Kontrola i analiza ryzyka dla szlabanów

Kontrola i analiza ryzyka dla szlabanów
Zgodnie z Dyrektywą Maszynową 2006/42/WE i odpowiednimi fragmentami norm EN 13241-1; EN 12453; EN 12445; EN 12635
Załącznik
A.7
Kontr. 4.00
01/09/2010
Nota: wypełniając analizę ryzyka należy nanieść znak “x” w pola odpowiadające danym rozwiązaniom
Analiza budowy szlabanu
Sprawdzić, czy konstrukcja szlabanu jest odpowiednia do wykonania automatyzacji.
Kontrolując dokumentację producenta szlabanu
lub
Sprawdzając budowę szlabanu i/lub przeprowadzając obliczenia na odpowiedzialność instalatora.
(Na podstawie norm dotyczących zagadnień “mechanicznych”: EN 12604 i EN 12605. Zagadnienia dotyczące „klimatu”, jeśli
możliwe do zastosowania: EN 12424; EN 12425; EN 12426; EN 12427; EN 12428; EN 12444; EN 12489)
Należy sprawdzić, czy możliwe jest poprawne zamocowanie części mechanicznych przeniesienia ruchu i osadzenie szlabanu.
Kontrola ryzyka
W celu poprawnego oszacowania ryzyka, a zatem czynności służących wykonaniu automatyzacji według normy, należy rozważyć
niektóre aspekty jak określenie stref niebezpiecznych oraz rodzaj użytkowania, dla którego szlaban jest przeznaczony.
Strefy ryzyka szlabanu (rysunek 1):
Dokument zrealizowany przez firmę Nice S.p.a. i jest przeznaczony dla instalatorów - Wszelkie prawa zastrzeżone!
Strona ______z ______
Legenda ryzyka mechanicznego spowodowanego ruchem szlabanu
Zgodnie z Dyrektywą Maszyn, przez następujące wyrażenia rozumie się:
„strefa niebezpieczna” oznacza strefę w obrębie lub wokół maszyny, w której występuje ryzyko dla zdrowia lub
bezpieczeństwa osoby tam przebywającej;
„osoba narażona” oznacza każdą osobę znajdującą się częściowo lub całkowicie w strefie niebezpiecznej;
Uderzenie
zgniecenie
Wciągnięcie
Ścięcie
Obcięcie
Zahaczenie
Minimalny poziom ochrony krawędzi głównej (jak wynika z Prospektu 1 § 5.5.1 normy EN 12453: 2000)
Rodzaj zastosowania
Rodzaj uruchomienia drzwi
Użytkownicy przeszkoleni
(niepubliczni)
Sterowanie bez
samopodtrzymania
A Sterowanie przyciskiem
C Ograniczenie siły,
Uaktywnianie impulsowe drzwi
w miejscu widocznym
lub
Uaktywnianie impulsowe drzwi
w miejscu niewidocznym
lub
Sterowanie automatyczne
(na przykład sterowanie
zamykaniem czasowym)
E Wykrywacz obecności
C Ograniczenie siły,
E Wykrywacz obecności
C+D Ograniczenie siły i
fotokomórki, lub
E Wykrywacz obecności
Użytkownicy przeszkoleni
Użytkownicy nieprzeszkoleni
(publiczni)
B Sterowanie przyciskiem z Nie jest możliwe sterowanie w
zabezpieczeniem kluczem
trybie ręcznym
C Ograniczenie siły,
C+D Ograniczenie siły i
lub
fotokomórki, lub
E Wykrywacz obecności
E Wykrywacz obecności
C+D Ograniczenie siły i
C+D Ograniczenie siły i
fotokomórki, lub
fotokomórki, lub
E Wykrywacz obecności
E Wykrywacz obecności
C+D Ograniczenie siły i
C+D Ograniczenie siły i
fotokomórki, lub
fotokomórki, lub
E Wykrywacz obecności
E Wykrywacz obecności
Analiza ryzyka i wybór rozwiązań
Zgodnie z Dyrektywą Maszynową 2006/42/WE i odpowiednimi fragmentami norm EN 13241-1; EN 12453; EN 12445; EN 12635
Wymienione niżej zagrożenia są podzielone w zależności od fazy instalacji. Są to zagrożenia najczęściej spotykane w instalacjach
do bram wjazdowych i garażowych z napędem. W zależności od danej sytuacji, należy każdorazowo uwzględnić ewentualne
ryzyko dodatkowe i wykluczyć ryzyko, które nie występuje w danej sytuacji. Rozwiązania, które należy przyjąć zostały opisane we
wspomnianych powyżej normach. W przypadku zagrożeń, które nie zostały tam uwzględnione, należy stosować zasady
bezpieczeństwa kompleksowego przewidziane w Dyrektywie Maszynowej (załącznik 1 – 1.1.2).
