, przykryty dachem mansardowym z lukarnami. Na
wysokości pierwszego piętra znajduje się taras z kartuszem herbowym na balustradzie.
Rezydencja miała 500 metrów kwadratowych, posiadała 29 pokoi z centralnym ogrzewaniem
oraz 21 innych pomieszczeń i otoczona była niewielkim parkiem z ogrodem warzywnoowocowym. Po II wojnie światowej stał się własnością PGR, który doprowadził budynek do
ruiny. Obecnie pałac znajduje się w rękach prywatnych i trwają w nim prace mające na celu
odbudowanie obiektu.
Gmina Góra posiada aktualnie obowiązujący dokument określający działania wobec zabytków. Jest to
Gminny Program Opieki nad Zabytkami dla Gminy Góra na lata 2013-2016. Głównym założeniem
Programu jest ukierunkowanie polityki samorządu gminnego, służącej podejmowaniu planowanych
działań dotyczących finansowania, inicjowania, wspierania oraz koordynowania prac z dziedziny
ochrony zabytków i krajobrazu kulturowego oraz upowszechniania i promowania dziedzictwa
kulturowego. Jednym z zadań jest również organizacja działań edukacyjnych i wychowawczych wobec
miejscowej społeczności.
Wśród wyznaczonych w Programie długofalowych celów działań samorządu w zakresie opieki nad
zabytkami w Gminie Góra znajdują się:
•
CEL 1: Ochrona i opieka nad zabytkami oraz ochrona krajobrazu kulturowego poprzez
priorytetowe traktowanie obszarów wartościowych kulturowo w kształtowaniu polityki
przestrzennej Gminy
•
CEL 2: Wykorzystanie zasobów i walorów krajobrazu kulturowego Gminy w rozwoju turystyki
125
•
CEL 3: Podejmowanie przedsięwzięć umożliwiających tworzenie miejsc pracy związanych
z opieką nad zabytkami oraz edukacja w zakresie ochrony dziedzictwa kulturowego
•
CEL 4: Bezpośrednie działania na rzecz ratowania obiektów zabytkowych43.
SYSTEM DROGOWY I KOLEJOWY, KOMUNIKACJA
System drogowy Gminy Góra tworzony jest przez drogi wojewódzkie, powiatowe i gminne. Nie
występują na tym obszarze drogi krajowe.
W mieście Góra krzyżują się dwie drogi wojewódzkie, o łącznej długości 36,556 km:
•
DW323 Leszno-Lubin, łącząca DK5 z DK3. DW323 w Gminie Góra ma długość 22,211 km
i wiedzie przez Witoszyce, Glinkę, Górę, Starą Górę i Osetno;
•
DW324 Szlichtyngowa-Załęcze, łącząca DK12 z DK36. DW324 w Gminie Góra ma długość
14,345 km i wiedzie przez Jastrzębią, Górę i Szedziec.
Drogi powiatowe w Gminie Góra mają długość 120,5 km i obejmują:
43
•
Góra-Siciny 1069D
•
Glinka-Wronów 1070D
•
Brzeżany-Łagiszyn 1071D
•
Glinka-Brzeżany 1072/D
•
Witoszyce-Siciny 1068D
•
Radosław-Nowa Wioska 1067D
•
Łękanów-Brzeżany 1089D
•
Chróścina 1073D
•
Kłoda Górowska-Wąsosz 1083D
•
Kłoda Górowska-Grabowno 1084D
•
Wierzowice W.-Wierzowice M. 1085D
•
Osetno-Gola Górowska 1081D
•
Osetno-Ryczeń
•
Stara Góra-Jemielno 1086D
•
Kruszyniec-Czernina 1076D
•
Góra-Borszyn Wielki 1077D
•
Góra-Kruszyniec 1078D
Za: Gminny Program Opieki nad Zabytkami dla Gminy Góra na lata 2013-2016
126
•
Czernina-Chróścina 1073D
•
Czernina-Sułków 1074D
•
Czernina-Kaczkowo 1075D
System dróg uzupełniają drogi gminne, których łączna długość w gminie wynosi ok. 50 km:
•
11-go Listopada 100698D
•
Armii Krajowej 100670D
•
Armii Polskiej 100702D
•
Błotna 100654D
•
Bohaterów Westerplatte 100686D
•
Bojowników o Wolność i Demokrację 100651D
•
Bolesława Chrobrego 100655D
•
Brzozowa 100715D
•
Chopina 100653D
•
Cisowa 100717D
•
Dąbrowskiego 100656D
•
Dąbrówki 100711D
•
Dębowa 100657D
•
Dojazd do parku XXX-lecia 100696D
•
Dunikowskiego 100658D
•
Dworcowa 100722D
•
Głogowska 100699D
•
Głowackiego 100659D
•
Hirszfelda 100703D
•
Iwaszkiewicza 100660D
•
Jodłowa 100713D
•
Klonowa 100716D
•
Kochanowskiego 100666D
•
Konopnickiej 100704D
•
Korczaka 100661D
•
Kosynierów 100700D
127
•
Kościuszki 100705D
•
Ks. Hawrysza 100719D
•
Ks. Konarskiego 100671D
•
Ks. Ściegiennego 100682D
•
Kwiatowa 100679D
•
Leśna 100662D
•
Lipowa 100663D
•
Łąkowa 100664D
•
Mała 100665D
•
Matejki 100667D
•
Mickiewicza 100706D
•
Narutowicza 100668D
•
Norwida 100669D
•
Paderewskiego 100721D
•
Piastów 100685D
•
Piłsudskiego 100652D
•
Poznańska 100707D
•
Przylesie 100672D
•
Reja 100708D
•
Reymonta 100673D
•
Sienkiewicza 100676D
•
Sikorskiego 100677D
•
Słoneczna 100674D
•
Słowackiego 100675D
•
Sosnowa 100691D
•
Sportowa 100681D
•
Staromiejska 100678D
•
Staromłyńska 100701D
•
Szkolna 100680D
•
Świerkowa 100714D
128
•
Świętosławy 100712D
•
Targowa 100683D
•
Tylna 100684D
•
Wawrzeckiego 100718D
•
Wierzbowa 100654D
•
Wiosny Ludów 100687D
•
Witosa 100709D
•
Wolności 100688D
•
Wrocławska 100724D
•
Zacisze 100720D
•
Zamenhofa 100689D
•
Zaułek 100697D
•
Zielona 100710D
•
Żeromskiego 100690D
•
Radosław-Laskowa 100750D
•
Kłoda Górowska-Ligota 100753D
•
Borszyn Wielki-Dworzec PKP 100756D
•
Sułków-Żarki 100757D
•
Ligota-Borszyn Wielki 100758D
•
Stara Góra-Włodków Górny 100762D
•
Rogów Górowski-Osetno 100766D
•
Stara Góra-Jastrzębia 100765D
•
Ryczeń 100770D
•
Ryczeń 100771D
•
Glinka 100775D
•
Sławęcice 100785D
•
Czernina 100787D
•
Kościelna 100790D
•
Leśna 100792D
•
Ogrodowa 100793D
129
•
Osiedle 100794D
•
Polna 100795D
•
Ratuszowa 100796D
•
Szkolna 100798D
•
Zamkowa 100799D
•
Zacisze 100800D
•
Zapłocie 100801D44
Infrastrukturę drogową na terenie Gminy Góra uzupełniają:
•
Chodniki, których długość na terenie gminy wynosi 2 343,8 m. Stan techniczny chodników
jest dobry.
•
Drogi rowerowe, których długość w mieście Góra wynosi 1 571 m. Stan techniczny dróg
rowerowych jest dobry.
•
Parkingi, w liczbie 6, zlokalizowane mieście Góra przy ul. Piastów, ul. 11 listopada,
ul. Mickiewicza, ul. Bojowników o Wolność i Demokrację, ul. Targowej oraz Ośrodku
Rehabilitacji Dzieci. Stan parkingów jest dobry.
Wskaźniki ścieżek rowerowych na 10 tys. km2 i na 10 tys. ludności wskazują na znaczny dystans, jaki
dzieli gminę od większych jednostek terytorialnych. W województwie i kraju są one trzy-czterokrotnie
wyższe niż w gminie. Jedynie wskaźniki dla powiatu górowskiego są niższe niż w przypadku Gminy
Góra.
W 2014 roku na 10 tys. km2 gminy przypadało 94 km ścieżek rowerowych. W tym samym czasie na
Dolnym Śląsku było to 390,8 km, a w skali kraju – 298,9 km. Pozytywny jest jednak fakt, iż gmina
cechowała się największą dynamiką przyrostu długości ścieżek rowerowych na 10 tys. km2 w latach
2013-2014. Wyniosła ona 56%, podczas gdy w województwie przyrost wyniósł 28%, a w kraju – 21%.
Tabela 74. Ścieżki rowerowe na 10 tys. km2 w latach 2011-2014
ścieżki rowerowe na 10 tys. km2
2011
2012
2013
2014
km
km
km
km
POLSKA
184,9
222,4
247,1
298,9
DOLNOŚLĄSKIE
255,2
295,1
304,4
390,8
Powiat górowski
0,0
0,0
21,7
43,4
Góra
0,0
0,0
60,2
94,0
Źródło: GUS/BDL
Również w przypadku kolejnego wskaźnika – ścieżek rowerowych na 10 tys. mieszkańców w gminie
osiągano wartości znacznie niższe niż w większych jednostkach (ponownie poza powiatem
górowskim). W 2014 roku na 10 tys. ludności gminy przypadało 1,2 km ścieżek rowerowych. Na
Dolnym Śląsku było to 2,7 km, a w Polsce – 2,4 km. Podobnie jednak jak w powyżej największa
44
Informacje o drogach za: Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Góra na lata 2015-2015
130
dynamika przyrostu liczona rok do roku (2014/2013) cechowała właśnie gminę (50%), co pozwala
przypuszczać, że pozytywne tendencje w tym zakresie utrzymają się w najbliższych latach. W chwili
obecnej w gminie nie osiągnięto poziomu jaki występował w województwie czy całym kraju już
w 2011 roku.
Tabela 75. Ścieżki rowerowe na 10 tys. ludności w latach 2010-2014
ścieżki rowerowe na 10 tys. ludności
2011
2012
2013
2014
km
km
km
km
POLSKA
1,5
1,8
2,0
2,4
DOLNOŚLĄSKIE
1,7
2,0
2,1
2,7
Powiat górowski
0,0
0,0
0,4
0,9
Góra
0,0
0,0
0,8
1,2
Źródło: GUS/BDL
System kolejowy w Gminie Góra jest reprezentowany przez jedną linię kolejową 372 Bojanowo-Góra
Śląska. Obecnie linia jest zawieszona, nie jest prowadzony na niej ruch pasażerski ani towarowy. Tym
samym kolej nie ma na terenie gminy znaczenia dla transportu.
W związku z brakiem funkcjonujących linii kolejowych, dominujący jest w gminie transport drogowy.
Dotyczy to zarówno transportu zbiorowego, jak i indywidualnego. Publiczny transport zbiorowy do
okolicznych i dalszych miejscowości odbywa się za pośrednictwem linii autobusowych i busowych.
Usługi komunikacyjne na terenie gminy świadczą: Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej
Leszno Sp. z o.o., Przewozy Krajowe i Zagraniczne „Karmar” Głogów oraz „Intertrans” PKS S.A.
Głogów. Z miasta Góra realizowane są połączenia autobusowe:
•
w kierunku innych miejscowości w gminie, m.in. Borszyn Wielki, Ligota, Czernina, Strumyk,
Gola Górowska, Kłoda Górowska, Zawieścice, Chróścina, Osetno, Ryczeń, Sułków, Ślubów,
Szedziec;
•
w kierunku innych miejscowości w powiecie górowskim, m.in. Jemielno, Niechlów, Luboszyce
Małe, Karów, Wąsosz, Kietlów, Siciny;
•
w kierunku miejscowości sąsiednich powiatów, m.in. Głogów, Leszno, Wschowa, Wołów,
Rawicz;
•
w kierunku innych miast województwa dolnośląskiego, w tym stolicy województwa,
m.in. Wrocław, Oborniki Śląskie45.
Istotna dla rozwoju komunikacyjnego gminy jest budowa drogi S5 Wrocław – Poznań, która poprawi
dostępność terenów gminy m.in. dla inwestorów. We wrześniu 2014 roku oddano do użytkowania
przebiegający w sąsiedztwie gminy 29 km ciąg główny trasy S5 na odcinku Kaczkowo-Korzeńsko,
z 4 węzłami drogowymi („Kaczkowo”, „Bojanowo”, „Rawicz” i Korzeńsko”) oraz 4 miejscami obsługi
podróżnych (MOP II „Trzebosz Zachodni”, MOP II „Golina Wielka”, MOP I „Dębno Polskie” i MOP I
„Folwark”)46.
45
Za: http://www.e-podroznik.pl/public/timeTableSearcherResults.do?stopId=106630 (25.02.2016)
46
Za: http://droga-s5.pl/#mapa
131
Planowana jest również budowa obwodnicy Góry w latach 2016-2018, która odciąży ruch w centrum
miasta. Początek planowanego przebiegu obwodnicy znajduje się przed Starą Górą w miejscu
skrzyżowania się drogi wojewódzkiej nr 323 z terenami kolejowymi, trasa prowadzi na północ do
Starej Góry przez pola do skrzyżowania z drogą gminną nr 000765D (Jastrzębia – Stara Góra),
następnie przecina się z drogą wojewódzką nr 324 na odcinku Jastrzębia – Góra, drogą powiatową nr
1069D (Strumienna – Góra) aż do połączenia z drogą wojewódzką nr 323 (wylot na Leszno) przed
obiektem mostowym w obrębie Sławęcice.
132
2.5. Diagnoza zjawisk w sferze technicznej
SIEĆ WODOCIĄGOWA I KANALIZACYJNA
Usługi z zakresu dostarczania wody i odbioru ścieków dla mieszkańców Gminy Góra świadczy
Technika Komunalna „TEKOM” Sp. z o.o., ul. Podwale 12a, Góra. Technika Komunalna „TEKOM”
eksploatuje 4 komunalne ujęcia wody podziemnej, które zapewniają zaopatrzenie mieszkańców
w wodę do celów bytowych. Są to ujęcia w Górze, Ryczeniu, Wierzowicach Wielkich i Czerninie.
Długość rozdzielczej czynnej sieci wodociągowej na terenie Gminy Góra wynosiła w 2014 roku
164,9 km, z czego 129,8 km (78,7%) znajdowało się na obszarze wiejskim. Od 2010 roku zwiększyła
się długość czynnej sieci rozdzielczej jedynie w mieście – wzrost wyniósł 1,3 km, tj. 3,85%. Na terenie
gminy w 2014 roku znajdowały się 3 344 przyłącza wodociągowe prowadzące do budynków
mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania, w tym 1 968 na obszarach wiejskich (58,9%) i 1 376
w mieście (41,1%). Z sieci wodociągowej korzystało 20 442 mieszkańców gminy, tj. o 4,2% więcej niż
w 2010 roku. Wśród ludności gminy mającej dostęp do wody z sieci większość stanowili mieszkańcy
miasta – było to 12 247 osób, tj. 59,9% korzystających. Rosnąca na przestrzeni lat 2010-2014 liczba
ludności gminy korzystającej z sieci wodociągowej (przyrost o 4,2%) jest wynikiem zwiększenia
dostępu do wody z sieci na obszarze wiejskim. Między 2010 a 2014 rokiem liczba mieszkańców
górowskich wsi korzystających z sieci wodociągowej wzrosła o niemal o 16%. W tym samym okresie
w mieście nastąpił spadek liczby korzystających o 2,4%.
Tabela 76. Charakterystyka sieci wodociągowej w Gminie Góra w latach 2010-2014
Góra
Góra - miasto
2010
2011
2012
2013
2014
długość czynnej sieci rozdzielczej w km
163,6
164,4
164,4
164,4
164,9
33,8
34,6
34,6
34,6
35,1
129,8
129,8
129,8
129,8
129,8
przyłącza prowadzące do budynków mieszkalnych i
zbiorowego zamieszkania
Góra
3194
3238
3277
3301
3344
Góra - miasto
1297
1324
1357
1362
1376
1897
1914
1920
1939
1968
woda dostarczona gospodarstwom domowym w
dam3
Góra
Góra - miasto
700,2
621,1
639,2
636
741,5
510
446,2
455
464
691,3
190,2
174,9
184,2
172
50,2
ludność korzystająca z sieci wodociągowej
Góra
19619
19479
19425
19345
20442
Góra - miasto
12553
12430
12421
12333
12247
7066
7049
7004
7012
8195
Źródło: GUS/BDL
Dostęp do sieci wodociągowej na terenie Gminy Góra jest powszechny. Z urządzeń sieciowych
korzystają praktycznie wszyscy mieszkańcy, niezależnie od miejsca zamieszkania, tj. w mieście czy na
wsi. Odsetek ludności korzystającej z sieci wodociągowej w gminie wynosił w 2014 roku 99,5% i był
133
wyższy niż średnia powiatowa (97,5%), wojewódzka (94,8%) i krajowa (91,6%). Na przestrzeni lat
odsetek ten wzrósł w gminie nieznacznie (ogółem o 6,1%), co było związane ze wskazaną powyżej
poprawą dostępu do sieci wodociągowej na obszarach wiejskich gminy (wzrost odsetka
korzystających o 15,2%).
Tabela 77. Odsetek ludności korzystającej z sieci wodociągowej w latach 2010-2014
odsetek ludności korzystającej z sieci
wodociągowej
2010
2011
2012
2013
2014
%
%
%
%
%
POLSKA
87,4
87,6
87,9
88,0
91,6
POLSKA - MIASTO
95,3
95,4
95,4
95,5
96,4
DOLNOŚLĄSKIE
91,5
91,6
91,9
92,1
94,8
96,7
96,7
96,8
96,9
97,5
Powiat górowski
92,3
92,3
92,4
92,4
97,5
0,0
0,0
98,8
98,8
99,5
Góra
93,4
93,4
93,5
93,5
99,5
Góra - miasto
99,4
99,4
99,4
99,4
99,4
84,3
84,4
84,4
84,6
99,5
Źródło: GUS/BDL
Na terenie Gminy Góra funkcjonuje system zbiorowego odprowadzania ścieków komunalnych za
pośrednictwem systemu kanalizacji sanitarnej, jednak stopień skanalizowania jest zróżnicowany.
Przepompownie ścieków znajdują się w Górze (6 sztuk: ul. Lipowa, ul. Wrocławska-Sosnowa,
ul. Wierzbowa, ul. Błotna, ul. Leśna, ul. Norwida), Kłodzie Górowskiej (3 sztuki), Kruszyńcu (2 sztuki),
Włodkowie Dolnym i Włodkowie Górnym. Na terenach gminy nieobjętych systemem kanalizacji
sanitarnej ścieki gromadzone są w zbiornikach bezodpływowych (szambach), ale wykorzystywane są
również przydomowe oczyszczalnie ścieków.
Sieć kanalizacyjną na terenie Gminy Góra tworzyło w 2014 roku 50,5 km czynnej sieci i 1 561
przyłączy prowadzących do budynków mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania. Na przestrzeni lat
2010-2014 dostęp do kanalizacji w gminie znacznie się poprawił. Długość czynnej sieci wzrosła
o 18,5% (w tym o 12% w mieście i o 34,1% na obszarach wiejskich), a liczba przyłączy kanalizacyjnych
o 13,9% (w tym o 8,4% w mieście i o 62,9% na obszarach wiejskich). W tym samym okresie liczba
ludności korzystającej w gminie z sieci kanalizacyjnej wzrosła z 12 439 do 12 827 osób, tj. o 3,1%.
W przypadku miasta nastąpił spadek o 1,1%, natomiast liczba ludności z obszarów wiejskich wzrosła
w latach 2010-2014 ponad dwukrotnie, z 488 do 1007 osób.
134
Tabela 78. Charakterystyka sieci kanalizacyjnej w Gminie Góra w latach 2010-2014
2010
2011
2012
2013
2014
długość czynnej sieci kanalizacyjnej w km
Góra
42,6
46,2
50,5
50,5
50,5
30
33,6
33,6
33,6
33,6
12,6
12,6
16,9
16,9
16,9
Góra - miasto
przyłącza prowadzące do budynków mieszkalnych i
zbiorowego zamieszkania
Góra
1370
1414
1532
1552
1561
Góra - miasto
1230
1262
1321
1329
1333
140
152
211
223
228
ludność korzystająca z sieci kanalizacyjnej
Góra
12439
12382
12660
12617
12827
Góra - miasto
11951
11841
11858
11778
11820
488
541
802
839
1007
Źródło: GUS/BDL
W porównaniu z dostępem do sieci wodociągowej, sytuacja w zakresie korzystania z kanalizacji
w gminie jest trudniejsza. Wartość uzyskana dla całej gminy w 2014 roku wynosiła 62,4%, tj. więcej
niż w powiecie górowskim (42,2%), ale mniej niż średnio w kraju (68,7%) czy na Dolnym Śląsku (75%).
Na tle pozostałych jednostek wyróżnia się miasto Góra, gdzie dostęp do sieci kanalizacyjnej jest
niemal powszechny – korzysta z niej 96% mieszkańców47. Odmienna sytuacja dotyczyła obszarów
wiejskich, gdyż odsetek ludności korzystającej z sieci kanalizacyjnej w 2014 roku wynosił jedynie
12,2%.
W porównaniu do 2010 roku wzrósł on jednak dwukrotnie (z 5,8%), co pozwala przypuszczać, że
sytuacja w tym zakresie będzie się sukcesywnie poprawiać. Obecnie większość ścieków na obszarach
wiejskich gromadzona jest w przydomowych osadnikach.
Tabela 79. Odsetek ludności korzystającej z sieci kanalizacyjnej w latach 2010-2014
kanalizacjynej
2010
2011
2012
2013
2014
%
%
%
%
%
POLSKA
62,0
63,5
64,3
65,1
68,7
POLSKA - MIASTO
86,1
86,7
87,0
87,4
89,3
DOLNOŚLĄSKIE
68,1
69,3
70,1
70,8
75,0
85,5
86,3
86,7
87,2
90,0
Powiat górowski
35,5
36,0
37,5
37,8
42,2
0,0
0,0
81,8
82,0
90,7
Góra
59,2
59,4
60,9
61,0
62,4
Góra - miasto
94,6
94,7
94,9
95,0
96,0
5,8
6,5
9,7
10,1
12,2
Źródło: GUS/BDL
47
Brak kanalizacji w mieście Góra występuje na ul. Rumiankowej, ul. Wrzosowej i ul. Chabrowej, gdzie ścieki są
gromadzone w szambach (za: Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Góra na lata 2015-2025).
135
Ścieki komunalne z terenu gminy są odprowadzane do mechaniczno-biologicznej oczyszczalni
ścieków (ul. Zielona 12, Góra), pozostającej pod zarządem Techniki Komunalnej „TEKOM” Sp. z o.o.
Obecnie trwa budowa nowej oczyszczalni ścieków w Czerninie Dolnej, do której zostaną podłączone
ścieki
z nowobudowanej sieci sanitarnej w miejscowościach Czernina oraz Czernina Dolna. Termin
zakończenia prac zaplanowano na lipiec 2016 roku48.
W 2014 roku z oczyszczalni ścieków korzystało 13 165 mieszkańców Gminy Góra. W zdecydowanej
większości byli to mieszkańcy miasta, którzy stanowili 92,3% korzystających (12 152 osoby). Na
obszarach wiejskich dostęp do oczyszczalni ścieków jest bardziej ograniczony i w 2014 roku objął
jedynie 1 013 mieszkańców. Była to jednak liczba znacznie wyższa niż w 2011 roku, gdy z oczyszczalni
ścieków korzystało zaledwie 425 mieszkańców obszarów wiejskich gminy. Wielkość ścieków
odprowadzanych z terenu gminy fluktuowała w latach 2010-2014, przyjmując ostatecznie wartość
634 dam3 w 2014 roku, tj. o 28% mniej niż w 2010 roku.
Tabela 80. Oczyszczalnie ścieków w Gminie Góra w latach 2010-2014
2010
2011
2012
2013
2014
ścieki odprowadzone w dam3
Góra
880
622
609
705
634
Góra - miasto
880
604
591
684
609
0
18
18
21
25
ludność korzystająca z oczyszczalni ścieków
miejskich i wiejskich
Góra
12 362
12 677
11 808
13 301
13 165
Góra - miasto
12 362
12 252
11 384
12 286
12 152
0
425
424
1 015
1 013
Źródło: GUS/BDL
W związku ze zrealizowanymi inwestycjami odsetek ludności wiejskiej w gminie korzystającej
z oczyszczalni ścieków wzrósł z 0% w 2010 roku do 12% w 2014 roku – w żadnej z analizowanych
jednostek przyrost nie był tak dynamiczny. W mieście Góra dostęp do oczyszczalni ścieków jest
powszechny, korzystają z niej praktycznie wszyscy mieszkańcy (99%). Średnia dla gminy wynosiła 64%
i w porównaniu do 2010 roku wzrosła o 5% (dzięki zmianom na obszarach wiejskich). Wyższe odsetki
ludności korzystającej z oczyszczalni ścieków występowały w przypadku całego kraju (71%) i Dolnego
Śląska (79%), sytuacja w gminie była jednak znacznie lepsza niż w powiecie górowskim, gdzie
z oczyszczalni ścieków korzystało jedynie 42% ludności.
48
Za: http://www.gora.com.pl/content.php?news=7464:pl,
g=pl (26.02.206)
136
Tabela 81. Odsetek ludności korzystającej z oczyszczalni ścieków miejskich i wiejskich
w latach 2010-2014
odsetek ludności korzystający z oczyszczalni ścieków miejskich i
wiejskich
ogółem
2010
2011
2012
2013
2014
%
%
%
%
%
POLSKA
65%
66%
69%
70%
71%
POLSKA - MIASTO
88%
88%
92%
93%
94%
DOLNOŚLĄSKIE
76%
77%
77%
78%
79%
95%
95%
95%
95%
95%
Powiat górowski
37%
38%
37%
42%
42%
79%
86%
88%
Góra
59%
61%
57%
64%
64%
Góra - miasto
98%
98%
91%
99%
99%
0%
5%
5%
12%
12%
Źródło: GUS/BDL
Władze samorządowe Gminy Góra wspierają mieszkańców obszarów wiejskich w tworzeniu
przydomowych oczyszczalni ścieków. Pomoc obejmuje możliwość uzyskania dotacji do budowy
takiego obiektu przy nieruchomościach znajdujących się na obszarach nieujętych w planach budowy
kanalizacji sanitarnej lub na terenach, gdzie podłączenie do istniejącego systemu kanalizacji
sanitarnej jest z przyczyn technicznych niemożliwe bądź ekonomicznie nieuzasadnione.
Koncepcja sanitacji Gminy Góra przewiduje, że o pomoc finansową na budowę przydomowej
oczyszczalni ścieków mogą ubiegać się mieszkańcy następujących miejscowości: Brzeżany, Chróścina,
Czernina Górna, Glinka, Gola Górowska, Grabowno, Jastrzębia, Kietlów (przysiółek), Laskowa, Ligota,
Łagiszyn, Nowa Wioska, Osetno, Osetno Małe, Polanowo, Polanowiec, Radosław, Rogów Górowski,
Ryczeń, Sławęcice, Strumienna, Strumyk, Sułków, Szedziec, Ślubów, Ułanka, Wieruszowice,
Wierzowice Małe, Wierzowice Wielkie, Witoszyce, Zawieścice i Żarki.
Dotacja jest udzielana przed rozpoczęciem budowy, na podstawie wymaganych dokumentów,
i dotyczy wydatków poniesionych na zakup lub zakup i montaż przydomowej oczyszczalni ścieków. Jej
wysokość to maksymalnie 50% poniesionych kosztów, jednak nie więcej niż wyznaczona kwota,
uzależniona od liczby lokali mieszkalnych, które oczyszczalnia ścieków będzie obsługiwała49.
W 2015 roku w Gminie Góra udzielono 95 dotacji do zakupu i budowy przydomowych oczyszczalni
ścieków na łączną kwotę 358 249,00 zł. Dotacje otrzymali mieszkańcy miejscowości: Radosław,
Ryczeń, Osetno, Wierzowice Wielkie, Ślubów, Łagiszyn, Nowa Wioska, Sławęcice Witoszyce,
Chróścina, Sułków, Zawieścice, Ligota, Jastrzębia, Polanowo i Czernina Górna50.
49
Za:
g=pl (26.02.2016)
50
Za:
g=pl (26.02.2016)
137
SYSTEM CIEPŁOWNICZY51
Usługi z zakresu zaopatrzenia w ciepło dla mieszkańców miasta Góra realizowane są przez Zakład
Energetyki Cieplnej Sp. z o.o., ul. Poznańska 23, Góra. Górowska spółka ciepłownicza zajmuje się
produkcją, przesyłem i dystrybucją ciepła systemowego dla odbiorów z miasta Góra.
ZEC Sp. z o.o. posiada dwie kotłownie: gazową i na miał węglowy. Głównym miejscem produkcji
ciepła sieciowego jest kotłownia przy ul. Jagiellonów, wyposażona w 3 kotły płomienicowopłomieniówkowe o łącznej mocy 6,62 MW, przystosowane do spalania miału węglowego.
Sporadycznie eksploatowana jest kotłownia przy ul. Błotnej, spełniająca rolę źródła szczytowego,
wyposażona w 2 kotły rusztowe o łącznej mocy 3,72 MW, przystosowane do spalania gazu ziemnego.
System ciepłowniczy w ZEC funkcjonuje w układzie całorocznym – w sezonie grzewczym pokrywa
potrzeby centralnego ogrzewania i ciepłej wody, zaś w sezonie letnim – ciepłej wody.
Przesył energii w mieście odbywa się siecią rurociągów prowadzących do 31 wymiennikowych
węzłów cieplnych zlokalizowanych na terenie miasta. Głównymi odbiorcami energii cieplnej na
terenie Gminy Góra są odbiorcy indywidualni, wspólnoty mieszkaniowe, przedsiębiorcy oraz
instytucje. W przypadku ZEC odbiorcami ciepła są przede wszystkim zasoby mieszkaniowe
(spółdzielnie mieszkaniowe, wspólnoty mieszkaniowe, zasoby komunalne), ale także instytucje
użyteczności publicznej (m.in. szkoły, przedszkola, placówki służby zdrowia, urzędy) czy podmioty
gospodarcze.
Oprócz ZEC własne kotłownie eksploatuje Administracja Lokali Komunalnych w Górze, a także
niektóre podmioty publiczne (m.in. Środowiskowy Dom Samopomocy, Szkoła Podstawowa Nr 3
im. Władysława Broniewskiego w Górze, Szkoła Podstawowa i Przedszkole im. Janusza Korczaka
w Ślubowie, Spółdzielnia Mieszkaniowa „Nasz Dom” czy Wspólnota Mieszkaniowa „Reymonta
11-21”) i przedsiębiorstwa. Na pozostałym terenie gminy występuje rozproszony system ogrzewania,
oparty o ogrzewanie indywidualne – najczęściej spalanym paliwem jest węgiel kamienny.
SYSTEM GAZOWNICZY
Operatorami sieci gazowej na terenie gminy są: Polska Spółka Gazownictwa - PSG, Oddział
w Poznaniu (Rozdzielnia Dystrybucji Gazu Rawicz), DUON Poznań oraz Operator Gazociągów
Przesyłowych – OGP, Gaz-System Poznań:
•
Operator OGP zarządza trzema odcinkami gazociągów wysokiego ciśnienia: odgałęzienie Góra
Śląska (0,89 km), odgałęzienie Krobia-Głogów (21,1 km) i odgałęzienie Wschowa (5,6 km).
Stacja gazowa o przepustowości 3200 m3/h zlokalizowana jest w Starej Górze.
•
DUON Poznań jest operatorem sieci średniego ciśnienia. Eksploatuje 3 stacje przemysłowe
o przepustowości wynoszącej 1000 m3/h. Odbiorcami gazu są wyłącznie klienci
instytucjonalni, w tym podmioty z miejscowości Chróścina, Glinka, Sławęcice, Góra, Włodków
Dolny oraz Góra, ul. Witosa.
51
Za: http://zecgora.pl (24.02.2016) oraz Aktualizacja Projektu Założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię
elektryczną i paliwa gazowe dla Miasta i Gminy Góra na lata 2014-2029
138
•
Polska Spółka Gazownictwa-PSG, Oddział w Poznaniu (Rozdzielnia Dystrybucji Gazu Rawicz)
– zasila gminę z gazociągu przesyłowego wysokiego napięcia Krobia-Bojanowo (którego
operatorem jest OGP) oraz stacje redukcyjno-pomiarową wysokiego ciśnienia w Górze, gdzie
następuje redukcja ciśnienia gazu z wysokiego do średniego. Stacje redukcyjne zlokalizowane
są na obszarze miejskim gminy, na ul. Jagiellonów, ul. Podwale, ul. Słonecznej, ul. Witosa,
ul. Poznańskiej. PSG obsługuje mieszkańców 9 miejscowości: Góra, Gola Górowska,
Jastrzębia, Kajęcin, Osetno, Rogów Górowski, Stara Góra, Strumienna i Włodków Górny52.
Sieć gazową na terenie Gminy Góra w 2014 roku tworzyło 119 022 m czynnej sieci ogółem, w tym
47 450 m sieci przesyłowej i 71 572 m sieci rozdzielczej. Wraz z rozbudową sieci rozdzielczej w latach
2010-2014 długość czynnej sieci gazowej w gminie wzrosła nieznacznie, przy czym szczególnie szybko
rozwijała się sieć rozdzielcza usytuowana na obszarach wiejskich. Ponadto na terenie Gminy Góra
znajdowało się 1 615 przyłączy gazowych do budynków, w tym 1 443 przyłącza do budynków
mieszkalnych. Zdecydowana większość przyłączy zlokalizowana była w mieście (1 373 przyłącza,
tj. 85% ogólnej liczby), na obszarach wiejskich występowały jedynie 242 przyłącza gazowe (15%).
Tabela 82. Charakterystyka sieci gazowej w Gminie Góra w latach 2010-2014
Góra
2010
2011
2012
2013
2014
długość czynnej sieci ogółem w m
116772 105676 118980 119040
119022
Góra - miasto
40177
76595 65008 78050 78110
77826
długość czynnej sieci przesyłowej w m
Góra
47530
47450
47450
47450
47450
3002
3002
3002
3002
3002
Góra - miasto
40668
40930
40930
41196
44528 44448 44448 44448
44448
długość czynnej sieci rozdzielczej w m
Góra
69242
58226
71530
71590
71572
Góra - miasto
37175
37666
37928
37928
38194
32067 20560 33602 33662
33378
czynne przyłącza do budynków ogółem
Góra
1507
1522
1597
1604
1615
Góra - miasto
1302
1310
1360
1366
1373
205
212
237
238
242
Źródło: GUS/BDL
W 2014 roku liczba odbiorców gazu w Gminie Góra kształtowała się na poziomie 4 176, z czego 95%
stanowili mieszkańcy miasta (3 967). Natomiast z sieci gazowej w gminie korzystało 12 448 osób,
w tym 11 734 zamieszkałych w mieście (94,3%). W porównaniu do 2010 roku liczba ludności
korzystającej z sieci gazowej zmniejszyła się o 2,25%, o ile jednak w mieście spadek wyniósł -2,7%,
w przypadku obszarów wiejskich nastąpił wzrost liczby korzystających z sieci gazowej z 674 do
714 osób (o 5,9%). Mieszkańcy gminy zużyli w 2014 roku 2 681,1 tys. m3 gazu z sieci, tj. aż o 22,2%
mniej niż w 2010 roku.
52
Za: Aktualizacja Projektu Założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla
Miasta i Gminy Góra na lata 2014-2029
139
Tabela 83. Korzystanie z sieci gazowej w Gminie Góra w latach 2010-2014
2010
2011
2012
2013
2014
odbiorcy gazu
Góra
4312
4158
4095
4061
4176
Góra - miasto
4116
3964
3896
3864
3967
194
199
197
zużycie gazu w tys. m3
209
Góra
3444,7 3363,2 2402,3 3110,5
2681,1
Góra - miasto
3434,9 3113,7 2141,4 2774,7
2465,7
196
9,8 249,5 260,9 335,8
215,4
ludność korzystająca z sieci gazowej
Góra
12734
12408
12598
12505
12448
Góra - miasto
12060
11748
11896
11792
11734
674
660
702
713
714
Źródło: GUS/BDL
Jak wskazano powyżej, poziom gazyfikacji Gminy Góra jest bardzo zróżnicowany, tylko część
mieszkańców posiada dostęp do sieci gazowej. Zgazyfikowane jest miasto Góra, natomiast na
terenach wiejskich korzysta się przeważnie z butli gazowych, a niewiele gospodarstw posiada dostęp
do sieci gazowej.
Różnice pomiędzy miastem a terenem wiejskim w zakresie dostępu do sieci gazowej doskonale
obrazuje odsetek ludności korzystającej z tego medium. Gazyfikacja objęła dotychczas jedynie 8,7%
mieszkańców obszarów wiejskich gminy, podczas gdy miasto Góra jest zgazyfikowane niemal
w całości (95,3%). Średnia dla gminy wynosiła w 2014 roku 60,6%. Był to odsetek znacznie wyższy niż
średnia powiatowa (37,3%) oraz wyższy niż średnia krajowa (52,2%). Jedynie w skali województwa
odsetek ludności korzystającej z sieci gazowej był nieznacznie wyższy (61,4%) niż w Gminie Góra.
W przypadku obszarów miejskich dostęp do sieci gazowej najpowszechniejszy był właśnie w mieście
Góra, w pozostałych jednostkach nawet w miastach odnotowano niższe odsetki osób korzystających
z sieci gazowej.
Tabela 84. Odsetek ludności korzystającej z sieci gazowej w latach 2010-2014
gazowej
2010
2011
2012
2013
2014
%
%
%
%
%
POLSKA
52,5
52,5
52,4
52,4
52,2
POLSKA - MIASTO
72,9
72,7
72,4
72,3
71,7
DOLNOŚLĄSKIE
62,8
62,7
61,8
61,7
61,4
84,6
84,4
83,1
82,9
82,4
Powiat górowski
37,6
36,8
37,4
37,3
37,3
0,0
0,0
84,8
84,6
84,8
Góra
60,6
59,5
60,6
60,4
60,6
Góra - miasto
95,5
94,0
95,2
95,1
95,3
8,0
7,9
8,5
8,6
8,7
Źródło: GUS/BDL
140
SYSTEM ELEKTROENERGETYCZNY53
W Gminie Góra korzysta się z sieci wysokiego i niskiego napięcia, całość obszaru jest
zelektryfikowana. Gmina jest obsługiwana przez ENEA Operator Sp. z o.o. Rejon Sprzedaży Usług
Dystrybucji Leszno. Zasilanie gminy w energię elektryczną realizowane jest z GPZ Góra 110/20 kV oraz
częściowo z GPZ Rawicz 110/15/20 kV. W fazie realizacji znajduje się budowa nowej linii 110kV relacji
GPZ Rawicz – GPZ Góra, która docelowo stanowić będzie drugostronne zasilanie napięciem 110kV
stacji WN/SN Góra.
Na terenie miasta i Gminy Góra rozbudowana jest sieć rozdzielcza średniego napięcia 20 kV. Układ
sieci średnich napięć tworzą: sieci kablowe i napowietrzne oraz stacje transformatorowo-rozdzielcze
SN/0,4 kV. Na terenie miasta w przeważającej mierze poprowadzona jest kablowa sieć SN, natomiast
na terenach wiejskich sieć napowietrzna.
Sieć niskiego napięcia na terenie miasta wykonana jest jako kablowo-napowietrzna, a na terenach
wiejskich – jako sieć napowietrzna. Obecnie, w związku ze wzrostem zapotrzebowania odbiorców na
energię elektryczną, sieć n.n. w obrębie gminy wymaga modernizacji i rozbudowy.
Mieszkańcy miasta Góra zużywają znacznie mniej energii elektrycznej niż mieszkańcy innych
jednostek administracyjnych. W 2014 roku na 1 mieszkańca miasta przypadało 561,2 kWh zużytej
energii elektrycznej, co było wynikiem znacznie niższym niż średnia wojewódzka (692 kWh) czy
krajowa
(aż 735 kWh). Na przestrzeni lat 2010-2014 zużycie energii elektrycznej w przeliczeniu na
1 mieszkańca analizowanych obszarów spadało – jest to proces obserwowany we wszystkich
jednostkach.
Tabela 85. Zużycie energii elektrycznej w miastach na 1 mieszkańca w latach 2010-2014
zużycie energii elektrycznej w miastach na 1 mieszkańca
ogółem
POLSKA - MIASTO
Góra - miasto
2011
2012
2013
2014
kWh
kWh
kWh
kWh
kWh
785,4
2010
773,7
765,8
-
758,7
-
598,4
590,4
768,6
761,4
735,0
784,1
752,6
692,0
588,1
590,1
570,9
579,5
582,1
561,2
Źródło: GUS/BDL
Na terenie gminy istnieją odpowiednie warunki do rozwoju energetyki odnawialnej, szczególnie
instalacji wykorzystujących energię wiatrową. Gmina jest położona na granicy strefy dość korzystnej
pod względem energii wiatru. Jest to strefa II, w której na wysokości 10 m energia wiatrowa wynosi
500-700 kWh, a na wysokości 30 m – 750-1000 kWh.
W celu wsparcia rozwoju energetyki wiatrowej w gminie, Rada Miejska w Górze uchwaliła miejscowy
plan zagospodarowania przestrzennego „Farma Wiatrowa Góra-Zachód” (uchwała nr XLV/314/10
z dnia 29 stycznia 2010 roku, ze zmianą wprowadzoną uchwałą nr XLVI/327/10 z dnia 5 marca
53
Za: Aktualizacja Projektu Założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla
Miasta i Gminy Góra na lata 2014-2029
141
2010 roku). Przedsięwzięcie „Farma Wiatrowa Góra-Zachód” usytuowane jest na działkach
zlokalizowanych w obrębie Rogów Górowski i obrębie Sławęcice.
W obrębie Rogów Górowski zlokalizowane jest również przedsięwzięcie „Park Wiatrowy
Wielkopolska 2-Góra”. Jako lokalizację turbin wiatrowych wskazuje się ponadto obręb wsi Sułków,
przysiółek Żarki54.
STAN ZASOBÓW MIESZKANIOWYCH
W 2014 roku na terenie Gminy Góra znajdowało się 3 229 budynków mieszkalnych. Ponad połowa
z nich (1 836 budynków; 56,9%) zlokalizowana była na obszarze wiejskim gminy. Pozostałe 43,1%
budynków mieszkalnych usytuowanych było w mieście Góra (1 393 budynki). Zasoby mieszkaniowe
gminy tworzyło 6 835 mieszkań, o łącznej powierzchni 506 532 m2, składające się z 27 040 izb.
Odwrotnie niż w przypadku budynków mieszkalnych, większość mieszkań znajdowała się w mieście
– ich liczba wynosiła w 2014 roku 4 374, co stanowiło 64% ogólnej liczby mieszkań w gminie. Analiza
danych dotyczących zasobów mieszkaniowych w latach 2010-2014 wskazuje, że gmina rozwija się w
tym zakresie – wzrost liczby mieszkań nie jest znaczny, jednak rokrocznie lokali przybywa. W 2014
roku było ich o 1,6% więcej niż w 2010 roku, przy czym w mieście wzrost wyniósł 1,4%, a na
obszarach wiejskich – 2%.
