PDFotwiera się w nowym oknie

Sygn. akt I ACa 184/08
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 28 maja 2008 r.
Sąd Apelacyjny w Warszawie I Wydział Cywilny w składzie:
Przewodniczący - Sędzia SA
– Zbigniew Cendrowski (spr.)
Sędzia SA
– Ewa Kaniok
Sędzia SO (del.)
– Hanna Muras
Protokolant:
– st. sekr. sąd. Ewelina Walczuk
po rozpoznaniu w dniu 21 maja 2008 r. w Warszawie
na rozprawie sprawy z powództwa Stowarzyszenia Autorów ZAiKS
w W.
przeciwko […]Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością & Co, Spółce
komandytowej w W.
o zapłatę
na skutek apelacji powoda
od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie
z dnia 24 lipca 2006 r.
sygn. akt II C 285/06
1. zmienia zaskarżony wyrok: - w pkt III w ten sposób, że zasądza od
pozwanego na rzecz powoda dalszą kwotę 4731 (cztery tysiące
siedemset trzydzieści jeden) złotych z ustawowymi odsetkami od
26 kwietnia 2004 r. do dnia zapłaty; - w pkt IV w ten sposób, że zamiast
kwoty 940 (dziewięćset czterdzieści) złotych zasądza kwotę 1.095 (jeden
tysiąc dziewięćdziesiąt pięć) złotych,
2. w pozostałej części apelację powoda oddala,
3. zasądza od pozwanego na rzecz powoda 2.210 (dwa tysiące dwieście
dziesięć) złotych tytułem zwrotu części kosztów postępowania
apelacyjnego i kasacyjnego.
MS/C Wyr.4 Wyrok Sądu odwoławczego
2
UZASADNIENIE
Powód wnosił o zasądzenie od pozwanego kwoty 78.375 zł
z ustawowymi odsetkami tytułem
wynagrodzenia i odszkodowania na
podstawie art. 70 ust. 2 pkt 4 i ust. 3 oraz art. 79 ustawy z dnia
4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (j.t.: Dz. U.
z 2000 r. Nr 80, poz. 904 ze zm.).
Pozwany wnosił o oddalenie powództwa.
Wyrokiem z dnia 24 lipca 2006 r. Sąd Okręgowy w Warszawie
zasądził od strony pozwanej na rzecz strony powodowej kwotę 12.000 zł
z ustawowymi odsetkami, oddalił powództwo w zakresie kwoty 66.375 zł
i umorzył postępowanie co do kwoty 35.625 zł.
Wyrokiem z dnia 2 kwietnia 2007 r. Sąd Apelacyjny w Warszawie
oddalił apelację obu stron i zniósł wzajemnie koszty procesu za drugą
instancję.
Na skutek skargi kasacyjnej strony powodowej Sąd Najwyższy uchylił
zaskarżony wyrok w części oddalającej apelację strony powodowej
i orzekającej o kosztach postępowania i w tym zakresie przekazał sprawę
Sądowi Apelacyjnemu do ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia
o kosztach postępowania kasacyjnego.
Powyższe orzeczenie zapadło po dokonaniu następujących ustaleń
i rozważań:
[…] Sp. z o.o. w W. udzieliła pozwanemu licencji wyłącznej
uprawniającej do korzystania z utworów audiowizualnych, w tym z filmu
„[…]” także poprzez zwielokrotnienie go na nośniku DVD i wprowadzenie
do obrotu egzemplarzy tych nośników z utrwalonym na nich filmem w
określonej liczbie wyłącznie poprzez dołączanie ich do sprzedawanych
egzemplarzy czasopisma „[…] nr […]/03”.
3
Pozwany nie uiścił wynagrodzenia na rzecz twórców utworu. Zgodnie
z umową licencyjną koszty z tego tytułu miał pokryć w całości
licencjodawca.
Powód jako organizacja zbiorowego zarządzania prawami autorskimi
zrzeszonych w niej twórców zawarł umowy z twórcami filmu „[…]”
uprawniające go do pobierania wynagrodzeń, które przysługują twórcom.
