Technika komputerowa w systemach transportowych
Transkrypt
Technika komputerowa w systemach transportowych
Spis treści Contents Jerzy Merkisz, Władysław Kozak, Jarosław Markowski, Maciej Bajerlein The influence of air dissolved in diesel fuel on the toxic exhaust gas elements emission . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 Wpływ powietrza rozpuszczonego w oleju nape˛dowym na emisje składników szkodliwych spalin P r z e m y s ł a w M a z u r e k , K r z y s z t o f O k a r m a Estimation of the vehicles’ shapes and spatial locations using Jump Diffusion Markov Chain Monte Carlo method . . 13 Estymacja kształtów oraz przestrzennego położenia pojazdów z wykorzystaniem metody Jump Diffusion Markov Chain Monte Carlo W i e s ł a w G r z e s i k i e w i c z , L e s ł a w K w a ś n i e w s k i , J a r o s ł a w S e ń k o Analiza wyników symulacji zderzenia samochodu ze sztywna˛ przeszkoda˛ . . . . . . . 21 Finite element analysis of vehicle impacting into rigid wall O l g a D e˛ b i c k a , K a r o l K r e f t , D a g m a r a W a c h Internet technologies in transport management . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29 Technologie internetowe w zarza˛dzaniu transportem M i r o s ł a w S i e r g i e j c z y k , S t a n i s ł a w G a g o Wybrane zagadnienia realizacji wirtualnych sieci prywatnych w telekomunikacji kolejowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37 The chosen problems of realization of the virtual private networks of railway telecommunication K r z y s z t o f G r o c h o w s k i , L e c h K o n o p i ń s k i Kierowanie i sterowanie ruchem kolejowym w inteligentnym systemie transportowym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55 Supervisory and control systems for railway traffic in Intelligent Transportation Systems Andrzej Kochan Model informacyjny systemu kierowania ruchem kolejowym . . 73 The model of information flow of a system of rail traffic control K a r o l C u p i a ł , J a n u s z G r z e l k a , M i c h a ł G r u c a , A d a m D u ż y ń s k i , Marcin Sosnowski Satellite navigation in vehicle traction research . . . . . . 87 Nawigacja satelitarna w badaniach trakcyjnych samochodu T o m a s z C i s z e w s k i Correlation method of calibrating multi-channel ultrasonic flow detector for the automatic testing rails and wheels . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97 Korelacyjna metoda kalibracji automatycznych, wielokanałowych defektoskopów ultradźwie˛kowych do badania szyn i obre˛czy kół Zbigniew Pietrzykowski, Wiesław Juszkiewicz Analysis of navigators’ decision processes in anti-collision manoeuvres in an open sea area . . . . . . . . . 109 Analiza procesów decyzyjnych nawigatorów w manewrach antykolizyjnych na akwenie otwartym Ryszard Wawruch Accuracy of information about tracked targets in ECDIS and radar equipment comparative analysis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 121 Dokładność informacji o śledzonych obiektach w ECDIS i urza˛dzeniu radarowym analiza porównawcza B e r n a r d W i ś n i e w s k i , J a r o s ł a w C h o m s k i , A n d r z e j D r o z d Rozmyte charakterystyki statku jako obiektu sterowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 131 Fuzzy characteristics of a ship as a control object 3 PRACE NAUKOWE POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ z. 61 Transport 2007 Jerzy Merkisz, Władysław Kozak, Jarosław Markowski, Maciej Bajerlein Instytut Silników Spalinowych i Transportu Wydział Maszyn Roboczych i Transportu Politechnika Poznańska THE INFLUENCE OF AIR DISSOLVED IN DIESEL FUEL ON THE TOXIC EXHAUST GAS ELEMENTS EMISSION Re˛kopis dostarczono 17.05.2007 r. The paper presents a concept of improving the combustion process with the use of the air dissolved in the diesel fuel and the results of the experimental investigations carried out in order to verify it. The combustion process of the direct injection compression-ignition engine being normally performed