pobierz - pomorski urząd wojewódzki w gdańsku

POMORSKI URZĄD WOJEWÓDZKI W GDAŃSKU
WYDZIAŁ POLITYKI SPOŁECZNEJ
PROTOKÓŁ KONTROLI PROBLEMOWEJ
NR PS-II.431.3.1.2015
Przeprowadzonej w Środowiskowym Domu Samopomocy
w Pucku prowadzonym dla Powiatu Puckiego
przez Puckie Stowarzyszenie Wspierające Osoby Niepełnosprawne
Umysłowo „Razem”
1
I.
Warunki organizacji kontroli
Jednostka kontrolowana;
Kontrolę przeprowadzono w Środowiskowym Domu Samopomocy w Pucku, który
prowadzony jest na zlecenie Starostwa Powiatowego w Pucku przez Puckie Stowarzyszenie
Wspierające Osoby Niepełnosprawne Umysłowo „Razem”.
Reprezentowaną przez:
p.o. Kierownika –Koordynatora ŚDS : - Monikę Wittbrodt
Jednostka kontrolująca:
Kontrolę prowadził Zespół Inspektorów Wydziału Polityki Społecznej Pomorskiego Urzędu
Wojewódzkiego w Gdańsku w składzie:
- Ewa Szczypior – starszy inspektor wojewódzki - kierująca zespołem inspektorów upoważnienie PS-II.0030.63.2015 z dnia 17 marca 2015 r.
- Małgorzata Szady – starszy inspektor wojewódzki – upoważnienie PS-II.0030.62.2015
z dnia 17 marca 2015 r.
Termin kontroli: Kontrolę przeprowadzono w dniu 27 marca 2015 r.
Okres podlegający kontroli: realizacja zadań merytorycznych ŚDS w roku 2014.
Podstawy prawne przeprowadzonej kontroli:
 art.28 ust.1 ustawy z dnia 23 stycznia 2009 r. o wojewodzie i administracji rządowej
w województwie (Dz. U. Nr 31 poz. 206, z późn. zm.),
 art.126 i art.127 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2013 r.
poz. 182, z późn. zm.),
 Rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 23 marca 2005 r. w sprawie
nadzoru i kontroli w pomocy społecznej (Dz. U. Nr 61 poz. 543, z późn. zm.),
 Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 grudnia 2010 r. w sprawie
środowiskowych domów samopomocy (Dz. U. Nr 238 poz. 1586).
 art. 1, art. 9 ustawy z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U.
z 2011 r. Nr 231, poz. 1375, z późn. zm.)
Zakres kontroli problemowej:
Ocena merytoryczna działań w zakresie realizacji zadań umożliwiających wsparcie osób
z zaburzeniami psychicznymi, służących poprawie jakości życia uczestników, rodzaj i zakres
usług świadczonych w Środowiskowym Domu Samopomocy w Pucku (określanego dalej jako
ŚDS) i Klubu Samopomocy (określanego dalej KS) oraz realizacja standardów zawartych
w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 grudnia 2010 r. w sprawie
środowiskowych domów samopomocy.
W trakcie czynności kontrolnych analizie poddane zostały następujące zagadnienia:
 dokumenty formalne, dotyczące funkcjonowania ŚDS (statut, regulamin,
program, plan pracy),
 liczba osób przebywających w ŚDS w 2014 roku,
 formy działań terapeutycznych i innych usług skierowanych na rzecz uczestników
ŚDS,
 współpraca z rodzinami, instytucjami w środowisku lokalnym w celu integracji
społecznej uczestników ŚDS,
2



przygotowanie merytoryczne zatrudnionych pracowników ŚDS,
przebieg i efekty oddziaływań terapeutycznych wobec uczestników ŚDS,
stan bazy technicznej i wyposażenia budynku ŚDS w odniesieniu do obowiązujących
standardów.