DM
Zał. 1
1.3.1
1.3.2
1.5.15
Rodzaje ryzyka
Kryteria oceny i rozwiązania do zastosowania
(Należy zakreślić odpowiednie pole)
Mechaniczne ryzyko związane
z budową i z zużyciem.
[1] Ryzyko utraty
Należy sprawdzić stan struktury (kolumny, zamki, skrzydła w zależności od siły
stateczności
siłownika). Należy solidnie zamocować siłownik używając odpowiednich materiałów.
[1.1] Ryzyko uszkodzenia
O ile to możliwe, sprawdź treść deklaracji zgodności CE dla bramy
podczas pracy
wjazdowej/garażowej.
Należy wykonać, jeśli jest to konieczne, obliczenia dotyczące konstrukcji i dołączyć
je do Karty Technicznej
Należy sprawdzić czy bieg skrzydła jest ograniczony (przy otwarciu i zamknięciu)
przez ograniczniki mechaniczne o odpowiedniej wytrzymałości.
Sprawdź czy skrzydła bramy są wyposażone w odpowiednie urządzenia
zabezpieczające przed upadkiem i nie mogą w żadnym przypadku wyjść poza własne
prowadnice i wypaść.
[2] Ryzyko związane z
Sprawdzić czy ewentualne progi wyższe niż 5mm są widoczne, oznaczone i o
poślizgnięciem się,
odpowiednich kształtach.
potknięciem lub upadkiem
Dokument zrealizowany przez firmę Nice S.p.a. i jest przeznaczony dla instalatorów - Wszelkie prawa zastrzeżone!
Strona ______z ______
DM
Zał. 1
1.3.7
1.3.8
1.4
Kryteria oceny i rozwiązania do zastosowania
(Należy zakreślić odpowiednie pole)
Ryzyko związane z częściami ruchomymi (zobacz rys. 1).
Dobór ochrony przed ryzykiem powodowanym przez części ruchome
Wymagane właściwości osłon i urządzeń ochronnych
UWAGA - Jeżeli drzwi/brama są/jest używane/a wyłącznie ze sterowaniem bez samopodtrzymania (wyłącznie, jeśli
instalacja znajduje się w widocznym miejscu, odpowiada wymogom normy EN 12453), nie jest konieczne
zabezpieczenie niżej wymienionych miejsc niebezpiecznych.
UWAGA - Jeśli są zainstalowane urządzenia ochronne (zgodne z normą EN 12978), które uniemożliwiają w
jakimkolwiek momencie kontakt pomiędzy skrzydłem w ruchu a osobami (na przykład barierki fotoelektryczne,
wykrywacz obecności) nie jest konieczne wykonanie pomiarów występujących sił.
Rodzaje ryzyka
[3] Uderzenie i zgniecenie na krawędzi głównej
zamykania (rys. 1, ryzyko A).
Należy zmierzyć siły zamykające (za pomocą
odpowiedniego instrumentu wymaganego normą EN
12445) jak wskazano na rysunku.
Sprawdzić czy zmierzone przez przyrząd wartości są
niższe od wskazanych na schemacie.
