Document 118097

Transkrypt

Document 118097
4
Fot. Łukasz Giersz, Polish Market
W NUMERZE/CONTENTS
3M POD LUPĄ
POZNAJMY SIĘ
6 Mój dzień z 3M
NAGRODY I WYRÓŻNIENIA
8 Nowy dyrektor zarządzający w 3M Poland
8 3M w Polsce Solidnym Pracodawcą!
9 3M laureatem Business Superbrands 2013
10 Inspiracje, pasja, kreatywność...
11 Konsumenci wybrali 3M
20
TEMAT NUMERU
12 Szanujmy ciszę
15 Zredukowaliśmy poziom hałasu
w Wytwórni Scotchcast
16 Zróbmy sobie ciszej!
18 Ochrona słuchu to wyzwanie
4 UNDER THE MAGNIFYING GLASS
LET’S GET TO KNOW EACH OTHER
6 My Day with 3M
NASZ WIZERUNEK
20 3M w Polsce w czołówce społecznie
odpowiedzialnych firm
20 Perła Innowacji dla 3M
21 Szermierze na wózkach
12
LIFESTYLE
28 Rozwijajmy w dzieciach kreatywność!
30 System montażu dla każdego
9
23
Wydawca:
3M Poland Sp. z o.o.
al. Katowicka 117, Kajetany
05-830 Nadarzyn
tel. (22) 739 60 00
www.3M.pl
Redaktor naczelna:
Ilona Gajewska
tel. (22) 739 60 24
2 3Magazine, nr 1/2014
AWARDS
8 New MD at 3M Poland
8 Good Employer Brand 2013
9 Business Superbrands 2013 for 3M
10 Interview with Marketing Excellence Leader
11 Quality award for 3M abrasives
THE ISSUE’S SUBJECT
12 Interview with prof. Henryk Skarżyński
15 Reduction of noise – Scotchcast site in Wrocław
16 Let’s make it quiet! – local campaign
18 3M hearing protection solutions
PRODUKTY
22 Zaczęło się od szklanej kulki…
23 Nowe plastry dla aktywnych fizycznie
23 Aktywna ochrona słuchu
24 Rewolucja w procesie szlifowania
24 Wydajność 300 proc.
WYDARZENIA
25 Sprawdź się inżynierze!
25 3Mamy się razem!
26 Świat 3M we Wrocławiu
16
OUR IMAGE
20 3M in Poland – responsible corporate citizen
20 3M – Pearl of Innovation
21 Wheelchair fencers – 17 years of cooperation
OUR PRODUCTS AND TECHNOLOGIES
22 The story of reflective materials
23 Viscoplast solutions
23 Active hearing solutions
24 Rebranding – abrasive materials
Miejsce i data wydania:
Nadarzyn, kwiecień 2014
Wydawnictwo elektroniczne
3M NEWS – EVENTS
25 Contest for future engineers
25 3M – partner of Wrocław School
26 The world of 3M in Wrocław
Przygotowanie i produkcja:
Agape.
Agencja doradcza i wydawnicza
LIFESTYLE
28 How to be creative – Scotch® tape
and Command ™ solutions
Redakcja zastrzega sobie prawo do
skrótu i opracowania redakcyjnego
tekstów nadesłanych do magazynu.
PREVIEWS OF THE NEXT ISSUE:
3M Technologies
Drodzy Czytelnicy!
Oddajemy w Państwa ręce pierwszy numer gazety wydawanej przez
3M w Polsce. Jesteśmy obecni na polskim rynku od ponad 20 lat.
W swojej ofercie mamy tysiące produktów i rozwiązań dostosowanych
do lokalnych potrzeb rynkowych. Nieustanny rozwój operacji Sprzedaży
i Marketingu, inwestycje w rozbudowę zakładów produkcyjnych oraz
nakłady na Innowacje sprawiają, że grono Klientów 3M stale się
powiększa. Chcielibyśmy zatem, aby „3Magazine” był dla Państwa
ciekawym źródłem wiedzy i aktualnych informacji o działalności
i produktach naszej firmy, a także innowacyjnych technologii, które
ułatwiają pracę oraz podnoszą komfort codziennego życia.
Zależało nam na stworzeniu narzędzia komunikacji, które zagwarantuje
Państwu swobodny dostęp do wszystkich treści, dlatego nasze pismo
można czytać na stronie internetowej, a także w wersji na urządzenia
mobilne lub pobrać w formacie pdf.
Tematem przewodnim pierwszego numeru jest problem otaczającego
nas hałasu. O skutkach kontaktu z wysokimi decybelami przeczytają
Państwo w wywiadzie z twórcą Instytutu Fizjologii i Patologii Słuchu
oraz Światowego Centrum Słuchu, profesorem Henrykiem Skarżyńskim.
Eksperci 3M doradzą natomiast, w jaki sposób skutecznie chronić słuch.
W numerze nie zabraknie również inspiracji – tym razem rozbudzimy
kreatywność u dzieci, a także doradzimy, jak dzięki wybranym produktom
3M uporządkować i udekorować każde pomieszczenie bez użycia
wiertarki, gwoździ czy śrub.
Mamy nadzieję, że dzięki „3Magazine” będziemy nie tylko informować,
ale przede wszystkim inspirować, dzielić się pomysłami, rozwijać twórcze
myślenie… czyli dostarczać Państwu tych wartości, które na stałe
wpisane są w wieloletnią tradycję i filozofię 3M.
Miłej lektury!
Sebastian Arana Araya
Dyrektor zarządzający
3M w Polsce
3Magazine, nr 1/2014
3
3M
pod lupą
3M Company (Minnesota, Mining and Manufacturing) – gigant wśród
światowych firm – rozpoczął swoją historię w 1902 roku od wydobycia
korundu, minerału służącego do produkcji papieru ściernego.
iezwykle bogata oferta produktowa firmy
stała się podstawą jednego z popularniejszych sloganów reklamowych, które głosi,
że „(…) firma 3M nie wymyśliła koła, ale 1000
drobiazgów, które czynią je użytecznym.”
Kluczem do sukcesu 3M jest wszechstronność, innowacyjność oraz poważne podejście do
zagadnień ochrony środowiska naturalnego. Naszym celem jest zaspokajanie różnorodnych potrzeb klientów, oferowanie wyrobów z wielu odległych tematycznie dziedzin: stomatologii, medycyny, górnictwa, telekomunikacji, energetyki,
bezpieczeństwa pracy, gospodarstwa domowe-
N
go, a także tworzenie nowych produktów w ścisłej współpracy z ich przyszłymi użytkownikami.
Innowacje
3M to innowacyjna firma, która od początku
swojego istnienia nieprzerwanie tworzy i dostarcza nowe rozwiązania ułatwiające ludziom
życie. Na co dzień przekształca nowe idee
w tysiące pomysłowych produktów i rozwiązań.
Kultura twórczej współpracy nieustannie inspiruje powstawanie zaawansowanych technologii, których podstawowym celem jest poprawa
jakości życia.
Rok założenia: 1902
Filie
70
w
krajach
Główna siedziba:
St. Paul, Minnesota, USA
4 3Magazine, nr 1/2014
Fabryki
Sprzedaż w 2013 r.
30,871 mld USD
Sprzedaż w 2013 r.
poza USA (64%)
19,720 mld USD
38
w
oddziałach
O innowacyjności świadczy fakt, iż 30 proc.
rocznego dochodu firmy pochodzi ze sprzedaży
produktów obecnych na rynku nie dłużej niż
pięć lat. Co roku sumy przeznaczone na badania oraz rozwój nowych technologii i produktów
wynoszą 6–7 proc. rocznego obrotu firmy, czyli
ok. 1 miliarda dolarów.
Można śmiało stwierdzić, że produkty 3M
wyznaczają światowe standardy technologiczne
zawsze przyjazne środowisku naturalnemu. Dzięki nim 3M jest stałym partnerem NASA, biorąc
udział w kilkudziesięciu eksperymentach kosmicznych. 3M dotknęła powierzchni Księżyca
wraz z astronautą Neilem Armstrongiem, którego
buty i skafander zawierały fluoroelestomer 3M.
Kultura 3M
Sukces 3M to również w dużej części zasługa filozofii koncernu stworzonej w 1941 roku przez
pierwszego prezesa firmy Williama McKnighta
i pieczołowicie kultywowanej przez następne pokolenia menedżerów. Każdy pracownik 3M ma
prawo do dalszego pogłębiania swojej wiedzy,
rozwijania umiejętności oraz swobody w realizowaniu celów zawodowych. Błędy nie oznaczają
końca kariery – wyznaczają jedynie żmudną
drogę w poszukiwaniu najlepszego rozwiązania.
Ponad 35 działów produktowych zorganizowanych
jest w 5 grupach biznesowych
Ochrona
zdrowia
Produkty
konsumenckie
Bezpieczeństwo
i grafika
reklamowa
może przeznaczać 15 proc. czasu pracy na
rozwijanie własnych projektów, które nie są
związane z bieżącymi badaniami.
Głęboko zakorzeniona filozofia koncernu,
postulat innowacyjności oraz działalność proekologiczna sprawiają, że firma 3M znajduje się
nieprzerwanie w pierwszej setce rankingu magazynu FORTUNE prowadzonego dla najlepiej
zarządzanych i najbardziej podziwianych przez
społeczeństwo amerykańskie firm.
Większość produktów łączy nazwa handlowa Scotch®, do której dodawany jest człon charakteryzujący dany produkt. Seria produktów
oznaczona nazwą Scotch jest tak szeroka, że –
jak mówi się w 3M – „wszystko, co nazywa się
Scotch, a nie jest whisky, produkowane jest
przez 3M”.
Zasada 15 proc.
Innowacyjność wymaga szczególnej atmosfery
potrafiącej pobudzić i zafascynować. Dlatego
też zgodnie z filozofią W. McKnighta każdy
z ponad 8200 pracowników naukowych 3M
3M w Polsce
3M Poland Sp. z o.o. jest filią koncernu Minnesota Mining and Manufacturing. W 2011 roku
firma obchodziła dwudziestolecie istnienia na
Zatrudnienie
na świecie
Laboratoria
35
Nagrody
3M Poland od ponad 20 lat wnosi wkład
w rozwój polskiego biznesu i gospodarki,
za co otrzymuje liczne nagrody i wyróżnienia:
„Firma XX-lecia 1990–2010”, Perła Innowacji
PROGRESS 2013, Solidny Pracodawca 2013
oraz Superbrand 2013.
Zakres produkcji
55
tys.
produktów
87tys.
Patenty w USA
w 2012 r.
671
Zatrudnienie
w Polsce
1,715 mld USD
(co roku ok. 6–7 proc.
sprzedaży)
Elektronika
i energetyka
polskim rynku oraz dziesięciolecie rozpoczęcia
działalności produkcyjnej.
3M w Polsce posiada cztery ośrodki
produkcyjne: w Janinowie k. Grodziska Mazowieckiego, Rabce oraz dwa we Wrocławiu.
Zatrudnia ponad 1700 pracowników. Centrala
firmy mieści się w Kajetanach k. Warszawy.
W czerwcu 2013 roku rozpoczęło działalność
nowoczesne Customer Technical Center przy
Centrum Badań i Rozwoju 3M we Wrocławiu,
w którym firma prezentuje swoje technologie
i rozwiązania. 3M Poland oferuje ponad
10 tys. produktów w ramach 5 grup
biznesowych.
ponad
w
oddziałach
Wydatki na badania
naukowe 2013 r.
Przemysł
ponad
1700
Platformy
technologiczne
46
3Magazine, nr 1/2014
5
POZNAJMY SIE
‘
Technologie, produkty i innowacje firmy
3M są w KAŻDYM biurze i domu.
Dodatkowo 3M jest w autobusach,
na drodze i na budynkach. Codziennie
mijam znaki, za których dobrą widoczność
również odpowiada 3M!
Mój dzień z 3M
Droga do pracy
2
Do pracy jeżdżę samochodem. Już w nim znajdę kilka produktów 3M – folie ochronne na karoserii, włóknina wyciszająca, taśmy przemysłowe łączące pewne jego elementy.
Choć pokonuję krótką trasę, znajduję kolejne produkty 3M.
am na imiê Robert i pracujê w Warszawie jako przedstawiciel
Co na przykład? Reklamy znanych banków na
obs³ugi klienta. Dotychczas nie zdawa³em sobie sprawy z tego,
fasadach budynków oraz samochody dostawjakich przedmiotów u¿ywam w mojej pracy. To znaczy oczywiœcie
cze znanych sieci handlowych oklejone są folią
reklamową 3M. Co jeszcze? Folia odblaskowa
wiem, ¿e zszywaj¹c, u¿ywam zszywacza, a sklejaj¹c – taœmy, jednak
na znakach drogowych i tablicach informacyjnie mia³em pojêcia, ¿e za wiêkszoœæ rzeczy, jakimi pos³ugujê siê na co
nych. Dzięki nim prowadzenie samochodu stadzieñ, odpowiada jedna firma.
je się bezpieczniejsze i wygodniejsze.