Osoby udzielające wyjaśnień:
p.o. Kierownika –Koordynatora ŚDS : - Monika Wittbrodt
W związku z długotrwałym zwolnieniem lekarskim Dyrektora Ośrodka Pana Macieja Albertina Prezes
Stowarzyszenia Pan Zdzisław Sołtysiak powierzył obowiązki koordynatora merytorycznego na czas
nieobecności od dnia 18.12.2014 r. nad Środowiskowym Domem Samopomocy Pani Monice Wittbrodt.
(załącznik nr 1)
Przed przystąpieniem do czynności kontrolnych dokonano wpisu do zeszytu kontroli Środowiskowego Domu
Samopomocy oraz poinformowano p.o. kierownika o prawie odmowy podpisania protokołu i obowiązku złożenia
na piśmie do dyrektora Wydziału Polityki Społecznej Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Gdańsku
w terminie 7 dni od dnia otrzymania protokołu, wyjaśnień przyczyn tej odmowy oraz umotywowanych zastrzeżeń,
dotyczących ustaleń zwartych w protokole. W przypadku zgłoszenia zastrzeżeń do protokołu, o których mowa
powyżej, termin odmowy podpisania protokołu wraz z podaniem jej przyczyn biegnie od dnia doręczenia
stanowiska dyrektora Wydziału Polityki Społecznej Urzędu Wojewódzkiego w Gdańsku wobec zastrzeżeń.
Odmowa podpisania protokołu kontroli nie stanowi przeszkody do podpisania protokołu przez zespół inspektorów
i sporządzenia zaleceń pokontrolnych (§ 16 Rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 23 marca 2005 r.
w sprawie nadzoru i kontroli w pomocy społecznej (Dz. U. z 2005 r. Nr 61 poz. 543, z późn. zm.).
II. Podstawa do ustaleń kontroli:
Ustaleń do protokołu dokonano na podstawie:
 oględzin bazy technicznej, lokalowej i kadrowej ŚDS w Pucku, jako miejsca realizacji
zadania (czy gwarantuje niezbędną jakość usług),
 wyjaśnień udzielonych przez p.o. kierownika ŚDS,
 wglądu w dokumenty merytoryczne, dotyczące realizowanych zadań ( statut,
regulamin, plan i program działalności ŚDS, procedury postępowania w ŚDS,
dokumentacja indywidualna i zbiorowa uczestników, dokumenty dotyczące
kwalifikacji pracowników).
III. Ustalenia kontrolne:
Środowiskowy Dom Samopomocy (ŚDS) w Pucku funkcjonuje od września 2001 roku
(załącznik nr 2) i jest placówką wsparcia dziennego typu B dla 30 osób, z możliwością wsparcia
osób psychicznie chorych (w 2014 r były 4 osoby chorujące psychicznie). ŚDS prowadzi Puckie
Stowarzyszenie Wspierające Osoby Niepełnosprawne Umysłowo „Razem” na zlecenia
Starostwa Powiatowego w Pucku. Zadania swoje realizuje w oparciu o zaktualizowany Statut
Stowarzyszenia i ŚDS (załączniki nr 3 i 4) oraz Regulamin Organizacyjny ŚDS (załącznik nr
5).Merytorycznymi podstawami działalności ŚDS są: Program działalności dla typu B
(załącznik nr 6) oraz Plan pracy na rok 2014 (załącznik nr 7), ustalany corocznie w uzgodnieniu
z Wojewodą Pomorskim oraz zatwierdzany przez jednostki zlecające. Dyrektor ŚDS, zgodnie
z Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 grudnia 2010 r. w sprawie
środowiskowych domów samopomocy, zobowiązany jest także do składania Wojewodzie
Pomorskiemu rocznego sprawozdania z działalności ŚDS (załącznik nr 8), z którego
to obowiązku wywiązuje się terminowo.
Budynek ŚDS w Pucku przy ulicy Mestwina 32 jest w 70% własnością Puckiego
Stowarzyszenia Wspierającego Osoby Niepełnosprawne Umysłowo „Razem” i w 30 %
Powiatu Puckiego. W pełni został dostosowany do potrzeb osób korzystających ze wsparcia.