at a high excess of combustion air factor for the whole engine operation range is affected by local deficiencies of air inside the fuel sprays in a combustion chamber. This fact is one of the main reasons for forming the toxic compounds in exhaust gases such as carbon oxides, hydrocarbons and particulate matter. The concept presented concerns the improvement of the fuel spray atomisation by the release of the air previously dissolved in the fuel. The effect on the modifications of the combustion process is illustrated by the results of the measurements of the toxic compounds concentrations. Keywords: CI engine, fuel injection, solution, emission of toxic compounds. WPŁYW POWIETRZA ROZPUSZCZONEGO W OLEJU NAPE˛DOWYM NA EMISJE SKŁADNIKÓW SZKODLIWYCH SPALIN Streszczenie W artykule przedstawiono koncepcje˛ poprawy procesu spalania z wykorzystaniem powietrza rozpuszczonego w oleju nape˛dowym oraz wyniki badań eksperymentalnych przeprowadzonych w celu jej weryfikacji. Proces spalania realizowany w silniku o zapłonie samoczynnym z wtryskiem bezpośrednim charakteryzuje sie˛ dużym współczynnikiem nadmiaru powietrza w całym zakresie jego pracy. Niestety jego wartość w przestrzeni komory spalania lokalnie jest bardzo zróżnicowana. Jest to zwia˛zane z doprowadzeniem paliwa do cylindra w postaci strug. Lokalne niedobory tlenu sa˛ przyczyna˛ powstawania szkodliwych zwia˛zków spalin takich jak tlenku we˛gla, we˛glowodorów i cza˛stek stałych. Przedstawiona koncepcja poprawy procesu rozpylenia jest zwia˛zana z poprawa˛ współczynnika nadmiaru powietrza wewna˛trz strugi paliwa. Wpływ realizowanej koncepcji na proces spalania przedstawiono na przykładzie wyników pomiarów koncentracji zwia˛zków szkodliwych spalin. Słowa kluczowe: silnik o zapłonie samoczynnym, wtrysk paliwa, roztwór, emisja składników szkodliwych. Reviewer: Zdzisław Chłopek PRACE NAUKOWE POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ z. 61 Transport 2007 Przemysław Mazurek, Krzysztof Okarma Wydział Transportu Samochodowego Wyższa Szkoła Techniczno-Ekonomiczna w Szczecinie ESTIMATION OF THE VEHICLES’ SHAPES AND SPATIAL LOCATIONS USING JUMP DIFFUSION MARKOV CHAIN MONTE CARLO METHOD Re˛kopis dostarczono 17.05.2007 r. In the article the method for estimation of the location, orientation and car shape is presented. In the case of multi-object tracking the Jump Diffusion Markov Chain Monte Carlo method can be used. It requires the initial preparation of the geometrical car models. Presented algorithm makes possible to fit the models and the acquired images in the spatial domain using Markov Chain Monte Carlo method. Because of the large number of possible cars visible on every single image more sophisticated method such as Jump Diffusion approach should be used. However such method causes the step-changing of the meta-model dimension for the visible scene. Keywords: Inteligent Transport Systems, Image Analysis, estimation, Jump Diffusion method. ESTYMACJA KSZTAŁTÓW ORAZ PRZESTRZENNEGO POŁOŻENIA POJAZDÓW Z WYKORZYSTANIEM METODY JUMP DIFFUSION MARKOV CHAIN MONTE CARLO Streszczenie W artykule przedstawiono metode˛ estymacji położenia, orientacji oraz kształtu pojazdów. W przypadku śledzenia wielu obiektów użyta może być metoda Jump Diffusion Markov Chain Monte Carlo. Wymaga ona wste˛pnego przygotowania modelu geometrycznego pojazdów. Zaprezentowany algorytm umożliwia dopasowanie modeli oraz zarejestrowanych obrazów w przestrzeni przy użyciu metody Markov Chain Monte Carlo. Z uwagi na duża˛ liczbe˛ pojazdów widocznych na każdym obrazie wykorzystano podejście oparte na bardziej zaawansowanej metodzie Jump Diffusion. Metody tego typu powoduja˛ jednakże skokowa˛ zmiane˛ wymiaru meta-modelu opisuja˛cego widoczna˛ scene˛. Słowa kluczowe: Inteligentne Systemy Transportowe, analiza obrazu, estymacja, metoda Jump Diffusion. Reviewer: Tadeusz Niedziela PRACE NAUKOWE POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ z. 61 Transport 2007 Wiesław Grzesikiewicz1, Lesław