Opis przedmiotów fakultatywnych

Transkrypt

Nazwa przedmiotu: Edukacja i socjotechnika promocji zdrowia
______________________________________________________________________________________
Kierunek: socjologia
_______________________________________________________________________________________
Liczba godzin: Wy- 30 Forma zakończenia przedmiotu (zal z oc.)
Liczba punktów ECTS: 3 p.
_______________________________________________________________________________________
Prowadzący: Dr n. hum. Włodzimierz Piątkowski
_______________________________________________________________________________________
Cele przedmiotu (zoperacjonalizowane):
Wykład ma na celu przedstawienie studentom podstawowych zagadnień związanych z praktycznym
zastosowaniem narzędzi socjologicznych na polu zdrowia i choroby. Zaprezentowane zostaną
główne projekty badawcze o charakterze socjotechnicznym (polskie i europejskie) dotyczące
instytucji szkoły, zakładu pracy i społeczności lokalnych. Praktyczna część wykładu połączona
będzie z prezentacją filmów video. Zajęcia z zakresu edukacji zdrowotnej ukazują przedmiot,
funkcje i zastosowania tej nauki jako głównego narzędzia praktycznej realizacji celów polityki
społecznej i promocji zdrowia w Unii Europejskiej. Studenci zapoznają się również z aktualnymi
programami edukacji zdrowotnej zatwierdzonymi przez MEN dla szkół podstawowych i średnich.
Treści przedmiotu:
Edukacja zdrowotna – geneza, przedmiot, funkcje
Edukacja zdrowotna a dyscypliny pokrewne: socjologia, psychologia i pedagogika zdrowia
Edukacja zdrowotna – sposoby aplikacji
Podstawy prawne wprowadzenia edukacji zdrowotnej w szkole;
Edukacja prozdrowotna jako ścieżka edukacyjna; Obowiązujące w Polsce programy
nauczania edukacji zdrowotnej
Projekt: „Szkoła promująca zdrowie” Historia; Założenia i koncepcje działania; Przykłady
funkcjonowania szkół promujących zdrowie
Projekt: „Uczelnia promująca zdrowie” Założenia; cele; sposoby postępowania
Rola socjologa w programach edukacji zdrowotnej specjalistyczne programy
socjotechniczne: „Program antynikotynowy”, „Program antynarkotykowy”
Przyszłość edukacji zdrowotnej w zjednoczonej Europie. Analiza wybranych zachodnich
programów edukacji zdrowotnej
Promocja zdrowia – aspekty socjotechniczne
Promocja zdrowia w miejscu pracy – zasady wdrażania programów
Programy ograniczenia spożycia alkoholu w miejscu pracy. Schemat socjotechniczne
Program antynikotynowy. Schemat praktycznej aplikacji
Program redukcji stresu w miejscu pracy
Szkoła promująca zdrowie – socjotechniczne zasady realizacji projektu
Ewaluacja programów socjotechnicznych stosowanych w promocji zdrowia
_______________________________________________________________________________________
Metody kształcenia: wykład, dyskusja, techniki audiowizualne
_______________________________________________________________________________________
Literatura podstawowa :
•
•
•
•
•
Heszen I., Sęk H., Psychologia zdrowia, Warszawa 2007.
Woynarowska B. (red.), Edukacja zdrowotna, Warszawa 2007.
Słońska Z., Model rozwoju infrastruktury dla promocji zdrowia i prewencji chorób układu
krążenia na poziomie gminy, Promocja Zdrowia. Nauki Społeczne i Medycyna, 22/2002.
Karski J.B. (red.), Promocja zdrowia. Wydanie nowe, Warszawa 1999, Rozdziały
poświęcone socjotechnice promocji zdrowia.
Gniazdowski A. (red.), Promocja zdrowia w miejscu pracy, Łódź 1998.
•
•
•
•
•
•
•
•
Gniazdowski A., Promocja zdrowia w miejscu pracy. Teoria i zagadnienia praktyczne, Łódź
1994.
Słońska Z., Woynarowska B. (red.), Programy dla zdrowia społeczności lokalnej, Warszawa
2002.
Piątkowski W., Titkow A. (red.), W stronę socjologii zdrowia, Lublin 2002.
Słońska Z., Edukacja zdrowotna a promocja zdrowia, w: Karski J.B. (red.), Promocja
zdrowia. Wydanie nowe, Warszawa 1999.
Woynarowska B. (red.), Edukacja zdrowotna w szkole, w: Promocja zdrowia dzieci i
młodzieży w Europie, Warszawa 1995.
Piątkowski W., Barański J. (red.), Zdrowie i choroba. Wybrane problemy socjologii
medycyny, część I i II.
Piątkowski W., Brodniak W.A. (red.), Zdrowia i choroba. Perspektywa socjologiczna,
Tyczyn 2005.
Piątkowski W., Płonka-Syroka B. (red.), Socjologia i antropologia medycyny w działaniu,
Wrocław 2008.
Literatura uzupełniająca :
•
•
•
•
Wrońska I. i in., Pedagogika a zdrowie, w: Kulik T.B., Wrońska I. (red.), Zdrowie w
medycynie i naukach społecznych, Stalowa Wola 2000.
Charzyńska-Gula M. (red.), Środowiskowy program wychowania zdrowotnego w szkole.
Założenia, cele, treści, sposoby realizacji, Lublin 1997.
Dziennik Ustaw Nr 14 z 23.02.1999.
Butrym Z., Piątkowski W., Pepłowski A., Bogusz R., Klamut M.K., Uczelnia promująca
zdrowie, Lublin 1995.
_______________________________________________________________________________________
Forma zaliczenia: forma pisemna – esej
Nazwa przedmiotu: Socjologia instytucji i zawodów medycznych
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
Liczba godzin: Wy- 30 Forma zakończenia przedmiotu ( zal z oc.)
_______________________________________________________________________________________
Prowadzący: Dr n. hum. Włodzimierz Piątkowski
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
Celem jest między innymi ukazanie sposobów funkcjonowania instytucji medycznych mogących
być potencjalnym miejscem pracy dla socjologa (szpital promujący zdrowie, klinika promująca
zdrowie, ośrodek promocji
zdrowia, wydział oświaty zdrowotnej Stacji SanitarnoEpidemiologicznej). Zaprezentowane zostaną możliwości współpracy socjologów medycyny z
lekarzami różnych specjalności zajmującymi się problematyką promocji zdrowia i profilaktyki.
Przedstawione zostaną zjawiska dysfunkcjonalności instytucji medycznych i sposoby ich
eliminacji. Wykład charakteryzuje też istotę współczesnych zawodów medycznych lekarza,
pielęgniarki, farmaceuty, stomatologa) i pokazuje możliwości współpracy socjologa z tymi
profesjami. Ukazane zostaną też nowe role zawodowe powstające w wyniku integracji z UE
(promotor – edukator zdrowotny).
Treści przedmiotu:
Instytucje społeczne: geneza i charakter
Instytucje społeczne a instytucje medyczne
Sposób funkcjonowania wybranych instytucji medycznych (uczelnia promująca
zdrowie,
szpital promujący zdrowie, ośrodek promocji zdrowia)
Możliwość pracy socjologa w instytucjach medycznych (pożądane kwalifikacje, oczekiwania i
możliwości ich realizacji)
Funkcjonalność i dysfunkcjonalność instytucji medycznych
Przyszłość instytucji medycznych (szpital promujący zdrowie, apteka promująca zdrowie)
Zwód jako kategoria analiz socjologicznych
Podstawowe zagadnienia „socjologii zawodów”
Rola społeczna lekarza. Ciągłość i zmiana
Zawód lekarza w świetle wybranych wyników badań socjologicznych
Zawód stomatologa w procesie transformacji systemowej
Badania socjologiczne nad zawodem farmaceuty
Zawód pielęgniarki w świetle wybranych wyników badań socjologicznych
Uzdrowiciele – nowa profesja w wolnorynkowym systemie świadczeń zdrowotnych
_______________________________________________________________________________________
Metody kształcenia: wykład, dyskusja, techniki audiowizualne
_______________________________________________________________________________________
•
•
•
•
•
Szczepański J., Elementarne pojęcia socjologii, Warszawa 1970 (fragmenty podręcznika
dotyczące instytucji społecznych)
Encyklopedia socjologiczna, Tom 1, Warszawa 1999, hasło: „Instytucje”; oraz Tom IV,
Warszawa 2002, hasła tematyczne związane z pojęciem „zawód”.
Tobiasz-Adamczyk B. i in., Instytucje medyczne, w: Wybrane elementy socjologii
zawodów medycznych, Kraków 1996.
Csorba H., Szpital – pacjent. System społeczny kliniki internistycznej, Warszawa 1966.
Piątkowski W., Titkow A. (red.), W stronę socjologii zdrowia, Lublin 2002.
•
•
•
•
•
Karski J. (red.), Promocja zdrowia. Wydanie nowe, Warszawa 2000 (rozdziały poświęcone
instytucjom i zawodom medycznym).
Sokołowska M., Socjologia medycyny, Warszawa 1986.
Piątkowski W., Barański J. (red.), Zdrowie i choroba. Wybrane problemy socjologii
medycyny, Wrocław 2002; Część III: Instytucje i zawody medyczne.
Krajic K., Health Promoting Hospitals – A Vision for Hospital Development in times of
change, in: Health and Social Change in the Integration of Europe, Budapest 1996.
Olechnicki K., Załęcki P., Słownik socjologiczny, Toruń 1997, definicja pojęcia „zawód”.
•
•
•
•
•
•
•
Dzięcielska-Machnikowska S., Farmaceuci w PRL. Studium socjologiczne, Wrocław 1966.
Tobiasz-Adamczyk B. i in., Wybrane elementy socjologii zawodów medycznych, Kraków
1996.
Wybrane komunikaty CBOS dotyczące opinii o zawodzie lekarza z lat 1998 – 2003.
Tobiasz-Adamczyk B. i in., Wybrane elementy socjologii zawodów medycznych, Kraków
1996; Rozdział poświęcony zawodowi stomatologa.
Piątkowski W., Lecznictwo niekonwencjonalne w Polsce. Analiza zjawiska z perspektywy
socjologii medycyny, Lublin 2008.
Scambler G. (ed.), Sociology as Applied to Medicine, Edinburgh, London 2003.
Marmot M., Wilkinson R.G., Social Determinants of Health, New York 2003.
_______________________________________________________________________________________
Forma zaliczenia: forma pisemna - esej
Nazwa przedmiotu: ELASTYCZNE FORMY ZATRUDNIENIA
________________________________________________________________________________
Kierunek:SOCJOLOGIA
________________________________________________________________________________
Liczba godzin: CA-30 lub 20 zaoczne Forma zakończenia przedmiotu (zal z oc.)
Liczba punktów ECTS:
________________________________________________________________________________
Prowadzący: MGR DOMINIKA POLKOWSKA
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
Przekazanie studentom wiedzy z zakresu nietypowych form zatrudnienia, wyjaśnienie im
praktycznego zastosowania poznanych pojęć i procesów, uwrażliwienie studentów na problemy
związane z funkcjonowaniem określonych zjawisk w warunkach polskich. Przygotowanie
studentów do samodzielnej oceny zjawisk występujących na rynkach pracy krajów Unii
Europejskiej, ze zwróceniem szczególnej uwagi na elastyczne formy zatrudnienia
Treści przedmiotu:
I. Elastyczne formy zatrudnienia – informacje wprowadzające
1. Elastyczność popytu na pracę
2. Podstawowy i peryferyjny rynek pracy
3. Rodzaje elastycznych form zatrudnienia.
II. Podstawy prawne elastycznych form zatrudnienia (ustawodawstwo polskie i UE)
III. Telepraca cz I.
1. Definicja i rodzaje telepracy
2. Sposób doboru telepracowników i lokalizacja
3. Nadzór nad wirtualną załogą
4. Problemy z telepracą
5. Telepraca na rynkach pracy w krajach Unii Europejskiej
IV. Telepraca cz II.
1. Opracowanie projektu: „Zatrudniamy telepracowników” – praca w grupach
Prezentacja projektów na forum grupy
V. Samozatrudnienie cz I
1. Specyficzna sytuacja osób samozatrudnionych
2. Polska na tle innych krajów UE
3. Samozatrudnienie – w praktyce (praca w grupach)
VI. Samozatrudnienie cz II
1. Prezentacja projektów związanych z samozatrudnieniem
2. Podstawy rozpoczynania działalności gospodarczej
VII. Outsourcing
1. Zasady działania outsourcingu
2. Konsekwencje outsourcingu
VIII. Leasing pracowniczy – praca tymczasowa
1. Podstawy prawne pracy tymczasowej
2. Agencje pracy tymczasowej
3. Praca tymczasowa w Polsce na tle Europy
IX. Wypożyczanie pracowników, work-sharing, job-sharing, job-rotation
X. Elastyczność czasu pracy
1. Praca w niepełnym wymiarze czasu pracy
2. Praca na czas określony
3. Zadaniowy czas pracy
4. Skrócony tydzień pracy
5. Praca w weekendy
6. Praca na wezwanie
7. Przykłady rozwiązań z krajów UE
XI. Elastyczne formy zatrudnienia – jako forma aktywizacji określonych grup i kategorii
społecznych
1. Młodzież
2. Matki wychowujące dzieci
3. Osoby starsze
4. Osoby niepełnosprawne
XII. Kontrakty menadżerskie – umowy o zarządzanie
XIII. Szczególne stosunki pracy
1. Stosunek pracy na podstawie mianowania, powołania i wyboru
2. Niektóre umowy cywilnoprawne: umowa zlecenie i o dzieło, umowa o pracę nakładczą,
umowa agencyjna
3. Wolontariat
XIV. Prognozy rozwoju elastycznych form zatrudnienia
XV. Elastyczne formy zatrudnienia - podsumowanie
________________________________________________________________________________
Metody kształcenia:
Praca w małych grupach, tworzenie projektów, rozmowa nauczająca, burza mózgów, praca z
tekstem
______________________________________________________________________________
Elżbieta Kryńska (red.), Elastyczne formy zatrudnienia i organizacji pracy a popyt na pracę w
Polsce, Wydawnictwo IPiSS, Warszawa 2003
Elżbieta Kryńska, Dylematy polskiego rynku pracy, Wydawnictwo IPiSS, Warszawa 2001
Marek Rymsza (red.), Elastyczny rynek pracy i bezpieczeństwo socjalne. Flexicurity po polsku,
Wydawnictwo ISP, Warszawa 2005
Kazimierz W. Frieske (red.) Deregulacja polskiego rynku pracy, Wydawnictwo IPiSS,
Warszawa 2003
Lucyna Machol-Zajda (red.), Elastyczne formy zatrudnienia sposobem na efektywność firm,
Wydawnictwo IPiSS, Warszawa 2001
Jack M. Nilles, Telepraca, strategia kierowania wirtualną załogą, Wydawnictwa NaukowoTechniczne, Warszawa 2003
Ewa Balcerowicz (red.), Elastyczny rynek pracy w Polsce. Jak sprostać temu wyzwaniu?
Centrum Analiz Społeczno-Ekonomicznych, Warszawa 2004
Dariusz Makowski, Praca tymczasowa jako nietypowa forma zatrudnienia, Wydawnictwo
Difin, Warszawa 2006
Rafał Drozdowski, Piotr Matczak (red.), Samozatrudnienie: analiza wyników badań, Polska
Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, Warszawa 2004
Jan Pyka (red.), Mój biznes, czyli Jak zatrudnić samego siebie: poradnik samozatrudnienia dla
studentów i absolwentów: praca zbiorowa, Wydawnictwo Uczelniane Akademii Ekonomicznej
im. Karola Adameckiego, Katowice 2005
Danuta Kopycińska (red.) Konkurencyjność rynku pracy i jego podmiotów, Wydawnictwo
Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2005
Ewa Bąk, Elastyczne formy zatrudnienia, Wydawnictwo C. H. Beck, Warszawa 2006
Typowe i nietypowe formy zatrudnienia w Polsce w 2004 roku, Główny urząd Statystyczny,
Warszawa 2005
Anetta Dębicka, Mariusz Dmochowski (red.), Profesjonalizm w administracji publicznej,
Wydawnictwo Stowarzyszenia Edukacji Administracji Publicznej, Białystok 2004
Kinga Czyżycka, Nawiązanie stosunku pracy z pracownikiem samorządowym na podstawie
powołania, w: Z problematyki prawa pracy i polityki socjalnej. T. 16, Arkadiusza Nowak (red.);
Wydaw. Uniw. Śl., Katowice 2005
________________________________________________________________________________
Forma zaliczenia:Praca zaliczeniowa
Nazwa przedmiotu: Procesy komunikacji a kultura społeczności lokalnych
_______________________________________________________________________________________
Kierunek: Socjologia
_______________________________________________________________________________________
Liczba godzin: (Wy-30)
Forma zakończenia przedmiotu : zaliczenie z oceną
_______________________________________________________________________________________
Prowadzący: Dr P. Bytniewski
_______________________________________________________________________________________
__________________________________________________
Prezentacja i omówienie podstawowych pojęć oraz wyróżnionych teorii odnoszących się do zjawisk
komunikacji w kontekście funkcjonowania społeczności lokalnych.