3
Jest budynkiem parterowym usytuowanym w miejscu umożliwiającym bezpieczne
funkcjonowanie jego uczestników – teren zamknięty, ogrodzony, zagospodarowany
co sprzyja aktywnej rekreacji i wypoczynkowi.
W tym budynku Stowarzyszenie prowadzi Ośrodek Adaptacyjny w którego skład wchodzi
również Warsztat Terapii Zajęciowej na 844 m² oraz wynajmuje 131 m² PCPR-owi oraz
208 m² Szpitalowi Puckiem na realizację działań rehabilitacyjnych, z których również
korzystają uczestnicy ośrodka wsparcia.
Budynek spełnia konieczne wymogi dotyczące powierzchni użytkowej, przypadającej
na jednego uczestnika (na 376 m² powierzchni Domu przebywa 30 podopiecznych, czyli 12,53
m² na osobę) zgodnie z Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie
środowiskowych domów samopomocy. Dom czynny jest w godzinach 7.30 – 15.30. praca
odbywa się w 6 grupach po 5 uczestników oraz funkcjonuje Klub Samopomocy dla 16 osób
czynny w godzinach 10.00-17.30 zapewniający rehabilitację ruchową w Ośrodku i w domu
uczestników.
Pomieszczenia użytkowe ŚDS umożliwiają prowadzenie pracowni: kulinarnej, plastycznej,
rękodzielniczej, technicznej, socjoterapeutycznej, fizjoterapeutycznej i komputerowej.
Wszystkie pracownie są dobrze wyposażone w sprzęt i urządzenia do w/w terapii.
Pomieszczenia są przestronne, funkcjonalne i dostosowane do szczególnych potrzeb
uczestników. Charakterystyczne dla tego Ośrodka jest, że w związku z otwartym rozkładem
pracowni ŚDS i WTZ – wspólne korytarze, jadalnia - uczestnicy mają codzienny kontakt
z uczestnikami i terapeutami WTZ oraz naturalnie są przygotowywani do przejścia
do warsztatów. Kolejnym etapem ma być podjęcie pracy na stanowiskach chronionych
i na otwartym rynku pracy. Uczestnicy ŚDS też chętnie korzystają zajęć Metodą
W. Sherborne, Metodą Dennisona i Knilla, z zajęć w Sali Doświadczania Świata, która jest
dostępna dla obu grup, w celach relaksacyjnych i udziału w terapii polisensorycznej. Potrzebę
wyciszenia zaspokaja też pokój „miękki”, który jest dostosowany do prowadzenia terapii
ruchowej. Zapewniono uczestnikom ŚDS i KS również dodatkowe zajęcia na basenie oraz
dogoterapię.
Dom wyposażony jest również w niezbędną ilość toalet na z podziałem dla personelu,
mężczyzn i kobiet, z wyposażeniem w natrysk i dostosowane do osób niepełnosprawnych. Dom
wyposażony jest w niezbędny sprzęt, odpowiedni do realizacji zadań wspierającoaktywizujących:
- sprzęt do treningu samoobsługi i zaradności życiowej, w tym pralka automatyczna,
żelazko, deska do prasowania, suszarka do włosów i inne sprzęty w zależności
od prowadzonej terapii,
- sprzęt rehabilitacyjny – bieżnia, atlas, orbitrek, rowery rehabilitacyjne, piłki Bobatha,
- sprzęt rekreacyjno- sportowy,
- sprzęt komputerowy, muzyczny, tv-audio-video.
Uczestnicy zajęć ŚDS.
Środowiskowy Dom Samopomocy w Pucku jest dziennym ośrodkiem wsparcia, typu
B przeznaczonym dla 30 osób dorosłych. W 2014 roku wśród uczestników zajęć ŚDS było:
26 osób z niepełnosprawnością intelektualną i 4 osoby przewlekle chorych psychicznie. Wśród
uczestników nie było osób autystycznych. Decyzję o odpłatności za pobyt dostało 15 osób.