Kwaśniewski2, Jarosław Seńko1 1 2 Instytut Pojazdów Instytut Mechaniki Konstrukcji Inżynierskich Politechnika Warszawska ANALIZA WYNIKÓW SYMULACJI ZDERZENIA SAMOCHODU ZE SZTYWNA˛ PRZESZKODA˛ Re˛kopis dostarczono 17.05.2007 r. W pracy przedstawiono metode˛ symulacji zderzenia samochodu osobowego ze sztywna˛ przeszkoda˛ przy użyciu komercyjnego programu LS-DYNA. Zamieszczono wybrane wyniki symulacji zderzenia samochodu Dodge Neon ilustruja˛ce ruch i siły działaja˛ce na pojazd w czasie zderzenia. Słowa kluczowe: zderzenie pojazdu, sztywna przeszkoda, symulacja komputerowa, MES, LS-DYNA. FINITE ELEMENT ANALYSIS OF VEHICLE IMPACTING INTO RIGID WALL Summary The paper presents a finite element analysis of the passenger vehicle impacting into rigid wall. The FE model of Dodge Neon developed by NCAC was utilized for computer simulations conducted using commercial code LS-DYNA. The movement of the vehicle, it is deformation and the forces applied to the wall were studied for three selected velocities. Keywords: crashwarthiness, rigid barrier, computer simulation, FEM, LS-DYNA. Recenzent: Zbigniew Lozia PRACE NAUKOWE POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ z. 61 Transport 2007 Olga De˛bicka, Karol Kreft, Dagmara Wach Zakład Gospodarki Elektronicznej Instytut Transportu i Handlu Morskiego, Wydział Ekonomiczny Uniwersytet Gdański INTERNET TECHNOLOGIES IN TRANSPORT MANAGEMENT Re˛kopis dostarczono 17.05.2007 r. The rapid progress in the information technology, globalization of activities and growing clients’ demand lay out new ways of business making. On the complicated, global transport market, the efficient cooperation between the partners within the same chain, undertaking profitable decision in due time and fulfilling the clients needs become the priority. The company providing transport services must be not only efficiently managed but most of all must be managed optimally. Rationalization and fastening of consignment registration, maximum reduction of errors, cost reduction, increasing effectiveness and competitiveness are among the most important goals which nowadays faces transport, forwarding and logistics companies. The advanced and verified informatics solutions are the indispensable support in realization of these goals. Keywords: internet technologies, electronic data interchange, transport logistics. TECHNOLOGIE INTERNETOWE W ZARZA˛DZANIU TRANSPORTEM Streszczenie Gwałtowny poste˛p w rozwoju technologii informatycznych, globalizacja działań i bardziej wymagaja˛cy klienci wytyczaja˛ nowe drogi prowadzenia biznesu. W coraz złożonym, globalnym środowisku transportowym efektywna współpraca z partnerami w ramach sieci, podejmowanie na czas opłacalnych decyzji oraz spełnianie wymagań klientów staja˛ sie˛ priorytetem. Praca przedsie˛biorstwa świadcza˛cego współcześnie usługi transportowe musi być już nie tyle zarza˛dzana sprawnie, co przede wszystkim zarza˛dzana optymalnie. Usprawnienie i przyspieszenie obsługi rejestracji przesyłek, minimalizacja błe˛dów, ograniczenie kosztów, zwie˛kszenie efektywności i konkurencyjności to jedne z najistotniejszych celów, jakie stoja˛ przed przedsie˛biorstwami branży TSL. Nieodzownym wsparciem w ich realizacji sa˛ zaawansowane i sprawdzone rozwia˛zania informatyczne. I znów podobnie jak w innych dziedzinach logistyki nie sposób nad tym wszystkim zapanować bez sprawnego, nowoczesnego narze˛dzia informatycznego. Słowa kluczowe: technologie internetowe, elektroniczna wymiana danych, logistyka transportu. Reviewer: Lucjan Grochowski PRACE NAUKOWE POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ z. 61 Transport 2007 Mirosław Siergiejczyk, Stanisław Gago Wydział Transportu Politechnika Warszawska WYBRANE ZAGADNIENIA REALIZACJI WIRTUALNYCH SIECI PRYWATNYCH W TELEKOMUNIKACJI KOLEJOWEJ Re˛kopis dostarczono 17.05.2007 r. W artykule dokonano analizy budowy i funkcjonowania oraz metodyki tworzenia wirtualnych sieci prywatnych VPN (ang. Virtual Private