Widzę także tabliczki, które sygnalizują
kierunek (Powiśle – prosto, plac Konstytucji
Pobudka!
1 Gdy wstaję rano do pracy, staram się
– w prawo). 3M wprowykonywać jak najmniej czynności, bo
wadziło pierwszy w kraju projekt
:
to
3M
przez pierwsze kilkanaście minut jestem na
mający na celu zintegrowanie sysi na polskim
23 lata obecnośclat
„autopilocie”. Wiele rzeczy robię więc dosyć
temu informacji wizualnej w mierynku, w tym 13
mechanicznie i – niejednokrotnie – dość nieście. Niebiesko-czerwono-białe taej
yjn
działalności produkc
uważnie. Po umyciu się sięgam po ręcznik,
blice wykonane przy użyciu fo70 krajach
który wisi tuż obok prysznica na samoprzylii 3M skutecznie usprawniają proDziałalność w ponad
lepnych haczykach Command™. W prosty
wadzenie ruchu w Warszawie.
na całym świecie
sposób pozwalają one opanować codzienny
rozgardiasz. Trzymają mocno, dzięki czemu
mam pewność, że haczyk nie odejdzie od
ściany razem z ręcznikiem, a ja nie wyląduję
na posadzce... Potem jeszcze szybko przed
wyjściem sprawdzam pogodę i pocztę na
laptopie, na ekranie którego umieszczony jest
filtr prywatyzujący 3M, aby chronić dane
klientów przed czujnym okiem – w tym wypadku – moich bliskich.
M
6 3Magazine, nr 1/2014
3
Taśmy, karteczki,
nożyczki i klej...
Poranna kawa
Gdy wchodzę do biura, najpierw piję kawę.
Do jej przygotowania używam wody, która
została przefiltrowana przez specjalny
filtr 3M. Dzięki niemu woda jest lepszej jakości i bardziej smakuje. Filtr redukuje zapach
i smak chloru oraz usuwa zanieczyszczenia.
4
Kable do internetu
Siadając przy biurku, włączam komputer i pozwalam sobie na pięciominutowy przegląd tego, co
dzieje się na świecie. I tutaj także zaskoczenie
– 3M dostarcza kompletną ofertę kabli, złączy, paneli i innych akcesoriów do budowy sieci światłowodowych i miedzianych. Dzięki temu mogę spokojnie
surfować po internecie!
6
9
3M króluje w kuchni
Po przyjściu z pracy biorę się
za przygotowanie kolacji – żona
jest w podróży służbowej. Muszę
radzić sobie sam. Na dziś zaplanowałem risotto. Niestety świeżo
naostrzony nóż okazał się dla
mnie zbyt dużym wyzwaniem.
Skaleczyłem się. Zaglądam do
domowej apteczki – pomocne
będą wodoodporne plastry Viscoplast, których produkcją
zajmuje się 3M.
7
5
Reszta dnia upływa na pracy w towarzystwie
terminarzy, dźwięku telefonu oraz rozrzuconych
karteczek, które później z rozwagą wpisuję do
kalendarza. Niesamowite, że wszystkie karteczki, których używam do notowania, także zostały
zaprojektowane przez firmę 3M – żółte karteczki Post-it® od lat usprawniają moją pracę biurową i pomagają w codziennej komunikacji – nie
tylko w biurze.
Na biurku znajdują się też taśmy samoprzylepne Scotch® Magic™ marki
3M oraz nożyczki i klej w sztyfcie – także firmy 3M.
Zanim wyjdę z pracy, muszę pójść jeszcze do hali, by skoordynować
pracę zespołu produkcyjnego i sprawdzić jak mają się nasze zamówienia
od klientów. Jest tam bardzo głośno, dlatego zakładam ochronniki słuchu
3M™ Peltor™ serii X, które doskonale łączą właściwości tłumienia
oraz wyjątkowy komfort.
By w pełni zachować bezpieczeństwo, muszę także założyć specjalną
pół-maskę ochronną np. 3M™ Aura™ (również wyprodukowaną przez 3M),
która znacznie ułatwia oddychanie i zapewnia komfortową ochronę.
Zmywanie da się lubić
Po wstawieniu kolacji do piekarnika, przyszedł czas
na zmywanie. Jaka kuchnia nie ma w swoich
zasobach ściereczek czy zmywaków
kuchennych marek Scotch Brite™
i Prima? Dzięki nim szybko
i sprawnie przywracam kuchnię do stanu sprzed przygotowań kolacji. A co do plastrów
– sprawdziły się w 100 procentach, bo nawet pod
wpływem wody nie odkleiły
się od skóry.
8
Upragniony relaks
Po całym dniu marzę o relaksującej kąpieli. W moim domu używamy akcesoriów kąpielowych Syrena.
To jedna z lepiej rozpoznawalnych marek kąpielowych w Polsce i rynkowy lider w tej kategorii. Na koniec mogę już z dużym spokojem położyć się spać, a przed snem obliczyć, ile produktów firmy 3M
spotkałem w ciągu jednego dnia. A czy wiecie, że 3M było na Księżycu.. ale to już zupełnie inna historia.
Zarysowania pod kontrolą
Zanim sam zabiorę się za jedzenie, nie mogę oczywiście zapomnieć o Frajdzie – naszej pięcioletniej kotce, która mimo wieku
z szybkością wskakuje na blat, gdzie
przygotowuję kolację dla niej. Niestety czasami zdarza jej się
zrzucić na podłogę mój telefon, który akurat leży
koło deski do krojenia. Na szczęście od
pewnego czasu nie
mam z tym problemu, ponieważ teraz
przed zarysowaniami chroni je innowacyjna technologia zastosowana w foliach
ochronnych 3M™ Natural View.
Z badań przeprowadzonych przez 3M wynika, że przeciętny konsument spotyka się codziennie aż z 17 różnymi produktami z oferty 3M.
Z moich obliczeń i szczegółowego opisu dnia, wynika, że używam ich przynajmniej 16. Mam jednak wrażenie, że jest tego znacznie
więcej. Myślę, że wy też tak macie. Pewnie czytając ten tekst, nie raz łapaliście się na tym, że mówiliście „też używam
takich plastrów, to one są produkcji 3M?! Nie wiedziałem...”. A Ty ilu produktów firmy 3M używasz na co dzień?
3Magazine, nr 1/2014
7
NAGRODY I WYRÓZNIENIA
Nowy dyrektor
zarządzający
w 3M Poland
Stanowisko dyrektora zarządzającego 3M Poland objął Sebastian Arana
Araya. Zastąpił on Xaviera Douellou, pełniącego tę funkcję od roku 2010.
ebastian Arana Araya dołączył do 3M ponad 15 lat temu. W trakcie swojej kariery
miał okazję zdobyć szerokie doświadczenie
w zakresie marketingu i sprzedaży. Od 2005
do 2012 roku piastował stanowiska dyrektora
handlowego rynku w grupie biznesowej Przemysł, a następnie w grupie Ochrona Zdrowia
w 3M w Chile. Przez ostatnie dwa lata pełnił
funkcję dyrektora zarządzającego 3M Chile.
S
8 3Magazine, nr 1/2014
– Jestem bardzo zadowolony, że będę miał
możliwość realizować się zawodowo w Polsce,
która jest kluczowym dla koncernu 3M rynkiem
w Europie. Ścisła współpraca z polskim zespołem
ekspertów, a w efekcie dalszy rozwój firmy, wzrost
sprzedaży oraz wzmocnienie wizerunku marki, to
główne cele, jakie zamierzam realizować w najbliższych miesiącach – powiedział Sebastian
Arana Araya, dyrektor zarządzający 3M Poland.
Nowy dyrektor 3M Poland ukończył Pontificia
Universidad Catolica w Chile oraz Tulane University w Nowym Orleanie, USA. Jest członkiem zarządu Amerykańskiej Izby Handlowej w Chile,
a także przewodniczy United Way Chile, organizacji non-profit działającej na rzecz rozwoju edukacji i poprawy życia społeczności. Jest również dyrektorem ICARE, organizacji pozarządowej, która
skupia ponad 1200 chilijskich przedsiębiorstw.
NAGRODY I WYRÓZNIENIA
3M w Polsce
Solidnym Pracodawcą!
Tytuł Solidnego Pracodawcy
przyznawany jest przedsiębiorstwom,
które nie tylko prowadzą wzorową
politykę personalną, ale także promują
ciekawe rozwiązania HR. Jeden
z najbardziej nobilitujących tytułów
branżowych trafił po raz drugi do 3M.
ryteria, według których weryfikowano pracodawców na polskim rynku do tytułu Solidnego
Pracodawcy 2013, to m.in.: warunki pracy – przestrzeganie przepisów BHP, prawa pracy, warunki
socjalne, terminowość wypłat, ścieżka kariery, oferowany program szkoleń, dostępny
pakiet benefitów czy też opinie urzędów pracy
i władz lokalnych. Pod uwagę brana była także dynamika zatrudnienia na przestrzeni ostatnich lat.
– Pozytywna ocena jury to niewątpliwie wielkie
wyróżnienie, a także potwierdzenie słuszności na-
K
W ostatniej edycji Superbrands
obowiązywały wyjątkowo
zaostrzone kryteria selekcji
najsilniejszych wizerunkowo
marek w Polsce.
Decydujący wpływ na
wyniki końcowe mieli sami
konsumenci, którzy swoim
zaufaniem obdarzyli
markę 3M.
szej polityki wewnętrznej, według której to pracownicy 3M stanowią najważniejszy potencjał firmy – mówi dr Piotr Skaldawski, dyrektor personalny 3M. – Mamy
świadomość odpowiedzialności za
pracownika na przestrzeni całej
jego kariery zawodowej. Wielokrotnie powtarzamy naszym pracownikom, że chcemy się związać na długo, na dobre i na złe
– podsumowuje dr Piotr Skaldawski.
Dynamiczny wzrost oraz nowe inwestycje sprawiają, że polski oddział amerykańskiej firmy jest dziś miejscem wyjątkowo
atrakcyjnym z punktu widzenia pracownika. Jego
satysfakcja ma bezpośrednie przełożenie na
sukces przedsiębiorstwa, dlatego oprócz profesjonalizmu oraz wiedzy eksperckiej, od zatrudnionych wymaga się umiejętności tworzenia dobrej atmosfery pracy i kreatywności – aż 15
proc. czasu pracy pracownik może poświęcić na
wprowadzanie własnych pomysłów w życie. To,
co wyróżnia 3M od innych firm, to
wyjątkowa kultura. Jeden z byłych prezesów – William L.
McKnight zainaugurował filozofię kierowania firmą,
która obowiązuje do dziś:
wiara w indywidualną inicjatywę, podejmowanie
wyzwań i prawo do pomyłek. Kultura organizacyjna
oparta jest na współpracy i dialogu, a siła 3M tkwi w unikalnym połączeniu wzajemnych inspiracji, pasji i kreatywności. Warto podkreślić, że 3M rozwija się dynamicznie, ale również odpowiedzialnie – świadomie kształtuje równowagę między wzrostem gospodarczym a troską o środowisko naturalne.
Firma i jej pracownicy z pasją angażują się
w projekty społeczne i charytatywne, działają
etycznie.
7. edycji plebiscytu startowały 1863
marki w 30 kategoriach. Proces certyfikacji składał się z dwóch etapów: badania
konsumenckiego on-line przeprowadzonego
wśród 15 tys. respondentów oraz oceny eksperckiej marek przez przedstawicieli Rady
Marek Superbrands 2013. Uprawnienia do
używania tytułu Superbrand 2013 uzyskało
zaledwie 318 marek. Wśród nagrodzonych
już po raz trzeci znalazła się firma 3M.
Innowacyjność technologiczna poparta
wieloma patentami oraz szeroki wachlarz
ściśle profilowanych produktów, to cechy,
które – zdaniem ekspertów z Rady Marek
– zdecydowanie określają wizerunek marki
3M. Dzięki tym dwóm czynnikom marka postrzegana jest jako pionier wielu rozwiązań
oraz najwyższej klasy ekspert w swojej
dziedzinie, który w dodatku nieustannie
doskonali się i poszerza swoje kompetencje.
