tlenowe zapalenie pochwy - Pro
Transkrypt
tlenowe zapalenie pochwy - Pro
TLENOWE ZAPALENIE POCHWY Czym jest tlenowe zapalenie pochwy? Tlenowe zapalenie pochwy (TZP) to proces zapalny, w którym dochodzi do niekontrolowanego przerostu bakterii tlenowych, takich jak: Streptococcus agalactiae, Escherichia coli, Enterococcus faecalis, czy rzadziej Klebsiella pneumoniae obecnych w mikroflorze pochwy, któremu towarzyszy liczbowy spadek populacji Lactobacillus spp. Uważa się, że bakterie powodujące tlenowe zapalenie pochwy przechodzą do pochwy z rezerwuaru jelitowego. To zaburzenie równowagi ekosystemu pochwy może powodować nie tylko wzrost pH środowiska pochwy do wartości powyżej 4,6, ale również zwiększoną liczbę leukocytów (>5 w polu widzenia) w preparacie bezpośrednim z wymazu z pochwy [1]. Do niedawna uważano, że zmiany zapalne pochwy o etiologii bakteryjnej są powodowane tylko przez bakterie beztlenowe i definiowano je wyłącznie jako Bacterial vaginosis (BV, bakteryjna waginoza). Tlenowe zapalenie pochwy rozwija się u kobiet najczęściej w wyniku niepowodzenia w leczeniu bakteryjnej waginozy, kandydozy sromu i pochwy oraz rzęsistkowicy [2]. Tlenowe zapalenie pochwy jest szczególnie niebezpieczne dla kobiet ciężarnych. Wykazano, iż zwiększa ryzyko wystąpienia porodu przedwczesnego, poronień oraz zakażeń okołoporodowych matek i noworodków [3, 4]. W anglojęzycznej literaturze medycznej tlenowe zapalenie pochwy określa się również jako Aerobic vaginitis (AV) lub Intermediate flora (flora przejściowa). Obraz mikroskopowy prawidłowej flory pochwy Obraz mikroskopowy tlenowego zapalenia pochwy Diagnostyka w gabinecie ginekologicznym W gabinecie ginekologicznym diagnostyka tlenowego zapalenia pochwy powinna opierać się na [1,3,4]: 1. Ocenie stanu klinicznego pacjentki, przy czym najbardziej charakterystyczne są następujące objawy: • Ropne upławy (występują u ok. 70% pacjentek). • Stan zapalny błony śluzowej pochwy (obrzęk, zaczerwienienie, bolesność). • Drobne nadżerki błony śluzowej pochwy (stwierdzane rzadziej). • Świąd. 2. Pomiarze wartości pH pochwy, która zwykle jest wyższa niż 4,6. Diagnostyka w pracowni mikrobiologicznej W pracowni mikrobiologicznej rozpoznanie tlenowego zapalenia pochwy opiera się na [1,2]: 1. Analizie preparatu mikroskopowego sporządzonego z wymazu z pochwy, który, po zabarwieniu metodą Grama oceniany jest za pomocą 10-stopniowej skali Nugenta [5]. W preparacie mikroskopowym nie stwierdza się obecności form tzw. komórek jeżowych („clue cells”), natomiast można zaobserwować zwiększoną liczbę leukocytów (>5 w polu widzenia) oraz zmniejszenie populacji bakterii z rodzaju Lactobacillus przy jednoczesnej obecności ziarenkowców Gram-dodatnich lub pałeczek Gram-ujemnych. 2. Wykazaniu za pomocą hodowli wymazu z pochwy zwiększonych liczb tlenowych czynników bakteryjnych, takich jak Streptococcus agalactiae, Escherichia coli, czy Enterococcus faecalis. Jedynie ilościowe metody hodowlane pozwalają na ostateczne rozpoznanie tlenowego zapalenia pochwy i rozróżnienie go od przypadkowej kontaminacji bakteriami z przewodu pokarmowego. Interpretacja wyniku badania Wykonywane badanie ma charakter jakościowy i ilościowy. Ocena preparatu mikroskopowego barwionego metodą Grama. W przypadku tlenowego zapalenia pochwy w metodzie tej otrzymuje się w 10-stopniowej skali Nugenta wynik wątpliwy (od 4 do 6 punktów). Hodowla