Przeciwdziałanie ubóstwu NAGRODA EKES

NAGRODA EKES-U
DLA SPOŁECZEŃSTWA
OBYWATELSKIEGO 2015
Nagradzanie wybitnych inicjatyw społeczeństwa obywatelskiego
Przeciwdziałanie
ubóstwu
Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny
Społeczeństwo obywatelskie – siła w walce
z ubóstwem i wykluczeniem społecznym
w Europie
Walka z ubóstwem i wykluczeniem społecznym powinna stanowić absolutny priorytet dla Unii
Europejskiej, przede wszystkim z oczywistych względów moralnych, a także dlatego, że jest wyraźnie
zapisana w Traktacie o Unii Europejskiej. Ponadto aby odzyskać zaufanie obywateli, Unia musi wykazać,
że troszczy się o nich. Dlatego też Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny (EKES) podjął decyzję
o przyznaniu tegorocznej nagrody dla społeczeństwa obywatelskiego organizacjom, które wyróżniły
się kreatywnością i osiągnięciami, wnosząc rzeczywistą wartość dodaną w walkę z tymi problemami.
Ubóstwo stanowi pogwałcenie praw człowieka. Zagraża wszystkim aspektom dobrobytu w społeczeństwie, zwłaszcza w dziedzinie kształcenia, zdrowia w perspektywie długoterminowej i stosunków w rodzinie. Tym samym ciąży na przyszłości nie tylko poszczególnych osób, lecz także całego społeczeństwa.
W 2010 r. w strategii„Europa 2020” na rzecz inteligentnego, trwałego wzrostu gospodarczego sprzyjającego
włączeniu społecznemu podkreślono potrzebę zwalczania ubóstwa i zmniejszenia nierówności, aby
każdy mógł się przyczyniać do tworzenia dobrobytu w Europie oraz z niego korzystać. Jednym z siedmiu
głównych celów strategii jest wydobycie z ubóstwa 20 mln osób do 2020 r. Trzeba niestety stwierdzić,
że kryzys gospodarczy oddalił Unię Europejską od tych celów. Środki oszczędnościowe doprowadziły
do ograniczeń w świadczeniu podstawowych usług i do wzrostu bezrobocia w całej Europie, skutkując
zwiększeniem ubóstwa zamiast jego redukcją.
Oficjalne dane statystyczne pokazują, że liczba obywateli europejskich zagrożonych ubóstwem
wzrosła o 5 mln w porównaniu z 2008 r. W ubiegłym roku ponad 24% ludności, tj. 122 mln osób, było
zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym. W moim kraju, Grecji, wskaźnik ten osiągnął
jeden z najwyższych poziomów: zjawiskiem tym zagrożone jest 36%* ludności, co stanowi wzrost o 7,9%
w porównaniu z 2008 r. W całej UE około 9% obywateli żyje w warunkach skrajnej biedy materialnej, co
oznacza, że nie są oni w stanie regulować rachunków, ogrzać swoich domów, zdrowo się odżywiać ani
zakupić produktów pierwszej potrzeby.
Szczególnie niepokojące jest ubóstwo wśród dzieci. Dzieci są przyszłością Europy i musimy uznać ich
prawa. Inwestowanie w dzieci jest konieczne z ekonomicznego i społecznego punktu widzenia. Państwa
członkowskie odgrywają główną rolę w kształtowaniu polityki mającej wpływ na warunki życia dzieci
i EKES pragnie większej odpowiedzialności w tej dziedzinie, przy czym społeczeństwo obywatelskie
powinno w pełni uczestniczyć w opracowywaniu i wdrażaniu decyzji krajowych.
Kolejnym alarmującym zjawiskiem jest ubóstwo osób pracujących. Zatrudnienie zawsze uważano
za najlepszy sposób na uniknięcie ubóstwa, ale rozkwit niepewnej i nisko wynagradzanej pracy
sprawił w ostatnich latach w Europie, że całe rodziny nie mogą związać końca z końcem, pomimo
że oboje rodzice pracują.
2
*Najnowsze dane Eurostatu z października 2015 r.