Tabela 86. Budynki mieszkalne i zasoby mieszkaniowe w Gminie Góra w latach 2010-2014
2010
2011
2012
2013
2014
budynki mieszkalne
Góra
3 103
3 157
3 175
3 207
3 229
Góra - miasto
1 324
1 355
1 366
1 381
1 393
1 779
1 802
1 826
1 836
Góra
6727
6762
6781
6813
6835
Góra - miasto
4315
4336
4347
4362
4374
2412
2426
2434
izby
2451
2461
Góra
26444
26604
26716
26912
27040
Góra - miasto
16669
16747
16815
16908
16977
1 809
mieszkania
9775
9857
9901
10004
10063
powierzchnia użytkowa mieszkań w m2
Góra
490586
494889
497822
503107
506532
Góra - miasto
294045
295994
297665
300288
302275
196541
198895
200157
202819
204257
Źródło: GUS/BDL
Na 1000 mieszkańców Gminy Góra przypadało w 2014 roku 332,5 mieszkania. Była to wartość wyższa
niż średnia dla powiatu górowskiego (324 mieszkania na 1000 ludności), ale jednocześnie znacznie
niższa niż średnia dla województwa dolnośląskiego (386,2 mieszkania na 1000 ludności) i całego kraju
54
Informacje za: Program Ochrony Środowiska dla Miasta i Gminy Góra na lata 2014-2017 z perspektywą na
lata 2018-2021
142
(363,4 mieszkania na 1000 ludności). Sytuacja w zakresie mieszkalnictwa stopniowo się poprawia we
wszystkich jednostkach, czego wyrazem są rosnące wskaźniki mieszkań przypadających na 1000
mieszkańców. Nadal jednak potrzeby mieszkaniowe na obszarach wiejskich są zaspokojone
w mniejszym stopniu niż mieszkańców miast. W 2014 roku na 1000 mieszkańców wsi w Gminie Góra
przypadało jedynie 298,7 mieszkań, podczas gdy w mieście było to 355,1 mieszkań. Warto dodać, iż
na obszarach miejskich kraju wskaźnik wynosił 405,9 mieszkań na 1000 ludności, a na obszarach
miejskich Dolnego Śląska – aż 417,3 mieszkań na 1000 ludności.
Tabela 87. Mieszkania na 1000 mieszkańców w latach 2010-2014
mieszkania na 1000 mieszkańców
2010
2011
2012
2013
2014
-
-
-
-
-
POLSKA
349,6
352,6
356,1
359,9
363,4
POLSKA - MIASTO
388,1
391,9
396,5
401,4
405,9
DOLNOŚLĄSKIE
367,7
371,0
375,9
381,6
386,2
394,4
398,7
404,8
411,9
417,3
Powiat górowski
313,6
316,1
318,2
321,6
324,0
0,0
0,0
345,1
348,8
352,6
Góra
320,2
324,2
326,2
329,2
332,5
Góra - miasto
341,7
346,8
348,0
351,7
355,1
287,7
290,5
293,5
295,6
298,7
Źródło: GUS/BDL
Przeciętnie mieszkanie w Gminie Góra okazało się nieznacznie większe niż wynosiła średnia krajowa
i wojewódzka. W 2014 roku przeciętna powierzchnia użytkowa 1 mieszkania w gminie wynosiła 74,1
m2, podczas gdy w skali kraju było to 73,4 m2, a w województwie – 72,2 m2. Większymi mieszkaniami
dysponowali jedynie mieszkańcy powiatu górowskiego, gdzie średnia powierzchnia to 77,1 m2.
Większe mieszkania znajdują się na obszarach wiejskich niż w miastach – jest to prawidłowość
występująca we wszystkich jednostkach terytorialnych. W przypadku Gminy Góra różnica między
przeciętną powierzchnią użytkową 1 mieszkania w mieście (69,1 m2) a na obszarach wiejskich (83 m2)
wynosiła niemal 14 m2. Warto również dodać, iż przeciętne mieszkania są coraz większe – ich
powierzchnia wzrasta z każdym rokiem, niezależnie od lokalizacji.
143
Tabela 88. Przeciętna powierzchnia użytkowa 1 mieszkania w latach 2010-2014
przeciętna powierzchnia użytkowa 1 mieszkania
2010
2011
2012
2013
2014
m2
m2
m2
m2
m2
POLSKA
72,3
72,6
72,8
73,1
73,4
POLSKA - MIASTO
63,6
63,8
63,9
64,1
64,2
DOLNOŚLĄSKIE
71,5
71,7
71,9
72,0
72,2
65,3
65,4
65,4
65,4
65,4
Powiat górowski
76,1
76,3
76,6
76,9
77,1
0,0
0,0
69,0
69,3
69,6
Góra
72,9
73,2
73,4
73,8
74,1
Góra - miasto
68,1
68,3
68,5
68,8
69,1
81,5
82,0
82,2
82,7
83,0
Źródło: GUS/BDL
Podobnie rokrocznie zwiększa się przeciętna powierzchnia użytkowa mieszkania na 1 osobę,
a zjawisko to występuje we wszystkich jednostkach administracyjnych. W tym przypadku jednak na
1 osobę w Gminie Góra przypada mniej powierzchni niż ma to miejsce w powiecie, województwie
i kraju. Przeciętny mieszkaniec gminy w 2014 roku miał do dyspozycji 24,6 m2 powierzchni
mieszkania, podczas gdy w powiecie było to 25 m2, w województwie dolnośląskim – 27,9 m2,
a w całym kraju – 26,7 m2. W przypadku przeciętnej powierzchni użytkowej mieszkania na 1 osobę
zniwelowana została różnica między miastem a obszarem wiejskim gminy. Na jednego mieszkańca
w mieście przypadało 24,5 m2 powierzchni mieszkania, a na jednego mieszkańca wsi – 24,8 m2.
Tabela 89. Przeciętna powierzchnia użytkowa mieszkania na 1 osobę w latach 2010-2014
przeciętna powierzchnia użytkowa mieszkania na 1 osobę
2010
2011
2012
2013
2014
m2
m2
m2
m2
m2
POLSKA
25,3
25,6
25,9
26,3
26,7
POLSKA - MIASTO
24,7
25,0
25,4
25,7
26,1
DOLNOŚLĄSKIE
26,3
26,6
27,0
27,5
27,9
25,7
26,1
26,5
26,9
27,3
Powiat górowski
23,9
24,1
24,4
24,7
25,0
0,0
0,0
23,8
24,2
24,5
Góra
23,4
23,7
23,9
24,3
24,6
Góra - miasto
23,3
23,7
23,8
24,2
24,5
23,4
23,8
24,1
24,5
24,8
Źródło: GUS/BDL
Zadania związane z gospodarowaniem mieszkaniowym zasobem gminy realizowane są przez
Administrację Lokali Komunalnych, ul. Starogórska 15a, Góra. Jednostka ta zarządza lokalami
mieszkaniowymi i użytkowymi stanowiącymi własność gminy oraz częściowo budynkami będącymi
144
współwłasnością gminy (tj. wspólnotami mieszkaniowymi powstałymi w wyniku sprzedaży lokali
gminnych).
Według stanu na dzień 31.12.2015 roku ALK w Górze administrowała 487 komunalnymi lokalami
mieszkalnymi i 16 komunalnymi lokalami użytkowymi, a także zarządzała 81 budynkami
stanowiącymi wspólnoty mieszkaniowe i reprezentowała gminę w 103 wspólnotach mieszkaniowych
zarządzanych przez obce podmioty55.
Wśród mieszkań komunalnych na terenie Gminy Góra znajduje się 68 mieszkań socjalnych
(o powierzchni 2 044 m2), z czego 22 to lokale usytuowane na obszarze wiejskim (1 006 m2). Ogólna
liczba mieszkań komunalnych zlokalizowanych na terenach wiejskich gminy wynosi 52, a ich łączna
powierzchnia to 2 869 m256.
Kierunki działania Gminy Góra w zakresie gospodarowania zasobem mieszkaniowym gminy określone
zostały w Wieloletnim Programie Gospodarowania Mieszkaniowym Zasobem Gminy Góra na lata
2014-2018. Zgodnie z przyjętymi w dokumencie założeniami władz gminnych na lata 2014-2018 nie
zaplanowano działań inwestycyjnych w zakresie budownictwa mieszkaniowego, przy założeniu
zmniejszania zasobu mieszkaniowego gminy w wyniku sprzedaży lokali komunalnych. Dopuszcza się
również przekwalifikowanie lokali komunalnych o niskim standardzie czy nieodpłatne przejmowanie
lokali mieszkalnych np. od Agencji Nieruchomości Rolnych.
W Gminie Góra występuje niedobór lokali komunalnych, szczególnie socjalnych. W momencie
opracowywania programu na lokal mieszkalny w gminie oczekiwało ok. 67 rodzin, przy rocznym
odzysku mieszkań komunalnych na poziomie 10 mieszkań. Zróżnicowany jest również stan techniczny
budynków i lokali mieszkalnych, tworzących mieszkaniowy zasób gminy. W związku z ograniczonymi
środkami finansowymi gminy, uniemożliwiającymi przeprowadzenie kompleksowych remontów, za
priorytetowe uznano działania w celu zapewnienia bezpieczeństwa lokatorom oraz racjonalizacji
kosztów utrzymania nieruchomości. Sukcesywnie są przeprowadzane prace związane
z zabezpieczaniem konstrukcji budynków, dachów, poprawianiem parametrów termoizolacyjnych
poprzez docieplanie budynków, modernizacją i zabezpieczeniem instalacji technicznych, a także
zabezpieczeniem przeciwpożarowym. Dodatkowo na bieżąco wykonywane są remonty mieszkań
z ruchu ludności.
W Wieloletnim Programie Gospodarowania Mieszkaniowym Zasobem Gminy Góra na lata 2014-2018
przedstawiono również działania mające na celu poprawę wykorzystania i racjonalizację
gospodarowania mieszkaniowym zasobem gminy. Racjonalizacja gospodarki mieszkaniowej w gminie
prowadzona będzie w oparciu o poniższe działania:
1. Kontynuowanie zamian lokali oraz udzielanie pomocy przy zamianie lokali mieszkalnych
celem dostosowania standardu i kosztów utrzymania lokali mieszkalnych do potrzeb
i możliwości najemcy.
2. Dokonywanie sukcesywnych przesiedleń do lokali socjalnych lokatorów, którzy utracili tytuł
prawny do zajmowanego lokalu, a mają prawo do lokalu socjalnego.
3. Przeznaczanie zwalnianych lokali pełno standardowych do najmu dla rodzin ujętych na listę
osób oczekujących na przydział lokalu z mieszkaniowego zasobu gminy.
55
Za: Informacja z działalności Administracji Lokali Komunalnych w Górze za 2015 rok
56
Za: Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Góra na lata 2015-2025
145
4. Pomoc dla właścicieli mieszkań zlokalizowanych w nieruchomości wpisanej do rejestru
zabytków na remonty i modernizację poprzez udzielanie dotacji celowych na dofinansowanie
prac konserwatorskich, restauratorskich lub robót budowlanych.
5. Osiąganie zaplanowanych ilości sprzedawanych lokali.
6. Pomoc i wyrażenie zgody na wszelkiego typu adaptacje oraz modernizacje służące potrzebom
mieszkaniowym.
7. Wykorzystanie wszelkich form pomocy finansowej niezbędnej do realizacji
mieszkaniowego zasobu Gminy Góra.
8. Ograniczenie kosztów zarządu i racjonalne wykorzystanie środków przeznaczonych na
remonty i modernizację.
9. Stworzenie możliwości spłaty zaległych zobowiązań z tytułu czynszu poprzez wykonywanie
przez zadłużonych najemców prac remontowych i porządkowych57.
57
Za: Wieloletni Program Gospodarowania Mieszkaniowym Zasobem Gminy Góra na lata 2014-2018
146
3. Obszary zdegradowane i obszary
rewitalizacji
3.1. Stan kryzysowy
Obszar gminy znajdujący się w stanie kryzysowym z powodu koncentracji negatywnych zjawisk
społecznych, w szczególności bezrobocia, ubóstwa, przestępczości, niskiego poziomu edukacji
lub kapitału społecznego, a także niewystarczającego poziomu uczestnictwa w życiu
publicznym i kulturalnym, można wyznaczyć jako obszar zdegradowany w przypadku
występowania na nim ponadto co najmniej jednego z następujących negatywnych zjawisk:
•
gospodarczych – w szczególności niskiego stopnia przedsiębiorczości, słabej kondycji
lokalnych przedsiębiorstw lub
•
środowiskowych – w szczególności przekroczenia standardów jakości środowiska, obecności
odpadów stwarzających zagrożenie dla życia, zdrowia ludzi lub stanu środowiska, lub
•
przestrzenno-funkcjonalnych – w szczególności niewystarczającego wyposażenia
w infrastrukturę techniczną i społeczną lub jej złego stanu technicznego, braku dostępu do
podstawowych usług lub ich niskiej jakości, niedostosowania rozwiązań urbanistycznych do
zmieniających się funkcji obszaru, niskiego poziomu obsługi komunikacyjnej, niedoboru lub
niskiej jakości terenów publicznych, lub
•
technicznych – w szczególności degradacji stanu technicznego obiektów budowlanych, w tym
o przeznaczeniu mieszkaniowym, oraz niefunkcjonowaniu rozwiązań technicznych
umożliwiających efektywne korzystanie z obiektów budowlanych, w szczególności w zakresie
energooszczędności i ochrony środowiska.
Do negatywnych zjawisk społecznych, występujących na obszarze Gminy Góra
należą:
Niekorzystne zjawiska demograficzne, związane z depopulacją oraz
starzeniem się społeczeństwa gminy
Według stanu na 31.12.2015 roku Gmina Góra liczyła 20 476 mieszkańców. W mieście Góra
zamieszkiwało 60% ludności gminy, natomiast na obszarze wiejskim – pozostałe 40% mieszkańców.
Dane długookresowe wskazują, iż Gmina Góra zmaga się z ubytkiem ludności. Mimo jednostkowego
wzrostu w 2010 roku, na przestrzeni lat 2004-2015 liczba mieszkańców gminy spadła o 2,1%. Proces
wyludniania szybciej postępuje w mieście – spadek ludności w analizowanym okresie wyniósł 3,8%.
W tym samym okresie na obszarze wiejskim gminy liczba ludności podlegała częstszym zmianom,
osiągając maksimum w 2010 roku – 8 383 osób. W 2015 roku na terenie wiejskim zamieszkiwało
8 283 osoby, tj. o 0,4% więcej niż w 2004 roku.
147
Wykres 16. Ludność faktycznie zamieszkała w Gminie Góra w latach 2004-2014
Źródło: GUS/BDL
Na przestrzeni lat 2010-2015 największy ubytek ludności nastąpił w sołectwach: Wierzowice Małe
(-14,3%), Czernina Górna (-12,5%), Ryczeń (-13,3%), Ligota (-13,9%) i Strumienna (-11,3%). Liczba
ludności zmniejszyła się również w sołectwach: Borszyn Mały, Chróścina, Czernina Dolna, Glinka, Gola
Górowska, Grabowno, Kłoda Górowska, Nowa Wioska, Osetno Małe, Radosław, Rogów Górowski,
Strumyk, Sułków, Szedziec, Ślubów, Wierzowice Wielkie i Witoszyce. Z kolei wzrost liczby ludności
dotyczył sołectw: Łagiszyn (12,8%), Polanowo (8,6%), Zawieścice (7,2%), Stara Góra (5,6%),
Kruszyniec (5,3%), Osetno (4,7%), Bronów (4,1%), Włodków (3,5%), Brzeżany (3,2%), Sławęcice (3,2%)
i Jastrzębia (2,8%).
W przypadku miasta Góra, ulicami o najwyższym przyroście liczby mieszkańców w latach 2010-2015,
są: Wrzosowa (o 1600%), Platanowa (o 209,1%), Jagiellonów (o 100%), Staromłyńska (o 60%),
Dębowa (o 53,7%) i Sportowa (o 50%). Z kolei największy ubytek liczby ludności w latach 2010-2015
objął ulice: Staromiejską (-50%), Kosynierów (-40%), Słoneczną (-32%), Hirszfelda (-27,3%), Klonową
(-23,3%) i Dąbrówki (-20%).
Oprócz wykazanego powyżej ubytku ludności, Gmina Góra doświadcza również zjawiska starzenia się
społeczeństwa. Na przestrzeni lat 2010-2014 wystąpiły jednocześnie trzy procesy, warunkujące
zmiany struktury społeczeństwa w gminie:
•
wzrost odsetka ludności w wieku poprodukcyjnym – udział tej grupy w ogóle ludności gminy
zwiększył się o 3,2%, z 14,7% do 17,9%,
•
spadek odsetka ludności w wieku produkcyjnym – udział tej grupy w ogóle ludności gminy
zmniejszył się o 1,3%, z 64,5% do 63,2%,
•
spadek odsetka ludności w wieku przedprodukcyjnym – udział tej grupy w ogóle ludności
gminy zmniejszył się o 1,9%, z 20,8% do 18,9%.
148
Wykres 17. Struktura ludności według ekonomicznych grup wieku w Gminie Góra w latach
2010-2014
Źródło: GUS/BDL
Na terenie miasta Góra procesy starzenia się społeczeństwa są bardziej zaawansowane. Ludność
w wieku poprodukcyjnym stanowiła w 2014 roku 19% mieszkańców miasta, a w porównaniu do 2010
roku odsetek ten wzrósł o 4%. Należy zwrócić uwagę, że od 2013 roku odsetek ludności w wieku
poprodukcyjnym w mieście jest wyższy niż odsetek ludności w wieku przedprodukcyjnym. Dzieci
i młodzież do 17 lat włącznie stanowiły w 2013 roku 17,7% mieszkańców miasta, a w 2014 roku udział
ten spadł do 17,4%.
Ulicami, na których w 2015 roku w ogóle nie odnotowano mieszkańców mających więcej niż 65 lat, są
ulice: Jagiellonów, Kosynierów, Szkolna, Targowa, Witosa, Chabrowa, Cicha, Madalińskiego, Królowej
Jadwigi, Rumiankowa, skwer Chłopeckiego i Batorego. Bardzo niskim udziałem osób w wieku
poprodukcyjnym w ogóle ludności charakteryzowały się ulice: Dąbrówki (1%), Paderewskiego (2%),
osiedle Mieszka I, Świętosławy (5%), Wrzosowa (6%), Bukowa (6%), Platanowa (6%), Staromłyńska
(6%), Lipowa (7%), Narutowicza (9%), 11 listopada (9%), Jodłowa (9%) i Racławicka (10%). Sytuacja
odwrotna, tj. bardzo wysoki odsetek ludności mającej więcej niż 65 lat w ogóle zameldowanych,
dotyczyła szczególnie wyraźnie ulic: Staromiejskiej (50%), Konarskiego (36%), Sikorskiego (35%)
i Kochanowskiego (31%). Ludność w wieku poprodukcyjnym stanowiła także ponad 20%
mieszkańców ulic: Armii Krajowej, Armii Polskiej, Bohaterów Westerplatte, Bojowników o Wolność
i Demokrację, Cisowej, Głogowskiej, Hawrysza, Hirszfelda, Iwaszkiewicza, Konopnickiej, Korczaka,
Kościuszki, Matejki, Poznańskiej, Przylesie, Reymonta, Sienkiewicza, Słowackiego i Zamenhoffa.
W przypadku obszarów wiejskich gminy również następuje zmiana struktury ludności według
ekonomicznych grup wieku. W 2014 roku co piąty mieszkaniec górowskich wsi miał nie więcej niż 17
lat – udział ludności w wieku przedprodukcyjnym wynosił 21% i był o 2,3% niższy niż w 2010 roku.
Odsetek ludności w wieku produkcyjnym na obszarach wiejskich utrzymywał się przez cały
analizowany okres na stabilnym poziomie (62,6%), natomiast odsetek ludności w wieku
poprodukcyjnym wzrósł z 14,3% do 16,3%.
W przypadku ludności w wieku poprodukcyjnym najmniejszy udział w ogóle zameldowanych, poniżej
10%, dotyczył sołectw: Polanowo (5% ludności stanowiły osoby mające więcej niż 65 lat), Wierzowice
149
Małe (7%), Łagiszyn (9,8%) i Brzeżany (9,9%). Natomiast najwięcej osób starszych, w wieku powyżej
65 lat, odnotowano wśród mieszkańców: Strumiennej (23%), Kruszyńca (22%) i Goli Górowskiej
(21%).
Dane dotyczące migracji, tj. zameldowań i wymeldowań, pozwalają stwierdzić, iż z Gminy Góra więcej
osób wyjeżdża niż do niej przyjeżdża. Ujemne saldo migracji występowało zarówno w mieście, jak i na
obszarach wiejskich gminy. Największą różnicę między liczbą wyjeżdżających i przyjeżdzających
odnotowano w 2011 roku (-156 osób), w roku następnym saldo migracji zmniejszyło się (-67), ale od
2012 roku ponownie spadało, do poziomu -144 osób w 2014 roku.
Wykres 18. Saldo migracji w Gminie Góra w latach 2010-2014
Źródło: GUS/BDL
W przeliczeniu na 1000 mieszkańców gminę cechuje najniższe saldo migracji spośród wszystkich
analizowanych jednostek administracyjnych. Przez cały okres między 2010 a 2014 rokiem saldo
migracji na 1000 ludności gminy było ujemne, przy czym wahało się ono od -1,7 (2010 rok) do -7,4
(2011 rok). W 2014 roku saldo migracji na 1000 osób w Gminie Góra wynosiło -7, w tym dla miasta
przyjęło wartość -8,7, a dla obszarów wiejskich -4,5. Tymczasem w kraju w latach 2010-2014
utrzymywało się minimalnie ujemne saldo migracji na 1000 osób (najniższa wartość, -0,5, wystąpiła
w 2013 roku), a w województwie – minimalnie dodatnie (najwyższa wartość, 0,5, wystąpiła w 2010
roku).
150
Tabela 90. Saldo migracji na 1000 osób w latach 2010-2014
saldo migracji na 1000 osób
ogółem
2010
2011
2012
2013
2014
os oba
os oba
os oba
os oba
os oba
POLSKA
-0,1
-0,1
-0,2
-0,5
-0,4
POLSKA - MIASTO
-2,1
-1,9
-1,7
-2,2
-1,8
0,5
0,4
0,3
0,0
0,2
-1,9
-1,8
-1,7
-2,0
-1,6
Powiat górowski
-3,1
-4,0
-4,0
-5,1
-5,8
-1,9
-4,0
-8,3
Góra
-1,7
-7,4
-3,2
-4,3
-7,0
Góra - miasto
-3,2
-9,6
-2,5
-5,1
-8,7
0,6
-4,2
-4,3
-2,9
-4,5
DOLNOŚLĄSKIE
Źródło: GUS/BDL
Saldo migracji zagranicznych na 1000 osób w latach 2010-2014 przyjmowało w większości wartości
ujemne. W przypadku gminy dodatnie saldo migracji (na poziomie 0,08) wystąpiło jedynie w mieście
Góra w latach 2011 i 2012, natomiast w pozostałym okresie było ono ujemne. W 2014 roku wartość
salda migracji zagranicznych na 1000 osób w gminie wynosiła -0,44 i była wyższa niż średnia dla
powiatu górowskiego (-0,28) i całego kraju (-0,41), ale jednocześnie niższa niż wartość dla
województwa dolnośląskiego (-0,64).
Tabela 91. Saldo migracji zagranicznych na 1000 osób w latach 2010-2014
saldo migracji zagranicznych na 1000 osób
ogółem
2010
2011
2012
2013
2014
os oba
os oba
os oba
os oba
os oba
POLSKA
-0,05
-0,11
-0,17
-0,52
-0,41
POLSKA - MIASTO
-0,09
-0,16
-0,22
-0,60
-0,51
DOLNOŚLĄSKIE
-0,07
-0,17
-0,27
-0,81
-0,64
-0,05
-0,20
-0,29
-0,91
-0,70
Powiat górowski
-0,08
-0,49
-0,14
-0,80
-0,28
0,07
-0,66
-0,46
0,00
-0,33
-0,19
-0,53
-0,44
-0,08
0,08
0,08
-0,72
-0,65
0,00
-0,95
-0,60
-0,24
-0,12
Góra
Góra - miasto
Źródło: GUS/BDL
151
Bezrobocie
W dniu 31.12.2015 roku w rejestrach Powiatowego Urzędu Pracy w Górze pozostawało 1 408
mieszkańców Gminy Góra. Wśród nich znajdowało się 756 osób zamieszkałych w mieście (53,7%)
i 652 osoby zamieszkałe na obszarze wiejskim (46,3%). W porównaniu do 2010 roku liczba
bezrobotnych spadła o 26,1%, przy czym szybsze tempo spadku charakteryzowało miasto (o 28,4%)
niż obszary wiejskie gminy (o 23,1%).
Wykres 19. Bezrobotni ogółem w Gminie Góra w latach 2010-2015
Źródło: GUS/BDL i Powiatowy Urząd Pracy w Górze
Wśród sołectw Gminy Góra największa liczba zarejestrowanych bezrobotnych zamieszkiwała w 2015
roku w Czerninie (66 osób, tj. 10,1% bezrobotnych z obszarów wiejskich), znaczny był również udział
bezrobotnych mieszkających w Kłodzie Górowskiej (44 osób, tj. 6,7% bezrobotnych z obszarów
wiejskich), Osetnie (42 osoby, tj. 6,4%), Witoszycach (41 osób, tj. 6,3%) i Ślubowie (41 osób, tj. 6,1%).
W przypadku miasta Góra największa liczba bezrobotnych zamieszkiwała w 2015 roku na ulicach:
osiedle Kazimierza Wielkiego (78 osób, tj. 10,3% bezrobotnych z terenu gminy), Głogowskiej
(64 osoby, tj. 8,5% bezrobotnych z terenu miasta), Piastów (55 osób, tj. 7,3%) i Podwale (48 osób,
tj. 6,3%).
W latach 2010-2015 obserwowano spadek liczby zarejestrowanych osób bezrobotnych niemal we
wszystkich sołectwach Gminy Góra. Choć zjawisko to dotyczyło łącznie 30 sołectw, największa
dynamika spadku wystąpiła w Polanowie (-66,7%), Łagiszynie (-50%), Borszynie Małym (-53,8%),
Sułkowie (-47,1%), Czerninie Górnej (-42,9%) i Szedźcu (-42,1%). W przypadku sołectw Borszyn Wielki
i Czernina Dolna liczba bezrobotnych w 2015 roku była taka sama jak w 2010 roku, natomiast
w trzech przypadkach: Grabowna, Radosławia i Słąwęcic obserwowany był wzrost liczby
zarejestrowanych bezrobotnych – odpowiednio o 21,4%, 13,3% i 7,4%.
Również w przypadku większości ulic miasta Góra liczba zarejestrowanych bezrobotnych uległa
w 2015 roku zmniejszeniu w porównaniu z 2010 rokiem. Najwyższe spadki wystąpiły na ulicach:
Chopina (-100%), Cisowej (-100%), Klonowej (-100%), Sportowej (-100%), Szkolnej (-100%), Zaułek
(-100%), Świętosławy (-76,9%), Mickiewicza (-75%) i Leśnej (-66,7%). Z kolei wzrost dotyczył liczby
152
bezrobotnych zamieszkałych na ulicach: Jodłowej (300%), Hawrysza (200%), Błotnej (200%), Targowej
(200%), Słowackiego (100%), Reja (85,7%), Wrzosowej (66,7%), Zamenhoffa (28,6%), Przylesie (25%),
osiedle Mieszka I (22,2%), Zielonej (20%) i Podwale (4,3%).
Wśród bezrobotnych w Gminie Góra w 2015 roku 55,5% stanowiły kobiety, 57,1% osoby długotrwale
bezrobotne, 30,8% osoby bez kwalifikacji zawodowych, a 20,7% osoby bez doświadczenia
zawodowego. Na obszarze wiejskim gminy udział bezrobotnych z powyższych kategorii w ogóle
zarejestrowanych był wyższy niż średnia gmina – odsetek kobiet w ogóle bezrobotnych z obszaru
wiejskiego wynosił 58,9% (w mieście 52,5%), długotrwale bezrobotnych – 59,4% (w mieście 55,2%),
bezrobotnych bez kwalifikacji – 33,9% (w mieście 28,2%), a bezrobotnych bez doświadczenia
zawodowego – 24,7% (w mieście 17,2%).
Ubóstwo
Świadczenia z pomocy społecznej częściej przyznawane są mieszkańcom miasta niż obszarów
wiejskich. W 2015 roku skorzystało z nich 967 mieszkańców miasta Góra (55% pobierających
świadczenia) i 791 mieszkańców obszaru wiejskiego gminy (45% pobierających świadczenia). Jednak
to w przypadku obszarów wiejskich udział osób, którym przyznano świadczenia w ogólnej liczbie osób
zameldowanych w danej jednostce, pozostawał na wyższym poziomie niż w mieście. Średnia dla
gminy w 2015 roku wynosiła 8,6% (liczba osób, którym przyznano świadczenie/liczba
zameldowanych), natomiast w mieście było to 7,9%, a na obszarach wiejskich – 9,5%.
Sołectwami, w których udział osób, którym przyznano świadczenia pomocy społecznej w ogóle
ludności zameldowanej, był w 2015 roku najwyższy, okazały się: Nowa Wioska (20%), Polanowo
(15,8%), Bronów (15,3%), Włodków Dolny (15,3%) Jastrzębia (15,2%), Czernina Górna (14,3%), Kłoda
Górowska (14,8%), Ligota (13,2%), Czernina (13,1%), Brzeżany (12%), Wierzowice Małe (11,9%),
Strumyk (10,9%), Glinka (10,4%), Ryczeń (10,4%), Czernina Dolna (10,2%) i Zawieścice (10,1%).
W mieście Góra najwięcej osób, którym w 2015 roku przyznano świadczenia pomocy społecznej,
znajdowało się wśród mieszkańców ulic: Wrzosowej (45,1%), Narutowicza (36,4%), Małej (24,5%),
Żeromskiego (23,4%), Zamenhoffa (18%), Staromiejskiej (16,7%), Kościuszki (15,8%), Armii Krajowej
(15,8%), Dąbrowskiego (15,7%), Ściegiennego (15,5%), Wolności (14,8%), Wrocławskiej (14,8%),
Piłsudskiego (14,6%), Głowackiego (14,5%), Iwaszkiewicza (12,3%), Starogórskiej (11,3%) i Podwale
(10,5%).
Jedną z przyczyn decydujących o przyznaniu świadczeń z pomocy społecznej jest ubóstwo. W 2015
roku świadczenia z tego tytułu pobierało 1 386 osób, tj. 78,8% wszystkich osób, którym OPS w Górze
przyznał jakiekolwiek świadczenie. Świadczenia z powodu ubóstwa pobierane były przez 74,8%
mieszkańców miasta i 83,8% mieszkańców obszarów wiejskich korzystających z pomocy społecznej
w gminie. Odsetki te były wyższe niż w 2010 roku, gdy pomoc z tytułu ubóstwa otrzymało 76,1%
klientów pomocy społecznej, w tym 73,8% w mieście i 78,5% na obszarach wiejskich.
Udział osób, którym przyznano pomoc z powodu ubóstwa w ogóle osób, którym zostały przyznane
jakiekolwiek świadczenia, kształtował się na zróżnicowanym poziomie w poszczególnych sołectwach
gminy i ulicach miasta Góra.
W przypadku Wierzowic Małych, Polanowa, Radosławia, Nowej Wioski i Goli Górowskiej wszystkie
osoby, którym przyznano świadczenia, otrzymały je z powodu ubóstwa. Wysokie odsetki takich osób
występowały również w sołectwach: Bronów (96,8%), Kłoda Górowska (96,6%), Brzeżany (95,7%),
Osetno (93,5%), Czernina Dolna (93,1%), Rogów Górowski (92,9%), Sławęcice (91,3%), Jastrzębia
153
(87,2), Witoszyce (85,7%), Ligota (85,2%), Chróścina (85,1%), Wierzowice Wielkie (84,2%), Borszyn
Wielki (83,3%), Ryczeń (82,8%), Sułków (81,8%) i Zwieścice (81,5%). Jedynym sołectwem, w którym
udział osób pobierających świadczenia z powodu ubóstwa w ogólnej liczbie korzystających nie
przekraczał 50% był Borszyn Wielki, gdzie odsetek ten wyniósł 25%.
W przypadku miasta Góra, ulicami, które charakteryzowały się stosunkowo najwyższym udziałem
osób otrzymujących świadczenia z tytułu ubóstwa w ogóle ludności korzystającej z pomocy
społecznej, były w 2015 roku ulice: Brzozowa (100%), Błotna (100%), Dunikowskiego (100%),
Dworcowa (85%), Dębowa (100%), Hawrysza (100%), Hirszfelda (100%), Konarskiego (100%),
Korczaka (100%), Leśna (100%), 11 listopada (100%), Paderewskiego (100%), Sosnowa (100%),
Targowa (100%), Iwaszkiewicza (92,3%), Zamenhoffa (90,9%), Żeromskiego (88,5%), Kościuszki
(85,7%), Łąkowa (83,3%), Piłsudskiego (83%), Wrzosowa (82,6%), Starogórska (82%), Armii Krajowej
(81,5%) i Ściegiennego (81,3%).
Ponadto do negatywnych zjawisk występujących na obszarze Gminy Góra
należą:
W sferze gospodarczej – niska aktywność osób w wieku produkcyjnym
w kierunku rozwoju własnej przedsiębiorczości
Wskaźnik osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą na 100 osób w wieku produkcyjnym
wskazuje na niższy poziom przedsiębiorczości mieszkańców gminy i powiatu w porównaniu
z województwem i krajem. W 2014 roku na 100 mieszkańców Gminy Góra w wieku produkcyjnym
przypadało 9 osób prowadzących działalność gospodarczą, przy czym więcej takich osób było wśród
mieszkańców miasta (10,3) niż mieszkańców obszarów wiejskich (7). W skali kraju na 100 osób
w wieku produkcyjnym działalność gospodarczą prowadziło średnio 12 osób, a w skali województwa
– niemal 13 osób. Należy zwrócić uwagę ponadto na fakt, że w przypadku województwa i kraju, mimo
niewielkich spadków w 2011 roku, wskaźnik wykazywał tendencję rosnącą (wartości w 2014 roku
były wyższe niż w 2010 roku), natomiast w przypadku gminy i powiatu występowały rokroczne
wahania, a wartości z 2014 roku okazały się niższe niż w 2010 roku.
W sferze gospodarczej – niska konkurencyjność lokalnej gospodarki
Analiza wskaźników dotyczących podmiotów gospodarczych wskazuje, że Gmina Góra cechuje się
niższym poziomem przedsiębiorczości w porównaniu z większymi jednostkami administracyjnymi.
W 2014 roku na 10 tys. mieszkańców przypadały 863 podmioty wpisane do rejestru REGON i jedynie
w powiecie górowskim odnotowano niższy wskaźnik – 757 podmiotów. W tym samym roku na 10 tys.
ludności kraju przypadało 1 071 podmiotów wpisanych do rejestru REGON, a na Dolnym Śląsku – aż
1 207 przedsiębiorstw. Również obszar miejski gminy na tle obszarów miejskich kraju i województwa
wypadał słabiej – w gminie wskaźnik wynosił 1 059 podmiotów, podczas gdy w miastach kraju – 1 297
przedsiębiorstw, a w miastach województwa – aż 1 373 podmioty gospodarcze. Ponadto o ile w skali
kraju i województwa od 2011 roku występuje stała tendencja rosnąca w zakresie podmiotów
wpisanych do rejestru REGON na 10 tys. ludności, w przypadku Gminy Góra (ale również powiatu
górowskiego) następowały wahania i w 2014 roku wynik był gorszy niż w 2013 roku. Znaczna różnica
w zakresie poziomu przedsiębiorczości dotyczy różnych obszarów w samej gminie – jak wskazano
powyżej na 10 tys. mieszkańców miasta przypadało 1 059 podmiotów, podczas gdy w na obszarach
154
wiejskich wskaźnik ten był niemal dwukrotnie niższy i wynosił 569 podmiotów wpisanych do rejestru
REGON na 10 tys. ludności.
Kolejne wskaźniki gospodarcze również wskazują na trudniejszą sytuację w Gminie Góra. Wskaźnik
jednostek nowo zarejestrowanych w rejestrze REGON na 10 tys. ludności w 2014 roku kształtował się
na poziomie 63 i była to wartość najniższa w całym analizowanym okresie. Ponownie wyższy poziom
wskaźnika wystąpił w mieście Góra (68) niż na obszarach wiejskich (54). W skali kraju na 10 tys.
ludności przypadały 93 nowo zarejestrowane jednostki, zaś w skali województwa – 101, w tym 108
na obszarach miejskich. Były to również wartości najniższe od 2010 roku.
Wskaźnik pracujących na 1000 ludności pozwala porównać sytuację w gminie oraz innych
jednostkach administracyjnych. W 2014 roku w Gminie Góra na 1000 mieszkańców przypadało 136
pracujących osób. W przypadku miasta Góra wskaźnik ukształtował się na poziomie 186 pracujących
na 1000 ludności, natomiast na obszarach wiejskich wynosił 62. Na przestrzeni lat 2010-2014
w Gminie Góra odnotowano negatywne zjawisko w zakresie liczby pracujących na 1000 mieszkańców
– wartość wskaźnika spadła o 3 punkty, przy czym spadek dotyczył jedynie miasta (-7). Dodatkowo w
gminie był on wyraźnie niższy niż w większych jednostkach administracyjnych. Wskaźnik pracujących
na 1000 ludności Polski wynosił w 2014 roku 230 (o 7 więcej niż w 2010 roku), a na 1000
mieszkańców Dolnego Śląska – 251 (o 11 więcej niż w 2010 roku). Znaczna okazała się także różnica
między obszarami miejskimi gminy (186 pracujących na 1000 ludności) a obszarami miejskimi
województwa dolnośląskiego (302 pracujących na 1000 ludności) i całego kraju (310 pracujących na
1000 mieszkańców).
W sferze przestrzenno-funkcjonalnej – niezadowalający stan obiektów
zabytkowych
Na terenie Gminy Góra zlokalizowane są cenne historycznie budowle oraz obiekty zabytkowe, wśród
których znajdują się zabytki objęte ochroną prawną oraz budowle niewpisane do oficjalnych
rejestrów.
Ochroną na podstawie wpisu do rejestru zabytków objęte są w gminie głównie budowle sakralne
(kościoły w Chróścinie, Czerninie, Glince, Osetnie i Starej Górze), pałace (Brzeżany, Czernina, Ryczeń),
zespoły pałacowe (Chróścina, Glinka, Ligota, Osetno, Szedziec), zespoły pałacowo-folwarczne
(Bronów, Czernina Dolna, Kłoda Mała, Ślubów, Witoszyce), zespoły folwarczne (Stara Góra) oraz
obiekty użyteczności publicznej (głównie domy mieszkalne w Górze).
Stan wielu obiektów zabytkowych wskazuje na potrzebę pilnej interwencji i działań na rzecz ich
zachowania. Szczególne nagromadzenie obiektów zabytkowych występuje na obszarze miasta Góry
oraz miejscowości Czernina.
W sferze technicznej – niezadowalający stan obiektów mieszkalnych
W Gminie Góra występuje niedobór lokali komunalnych, szczególnie socjalnych. W momencie
opracowywania programu na lokal mieszkalny w gminie oczekiwało ok. 67 rodzin, przy rocznym
odzysku mieszkań komunalnych na poziomie 10 mieszkań. Zróżnicowany jest również stan techniczny
budynków i lokali mieszkalnych, tworzących mieszkaniowy zasób gminy. W związku z ograniczonymi
środkami finansowymi gminy, uniemożliwiającymi przeprowadzenie kompleksowych remontów, za
155
priorytetowe uznano działania w celu zapewnienia bezpieczeństwa lokatorom oraz racjonalizacji
kosztów utrzymania nieruchomości. Sukcesywnie są przeprowadzane prace związane
z zabezpieczaniem konstrukcji budynków, dachów, poprawianiem parametrów termoizolacyjnych
poprzez docieplanie budynków, modernizacją i zabezpieczeniem instalacji technicznych, a także
zabezpieczeniem przeciwpożarowym. Dodatkowo na bieżąco wykonywane są remonty mieszkań
z ruchu ludności.
Najczęściej podawanymi przez badanych odpowiedziami był remont i renowacja budynków
(29,9% wskazań), przyciągnięcie inwestorów (32,8%) oraz aktywizacja gospodarcza obszaru (21,5%).
W sferze technicznej – brak kanalizacji
Na terenie Gminy Góra funkcjonuje system zbiorowego odprowadzania ścieków komunalnych za
pośrednictwem systemu kanalizacji sanitarnej, jednak stopień skanalizowania jest zróżnicowany.
Przepompownie ścieków znajdują się w Górze (6 sztuk: ul. Lipowa, ul. Wrocławska-Sosnowa,
ul. Wierzbowa, ul. Błotna, ul. Leśna, ul. Norwida), Kłodzie Górowskiej (3 sztuki), Kruszyńcu (2 sztuki),
Włodkowie Dolnym i Włodkowie Górnym. Na terenach gminy nieobjętych systemem kanalizacji
sanitarnej ścieki gromadzone są w zbiornikach bezodpływowych (szambach), ale wykorzystywane są
również przydomowe oczyszczalnie ścieków.
Sieć kanalizacyjną na terenie Gminy Góra tworzyło w 2014 roku 50,5 km czynnej sieci i 1 561
przyłączy prowadzących do budynków mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania. Na przestrzeni lat
2010-2014 dostęp do kanalizacji w gminie znacznie się poprawił. Długość czynnej sieci wzrosła o
18,5%
(w tym o 12% w mieście i o 34,1% na obszarach wiejskich), a liczba przyłączy kanalizacyjnych o 13,9%
(w tym o 8,4% w mieście i o 62,9% na obszarach wiejskich). W tym samym okresie liczba ludności
korzystającej w gminie z sieci kanalizacyjnej wzrosła z 12 439 do 12 827 osób, tj. o 3,1%. W przypadku
miasta nastąpił spadek o 1,1%, natomiast liczba ludności z obszarów wiejskich wzrosła w latach
2010-2014 ponad dwukrotnie, z 488 do 1007 osób.
W porównaniu z dostępem do sieci wodociągowej, sytuacja w zakresie korzystania z kanalizacji
w gminie jest trudniejsza. Wartość uzyskana dla całej gminy w 2014 roku wynosiła 62,4%, tj. więcej
niż w powiecie górowskim (42,2%), ale mniej niż średnio w kraju (68,7%) czy na Dolnym Śląsku (75%).
Na tle pozostałych jednostek wyróżnia się miasto Góra, gdzie dostęp do sieci kanalizacyjnej jest
niemal powszechny – korzysta z niej 96% mieszkańców58. Odmienna sytuacja dotyczyła obszarów
wiejskich, gdyż odsetek ludności korzystającej z sieci kanalizacyjnej w 2014 roku wynosił jedynie
12,2%. W porównaniu do 2010 roku wzrósł on jednak dwukrotnie (z 5,8%), co pozwala przypuszczać,
że sytuacja w tym zakresie będzie się sukcesywnie poprawiać. Obecnie większość ścieków na
obszarach wiejskich gromadzona jest w przydomowych osadnikach.