Konsumenci postrzegają produkty 3M jako
niezawodne w działaniu, co przekłada się
z kolei na zaufanie, jakim obdarzają samą
markę.
W
3Magazine, nr 1/2014
9
NAGRODY I WYRÓZNIENIA
Siła marki 3M tkwi w unikalnym połączeniu najważniejszych wartości naszej
firmy: wzajemnych inspiracji, pasji i kreatywności wszystkich pracowników
– mówi Gabriela Bobrowska, dyrektor marketingu 3M w Polsce, z którą
rozmawiamy o nagrodzie Business Superbrands dla marki 3M.
Jakie znaczenie w Państwa firmie ma marka?
3M już od ponad 100, a w Polsce od ponad 20 lat
konsekwentnie buduje oraz wzmacnia tożsamość
swojej marki. Fundamenty, na których budujemy
markę 3M to zaufanie i uczciwość, współpraca
i pasja oraz innowacyjność. Nasza marka to nie
tylko wizerunek stworzony przez koncern, ale
przede wszystkim to, co myślą o nas klienci, ich
skojarzenia, emocje i postawy, które przez lata
ugruntowały pozycję naszego brandu. W dobie wysokiej konkurencyjności i szybkiego tempa zmian marka 3M daje naszej firmie ugruntowaną pozycję innowatora
10 3Magazine, nr 1/2014
i lidera w wielu branżach. Wizerunek i siła marki 3M zobowiązują nas do
utrzymania najwyższych standardów nie tylko naszych produktów, ale
również wszystkich działań podejmowanych przez firmę.
Co Pani zdaniem wyróżnia markę 3M?
Z pewnością chociażby to, że marka 3M była nawet na Księżycu. Podeszwy butów Neila Armstronga wykonane były z materiału produkcji 3M. To oczywiście olbrzymi sukces 3M, ale poważnie – to, co wyróżnia nas od innych firm, to wyjątkowa kultura. Już w latach czterdziestych ub. wieku jeden z byłych prezesów,
William L. McKnight zainaugurował filozofię kierowania firmą, która
obowiązuje do dziś: wiara w indywidualną inicjatywę, podejmowanie wy-
NAGRODY I WYRÓZNIENIA
zwań i prawo do pomyłek. Pracownicy naukowi aż 15 proc.
czasu mogą poświęcić na wprowadzanie własnych pomysłów
w życie. Kultura organizacyjna oparta jest na współpracy i dialogu. 3M to więc nie tylko innowacyjne produkty, najnowsze
technologie i najwyższa jakość dostarczanych rozwiązań, które
usprawniają pracę i ułatwiają codzienne życie. Siła marki 3M
tkwi w unikalnym połączeniu najważniejszych wartości naszej
firmy: współpracy, wzajemnych inspiracji i pasji oraz kreatywności wszystkich pracowników. Marka 3M to również synonim
bezkompromisowej uczciwości i konsekwencji w działaniu.
3M składa swoim klientowi konkretną obietnicę niezawodności,
gwarantuje jakość oraz pewność, że swoimi produktami spełni
bieżące potrzeby i oczekiwania. Technologie 3M, bazujące
na 46 platformach technologicznych, zapewniają postęp w firmach, produkty 3M ułatwiają prace w domach, a nasze innowacje przyczyniają się do wyższego standardu życia. 3M jest
marką, która oferuje praktyczne rozwiązania w wielu dziedzinach życia, począwszy od folii odblaskowych poprawiających
widoczność znaków na drodze, elektroniczne stetoskopy lekarskie, wypełnienia dentystyczne, poprzez produkty ochrony osobistej, kleje wykorzystywane produkcji samolotów czy autobusów, na karteczkach samoprzylepnych czy plastrach opatrunkowych skończywszy. Łącznie ponad 55 tysięcy produktów.
Czym jest nagroda Business Superbrands dla marki?
Marka 3M już po raz trzeci została nagrodzona w konkursie Superbrands. Decydujący wpływ na wyniki końcowe mieli sami
konsumenci, co jest dla nas niezwykle ważne.
Zdobyte tytuły są potwierdzeniem zaufania naszych klientów
do produktów i rozwiązań 3M. To również dowód na wysoką reputację, jaką od lat cieszy się nasza firma. Wyróżnienie jest niezwykle ważne także dla samych pracowników 3M. Między innymi dzięki takim nagrodom wiemy, że konsekwentnie realizowana strategia jest doceniana także na zewnątrz organizacji.
Jaka jest Pani zdaniem recepta na sukces marki?
Najważniejszą rolę w budowie marki odgrywa wiedza i konsekwencja. Nawet zaangażowanie dużych nakładów finansowych
nie zapewni powodzenia, jeżeli plan budowy marki będzie przypadkowy i niespójny. Pamiętajmy też, że pierwszymi ambasadorami marki są zawsze jej pracownicy. To oni w dużej mierze budują reputację marki. Silna marka powinna jednoznacznie kojarzyć się z konkretnymi wartościami, a te powinny być możliwie
jak najbardziej unikalne i rzeczywiście realizowane w codziennym życiu firmy na wszystkich płaszczyznach.
Konsumenci
wybrali 3M
Firma 3M w Polsce otrzymała Złote Godło
Konsumenckiego Lidera Jakości w kategorii
„Narzędzia ścierne”. Klienci docenili innowacyjność,
trwałość i wydajność technologii koncernu.
onsumencki Lider Jakości 2012 to ogólnopolski program konsumencki, który bada opinię polskich konsumentów o jakości wybranych produktów i usług. Firma 3M zwyciężyła w kategorii „Narzędzia ścierne”.
– Synonimem jakości jest dla nas wydajność i trwałość. Nasze technologie ścierne zapewniają nie tylko komfort pracy, ale również zwiększają jej efektywność i oszczędzają cenny czas. Tytuł Konsumenckiego Lidera
Jakości jest dla nas szczególnie ważnym wyróżnieniem, potwierdza bowiem zaufanie klientów do naszych rozwiązań – mówi Michał Specjalski, dyrektor ds. marketingu w Sektorze Przemysłowym 3M w Polsce.
Doceniana przez konsumentów technologia Cubitron II swoją wydajność
zawdzięcza innowacyjnym, trójkątnym ziarnom
ściernym, które są większe, ostrzejsze i zużywają się równomiernie przez co pracują z najwyższą precyzją.
Tytuł Konsumenckiego Lidera
Jakości 2012 potwierdza, że firma 3M z ponad 100-letnim doświadczeniem jest światowym liderem w dostarczaniu technologii
ściernych do szerokiej gamy zastosowań – od szlifowania, przez
gratowanie i oczyszczanie, aż do wykańczania powierzchni.
K
3Magazine, nr 1/2014
11
TEMAT NUMERU
Wywiad z prof. Henrykiem Skarżyńskim, dyrektorem Instytutu Fizjologii
i Patologii Słuchu, twórcą Światowego Centrum Słuchu, Konsultantem
Krajowym w Dziedzinie Otorynolaryngologii, jednym z najwybitniejszych
specjalistów w dziedzinie otochirurgii na świecie.
Panie Profesorze, dlaczego powinniśmy „zrobić sobie ciszej”? Czy tylko głośne dźwięki są dla nas zagrożeniem?
Hałas jest to dźwięk nieprzyjemny i niepożądany, powodujący drażliwość,
zmęczenie, szkodliwy dla całego organizmu, a szczególnie słuchu. Powoduje
gorszą wydajność w nauce, trudności w skupieniu uwagi, zaburzenia orientacji, a nawet bóle i zawroty głowy czy podwyższenie ciśnienia krwi. W naszym codziennym życiu najbardziej odczuwamy hałas środowiskowy,
a szczególnie komunikacyjny, który dosłownie otacza kilkanaście milionów
mieszkańców Polski. Ten hałas został nam niejako zafundowany przez rozwój
urbanizacji i komunikacji. Ale sami też nie postępujemy najrozsądniej. Szkodliwy wpływ na organizm ludzki ma również hałas, który można określić jako
wytwarzany „na własne życzenie”. Mam tu na myśli hałas wytwarzany np.:
przez użytkowników motocykli, tuningowanych samochodów czy w szkołach.
Ogromnym zagrożeniem jest słuchanie zbyt głośniej muzyki. Sam uwielbiam relaksować się w ten sposób i często słucham Chóru Gregoriańskiego,
ale zawsze dbam o to, aby nie przekraczać 50–60 dB. Za szczególne zagrożenie uważam też używanie przenośnych odtwarzaczy muzyki. Słuch młodego
człowieka ogłuszonego dźwiękiem płynącym ze słuchawek, wetkniętych głęboko w kanał słuchowy lub dźwiękiem emitowanym przez wielkie kolumny
głośnikowe na koncercie zapewne powróci do normy po pewnym czasie, jed12 3Magazine, nr 1/2014
nak z badań wynika niezbicie, że wielokrotna okresowa utrata czułości słuchu
przechodzi stopniowo w permanentną utratę. Jednak nie tylko hałas to zmora
naszych czasów. Chociaż dopiero od niedawna badany jest wpływ na organizm dźwięków o najniższych częstotliwościach (tzw. infradźwięki) oraz wibracji, to wiadomo, że wysoki poziom infradźwięków o częstotliwościach rzędu
pojedynczych herców może w pewnych przypadkach nawet doprowadzić do
zatrzymania akcji serca. Najbardziej jednak narażony jest słuch. Hałas ma
bezpośredni wpływ na ucho środkowe i wewnętrzne, a pośredni na układ nerwowy oraz psychikę oraz na zasadzie odruchu – na inne narządy.
Jakie efekty wywołuje hałas?
Umiarkowane i większe dawki hałasu wywołują efekt w postaci czasowego
podniesienia się progu słyszenia, czyli okresowej utraty czułości słuchu. Taka, można powiedzieć, „chwilowa głuchota” ustępuje po kilku minutach, godzinach lub nawet po kilku dniach, w zależności od dawki hałasu, czyli od
jego poziomu i od czasu ekspozycji. Z badań wynika niezbicie, że wielokrotna okresowa utrata czułości słuchu przechodzi stopniowo w permanentną
utratę czułości słuchu. Ponadto, w miejsce cichych dźwięków, które przestają być słyszalne z tego powodu pojawia się szum, piski lub dzwonienie.
Nasz słuch nie znosi próżni i jego utrata wyzwala mózgowe wrażenie odbie-
TEMAT NUMERU
Często to rodzice lekceważą szkodliwy wpływ hałasu, na jaki narażone
są małe dzieci. Kiedy widzę jak młode mamy zabierają dzieci w głośne
miejsca, takie jak np.: pikniki z muzyką, plenerowe koncerty, zawsze podchodzę i tłumaczę zagrożenia. Badania wykazują, że przyczyną uszkodzeń
słuchu mogą być nawet hałasujące zabawki, powszechnie dostępne w sklepach. Alarmujące wyniki uzyskali nasi naukowcy z Instytutu Fizjologii i Patologii Słuchu w Kajetanach współpracujący z inżynierami Politechniki Gdańskiej podczas pilotażowych badań hałasu w polskich szkołach. Wyniki zwracają uwagę, że hałas w szkołach przekroczył dopuszczalną dawkę bezpieczną dla słuchu i zdrowia. W pionierskich badaniach wykorzystano multimedialny system monitorowania hałasu, opracowany przez Katedrę Systemów Multimedialnych Wydziału Elektroniki, Telekomunikacji i Informatyki
PG. Dzięki bezobsługowej stacji monitorowania, zamontowanej w dwóch
warszawskich szkołach, zdiagnozowano hałas dochodzący do 110 dB
– głównie podczas przerw. A przecież za bezpieczne natężenie dźwięków
uznawany jest poziom 85 dB! Naukowcy wykazali, że taki poziom hałasu już
po godzinie pogarsza słuch, co utrzymuje się przez kolejnych 8 godzin i co
w konsekwencji może doprowadzić do trwałych jego uszkodzeń. Pod wpływem takiego hałasu dzieci słyszące prawidłowo zachowują się tak, jakby
miały centralne zaburzenia słuchu. Do dziecka nie dociera część informacji
przekazywanych przez nauczyciela, co może pogarszać jego koncentrację
uwagi i wydajność nauki oraz powodować rozdrażnienie.
Mamy lato, czas wypoczynku, rekreacji, ale też i koncertów,
imprez plenerowych. Już wiemy, żeby nie zabierać na nie
dzieci, ale co z nami, dorosłymi?
rania brakujących dźwięków, zwanych szumami usznymi (tinnitus). To jedna
z teorii powstawania tego dość powszechnego zjawiska, która ma swoje
mocne uzasadnienie w wynikach badań osób z ubytkami słuchu.