European Economic and Social Comm
W komunikacie „Podsumowanie strategii »Europa 2020« na rzecz inteligentnego i zrównoważonego
rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu” Komisja Europejska przyznaje, że liczba osób
zagrożonych ubóstwem może być w 2020 r. nadal bliska 100 mln. Stwierdza, że „kryzys ujawnił potrzebę
skutecznych systemów ochrony socjalnej”.
Tym ważniejsza jest zatem reforma jednej z inicjatyw przewodnich strategii „Europa 2020” – Europejskiej
platformy współpracy w zakresie walki z ubóstwem i wykluczeniem społecznym – w taki sposób, by
stała się ona prawdziwym forum umożliwiającym udział społeczeństwa obywatelskiego, wymianę
informacji na temat inicjatyw społecznych i doświadczeń w walce z ubóstwem oraz podjęcie bardziej
zdecydowanych działań. Pierwotnym celem platformy, która została utworzona w 2010 r. i będzie
działać do 2020 r., jest stworzenie dynamicznej struktury z udziałem instytucji UE, państw członkowskich
i społeczeństwa obywatelskiego. Jednak jak dotąd państwa członkowskie skupiły wysiłki na wzroście
gospodarczym, lekceważąc podstawowe cele społeczne i środowiskowe strategii „Europa 2020”.
EKES uznaje, że ubóstwo i wykluczenie społeczne mogą być wieloaspektowymi wyzwaniami, gdzie
nakładają się na siebie kwestie mieszkalnictwa, zdrowia, edukacji, dostępu do zatrudnienia oraz
kwestie zadłużenia i uzależnienia, by wymienić tylko kilka elementów. Organizacje społeczeństwa
obywatelskiego w całej Unii Europejskiej starają się rozwiązać te problemy, często koncentrując się
na potrzebach lokalnych, a przede wszystkim angażując osoby żyjące w ubóstwie w realizację swych
programów i działań.
Za pośrednictwem nagrody społeczeństwa obywatelskiego za 2015 r., EKES nagradza inicjatywy na
rzecz walki z ubóstwem w Europie promujące włączenie społeczne i gospodarcze i zwiększające odpowiedzialność obywateli za poprawę ich warunków życia. Chciałbym w związku z tym podziękować
moim koleżankom i kolegom z Zespołu ds. Komunikacji w Komitecie, którzy zajmowali się przyznaniem
nagrody, pod przewodnictwem najpierw wiceprzewodniczącej Jane Morrice w poprzedniej kadencji,
a następnie Gonçala Lobo Xaviera, a także chciałbym podziękować administracji naszego Komitetu,
która ich wspierała.
Z dumą przedstawiam poniżej laureatów tegorocznej edycji przyznawanej przez EKES nagrody
społeczeństwa obywatelskiego. Gratuluję im osiągnięć. Jednocześnie, oprócz tych kilku laureatów,
chciałbym również pogratulować, w imieniu wszystkich moich kolegów reprezentujących europejskie
społeczeństwo obywatelskie w instytucjach, wszystkim osobom, które w naszych krajach walczą
odważnie, by złagodzić cierpienia, zmniejszyć wpływ ubóstwa i położyć kres tej pladze. Chwała im za to.
Georges Dassis
Przewodniczący Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego
3
1
Pierwsza nagroda:
Ubóstwo i Zdrowie
w Niemczech
Ubóstwo i zły stan zdrowia idą w parze. Badania jednoznacznie dowodzą, że
osoby uboższe częściej zapadają na choroby i umierają wcześniej niż ludzie
zamożni. Armut und Gesundheit in Deutschland (Ubóstwo i Zdrowie w Niemczech) to organizacja założona w 1997 r. w Moguncji, aby udostępnić opiekę
zdrowotną każdemu, niezależnie od zasobów finansowych.
Ubóstwo w Niemczech jest na rekordowym poziomie od zjednoczenia tego kraju. W 2013 r. ubóstwem
dotkniętych było 15% niemieckiego społeczeństwa,
czyli około 12 mln ludzi, w tym 2,5 mln dzieci.