bakterii tlenowych z wymazu z pochwy z oznaczeniem oporności na antybiotyki. Wyhodowanie z próbek materiału klinicznego takich bakterii jak: Streptococcus agalactiae, Escherichia coli, czy Enterococcus faecalis w liczbie równej lub przekraczającej 1,0 x 105 c.f.u/ml i równoczesne występowanie klinicznych objawów stanu zapalnego pochwy jest wskazaniem do rozpoczęcia terapii zgodnie z wynikiem antybiogramu. Czym leczyć tlenowe zapalenie pochwy? W tlenowym zapaleniu pochwy leczenie empiryczne jest mało skuteczne, ponieważ schorzenie to może być powodowane zarówno przez bakterie Gram-ujemne, jak i Gram-dodatnie o różnej wrażliwości na antybiotyki. Leczenie celowane polega na stosowaniu antybiotyków na podstawie badania lekowrażliwości wyizolowanych bakterii. W leczeniu tej jednostki chorobowej zaleca się podawanie leków drogą doustną, również ze względu na możliwość ograniczenia populacji czynników etiologicznych powodujących TZP w przewodzie pokarmowym. Zaleca się również stosowanie probiotyków, czyli preparatów zawierających bakterie z rodzaju Lactobacillus. Probiotyki dopochwowe powinno się podać natychmiast po zakończeniu leczenia w celu ochrony nabłonka pochwy przed ponownym skolonizowaniem przez bakterie i grzyby powodujące stany zapalne dróg rodnych. Kobiety z nawracającymi epizodami TZP powinny stosować przede wszystkim probiotyki doustne. W czasie leczenia przeciwbakteryjnego pacjentka powinna wstrzymać się od odbywania stosunków, natomiast nie ma potrzeby leczenia partnera seksualnego. Profilaktyka W profilaktyce tlenowego zapalenia pochwy istotną rolę odgrywają: • Właściwe nawyki higieniczne (nie stosowanie irygacji pochwy, nieużywanie gąbek do mycia okolic intymnych, noszenie bielizny z włókien naturalnych). • Ograniczenie liczby partnerów seksualnych. • Stosowanie prezerwatyw. • Unikanie palenia papierosów. • Stosowanie probiotyków (szczególnie przy skłonnościach do nawrotów). Pobieranie i transport materiału do badań Materiał diagnostyczny powinien pobierać lekarz ginekolog lub inna wykwalifikowana osoba wykonując następujące czynności: 1. Pobranie wymazu z tylnego sklepienia pochwy do badań mikrobiologicznych. 2. Wykonanie rozmazu na szkiełku podstawowynm w celu analizy preparatu bezpośredniego (za pomocą 10-stopniowej skali Nugenta). 3. Dokonanie pomiaru pH wydzieliny pochwy za pomocą paska wskaźnikowego pH (zgodnie z instrukcją producenta). Wymazy należy pobrać do specjalnego podłoża transportowego dostarczonego przez NZOZ Laboratoria. Jak przygotować pacjentkę i pobrać materiały do badania? Pacjentka przez okres 24 godzin przed pobraniem powinna zrezygnować ze współżycia płciowego oraz ograniczyć zabiegi higieniczno - pielęgnacyjne okolicy narządów płciowych. Ponadto przez okres 48 godzin nie powinna stosować żadnych leków dopochwowych lub maści zewnętrznych. Pacjentka może przystąpić do badania w każdym dniu cyklu oprócz krwawienia miesiączkowego. Materiał do badania mikrobiologicznego należy pobrać przed rozpoczęciem antybiotykoterapii lub na 10-14 dni po jej zakończeniu. Jeśli istnieją wskazania do wykonania posiewu w trakcie leczenia materiał należy pobrać bezpośrednio przed podaniem kolejnej dawki leku z odpowiednią adnotacją na formularzu zlecenia badań (należy podać nazwę antybiotyku). Materiał z pochwy powinien zostać pobrany pod kantrolą jałowego wziernika (u pacjentek, które nie rozpoczęły