Zmęczenie ostre ogólne

zmęczenie
Fizjologia
człowieka
Zmęczenie – definicje:
 Stan
organizmu, rozwijający się
w czasie wykonywania pracy
fizycznej lub umysłowej,
charakteryzujący się
zmniejszeniem zdolności do
pracy, nasileniem się odczucia
ciężkości wysiłku i osłabieniem
chęci kontynuowania pracy
(motywacji).
Zmęczenie – definicje:
Jest
fizjologicznym odruchem
organizmu, następstwem
wykonywanej pracy fizycznej i
umysłowej.
Chroni organizm przed
nadmiernym zużyciem
zasobów energetycznych, daje
znać o potrzebie wypoczynku.
Zmęczenie – definicje:
 Jako
powszechny objaw działalności
człowieka w dużej mierze zależy od
tolerancji zaburzeń homeostazy,
spowodowanych nagromadzeniem
się w płynach ustrojowych
metabolitów powstających w
mięśniach podczas intensywnego
wysiłku a zwłaszcza stężenie jonów
wodorowych (H+), których nadmiar
powoduje kwasicę metaboliczną.
Klasyfikacja zmęczenia:

Ze względu na rodzaj
pracy zmęczenie
dzieli się na:
1.
Zmęczenie fizyczne,
Zmęczenie umysłowe.
2.
Klasyfikacja zmęczenia:

1.
2.
Ze względu na procent
zaangażowania masy
mięśniowej
wg. S. Kozłowskiego (1976r):
Zmęczenie lokalna,
Zmęczenie ogólne.
Klasyfikacja zmęczenia:
 Ze
względu na intensywność
objawów wg. J. Lisewskiej ( 1971r. )
zmęczenie dzieli się na:
Zmęczenie
ostre,
Zmęczenie przewlekłe.
Zmęczenie lokalne:
Procent pracujących
mięśni nie przekracza
30% np.praca jednej
kończyny bez
wyraźnego odczynu
zapalnego.
Zmęczenie ogólne:
zaangażowanie wysiłkowe
układu ruchu przekracza
30%, w wyniku czego
dochodzi do
ogólnoustrojowych reakcji
funkcjonalnych i
biochemicznych
organizmu.
Zmęczenie ostre-lokalne:
Przyczyna :
zbyt intensywna praca
określonego odcinka narządu
ruchu, czego skutkiem jest
zmniejszenie potencjału
energetycznego i nagromadzenie
kwaśnych produktów przemiany
materii.
Zmęczenie ostre-lokalne:
Objawy:
Utrata zdolności roboczej
szczególnie intensywnie
pracującego odcinka
narządu ruchu, uczucie
osłabienia, sztywność i ból
w czasie wykonywania
ruchu.
Zmęczenie ostre-lokalne:
Konsekwencje zdrowotne:
Możliwość powstania
tzw.,,zmęczeniowego
stanu zapalnego mięśni,,
co wiąże się z
koniecznością leczenia.
Zmęczenie ostre-lokalne:
Czas trwania wynosi
kilka godzin do
kilkunastu dni po
zaprzestaniu pracy.
Zmęczenie przewlekłe lokalne:
Przyczyna:
Niezmienna i
jednokierunkowa struktura
aktywności ruchowej
danego odcinka ciała
np. gra w tenisa.
Zmęczenie przewlekłe lokalne:
Objawy:
Ograniczenie precyzji
pracy, zaburzenie
koordynacji i szybkości
pracy oraz ograniczenie
wytrzymałości ruchowej
Zmęczenie przewlekłe lokalne:
Konsekwencje zdrowotne:
Przeciążenie nadmiernie
eksploatowanej części
narządu ruchu, zmniejszenie
biologicznej odporności
tkanek, nieodwracalne
zmiany strukturalne.
Zmęczenie przewlekłe lokalne:
Czas trwania
jest
nieokreślony!
Zmęczenie ostre ogólne:
Przyczyna:
Jednorazowy bardzo
intensywny wysiłek
np.bieg
lekkoatletyczny,
wyścig kolarski.
Zmęczenie ostre ogólne:
Objawy:
• subiektywne
• obiektywne
Zmęczenie ostre ogólne:
•
subiektywne:
duszność, bóle mięśni,
nudności, zawroty głowy,
otępienie, zaburzenia
orientacji w czasie i
przestrzeni, możliwe są
omamy.
Zmęczenie ostre ogólne:
*obiektywne:
obniżenie zdolności do pracy,
koordynacji i precyzji ruchów,
zmniejszenie szybkości
reagowania na bodźce
zewnętrzne, wzrost temperatury,
obfite pocenie się,
przyśpieszenie czynności
skurczów serca i oddechów,
wymioty.
Zmęczenie ostre ogólne:
Konsekwencje zdrowotne:
W skrajnych przypadkach tego
rodzaju zmęczenia, kiedy
przekroczeniu ulegnie granica
maksymalnej indywidualnej
wydolności fizycznej i dochodzi do
stanu wyczerpania, może wystąpić
szereg problemów zdrowotnych
wymagających interwencji lekarskiej.
Zmęczenie ostre ogólne:
Czas trwania
wynosi
ok. 24 godziny.
Zmęczenie przewlekłe ogólne:
Przyczyna:
Kumulujące się w
czasie pojedyncze
,,odczyny
zmęczeniowe,,
Zmęczenie przewlekłe ogólne:
Objawy:
Uczucie osłabienia, bóle
głowy, zaburzenia snu, brak
apetytu, bóle mięśniowe,
kołatanie serca,
konfliktowość, niechęć do
pracy.
Zmęczenie przewlekłe ogólne:
Konsekwencje zdrowotne:
Stan przemęczenia stanowi
groźną dla organizmu formę
zmęczenia na tle którego
zmniejsza się odporność
organizmu na różne czynniki
chorobotwórcze.
Zmęczenie przewlekłe ogólne:
Czas trwania
jest
nieokreślony!
zmęczenie
Mimo rozwoju zmęczenia
może utrzymać się stała
wydajność pracy.
Jednak ,,koszt
fizjologiczny,,pracy
wykonywanej na tle
rozwijającego się
zmęczenia wzrasta.
zmęczenie
Zmiany funkcjonalne,
stanowiące istotę
zmęczenia, rozwijają się
przede wszystkim w
układzie ruchu i układzie
nerwowym.
Zmęczenie obwodowe:
W
W
czasie pracy mięśniowej zdolność
komórek mięśniowych do skurczu
stopniowo się zmniejsza.
Przejawia
się to zmniejszeniem siły i
szybkości ich skurczów.
Zmiany
te są częściowo
kompensowane przez rekrutowanie
większej liczby jednostek
motorycznych.
Zmęczenie obwodowe:
Podłoże fizjologiczne zmniejszania
się zdolności do skurczów włókien
mięśniowych nie jest w pełni
poznane ale może mieć wpływ na
upośledzenie:
mechanizmów pobudzania komórek,
 sprzężenia elektromechanicznego,
 funkcji aparatu kurczliwego,
 wyczerpanie substratów energetycznych.