Treści przedmiotu:
teorie działania komunikacyjnego; komunikacja systematycznie zakłócona - stereotypy, uprzedzenia,
plotka; komunikacja a kompetencja kulturowa; kultura masowa a kultura ludowa; „Swoi” i „obcy”:
strach i wstyd jako regulatory społecznych zachowań ludzkich, kultura wstydu i kultura strachu (J.
Łotman); czas i przestrzeń - kulturowe określoności podmiotu a społeczne wymiary miejsca (A.
Giddens, R. Sennett); działanie a rozumienie - społeczne determinacje zachowań a kulturowe wzorce
rozumienia; komunikacja a społeczeństwo - interakcyjne porządki działań a społeczna dynamika
wzorów kultury (H.-G. Gadamer, E. Shils); nowoczesność a tradycyjność – lokalne a globalne wymiary
komunikacji (M. Castells).
______________________________________________________________________________________
Metody kształcenia: wykład
_______________________________________________________________________________________
Literatura podstawowa: Z. Bauman, Globalizacja. W-wa 2000; J. Habermas, Teoria działania
komunikacyjnego, t.1, W-wa 1999; J. Habermas, Pojęcie działania komunikacyjnego. Uwagi objaśniające
[w:] „Kultura i Społeczeństwo” nr.3/86; B. Bernstein, Socjolingwistyka a społeczne problemy kształcenia
[w:] Język a społeczeństwo [red. M. Głowiński] W-wa 1980; M. Czerwiński, Kultura i jej badanie,
Ossolineum 1985; M. A. Giddens, Nowoczesność i tożsamośc. „Ja” i społeczeństwo w epoce późnej
nowoczesności, Warszawa 2001; E.T. Hall, Poza kulturą, W-wa 1985; J. Łotman, O semiotyce poję wstyd i
strach w mechanizmie kultury, [w:] Semiotyka kultury, W-wa 1977; Tradycja i nowoczesność [wybór J.
Kurczewska, J. Szacki] W-wa 1984; R. Sennett, Ciało i kamień . Człowiek i miasto w cywilizacji Zachodu,
Gdańsk 1996.
Literatura uzupełniająca: W. Pawluczuk, Żywioł i forma, W-wa 1978; J. Baudrillard, Ameryka, W-wa 1998;
M. Czerwiński, Przyczynki do antropologii współczesności, W-wa 1988.
______________________________________________________________________________________
Forma zaliczenia: zaliczenie na podstawie uczestnictwa w zajęciach lub praca pisemna.
Nazwa przedmiotu: PUBLIC RELATIONS
Kierunek: SOCJOLOGIA
Liczba godzin: W-30 lub 20 zaoczne
Forma zakończenia przedmiotu (zal z oc.)
Liczba punktów ECTS: p.
________________________________________________________________________________
Prowadzący: DOMINIKA POLKOWSKA
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
Przekazanie studentom wiedzy z zakresu public relations i wyjaśnienie im praktycznego
zastosowania poznanych pojęć i procesów. Poznanie uwarunkowań, możliwości i sposobów
kreowania wizerunku firmy.
Przedstawiane na wykładzie informacje są poparte licznymi przykładami i studiami przypadków.
Dzięki temu studenci mogą lepiej zrozumieć materiał i przygotować się do rozwiązywania
problemów i zadań czekających na nich w pracy zawodowej.
Treści przedmiotu:
1. Public relations – informacje wstępne: uwarunkowania historyczne, zadania i elementy
2. Zewnętrzna i wewnętrzna funkcja public relations
3. Sponsoring jako narzędzie public relations
4. Lobbing jako narzędzie public relations
5. Instrumenty, metody i techniki public relations
6. Internet jako platforma przedsięwzięć public relations
7. Public relations w sytuacjach kryzysowych
8. Praktyczne zastosowanie public relations
9. Studia przypadków
10. Public relations w procesie komunikowania
11. Społeczna odpowiedzialność i etyka w public relations
12. Media relations – zasady współpracy z mediami
________________________________________________________________________________
wykład, dyskusja związana z wykładem
________________________________________________________________________________
Literatura podstawowa:
E. Cenker, Public relations, Poznań 2000
Z. Knecht, Racjonalne public relations, Warszawa 2005
B. Rozwadowska, Public relations: teoria, praktyka, perspektywy, Warszawa 2002
K. Wójcik, Public relations: wiarygodny dialog z otoczeniem, Warszawa 2005
A. Davis, Public relations, Warszawa 2007
Literatura uzupełniająca:
T. Smektała, Public relations w Internecie, Wrocław 2006
Public relations w teorii i praktyce, red. B. Ociepka, Wrocław 2003
Public relations – sztuka efektywnego komunikowania, red. H. Przybylski, Katowice 2002
Public relations – wyzwania współczesności, red. D. Tworzydło, T. Soliński, Rzeszów 2004
Public relations w zarządzaniu firmą, red. D. Tworzydło, T. Soliński, Rzeszów 2004
________________________________________________________________________________
Forma zaliczenia: Kolokwium
Nazwa przedmiotu: SOCJOLOGIA PRACY I BEZROBOCIA
Liczba godzin: W-30 Forma zakończenia przedmiotu (zal z oc.)
________________________________________________________________________________
Prowadzący: DOMINIKA POLKOWSKA
________________________________________________________________________________
Cele przedmiotu :
Przekazanie studentom wiedzy z zakresu socjologii pracy i bezrobocia, wyjaśnienie im
praktycznego zastosowania poznanych pojęć i procesów, uwrażliwienie studentów na problemy
związane z pracą i bezrobociem w warunkach polskich. Przygotowanie studentów do samodzielnej
oceny zjawisk występujących w zakładzie pracy i na rynku pracy.
Treści przedmiotu:
1. Praca w ujęciu socjologicznym
• Pojęcie przedmiot i zakres socjologii pracy
• Socjologia pracy a nauki pokrewne
• Społeczne następstwa rozwoju pracy ludzkiej
• Ruchliwość społeczna
2. Jakość pracy i humanizacja pracy
• Pojęcie jakości pracy
• Technologiczne i humanistyczne ujęcie jakości pracy,
• Pojęcia pokrewne jakości pracy: intensywność pracy; efektywność pracy; racjonalność
pracy; kultura pracy
• Wielowymiarowość jakości pracy
• Geneza i rozwój idei humanizacji pracy
3. Zakład pracy w ujęciu socjologicznym
• Zakład pracy a jego system społeczny
• Organizacja systemu społecznego
• Role i pozycje zawodowe pracowników
• Grupy pracownicze
4. Kierowanie w zakładzie pracy. Biurokracja
• Władza w zakładzie pracy
• Biurokracja wg Maxa Webera, Mertona i innych socjologów
• Podejmowanie decyzji w organizacjach
5. Motywacja
• Podstawowe modele motywacji
• Teorie treści, teorie procesu i teorie wzmocnienia
• Funkcja nagród i kar,
• Motywacyjne oddziaływanie płac
6. Zjawiska dezorganizujące i patologiczne w zakładzie pracy
• Źródła, rodzaje dezorganizacji i patologii społecznej: syndrom myślenia grupowego,
metanormy,
• Zagrożenia zdrowia i bezpieczeństwa pracy,
• Konflikty społeczne: rodzaje konfliktów, fazy konfliktu,
• Strajk jako przykład konfliktu: typy strajków, płaszczyzny strajku,
• Negocjacje jako sposób rozwiązywania konfliktów.
7. Warunki pracy
• Fizyczne warunki pracy,
• Biura o szerokiej przestrzeni,
• Czas pracy; różne rozwiązania,
• Psychologiczne i społeczne warunki pracy,
8. Stres w miejscu pracy
• Natura stresu,
• Indywidualne różnice w reagowaniu na stres,
• Godzenie obowiązków zawodowych i rodzinnych,
• Powody stresu w miejscu pracy,
• Skutki stresu w miejscu pracy,
• Radzenie sobie ze stresem w miejscu pracy,
9. Mobbing
• Pojęcie mobbingu
• Działania mobbingową
• Mobbing jako konflikt
• Czynniki sprzyjające stosowaniu przemocy psychicznej
• Skala mobbingu
• Sposoby przeciwdziałania mobbingowi
• Sposoby obrony przed mobbingiem
• Sposoby walki z mobbingiem
10. Planowanie kariery i zawód
• Kariera zawodowa, kariera prywatna
• Etapy kariery zawodowej
• Indywidualne i instytucjonalne planowanie kariery zawodowej
• Praca z pracownikami znajdującymi się w fazie stagnacji (plateau)
• Definicje zawodu
• Grupy zawodowe
• Rola i pozycja zawodowa
• Zawód w świadomości społecznej
11. Bezrobocie i bezrobotni na polskim rynku pracy
• Struktura gospodarki i rynek pracy
• Zasoby pracy
• Bezrobocie w gospodarce rynkowej
• System ekonomiczny i rynek pracy
• Aktywna polityka na rynku pracy
• Recesja, bezrobocie, aktywizacja zasobów pracy
12. Miejsce kobiet na rynku pracy
• Rys historyczny
• Segregacja zawodowa na rynku pracy
• Nierówne szanse awansu
• Nierówności zarobków
• Feminizacja ubóstwa i bezrobocia
________________________________________________________________________
Metody kształcenia: wykład, dyskusja związana z wykładem
________________________________________________________________________________
• Henryk Januszek, Jan Sikora, Socjologia pracy, Poznań 1996.
• Józef Baran: W poszukiwaniu źródeł dobrej roboty. Studium socjologiczne o jakości pracy,
Kielce 1999.
• Zarządzanie. Aspekty psychologiczne i socjologiczne, pod red. Juliana Bugla, Kraków 2002.
• Ryszard Dyonizniak, Socjologia pracy, Kraków 1994.
• Jerzy Stępnień, Socjologia pracy i zawodu Poznań 2001
•
•
•
Rynek pracy i bezrobocia, pod red. Zbigniewa Kazimierczaka, Łódź 2001
Drozdowski Rafał, Rynek pracy w Polsce: recepcja, oczekiwania, strategie dostosowawcze,
Poznań 2002
Teorie rynku pracy: praca zbiorowa, pod red. Irmgard-Marii Smandek, Katowice 1993
________________________________________________________________________________
Forma zaliczenia: Kolokwium
Nazwa przedmiotu: Białoruś między Wschodem a Zachodem.
Liczba godzin: Wy-30 lub 20 zaoczne
Forma zakończenia przedmiotu - zal.
_______________________________________________________________________________________
Prowadzący: dr Jerzy Waszkiewicz
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
Zapoznanie się z historycznymi, politycznymi i socjologicznymi aspektami sytuacji w krajach Europy
Wschodniej, ze szczególnym uwzględnieniem Białorusi
Treści przedmiotu, wykłady: Relacje: Polacy – Białorusini – inne narodowości. Aspekt historyczny, dzieje
najnowsze Białorusi i krajów Europy Wschodniej. Aspekt społeczno-polityczny, system i charakter władzy,
struktura społeczeństwa, stosunki z Rosją i UE. Aspekt ekonomiczny: bariery społeczno-psychologiczne i
perspektywy rozwoju sytuacji w dziedzinie gospodrczej. Aspekt kulturalny i narodowościowy: przyczyny i
przebieg wynaroowienia, syndrom postimperialny, sytuacja wyznaniowa. Polacy na Białorusi i Białorusini w
Polsce.
______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
Literatura podstawowa i uzupełniająca :
- podstawowa: Szybieka Z, Historia Białorusi 1795 – 2000, Lublin 2002; Radzik R., Między
zbiorowością etniczną a wspólnotą narodową. Białorusini na tle przemian narodowych w Europie ŚrodkowoWschodniej XIX stulecia, Lublin 2000; Палітычная гісторыя незалежнай Беларусі, Вільня 2006;
Brzeziński Z., Wielkie bankructwo. Narodziny I śmierć komunizmu w XX wieku, Instytut Literacki, Paryż
1990; Fromm E., Ucieczka od wolności, Czytelnik, Warszawa 1999); Hayek F. A. von, Droga do
niewolnictwa, Wektor, Wrocław 1989; Heller M., Niekricz A., Utopia u władzy (Historia Związku
Sowieckiego), Polonia, Londyn 1985; Malia M., The Soviet Tragedy. A History of Socializm in Russia 1917 –
1991, New York 1994; Świda-Ziemba H., Człowiek wewnętrznie zniewolony: mechanizmy i konsekwencje
minionej formacji – analiza psychologiczna, Wyd. Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 1997;
Znaniecki F. Upadek cywilizacji zachodniej, w: Pisma filozoficzne, T. 2, PWN, Warszawa 1991.
- uzupełniająca: Böcker R., Totalitaryzm. Geneza, istota, upadek, Toruń 1992; Hertz A., Szkice o
totalitaryzmie, PWN, Warszawa 1994; Kapuściński R., Imperium, Warszawa 1993; Pipes R., Rosja
bolszewików, Magnum, Warszawa 2005; Восленский М., Номенклатура. Господствующий класс
Советского Союза, Москва 2005.
Teksty źródłowe: dane statystyczne, informacje prasowe (białoruskie, rosyjskie, polskie)
Opracowania: R. Radzik, Kim są Białorusini?, Toruń 2002; Mironowicz E., Białoruś, Warszawa 2007; E.
Mironowicz, S. Tokć, R. Radzik, Zmiana struktury narodowościowej na pograniczu polsko-białoruskim w
XX wieku, Białystok 2005; Р. Радзік, Беларусы (Погляд з Польшчы), Мінск 2002.
______________________________________________________________________________________
Forma zaliczenia: obecność na wykładach
Nazwa przedmiotu: Biomedyczne podstawy funkcjonowania człowieka.
_______________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_______
Liczba godzin: (Wy- 30 h)
Liczba punktów ECTS: 3.0 p.
_______________________________________________________________________________________
Prowadzący: dr Andrzej Kapusta
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
Cele przedmiotu :
Przekazanie studentom zintegrowanej wiedzy o człowieku jako istocie biospołecznej, żyjącej w
określonych warunkach ekologicznych i środowisku społecznym;
- pogłębienie rozumienia podstaw działania organizmu człowieka;
- zaznajomienie studentów z przebiegiem i rozwojem ontogenetycznych oraz z genetycznych i
środowiskowych uwarunkowań rozwoju człowieka, z równoczesnym uwzględnieniem
problematyki zdrowia fizycznego i psychicznego.
- umiejętność rozpoznawania specyfiki poszczególnych etapów rozwoju somatycznego i
zmieniających się z wiekiem potrzeb człowieka, jego możliwości fizycznych i zdrowotnych;
- znajomość współczesnych koncepcji neurokognitywnych („umysł ucieleśniony”, „enaktywizm”)
oraz ewolucyjnych;
- przygotowanie do propagowania i kreowania prozdrowotnych postaw i stylu życia w odniesieniu
zarówno do populacji dzieci i młodzieży , jak i osób dorosłych i starszych .
Treści przedmiotu:
- Mechanizmy dziedziczenia oraz genetyczne uwarunkowania zaburzeń rozwoju somatycznego i
intelektualnego, z uwzględnieniem poradnictwa genetycznego i diagnostyki prenatalnej;
- metody oceny rozwoju somatycznego i psychoruchowego z uwzględnieniem okresów szczególnie
krytycznych dla rozwoju i zdrowia człowieka;
- procesy chorobowe i zaburzenia najważniejszych układów i narządów w określonych etapach
życia w kontekście profilaktyki i kształtowania postaw prozdrowotnych.
- współczesne koncepcje neurokognitywne oraz ewolucyjne koncepcje ludzkiego zachowania.
- możliwość naturalizacji ludzkich zachowań i chorób psychicznych.
- odniesienie do dyskusji nad pojęciem „biowładzy”
______________________________________________________________________________________
Metody kształcenia: Wykład
_______________________________________________________________________________________
Teksty źródłowe:
Malinowski A., Auksologia. Rozwój osobniczy człowieka w ujęciu biomedycznym, Zielona Góra
2004.
Górska T., Grabowska A., Zagrodzka J. (red.): Mózg a zachowanie, PWN, Warszawa 2004
Guzek, J. Patofizjologia człowieka w zarysie, PZWL 2008
Hoser P., Anatomia i fizjologia człowieka, Warszawa 1997.
Opracowania:
Medina, J Genetyczne piekło. Biologia siedmiu grzechów głównych, tłum. Joanna i Przemysław
Turkowscy, Wyd. W.A.B., Wyd. CiS, Warszawa 2003
Sacks O.: Antropolog na Marsie. Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań 1999
______________________________________________________________________________
Forma zaliczenia: zaliczenie ustne lub pisemne
Nazwa przedmiotu: Psychologia kliniczna .