Powoda
ze
Stowarzyszeniem
Filmowców
Polskich
ZAPA
w W. łączy porozumienie dotyczące zasad wspólnego inkasa wynagrodzeń z
tytułu zwielokrotnienia utworów audiowizualnych na egzemplarzach
przeznaczonych do własnego użytku wewnętrznego.
Sąd Apelacyjny w Warszawie w uzasadnieniu wyroku z dnia
2 kwietnia 2007 r. sygn. akt I ACa 1002/06 podzielił stanowisko Sądu
Okręgowego, że strona powodowa nie mogła nabyć od licencjodawcy prawa
zwielokrotniania filmu na nośnikach DVD, gdyż licencjodawca prawa
takiego nie posiadał, jako że w okresie, kiedy producent filmu zawierał
w 1974 r. stosowne umowy z twórcami, nie istniało pole eksploatacji
w postaci zwielokrotniania utworu techniką cyfrową. Zdaniem Sądu
Apelacyjnego
powód
ma
prawo
dochodzić
od
strony
pozwanej
odszkodowania przewidzianego w art. 79 u.p.a.p.p. za bezprawne
korzystanie z utworu audiowizualnego na polu eksploatacyjnym i winno ono
odpowiadać kwocie stosownego wynagrodzenia, jakie twórca otrzymałby,
gdyby strona pozwana zawarła umowę o korzystanie z utworu w zakresie
dokonanego naruszenia tj. w niniejszej sprawie w wysokości wynagrodzenia
ustalonego na podstawie art. 70 ust. 2 pkt 4 u.p.a.p.p.
W kwestii wysokości dochodzonego wynagrodzenia Sąd Apelacyjny
podzielił stanowisko Sądu Okręgowego, iż powód winien wystąpić
o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego celem wyliczenia należnego
wynagrodzenia. Wobec braku takiej inicjatywy zasadne było – zdaniem
4
Sądu Apelacyjnego – ustalenie wynagrodzenia w kwocie przyznanej przez
pozwanego.
Skargę kasacyjną wniosła strona powodowa zarzucając naruszenie
art. 70 ust. 2 pkt 4 w zw. z art. 104, art. 108 ust. 3, art. 109 i art. 110
u.p.a.p.p., art. 70 ust. 2 pkt 4 u.p.a.p.p. w zw. z art. 6 k.c. oraz naruszenie
art. 232, art. 233 k.p.c. w zw. z 6 k.c. oraz art. 70 ust. 2 pkt 4, w zw. z art.
104 ust. 2 pkt 2 oraz ust. 3 i ust. 4, art. 106 ust. 1 art. 109 i art. 110 u.p.a.p.p.
Strona pozwana wnosiła o oddalenie skargi.
Sąd Najwyższy podzielił ocenę prawną dokonaną przez sądy obu
instancji, że podstawą prawną roszczenia jest przepis art. 79 u.p.a.p.p., z tego
powodu, że strona pozwana naruszyła autorskie prawa majątkowe
współtwórców filmu „[…]”. Podzielił też pogląd, że strona pozwana
korzystała z tego utworu w sposób przewidziany w art. 70 ust. 2 pkt 4
u.p.a.p.p., sprzedając egzemplarze czasopisma wraz
z wyprodukowanym
egzemplarzem płyty z filmem.
Sąd Najwyższy wyraził pogląd, że wyrok Trybunału Konstytucyjnego
z dnia 24 stycznia 2006 r. – SK 40/04 (OTK-A-2006/1/5), w wyniku którego
przepis art. 108 ust. 3 u.p.a.p.p. utracił moc obowiązującą z dniem
1 września 2006 r. – nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy – dlatego,
że tak cytowany przepis art. 108 jak i art. 109 u.p.a.p.p. nie miały w ogóle
zastosowania w sprawie, albowiem strona powodowa nie posiadała
zatwierdzonych przez Komisję Prawa Autorskiego tabel wynagrodzeń
przewidujących stawki za korzystanie z utworu w sposób określony w art. 70
ust. 2 pkt 4 u.p.a.p.p.
