tutaj

„Szkolenia rozmiękczające”
czyli o szarlatanerii i manipulacji
w czasie szkoleń biznesowych
Krzysztof Filarski
SŁOWNICZEK, A JEDNOCZEŚNIE
PLAN SPOTKANIA
Cokolwiek powiesz, może być użyte…
„SZKOLENIA ROZMIĘKCZAJĄCE”
Szkolenia „miękkie”, w czasie których
forma przewyższa treść w takim
stosunku, iż efekty tego działania są:
1) żadne, nie licząc efektu wrażenia;
2) negatywne, przynoszą uczestnikowi
szkodę w dłuższej perspektywie.
EWALUACJA PROJEKTU
SZKOLENIOWEGO
WYNIK W EFEKTYWNOŚCI
ORGANIZACJI
ZMIANA W ZACHOWANIU
OSOBY
FIRMY
UCZENIE SIĘ NOWEJ
WIEDZY, UMIEJĘTNOŚCI
REAKCJA BEZPOŚREDNIO PO
SZKOLENIU NIE WYSTARCZA
MANIPULACJA
działanie, poprzez które osoba
manipulowana robi to, co chce
manipulator, jednocześnie mając złudne
przekonanie, że robi to, co sama chce
zrobić. Trudności w definicji:
INTENCJA - ŚWIADOMOŚĆ
DLACZEGO TEN TEMAT JEST
TRUDNY I KONTROWERSYJNY?
Rozwodnienie pojęcia manipulacja
Złudzenie powszechności zjawiska
Pragmatyzm zamiast etyki
ETYKA SYTUACYJNA
Nie ma stałych norm działania – sytuacja (otoczenie)
mówi, co jest dobre / złe i jak się ma człowiek
zachować.
ETYKA PRAGMATYCZNA
Etyczne jest to, co działa, co przynosi zamierzony efekt,
jest użyteczne (działa, więc jest dobre).
ETYKA UTYLITARYZMU
Czyny są dobre, jeśli prowadzą do przyjemności a nie
do braku komfortu. Ocenia się działanie ze względu na
jego przyjemne / nieprzyjemne skutki.
ETYKA wg KANTA
„Postępuj tylko według takiej maksymy, dzięki
której możesz zarazem chcieć, żeby stała się
prawem powszechnym”
„ Postępuj tak, byś człowieczeństwa tak w swej
osobie, jako też w osobie każdego innego,
używał zawsze zarazem jako celu, nigdy tylko
jako środka.”
ETYKA wg KANTA
Istnieją obiektywne (niezależne od tego, co
myśli nawet większość osób) zasady:
- prawda, prawdomówność,
- dotrzymywanie słowa, umów, obietnic,
- podmiotowość człowieka (działanie z poczucia
obowiązku vs działanie ze strachu /
nieświadomości).
- racjonalność człowieka (źródłem moralności
jest rozum).
DLACZEGO TEN TEMAT JEST
WAŻNY?
VS
KOMPETENCJE
TROSKA
SKROMNY
EKSPERT
SZKOLENIOWIEC
PROFESJONALISTA
DUŻA
NUDNY
WYKŁADOWCA
DYREKTYWNY
INSTRUKTOR
MAŁA
UJMUJĄCY
BAŁAGANIARZ
SZKOLENIOWIEC
TEORETYK
DUŻA
BEZTROSKI
IGNORANT
AROGANCKI
SZARLATAN
MAŁA
DUŻE
MAŁE
MAŁA - UMIEJĘTNOŚĆ UCZENIA - DUŻA
RYZYKO MANIPULACJA W SZKOLENIACH:
• stosunkowo bliska relacja trener – uczestnik;
• wywoływane silne emocje (FOG - fear,
obligation, guilt);
• potrzeba wpływu i władzy (pycha – grzech
podstawowy trenerów…);
• niedookreślone standardy etyczne;
RYZYKO MANIPULACJA W SZKOLENIACH:
• duża presja na efektywność, wysokie wymagania
Klientów,
• oddziaływanie grupy,
• niska wiedza psychologiczna.
• przecenianie wpływu jednostki przy jednoczesnym
niedocenianiu zależności od otoczenia biznesowego
(problem często tkwi w systemie).
WARUNKI MANIPULACJI:
„MODEL II – CZYNNIKOWY”:
11
22
PODATNOŚĆ
PODATNOŚĆ
OSOBISTA ≠≠
OSOBISTA
SŁABOŚĆ
SŁABOŚĆ
SYTUACJA
SYTUACJA
MANIPULACJI
MANIPULACJI
11
PODATNOŚĆ OSOBISTA
OSOBISTA
PODATNOŚĆ
- Życiowe „rozdroże”. Silna potrzeba osiągnięć.
- Dylematy lub konflikt wartości / celów.
- Duże obciążenie / presja na decyzję przy braku
czasu na refleksję (zebranie danych).
- Potrzeba akceptacji, zrozumienia, „nakręcenia”
emocjonalnego.
- Obniżenie nastroju / samooceny (np. równanie
do innych).
- Zewnątrzsterowność.
22
SYTUACJA MANIPULACJI
MANIPULACJI
SYTUACJA
FOG (fear, obligation, guilt): manipulator
może wykorzystać to, czego się boimy
(lęk), akcentuje jak wiele dla nas zrobił
i jak bardzo powinniśmy mu za to być
wdzięczni (poczucie obowiązku) lub
potępia nas czy też wywołuje poczucie
winy.
„NIKT CI TYLE NIE DA, CO CI… TRENER
NAOBIECUJE?”
Gdzie jest granica skuteczności szkoleń
„miękkich”?
Co obiecują Klientom trenerzy?
„Bańka mydlana” pozytywnego myślenia!
Możesz wszystko,
co sobie
wyobrazisz!
Jeśli tylko poczujesz
odpowiednio silne
pozytywne emocje…
To, że jedna osoba
to osiągnęła
znaczy, że każdy
może to osiągnąć!
Powtarzaj wiele
razy: jestem
bogaty… jestem
piękny… jestem
INNE „METODY SZKOLENIOWE”
NO TO JAK – DZIAŁAJĄ TE
METODY CZY NIE???
TO TRZEBA
SPRAWDZIĆ…
PLACEBO Z ŁACINY… „będę się podobał”!
Substancja lub działanie obojętne, nie
mające wpływu, podawane jako terapia.
„Adresat” nie wie, że to, co zastosowano nie
jest prawdziwe, gdyż wszystko (wygląd,
sposób podawania), oprócz samych
właściwości jest takie samo, jak
w rzeczywistym działaniu.
DWA ŚWIATY – ZOBACZMY
ARGUMENTY OBU „STRON”
SZKOLENIA – OBSZAR SAMOWOLI?
• Co można zrobić, by uporządkować ten
rynek?
• Różnorodność kursów i szkół.
• Niejednolity proces certyfikacji.
• Mała wiedza psychoterapeutyczna – brak
współpracy tych środowisk.
• Niewidzialna ręka rynku działa, ale wolno…
DZIĘKUJĘ!
Krzysztof Filarski