Uwaga: Powtórz pomiary trzy razy w każdym punkcie a
następnie uwzględnij uzyskaną w ten sposób wartość
średnią.
Na schemacie wskazane są wartości maksymalne sił
operacyjnych dynamicznych, statycznych i pozostałych,
w zależności od różnych pozycji skrzydła.
Jeśli wartości okażą się wyższe, należy zainstalować
urządzenie ochronne zgodnie z normą EN 12978 ( na
przykład wrażliwą listwę) i powtórzyć pomiar.
Uwaga: zmniejszenie siły dynamicznej może być
otrzymane, na przykład, za pomocą redukcji prędkości
drążka lub za pomocą listwy krawędziowej przy
wysokiej deformacji elastycznej.
Siła
Siła dynamiczna
UDERZENIE
Siła statyczna
ZGNIECENIE
Czas
Dokument zrealizowany przez firmę Nice S.p.a. i jest przeznaczony dla instalatorów - Wszelkie prawa zastrzeżone!
Strona ______z ______
DM
Zał. 1
Rodzaje ryzyka
Kryteria oceny i rozwiązania do zastosowania
(Należy zakreślić odpowiednie pole)
[4] Uderzenie i zgniecenie na krawędzi dolnej
zamykania (rys. 1, ryzyko A).
Należy zainstalować parę fotokomórek (wysokość
zalecana 500 mm) w taki sposób, aby móc wykryć
obecność równoległościanu próbnego umieszczony jak
wskazano na rysunku.
Uwaga: Bryła próbna A przeznaczona do wykrywania
obecności jest prostopadłościanem (700 x 300 x 200
mm) o 3 ścianach o powierzchni jasnej i odbijającej
oraz 3 ścianach o powierzchni ciemnej i matowej
[5] Zgniecenie, wciągnięcie i ucięcie pomiędzy
drążkiem a zespołem napędowym (rys. 1, ryzyko B).
lub odpowiednio do szacowania ryzyka w każdym specyficznym
zastosowaniu
Należy zainstalować parę fotokomórek (wysokość zalecana 500
mm) w taki sposób, aby móc wykryć obecność równoległościanu
próbnego umieszczony jak wskazano na rysunku.
Sprawdzić czy zachowane zostały odpowiednie odległości w celu
zapobieżenia ucięcia rąk;
lub
Zastosować osłony, które zabezpieczają przed włożeniem palców
(na przykład profil gumowy).
[6] Zagrożenie uniesieniem (rys. 1, ryzyko C).
Sprawdzić, czy szlaban jest w stanie unieść ciężar 20 kg (lub 40
kg w przypadku szlabanów zainstalowanych na terenie prywatnym);
lub
Zainstalować urządzenia zabezpieczające, które mogłyby
wykrywać obecność osoby uniesionej przez szlaban zanim osiągnie
obszar zagrożenia (na przykład poprzez zainstalowanie listwy czułej
na górnej części drążka).
[7] Zahaczenie lub obcięcie spowodowane kształtem
drążka.
Należy wyeliminować lub ochronić ewentualne ostre krawędzie,
elementy wystające, itp. (na przykład poprzez pokrycie ich
specjalnymi zabezpieczeniami lub profilami gumowymi).
[8] Uderzenie, zgniecenie, wciągnięcie spowodowane
ruchem przeciwciężaru drążka (rysunek 1, ryzyko D).
W przypadku przestrzeni pomiędzy przeciwciężarem
stałymi są < 300 mm, w ruchu obniżania szlabanu:
i częściami
Wydziel daną strefę lub zabezpiecz ją przy użyciu specjalnych
osłon lub,
Zmierz siłę otwarcia (przy użyciu specjalnego przyrządu
wskazanego w normie EN 12445, wedle przykładu zilustrowanego na
rysunku).
Upewnij się czy wartości uzyskane przy użyciu przyrządu są niższe
od wartości wskazanych na poprzednim wykresie.
Dokument zrealizowany przez firmę Nice S.p.a. i jest przeznaczony dla instalatorów - Wszelkie prawa zastrzeżone!