W trakcie badania z mieszkańcami respondenci zostali poproszeni o podanie działań jakie powinny
zostać zrealizowane w procesie rewitalizacji wskazanych przez nich obszarów miasta. Każdy
ankietowany mógł wskazać maksymalnie 3 odpowiedzi.
58
Brak kanalizacji w mieście Góra występuje na ul. Rumiankowej, ul. Wrzosowej i ul. Chabrowej, gdzie ścieki są
gromadzone w szambach (za: Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Góra na lata 2015-2025).
156
W sferze technicznej – system zaopatrzenia w ciepło – który wpływa na
zjawisko tzw. niskiej emisji
Usługi z zakresu zaopatrzenia w ciepło dla mieszkańców miasta Góra realizowane są przez Zakład
Energetyki Cieplnej Sp. z o.o., ul. Poznańska 23, Góra. Górowska spółka ciepłownicza zajmuje się
produkcją, przesyłem i dystrybucją ciepła systemowego dla odbiorów z miasta Góra.
ZEC Sp. z o.o. posiada dwie kotłownie: gazową i na miał węglowy. Głównym miejscem produkcji
ciepła sieciowego jest kotłownia przy ul. Jagiellonów, wyposażona w 3 kotły płomienicowopłomieniówkowe o łącznej mocy 6,62 MW, przystosowane do spalania miału węglowego.
Sporadycznie eksploatowana jest kotłownia przy ul. Błotnej, spełniająca rolę źródła szczytowego,
wyposażona w 2 kotły rusztowe o łącznej mocy 3,72 MW, przystosowane do spalania gazu ziemnego.
System ciepłowniczy w ZEC funkcjonuje w układzie całorocznym – w sezonie grzewczym pokrywa
potrzeby centralnego ogrzewania i ciepłej wody, zaś w sezonie letnim – ciepłej wody.
Przesył energii w mieście odbywa się siecią rurociągów prowadzących do 31 wymiennikowych
węzłów cieplnych zlokalizowanych na terenie miasta. Głównymi odbiorcami energii cieplnej na
terenie Gminy Góra są odbiorcy indywidualni, wspólnoty mieszkaniowe, przedsiębiorcy oraz
instytucje. W przypadku ZEC odbiorcami ciepła są przede wszystkim zasoby mieszkaniowe
(spółdzielnie mieszkaniowe, wspólnoty mieszkaniowe, zasoby komunalne), ale także instytucje
użyteczności publicznej (m.in. szkoły, przedszkola, placówki służby zdrowia, urzędy) czy podmioty
gospodarcze.
Oprócz ZEC własne kotłownie eksploatuje Administracja Lokali Komunalnych w Górze, a także
niektóre podmioty publiczne (m.in. Środowiskowy Dom Samopomocy, Szkoła Podstawowa Nr 3
im. Władysława Broniewskiego w Górze, Szkoła Podstawowa i Przedszkole im. Janusza Korczaka
w Ślubowie, Spółdzielnia Mieszkaniowa „Nasz Dom” czy Wspólnota Mieszkaniowa „Reymonta
11-21”) i przedsiębiorstwa. Na pozostałym terenie gminy występuje rozproszony system
ogrzewania, oparty o ogrzewanie indywidualne – najczęściej spalanym paliwem jest węgiel
kamienny.
157
KONCENTRACJA NEGATYWNYCH ZJAWISK – OBSZAR ZDEGRADOWANY
W celu ustalenia na jakim obszarze Gminy Góra następuje koncentracja negatywnych zjawisk
społecznych, a w wraz z tymi zjawiskami współwystępują negatywne zjawiska gospodarcze,
środowiskowe, przestrzenno-funkcjonalne oraz techniczne, poszczególnym zjawiskom problemowym
przypisano odpowiadające im wskaźniki statystyczne. Punktem odniesienia terytorialnego był podział
miasta na ulice. Uznanie danego zjawiska za problemowe, w przypadku twardych danych
statystycznych, następowało w przypadku stwierdzenia wartości powyżej średniej dla gminy (lub
poniżej w zależności od charakteru zjawiska).
Tabela 92. Wskaźniki użyte do oceny koncentracji negatywnych zjawisk społecznych,
gospodarczych, środowiskowych, przestrzenno-funkcjonalnych oraz technicznych w Gminie
Góra59
Lp.
Negatywne zjawisko
Sfera społeczna (max. 9 punktów)
1.
Depopulacja
2.
Starzenie się społeczeństwa
Wskaźnik pomiaru
•
•
•
3.
Bezrobocie
•
•
•
•
4.
Ubóstwo
•
•
Sfera gospodarcza (max. 2 punkty)
5.
Niska aktywność osób w wieku
produkcyjnym w kierunku
rozwoju własnej
przedsiębiorczości
6.
Niska konkurencyjność
gospodarki
Dynamika zmian ludności ogółem 2014/2010
(1 - powyżej średniej gminnej, 0 - poniżej średniej
gminnej, wartość ujemna).
Udział ludności w wieku poprodukcyjnym w ogóle
ludności (1 - powyżej średniej gminnej, 0 - poniżej
średniej gminnej),
Dynamika zmian ludności w wieku poprodukcyjnym
2014/2010 (1 - powyżej średniej gminnej, 0 - poniżej
średniej gminnej, wartość ujemna).
Udział osób bezrobotnych w ludności w wieku
produkcyjnym 2014 (1 - powyżej średniej gminnej,
0 - poniżej średniej gminnej).
Dynamika zmian ilości osób bezrobotnych 2014/2010
(1 - powyżej średniej gminnej, 0 - poniżej średniej
gminnej, wartość ujemna),
Odsetek osób długotrwale bezrobotnych do ogółu
bezrobotnych (1 - powyżej średniej gminnej,
0 - poniżej średniej gminnej),
Dynamika zmian ilości osób bezrobotnych długotrwale
2014/2010 (1 - powyżej średniej gminnej, 0 - poniżej
średniej gminnej, wartość ujemna).
Dynamika zmian ilości osób korzystających
z pomocy społecznej 2015/2013 (1 - powyżej średniej
gminnej, 0 - poniżej średniej gminnej),
Odsetek osób korzystających z pomocy społecznej
w 2015 r. do ogółu ludności (1 - powyżej średniej
gminnej, 0 - poniżej średniej gminnej).
•
Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą
na 1000 mieszkańców w 2015 r. (1 - poniżej średniej
dla gminy, 0 - równo i powyżej średniej dla gminy).
•
Podmioty gospodarcze wpisane do rejestru REGON na
1000 mieszkańców w 2015 r. (1 - poniżej średniej dla
gminy, 0 - równo i powyżej średniej dla gminy).
59
Uwaga: na obszarze gminy Góra, w oparciu o analizę dostępnych danych, nie zidentyfikowano negatywnych
zjawisk w sferze społecznej
158
Sfera przestrzenno-funkcjonalna (max. 1 punkt)
7.
Niezadowalający stan obiektów
zabytkowych
Sfera techniczna (max. 3 punkty)
8.
Niezadowalający stan obiektów
mieszkalnych
9.
Brak sieci kanalizacyjnej
10.
System zaopatrzenia w ciepło
– który wpływa na zjawisko tzw.
niskiej emisji.
Źródło: Opracowanie własne
•
Zabytki nieruchome, archeologiczne i obszary
zabytkowe w 2015 r. (1 - oznacza szczególną
koncentrację obiektów zabytkowych, w przypadku ulic
min. 1 obiekt, 0 - brak obiektów w ciągu ulicy lub brak
szczególnej koncentracji w sołectwie).
•
Szczególna koncentracja zdegradowanych obiektów
mieszkalnych – uwaga: zaznaczyć Górę oraz Czerninę)
Obszary pozbawione dostępu do sieci kanalizacyjnej
Szczególna koncentracja zjawiska związana
z koncentracją zabudowy mieszkalnej – uwaga:
zaznaczyć Górę oraz Czerninę)
•
•
159
Powstała na bazie ww. wskaźników mapa wskazuje na miejsce koncentracji negatywnych zjawisk społecznych występujących na obszarze Gminy Góra,
współwystępujących z innymi zjawiskami problemowymi.
W przypadku miasta Góra przeprowadzono dodatkowo analizę koncentracji negatywnych zjawisk społecznych w odniesieniu do poszczególnych ulic miasta.
Tabela 93. Podsumowanie analizy wskaźników użytych do oceny koncentracji negatywnych zjawisk społecznych, gospodarczych,
środowiskowych, przestrzenno-funkcjonalnych oraz technicznych w Gminie Góra – w podziale na poszczególne sołectwa
Lp. Miejscowości
SPOŁECZNA
Suma punktów (max 9
pkt.)
GOSPODARCZA
Suma punktów (max 2 pkt.)
PRZESTRZENNOFUNKCJONALNA
Suma punktów
(max 1 pkt.)
TECHNICZNA
suma punktów (max 3 pkt.)
Sfery
RAZEM
Suma punktów (max 15
pkt.)
1
8
1
8
3
8
1
Czernina Dolna
5
2
2
Ligota
5
2
3
CZERNINA
2
2
4
Kłoda Górowska
5
2
0
7
5
Czernina Górna
4
2
1
7
6
Wierzowice Małe
4
2
1
7
7
Wierzowice Wielkie
4
2
1
7
8
Grabowno
4
2
1
7
9
Ryczeń
4
2
1
7
4
2
1
7
10 Sławęcice
1
160
11 Włodków Dolny
4
2
0
6
12 Glinka
3
2
1
6
13 Osetno
3
2
1
6
14 Ślubów
3
2
1
6
15 Bronów
3
2
1
6
16 Nowa Wioska
3
2
1
6
17 Osetno Małe
3
2
1
6
18 Strumienna
3
2
1
6
19 Strumyk
3
2
1
6
20 Zawieścice
3
2
1
6
21 Borszyn Wielki
3
2
1
6
22 GÓRA
3
0
2
6
23 Witoszyce
2
2
1
5
24 Jastrzębia
2
2
1
5
25 Brzeżany
2
2
1
5
26 Kruszyniec
2
2
1
5
27 Szedziec
2
2
1
5
28 Rogów Górowski
2
2
1
5
29 Sułków
1
2
1
4
30 Łagiszyn
1
2
1
4
31 Gola Górowska
1
2
1
4
32 Polanowo
1
2
1
4
33 Radosław
2
1
1
4
34 Chróścina
0
2
1
0
35 Borszyn Mały
0
2
1
0
36 Stara Góra
2
0
0
0
1
161
Tabela 94. Podsumowanie analizy wskaźników użytych do oceny koncentracji negatywnych zjawisk społecznych, gospodarczych,
środowiskowych, przestrzenno-funkcjonalnych oraz technicznych w mieście Góra – w podziale na poszczególne ulice
śr. gminy
-4,1%
17,1%
21,4%
10,9%
-26,1%
57,2%
-17,1%
-13,1%
8,7%
MIASTO
Suma punktów (max 9 pkt.)
śr. gminy
Negatywna wartość wskaźnika
(ocena 1)
śr. gminy
Odsetek osób korzystających z
pomocy społ do ogółu 2015
śr. gminy
(ocena 1)
śr. gminy
Dynamika zmian liczby osób
korzystających z pomocy społ
2015/2010
śr. gminy
(ocena 1)
śr. gminy
bezrobotnych długotrwale
2015/2010
śr. gminy
(ocena 1)
śr. gminy
RAZEM
Odsetek osób bezrobotnych
długotrwale do ogółu
bezrobotnych 2015
SPOŁECZNE
(ocena 1)
SPOŁECZNE
bezrobotnych 2015/2010
SPOŁECZNE
(ocena 1)
SPOŁECZNE
Udział osób bezrobotnych w
ludności w wieku
produkcyjnym 2015
SPOŁECZNE
(ocena 1)
SPOŁECZNE
Dynamika zmian ludności w
wieku poprodukcyjnym
2015/2010
SPOŁECZNE
(ocena 1)
SPOŁECZNE
Udział ludności w wieku
poprodukcyjnym do ogółu
ludności 2015
SPOŁECZNE
(ocena 1)
Miasto Góra
Dynamika zmian ludności
ogółem 2015/2010
Lp.
GÓRA
-4,8%
1
18,3%
1
28,4%
1
9,6%
0
-28,4%
0
55,2%
0
-21,0%
0
-7,0%
0
7,9%
0
3
1
Hawrysza
-8,8%
1
22,6%
1
0,0%
0
15,8%
1
200,0%
1
66,7%
1
100,0%
1
16,7%
1
22,6%
1
8
2
Zamenhofa
-14,1%
1
23,0%
1
27,3%
1
24,3%
1
28,6%
1
55,6%
0
25,0%
1
10,0%
1
18,0%
1
8
3
Głowackiego
8,8%
0
11,3%
0
40,0%
1
14,6%
1
0,0%
1
66,7%
1
100,0%
1
125,0%
1
14,5%
1
7
4
Wrzosowa
1600,0%
0
5,9%
0
0%
0
15,6%
1
66,7%
1
60,0%
1
200,0%
1
21,1%
1
45,1%
1
6
5
Kościuszki
-9,1%
1
20,8%
1
35,3%
1
19,9%
1
-6,9%
0
55,6%
0
7,1%
1
-25,5%
0
15,8%
1
6
6
Podwale
-8,3%
1
14,5%
0
5,1%
0
12,8%
1
4,3%
1
58,3%
1
27,3%
1
-13,2%
0
10,5%
1
6
7
Przylesie
-10,0%
1
22,2%
1
200,0%
1
8,6%
0
25,0%
1
60,0%
1
0,0%
1
0%
0
0,0%
0
6
8
Plac Bolesława Chrobrego
-8,1%
1
17,7%
1
-11,1%
0
12,2%
1
-26,1%
0
70,6%
0
0,0%
1
-47,4%
0
8,8%
1
5
9
Narutowicza
-13,2%
1
9,1%
0
0,0%
0
21,7%
1
-37,5%
0
60,0%
0
50,0%
1
9,1%
1
36,4%
1
5
10
Sosnowa
-2,8%
0
17,9%
1
-9,5%
0
8,3%
0
0,0%
1
80,0%
1
300,0%
1
300,0%
1
3,8%
0
5
11
Armii Krajowej
-7,3%
1
21,4%
1
25,9%
1
12,3%
1
-47,9%
0
52,0%
0
-51,9%
0
-1,8%
0
15,8%
1
5
12
Dąbrówki
-20,0%
1
1,5%
0
-66,7%
0
11,1%
1
0,0%
1
40,0%
0
100,0%
1
25,0%
1
7,4%
0
5
13
Dworcowa
-8,1%
1
15,6%
0
28,0%
1
9,9%
0
-25,0%
0
59,3%
0
14,3%
1
21,2%
1
9,8%
1
5
14
Głogowska
-6,2%
1
26,3%
1
12,3%
0
11,1%
1
-26,4%
0
51,6%
0
-29,8%
0
7,8%
1
9,6%
1
5
162
15
Żeromskiego
-5,9%
1
16,2%
0
50,0%
1
19,1%
1
-40,9%
0
76,9%
0
-23,1%
0
30,0%
1
23,4%
1
5
16
Reja
-1,2%
0
19,8%
1
23,1%
1
11,7%
1
85,7%
1
23,1%
0
200,0%
1
-100,0%
0
0,0%
0
5
17
Ściegiennego
-7,2%
1
13,6%
0
-36,4%
0
17,2%
1
-8,3%
0
45,5%
0
0,0%
1
-15,8%
0
15,5%
1
4
18
Korczaka
-5,9%
1
21,6%
1
64,3%
1
7,4%
0
-50,0%
0
60,0%
0
-30,8%
0
4,5%
1
7,2%
0
4
19
Osiedle Mieszka I
0,0%
0
2,5%
0
0%
0
16,7%
1
22,2%
1
54,5%
0
20,0%
1
50,0%
1
3,7%
0
4
20
Wolności
10,9%
0
14,8%
0
50,0%
1
9,1%
0
-33,3%
0
75,0%
0
50,0%
1
80,0%
1
14,8%
1
4
21
Armii Polskiej
-17,2%
1
28,0%
1
53,3%
1
8,3%
0
-20,0%
0
50,0%
0
100,0%
1
-100,0%
0
0,0%
0
4
22
Wrocławska
-9,8%
1
17,5%
1
-2,9%
0
11,3%
1
-49,4%
0
59,5%
0
-39,0%
0
-20,4%
0
14,8%
1
4
23
Dunikowskiego
-4,6%
1
18,7%
1
82,4%
1
4,8%
0
-28,6%
0
80,0%
0
33,3%
1
0,0%
0
0,6%
0
4
24
Jodłowa
-7,0%
1
9,1%
0
50,0%
1
9,1%
0
300,0%
1
50,0%
0
100,0%
1
0%
0
0,0%
0
4
25
Konarskiego
-12,5%
1
35,7%
1
36,4%
1
4,5%
0
-50,0%
0
0,0%
0
0%
0
0,0%
0
9,5%
1
4
26
Poznańska
-12,3%
1
25,6%
1
36,7%
1
7,5%
0
-32,8%
0
59,0%
0
-20,7%
0
12,8%
1
6,0%
0
4
27
Słowackiego
-7,0%
1
23,3%
1
16,7%
0
12,3%
1
100,0%
1
20,0%
0
-50,0%
0
-100,0%
0
0,0%
0
4
28
Targowa
0,0%
0
0,0%
0
0%
0
50,0%
1
200,0%
1
33,3%
0
0,0%
1
-66,7%
0
28,6%
1
4
29
Zielona
-4,3%
1
12,8%
0
3,3%
0
10,3%
0
20,0%
1
33,3%
0
0,0%
1
-52,9%
0
3,3%
0
3
30
Błotna
-8,5%
1
16,3%
0
0,0%
0
10,7%
0
200,0%
1
66,7%
1
0%
0
-75,0%
0
2,3%
0
3
31
Bohaterów Westerplatte
-1,8%
0
25,9%
1
40,0%
1
3,0%
0
0%
0
100,0%
0
0%
0
200,0%
1
5,6%
0
3
32
Dąbrowskiego
5,2%
0
15,7%
0
14,3%
0
18,3%
1
-8,3%
0
81,8%
0
0,0%
1
-15,8%
0
15,7%
1
3
33
Osiedle Kazimierza Wielkiego
-7,2%
1
15,3%
0
69,0%
1
7,7%
0
-30,4%
0
55,1%
0
-24,6%
0
14,3%
1
5,1%
0
3
34
Piastów
-8,0%
1
16,2%
0
51,5%
1
8,7%
0
-36,0%
0
43,6%
0
-29,4%
0
10,5%
1
4,4%
0
3
35
Sienkiewicza
4,4%
0
29,8%
1
40,0%
1
8,7%
0
0,0%
1
50,0%
0
-50,0%
0
-100,0%
0
0,0%
0
3
36
Sikorskiego
-14,3%
1
34,5%
1
-9,4%
0
8,9%
0
-33,3%
0
50,0%
0
0,0%
1
-16,7%
0
6,0%
0
3
37
Bojowników o Wolność i Demokrację
-11,4%
1
22,6%
1
16,7%
0
12,5%
1
-33,3%
0
0,0%
0
0%
0
-100,0%
0
0,0%
0
3
38
Piłsudskiego
0,0%
0
14,9%
0
17,1%
0
15,0%
1
-11,4%
0
67,7%
0
0,0%
1
-14,5%
0
14,6%
1
3
39
Reymonta
-10,1%
1
21,3%
1
19,6%
0
10,3%
0
-46,7%
0
43,8%
0
-56,3%
0
-14,3%
0
9,3%
1
3
40
Iwaszkiewicza
6,0%
0
24,5%
1
8,3%
0
13,1%
1
-11,1%
0
50,0%
0
-33,3%
0
-18,8%
0
12,3%
1
3
41
Kochanowskiego
1,1%
0
30,7%
1
35,0%
1
4,3%
0
-50,0%
0
100,0%
0
100,0%
1
0,0%
0
3,4%
0
3
42
Kwiatowa
-9,5%
1
19,9%
1
71,4%
1
8,0%
0
-43,8%
0
66,7%
0
-40,0%
0
-40,0%
0
1,7%
0
3
163
43
Lipowa
12,9%
0
7,1%
0
25,0%
1
8,6%
0
-18,2%
0
77,8%
0
40,0%
1
33,3%
1
2,9%
0
3
44
Łąkowa
2,5%
0
18,5%
1
36,4%
1
8,0%
0
-20,0%
0
50,0%
0
100,0%
1
0,0%
0
7,4%
0
3
45
Mała
8,9%
0
16,3%
0
300,0%
1
18,5%
1
-37,5%
0
60,0%
0
-40,0%
0
0,0%
0
24,5%
1
3
46
Słoneczna
-32,0%
1
17,6%
1
0,0%
0
16,7%
1
-33,3%
0
50,0%
0
-50,0%
0
0%
0
5,9%
0
3
47
Staromiejska
-50,0%
1
50,0%
1
0,0%
0
0,0%
0
0%
0
0%
0
0%
0
0%
0
16,7%
1
3
48
Świerkowa
9,1%
0
18,3%
1
83,3%
1
2,4%
0
0,0%
1
0,0%
0
-100,0%
0
0%
0
1,7%
0
3
49
Brzozowa
30,0%
0
10,3%
0
300,0%
1
3,4%
0
-50,0%
0
100,0%
0
0,0%
1
0,0%
0
2,6%
0
2
50
Osiedle Zacisze
2,1%
0
27,1%
1
116,7%
1
3,1%
0
-50,0%
0
0,0%
0
-100,0%
0
0%
0
2,1%
0
2
51
Matejki
-2,6%
0
25,0%
1
94,7%
1
6,4%
0
-58,3%
0
40,0%
0
-60,0%
0
-75,0%
0
0,7%
0
2
52
Starogórska
-1,6%
0
18,5%
1
17,6%
0
9,4%
0
-43,9%
0
53,1%
0
-56,4%
0
-10,3%
0
11,3%
1
2
53
Cisowa
26,5%
0
23,3%
1
66,7%
1
0,0%
0
-100,0%
0
0%
0
-100,0%
0
0%
0
0,0%
0
2
54
Hirszfelda
-27,3%
1
20,8%
1
-16,7%
0
5,6%
0
0%
0
0,0%
0
0%
0
0,0%
0
8,3%
0
2
55
Klonowa
-23,3%
1
13,0%
0
200,0%
1
0,0%
0
-100,0%
0
0%
0
-100,0%
0
0%
0
0,0%
0
2
56
Konopnickiej
13,4%
0
21,1%
1
23,1%
1
6,8%
0
-40,0%
0
66,7%
0
-50,0%
0
-53,8%
0
7,9%
0
2
57
Leśna
3,9%
0
13,2%
0
27,3%
1
2,8%
0
-66,7%
0
100,0%
0
0,0%
1
-50,0%
0
0,9%
0
2
58
Racławicka
-8,7%
1
9,5%
0
100,0%
1
5,9%
0
0%
0
0,0%
0
0%
0
0%
0
0,0%
0
2
59
Świętosławy
-7,0%
1
4,7%
0
150,0%
1
4,0%
0
-76,9%
0
100,0%
0
-25,0%
0
0%
0
1,9%
0
2
60
Zaułek
-4,2%
1
13,0%
0
200,0%
1
0,0%
0
-100,0%
0
0%
0
-100,0%
0
-66,7%
0
6,5%
0
2
61
Bukowa
0%
0
5,9%
0
0%
0
9,1%
0
0,0%
1
0,0%
0
-100,0%
0
0%
0
0,0%
0
1
62
Dębowa
53,7%
0
12,7%
0
14,3%
0
8,9%
0
-20,0%
0
100,0%
0
0,0%
1
0,0%
0
7,9%
0
1
63
Modrzewiowa
41,2%
0
12,5%
0
200,0%
1
0,0%
0
0%
0
0%
0
0%
0
0%
0
0,0%
0
1
64
Paderewskiego
-4,9%
1
1,7%
0
0,0%
0
2,2%
0
-50,0%
0
100,0%
0
-50,0%
0
0,0%
0
1,7%
0
1
65
11 listopada
3,1%
0
9,1%
0
0,0%
0
9,5%
0
0,0%
1
0,0%
0
0%
0
-75,0%
0
3,0%
0
1
66
Chopina
10,3%
0
15,6%
0
25,0%
1
0,0%
0
-100,0%
0
0%
0
-100,0%
0
0%
0
3,1%
0
1
67
Jarzębinowa
35,7%
0
10,5%
0
0%
0
9,1%
0
0,0%
1
0,0%
0
0%
0
0%
0
0,0%
0
1
68
Kosynierów
-40,0%
1
0,0%
0
-100,0%
0
0,0%
0
0%
0
0%
0
0%
0
0%
0
0,0%
0
1
69
Tylna
-1,2%
0
12,9%
0
10,0%
0
6,8%
0
-50,0%
0
62,5%
0
-28,6%
0
-10,0%
0
10,6%
1
1
70
Wawrzeckiego
0,0%
0
18,8%
1
0%
0
0,0%
0
0%
0
0%
0
0%
0
0%
0
0,0%
0
1
164
71
Batorego
0%
0
0%
0
0%
0
0,0%
0
0%
0
0%
0
0%
0
0%
0
0,0%
0
0
72
Chabrowa
0%
0
0%
0
0%
0
0,0%
0
0%
0
0%
0
0%
0
0%
0
0,0%
0
0
73
Cicha
0%
0
0%
0
0%
0
0,0%
0
0%
0
0%
0
0%
0
0%
0
0,0%
0
0
74
Jagiellonów
100,0%
0
0,0%
0
0%
0
0,0%
0
0%
0
0%
0
0%
0
0%
0
0,0%
0
0
75
Królowej Jadwigi
0%
0
0%
0
0%
0
0,0%
0
0%
0
0%
0
0%
0
0%
0
0,0%
0
0
76
Madalińskiego
22,2%
0
0,0%
0
0%
0
0,0%
0
0%
0
0%
0
0%
0
0%
0
0,0%
0
0
77
Mickiewicza
9,4%
0
12,1%
0
16,7%
0
2,7%
0
-75,0%
0
100,0%
0
-66,7%
0
0,0%
0
3,4%
0
0
78
Platanowa
209,1%
0
5,9%
0
0,0%
0
0,0%
0
0%
0
0%
0
0%
0
-100,0%
0
0,0%
0
0
79
Rumiankowa
0%
0
0%
0
0%
0
0,0%
0
0%
0
0%
0
0%
0
0%
0
0,0%
0
0
80
skwer Chłopeckiego
0%
0
0%
0
0%
0
0,0%
0
0%
0
0%
0
0%
0
0%
0
0,0%
0
0
81
Sportowa
50,0%
0
16,7%
0
0%
0
0,0%
0
-100,0%
0
0%
0
0%
0
0%
0
0,0%
0
0
82
Staromłyńska
60,0%
0
6,3%
0
0%
0
0,0%
0
0%
0
0%
0
0%
0
0%
0
0,0%
0
0
83
Szkolna
0,0%
0
0,0%
0
0%
0
0,0%
0
-100,0%
0
0%
0
0%
0
0%
0
0,0%
0
0
84
Wiosny Ludów
0,0%
0
13,8%
0
-20,0%
0
10,5%
0
-33,3%
0
0,0%
0
-100,0%
0
-100,0%
0
0,0%
0
0
85
Witosa
0,0%
0
0,0%
0
0%
0
0,0%
0
0%
0
0%
0
0%
0
0%
0
0,0%
0
0
165
Stan kryzysowy na obszarze Gminy Góra wywołują negatywne zjawiska
społeczne, takie jak:
•
Niekorzystne zjawiska demograficzne, związane z depopulacją oraz starzeniem się
społeczeństwa gminy,
•
Bezrobocie,
•
Ubóstwo.
Dodatkowo na obszarze gminy występują negatywne zjawiska
o charakterze gospodarczym, przestrzenno-funkcjonalnym oraz technicznym.
Do negatywnych zjawisk w sferze gospodarczej, występujących na obszarze
Gminy Góra należą:
•
Niska aktywność osób w wieku produkcyjnym w kierunku rozwoju własnej przedsiębiorczości,
•
Niska konkurencyjność lokalnej gospodarki.
Do negatywnych zjawisk w sferze przestrzenno-funkcjonalnej, występujących
na obszarze Gminy Górna należą:
•
Niezadowalający stan obiektów zabytkowych.
Do negatywnych zjawisk w sferze technicznej, występujących na obszarze
Gminy Góra należą:
•
Niezadowalający stan obiektów mieszkalnych,
•
Brak kanalizacji,
•
System zaopatrzenia w ciepło – który wpływa na zjawisko tzw. niskiej emisji.
Mając na uwadze przeprowadzoną diagnozę zjawisk kryzysowych,
występujących na obszarze Gminy Góra, przeprowadzone badania
z mieszkańcami gminy, a także przeprowadzone konsultacje z lokalnymi
liderami – za obszar zdegradowany należy uznać obszar obejmujący tereny
zurbanizowane następujących sołectw:
•
•
•
Czernina
Czernina Dolna
Czernina Górna
166
•
•
•
•
•
•
•
Grabowno
Kłoda Górowska
Ligota
Ryczeń
Sławęcice
Wierzowice Małe
Wierzowice Wielkie
Oraz obszar miasta Góra, obejmujący następujące ulice:
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Armii Krajowej
Armii Polskiej
Dąbrówki
Dunikowskiego
Dworcowa
Głogowska
Głowackiego
Hawrysza
Jodłowa
Konarskiego
Korczaka
Kościuszki
Narutowicza
Osiedle Mieszka I
Podwale
Poznańska
Przylesie
Reja
Słowackiego
Sosnowa
Ściegiennego
Targowa
Wolności
Wrocławska
Wrzosowa
Zamenhofa
Żeromskiego
Uzasadnienie:
Przeprowadzona analiza wskaźnikowa wskazała, że w wyżej wymienionych lokalizacjach wystąpiły
negatywne zjawiska społeczne, na które nałożyły się negatywne zjawiska ze sfery gospodarczej,
przestrzenno-funkcjonalnej oraz technicznej.
167
Mapa 3. Obszary zdegradowane w Gminie Góra
Źródło: Opracowanie własne na podkładzie udostępnionym przez UMiG w Górze
168
Mapa 4. Obszary koncentracji negatywnych zjawisk społecznych w miejscowości Góra
Źródło: Opracowanie własne na podkładzie udostępnionym przez UMiG w Górze
169
3.3. Obszar rewitalizacji
Obszar rewitalizacji – obszar obejmujący całość lub część obszaru zdegradowanego, cechujący się
szczególną koncentracją negatywnych zjawisk, na którym z uwagi na istotne znaczenie dla rozwoju
lokalnego, zamierza się prowadzić rewitalizację.
Obszar rewitalizacji
•
nie może obejmować terenów większych niż 20% powierzchni gminy,
•
oraz zamieszkanych przez więcej niż 30% mieszkańców.
Mając na uwadze przeprowadzoną diagnozę, obszarami wskazanymi do rewitalizacji w Gminie Góra
powinny być miejsce, w których podjęcie działań rewitalizacyjnych zmierzać będzie do:
•
wsparcia rosnących potrzeb starzejącego się społeczeństwa oraz włączenia osób starszych,
•
wyprowadzania z trudnej sytuacji osoby korzystające z pomocy społecznej,
•
podnoszenia kwalifikacji i doświadczenia zawodowego osób bezrobotnych,
•
rozwoju przedsiębiorczości,
•
ograniczania niskiej emisji,
•
poprawy gospodarki wodno-ściekowej na terenach wiejskich,
•
aktywizacji gospodarczej obszar,
•
a docelowo, pośrednio, które powstrzymywać będzie depopulację – przede wszystkim
poprzez ograniczenie emigracji.
Wg
opinii
mieszkańców,
którzy
uczestniczyli
w
badaniu
ankietowym
obszar
w szczególności wskazywany do rewitalizacji to rynek w Górze i jego okolice, zaś najważniejsze
problemy występujące na tych obszarach to bezrobocie, niski poziom uczestnictwa społeczności
w życiu kulturalnym, ubóstwo oraz wykluczenie społeczne osób starszych.
Wg opinii mieszkańców obszar wskazany do rewitalizacji cechuje:
•
niski poziom indywidualnej przedsiębiorczości,
•
niska aktywność gospodarcza,
•
niski poziom stanu technicznego obiektów budowlanych,
•
niska jakość i dostępność komunikacji publicznej.
Wg opinii mieszkańców oczekiwane efekty działań rewitalizacyjnych to:
•
przyciągnięcie inwestorów,
•
remonty i renowacje budynków,
•
aktywizacja gospodarcza obszaru,
170
•
zwiększenie ilości i poprawa stanu mieszkań,
•
zatrzymanie w mieście ludzi młodych.
W toku prac warsztatowych oraz bazując na wynikach badań z mieszkańcami zdecydowano się
wyznaczyć do rewitalizacji jeden obszar priorytetowy w obrębie miasta Góra oraz dwa pozostałe
obszary poza miastem:
•
obszar do rewitalizacji nr 1 (priorytetowy) – centrum miasta Góra oraz dochodzące do
centrum ciągi komunikacyjne,
•
obszar do rewitalizacji nr 2 – obszary zurbanizowane sołectwa Czernina,
•
obszar do rewitalizacji nr 3 – obszary zurbanizowane sołectwa Czernina Górna.
Obszary wyznaczone do rewitalizacji w Gminie Góra zamieszkuje 6134 osoby, co stanowi 29,96 %
mieszkańców gminy. Łączna powierzchnia tych obszarów wynosi 131,1 ha, co stanowi 0,5 %
powierzchni gminy.
OBSZAR NR 1 – PRIORYTETOWY – CENTRUM MIASTA GÓRA ORAZ DOCHODZĄCE DO CENTRUM
CIĄGI KOMUNIKACYJNE
Lokalizacja (ulice):
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
11 listopada
Armii Polskiej
Armii Krajowej
Bojowników o Wolność i Demokrację
Dąbrowskiego
Dworcowa
Głogowska
Kościuszki
Mała
Mickiewicza
Narutowicza
Piastów (od ulicy Jagiellonów do ulicy Korczaka)
Piłsudskiego
Podwale
Reymonta
Starogórska
Szkolna
Tylna
Wolności
Zamenhofa
Zaułek
Żeromskiego
Liczba mieszkańców: 4937 osób
Powierzchnia: 59,6 ha
Opis:
171
Obszar o szczególnych walorach estetycznych, przestrzennych oraz kulturowych, obejmujący swoim
zasięgiem obszar tzw. centrum miasta Góra z dochodzącymi do tego obszaru ciągami
komunikacyjnymi. W obszarze tym występuje szczególne nagromadzenie obiektów dziedzictwa
kulturowego. Rynek jest wizytówką miasta, ważnym miejscem integracji społeczności miasta,
miejscem organizacji szeregu przedsięwzięć kulturalnych i społecznych. Część obszaru to miejsca
o szczególnym znaczeniu dla rozwoju lokalnego, tj. miejsca, obiekty i instytucje publiczne,
posiadające szczególne znaczenie w kreowaniu polityki rozwoju lokalnego Gminy Góra, aktywności
społecznej, kulturalnej, w sferze edukacji i kształcenia. Obszar ten posiada znaczenie dla rozwoju
lokalnego, stanowiąc centrum administracyjne, usługowe oraz wizerunkowe miasta, gminy i powiatu.
Problem:
Obszar ten cechuje się kumulacją negatywnych zjawisk społecznych, w tym bezrobocia, ubóstwa oraz
problemów funkcjonalno-przestrzennych i technicznych. Zauważalny jest bardzo zły stan obiektów
mieszkalnych oraz obiektów zabytkowych.
Działania rewitalizacyjne powinny być ukierunkowane na wspieranie integracji społecznej oraz
włączenie społeczne, pozwalające zmniejszać problem ubóstwa. Działania powinny być skierowane
także do grup seniorskich. W sferze przestrzenno-funkcjonalnej oraz technicznej konieczne jest
podjęcie działań zmierzających do poprawy stanu obiektów zabytkowych oraz mieszkalnych.
Problemem tego obszaru, ze względu na znaczną koncentrację zabudowy może być zanieczyszczenie
powietrza, powodowane przez indywidualne źródła ciepła. Istotne jest więc podejmowanie działań
zmierzających do ograniczenia niskiej emisji.
Nadrzędnym celem działań rewitalizacyjnych w tym obszarze powinna być kontynuacja działań
rewitalizacyjnych podejmowanych w nawiązaniu do poprzedniego programu rewitalizacji,
zmierzających do poprawy estetyki, poprawy funkcjonalności przestrzeni, zachowania dziedzictwa
kulturowego, poprawy warunków zamieszkania, aktywizacji gospodarczej oraz włączenia
społecznego.
Syntezę czynników rozwojowych dla obszaru rewitalizacji zaprezentowano w postaci analizy SWOT,
która traktuje mocne i słabe strony jako cechy wewnętrzne (obszaru do rewitalizacji), natomiast
szanse i zagrożenia jako cechy zewnętrzne (leżące poza obszarem do rewitalizacji).
172
Tabela 95. Analiza SWOT dla obszaru do rewitalizacji nr 1 w Gminie Góra (centrum Góry)
Mocne strony
• Centralne usytuowanie miejsca w mieście,
• Funkcja reprezentacyjna miejsca, w obrębie
którego odbywają się przedsięwzięcia
kulturalne i społeczne,
• Wysokie walory estetyczne i kulturowe
(liczne zabytki) obszaru do rewitalizacji,
• Dobra baza rekreacyjno-sportowa.
Szanse
• Wykorzystanie wsparcia zewnętrznego na
realizację przedsięwzięć aktywizujących
społeczność oraz realizację przedsięwzięć
infrastrukturalnych,
• Przeciągnięcie nowych mieszkańców,
• Przeciągnięcie turystów, rozwój turystyki,
• Budowa obwodnicy Góry, która odciąży
układ komunikacyjny centrum miasta,
• Rozwój komunikacji publicznej i integracja
różnych środków transportu (węzeł
przesiadkowy w Górze),
• Rozwój aktywności społecznej mieszkańców
gminy.
Słabe strony
• Kumulacja negatywnych zjawisk
społecznych, w tym ubóstwa, bezrobocia,
• Znaczny stopień degradacji zasobów
mieszkaniowych oraz obiektów
zabytkowych,
• Problem niskiej emisji,
• Zły stan infrastruktury drogowej,
• Niski poziom przedsiębiorczości.
Zagrożenia
• Niski poziom przedsiębiorczości oraz słaba
konkurencyjność lokalnej gospodarki,
• Niska aktywność społeczna i świadomość
ekologiczna.
• Atrakcyjne oferty pracy w sąsiednich
ośrodkach i migracje zarobkowe poza
obszar gminy,
• Niedostateczne powiązania komunikacją
publiczną (np. likwidacja kolei).
173
Mapa 5. Obszar do rewitalizacji nr 1 w Gminie Góra (centrum miasta)
Źródło: Opracowanie własne na podstawie geoportal.gov.pl
OBSZAR DO REWITALIZACJI NR 2 – OBSZARY ZURBANIZOWANE SOŁECTWA CZERNINA
Lokalizacja:
•
Obszary zurbanizowane sołectwa Czernina.
Powierzchnia: 42 ha
Opis:
Obszar obejmuje tereny zurbanizowane sołectwa Czernina. Czernina, dawniej miasto, jest drugą co
do wielkości miejscowością Gminy Góra. Posiada wyróżniający ją spośród innych miejscowości,
położonych na obszarach wiejskich Gminy Góra, miejski układ urbanistyczny. Cechą wyróżniającą
miejscowość jest nagromadzenie obiektów dziedzictwa kulturowego.
Problem:
174
Obszar ten cechuje się kumulacją negatywnych zjawisk społecznych, w tym bezrobocia, ubóstwa oraz
problemów funkcjonalno-przestrzennych i technicznych. Zauważalny jest bardzo zły stan obiektów
mieszkalnych oraz obiektów zabytkowych, jak również zły stan infrastruktury drogowej, w tym
chodników.
włączenie społeczne, pozwalające zmniejszać problem ubóstwa. Działania powinny być skierowane
także do grup seniorskich. W sferze przestrzenno-funkcjonalnej oraz technicznej konieczne jest
podjęcie działań zmierzających do poprawy stanu obiektów mieszkalnych. Problemem tego obszaru,
ze względu na znaczną koncentrację zabudowy może być zanieczyszczenie powietrza, powodowane
przez indywidualne źródła ciepła. Istotne jest więc podejmowanie działań zmierzających do
ograniczenia niskiej emisji.
Nadrzędnym celem działań rewitalizacyjnych w tym obszarze powinna być poprawa estetyki,
poprawa warunków zamieszkania oraz włączenie społeczne.
Tabela 96. Analiza SWOT dla obszaru do rewitalizacji nr 2 w Gminie Góra (Czernina)
Mocne strony
• Układ urbanistyczny miejscowości,
wyróżniający się znaczną koncentracją
zabudowy,
• Funkcja lokalnego ośrodka gospodarczego
oraz obsługi ludności.
• Wysokie walory estetyczne i kulturowe
(liczne zabytki) obszaru do rewitalizacji.
Szanse
społeczność oraz realizację przedsięwzięć
infrastrukturalnych,
• Przeciągnięcie turystów, rozwój turystyki.
różnych środków transportu,
gminy.
Słabe strony
• Kumulacja negatywnych zjawisk
• Znaczny stopień degradacji zasobów
mieszkaniowych oraz obiektów
zabytkowych,
• Problem niskiej emisji,
Zagrożenia
ekologiczna,
obszar gminy,
publiczną.
175
Mapa 6. Obszar do rewitalizacji nr 2 w Gminie Góra (Czernina)
OBSZAR DO REWITALIZACJI NR 3 – OBSZARY ZURBANIZOWANE SOŁECTWA CZERNINA GÓRNA
Lokalizacja:
•
Obszary zurbanizowane sołectwa Czernina Górna.
Powierzchnia: 35,5 ha
Opis:
Czernina Górna jest niewielką miejscowością sąsiadująca z Czerniną.
Problem:
Obszar ten cechuje się szczególną kumulacją negatywnych zjawisk społecznych, w tym bezrobocia,
ubóstwa oraz problemów funkcjonalno-przestrzennych i technicznych, w tym związanych ze złym
stanem infrastruktury drogowej.
włączenie społeczne, pozwalające zmniejszać problem ubóstwa.
Nadrzędnym celem działań rewitalizacyjnych w tym obszarze powinno być włączenie społeczne.
176
Tabela 97. Analiza SWOT dla obszaru do rewitalizacji nr 3 w Gminie Góra (Czernina Górna)
Mocne strony
• Wysokie walory przyrodnicze,
• Sąsiedztwo miejscowości Czernina.
Szanse
społeczność,
różnych środków transportu,
gminy.
Słabe strony
• Szczególna kumulacja negatywnych zjawisk
Zagrożenia
ekologiczna,
obszar gminy,
publiczną.
Mapa 7. Obszar do rewitalizacji nr 3 w Gminie Góra (Czernina Górna)
177
4. Wizja obszaru po przeprowadzeniu
rewitalizacji
Wizja przemian na obszarze rewitalizacji (czyli wizja tego obszaru po przeprowadzeniu działań
rewitalizacyjnych) MUSI BYĆ SPÓJNA z wizją rozwoju całego obszaru, w skład którego wchodzi obszar
rewitalizacji.
Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Góra
na lata 2015-2025
WIZJA
„GMINA GÓRA MIEJSCEM PRZYJAZNYM DO ŻYCIA
I PROWADZENIA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ
DLA MIESZKAŃCÓW I PRZEDSIĘBIORCÓW”
Wizja obszarów wskazanych do rewitalizacji powinna nawiązywać do kierunków rozwoju całego
obszaru gminy. Działania rewitalizacyjne powinny być realizowane w taki sposób aby:
•
Wspierać rozwój gospodarczy,
•
Tworzyć przyjazne warunki do życia.
Ponadto wizja powinna nawiązywać do kluczowych problemów obszaru zdegradowanego w Piławie
Górnej, do których należą:
•
powstrzymanie depopulacji – przede wszystkim ograniczenie emigracji,
•
zaspokojenie rosnących potrzeb starzejącego się społeczeństwa,
•
wyprowadzanie z trudnej sytuacji osób korzystających z pomocy społecznej,
•
podnoszenie kwalifikacji i doświadczenia zawodowego osób bezrobotnych
•
umiejętne pobudzanie przedsiębiorczości,
•
ograniczanie niskiej emisji,
•
poprawa gospodarki wodno-ściekowej na terenach wiejskich
•
aktywizacja gospodarcza obszaru,
178
•
włączenie osób starszych.
Wizja obszarów wskazanych do rewitalizacji na obszarze Gminy Góra
Obszar
Opis
Wizja
Obszar do
rewitalizacji nr 1
(priorytetowy) –
centrum miasta
Góra oraz
dochodzące do
centrum ciągi
komunikacyjne.
Obszar o szczególnych walorach
estetycznych, przestrzennych oraz
kulturowych, obejmujący swoim
zasięgiem obszar tzw. centrum
miasta Góra
z dochodzącymi do tego obszaru
ciągami komunikacyjnymi.
Wizja:
W obszarze tym występuje
szczególne nagromadzenie obiektów
dziedzictwa kulturowego. Rynek jest
wizytówką miasta, ważnym miejscem
integracji społeczności miasta,
miejscem organizacji szeregu
przedsięwzięć kulturalnych i
społecznych.
OBSZAR REWITALIZACJI MIEJSCEM
SPRZYJAJĄCYM ROZWOJOWI NA KAŻDYM ETAPIE
ŻYCIA I PRACY.
Działania rewitalizacyjne ukierunkowane będą na
wspieranie integracji społecznej oraz włączenie
społeczne, pozwalające zmniejszać problem
ubóstwa. Działania skierowane będą także do grup
seniorskich.
W sferze przestrzenno-funkcjonalnej oraz
technicznej nastąpi poprawa stanu obiektów
zabytkowych, mieszkalnych, infrastruktury
drogowej oraz funkcjonalność przestrzeni.
Ograniczone zostanie zjawisko niskiej emisji.
Nadrzędnym celem działań rewitalizacyjnych
w tym obszarze powinna będzie kontynuacja
działań rewitalizacyjnych podejmowanych
w nawiązaniu do poprzedniego programu
rewitalizacji, zmierzających do poprawy estetyki,
zachowania dziedzictwa kulturowego, poprawy
warunków zamieszkania, aktywizacji gospodarczej
oraz włączenia społecznego.
Obszar do
rewitalizacji nr 2
– obszary
zurbanizowane
sołectwa
Czernina.
Obszar obejmuje tereny
zurbanizowane sołectwa Czernina.
Czernina, dawniej miasto, jest drugą
co do wielkości miejscowością Gminy
Góra. Posiada wyróżniający ją
spośród innych miejscowości,
położonych na obszarach wiejskich
Gminy Góra, miejski układ
urbanistyczny. Cechą wyróżniającą
miejscowość jest nagromadzenie
obiektów dziedzictwa kulturowego.
Obszar ten cechuje się kumulacją
negatywnych zjawisk społecznych, w
tym bezrobocia, ubóstwa oraz
problemów funkcjonalnoprzestrzennych i technicznych.
Zauważalny jest bardzo zły stan
obiektów mieszkalnych oraz
obiektów zabytkowych.
179
Wizja:
OBSZAR REWITALIZACJI MIEJSCEM
SPRZYJAJĄCYM ROZWOJOWI NA KAŻDYM ETAPIE
ŻYCIA I PRACY.
ubóstwa. Działania skierowane będą także do grup
seniorskich. W sferze przestrzenno-funkcjonalnej
oraz technicznej nastąpi poprawa stanu obiektów
zabytkowych, mieszkalnych, infrastruktury
drogowej oraz funkcjonalność przestrzeni.
Ograniczone zostanie zjawisko niskiej emisji.
w tym obszarze będzie poprawa estetyki, poprawa
warunków zamieszkania oraz włączenie społeczne.
Obszar do
rewitalizacji nr 3
– obszary
zurbanizowane
sołectwa
Czernina Górna.
Czernina Górna jest niewielką
miejscowością sąsiadująca
z Czerniną.
Wizja:
OBSZAR REWITALIZACJI CHARAKTERYZUJĄCY SIĘ
WŁĄCZENIEM SPOŁECZNYM
Obszar ten cechuje się szczególną
kumulacją negatywnych zjawisk
społecznych, w tym bezrobocia,
ubóstwa oraz problemów
funkcjonalno-przestrzennych
i technicznych.
ubóstwa. W sferze przestrzenno-funkcjonalnej
oraz technicznej nastąpi poprawa infrastruktury
drogowej oraz zwiększy się bezpieczeństwo
mieszkańców.
w tym obszarze będzie włączenie społeczne.
180
5. Cele rewitalizacji oraz kierunki
działań
W oparciu o przeprowadzone analizy sytuacji społeczno-gospodarczej, przestrzenno-funkcjonalnej,
środowiskowej i technicznej Gminy Góra, które przedstawiono w poprzednich rozdziałach,
a także przy uwzględnieniu zapisów dokumentów strategicznych sporządzonych na wyższych
szczeblach (krajowym i wojewódzkim) sformułowane zostały cele rewitalizacji Gminy Góra. Zgodnie
z logiką główne cele rewitalizacji odnoszą się do zidentyfikowanych obszarów problemowych,
wyznaczonych na podstawie analizy wskaźnikowej oraz konsultacji społecznych.
CELE REWITALIZACJI:
1. CEL GŁÓWNY: ROZWÓJ GOSPODARCZY OBSZARU REWITALIZACJI ORAZ POBUDZANIE
PRZEDSIĘBIORCZOŚCI WŚRÓD MIESZKAŃCÓW.
2. CEL GŁÓWNY: PODNIESIENIE AKTYWNOŚCI SPOŁECZNEJ MIESZKAŃCÓW.
3. CEL GŁÓWNY: POPRAWA INFRASTRUKTURY, ZAGOSPODAROWANIA
PRZESTRZENI ORAZ JAKOŚCI ŻYCIA MIESZKAŃCÓW.
I
ESTETYKI
1.1. Cel szczegółowy: Aktywizacja gospodarcza obszaru rewitalizacji, w szczególności poprzez
stworzenie warunków przyciągających inwestorów, udzielanie wsparcia istniejącym
przedsiębiorstwom oraz wykorzystanie posiadanych potencjałów.
Kierunki działań:
1.1.1 Przygotowanie terenów inwestycyjnych, w szczególności uzbrojenie terenów należących
do Wałbrzyskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej.
1.1.2 Wspieranie działań zmierzających do budowy II linii zasilającej w energię elektryczną.
1.1.3 Modernizacja i zagospodarowanie posiadanych obiektów handlowych, produkcyjnych,
poprzemysłowych.
1.1.4 Stworzenie bazy turystyczno-rekreacyjnej na potrzeby obsługi turystów krajowych
i zagranicznych.
1.1.5 Aktywna promocja gospodarcza i turystyczna gminy, w szczególności obszaru
rewitalizowanego.
1.1.6 Modernizacja i rozwój infrastruktury mającej istotne znacznie dla podnoszenia
konkurencyjności przedsiębiorców z obszaru rewitalizowanego.
1.1.7 Inwestowanie w rozwój OZE (poprzez montowanie instalacji fotowoltaicznych oraz
kolektorów słonecznych na dachach).
181
1.1.8 Organizowanie spotkań informacyjnych dla lokalnych przedsiębiorców w zakresie
możliwości pozyskania zewnętrznych środków finansowych na rozwój.
1.1.9 Wspieranie działań zachęcających lokalnych przedsiębiorców do współpracy w formie
PPP.
1.1.10 Rozwijanie systemu zachęt finansowych i prawnych dla prowadzenia działalności
gospodarczej.
1.2. Cel szczegółowy: Pobudzanie przedsiębiorczości, w szczególności poprzez ułatwianie
gospodarczego wykorzystywania nowych pomysłów oraz sprzyjanie tworzeniu nowych firm,
w szczególności mikro i małych, w tym również przez inkubatory przedsiębiorczości.
Kierunki działań:
1.2.1. Utworzenie inkubatora przedsiębiorczości.
1.2.2. Wspieranie i realizacja projektów na rzecz rozwoju przedsiębiorczości pożądanych branż,
w tym wspieranie powiązań gospodarczych (klastry) oraz wspieranie tworzenia
specjalizacji gminy w określonych branżach, dziedzinach.
1.2.3. Identyfikacja i kreacja produktów lokalnych oraz ich marketing.
1.2.4. Zagospodarowanie lokali gminnych z przeznaczeniem dla nowopowstających firm.
1.2.5. Wsparcie tworzenia i funkcjonowania spółdzielni socjalnych.
1.2.6. Opracowanie i wdrożenie gminnego programu ulg i wsparcia dla osób chcących założyć
własną działalność gospodarczą.
1.3 Cel szczegółowy: Tworzenie warunków wspierających zatrudnienia dla osób poszukujących
pracy i osób biernych zawodowo oraz kształcenie dostosowane do potrzeb lokalnego rynku pracy.
Kierunki działań:
1.3.1. Kształcenie mieszkańców dostosowane do potrzeb lokalnego rynku pracy.
1.3.2. Współpraca instytucjonalna (władze gminy, urząd pracy, przedsiębiorcy, szkoły) na rzecz
rozwoju kształcenia zawodowego.
1.3.3. Wspieranie działań mających na celu ukierunkować kształcenie w szkolnictwie
zawodowym na potrzeby lokalne i zawody przyszłości.
1.3.4. Wspieranie procesu tworzenia partnerstw międzyszkolnych w celu wymiany
doświadczeń , uczniów i nauczycieli.
1.3.5. Stworzenie systemu tutoringu w szkołach gimnazjalnych i podstawowych w celu
dostosowania kształcenie do indywidualnych potrzeb wybitnych uczniów.
1.3.6. Nauka przedsiębiorczości od przedszkola w tym kreowanie nowoczesnych programów
kształcenia.
1.3.7. Wspieranie i prowadzenie kształcenia ustawicznego.
182
2.1. Cel szczegółowy: Integracja międzypokoleniowa, w szczególności poprzez stworzenie
warunków do aktywizacji różnych pokoleń.
Kierunki działań:
1.1.1. Aktywizacja seniorów poprzez współpracę Klubu Seniora i Uniwersytetu III wieku
z młodym pokoleniem.
1.1.2. Organizacja wydarzeń (kulturalnych, sportowych, rozrywkowych itp.) integrujących
międzypokoleniowo mieszkańców.
1.1.3. Włączenie osób starszych w życie palcówek oświatowych (przykładowo realizacja
projektu „Czas nie zna granic”. W ramach projektu: cykliczne spotkania przedszkolaków,
uczniów
z seniorami; udział dzieci i młodzieży w różnych uroczystościach organizowanych przez
seniorów; prezentacja dorobku Klubu Seniora np. podczas Dni Góry).
1.1.4. Zwiększenie aktywności organizacji pozarządowych w kierunku realizacji projektów
angażujących mieszkańców gminy.
1.1.5. Organizacja zajęć rekreacyjno-sportowych dla seniorów.
1.1.6. Inicjowanie działań integrujących aktywność obywatelską np. poprzez budżet
obywatelski.
2.2 Cel szczegółowy: Rozwój infrastruktury społecznej, która przyczyni się do promowania
włączenia społecznego poprzez lepszy dostęp do usług społecznych, kulturalnych i rekreacyjnych.
Kierunki działań:
2.2.1. Zagospodarowanie nieczynnych obiektów socjalnych, kulturalnych na cele społeczne.
2.2.2. Tworzenie warunków dla zaspokajania potrzeb w zakresie uruchamiania i rozwijania
miejsc opieki nad dziećmi (żłobki, przedszkola), seniorami (domy dziennego pobytu) oraz
osobami niepełnosprawnymi.
2.2.3. Uruchomienie świetlic środowiskowych dla dzieci i młodzieży.
2.2.4. Tworzenie miejsc spotkań (np. grill publiczne, altany, ławki itp.).
2.2.5. Utworzenie siedziby Uniwersytetu III wieku.
2.2.6. Rozbudowa i modernizacja infrastruktury
i zdrowotnej.
sportowej,
kulturalnej,
rekreacyjnej
3. CEL GŁÓWNY: POPRAWA INFRASTRUKTURY, ZAGOSPODAROWANIA I ESTETYKI PRZESTRZENI
ORAZ JAKOŚCI ŻYCIA MIESZKAŃCÓW.
3.1. Cel szczegółowy: Modernizacja i rozwój infrastruktury.
Kierunki działań:
3.1.1. Rozbudowa sieci wodno-kanalizacyjnej głównie na terenach wiejskich.
3.1.2. wspieranie budowy przydomowych oczyszczalni ścieków na terenach wiejskich.
3.1.3. Poprawa jakości infrastruktury drogowej poprzez rozbudowę miejsc parkingowych.
183
3.1.4. Likwidacja barier architektonicznych oraz dostosowanie infrastruktury do potrzeb osób
niepełnosprawnych.
3.1.5. Wymiana nawierzchni dróg i chodników na obszarze rewitalizowanym.
3.1.6. Modernizacja oraz rozbudowa obiektów małej architektury.
3.2. Cel szczegółowy: Poprawa estetyki przestrzeni gminnej.
Kierunki działań:
3.2.1. Poprawa estetyki zabudowy miejskiej, w tym remonty elewacji budynków mieszkalnych
na obszarze rewitalizowanym.
3.2.2. Tworzenie atrakcyjnych przestrzeni publicznych, w tym terenów zieleni, parków, placów
zabaw, siłowni zewnętrznych etc. – we współpracy ze społecznością lokalną.
3.2.3. Poprawa estetyki, stanu technicznego obiektów i terenów zdegradowanych.
3.2.4. Utworzenie programów wspierających proces odnowy estetycznej budynków
(np. uruchomienie konkursu finansowanego z budżetu gminy dla właścicieli budynków
wielorodzinnych oraz budynków jednorodzinnych na najlepszą odnowę elewacji
budynku).
3.3. Cel szczegółowy: Poprawa jakości życia mieszkańców, przede wszystkim w sferze
bezpieczeństwa, jakość środowiska naturalnego oraz infrastruktury rekreacyjno-wypoczynkowej.
Kierunki działań:
3.3.1. Poprawa bezpieczeństwa publicznego.
3.3.2. Rozbudowa monitoringu miejskiego (w szczególności w miejscach niebezpiecznych).
3.3.3. Instalacja świetlnej organizacji ruchu na ulicach o dużym natężeniu ruchu.
3.3.4. Ograniczenie niskiej emisji.
3.3.5. Wprowadzenie systemu wsparcia dla mieszkańców w postaci dopłaty do zmiany
systemu ogrzewania mieszkań.
3.3.6. Budowa tras rowerowych na terenie miasta Góra i połączeń między pobliskimi wioskami.
3.3.7. Zagospodarowanie posiadanych terenów (m.in. parku w Czerninie Górze, parku i byłej
fosy w Czerninie, terenu przy Gimnazjum nr 1) do celów rekreacyjno-wypoczynkowych.
3.3.8. Równy dostęp do obiektów gminnych i infrastruktury poprzez likwidację barier
architektonicznych, komunikacyjnych i sanitarnych.
184
6. Lista planowanych, podstawowych projektów
i przedsięwzięć rewitalizacyjnych
Lista A
L.p.
1.
Podmiot
zgłaszający
Gmina Góra
Tytuł projektu
Cele
Budowa parkingu
przy
ul. Kościuszki
w m. Góra.
3.1
3.2
3.3
Opis problemu, przedmiot projektu, wskaźniki
produktu
Ul. Kościuszki jest jednym z głównym ciągów
komunikacyjnym w obrębie centrum miasta,
łączy ze sobą najważniejsze instytucje
publiczne, kulturalne oraz edukacyjne miasta
i powiatu. Jej otoczenie funkcjonalne wymaga
podjęcia pilnej interwencji.
Inwestycja obejmuje wykonanie drogi
wewnątrz osiedlowej z parkingami dla
samochodów osobowych wraz
z miejscami dla osób niepełnosprawnych.
Wokół parkingu planowany jest chodnik dla
pieszych. Droga, chodnik i parking będzie
wykonany z kostki betonowej.
W ramach tego zadania będzie również
wykonana sieć kanalizacji deszczowej
i oświetlenie uliczne. Pozostały teren zostanie
wyrównany i obsiany trawą.
Wskaźniki produktu:
185
Lokalizacja
Góra,
ul. Kościuszki
Planowane
nakłady (zł)
450,5 tys.
Termin
realizacji
20162020
Planowany efekt rewitalizacji,
kluczowe wskaźniki rezultatu
Podniesienie estetyki,
funkcjonalności oraz
atrakcyjności urbanistycznego
miasta. Nadanie nowej funkcji
obszarowi zdegradowanemu,
co przyczyni się do wzrostu
atrakcyjności gospodarczej
obszaru a także pozytywnie
wpłynie na jakość życia
mieszkańców w tymże
obszarze.
Kluczowe wskaźniki rezultatu:
- spadek bezrobocia (PUP),
- zmniejszenie poziomu
ubóstwa (OPS),
- wzrost przedsiębiorczości
(CEIDG).
L.p.
Podmiot
zgłaszający
Tytuł projektu
Cele
2.
Gmina Góra
Przebudowa
nawierzchni drogi
Pl. Bolesława
Chrobrego
w m. Góra.
3.1
3.2
3.3
produktu
23 miejsca parkingowe + 3 miejsca dla
niepełnosprawnych
8 lamp oświetleniowych
Droga- 600,00 m2
Parkingi- 474,00 m2
Plac Bolesława Chrobrego jest centralnym
miejscem Góry. Stan nawierzchni drogowej
wymaga podjęcia działań na rzecz jej poprawy.
Przedmiotem inwestycji jest przebudowa
nawierzchni Placu Bolesława Chrobrego,
obejmujące rozbiórkę nawierzchni drogi,
chodników i zjazdów. Całość zostanie
przebudowana z użyciem materiału z odzyskukostka granitowa. W miejscu rozebranych
nawierzchni wykona się następujący zakres
prac: nawierzchnia jezdni oraz parkingów
z kostki kamiennej (granitowej) koloru szarego,
nawierzchnia chodników z kostki betonowej
brukowej stylizowanej, ściek
przykrawężnikowy z kostki granitowej 532,80
mb. Po wykonaniu prac drogowych zostanie
wykonane nowe oznakowanie pionowe
i poziome.
37 miejsc parkingowych
Droga- 300,00 mb
Droga +parkingi- 2 367,60 m2
Chodniki- 1 685,40 m2
Lokalizacja
Planowane
nakłady (zł)
Termin
realizacji
Góra,
Ul.
Plac Bolesława
Chrobrego
999, 9 tys.
20162020
miasta. Przebudowa drogi
stanowi element szerszej
koncepcji związanej
z rewitalizacją fizyczną,
gospodarczą i społeczną,
której celem jest przywrócenie
świetności rynku w Górze
(Plac B. Chrobrego). Centrum
miasta skupia w sobie
praktycznie całe życie miasta
a po rewitalizacji będzie
wizytówką miasta. Góra stanie
się miejscem, w którym warto
żyć. Przyczyni się do wzrostu
przedsiębiorczości, aktywności
społecznej mieszkańców oraz
ograniczy liczbę osób młodych
poszukujących pracy poza
miastem i Gminą Góra. Rynek
charakteryzuje się także
wartością historyczną
i kulturową. Zespół
urbanistyczny wpisany jest do
rejestru zabytków.
ubóstwa (OPS),
186
L.p.
Podmiot
zgłaszający
Tytuł projektu
Cele
produktu
Lokalizacja
Planowane
nakłady (zł)
Termin
realizacji
(CEIDG).
3.
Gmina Góra
Wymiana
nawierzchni dróg i
chodników
– Piłsudskiego,
Żeromskiego.
3.1
3.2
3.3
Ul. Żeromskiego i Piłsudskiego to ciągi
komunikacyjne w obrębie ścisłego centrum
miasta. Stan nawierzchni drogi oraz chodników
wymaga podjęcia działań rewitalizacyjnych.
Projekt obejmuje wymianę nawierzchni jezdni.
Góra,
ul. Piłsudskiego
i Żeromskiego
450 tys.
20162020
Będzie to kontynuacja działań
rewitalizacyjnych
podejmowanych
w nawiązaniu do
poprzedniego programu
rewitalizacji, zmierzających do
poprawy estetyki, zachowania
dziedzictwa kulturowego,
poprawy warunków
zamieszkania, aktywizacji
gospodarczej oraz włączenia
społecznego.
Wymiana nawierzchni jezdni o dł. ok. 200mb
oraz obustronnych chodników o szer. 1-2mb i
dł. ok 400mb
Ul. Piłsudskiego – wymiana nawierzchni jezdni
ok 250mb oraz obustronnych chodników
o szer. 1-2mb i dł. ok. 400mb.
ubóstwa (OPS),
(CEIDG).
4.
Komenda
Wojewódzka
Policji we
Wrocławiu
ul. Podwale 3133, 50-040
Wrocław
Łukasz
Barcikowski tel.
071 340 37 74
Agnieszka
Smolara tel.
071 340 22 29
Rewitalizacja
Komendy
Powiatowej Policji
w Górze drogą do
podniesienia
zdrowia
i bezpieczeństwa
lokalnej
społeczności oraz
estetyki
ul. Podwale.
3.1
3.2
3.3
Stan obiektów KPP w Górze wskazuje na
potrzebę podjęcia działań mających na celu
poprawę funkcjonalności oraz estetyki
zarówno wewnątrz KPP jak i otoczenia.
Rewitalizacja KPP w Górze obejmuje:
-docieplenie ścian, dachu, stropu
-wymiana : okien, drzwi zew. oraz bram
-modernizacja: CO-wymiana pionów
i poziomów, grzejników, montaż zaworów
termost. i wymiana kotła CO; oświetleniewymiana żarówek i świetlówek na LED
-kompleksowy system wentylacji
z rekuperacją i funkcją chłodzenia w lecie
-montaż ogniw fotowolt. i kolektorów słonecz.,
187
Góra, ul. Podwale
26, działka nr 777
AM - 25
1480 tys.
20162020
Zaoszczędzenie energii
cieplnej, reedukacja emisji
zanieczyszczeń, co przyczyni
się do poprawy jakości
powietrza w mieście, wzrost
estetyki obszaru
zrewitalizowanego oraz
wizerunku Policji i miasta
Góra, jako społecznie
i architektonicznie spójnego.
Podniesienie poziomu
bezpieczeństwa, komfortu
pracowników i interesantów,
dzięki czemu wzrośnie
L.p.
Podmiot
zgłaszający
Tytuł projektu
Cele
produktu
-wymiana: obróbek blacharskich, rynien, rur
spustowych, instalacji odgromowej, krat
zewnętrznych okiennych, stolarki drzwiowej
wewn. w budynku, pionów kanalizacyjnych
oraz armatury sanitarnej, rur z .wody,
-przemurowanie kominów wentyl., przebud.
sanitariatów, wykonanie okładzin ściennych,
tynków i gładzi wewn., malowanie ścian
i sufitów, likwidacja barier archit.
utrudniających dostęp os. niepełnosprawnym,
wykonanie zatoki parkingowej dla niepełn.
i nowego chodnika do wejścia głównego.
- montaż logo policji oraz nazwy jednostki,
- remont schodów zewn., placów manewr.,
dróg wewn., wydzielenie miejsc postojowych,
remont ogrodzenia i wymiana bramy wjazd.,
- modernizacja pomieszczeń dla zatrzymanych,
wydzielenie strefy obsługi interesantów.
Lokalizacja
Planowane
nakłady (zł)
Termin
realizacji
standard obsługi mieszkańców
oraz efektywność działań
Policji na rzecz rozwiązywania
problemów społecznych
zidentyfikowanych na
obszarze zdegradowanym.
- spadek liczby przestępstw
(Policja).
- liczba zmodernizowanych obiektów
użyteczności publicznej – 1
- liczba obiektów użyteczności publicznej
poddanych termomodernizacji – 1
5.
Gmina Góra
Poprawa jakości
infrastruktury
drogowej
i pieszej
w m. Czernina.
3.1
3.2
3.3
Czernina jest drugą co do wielkości
miejscowością Gminy Góra, będąc w skali
lokalnym ośrodkiem usługowo-kulturalnym
i edukacyjnym. Charakteryzuje się miejskim
układem urbanistycznym o znacznym
potencjale estetycznym. Stan infrastruktury
drogowej i pieszej wymaga podjęcia działań
rewitalizacyjnych.
Roboty budowlane mają objąć głównie
wymianę nawierzchni dróg i chodników
obszaru byłego rynku i bocznych uliczek.
188
Miejscowość
Czernina, teren
byłego rynku przy
Ratuszu i uliczki
wokół.
1,0 mln
20162020
Poprawa estetyki, zachowanie
poprawa warunków
zamieszkania, aktywizacji.
społecznego.
ubóstwa (OPS),
L.p.
Podmiot
zgłaszający
Tytuł projektu
Cele
produktu
- długość zmodernizowanej infrastrkutry
drogowej oraz pieszej
Lokalizacja
Planowane
nakłady (zł)
Termin
realizacji
(CEIDG).
6.
Wspólnota
Mieszkaniowa
MAK
Remont elewacji,
wzmocnienie
fundamentów.
3.2
3.3
Plac Bolesława Chrobrego w Górze jest
centralnym miejscem miasta. Obszar ten
charakteryzuje się znacznym stopniem
degradacji przestrzenno-funkcjonalnej oraz
technicznej obiektów mieszkaniowych.
Przedmiotem projektu będą działania
infrastrukturalne, które zmierzać będą do
powstrzymania degradacji substancji
mieszkaniowej oraz poprawy estetyki.
Góra,
ul. Chrobrego 26
140 tys.
20162020
Rezultatem projektu będzie
powstrzymanie degradacji
i poprawa estetyki obiektu.
ubóstwa (OPS),
(CEIDG).
mieszkalnych – 1
7.
8.
Wspólnota
Mieszkaniowa
„PODWALE 9”
56-200 Góra, ul.
Podwale 9
Tadeusz
Rakoczy
e-mail:
Tadeusz.Rakocz
[email protected]
tel.: 65 543 34
09; GSM: 663
441 550
Remont
konserwatorski
zabytkowych
elewacji i dachów
przy ulicy Podwale 9
oraz remont klatki
schodowej i
schodów
Wspólnota
Mieszkaniowa
„Wolności 7”
56-200 Góra, ul.
Remont
konserwatorski
zabytkowych
elewacji i dachów
3.2
3.3
Obiekt przy ul. Podwale 9 w Górze
charakteryzuje znacznym stopniem degradacji
technicznej.
Zakres przedsięwzięcia obejmuje:
Prace remontowe elewacji; remont pokrycia
dachowego z dachówki; remont klatki
schodowej i schodów oraz wymiana instalacji
elektrycznej; remont nawierzchni podwórka
wraz z remontem studzienek kanalizacji
odpływowej.
Góra, ul. Podwale
9
252 tys.
20162020
ubóstwa (OPS),
(CEIDG).
mieszkalnych – 1
3.2
3.3
Obiekt przy ul. Wolności 7 w Górze
technicznej.
Zakres przedsięwzięcia obejmuje
189
Prace remontowe to nie tylko
poprawa stanu technicznego
zabytkowej kamienicy ale
również podniesienie
komfortu życia mieszkańcom.
Góra, ul. Wolności
7
215 tys.
20162020
Prace remontowe to nie tylko
poprawa stanu technicznego
zabytkowej kamienicy ale
również podniesienie
L.p.
9.
Podmiot
zgłaszający
Wolności 7
Tadeusz
Rakoczy
e-mail:
Tadeusz.Rakocz
[email protected]
tel.: 65 543 34
09; GSM: 663
441 550
Tytuł projektu
Administracja
Lokali
Komunalnych,
ul. Starogórska
15, Góra
Wymiana pokrycia
dachowego,
wykonanie elewacji
Cele
kamienicy przy ulicy
Wolności 7, remont
kominów, klatki
schodowej
i schodów
produktu
Prace remontowe elewacji; remont pokrycia
dachowego z dachówki wraz z remontem
kominów; remont klatki schodowej i schodów
oraz wymiana stolarki okiennej i drzwiowej;
wymiana instalacji elektrycznej.
Lokalizacja
Planowane
nakłady (zł)
Termin
realizacji
ubóstwa (OPS),
(CEIDG).
mieszkalnych – 1
3.2
3.3
Obiekt przy ul. Reymonta 20, 20a w Górze
technicznej.
Zakres przedsięwzięcia obejmuje
Wykonanie, pomalowanie elewacji oraz
wymiana pokrycia dachowego.
mieszkalnych – 1
190
komfortu życia mieszkańcom.
Góra, ul.
Reymonta 20, 20a
100 tys.
20162020
Poprawa wizerunku, estetyki,
minimalizacja kosztów
utrzymania obiektu.
ubóstwa (OPS),
(CEIDG).
7. Charakterystyka pozostałych rodzajów przedsięwzięć
rewitalizacyjnych
Lista B
L.p.
1.
Podmiot
zgłaszający
Gmina Góra
Tytuł projektu
Cele
Przedmiot projektu
Lokalizacja
Przebudowa
budynku byłego
Internatu
2.1
3.2
3.3
Przebudowa budynku byłego internatu ma
polegać na kompleksowym remoncie budynku.
Planuje się wymienić sieci wod-kan., co,
instalacje elektryczną. Wymienione zostanie
stolarka okienna i drzwiowa oraz okładziny
ścienne i podłogowe. Obiekt ma również
przejść termomodernizację.
Przebudowa dotyczy również zmiany funkcji
obiektu. Po przeprowadzonej inwestycji
powstaną w nim mieszkania komunalne,
mieszkania chronione, pomieszczenia dla
dziennego pobytu osób starszych oraz ma
w nim mieścić się nowa siedziba Administracji
Lokali Komunalnych.
Góra, ul. T.
Kościuszki
191
Planowane
nakłady (zł)
3,0 mln
Termin
realizacji
20162020
Planowany efekt rewitalizacji
Rewitalizacja budynku byłego
internatu wraz z jego
przebudową oraz
wyposażeniem w celu
utworzenia mieszkań
chronionych, wspomaganych
i treningowych, skierowanych
w szczególności do osób
opuszczających pieczę
zastępczą, zakłady poprawcze
i młodzieżowe ośrodki
wychowawcze oraz mieszkania
komunalne – pozytywnie
wspierać będzie włącznienie
społeczne tych osób.
Podniesiona zostanie jakość
życia z osób, które wymagają
szczególnego wsparcia
– w kontekście włączenia
społecznego.
Włączenie społeczne seniorów
nastąpi poprzez utworzenie
miejsca dziennego pobytu.
Poprawa estetyki tego
obszaru, również wpływać
będzie pozytywnie na aspekty
jakości życia.
L.p.
2.
Podmiot
zgłaszający
Gmina Góra
Tytuł projektu
Cele
Przedmiot projektu
Lokalizacja
Przebudowa
parkingu przy
ul. Głogowskiej
w m. Góra
3.1
3.2
3.3
Inwestycja obejmuje wykonanie drogi
wewnątrz osiedlowej z parkingami dla
samochodów osobowych wraz z miejscami dla
osób niepełnosprawnych. Wokół parkingu
planowany jest chodnik dla pieszych. Droga,
chodnik i parking będzie wykonany z kostki
betonowej. W ramach tego zadania będzie
również wykonana sieć kanalizacji deszczowej
i oświetlenie uliczne. Pozostałe teren zostanie
wyrównany z obsiany trawą.
23 miejsca +3 miejsca dla NS
8 lamp oświetleniowych
Droga- 600,00m2
Parkingi- 474,00 m2
Ciągi piesze- 377,00 m2
Góra
Ul. Głogowska
192
Planowane
nakłady (zł)
541,7 tys.
Termin
realizacji
miasta. Nadanie nowej funkcji
obszarowi zdegradowanemu,
co przyczyni się do wzrostu
atrakcyjności gospodarczej
obszaru a także pozytywnie
wpłynie na jakość życia
mieszkańców w tymże
obszarze.
Projekt wnosić będzie wkład
w poprawę jakości przestrzeni
publicznej na obszarze
rewitalizacji, przyczyniając się
łącznie z innymi
przedsięwzięciami do
komplementarnej przemiany
tego obszaru – jako miejsca
atrakcyjnego do zamieszkania
oraz inwestowania (rozwój
głównie usług). Kształtowanie
atrakcyjności zamieszkania
pozytywnie przekładać się
będzie na szereg aspektów
społecznych, w tym
budowanie lokalnej
tożsamości (w tym dumy
z pozytywnych przemian).
Kształtowanie tożsamości
lokalnej jest zaś istotnym
elementem integracji
społecznej, wpływając
pośrednio także na procesy
włączenia społecznego oraz
budowania kapitału
L.p.
Podmiot
zgłaszający
Tytuł projektu
Cele
Przedmiot projektu
Lokalizacja
Planowane
nakłady (zł)
Termin
realizacji
społecznego.
3.
Gmina Góra
Wymiana
nawierzchni dróg:
ul. Mała, ul.
Dąbrowskiego
3.1
3.2
3.3
Zadanie polegać będzie na wymianie
nawierzchni o długości 210mb.
Góra, ul. Mała,
ul. Dąbrowskiego
285, 4 tys. zł
20162020
rewitalizacyjnych
podejmowanych
w nawiązaniu do
poprawy warunków
społecznego.
łącznie z innymi
społecznych, w tym
budowanie lokalnej
193
L.p.
Podmiot
zgłaszający
Tytuł projektu
Cele
Przedmiot projektu
Lokalizacja
Planowane
nakłady (zł)
Termin
realizacji
budowania kapitału
społecznego.
4.
Gmina Góra
Wymiana
nawierzchni dróg
i chodników:
ul. Staromiejska,
Reymonta,
Sikorskiego,
Mickiewicza,
Szkolna
w miejscowości
Góra
3.1
3.2
3.3
W związku z uszkodzonymi i niebezpiecznymi
nawierzchniami wskazanych dróg i chodników
nastąpi ich wymiana. Planuje się ułożenie
nowych warstw masy asfaltowej oraz
chodników z kostki betonowej.
Góra,
ul. Staromiejska,
Reymonta,
Sikorskiego,
Mickiewicza,
Szkolna w
miejscowości
Góra
1 mln
20162020
rewitalizacyjnych
podejmowanych
w nawiązaniu do
poprawy warunków
społecznego.
łącznie z innymi
społecznych, w tym
budowanie lokalnej
194
L.p.
Podmiot
zgłaszający
Tytuł projektu
Cele
Przedmiot projektu
Lokalizacja
Planowane
nakłady (zł)
Termin
realizacji
budowania kapitału
społecznego.
5.
Gmina Góra
(LGD)
Przebudowa Wieży
Ciśnień (Wieża
ciśnień dla
mieszkańców)
1.1
2.2
3.2
3.3
Urządzenie kawiarenki widokowej, klubu
dyskusyjnego dla organizacji pozarządowych
na ostatniej kondygnacji.
Urządzenie ścianek wspinaczkowych na dolnej
kondygnacji.
Góra,
skrzyżowanie
ul. Armii Polskiej,
Hirszfelda
780 tys.
20162020
Adaptacja i wyposażenie
zdegradowanej budowli Wieży
Ciśnień, w celu nadania jej
nowych funkcji kulturalnorekreacyjnych.
Uzyskanie miejsca spotkań,
miejsce do uprawiania sportu,
miejsce do przekazania historii
Góry.
Utworzona zostanie
przestrzeń, która będzie
bezpośrednio wykorzystana
do integracji społecznej
mieszkańców obszaru
rewitalizacji.
6.
Gmina Góra
Rewitalizacja Wieży
Głogowskiej
3.2
3.3
Realizacja zadania ma objąć dwa etapy:
- w pierwszym zakres robót pozwoli
przekształcić obiekt w punkt widokowy:
zostanie wyremontowane wnętrze Wieży,
przebudowana zostanie klatka schodowa wraz
z wymiana drzwi i instalacji elektrycznej,
- drugi etap to remont elewacji zewnętrznej
oraz wymiana pokrycia dachowego.
Góra,
ul. Głogowska,
Piłsudskiego
778, 8 tys.
20162020
Wzrost oczekiwanej liczby
odwiedzin w objętych
wsparciem miejscach
należących do dziedzictwa
kulturowego i naturalnego
oraz stanowiące atrakcje
turystyczne. Liczba zabytków
nieruchomych objętych
wsparciem - 1 szt.
195
L.p.
Podmiot
zgłaszający
Tytuł projektu
Cele
Przedmiot projektu
Lokalizacja
Planowane
nakłady (zł)
Termin
realizacji
łącznie z innymi
społecznych, w tym
budowanie lokalnej
budowania kapitału
społecznego.
7.
Gmina Góra
Wymiana elewacji
budynku Urzędu
Miasta i Gminy
w Górze
3.2
W ramach tego zadania planuje się wymianę
elewacji budynku Urzędu Miasta i Gminy
w Górze. Na podstawie opracowanej dok.
projektowej zostanie zbity stary, odpadający
tynk, nastąpi odsolenie dolnych partii ścian
oraz ułożony nowy tynk strukturalny wg.
ustaleń z Konserwatorem Zabytków we
Wrocławiu.
Góra,
ul. Mickiewicza 1
300 tys.
20162020
Przywrócenie dawnej
świetności budynku
magistratu, który figuruje
w wojewódzkiej ewidencji
zabytków . Poprawa stanu
budynku oraz estetyki obszaru
rewitalizowanego.
196
L.p.
Podmiot
zgłaszający
Tytuł projektu
Cele
Przedmiot projektu
Lokalizacja
Planowane
nakłady (zł)
Termin
realizacji
łącznie z innymi
społecznych, w tym
budowanie lokalnej
budowania kapitału
społecznego.
8.
Gmina Góra
Utwardzenie placu
przy ul. Armii
Polskiej w Górze
3.1
3.2
3.3
Planuje się utwardzenie placu wraz
z odwodnieniem terenu. Teren objęty
zadaniem znajduje się przy zabytkowym
budynku wielorodzinnym.
Góra, ul. Armii
Polskiej
50 tys.
20162020
Poprawa jakości infrastruktury
drogowej, poprawa warunków
funkcjonalno- przestrzennych
obszaru podlegającego
rewitalizacji.
łącznie z innymi
197
L.p.
Podmiot
zgłaszający
Tytuł projektu
Cele
Przedmiot projektu
Lokalizacja
Planowane
nakłady (zł)
Termin
realizacji
społecznych, w tym
budowanie lokalnej
budowania kapitału
społecznego.
9.
Gmina Góra
Wymiana
nawierzchni drogi
i przebudowa
parkingu przy
ul. Armii Polskiej w
Górze – etap II
3.1
3.2
3.3
Na istniejącej drodze zostanie ułożona nowa
nawierzchnia z masy asfaltowej o dł.650 mb
i szer. śr. 7mb
Góra, ul. Armii
Polskiej
592 tys.
20162020
Poprawa jakości oraz
funkcjonalności układu
komunikacyjnego obszaru
podlegającego rewitalizacji.
Poprawa warunków
społecznego.
łącznie z innymi
198
L.p.
Podmiot
zgłaszający
Tytuł projektu
Cele
Przedmiot projektu
Lokalizacja
Planowane
nakłady (zł)
Termin
realizacji
społecznych, w tym
budowanie lokalnej
budowania kapitału
społecznego.
10.
Gmina Góra
Zagospodarowanie
terenu na potrzeby
turystyki i rekreacji
przy Ośrodku
Kultury Fizycznej
w Górze
2.2
3.2
3.3
Planuje się zagospodarować teren, który
wymaga interwencji. Ma powstać plac
rekreacji wraz z zagospodarowaniem zbiornika
wodnego.
Góra,
ul. Sportowa
500 000zł
20162020
Tworzenie atrakcyjnych
przestrzeni publicznych we
współpracy ze społecznością
lokalną. Poprawa estetyki,
stanu technicznego obiektów
i terenów zdegradowanych.
łącznie z innymi
199
L.p.
Podmiot
zgłaszający
Tytuł projektu
Cele
Przedmiot projektu
Lokalizacja
Planowane
nakłady (zł)
Termin
realizacji
społecznych, w tym
budowanie lokalnej
budowania kapitału
społecznego.
11.
12.
Komenda
Powiatowa
Policji w Górze
Ul. Podwale 26
56-200 Góra
osoba do
kontaktu:
Grzegorz
Zieliński tel. 65
5442300
Modernizacja
i rozbudowa
monitoringu
miejskiego
Przedszkole
publiczne nr 3
Przebudowa
budynku
2.2
3.2
3.3
Modernizacja funkcjonujących na terenie
miasta Góra kamer monitoringu miejskiego
/montaż kamer o lepszych parametrach
technicznych/ oraz rozbudowa o nowe kamery
na terenie miasta Góry i miejscowości Czernina
Góra, Czernina
130 tys.
20162020
Zahamowanie wykroczeń
i przestępstw społecznie
uciążliwych w miejscach
ujętych w planie rewitalizacji
ze znaczącym wpływem na
poczucie bezpieczeństwa
i aktywizację społeczności
lokalnej.
Projekt przyczyni się
bezpośrednio do poprawy
bezpieczeństwa na obszarze
rewitalizacji, tym samym
wspierając tworzenie
przestrzeni centrum
miejscowości, jako przestrzeni
integracji społecznej oraz
przestrzeni aktrakcyjniejszych
do inwestowania.
2.2
3.2
W ramach projektu planuje się,
przystosowanie budynku dla osób
200
55-200 Góra ul.
Piastów 7
2700 tys.
20162020
Wzrost liczby dzieci
uczęszczających do
L.p.
Podmiot
zgłaszający
im. Jasia
i Małgosi w
Górze ul.
Piastów 7, 56200 Góra
Helena
SzczepańskaDyrektor
Tytuł projektu
Cele
Przedmiot projektu
Lokalizacja
Przedszkola
Publicznego nr 3
przy ulicy Piastów 7
w Górze
3.3
niepełnosprawnych, poprawę układu
funkcjonalnego salek zajęciowych oraz
podwyższenie standardu jakościowego,
estetycznego i energetycznego Przedszkola.