Zmęczenie:
Do najważniejszych metabolicznych
przyczyn zmęczenia należy ubytek
zasobów komórkowych ATP i
fosfokreatyny oraz gromadzenie się
w komórkach mięśniowych mleczanu
i związane z tym zwiększenie
stężenia jonów wodorowych oraz
nieorganicznego fosforanu.
Zmęczenie:
Istotne znaczenie dla rozwoju
zmęczenia w pracujących
mięśniach mogą mieć,
zwłaszcza w czasie
długotrwałej pracy, zmiany w
uwodnieniu komórek i
przesunięcia jonowe.
Zmęczenie:
Po
wysiłku może dochodzić do
zwiększania poziomu potasu
we krwi co jest wynikiem
przesunięcia jonów
potasowych z komórek
mięśniowych do przestrzeni
zewnątrzkomórkowej.
Zmęczenie:
 Może
dochodzić do zwiększonej
utraty potasu w pocie i moczu
podczas długotrwałych wysiłków
(wysoka temperatura otoczenia),
 Zmniejsza się stężenie w komórkach
mięśniowych jonów magnezowych i
zwiększa się stężenie jonów
sodowych.
Zmęczenie:
Zmiany
te mogą być
następstwem wielokrotnego
pobudzania komórek
mięśniowych, osłabienia
działania pompy sodowopotasowej lub zwiększenia
przepuszczalności błony
komórkowej.
Zmęczenie:
Ciężkie i długotrwałe
wysiłki mogą
powodować
uszkodzenie struktury
błony komórkowej
włókien mięśniowych.
Zmęczenie ośrodkowe:
W całokształcie zjawisk składających
się na ,,zmęczenie ośrodkowe,,
można wyróżnić trzy elementy:
 Procesy czynnie ograniczające
zdolność kontynuowania wysiłku lub
zwiększenia jego intensywności,
zabezpieczające organizm przed
nadmiernym obciążeniem,
Zmęczenie ośrodkowe:
 Zmniejszenie
sprawności
niektórych funkcji OUN w
następstwie zmian poziomu
aktywacji tego układu
(stanu wzbudzania),
 Rozległe upośledzenie funkcji
OUN w wyniku zaburzenia
homeostazy.
Zmęczenie ośrodkowe:
Procesy te stanowią
mechanizm ,,czynnej,,
ochrony organizmu
przed przeciążeniem
pracą.
Zmęczenie ośrodkowe:
Wpływ na odczucie ciężkości
pracy mogą prawdopodobnie
wywierać również zmiany
humoralne, występujące
podczas wysiłku, takie jak
zwiększenie osmoralności
płynów ustrojowych, zaburzenia
równowagi kwasowo-zasadowej
lub czynniki fizyczne np.wzrost
temperatury mózgu.
Zmęczenie ośrodkowe:
Czynnikiem drażniącym
zakończenia nerwowe jest
prawdopodobnie m.in.
zwiększenie stężenia jonów
wodorowych w otoczeniu
pracujących mięśni, związane z
wytwarzaniem w nich mleczanu.
Zmęczenie ośrodkowe:
W obrazie odczucia ciężkości pracy można
też wyodrębnić wiele innych elementów,
występujących z różnym nasileniem w
zależności od rodzaju pracy
np.duszność, nasilająca się w
warunkach hiperwentylacji,
dyskomfort związany z
podwyższaniem się temperatury
ciała, zwilżeniem skóry przez pot,
wysychaniem błony śluzowej jamy
ustnej, tętnieniem tętnic
skroniowych.
Konsekwencje wysiłków ciężkich i
długotrwałych:

