Spis treści
Transkrypt
Spis treści
Spis treści OD AUTORA WSTĘP 13 15 ROZDZIAŁ 1 SPOŁECZNOŚCI SKŁADAJĄCE DEPOZYTY PRZEDMIOTÓW METALOWYCH — TEORETYCZNE PODSTAWY INTERPRETACJI 29 1.1. Kulturowa charakterystyka społeczności składających depozyty przedmiotów metalowych — teoretyczna, taksonomiczna i historyczna specyfika procesów kulturowych 29 1.1.1. Kultura — teoria ogólna 29 1.1.2. Kultura — teoria szczegółowa 29 1.1.3. Kultura archeologiczna — uwagi ogólne 30 1.1.4. Kultura archeologiczna — specyfika zewnętrznych inspiracji 31 1.1.5. Kultura archeologiczna — lokalna specyfika taksonomiczna i społeczno-kulturowa 32 32 1.1.5.2. Kultura pomorska 35 1.1.5.1. Kultura łużycka 1.1.5.3. Kultura kurhanów zachodniobałtyjskich i kultura jastorfska 1.1.6. Wspólnota interpretacyjna społeczności rozwiniętej epoki brązu 37 38 1.2. Znaczenie metalu i kompetencje metalurgiczne w kontekście depozytów przedmiotów metalowych 39 1.2.1. Kulturowe znaczenie metalu w społecznościach epoki brązu i wczesnej epoki żelaza 1.2.2. Kulturowe znaczenie metalu (przesłanki pozaarcheologiczne) 1.2.3. The faerie smith meets the bronze industry 40 41 42 1.2.3.1. Organizacja metalurgii na podstawie danych archeologicznych 42 1.2.3.2. Organizacja metalurgii na podstawie danych antropologicznych i wczesnohistorycznych 43 1.2.3.3. Model grupowych kompetencji 44 1.2.4. Metal w kulturze wspólnoty interpretacyjnej społeczności rozwiniętej epoki brązu 1.3. Modele wymiany w społecznościach tradycyjnych 1.3.1. System świadczeń całościowych 1.3.2. Wartości dóbr 46 1.3.3. Handel — kupcy i miary 48 45 45 45 8 Metal — granica — rytuał 1.3.4. Organizacja wymiany i szlaki 49 1.3.5. Wymiana w społecznościach wspólnoty interpretacyjnej rozwiniętej epoki brązu 51 1.4. Poznawanie otaczającego świata — istotne elementy przestrzeni w narracji prahistorycznej 1.4.1. Przestrzeń w aspekcie społecznym i fizycznym 51 1.4.2. Postrzeganie przestrzeni przez człowieka pradziejowego 1.4.3. Istotne elementy otaczającego świata 1.4.3.1. Miejsce a przestrzeń 51 54 54 55 56 1.4.3.3. Orientowanie się w przestrzeni 59 1.4.4. Identyfikacja z miejscem i terytorialność 60 1.4.5. Krajobraz kulturowy 61 1.4.3.2. Elementy organizacji przestrzeni 1.5. Modele osadnictwa społeczności środkowoeuropejskich w późnej epoce brązu i wczesnej epoce żelaza 62 1.5.1. Czynniki kształtujące osadnictwo 62 64 1.5.2. Przegląd dotychczasowych koncepcji opisujących osadnictwo analizowanych społeczności 1.5.3. Osadnictwo „obronne” w kontekście przestrzeni społecznej 66 69 1.5.4. Osadnictwo w perspektywie zmian klimatycznych oraz innych danych przyrodniczych 1.5.5. Najważniejsze cechy modelu osadnictwa społeczności wspólnoty interpretacyjnej rozwiniętej epoki brązu 71 1.6. Interpretacja depozytów przedmiotów metalowych — synkretyzm, przestrzeń, osadnictwo 1.6.1. Interpretacje zjawiska deponowania zespołów przedmiotów metalowych 72 72 1.6.2. Miejsce deponowania w ramach sieci osadniczej jako źródło do interpretacji zjawiska gromadnych znalezisk przedmiotów metalowych 76 1.6.3. Depozyty przedmiotów metalowych jako element sieci osadniczej — proponowane hipotezy 78 ROZDZIAŁ 2 PRZESTRZEŃ DEPONOWANIA — EMPIRYCZNE