Komu hałas szkodzi najbardziej?
Najbardziej wrażliwi na działanie hałasu są młodzi ludzie i małe dzieci.
Szczególnie narażone są osoby, u których w rodzinie występuje niedosłuch, osoby długo przebywające w głośnym otoczeniu, chore, leczone lekami potencjalnie uszkadzającymi słuch, cierpiące na stany zapalne uszu,
szumy uszne, nadwrażliwość słuchową, wreszcie same mające niedosłuch,
który w wyniku przebywania w hałasie może się pogłębić. Narząd słuchu
płodu jest ukształtowany i zaczyna funkcjonować począwszy od 21. tygodnia ciąży. Dziecko już w łonie matki wykazuje niepokój związany z nadmiernym hałasem. Po urodzeniu, im młodsze i mniejsze dziecko, tym większa jest jego wrażliwość na zbyt głośne dźwięki, a z kolei gorsza jest naturalna obrona przed nimi. Wcześniaki, które leżą długo w inkubatorach,
poddane są szczególnie groźnemu działaniu hałasu. Wynikiem tego może
być przewlekły uraz akustyczny, zwłaszcza, gdy działanie hałasu nakłada
się na inne czynniki ryzyka uszkodzenia słuchu związane bezpośrednio
z ciężkim stanem ogólnym dziecka.
U osób dorosłych hałas o natężeniu przekraczającym próg bólu działający
impulsowo, jednorazowo i krótkotrwale może spowodować ostry uraz akustyczny, nagłą głuchotę. Hałas impulsowy jest znacznie bardziej niebezpieczny od hałasu ciągłego. Dociera on bowiem często do ucha nieprzygotowanego na odbiór silnych dźwięków. Słuch jest wyposażony w mechanizm obronny, zwany refleksem akustycznym. W uchu środkowym
pracuje mechaniczna przekładnia dopasowująca dźwięki powietrzne do
środowiska płynnego, w którym propagują się one dalej do receptorów
ucha wewnętrznego. Przekładnia ta, składająca się z układu kosteczek
słuchowych, działa na zasadzie dźwigni mechanicznej, jednak mózg może
zwrotnie regulować zdolność tej dźwigni do transmitowania fali akustycznej. Mechanizm ten, oparty na działaniu mikromięśni ucha środkowego,
jest na ogół skuteczną barierą obronną słuchu, ale jego zadziałanie wymaga najpierw odbioru i przeanalizowania napływających dźwięków,
a później wykonania pracy przez wspomniane mikromięśnie. Jeżeli więc
zaskoczy nas impuls dźwiękowy o bardzo wysokim poziomie, to ucho pozostanie w pierwszej chwili bezbronne. W ten sposób miewają swój początek nagłe głuchoty, jednak pomimo tego, żadna z istniejących dotychczas norm pomiarowych nie uwzględnia efektów impulsowości hałasu.
Natomiast przewlekły uraz akustyczny powstaje na skutek długotrwałego
narażenia na hałas nie przekraczający progu bólu, zwykle o natężeniu 90–95 dB lub niewiele wyższym. Dotyczy to głównie osób pracują3Magazine, nr 1/2014
13
TEMAT NUMERU
cych i przebywających w niekorzystnych warunkach akustycznych.
Wibracja towarzysząca hałasowi potęguje uszkodzenie słuchu.
Czy możemy się jakoś bronić przed hałasem?
Hałas możnaby było zmniejszyć w prosty sposób, gdyby przejawiali o to
większą troskę użytkownicy alarmów samochodowych, gdyby zadbano
o lepszą kierunkowość dźwięku syren pojazdów uprzywilejowanych, które
w wielkich miastach hałasują także w nocy, gdyby konsekwentnie nauczano dzieci, aby nie przekrzykiwały się wzajemnie w pełnych pogłosu korytarzach szkolnych, gdyby dystrybutorzy telefonów komórkowych zechcieli
uświadomić swoim użytkownikom, że mają one wystarczająco czułe mikrofony, aby nie potrzeba było podnosić głosu w trakcie rozmowy prowadzonej np. w środkach komunikacji miejskiej. Przykładów takich można
wymienić wiele i na tej podstawie łatwo udowodnić, że problem hałasu nie
jest jedynie ujemnym skutkiem rozwoju cywilizacyjnego, lecz jest także
problemem poziomu kultury i stopnia społecznej świadomości o szkodliwości i dokuczliwości hałasu.
Gdzie mogą szukać pomocy osoby, którym hałas już zaszkodził, mają szumy uszne, urazy pohałasowe lub inne zaburzenia słyszenia?
Zwykle pierwsze kroki takie osoby kierują do lekarza pierwszego kontaktu, ale z czasem prędzej czy później zostają naszymi pacjentami.
Dziś w Światowym Centrum Słuchu możemy dać szansę prawie każdemu, kto ma wadę słuchu. Postęp w tej dziedzinie medycy jest niewiarygodnie szybki i – co powtórzę z pełnym naciskiem – potrafimy pomóc
niemal każdemu z różnego typu częściowym lub całkowitym ubytkiem
słuchu.
W Centrum zatrudnieni są najlepsi lekarze, inżynierowie biomedyczni,
akustycy, fizycy, specjaliści nanotechnologii materiałowych i informatycznych, psychologowie i pedagodzy.
Placówka jest wyposażona w unikalną aparaturę medyczną, z ogromnym zapleczem dydaktycznym, naukowym i wdrożeniowym. Ta niespotykana w kraju w tej dziedzinie medycyny innowacyjność to także współczesne
zastosowanie telemedycyny, to rozwinięcie na niespotykaną dotychczas
w świecie skalę wielu programów badawczych, dotyczących diagnozowania, leczenia i rehabilitacji różnych zaburzeń słuchu, głosu, mowy i równowagi. Niezwykle innowacyjnym przedsięwzięciem było otwarte cztery lata
temu Naukowe Centrum Obrazowania Biomedycznego – pierwszy w Polsce ośrodek, w którym prowadzone są badania naukowe i kliniczne z zastosowaniem nowoczesnych metod obrazowych, takich jak funkcjonalny
rezonans magnetyczny.
Świadczenie dziś usług medycznych na światowym poziomie jest możliwe dzięki ponad 20-letniej działalności klinicznej, naukowej i wdrożeniowej
mojej i mojego zespołu. W lipcu obchodziliśmy bardzo ważny dla nas jubileusz – 20 lat od Ośrodka Leczniczo-Rehabilitacyjnego dla Osób Niesłyszących i Niedosłyszących „Cochlear Center” do Światowego Centrum Słuchu.
14 3Magazine, nr 1/2014
20 lat to imponujący jubileusz. Czy już wtedy miał Pan dalsze plany rozwoju tego ośrodka? Czy pomyślał Pan, co będzie za 20 lat?
Otwarcie Ośrodka było ogromnym sukcesem. W tamtych latach w tradycyjnym
myśleniu powstanie placówki o znaczeniu międzynarodowym nie wchodziło
w grę. Było to możliwe dzięki otwarciu się Polski na świat, na nowe rozwiązania, nowe potrzeby, a także dzięki mojej inicjatywie utworzenia dwóch organizacji pozarządowych: Fundacji Rozwoju Medycyny „Człowiek-Człowiekowi”
w 1990 roku i Stowarzyszenia Przyjaciół Osób Niesłyszących i Niedosłyszących
w 1992 roku. Obie te organizacje oficjalnie powołały Ośrodek Diagnostyczno-Leczniczo-Rehabilitacyjny dla Osób Niesłyszących i Niedosłyszących „Cochlear Center”. Z uporem dążyłem do tego, by ogromny sukces naukowy i kliniczny, jakim było wcześniejsze wdrożenie programu leczenia głuchoty w Polsce,
nie został zmarnowany. By pierwsza grupa zoperowanych pacjentów miała zapewnioną wielospecjalistyczną opiekę, by następni mogli skorzystać z najnowszych osiągnięć już wdrożonych w świecie, by mieli do nich stały dostęp. Pragnąłem też pokazać światu, że my, Polacy, nie jesteśmy gorsi – potrafimy od
podstaw zbudować nowoczesną placówkę, a potem umiejętnie nią zarządzać.
Aby powstał ten ośrodek, trzeba było pokonać wiele barier, w tym tak powszechną w naszym życiu barierę niemożności i bezradności. Wtedy nie wiedziałem, co będzie za 20 lat, ale chciałem mieć świadomość, że zrobiłem
wszystko, co było możliwe, że wykorzystałem szansę dla polskich pacjentów,
polskiej nauki i medycyny. Otwierając ten Ośrodek, już projektowałem przyszłe
Centrum, które ma być zbudowane – od fundamentów – pod Warszawą. Nie
znaliśmy jeszcze lokalizacji, nie mieliśmy na to funduszy, ale wierzyłem głęboko, że takie powstanie i powstało w 2003 roku w Kajetanach koło Nadarzyna.
Zanim zostało zbudowane Światowe Centrum Słuchu, dokładnie wiedziałem,
do czego zmierzamy. Chodziło nam o stworzenie od podstaw zaplecza naukowego i klinicznego, które pozwoli naukowcom z kraju i ze świata rozwiązywać
w Kajetanach najbardziej złożone problemy i podejmować najbardziej oryginalne wyzwania w zakresie innowacyjnych technologii. Jak na razie Światowe
Centrum Słuchu to jedyny taki ośrodek. Jednak w przyszłości powstanie ich
cała sieć. Ten kierunek został już zainicjowany, podobnie jak różne programy
badawcze i kliniczne w 12 krajach na kontynentach: azjatyckim, afrykańskim,
amerykańskim i australijskim. Aktualnie podejmowane są nowe wyzwania. Ich
celem jest tworzenie międzynarodowych konsorcjów naukowych do prowadzenia wielokierunkowych badań oraz wdrażania najnowszych rozwiązań naukowych w codziennej praktyce klinicznej.
Jakie są Pana plany na najbliższe lata?
Specjalności medyczne, w których się poruszam, będą rozwijały się
w znacznym stopniu w kierunku rozwoju medycyny regeneracyjnej oraz
czasowego lub stałego wykorzystania zaawansowanych technologii nanomateriałowych i teleinformatycznych. W przyszłości będą to również cele
moje i kierowanego przeze mnie zespołu. Zaplecze naukowe i kliniczne,
które udało mi się stworzyć w ciągu ostatnich 20 lat – przy ogromnym
zaangażowaniu zespołu – pozwala mi, mimo różnych oznak kryzysu,
optymistycznie patrzeć w przyszłość.
TEMAT NUMERU
Case study dla specjalisty
Redukcja hałasu w Wytwórni Scotchcast
Najpierw wdrożyliśmy dysze
i tłumiki na pojemnikach
do odciągania włókna
z knitterów, a następnie
zamontowaliśmy osłony
układów napędowych knitterów
oraz tłumiki na wentylatorach.
Pracownicy obsługujących dziewiarki, tzw. knittery w hali produkcyjnej w Wytwórni
Scotchcast, pomimo właściwych zabezpieczeń z zakresu ochrony osobistej, byli
narażeni na hałas generowany przez te maszyny (86 dBA). Postanowiliśmy
poprawić klimat akustyczny na stanowiskach pracy poprzez identyfikację
głównych źródeł hałasu, a następnie ich redukcję do poziomu poniżej 82 dBA.
iemożliwym było najprostsze rozwiązanie
antyhałasowe – zabudowanie maszyn
osłonami z każdej strony. To wszystko
ze względu na niestacjonarny charakter
niektórych źródeł hałasu, niejednokrotną
N
charakterystykę częstotliwościową oraz dużą
ilość potencjalnych źródeł zarówno
w najbliższym, jak i znacznie oddalonym
otoczeniu stanowisk pracy. Dodatkowo trzeba
było wziąć pod uwagę sposób obsługi maszyn
przez operatorów, wykorzystywany sprzęt
pomocniczy (suwnica, platformy ruchome),
a także fakt, że hałas generowany jest przez
dziesięć maszyn.
Wnioski z przeprowadzonej analizy:
Etapy realizacji projektu:
Etap I
Identyfikacja i analiza
głównych źródeł
hałasu
Etap II
Etap III
Etap IV
Mapa
hałasu hali
Ranking głównych
źródeł hałasu
Rozwiązania
antyhałasowe
Od lutego do czerwca 2012 roku wdrażano, w trzech kolejnych etapach, szeroko dyskutowane
i później zaakceptowane rozwiązania.
