Wiecej informacji w Biuletynie Informacyjnym

Wiecej informacji w Biuletynie Informacyjnym

Piąty numer biuletynu informacyjnego sieci EMC-net otwiera tekst przygotowany przez jednego członków naszej Sieci – Politechnikę Rzeszowską. Dwa
pozostałe artykuły nawiązują do tematów podjętych we wcześniejszych numerach: Przypomnimy Państwu o warsztatach EMC organizowanych przez
Politechnikę Wrocławską oraz podamy kilka nowych wiadomości odnośnie
Platformy Technologicznej, które pochodzą ze spotkania z Komisją Europejską
LABORATORIUM KOMPATYBILNOŚCI
ELEKTROMAGNETYCZNEJ
(materiał nadesłany przez członka EMC-net)
Politechnika Rzeszowska
Zakład Systemów Elektronicznych
i Telekomunikacyjnych
ul. W. Pola 2
35-959 Rzeszów
tel. +4817 8544708, 4817 8651239
Wychodząc naprzeciw wymaganiom, jakie stawiane są współczesnym urządzeniom elektrycznym i elektronicznym wprowadzanym na rynek Wspólnoty Europejskiej, Politechnika Rzeszowska podjęła – na bazie dotychczasowych działań i
osiągnięć Zakładu Systemów Elektronicznych i Telekomunikacyjnych – inicjatywę zorganizowania Laboratorium kompatybilności elektromagnetycznej, umożliwiającego kompleksowe badania w dziedzinie kompatybilności elektromagnetycznej sprzętu elektronicznego i elektrycznego, szczególnie w zakresie analizy
odporności urządzeń i systemów na znormalizowane rodzaje zaburzeń oraz emitowanych przez nie zaburzeń elektromagnetycznych, z uwzględnieniem aktualnych wymagań międzynarodowych standardów. Koncepcja organizacji laboratorium została w pełni powiązana z tematyką prowadzonych prac naukowobadawczych oraz z potrzebami reprezentatywnych podmiotów gospodarczych
regionu podkarpackiego.
Zakład Systemów Elektronicznych i Telekomunikacyjnych jako jednostka organizacyjna Wydziału Elektrotechniki i Informatyki jest reprezentowana przez 15 pracowników naukowo-dydaktycznych i 3 pracowników techniczno-inżynieryjnych.
Zespół ten w aspekcie dydaktycznym i badawczym tworzy trzy zespoły tematyczne:
y elektroniki profesjonalnej;
y projektowania i technologii aparatury elektronicznej;
y telekomunikacji.
Prace badawcze prowadzone przez zespół Zakładu realizowane są w trzech obszarach tematycznych:
y metody syntezy struktur mikroelektronicznych, przeznaczonych do pracy w
szczególnie trudnych warunkach, z uwzględnieniem zagadnień EMC, termicznych warunków pracy, niezawodności i analizy tolerancji;
y technologii hybrydowych struktur o parametrach rozłożonych;
1
y sensorów i systemów sensorowych.
Specyfika laboratorium kompatybilności elektromagnetycznej oraz czynnik finansowy zdeterminowały wieloetapowy tryb organizacji laboratorium. W pierwszym
etapie, podjęto konsekwentnie ukierunkowane badania w odniesieniu
do układów zminiaturyzowanych, właściwych współczesnym systemom elektronicznym oraz zgromadzono - w miarę ograniczonych, własnych środków - niezbędne wyposażenie laboratoryjne, a zwłaszcza zestaw BESTplus firmy Schaffner. W ramach drugiego etapu, zakończonego w 2000r., po uzyskaniu przez Zakład Systemów Elektronicznych i Telekomunikacyjnych dotacji z KBN laboratorium zostało wyposażone w profesjonalną aparaturę, pozwalającą na analizę
odporności układów oraz urządzeń elektronicznych i elektrycznych na impulsowe
narażenia elektromagnetyczne, przenoszone poprzez obwody zasilania oraz
aparaturę podstawową, pozwalającą na badania wstępne w zakresie analizy zakłóceń przewodzonych.