Biednych ludzi nie stać na leki i leczenie, którego potrzebują. Zatem ubóstwo pogarsza zdrowie, a z kolei
choroby pogłębiają ubóstwo. Badanie przeprowadzone w Hamburgu pokazało, że za problemami związanymi ze spłatą zadłużenia w 10% stoi właśnie choroba.
To wyróżnienie
jest wyraźnym
sygnałem, że EKES
nie tylko walczy
z ubóstwem, ale
też wstawia się za
prawem każdego
do zdrowia i
dobrego życia –
bez ograniczeń.
4
Armut und Gesundheit wdraża innowacyjny „model
moguncki” polegający na udostępnieniu kompleksowej opieki medycznej osobom bezdomnym oraz
włączaniu ich do regularnego systemu opieki zdrowotnej. Mobilny gabinet
oferuje bezdomnym konsultacje z lekarzem, opiekę pielęgniarską i wsparcie
społeczne. „Najważniejsza sprawa to podstawowe podejście do pracy” – wyjaśnia
zastępca dyrektora Jari Trabert. „Zasadza się ono na współdziałaniu, szacunku,
równości i bezpośrednim kontakcie”.
Przychodnia „Bez granic” zapewnia świadczenia osobom bez pieniędzy lub
bez ubezpieczenia zdrowotnego. W 2014 r. w przychodni pomoc uzyskało
1,5 tys. pacjentów z ponad 30 krajów. Inna inicjatywa to Street Jumper, czyli pstrokato pomalowana przyczepa kempingowa, która krąży po gorszych
dzielnicach i zapewnia dzieciom i młodzieży miejsce, gdzie mogą bezpiecznie bawić się, poczytać i po prostu porozmawiać.
„Takie wyróżnienie to oczywiście wspaniała rzecz, ale dla tak stosunkowo małej
organizacji jak nasza, to naprawdę wiele” – mówi Jari Trabert. „Promocja i dobra prasa mają istotne znaczenie dla naszego przetrwania, ponieważ Armut und
Gesundheit utrzymuje się wyłącznie z darowizn. Zwłaszcza zimą sytuacja osób
bezdomnych jest szczególnie krytyczna, i teraz w obliczu rosnącej liczby uchodźców zwiększamy nasze wysiłki w tej dziedzinie. Pieniądze z nagrody zostaną więc
przeznaczone na te projekty”.
Organizacja nagłaśnia też problem ubóstwa na forum politycznym i w mediach. Armut und Gesundheit wspiera podobne projekty w Rumunii, na Ukrainie, w Grecji, a także w Kongo i w Indonezji. W planach jest ponadto zorganizowanie w Kenii nowego gabinetu dla dzieci żyjących na ulicy.
Jari Trabert podkreśla: „To wyróżnienie jest wyraźnym WIĘCEJ INFORMACJI NA TEMAT ORGANIZACJI
sygnałem, że EKES nie tylko walczy z ubóstwem, ale też ARMUT UND GESUNDHEIT IN DEUTSCHLAND:
wstawia się za prawem każdego do zdrowia i dobrego
www.armut-gesundheit.de
życia – bez ograniczeń”.
Pierwsza nagroda:
Fundacja Y
pragnie zmniejszyć bezdomność,
upowszechniając dostęp do mieszkania
socjalnego jako prawo człowieka
Fundacja Y wytyczyła sobie jasny cel: wyeliminować bezdomność w Finlandii
poprzez zapewnienie dobrej jakości mieszkań na wynajem po przystępnej
cenie.
1
Gdy w 1985 r. władze lokalne, kościoły, związki zawodowe, organizacje
pozarządowe itd. założyły Fundację Y, w Finlandii było 20 tys. bezdomnych.
W samych Helsinkach ponad 2 tys. osób zatrzymywało się w noclegowniach.
Od tego czasu Fundacja pomogła zmniejszyć liczbę bezdomnych do 7100 osób
żyjących w pojedynkę i 420 rodzin.
Jej nowatorskie podejście polega na zakupie
mieszkań na rynku prywatnym i przekształceniu ich
po remoncie w lokale socjalne, za które czynsz wynosi
do 30% mniej od średniej. Następnym krokiem jest
udostępnienie mieszkania osobom w najtrudniejszej
sytuacji, w tym byłym więźniom, osobom
używającym środków odurzających i osobom
borykającym się z problemami psychiatrycznymi.