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
Liczba godzin: Wykład 30 godzin Forma zakończenia przedmiotu: Zaliczenie z oc.
_____________________________________________________________________________________
Prowadzący: mgr Justyna Cwalina, psycholog kliniczny
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
Celem zajęć jest zapoznanie studentów z wybranymi zagadnieniami z psychologii klinicznej oraz ich
licznymi odniesieniami do innych dyscyplin naukowych. Istotne jest także ukazanie psychologicznych
aspektów zdrowia i choroby. Tematyka obejmuje wpływ choroby i prowadzonego leczenia na pacjenta i jego
najbliższe otoczenie z uwzględnieniem roli psychologa klinicznego w zespole specjalistów.
Treści przedmiotu:
1. Miejsce psychologii klinicznej wśród innych dyscyplin zajmujących się zagadnieniami zdrowia
i choroby
•
Definicja psychologii klinicznej i kierunki jej rozwoju
•
Powiązania psychologii klinicznej z innymi dyscyplinami okołomedycznymi - podobieństwa i
różnice
2. Znaczenie prawidłowej diagnozy psychologicznej dla przebiegu leczenia
•
Rola obserwacji psychologicznej oraz wywiadu z pacjentem , jego rodziną i personelem medycznym
w formułowaniu wstępnej oceny psychologicznej pacjenta
•
Znaczenie formułowania celów diagnozy psychologicznej dla jej przebiegu i wyniku
•
Metody formułowania i sprawdzania hipotez diagnostycznych w diagnozie psychologicznej
•
Diagnoza psychologiczna pacjenta a diagnoza stanu medycznego pacjenta - wzajemne relacje
•
Metody nawiązywania kontaktu z chorym
3. Specyfika pracy psychologa klinicznego w lecznictwie zamkniętym i ambulatoryjnym
•
Miejsce psychologa klinicznego w zespole medycznym
•
Rola psychologa w procesie leczenia chorych somatycznie
•
Współpraca członków zespołu medycznego – jej znaczenie dla prawidłowej diagnozy i leczenia
pacjenta
4. Choroba przewlekła i hospitacja jako stresory
•
Wybrane koncepcje zdrowia i choroby
•
Wpływ choroby somatycznej na psychikę pacjenta
•
Znaczenia nadawane chorobie i postawy wobec choroby – wpływ pozytywny i negatywny na proces
zdrowienia
•
Sposoby redukcji stresu związanego z chorobą i wymogami jej leczenia
5. Pacjenci i ich rodziny wobec bólu i cierpienia towarzyszącego chorobie i leczeniu
•
Wybrane zagadnienia neuropsychologii bólu
•
Ból w perspektywie interdyscyplinarnej
•
Czynniki wpływające na percepcję bólu i radzenie sobie z bólem
•
Praca psychologiczna z pacjentami cierpiącymi z powodu bólu
6. Konsekwencje psychologiczne stosowanych metod leczenia (zabiegi inwazyjne i nieinwazyjne)
•
•
•
•
Pacjenci wobec wymagań stawianych im w leczeniu
Oczekiwania pacjenta i jego rodziny wobec zespołu leczącego
Sposoby radzenia sobie pacjentów i ich rodzin ze skutkami leczenia
Wpływ choroby i metod jej leczenia na potrzeby i plany życiowe pacjentów
7. Wybrane aspekty relacji lekarz – pacjent
•
Modele kontaktu lekarza z pacjentem oraz typy relacji lekarz - pacjent
•
Czynniki kształtujące relację lekarz – pacjent
8. „Trudny pacjent” - pozytywne i negatywne funkcje nieposłuszeństwa wobec autorytetu
medycznego
•
Źródła sytuacji konfliktowych na oddziale szpitalnym
•
Przegląd praktycznych sposobów porozumiewania się w konflikcie na oddziale szpitalnym
9. Dziecko i jego rodzina wobec choroby
•
Specyfika psychologii klinicznej dziecka – wprowadzenie
•
Wzajemne relacje pacjenta, jego rodziny i zespołu leczącego
10. Choroby i zaburzenia psychosomatyczne – ich rozumienie i metody leczenia
•
Przegląd wybranych chorób i zaburzeń o podłożu psychosomatycznym
•
Analiza wybranych mechanizmów powstawania chorób psychosomatycznych
11. Prezentacja przypadków klinicznych ilustrujących zagadnienia wykładu
•
„Case studies” - analizy przypadków i ich znaczenie w nabywaniu doświadczenia klinicznego
______________________________________________________________________________________
1. Wykład
2. Dyskusja
3. Prezentacja przypadków
_______________________________________________________________________________________
1. Sęk H. Psychologia kliniczna, t. 1 i 2, PWN, Warszawa 2008
2. Sęk H. Wprowadzenie do psychologii klinicznej, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2001
3. Salmon P. Psychologia w medycynie, GWP, Gdańsk 2002
4. Jarosz M. Psychologia lekarska, PZWL Warszawa 1983
5. Paluchowski W.J. Diagnoza psychologiczna, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2001
6. Luban – PlozzaB., Plodinger W., Kroger F., Wasilewski B. Zaburzenia psychosomatyczne w
praktyce ogólnolekarskiej, PZWL, Warszawa 1995
7. Egon G. Kompetentne pomaganie, Zysk i S-ka, Poznań 2002
8. Melzack R., Wall D. P. Tajemnica bólu, WAM, Warszawa 2006
9. Szustrowa T. Swobodne techniki diagnostyczne, Wydawnictwo UW, Warszawa 1987
10. Heszen – Niejodek I. (red.) Rola psychologa w diagnostyce i leczeniu chorób somatycznych, PZWL,
Warszawa 1990
_____________________________________________________________________________________
Forma zaliczenia: obecność na wykładzie
Nazwa przedmiotu: Wybrane zagadnienia współczesnego Islamu
__________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
Liczba godzin: Wy-30
Forma zakończenia przedmiotu: zal z oc.
Liczba punktów ECTS: .... p.
__________________________________________________________________________________
Prowadzący: Bogdan Szajkowski, prof. Dr hab.
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
Cele przedmiotu:
1. Prezentacja analitycznych kategorii Islamu jako basy społeczno-politycznej systemów politycznych.
2. Analiza wielopoziomowości Islamu
3. Analiza politycznego Islamu i jego roli we współczesnym świecie Muzułmańskim.
Treści przedmiotu:
1. Islam jako system religijno-społeczno-polityczny i ekonomiczny.
2. Korzenie Islamskiego gniewu
3. Wielorakość manifestacji Islamu: Szyizm i Sunizm
4. Sufizm
5. Europejski Islam
6. Polityczny Islam w kontekście społeczno-politycznym.
7. Islam i współczesny terroryzm
__________________________________________________________________________________
Metody kształcenia: Wykład.
__________________________________________________________________________________
Abbas, Adnan, (red.) Zagadnienia wspóczesnego Islamu, Poznań, Katedra Orientalistyki Uniwersytetu im.
Adama Mickiewicza. 2003.
Danecki, J. (1997). Podstawowe wiadomości o Islamie, t.I, II. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie
Dialog
Halliday, Fred, Islam i mit konfrontacji. Religia i polityka na Bliskim Wschodzie, Dialog, 2002.
Szajkowski, Bogdan, „Europa a korzenie Islamskiego gniewu”, Annales Universitatis Mariae Curie
Skłodowska, vol. XXVII, 1, Lublin, 2002.
Ruthven m., Islam, Warszawa, 1998
Tibi, Bassam, „Islam i polityka. Islam polityczny oraz fundamentalizm muzułmański”, Bliski Wschód, nr. 1,
2004.
Nazwa przedmiotu: Makrostruktury Europy
__________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
Liczba godzin: 30WY
Forma zakończenia przedmiotu: zal. z oc.
__________________________________________________________________________________
Prowadzący: Bogdan Szajkowski, prof. Dr hab.
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
Cele przedmiotu:
1. Prezentacja analitycznych kategorii konceptu wielopoziomowości Europy i jego użyteczności w
zrozumieniu niezbędnych mechanizmów dla konstrukcji wielowymiarowej współpracy paneuropejskiej.
2. Analiza elementów wielopoziomowości konceptu Europa.
3. Analiza wielopoziomowości pojęcia „Europa” dla współpracy paneuropejskiej.
4. Prezentacja konceptu Europy i zachodzących na siebie pograniczy, jego znaczenia w konstrukcji realnej
współpracy paneuropejskiej.
Treści przedmiotu:
1. Gdzie są granice Europy? Wielopoziomowość konceptu “granica”. Wschodnia granica Europy.
Konfetti imperiów.
2. Religijne podziały Europy i rola w kształtowaniu się moralnych, etycznych, politycznych i
ekonomicznych wymiarów Europy. Chrześcijaństwo Zachodnie. Chrześcijaństwo Wschodnie.
Judaizm. Islam. Specjalna rola Stolicy Świętej i Papiestwa w Systemie międzynarodowym.
3. Europa kultur.
4. Europa polityczna i jej struktury. Unia Europejska i jej rola w kontekście. Współpracy panEuropejskiej. OBWE w kontekście współpracy paneuropejskiej. NATO w kontekście współpracy
paneuropejskiej. Organizacje i instytucje regionalne i ich rola dla współpracy pan-Europejskiej.
5. Europa strategiczna.
6. Europa etniczna.
7. Europa jako zbiór zachodzących na siebie pograniczy, ich znaczenie, rola, i wkład w współpracę
pan-Europejska.
__________________________________________________________________________________
Metody kształcenia: Wykład.
__________________________________________________________________________________
Besançon, Alain, Granice Europy, http://www.nowepanstwo.pl/003_2004_miesiecznik/003_2004_geopolityka.htm
Davies, Norman., Europa, Kraków: Wydawnictwo Znak 1999.
Delanty Gerard, Odkrywanie Europy. Idea, tożsamość, rzeczywistość, Warszawa-Kraków: PWN, 1999.
Jan Paweł II, papież, Pamięć i Tożsamość: Rozmowy na Przełomie Tysiąclecia, Krakowa: Znak, 2005.
Łastawski, Krzysztof, Od idei do integracji europejskiej, Warszawa: Wydawnictwo Wyższej Szkoły
Pedagogicznej TWP, 2003.
Motycka Alina, Maurin Krzysztof (red.), Symbole Europy. Integracja jako proces psychologiczny i
kulturowy, Warszawa: Eneteia, 2004.
Parzymies Stanisław, Zięba Ryszard (red.), Instytucjonalizacja wielostronnej współpracy międzynarodowej
w Europie, Warszawa: Scholar, 2004.
Pomian, Krzysztof, Europa i jej narody, Gdańsk: Wydawnictwo Słowo/Obraz Terytoria, 2004.
Zięba, Ryszard, Unia Europejska Jako Aktor Stosunków Międzynarodowych, Warszawa: Scholar, 2003.
Życiński, Józef, arcybiskup, Na zachód od domu niewoli, Poznań: Wydawnictwo w Drodze. 1997.
Życiński, Józef, arcybiskup, Europejska wspólnota ducha, Warszawa: Fundacja ATK, 1998.
Bidzińska - Jakubowska Barbara, Unia Europejska, Instytucje, porządek prawny, polityki wspólne,
integracja Polski z UE, Opole: Uniwersytet Opolski, 2000.
Chodubski
Andrzej,
Wstęp
do
badań
politologicznych,
Gdańsk:
wyd.
Uniwersytetu
Gdańskiego, 1996.
Eggert, Dorota, Thransatlantycka Wspólnota Bezpieczeństwa, Warszawa: Scholar, 2005. (seria Żurawia
Papers, zeszyt 5).
Foucher, Michel, Fronts et frontières. Paris : Fayard, 1991.
Krauz-Mozer B., Metodologiczne problemy wyjaśniania w nauce o polityce, Kraków 1992.
Kaute, W., Europa Środka jako formacja kultury. Zarys problematyki, w: B. Gołębiowski (red.), Siedem
granic, osiem kultur i Europa, Łomża: SSP STOPKA, 2001, s. 141-157.
Kieniewicz, Jan, Wprowadzenie do historii cywilizacji Wschodu i Zachodu, Warszawa: Wydawnictwo
Akademickie DIALOG, 2003.
Langer J., Towards a Conceptualization of Border: The Central European Experience,
www.kakanien.ac.at/beitr/theorie/Langer3.pdf
Latoszek Ewa, Proczek Magdalena, Organizaje międzynarodowe, Założenia, cele, działalność, Warszawa:
Dom Wydawniczy Elipsa, 2001.
Łoś-Nowak Teresa, (red.) Organizacje w stosunkach międzynarodowych, Wrocław: Wydawnictwo
Uniwersytetu Wrocławskiego, 1999.
Łukaszuk, L., (red.), Dyplomacja współczesna a problemy prawa i bezpieczeństwa międzynarodowego,
Warszawa: Oficyna Naukowa, 1999.
Mellor, Roy E H and E Alistair Smith, Europe: A Geographical Survey of the Continent. London:
Macmillan. 1979
Sujka B., „Negocjacje międzynarodowe,” [w:] Dyplomacja, Łódź 2002, s. 135-170.
Szucs J., Trzy Europy, Lublin: Biblioteka Europy Środkowo-Wschodniej, t. II, pod red. J. Kłoczowskiego,
1995.
Zięba Ryszard, Instytucjonalizacja bezpieczeństwa europejskiego, Warszawa: Scholar, 1999.
_________________________________________________________________________________
Nazwa przedmiotu: Komunikacja społeczna
_______________________________________________________________________________________
Kierunek: Socjologia,
_____________________________________________________________________________
_______
Forma zaliczenia przedmiotu: zal. z oc.
_______________________________________________________________________________________
Prowadzący: Dr Beata Tworek
_______________________________________________________________________________________
Treści przedmiotu:
1. Określenie, cele, zasady, rodzaje i bariery komunikacji społecznej
2. Znaczenie rozmowy w procesie komunikowania
3. Autoprezentacja i wystąpienia publiczne
4. Skuteczne przekonywanie – komunikacja perswazyjna
5. Manipulacja
6-7. Umiejętne negocjowanie
8. Komunikacja terapeutyczna – rozwiązywanie problemów
9. Kłamstwo i przemoc w komunikacji społecznej
10. Rola motywacji w komunikowaniu
11. Sztuka umiejętnego słuchania
12. Komunikacja niewerbalna
13. Postawy ciała i ich znaczenie w komunikacji
14. Rola humoru w komunikowaniu społecznym
15. Znaczenie umiejętnego komunikowanie w życiu społecznym
_____________________________________________________________________________________
Literatura:
Acland A.F., Doskonałe umiejętności interpersonalne, Poznań 2000
Berne E., Dzień dobry… i co dalej, Poznań 1999
Denny R., Sztuka mówienia i porozumiewania się kluczem do sukcesu w pracy, Warszawa 2002
Gordon T., Wychowanie bez porażek, Warszawa 1998
Gordon T., Wychowanie bez porażek w praktyce, Warszawa1995
Grzesiuk G., Studia nad komunikacją interpersonalną, Warszawa 1994
Jedliński K., Jak rozmawiać z tymi, co stracili nadzieję, Warszawa 1992
Leigh A., Maynard M., Komunikacja doskonała, Poznań 1999
Mosty zamiast murów. O komunikowaniu się między ludźmi, pod red. J.Stewarta, Warszawa 2002
Negocjacje partnerskie, pod red. J.Perenca, WNUS, Szczecin 2001
Nęcki Z., Komunikowanie interpersonalne, Wrocław 1992
Spence G., Jak skutecznie przekonywać, Poznań 2001
Zeldin T., Jak rozmowa zmienia twoje życie, Warszawa 2002
Żygulski K., Wspólnota śmiechu. Studium socjologiczne komizmu, Warszawa 1985
______________________________________________________________________________________
Nazwa przedmiotu: Socjologia książki
_______________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_______
Liczba godzin: Wy-30 lub 20 zaoczne Forma zakończenia przedmiotu –zaliczenie z oceną
_______________________________________________________________________________________
Prowadzący: Dr Beata Tworek
_______________________________________________________________________________________
Treści przedmiotu(oddzielnie wykłady, oddzielnie ćwiczenia):
1. Socjologia książki jako subdyscyplina Socjologii
2. Uwarunkowania funkcjonowania społecznego książki
3. Droga książki do czytelnika - socjologia pisarstwa
4. Socjologia edytorstwa
5. Społeczny zasięg obiegu książki
6. Rynek książki
7. Obraz publiczności czytającej
8. Socjologia czytelnictwa
9. Czytelnictwo dzieci i młodzieży
10. Czytelnictwo dorosłych
11. Społeczne znaczenie czytania
12. Warsztaty szybkiego czytania
13. Specjalne grupy czytelnicze
14. Społeczne funkcje książki
15. Kryzys książki
____________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
Literatura:
Cybulski R., Książka współczesna. Wydawcy-Rynek-Odbiorcy, Warszawa 1986
Czerwiński M., System książki, Warszawa 1976
Dunin J., Pismo zmienia świat. Czytanie Lektura Czytelnictwo, Warszawa 1998
Edcarpit R., Rewolucja książki, Warszawa 1969
Głombiowski K., Książka w procesie komunikacji społecznej, Wrocław 1980
Książka i prasa w systemie komunikacji społecznej, Przeszłość, dzień dzisiejszy, perspektywy, pod
red. M. Judy, Lublin 2002
Orsini-Rosenberg S., Socjologia słowa drukowanego, Warszawa 1931
Siekierski S., Czytania Polaków w XX wieku, Warszawa 2000
Trzynadlowski J., Edytorstwo, Tekst, język, opracowanie, Warszawa 1983
Wajda A., Metodyka i organizacja czytelnictwa, Bydgoszcz 1979
Znaniecki F., Współczesne narody, Warszawa 1990
Żółkiewski S., Kultura Socjologia Semiotyka literacka, Warszawa 1979
______________________________________________________________________________________
Forma zaliczenia: Obecności na wykładach
Nazwa przedmiotu: Katolicyzm polski na przełomie XX i XXI wieku
_______________________________________________________________________________________
Kierunek: socjologia,
_______________________________________________________________________________________
Forma zakończenia przedmiotu - zal z oc.,
_______________________________________________________________________________________
Prowadzący: dr Ewa Miszczak
_______________________________________________________________________________________
Cele przedmiotu:
Zapoznanie się z socjologicznym spojrzeniem na problemy w sferze religijności współczesnych
Polaków
Treści przedmiotu:
Rys historyczny katolicyzmu w Polsce, stosunki Kościół – państwo po II wojnie światowej,
znaczenie i konsekwencje zawarcia konkordatu, rola papieża Jana Pawła II w kształtowaniu się
polskiego katolicyzmu, problem katechezy szkolnej, wiedza religijna Polaków, punkty zapalne na
linii katolicy świeccy - hierarchia kościelna, problem celibatu księży, kapłaństwo kobiet i miejsce
kobiety w Kościele, współpraca duchownych z systemem zniewolenia, sprawy trudne i
kontrowersyjne w religijności Polaków, fenomen Radia Maryja, apostazja nna życzenie, pokolenie
JPII.