W ciągu 2014 roku średnia frekwencja uczestnictwa w zajęciach ŚDS wyniosła 74 %,
a Klubie Samopomocy 81 %.
4
Mimo prowadzenia w ŚDS działań mających na celu usamodzielnienie i aktywizację
życiową w oparciu o indywidualne możliwości uczestników oraz współpracę
ze środowiskiem rodzinnym i lokalnym – to jedynie 1 osoba podjęła pracę, 1 przeszła do WTZ
i 2 osoby musiały zamieszkać w DPS.
Uczestnicy Środowiskowego Domu Samopomocy w Pucku są mieszkańcami miasta
i gminy Puck oraz gminy Krokowej, Kosakowa, Jastarni oraz gminy Miasta Władysławowa.
Siedem osób niepełnosprawnych docierało do placówki we własnym zakresie – zaś 8 osób
dowozi transport gminy Kosakowo, 15 osób dowożonych jest przez Stowarzyszenie.
Prawa i obowiązki podopiecznych tej placówki zawarte zostały w Regulaminie
organizacyjnym ŚDS. W dokumencie tym określono zasady uczestnictwa w zajęciach oraz
przepisy porządkowe.
Dla podniesienia bezpieczeństwa pobytu uczestników w ŚDS oraz usystematyzowania
podejmowanych działań w sytuacjach nagłych, konfliktowych i organizacyjnych, opracowano
24 procedury postępowania na wypadek zagrożenia i w trudnych sytuacjach
wychowawczych: miedzy innymi procedura dotycząca działań w przypadku zdarzeń
kryzysowych,
postępowania
personelu
ŚDS
z
uczestnikami
agresywnymi
i autoagresywnymi, procedura postępowania w przypadku zagrożenia podłożenia ładunku
wybuchowego, w przypadku pożaru w budynku, procedura postępowania w przypadku awarii
samochodu dowożącego uczestników czy konieczności pozbawienia uczestnika praw
do pobytu w ŚDS. Zbiór tych procedur stanowi załącznik nr 9.
Kadra Środowiskowego Domu Samopomocy w Pucku.
Kadrę ŚDS w Pucku stanowił zespół składający się z dyrektora, który od 14 lat pracuje
w tym domu, 3 terapeutów zajęciowych, 1 terapeuta zajęciowy/psycholog, 1 terapeuta
zajęciowy/rehabilitant, 1 opiekun/kierowca, 1 opiekun/kucharka, referent administracyjny –
wszyscy zatrudnieni byli na pełnych 9 etatach. Dodatkowo pracowało 8 osób na 3,45 etatu na
stażach oraz 1 wolontariusz. Wszyscy pracownicy stanowią stabilną ( zatrudnienie przed 2010
rokiem) i zaangażowaną kadrę Domu oraz posiadają niezbędne wykształcenie i kwalifikacje.
Ponadto pracownicy podwyższają swoją wiedzę i umiejętności w zakresie pracy z osobami
niepełnosprawnymi uczestnicząc w szkoleniach organizowanych przez różne instytucje.
W załączeniu pełen pakiet dokumentów poświadczających wykształcenie, kwalifikacje
i odbyte szkolenia przez poszczególnych pracowników (załącznik nr 10 ). Stan ilościowy kadry
pozwolił zachować wskaźnik zatrudnienia określony w § 12 Rozporządzenia Ministra Pracy
i Polityki Społecznej w sprawie środowiskowych domów samopomocy dla ŚDS typu B – 5
uczestników na 1 etat.
Zespół Wspierająco – Aktywizujący.
Zespół wspierająco – aktywizujący w Środowiskowym Domu Samopomocy
w Pucku składa się z wszystkich 7 pracowników merytorycznych. W okresie kontrolnym (2014
rok) zespół wspierająco – aktywizujący zbierał się 22 razy, spotkania zostały udokumentowane
w
formie
protokołów.