Zaburzenie homeostazy (kwasica,
hipoglikemia, zwiększenie osmoralności
płynów ustrojowych),
 Upośledzenie funkcji OUN obejmujące nie
tylko mechanizmy motywacyjne i
wykonawcze, związane bezpośrednio z
wysiłkiem lecz praktycznie wszystkie
czynności tego układu,
 Uczucie osłabienia, zblednięcie powłok,
utrata przytomności i drgawki.
Zmęczenie ośrodkowe:
Jednym z podstawowych
elementów odczucia ciężkości
wysiłku jest ból mięśni,
powstający w wyniku drażnienia
zakończeń nerwów czuciowych,
pełniących funkcję receptorów
bólowych w mięśniach. Są to
nagie zakończenia włókien
nerwowych rozmieszczone w
przestrzeni międzykomórkowej.
Znużenie:
To pojęcie określające rodzaj
zmęczenia.Stan ten można
określić jako subiektywne
odczucie powstające w
świadomości, niekoniecznie
odpowiadające pod względem
swej intensywności nasileniu
zmęczenia fizycznego.
Znużenie:
Nie należy jednak w dążeniu
do precyzowania określeń:
zmęczenie i znużenie
oddzielać ich zupełnie, gdyż
wzajemnie są one
powiązane.Często występują
razem dając wspólne
następstwa w organizmie
człowieka.
Znużenie:
Trudno określić znużenie
typowym ogólnie znanym
wskaźnikiem zmęczenia
np. zadłużenie tlenowe czy
straty wodno-elektrolitowe.
Wynikiem znużenia jest
zmniejszenie wrażliwości,
uwagi, chęci do pracy czy
stan senności.
Monotonia:
 jest
efektem oddziaływania
monotonii środowiska i
czynności,
 towarzyszy jej poczucie
znużenia, senność, obniżenie
aktywności fizycznej,
 nie jest pożądanym stanem w
procesie treningowym i w
odnowie biologicznej,
Monotonia:
 wpływa
negatywnie na psychikę
człowieka, ogólne samopoczucie
i formę sportową,
 w celu sukcesu sportowego jest
konieczne wielokrotne
powtarzanie takich samych
czynności co powoduje częstą
styczność z monotonią.
Dziękuje za
uwagę