• rzeczywista redukcja hałasu, potwierdzona
przez pomiary akredytowane to 4,4 dBA;
• aktualne ośmiogodzinne narażenie pracowników
knittingu na hałas wynosi 81,5 dBA;
• prowadzone pomiary powykonawcze
(do czerwca 2013 roku) potwierdzają niezmienny
poziom narażenia pracowników i skuteczność
wprowadzonych zmian;
• dzięki natężeniu dźwięku mniejszego niż
85 dBA, możliwa była zmiana matrycy PPE
(odejście od wymaganych ochronników słuchu
w stronę dobrowolnego używania ich przez
operatorów).
3Magazine, nr 1/2014
15
TEMAT NUMERU
Otaczający nas na co dzień
hałas to skutek rozwoju
urbanizacji, komunikacji
i budowy zakładów
przemysłowych w sąsiedztwie
miast i osiedli. Niestety coraz
częściej przebywamy
w hałasie, który mamy
niejako „na własne
życzenie”. Jak temu zapobiec?
16 3Magazine, nr 1/2014
łośna praca motocyklowego silnika czy
tuningowanych samochodów, coraz głośniejsze rozmowy w środkach transportu
miejskiego oraz muzyka w klubach, przekrzykiwanie się na szkolnych korytarzach, wszechobecny dźwięk telefonów – wszystko to sprawia, że żyjemy w wyjątkowo głośnych czasach,
G
a niewielu z nas wie, jak szkodliwy wpływ ma
hałas na nasze samopoczucie i zdrowie.
W 2013 roku w Międzynarodowym Dniu
Świadomości Zagrożenia Hałasem 3M rozpoczęło akcję edukacyjną „Zróbmy sobie ciszej”, której celem jest budowanie świadomości Polaków dotyczącej ochrony słuchu
TEMAT NUMERU
i zagrożeniach związanych z hałasem. Patronuje jej Instytut Fizjologii i Patologii Słuchu, a ambasadorami akcji zostali pracownicy 3M, którzy
wraz z rodzinami wzięli udział w sesji zdjęciowej
promującej akcję. Powstał fanpage www.facebook.com/zrobmysobieciszej, na którym pojawiają się najważniejsze wydarzenia związane
z akcją. Odbiła się ona szerokim echem
w mediach. W studiu „Dzień Dobry TVN” Marta
Pianko, koordynatorka akcji z firmy 3M i Anna Ratuszniak, ekspert z zakresu protetyki słuchu rozmawiały, jak chronić się przed hałasem. W radiu
Tok FM rozmawiał prof. Henryk Skarżyński ze
Światowego Centrum Słuchu i Marta Kapała,
koordynator akcji.
– Wszechobecny hałas zagraża nie tylko
osobom, które zawodowo są narażone na przebywanie w głośnym środowisku, ale także nam
samym i naszym rodzinom. Hałas to nie tylko
koszt rozwoju cywilizacyjnego, lecz także wynik
poziomu kultury i stopnia społecznej świadomości. Dlatego warto znać konsekwencje generowania hałasu oraz obcowania z wysokimi decybelami – mówi specjalista BHP z firmy 3M.
Większy hałas w dużych miastach
Kontakt z hałasem mają przede wszystkim
mieszkańcy większych miast, dlatego w ramach
akcji „Zróbmy sobie ciszej” wykonano pomiary
hałasu komunikacyjnego w: Warszawie, Katowicach, Gdańsku, Białymstoku i we Wrocławiu
(wyniki poniżej).
Narażeni na ciągły hałas
Przy tak dużym natężeniu hałasu komunikacyjnego, nawet przebywając w domu, jesteśmy na nie-
go narażeni. – Standardowe okna mają współczynnik izolacyjności akustycznej Rw ok. 30 dB.
Poziom hałasu w pomieszczeniach, nawet
przy zamkniętych oknach, wyniesie od ok. 35 dBA
do ok. 42 dBA. A ten dopuszczalny poziom wynosi 35 dBA w ciągu dnia oraz 25 dBA w nocy.
W badanych przez nas miastach jest zatem głośno nie tylko na ulicach, ale również i w domach
– komentuje Jacek Szulczyk z Pracowni Akustyczno-Środowiskowej Eko-Pomiar.
Specjaliści z Instytutu Fizjologii i Patologii
Słuchu alarmują, że już co trzeci Polak ma problemy z komunikacją poprzez wrodzone lub nabyte zaburzenia słuchu. Co więcej problem dotyczy również najmłodszych. Ostatnie badania
wykazały, że co piąty siedmio- lub ośmiolatek
ma problemy ze słuchem, a aż 15 proc. dzieci
ma szumy uszne, spowodowane przebywaniem
w zbyt głośnym środowisku i słuchaniem muzyki przez słuchawki.
Hałas przyczyną chorób
Powszechnie dostrzega się negatywny wpływ
hałasu na narząd słuchu, ale często zapomina się, że uszkodzenia słuchu to nie jedyny
efekt, gdyż duże dawki hałasu mają wpływ
na cały układ wegetatywny i psychosomatyczny.
Osoby narażone na nadmierny hałas mogą cierpieć na dolegliwości naczyniowo-sercowe i żołądkowe, napięcia nerwowe czy bóle głowy.
– Aby chronić swój słuch, należy unikać
m.in. bardzo głośnej muzyki, wybuchów i hałasu środowiskowego, do którego się adaptujemy. Osobnym problemem jest młodzież słuchająca bardzo głośnej muzyki przez słuchawki
– mówi prof. Henryk Skarżyński, Dyrektor In-
stytutu Fizjologii i Patologii Słuchu. – Badania
potwierdziły trwałe uszkodzenia słuchu w granicach 20–30 dB HL zwłaszcza w zakresie wysokich częstotliwości akustycznych. Zjawiska
uszkodzeń słuchu u młodzieży korzystającej
z przenośnych odtwarzaczy i u niektórych grup
zawodowych słuchających głośnej muzyki były
prowadzone m.in. w naszym Instytucie. Do tego dochodzą niewyleczone do końca infekcje
górnych dróg oddechowych. Po nich powstają
często zmiany wysiękowe i zarostowe, a następnie pogorszenie słuchu. Właściwe leczenie
pozwala na przywrócenie dobrego słuchu. Potwierdzeniem pohałasowych uszkodzeń słuchu
są początkowo przemijające, a następnie stałe
szumy uszne – dodaje prof. Henryk Skarżyński.
Zdaniem specjalistów zaburzenia słyszenia
i komunikacji to już choroba cywilizacyjna. Aby
ustrzec się przed jej negatywnymi skutkami,
warto „zrobić sobie ciszej”.
Więcej na: www.facebook.com/zrobmysobieciszej.
3Magazine, nr 1/2014
17
TEMAT NUMERU
Ochrona
słuchu
to wyzwanie
Dzięki czterdziestoletniemu doświadczeniu w ochronie słuchu,
3M dostarcza skuteczne i proste rozwiązania dopasowane
do zróżnicowanych potrzeb.
iliony pracowników na świecie każdego
dnia wystawionych jest na szkodliwe
działanie hałasu podczas pracy. Tak samo w życiu codziennym narażeni jesteśmy na
niebezpieczny poziom decybeli. Nawet przebywanie w środowisku o natężeniu dźwięku powyżej
60 dB może powodować rozdrażnienie, problemy
ze snem i podwyższony poziom stresu. Szczególnym zagrożeniem dla słuchu w codziennym życiu
są m.in. imprezy masowe czy głośne słuchanie
muzyki. Narażenie na hałas na poziomie 85 dB
M
może powodować trwałe uszkodzenie słuchu, jest
to też granica, od której pracodawca zobowiązany
jest zapewnić ochronniki narażonym pracownikom. Mimo wprowadzenia nowych regulacji, utrata słuchu nadal pozostaje jednym
z najczęściej zgłaszanych urazów
odniesionych w miejscu pracy.
Rozwiązaniem są ochronniki
słuchu w postaci nauszników
ochronnych i wkładek przeciwhałasowych.
Wkładki 3M™ ClearE-A-R™
zostały zaprojektowane, aby zapewnić
optymalne tłumienie dźwięku w średnim
zakresie natężenia, nie ograniczając
możliwości komunikacji. Jest to idealne
rozwiązanie dla przemysłu muzycznego
oraz dla uczestników koncertów i imprez
masowych, gdzie potrzebny jest mało
widoczny produkt o średnich
właściwościach tłumiących.
18 3Magazine, nr 1/2014
Miękkie, elastyczne
kołnierze wkładek
przeciwhałasowych
3M™ E-A-R Tri-Flange™
dopasowują się do
kształtu kanału
słuchowego
i zapewniają
skuteczną ochronę
przed hałasem.
Nauszniki ochronne 3M™
Peltor™ Kid zaprojektowane
zostały specjalnie, aby chronić
wrażliwy słuch dzieci
i młodzieży. Są niezastąpione
szczególnie podczas głośnych
imprez masowych i koncertów.
3M™ Peltor™ Kid skutecznie
tłumią szkodliwy poziom
hałasu, jednocześnie nie
odcinając dziecka od innych
dźwięków otoczenia.
Nowa seria ochronników słuchu
3M™ Peltor™ X łączy wysoki
poziom ochrony, nowoczesne
i atrakcyjne wzornictwo oraz
wyjątkowy komfort noszenia.
Dowiedz się więcej o nowych
rozwiązaniach ochrony słuchu na:
www.3m.pl/bhp
www.3m.pl/peltorx
Fot. Łukasz Giersz, Polish Market
NASZ WIZERUNEK
Podczas Wielkiej Gali Pereł Polskiej Gospodarki na Zamku
Królewskim ogłoszono laureatów rankingu polskich
przedsiębiorstw. Polska filia 3M otrzymała specjalne
wyróżnienie – Nagrodę PROGRESS 2013 – Perłę Innowacji.
kami audytorskim. Honorowy patronat nad
Galą objęli: Janusz
Piechociński, wicepremier, minister gospodarki oraz prof. Michał
Kleiber, prezes Polskiej
Akademii Nauk.
Firma 3M Poland dwukrotnie była laureatem
Pereł Polskiej Gospodarki. W 2011 roku firma
otrzymała tytuł Perły Dużej, rok później trafiła na
listę Pereł Wielkich, udowadniając tym samym
swoją silną pozycję i ciągły rozwój działalności
na rynku polskim. W tym roku 3M Poland
zostało wyróżnione specjalną Nagrodą
PROGRESS 2013 – Perłą Innowacji w kategorii
Przedsiębiorstwo, przyznawaną przez miesięcznik „Polish Market” oraz Radę Główną Instytu-
Perła Innowacji
dla 3M
oroczne zestawienie przygotowuje redakcja
miesięcznika „Polish Market” we współpracy
z ekonomistami z Instytutu Nauk Ekonomicznych
Polskiej Akademii Nauk. Jest to jedyny w Polsce
ranking jakościowy, który nie powstaje na podstawie subiektywnych ocen. Opracowany w INE
PAN algorytm szereguje przedsiębiorstwa według
dynamiki i efektywności wykorzystywania zasobów kapitału, środków produkcji i pracy, posługując się siedmioma międzynarodowymi wskaźni-
C
tów Badawczych. Zgodnie z ideą określoną
przez inicjatorów nagród PROGRESS, laureatami
zostają firmy, instytucje i osoby, których praca
i dokonania dają gwarancję uznania ich za ambasadorów innowacji.
– W konkursie kapituła ocenia innowacyjność zgłoszonych projektów, sposób ich wdrożenia oraz wpływ na gospodarkę i społeczeństwo. W kategorii Przedsiębiorstwo przyznaliśmy to prestiżowe wyróżnienie firmie 3M, która
od ponad 20 lat nieprzerwanie wprowadza na
rynek polski innowacyjne produkty i rozwiązania.
Technologie koncernu istotnie wpływają na podniesienie jakości życia Polaków, ale także rozwijają polską produkcję, np. dzięki innowacyjnym
materiałom ściernym z ziarnem Cubitron™
– mówi Krystyna Woźniak-Trzosek, wydawca i redaktor naczelna „Polish Market”.
3M w Polsce
w czołówce
społecznie odpowiedzialnych firm
Lista Firm Społecznie Odpowiedzialnych ogłaszana jest wraz z wynikami Rankingu
Odpowiedzialnych Firm, który publikuje „Dziennik Gazeta Prawna”. Firma 3M, po debiucie
na Liście na czwartym miejscu, w zastawieniu w 2013 roku zajęła drugie miejsce.
anking Odpowiedzialnych Firm to jedyne
całościowe zestawienie największych spółek
w Polsce ocenianych pod kątem jakości zarządzania społeczną odpowiedzialnością biznesu (CSR).
Od dwóch lat wraz z wynikami ROF „Dziennik
Gazeta Prawna” publikuje również Listę Firm
Społecznie Odpowiedzialnych.
