Prezentacja specjalności operologicznej

MIĘDZYWYDZIAŁOWA SPECJALIZACJA OPEROLOGICZNA
Studia magisterskie drugiego stopnia
Międzywydziałowa Specjalizacja Operologiczna mieści się merytorycznie w obszarze
nauk humanistycznych ze względu na swój przedmiot, a organizacyjnie w ramach programu
następujących kierunków studiów: filologia polska, media interaktywne i widowiska,
muzykologia, wiedza o teatrze. Program specjalizacji koncentruje się na historii, estetyce i
realizacjach współczesnych teatru operowego, ujmowanych w szerokich i zróżnicowanych
kontekstach naukowych i kulturowych. Obejmuje on zajęcia z teorii, historii i estetyki oraz
analizy i interpretacji dzieła operowego, a także warsztaty krytyki operowej. Zajęcia
prowadzone są przez specjalistów z Instytutu Filologii Polskiej, Katedry Muzykologii i
Katedry Dramatu, Teatru i Widowisk UAM. Studenci odbywają praktyki w teatrach
operowych na terenie kraju.
ROK I, semestr 1
Lp.
Nazwa przedmiotu
1.
Historia
inscenizacji Wykład
operowych
Zasady muzyki
Konwersatorium
Historia opery
Wykład
RAZEM
2.
3.
Typ zajęć
Liczba
godzin
30
Forma
zaliczenia
Zaliczenie
Punkty
ECTS
1
30
30
90
Zaliczenie
Egzamin
3
3
7
30
30
30
90
Zaliczenie
Egzamin
Zaliczenie
2
4
2
8
Forma
zaliczenia
Zaliczenie
Zaliczenie
Zaliczenie
Punkty
ECTS
2
2
3
7
ROK I, semestr 2
1.
2.
3.
Krytyka operowa
Historia inscenizacji operowych
Historia pojęć estetycznych
RAZEM
Konwersatorium
Konwersatorium
Konwersatorium
ROK II, semester 3
Lp.
1.
2.
3.
Nazwa przedmiotu
Typ zajęć
Analiza dzieła operowego
Konwersatorium
Librettologia
Konwersatorium
Praktyki w teatrach operowych
RAZEM
Liczba
godzin
30
30
60
ROK II, semester 4
1.
2.
Dramat w muzyce
Analiza dzieła
operowego
RAZEM
Wykład
Konwersatorium
30
30
Zaliczenie
Zaliczenie
60
3
5
8
RAZEM LICZBA GODZIN: 300
RAZEM LICZBA PUNKTÓW ECTS: 15 (rok I) + 15 (rok II) = 30
RAZEM LICZBA EGZAMINÓW: 2
LICZBA GODZIN PRAKTYK: 40
Sylwetka absolwenta
Absolwent specjalności operologicznej jest przygotowany do pracy we wszystkich
instytucjach kultury związanych z teatrem operowym. Uzyskane kompetencje w znacznym
stopniu poszerzają jego wiedzę i rozeznanie w zakresie estetyki i sposobu funkcjonowania
współczesnego i dawnego teatru, dzięki czemu posiada on niezbędne kwalifikacje do pracy
zarówno w instytutach muzycznych i teatralnych, jak również w prasie, radiu i telewizji jako
krytyk czy redaktor muzyczno-teatralny. Rozwinięte w ramach specjalizacji
interdyscyplinarne umiejętności, niezbędne do właściwego widzenia zjawisk z pogranicza
sztuk – literatury, muzyki, teatru i sztuk pięknych – zwiększają szanse i zawodowe
możliwości absolwenta w przyszłej pracy z młodzieżą w szkołach, ośrodkach kultury i w
zespołach teatralnych.
Opis przedmiotów:
1. Historia opery, 30 godzin – Zajęcia obejmują zagadnienia związane z rozwojem opery, a
w szczególności takie tematy, jak opera włoska w XVII i XVII-tym wieku, barokowa
operę we Francji i w Anglii, afekt w operach Haendla, operę Mozartowską, teatr operowy
Glucka, wielką operę historyczną we Francji, twórczość operowa Rossiniego, operę
włoska w XIX-tym wieku, topikę niemieckiej opery romantycznej w XIX-tym wieku,
dramat muzyczny Wagnera, kategorię opery narodowej w XIX-tym wieku oraz twórczość
operową w XX-tym wieku – ciągłość tradycji niemieckiej oraz inne tradycje we Francji,
Rosji i Anglii. Celem zajęć jest szkic fenomenu opery w całej złożoności. Zarysowanie
przedmiotu, aksjologii, recepcji, estetyki, krótkiej historii form i gatunków operowych
oraz emplois postaci. Celem zajęć jest też uporządkowanie i rozszerzenie wiedzy z
zakresu teorii i historii opery.