W ramach remontu i przebudowy budynku
przewiduje się nowy układ pomieszczeń
poprzez wyburzenie niektórych ścianek
działowych i postawienie nowych, wymianę
stolarki okiennej i drzwiowej, wykucie nowych
otworów drzwiowych i dostosowanie
istniejących do aktualnych wymagań, wymianę
posadzek, wyburzenie i wykonanie na nowo
wentylacji mechanicznej, ocieplenie ścian i
stropów, zmodernizowanie elewacji oraz zakup
wyposażenia . Całkowitej wymianie podlegają
wszystkie instalacje sanitarne oraz w części
elektrycznej. Ponadto przewiduje się
wykonanie lub naprawę elementów
wykończeniowych oraz zagospodarowanie
działki przyległej na parking.
201
Planowane
nakłady (zł)
Termin
realizacji
przedszkola; poprawa
atrakcyjności obszaru
rewitalizowanego jako miejsca
zamieszkania oraz miejsca
pracy; wzrost liczby
zmodernizowanych budynków
znajdujących się
w obszarze rewitalizowanym;
poprawa jakości świadczonych
usług oświatowych.
łącznie z innymi
społecznych, w tym
budowanie lokalnej
budowania kapitału
społecznego.
L.p.
Podmiot
zgłaszający
Tytuł projektu
Cele
Przedmiot projektu
Lokalizacja
Planowane
nakłady (zł)
Termin
realizacji
13.
Gmina Góra
Termomodernizacja
budynku Zespołu
Szkoła Podstawowa,
Gimnazjum
i Przedszkole
w Czerninie
2.2
3.2
3.3
W ramach projektu planuje się
termomodernizację Szkoły. W części
zabytkowej zostaną wymienione okna
i stolarka drzwiowa wraz z ułożeniem elewacji.
W części „nowej” oprócz zakresu
z pierwszej części ściany zewnętrzne zostaną
docieplone styropianem na którym ułożony
zostanie tynk strukturalny.
Czernina
600 tys.
20162020
Zmniejszenie kosztów
utrzymania obiektu poprzez
termomodernizację budynku.
Wprowadzenie systemu
zarządzania energią, w postaci
zaworów termostatycznych
przeszkolenie osób stale
korzystających z budynków
z obsługi urządzeń. Poprawa
estetyki miejscowości,
odnowa elewacji na
zabytkowej części budynku
poprawa warunków
zamieszkania, oraz włączenie
społeczne mieszkańców
Czerniny.
łącznie z innymi
społecznych, w tym
budowanie lokalnej
202
L.p.
Podmiot
zgłaszający
Tytuł projektu
Cele
Przedmiot projektu
Lokalizacja
Planowane
nakłady (zł)
Termin
realizacji
budowania kapitału
społecznego.
14.
Gmina Góra
Przebudowa dróg
lokalnych
w Czerninie Górnej
3.1
3.2
3.3
Planuje się przebudowę dróg lokalnych
poprzez wymianę starych, niebezpiecznych
nawierzchni na nowe. W części są to drogi
o nawierzchni kamiennej i nawierzchni
asfaltowe. Ich łączna długość to ok. 1 km.
Miejscowość
Czernina Górna
400 tys.
20162020
Rezultatem działań
rewitalizacyjnych
w tym obszarze będzie
włączenie społeczne, poprawa
bezpieczeństwa, poprawa
estetyki.
łącznie z innymi
społecznych, w tym
budowanie lokalnej
203
L.p.
Podmiot
zgłaszający
Tytuł projektu
Cele
Przedmiot projektu
Lokalizacja
Planowane
nakłady (zł)
Termin
realizacji
budowania kapitału
społecznego.
15.
Parafia
RzymskoKatolicka P.W.
Św. Katarzyny
Aleksandryjskiej
w Górze ul. Ks.
Piotra
Ściegiennego 29
56-200 Góra, Ks.
Henryk
Wachowiak
–Proboszcz
Parafii, tel.
601 843 292
Góra, Kościół p.w
Św. Katarzyny
Aleksandryjskiej
(XV/XVIw.)-remont
muru wokół
Kościoła
3.2
3.3
1. Oczyszczenie i usuniecie tynków
cementowych z muru
2.Uzupełnienie ubytków w cegłach i fugach
3. Wykonanie tynków renowacyjnych
4. Wykonanie tynków na bazie wapna
5. Malowanie farbą krzemianową
Ul. Ks. P.
Ściegiennego 56200 Góra
68 tys.
20162020
Zadanie jest kolejnym etapem
rewitalizacji terenu przy
Kościele Parafialnym
(wcześniej wykonano: remont
elewacji Kościoła, remont
nawierzchni placu przy
Kościele, remont stalowego
fragmentu ogrodzenia ,
remont bramy
i furtki wejściowej na plac).
Prace przy murze wzmocnią
jego konstrukcję i poprawią
jego estetykę.
łącznie z innymi
społecznych, w tym
budowanie lokalnej
204
L.p.
Podmiot
zgłaszający
Tytuł projektu
Cele
Przedmiot projektu
Lokalizacja
Planowane
nakłady (zł)
Termin
realizacji
budowania kapitału
społecznego.
16.
Biblioteka
Miejska
w Górze
ul. A.
Mickiewicza 1A
56-200 Góra
Przebudowa
budynku po byłym
Domu Kultury
z przeznaczeniem na
Filię Biblioteczną
w Czerninie.
2.1
2.2
3.2
3.3
17.
Gmina Góra
Rewitalizacja
podwórka przy ul.
Piłsudskiego 48/50
w Górze
3.2
3.3
W zakresie przebudowy budynku po byłym
Domu Kultury z przeznaczeniem na Filię
Biblioteczną zostaną ujęte prace
ogólnobudowlane podnoszące atrakcyjność
budynku i bezpieczeństwo osób
korzystających. Zostanie wymieniona stolarka
okienna i drzwiowa, instalacja elektryczna,
wod.-kan., C.O. Zostanie założona sieć
internetowa, telefoniczna, alarmowa i p.poż.
Wykonane zostaną nowe izolacje
przeciwwilgociowe, które zabezpieczą budynek
przed wilgocią wynikającą z minionego okresu.
Dla poprawienia wyglądu zostaną wykonane
nowe tynki wewnętrzne
i zewnętrzne wraz z malowaniem oraz nowe
posadzki. W ramach zadania zostanie
wymienione poszycie więźby dachowej
i zostaną założone nowe obróbki blacharskie,
tj. rynny i rury spustowe. Zostanie
uporządkowany teren wokół budynku.
Zostanie zakupione nowe wyposażenie.
Utworzenie miejsc parkingowych oraz
uporządkowanie i zagospodarowanie terenu
podwórka przy ulicy Piłsudskiego 48/50
w Górze.
205
Czernina, ul.
Rynek 8, działka
nr 170/1
2666,6 tys.
20162020
Zadanie ma na celu
wzmocnienie funkcji jaką pełni
filia dla mieszkańców regionu
Czerniny (7 miejscowości
– około 2000 mieszkańców)
oraz jej rozwój. Fundusze
pozyskane dzięki projektowi
pozwoliłyby przekształcić Filię
Biblioteczną w Czerninie
w nowoczesne centrum
wiedzy, kultury oraz ośrodek
życia społecznego.
Góra, ul.
Piłsudskiego
48/50
100 tys.
20162020
Poprawa funkcjonalności
przestrzeni, poprawa estetyki
i uporządkowanie przestrzeni
publicznej.
L.p.
Podmiot
zgłaszający
Tytuł projektu
Cele
Przedmiot projektu
Lokalizacja
Planowane
nakłady (zł)
Termin
realizacji
łącznie z innymi
społecznych, w tym
budowanie lokalnej
budowania kapitału
społecznego.
18.
Gmina Góra
Wymiana
nawierzchni drogi
i chodników
ul. Piastów w Górze
3.1
3.2
3.3
Wymiana nawierzchni drogi i chodników,
wykonanie odprowadzania wód opadowych
i roztopowych, nasadzenie drzew, budowa
oświetlenia.
206
Góra, ul. Piastów
350 tys.
20162020
Poprawa estetyki przestrzeni
miejskiej, polepszenie jakości
życia mieszkańców.
Stworzenie miejsca
atrakcyjniejszego do
zamieszkania i spędzania
wolnego czasu oraz
prowadzenia działalności
gospodarczej.
L.p.
Podmiot
zgłaszający
Tytuł projektu
Cele
Przedmiot projektu
Lokalizacja
Planowane
nakłady (zł)
Termin
realizacji
łącznie z innymi
społecznych, w tym
budowanie lokalnej
budowania kapitału
społecznego.
19.
Szkoła
Podstawowa
Nr 3 im.
Władysława
Broniewskiego
w Górze,
Dyrektor Szkoły
Bożena
Domańska
Modernizacja
i rozbudowa placu
rekreacyjnego
2.2
3.2
3.3
Ułożenie nawierzchni boiska z odwodnieniem
2
ze sztucznej trawy o powierzchni 580 m .
Wykonanie ogrodzenia panelowego
o wysokości 4 m i długości 50 m.
Doposażenie istniejącego placu zabaw (bujaki
na sprężynie, wieże zabaw ze zjeżdżalnią,
huśtawki ważki) oraz wykonanie bezpiecznej
2
nawierzchni PE o powierzchni 860m .
207
Góra, ul. Podwale
20 (plac przy
szkole)
170 tys.
Poprawa infrastruktury
technicznej. Bezpieczeństwo
uczniów podczas zajęć.
Różnorodność form spędzania
czasu uczniów. Kontynuacja
zrealizowanego projektu
w ramach programu
rewitalizacji, realizowanego
dla perspektywy 2007-2013,
pn. „Przebudowa budynku
L.p.
Podmiot
zgłaszający
Tytuł projektu
Cele
Przedmiot projektu
Lokalizacja
Planowane
nakłady (zł)
Termin
realizacji
Szkoły Podstawowej Nr 3
w Górze, przy
ul. Podwale 20”.
łącznie z innymi
społecznych, w tym
budowanie lokalnej
budowania kapitału
społecznego.
20.
Wspólnota
Mieszkaniowa
„Pod Bramą”
Remont elewacji.
3.2
3.3
Remont elewacji, remont płyt balkonowych.
Góra, ul.
Piłsudskiego 15
80 tys.
20162020
Wzrost estetyki i wstrzymanie
degradacji obiektu.
208
L.p.
Podmiot
zgłaszający
Tytuł projektu
Cele
Przedmiot projektu
Lokalizacja
Planowane
nakłady (zł)
Termin
realizacji
łącznie z innymi
społecznych, w tym
budowanie lokalnej
budowania kapitału
społecznego.
21.
Wspólnota
Mieszkaniowa
„Ryneczek”
Remont elewacji.
3.2
3.3
Remont elewacji, malowanie
Góra, ul.
Chrobrego 29
40 tys.
20162020
Wzrost estetyki obiektu.
łącznie z innymi
209
L.p.
Podmiot
zgłaszający
Tytuł projektu
Cele
Przedmiot projektu
Lokalizacja
Planowane
nakłady (zł)
Termin
realizacji
społecznych, w tym
budowanie lokalnej
budowania kapitału
społecznego.
22.
Wspólnota
Mieszkaniowa
Remont elewacji
i wzmocnienie ścian.
3.2
3.3
Remont elewacji, wzmocnienie ścian.
Góra, ul. Armii
Krajowej 29
120 tys.
20162020
Wstrzymanie degradacji
obiektu.
łącznie z innymi
społecznych, w tym
budowanie lokalnej
210
L.p.
Podmiot
zgłaszający
Tytuł projektu
Cele
Przedmiot projektu
Lokalizacja
Planowane
nakłady (zł)
Termin
realizacji
budowania kapitału
społecznego.
23.
Wspólnota
Mieszkaniowa
Piłsudskiego 6,
Góra
Remont
termomodernizacyj
ny, remont
schodów,
wzmocnienie ścian.
3.2
3.3
Remont termomodernizacyjny, remont
schodów, wzmocnienie ścian.
Góra, ul.
Piłsudskiego 6
80 tys.
20162020
Wstrzymanie degradacji
i wzrost estetyki budynku.
łącznie z innymi
społecznych, w tym
budowanie lokalnej
budowania kapitału
211
L.p.
Podmiot
zgłaszający
Tytuł projektu
Cele
Przedmiot projektu
Lokalizacja
Planowane
nakłady (zł)
Termin
realizacji
społecznego.
24.
Administracja
Lokali
Komunalnych,
ul. Starogórska
15, Góra
Wymiana pokrycia
dachowego,
wykonanie elewacji.
3.2
3.3
Wykonanie, pomalowanie elewacji oraz
wymiana pokrycia dachowego.
Góra, ul. Tylna 10
46 tys.
20162020
Poprawa estetyki,
minimalizacja kosztów
utrzymania obiektu.
łącznie z innymi
społecznych, w tym
budowanie lokalnej
budowania kapitału
społecznego.
212
8. Mechanizmy zapewnienia
komplementarności
Program rewitalizacji ujmuje działania w sposób kompleksowy (z uwzględnieniem projektów
rewitalizacyjnych, które mogą być współfinansowane ze środków EFRR, EFS, FS oraz innych
publicznych lub prywatnych) tak, aby nie pomijać aspektu społecznego oraz gospodarczego lub
przestrzenno-funkcjonalnego, lub technicznego, lub środowiskowego związanego zarówno z danym
obszarem, jak i jego otoczeniem.
Program rewitalizacji złożony z wielu różnorodnych projektów jest konstrukcją warunkującą
osiągnięcie kompleksowości interwencji. Oczekuje się wzajemnego powiązania oraz synergii
projektów rewitalizacyjnych. Nie oznacza to w każdym przypadku obowiązku jednoczesnej realizacji
projektów, lecz synchronizację efektów ich oddziaływania na sytuację kryzysową.
Wytyczne w zakresie rewitalizacji w programach operacyjnych na lata 2014-2020 wskazują na
następujące rodzaje komplementarności pomiędzy poszczególnymi projektami/przedsięwzięciami
rewitalizacyjnymi oraz pomiędzy działaniami różnych podmiotów i funduszy na obszarze objętym
programem rewitalizacji:
•
komplementarność przestrzenna,
•
komplementarność problemowa,
•
komplementarność proceduralno-instytucjonalna,
•
komplementarność międzyokresowa,
•
komplementarność źródeł finansowania.
Komplementarność przestrzenna oznacza konieczność wzięcia pod uwagę podczas tworzenia
i realizacji programu rewitalizacji wzajemnych powiązań pomiędzy projektami, przedsięwzięciami
rewitalizacyjnymi zarówno realizowanych na obszarze rewitalizacji, jak i znajdujących się poza nim,
ale oddziałujących na obszar rewitalizacji. Zapewnienie komplementarności przestrzennej projektów,
przedsięwzięć rewitalizacyjnych ma służyć temu, by program rewitalizacji efektywnie oddziaływał na
cały dotknięty kryzysem obszar (a nie punktowo, w pojedynczych miejscach), poszczególne projekty
rewitalizacyjne wzajemnie się dopełniały przestrzennie oraz by zachodził między nimi efekt synergii.
Celem zapewnienia komplementarności przestrzennej interwencji jest także to, by prowadzone
działania nie skutkowały przenoszeniem problemów na inne obszary lub nie prowadziły do
niepożądanych efektów społecznych takich jak segregacja społeczna i wykluczenie.
Komplementarność przestrzenna skutkuje ciągłą analizą następstw decyzji przestrzennych w skali
całej gminy i jej otoczenia (np. przeznaczanie nowych terenów pod zabudowę) dla skuteczności
programu rewitalizacji.
Komplementarność problemowa oznacza konieczność realizacji przedsięwzięć rewitalizacyjnych,
które będą się wzajemnie dopełniały tematycznie, sprawiając, że program rewitalizacji będzie
213
oddziaływał na obszar rewitalizacji we wszystkich niezbędnych aspektach (społecznym,
gospodarczym, przestrzennofunkcjonalnym, technicznym, środowiskowym).
Zapewnienie komplementarności problemowej ma przeciwdziałać fragmentacji działań (np. tzw.
„rewitalizacji technicznej”, „rewitalizacji społecznej” – określeń błędnie stosowanych, ponieważ
rewitalizacja jest zawsze kompleksowa) koncentrując uwagę na całościowym spojrzeniu na przyczyny
kryzysu danego obszaru. Skuteczna komplementarność problemowa oznacza konieczność powiązania
działań rewitalizacyjnych ze strategicznymi decyzjami gminy na innych polach, co skutkuje lepszą
koordynacją tematyczną i organizacyjną działań administracji.
Komplementarność proceduralno-instytucjonalna oznacza konieczność takiego zaprojektowania
systemu zarządzania programem rewitalizacji, który pozwoli na efektywne współdziałanie na jego
rzecz różnych instytucji oraz wzajemne uzupełnianie się i spójność procedur. W tym celu niezbędne
jest osadzenie systemu zarządzania programem rewitalizacji w przyjętym przez daną gminę systemie
zarządzania w ogóle.
W celu zapewnienia komplementarności międzyokresowej IZ RPO opracowuje analizę i krytyczną
ocenę oraz formułuje wnioski na temat dotychczasowego (w kontekście zaangażowania środków
wspólnotowych, szczególnie w ramach polityki spójności 2007-2013) sposobu wspierania procesów
rewitalizacji, jego skuteczności, osiągnięć i problemów wdrażania projektów i programów
rewitalizacji w województwie. Na tej podstawie dokonywane jest zaplanowanie sposobu wspierania
procesów rewitalizacji w ramach polityki spójności 2014-2020.
W oparciu o dokonaną analizę możliwe jest uzupełnianie przedsięwzięć już zrealizowanych
w ramach polityki spójności 2007-2013 (np. o charakterze infrastrukturalnym) projektami
komplementarnymi (np. o charakterze społecznym), realizowanymi w ramach polityki spójności
2014-2020.
Zachowanie ciągłości programowej (polegającej na kontynuacji lub rozwijaniu wsparcia z polityki
spójności 2007-2013) ma w procesach rewitalizacji kluczowe znaczenie. Zmiany wprowadzane
w programach rewitalizacji odpowiadają na te potrzeby zmian, które wynikają głównie z ich
ewaluacji, opartej na systematycznym monitoringu.
Komplementarność źródeł finansowania, w kontekście polityki spójności 2014-2020, oznacza, że
projekty/przedsięwzięcia rewitalizacyjne, wynikające z programu rewitalizacji opierają się na
konieczności umiejętnego uzupełniania i łączenia wsparcia ze środków EFRR, EFS i FS z wykluczeniem
ryzyka podwójnego dofinansowania. Silna koordynacja i synergia projektów rewitalizacyjnych
finansowanych szczególnie w ramach EFS i EFRR jest konieczna dla uzyskania korzystnych efektów dla
obszarów rewitalizacji.
Koordynacja środków programów operacyjnych ze środkami polityk i instrumentów krajowych jest
konieczna dla realizacji zasady dodatkowości środków UE. Komplementarność finansowa oznacza
także zdolność łączenia prywatnych i publicznych źródeł finasowania, przy założeniu, że
stymulowanie endogenicznych zdolności inwestycyjnych ma kluczowe znaczenie dla dynamiki
pożądanych zmian.
Oznacza to, że budowa i realizacji programu rewitalizacji jest zabiegiem złożonym. Wymaga bowiem
przeprowadzenia wielu działań o charakterze diagnostycznym, konsultacyjnym, negocjacyjnym,
planistycznym, prawnym, wdrożeniowym i monitoringowym – korygowania projektów i działań
w trakcie ich realizacji oraz kompleksowej oceny po zakończeniu. Skuteczne, terminowe i efektywne
wdrażanie programu rewitalizacji wymaga utworzenia lub wyznaczenia przez podmiot rewitalizacji
organu, któremu czynność ta zostanie powierzona.
214
Ustawa z dnia 9 października 2015 roku o rewitalizacji – wskazuje, że jednym z najważniejszych
narzędzi realizacji programu rewitalizacji – zapewniających jego uspołecznienie oraz
komplementarność jest Komitet Rewitalizacji.
Traktując zapisy Ustawy z dnia 9 października 2015 roku o rewitalizacji jako wykładnię dobrych
praktyk, które warto wdrożyć lub naśladować również w przypadku działań rewitalizacyjnych
prowadzonych w Gminie Góra, proponuje się powołać Zespół ds. rewitalizacji, który spełniać
będzie podobną funkcję i rolę jak opisany w tejże Ustawie Komitet Rewitalizacji.
Zespół ds. rewitalizacji stanowić będzie forum współpracy i dialogu interesariuszy z organami gminy
w sprawach dotyczących przygotowania, prowadzenia i oceny rewitalizacji oraz pełnić będzie funkcję
opiniodawczo-doradczą burmistrza. Dopuszcza się powołania osobnych Zespołów ds. rewitalizacji dla
wyznaczonych podobszarów rewitalizacji.
•
Zasady wyznaczania składu oraz zasady działania Zespołu ds. rewitalizacji ustala się
uwzględniając jego funkcję oraz zapewniając wyłanianie przez interesariuszy ich
przedstawicieli. Zasady określa, w drodze uchwały, rada gminy przed uchwaleniem programu
rewitalizacji albo w terminie nie dłuższym niż 3 miesiące od dnia jego uchwalenia. Podjęcie
uchwały jest poprzedzone konsultacjami społecznymi.
•
Burmistrz niezwłocznie po podjęciu przez radę gminy uchwały powołuje Zespół ds.
rewitalizacji.
•
W przypadku gdy Zespół ds. rewitalizacji został powołany przed uchwaleniem programu
rewitalizacji, w programie tym określa się niezbędne zmiany w uchwale dot. zasad
wyznaczania składu oraz zasady działania Zespołu ds. rewitalizacji, w tym dotyczące
powołania Zespołu ds. rewitalizacji dla podobszaru rewitalizacji objętego tym programem.
•
Zmiana uchwały, w sposób zgodny z programem rewitalizacji, następuje niezwłocznie po
uchwaleniu tego programu. Po zmianie uchwały burmistrz zmienia zarządzenie powołujące
Zespół ds. rewitalizacji.
•
Obsługę organizacyjną Zespołu ds. rewitalizacji zapewnia urząd obsługujący burmistrza.
•
W przypadku gdy Zespół ds. rewitalizacji zajmuje stanowisko w drodze głosowania,
przedstawiciele gminy, gminnych jednostek organizacyjnych, w tym gminnych osób
prawnych, nie biorą udziału w głosowaniu, jeżeli dotyczy ono projektów dokumentów,
których opracowanie jest zadaniem burmistrza.
Mając na uwadze powyższe, proponuje się powołać, w oparciu o wyżej
wymienione zasady, ZESPÓŁ DS. REWITALIZACJI, który pełnić będzie wskazaną
wyżej rolę.
Zgodnie z Ustawą60 o rewitalizacji Komitet Rewitalizacji (Zespół ds. rewitalizacji w Gminie Góra)
stanowi forum współpracy i dialogu interesariuszy z organami gminy. Ustawa, jak również analiza
zakresu realizacji programu rewitalizacji, wskazuje, że największy ciężar organizacyjny, zarządczy
i finansowy – będzie udziałem samorządu lokalnego i jego jednostek podległych. Dla zapewnienia
„dobrego zarządzania” procesem rewitalizacji, a tym samym komplementarności realizowanych
działań – istotne wydaje się być stworzenie lub dostosowanie istniejących struktur administracyjno60
Przyp. w niniejszym opracowaniu rozwiązania dot. uspołecznienia procesu realizacji programu rewitalizacji
zaproponowane w Ustawie o rewitalizacji traktowane są jako przykłady dobrych praktyk.
215
zarządczych do specyfiki i potrzeb realizacji programu rewitalizacji – także w kontekście właściwego
funkcjonowania Zespołu ds. rewitalizacji (obsługę organizacyjną Zespołu ds. rewitalizacji zapewnia
urząd obsługujący burmistrza).
Proponuje się zatem powołanie przez Burmistrza Zespołu ds. Rewitalizacji, który realizować może
wiele różnorodnych działań koncepcyjnych, organizacyjnych, koordynacyjnych, ewaluacyjnych
i informacyjnych związanych z programem. Zespół realizować powinien także działania
monitoringowe, w obszarze których mieści się pomiar efektów rewitalizacji. Nie jest konieczne
sytuowanie Zespołu w strukturze organizacyjnej urzędu gminy jako odrębnej komórki organizacyjnej,
bowiem w jego skład wchodzić będą przede wszystkim osoby z różnych istniejących już komórek,
np. zastępca burmistrza (jako przewodniczący), członek rady gminy, skarbnik miasta, kierownicy
wybranych wydziałów urzędu.61
61
Na podstawie: Andrzej Sztando – Pomiar rezultatów programu rewitalizacji miasta, Samorząd Terytorialny,
2008 rok.
216
9. Indykatywne ramy finansowe
Zabezpieczenie finansowe działań związanych z realizacją Programu Rewitalizacji stanowią przede
wszystkim środki budżetowe gminy. Jednakże środki własne gminy wspomagane będą środkami
zewnętrznymi pochodzącymi m. in. ze środków Unii Europejskiej.
Podstawowe źródła pozabudżetowe wykorzystywane do realizacji strategii obejmują:
•
środki Unii Europejskiej – m. in. fundusze strukturalne i inwestycyjne: Europejski Fundusz
Rozwoju Regionalnego, Europejski Fundusz Społeczny, Fundusz Spójności, Instrument Łącząc
Europę, Europejski Fundusz na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich,
•
środki budżetu państwa – przewidziane na współfinansowanie projektów, jak i jako
niezależne źródło finansowania,
•
środki budżetów samorządów – wojewódzkich, powiatowych – na współfinansowanie
projektów lub jako niezależne źródło finansowania,
•
inne środki publiczne – np. fundusze celowe,
•
środki prywatne – np. środki organizacji pozarządowych,
•
kredyty, pożyczki, obligacje komunalne i inne narzędzia i instrumenty finansowe kierowane
do JST.
217
Tabela 98. Indykatywne ramy finansowe związane z realizacją Programu Rewitalizacji
LISTA A
L.p.
Nazwa projektu
Nazwa wnioskodawcy
1.
2.
3.
4.
Budowa parkingu przy ul. Kościuszki w m. Góra.
Przebudowa nawierzchni drogi Pl. Bolesława Chrobrego w m. Góra.
Wymiana nawierzchni dróg i chodników – Piłsudskiego, Żeromskiego.
Rewitalizacja Komendy Powiatowej Policji w Górze drogą do
podniesienia zdrowia i bezpieczeństwa lokalnej społecznośći oraz
estetyki ul. Podwale.
Poprawa jakości infrastruktuktury drogowej i peszej w m. Czernina
Remont elewacji, wzmocnienie fundamentów.
Gmina Góra
Gmina Góra
Gmina Góra
Komenda Wojewódzka Policji we
Wrocławiu
Remont konserwatorski zabytkowych elewacji i dachów przy ulicy
Podwale 9 oraz remont klatki schodowej i schodów.
Remont konserwatorski zabytkowych elewacji i dachów kamienicy przy
ulicy Wolności 7, remont kominów, klatki schodowej i schodów.
Wymiana pokrycia dachowego, wykonanie elewacji.
5.
6.
7.
8.
9.
Szacowana wartość
projektu (zł)
3,0 mln
999,9 tys.
450 tys.
1480 tys.
2016-2020
2016-2020
2016-2020
UE, inne środki
publiczne
Gmina Góra
Wspólnota Mieszkaniowa MAK
1,0 mln
140 tys.
2016-2020
2016-2020
Wspólnota Mieszkaniowa „PODWALE 9”
252 tys.
2016-2020
Wspólnota Mieszkaniowa „Wolności 7”
215 tys.
2016-2020
Administracja Lokali Komunalnych, ul.
Starogórska 15, Góra
100 tys.
2016-2020
UE, Gmina
UE, środki
prywatne
UE, środki
prywatne
UE, środki
prywatne
UE, środki
prywatne
RAZEM
7637 tys.
218
Termin realizacji
Źródła
finansowania
UE, Gmina
UE, Gmina
Lista B
L.p.
Nazwa projektu
Nazwa wnioskodawcy
Gmina Góra
Gmina Góra
Gmina Góra
Gmina Góra
Szacowana wartość
projektu (zł)
3000 tys.
541,7 tys.
285,4 tys.
1000 tys.
1.
2.
3.
4.
5.
Przebudowa budynku byłego Internatu
Przebudowa parkingu przy ul. Głogowskiej w m. Góra
Wymiana nawierzchni dróg: ul. Mała, ul. Dąbrowskiego
Wymiana nawierzchni dróg i chodników: ul. Staromiejska, Reymonta,
Sikorskiego, Mickiewicza, Szkolna w miejscowości Góra
Przebudowa Wieży Ciśnień (Wieża ciśnień dla mieszkańców)
6.
2016-2020
2016-2020
2016-2020
2016-2020
Źródła
finansowania
UE, Gmina
UE, Gmina
UE, Gmina
UE, Gmina
Gmina Góra
780 tys.
2016-2020
UE, Gmina
Rewitalizacja Wieży Głogowskiej
Gmina Góra
778,8 tys.
2016-2020
UE, Gmina
7.
Wymiana elewacji budynku Urzędu Miasta i Gminy w Górze
Gmina Góra
300 tys.
2016-2020
UE, Gmina
8.
Utwardzenie placu przy ul. Armii Polskiej w Górze
Gmina Góra
50 tys.
2016-2020
UE, Gmina
9.
Wymiana nawierzchni drogi i przebudowa parkingu przy
ul. Armii Polskiej w Górze – etap II
Zagospodarowanie terenu na potrzeby turystyki i rekreacji przy
Ośrodku Kultury Fizycznej w Górze
Modernizacja i rozbudowa monitoringu miejskiego
Gmina Góra
592 tys.
2016-2020
UE, Gmina
Gmina Góra
500 tys.
2016-2020
UE, Gmina
Komenda Powiatowa Policji w Górze
130 tys.
2016-2020
Przedszkole publiczne nr 3 im. Jasia i
Małgosi w Górze
Gmina Góra
2700 tys.
2016-2020
UE, inne środki
publiczne
UE, Gmina
600 tys.
2016-2020
UE, Gmina
Gmina Góra
400 tys.
2016-2020
UE, Gmina
Parafia Rzymsko-Katolicka P.W. Św.
Katarzyny Aleksandryjskiej w Górze
Biblioteka Miejska w Górze
68 tys.
2016-2020
2666,6 tys.
2016-2020
UE, środki
prywatne
UE, Gmina
17.
Góra, Kościół p.w Św. Katarzyny Aleksandryjskiej (XV/XVIw.)-remont
muru wokół Kościoła
Przebudowa budynku po byłym Domu Kultury z przeznaczeniem na Filię
Biblioteczną w Czerninie.
Rewitalizacja podwórka przy ul. Piłsudskiego 48/50 w Górze
Gmina Góra
Nie zdefiniowano
2016-2020
UE, Gmina
18.
Wymiana nawierzchni drogi i chodników ul. Piastów w Górze
Gmina Góra
Nie zdefiniowano
2016-2020
UE, Gmina
19.
Modernizacja i rozbudowa placu rekreacyjnego
Szkoła Podstawowa Nr 3 im. Władysława
Broniewskiego w Górze
170 tys.
2016-2020
UE, Gmina
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
Przebudowa budynku Przedszkola Publicznego nr 3 przy ulicy Piastów 7
w Górze
Termomodernizacja budynku Zespołu Szkoła Podstawowa, Gimnazjum
i Przedszkole w Czerninie
Przebudowa dróg lokalnych w Czerninie Górnej
219
Termin realizacji
20.
Remont elewacji.
Wspólnota Mieszkaniowa „Pod Bramą”
80 tys.
2016-2020
21.
Remont elewacji.
Wspólnota Mieszkaniowa „Ryneczek”
40 tys.
2016-2020
22.
Remont elewacji i wzmocnienie ścian.
Wspólnota Mieszkaniowa
120 tys.
2016-2020
23.
Remont termomodernizacyjny, remont schodów, wzmocnienie ścian.
80 tys.
2016-2020
24.
Wymiana pokrycia dachowego, wykonanie elewacji.
Wspólnota Mieszkaniowa Piłsudskiego 6,
Góra
Administracja Lokali Komunalnych, ul.
Starogórska 15, Góra
46 tys.
2016 - 2020
RAZEM
14928,5 tys.
220
UE, środki
prywatne
UE, środki
prywatne
UE, środki
prywatne
UE, środki
prywatne
UE, środki
prywatne
10. Mechanizmy włączenia
mieszkańców, przedsiębiorców
i innych podmiotów i grup
aktywnych w proces rewitalizacji
Ustawa z dnia 9 października 2015 roku o rewitalizacji podkreśla znaczenie zasady partnerstwa
i partycypacji w procesie tworzenia i realizacji/wdrażania programu rewitalizacji.
Program rewitalizacji jest wypracowywany przez samorząd gminny i poddawany dyskusji w oparciu
o diagnozę lokalnych problemów: społecznych, gospodarczych, przestrzenno-funkcjonalnych,
technicznych i środowiskowych. Prace nad przygotowaniem programu, bądź jego aktualizacją, jak
również wdrażanie (realizacja) programu oparte są na współpracy ze wszystkimi grupami
interesariuszy, w tym szczególnie ze społecznością obszarów rewitalizacji, innymi ich użytkownikami,
przedsiębiorcami i organizacjami pozarządowymi.
Partycypacja społeczna obejmuje przygotowanie, prowadzenie i ocenę rewitalizacji w sposób
zapewniający aktywny udział interesariuszy, w tym poprzez uczestnictwo w konsultacjach
społecznych oraz w pracach Komitetu Rewitalizacji.
Przygotowanie, prowadzenie i ocena rewitalizacji polegają w szczególności na:
•
poznaniu potrzeb i oczekiwań interesariuszy oraz dążeniu do spójności planowanych działań
z tymi potrzebami i oczekiwaniami;
•
prowadzeniu, skierowanych do interesariuszy, działań edukacyjnych i informacyjnych
o procesie rewitalizacji, w tym o istocie, celach, zasadach prowadzenia rewitalizacji,
wynikających z ustawy, oraz o przebiegu tego procesu;
•
inicjowaniu, umożliwianiu i wspieraniu działań służących rozwijaniu dialogu między
interesariuszami oraz ich integracji wokół rewitalizacji;
•
zapewnieniu udziału interesariuszy w przygotowaniu dokumentów dotyczących rewitalizacji,
w szczególności gminnego programu rewitalizacji;
•
wspieraniu inicjatyw zmierzających do zwiększania udziału interesariuszy w przygotowaniu
i realizacji gminnego programu rewitalizacji;
•
zapewnieniu w czasie przygotowania, prowadzenia i oceny rewitalizacji możliwości
wypowiedzenia się przez interesariuszy.
Partycypacja społeczna jest wpisana w proces rewitalizacji jako fundament działań na każdym etapie
tego procesu (diagnozowanie, programowanie, wdrażanie, monitorowanie). Skonsolidowanie
wysiłków różnych podmiotów na rzecz obszaru rewitalizacji jest ważnym warunkiem sukcesu.62
62
Źródło: Ustawa z dnia 9 października 2015 roku o rewitalizacji
221
Procedura uspołecznienia na etapie przygotowania programu rewitalizacji.
Na etapie przygotowania programu rewitalizacji w Gminie Góra realizowany był program „Góra na
+”, którego celem było zaangażowanie społeczności lokalnej do pracy w zespołach i grupach
roboczych wspierających proces tworzenia programu rewitalizacji. Uczestników procesu tworzenia
programu rewitalizacji podzielono na następujące grupy robocze:
•
•
•
•
•
•
przedstawiciele organizacji pozarządowych,
lokalni liderzy,
przedsiębiorcy,
administracja publiczna,
wspólnoty mieszkaniowe,
mieszkańcy.
Praca w grupach pozwoliła poznać potrzeby i oczekiwania poszczególnych interesariuszy, przyczyniła
się do zawiązania nici porozumienia oraz pozwoliła wypracować spójne działania odpowiadające
interesom wszystkim z grup.
W ramach programu konsultacji uruchomiona została górowska platforma konsultacji społecznych.
W ramach platformy mieszkańcy informowani byli o postępujących pracach nad programem.
Zamieszczana była między innymi fotorelacja z każdego warsztatu oraz umieszczane były materiały
wypracowane w trakcie poszczególnych sesji warsztatowych, wraz z zaproszeniem do udziału
w kolejnych warsztatach.
Do udziału w tworzeniu programu rewitalizacji zaangażowano członków Uniwersytetu Trzeciego
Wieku, którzy uczestniczyli w organizowanych spotkaniach konsultacyjnych.
Proces konsultacji społecznych kontynuowany był poprzez wyłożenie projektu programu rewitalizacji
w dniach od 9 do 18 maja 2016 roku od publicznej wiadomości. Informacje wywieszono na tablicach
ogłoszeń miasta i Gminy Góra oraz w ramach górowskiej platformy konsultacji społecznych na stronie
internetowej Gminy. W ramach wyłożenia projektu programu umożliwiono mieszkańcom Gminy
Góra zgłaszanie za pomocą ankiety konsultacyjnej uwag lub propozycji do programu.
Dodatkowo prowadzone były rozmowy z mieszkańcami w miejscu ich zamieszkania. W tym celu
wydrukowano ulotki informacyjne o projekcie programu wraz z informacją o możliwości zapoznania
się z dokumentem i zgłoszenia do niego uwag. Zamysłem tegoż działania było prowadzenie działań
edukacyjnych i informacyjnych nt. procesu rewitalizacji, w tym o istocie, celach i zasadach
prowadzenia rewitalizacji.
Informacja o przebiegu prac w ramach opracowywania programu rewitalizacji umieszczana była także
w bezpłatnym miesięczniku samorządu gminnego Przeglądzie Górowskim. Za pośrednictwem tego
wydawnictwa informowano mieszkańców o stanie prac oraz krokach jakie zostaną podjęte w celu
opracowania programu. Na łamach Przeglądu Górowskiego ukazywała się także informacje o
terminach i sposobach konsultacji społecznych.
Uzupełnieniem procesu konsultacji społecznym był konkurs plastyczny w gimnazjach i szkołach
ponadgimnazjalnych pod hasłem „Gmina Góra przed i po rewitalizacji”. Zadaniem uczestnika
konkursu było wskazanie przez siebie problemu, który występuje na obszarach wskazanych do
rewitalizacji w Gminie i ukazanie go według stanu sprzed i po rewitalizacji.
222
Forma konsultacji
Opis
1. Warsztaty
Przeprowadzono łącznie trzy sesje warsztatowe.
•
18.03.2016 roku – prezentacja diagnozy, publiczna dyskusja nt.
problemów Gminy Góra, definiowanie stanów kryzysowych,
•
31.03.2016 roku – wyznaczenie obszaru zdegradowanego oraz
obszarów do rewitalizacji w Gminie Góra,
•
06.04.2016 roku – wypracowanie wizji obszarów rewitalizacji
oraz celów, kierunków i projektów rewitalizacyjnych w Gminie
Góra.
Sesje warsztatowe poprowadzili moderatorzy z firmy Instytut Badawczy
IPC Spółka z o.o. z Wrocławia – dr Przemysław Wołczek oraz mgr inż.
Marek Karłowski.
2. Ankiety
W badaniu wzięły udział 274 osoby – dorośli mieszkańcy Gminy Góra.
Badania ankietowe przeprowadzone zostały w marcu 2016 roku.
3. Korespondencyjne
zbierania pomysłów
rewitalizacyjnych.
Przeprowadzone zostało korespondencyjne zbieranie pomysłów
i projektów rewitalizacyjnych w oparciu przygotowany i uzgodniony
formularz projektów/przedsięwzięć rewitalizacyjnych. Zgłoszone
projekty i pomysły zostały ujęte w programie rewitalizacji.
Procedura uspołecznienia na etapie realizacji programu rewitalizacji.
Efektywność partycypacji społecznej zależy od skuteczności dwustronnego przepływu informacji, co
oznacza, że nie tylko Gmina, jako podmiot zarządzający procesem rewitalizacji powinien informować
stronę społeczną o planowanych działaniach i zamierzeniach, ale także strona społeczna powinna
mieć szanse wyrażenia swojej opinii na temat realizowanych działań.
Poniżej prezentowane są zasady, którymi kierować się będzie Gmina Góra w realizacji procesu
konsultacji społecznych.
Zasady partycypacji w projekcie:
1. Dwustronny przepływ informacji.
2. Rzetelne diagnozowanie i prezentowanie informacji.
3. Angażowanie społeczności na możliwie wielu etapach działań rewitalizacyjnych.
4. Wieloetapowość konsultacji społecznych.
5. Wieloaspektowość konsultacji społecznych.
W procesie rewitalizacji wykorzystywane zostaną bierne i czynne formy konsultacji społecznych:
1. Formy bierne, a więc takie, w których prowadzona komunikacja jest jednokierunkowa to
m.in. artykuły w informatorach samorządowych oraz krótkie informacje na stronach
223
internetowych Gminy, bądź też w lokalnych mediach. Komunikacja jednokierunkowa będzie
miała głównie charakter informacyjny.
2. Formy czynne tzn. komunikacja dwukierunkowa będzie miała charakter informacyjnokonsultacyjny i prowadzona będzie w sposób dedykowany.
Założenia koncepcji procesu konsultacji społecznych:
1. Proces uspołecznienia realizacji programu rewitalizacji realizowany będzie wśród
interesariuszy programu rewitalizacji, a więc podmiotów (osób fizycznych i prawnych), na
które rezultaty będą miały wpływ.
2. W ramach procesu następować będzie komunikacja jedno- i dwukierunkowa z zespołami
i osobami zarówno biorącymi bezpośredni udział w projektach rewitalizacji, jak również
z zespołami i osobami, powiązanymi pośrednio z działaniami rewitalizacyjnymi.
3. Wstępnie zidentyfikowane w niniejszym opracowaniu grupy interesariuszy (przedsiębiorcy,
organizacje społeczne, lokalni liderzy, mieszkańcy poszczególnych sołectw, jednostki
organizacyjne gminy, parafie) będą szczegółowo zweryfikowane na etapie prac
realizacyjnych.
4. Uspołecznienie będzie prowadzone w sposób bezpośredni.
5. Wszystkie działania zaplanowane w ramach procesu uspołecznienia zostaną szczegółowo
zweryfikowane po zapoznaniu się z oczekiwaniami, potrzebami i możliwościami
uczestników procesu.
6. Po każdym spotkaniu konsultacyjnym/warsztatowym dotyczących programu rewitalizacji
zostanie sporządzony raport.
Istotnym narzędziem partycypacji społecznej jest działalność Zespół ds. rewitalizacji.
224
11. System realizacji programu
rewitalizacji
Opracowanie i przyjęcie programu rewitalizacji rozpoczyna pierwszy i najistotniejszy etap procesu
wdrażania. Proces wdrażania zależny będzie od podejmowanych działań, a proces realizacji programu
– od procedur gwarantujących jej realizację oraz od organizacji prac nad programem, czyli podziału
obszarów odpowiedzialności za realizację pomiędzy struktury/jednostki organizacyjne Gminy.
Dla powodzenia wdrożenia programu rewitalizacji należy przyjąć tzw. zasadę partnerstwa, czyli
współpracę poszczególnych aktorów rozwoju (instytucji samorządowych, organizacji społecznych,
przedstawicieli mieszkańców, przedsiębiorców) oraz zasadę partycypacji społecznej, czyli
prowadzenie dialogu społecznego pomiędzy różnymi podmiotami na terenie gminy, w zakresie
wdrażania programu rewitalizacji.