W zestawieniach wzięło już udział ponad 150 spółek działających na polskim rynku.
Na Liście Firm Społecznie Odpowiedzial-
R
20 3Magazine, nr 1/2014
nych 2013 drugie miejsce zajęła polska filia
amerykańskiego koncernu 3M.
– Wierzymy, że reputacja 3M Poland zależy
nie tylko od wyników finansowych, ale też od
sposobu prowadzenia biznesu. Od początku
swojej działalności w Polsce angażujemy się
w projekty społeczne i charytatywne na rzecz
społeczności lokalnych. Konsekwentnie realizujemy projekty środowiskowe, dzięki którym
redukujemy w naszych zakładach produkcyj-
nych odpady oraz zużycie energii i wody
– mówi Ilona Gajewska, specjalista CM&PR
w 3M Poland. – Działania proekologiczne,
które 3M podejmuje od wielu lat, to jednak
nie tylko odpowiedzialne podejście do procesów produkcyjnych. Realizowanie zasad zrównoważonego rozwoju zaczynamy od działań
wewnętrznych i edukacji pracowników, bo to
również oni są twórcami odpowiedzialnego
wizerunku koncernu – dodaje.
NASZ WIZERUNEK
Szermierze na wózkach
17 lat z 3M
Firma 3M Poland była sponsorem Pucharu Świata „Szabla Kilińskiego” 2013,
czyli turnieju zorganizowanego dla szermierzy poruszających się na wózkach inwalidzkich.
Trzy szable Kilińskiego, trofea za zwycięstwo w zawodach, pozostały
w Warszawie. Zdobyli je Dariusz Pender, Grzegorz Pluta i Renata Burdon.
awody zakończyły się Galą Finałową, która została zorganizowana w hotelu Courtyard by Marriott. Podczas Gali odbyły się
walki najlepszych szablistów, szermiercze
pokazy oraz wręczenie „Szabli Kilińskiego”
triumfatorom turnieju. Patronat honorowy
nad imprezą objęła Prezydent Miasta Stołecznego Warszawy.
Od ponad 17 lat firma 3M Poland wspiera
Integracyjny Klub Sportowy – sekcję szermierzy
na wózkach. Wsparcie przeznaczane jest rokrocznie na realizację wielu statutowych zadań
Klubu, takich jak: prowadzenie całorocznego
szkolenia osób niepełnosprawnych w paraolimpijskiej dyscyplinie sportu – szermierce na wózkach, zapewnianie niepełnosprawnym szermierzom udziału w międzynarodowym i krajowym
współzawodnictwie sportowym, organizowanie
imprez sportowych, w tym imprezy sztandarowej
Z
Klubu – Pucharu Świata „Szabla Kilińskiego”,
a także Mistrzostw Polski, ogólnopolskich in-
tegracyjnych turniejów w szermierce na wózkach
i integracyjnego turnieju w tenisie stołowym.
3Magazine, nr 1/2014
21
PRODUKTY I TECHNOLOGIE
Zaczęło się od
szklanej kulki…
istoria folii odblaskowej została zapoczątkowana w 1937 roku w Stanach Zjednoczonych. Wraz z rozwojem motoryzacji
wzrastała liczba wypadków drogowych, a jedną
z przyczyn było niedostateczne oznakowanie
dróg. O ile w ciągu dnia malowane znaki na jezdni były dobrze widoczne, to niestety w nocy stawały się niezauważalne. Należało zrobić coś, co
poprawiłoby tę sytuację. Inżynier Wydziału Dróg
w Ramsey, zaniepokojony złą widocznością, zwrócił się w tej sprawie do firmy 3M. Rozpoczęły się
próby nanoszenia szklanych kulek na taśmy, które
później przyklejano na drogę. Do „produkcji” taśm
używano szklanych kulek sprowadzonych z Czechosłowacji. Taśmy te były bardziej widoczne
od farby, ale nie spełniały oczekiwań Harry’ego
Halzera, późniejszego prezesa zarządu 3M. Taśma
po kilkunastu dniach odklejała się od powierzchni
drogi. Heltzer postanowił stworzyć własne kulki.
Metoda ich produkcji była niezwykle ciekawa.
Stopione szkło zrzucano z VI piętra biurowca 3M.
Podczas lotu, w powietrzu, część szkła przekształcała się w kuleczki o kształcie kropli. Heltzer
zbierał je z ziemi, a uzyskane w ten sposób drobne perełki przyklejał na taśmę. Niestety i te próby
aplikacji taśm skończyły się niepowodzeniem.
Kłopoty z przyleganiem taśmy do podłoża spowodowały zaniechanie eksperymentów.
Richard P. Carlton, kolejny późniejszy prezydent 3M, wpadł na pomysł, by materiał odblaskowy zastosować na pionowych znakach dro-
H
22 3Magazine, nr 1/2014
Pierwsza folia odblaskowa powstała w laboratoriach
naukowych 3M w 1939 roku. Od tego czasu naukowcy rozpoczęli
prace nad polepszeniem właściwości materiałów odblaskowych.
gowych. We współpracy z Philipem Palmquistem opracował
pierwszą folię odblaskową
Scotchlite. Przy jej produkcji
wykorzystano biały papier
gazetowy. Pokryto go lakierem, laminowano pokostem,
obsypano szklanymi kuleczkami i wysuszono w piecu.
Minneapolis – początki
Pierwszy znak odblaskowy został zainstalowany
na drodze w Minneapolis (USA) ponad 70 lat
temu – we wrześniu 1939 roku. W 1944 roku
dr Nelson Taylor oraz Warren Beck wynaleźli
szklane kulki TALO, a później, w 1945 roku kulki
BECKO. Odbijały one więcej światła i były bardziej wodoodporne niż kulki używane przez Harry’ego Helzera. Z kulek BECKO korzysta się także
dziś, np. w tkaninach odblaskowych, oponach rowerowych i w folii 3M™ Scotchlite™ High Intensity.
Rozwój technologii
Dalsze prace nad ulepszeniem folii zaowocowały opracowaniem przez Philipa Palmquista
w 1948 r. folii Flat-Top. Miała ona cienką transparentną plastikową warstwę, chroniącą szklane kulki przed działaniem czynników atmosferycznych, kurzu i wszelkich zabrudzeń. Obecnie
folia jest znana pod nazwą 3M™ Scotchlite™ Engineer Grade.
W latach 70. nastąpił dalszy rozwój
technologii materiałów odblaskowych.
W 1970 r. dr Chi Fang Tung wynalazł nowe szklane kulki TUNGO. W 1971 r. wprowadzono natomiast folię drugiej generacji
– High Intensity Grade, której wartość
współczynnika odblaskowości była trzy
razy wyższa niż folii Engineer Grade.
W 1976 roku spełniło się marzenie Harry’ego Helzera – wprowadzono na rynek
taśmy do poziomego oznakowania dróg
3M™ Stamark™.
Trzecia generacja...
to nie koniec ulepszeń!
Prace badawcze nad folią odblaskową doprowadziły w 1992 roku do wprowadzenia na rynek folii
trzeciej generacji 3M™ Diamond Grade™. Natomiast w 2007 roku 3M jako pierwsze wprowadziło
technologię cyfrowego druku znaków drogowych. Ta
przełomowa technologia pozwoliła na szybkie, wydajne i bardziej ekologiczne produkowanie znaków
drogowych. Zapewnia też pełną kompatybilność folii,
tuszu i drukarki użytej do produkcji znaku.
Naukowcy jeszcze nie powiedzieli ostatniego
słowa. W laboratoriach wciąż trwają prace
nad ulepszaniem materiałów odblaskowych.
Badania te dotyczą obecnych problemów,
o których nawet nie myślano w czasach, kiedy
rozpoczynała się historia „szklanej kulki”.
O wykorzystaniu technologii 3M™ Scotchlite™
w materiałach odblaskowych dowiesz się więcej na:
www.3M.pl/Scotchlite
PRODUKTY I TECHNOLOGIE
Nowe plastry
dla aktywnych fizycznie
Spędzając aktywnie wolny czas
lub uprawiając sport, jesteśmy
narażeni na różnego rodzaju
skaleczenia. Jak skutecznie
dbać o ranę?
Viscoplast Sportowy MIX
to wyjątkowo praktyczny zestaw,
który zawiera trzy rodzaje plastrów różnej wielkości o innych podłożach: idealnie wodoodporne
(4 szt.), wyjątkowo sprężyste, które gwarantują
swobodę ruchu (8 szt.) oraz miękkie, piankowe,
świetnie amortyzują ranę (3 szt.).
by szybko wrócić do formy, a przede wszystkim skutecznie zabezpieczyć skaleczenie lub otarcie i pozbyć się uczucia dyskomfortu,
warto stosować plastry z opatrunkiem dostosowane do osób aktywnych.
Z myślą o amatorach sportu i aktywnego wypoczynku firma 3M stworzyła nową linię plastrów Viscoplast w sportowej wersji – SportowyMIX,
Ekstremalny i Wodoodporny MAX. Wykonane są one z unikalnej włókniny i sprawdzają się nawet w najtrudniejszych warunkach. Są także wyjątkowo sprężyste i wytrzymałe.
A
Viscoplast Wodoodporny MAX
to zestaw idealnie wodoodpornych plastrów, które
szczelnie chronią skaleczenia i otarcia podczas
pływania i kąpieli. Plastry zabezpieczają rany przed
wodą i bakteriami. Są estetyczne i ultra cienkie, co
powoduje, że idealnie przylegają do skóry, nie
przesuwają się i nie wymagają częstej zmiany.
Viscoplast Ekstremalny
to zestaw wyjątkowo elastycznych plastrów,
które sprawdzają się nawet w najbardziej
wymagających warunkach. Oddychająca
włóknina zastosowana w plastrach jest bardzo
sprężysta, dzięki niej plaster „pracuje” razem
z ciałem i nie ogranicza ruchów. Mocny klej
hiperalergiczny sprawia, że plastry są
wyjątkowo trwałe, doskonale dopasowują się
do anatomicznych kształtów ciała i nie odklejają
się nawet od spoconej skóry. Świetnie nadają
się więc do zabezpieczania zranionych kolan
czy łokci.
Dowiedz się więcej na www.viscoplast.pl
Aktywna
ochrona słuchu
Głośne, nieprzyjemne dzwięki nie tylko drażnią, lecz
także są groźne dla naszego zdrowia i bezpieczeństwa.
ktywne ochronniki słuchu to następna generacja nauszników ochronnych. Marka 3M™
Peltor™ rozpoznawana jest przez profesjonalistów
i hobbystów na całym świecie. Funkcja automatycznej reakcji na hałas umożliwia zastosowanie
ochrony dokładnie w momencie, kiedy jest potrzebna, czyli gdy hałas przekracza 82 dB. Nagłe,
głośne dźwięki są skutecznie tłumione, ale delikatne dźwięki są wzmacniane. Dzięki temu wyraźnie słyszymy otaczające nas sygnały i ludzką
A
mowę, mając w tym samym czasie zapewnioną
ochronę przed hałasem impulsowym, takim jak
na przykład odgłos wystrzału.
Aktywna ochrona słuchu wykorzystywana jest
przede wszystkim w przemyśle i wśród pasjonatów
strzelectwa. W połączeniu z rozwiązaniami komunikacyjnymi 3M™ Peltor™ jest to idealna odpowiedź
na wyzwania dla specjalistów pracujących m.in.
w wojsku, na lotniskach, czy biorących udział
w profesjonalnych rajdach samochodowych.
Dowiedz się więcej na www.3m.pl/bhp
3M opracowała także specjalne włókniny, lepkoplastyczne polimery i inne materiały pochłaniające dźwięk, tłumiące drgania i ograniczające niepożądany hałas. W samochodach służą do wyciszenia kabiny pasażera. W dyskach komputerowych tłumią irytujące dźwięki i pomagają zwiększyć prędkość dostępu oraz wielkość pamięci.
W miejscach pracy ułatwiają skupienie uwagi,
chronią słuch i umożliwiają lepszą komunikację.
3Magazine, nr 1/2014
23
PRODUKTY I TECHNOLOGIE
3M posiada w swojej
ofercie materiały i narzędzia
ścierne do obróbki różnego
rodzaju stopów metali, stali
nierdzewnych, betonu,
kamienia czy ceramiki.
Do najbardziej innowacyjnych
rozwiązań należą Cubitron II™
czy Trizact™, unikatowe
technologie, które
zrewolucjonizowały proces
szlifowania.
arcze ścierne spojone oferowane przez 3M
są produkowane w Polsce
przez fabrykę w Rabce (dawny Unifam).