W protokołach
tych
zawarto
informacje
o dokonanej półrocznej ocenie postępów uczestników ŚDS, tworzonym lub modyfikowanym
planie postępowania wspierająco – aktywizującego dla uczestników.
Wsparcie i oferta terapeutyczna kierowane do uczestników ŚDS w 2014 r.
5
Realizację oferty wsparcia, kierowanej do uczestników zajęć w ŚDS porządkuje Plan Dnia
Obowiązujący w ŚDS (załącznik nr 11). Zaplanowane oddziaływania realizowane były
w oparciu o rozpoznanie potrzeb, możliwości rozwojowych oraz posiadane umiejętności
indywidualne uczestników zajęć, które zostały zawarte w Indywidualnych Planach
Postępowania Wspierająco - Aktywizującego. Ustalone cele realizowane były w formie zajęć
indywidualnych lub grupowych. Podopieczni, zgodnie ze swoimi możliwościami
intelektualnymi, brali udział w treningach z zakresu umiejętności funkcjonowania
w codziennym życiu. Realizowano szereg działań w zakresie treningu umiejętności
społecznych, interpersonalnych i rozwiązywaniu problemów oraz umiejętności spędzania czasu
wolnego. Uczestnicy nabywali i podnosili swoje umiejętności w ramach treningów kulinarnych
i prowadzenia gospodarstwa domowego, budżetowego, umiejętności praktycznych, dbania o
higienę osobistą i wygląd, samoobsługi. Korzystali z terapii ruchowej, sztuką, zajęciowej,
prowadzonej w pracowni: kulinarnej, plastycznej, rękodzielniczej, technicznej,
socjoterapeutycznej, fizjoterapeutycznej i komputerowej. Do użytku uczestników była również
profesjonalnie wyposażona sala rehabilitacji ruchowej oraz korzystali z rehabilitacji w części
prowadzonej przez szpital pucki. Zajęcia gimnastyki ogólnousprawniającej oraz
specjalistycznej realizowane były pod kierunkiem rehabilitanta w porozumieniu z lekarzem.
Uczestnicy wymagający pomocy w realizacji podstawowych potrzeb życiowych: jedzenia,
poruszania, higieny mieli zabezpieczone usługi pielęgnacyjne. Podopieczni uzyskiwali pomoc
w zapewnieniu dostępu do świadczeń medycznych w zakresie POZ, jak również
specjalistycznych, np. wizyta ortopedy w ŚDS, pielęgniarka zatrudniona w WTZ podawała leki
na zlecenie lekarzy i za zgodą rodziców, kontrolowano masę ciała i ciśnienie tętnicze,
wspierano też uczestników w czasie hospitalizacji i w wykupieniu leków.
W ramach treningu kulinarnego podopieczni przygotowali obiady dla wszystkich
uczestników oraz spożywali je razem z uczestnikami WTZ we wspólnej jadalni.
Mieszkańcy Domu brali aktywny udział w wydarzeniach integracyjno – sportowokulturalnych w środowisku lokalnym jak również imprezach wyjazdowych. Rozwój takich
form aktywności spotykał się z ogromną akceptacją i zaangażowaniem uczestników zajęć ŚDS.
Na terenie ŚDS organizowane są również różne imprezy okolicznościowe i świąteczne.
Szczegółowy opis realizacji poszczególnych treningów zawiera sprawozdanie
merytoryczne za rok 2014 r.(załącznik nr 8). Podejmowane działania zostały, zweryfikowane i
pozytywnie potwierdzone podczas kontroli zapisami w Indywidualnych Planach Wspierająco
- Aktywizujących oraz dziennikach zajęć.
ŚDS w Pucku spełnia wszystkie standardy usług zawarte w Rozporządzeniu Ministra
Pracy i Polityki Społecznej z 2010 r. w sprawie środowiskowych domów samopomocy.
Współpraca z podmiotami zewnętrznymi.