_______________________________________________________________________________________
Metody kształcenia: wykład z dyskusją
_______________________________________________________________________________________
Literatura:
Libiszowska-Żółtkowska M. (red.), Religia i religijność w warunkach globalizacji, NOMOS,
Kraków 2007
Mariański J., Religijność społeczeństwa polskiego w perspektywie europejskiej. Próba syntezy
socjologicznej, NOMOS, Kraków 2004
Zuchniewicz P., Narodziny Pokolenia JP2, Prószynski i S-ka, Warszawa 2007
Isakowicz-Zaleski T., Księża wobec bezpieki na przykładzie archidiecezji krakowskiej, Znak,
Kraków 2007
Obirek S., Sezon dialogu, Wyd. WAM, Kraków 2002
Obirek S., Przed Bogiem, Wyd. WAB, Warszawa 2005
Musiał S., Czarne jest czarne, Wyd. Literackie, Kraków 2003
Nowak A. J., Kapłaństwo kobiety – tak i nie, RW KUL, Lublin 1998
Baniak J. (red.), Katolicyzm polski na przełomie wieków, Red. Wyd. WT, UAM, Poznań 2001
Darczewska K., Katolicyzm we współczesnym społeczeństwie polskim. O niektórych
uwarunkowaniach i postawach, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1989
______________________________________________________________________________________
Forma zaliczenia: obecność na zajęciach i praca pisemna na temat związany z problematyką zajęć
Nazwa przedmiotu: Nowe ruchy religijne – perspektywa socjologiczna
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
Liczba godzin: Wy-30 Forma zakończenia przedmiotu - zal z oc.,
Liczba punktów ECTS: 3p.
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
Cele przedmiotu :
Zapoznanie się z socjologiczną analizą funkcjonowania nowych ruchów religijnych i sekt
Treści przedmiotu:
Nowy ruch religijny (NRR) – sekta – ruch kultowy – problemy definicyjne; przyczyny
powstawania nowych ruchów religijnych; prawny aspekt funkcjonowania związków religijnych w
Polsce; metody werbunku do NRR; konwersja religijna; NRR działające w ramach tradycyjnych
Kościołów: katolickie i protestanckie; ruchy schizmatyckie, heretyckie i innowacyjne; ruchy
nawiązujące do tradycji chrześcijańskiej; ruchy orientalne: buddyjskie i hinduistyczne; ruchy
islamskie; neopogaństwo: druidyzm, szamanizm, volkizm, tradycja słowiańska, nordycka, wicca;
ruchy synkretyczne, okultystyczne, gnostyckie.
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
Literatura podstawowa
Nowakowski P., Sekty. Oblicza werbunku, Maternus Media, Tychy 2001,
Ferdek B., Sekty i nowe ruchy religijne, Atla 2, Wrocław 1998,
Libiszowska-Żółtkowska M., Nowe ruchy religijne w zwierciadle socjologii, Wyd. UMCS, Lublin
2001,
Libiszowska-Żółtkowska M., Konwertyci nowych ruchów religijnych, Wyd. UMCS, Lublin 2003,
Doktór T., Innowacje religijne: ruchy, uczestnicy, reakcje społeczne, Olsztyn 2002,
_______________________________________________________________________________________
Forma zaliczenia: obecność na zajęciach, praca pisemna na wybrany temat
Nazwa przedmiotu: Wybrane problemy ludzi starszych
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
Zapoznanie się z zagadnieniami gerontologii społecznej
Treści przedmiotu:
Gerontologia - nauka o starości i problemach związanych z wiekiem starszym,
miejsce człowieka starszego w różnych epokach i kulturach,
starość a proces starzenia się - terminologia, etapy i płaszczyzny starzenia się: biologiczne, psychiczne i
społeczne, społeczne konsekwencje starzenia się społeczeństw, zarys dolegliwości i chorób związanych z
podeszłym wiekiem, rehabilitacja i aktywizacja osób starszych, problemy związane z przechodzeniem na
emeryturę, aktywność zawodowa, codzienna i czas wolny osób starszych, stosunki rodzinne osób starszych,
samotność i osamotnienie, wdowieństwo, problemy związane z usamodzielnianiem się dzieci - sytuacja
„pustego gniazda”, rola babci i dziadka, diada małżeńska w starszym wieku, sytuacja mieszkaniowa, pomoc
i usługi dla osób starych, zalety i wady wieku podeszłego, potrzeby religijno-duchowe osób starszych.
______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
Literatura:
Kotlarska-Michalska A., Funkcja opiekuńczo - zabezpieczająca wielkomiejskich rodzin pracowniczych,
Wyd. Naukowe UAM, Poznań 1990
Piotrowski J. (red.), Encyklopedia Seniora, Wiedza Powszechna, Warszawa 1986
Piotrowski J., Miejsce człowieka starego w rodzinie i społeczeństwie, PWN, Warszawa 1973
Dyczewski L., Ludzie starzy i starość w społeczeństwie i kulturze, Red. Wyd. KUL, Lublin 1994
Trafiałek E., Człowiek starszy w Polsce w latach 1994-1997, Katowice 1998
Ogryzko-Wiewiórowska M., Rodzina i śmierć, Wyd. UMCS, Lublin 1994
Trafiałek E., Życie na emeryturze w warunkach polskich przemian systemowych, WSP, Kielce 1998
Żakowska-Wachelko B., Zarys medycyny geriatrycznej, PZWL, Warszawa 2000
Religijność Polaków 1984-1994, Komunikat z badań CBOS, Warszawa 1994 nr 108/95/94
Minois G., Historia starości. Od antyku do renesansu, Wyd. Marabut, Warszawa 1995
______________________________________________________________________________________
Forma zaliczenia: obecność na zajęciach, praca pisemna na wybrany temat
Nazwa przedmiotu: Aktywność ludzi starszych.
Wykład fakultatywny 30 godzin lub 20 zaoczne, zaliczenie z oceną.
Semestr letni, rok akademicki 2009/10.
socjologia
Prowadzący: Dr Ewa Miszczak
Tematyka zajęć:
Pojęcie aktywności i pasywności życiowej; płaszczyzny aktywności: społeczna, kulturalna,
fizyczna, religijna, zawodowa, towarzyska, polski model starzenia się; modelowe i rzeczywiste
starzenie się w krajach Europy zachodniej i Ameryki Północnej; starość w ustaleniach
legislacyjnych Unii Europejskiej; psychologiczne i społeczne determinanty aktywności i
pasywności osób starszych; możliwości bycia aktywnym seniorem w Polsce; aktywizacja
środowiska ludzi starszych w Polsce, pomoc instytucjonalna: państwowa i pozarządowa,
stowarzyszenia, zrzeszenia, organizacje wyznaniowe, kluby; seniorzy jako konsumenci i klienci –
usługi zorientowane na ludzi starszych (szczególny przypadek rozrywki i turystyki).
Bibliografia:
Starość i starzenie się jako doświadczenie jednostek i zbiorowości ludzkich, pr. zbior. pod red.
Kowaleskiego J.T., Szukalskiego P., Wyd. UŁ, Łódź 2006.
Roczniki Naukowe Caritas, Starość, red. T. Kamiński, Fundacja Pro Caritate, Warszawa 2006.
Polska starość, pr. zbior. pod red. B. Synaka, Wyd. UG, Gdańsk 2002.
Trafiałek E., Życie na emeryturze w warunkach polskich przemian systemowych, Wyd. WSP,
Kielce 1998
Nasze starzejące się społeczeństwo. Nadzieje i zagrożenia, pr. zbior. pod red. Kowaleskiego J.T.,
Szukalskiego P., Wyd. UŁ, Łódź 2004.
Głębicka K., Rynek pracy w jednoczącej się Europie, Wyd. WSP TWP, Warszawa 2005.
Coni N, Davison W., Webster S., Starzenie się, PWN, Warszawa 1994.
Nazwa przedmiotu: Kultura lokalna
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
Liczba godzin: Wy-30, lub 20 zaoczne
Forma zakończenia przedmiotu: zal. z oceną
_______________________________________________________________________________________
Prowadzący: dr Ewa Krawczak
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
Zapoznanie się z problematyką kultury lokalnej na gruncie teorii i jej rolą w konfrontacji z
globalizacją i westernizacją kultury.
Treści przedmiotu:
1. Kultura lokalna – spojrzenie teoretyczne: lokalność, regionalizm, globalizacja, tożsamość,
tradycja a nowoczesność, lokalność dzisiaj.
2. Tożsamość społeczności lokalnej a problem dominacji kulturowej w społeczności lokalnej.
3. Tradycja jako kontekst kultury lokalnej: tradycje lokalne, pamiątki i przeszłość.
4. Rola i konteksty funkcjonowania podmiotów upowszechniających kulturę: prasa, radio i
telewizja lokalna, samorządy, liderzy lokalni.
5. Infrastruktura kulturalna gmin: instytucje i placówki kultury.
6. Uczestnictwo w kulturze na poziomie lokalnym: amatorski ruch artystyczny, imprezy
kulturalne, obywatele miejscowi.
7. Ekonomika kultury lokalnej: finansowanie kultury – potrzeby i środki.
8. Edukacja kulturalna.
9. Działania alternatywne w środowisku lokalnym.
10. Młodzież a kultura lokalna: między zaangażowaniem a zniechęceniem.
______________________________________________________________________________________
Metody kształcenia: wykład audytoryjny, referaty, eseje
_______________________________________________________________________________________
Opracowania:
Kostyrko T., Czerwieński M. (red.), Kultura polska w dekadzie przemian, Instytut Kultury,
Warszawa 1999.
Mucha J. (red.), Kultura dominująca jako kultura obca. Mniejszości kulturowe a a grupa
dominująca w Polsce, Oficyna Naukowa, Warszawa 1999.
Oblicza lokalności. Tradycja i współczesność, pr. zb. pod red. J. Karczewskiej, Wyd. IFiS PAN,
Warszawa 2004.
Latoszek M., Polska i małe ojczyzny Polaków, Ossolineum, Kraków 1994.
Kurczewski J. (red.), Lokalne społeczności obywatelskie, OBS, ISN UW, Warszawa 2003.
Lewenstein B., Pawlik B. (red.), A miało być tak pięknie, Wyd. UW, Warszawa 1994.
Krawczak E. (red.), Kultura alternatywna w Lublinie. Studia, szkice, eseje, Wyd. UMCS, Lublin
2005.
Opracowania:
B. Szacka (red.), polska dziecięca, Warszawa 2004.
B. Szacka, Czas przeszły pamięć mit, Warszawa 2006.
J. Kurczewska (red.), Kultura narodowa i polityka, Warszawa 2000.
______________________________________________________________________________________
Forma zaliczenia: zaliczenie pisemne (kolokwium)
Nazwa przedmiotu: Psychologia w biznesie
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_______
Liczba godzin: Wy-30 lub 20 zaoczne Forma zakończenia przedmiotu zal z oc.,
_______________________________________________________________________________________
Prowadzący: dr Jolanta Kociuba
________________________________________________________________________
Cele przedmiotu :
Ukazanie psychologicznych podstaw i mechanizmów życia ekonomicznego, prezentacja problemów,
związanych z zachowaniami konsumpcyjnymi, reklamą, etyką pracy.
Treści przedmiotu:
1.Kultury organizacyjne a kwestie kulturowe.
2. Indywidualizm i kolektywizm w miejscu pracy.
3. Kontakty międzykulturowe w negocjacjach.
4. Kultury grup zawodowych.
5. Firmy ponadnarodowe.
6. Motywowanie w biznesie.
7. Stres w miejscu pracy.
8. Etos czy stres pracy? Mobbing. Wypalenie zawodowe.
9. Motywacja sukcesu.
10.Psychologia konsumpcji.
11. Kodeks etyczny we współczesnym przedsiębiorstwie.
12. Psychologia w reklamie.
13. Techniki negocjacji.
14. Rodzaje konfliktów interpersonalnych oraz style ich rozwiązywania.
______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
1. Albin K. Reklama. Przekaz, odbiór, interpretacja, 2002, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa –
Wrocław.
2. Bugiel J., Psychospołeczne mechanizmy kierowania zachowaniami pracowniczymi, w: J.Bugiel (red.)
Socjologia i psychologia pracy, 1987, Warszawa.
3. Chmiel N., (red.), Psychologia pracy i organizacji, 2003, Gdańsk.
4. Falkowski A., Tyszka T., Psychologia zachowań konsumenckich, 2001, Gdańsk.
5. Hofstede G., Hofstede G.J., Kultury i organizacje, 2007, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
6. Nęcki Z., Negocjacje w biznesie, 1994, Kraków, Wydawnictwo Profesjonalnej Szkoły Biznesu.
1. Bell D., Kulturowe sprzeczności kapitalizmu, 1994, Warszawa, PWN.
2. Hayek F., Indywidualizm i porządek ekonomiczny, 1998, Kraków, Znak.
3. Olson S.R., Komunikacja w organizacji i zarządzaniu.
4. Oyster C.K., Grupy, 2000, Poznań.
_______________________________________________________________________________
Forma zaliczenia:
zaliczenie z oceną
Nazwa przedmiotu: Psychospołeczne problemy w praktyce sądowej
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_______
Forma zakończenia przedmiotu zal z oc.,
Liczba punktów ECTS: .
_______________________________________________________________________________________
Prowadzący: dr Jolanta Kociuba
________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
Zapoznanie studentów z konkretnymi problemami, będącymi przedmiotem rozpraw sądowych w sądzie
rodzinnym, cywilnym i karnym; problematyka psychologicznych wyznaczników przestępczości.
Treści przedmiotu:
1. Psycholog jako biegły w procesie karnym . Trudności diagnostyczne.
2. Opinia psychologiczna w sprawach cywilnych.
3. Ocena wiarygodności zeznań świadków.
4. Dziecko jako świadek w postępowaniu sądowym.
5. Psychologiczne przesłanki ekspertyzy sądowej.
6. Etyczne problemy psychologa sądowego.
7. Rodzaje psychologicznych problemów na podstawie analizy przypadków.
8. Przesłuchanie diagnostyczne w sądzie.
______________________________________________________________________________________ _
Ciosek M., 2001,Psychologia sądowa i penitencjarna, Warszawa, Wydawnictwa Prawnicze PWN.
Memon A., Vrij A., Bull R., 2003, Prawo i psychologia, Gdańsk, Gdańskie ydawnictwo Psychologiczne.
Gruza E., 2003, Ocena wiarygodności zeznań świadków w procesie karnym, Zakamycze.