Współpraca podmiotów powinna dotyczyć w szczególności:
•
prowadzenia dialogu społecznego pomiędzy różnymi podmiotami w zakresie przedsięwzięć
rewitalizacyjnych i ich komplementarności,
•
budowy trwałej sieci partnerstwa na rzecz rozwoju gminy, a tym samym zapewnienia
kompleksowego podejścia do rozwiązywania problemów zdiagnozowanych w programie
rewitalizacji,
•
kojarzenia partnerów do wspólnych przedsięwzięć oraz projektów, poprzez tworzenie
płaszczyzny i podstaw wymiany pomysłów, potencjału i potrzeb,
•
poprawy skuteczności działania tych podmiotów poprzez wymianę doświadczeń i informacji
o trendach/pomysłach rozwojowych,
•
prowadzenia badań i analiz w zakresie zmian społeczno-gospodarczych w gminie, które są
rezultatem prowadzonych działań rewitalizacyjnych,
•
współdziałania w zakresie doboru rozwiązań zapobiegających sytuacjom kryzysowym
o charakterze społeczno-gospodarczym,
•
budowy warunków sprzyjających wdrażaniu programu rewitalizacji,
•
wdrażania programu rewitalizacji.
Skuteczność realizacji programu rewitalizacji i jego celów zapewniać będzie sprawny system oceny
skuteczności wdrażania obejmujący:
•
monitoring, czyli podsystem zbierania i selekcjonowania informacji,
•
ewaluację, czyli podsystem oceny i interpretacji zgromadzonego materiału.
Prace nad realizacją działań rewitalizacyjnych powinny rozpocząć się natychmiast po przyjęciu
programu rewitalizacji. Skuteczne, terminowe i efektywne wdrażanie programu rewitalizacji
wymagać będzie szeregu działań: koordynacyjnych, organizacyjnych, koncepcyjnych, kontrolnych
i informacyjnych.
225
Proces tworzenia oraz realizacji programu rewitalizacji można podzielić na kilka istotnych etapów:
1)
Przygotowanie do sporządzania programu rewitalizacji.
2)
Sporządzenie projektu programu rewitalizacji.
3)
Konsultacje społecznego programu rewitalizacji.
4)
Opiniowanie projektu programu rewitalizacji.
5) Wprowadzenie zmian wynikających z przeprowadzonych
i uzyskanych opinii oraz uchwalenie programu rewitalizacji.
6)
Realizacja programu rewitalizacji.
226
konsultacji
społecznych
12. System monitoringu
Monitoring
Monitoring procesu wdrażania programu rewitalizacji i jego efektów jest odpowiedzialnym
i ważnym zadaniem, warunkującym skuteczne zarządzanie procesem wdrażania programu.
Proces realizacji będzie monitorowany i oceniany przez zespół zadaniowy (Zespołu ds. rewitalizacji).
Głównymi obszarami monitorowania i ewaluacji programu rewitalizacji są:
•
cele główne i szczegółowe wytyczone w programie,
•
Kierunki działań i poszczególne przedsięwzięcia oraz projekty rewitalizacyjne.
Proces monitorowania polegał będzie na systematycznym obserwowaniu zmian zachodzących
w ramach poszczególnych celów wytyczonych w programie. Zaleca się, aby monitoring prowadzony
był jednocześnie na kilku płaszczyznach. Powinien dostarczać informacji na temat postępów
w osiąganiu przyjętych celów oraz umożliwić kwantyfikację efektów zrealizowanych projektów
(zarówno efektów ekonomicznych jak i społecznych).
Monitoring programu będzie odbywał się w dwóch etapach:
•
Roczne sprawozdania z realizacji celów, zawierające podstawowe informacje na temat
podejmowanych działań, stopnia realizacji projektów, ewentualnych efektów końcowych
tych projektów.
•
Analiza wskaźnikowa, służąca odpowiedzi na pytanie o zbieżność podejmowanych działań
z osiąganymi wynikami społeczno-gospodarczymi gminy wg wskaźników zaproponowanych
dla poszczególnych celów.
Ewaluacja
W szerokim aspekcie ewaluacja dotyczy realizacji programu rewitalizacji oraz jego wpływu na
wszelkie dziedziny życia społeczno-gospodarczego. Ewaluacja musi także odpowiadać na pytanie,
w jakim stopniu program rozwiązuje realne problemy gminy i jej społeczności.
W wąskim aspekcie ewaluacja koncentruje się na realizacji poszczególnych elementów programu,
przy czym kryteriami oceny zapisów są:
•
wskaźniki realizacji celów,
•
rozwiązywanie problemów (wyzwań przyjętych w programie),
•
realizacja wizji rozwoju (wg przyjętych składników wizji).
Ewaluacja będzie opierać się na trzech rodzajach ocen:
•
ocena przed realizacją działań - czy i w jaki sposób program, a w szczególności poszczególne
działania i przedsięwzięcia rewitalizacyjne wpłyną na grupy docelowe, przyczynią się do
poprawy sytuacji na terenie gminy,
227
•
ocena w trakcie realizacji działań - odpowiada na pytanie, czy przyjęte cele i podjęte
w następstwie działania zmierzają w dobrym kierunku,
•
ocena po realizacji działań - ocena długoterminowego wpływu programu rewitalizacji na
grupy docelowe, czy efekty wynikłe z zastosowania strategii są trwałe.
WSKAŹNIKI REZULTATU REALIZACJI PROGRAMU REWITALIZACJI
Wskaźnik
Dochody własne
gminy
Liczba podmiotów
gospodarczych
ujętych w REGON
na obszarze
gminy
Stopień
zagospodarowani
a terenów
inwestycyjnych
gminy
Liczba turystów
odwiedzających
gminę
Jednostka
Źródło
pozyskania
informacji
Częstotliwość
pomiaru
Oczekiwana zmiana
w 2020 roku
Zł
GUS/BDL
1 raz na rok
Wzrost
Szt.
GUS/BDL
1 raz na rok
Wzrost
Liczba nowych
inwestycji
gospodarczych na
obszarze gminy
Urząd Gminy
1 raz na rok
Zwiększenie
Liczba noclegów
udzielanych na
obszarze gminy
w obiektach
noclegowych
GUS/BDL
1 raz na rok
Wzrost
Wskaźnik
Jednostka
Źródło
pozyskania
informacji
Częstotliwość
pomiaru
Saldo migracji
Liczba osób
GUS/BDL
1 raz na rok
Ruch naturalny
Liczba osób
GUS/BDL
1 raz na rok
Liczba osób
w wieku
przedprodukcyjny
m
Liczba
mieszkańców
gminy
Liczba osób
GUS/BDL
1 raz na rok
Liczba osób
GUS/BDL
1 raz na rok
228
Oczekiwana zmiana
w 2020 roku
Zmiana lub zahamowanie
negatywnego trendu,
w szczególności na obszarach
zdegradowanych
negatywnego trendu przewagi
zgonów nad urodzeniami
Zwiększenie liczby osób oraz
odwrócenie negatywnego
trendu spadku liczebności tej
grupy
dynamiki spadku liczby
mieszkańców obszarów
Liczba
bezrobotnych
Osoby
PUP
1 raz na rok
Liczba osób
długotrwale
bezrobotnych
Osoby
PUP
1 raz na rok
Poziom
przedsiębiorczości
na obszarze
gminy
Liczba osób
prowadzących
działalność
gospodarczą na
1000 mieszkańców
gminy
Liczba osób
GUS/BDL
1 raz na rok
OPS
1 raz na rok
Liczba osób
korzystających
z pomocy
społecznej
zdegradowanych
Utrzymanie niskiego poziomu
bezrobocia w skali gminy oraz
zmniejszenie bezrobocia na
obszarach zdegradowanych
Zmniejszenie liczby osób
długotrwale bezrobotnych,
w szczególności na obszarach
zdegradowanych
Wzrost przedsiębiorczości
indywidualnej
Spadek liczby osób
korzystających z pomocy
społecznej, w szczególności na
obszarach zdegradowanych
3. CEL GŁÓWNY: POPRAWA INFRASTRUKTURY, ZAGOSPODAROWANIA I ESTETYKI PRZESTRZENI
ORAZ JAKOŚCI ŻYCIA MIESZKAŃCÓW.
Wskaźnik
Dane nt. stanu
środowiska
Jednostka
Stan wód, emisja
gazów
i pyłów
Źródło
pozyskania
informacji
1. PIOŚ, Urząd
Miejski
229
Częstotliwość
pomiaru
1 raz/rok
Oczekiwana zmiana
w 2020 roku
Poprawa lub zachowanie stanu
środowiska
13. Załączniki
13.1 Wykaz zabytków w Gminie Góra
Wykaz zabytków w powiecie górowskim, stan wrzesień 2013 – Gmina Góra
(http://wosoz.ibip.wroc.pl/public/?id=92697)
L.p.
miejscowość
obiekt
1.
BORSZYN WIELKI
2.
BORSZYN WIELKI
Historyczny układ
ruralistyczny wsi
Zespół pałacowy:
adres
nr
rodzaj obiektu
obszar
zespół pałacowy
a.
Borszyn Wielki
Pałac
Nr 27
pałac
b.
Borszyn Wielki
Dom mieszkalny
Nr 2
budynek mieszkalny
c.
Borszyn Wielki
Stajnia
Nr 5
budynek gospodarczy
d.
Borszyn Wielki
Spichlerz
Nr 6
budynek gospodarczy
e.
Borszyn Wielki
Park krajobrazowy
park
1.
BRONÓW
obszar
2.
BRONÓW
Historyczny układ
ruralistyczny wsi
Cmentarz rodowy
3.
BRONÓW
Zespół pałacowy:
zespół pałacowy
a.
Bronów
Pałac, ob. szkoła
b.
Bronów
2 obory
c.
Bronów
d.
Bronów
e.
Bronów
Gorzelnia, ob. budynek
mieszkalny
Stodoła i stajnia, ob.
magazyn pasz
Dom mieszkalny (pięciorak)
f.
Bronów
Dom mieszkalny (czworak)
budynek mieszkalny
g.
Bronów
budynek gospodarczy
h.
Bronów
Wozownia, ob. hydrofornia i
garaż
Kuźnia
inny
i.
Bronów
Park pałacowy
park
1.
BRZEŻANY
obszar
2.
BRZEŻANY
Historyczny układ
ruralistyczny wsi
Zespół pałacowy:
cmentarz
Nr 20
pałac
budynek gospodarczy
Nr 25
przemysłowy
budynek gospodarczy
budynek mieszkalny
zespół pałacowy
a.
Brzeżany
Pałac
pałac
b.
Brzeżany
Spichlerz
budynek gospodarczy
c.
Brzeżany
Budynek gospodarczy
d.
Brzeżany
Obora
budynek gospodarczy
e.
Brzeżany
Park krajobrazowy
park
przy spichlerzu
230
budynek gospodarczy
1.
CHRÓŚCINA
Historyczny układ
ruralistyczny wsi
Zespół kościelny:
obszar
2.
Chróścina
a.
Chróścina
b.
Chróścina
Kościół par. św. Michała
Archanioła
Cmentarz parafialny
c.
Chróścina
Dom zakonny, tzw. plebania
d.
Chróścina
e.
Chróścina
Oficyna przy domu
zakonnym
Plebania
plebania
3.
CHRÓŚCINA
Zespół pałacowy:
zespół pałacowy
a.
Chróścina
Pałac
pałac
b.
Chróścina
Park krajobrazowy (relikt)
park
Chróścina
Zespół folwarczny:
c.
Chróścina
Obora i spichlerz
budynek gospodarczy
d.
Chróścina
Obora, d. tuczarnia
budynek gospodarczy
e.
Chróścina
Stodoła
budynek gospodarczy
Chróścina
f.
Chróścina
Bukaciarnia, d. owczarnia
budynek gospodarczy
g.
Chróścina
Dom mieszkalny (czworak)
budynek mieszkalny
4.
CHRÓŚCINA
Poczta
Nr 12
publiczny
5.
CHRÓŚCINA
Dom mieszkalny
Nr 15
budynek mieszkalny
6.
CHRÓŚCINA
Dom mieszkalny
Nr 41
budynek mieszkalny
7.
CHRÓŚCINA
Dom mieszkalny
Nr 42
budynek mieszkalny
8.
CHRÓŚCINA
Dom mieszkalny
Nr 48
budynek mieszkalny
9.
CHRÓŚCINA
Dom mieszkalny
Nr 110
budynek mieszkalny
10.
CHRÓŚCINA
Dom mieszkalny, d. zajazd
Nr 124
budynek mieszkalny
11.
CHRÓŚCINA
Budynek gospodarczy
budynek gospodarczy
1.
CZERNINA
Ośrodek historyczny miasta
obszar
2.
CZERNINA
Historyczny układ
ruralistyczny miejscowości
obszar
3.
CZERNINA
Kościół par. św. Wawrzyńca
ul. Kościelna
1
kościół
a.
Czernina
Plebania
ul. Kościelna
1
plebania
b.
Czernina
Cmentarz
cmentarz
4.
CZERNINA
kościół
ul. Rydzyńska
cmentarz
ul. Rydzyńska
kaplica
zespół kościelny
kościół
cmentarz
Nr 24
plebania
budynek mieszkalny
folwark górny
zespół folwarczny
folwark górny
zespół folwarczny
5.
CZERNINA
Wieża kościoła
ewangelickiego
Cmentarz poewangelicki
a.
Czernina
Kaplica cmentarna
6.
CZERNINA
Zespół pałacowy:
a.
Czernina
Pałac (ruina)
Pl. Zamkowy
1
pałac
b.
Czernina
Tereny parkowe przy zamku Pl. Zamkowy
1
park
zespół pałacowy
231
c.
Czernina
Oficyna zamkowa
ul. Zamkowa
17
budynek mieszkalny
d.
Czernina
Oficyna mieszkalna
ul. Zamkowa
1
budynek mieszkalny
e.
Czernina
e.
Czernina
Budynki gospodarcze (dwa), naprzeciw ruin
ob. obory
zamku
Mur przy zespole
ogrodzenie
7.
CZERNINA
zespół folwarczny
a.
Czernina
Gorzelnia
przemysłowy
b.
Czernina
Spichlerz
budynek gospodarczy
c.
Czernina
Budynek mieszkalny (dwa)
budynek mieszkalny
d.
Czernina
budynek gospodarczy
e.
Czernina
Budynek gospodarczy, ob.
magazyn
Stajnia
8.
CZERNINA
Dom mieszkalny
ul. Górska
1
budynek mieszkalny
9.
CZERNINA
Dom mieszkalny
ul. Górska
2
budynek mieszkalny
10.
CZERNINA
Dom mieszkalny
ul. Górska
3
budynek mieszkalny
11.
CZERNINA
Dom mieszkalny
ul. Górska
5
budynek mieszkalny
12.
CZERNINA
Dom mieszkalny
ul. Górska
10
budynek mieszkalny
13.
CZERNINA
Dom mieszkalny
ul. Górska
12
budynek mieszkalny
14.
CZERNINA
Dom mieszkalny
ul. Górska
13
budynek mieszkalny
15.
CZERNINA
Dom mieszkalny
ul. Górska
14
budynek mieszkalny
16.
CZERNINA
Dom mieszkalny
ul. Górska
17
budynek mieszkalny
17.
CZERNINA
Dom mieszkalny
ul. Górska
19
budynek mieszkalny
18.
CZERNINA
Dom mieszkalny
ul. Górska
21
budynek mieszkalny
19.
CZERNINA
Stodoła
ul. Górska
22
budynek gospodarczy
20.
CZERNINA
Dom mieszkalny
ul. Górska
25
budynek mieszkalny
21.
CZERNINA
Dom mieszkalny
ul. Kościelna
3
budynek mieszkalny
22.
CZERNINA
Dom mieszkalny
ul. Leśna
1
budynek mieszkalny
23.
CZERNINA
Dom mieszkalny
ul. Leśna
2
budynek mieszkalny
24.
CZERNINA
Dom mieszkalny
ul. Leśna
4
budynek mieszkalny
25.
CZERNINA
Dom mieszkalny
ul. Leśna
5
budynek mieszkalny
26.
CZERNINA
Dom mieszkalny
ul. Leśna
7
budynek mieszkalny
27.
CZERNINA
Dom mieszkalny
ul. Leśna
8
budynek mieszkalny
28.
CZERNINA
Dom mieszkalny
ul. Leśna
7
budynek mieszkalny
29.
CZERNINA
Stodoła
ul. Leśna
8
budynek gospodarczy
30.
CZERNINA
Dom mieszkalny
ul. Leśna
13
budynek mieszkalny
31.
CZERNINA
Dom mieszkalny
ul. Leśna
14
budynek mieszkalny
32.
CZERNINA
Dom mieszkalny
ul. Narutowicza
3
budynek mieszkalny
33.
CZERNINA
Dom mieszkalny, ob. poczta
ul. Narutowicza
5
budynek mieszkalny
34.
CZERNINA
Dom mieszkalny
ul. Narutowicza
7
budynek mieszkalny
35.
CZERNINA
Dom mieszkalny
ul. Narutowicza
9
budynek mieszkalny
36.
CZERNINA
Dom mieszkalny
ul. Narutowicza
10
budynek mieszkalny
37.
CZERNINA
Dom mieszkalny
ul. Narutowicza
11
budynek mieszkalny
38.
CZERNINA
Dom mieszkalny
ul. Narutowicza
13
budynek mieszkalny
232
budynek gospodarczy
budynek gospodarczy
39.
CZERNINA
Dom mieszkalny
ul. Narutowicza
15
budynek mieszkalny
40.
CZERNINA
Dom mieszkalny
ul. Narutowicza
17
budynek mieszkalny
41.
CZERNINA
Dom mieszkalny
ul. Narutowicza
18
budynek mieszkalny
42.
CZERNINA
Dom mieszkalny
ul. Narutowicza
20
budynek mieszkalny
43.
CZERNINA
Stodoła
ul. Narutowicza
26
budynek gospodarczy
44.
CZERNINA
Dom mieszkalny
ul. Ogrodowa
1
budynek mieszkalny
45.
CZERNINA
Dom mieszkalny
ul. Ogrodowa
2
budynek mieszkalny
46.
CZERNINA
ul. Polna
3
szkoła
47.
CZERNINA
Budynek szkolny, ob.
mieszkalny
Dom mieszkalny
ul. Rydzyńska
1
budynek mieszkalny
48.
CZERNINA
Dom mieszkalny
ul. Rydzyńska
4
budynek mieszkalny
49.
CZERNINA
Dom mieszkalny
ul. Rydzyńska
7
budynek mieszkalny
50.
CZERNINA
Dom mieszkalny
ul. Rydzyńska
11
budynek mieszkalny
a.
Czernina
Budynek gospodarczy
ul. Rydzyńska
11
budynek gospodarczy
51.
CZERNINA
Dom mieszkalny
ul. Rydzyńska
15
budynek mieszkalny
a.
Czernina
Budynek inwentarski
ul. Rydzyńska
15
budynek gospodarczy
52.
CZERNINA
Dom mieszkalny
ul. Rydzyńska
17
budynek mieszkalny
53.
CZERNINA
Dom mieszkalny
ul. Rydzyńska
19
budynek mieszkalny
54.
CZERNINA
Dom mieszkalny
ul. Rydzyńska
21
budynek mieszkalny
55.
CZERNINA
Dom mieszkalny
ul. Rydzyńska
25
budynek mieszkalny
56.
CZERNINA
Ratusz
Rynek
22
ratusz
57.
CZERNINA
Dom mieszkalny
Rynek
1
budynek mieszkalny
58.
CZERNINA
Dom mieszkalny
Rynek
2
budynek mieszkalny
59.
CZERNINA
Dom mieszkalny
Rynek
3
budynek mieszkalny
60.
CZERNINA
Dom mieszkalny
Rynek
8
budynek mieszkalny
61.
CZERNINA
Dom mieszkalny
Rynek
9
budynek mieszkalny
62.
CZERNINA
Dom mieszkalny
Rynek
12
budynek mieszkalny
63.
CZERNINA
Dom mieszkalny
Rynek
16
budynek mieszkalny
64.
CZERNINA
Dom mieszkalny
Rynek
19
budynek mieszkalny
65.
CZERNINA
Dom mieszkalny
Rynek
20
budynek mieszkalny
66.
CZERNINA
Dom mieszkalny
Rynek
21
budynek mieszkalny
67.
CZERNINA
ul. Szkolna
2
szkoła
68.
CZERNINA
Szkoła Zbiorcza + teren
rekreacyjny
Dom mieszkalny
ul. Zamkowa
2
budynek mieszkalny
69.
CZERNINA
1.
CZERNINA DOLNA
2.
CZERNINA DOLNA
Dom mieszkalny, d. zajazd,
nr 20
Historyczny układ
ruralistyczny wsi
Zespół pałacowy:
a.
Czernina Dolna
Pałac
b.
Czernina Dolna
Rządcówka
rządcówka
c.
Czernina Dolna
Dom mieszkalny
budynek mieszkalny
d.
Czernina Dolna
Dom mieszkalny(czworak)
budynek mieszkalny
e.
Czernina Dolna
Oficyna (2 budynki
mieszkalne)
budynek mieszkalny
przy wjeździe od
strony Rydzyny
budynek mieszkalny
obszar
zespół pałacowy
Nr 7
233
pałac
f.
Czernina Dolna
Czernina Dolna
Dom mieszkalnogospodarczy
Spichlerz
budynek mieszkalnogospodarczy
budynek gospodarczy
g.
h.
Czernina Dolna
Kuźnia
inny
i.
Czernina Dolna
budynek gospodarczy
j.
Czernina Dolna
Obora, ob. magazyn
nawozów i pasz
Obora
budynek gospodarczy
k.
Czernina Dolna
Stodoła
budynek gospodarczy
l.
Czernina Dolna
Stajnia, ob. tuczarnia
budynek gospodarczy
l.
Czernina Dolna
Tuczarnia
budynek gospodarczy
m.
Czernina Dolna
Park pałacowy
park
3.
CZERNINA DOLNA
Stodoła
Nr 15
budynek gospodarczy
4.
CZERNINA DOLNA
Dom mieszkalny
Nr 32
budynek mieszkalny
5.
CZERNINA DOLNA
Dom mieszkalny
Nr 38
budynek mieszkalny
6.
CZERNINA DOLNA
Dom mieszkalny
Nr 43
budynek mieszkalny
7.
CZERNINA DOLNA
Budynek gospodarczy
Nr 47
budynek gospodarczy
8.
CZERNINA DOLNA
Stodoła
Nr 51
budynek gospodarczy
9.
CZERNINA DOLNA
Stodoła
Nr 53
budynek gospodarczy
10.
CZERNINA DOLNA
Dom mieszkalny
Nr 56
budynek mieszkalny
1.
CZERNINA GÓRNA
2.
CZERNINA GÓRNA
Historyczny układ
ruralistyczny wsi
Stodoła
Nr 6
budynek gospodarczy
3.
CZERNINA GÓRNA
Stodoła
Nr 7
budynek gospodarczy
4.
CZERNINA GÓRNA
Stodoła
Nr 33
budynek gospodarczy
5.
CZERNINA GÓRNA
Stodoła
Nr 35
budynek gospodarczy
6.
CZERNINA GÓRNA
Stodoła
budynek gospodarczy
1.
GLINKA
obszar
2.
GLINKA
Historyczny układ
ruralistyczny wsi
Kościół fil. św. Marcina
kościół
a.
Glinka
Cmentarz
cmentarz
3.
GLINKA
4.
GLINKA
Zespół pałacowy:
zespół pałacowy
a.
Glinka
Pałac
pałac
b.
Glinka
Brama wjazdowa
inny
c.
Glinka
Oficyna pałacowa wsch.
budynek mieszkalny
d.
Glinka
Oficyna pałacowa zach.
budynek mieszkalny
e.
Glinka
Obora i spichlerz
budynek gospodarczy
f.
Glinka
Obora I
budynek gospodarczy
g.
Glinka
Obora II
budynek gospodarczy
h.
Glinka
Park pałacowy
park
5.
GLINKA
Dom mieszkalny
Nr 14
budynek mieszkalny
6.
GLINKA
Dom mieszkalny
Nr 18
budynek mieszkalny
a.
Glinka
Stodoła
Nr 18
budynek gospodarczy
7.
GLINKA
Dom mieszkalny
Nr 27
budynek mieszkalny
8.
GLINKA
Dom mieszkalny
Nr 32
budynek mieszkalny
obszar
234
wśród pól
cmentarz
9.
GLINKA
Dom mieszkalny
Nr 38
budynek mieszkalny
a.
Glinka
Brama wjazdowa
10.
GLINKA
Dom mieszkalny
1.
GOLA GÓROWSKA
2.
GOLA GÓROWSKA
Historyczny układ
ruralistyczny wsi
1.
GÓRA
2.
GÓRA
3.
GÓRA
a.
Góra
Cmentarz przykościelny
b.
Góra
Plebania
4.
GÓRA
a.
Góra
Kościół cmentarny Bożego
Ciała
Cmentarz parafialny
b.
Góra
Kaplica grobowa
5.
GÓRA
ul. Wrocławska
cmentarz
6.
GÓRA
Cmentarz żołnierzy
radzieckich
ul. Mickiewicza
cmentarz
7.
GÓRA
Cmentarz żydowski
ul. Lipowa
cmentarz
8.
GÓRA
Pierścień murów obronnych
a.
Góra
Wieża Bramy Głogowskiej
9.
GÓRA
Zespół stacji PKP:
a.
Góra
Dworzec
ul. Dworcowa
b.
Góra
Parowozownia
ul. Zielona
c.
Góra
Wodociągowa wieża ciśnień koło parowozowni
przemysłowy
d.
Góra
Budynek mieszkalny
budynek mieszkalny
e.
Góra
f.
Góra
10.
GÓRA
ul. Armii Krajowej
1
budynek mieszkalny
11.
GÓRA
Nastawnia z wyposażeniem
GS1
Nastawnia z wyposażeniem
GS2
Dom mieszkalny, ob.
siedziba PKO
Dom mieszkalny
ul. Armii Krajowej
3
budynek mieszkalny
12.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Armii Krajowej
5
budynek mieszkalny
13.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Armii Krajowej
7
budynek mieszkalny
14.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Armii Krajowej
9
budynek mieszkalny
15.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Armii Krajowej
11
budynek mieszkalny
16.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Armii Krajowej
13
budynek mieszkalny
17.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Armii Krajowej
14
budynek mieszkalny
18.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Armii Krajowej
15
budynek mieszkalny
inny
Nr 39
Zespół budowlany i
założenie urbanistyczne
miasta
Historyczny układ
urbanistyczny
Kościół par. św. Katarzyny
Aleksandryjskiej
budynek mieszkalny
obszar
poza wsią
cmentarz
obszar
obszar
ul. Ściegiennego
kościół
cmentarz
ul. Ściegiennego
29
plebania
kościół
pn.-wsch. część
miasta
cmentarz
kaplica
mury obronne
ul. Głogowska
mury obronne
zespół
34
przemysłowy
koło parowozowni
235
dworzec
przemysłowy
przemysłowy
19.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Armii Krajowej
16
budynek mieszkalny
20.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Armii Krajowej
17
budynek mieszkalny
21.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Armii Krajowej
18
budynek mieszkalny
22.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Armii Krajowej
20
budynek mieszkalny
23.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Armii Krajowej
21
budynek mieszkalny
24.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Armii Krajowej
26
budynek mieszkalny
25.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Armii Krajowej
28
budynek mieszkalny
26.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Armii Krajowej
30
budynek mieszkalny
27.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Armii Krajowej
31
budynek mieszkalny
28.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Armii Krajowej
32
budynek mieszkalny
29.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Armii Krajowej
33
budynek mieszkalny
30.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Armii Krajowej
34
budynek mieszkalny
31.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Armii Krajowej
35/37
budynek mieszkalny
32.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Armii Krajowej
38
budynek mieszkalny
33.
GÓRA
Dom mieszkalny
39
budynek mieszkalny
34.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Armii Krajowej /
Zamenhoffa 4
ul. Armii Krajowej
40
budynek mieszkalny
35.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Armii Krajowej
41
budynek mieszkalny
36.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Armii Krajowej
42
budynek mieszkalny
37.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Armii Krajowej
43
budynek mieszkalny
38.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Armii Krajowej
45
budynek mieszkalny
39.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Armii Krajowej
46
budynek mieszkalny
40.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Armii Krajowej
47
budynek mieszkalny
41.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Armii Krajowej
49
budynek mieszkalny
42.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Armii Krajowej
63
budynek mieszkalny
43.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Armii Polskiej
3/5
budynek mieszkalny
44.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Armii Polskiej
7/9
budynek mieszkalny
45.
GÓRA
Rzeźnia:
ul. Armii Polskiej
10
przemysłowy
a.
Góra
Budynek administracyjny
ul. Armii Polskiej
20
b.
Góra
Hala uboju
ul. Armii Polskiej
budynek
administracyjny
przemysłowy
46.
GÓRA
Łaźnia Miejska
ul. Armii Polskiej
11
publiczny
47.
GÓRA
ul. Armii Polskiej
13
publiczny
48.
GÓRA
ul. Armii Polskiej
14
49.
GÓRA
ul. Armii Polskiej
15
budynek
administracyjny
budynek mieszkalny
50.
GÓRA
a.
GÓRA
Dom Kultury, d. hala
sportowa
Dom administracyjny
(przyfabryczny)
Dom mieszkalny, d.
strzelnica
Warsztaty Zespołu Szkół
Zawodowych:
Budynek warsztatów I
b.
Góra
Budynek warsztatów II
51.
GÓRA
52.
GÓRA
Wodociągowa wieża ciśnień ul. Armii Polskiej /
ul. Hirszfelda
Dom mieszkalny
ul. Bohaterów
Westerplatte
236
ul. Armii Polskiej
zespół
ul. Armii Polskiej
budynek gospodarczy
ul. Armii Polskiej
budynek gospodarczy
przemysłowy
1
budynek mieszkalny
53.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Bohaterów
Westerplatte
Dom mieszkalny
ul. Bohaterów
Westerplatte
Dom mieszkalny
ul. Bohaterów
Westerplatte
Dom mieszkalny
ul. Bohaterów
Westerplatte
Dom mieszkalny
ul. Bohaterów
Westerplatte
Dom mieszkalny, ob.
ul. Bojowników o
Ośrodek Pomocy Społecznej Wolność i
Demokrację
Dom mieszkalny
ul. Bojowników / ul.
Ściegiennego 1
Dom mieszkalny
ul. Bojowników
54.
GÓRA
55.
GÓRA
56.
GÓRA
57.
GÓRA
58.
GÓRA
59.
GÓRA
60.
GÓRA
61.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Bojowników
4
budynek mieszkalny
62.
GÓRA
Bank Spółdzielczy
ul. Bojowników
5
publiczny
63.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Bojowników
7
budynek mieszkalny
64.
GÓRA
Dom mieszkalny
2
budynek mieszkalny
65.
GÓRA
Dom mieszkalny
3
budynek mieszkalny
66.
GÓRA
Dom mieszkalny
4
budynek mieszkalny
67.
GÓRA
Dom mieszkalny
5
budynek mieszkalny
68.
GÓRA
Dom mieszkalny
6
budynek mieszkalny
69.
GÓRA
Dom mieszkalny
7
budynek mieszkalny
70.
GÓRA
Dom mieszkalny
8
budynek mieszkalny
71.
GÓRA
Dom mieszkalny
9
budynek mieszkalny
72.
GÓRA
Dom mieszkalny
10
budynek mieszkalny
73.
GÓRA
Dom mieszkalny
11
budynek mieszkalny
74.
GÓRA
Bank NBP
12
publiczny
75.
GÓRA
Dom mieszkalny
13
budynek mieszkalny
76.
GÓRA
Dom mieszkalny
14
budynek mieszkalny
77.
GÓRA
Dom mieszkalny
15
budynek mieszkalny
78.
GÓRA
Dom mieszkalny
16
budynek mieszkalny
79.
GÓRA
Dom mieszkalny
22
budynek mieszkalny
a.
Góra
Budynek warsztatów I
Pl. Bolesława
Chrobrego
Pl. Bolesława
Chrobrego
Pl. Bolesława
Chrobrego
Pl. Bolesława
Chrobrego
Pl. Bolesława
Chrobrego
Pl. Bolesława
Chrobrego
Pl. Bolesława
Chrobrego
Pl. Bolesława
Chrobrego
Pl. Bolesława
Chrobrego
Pl. Bolesława
Chrobrego
Pl. Bolesława
Chrobrego
Pl. Bolesława
Chrobrego
Pl. Bolesława
Chrobrego
Pl. Bolesława
Chrobrego
Pl. Bolesława
Chrobrego
Pl. Bolesława
Chrobrego
Pl. Bolesława
Chrobrego
22
budynek gospodarczy
237
2
budynek mieszkalny
9/7
budynek mieszkalny
8/10
budynek mieszkalny
12/14
budynek mieszkalny
16
budynek mieszkalny
1
budynek mieszkalny
2
budynek mieszkalny
3
budynek mieszkalny
80.
GÓRA
Dom mieszkalny
Dom mieszkalny
Pl. Bolesława
Chrobrego
Pl. Bolesława
Chrobrego
ul. Dąbrowskiego/
ul. Mała 16
ul. Dąbrowskiego
81.
GÓRA
Dom mieszkalny
82.
GÓRA
Dom mieszkalny
83.
GÓRA
84.
25
budynek mieszkalny
26
budynek mieszkalny
9
budynek mieszkalny
10
budynek mieszkalny
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Dąbrowskiego
11
budynek mieszkalny
85.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Dąbrowskiego
12
budynek mieszkalny
86.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Dąbrowskiego
13
budynek mieszkalny
87.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Dąbrowskiego
14
budynek mieszkalny
88.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Dąbrowskiego
15
budynek mieszkalny
89.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Dąbrowskiego
16
budynek mieszkalny
90.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Dąbrowskiego
18
budynek mieszkalny
91.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Dąbrowskiego
20
budynek mieszkalny
92.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Dworcowa
1
budynek mieszkalny
93.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Dworcowa
4
budynek mieszkalny
94.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Dworcowa
8
budynek mieszkalny
95.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Dworcowa
10
budynek mieszkalny
96.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Dworcowa
11
budynek mieszkalny
97.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Dworcowa
12
budynek mieszkalny
98.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Dworcowa
13
budynek mieszkalny
99.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Dworcowa
14
budynek mieszkalny
100.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Dworcowa
15
budynek mieszkalny
101.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Dworcowa
20
budynek mieszkalny
102.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Dworcowa
22
budynek mieszkalny
103.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Dworcowa
24
budynek mieszkalny
104.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Dworcowa
30
budynek mieszkalny
105.
GÓRA
Magazyn GS
106.
GÓRA
Cukrownia „Góra Śląska”
ul. Dworcowa obok
nr 30
ul. Dworcowa
36
przemysłowy
a.
Góra
ul. Dworcowa
36
przemysłowy
b.
Góra
ul. Dworcowa
36
budynek mieszkalny
c.
Góra
Główny budynek
produkcyjny nr 1
Dom mieszkalny nr 4, ob.
budynek administracyjny
Dom mieszkalny
ul. Dworcowa
36
budynek mieszkalny
d.
Góra
Dom mieszkalny
ul. Dworcowa
38
budynek mieszkalny
107.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Głogowska
3
budynek mieszkalny
108.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Głogowska
4
budynek mieszkalny
109.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Głogowska
5
budynek mieszkalny
110.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Głogowska
6
budynek mieszkalny
111.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Głogowska
7
budynek mieszkalny
112.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Głogowska
8
budynek mieszkalny
113.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Głogowska
9
budynek mieszkalny
114.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Głogowska
10
budynek mieszkalny
115.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Głogowska
11
budynek mieszkalny
238
magazyn
116.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Głogowska
12
budynek mieszkalny
117.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Głogowska
14
budynek mieszkalny
118.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Głogowska
15
budynek mieszkalny
119.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Głogowska
17
budynek mieszkalny
120.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Głogowska
18
budynek mieszkalny
121.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Głogowska
19
budynek mieszkalny
122.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Głogowska
20
budynek mieszkalny
123.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Głogowska
21
budynek mieszkalny
124.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Głogowska
22
budynek mieszkalny
125.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Głogowska
23
budynek mieszkalny
126.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Głogowska
24
budynek mieszkalny
127.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Głogowska
25
budynek mieszkalny
128.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Głogowska
26
budynek mieszkalny
129.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Głogowska
28
budynek mieszkalny
130.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Głogowska
30
budynek mieszkalny
131.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Głogowska
32
budynek mieszkalny
132.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Głogowska
34
budynek mieszkalny
133.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Głogowska
36
budynek mieszkalny
134.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Głogowska
47
budynek mieszkalny
135.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Głowackiego
2
budynek mieszkalny
136.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Hirszfelda
2
budynek mieszkalny
137.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Hirszfelda
3
budynek mieszkalny
138.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Hirszfelda
4
budynek mieszkalny
139.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Hirszfelda
7
budynek mieszkalny
140.
GÓRA
Szpital
ul. Hirszfelda
8
publiczny
141.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Hirszfelda
9
budynek mieszkalny
142.
GÓRA
Willa, ob. RTG
ul. Hirszfelda
10
budynek mieszkalny
143.
GÓRA
Willa, ob. Dyrekcja ZOZ
ul. Hirszfelda
10a
budynek mieszkalny
144.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Hirszfelda
11
budynek mieszkalny
145.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Kochanowskiego
3/5
budynek mieszkalny
146.
GÓRA
Dom mieszkalny (4 obiekty)
ul. Kochanowskiego
6/8/10/12 budynek mieszkalny
147.
GÓRA
Dom mieszkalny (4 obiekty)
ul. Kochanowskiego
7/9/11/13 budynek mieszkalny
148.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Kochanowskiego
20
budynek mieszkalny
149.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Konopnickiej
3
budynek mieszkalny
150.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Konopnickiej
5
budynek mieszkalny
151.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Kościelna
31
budynek mieszkalny
152.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Kościuszki
6
budynek mieszkalny
153.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Kościuszki
7
budynek mieszkalny
154.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Kościuszki
8
budynek mieszkalny
155.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Kościuszki
9
budynek mieszkalny
156.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Kościuszki
11
budynek mieszkalny
157.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Kościuszki
11a
budynek mieszkalny
239
158.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Kościuszki
14
budynek mieszkalny
159.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Kościuszki
15
budynek mieszkalny
160.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Kościuszki
17
budynek mieszkalny
161.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Kościuszki
22
budynek mieszkalny
162.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Kościuszki
23
budynek mieszkalny
163.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Kościuszki
25
budynek mieszkalny
164.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Kościuszki
27
budynek mieszkalny
165.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Kościuszki
29
budynek mieszkalny
166.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Kościuszki
31
budynek mieszkalny
167.
GÓRA
ul. Kościuszki
33
budynek mieszkalny
168.
GÓRA
ul. Kościuszki
35
budynek mieszkalny
169.
GÓRA
Dom mieszkalny, ob.
internat LO
Dom mieszkalny, ob.
internat LO
Dom mieszkalny
ul. Kościuszki
37
budynek mieszkalny
170.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Kościuszki
41
budynek mieszkalny
171.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Kościuszki
43
budynek mieszkalny
172.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Kościuszki
45
budynek mieszkalny
173.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Kościuszki
47
budynek mieszkalny
174.
GÓRA
Wiatrak - młyn
175.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Kwiatowa (d.
Sikorskiego 25)
ul. Leśna
5
budynek mieszkalny
176.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Leśna
7
budynek mieszkalny
177.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Leśna
9
budynek mieszkalny
178.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. 11 Listopada
2
budynek mieszkalny
179.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. 11 Listopada
4
budynek mieszkalny
180.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. 11 Listopada
6
budynek mieszkalny
181.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. 11 Listopada
8
budynek mieszkalny
182.
GÓRA
Dom mieszkalny
9
budynek mieszkalny
183.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. 11 Listopada / ul.
Mała 6
ul. 11 Listopada
10
budynek mieszkalny
184.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. 11 Listopada
11
budynek mieszkalny
185.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. 11 Listopada
14
budynek mieszkalny
186.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. 11 Listopada
17
budynek mieszkalny
187.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. 11 Listopada
18
budynek mieszkalny
188.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. 11 Listopada
20
budynek mieszkalny
189.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. 11 Listopada
22
budynek mieszkalny
190.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. 11 Listopada
24
budynek mieszkalny
191.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. 11 Listopada
26
budynek mieszkalny
192.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Łąkowa
3
budynek mieszkalny
193.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Łąkowa
4
budynek mieszkalny
194.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Łąkowa
5
budynek mieszkalny
a.
Góra
Stodoła
ul. Łąkowa
5
budynek gospodarczy
195.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Mała
23
budynek mieszkalny
196.
GÓRA
Budynek Urzędu Miasta
ul. Mickiewicza
1
publiczny
197.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Mickiewicza
2
budynek mieszkalny
240
wiatrak
198.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Mickiewicza
3
budynek mieszkalny
199.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Mickiewicza
9
budynek mieszkalny
200.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Mickiewicza
11
budynek mieszkalny
201.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Piłsudskiego
2
budynek mieszkalny
202.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Piłsudskiego
3
budynek mieszkalny
203.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Piłsudskiego
4
budynek mieszkalny
204.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Piłsudskiego
5
budynek mieszkalny
205.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Piłsudskiego
7
budynek mieszkalny
206.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Piłsudskiego
8
budynek mieszkalny
207.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Piłsudskiego
9
budynek mieszkalny
208.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Piłsudskiego
10
budynek mieszkalny
209.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Piłsudskiego
11
budynek mieszkalny
210.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Piłsudskiego
12
budynek mieszkalny
211.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Piłsudskiego
13
budynek mieszkalny
212.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Piłsudskiego
14
budynek mieszkalny
213.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Piłsudskiego
16
budynek mieszkalny
214.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Piłsudskiego
18
budynek mieszkalny
215.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Piłsudskiego
19
budynek mieszkalny
216.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Piłsudskiego
20
budynek mieszkalny
217.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Piłsudskiego
21
budynek mieszkalny
218.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Piłsudskiego
22
budynek mieszkalny
219.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Piłsudskiego
23
budynek mieszkalny
220.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Piłsudskiego
24
budynek mieszkalny
221.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Piłsudskiego
25
budynek mieszkalny
222.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Piłsudskiego
26
budynek mieszkalny
223.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Piłsudskiego
27
budynek mieszkalny
224.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Piłsudskiego
28
budynek mieszkalny
225.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Piłsudskiego
29
budynek mieszkalny
226.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Piłsudskiego
31
budynek mieszkalny
227.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Piłsudskiego
31a
budynek mieszkalny
228.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Piłsudskiego
32
budynek mieszkalny
229.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Piłsudskiego
33
budynek mieszkalny
230.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Piłsudskiego
34
budynek mieszkalny
231.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Piłsudskiego
36
budynek mieszkalny
232.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Piłsudskiego
38
budynek mieszkalny
233.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Piłsudskiego
40
budynek mieszkalny
234.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Piłsudskiego
42a
budynek mieszkalny
235.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Piłsudskiego
44
budynek mieszkalny
236.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Piłsudskiego
46
budynek mieszkalny
237.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Piłsudskiego
48
budynek mieszkalny
238.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Piłsudskiego
50
budynek mieszkalny
239.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Piłsudskiego
52
budynek mieszkalny
240.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Piłsudskiego
54
budynek mieszkalny
241.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Piłsudskiego
56
budynek mieszkalny
241
242.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Piłsudskiego
58
budynek mieszkalny
243.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Piłsudskiego
60
budynek mieszkalny
244.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Podwale
3
budynek mieszkalny
245.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Podwale
9
budynek mieszkalny
246.