Jednakże również tabele nie zatwierdzone przez Komisję Prawa
Autorskiego mogą służyć za punkt odniesienia do określenia wymiaru
wynagrodzenia czy odszkodowania należnego twórcy za korzystanie
z utworu, jeżeli organizacja zbiorowego zarządzania (o.z.z.) nie dysponuje
5
zatwierdzoną tabelą wynagrodzeń i strony nie określiły wysokości
wynagrodzenia w drodze porozumienia. Wynagrodzenie wino być wówczas
określone przez Sąd zgodnie ze wskazaniami zawartymi w art. 110
u.p.a.p.p., to znaczy z uwzględnieniem wpływów osiąganych z korzystania
z utworu oraz charakteru i zakresu tego korzystania.
Należy też respektować ogólne zasady dotyczące zbiorowego
zarządzania wynikające z jego istoty, w tym obowiązek równego
traktowania
zarówno
twórców
reprezentowanych
przez
o.z.z.,
jak
i podmiotów korzystających z tego utworu. Tak ustalona stawka winna
z jednej strony gwarantować ochronę praw autorskich, z drugiej zaś nie
obciążać nadmiernie użytkownika.
Sąd winien brać również pod uwagę ceny wolnorynkowe stosowane
na rynku krajowym i zagranicznym.
Jeżeli stawka proponowana przez powodową organizację zbiorowego
zarządzania w oparciu o przyjętą przez nią, ale nie zatwierdzoną tabelę, nie
odbiega od powszechnie stasowanych na danym polu i odpowiada zasadom
wskazanym w art. 110 u.p.a.p.p., może być przyjęta przez Sąd za podstawę
określenia wynagrodzenia należnego twórcy od korzystającego.
Sąd Najwyższy, po przedstawieniu powyższych rozważań, wskazał,
dlaczego uznał zasadną skargę kasacyjną co do naruszenia przepisu art. 233
k.p.c. oraz zawarł wytyczne co do dalszego toku postępowania.
Sąd Apelacyjny ustalił i zważył, co następuje:
Kierując się wskazaniami i wytycznymi zawartymi w uzasadnieniu
wyroku Sądu Najwyższego, Sąd Apelacyjny w pierwszej kolejności
wskazuje, że po wyroku Sądu Najwyższego, znając treść uzasadnienia tegoż
wyroku, żadna ze stron nie podjęła żadnej czynności procesowej
zmierzającej do dalszego prezentowania i uzasadnienia swojego stanowiska,
w szczególności co do wysokości należnego odszkodowania.
6
Na rozprawie apelacyjnej dnia 21 maja 2008 r. stawił się jedynie
pełnomocnik strony powodowej, który na pytanie Przewodniczącego składu
sędziowskiego oświadczył, że nie składa żadnych wniosków dowodowych.
Sąd
Apelacyjny wyczerpał
w ten sposób swoje obowiązki
i uprawnienia związane z dalszym tokiem postępowania dowodowego,
uznając, że treść uzasadnienia wyroku Sądu Najwyższego zawiera
wystarczające wskazówki i informacje dla stron procesu, reprezentowanych
przez profesjonalnych pełnomocników, co do dalszych podejmowanych
przez nich czynności procesowych.
Sąd Apelacyjny nie znalazł jednocześnie podstaw do przedstawienia
stronom rozważań dotyczących dowodu z opinii biegłego – po pierwsze
dlatego, że bierność stron wskazywała, że same strony nie są zainteresowane
przeprowadzeniem takiego dowodu, po drugie zaś dlatego, że Sąd
Apelacyjny, stosownie do rozważań zawartych w uzasadnieniu wyroku Sądu
Najwyższego (strona 9 uzasadnienia, wiersze 13-24 od góry), uznał, że
przedstawione przez strony twierdzenia i dowody, uwzględniając przy tym
wskazówki i oceny zawarte w uzasadnieniu tegoż wyroku, pozwalają na
ustalenie wysokości wynagrodzenia, a w konsekwencji należnego stronie
powodowej odszkodowania.
Sąd Apelacyjny kierował się przy tym poglądem zawartym
w uzasadnieniu wyroku Sądu Najwyższego z 26 stycznia 2006 r. II CSK
108/05, iż Sąd, nie mając obowiązku przeprowadzenia
uzupełniających
dowodów z urzędu, powinien, kiedy fakt poniesienia szkody jest bezsporny,
podjąć próbę ustalenia jej wysokości na podstawie oceny „opartej na
rozważeniu wszystkich okoliczności sprawy”.