Networks). Omówiono zagadnienia zwia˛zane z realizacja˛ VPN w sieci IP Telekomunikacji Kolejowej oraz przedstawiono warunki realizacji tej usługi dla Spółek Grupy PKP. Zaproponowano koncepcje˛ sieci VPN dla Spółki PKP PLK S.A. z wykorzystaniem infrastruktury Telekomunikacji Kolejowej. Słowa kluczowe: usługi teleinformatyczne, wirtualne sieci prywatne, sieć IP, Telekomunikacja Kolejowa. THE CHOSEN PROBLEMS OF REALIZATION OF THE VIRTUAL PRIVATE NETWORKS OF RAILWAY TELECOMMUNICATION Summary Paper presents analysis of structure, functioning and methodology of creation of the Virtual Private Networks (VPN). There are described the problems connected with realization of VPN in the IP net of Railway Telecommunication as well as there are presented conditions of realization such a service for Companies of the PKP Group. The nets VPN allow to assure communication for a lot of users on the base of the common net’s infrastructure, in the way which guarantee the logic separation between the groups which are determined in the respective sub-nets. Keywords: teleinformatic services, Virtual Private Networks, IP net, Railway Telecommunication. PRACE NAUKOWE POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ z. 61 Transport 2007 Krzysztof Grochowski, Lech Konopiński Zakład Sterowania Ruchem Kolejowym Wydział Transportu, Politechnika Warszawska KIEROWANIE I STEROWANIE RUCHEM KOLEJOWYM W INTELIGENTNYM SYSTEMIE TRANSPORTOWYM Re˛kopis dostarczono 17.05.2007 r. Opracowanie, przedstawiaja˛c wybrane zagadnienia dotycza˛ce systemów kierowania i sterowania ruchem kolejowym (ksr), stanowia˛cych element inteligentnych systemów transportowych, porza˛dkuje nazewnictwo, przedstawia niektóre wnioski z analizy systemów ksr, sugeruje istotne elementy uwzgle˛dniane podczas ich projektowania i wdrażania. Słowa kluczowe: kierowanie ruchem kolejowym, sterowanie ruchem kolejowym, inteligentny system transportowy. SUPERVISORY AND CONTROL SYSTEMS FOR RAILWAY TRAFFIC IN INTELLIGENT TRANSPORTATION SYSTEMS Summary Some problems concerning supervisory and control systems for railway traffic, in Intelligent Transportation Systems (ITS), have been outlined in the paper. Some definitions and nomenclature relevant to the systems has been proposed. The authors point the main problems which should be taken into account during designing and implementation of the supervisory and control railway traffic systems. Keywords: supervisory railway traffic, control railway traffic, Intelligent Transportation Systems. Recenzent: Mirosława Da˛browa-Bajon PRACE NAUKOWE POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ z. 61 Transport 2007 Andrzej Kochan Wydział Transportu Politechnika Warszawska MODEL INFORMACYJNY SYSTEMU KIEROWANIA RUCHEM KOLEJOWYM Re˛kopis dostarczono 17.05.2007 r. W artykule określono model przepływu informacji w systemie kierowania ruchem, wychodza˛c od analizy struktury funkcjonalnej i organizacyjnej systemu jako cze˛ści systemu kierowania i sterowania ruchem kolejowym. Model obrazuje drogi przepływu i rodzaj wymienianych informacji pomie˛dzy poszczególnymi podsystemami. Słowa kluczowe: systemy kierowania i sterowania ruchem kolejowym, systemy informacyjne, model informacyjny, struktura funkcjonalna ksr, struktura organizacyjna ksr, przepływ danych. THE MODEL OF INFORMATION FLOW OF A SYSTEM OF RAIL TRAFFIC CONTROL Summary The model of information flow of a system of rail traffic control is presented in the article. The analyses was conducted on the bases of functional and organizational structure of the system, with is a part of a system of interlocking and rail traffic control. The model depicts paths of the flow of the information and types of information exchanging between particular sub systems. Keywords: supervisory and control railway (sir) systems, information systems, an information model, a functional structure of the sir, an organizational structure of the sir, a data flow. Recenzent: Mirosława Da˛browa-Bajon PRACE NAUKOWE POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ z. 61 Transport 2007 Karol Cupiał, Janusz Grzelka, Michał Gruca, Adam Dużyński, Marcin Sosnowski Instytut Maszyn Tłokowych i Techniki Sterowania Politechnika Cze˛stochowska SATELLITE NAVIGATION IN VEHICLE TRACTION RESEARCH Re˛kopis dostarczono 17.05.2007 r. The paper presents the results of vehicle traction research obtained with the use of system consisting of satellite signals receiver working in GPS standard and the differential system with reference station (DGPS) allowing to register among others the temporary coordinates of location and velocity of the researched vehicle in global reference World Geodetic System 1984 (WGS-84) with the frequency of 20 Hz. As a result of research into vehicle acceleration on selected gear the characteristics taking into consideration the influence of weather conditions and the road vertical profile were determined. The research proved full usefulness of the satellite navigation system to realize the thesis presented in the title of the paper and showed that it can be the alternative for other techniques of vehicle traction research. Keywords: vehicle traction research, satelite navigation, GPS, DGPS. NAWIGACJA SATELITARNA W BADANIACH TRAKCYJNYCH SAMOCHODU Streszczenie W pracy przedstawiono wyniki badań trakcyjnych pojazdu samochodowego uzyskane przy pomocy systemu zawieraja˛cego odbiorniki sygnałów satelitarnych pracuja˛ce w systemie GPS i systemu różnicowego współpracuja˛cego ze stacja˛ referencyjna˛ (DGPS) pozwalaja˛ce na rejestracje˛ m.in. chwilowych współrze˛dnych położenia i pre˛dkości badanego pojazdu w układzie elipsoidalnym ( układ WGS-84) z cze˛stotliwościa˛ 20 Hz. W wyniku prób rozpe˛dzania pojazdu samochodowego na wybranym biegu sporza˛dzono jego charakterystyki zewne˛trzne, z uwzgle˛dnieniem warunków atmosferycznych i profilu pionowego trasy. Badania wykazały pełna˛ przydatność systemu nawigacji satelitarnej do realizacji tezy zawartej w tytule, która to może stanowić alternatywe˛ dla innych metod badań trakcyjnych samochodu. Słowa kluczowe: badania trakcyjne pojazdu, nawigacja satelitarna, GPS, DGPS. Reviewer: Jacek Januszewski PRACE NAUKOWE POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ z. 61 Transport 2007 Tomasz Ciszewski Wydział Transportu Politechnika Radomska CORRELATION METHOD OF CALIBRATING MULTI-CHANNEL ULTRASONIC FLOW DETECTOR FOR THE AUTOMATIC TESTING RAILS AND WHEELS Re˛kopis dostarczono 17.05.2007 r. In the article cross correlation function used in the method of calibration ultrasonic stand for automatic tests is described. The presented calibration strategy reduces the time of preparing multi-channel flow detector for the test, allows the correction of spatial placement of the probes and allows to improve the repeatability of the measurements thanks to gain selection procedures. Keywords: calibration, correlation, gain correction, ultrasound testing, digital signal processing, rails, wheels, multi-channel ultrasonic flaw detector. KORELACYJNA METODA KALIBRACJI AUTOMATYCZNYCH, WIELOKANAŁOWYCH DEFEKTOSKOPÓW ULTRADŹWIE˛KOWYCH DO BADANIA SZYN I OBRE˛CZY KÓŁ Streszczenie W artykule opisano korzystaja˛ca˛ z funkcji korelacji wzajemnej metode˛ kalibracji ultradźwie˛kowych stanowisk do wielokanałowego badania szyn i obre˛czy kół kolejowych. Zaprezentowana strategia kalibracji redukuje czas przygotowania wielokanałowego defektoskopu do badań. Wyznaczenie różnic w położeniu głowic ultradźwie˛kowych pozwala zsynchronizować pomiary w różnych kanałach defektoskopu. Dzie˛ki procedurom doboru wzmocnienia metoda prowadzi do podwyższenia powtarzalności wyników badań. Słowa kluczowe: kalibracja, korelacja, korekcja wzmocnienia, badania ultradźwie˛kowe, cyfrowe przetwarzanie sygnałów, szyny, obre˛cze kół, wielokanałowy defektoskop ultradźwie˛kowy. Reviewer: Wojciech Wawrzyński PRACE NAUKOWE POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ z. 61 Transport 2007 Zbigniew Pietrzykowski, Wiesław Juszkiewicz