Strona ______z ______
DM
Zał. 1
Rodzaje ryzyka
Kryteria oceny i rozwiązania do zastosowania
(Należy zakreślić odpowiednie pole)
Ryzyko elektryczne i
kompatybilność
elektromagnetyczna.
1.5.1
1.5.2
1.5.10
1.5.11
[9] Styki bezpośrednie i
pośrednie.
Rozproszenie energii
elektrycznej.
Elektryczność statyczna
Należy używać komponentów i materiałów oznaczonych CE zgodnie z Dyrektywą
Niskiego Napięcia (2006/95/WE).
[10] Ryzyko zgodności
elektromagnetycznej.
Należy używać komponentów oznaczonych CE zgodnie z Dyrektywą EMC
(2004/108/WE). Należy wykonać instalację tak jak wskazano to w podręczniku
instalacji zespołu napędowego.
Należy wykonać połączenia elektryczne, połączenia sieciowe, uziemienie i
dotyczące tego kontrole, przestrzegając obowiązujące normy tak jak wskazane jest w
podręczniku instalacji zespołu napędowego. Oceń konieczność zastosowania
odpowiednich systemów i połączeń będących w stanie zapobiegać/redukować
powstawanie ładunków elektrostatycznych
Bezpieczeństwo i
niezawodność zespołu
napędowego urządzeń
sterowania i
bezpieczeństwa.
1.2
1.5.3
[11] Warunki
bezpieczeństwa w
przypadku awarii i braku
zasilania.
Należy stosować zespoły napędowe zgodne z normą EN 12453 i urządzeniami
bezpieczeństwa zgodnie z normą EN 12978.
[12] Źródła energii inne niż
energia elektryczna.
Jeżeli używane są hydrauliczne zespoły napędowe, muszą one być zgodne z
normą EN 982,
lub
Sprawdzić czy szlaban nie wykonuje niebezpiecznych ruchów.
popsucia się szlaban nie powinna upaść poniżej niż 300mm.
W przypadku
jeśli używane są pneumatyczne zespoły napędowe, muszą one być zgodne z
normą EN 983.
1.2.3
1.2.4
1.2.5
[13] Włączenie i wyłącznie
zespołu napędowego.
Należy sprawdzić czy po usterce lub przerwaniu zasilania, zespół napędowy
wznowi swoją funkcje w bezpieczny sposób, nie powodując niebezpiecznych sytuacji.
[14] Wyłącznik zasilania.
Sprawdź obecność urządzenia rozłączającego zasilanie, które rozłączy wszystkie
źródła zasilania lub systemu gniazdko-wtyczka, który może być używany do
sekcjonowania. To urządzenie musi być zabezpieczone przed uruchomieniem
przypadkowym lub nieautoryzowanym.
[15] Spójność urządzeń
sterowania.
Należy zainstalować urządzenia sterowania (na przykład przełącznik kluczowy) w
taki sposób, aby użytkownik nie znalazł się w niebezpiecznej strefie. Należy też
sprawdzić czy znaczenie poszczególnych urządzeń sterowania jest dobrze rozumiane
przez użytkownika (na przykład przełącznik funkcyjny).
Należy używać urządzeń sterowanych radiem oznaczonych CE zgodnie z
Dyrektywą R&TTE (1999/5/WE) oraz zgodnie z częstotliwością prawnie
dopuszczonych w danym kraju.
1.5.14
[16] Ryzyko pułapki.
Należy zainstalować urządzenie wysprzęglania zespołu napędowe, który pozwala
na otwarcie i zamknięcie ręczne szlabanu przy maksymalnej sile 225N (dla drzwi i
bram w strefach mieszkalnych), lub 390 N (dla szlabanów w strefach przemysłowych
lub handlowych).
Należy dostarczyć użytkownikowi środki i instrukcje, w celu realizacji czynności
wysprzęglania; należy sprawdzić czy działanie urządzenie wysprzęglania jest proste
do użycia i nie stwarza dodatkowego ryzyka.