Ocena przedstawionych przez strony twierdzeń i dowodów wymaga
krótkiej rekapitulacji stanowiska stron w tym zakresie.
7
Strona powodowa do pozwu załączyła tabelę stawek wynagrodzeń
autorskich Stowarzyszenia Autorów Zaiks stanowiącą załącznik do decyzji
Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 5 maja 2000 r. (k. 2634), gdzie na stronie 8 (k. 33 akt) jest wskazana wysokość 8% - jako kwota
ryczałtowa od tzw. PPD – rozumianej w istocie jako cena hurtowa
producenta (z przeznaczeniem nośnika do sprzedaży hurtowej).
W piśmie z […] września 2004 r. (k. 99-101 akt) powód odstępując od
przyjętego wskaźnika 8% - posługuje się wartościami wyrażonymi
w liczbach bezwzględnych – przyjmując stawkę 0,76 zł za 1 egzemplarz
nośnika. Do pisma tego załączona jest kserokopia pisma wewnętrznego
strony powodowej, odwołującego się do stawek – 5% oraz 0,76 zł
(w odniesieniu do 1 egz. nośnika).
W piśmie sygnowanym datą […] listopada 2004 r. (k. 116-118 akt)
powód odwołał się do porozumienia ze Stowarzyszeniem Filmowców
Polskich z […] czerwca 2004 r. i z […] października 2004 t. określającego
tzw. stawkę podstawową za 1 nośnik w wysokości 1 zł. Zgodnie z tym
porozumieniem ZAiKS mógł domagać się 55% łącznie za warstwę słowną
i muzyczną – to jest 55 gr. za 1 nośnik – 5% rabatu za nakład powyżej
100.000 egz. nośnika.
Do pisma tego powód załączył porozumienie ze Stowarzyszeniem
Filmowców Polskich (k. 119-125 akt) oraz wykaz cen ze sklepu
internetowego (k. 126-143). W piśmie procesowym z […] grudnia 2005 r.
(k. 229-230) powód powołał się na informacje o wysokości wynagrodzeń
stosowanych
przez
inne
Konfederacji
Stowarzyszeń
związki
Autorów
zrzeszone
i
w
Międzynarodowej
Kompozytorów
za
utwory
wykorzystywane w filmach zwielokrotnionych na nośnikach, załączając
odpisy pism tych związków (k. 231 do 244 oraz k. 257-261). Podane tam
wartości to” 2,16% ceny detalicznej przed opodatkowaniem od stawki
8
minimalnej
4,42
Euro
(SACEM/SDRM),
5%
ceny
detalicznej
z wyłączeniem VAT – umowne minimum w wysokości 0,1 Euro (GEMA)
0,55 D.K.K. za egzemplarz nośnika dołączony do czasopisma (NCB), 0,24
Euro za utwory muzyczne, przy nakładach powyżej 15.000 sztuk stawki te
maleją (SGAE). Przy nakładzie powyżej 150.000 sztuk – stawka wynosi
0,0562 (karta 241 akt), 0,1085 euro (SIAE). Na karcie 301 i 302 akt powód
przedstawił kserokopię okładki pisma „[…]” z informacją, że cena tego
pisma bez filmu kosztuje 1,45 Euro, zaś z filmem – 3.3 Euro. Ponadto na
pytanie Przewodniczącego składu sędziowskiego na rozprawie w dniu
21 maja 2008 r. pełnomocnik powoda wyjaśniła, że co do stawek za filmy
DVD dołączone do czasopism – to zgodnie z aneksem z dnia […] lipca 2004
r. (do umowy ze Stowarzyszeniem Filmowców polskich) stawka za nośnik
za okres do dnia 1 lipca 2004 r. została ustalona w wysokości 1 zł, a za okres
po 1 lipca 2004 r. w wysokości 60 gr.
O ile chodzi o twierdzenia i dowody zgłoszone przez stronę pozwaną,
to po raz pierwszy strona ta zajęła konkretne stanowisko co do problematyki
wynagrodzenia – w piśmie z […] lipca 2006 r. (k. 262 – 264 akt). W piśmie
tym przedstawiła twierdzenia co do ponoszonych kosztów związanych
z produkcją i dystrybucją filmu na nośniku DVD.