PODSTAWY WERYFIKACJI HIPOTEZ OPISUJĄCYCH DEPOZYTY PRZEDMIOTÓW METALOWYCH JAKO ELEMENTÓW SIECI OSADNICZEJ 79 2.1. Analiza topografii i składu wybranych depozytów przedmiotów metalowych z Pobrzeża i Pojezierzy Południowobałtyckich (późna epoka brązu — wczesna epoka żelaza) 79 2.2. Kryteria wyboru depozytów do szczegółowych badań osadniczych. Metodyka badań 91 91 2.2.2. Badanie kontekstu osadniczego depozytów — założenia metodyczne 93 2.2.2.1. Analiza osadnictwa z uwzględnieniem danych przyrodniczych 95 2.2.1. Podstawy wyboru depozytów do szczegółowych badań osadniczych 2.2.2.2. Diachroniczna analiza osadnictwa na podstawie chronologii i chorologii cmentarzysk 96 2.2.2.3. Badanie kontekstu osadniczego depozytów. Metody matematyczno-statystyczne 2.2.2.3.1. Test Clarka-Evansa 97 2.2.2.3.2. Wskaźnik habitacji Steinhausa 2.2.3. Podsumowanie 97 98 99 2.3. Szczegółowe badania tła osadniczego wybranych depozytów przedmiotów metalowych — geografia osadnictwa 99 Spis treści 2.3.1. Bobrowiczki/Sławno i Kczewo — obszar 1 2.3.1.1. Specyfika źródeł ruchomych 9 99 99 2.3.1.2. Sytuacja kulturowo-osadnicza — stan wiedzy 101 2.3.1.3. Analiza osadnictwa z uwzględnieniem danych przyrodniczych 102 2.3.1.4. Diachroniczna analiza osadnictwa na podstawie chronologii i chorologii cmentarzysk 104 2.3.2. Główczyce i Żelazo — obszar 2 104 2.3.2.1. Specyfika źródeł ruchomych 106 2.3.2.2. Sytuacja kulturowo-osadnicza — stan wiedzy 108 2.3.2.3. Analiza osadnictwa z uwzględnieniem danych przyrodniczych 108 2.3.2.4. Diachroniczna analiza osadnictwa na podstawie chronologii i chorologii cmentarzysk 109 2.3.3. Granówko — obszar 3 110 2.3.3.1. Specyfika źródeł ruchomych 110 2.3.3.2. Sytuacja kulturowo-osadnicza — stan wiedzy 111 2.3.3.3. Analiza osadnictwa z uwzględnieniem danych przyrodniczych 111 2.3.3.4. Diachroniczna analiza osadnictwa na podstawie chronologii i chorologii cmentarzysk 112 2.3.4. Kaliszanki i Stołężyn — obszar 4 112 2.3.4.1. Specyfika źródeł ruchomych 115 2.3.4.2. Sytuacja kulturowo-osadnicza — stan wiedzy 117 2.3.4.3. Analiza osadnictwa z uwzględnieniem danych przyrodniczych 118 2.3.4.4. Diachroniczna analiza osadnictwa na podstawie chronologii i chorologii cmentarzysk 118 2.3.5. Nowogard — obszar 5 120 2.3.5.1. Specyfika źródeł ruchomych 120 2.3.5.2. Sytuacja kulturowo-osadnicza — stan wiedzy 120 2.3.5.3. Analiza osadnictwa z uwzględnieniem danych przyrodniczych 120 2.3.5.4. Diachroniczna analiza osadnictwa na podstawie chronologii i chorologii cmentarzysk 121 2.3.6. Rosko i Stefanowo — obszar 6 121 2.3.6.1. Specyfika źródeł ruchomych 123 2.3.6.2. Sytuacja kulturowo-osadnicza — stan wiedzy 124 2.3.6.3. Analiza osadnictwa z uwzględnieniem danych przyrodniczych 125 2.3.6.4. Diachroniczna analiza osadnictwa na podstawie chronologii i chorologii cmentarzysk 126 2.3.7. Rudka — obszar 7 126 2.3.7.1. Specyfika źródeł ruchomych 127 2.3.7.2. Sytuacja kulturowo-osadnicza — stan wiedzy 127 2.3.7.3. Analiza osadnictwa z uwzględnieniem danych przyrodniczych 128 2.3.7.4. Diachroniczna analiza osadnictwa na podstawie chronologii i chorologii cmentarzysk 130 2.3.8. Uścikowiec — obszar 8 131 2.3.8.1. Specyfika źródeł ruchomych 131 