Badania w zakresie kompatybilności elektromagnetycznej realizowane przez kilkuosobowy zespół Zakładu, odnoszą się w szczególności do:
- analizy uwarunkowań odporności zakłóceniowej i emisji zakłóceń w elektronicznych układach hybrydowych i drukowanych;
- analizy uwarunkowań propagacji zaburzeń elektromagnetycznych w systemach magistral komunikacyjnych systemów mikroprocesorowych;
- eliminacji harmonicznych prądu sieciowego, wprowadzanych przez zespoły
prostownicze urządzeń elektronicznych i elektrycznych;
- efektywności zespołów antenowych w systemach bezstykowej identyfikacji radiowej obiektów RFID.
W zakresie analizy uwarunkowań
odporności zakłóceniowej i emisji
zakłóceń
w
mikroelektronicznych
układach hybrydowych, prowadzone
prace badawcze odnoszą się do
metod analizy i syntezy układów
elektronicznych spełniających kryteria
kompatybilności elektromagnetycznej,
a w szczególności do problematyki Stanowisko do badań wstępnych w zakresie
pomiaru emisji zaburzeń przewodzonych
sprzężeń
między-elementowych,
mechanizmów propagacji zaburzeń oraz metod prognozowania odporności i wytrzymałości elementów elektronicznych oraz kompletnych układów na znormalizowane rodzaje zaburzeń.
Stanowisko do badań odporności urządzeń
elektrycznych na zaburzenia przewodzone
2
Prowadzone w tym zakresie badabadania pozwoliły na określenie
czynników warunkujących proces
propagacji zaburzeń w tego typu
strukturach. Do poznania mechanizmów przenikania zaburzeń w
strukturze
mikroelektronicznego
układu hybrydowego – bazując na
metodach
analitycznych
-
opracowano w Zakładzie program pozwalający na szacowanie parametrów elementów resztkowych dla różnych konfiguracji ścieżek w strukturach planarnych
oraz program pozwalający na symulację procesu propagacji sygnałów elektrycznych w układach wzajemnie sprzężonych ścieżek. Prowadzone w tym zakresie
badania pozwoliły sformułować szereg wytycznych, odnoszących się do specyfiki struktury mikroelektronicznego układu hybrydowego w zakresie EMC w
aspekcie redukcji oddziaływania pomiędzy obwodami układu elektronicznego.
W tematycznej bliskości realizowane są prace w zakresie kompatybilności elektromagnetycznej w aplikacjach przemysłowych sieci CAN. Dla tego typu obiektu
prowadzone aktualnie prace badawcze zmierzają do określenia czynników warunkujących poprawność transmisji sygnałów w szybkiej magistrali CAN dla jej
krytycznej konfiguracji.
W zakresie systemów RFID (Radio
Frequency
IDentyfication)
tematyka
realizowanych prac obejmuje analizę
zjawisk i syntezę systemów identyfikacji
obiektów, przy uwzględnieniu odporności
zakłóceniowej pasywnych systemów RFID
oraz uwarunkowań efektywności układów
antenowych w pojedynczych i wielokrotnych systemach bezstykowej identyfikacji
obiektów ze sprzężeniem indukcyjnym.
Realizowane prace mają na celu
optymalizację zasięgu funkcjonowania
Stanowisko laboratoryjne, pozwalają- systemów przy uwzględnieniu specyfiki
ce na prowadzenie procesu identyfiobiektów, a także określenie uwarunkokacji pojedynczej i wielokrotnej w sys- wań obszaru przeznaczonego do instalacji
temach RFID
systemu, przy jednoczesnym zachowaniu
wysokiego współczynnika sprawności identyfikacji. Kompleksowa analiza uwarunkowań komunikacyjnych, środowiskowych oraz konstrukcyjnych umożliwia
syntezę optymalnego (dla zadanego problemu) elektronicznego systemu bezstykowej identyfikacji obiektów ze sprzężeniem indukcyjnym.
Dla realizowanego obszaru badań wykonane zostało stanowisko laboratoryjne,
pozwalające na prowadzenie procesu identyfikacji pojedynczej i wielokrotnej w
systemach opartych na technice HITAG 1,2. Należy nadmienić, że prace wykorzystujące protokoły komunikacyjne HITAG mogą być prowadzone dzięki umowie zawartej pomiędzy Zakładem Systemów Elektronicznych i Telekomunikacyjnych, a firmą PHILIPS SEMICONDUCTORS. Zgromadzona na stanowisku aparatura badawcza umożliwia bezpośredni pomiar parametrów elektrycznych obwodu systemowego czytnika/programatora i identyfikatorów oraz pomiar poszczególnych składowych indukcji magnetycznej, a także analizę wykorzystywanych protokołów komunikacyjnych.