Odnosząc się do informacji odnośnie związków zagranicznych
przedstawionych przez powoda, strona pozwana zwróciła uwagę na różnice
między sytuacją dotyczącą zasad wynagrodzeń twórców w Polsce i za
granicą. Wynikają one m.in. z tego, że zagraniczne związki zawodowe
stawki te ustalają w drodze negocjacji i umów, ponadto ceny tak czasopism
jak i nośników za granicą są wyższe.
Do pisma z […] marca 2006 r. (k. 322) strona pozwana załączyła
odbitkę strony czasopisma „[…]”, którego cena wraz z płytą wynosi 6,95
Euro (k. 323), odbitkę strony czasopisma „ […]”, którego cena z płytą
9
wynosi 12,65 Euro (k. 328-331 akt). Są to jedynie twierdzenia i dowody
przedstawione przez strony.
Co do informacji dotyczących związków zagranicznych i pobieranych
przez nie stawek – to informacje te mają charakter tylko posiłkowy,
pozwalają Sądowi na wyrobienie ogólnego poglądu na stosowane stawki za
granicą, jedynie pośrednio wpływając na ustalenie wynagrodzenia. Wynika
to tak z tego, że związki te działają w innym porządku prawnym, który nie
przewiduje ogólnie ustalonych ustawowych stawek, pozostawiając ich
wysokość ustaleniom wynikającym z prowadzonych negocjacji, jak i z tego,
że informacje podane przez strony w tym zakresie są niepełne, niekiedy
wręcz szczątkowe. Przykładowo – stawki podane przez tę samą organizację
– (SGAE) różnią się kilkakrotnie. Zasadnicza minimalna kwota wynosi 0,24
Euro, przy nakładzie zaś powyżej 150.000 sztuk – wynosi 0,0562 Euro – to
jest ponad czterokrotnie mniej.
Brak jest danych dotyczących innych organizacji co do wpływu
wielkości nakładu na wysokość stawki minimalnej.
Wyrywkowe i sprzeczne są twierdzenia stron co do ceny czasopism za
granicą. Sąd Apelacyjny nie posiada własnej wiedzy na ten temat, przy czym
odwołanie się do powszechnie znanych cen znanych czasopism byłoby o tyle
chybione, że konieczna byłaby analiza cen czasopisma o podobnym jak
„[…]” profilu, objętości, pozyskiwanych reklamach, nakładach – co byłoby
związane z tym zakresem informacji, której żadna ze stron Sądowi nie
przedstawiła, a którą Sąd z urzędu nie dysponuje.
Co do przedstawionych przez stronę powodową tabel – to ostatecznie
strona powodowa, wyliczając dochodzone odszkodowanie, nie powołuje się,
co należy podkreślić, na tabele wynagrodzeń, a na umowę ze
Stowarzyszeniem Filmowców Polskich. Zgodnie z tą umową strony ustaliły
stawki minimalne za takie, jak w sprawie niniejszej nośniki, w wysokości
10
1 zł – dotyczące okresu przed 1 lipca 2004 r. i 60 gr – po tym okresie, przy
czym strona powodowa uprawniona byłaby, zgodnie z tą umową, do
dochodzenia 55% tej stawki (pomniejszone o 5% rabatu). Również ta
umowa i określone tam stawki mają jedynie pośrednie znaczenie, nie mogąc
przesądzić o ustaleniu wysokości należnego powodowi wynagrodzenia. O ile
bowiem stawki określone w tabelach mogą być poddane, chociażby jedynie
w niewielkim zakresie, merytorycznej ocenie, to stawki określone
w cytowanej umowie wymykają się spod merytorycznej kontroli.
Z załączonej przez powoda umowy czy tzw. aneksu nie wynika w jaki
sposób, na podstawie jakich danych i wg jakich kryteriów strony umowy
ustalały wysokość tych stawek. Brak jest zaś nie tylko dowodów, ale
i twierdzeń strony powodowej co do tego, jakimi względami strony się
kierowały, ustalając arbitralne stawki 1 zł i 60 gr. Brak jest też informacji,
dlaczego umowa (tzw. aneks) określała wysokość stawek za okres
poprzedzający tę umowę.