życia seksualnego dopuszczalne jest pobieranie materiału bez użycia wziernika pod warunkiem, że nie dojdzie do kontaktu wymazówki z zewnętrznymi narządami płciowymi). Wyjątek stanowią kobiety ciężarne, u których materiał powinien być pobierany z przedsionka pochwy. Pobrany materiał należy opisać, pozostawić najlepiej w temp. 2-8ºC lub ewentualnie w temp. pokojowej i powiadomić gońca na numer telefonu: 502-943-661. Przyjmowanie materiałów do badań mikrobiologicznych w NZOZ Laboratoria odbywa się od poniedziałku do piątku od godz. 800 - 2000. Gabinety ginekologiczne spoza Krakowa, które chciałyby nawiązać współprace z NZOZ Laboratoria proszone są o kontakt telefoniczny: 508-215-509. NZOZ Laboratoria jest samodzielnym, niepublicznym zakładem opieki zdrowotnej wykonującym badania mikrobiologiczne, zlokalizowanym w Krakowie,. Jest to placówka prowadząca badania diagnostyczne oraz naukowo-badawcze z zakresu mikrobiologii. Oferta badań mikrobiologicznych obejmuje badania bakteriologiczne oraz mykologiczne, wykonywane metodami hodowlanymi, serologicznymi oraz metodami biologii molekularnej. W 2010 r. laboratorium otrzymało certyfikat potwierdzający opracowanie i systemu zarządzania jakością w oparciu o wytyczne normy ISO 9001:2008, w celu lepszego spełnienia wymagań swoich Klientów oraz poprawy zarządzania laboratorium poprzez ciągłe doskonalenie systemu. Personel NZOZ Laboratoria to osoby kompetentne, posiadające odpowiednie zawodowe oraz stale podnoszące swoje kwalifikacje, pracujące na nowoczesnym i wysokiej jakości sprzęcie. Piśmiennictwo: 1. Donders G., Vereecken A., Bosmans E. et al. Definition of a type of abnormal vaginal flora that is distinct from bacterial vaginosis: aerobic vaginitis. BJOG. 2002; 109: 34-43. 2. Drzewiecki A., Strus M., Heczko P.B. Diagnostyka i leczenie tlenowego zapalenia pochwy i bakteryjnej waginozy. Med Prakt Ginek 2005; 6: 1-5. 3. Donders G.G., Van Calsteren K., Bellen G. et al. Predictive value for preterm birth of abnormal vaginal flora, bacterial vaginosis and aerobic vaginitis during the first trimester of pregnancy. BJOG 2009; 116(10): 1315-1324. 4. Donders G, Bellen G., Rezeberga D. Aerobic vaginitis in pregnancy. BJOG 2011; 118(10): 1163-1170. 5. Donders G., Bosmans E., Dekeersmaecker A. et al. Pathogenesis of abnormal vaginal bacterial flora. Am J Obstet Gynecol. 2000; 182: 872-878. 6. Romanik M., Wojciechowska-Wieja A., Martirosian G. Zapalenie pochwy powodowane przez bakterie tlenowe – problemy diagnostyki i leczenie. Ginekol Pol 2007; 78: 488-491. 7. Nugent R., Krohn M.E., Hillier S. Reliability of diagnosing bacterial vaginosis is improved by a standarized method of Gram stain interpretation. J. Clin. Microbiol. 1991; 29(2): 297-301. NZOZ LABORATORIA, al. Sosnowa 8, 30-224 Kraków PROLAB Sp. z o.o. Sp. komandytowa, ul. Wróblewskiego 2/4, 31-148 Kraków
Podobne dokumenty
bakteryjna waginoza - Pro
Pacjentka przez okres 24 godzin przed pobraniem powinna zrezygnować ze współżycia płciowego oraz ograniczyć zabiegi higieniczno - pielęgnacyjne okolicy narządów płciowych. Ponadto przez okres 48 go...
Bardziej szczegółowoZAKAŻENIA GRZYBICZE SROMU I POCHWY - Pro
Pacjentka przez okres co najmniej 10 dni nie powinna stosować leków przeciwgrzybiczych; przez 48 godzin nie powinno się także stosować innych leków dopochwowych lub maści zewnętrznych. Pacjentka mo...
Bardziej szczegółowo