Dynamika rozwoju zasilaczy impulsowych oraz związany z tym problem negatywnego oddziaływania tego typu obiektów na sieć zasilającą stał się podstawą
do podjęcia badań w zakresie aktywnych filtrów sieciowych, pozwalających sku-
3
tecznie eliminować zaburzenia emitowane do sieci zasilającej. Zagadnienie te są
bardzo aktualne, gdyż wzrastające zastosowanie elementów półprzewodnikowych i układów impulsowych w zasilaczach różnych urządzeń elektrycznych i
elektronicznych powoduje, że pobierany przez nie prąd sieciowy ma impulsowy
charakter i zawiera wiele harmonicznych. Prowadzone badania dotyczą metod
eliminacji harmonicznych w zasilaczach wyposażonych w beztransformatorowe
prostowniki sieciowe stosowane w takich urządzeniach jak komputery, odbiorniki
TV itp., Na podstawie prac teoretycznych i doświadczalnych opracowano monografię „Analiza teoretyczna jednofazowych układów do korekcji współczynnika
mocy”, która została wydana przez oficynę Politechniki Rzeszowskiej.
WARSZTATY EMC 2005
W związku ze zbliżającym się terminem wrocławskich Warsztatów EMC (od 29
czerwca do 1 lipca), chcieliśmy przypomnieć o tej imprezie oraz podać kilka bardziej szczegółowych informacji na jej temat.
Przeglądając program imprezy można zauważyć, że udało się połączyć dwa oblicza zagadnień związanych z kompatybilnością elektromagnetyczną. Na pierwsze z nich wskazywali przede wszystkim pracownicy laboratoriów badawczych,
których doświadczenia wynkają z codziennego kontaktu z klientami takich jednostek – wg. nich bardzo ważne jest zaznajomienie środowisk producentów i
przedsiębiorców z podstawami tej dziedziny, która dosyć gwałtownie „wtargnęła”
na polski rynek. Przy czym podstawy nie oznaczają jedynie podstawowych określeń i standardów badań, ale również mocno rozbudowaną stronę prawną. I właśnie takie zadanie spełniają przede wszystkim wykłady w sesji tematycznej
„Podstawowe zagadnienia kompatybilności elektromagnetycznej”. Wśród tytułów
można znaleźć takie pozycje jak:
•
•
•
•
„Przygotowanie programu badań oraz urządzeń do badań EMC”,
J. Borowiec- Politechnika Wrocławska,
„Emisyjność urządzeń - aspekt praktyczny”, J. Bogucki, A. Chudziński,
J. Połujan - Instytut Łączności Warszawa,
„Dyrektywa 99/5/WE dotycząca urządzeń radiowych i końcowych urządzeń telekomunikacyjnych (R&TTE)” - A. Błaszczyk-Mularczyk – URTiP,
„Integralność sygnałów a zagadnienia kompatybilności elektromagnetycznej”, J. F. Kołodziejski, J. Szczęsny - Instytut Technologii Elektronowej, Warszawa.