GÓRA
Dom mieszkalny,ob.USC
ul. Podwale
10
budynek mieszkalny
247.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Podwale
11
budynek mieszkalny
248.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Podwale
12
budynek mieszkalny
249.
GÓRA
Dom „Merkury”
ul. Podwale
16
publiczny
250.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Podwale
17
budynek mieszkalny
251.
GÓRA
Dom mieszkalny
19
budynek mieszkalny
252.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Podwale / ul.
Dworcowa 5
ul. Podwale
20
budynek mieszkalny
253.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Podwale
21
budynek mieszkalny
254.
GÓRA
Dom mieszkalny
255.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Podwale obok nr
21
ul. Podwale
23
budynek mieszkalny
256.
GÓRA
ul. Podwale
24
budynek mieszkalny
257.
GÓRA
Dom
mieszkalny,ob.Powiatowy
Urząd Pracy
Dom mieszkalny
ul. Podwale
25
budynek mieszkalny
258.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Podwale
28
budynek mieszkalny
259.
GÓRA
Poczta
ul. Podwale
33
publiczny
260.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Podwale
34
budynek mieszkalny
261.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Podwale
35
budynek mieszkalny
262.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Podwale
37
budynek mieszkalny
263.
GÓRA
Restauracja „Syrena”
ul. Podwale
41
publiczny
264.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Podwale
43
budynek mieszkalny
265.
GÓRA
ul. Podwale
47
przemysłowy
266.
GÓRA
Zakład Automatyki ELMECH
(d. mleczarnia)
Zespół gazowni miejskiej:
ul. Podwale
49
zespół
a.
Góra
Budynek rozdzielni gazu
ul. Podwale
49
przemysłowy
b.
Góra
ul. Podwale
49
przemysłowy
267.
GÓRA
Budynek piecowni i
aparatowni
Willa
ul. Podwale
51
budynek mieszkalny
268.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Poznańska
1/3
budynek mieszkalny
269.
GÓRA
ul. Poznańska
2
szkoła
270.
GÓRA
Gimnazjum nr 2 i Szkoła
Podstawowa nr 3, d. szkoła
katolicka
Dom mieszkalny
ul. Poznańska
5
budynek mieszkalny
271.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Poznańska
6
budynek mieszkalny
272.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Poznańska
7
budynek mieszkalny
273.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Poznańska
8
budynek mieszkalny
274.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Poznańska
6
budynek mieszkalny
275.
GÓRA
Willa
ul. Poznańska
8
budynek mieszkalny
276.
GÓRA
Willa
ul. Reymonta
16
budynek mieszkalny
277.
GÓRA
Willa
ul. Reymonta
23
budynek mieszkalny
242
budynek mieszkalny
278.
GÓRA
Willa
ul. Reymonta
31
budynek mieszkalny
279.
GÓRA
Dom mieszkalny
1/3
budynek mieszkalny
280.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Sikorskiego (róg
ul. Reymonta 2)
ul. Sikorskiego
11
budynek mieszkalny
281.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Sikorskiego
23
budynek mieszkalny
282.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Słowackiego
5
budynek mieszkalny
283.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Słowackiego
9
budynek mieszkalny
284.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Słowackiego
14
budynek mieszkalny
285.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Starogórska
1
budynek mieszkalny
286.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Starogórska
3
budynek mieszkalny
287.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Starogórska
4
budynek mieszkalny
288.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Starogórska
6
budynek mieszkalny
289.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Starogórska
7
budynek mieszkalny
290.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Starogórska
8
budynek mieszkalny
291.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Starogórska
9
budynek mieszkalny
292.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Starogórska
10
budynek mieszkalny
293.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Starogórska
11
budynek mieszkalny
294.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Starogórska
12
budynek mieszkalny
295.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Starogórska
13
budynek mieszkalny
296.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Starogórska
14
budynek mieszkalny
a.
Góra
Budynek gospodarczy
ul. Starogórska
14
budynek gospodarczy
297.
GÓRA
Dom mieszkalny, ob.ZGKiM
ul. Starogórska
15
budynek mieszkalny
a.
Góra
Wieża
ul. Starogórska
15
inny
298.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Starogórska
17
budynek mieszkalny
299.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Starogórska
19
budynek mieszkalny
a.
Góra
Mur
od ul. Kościuszki
300.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Starogórska
20
budynek mieszkalny
301.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Starogórska
21
budynek mieszkalny
302.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Starogórska
22
budynek mieszkalny
303.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Starogórska
23
budynek mieszkalny
304.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Starogórska
24
budynek mieszkalny
305.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Starogórska
26
budynek mieszkalny
306.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Starogórska
27
budynek mieszkalny
307.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Starogórska
28
budynek mieszkalny
308.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Starogórska
29
budynek mieszkalny
309.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Starogórska
30
budynek mieszkalny
310.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Starogórska
31
budynek mieszkalny
311.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Starogórska
33
budynek mieszkalny
a.
Góra
Budynek gospodarczy
ul. Starogórska
33
budynek gospodarczy
312.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Starogórska
34
budynek mieszkalny
313.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Starogórska
35
budynek mieszkalny
a.
Góra
Budynek gospodarczy
ul. Starogórska
35
budynek gospodarczy
314.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Starogórska
36
budynek mieszkalny
243
ogrodzenie
315.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Starogórska
37
budynek mieszkalny
316.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Starogórska
38
budynek mieszkalny
317.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Starogórska
40
budynek mieszkalny
a.
Góra
Budynek gospodarczy
ul. Starogórska
40
budynek gospodarczy
318.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Starogórska
41
budynek mieszkalny
319.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Starogórska
42
budynek mieszkalny
320.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Starogórska
44
budynek mieszkalny
321.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Starogórska
46
budynek mieszkalny
322.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Starogórska
48
budynek mieszkalny
324.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Starogórska
50
budynek mieszkalny
325.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Starogórska
56
budynek mieszkalny
326.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Starogórska
58
budynek mieszkalny
327.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Starogórska
60
budynek mieszkalny
328.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Starogórska
62
budynek mieszkalny
329.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Starogórska
64
budynek mieszkalny
330.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Starogórska
70
budynek mieszkalny
331.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Staromiejska
1
budynek mieszkalny
332.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Staromiejska
2
budynek mieszkalny
333.
GÓRA
D. więzienie
ul. Staromiejska
334.
GÓRA
Harcówka
ul. Staromiejska
335.
GÓRA
Liceum Ogólnokształcące
ul. Szkolna 1
1
szkoła
336.
GÓRA
Szkoła Podstawowa
ul. Szkolna 2
2
szkoła
337.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Ściegiennego
6
budynek mieszkalny
338.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Ściegiennego
7
budynek mieszkalny
339.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Ściegiennego
7a
budynek mieszkalny
340.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Ściegiennego
8
budynek mieszkalny
341.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Ściegiennego
11
budynek mieszkalny
342.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Ściegiennego
13
budynek mieszkalny
343.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Ściegiennego
15
budynek mieszkalny
344.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Ściegiennego
17
budynek mieszkalny
345.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Ściegiennego
19
budynek mieszkalny
346.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Ściegiennego
21
budynek mieszkalny
347.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Ściegiennego
23
budynek mieszkalny
348.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Ściegiennego
25
budynek mieszkalny
349.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Ściegiennego
27
budynek mieszkalny
350.
GÓRA
ul. Ściegiennego
31
budynek mieszkalny
351.
GÓRA
Dom mieszkalny, d. szkoła
parafialna
Dom mieszkalny
ul. Ściegiennego
36
budynek mieszkalny
352.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Ściegiennego
38
budynek mieszkalny
353.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Targowa
1
budynek mieszkalny
354.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Tylna
3/5
budynek mieszkalny
publiczny
publiczny
355.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Tylna
4
budynek mieszkalny
a.
Góra
Magazyn
ul. Tylna
4a
magazyn
356.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Tylna
6
budynek mieszkalny
244
357.
GÓRA
Dom mieszkalny
8
budynek mieszkalny
Dom mieszkalny
ul. Tylna / ul.
Głowackiego
ul. Tylna
358.
GÓRA
10
budynek mieszkalny
359.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Tylna
11
budynek mieszkalny
360.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Tylna
12
budynek mieszkalny
361.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Tylna
15
budynek mieszkalny
362.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Tylna
19
budynek mieszkalny
363.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Tylna
21
budynek mieszkalny
364.
GÓRA
Stodoła
365.
GÓRA
Willa
ul. Tylna / ul.
Głowackiego
ul. Wiosny Ludów
1
budynek mieszkalny
367.
GÓRA
Dom mieszkalny( + relikt
wieży, tzw. Bramy Polskiej)
ul. Wrocławska
1
budynek mieszkalny
368.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Wrocławska
2
budynek mieszkalny
369.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Wrocławska
3
budynek mieszkalny
370.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Wrocławska
7
budynek mieszkalny
371.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Wrocławska
8
budynek mieszkalny
372.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Wrocławska
9
budynek mieszkalny
373.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Wrocławska
10
budynek mieszkalny
374.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Wrocławska
11
budynek mieszkalny
375.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Wrocławska
12
budynek mieszkalny
376.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Wrocławska
14
budynek mieszkalny
377.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Wrocławska
18
budynek mieszkalny
378.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Wrocławska
20
budynek mieszkalny
379.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Wrocławska
22
budynek mieszkalny
380.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Wrocławska
23
budynek mieszkalny
381.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Wrocławska
24
budynek mieszkalny
382.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Wrocławska
25
budynek mieszkalny
383.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Wrocławska
26
budynek mieszkalny
384.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Wrocławska
27
budynek mieszkalny
385.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Wrocławska
28
budynek mieszkalny
386.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Wrocławska
29
budynek mieszkalny
387.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Wrocławska
30
budynek mieszkalny
388.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Wrocławska
31
budynek mieszkalny
389.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Wrocławska
32
budynek mieszkalny
390.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Wrocławska
33
budynek mieszkalny
391.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Wrocławska
34
budynek mieszkalny
392.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Wrocławska
36
budynek mieszkalny
393.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Wrocławska
37
budynek mieszkalny
394.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Wrocławska
38
budynek mieszkalny
395.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Wrocławska
39
budynek mieszkalny
396.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Wrocławska
40
budynek mieszkalny
397.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Wrocławska
41
budynek mieszkalny
398.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Wrocławska
42
budynek mieszkalny
245
budynek gospodarczy
399.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Wrocławska
43
budynek mieszkalny
400.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Wrocławska
44
budynek mieszkalny
401.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Wrocławska
45
budynek mieszkalny
402.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Wrocławska
46
budynek mieszkalny
403.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Wrocławska
48
budynek mieszkalny
404.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Wrocławska
49
budynek mieszkalny
405.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Wrocławska
50
budynek mieszkalny
406.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Wrocławska
51
budynek mieszkalny
407.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Wrocławska
53
budynek mieszkalny
408.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Wrocławska
55
budynek mieszkalny
409.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Wrocławska
56
budynek mieszkalny
410.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Wrocławska
57
budynek mieszkalny
411.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Wrocławska
58
budynek mieszkalny
412.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Wrocławska
59
budynek mieszkalny
413.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Wrocławska
60
budynek mieszkalny
414.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Wrocławska
61
budynek mieszkalny
415.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Wrocławska
63
budynek mieszkalny
416.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Wrocławska
65
budynek mieszkalny
417.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Wrocławska
67
budynek mieszkalny
418.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Wrocławska
69
budynek mieszkalny
419.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Wrocławska
71
budynek mieszkalny
420.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Zamenhoffa
1
budynek mieszkalny
421.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Zamenhoffa
2
budynek mieszkalny
422.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Zamenhoffa
11
budynek mieszkalny
423.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Zamenhoffa
13
budynek mieszkalny
424.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Zamenhoffa
14
budynek mieszkalny
425.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Zamenhoffa
15
budynek mieszkalny
426.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Zamenhoffa
16
budynek mieszkalny
427.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Zamenhoffa
18
budynek mieszkalny
428.
GÓRA
Dom mieszkalny
429.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Zamenhoffa / róg
ul. Piłsudskiego 17
ul. Zaułek
2
430.
GÓRA
Dom mieszkalny
a.
Góra
431.
budynek mieszkalny
budynek mieszkalny
3
budynek mieszkalny
Budynek gospodarczy
ul. Zaułek / ul.
Ściegiennego 9
ul. Zaułek
3
budynek gospodarczy
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Zielona
1
budynek mieszkalny
a.
Góra
Budynek gospodarczy
ul. Zielona
1
budynek gospodarczy
432.
GÓRA
Zespół młyna:
ul. Zielona
2
zespół
a.
Góra
Młyn
ul. Zielona
2
młyn
b.
Góra
Dom mieszkalny
ul. Zielona
2
budynek mieszkalny
c.
Góra
Budynek gospodarczy
ul. Zielona
2
budynek gospodarczy
433.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Zielona
3
budynek mieszkalny
434.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Zielona
4
budynek mieszkalny
435.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Zielona
5
budynek mieszkalny
246
436.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Zielona
6
budynek mieszkalny
437.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Zielona
7
budynek mieszkalny
438.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Zielona
8
budynek mieszkalny
439.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Zielona
10
budynek mieszkalny
440.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Zielona
11
budynek mieszkalny
441.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Zielona
13
budynek mieszkalny
442.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Zielona
15
budynek mieszkalny
443.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Zielona
17
budynek mieszkalny
444.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Żeromskiego
2
budynek mieszkalny
445.
GÓRA
ul. Żeromskiego
2a
budynek mieszkalny
446.
GÓRA
Dom mieszkalny, d.
spichlerz (?)
Dom mieszkalny
ul. Żeromskiego
4
budynek mieszkalny
447.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Żeromskiego
5
budynek mieszkalny
448.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Żeromskiego
6
budynek mieszkalny
449.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Żeromskiego
7
budynek mieszkalny
450.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Żeromskiego
8
budynek mieszkalny
451.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Żeromskiego
9
budynek mieszkalny
452.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Żeromskiego
10
budynek mieszkalny
453.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Żeromskiego
11
budynek mieszkalny
454.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Żeromskiego
12
budynek mieszkalny
455.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Żeromskiego
13
budynek mieszkalny
456.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Żeromskiego
14
budynek mieszkalny
457.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Żeromskiego
16
budynek mieszkalny
458.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Żeromskiego
18
budynek mieszkalny
459.
GÓRA
Dom mieszkalny
ul. Żeromskiego
20
budynek mieszkalny
1.
GRABOWNO
obszar
2.
GRABOWNO
Historyczny układ
ruralistyczny wsi
1.
JASTRZĘBIA
obszar
2.
JASTRZĘBIA
Historyczny układ
ruralistyczny wsi
Zespół dworsko-folwarczny:
a.
Jastrzębia
Dwór
zespół dworskofolwarczny
dwór
Jastrzębia
Podwórze folwarczne I
zespół
Jastrzębia
Podwórze folwarczne II:
zespół
b.
Jastrzębia
Cielętnik, stajnia
budynek gospodarczy
c.
Jastrzębia
Cielętnik
budynek gospodarczy
d.
Jastrzębia
Obora
budynek gospodarczy
2.
JASTRZĘBIA
Dom mieszkalny
3.
JASTRZĘBIA
1.
KIETLÓW
Budynek rozdzielni
Zakładów Energetycznych
Historyczny układ przysiółka
2.
KIETLÓW
1.
KŁODA GÓROWSKA
Historyczny układ
ruralistyczny wsi
cmentarz
Nr 2
budynek mieszkalny
przemysłowy
obszar
na pd.-wsch. od wsi
cmentarz
obszar
247
2.
KŁODA GÓROWSKA
zespół pałacowy
Kłoda Górowska
Zespół pałacowy Kłoda
Mała:
Pałac
a.
b.
Kłoda Górowska
Dom mieszkalny
budynek mieszkalny
c.
Kłoda Górowska
Dom mieszkalny
budynek mieszkalny
d.
Kłoda Górowska
Obora
budynek gospodarczy
e.
Kłoda Górowska
Budynek gospodarczy
budynek gospodarczy
f.
Kłoda Górowska
Park pałacowy
park
g.
Kłoda Górowska
Kaplica grobowa
park pałacowy
kaplica
h.
Kłoda Górowska
park pałacowy
cmentarz
2.
KŁODA GÓROWSKA
pałac
a.
Kłoda Górowska
Cmentarz wiejski z kaplicą
grobową
Zespół dworsko-folwarczny
Kłoda Wielka:
Dwór
b.
Kłoda Górowska
Oficyna
Nr 17
budynek mieszkalny
c.
Kłoda Górowska
Dom mieszkalny (dwojak)
Nr 21
budynek mieszkalny
d.
Kłoda Górowska
Obora
budynek gospodarczy
1.
KRUSZYNIEC
obszar
2.
KRUSZYNIEC
Historyczny układ
ruralistyczny wsi
Cmentarz wiejski
a.
Kruszyniec
Kaplica
3.
KRUSZYNIEC
Stodoła
1.
LIGOTA
2.
LIGOTA
Historyczny układ
ruralistyczny wsi
Zespół pałacowy:
dwór
na zach. krańcu wsi
cmentarz
kaplica
Nr 35
budynek gospodarczy
obszar
zespół pałacowy
a.
Ligota
Pałac
pałac
b.
Ligota
Domek stangreta
budynek mieszkalny
c.
Ligota
Kuźnia
inny
d.
Ligota
budynek mieszkalny
e.
Ligota
Budynek mieszkalny
(dwojaki)
Park pałacowy
3.
LIGOTA
Szkoła Podstawowa
4.
LIGOTA
Stodoła
1.
ŁAGISZYN
2.
ŁAGISZYN
Historyczny układ
ruralistyczny wsi
3.
ŁAGISZYN
zespół folwarczny
a.
Łagiszyn
Brama do parku pałacowego
inny
4.
ŁAGISZYN
Stodoła
budynek gospodarczy
1.
NOWA WIOSKA
obszar
2.
NOWA WIOSKA
Historyczny układ
ruralistyczny wsi
Dom mieszkalny
Nr 1
budynek mieszkalny
3.
NOWA WIOSKA
Dom mieszkalny
Nr 13
budynek mieszkalny
a.
Nowa Wioska
Stodoła
Nr 13
budynek gospodarczy
park
szkoła
Nr 36
248
budynek gospodarczy
obszar
na pd.-wsch. krańcu
wsi
cmentarz
1.
OSETNO
Osetno
Historyczny układ
ruralistyczny wsi
Kościół par. św. Michała
Archanioła
Cmentarz z kapliczkami
2.
OSETNO
a.
obszar
cmentarz
b.
Osetno
Kostnica
inny
c.
Osetno
ogrodzenie
3.
OSETNO
Mur kościelny z bramą i
furtką
Cmentarz parafialny
na pd. od wsi
cmentarz
4.
OSETNO
poza wsią
cmentarz
5.
OSETNO
Zespół dworsko-folwarczny:
Nr 39-43
a.
Osetno
Dwór
Nr 39b
Osetno
Podwórze folwarczne I:
zespół
b.
Osetno
Stodoła
budynek gospodarczy
c.
Osetno
Budynek wielofunkcyjny
Nr 39
budynek gospodarczy
d.
Osetno
Nr 39c
budynek mieszkalny
e.
Osetno
Dom robotników
folwarcznych
Stodoła
Nr 39
budynek gospodarczy
f.
Osetno
Waga
inny
g.
Osetno
Chlewnia
budynek gospodarczy
h.
Osetno
Rządcówka
rządcówka
i.
Osetno
Mur z bramą wjazdową
ogrodzenie
j.
Osetno
inny
k.
Osetno
Brama wjazdowa na teren
parku
Park dworski
park
Osetno
Podwórze folwarczne II:
zespół
l.
Osetno
Spichlerz
budynek gospodarczy
l.
Osetno
Warsztat
budynek gospodarczy
m.
Osetno
Stajnia
budynek gospodarczy
n.
Osetno
Trojak
budynek mieszkalny
kościół
dwór
o.
Osetno
Stodoła
p.
Osetno
Chlewnia
Nr 43
budynek gospodarczy
budynek gospodarczy
r.
Osetno
Budynek inwentarski I
Nr 43
budynek gospodarczy
s.
Osetno
Budynek inwentarski II
Nr 43
budynek gospodarczy
t.
Osetno
u.
Osetno
Dom robotników
folwarcznych
Kuźnia
6.
OSETNO
Stodoła
Nr 18
budynek gospodarczy
7.
OSETNO
Stodoła
Nr 22
budynek gospodarczy
8.
OSETNO
Stodoła
Nr 26
budynek gospodarczy
9.
OSETNO
Dom mieszkalny
Nr 28
budynek mieszkalny
10.
OSETNO
Dom mieszkalny
Nr 37
budynek mieszkalny
11.
OSETNO
Szopa na siano
Nr 65
budynek gospodarczy
12.
OSETNO
Most drogowy
nad rz. Stara Barycz
most
13.
OSETNO
Most drogowy
nad rz. Barycz
most
budynek mieszkalny
inny
249
14.
OSETNO
Most drogowy
nad rz. Barycz
most
15.
OSETNO
Most kolejowy
nad rz. Barycz
most
16.
OSETNO
Most kolejowy
nad terenem
zalewowym rz.
Barycz
most
1.
RADOSŁAW
2.
RADOSŁAW
3.
RADOSŁAW
Historyczny układ
ruralistyczny wsi
Kościół fil. Niepokalanego
Poczęcia NMP
Cmentarz parafialny
4.
RADOSŁAW
Dwór
Nr 82
dwór
5.
RADOSŁAW
Dom mieszkalny
Nr 9
budynek mieszkalny
6.
RADOSŁAW
Dom mieszkalny
Nr 22
budynek mieszkalny
a.
Radosław
Stodoła
Nr 22
budynek gospodarczy
7.
RADOSŁAW
Zabudowania gospodarcze:
Nr 26
zespół
a.
Radosław
Stodoła
budynek gospodarczy
b.
Radosław
Budynek gospodarczy
budynek gospodarczy
8.
RADOSŁAW
Dom mieszkalny
Nr 27
budynek mieszkalny
9.
RADOSŁAW
Stodoła
Nr 30
budynek gospodarczy
10.
RADOSŁAW
Dom mieszkalny
Nr 39
budynek mieszkalny
11.
RADOSŁAW
Dom mieszkalny
Nr 47
budynek mieszkalny
12.
RADOSŁAW
Stodoła
Nr 48
budynek gospodarczy
13.
RADOSŁAW
Nr 76
14.
RADOSŁAW
15.
RADOSŁAW
Dom mieszkalny
budynek mieszkalny
16.
RADOSŁAW
obszar
kościół
w pd.-wsch. części
wsi
cmentarz
Nr 77
Nr 78
2.
ROGÓW GÓROWSKI Historyczny układ
ruralistyczny wsi
ROGÓW GÓROWSKI Kaplica
w środku wsi
kaplica
3.
ROGÓW GÓROWSKI
wśród pól
cmentarz
4.
ROGÓW GÓROWSKI
Dom mieszkalny
Nr 32
budynek mieszkalny
5.
ROGÓW GÓROWSKI
Dom mieszkalny
Nr 36
budynek mieszkalny
1.
RYCZEŃ
2.
RYCZEŃ
Historyczny układ
ruralistyczny wsi
3.
RYCZEŃ
Zespół pałacowy:
zespół pałacowy
a.
Ryczeń
Pałac (ruina)
pałac
b.
Ryczeń
Rządcówka
rządcówka
c.
Ryczeń
Oficyna pałacowa
budynek mieszkalny
d.
Ryczeń
2 oficyny mieszkalne
budynek mieszkalny
e.
Ryczeń
Obora
budynek gospodarczy
f.
Ryczeń
Spichlerz
budynek gospodarczy
1.
Nr 80
250
obszar
obszar
przy d. szkole
ewang.
cmentarz
g.
Ryczeń
Kuźnia
inny
h.
Ryczeń
Brama
inny
i.
Ryczeń
Pawilon ogrodowy
j.
Ryczeń
Park pałacowy (relikt)
park
4.
RYCZEŃ
Zespół folwarczny Dziczek:
zespół folwarczny
a.
Ryczeń
Stajnia, ob. chlewnia
budynek gospodarczy
b.
Ryczeń
Stodoła, ob. chlewnia
budynek gospodarczy
1.
SŁAWĘCICE
obszar
2.
SŁAWĘCICE
Historyczny układ
ruralistyczny wsi
Zespół folwarczny
zespół folwarczny
3.
SŁAWĘCICE
Dworzec
dworzec
a.
Sławęcice
Dom mieszkalny
4.
SŁAWĘCICE
Kapliczka przydrożna
Nr 27
kaplica
5.
SŁAWĘCICE
Dom mieszkalny
Nr 28
budynek mieszkalny
6.
SŁAWĘCICE
Dom mieszkalny
Nr 28 b
budynek mieszkalny
7.
SŁAWĘCICE
Dom mieszkalny
Nr 33
budynek mieszkalny
8.
SŁAWĘCICE
Stodoła
9.
SŁAWĘCICE
Dom mieszkalny
10.
SŁAWĘCICE
Most drogowy
1.
STARA GÓRA
2.
STARA GÓRA
3.
STARA GÓRA
a.
Stara Góra
Układ przestrzenny części
wsi
Historyczny układ
ruralistyczny wsi
Kościół fil. św. Jakuba
Apostoła
Cmentarz
b.
Stara Góra
4.
STARA GÓRA
Plebania, d. zajazd, ob. dom
mieszkalny
a.
Stara Góra
Dom właściciela
budynek mieszkalny
b.
Stara Góra
Obora
budynek gospodarczy
c.
Stara Góra
Stodoła
budynek gospodarczy
d.
Stara Góra
Furtka i brama wjazdowa
inny
5.
STARA GÓRA
Stodoła
Nr 2
budynek gospodarczy
6.
STARA GÓRA
Nr 26
budynek mieszkalny
7.
STARA GÓRA
Dom mieszkalny, ob.
biblioteka
Dom mieszkalny
Nr 29
budynek mieszkalny
8.
STARA GÓRA
Dom mieszkalny
Nr 43
budynek mieszkalny
9.
STARA GÓRA
Dom mieszkalny
Nr 44
budynek mieszkalny
10.
STARA GÓRA
Dom mieszkalny
Nr 45
budynek mieszkalny
11.
STARA GÓRA
Dom mieszkalny
Nr 71
budynek mieszkalny
12.
STARA GÓRA
Dom mieszkalny
Nr 75
budynek mieszkalny
a.
Stara Góra
Obora i spichlerz
Nr 75
budynek gospodarczy
13.
STARA GÓRA
Dom mieszkalny
Nr 81
budynek mieszkalny
park pałacowy
inny
przy dworcu
budynek mieszkalny
przy nr 38
budynek gospodarczy
Nr 43
nad rowem
melioracyjnym
251
budynek mieszkalny
most
obszar
obszar
kościół
cmentarz
(d. nr 192)
Nr 36
plebania
Nr 66
zespół folwarczny
1.
STRUMIENNA
2.
STRUMIENNA
Historyczny układ
ruralistyczny wsi
obszar
3.
STRUMIENNA
Dom mieszkalny
Nr 13
budynek mieszkalny
4.
STRUMIENNA
Dom mieszkalny
Nr 20
budynek mieszkalny
a.
Strumienna
Brama
Nr 20
inny
5.
STRUMIENNA
Dworek
Nr 31
budynek mieszkalny
a.
Strumienna
Brama
Nr 31
inny
6.
STRUMIENNA
Dom mieszkalny
Nr 34
budynek mieszkalny
7.
STRUMIENNA
Budka wartownika
inny
1.
SUŁKÓW
obszar
2.
SUŁKÓW
Historyczny układ
ruralistyczny wsi
1.
SZEDZIEC
2.
SZEDZIEC
Historyczny układ
ruralistyczny wsi
3.
SZEDZIEC
Zespół pałacowy:
a.
Szedziec
Pałac
b.
Szedziec
Dom mieszkalny
budynek mieszkalny
c.
Szedziec
Obora
budynek gospodarczy
d.
Szedziec
budynek gospodarczy
e.
Szedziec
f.
Szedziec
Stajnia i spichlerz, ob.
paszarnia
Gorzelnia, ob. warzelnia
mleka
Park pałacowy
4.
SZEDZIEC
Stodoła
Nr 5
budynek gospodarczy
5.
SZEDZIEC
Stodoła
Nr 9
budynek gospodarczy
6.
SZEDZIEC
Dom mieszkalny
Nr 21
budynek mieszkalny
7.
SZEDZIEC
1.
ŚLUBÓW
2.
ŚLUBÓW
Zespół folwarczny Szedziec
Mały
Historyczny układ
ruralistyczny wsi
Cmentarz parafialny
3.
ŚLUBÓW
a.
Ślubów
Zespół pałacowy Ślubów
Górny:
Pałac, ob. biura i mieszkania
b.
Ślubów
Spichlerz
budynek gospodarczy
c.
Ślubów
Obora + stajnia
budynek gospodarczy
d.
Ślubów
Kaplica
e.
Ślubów
Park pałacowy
park
4.
ŚLUBÓW
zespół folwarczny
a.
Ślubów
Zespół folwarczny Ślubów
Dolny:
Dwór, ob. szkoła
b.
Ślubów
Gołębnik
inny
c.
Ślubów
Park krajobrazowy
park
5.
ŚLUBÓW
Dom mieszkalny
na zach. od wsi
cmentarz
na zach. od wsi
cmentarz
obszar
na pd. od wsi
cmentarz
zespół pałacowy
Nr 12
pałac
przemysłowy
park
zespół folwarczny
obszar
poza wsią
cmentarz
zespół pałacowy
Nr 54
park pałacowy
kaplica
dwór
Nr 18
252
pałac
budynek mieszkalny
6.
ŚLUBÓW
Dom mieszkalny
Nr 22
budynek mieszkalny
7.
ŚLUBÓW
Dom mieszkalny
Nr 25
budynek mieszkalny
8.
ŚLUBÓW
Dom mieszkalny
Nr 43
budynek mieszkalny
9.
ŚLUBÓW
Stacja trafo
transformator
1.
UŁANKA
obszar
2.
UŁANKA
Historyczny układ
przestrzenny przysiółka
1.
WIERUSZOWICE
2.
WIERUSZOWICE
1.
WIERZOWICE MAŁE
2.
WIERZOWICE MAŁE
1.
a.
WIERZOWICE
WIELKIE
WIERZOWICE
WIELKIE
WIERZOWICE
WIELKIE
Wierzowice Wielkie
Wierzowice Wielkie
Podwórze gosp. I (duże):
b.
Wierzowice Wielkie
c.
Wierzowice Wielkie
Spichlerz z budynkiem
gospodarczym
Dom mieszkalny
d.
Wierzowice Wielkie
e.
2.
3.
na pn.-zach. od
przysiółka
cmentarz
Historyczny układ
przestrzenny przysiółka
Zespół folwarczny
obszar
zespół folwarczny
Historyczny układ
przestrzenny wsi
Zespół folwarczny
obszar
zespół folwarczny
Historyczny układ
przestrzenny wsi
obszar
na pd. krańcu wsi
cmentarz
zespół folwarczny
Park dworski
park
zespół folwarczny
Nr 34
budynek gospodarczy
budynek mieszkalny
Wierzowice Wielkie
Budynek mieszkalnogospodarczy
Stodoła
budynek gospodarczy
f.
Wierzowice Wielkie
Spichlerz (mały)
budynek gospodarczy
g.
Wierzowice Wielkie
Obora
budynek gospodarczy
Wierzowice Wielkie
Podwórze gosp. II:
zespół folwarczny
h.
Wierzowice Wielkie
Obora
1.
WITOSZYCE
2.
WITOSZYCE
Historyczny układ
przestrzenny wsi
3.
WITOSZYCE
Zespół pałacowy:
zespół pałacowy
a.
Witoszyce
Pałac
pałac
b.
Witoszyce
Park pałacowy
park
c.
Witoszyce
Oranżeria
park
inny
d.
Witoszyce
Dom ogrodnika
park
budynek mieszkalny
Witoszyce
zespół folwarczny
e.
Witoszyce
Brama wjazdowa
inny
f.
Witoszyce
budynek mieszkalny
g.
Witoszyce
Dom mieszkalny, ob.
magazyn i biura
Dom mieszkalny
Nr 25
budynek gospodarczy
obszar
wśród pól
cmentarz
budynek mieszkalny
h.
Witoszyce
Kuźnia
inny
i.
Witoszyce
Stodoła i obora
budynek gospodarczy
253
j.
Witoszyce
Obora
budynek gospodarczy
k.
Witoszyce
Gorzelnia
przemysłowy
l.
Witoszyce
Stodoła
budynek gospodarczy
4.
WITOSZYCE
Dom mieszkalny
Nr 2
budynek mieszkalny
5.
WITOSZYCE
Dom mieszkalny
Nr 9
budynek mieszkalny
6.
WITOSZYCE
Dom mieszkalny
Nr 60
budynek mieszkalny
1.
ZAWIEŚCICE
2.
ZAWIEŚCICE
Historyczny układ
przestrzenny wsi
zespół folwarczny
obszar
a.
Zawieścice
Spichlerz
budynek gospodarczy
b.
Zawieścice
Park krajobrazowy
park
3.
ZAWIEŚCICE
Wiatrak
wiatrak
254
13.2 Raport z badań ilościowych
Charakterystyka osób badanych
W badaniu na temat rewitalizacji miasta Góra wzięły udział 274 osoby. Wśród respondentów 50, 4%
stanowiły kobiety, a pozostałe 49,6% stanowili mężczyźni.
Wykres 20. Płeć respondentów
Ankietowani byli w różnym wieku. W badaniu najliczniejszą, grupę stanowiły osoby w wieku 45 – 54
lata. W tym przedziale wiekowym znalazło się 29,5% badanych. Najmniejszą grupę respondentów
3,3% stanowiły osoby najmłodsze .
Wykres 21. Wiek respondentów
255
Wśród osób biorących udział w badaniu 56,2% zadeklarowało, iż posiada wykształcenie zawodowe.
Ankietowani z wykształceniem wyższym stanowili 30,3% badanych. Wykształcenie wyższe
podstawowe/ gimnazjalne posiadało 8,4% ankietowanych. Osoby z wykształceniem średnim
stanowiły 5,1% respondentów.
Wykres 22. Wykształcenie respondentów
Wśród respondentów 68,2% stanowiły osoby w związku małżeńskim. Wśród osób biorących udział
w badaniu 5,8% zadeklarowało, iż jest stanu wolnego, a 7,7% jest w związku nieformalnym. Osoby
owdowiałe stanowiły 7,7% badanych. Za rozwiedzionych podało się 10,6%.
Wykres 23. Stan cywilny respondentów
256
Wyniki badania
Postulowane obszary rewitalizacji na terenie miejscowości Góra
Pierwsza część badania miała na celu ukazanie obszarów miasta, które zdaniem mieszkańców,
powinny zostać zrewitalizowane. Respondenci mogli wskazać trzy obszary, które w ich opinii powinny
zostać poddane procesowi rewitalizacji. Wykres oraz tabela poniżej przedstawiają łączną liczbę
odpowiedzi badanych, wyrażoną w procentach. Zestawienie najczęściej podawanych obszarów
przedstawione zostało na wykresie. Uzupełnieniem wykresu jest tabela. Najczęściej podawanymi
przez badanych obszarami był Rynek i jego okolice, ul. Narutowicza, ul. Wrocławska, ul. Piłsudskiego,
Rynek, ul. Zamenhoffa oraz ul. Dworcowa.
Wykres 24. Najczęściej wskazywane obszary, które powinny być poddane procesowi
rewitalizacji
257
Tabela 99. Lista obszarów, które powinny być poddane procesowi rewitalizacji
Lp.
Obszar
Liczba wskazań
Procent
Rynek, okolice rynku
40,2%
2
Narutowicza
5,5%
Rynek, okolice
rynku
Narutowicza
3
Wrocławska
4,7%
Wrocławska
4
Piłsudskiego
4,4%
Piłsudskiego
5
Zamenhoffa
3,7%
Zamenhoffa
6
Dworcowa
3,3%
Dworcowa
7
Reymonta
3,3%
Reymonta
8
Armii Krajowej
3,0%
Armii Krajowej
9
Kościuszki
2,9%
Kościuszki
10
Starogórska
2,6%
Starogórska
11
Poznańska
2,6%
Poznańska
12
Mała
2,5%
Mała
13
Glogowska
2,2%
Glogowska
14
Ściegiennego
1,9%
Ściegiennego
15
Tylna
1,9%
Tylna
16
Wolności
1,5%
Wolności
17
Mickiewicza
1,5%
Mickiewicza
18
Zielona
1,5%
Zielona
19
Hirszfelda
1,5%
Hirszfelda
20
Żeromskiego
1,5%
Żeromskiego
21
Targowa
1,5%
Targowa
22
Całe miasto
1,2%
Całe miasto
Okolice muru obronnego
1,2%
Kazimierza Wielkiego
1,2%
25
Armii Polskiej
1,1%
Okolice muru
obronnego
Kazimierza
Wielkiego
Armii Polskiej
26
Lipowa
1,1%
Lipowa
27
Wierzbowa
1,1%
Wierzbowa
28
Szkolna
1,1%
Szkolna
W pobliżu stadionu
1,1%
30
Mieszka
0,8%
W pobliżu
stadionu
Mieszka
31
Okolice parku
0,8%
Okolice parku
32
Cisowa
0,8%
Cisowa
33
Kajęcin
0,8%
Kajęcin
34
Staromłyńska
0,7%
Staromłyńska
35
Błotna
0,7%
Błotna
36
Jodłowa
0,7%
Jodłowa
0,4%
Jagiellonów
Dębowa
0,4%
Dębowa
1
23
24
29
37
38
258
Rynek, okolice rynku
40,2%
40
Narutowicza
5,5%
Rynek, okolice
rynku
Narutowicza
41
Wrocławska
4,7%
Wrocławska
42
Piłsudskiego
4,4%
Piłsudskiego
43
Zamenhoffa
3,7%
Zamenhoffa
44
Dworcowa
3,3%
Dworcowa
45
Reymonta
3,3%
Reymonta
39
W następnym pytaniu respondenci zostali poproszeni o wskazanie jednego miejsca, które ich
zdaniem w pierwszej kolejności należy poddać procesowi rewitalizacji. Obszary wskazane przez
badanych w pierwszym jak i drugim pytaniu są do siebie zbliżone. Zdaniem ankietowanych obszarami
wymagającymi rewitalizacji w pierwszej kolejności jest Rynek/ okolice rynku/ jego boczne ulice, oraz
ulice: Jagiellońska, Piłsudskiego, Reymonta, Dworcowa.
259
Wykres 25. Najczęściej wskazywane obszary, które powinny być poddane procesowi
rewitalizacji w pierwszej kolejności
260
Tabela 100. Lista obszarów, które powinny być poddane procesowi rewitalizacji w pierwszej
kolejności
Lp.
Obszar
Liczba wskazań
Procent
1
Boczne ulice Rynku/Rynek
19,5%
2
Narutowicza
5,4%
Boczne ulice
Rynku/Rynek
Narutowicza
3
Jagiellońska
4,4%
Jagiellońska
4
Piłsudskiego
4,0%
Piłsudskiego
5
Reymonta
3,6%
Reymonta
6
Dworcowa
3,3%
Dworcowa
7
Kościuszki
3,0%
Kościuszki
8
Głogowska
2,6%
Głogowska
9
Starogórska
2,6%
Starogórska
10
Armii Krajowej
2,5%
Armii Krajowej
11
Mała
2,2%
Mała
12
Tylna
2,2%
Tylna
13
Poznańska
1,8%
Poznańska
14
Targowa
1,8%
Targowa
15
Okolice stadionu/boiska
1,5%
16
Piastów
1,5%
Okolice
stadionu/boiska
Piastów
17
Mickiewicza
1,5%
Mickiewicza
18
Ściegiennego
1,5%
Ściegiennego
19
Całe miasto
1,2%
Całe miasto
20
Armii Polskiej
1,1%
Armii Polskiej
21
Kajęcin
1,1%
Kajęcin
22
Mieszka I
1,1%
Mieszka I
23
Przylesie
1,1%
Przylesie
24
Sędziwojowice
1,1%
Sędziwojowice
25
Błotna
1,1%
Błotna
26
Okolice muru obronnego
0,8%
27
Hirszfelda
0,7%
Okolice muru
obronnego
Hirszfelda
28
Jodłowa
0,7%
Jodłowa
29
Lipowa
0,7%
Lipowa
30
Sportowa
0,7%
Sportowa
31
Szkolna
0,7%
Szkolna
32
Jagiellonów
0,4%
Jagiellońska
33
0,4%
34
Okolice parku/park
0,4%
35
Osiedle Kazimierza
0,4%
Kazimierza
Wielkiego
Okolice
parku/park
Osiedle
Kazimierza
261
36
Poznańska
0,4%
Poznańska
37
Cisowa
0,4%
Cisowa
38
Dębowa
0,4%
Dębowa
39
0,4%
40
Platanowa
0,4%
Kazimierza
Wielkiego
Platanowa
Respondenci określili także, swój związek z terenem wskazanym jako priorytetowy pod kątem
rewitalizacji. Respondenci w 75,2% przypadków odpowiedzieli, iż jest to ich miejsce zamieszkania.
Miejsce pracy stanowiło 2,9% odpowiedzi oraz bycie klientem 2,9%. Wśród pozostałych czynników
znalazło się także miejsce wypoczynku 1,1%% oraz miejsce prowadzenia własnej działalności
gospodarczej 1,5%. Pozostała część odpowiedzi 16,7% wskazywała na to, iż miejsce, które
respondenci wskazali jako pierwsze, które należy poddać procesowi rewitalizacji jest miejscem gdzie
odwiedzają krewnych lub znajomych.
Wykres 26. Związek respondentów z terenem wskazanym jako priorytetowy pod kątem
rewitalizacji
Osoby, które podały Rynek i okolice jako teren priorytetowy pod kątem rewitalizacji najczęściej
podawały, iż są związane z tym miejscem poprzez inne przyczyny (37,7%) miejsce rekreacji,
wypoczynku (35,9%), oraz ze względu na swoje miejsce zamieszkania (11,3%).
262
Wykres 27. Związek respondentów z terenem wskazanym jako priorytetowy pod kątem
rewitalizacji – Rynek, boczne ulice Rynku
Respondenci, którzy podali ul. Narutowicza, jako teren najbardziej potrzebujący odbudowy,
najczęściej odpowiadali, iż są związani z tym obszarem ze względu na miejsce zamieszkania (92,8%)
oraz miejsce pracy (7,2%).
Wykres 28. Związek respondentów z terenem wskazanym jako jeden z priorytetowych pod
kątem rewitalizacji - ul. Narutowicza
263
Ankietowani, którzy uznali ul. Jagiellońską, jako obszar, który należy odrestaurować w pierwszej
kolejności najczęściej odpowiadali, iż czują się związani z tę ulicą za sprawą miejsca zamieszkania
(91,7%) oraz wskazywali odpowiedź inne (8,3%). Dla przypomnienia w kategorii inne znajdowały się
odwiedziny u krewnych bądź znajomych.
kątem rewitalizacji - ul. Jagiellońska
Wszyscy ankietowani, którzy wskazali ulicę Piłsudskiego jako miejsce, które należy zrestrukturyzować
w pierwszej kolejności określili, iż są związani z nią ze względu na swoje miejsce zamieszkania
(100,0%).