T
Profesjonalne w korzystnej cenie
Przecinanie i szlifowanie za pomocą ściernicy
jest jedną z najbardziej wydajnych metod ob-
Rewolucja w procesie
szlifowania
róbki skrawaniem, dlatego narzędzia te
są bardzo popularne, a duże możliwości
doboru ściernicy do konkretnej aplikacji
pozwalają na optymalizację całego procesu.
Dzięki wysokiej wytrzymałości mechanicznej
narzędzi można używać z wysokimi prędkościami roboczymi 80, a nawet 100 m/s.
Wydajność 300 proc.
Podczas szlifowania materiałów wrażliwych termicznie, a także w trakcie
skrawania, na ich powierzchni mogą powstać mikropęknięcia i przebarwienia. Jak temu zapobiec? Chłodne szlifowanie minimalizuje ryzyko wystąpienia korozji powierzchniowej podczas obróbki stali nierdzewnej. Jeżeli obróbka
ścierna przebiega z przewagą procesu czystego skrawania, to wymagany jest przy tej
pracy mniejszy wysiłek operatora. To oznacza mniejsze zmęczenie pracownika, a jego praca jest bardziej
komfortowa i ergonomiczna. Przyczynia się to niewątpliwie do wzrostu wydajności obróbki i mniejszej liczby popełnianych błędów.
Firma 3M opracowała nowe ściernice spojone z ziarnem Cubitron II, które rewolucjonizują proces szlifowania przeprowadzany z udziałem szlifierek kątowych i tarcz ściernych w najbardziej popularnych rozmiarach 115, 125, 150, 180 i 230 mm. W procesie produkcyjnym ściernic spojonych, następują tak zwane dwa zasypy różną mieszanką ścierną, której głównym nośnikiem skrawalności jest warstwa nasycona
dużą ilością ziaren Cubitron II, co powoduje znaczne zwiększenie wydajności obróbki oraz wydłuża żywotność samego narzędzia. Podczas pracy każde pojedyncze ziarno zachowuje się jak samoodnawialne
ostrze, który skrawając metal, jednocześnie ostrzy się przy minimalnym i równomiernym zużyciu własnym.
Pojedyncze ostrza nowoczesnego ziarna, w odróżnieniu do elektrokorundu, są dużo ostrzejsze i złożone
z większej liczby pojedynczych krystalitów, co przekłada się na szybkość skrawania i niższą temperaturę
obróbki ściernej. Ma to duże znaczenie zwłaszcza podczas szlifowania materiałów, które są wrażliwe termicznie i w trakcie skrawania na ich powierzchni mogą powstać mikropęknięcia, a ponadto przebarwić się.
Jak wykazały badania, narzędzia ścierne wykonane na bazie ziarna Cubitron II, w porównaniu z narzędziami standardowymi, usunęły o 25 proc. więcej materiału w ciągu pierwszej minuty pracy. Natomiast
po 15 minutach ich przewaga w wydajności obróbki wzrosła do prawie 300 proc. Świadczy to o tym, że
ziarna ścierne wykonują głównie pracę skrawania, nie tępiąc się.
dr inż. Jan Krzos
Tarcze do cięcia i szlifowania używane są
zarówno w dużych zakładach przemysłowych,
jak i do drobnych prac domowych. Ich niezmienna, wysoka jakość jest gwarancją bezpiecznej i wydajnej pracy.
Komfort pracy i bezpieczeństwo
użytkowania
Do każdego z produkowanych rozwiązań 3M dołącza informację o produkcie i jego przeznaczeniu.
Czytelna kolorystyka wskazuje na rodzaj obrabianego materiału: ściernice niebieskie (obróbka stali
zwykłych konstrukcyjnych), ściernice pomarańczowe (obróbka stali nierdzewnych), ściernice zielone
(obróbka betonu i kamienia). Ważnym aspektem
jest dobór narzędzi ściernych do operacji szlifierskich i przecinania. Ustalając charakterystykę
ściernicy, należy wziąć pod uwagę rodzaj materiału obrabianego, jego twardość oraz kształt.
Ważnym aspektem jest także bezpieczne
użytkowanie i przechowywanie ściernic spojonych. Cięcie oraz szlifowanie w wielu zakresach
zastosowań wymaga wysokich prędkości obrotowych, dlatego przeznaczone do tego rodzaju
operacji narzędzia muszą być bardzo wytrzymałe mechanicznie i termicznie. 3M zapewnia
więc najwyższe standardy bezpieczeństwa, produkując narzędzia ścierne zgodnie z normami
EN 12413 oraz EN 13743 oraz kryteriami znaków bezpieczeństwa B i oSa.
3M przykłada szczególną wagę do jakości
i bezpieczeństwa, dlatego ściernice 3M są narzędziem, któremu możesz zaufać.
www.facebook.com/ZrobToZNami
24 3Magazine, nr 1/2014
WYDARZENIA
3Mamy się razem!
3M partnerem Szkoły
Podstawowej nr 8 we Wrocławiu
Sprawdź się
Uroczyste podpisanie deklaracji partnerstwa oraz
przekazanie urządzenia Biofeedback EEG zainicjowało
długofalową współpracę między Szkołą Podstawową
nr 8 im. Józefa Piłsudskiego i 3M.
inżynierze!
3M w Polsce poprzez aktywny udział w warsztatach,
konkursach i imprezach studenckich chce w przyjazny
i partnerski sposób przybliżyć studentom swoją działalność
biznesową na lokalnym rynku. Firmie udało się również
dotrzeć do najbardziej obiecujących talentów
– potencjalnych kandydatów do pracy.
a Politechnice Wrocławskiej we współpracy z działem Technologii Wytwarzania przy zakładach produkcyjnych we Wrocławiu, zorganizowane zostały warsztaty pod hasłem „Sprawdź się Inżynierze”. Uczestnicy,
oprócz zadań obliczeniowych oraz rozwiązywania problemów z zakresu
planowania projektów, mieli skonstruować maszynę powlekającą. I wywiązali się z tego zdania znakomicie! Studenci Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu wzięli natomiast udział w warsztatach „Logistycy na
start” – zorganizowanych przez działy: Supa na skonstruowaniu
Team Design poleg
ply Chain i Talent
, które spełni
prostego urządzenia
Acquisition.
zestnicy
określoną funkcję. Uc
nkursu mieli
Firma po raz kolejny
ko
ji
yc
wrocławskiej ed
wać łódź pływającą.
wsparła także konkurs
za zadanie skonstruo
y
inżynierski „European
Natomiast Case Stud
alnego planu
tym
op
nie
BEST Engineering Comto przygotowa
ką ochrony
petition”. Jest to wspólzwiązanego z tematy
wa, architektury,
ict
ne przedsięwzięcie sześrodowiska, budown
ki lub elektroniki.
mechaniki, informaty
ściu wiodących, polpolską
Trzymamy kciuki za
skich uczelni techniczreprezentację!
nych, Politechnik: Wro-
N
cławskiej, Warszawskiej,
Łódzkiej, Śląskiej
i Gdańskiej oraz Akademii Górniczo-Hutniczej.
Konkurs ma na celu pokazanie studentom, że wiedzę inżynierską
można wykorzystywać na wiele ciekawych sposobów. Finał lokalny rozgrywany jest w dwóch kategoriach: Team Design i Case Study.
akłady produkcyjne 3M, sąsiadujące ze szkołą, będą wspierały placówkę m.in. przy unowocześnianiu zaplecza komputerowego i bibliotecznego oraz pracach remontowych i adaptacyjnych, a także dzieliły się
wiedzą merytoryczną o innowacjach i rozwoju kreatywności.
Działalność Szkoły Podstawowej nr 8 we Wrocławiu jest oparta na
idei integracji. W codziennych zajęciach korekcyjno-kompensacyjnych
bierze udział ponad 170 uczniów. Dzieci objęte są stałą opieką pedagogiczną i logopedyczną. Długofalową współpracę z placówką rozpoczęły
właśnie sąsiadujące z nią zakłady produkcyjne koncernu 3M.
– Idea przyjaznego sąsiedztwa, to jedna z kluczowych zasad polityki
korporacyjnej 3M. Dlatego od początku swojej obecności w Polsce
3M angażuje się w działania mające na celu wspieranie rozwoju lokalnych społeczności oraz wyrównywanie szans. Tym razem zdecydowaliśmy się na podjęcie długofalowej współpracy z jedną placówką – cieszymy się, że jest to Szkoła Podstawowa nr 8, której autorski program
jest nastawiony właśnie na integrację. Razem planujemy szereg działań, których wspólnym mianownikiem będzie stworzenie optymalnych
warunków kształcenia uczniów oraz ich osobistego rozwoju – mówi
Gabriela Bobrowska, lider marketingu korporacyjnego 3M.
Deklarację długofalowego partnerstwa podpisali Aleksandra Mikulska, dyrektor Szkoły oraz David Hardiman, dyrektor Zakładów Produkcyjnych 3M w Polsce. Przekazane urządzenie Biofeedback EEG uczy
lepszej koncentracji, kreatywności, zwiększa odporność na stres i pomaga w rozwoju wielu funkcji psychicznych u dzieci.
Z
3Magazine, nr 1/2014
25
WYDARZENIA
Świat 3M
we Wrocławiu
The world of 3M in Wroc
5 sektorów biznesowych, 46 platform technologicznych i obecność w 190 krajach na świecie to tylko niektóre aktualne
statystyki globalnej marki 3M. W niedawno otwartym 3M Customer Technical Center we Wrocławiu, światowy lider od innowacji
prezentuje swoim klientom własne rozwiązania i technologie, bez których trudno byłoby wyobrazić sobie dzisiejszy świat.
Every year, 3M registers nearly 500 patents, its package
now comprising close to 55,000 products. The company’s
rich, global experience and the efforts of the over 8,000
researchers who in 3M’s laboratories work on innovative
solutions, have now been put on display at the
3M Customer Technical Center.
irma 3M każdego roku rejestruje ponad 500 patentów, a na jej ofertę
składa się prawie 55 tys. produktów. Bogate, globalne doświadczenie i efekty pracy ponad 8 tys. naukowców, którzy w laboratoriach 3M
tworzą innowacyjne rozwiązania, można teraz zobaczyć w 3M Customer
Technical Center. Wrocławski obiekt o powierzchni 600 m2 edukuje i inspiruje wszystkich odwiedzających. Został on zaprojektowany tak, aby
jak najlepiej oddać innowacyjną kulturę 3M. CTC przybliża klientom
z Polski i Europy Środkowej świat produktów i technologii, z którymi mają styczność na co dzień. Specjalne interaktywne ekspozycje pełnią rolę
przewodników po świecie 3M. Technologie stosowane w produktach, takie jak: mikroreplikacja, materiały fluoropochodne, ceramiczne, akustycz-
F
26 3Magazine, nr 1/2014
cław
EVENTS
ne, ścierne, kleje, folie są kolejno „brane na
warsztat” w ramach praktycznych demonstracji. Odwiedzający mogą przekonać się, że 3M
to nie tylko samoprzylepne karteczki Post-it®
i kultowa taśma Scotch®. To właśnie za sprawą
innowacji 3M pijemy czystą wodę, możemy zadbać o słuch, a producenci leków czy części
do maszyn przemysłowych dostarczają wysokiej jakości produkty.
Customer Technical Center to także miejsce wymiany doświadczeń na bazie konkretnych rozwiązań 3M, które wykorzystywane są
na lokalnych i światowych rynkach. Opieka
zdrowotna, energia odnawialna, bezpieczeństwo, transport, budownictwo i infrastruktura,
energetyka i telekomunikacja oraz branża konsumencka to elementy składowe bogatego obszaru innowacyjnych zastosowań technologii 3M. To rozwiązania i produkty, które wspierają ciągły rozwój i poprawiają komfort życia
oraz pracy.
CTC 3M Poland odwiedziło już ponad 1000
gości, w tym były premier Polski Jan Bielecki,
delegaci Departamentu Handlu Stanów Zjednoczonych, przedstawiciele Amerykańskiej Izby
Handlowej w Polsce oraz liderzy biznesu z kluczowych polskich firm. Chris Howitt, dyrektor
techniczny 3M Poland/Central & East Europe,
powiedział: – Koncepcja CTC jest unikatowa
w Polsce; goście twierdzą, że obiekt ten pomaga im zrozumieć, jak lepiej współpracować
z 3M i jak wykorzystać nasze polskie zasoby,
aby rozwijać własną działalność.