Literatura zalecana:
Mac Farlane K., Feldmeth J.R., 2002, Przesłuchanie i diagnoza małego dziecka, Warszawa, Fundacja Dzieci
Niczyje.
Dziecko krzywdzone. Teoria, badania, praktyka, Materiały z IX Europejskiej Konferencji ISPCAN –
Warszawa, 2003.
_______________________________________________________________________________
Forma zaliczenia:
opracowanie wybranego tematu i prezentacja na forum grupy
Nazwa przedmiotu: SOCJOLOGIA REWOLUCJI
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
Liczba godzin: Wy - 30 lub 20 st. zaoczne
_______________________________________________________________________________________
Prowadzący: JAROSŁAW CHODAK
_______________________________________________________________________________________
Zapoznanie się z socjologicznymi badaniami zjawiska rewolucji. Zostaną omówione główne kierunki
teoretyzowania nad rewolucją.
Treści przedmiotu:
1. Pojęcie rewolucji. Typologie.
2. Historyczne egzemplifikacje wydarzeń rewolucyjnych.
3. Główne orientacje teoretyczne w badaniach rewolucji
a) studia klasyczne,
b) „szkoła” historii naturalnej,
c) studia inspirowane teorią frustracji - agresji,
d) paradygmat strukturalny,
e) analizy wyboru racjonalnego,
f) teorie wielopoziomowe.
4. Przyczyny rewolucji w świetle różnych podejść teoretycznych.
5. Rola ideologii w procesie rewolucyjnym.
6. Przyszłość rewolucji w dobie globalizacji.
______________________________________________________________________________________
Metody kształcenia: wykład, elementy prezentacji multimedialnej.
_______________________________________________________________________________________
Dix, Robert H. 1983. „The Varieties of Revolution.” Comparative Politics 15: 283 – 285.
Foran, John. 1993. „Theories of Revolution Revisited: Toward a Fourth Generation?” Sociological Theory
11 (1): 1 – 20.
Goldstone, Jack A. 1980. „Theories of Revolution: The Third Generation” World Politics 32: 425 – 453.
Goldstone, Jack A. 1991. Revolutions and Rebellion in the Early Modern World. Berkeley: University of
California Press.
Goodwin, Jeff. 1994. „Toward a New Sociology of Revolutions.” Theory and Society 23: 731 – 766.
Skocpol, Theda. 1979. States and Social Revolutions. A Comparative Analysis of France, Russia, and China.
Cambridge: Cambridge University Press.
Tilly, Charles. 1997 [1993]. Rewolucje europejskie 1492 – 1992. Warszawa. Wydawnictwo Krąg.
Brinton, Crane. 1958. The Anatomy of Revolution. New York: Vintage Books.
Salert, Barbara. 1976. Revolutions and Revolutionaries: Four Theories. New York: Elsevier.
Selbin, Eric. 1993. Modern Latin American Revolutions. Boulder: Westview Press.
Wickham – Crowley, Timothy P. 1992. Guerillas and Revolution in Latin America. A Comparative Study of
Insurgents and Regimes Since 1956. Princeton, New Jersey: Princeton University Press.
______________________________________________________________________________________
Forma zaliczenia: zaliczenie na stopień
Nazwa przedmiotu: Współczesne polskie organizacje młodzieżowe.
_______________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_______
Liczba godzin: 30
_______________________________________________________________________________________
Prowadzący: dr Joanna Filipowicz-Adamowicz
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
Cele przedmiotu:
Zapoznanie się ze współczesnymi polskimi organizacjami młodzieżowymi oraz ich społeczną rolą.
Treści przedmiotu:
Organizacje młodzieżowe w ujęciu socjologii organizacji, socjologii wychowania, i socjologii
młodzieży.
Zarys historii polskich organizacji młodzieżowych.
Młodzież we współczesnej Polsce – socjologiczny szkic problematyki.
Mapa współczesnych organizacji młodzieżowych w Polsce.
Międzynarodowe organizacje młodzieżowe.
Organizacje młodzieżowe polskiej diaspory.
Polityka UE wobec organizacji młodzieżowych – fundusze wspierające inicjatywy
młodzieżowe.
Struktura, ideologia i działalność najważniejszych organizacji młodzieżowych w Polsce.
______________________________________________________________________________________
Metody kształcenia: wykład, konwersatorium, wywiady z gośćmi – liderami organizacji
młodzieżowych
_______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
Forma zaliczenia: obecność na zajęciach
Nazwa przedmiotu: The Nature of Social Communication in the Information Society
_______________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_______
Liczba godzin: (Wy- 30)
_______________________________________________________________________________________
Prowadzący: dr hab. Marek Hetmański, prof. UMCS
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
Treści przedmiotu:
During the lectures different theories of information society (network, knowledge based society) will
be analysed (e.g. D. Bell, A. Toffler, J. Habermas, A. Giddens, M. Castells, U. Beck). The students will be
provided with the general knowledge (sociological as well as philosophical) how the information and
computer technologies shape and change the modern (post-modern) societies. The special theoretical focus
will be put on such social issuaes as: ways of information/knowledge gathering and conveying (orality,
writing, the print, the press, mass communication), institutions of learning and education, scientific research,
common and public opinion, the social role of specialists and experts, symbols exchange systems, the mass
communication etc. In order to specify, differentiate and understand these widely conceived social and
cultural phenomena the special models (theories, graphical schemas) of information processing and
communication processes will be presented and discussed (e.g. rethoric, transmission, and cybernetic
models; Laswell’s, Shannon’s-Weaver models).
The expected result of the lectures is to provide the students with two things: (1) the knowledge
about the information society and mass communication theories as well as (2) the understanding (of practical
and common value) of particular social phenomena as information processing and management, information
overload, problem solving in the risk situations, decision taking under the uncertainty, control and
manipulation in political life etc.
______________________________________________________________________________________
Metody kształcenia: wykład z elementami konwersacji oraz multimedialnych prezentacji
1. D. Case, Looking for Information. A Survey of Research on Information Seeking, Needs, and
Behavior, Amsterdam 2007 (s. 4-116)
2. M. Castells, The Rise of the Network Society, Basil Blackwell, Oxford 2000.
3. H. Innis, Bias of Communication, Toronto-London 1999.
4. D. McQuail, Mass Communication Theory (fourth edition), Sage, London 2000.
5. K. Stenning et al. (eds.) Introduction to Cognition and Communication, The MIT Press, Cambridge
Mass. 2006 (s. 339-474)
6. F. Webster, Theories of the Information Society, Routledge, London 1995.
______________________________________________________________________________________
Forma zaliczenia: test, referaty, praca pisemna (krótki esej) - do wyboru
Nazwa przedmiotu: Przemoc w cywilizacji Zachodu
_______________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_______
Liczba godzin: Wy- 30, lub 20 zaoczne Forma zakończenia przedmiotu (zal. z oc.)
_______________________________________________________________________________________
Prowadzący: Maciej Kociuba
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
Zapoznanie się ze znaczeniem – opisanym w kategoriach nauk społecznych i nauk humanistycznych
(antropologia kulturowa, socjologia, filozofia kultury, etyka...) - rolą i funkcjami fenomenu przemocy w
obrębie współczesnej kultury Zachodu, a także w płaszczyźnie konfrontacji między cywilizacjami. Student
ma uzyskać znajomość teorii różnie opisujących przemoc i zapoznać się z narzędziami pojęciowymi
konceptualizującymi fenomen przemocy.
Treści przedmiotu : W wywiadzie, którego udzielił R.Kapuściński po zamachach w Stanach
Zjednoczonych czytamy: „Moją pierwszą myślą po tym, jak obejrzałem 11 września sceny nowojorskie było
to, że musimy na nowo przemyśleć świat. A to jest trudne, bo nie dysponujemy narzędziami i pojęciami,
które by nam umożliwiły przemyślenie go w nowy sposób”. W ramach zajęć fakultatywnych zostanie
podjęta próba „przemyślenia świata”, w jakim przyszło nam żyć, a jednocześnie próba odnalezienia
(zbudowania) narzędzi teoretycznych, z pomocą których można by konceptualizować zjawisko przemocy.
Nie chodzi tu o mechanizmy psychologiczne i przemoc generującą się w wymiarze jednostkowym, lecz o
odsłonięcie mechanizmów społecznych i kulturowych, generujących przemoc w makroskali. Rozważona
zostanie kontrowersja pomiędzy naturalistycznym (psychoanaliza, socjobiologia) traktowaniem przemocy a
podejściem, które sytuuje przemoc po stronie zjawisk specyficznie kulturowych (społecznych). Szczególne
miejsce zajmie w analizach zagadnienie przemocy zinstytucjonalizowanej, takiej która przybrała formy
zorganizowane i uzyskała jakiś stopień legitymizacji i akceptacji w ramach obowiązujących form życia
społecznego. Osobne analizy zostaną poświęcone problemowi przemocy generującej się na granicach
dzielących poszczególne cywilizacje. Podjęta zostanie próba odpowiedzi na pytanie, czy dla określenia
tożsamości cywilizacyjnej Zachodu (czy jakiejkolwiek innej cywilizacji) konieczne jest określenie jego alter
ego w postaci zewnętrznego wroga (teza S.Huntingtona). Nabiera to szczególnego znaczenia w kulturowo
policentrycznym świecie, w którym Zachód od czasu ekspansji podjętej w czasach wielkich odkryć
geograficznych, postrzegany był jako agresor, wyjątkowo często sięgający po przemoc, a dziś - w dobie
globalizacji - jest posądzany o kolejną próbę zawładnięcia światem za pomocą narzędzi ekonomicznych.
______________________________________________________________________________________
Metody kształcenia: Metoda podająca (wykład), lektura i interpretacja tekstów, dyskusja.
_______________________________________________________________________________________
1. Wolfgang Sofsky, Traktat o przemocy, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław 1999.
2. A.Zybertowicz, Przemoc i poznanie. Studium z nie-klasycznej socjologii wiedzy. Toruń
1995.
3. R.Wrangham, D.Peterson, Demoniczne samce. Małpy człekokształtne i źródła ludzkiej
przemocy, Warszawa 1999.
4. K.Lorenz, Tak zwane zło, Warszawa 1972.
5. S.Huntington, Zderzenie cywilizacji i nowy kształt ładu światowego, Warszawa 1998.
).
7. Przemoc i filozofia, „Lubelskie odczyty filozoficzne”, Zbiór VIII, pod red.: J.Mizińska,
M.Kociuba, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2004.
8. Maciej Kociuba, Kulturotwórcza rola przemocy w koncepcjach R.Girarda, „Nowa
Krytyka” 1998, nr9, s. 137-157.
______________________________________________________________________________________
Forma zaliczenia: Zaliczenie w oparciu o aktywność studenta w czasie zajęć a także w oparciu o
krótką rozmowę, sprawdzającą znajomość kilku wybranych tekstów.
Nazwa przedmiotu: Podstawy cywilizacji europejskiej.
_______________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_______
Liczba godzin: (Wy-30 Forma zakończenia przedmiotu (zal. z oc.)
_______________________________________________________________________________________
Prowadzący: Maciej Kociuba
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
Cele przedmiotu (zoperacjonalizowane): Zapoznanie się z koncepcjami, z których na przestrzeni wieków
wyrosła całość cywilizacyjna nazywana Zachodem. Celem jest ukazanie trwałości i ciągłości idei, które
umożliwiają dziś integrację Europy.
Treści przedmiotu : Wykład stanowi próbę odpowiedzi na pytanie: jakie idee wpłynęły na uformowanie się
cywilizacyjnej całości europejskiej ze zóżnicowanego konglomeratu etnicznego i kulturowego? Chodzi o
przedstawienie historii idei, które ukształtowały naszą europejską tożsamość. Analizy koncentrują się przede
wszystkim na fenomenie świadomości społecznej i sytuują w obrębie historii kultury i antropologii.
Przedmiotem refleksji będą: (1) judaizm z koncepcją monoteizmu i osobowego Boga; (2) chrześcijaństwo z
koncepcją uniwersalnej religii, kultury i cywilizacji; (3) kultura duchowa starożytnych Greków z ich
mitologią, filozofią, sztuką, nauką i praktyką polityczną (formy ustrojowe); (4) kultura duchowa
starożytnych Rzymian z ich pragmatycznym podejściem do budowania społecznych podstaw imperium (pax
romana, system prawa) i techniczną sprawnością w szerzeniu zdobyczy cywilizacyjnych. Oprócz tego
rozważane będzie zagadnienie komplementarności procesów integracyjnych i dezintegracyjnych, we
współczesnej Europie, podjęta będzie też próba zaprezentowania kultury europejskiej na szerszym tle - próba
uchwycenia jej specyfiki w kontekście odmiennych kultur Wschodu (buddyzm, cywilizacja Japonii).
______________________________________________________________________________________
Metody kształcenia: Metoda podająca (wykład), lektura i interpretacja tekstów, dyskusja
_______________________________________________________________________________________
1. Norman Davies, Europa. Rozprawa historyka z historią, Kraków 1998.
— wybrane rozdziały: ❏ Legenda o Europie, s. 19–21, Wstęp, s. 23–75.
❏ Hellas. Starożytna Grecja, s. 127–180.
❏ Roma. Starożytny Rzym, 753 p.n.e – 337 n.e., s. 181 – 245.
❏ Origo. Narodziny Europy, ok. 330 – 800, s. 247 – 324.
❏ Divisa et indivisa. Europa podzielona i nie podzielona, 1945–1991.
— wybrane rozdziały:
2. Krzysztof, Jarosław Brozi, Powstanie i upadek wielkich cywilizacji.
Antropologia historii wobec współczesności, Lublin 1995.
– Powstanie i rozwój cywilizacji europejskiej, s. 48–67.
– U źródeł ekspansji europejskiej, s. 68–79.
3. Zygmunt Kubiak, Mitologia Greków i Rzymian, Warszawa 1997, Wstęp (s.
7–33) i rozdział pt.: Starsi bogowie (s. 183–219).
4. Lidia Winniczuk, Ludzie, zwyczaje i obyczaje styrożytnej Grecji i Rzymu,
Warszawa 1985, rozdziały. pt.: Nauka i wychowanie w Grecji (s. 271–291) i
Wykształcenie i wychowanie w Rzymie (s.292–317).
5. Adam Krokiewicz, Zarys filozofii greckiej, Warszawa 1971, Rozdział
pierwszy, Uwagi wstępne, (s. 17–69).
6. Paul Johnson, Historia Żydów, Kraków 1996, Rozdział pierwszy: Izraelici,
(s. 5–88); Rozdział piąty: Emancypacja, (332–449)
7. Wilfrid J.Harrington, Klucz do Biblii, Warszawa 2000, Rozdział VII,
Zarys historii czasów nowotestamentowych, s. 140–183.
8. Marian Filipiak, Człowiek współczesny a Sary Testament, Lublin 1982.
9. Mircea Eliade, Historia wierzeń i idei religijnych, Warszawa 1994, tom II,
Rozdział XXVIII, Narodziny chrześcijaństwa, s. 217–236; tom III, Warszawa
1995, Rozdział XXXVIII, paragrafy: 307. Marcin Luter i reformacja w
Niemczech, 308. Teologia Lutra. Polemika z Erazmem, 309. Zwingli, Kalwin,
katolicka reforma. (s. 157–167
______________________________________________________________________________________
Forma zaliczenia: Zaliczenie w oparciu o aktywność studenta w czasie zajęć a także w oparciu
o krótką rozmowę, sprawdzającą znajomość kilku wybranych tekstów.
Nazwa przedmiotu: LIDERZY W SPOŁECZNOŚCIACH LOKALNYCH
________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
Liczba godzin: Wy-30, Forma zakończenia przedmiotu: zal. z oceną
________________________________________________________________________________
Prowadzący: dr Katarzyna Surowiec
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
Przybliżenie problematyki liderów społecznych, procesów ich wyłaniania oraz roli i znaczenia w
życiu społeczności lokalnych. Ukazanie społecznych i psychologicznych uwarunkowań
liderowania.