Wykres 30. Związek respondentów z terenem wskazanymi jako obszary priorytetowe pod
kątem rewitalizacji - Piłsudskiego
264
Wszyscy respondenci, którzy uznali, iż to ul. Reymonta powinna zostać odrestaurowana w pierwszej
kolejności określili, iż najbardziej czują się związani z tą ulicą przez miejsce zamieszkania.
kątem rewitalizacji ul. Reymonta
Ankietowani, którzy uznali ul. Dworcową jako obszar, który należy odrestaurować w pierwszej
kolejności najczęściej odpowiadali, iż czują się związani z tę ulicą za sprawą miejsca zamieszkania
(88,8%).
kątem rewitalizacji - ul. Dworcowa
265
Negatywne zjawiska na obszarze rewitalizacji
W dalszej części badania respondenci zostali poproszeni o ocenę stopnia zagrożenia negatywnymi
zjawiskami społecznymi na wskazanym przez nich obszarze rewitalizacji. Najwięcej, bo aż 65,6%
badanych podało, iż wysokie zagrożenie stanowi problem ubóstwa. Wysokie zagrożenie problemem
bezrobocia zostało wskazane przez 54,0% ankietowanych. Wysokie zagrożenie problemem niskiego
poziomu uczestnictwa społeczności w życiu kulturalnym przez 42,3% a przestępczości 40,5%
badanych. Wskazano również wysokie zagrożenie problemem niskiego poziomu samoorganizacji
społecznej i współpracy między mieszkańcami a władzami publicznymi 31,4% oraz wykluczenia
społecznego osób starszych – 30,7%
Wykres 33. Negatywne zjawiska społeczne występujące na wybranym przez respondenta
obszarze rewitalizacji podziale na natężenie problemu
Ze wskazanych odpowiedzi na ww. skali wyciągnięta została także średnia arytmetyczna, która
pozwala posegregować poszczególne problemy społeczne w kolejności od tych stwarzających
największe zagrożenie do tych najrzadziej występujących. Z analizy, którą obrazuje wykres wynika, że
na wskazanych obszarach rewitalizacji występuje największe zagrożenie bezrobociem (średnia
M=3,2), a w dalszej kolejności niskim poziomem uczestnictwa społeczności w życiu kulturalnym
(M=2,9), ubóstwem (M=2,9), wykluczeniem społecznym osób starszych (M=2,8), niskim poziomem
samoorganizacji społecznej i współpracy między mieszkańcami a władzami publicznymi (M=2,8).
266
Stosunkowo najniższe jest natomiast zagrożenie niskim poziomem wykształcenia społeczności /i lub
niskim poziomem edukacji (M=2,4) i przestępczością (M=1,8).
Wykres 34. Ocena poszczególnych elementów związanych z jakością życia na wskazanych
przez respondentów obszarach rewitalizacji – analiza średnich (skala 1-4, tj. 1 - brak
zagrożenia, 2- niska, 3-średnia, 4- wysoka)
Badani, którzy uznali, iż to Rynek i jego okolice należy w pierwszej kolejności poddać procesowi
renowacji odpowiedzieli, iż na tym obszarze największym zagrożeniem jest ubóstwo (79,2%), niski
poziom wykształcenia społeczności /i lub niski poziom edukacji (71,6%), przestępczość (64,1%), niski
poziom samoorganizacji społecznej i współpracy między mieszkańcami, a władzami publicznym
(43,4%), bezrobocie (41,5%) oraz problem wykluczenia społecznego osób starszych (39,6%).
267
obszarze rewitalizacji – Rynek, okolice Rynku
Respondenci, którzy podali, iż to ul. Narutowicza należy zrewitalizować w pierwszej kolejności uznali,
iż wysokie zagrożenie na tym terenie występuje ze strony bezrobocia (78,5%), ubóstwa (71,5%),
przestępczości (57,1%) oraz wykluczenia społecznego osób starszych (35,8%).
268
obszarze rewitalizacji - ul. Narutowicza
Badani, którzy uznali ul. Jagiellońską jako obszar priorytetowy pod kątem rewitalizacji podali, iż
wysoki poziom zagrożenia występuje w zakresie problemu ubóstwa (90,0%), bezrobocia (81,8%),
przestępczości (63,6%) oraz niskiego poziomu uczestnictwa w życiu społecznym i kulturalnym
(45,4%).
269
obszarze rewitalizacji - ul. Jagiellonów
Respondenci, którzy podali, iż to ulicę Piłsudskiego należy zrewitalizować w pierwszej kolejności
uznali, iż występuje tu wysokie zagrożenie bezrobociem (81,6%) oraz ubóstwem (72,6%). Badani
uznali, że problem wykluczenia osób starszych jest tam na średnim (63,4%) oraz niskim poziomie
zagrożenia (35,6%).
270
obszarze rewitalizacji – ul. Piłsudskiego
Osoby, które uznały, że to ul. Reymonta należy odrestaurować jako pierwszą stwierdziły, że
występuje tam wysokie zagrożenie bezrobociem (75,0%), ubóstwem (62,5%) oraz przestępczością
(50,0%).
271
obszarze rewitalizacji - ul. Reymonta
Badani, którzy uznali, iż to ul. Dworcowa jest obszarem wymagającym rewitalizacji w pierwszej
kolejności odpowiedzieli, że występuje tam wysokie zagrożenie niskim poziomem wykształcenia
społeczności /i lub niskim poziomem edukacji (66,7%), niskim poziomem wykształcenia społeczności
i niskim poziomem edukacji (55,5%), niski poziomem uczestnictwa społeczności w życiu kulturalnym
(44,5%),wykluczeniem osób starszych (44,5).
272
obszarze rewitalizacji - ul. Dworcowa
273
Elementy związane z jakością życia na obszarze rewitalizacji
W kolejnej części badania respondenci zostali poproszeni o wypowiedzenie się na temat różnych
elementów związanych z jakością życia na wskazanym przez nich obszarze rewitalizacji. Respondenci
oceniali je na skali od 1 do 3, gdzie 1 oznaczało ocenę niską, 2 ocenę średnią, a 3 ocenę wysoką.
Wykres poniżej przedstawia pełny rozkład odpowiedzi dla każdego z analizowanych elementów.
Podkreślić należy, że w przypadku zdecydowanej większości elementów liczba ocen negatywnych jest
kilkukrotnie wyższa niż liczba ocen pozytywnych. Najwięcej respondentów ocenę niską przyznało
zagrożeniom naturalnym np. powodziom (78,8%). Fakt ten świadczy o tym, iż mieszkańcy nie czują
zagrożenia ze strony tych zjawisk. Ponadto badani niskie oceny podawali także w przypadku jakości
i dostępności komunikacji publicznej (67,2%), poziomem indywidualnej przedsiębiorczości (66,1%),
stanu technicznego obiektów budowlanych (65,7%).
Zaledwie dwa spośród analizowanych elementów odznaczały się większą liczba ocen wysokich niż
niskich. Był to stan środowiska (63,1% ocen wysokich i 9,5% niskich) oraz stan i dostępność
infrastruktury sieciowej, w tym kanalizacji, wodociągów, gazu (47,1% ocen wysokich i 48,2% niskich.).
Fakt ten świadczy o tym, iż stan i dostęp infrastruktury sieciowej w mieście jest na wysokim poziomie.
274
przez respondentów obszarach rewitalizacji
275
Z odpowiedzi na omówionej skali 1-3 wyciągnięta została również średnia arytmetyczna, która
pozwala uporządkować poszczególne elementy związane z jakością życia w kolejności od tych
uzyskujących oceny najwyższe do tych uzyskujących oceny najniższe. Z analizy, którą obrazuje wykres
poniżej, wynika, że na wskazanych obszarach rewitalizacji najwyższe oceny uzyskuje stan
i dostępność infrastruktury sieciowej, w tym kanalizacji, wodociągów i gazu (średnia M=2,7), stan
środowiska (M=2,1), jakość i dostępność komunikacji publicznej (M=2,1) oraz dostępność i stan
terenów zielonych oraz wypoczynku i rekreacji (M=2,0). Pozostałe elementy uzyskały średnią poniżej
2,0 co oznacza przewagę ocen negatywnych nad pozytywnymi. Oprócz wspomnianych elementów,
relatywnie wysoką ocenę uzyskały także: jakość i dostępność ośrodków kulturalno-rekreacyjnych
i sportowych (M=1,8), stan i dostępność infrastruktury społecznej (M=1,7) oraz jakość i dostępność
oferty edukacyjnej i wychowania przedszkolnego i w żłobkach (M=1,7). Najniższy wskaźnik uzyskały
zagrożenia dla zdrowia ludzi (M=1,3).
przez respondentów obszarach rewitalizacji – analiza średnich (skala 1-3, tj. 1: niska; 2:
średnia; 3: wysoka)
Najwięcej badanych, którzy wybrali Rynek i jego okolice jako teren, który należy zrewitalizować,
ocenę niską przyznało zagrożeniem naturalnym (np. powodziom) (86,6%), stanowi technicznemu
obiektów budowlanych (71,7%), jakości i dostępności komunikacji publicznej (67,9%).
276
przez respondentów obszarach rewitalizacji - Rynek, okolice Rynku
Najwięcej respondentów ocenę niską dotyczącą jakości życia na ul. Narutowicza, przyznało
występującym tam stanowi technicznemu obiektów budowlanych (78,6%), dostępności i stanu
terenów zielonych oraz wypoczynki i rekreacji (78,6%), poziomu indywidualnej przedsiębiorczości
(78,6%), jakości i dostępności komunikacji publicznej (64,2%). Najwyżej oceniono stan środowiska
(71,4% ocen wysokich) oraz stan i dostępność infrastruktury sieciowej, w tym kanalizacji,
wodociągów, gazu (50,0% ocen wysokich).
277
przez respondentów obszarach rewitalizacji - ul. Narutowicza
W przypadku ul. Jagiellonów najwięcej osób ocenę niską przyznało aktywności gospodarczej obszaru
(83,3%),zagrożeniom dla zdrowia (66,7%), zagrożeniom naturalnym (66,7%) oraz jakości i dostępności
komunikacji publicznej (58,3%). Najwięcej ocen wysokich zdobył element jakim był stan i dostępność
infrastruktury sieciowej, w tym kanalizacji, wodociągów, gazu (41,7% ocen wysokich) oraz stan
środowiska (41,7% ocen wysokich).
278
przez respondentów obszarach rewitalizacji - ul. Jagiellonów
Jeżeli chodzi o ulicę Piłsudskiego to ankietowani niską ocenę przyznawali takim elementom
związanym z jakością życia jak: stan techniczny obiektów budowlanych (90,0%), dostępność i stan
terenów zielonych oraz wypoczynku i rekreacji (80,0%), estetyka otoczenia (80,0%),zagrożenie
naturalne (70,0%), aktywność gospodarcza obszaru (70,0%). Najwyżej oceniono (40,0% ocen
wysokich, 60,0% ocen średnich).
279
przez respondentów obszarach rewitalizacji - ul. Piłsudskiego
W przypadku ul. Reymonta najwięcej respondentów niską ocenę przyznało poziomowi indywidualnej
przedsiębiorczości (87,5%), zagrożeniom naturalnym (87,5%), stanu środowiska (75,0%), aktywności
gospodarczej obszaru (62,5%), jakości i dostępności komunikacji publicznej (62,5%), dostępności
i stanu terenów zielonych oraz wypoczynku i rekreacji (62,5%).
280
przez respondentów obszarach rewitalizacji - ul. Reymonta
W przypadku ul. Dworcowej ankietowani niskie oceny przyznawali takim elementom związanym
z jakością życia jak: aktywność gospodarcza obszaru (88,8%), zagrożenie dla zdrowia ludzi (77,6%),
jakość i dostępność komunikacji publicznej (66,7%), zagrożenia naturalne (66,7%).
281
przez respondentów obszarach rewitalizacji - ul. Dworcowa
282
Pożądane efekty rewitalizacji
W dalszej części badania respondenci zostali poproszenie o podanie działań jakie powinny zostać
zrealizowane w procesie rewitalizacji wskazanych przez nich obszarów miasta. Każdy ankietowany
mógł wskazać maksymalnie 3 odpowiedzi.
Najczęściej podawanymi przez badanych odpowiedziami był remont i renowacja budynków
(29,9% wskazań), przyciągnięcie inwestorów (32,8%) oraz aktywizacja gospodarcza obszaru (21,5%).
Wykres 49. Efekty, jakie zdaniem respondentów powinny zostać osiągnięte w procesie
rewitalizacji wskazanych przez nich obszarów
Najczęściej wskazywanymi efektami, jakie powinny zostać osiągnięte w procesie rewitalizacji Rynku
i jego okolic są: przyciąganie inwestorów (22,6%), remonty i renowacje budynków (20,7% wskazań),
przyciąganie inwestorów (22,6%).
283
rewitalizacji wskazanych przez nich obszarów – Rynek, okolice Rynku
Najczęściej podawanymi przez badanych celami, jakie powinny zostać zrealizowane podczas
rewitalizacji ul. Narutowicza są: remonty i renowacje budynków (42,8%), poprawa bezpieczeństwa
mieszkańców (42,8%) oraz polepszenie komunikacji zarówno miejskiej jak i regionalnej (35,7%).
284
rewitalizacji wskazanych przez nich obszarów - ul. Narutowicza
Najczęściej wskazywanymi działaniami, które powinny zostać podjęte w procesie rewitalizacji
ul. Reymonta są: zatrzymanie w mieście ludzi młodych, w tym osób z wyższym wykształceniem
(41,7%), wzrost aktywności obywatelskiej mieszkańców (41,7%), polepszenie komunikacji miejskiej
i regionalnej (25,0%),stworzenie lub poszerzenie bazy turystycznej (25,0%).
285
rewitalizacji wskazanych przez nich obszarów - ul. Reymonta
Najczęściej podawanymi efektami, jakie powinny zostać zrealizowane podczas rewitalizacji
ul. Piłsudskiego są: przyciąganie inwestorów (60,0%), remonty i renowacje budynków (40,0%
wskazań) aktywizacja gospodarcza obszaru (40,0%) oraz odnowa zabytków w mieście (40,0%
wskazań).
286
rewitalizacji wskazanych przez nich obszarów – ul. Piłsudskiego
Najczęściej podawanymi przez badanych celami, jakie powinny zostać zrealizowane podczas
rewitalizacji ul. Reymonta są: aktywizacja gospodarcza regionu (50,0%), przyciągnięcie inwestorów
(25,0%), ochrona środowiska (25,0%), poprawa bezpieczeństwa mieszkańców (25,0%), polepszenie
komunikacji miejskiej i regionalnej (25,0%).
287
rewitalizacji wskazanych przez nich obszarów - ul. Reymonta
Najczęściej wskazywanymi działaniami, które powinny zostać podjęte w procesie rewitalizacji
ul. Dworcowej są: przyciągnięcie inwestorów (44,4%), poprawa stanu dróg i chodników oraz budowa
ścieżek rowerowych (22,2% wskazań), aktywizacja gospodarcza regionu (22,2%), przeciwdziałanie
problemom społecznym (22,2%), remonty i renowacje budynków (22,2% wskazań), odnowa
zabytków w mieście (22,2% wskazań) oraz zwiększenie ilości i poprawa jakości mieszkań (22,2%).
288
rewitalizacji wskazanych przez nich obszarów - ul. Dworcowa
289
Istotność problemu rewitalizacji
W końcowej części badania respondentów zapytano o to czy uważają, iż kwestia rewitalizacji jest
ważna dla ich miasta. Zdecydowana większość, bo aż 97,4% ankietowanych odpowiedziała, iż
problemem rewitalizacji ich zdaniem jest ważny dla miasta. Zaledwie 2,6% respondentów stwierdziła,
że problem rewitalizacji nie jest ważny dla miasta.
Wykres 56. Czy uważa Pan(i) że problem rewitalizacji jest ważny dla Pana(i) miasta?
Jeżeli chodzi o rozkład tego pytania ze względu na płeć to można stwierdzić, iż o 2,3% więcej kobiet
niż mężczyzn uważa, iż proces rewitalizacji jest potrzebny dla miasta. Należy również nadmienić, iż
o 2,3% więcej mężczyzn niż kobiet uznało, iż rewitalizacja nie jest potrzebna dla miasta. Można więc
uznać, iż płeć w niewielkim stopniu wpływa na postrzeganie tego, czy problem rewitalizacji jest
ważny dla miasta.
290
Wykres 57. Czy uważa Pan(i) że problem rewitalizacji jest ważny dla Pana(i) miasta? Podział
ze względu na płeć.
Analizując to pytanie pod kątem wieku można jednoznacznie stwierdzić, iż najwięcej osób
w przedziale wiekowym 18-24 lata uważa rewitalizację za kwestię ważną dla miasta (100,0%).
Najmniejszy odsetek takiej odpowiedzi znalazł się wśród grupy respondentów w wieku 25-34 lata
(92,9%). Wśród tych osób najwięcej badanych wskazało również, iż w ich mniemaniu proces
rewitalizacji nie jest istotny dla miasta (7,1%).
Wykres 58. Czy uważa Pan(i) że problem rewitalizacji jest ważny dla Pana(i) miasta? Podział
ze względu na wiek.
Ostatnie pytanie dotyczyło, tego czy problem rewitalizacji jest ważny dla mieszkańców osobiście. Na
to pytanie 87,6% badanych odpowiedziała twierdząco. Dla 12,4% problem rewitalizacji osobiście nie
jest ważny.
291
Wykres 59. Czy problem rewitalizacji jest dla Pana (i) ważny osobiście?
Jeżeli chodzi o rozkład tego pytania ze względu na płeć to można zauważyć, iż dla kobiet problem
rewitalizacji osobiście jest nieco bardziej ważny niż dla mężczyzn. Wyraźnie widać iż o 3,1% więcej
kobiet niż mężczyzn uważa, iż proces rewitalizacji jest dla nich ważny osobiście. Ponadto o 3,1%
więcej mężczyzn niż kobiet uznało, iż rewitalizacja nie jest dla nich osobiście istotna.
Wykres 60. Czy problem rewitalizacji jest dla Pana(i) ważny osobiście?
na płeć.
Podział ze względu
Analizując to pytanie pod kątem wieku można stwierdzić, iż w gronie respondentów w przedziale
wiekowym 18-24 lata znalazło się najwięcej osób, dla których rewitalizacja jest osobiście ważna
(100,0%). Najmniej istotne znaczenie rewitalizacja najstarszych ludzi powyżej 65 roku życia (20,0%
odpowiedzi negatywnych, 80% pozytywnych).
292
Wykres 61. Czy problem rewitalizacji jest dla Pana(i) ważny osobiście? Podział ze względu na
wiek.
Kluczowe wnioski
Z mieszkańcami miejscowości Góra przeprowadzono ankietę, która dotyczyła problemu rewitalizacji
miasta. Ankieta składała się z 8 pytań. W kwestionariuszu znalazło się także 5 pytań metryczkowych.
Wyniki badania zostaną wykorzystane do opracowania lokalnego programu rewitalizacji miasta.
W badaniu wzięły udział 274 pełnoletnie osoby.
Respondenci podali różnorodną listę obszarów, które należałoby poddać procesowi rewitalizacji.
Najczęściej wskazywanymi przez ankietowanych miejscami, które należy zrewitalizować w pierwszej
kolejności były okolice Rynku, ul Narutowicza, ul. Jagiellońska, ul. Piłsudskiego, oraz ul. Reymonta.
Niemal ¾ badanych, wskazując obszar priorytetowy pod względem rewitalizacji, podała swoje
miejsce zamieszkania.
Zdaniem badanych na wskazanych obszarach rewitalizacji występuje największe zagrożenie
ubóstwem, a w dalszej kolejności bezrobociem, niskim poziomem uczestnictwa społeczności w życiu
kulturalnym.
Na obszarach tych najwyższe oceny uzyskały takie elementy jakości życia jak stan i dostępność
infrastruktury sieciowej, w tym kanalizacji, wodociągów i gazu, stan środowiska, oraz dostępność
i estetyka otoczenia. Z odpowiedzi ankietowanych wynika, iż elementem który odznacza się najniższą
oceną są: zagrożenia naturalne (np. powodziowe) jakość i dostępność komunikacji publicznej, stan
techniczny obiektów budowalnych,
Respondenci uznali, iż na terenach, przez nich wskazanych, w pierwszej kolejności powinno się
przyciągnąć inwestorów, przeprowadzić remonty i renowacje budynków, zatrzymać w mieście ludzi
młodych, w tym osób z wyższym wykształceniem oraz odnowić zabytki.
293
Zdecydowana większość respondentów uważa, iż problem rewitalizacji jest ważny dla miasta. Jedynie
niski odsetek badanych jest przeciwnego zdania. Można stwierdzić, iż płeć i wiek w niewielkim
stopniu wpływają na taki rozkład odpowiedzi. Widać, iż problem rewitalizacji miasta jest nieco
bardziej istoty dla kobiet niż dla mężczyzn.
W przypadku pytania o to, czy problem rewitalizacji jest ważny dla respondenta osobiście, twierdzącą
odpowiedź udzieliło mniej respondentów niż w przy pytaniu o to, czy problem ten jest istotny dla
miasta. Przy tym pytaniu pojawił się także znacznie wyższy odsetek odpowiedzi negatywnych.
Tendencje odpowiedzi, ze względu na płeć i wiek są zbliżone do rozkładu wskazań w poprzednim
pytaniu. Kwestia rewitalizacji w kategoriach osobistych jest ważniejsza dla kobiet niż mężczyzn.
294
13.3 Strategiczna ocena oddziaływania na
środowisko
Projektowany dokument został poddany procedurze zapytania o konieczność i zakres opracowywania
prognozy oddziaływania na środowisko. Jako, że opracowywany dokument, nie jest dokumentem
wymienionym w art. 46 pkt 1 i 2 ustawy OOŚ, stąd wobec tego dokumentu nie mają zastosowania
przepisy art. 48 ustawy OOŚ.
Jednak kierując się zasadą przezorności, w przedmiotowym przypadku wystąpiono do Regionalnej
Dyrekcji Ochrony Środowiska (RDOŚ) z wnioskiem o stwierdzenie, na podstawie Art. 47 Ustawy OOŚ,
czy dla dokumentu, istnieje konieczność przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na
środowisko.
295
14. Spis map, tabel, wykresów
Mapa 1. Obszar objęty Lokalnym Programem Rewitalizacji dla Miasta Góra na lata 2007-2013 ........ 16
Mapa 2. Mapa Gminy Góra ................................................................................................................... 20
Mapa 3. Obszary zdegradowane w Gminie Góra................................................................................ 168
Mapa 4. Obszary koncentracji negatywnych zjawisk społecznych w miejscowości Góra .................. 169
Mapa 5. Obszar do rewitalizacji nr 1 w Gminie Góra (centrum miasta) ............................................. 174
Mapa 6. Obszar do rewitalizacji nr 2 w Gminie Góra (Czernina)......................................................... 176
Mapa 7. Obszar do rewitalizacji nr 3 w Gminie Góra (Czernina Górna).............................................. 177
Tabela 1. Ludność na 1 km2 w latach 2010-2014 .................................................................................. 22
Tabela 2. Odsetek kobiet w ludności faktycznie zamieszkałej w latach 2010-2014 ............................. 22
Tabela 3. Współczynnik feminizacji ogółem w latach 2010-2014......................................................... 23
Tabela 4. Odsetek ludności w wieku przedprodukcyjnym w ogóle ludności w latach 2010-2014 ....... 27
Tabela 5. Odsetek ludności w wieku poprodukcyjnym w ogóle ludności w latach 2010-2014 ............ 28
Tabela 6. Wskaźniki obciążenia demograficznego w 2014 roku ........................................................... 29
Tabela 7. Ruch naturalny w Gminie Góra w latach 2010-2014 ............................................................. 29
Tabela 8. Urodzenia żywe na 1000 ludności w latach 2010-2014......................................................... 30
Tabela 9. Zgony na 1000 ludności w latach 2010-2014......................................................................... 30
Tabela 10. Przyrost naturalny na 1000 ludności w latach 2010-2014................................................... 31
Tabela 11. Małżeństwa zawarte na 1000 mieszkańców w latach 2010-2014....................................... 32
Tabela 12. Saldo migracji na 1000 osób w latach 2010-2014 ............................................................... 33
Tabela 13. Saldo migracji zagranicznych na 1000 osób w latach 2010-2014........................................ 33
Tabela 14. Bezrobotni w Gminie Góra w latach 2010-2015.................................................................. 35
Tabela 15. Udział bezrobotnych w liczbie osób w wieku produkcyjnym w latach 2010-2014 ............. 36
Tabela 16. Liczba osób, którym przyznano świadczenia z powodu bezrobocia w latach 2010-2015 ... 37
Tabela 17. Świadczenia przyznane przez OPS w Górze w latach 2010-2015 ........................................ 39
Tabela 18. Liczba osób, którym przyznano świadczenia z powodu ubóstwa w latach 2010-2015....... 40
Tabela 19. Liczba osób, którym przyznano świadczenia z powodu przemocy w rodzinie w latach
2010-2015 ............................................................................................................................................. 41
Tabela 20. „Niebieskie Karty” w ewidencji OPS w Górze w latach 2010-2015 ..................................... 42
Tabela 21. Liczba osób, którym przyznano świadczenia z powodu alkoholizmu w latach 2010-2015 . 43
Tabela 22. Liczba osób, którym przyznano świadczenia z powodu niepełnosprawności w latach 20102015....................................................................................................................................................... 44
Tabela 23. Liczba osób, którym przyznano świadczenia z powodu długotrwałej lub ciężkiej choroby w
latach 2010-2015................................................................................................................................... 45
Tabela 24. Przestępstwa w Gminie Góra w 2015 roku.......................................................................... 47
Tabela 25. Frekwencja wyborcza w wyborach samorządowych w latach 2006, 2010 i 2014. ............. 48
Tabela 26. Organizacje pozarządowe zarejestrowane w Gminie Góra................................................. 49
Tabela 27. Fundacje, stowarzyszenia i organizacje społeczne na 10 000 mieszkańców w latach 20102014....................................................................................................................................................... 52
Tabela 28. Podmioty gospodarcze wg liczby pracowników w Gminie Góra w latach 2010-2014 ........ 53
Tabela 29. Podmioty gospodarcze wg sektora własności w Gminie Góra w latach 2010-2014 ........... 54
Tabela 30. Podmioty gospodarcze wg sekcji PKD w Gminie Góra w latach 2010-2014........................ 54
Tabela 31. Podmioty wpisane do rejestru REGON na 10 tys. ludności w latach 2010-2014 ................ 58
296
Tabela 32. Jednostki nowo zarejestrowane w rejestrze REGON na 10 tys. ludności w latach 2010-2014
............................................................................................................................................................... 58
Tabela 33. Jednostki wykreślone z rejestru REGON na 10 tys. ludności w latach 2010-2014 .............. 59
Tabela 34. Saldo jednostek nowych i wykreślonych z rejestru REGON na 10 tys. ludności w latach
2010-2014 ............................................................................................................................................. 59
Tabela 35. Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą na 100 osób w wieku produkcyjnym
w latach 2010-2014 ............................................................................................................................... 60
Tabela 36. Podmioty gospodarcze zatrudniające 0-9 pracowników na 10 tys. mieszkańców w wieku
produkcyjnym w latach 2010-2014 ....................................................................................................... 61
Tabela 37. Podmioty gospodarcze zatrudniające 10-49 pracowników na 10 tys. mieszkańców w wieku
produkcyjnym w latach 2010-2014 ....................................................................................................... 61
Tabela 38. Podmioty gospodarcze zatrudniające 50-249 pracowników na 10 tys. mieszkańców w
wieku produkcyjnym w latach 2010-2014 ............................................................................................ 62
Tabela 39. Liczba pracujących w Gminie Góra w latach 2010-2014 ..................................................... 63
Tabela 40. Pracujący na 1000 ludności w latach 2010-2014................................................................. 64
Tabela 41. Powierzchnia Gminy Góra w km2......................................................................................... 79
Tabela 42. Grunty zabudowane i zurbanizowane ogółem – udział w powierzchni ogółem w latach
2010-2014 ............................................................................................................................................. 80
Tabela 43. Odsetek terenów mieszkaniowych – udział w gruntach zabudowanych i zurbanizowanych
ogółem w latach 2010-2014.................................................................................................................. 81
Tabela 44. Odsetek terenów przemysłowych – udział w gruntach zabudowanych i zurbanizowanych
ogółem w latach 2010-2014.................................................................................................................. 81
Tabela 45. Odsetek terenów rekreacji i wypoczynku – udział w gruntach zabudowanych i
zurbanizowanych ogółem w latach 2010-2014..................................................................................... 82
Tabela 46. Żywopłoty ogółem na 1 km2 w latach 2010-2014 ............................................................... 84
Tabela 47. Odpady zmieszane na 1 mieszkańca w kg w latach 2010-2014 .......................................... 84
Tabela 48. Przychodnie na 10 tys. ludności w latach 2010-2014.......................................................... 87
Tabela 49. Porady lekarskie na 1000 mieszkańców w latach 2010-2014.............................................. 87
Tabela 50. Ludność na aptekę ogólnodostępną i punkt apteczny w latach 2010-2014 ....................... 88
Tabela 51. Odsetek dzieci objętych opieką w żłobkach w latach 2010-2014 ....................................... 89
Tabela 52. Odsetek dzieci objętych wychowaniem przedszkolnym w latach 2010-2014..................... 91
Tabela 53. Dzieci w wieku 3-5 lat przypadające na jedno miejsce w placówce wychowania
przedszkolnego w latach 2010-2014 ..................................................................................................... 92
Tabela 54. Uczniowie szkoły podstawowej przypadający na 1 oddział (klasę) w latach 2010-2014 ... 93
Tabela 55. Uczniowie przypadający na 1 komputer z dostępem do Internetu przeznaczony do użytku
uczniów w latach 2010-2012................................................................................................................. 94
Tabela 56. Uczniowie gimnazjum przypadający na 1 oddział (klasę) w latach 2010-2014 ................... 95
Tabela 57. Uczniowie gimnazjum przypadający na 1 komputer z dostępem do Internetu przeznaczony
do użytku uczniów w latach 2010-2012 ................................................................................................ 96
Tabela 58. Uczniowie szkół ogólnokształcących przypadający na 1 oddział (klasę) w latach 2010-2014
............................................................................................................................................................... 98
Tabela 59. Uczniowie techników przypadający na 1 oddział (klasę) w latach 2010-2014 .................... 99
Tabela 60. Uczniowie zasadniczych szkół zawodowych przypadający na 1 oddział (klasę) w latach
2010-2014 ........................................................................................................................................... 100
Tabela 61. Liczba mieszkańców na 1 dom, ośrodek kultury, klub i świetlicę w latach 2011-2014 .... 104
Tabela 62. Zespoły artystyczne na 10 tys. mieszkańców w latach 2011-2014.................................... 105
Tabela 63. Imprezy artystyczne na 10 tys. mieszkańców w latach 2011-2014 ................................... 105
Tabela 64. Ludność na 1 placówkę biblioteczną w latach 2010-2014................................................. 107
297
Tabela 65. Księgozbiór bibliotek na 1000 ludności w latach 2010-2014............................................. 107
Tabela 66. Czytelnicy bibliotek publicznych na 1000 ludności w latach 2010-2014 ........................... 108
Tabela 67. Wypożyczenia księgozbioru na 1 czytelnika w woluminach w latach 2010-2014............. 109
Tabela 68. Kluby sportowe, członkowie oraz ćwiczący w latach 2010-2014 ...................................... 112
Tabela 69. Kluby sportowe na 10 tys. mieszkańców w latach 2010-2014 .......................................... 113
Tabela 70. Członkowie klubów sportowych na 10 tys. mieszkańców w latach 2010-2014 ................ 113
Tabela 71. Ćwiczący w klubach sportowych na 10 tys. mieszkańców w latach 2010-2014................ 114
Tabela 72. Miejsca noclegowe na 1000 mieszkańców w latach 2010-2014 ....................................... 116
Tabela 73. Noclegi udzielone rezydentom (Polakom) na 1000 mieszkańców w latach 2010-2014.... 117
Tabela 74. Ścieżki rowerowe na 10 tys. km2 w latach 2011-2014....................................................... 130
Tabela 75. Ścieżki rowerowe na 10 tys. ludności w latach 2010-2014 ............................................... 131
Tabela 76. Charakterystyka sieci wodociągowej w Gminie Góra w latach 2010-2014....................... 133
Tabela 77. Odsetek ludności korzystającej z sieci wodociągowej w latach 2010-2014 ...................... 134
Tabela 78. Charakterystyka sieci kanalizacyjnej w Gminie Góra w latach 2010-2014........................ 135
Tabela 79. Odsetek ludności korzystającej z sieci kanalizacyjnej w latach 2010-2014 ....................... 135
Tabela 80. Oczyszczalnie ścieków w Gminie Góra w latach 2010-2014.............................................. 136
Tabela 81. Odsetek ludności korzystającej z oczyszczalni ścieków miejskich i wiejskich w latach 20102014..................................................................................................................................................... 137
Tabela 82. Charakterystyka sieci gazowej w Gminie Góra w latach 2010-2014 ................................. 139
Tabela 83. Korzystanie z sieci gazowej w Gminie Góra w latach 2010-2014 ...................................... 140
Tabela 84. Odsetek ludności korzystającej z sieci gazowej w latach 2010-2014 ................................ 140
Tabela 85. Zużycie energii elektrycznej w miastach na 1 mieszkańca w latach 2010-2014................ 141
Tabela 86. Budynki mieszkalne i zasoby mieszkaniowe w Gminie Góra w latach 2010-2014 ............ 142
Tabela 87. Mieszkania na 1000 mieszkańców w latach 2010-2014.................................................... 143
Tabela 88. Przeciętna powierzchnia użytkowa 1 mieszkania w latach 2010-2014 ............................. 144
Tabela 89. Przeciętna powierzchnia użytkowa mieszkania na 1 osobę w latach 2010-2014 ............. 144
Tabela 90. Saldo migracji na 1000 osób w latach 2010-2014 ............................................................. 151
Tabela 91. Saldo migracji zagranicznych na 1000 osób w latach 2010-2014...................................... 151
Tabela 92. Wskaźniki użyte do oceny koncentracji negatywnych zjawisk społecznych, gospodarczych,
środowiskowych, przestrzenno-funkcjonalnych oraz technicznych w Gminie Góra .......................... 158
Tabela 93. Podsumowanie analizy wskaźników użytych do oceny koncentracji negatywnych zjawisk
społecznych, gospodarczych, środowiskowych, przestrzenno-funkcjonalnych oraz technicznych w
Gminie Góra – w podziale na poszczególne sołectwa......................................................................... 160
Tabela 94. Podsumowanie analizy wskaźników użytych do oceny koncentracji negatywnych zjawisk
społecznych, gospodarczych, środowiskowych, przestrzenno-funkcjonalnych oraz technicznych w
mieście Góra – w podziale na poszczególne ulice............................................................................... 162
Tabela 95. Analiza SWOT dla obszaru do rewitalizacji nr 1 w Gminie Góra (centrum Góry).............. 173
Tabela 96. Analiza SWOT dla obszaru do rewitalizacji nr 2 w Gminie Góra (Czernina) ...................... 175
Tabela 97. Analiza SWOT dla obszaru do rewitalizacji nr 3 w Gminie Góra (Czernina Górna) ........... 177
Tabela 98. Indykatywne ramy finansowe związane z realizacją Programu Rewitalizacji.................... 218
Tabela 99. Lista obszarów, które powinny być poddane procesowi rewitalizacji............................... 258
Tabela 100. Lista obszarów, które powinny być poddane procesowi rewitalizacji w pierwszej
kolejności............................................................................................................................................. 261
Wykres 1. Ludność faktycznie zamieszkała w Gminie Góra w latach 2004-2014 ................................. 21
Wykres 2. Struktura ludności według ekonomicznych grup wieku w Gminie Góra w latach 2010-2014
............................................................................................................................................................... 24
298
Wykres 3. Struktura ludności według ekonomicznych grup wieku w mieście Góra w latach 2010-2014
............................................................................................................................................................... 25
Wykres 4. Struktura ludności według ekonomicznych grup wieku na obszarze wiejskim Gminy Góra w
latach 2010-2014................................................................................................................................... 26
Wykres 5. Małżeństwa zawarte w Gminie Góra w latach 2010-2014................................................... 31
Wykres 6. Saldo migracji w Gminie Góra w latach 2010-2014 ............................................................. 32
Wykres 7. Bezrobotni ogółem w Gminie Góra w latach 2010-2015 ..................................................... 34
Wykres 8. Udział terenów zieleni w powierzchni ogółem w 2014 roku ............................................... 82
Wykres 9. Tereny zielone w Gminie Góra – stan na 31.12.2014 roku .................................................. 83
Wykres 10. Lesistość obszarów w 2014 roku ........................................................................................ 83
Wykres 11. Uczniowie i absolwenci szkół podstawowych w Gminie Góra w latach 2010-2014 .......... 93
Wykres 12. Uczniowie i absolwenci szkół gimnazjalnych w Gminie Góra w latach 2010-2014............ 95
Wykres 13. Uczniowie i absolwenci ponadgimnazjalnych szkół ogólnokształcących w Gminie Góra w
latach 2010-2014................................................................................................................................... 97
Wykres 14. Uczniowie i absolwenci techników w Gminie Góra w latach 2010-2014........................... 98
Wykres 15. Uczniowie i absolwenci zasadniczych szkół zawodowych w Gminie Góra w latach 20102014....................................................................................................................................................... 99
Wykres 16. Ludność faktycznie zamieszkała w Gminie Góra w latach 2004-2014 ............................. 148
Wykres 17. Struktura ludności według ekonomicznych grup wieku w Gminie Góra w latach 20102014..................................................................................................................................................... 149
Wykres 18. Saldo migracji w Gminie Góra w latach 2010-2014 ......................................................... 150
Wykres 19. Bezrobotni ogółem w Gminie Góra w latach 2010-2015 ................................................. 152
Wykres 20. Płeć respondentów........................................................................................................... 255
Wykres 21. Wiek respondentów ......................................................................................................... 255
Wykres 22. Wykształcenie respondentów .......................................................................................... 256
Wykres 23. Stan cywilny respondentów ............................................................................................. 256
Wykres 24. Najczęściej wskazywane obszary, które powinny być poddane procesowi rewitalizacji. 257
Wykres 25. Najczęściej wskazywane obszary, które powinny być poddane procesowi rewitalizacji w
pierwszej kolejności............................................................................................................................. 260
Wykres 26. Związek respondentów z terenem wskazanym jako priorytetowy pod kątem rewitalizacji
............................................................................................................................................................. 262
Wykres 27. Związek respondentów z terenem wskazanym jako priorytetowy pod kątem rewitalizacji
– Rynek, boczne ulice Rynku ............................................................................................................... 263
Wykres 28. Związek respondentów z terenem wskazanym jako jeden z priorytetowych pod kątem
rewitalizacji - ul. Narutowicza ............................................................................................................. 263
rewitalizacji - ul. Jagiellońska .............................................................................................................. 264
Wykres 30. Związek respondentów z terenem wskazanymi jako obszary priorytetowe pod kątem
rewitalizacji - Piłsudskiego................................................................................................................... 264
rewitalizacji ul. Reymonta .................................................................................................................. 265
rewitalizacji - ul. Dworcowa ................................................................................................................ 265
Wykres 33. Negatywne zjawiska społeczne występujące na wybranym przez respondenta obszarze
rewitalizacji podziale na natężenie problemu..................................................................................... 266
Wykres 34. Ocena poszczególnych elementów związanych z jakością życia na wskazanych przez
respondentów obszarach rewitalizacji – analiza średnich (skala 1-4, tj. 1 - brak zagrożenia, 2- niska, 3średnia, 4- wysoka).............................................................................................................................. 267
299
rewitalizacji – Rynek, okolice Rynku.................................................................................................... 268
rewitalizacji - ul. Narutowicza ............................................................................................................. 269
rewitalizacji - ul. Jagiellonów............................................................................................................... 270
rewitalizacji – ul. Piłsudskiego ............................................................................................................. 271
rewitalizacji - ul. Reymonta ................................................................................................................. 272
rewitalizacji - ul. Dworcowa ................................................................................................................ 273
respondentów obszarach rewitalizacji................................................................................................ 275
respondentów obszarach rewitalizacji – analiza średnich (skala 1-3, tj. 1: niska; 2: średnia; 3: wysoka)
............................................................................................................................................................. 276
respondentów obszarach rewitalizacji - Rynek, okolice Rynku.......................................................... 277
respondentów obszarach rewitalizacji - ul. Narutowicza.................................................................... 278
respondentów obszarach rewitalizacji - ul. Jagiellonów .................................................................... 279
respondentów obszarach rewitalizacji - ul. Piłsudskiego ................................................................. 280
respondentów obszarach rewitalizacji - ul. Reymonta ...................................................................... 281
respondentów obszarach rewitalizacji - ul. Dworcowa...................................................................... 282
Wykres 49. Efekty, jakie zdaniem respondentów powinny zostać osiągnięte w procesie rewitalizacji
wskazanych przez nich obszarów........................................................................................................ 283
wskazanych przez nich obszarów – Rynek, okolice Rynku .................................................................. 284
wskazanych przez nich obszarów - ul. Narutowicza............................................................................ 285
wskazanych przez nich obszarów - ul. Reymonta .............................................................................. 286
wskazanych przez nich obszarów – ul. Piłsudskiego ........................................................................... 287
wskazanych przez nich obszarów - ul. Reymonta ............................................................................... 288
wskazanych przez nich obszarów - ul. Dworcowa............................................................................... 289
Wykres 56. Czy uważa Pan(i) że problem rewitalizacji jest ważny dla Pana(i) miasta? ...................... 290
Wykres 57. Czy uważa Pan(i) że problem rewitalizacji jest ważny dla Pana(i) miasta? Podział ze
względu na płeć................................................................................................................................... 291
Wykres 58. Czy uważa Pan(i) że problem rewitalizacji jest ważny dla Pana(i) miasta? Podział ze
względu na wiek. ................................................................................................................................. 291
300
Wykres 59. Czy problem rewitalizacji jest dla Pana (i) ważny osobiście? ........................................... 292
Wykres 60. Czy problem rewitalizacji jest dla Pana(i) ważny osobiście? Podział ze względu na płeć.
292
Wykres 61. Czy problem rewitalizacji jest dla Pana(i) ważny osobiście? Podział ze względu na wiek.
............................................................................................................................................................. 293
301
15. Zespół autorski
PROGRAM REWITALIZACJI DLA GMINY GÓRA NA LATA 2016 – 2020
Opracowany został przez zespół projektowy
Instytutu Badawczego IPC Spółka z o.o. z siedzibą we Wrocławiu, ul. Ostrowskiego 9
W składzie:
Mgr inż. Marek Karłowski – kierownik zespołu
Dr Przemysław Wołczek
Mgr Katarzyna Blicharska
Mgr Sławomir Cieśla
Mgr Artur Kotliński
302

PR Góra_30_05_2016 popr 29_07_2016

Transkrypt

Podobne dokumenty

dobre-jedzenie-nr-57