Kontynuując analizę kryteriów, które winny być uwzględnione przy
ustalaniu wysokości wynagrodzenia stosownie do wskazań zawartych
w uzasadnieniu wyroku Sądu Najwyższego, Sąd Apelacyjny wskazuje, że
twierdzenia strony pozwanej zawarte głównie w piśmie procesowym
z […] stycznia 2006 r. (k. 262 – 264 akt) również w niewielkim zakresie
mogą być przydatne dla poczynionych ustaleń. Powodem tego jest zarówno
znaczna ich ogólnikowość jak i brak odniesienia do konkretnej sytuacji
i konkretnych nośników.
Z pisma tego nie wynika w jaki sposób strona pozwana wyliczyła
koszty tam wymienione. Brak jest w szczególności informacji i danych co do
tego, jaki był koszt produkcji czasopisma, a jaki samego nośnika, jaki był
dochód z reklam i jaki wpływ na ten dochód miał nakład czasopisma, nakład
nośnika oraz sam fakt łącznej sprzedaży czasopisma i nośnika. Brak jest też
11
informacji co do tego, jaki wpływ na koszty promocji miała jednoczesna
sprzedaż czasopisma z filmem. Ponadto strona powodowa zaprzeczyła
twierdzeniom pozwanej w tym zakresie.
Pozostaje do oceny stanowisko strony powodowej oparte na tzw.
tabelach wynagrodzeń. Stanowisko to w toku procesu uległo o tyle zmianie,
że powód zaczął odwoływać się do stawek wynikających z umowy łączącej
go ze Stowarzyszeniem Filmowców Polskich, jednakże z przyczyn już
omówionych, umowa ta może stanowić jedynie jedną z wielu wskazówek
interpretacyjnych, nie będąc w pełni weryfikowalnym kryterium. Wynika to
również z tego, że z nieznanych powodów strony umowy w tzw. aneksie
z […] lipca 2004 r. ustaliły stawki wynagrodzeń zarówno za okres
wcześniejszy, poprzedzający tę chwilę jak i za okres późniejszy.
Co do tabeli wynagrodzeń – to w tym zakresie można, stosownie do
wytycznych Sądu Najwyższego oraz opinii zawartych m.in. w uzasadnieniu
wyroku Sądu Najwyższego z 26 czerwca 2003 r. – V CKN 411/01 – OSNC
2004/9/144 oraz z 14 marca 2006 r. III CSK 143/05 – OSNC 2006/12/2006,
respektować „ogólne zasady dotyczące zbiorowego zarządzania wynikające
z jego istoty”.
Sąd Apelacyjny ma też na uwadze, że tabele te były w przeszłości
częstokroć stosowane, będąc w znacznej części akceptowane przez podmioty
gospodarcze. Jest to ogólna wiedza Sądu Apelacyjnego, wynikająca
z informacji zawartych w szeregu innych spraw toczących się przed
tutejszym Sądem (m.in. sprawa o sygn. akt I ACa 69/05, I ACa 407/05,
I ACa 420/06, I ACa 1686/03, I ACa 828/07). Jak to już zostało podniesione,
strona powodowa nie przedstawiła żadnych dodatkowych twierdzeń
i dowodów odnoszących się do innych zawieranych przez stronę umów tego
rodzaju czy też do innych, analogicznych sytuacji faktycznych i prawnych.
12
Sąd Apelacyjny uznał zatem za uzasadnioną ocenę, że zasadniczym,
poddającym się przy takim stanie wiedzy Sądu weryfikacji merytorycznej,
kryterium – stanowią stawki tzw. tabeli wynagrodzeń będących załącznikiem
do decyzji Ministra Kultury i dziedzictwa narodowego z 5 maja 2000 r.
Stawką tą jest 8% wartości danego nośnika.
Pozostaje do oceny, jakiej wartości winna ona dotyczyć. Wobec tego,
że strony przedstawiły jedyną informację w tym zakresie – punktem wyjścia
winna być wartość nośnika obliczona jako różnica wartości czasopisma bez
filmu i czasopisma z filmem. Wynosi ona 3,25 zł – 22% VAT – jako że owe
8% dotyczy, jak to już wyjaśniono, ceny hurtowej (PPD) liczonej bez
podatku. Kwota 3,15 stanowi różnicę między ceną czasopisma z filmem
i ceną tegoż czasopisma bez nośnika (7,95 zł – 4,70). Kwota 2,15 zł
pomniejszona o 22% - to kwota 2,535 zł. 8% od tej kwoty – to 0,2028 zł.