10 Metal — granica — rytuał 2.3.8.2. Sytuacja kulturowo-osadnicza — stan wiedzy 133 134 2.3.8.3. Analiza osadnictwa z uwzględnieniem danych przyrodniczych 2.3.8.4. Diachroniczna analiza osadnictwa na podstawie chronologii i chorologii cmentarzysk 135 2.4. Szczegółowe badania tła osadniczego wybranych depozytów przedmiotów metalowych — metody matematyczno-statystyczne 135 2.4.1. Bobrowiczki/Sławno i Kczewo — obszar 1 2.4.2. Główczyce i Żelazo — obszar 2 2.4.3. Granówko — obszar 3 137 138 2.4.6. Rosko i Stefanowo — obszar 6 2.4.7. Rudka — obszar 7 137 137 2.4.4. Kaliszanki i Stołężyn — obszar 4 2.4.5. Nowogard — obszar 5 137 141 141 2.4.8. Uścikowiec — obszar 8 141 142 2.5. Relacje między depozytami przedmiotów metalowych a lokalną siecią osadniczą 2.5.1. Depozyty z Bobrowiczek/Sławna i Kczewa jako element lokalnej sieci osadniczej 2.5.2. Depozyty z Główczyc i Żelaza jako element lokalnej sieci osadniczej 2.5.3. Depozyt z Granówka jako element lokalnej sieci osadniczej 143 146 2.5.4. Depozyty z Kaliszanek i Stołężyna jako element lokalnej sieci osadniczej 2.5.5. Depozyt z Nowogardu jako element lokalnej sieci osadniczej 146 147 2.5.6. Depozyty z Roska i Stefanowa jako element lokalnej sieci osadniczej 2.5.7. Depozyt z Rudki jako element lokalnej sieci osadniczej 142 148 149 2.5.8. Depozyt z Uścikowca jako element lokalnej sieci osadniczej 149 2.6. Specyfika inwentarzy, topografii i relacji z tłem osadniczym depozytów przedmiotów metalowych — wnioski 150 ROZDZIAŁ 3 DEPOZYTY PRZEDMIOTÓW METALOWYCH JAKO ELEMENTY SIECI OSADNICZEJ I MIEJSCA W PRZESTRZENI KULTUROWEJ 155 3.1. Miejsca składania depozytów przedmiotów metalowych w ramach sieci osadniczej 155 3.2. Metal — granica — rytuał. Interpretacja depozytów przedmiotów metalowych jako elementu przestrzeni kulturowej 158 173 ZAKOŃCZENIE DODATEK 1. WSPÓŁCZESNE GLEBY WYSTĘPUJĄCE NA TERENACH OBJĘTYCH BADANIAMI I ICH SPECYFIKA 177 DODATEK 2. SPECYFIKA ZBIOROWISK NATURALNEJ ROŚLINNOŚCI POTENCJALNEJ SUMMARY LITERATURA 181 185 179 Spis treści 11 PŁYTA CD Katalog depozytów przedmiotów metalowych Katalogi obszarów 1-8 Katalog obszar 1 — tło osadnicze depozytów przedmiotów metalowych z Bobrowiczek/Sławna i Kczewa Katalog obszar 2 — tło osadnicze depozytów przedmiotów metalowych z Główczyc i Żelaza Katalog obszar 3 — tło osadnicze depozytu przedmiotów metalowych z Granówka Katalog obszar 4 — tło osadnicze depozytów przedmiotów metalowych z Kaliszanek i Stołężyna Katalog obszar 5 — tło osadnicze depozytu przedmiotów metalowych z Nowogardu Katalog obszar 6 — tło osadnicze depozytów przedmiotów metalowych z Roska i Stefanowa Katalog obszar 7 — tło osadnicze depozytu przedmiotów metalowych z Rudki Katalog obszar 8 — tło osadnicze depozytu przedmiotów metalowych z Uścikowca Legenda do map 1, 9, 17, 24, 32, 39, 47, 55 Symbole zastosowane na mapach przedstawiających tło osadnicze depozytów metali Legenda do map 2, 10, 18, 25, 33, 40, 48, 55 Symbole przedstawiające chronologię cmentarzysk Legenda do map 4, 12, 20, 27, 35, 42, 50, 57 Oznaczenia areałów gleb Legenda do map 5, 13, 21, 28, 36, 43, 51, 58 Oznaczenia zbiorowisk naturalnej roślinności potencjalnej Mapy 1-60 Tablice I-XXVI