2. Historia inscenizacji operowych, 60 godzin – Zajęcia obejmują zasady i uwarunkowania
percepcji obrazu scenicznego. Najważniejsze tworzywa, tematy i motywy barokowego,
klasycystycznego, romantycznego, modernistycznego i współczesnego teatru operowego.
Miejsce i funkcja inscenizacji operowych w kontekście społeczno-kulturowym. Celem
jest zapoznanie słuchaczy specjalności z najważniejszymi etapami historii inscenizacji w
teatrze operowym. Opanowanie umiejętności rozróżniania stylów inscenizacyjnych oraz
umiejętności interpretowania ikonografii teatralno-muzycznej.
3. Historia pojęć estetycznych, 30 godzin – Poznanie zasadniczych pojęć estetycznych w
perspektywie procesów historyczno-kulturowych. Przedstawienie kontekstu filozoficznoestetycznego przemian, jakie dokonywały się w zakresie pojęć i kategorii takich jak:
4.
5.
6.
7.
8.
sztuka, forma, piękno, prawda, proces twórczy. Analiza wybranych tekstów literackich,
utworów muzycznych, dzieł plastycznych i teatralnych pod kątem wyznaczonych
zagadnień.
Zasady muzyki, 30 godzin – Zajęcia o charakterze warsztatowym stanowią realizację
podstawowego kursu w zakresie wiedzy o muzyce i zasadach muzyki. Dzięki nim student
nabiera umiejętności w posługiwaniu się zapisem nutowym, terminologią muzykologiczną
oraz zdobywa podstawowe instrumentarium teoretyczno- metodologiczne niezbędne do
analizy i interpretacji dzieła dramatyczno-muzycznego.
Krytyka operowa, 30 godzin - Zajęcia mają charakter warsztatów krytyka operowego.
Podejmowane są zagadnienia dotyczące sfery słowno-muzycznej i teatralnej dzieła
operowego, analizie poddawane są wykonania sceniczne oper i nagrania płytowe.
Uczestnicy poznają zasady oceny dzieła operowego, style twórczości operowej i uczą się
zasad wartościowania wykonań operowych. Podejmowane podczas zajęć próby
recenzowania oper, porównywanie różnych wykonań (utrwalonych na video i DVD) i
recenzowanie wybranego spektaklu Teatru Wielkiego w Poznaniu pozwala na praktyczne
zapoznanie się z pracą recenzenta operowego i nabycie umiejętności zawodowych
krytyka.
Analiza dzieła operowego, 60 godzin – Przedmiot obejmuje analizę i interpretację dzieł
operowych wybranych z kręgu twórczości XVII-XX wieku ze szczególnym
uwzględnieniem dwóch perspektyw – teatrologicznej i muzykologicznej. Obecność na
zajęciach dwóch wykładowców przyczynia się do pełniejszego spektrum sugerowanych
na zajęciach możliwości oglądu analityczno-interpretacyjnego. Egzemplifikacje dla analiz
są w każdym roku różne i zasadniczo nie powtarzają się. Celem zajęć jest ukazanie
studentom interdyscyplinarnego warsztatu analityczno-interpretacyjnego w całej
złożoności jego form i stylów; różnych sposobów rozumienia dzieła operowego:
zagadnień związanych z translacją libretta, inscenizacją dzieła operowego i zależnościami
Wort-Ton.
Dramat w muzyce, 30 godzin –Prezentacja antropologii epok dawnych i omówienie jej
wpływu na kształtowanie dzieł sztuki dramatyczno-muzycznej. Wyliczenie najbardziej
nośnych – z punku widzenia dzieł dramatyczno-muzycznych – idei humanistycznych,
opartych bądź to na tekstach religijnych, bądź to dziełach literackich. Problematyka
autonomiczności i nieautonomiczności sztuki. Mit, religia, sztuka. Rozróżnianie form
dramatyczno-muzycznych i wyćwiczenie umiejętności opisu poszczególnych dzieł, a
następnie ich rozpoznawanie na tle szeroko rozumianego teatru operowego (gatunki,
konwencje i strategie retoryczne). Dostrzeganie związków strukturalnych między
konkretnymi dziełami, a także kształcenie sprawności potrzebnych do ujmowania ich
ewolucyjnego rozwoju.
Librettologia, 30 godzin – Celem zajęć jest zapoznanie studentów z poetyką libretta,
pojmowanego jako gatunek dramatyczny znajdujący swą pełną realizację w
umuzycznionej strukturze dzieła operowego. Ogląd najważniejszych motywów, wątków i
idei obecnych w librettach operowych poszczególnych epok oraz próba teoretycznej
refleksji nad stroną formalną tekstu i jego relacji z muzyką. Zajęcia wprowadzają studenta
w niezwykle ważną i niestety słabo rozwiniętą w Polsce dziedzinę badań nad librettem.