Treści przedmiotu:
12. Autorytety osobowe: definicje, geneza i funkcje
13. Autorytet a władza
14. Funkcje społeczne liderów
15. Społeczny proces wyłaniania liderów lokalnych
16. Kompetencje społeczne i kulturowe liderów
17. Psychologiczne aspekty społecznej roli lidera
18. Typologia działaczy lokalnych
19. Psycho-socjologiczny typ idealny działacza społecznego
20. Typ społeczności lokalnej a wzory liderów społecznych
21. Lider a animator
________________________________________________________________________________
Metody kształcenia: wykład z dyskusją, praca w małych grupach
________________________________________________________________________________
1. Marcińczyk Bożena.: Autorytet osobowy: geneza i funkcje regulacyjne. Katowice 1991.
2. Tokarski. S.: Model interakcyjny efektywności kierowania. Bydgoszcz 2001.
3. Dzieńdziura Krzysztof.: Liderzy w społecznościach lokalnych. Zielona Góra 1994.
4. Tokarski S.: Kierownik w organizacji. Warszawa 2006.
5. M. Adamiec, B. Kożusznik.: Zarządzanie zasobami ludzkimi. Aktor – Kreator Inspirator. Katowice 2000.
6. Efektywność a osobowość. Red. K. Obuchowski, W. Paluchowski. Wrocław 1982.
7. Jachnis A.: Psychologia organizacji. Kluczowe zagadnienia. Warszawa 2008.
8. Niedźwiedzki D.: Liderzy społeczni w warunkach kryzysu społeczeństwa obywatelskiego.
W: Teorie wspólnotowe a praktyka społeczna. Obywatelskość, polityka, lokalność. Red. A.
Gawkowska, P. Gliński, A. Kościański. Warszawa 2005.
1. Fedyszak-Radziejowska B.: Liderzy i ich organizacje w rozwoju społeczno-gospodarczym
wsi. W: Przedsiębiorczość wiejska w Polsce i krajach Unii Europejskiej. Red. M.
Kłodziński i B. Fedyszak-Radziejowska. Warszawa 2002.
2. Bronikowski W.: Drogi postępu chłopa polskiego. Warszawa 1934.
3. Tokarski S.: Kierowanie ludźmi. Koszalin 1998.
________________________________________________________________________________
Forma zaliczenia: uczestnictwo w zajęciach
Nazwa przedmiotu: Społeczno-kulturowe
determinanty zaburzeń odżywiania
Liczba godzin: Wy- 30
Forma zakończenia przedmiotu ( zal z oc.)
_______________________________________________________________________________________
Prowadzący: dr Anna Wiatrowska
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
Cele przedmiotu (zoperacjonalizowane): zapoznanie się z podstawami wiedzy o zaburzeniach w
odżywianiu, wyposażenie w wiedzę umożliwiającą rozpoznawanie anoreksji i bulimii psychicznej
oraz otyłości psychogennej, wskazanie możliwości zastosowania zdobytej wiedzy w praktyce
zawodowej.
Treści przedmiotu:
1. Zaburzenia odżywiania w perspektywie historycznej
2. Obraz kliniczny jadłowstrętu psychicznego
3. Obraz kliniczny bulimii psychicznej
4. Obraz kliniczny otyłości psychogennej
5. Klasyfikacje zaburzeń odżywiania
6. Kryteria diagnostyczne klinicznych i atypowych zaburzeń odżywiania
7. Epidemiologia zaburzeń odżywiania
8. Biologiczne i osobowościowe podłoże zaburzeń odżywiania
9. Społeczno- kulturowe determinanty zaburzeń odżywiania
10. Profilaktyka i leczenie zaburzeń odżywiania
______________________________________________________________________________________
Metody kształcenia: podające (wykład, pogadanka), aktywizujące (dyskusja i gry dydaktyczne, burza
mózgów).
_______________________________________________________________________________________
Teksty źródłowe:
Melosik Z. (1996). Tożsamość, ciało, władza. Toruń: Wydawnictwo Edytor.
Józefik B. (1999). Anoreksja i bulimia psychiczna. Kraków: Wydawnictwo UJ.
Ziółkowska B. (2001). Ekspresja syndromu gotowości anorektycznej u dziewcząt w stadium adolescencji.
Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora.
Bilikiewicz A. (2000). Psychiatria. Warszawa: Wydawnictwo PZWL.
Abraham S. Llewellyn-Jones D. (1995). Anoreksja. Bulimia. Otyłość. Warszawa: Wydawnictwo naukowe
PWN.
Wiatrowska A. (2009). Jakość życia w zaburzeniach odżywiania. Lublin Wydawnictwo UMCS.
Opracowania:
Kreipe R.E., Dukarm C.P. (2000). Zaburzenia łaknienia u młodzieży i starszych dzieci. Pediatria po
dyplomie, 4/3, s. 11-29.
Rabe- Jabłońska J. (2003). Jadłowstręt psychiczny u dorosłych kobiet. Psychiatria Polska, 1, s.29-37.
Pużyński S., Beręsewicz M. (1993). Zasady rozpoznawania i leczenia zaburzeń psychiatrycznych.
Warszawa: Instytut Psychiatrii i Neurologii.
______________________________________________________________________________________
Forma zaliczenia: obecność, aktywność, referaty.
Nazwa przedmiotu: Ekologia człowieka i ekologia społeczna
_______________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_______
Liczba godzin: Wy- 30,
_______________________________________________________________________________________
Prowadzący: dr Jacek Lejman
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
Zapoznanie się z przeglądem stanowisk i problemów współczesnej myśli ekologicznej ze
szczególnym uwzględnieniem ekologii człowieka i ekologii społecznej.
Treści przedmiotu(oddzielnie wykłady, oddzielnie ćwiczenia): 1)Filozoficzne i kulturowe podstawy
ekorozwoju; 2) Boom ekologiczny drugiej połowy XX wieku; 3) Ekologia głęboka a ekologia płytka –
podstawowe podziały w myśli ekologicznej; 4) Przyroda i wartości – relatywizm a relacjonizm aksjologiczny; 5)
Od etyki wspólnot do ekologii głębokiej; 6) Ekofeminizm a ekofilozofia; 7) Ekologia człowieka a ekologia
humanistyczna; 8) Spory wokół antropocentrycznej i biocentrycznej wizji ekologii; 9) Etyki środowiskowe –
przegląd stanowisk; 10) Społeczne konsekwencje idei zrównoważonego rozwoju
______________________________________________________________________________________
Metody kształcenia: wykład połączony z dyskusjami problemowymi
_______________________________________________________________________________________
Teksty źródłowe: 1) N. Wolański, Ekologia człowieka, T. 1, 2, Warszawa 2006; 2) T. Ślipko SJ, Bioetyka,
Kraków 2009; 3) Z. Piątek, Etyka środowiskowa, Kraków 1998; 4) D. Kiełczewski, Ekologia społeczna,
Warszawa 2001; 5) J. Lejman, Ewolucja ludzkiej samowiedzy gatunkowej, Lublin 2008; 6) L. Ferry, Nowy
ład ekologiczny, warszawa 1995; 7) P. Saint Marc, Przyroda dla człowieka, Warszawa 1979; 8) K.
Waloszczyk, Kryzys ekologiczny w świetle ekofilozofii, Łódź 1996; 9) C. Merchant, Radical Ecology, New
York, London 005 10) E. O. Wilson, Biophilia, Cambridge (Mass.) 1994
Opracowania: 1) Environmental Philosophy, Th. ed., M. E. Zimmerman i inni (red.), Upper Saddle River
2001; 2) Evolutionary Ecology And Human Behavior, A. Smith, B. Winterhalder (red.), New York 1992. 3)
Filozoficzne i społeczne uwarunkowania zrównoważonego rozwoju, A. Pawłowski (red.), Lublin 2003; 4) J.
Jaroń, Ekologia, sozologia, ekofilozofia, ekoetyka, ekonomia proekologiczna, Warszawa 1997; N. Eldredge,
Życie na krawędzi, Warszawa 2003
______________________________________________________________________________________
Forma zaliczenia: na podstawie aktywności na zajęciach, praca pisemna
Nazwa przedmiotu: The Social Issues of the Idea of Human Rights in Its Historical and
Contemporary Development
Typ: wykład fakultatywny
Rok studiów: socjologia studia magisterskie
Wykładowca: Tomasz Kitliński, Ph. D.
Poziom: początkujący, - poziomy/B. A., M. A., Ph. D. students - all years
Semestr: letni
Liczba godzin: 30
Liczba punktów ECTS: 3
Forma zakończenia przedmiotu: zaliczenie z oceną
Wymagania wstępne: Awareness of the basic concepts of human rights. Willingness to participate
actively and critically in the course.
Metody nauczania: lecture
Metody oceny: active participation in the course
Język wykładowy: English
Treści kształcenia: The course examines the social issues of the historical and contemporary
development of the idea of human rights; it asks questions about the society faced with the new
generations of the thought and practice of human rights, but also with the denial and violations of
them. We analyze and interpret social texts and actions diachronically and synchronically in a
global and local perspective. A variety of writings on human rights will be discussed, which will
enable us to trace a diversity of approaches to human rights, including the most recent ones. As the
course is for sociology students, the content of the course will focus on the social problems.
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: As effects of the course, students will be able to
understand and discuss the social problems of the idea of human rights; they will be capable of
analyzing and interpreting the historical and contemporary development of the idea of human rights
Literatura:
Lynn Hunt, Inventing Human Rights. A History, Norton, New York 2007.
Michael Ignatieff, The Rights Revolution, Viking, New York 2000.
Claude Lefort, ‘Human Rights and the Welfare State’, in: Democracy and Political Theory, Polity
Press, Blackwell, Cambridge 1988, pp. 21-44.
Emmanuel Levinas, “The Rights of Man and the Rights of the Other”, in: Outside the Subject, Stanford
University Press, Stanford 1994, pp. 116-125.
The Philosophy of Human Rights. Patrick Hayden (ed.), Paragon House, St. Paul, 2001 (texts by J. Locke, I.
Kant, T. Paine, M. Wollstonecraft, M. C. Nussbaum, J. Derrida, R. Rorty).
Nazwa przedmiotu: Ukraina dzisiaj. Socjologiczny opis społeczeństwa.
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
Liczba godzin: 30
Forma zakończenia przedmiotu: zaliczenie
Liczba punktów ECTS:3 p.
_______________________________________________________________________________________
Prowadzący: Dr. Mykola Riabczuk
_______________________________________________________________________________________
Cele przedmiotu :
Zapoznanie się z przemianami w postkomunistycznym społeczeństwie ukraińskim po roku 1991, ze
szczególnym uwzględnieniem wpływu spuścizny post-totalitarnej i postkolonialnej na poziom kapitału
społecznego i, odpowiednio, zachowanie jednostek i grup społecznych w warunkach ostrych wezwań
transformacyjnych.
Treści przedmiotu :
Ukraińskie społeczeństwo przed r. 1991: spuścizna totalitaryzmu i kolonializmu.
Nierewolucyjny/niekonsekwentny charakter przemian po r.1991.
Ambiwalencja społeczna – obiektywne przyczyny, subiektywne warunki.
Rożne interpretacji społecznych przemian: opóźniona modernizacja, instytucyjny dyzajn, teoria zależności
od drogi.
Porównanie społecznych przemian na Ukrainie z innymi republikami b. ZSRR oraz Europy Wschodniej.
Powstanie „państwa szantażu”.
Siła i słabość społeczeństwa obywatelskiego.
Przemiany społeczne w kontekście transformacji ekonomicznych.
Upadek „państwa szantażu: Rewolucja Pomarańczowa.
Podziały regionalne, językowo-kulturalne, religijne.
Hierarchia tożsamości oraz ich korelacja z orientacja ideologiczna i wartościami politycznymi.
Nacjonalizm, ksenofobia, obraz „Innego”.
Recepcja wydarzeń międzynarodowych, procesów globalnych i regionalnych.
Ukraina miedzy dwoma przepisami (1989-2001): zmiany demograficzne, etniczne, a inne.
Dyskusja podsumowująca: jak (i czy da się w ogóle) zintegrować i zmodernizować społeczeństwo
ukraińskie?
______________________________________________________________________________________
Metody kształcenia: wykłady oraz dyskusje/odpowiedzi na pytania studentów
_______________________________________________________________________________________
Teksty źródłowe:
Ukraina 2001, dane przepisu ogólnokrajowego: http://www.ukrstat.gov.ua/Perepis/PidsPer.html
Socjologiczny portret społeczeństwa ukraińskiego [dane w dodatku]: W. Worona, M. Szulha (red.),
Ukrainske suspilstwo: desiat rokiw nezaleznosti (Kijow: Instytut Socjologii NANU, 2001).
Dane regionalne: Jurij Jakymenko, Oleksandr Lytwynenko, “Regionalni osoblywosti idejno-politycznych
orientacij hromadian krajiny w konteksti wyborczoji kampaniji-2006,” w Schid i Zachid Ukrainy w konteksti
wyborczoji kampanjii-2006: widminnosti, protyriczczia, perspektywy jednannia (Kijow: Centrum
im.Razumkowa, 2006).
Komunikaty Centrum badań opinii publicznej: http://www.cbos.pl
Opracowania:
Robert Putnam, Demokracja w działaniu, Kraków 1993, rozdz. 4-6.
Mykola Riabczuk, Dwie Ukrainy, Wrocław 2003 (II wyd. 2006), rozdz.1, s.21-61.
Mykola Riabczuk, “Dokąd, Ukraino?” Przegląd polityczny, 67/68:2004, s.128-131.
Mykola Riabczuk, “Nieoczekiwani Ukraińcy”, Odra 2:2005, s.3-9.
Mykola Riabczuk, “Pniemy się czy brniemy”, Rocznik Miedzynarodowego Centrum Kultury, no.15, Kraków
2007, s.19-26.
Uzupełniające:
Jewgenij Golowacha, Transformirujuszczejesia obszczestwo. Opyt sociologiczeskogo monitoringa w
Ukrainie (Kijow: Instytut Socjologii NANU, 1996).
Jewhen Holowacha, “Osoblywosti politycznoji swidomosti: ambiwalentnist’ suspilstwa ta osobystosti”,
Politolohiczni czytannia, no.1, pp. 24–39.
Bohdan Krawchenko, Social Change and National Consciousness in Twentieth-Century Ukraine, New York
1985. (Także jest wydanie ukraińskie.)
Andrew Wilson, Ukraińcy. Warszawa 2003.
___________________________________________________
Forma zaliczenia: udział w zajęciach
Nazwa przedmiotu: ANTROPOLOGIA MASS MEDIÒW
__________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
Liczba godzin: (30 godzin wykładów) Forma zakończenia przedmiotu (zal z oc.,)
__________________________________________________________________________________
Prowadzący: Dr Maciej Rajewski, Zakład Antropologii Kulturowej, Instytut Filozofii, WFiS UMCS,
Lublin
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
Cele przedmiotu :
Zapoznanie studentów z historią metodologią, celami badań oraz osiągnięciami antropologii mediów (Media
Anthropology).
Treści przedmiotu:
Antropologia mediów jako subdyscyplina antropologii kulturowej. Przedmiot, metody i cele antropologii
mediów oraz jej relacje z Media Studies, antropologią wizualną i studiami kulturowymi. Początki badań
antropologicznych w dziedzinie środków masowego przekazu: The Navajo Film Themselves Project
Sola Wortha i Johna Adaira. Inne wybrane antropologiczne projekty badawcze związane z
wykorzystaniem środków masowego przekazu, przeprowadzone w latach 1960-2000. „Czwarty Świat” a
mass media – badania Terence’a Turnera nad Indianami Kayapo i Erica Michaelsa oraz Faye Ginsburg
nad Aborygenami australijskimi. Wykorzystywanie osiągnięć antropologii kulturowej w badaniach
środków masowego przekazu wysoko rozwiniętych państw Zachodu. Powstanie, rozwój i osiągnięcia
studiów kulturowych. Problem współpracy między środowiskami mass medialnym i antropologicznym.
Film etnograficzny. Koncepcja człowieka w świetle badań antropologii mass mediów.
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
1. Yves Winkin, Antropologia komunikacji. Od teorii do badań terenowych, (tł. Agnieszka
Karpowicz),Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego 2007.
2. Debra Spitulnik, „Anthropology and Mass Media”, Annual Review of Anthropology 1993, vol.22, s.
293-315.
3. Graeme Turner, British Cultural Studies. An Introduction, Media and Popular Culture: 7, Boston,
London, Sydney, Wellington: Unwin Hyman 1990.
4. Sol Worth, John Adair, Through Navajo Eyes. An Exploration in Film Communication and
Anthropology, Albuquerque: The University of Mexico Press 1997.
5. Faye Ginsburg, “Indigenous Media: Faustian Contract or Global Village?”, Cultural Anthropology
1991, vol.6, no.1, s. 92-112.
6. Eric Michaels, The Aboriginal Invention of Television in Central Australia1982-1986. Report of the
Fellowship to Assess the Impact of Television in Remote Aboriginal Communities, Canberra:
Australian Institute of Aboriginal Studies 1986.
7. Mihai Coman, Eric W. Rothenbuhler, “The Promise of Media Anthropology” (w:) Eric W.
Rothenbuhler, Mihai Coman (red.), Media Anthropology, Thousand Oaks, London, New Delhi 2005,
s. 1-11.
8. Jerzy Mikułowski-Pomorski, Jak narody porozumiewają się ze sobą w komunikacji między
kulturowej i komunikowaniu medialnym, Kraków: Universitas 2007.
1. Michael Gurevitch, Tony Bennett, James Curran, Woollacott Janet (red.), Culture, Society and the
Media, London, New York: Methuen 1982.