Pracownicy Środowiskowego Domu Samopomocy systematycznie współpracują
z rodzinami i opiekunami podopiecznych - bezpośrednie rozmowy z członkami rodzin
podopiecznych, rozmowy telefoniczne na temat realizacji wspólnego planu terapeutycznego
uczestników ŚDS, udział opiekunów w spotkaniach dot. działalności Domu. Wsparcie rodzin i
opiekunów w sprawach rentowych, mieszkaniowych, kontaktach z ZUS. Pracownicy
podkreślają, że współpraca ta jest trudna, ale stanowi ona jeden z ważniejszych elementów
całego procesu rehabilitacji uczestników.
W celu umożliwienia szerokiej integracji uczestników ze środowiskiem lokalnym
podejmuje się współpracę z różnymi podmiotami zewnętrznymi takimi jak: pracownikami
socjalnymi PCPR i OPS-ów powiatu puckiego, Powiatowym Urzędem Pracy,
Stowarzyszeniem „Wiara i światło”, parafiami we Władysławowie, Pucku i Starzynie,
Powiatową Biblioteką Publiczną, Domem Pomocy Społecznej w Pucku, Miejskim Ośrodkiem
6
Sportu i Rekreacji w Pucku, Centralnym Ośrodkiem Sportu w Cetniewie, Szkołą Specjalną
w Pucku, Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną w Pucku.
Dokumentacja indywidualna i zbiorcza.
Dokumentacja uczestników ŚDS gromadzona jest w odrębnych segregatorach i teczkach
zawierających poszczególne informacje i dane. Dokumenty te przechowywane są w pokoju
Koordynatora w szafie zamykanej na klucz.
Dokumentacja indywidualna uczestników prowadzona w ŚDS zawiera następujące
dokumenty: wniosek o przyjęcie do ŚDS, wywiad rodzinny (ksero), decyzję o skierowaniu do
ŚDS i odpłatności, orzeczenie o stopniu niepełnosprawności, zaświadczenia od lekarza
psychiatry lub neurologa, zaświadczenia od lekarza pierwszego kontaktu o stanie zdrowia,
informację o lekach zleconych, ocenę stanu psychicznego, profil uczestnika, indywidualny plan
postępowania wspierająco – aktywizującego, okresową ocenę jego realizacji, wyniki badań
psychologicznych, lekarskich, notatki na temat funkcjonowania uczestnika.
Dokumentację zbiorczą, prowadzoną w ŚDS stanowią;
 Ewidencja uczestników –z danymi wg rozporządzenia,
 Dzienniki dokumentujące pracę grup w pracowniach,
 Dokumentacja prac zespołu wspierająco-aktywizującego
 Listy obecności podopiecznych,
 Dokumentacja spotkań z rodzicami i opiekunami uczestników.
W trakcie czynności kontrolnych przeanalizowano wszystkie dokumenty, dzienniki oraz
26 % teczek indywidualnych, ustalono, że dokumentacja prowadzona jest w sposób czytelny,
chronologiczny i celowy. Zapisane informacje są wyczerpujące i stanowią rzetelną podstawę
do działań merytorycznych.
Wyniki kontroli:
W wyniku postępowania kontrolnego, nie stwierdzono nieprawidłowości
w funkcjonowaniu i organizacji Środowiskowego Domu Samopomocy w Pucku,
prowadzonego przez Puckie Stowarzyszenie Wspierające Osoby Niepełnosprawne Umysłowo
„Razem”. Placówka gwarantuje niezbędną jakość usług zgodnie z Rozporządzeniem Ministra
Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 grudnia 2010r. w sprawie środowiskowych domów
samopomocy.
W okresie podlegającym kontroli realizowała ona swoje zadania na oczekiwanym poziomie,
uzyskując ocenę pozytywną.
Ewa Szczypior
p.o. Kierownik-Koordynator ŚDS
Monika Wittbrodt
Małgorzata Szady
Gdańsk, 5 maja 2015 r.
Protokół sporządza się w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach – jeden dla kierownika jednostki kontrolowanej,
drugi dołączony zostanie do akt kontroli WPS PUW w Gdańsku.
7