Wydział Nawigacyjny Akademia Morska w Szczecinie ANALYSIS OF NAVIGATORS’ DECISION PROCESSES IN ANTI-COLLISION MANOEUVRES IN AN OPEN SEA AREA Re˛kopis dostarczono 17.05.2007 r. Navigators’ behaviour in a collision situation in open sea areas has been analyzed. This analysis constitutes a basis for the development and verification of a human behaviour model and the application of such model in an onboard decision support system. Expert research has been performed in which questionnaire and simulation methods have been used. Collision prevention and return manoeuvres for a selected ship encounter situation have been examined. Finally, conclusions have been formulated. Keywords: sea transport, collision avoidance, expert research. ANALIZA PROCESÓW DECYZYJNYCH NAWIGATORÓW W MANEWRACH ANTYKOLIZYJNYCH NA AKWENIE OTWARTYM Streszczenie Przeprowadzono analize˛ zachowań nawigatorów w sytuacjach kolizyjnych na akwenie otwartym. Stanowi to podstawe˛ do opracowania i weryfikacji modelu zachowań człowieka oraz zastosowania modelu w systemie wspomagania decyzji na statku. Przeprowadzono badania ekspertowe, w których zastosowano metody ankietowa˛ i symulacyjna˛. Analizowano manewry zapobiegawczy i powrotny dla wybranej sytuacji spotkań statków. Sformułowano wnioski. Słowa kluczowe: transport morski, zapobieganie kolizji, badania ekspertowe. Reviewer: Wojciech Wawrzyński PRACE NAUKOWE POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ z. 61 Transport 2007 Ryszard Wawruch Wydział Nawigacyjny Akademia Morska w Gdyni ACCURACY OF INFORMATION ABOUT TRACKED TARGETS IN ECDIS AND RADAR EQUIPMENT COMPARATIVE ANALYSIS Re˛kopis dostarczono 17.05.2007 r. Paper presents results of accuracy tests of information about tracked objects presented by ECDIS and radar equipment. Measurements were conducted in real sea conditions for ships leaving and entering port in Gdynia and sailing in the area of the Gulf of Gdańsk using radar equipment and ECDIS installed nearby the south entrance to the port in Gdynia in radar laboratory of the Faculty of Navigation of the Gdynia Maritime University. Keywords: shipping, radar tracking, ECDIS, AIS. DOKŁADNOŚĆ INFORMACJI O ŚLEDZONYCH OBIEKTACH W ECDIS I URZA˛DZENIU RADAROWYM ANALIZA PORÓWNAWCZA Streszczenie Artykuł prezentuje wyniki badań dokładności informacji o obiektach śledzonych prezentowanej przez ECDIS i urza˛dzenia radarowe. Pomiary były przeprowadzone w rzeczywistych warunkach morskich dla statków wpływaja˛cych do portu w Gdyni i wypływaja˛cych z tego portu oraz żegluja˛cych na akwenie Zatoki Gdańskiej, z wykorzystaniem urza˛dzeń radarowych zainstalowanych w pobliżu południowego wejścia do portu w Gdyni, w laboratorium radarowym Katedry Nawigacji Akademii Morskiej w Gdyni. Słowa kluczowe: żegluga, śledzenie radarowe, ECDIS, AIS. Reviewer: Wojciech Wawrzyński PRACE NAUKOWE POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ z. 61 Transport 2007 Bernard Wiśniewski, Jarosław Chomski, Andrzej Drozd Wydział Nawigacji Morskiej Akademia Morska w Szczecinie ROZMYTE CHARAKTERYSTYKI STATKU JAKO OBIEKTU STEROWANIA Re˛kopis dostarczono 17.05.2007 r. Charakterystyka pre˛dkościowa statku typu Isa została opracowana na podstawie 2888 pomiarów z 63 rzeczywistych podróży statku. Do weryfikacji otrzymanych rezultatów dotycza˛cych zachowania statku zastosowano metody numeryczne. Przedstawiono metodyke˛ konstruowania charakterystyki pre˛dkościowej. Słowa kluczowe: żegluga oceaniczna, charakterystyka pre˛dkościowa statku. FUZZY CHARACTERISTICS OF A SHIP AS A CONTROL OBJECT Summary Speed characteristics of an Isa type ship have been worked out from 2888 measurement sets collected during 63 real voyages. Numerical methods the determination of ship behaviour on waves were used for the verification of the results. The methodology of constructing ship’s speed characteristics is presented as well as its practical verification. Keywords: ocean voyage, ship’s speed characteristic. Recenzent: Wojciech Wawrzyński