2. Marcus Banks, Howard Morphy (red.), Rethinking Visual Anthropology, New Haven, London: Yale
University Press 1997.
3. Eric W. Rothenbuhler, Mihai Coman (red.), Media Anthropology, Thousand Oaks, London, New
Delhi 2005.
4. Eric W. Rothenbuhler, Komunikacja rytualna. Od rozmowy codziennej do ceremonii medialnej, (tł.
Janusz Barański), Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego 2003.
5. Tomasz Goban-Klas, Media i komunikowanie masowe. Teorie i analizy prasy, radia, telewizji i
internetu, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2005.
Teksty źródłowe:
1. Kelly Askew, Richard R. Wilk (red.), The Anthropology of Media. A Reader, Oxford: Blackwell
Publishers 2002.
Opracowania:
1. Piotr Sztompka, Socjologia Wizualna. Fotografia jako metoda badawcza, Warszawa: Wydawnictwo
Naukowe PWN 2005.
Język wykładowy: polski lub angielski.
__________________________________________________________________________________
Forma zaliczenia: zaliczenie ustne na ocenę.
Nazwa przedmiotu: ANTROPOLOGIA MIASTA
______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
Liczba godzin: (30 godzin wykładów) Forma zakończenia przedmiotu (zal z oc.,)
_______________________________________________________________________________________
Prowadzący: Dr Maciej Rajewski, Zakład Antropologii Kulturowej, Instytut Filozofii, WFiS UMCS,
Lublin
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
Zapoznanie studentów z przedmiotem, metodami, celem badań oraz osiągnięciami antropologii miasta.
Antropologia miasta jako subdyscyplina antropologii kulturowej. Przedmiot, metody i cele badawcze
antropologii miasta. Główne kierunki badań antropologii miasta. Powstanie pierwszych miast. Miasto
a cywilizacja. Funkcje miasta. Typologie miast. Grupy społeczne i rodzaje więzi społecznych badane w
ramach antropologii miasta: sieci społeczne, więzi pokrewieństwa, grupy etniczne, zawodowe,
sąsiedzkie i domowe. Miejskie jednostki integracji. Charakterystyka miast: starożytnego Egiptu,
minojskich, greckich polis i miast hellenistycznych, rzymskich, europejskich w okresach przed i po
rewolucji przemysłowej oraz miast Afryki subsaharyjskiej, islamskich i chińskich, zanim uległy one
wpływom europejskim.
______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
1. Ulf Hannerz, Odkrywanie miasta. Antropologia obszarów miejskich, Kraków: Wydawnictwo
Uniwersytetu Jegiellońskiego 2006.
2. Richard G. Fox, Urban Anthropology. Cities in Their Cultural Settings, Prentice Hall, New Jersey,
Englewood Cliffs 1977.
3. L. Mumford, The City in History. Its Origins, Its transformations, and Its Prospects, London: Secker
and Warburg 1961.
4. Aidan Southall, The City in Time and Space, Cambridge University Press, Cambridge 2000.
5. G. Sjoberg, The Preindustrial City. Past and Present, Glencoe, Illinois: Free Press 1960.
6. L. Benevolo, Miasto w dziejach Europy, Warszawa: Wydawnictwo Krąg; Oficyna wydawnicza
Volumen 1995.
7. A. Hourani, S.M. Stern (eds.), The Islamic City. A Colloqium, Oxford: Bruno Cassirer, University of
Pennsylvania 1970.
1. Janet L. Abu Lughod, Cairo. 1001 Years of the City Victorious, Princeton University Press, New
Jersey, Princeton 1971.
2. Ira Marvin Lapidus, Muslim Cities in the Later Middle Ages, Harvard University Press, Cambridge,
Massachusetts, 1967.
3. P. Abrams, E.A. Wrigley (eds.), Towns and Societies. Essays in Economic History and Historical
Sociology, Cambridge, London, New York, Melbourne: Cambridge University Press 1978.
4. Józef Tomasz Frazik: Sredniowieczna architektura krajów Bliskiego Wschodu: Arabii, Syrii,
Palestyny, Iraku i Egiptu, PK, Kraków 1991.
5. Józef Tomasz Frazik, Arabska architektura Tunezji, Algierii, Maroka oraz mauretańskiej Hiszpanii,
PK, Kraków 1993.
6. Albert Hourani, Historia Arabów, (przekł. Janusz Danecki), Marabut, Gdańsk 1995, s. 116-152.
Teksty źródłowe:
1. Ibn Battuta, Osobliwości miast i dziwy podróży 1325-1354, (tł. Tadeusz Majda, Halina Natorf),
Warszawa: Książka i Wiedza 2008.
2. Fernand Braudel, Kultura materialna, gospodarka i kapitalizm XV-XVII1 wiek. Struktury
codzienności, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1992, t. 1-3 (wybrane fragmenty).
Język wykładowy: polski lub angielski.
______________________________________________________________________________________
Forma zaliczenia: zaliczenie ustne na ocenę.
Nazwa przedmiotu: Socjologia prawa
___________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
Liczba godzin: (St. dzienne - Wy-30, St. zaoczne Wy-20) Forma zakończenia przedmiotu (zal. z oc.)
_______________________________________________________________________________________
Prowadzący: Dr MonikaTorczyńska_________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
Cele przedmiotu (zoperacjonalizowane): Celem zajęć jest analiza prawa pojmowanego jako fundament
demokratycznego społeczeństwa. Studenci poznają podstawową problematykę z zakresu europejskiej kultury
i świadomości prawnej.
Treści przedmiotu: Socjologia prawa - jej przedmiot, cele, metody. Prawo jako element kultury. Prawo a
demokratyczny ład życia społeczeństwa demokratycznego. Teorie działania prawa. Prawo a inne systemy
normatywne. Modele socjalizacji prawnej. Społeczna recepcja i postawy wobec prawa. Kultura prawna i jej
wyznaczniki. Normatywna a rzeczywista świadomość prawna.
______________________________________________________________________________________
Metody kształcenia: wykład audytoryjny, dyskusja
_______________________________________________________________________________________
Teksty źródłowe:
A. Kojder, Godność i siła prawa. Szkice socjologicznoprawne, Warszawa 2001.
2. A. Redelbach, Prolegomena do nauk o człowieku, władzy i prawie, Toruń 2005.
G. Skąpska, Prawo w zmieniającym się społeczeństwie, Kraków 1992.
Opracowania:
R. Tokarczyk, Współczesne kultury prawne, Kraków 2003.
______________________________________________________________________________________
Forma zaliczenia: Zaliczenie w formie ustnej lub pisemnej
Nazwa przedmiotu: Teorie komunikacji międzykulturowej
________________________________________________________________________________
Kierunek: Socjologia dzienne i zaoczne
___________________________________________________________________________
Liczba godzin: (St. dzienne - Wy-30, St. zaoczne – Wy-20) Forma zakończenia przedmiotu (zal. z oc.)
_______________________________________________________________________________________
Prowadzący:
Dr Monika Torczyńska__________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
Cele przedmiotu (zoperacjonalizowane): Celem zajęć jest analiza procesów komunikacji
międzykulturowej jako odmiany komunikowania społecznego zachodzącego w społeczeństwie
globalnym. Studenci poznają podstawowe teorie komunikacji międzykulturowej oraz problemy i
konflikty generowane na tle tzw. „zderzeń pomiędzykulturowych”.
Pojęcie oraz klasyfikacje typów komunikacji międzykulturowej. Kultura a komunikacja w
wybranych koncepcjach antropologicznych. Teoria redukowania niepewności C. Bergera i R.
Calabrese’a. Teoria adaptacji międzykulturowej W. Gudykunsta i M. Hammera. Teoria budowania
trzeciej kultury G. Gao. Teorie kulturowej determinacji tożsamości płciowej. Kultura jako
programowanie umysłów i procesów komunikacji G. Hofstede’a. Komunikacyjna koncepcja
kultury E. T. Halla.
______________________________________________________________________________________
wykłady – wykład audytoryjny, dyskusja
_______________________________________________________________________________________
Teksty źródłowe:
A. Kapciak, L. Korporowicz, A. Tyszka, Komunikacja międzykulturowa, Warszawa 1996.
J. Mikułowski-Pomorski,Komunikacja międzykulturowa. Wprowadzenie, Kraków 1999.
B. Olszewska-Dyoniziak, Oblicza kultury: wstęp do antropologii międzykulturowej komunikacji,
Kraków 1996.
A. Tyszka, Rozmowa kultur, Warszawa 1995.
_____________________________________________________________________________________
Forma zaliczenia: Zaliczenie w formie ustnej lub pisemnej
Nazwa przedmiotu: : Dziecko – środowiskowe uwarunkowania rozwoju
_______________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_______
Liczba godzin: 30 (Wy-..) Forma zakończenia przedmiotu (zal z oc., zal.)
_______________________________________________________________________________________
Prowadzący: Stanisław Lachowski, dr
_______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
- Zapoznanie z pojęciem dziecka i dzieciństwa
- zapoznanie z podstawowymi prawami dziecka
- zapoznanie z czynnikami warunkującymi psychofizyczny i intelektualny rozwój dziecka
- kształtowanie umiejętności oceny sytuacji dziecka w kontekście jego potrzeb rozwojowych
- kształtowanie wrażliwości na potrzeby dziecka
- kształtowanie postaw aktywnego działania na rzecz zapobiegania i likwidacji różnych form krzywdzenia
dzieci
1. Pojęcie dziecka i dzieciństwa - rozwój ujęć teoretycznych i praktycznych
2. Prawna ochrona dziecka w Polsce – unormowania krajowe i międzynarodowe
- ochrona zdrowia i życia,
- zapewnienie odpowiednich warunków socjalnych
- zapewnienie odpowiednich warunków do rozwoju intelektualnego
- zapewnienie prawa do rozwoju emocjonalnego (prawo posiadania rodziny prawa do miłości)
3. Demograficzo-społeczna charakterystyka populacji dzieci w Polsce.
4. Ocena wybranych wskaźników stanu zdrowia i rozwoju fizycznego.
5. Czynniki warunkujące stan zdrowia dzieci i ich rozwój fizyczny.
6. Czynniki warunkujące rozwój intelektualny i emocjonalny dzieci
7. Zachowania zdrowotne dzieci jako czynnik ich rozwoju
8. Wybrane formy dysfunkcji rodziny zagrożeniem rozwoju dzieci
9. Obciążenie pracą dzieci wiejskich zagrożeniem ich rozwoju.
10. Konsekwencje nadmiernego obciążenia dzieci pracą.
11. Sposoby wyrównywania szans rozwoju dzieci z różnych środowisk.
_____________________________________________________________________________________
Metody kształcenia: Wykład z zastosowaniem środków audiowizualnych
_______________________________________________________________________________________
Literatura podstawowa (do 10 pozycji) i uzupełniająca (do 5 pozycji):
Teksty źródłowe:
Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Dziennik Ustaw z 5 marca 1964 Nr 9 poz. 59
Deklaracja praw dziecka uchwalona przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w dniu 20 listopada 1959 r.
Konwencja o prawach dziecka Dziennik Ustaw z 1991 r. Nr 120, poz. 526.
Opracowania:
1. Prawa dziecka do godziwych warunków życia. Rzecznik Praw Dziecka. Warszawa 2002.
2. M. Dercz, T. Rek. Ochrona praw dziecka. Tom 2. Prawa dziecka jako pacjenta. Rzecznik Praw Dziecka.
Warszawa 2003.
3. Dzieci w Polsce. Ogólnopolski Szczyt w Sprawie Dzieci. GUS. Warszawa 2003.
4. S. Lachowski. Praca dzieci a ich rozwój fizyczny i stan zdrowia. IMW. Lublin 1999.
5. S. Lachowski, F. Bujak. J. Zagórski. Obciążenie pracą dzieci z rodzin rolniczych. IMW. Lublin 1998.
6. Uwarunkowania rozwoju dzieci i młodzieży wiejskiej. Red. Jerzy Zagórski, Helena Popławska, Maciej
Skład. IMW. Lublin 2004.
7. Zachowania zdrowotne i postrzeganie szkoły przez młodzież w Polsce w 2002 roku. Raport techniczny
z badań. Opracowanie: Barbara Woynarowska, Joanna Mazur. Katedra biomedycznych podstaw
rozwoju i wychowania. Wydział Pedagogiki UW. Warszawa 2002.
8. Wspomaganie rozwoju dziecka. Red Z. B. Gaś. UMCS Lublin 1994.
9. Dziecko i media elektroniczne- nowy wymiar dzieciństwa, red. J. Izdebska , T. Sosnowski , Trans
Humana, Białystok 2005.
10. W. Danilewicz, J. Izdebska, B. Krzesińska-Żach. Pomoc dziecku i rodzinie w środowisku lokalnym.
Trans Humana. Białystok 1995.
______________________________________________________________________________________
Forma zaliczenia: Pisemna praca na wybrany temat lub kolokwium pisemne
Nazwa przedmiotu: Socjologiczne koncepcje ponowoczesności
Rok studiów: wszystkie socjologii
Semestr: letni
Liczba godzin: 30
Wymagania wstępne: brak
Metody nauczania: wykład (informacyjny, konwerasatoryjny)
Metody oceny: zaliczenie w oparciu o aktywność na zajęciach lub praca pisemna
Język wykładowy: polski
Wykładowca: dr Mariola Kuszyk-Bytniewska
Treści kształcenia:
1. Nowoczesność i jej odmiany: narodziny i główne cechy charakterystyczne.
2. Społeczeństwo tradycyjne a społeczeństwo nowoczesne – funkcje kultury, relacje społeczne.
3. Refleksyjność i rutyna w życiu społecznym.
4. Nowoczesność jako „odczarowanie świata” (Weber).
5. Ramy czasowe i cechy późnej nowoczesności (Giddens).
6. Społeczeństwo (globalnego) ryzyka (Beck).
7. Nowoczesne imaginaria społeczne (Taylor).
8. Płynna nowoczesność (Bauman).
9. Makdonaldyzacja społeczeństwa i globalizacja nicości (Ritzer).
10. W jaki sposób teoria społeczna/socjologiczna próbuje sprostać nowoczesnym przemianom,
jakie zachodzą w rzeczywistości społecznej?
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: student zna współczesne teorie nowoczesności,
umie rozpoznawać zjawiska nowoczesne, odróżniać tradycję od nowoczesności, lepiej rozumie
przemiany zachodzące we współczesnym świecie.
Literatura (5 wybranych pozycji):
Z. Bauman, Płynna nowoczesność, Wydawnictwo literackie, Kraków 2006.
U. Beck, Społeczeństwo ryzyka. W drodze do innej nowoczesności, Wyd. Scholar, Warszawa 2004.
U. Beck, A. Giddens, S. Lash, Modernizacja refleksyjna. Polityka, tradycja i estetyka w porządku
społecznym nowoczesności, PWN, Warszawa 2009.
A. Giddens, Nowoczesność i tożsamość. „Ja” i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności,
PWN, Warszawa 2001.
Ch. Taylor, Nowoczesne imaginaria społeczne, Wyd. Znak, Kraków 2010.
Nazwa przedmiotu: „Czysty biznes”: wprowadzenie do etyki biznesu
_______________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_______
Liczba godzin: Wykład fakultatywny– 30; Forma zakończenia przedmiotu: zaliczenie z oceną
Liczba punktów ECTS: .2 lub 3... p.
_______________________________________________________________________________________
Prowadzący: dr hab. Lech Zdybel
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
Cele przedmiotu:
Zdobycie przez studentów kompetencji w zakresie rozpoznawania problemów
socjologicznych i filozoficznych tkwiących u podłoża teoretycznych (ekonomicznych,
politycznych) założeń dotyczących zasad życia gospodarczego; b) wyrobienie umiejętności
(połączonej ze świadomością konieczności) wnoszenia etycznego krytycyzmu w obszar
namysłu nad ideą wolnego i globalnego rynku, przedsiębiorczością, handlem, zyskiem i
bogaceniem się a egoizmem i chciwością itp.
Treści przedmiotu: a) etyczne poglądy wypracowane w toku wielowiekowej refleksji nad
życiem gospodarczym: od Arystotelesa „sztuki gospodarowania”, przez „ducha kapitalizmu”
M. Webera, po just business E. Sternberg, „zasadę trzech E” oraz Corporate Social
Responsibility (jej formy – CCI, SRI, idea „zysku bez wyzysku” – „etyczny kapitalizm” itp.);
b) socjologiczne i filozoficzne aspekty historycznie zaistniałych i najnowszych tendencji w
business ethics; c) teoria, strategia i praktyka etyczna w biznesie dzisiaj (w obliczu gospodarki
globalnej, afer finansowych, kryzysów ekonomicznych, biedy itp.).