1.2.4
[17] Zatrzymanie awaryjne.
Jeśli jest to konieczne, należy zainstalować urządzenia sterowania zatrzymania
awaryjnego zgodnego z normą EN 13850.
Uwaga: Należy upewnić się, czy zatrzymanie awaryjne nie spowoduje dodatkowego
ryzyka, oceniając funkcjonowanie urządzeń bezpieczeństwa.
Dokument zrealizowany przez firmę Nice S.p.a. i jest przeznaczony dla instalatorów - Wszelkie prawa zastrzeżone!
Strona ______z ______
DM
Zał. 1
Rodzaje ryzyka
Kryteria oceny i rozwiązania do zastosowania
(Należy zakreślić odpowiednie pole)
Zasady integracji
bezpieczeństwa i informacji.
1.7.1
[18] Środki sygnalizacji.
Konieczne jest zainstalowanie w widocznym miejscu lampy sygnalizacyjnej, która
będzie sygnalizowała ruch szlabanu.
Aby regulować ruchem pojazdów można zainstalować sygnalizatory świetlne i
odpowiednie znaki ostrzegawcze, zgodnie z obowiązującym Kodeksem Drogowym.
Pomalować szlaban w paski czerwone na białym tle.
Aby zwiększyć widoczność poruszającego się szlabanu można zainstalować
dodatkowo światła ostrzegawcze lub odblaskowe.
1.7.2
[19] Ostrzeżenia.
Należy zastosować wszystkie te sygnały i ostrzeżenia, które uważane są za
konieczne w celu zasygnalizowania ewentualnych źródeł niezabezpieczonego ryzyka
oraz w celu oznaczenia możliwego do przewidzenia, niewłaściwego użycia.
1.7.3
[20] Oznaczenie.
Umieść etykietkę lub tabliczkę z oznakowaniem CE, zawierającą informacje
podane w załączniku ZA normy EN 13241-1.
1.7.4
[21] Instrukcja użytkowania.
Należy dostarczyć użytkownikowi instrukcję użytkowania, uwagi i ostrzeżenia w
celu zapewnienia bezpieczeństwa oraz Deklarację Zgodności CE zgodnie (zobacz
wzór w załączniku ZA normy EN 13241-1).
1.6.1
[22] Konserwacja.
Należy przygotować i stosować plan wykonywania konserwacji.
Należy sprawdzać poprawne działanie urządzeń zabezpieczających przynajmniej co 6
miesięcy.
Należy zarejestrować wykonane interwencje w rejestrze konserwacji zgodnie z
normą EN 12635 (zobacz wzór w załączniku F).
1.1.2
[23] Pozostałe
niezabezpieczone źródła
zagrożenia.
Poinformuj pisemnie użytkownika (na przykład w instrukcjach obsługi) o
ewentualnej obecności ryzyka szczątkowego i nieprawidłowej obsłudze rozsądnie
przewidywalnych.
Szlabany do zastosowania wyłącznie do przejazdu pojazdów
Szlabany wykorzystane wyłącznie dla przejazdu pojazdów nie
są objęte dyrektywą CPD (Dyrektywa 89/106/EWG). Takie
szlabany wymagają tylko wysokiej prędkości otwierania i
zamykania.
Szlabany używane wyłącznie podczas przejazdu pojazdów
muszą być odpowiednio oznakowane, tak by w sposób jasny
zakazać ruchu pieszego (patrz przykład na rysunku).
Biorąc pod uwagę fakt, że niebezpieczeństwo uderzenia może mieć miejsce pomiędzy drążkiem i górną częścią
samochodu (lub kasku motocyklisty) zaleca się zainstalowania urządzeń wykrywających przeszkody (czyli fotokomórki,
spirale magnetyczne, itp.), które kiedy są włączone blokują ruch zamykania szlabanu.
Dokument zrealizowany przez firmę Nice S.p.a. i jest przeznaczony dla instalatorów - Wszelkie prawa zastrzeżone!
Strona ______z ______