Warsztaty nie mogły by się oczywiście obyć bez zaprezentowania także bardziej
skomplikowanych i nowych ideii w dziedzinie EMC. Z jednej strony zostaną one
zaprezentowane podczas sesji „Zaawansowane zagadnienia kompatybilności
elektromagnetycznej” oraz „Gospodarka widmem częstotliwości radiowych,
gdzie usłyszą i zobaczą Państwo m.in. wykłady:
•
„O niepewności pomiaru emisji przewodzonej zaburzeń częstotliwości
radiowej według IEC/EN 55011”, J. Sroka - Schaffner GmbH,
4
•
•
•
•
„Ocena dokumentacji techniczno-konstrukcyjnej (TCF) przez Jednostkę
Kompetentną w ramach dyrektywy EMC na przykładzie komputerów
PC”, K. Sieczkarek - Instytut Logistyki i Magazynowania, Poznań,
„Uwarunkowania prawne dotyczące kompatybilności elektromagnetycznej wyrobów medycznych w odniesieniu do bezpieczeństwa i ochrony
pacjenta, personelu medycznego i osób postronnych”, H. Aniołczyk - Instytut Medycyny Pracy, Łódź,
„Kompatybilność elektromagnetyczna sieci pokładowej pojazdów samochodowych”, W.Sabat - Politechnika Rzeszowska,
„Współpraca administracji polskiej z Unią Europejską i Międzynarodowym Związkiem Telekomunikacyjnym”, J. Czajkowski - URTiP
Z drugiej zaś strony ciekawie zapowiadają się prezentacje firmowe, które na
pewno obfitować będą w różnorakie ciekawostki i nowości – lista wystawców
prezentuje się następująco: AM TECHNOLOGIES POLSKA Sp z o.o., ASTAT
Sp z o.o., EM TEST GmbH, HELMAR Jacek A. Dobrowiecki, HELUKABEL
POLSKA sp. z o.o., ROHDE & SCHWARZ Sp z o.o., TESPOL Sp. z o.o.
Pełny program oraz tematy wszystkich prezentacji/wykładów znajdą już Państwo
na oficjalnej stronie Warsztatów http://zr.ita.pwr.wroc.pl/emc/index.html.
<ulotka na temat Warsztatów>
Nie możemy również nie wspomnieć o planowanym spotkaniu komitetu sterującego naszej naukowej sieci tematycznej „Kompatybilność elektromagnetyczna
podzespołów, urządzeń, systemów i instalacji na potrzeby społeczeństwa informacyjnego EMC-net”.
<ulotka na temat EMC-net - pol>
<ulotka na temat EMC-net - eng>
PLATFORMA TECHNOLOGICZNA EMC
W Brukseli w dniu 10 maja odbyło się spotkanie z przedstawicielami Komisji Europejskiej, podczas którego dyskutowano właśnie na temat powstania Platformy
Technologicznej EMC. Obok członków Komisji (Thierry Brefort, Corrado
Mattiuzzo, Julie Sors, Nikos Pantalos, Mark Bogers) wzięli w nim udział przedstawiciele następujących spółek: Philips – Marcelvan Doorn, EADS (European
Aeronautic Defence and Space Company) – Amaury Soubeyran oraz Thalesgroup – Frank Leferink. Podczas spotkania zwrócono uwagę na fakt, iż w 7. Programie Ramowym brakuje strategicznego podejścia do zagadnień EMC oraz
EMF zaprezentowano podstawowe założenia funkcjonowania Platformy Technologicznej, o których pisaliśmy już w poprzednim numerze, dla przypomnienia
wymienimy je w skrócie:
•
•
•
zorientowanie organizacji na badania, a nie usługi,
podniesienie konkurencyjności europejskiego przemysłu,
potrzeba wsparcia ze strony wielu przedsiębiorstw z całej Europy, a nawet spoza jej granic
5
•
wyniki działań platformy muszą być widoczne zarówno w sferze ekonomicznej jak i społecznej.
Wynik spotkania zawrzeć można w dwóch krótkich punktach:
•
•
wprowadzić tematy związane z EMC do 7. Programu Ramowego, Komisja Europejska oczekuje na wytyczne ze strony Platformy – brak działań
może spowodować nieuwzględnienie zagadnień EMC w planach finansowych na przyszłe lata,
zgłosić oficjalny wniosek o założenie platformy wraz z wyczerpującą odpowiedzią na pytanie, co wniesie powstanie takiego tworu. Bardzo ważne jest, by poparcie dla projektu nie wyraziło jedynie kilka wielkich kompanii, ale większa liczba również mniejszych organizacji i firm. Komisja
powinna otrzymać list przed 06.06.2005.
Ze względu na ważkość idei Platformy Technologicznej EMC na przyszłość tej
dziedziny w europejskich badaniach będziemy się starać informować o wszelkich
wydarzeniach związanych z tym tematem.
Redaguje zespół:
Sebastian Łysiak [email protected]
Tomasz Reczek [email protected]
Prosimy o uwagi na temat Biuletynu oraz o nadsyłanie informacji z Państwa jednostek organizacyjnych.
6