______________________________________________________________________________________
Metody kształcenia: wykład (rekonstrukcja, interpretacja oraz analiza krytyczna wybranych
koncepcji)
_______________________________________________________________________________________
1. J. Filek, Wprowadzenie do etyki biznesu, Wyd. Akademii Ekonomicznej w Krakowie,
Kraków 2001.
2. W. Gasparski, Wykłady z etyki biznesu, Wyd. WSPiZ im. L. Koźmińskiego, Warszawa 2003.
3. M. Rybak, Etyka menedżera – społeczna odpowiedzialność przedsiębiorstwa, PWN,
Warszawa 2004.
4. E. Sternberg, Czysty biznes. Etyka biznesu w działaniu, PWN, Warszawa 1998.
5. Etyka biznesu „po Enronie”, pod red. J. Sójki, Wyd. Fundacji Humaniora, Poznań 2005.
6. Rozmowy o dobrym biznesie. Spotkania z polskimi przedsiębiorcami, Wyd. Grupa Boss,
Warszawa 2006.
7. M. Shermer, Rynkowy umysł. Empatyczne małpy, konkurujący ludzie i inne opowieści
ekonomii ewolucyjnej, Wyd. CiS, Warszawa 2009
__________________________________________________________________________________
Forma zaliczenia: sprawdzian pisemny
Nazwa przedmiotu:
Tożsamość ponowoczesna
Wykładowca:
Jolanta Kociuba
Typ przedmiotu : wykład fakultatywny
Rok studiów:
Liczba godzin: 30
Treści programowe:
1.
2.
3.
4.
Kategoria tożsamości w naukach społecznych
Tożsamość w cyklu życia
Tożsamość płciowa mężczyzn i kobiet
Badania międzykulturowe między indywidualistycznym Ja Zachodu a
kolektywistycznym Ja innych kultur
5. Wyzwania tożsamościowe migrantów. Tożsamości wielokulturowe
6. Problem europejskiej tożsamości. Zmierzch identyfikacji narodowej?
7. Specyfika tożsamości Amerykanów
8. Ponowoczesne procesy tożsamościowe
9. Tożsamość muzułmańska
10. Etyczny wymiar tożsamości kulturowej
1. Bokszański Zbigniew, Tożsamości zbiorowe, Wydawnictwo Naukowe PWN,
Warszawa 2005.
2. Castells Manuel, Siła tożsamości , Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
2009.
3. Gergen Kenneth, Nasycone Ja. Dylematy tożsamości w życiu współczesnym,
Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009.
4. Miluska Jolanta, Tożsamość kobiet i mężczyzn w cyklu życia, 1996, Warszawa.
* wpisać odpowiedni rodzaj zajęć
Nazwa przedmiotu
Wykładowca
Typ przedmiotu(w,ćw, kw,
sem.)
Rok studiów
Semestr
Liczba godzin
Liczba punktów ECTS
Treści programowe
Społeczne aspekty ochrony środowiska
dr Danuta Niczyporuk
Wykład fakultatywny
I
letni
30
3
1. Człowiek a środowisko – przegląd koncepcji. Idee
ekologii;
2. Religie a postrzeganie i wartościowanie przyrody;
3. Kształtowanie się świadomości ekologicznej;
4. Badanie
świadomości
ekologicznej
Polaków:
dynamika, kierunki przemian;
5. Postrzeganie zagrożeń ekologicznych;
6. Ekoetyka, etyka środowiskowa;
7. Ruchy ekologiczne w Polsce i na świecie;
8. Edukacja ekologiczna w Polsce;
9. Prawne instrumenty ochrony środowiska;
10. Polityka ekologiczna Unii Europejskiej;
11. Ekonomiczne instrumenty ochrony środowiska i
zarządzanie proekologiczne;
12. Ekorozwój – rozwój zrównoważony. Wdrażanie
rozwoju zrównoważonego w gminie i regionie
Kryteria i forma zaliczania
zajęć
Literatura podstawowa (do
5 pozycji)
Zaliczenie na podstawie pracy pisemnej
1. Burger Tadeusz: Tytuł Świadomość ekologiczna
społeczeństwa polskiego. Warszawa: Instytut
Gospodarki Przestrzennej i Mieszkalnictwa, 2005.
2. Mirowski Włodzimierz (red.): Świadomość
ekologiczna i społeczne ruchy „Zielonych” w
Polsce. Warszawa: Wydaw. IFiS PAN 1999.
3. Górka Kazimierz, B Poskrobko, Radecki
Wojciech: Ochrona środowiska. Problemy
społeczne, ekonomiczne i prawne. Warszawa:
Państwowe Wydaw. Ekonomiczne 2001.
4. Matczak P.: Problemy ekologiczne jako problemy
społeczne. Poznań: Wydaw. Naukowe UAM,
2000.
5. Ekorozwój w polityce regionalnej, T.2 Ekorozwój
w skali regionalnej i lokalnej, Pod red. Henryka
Łasinowskiego,
2000.
Literatura uzupełniająca
(do 10 pozycji)
Białystok
Wydawnictwo
PB,
1. Rydz Eugeniusz, Kowalak Adam: Świadomość
ekologiczna a rozwój regionalny w Europie
Środkowo-Wschodniej.
Słupsk: Wydawnictwo
Naukowe Akademii Pomorskiej, 2008.
2. Czartoszewski Jacek: Etyka środowiskowa
wyzwaniem XXI wieku. Warszawa : VERBINUM
- Wydaw. Księży Werbistów, 2002.
Runc Julita: Ochrona środowiska a konflikty społeczne w
Polsce. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Wyższej Szkoły Nauk
Humanistycznych i Dziennikarstwa, 1998.
Nazwa przedmiotu: Socjologia o transformacji.
Wykładowca: dr Agnieszka Kolasa-Nowak
Socjologia: studia I lub II stopnia
Forma zakończenia: Zal. z oc.
Wykład fakultatywny :30 godz.
Cel zajęć: Celem zajęć jest próba odpowiedzi na pytanie o to, w jaki sposób polska
socjologia podjęła problem zmiany systemowej i jakie jej obrazy wyłaniają się z analiz
socjologicznych, prowadzonych przez dwie ubiegłe dekady. Interesującym obszarem
badawczym jest złożoność szczególnej sytuacji poznawczej środowiska polskich socjologów
opisujących proces transformacji. Interpretacje zachodzących przemian były bowiem
powiązane ze społecznymi oczekiwaniami, a one same także oddziaływały na sposoby
pojmowania zmiany i jej obraz w dyskursie publicznym. Ponadto transformacja systemowa
jako zjawisko długotrwałe i otwarte była przedmiotem badań, który zmieniał się i
wielokrotnie odsłaniał nowe aspekty.
Pomimo upływu dość długiego czasu, nadal nie ma syntetycznej i całościowej
interpretacji zjawiska zmiany systemowej w Polsce. Ta sytuacja otwiera pytanie o zdolność
współczesnej nauki do syntetycznego ogarnięcia całościowej zmiany społecznej i stworzenia
spójnej interpretacji.
Słuchacze zdobędą praktyczną wiedzę o głównych kierunkach badań socjologicznych
ostatniego dwudziestolecia, trajektorii zmieniających się ujęć i interpretacji zmian oraz
najważniejszych publikacji dotyczących zmiany systemowej oraz różnych szczegółowych jej
aspektów.
Metody realizacji zajęć:
Tematyka zajęć:
1. Przełom i wyzwanie”. Socjologowie wobec 1989 roku i pierwszych lat transformacji.
- Socjologia polska u progu przemian (w latach 80).
- „Historyczna konieczność” przejścia do rynku i demokracji. Lata 1989-1994.
(Przyczyny i charakter zmiany, Co podlegało zmianie? Rola przeszłości: dziedzictwo
PRL jako bariera rozwoju, Aktorzy transformacji).
- Jak badać i opisywać zmianę? Autorefleksja nad zadaniami nauk społecznych.
(Rewolucja w imię powrotu do normalności, Spontaniczne procesy oddolne,
Społeczne znaczenie pracy socjologów).
2. Postkomunizm. Strategie adaptacji do nowego systemu
- Obszar problemowy analiz postkomunizmu (Stawanie się ładu społecznego,
Zmiana optyki badaczy, Źródło inspiracji: nowy instytucjonalizm)
- Cechy charakterystyczne postkomunizmu (Przemieszanie zmiany i ciągłości,
Wokół zmiany instytucjonalnej, Oswajanie rzeczywistości. Rola jednostek i ich
strategii adaptacyjnych, Kapitały i strategie inwestowania; Konsolidacja systemu,
Rozwiązania hybrydowe, Koszty transformacji. Dysfunkcje i patologie nowego
porządku, Podział Polski, Rozproszona Polska)
- Aktorzy transformacji (Cisi i rozproszeni bohaterowie; Znikający aktorzy?;
Ukryci aktorzy; Znaczenie kategorii aktora w interpretacjach transformacji
- Przeszłość i „zależności po szlaku”.
- Ład czy rozpad? Dyskusja nad kierunkiem zmiany
3. „Los i wybór”. Społeczeństwo polskie w zmieniającym się świecie
- Wchodzenie do Europy
- Dyskusja o modernizacji imitacyjnej
- Peryferyjność – zacofanie – „sprasowanie czasu”
- Tradycje jako sposób radzenia sobie z nową rzeczywistością
- Globalizacja a transformacja
- Pamięć społeczna i mity przeszłości
4. Autorefleksja nad dokonaniami socjologii transformacji. 1994-2009
- Zadania socjologii
- Dorobek badań nad transformacją w ocenie socjologów (Czy możliwa jest teoria
transformacji? Nastawienia poznawcze w autoportrecie socjologów).
5. Co wiemy o transformacji? Główne wątki analiz socjologicznych
- Trajektoria dyskursu o transformacji
- Transformacja zwrócona ku przeszłości
- Obrazy zmiany systemowej a społeczne zadania socjologii.
- Interpretacje zmian a postawy i zaangażowanie badaczy.
A.Kolasa-Nowak. 2010. Zmiana systemowa w Polsce w interpretacjach socjologicznych.
Lublin: Wyd. UMCS.
Plik zawierający literaturę uzupełniającą zostanie podany na wykładzie. Patrz: bibliografia w
ww pozycji.
• wpisać odpowiedni rodzaj zajęć
Nazwa przedmiotu: Etyka i kultura polityczna
Typ: wykład
Poziom: początkujący
Semestr: zimowy
Liczba godzin: 30
Rok studiów: studia licencjackie
Wymagania wstępne: brak wymagań
Metody nauczania: Wykład ustny
Metody oceny: Zaliczenie w formie pisemnej – sprawdzian
Język wykładowy: polski
Wykładowca: dr hab. Jolanta Zdybel
Treści kształcenia: Określenie istoty oraz zadań etyki politycznej. Prezentacja czterech
zasadniczych stanowisk wyodrębnionych w dyskusjach na „moralnością polityczną”: moralizm,
makiawelizm, amoralizm, realizm polityczny. Kategoria walki politycznej, przemocy politycznej
oraz nieposłuszeństwa obywatelskiego. Problem zasadności i potrzeby uprawiania normatywnej
refleksji w obrębie działań politycznych: etyczny wymiar tzw. korupcji politycznej, lobbingu,
reklamy politycznej. Dookreślenie formuły „kultura polityczna”, ukazanie wzorców działań
politycznych oraz postaw politycznych; analiza trzech typów kultury politycznej (zaściankowej,
poddańczej i uczestniczącej).
Efekty kształcenia – Wyrobienie umiejętności interpretowania oraz krytycznej oceny
analizowanych stanowisk określających kanon kultury politycznej oraz etyki w polityce. Zdobycie
kompetencji w zakresie rozpoznawania odmian etyk i kultur politycznych.
Literatura:
1. Etyka i polityka, pod red. D. Probuckiej, Kraków 2005.
2. J. Garlicki, Kultura polityczna w społeczeństwie demokratycznym, Warszawa 2004
3.. Kulturowe instrumentarium panowania, pod red. R. Paradowskiego i P. Załęckiego, Toruń 2002.
4. A. MacIntyre, Etyka i polityka, Warszawa 2009.
5. Metafory polityki, pod red. naukową B. Kaczmarka, t. I – II, Warszawa 2001-2003.
Nazwa przedmiotu
SPOŁECZEŃSTWA POSTKOMUNISTYCZNE
Wykładowca
dr Jarosław Chodak
Typ przedmiotu(w, ćw, kw, Wykład fakultatywny
sem.)
Rok studiów
V studiów magisterskich, I i II studiów stacjonarnych SUM /
I i II studiów niestacjonarych SUM
Semestr
Letni (dla stacjonarnych) / Zimowy (dla niestacjonarnych)
Liczba godzin
W 30 / w. 20
Liczba punktów ECTS
Treści programowe
1. Czym był komunizm?
2. Upadek komunizmu w Europie Wschodniej.
3. Rozpad ZSRR i jego konsekwencje.
4. Różne drogi do demokracji i gospodarki rynkowej.
5. Postkomunistyczne
ekonomicznym.
transformacje
w
wymiarze
6. Przeobrażenia struktur społecznych.
7. Zróżnicowanie polityczne reżimów postkomunistycznych.
Przyczyny i konsekwencje.
8. Konflikty narodowe i etniczne. Niebezpieczeństwo
nacjonalizmu w postkomunistycznej Euroazji. Iluzja czy
realne zagrożenie?
9. Stosunek do komunistycznej przeszłości podstawą podziałów
społeczno - politycznych.
jako
„typowa”
10. Korupcja
postkomunistycznych.
patologia
państw
11. Zagubiony wymiar transformacji? Rola sieci nieformalnych
grup interesów pogranicza polityki, biznesu i przestępczości.
12. Międzynarodowa dyfuzja demokracji. Kolorowe rewolucje.
13. Koniec pokojowych rewolucji? Konsolidacja autorytarnych
reżimów w przestrzeni postsowieckiej.
14. Nowa zimna wojna? Neoimperialna polityka Rosji w i jej
konsekwencje dla przestrzeni postsowieckiej.
Kryteria i forma zaliczenia zaliczenie na stopień
zajęć
Literatura podstawowa
1. Avioutskii Viatcheslav, 2007. Aksamitne rewolucje. Warszawa:
Wyd. Akademickie Dialog 2007.
2. Dillon Patricia i Frank C. Wykoff, 2002. Creating Capitalism:
Transitions and Growth in Post-Soviet Europe. Edward Elgar,
Cheltenham, UK: Edward Elgar Pub.
3. Kamiński Antoni Z. i Bartłomiej Kamiński, 2004. Korupcja
rządów: państwa postkomunistyczne wobec globalizacji. Warszawa:
Wydawnictwo Trio.
4. Ost David, 2007. Klęska Solidarności. Gniew i polityka w
postkomunistycznej Europie. Warszawa: Warszawskie
Wydawnictwo Literackie Muza.
Literatura uzupełniająca
5. Wedel Janine R., 2007. Klany, kliki i zawłaszczone państwa: o
przedefiniowaniu "przejścia" W Europie Środkowowschodniej i
dawnych republikach Związku Radzieckiego. [W:] R. Sojak (Red.),
Szara Strefa Przemocy - Szara Strefa Transformacji? Toruń:
Wydawnictwo UMK, s. 87-113.
1. Bunce, Valerie J. i Sharon L. Wolchik, 2006. International
Diffusion and Postcommunist Electoral Revolutions. “Communist
and Post-Communist Studies”, 39, s. 283-304.
2. Holzer Jan i Stanislav Balík. 2009. Postkomunistyczne reżimy
niedemokratyczne. Badania nad przemianami teorii politycznej w
okresie po transformacji ustrojowej. Kraków: Ośrodek Myśli
Politycznej.
3. McFaul Michael, 2002. The Fourth Wave of Democracy and
Dictatorship: Noncooperative Transitions in the Postcommunist
World, “World Politics”, 54 (2), s. 212-244.
4. Sebestyen Victor, 2009. Rewolucja 1989: Jak doszło do upadku
komunizmu. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie.
5. Tismaneanu Vladimir. 2000. Wizje zbawienia. Warszawa:
Warszawskie Wydawnictwo Literackie Muza.
6. White Stephen, 2003. Rethinking Postcommunist Transition.
“Government and Opposition”, 38, s. 417-435.

Opis przedmiotów fakultatywnych

Transkrypt

Podobne dokumenty

sc3 Spis rzeczy - Societas/Communitas

Generate PDF of this page

Przedmiot: Propedeutyka socjologii Kod: Kierunek: Turystyka i

KARTA PRZEDMIOTU 1. Nazwa przedmiotu: HISTORIA MYŚLI

Przedmiot: Zagadnienia promocji zdrowia i socjologii medycznej

zapisz jako pdf

dr, Marta Sikora - Instytut Nauk Społecznych

WH.IHS-0196 - Instytut Historii Sztuki UJ

MK_12_17_4 praktyczny 1 Etnografia performatywna