CTC jest przede wszystkim narzędziem biznesowym, którego znaczenie wyjaśnia Sebastian Arana, dyrektor zarządzający 3M Poland:
– Nasze Technologiczne Centrum Klienta we
Wrocławiu to inwestycja, którą zamierzamy
wykorzystywać, aby zacieśniać współpracę nie
tylko z kluczowymi klientami, ale również dystrybutorami. Chcemy rozwiązywać problemy
klientów poprzez produkty, rozwiązania i platformy technologiczne 3M. Ostatecznym celem
jest dostarczanie produktów i rozwiązań,
w tym lokalnie opracowanych nowych produktów, które pomagają klientom zwiększyć konkurencyjność i odnosić sukcesy na rynku.
This 600 m2 venue in Wrocław provides
education and inspiration to every visitor. It
has been designed to reflect as accurately as
possible 3M’s culture of innovation. The CTC
will bring customers from Poland and the rest
of Central Europe closer to the world of products and technologies that they deal with
everyday.
Special, interactive exhibitions serve
the role of guides
showing around this
extraordinary 3M
domain. Product
technologies such
as microreplication,
fluoropolymers, ceramic, acoustic and
abrasive materials,
as well as adhesives
and films – all these
are „taken to be
worked on” during
practical demonstrations designed to
capture the interest,
and to engage our
visitors. Indeed, visitors can see by themselves
that 3M is something more than the sticky
Post-it® notes or the legendary Scotch® tape.
It is thanks to 3M’s innovations that we can
drink potable water and protect our hearing,
while the producers of medicines and spare
parts for industrial machinery can deliver high-quality products. The Customer Technical Center also allows the exchange of experiences on
the basis of specific 3M solutions which have
found application on various local and international markets.
Healthcare, renewable energy, personal safety, transportation, construction and infrastructure, energy and telecommunications, and the
consumer industry are the constituents of the
vast portfolio of possible uses for the 3M technologies. These solutions and products promote
steady development, while improving the comfort of living and working.
F
The CTC 3M Poland has already been visited by over 1000 people, most notably former
Polish PM Jan Bielecki, delegates from the US
Department of Commerce, representatives of
the American Chamber of Commerce in Poland,
and business leaders from major Polish companies. Chris Howitt, Technical Manager at 3M
Poland / Central & East Europe, said:
„The concept behind the CTC is unique on
the Polish scale. The visitors know that our Centre will help them understand how to cooperate
more effectively with 3M and how to harness
our Polish resources in developing one’s own
business.”
The CTC has been primarily designed as
a business tool, the importance of which was
explained to us by Sebastian Arana, Managing
Director at 3M Poland. „Our Customer Technical Center in Wrocław is an investment we
want to use to tighten cooperation, not only
with our key customers, but with distributors
as well. We wish to solve their problems through 3M products, solutions and technological
platforms. Our ultimate goal is to deliver such
products and solutions, also those new, developed locally, that will afford our clients a more
competitive position and a greater chance of
market success.”
3Magazine, nr 1/2014
27
Rozwijajmy w dzieciach
kreatywność!
Pablo Picasso mówił, że „każde
dziecko jest artystą, a problem
polega na tym, by pozostało nim,
kiedy dorośnie”. Wszystkie dzieci
rodzą się bowiem kreatywne
i odkrywcze, ale to rodzice
powinni w nich ją rozwijać.
zczególnie ważne u dzieci jest stymulowanie ich wrodzonej inwencji twórczej.
Okres najmłodszych lat to czas, który
w największym stopniu decyduje o tym, czy
dzieci będą miały w przyszłości chęć tworzenia. Prace plastyczne to okazja do budowania
S
28 3Magazine, nr 1/2014
Zeszyt z żyrafą – pomóż dziecku stworzyć indywidualny projekt
Do wykonania żyrafy potrzebujemy:
✔ cienkiej pomarańczowej taśmy Scotch,
✔ cienkiej taśmy fioletowej Scotch,
✔ cienkiej taśmy zielonej Scotch,
✔ cienkiej taśmy czerwonej Scotch,
✔ cienkiej taśmy niebieskiej Scotch,
✔ nożyczek.
Przygotowanie żyrafy krok po kroku:
1. Pośrodku zeszytu wyklejamy dwa pomarańczowe pięciocentymetrowe paski ok. 5 cm
stykające się ze sobą jednym bokiem.
2. Nogi żyrafy wyklejamy z czterech pomarańczowych pasków, na dwóch bokach
przyciętych na skos.
3. Głowa żyrafy i szyja są wyklejone z dwóch pomarańczowych pasków – jeden dłuższy,
drugi krótszy.
4. Ogon żyrafy wyklejamy z jednego pomarańczowego paska przyklejonego na skos.
5. Z pomarańczowej taśmy wycinamy małe trójkąciki, które przyklejamy do głowy żyrafy
– w ten sposób powstają uszy.
6. Cętki żyrafy wycinamy z małych prostokącików z fioletowej taśmy.
7. Żyrafę wykańczamy, tworząc: kopytka i uszy z trójkącików wyciętych z czerwonej
taśmy, ogonek i buzię z czerwonych pasków, a z niebieskiej taśmy wycinamy oko.
8. Trawę wykonujemy z jednego długiego paska cienkiej zielonej taśmy oraz z małych
zielonych trójkącików.
LIFESTYLE
więzi z rodzicami, a także do
nauczenia najmłodszych wiary
w siebie i swoje możliwości.
Planując wykonanie poszczególnych etapów pracy, dziecko na podstawie osiąganych
sukcesów, buduje wyobrażenie o samym sobie. Rodzice, poprzez
przyłączenie się do wspólnej zabawy, uczą
dzieci pasji tworzenia i odkrywania świata.
Zdolność tworzenia czegoś nowego to cecha, którą ma każdy z nas, ale każdy na swój
sposób ją wykorzystuje. Kreatywność najmłodszych warto natomiast rozwijać poprzez wspólną zabawę. W dobie nowych technologii powinno się czasem oderwać dzieci od komputera i...
wycinać, sklejać i rysować razem z nimi.
Dzieci, by dać wyraz swoim pomysłom oraz
wyróżnić się na tle rówieśników, często ozdabiają
otaczające je przedmioty. Młodzi uczniowie
szczególnie chętnie dekorują swoje przybory
szkolne. By nauczyć dziecko poszanowania swojej pracy i dać mu możliwość twórczego rozwoju,
warto skorzystać z taśm firmy Scotch. Pozwalają
one na tworzenie różnobarwnych projektów rozwijających dziecięcą wyobraźnię. Są przeznaczo-
Śniadaniówka – warto urozmaicić nie tylko dietę dziecka
Do wykonania potrzebujemy:
✔ pakowej taśmy biało-czarnej Scotch a’la „zebra”,
✔ szerokiej taśmy morsko-czarnej Scotch,
✔ cienkiej czerwonej taśmy Scotch,
✔ cienkiej fioletowej taśmy Scotch,
✔ nożyczek.
Przygotowanie śniadaniówki
krok po kroku:
1. Front śniadaniówki oklejamy
naprzemiennie pakowymi
taśmami Scotch („zebrą”
i morsko-czarną) w szachownicę.
2. Z czerwonej cienkiej taśmy wycinamy małe trójkąciki i przyklejamy
je w centralnej części szachownicy.
3. Z fioletowej cienkiej taśmy wycinamy małe trójkąciki i przyklejamy
je w prawym górnym polu i w dolnym lewym polu szachownicy.
ne do dekoracji materiałów biurowych, szkolnych
oraz przedmiotów codziennego użytku.
Pamiętajmy, że kreatywność może pomóc
w rozwiązywaniu problemów i znalezieniu spo-
sobu na radzenie sobie z wyzwaniami. Nauczenie dzieci twórczego patrzenia na świat pozwala
nam nauczyć je odpowiedniej reakcji na otaczającą ich rzeczywistość.
Pudełko do przechowywania przedmiotów szkolnych – porządek nie musi być nudny!
Do wykonania potrzebujemy:
✔ cienkiej pomarańczowej taśmy Scotch,
✔ cienkiej niebieskiej taśmy Scotch,
✔ cienkiej fioletowej taśmy Scotch,
✔ pakowej biało-czarnej taśmy Scotch a’la „zebra”,
✔ pakowej morsko-fioletowej w trójkąty taśmy Scotch,
✔ nożyczek.
Przygotowanie dekoracji pudełka krok po kroku:
1. Na krótszym boku pudełka wyklejamy dwie pionowe linie cienkimi taśmami Scotch
– fioletową i niebieską.
2. Wzdłuż dłuższego boku wyklejamy od góry i od dołu po dwie cienkie pomarańczowe linie.
3. W centralnej części wyklejamy dwie fioletowe i po środku jedną niebieską linię.
4. Z taśmy pakowej biało-czarnej „zebra” Scotch wycinamy prostokąty i naklejamy je na pomarańczowych liniach.
5. Z taśmy pakowej morsko-fioletowej w trójkąty wycinamy prostokąty i naklejamy je na pozostałe linie na pudełku.
6. Analogicznie wyklejamy wieko pudełka, zwiększając liczbę cienkich linii w zależności od szerokości
(wielkości) przykrywki pudełka.
7. Na środku wieka naklejamy pakową taśmę w fioletowo-morskie trójkąty.
http://solutions.3mpoland.pl/wps/portal/3M/pl_PL/EU_Scotch/Home/
3Magazine, nr 1/2014
29
LIFESTYLE
System
Porada 3M
montażu dla każdego
Samoprzylepne systemy montażowe umożliwiają uporządkowanie
i udekorowanie każdego pomieszczenia bez użycia wiertarki, gwoździ czy śrub.
Gdzie stosować?
zięki samoprzylepnym systemom montażowym można nie tylko szybko i skutecznie utrzymać w domu porządek, ale też
ozdobić dowolne wnętrze bez uszkadzania powierzchni ściany. Na rynku dostępne są standardowe taśmy, haczyki i rzepy czy uchwyty do kabli. Oferowane są w wielu wersjach i kolorach,
wykonywane z tworzyw sztucznych lub metalu,
przezroczyste. Za pomocą produktów samoprzylepnych, takich jak Command™ firmy 3M, można
przytwierdzić przewody do ścian czy zawiesić
akcesoria w kuchni lub łazience bez konieczności wiercenia otworów. Haczyki i rzepy łatwo
przymocowuje się do różnych powierzchni,
a dzięki wyjątkowo mocnej warstwie klejącej
wytrzymują obciążenie nawet do kilku kilogramów. Nie zaleca się stosowania większej liczby
haczyków czy rzepów w celu powieszenia cięższych produktów.
Estetyczne taśmy, haczyki i rzepy świetnie
sprawdzają się także do dekoracji – ich neutralny kolor komponuje się z każdym elementem
wyposażenia. Można je zastosować do wieszania obrazów czy ramek z fotografiami, a nawet
oryginalnych instalacji oświetleniowych. Dodatkowym atutem tego typu akcesoriów jest szybki
czas wiązania, a ich odklejenie nie powoduje
uszkodzeń powierzchni.
Łatwy montaż
Łatwe usunięcie
D
Przykleić pasek
do haczyka
Mocno docisnąć
do powierzchni
Delikatnie
przytrzymać uchwyt
Akcesoria montażowe, takie jak Command™
mocuje się do większości gładkich powierzchni
– malowanych ścian, drewna, szyb, płytek ceramicznych, tynku i różnych okładzin. Nie należy
jednak przyklejać ich na powierzchnie wykonane
z cegieł, tapety (także winylowe) oraz świeżo
malowane ściany. Zaleca się bowiem, aby przed
użyciem produktów samoprzylepnych odczekać
tydzień po malowaniu, ponieważ alkohol izopropylenowy (stosowany do oczyszczania powierzchni przed montażem) może usunąć farbę
lub spowodować, iż stanie się ona matowa.
Haczyków nie należy także stosować do szyb
okiennych (wewnętrznych i zewnętrznych), znajdujących się od południowej lub zachodniej strony budynku (ze względu na intensywne działanie
promieni słonecznych). W wilgotnych pomieszczeniach, np. łazience, trzeba użyć specjalnych
akcesoriów wodoodpornych.
Jak montować?
Ciągnąć powoli pasek
do dołu, aż haczyk
sam odejdzie
Pierwszym krokiem powinno być delikatne
oczyszczenie powierzchni alkoholem izopropylenowym. Nie należy jednak używać innych środków czyszczących, gdyż wiele z nich pozostawia
cienką powłokę ochronną, która uniemożliwia
prawidłowe przymocowanie akcesoriów. Następnie trzeba usunąć paski zabezpieczające warstwę
klejącą i przycisnąć (przez 30 sek. haczyk lub
rzep w miejscu montażu. Można z nich korzystać
po godzinie od przyklejenia. www.command.pl

Podobne dokumenty