55% kwoty 0,2018 (w związku z treścią umowy powoda za SFP) – to kwota
0,11154 zł. Ta ostatnia kwota jako stawka minimalna porównywalna jest ze
stawkami niektórych związków zagranicznych.
Celowość takiego sposobu wyliczenia i przyjęcia takich kryteriów jest
zgodna,
zdaniem
Sądu
Apelacyjnego
z
wytycznymi
zawartymi
w uzasadnieniu wyroku Sądu Najwyższego i powoływanego tam
orzecznictwa Sądu Najwyższego. Wyraża ona opinię, iż w tej konkretnej
sprawie, wobec braku innych dowodów, stawki odnoszące się do tabel
wynagrodzeń z jednej strony respektują uzasadnione interesy twórców,
z drugiej zaś strony nie powodują nadmiernego obciążenia nadawców
(producentów), co w konsekwencji mogłoby prowadzić do pokrzywdzenia
twórców poprzez ograniczenie nadawanego repertuaru.
Film „[…]” został wyprodukowany w 1974 r. (vide: karta 12 akt),
zatem prawie trzydzieści lat wcześniej. Dzięki tej produkcji, wysokiemu
13
nakładowi i formie rozpowszechniania – film ten mogło obejrzeć kolejne
pokolenie, zaś twórcy mogą oczekiwać kolejnych, stosownych dochodów.
Wyrażając powyższe uwagi i oceny, Sąd Apelacyjny miał też na
uwadze stanowisko Trybunału Konstytucyjnego zawarte w uzasadnieniu
wyroku z 24 stycznia 2006 r. – sygn. akt SK 40/04.
Wprawdzie rozważania Trybunału Konstytucyjnego związane były
z tzw. reemisją programów, jednakże zawarte tam uwagi mają stosowne
odniesienie do okoliczności niniejszej sprawy.
Trybunał Konstytucyjny zwrócił uwagę, że tabele wynagrodzeń za
korzystanie z utworów przez reemitenta winny być ustalane odrębnie, ale
zawsze z uwzględnieniem i niejako w następstwie tego, że korzystanie
z praw autorów dzieł zostało już opłacone przez emitenta.
Sędzia Trybunału Konstytucyjnego – Ewa Łętowska, w uzasadnieniu
zdania odrębnego wskazała, że przez politykę cenową stawek (minimalnych)
można promować dostęp do dóbr kultury i możliwość zaistnienia twórców
utworów niszowych na rynku dóbr kultury.
Powyższe uwagi wskazują na konieczność uwzględnienia przy
ustalaniu wynagrodzenia – nie tylko wąsko rozumianego interesu twórców –
ale i interesu publicznego oraz uzasadnionych interesów nadawców
(reemitenta) przy czym interesy te nie muszą być sprzeczne.
Wszystkie te okoliczności uzasadniają ocenę, że sposób wyliczenia
wynagrodzenia oparty na wyliczeniu stawki minimalnej na ostateczną kwotę
0,11154 zł za 1 nośnik, jest prawidłowy. Bierze on pod uwagę stan
konkretnej sprawy oraz zasady obliczenia wynagrodzenia należnego
twórcom określone wskazaniami zawartymi w art. 110 u.p.a.p.p.
Mając na uwadze wysokość nakładu – 150.000 – ostateczna wartość
wynagrodzenia (odszkodowania – ale w wysokości odpowiadającej
wynagrodzeniu) wynosi 16.731 zł (150.000 + 0,11154).
14
Wobec tego, że zostało zasądzone już 12.000 zł, należało zasądzić
dalszą kwotę 4.731 zł. Żądanie powoda zostało uwzględnione w 15%
i w takim stosunku zostały rozdzielone koszty procesu.
Z tych względów orzeczono zgodnie z art. 386 § 1 k.p.c. oraz
art. 385 k.p.c.
bk