Litera „Y” pochodzi od fińskiego słowa „yksinäinen”
(„samotny”). Bezdomność jest ściśle związana z ubóstwem i wykluczeniem społecznym. „Jako jedna
z pierwszych organizacji praktykowaliśmy zasadę
»najpierw mieszkanie«” – wyjaśnia dyrektor generalny Juha Kaakinen. „Dom
daje ludziom siłę do wprowadzenia innych zmian w życiu”. Sprzyja nie tylko
poczuciu godności, lecz także lepszemu stanowi zdrowia i większym możliwościom zatrudnienia. Możliwość posiadania własnego mieszkania przynosi ponadto korzyści systemowi zabezpieczenia społecznego. Na przykład
dwóch lokatorów Fundacji Y zatrudnionych jest obecnie w jej biurze.
5
Dom daje
ludziom siłę do
wprowadzenia
innych zmian
w życiu.
O sukcesie fundacji przesądza budowanie partnerstw, w tym współpraca
z władzami lokalnymi, a także włączenie lokatorów do zarządzania
nieruchomościami. Istotne jest zrównoważenie środowiskowe, w związku
z czym nieruchomości są dostosowywane do celu ograniczenia zużycia
energii i, jeżeli to możliwe, znajdują się w pobliżu transportu publicznego.
Juha Kaakinen uważa, że nagroda dla Społeczeństwa Obywatelskiego wiele
zmieni. „Tego rodzaju europejski dowód uznania motywuje naszych pracowników.
Ma również duże znaczenie na szczeblu krajowym, jeżeli chodzi o większe nagłośnienie naszej działalności w Finlandii. Nagroda uwrażliwia ponadto na problem
bezdomności i ubóstwa, co ułatwia dyskusję publiczną na te tematy”. Fundacja Y
otrzymała już również inne dowody uznania, w tym nagrodę World Habitat.
Tego roku Fundacja zainicjowała nowy projekt. „Zaczęliśmy się zastanawiać,
w jaki sposób szukać zatrudnienia dla naszych lokatorów” – wyjaśnia Juha
Kaakinen. „Zdobytą nagrodę można wykorzystać w konkretnym celu: do rozwinięcia tego systemu, tak by zapewniał miejsca pracy”.
DODATKOWE INFORMACJE:
www.ysaatio.fi/in-english/
2
Do Fundacji Y należy 7700 mieszkań w 53 miastach.
Wzbudza ona zainteresowanie nie tylko w innych
krajach europejskich, lecz również w Japonii, USA,
Rosji i Ameryce Południowej.
Druga nagroda:
Krajowe stowarzyszenie
na rzecz rozwoju społecznych
i solidarnościowych sklepów
spożywczych (ANDES)
program Uniterres
Kiedy wskutek kryzysu gospodarczego coraz więcej ludzi w Europie cierpi z powodu niedostatku żywności, coraz trudniej jest się utrzymać także wielu drobnym rolnikom i producentom.
Program Uniterres, wprowadzony we Francji w 2011 r., wychodzi naprzeciw
obu stronom – wspiera społeczne i solidarnościowe sklepy spożywcze, w których sprzedaje się lokalne produkty po cenie niższej niż rynkowa, zaś rolnicy
otrzymują za nie uczciwą zapłatę. W ten sposób nie tylko wzmacnia się więzi
pomiędzy konsumentami i producentami, ale i zapewnia osobom uboższym
świeże i wartościowe owoce i warzywa, promując zarazem zdrowe odżywianie.
6
Uniterres zabezpiecza dochody drobnych rolników poprzez system
składania zamówień wstępnych. „Ceny ustalono na cały sezon z góry, co się
nie zdarza w normalnych warunkach rynkowych” – mówi rolnik Christian
Brunet, którego gospodarstwo chyliło się ku upadkowi, zanim nie przystąpił
do programu.
Naszą organizację
tworzą ludzie
oddani sprawie.
„Naszą organizację tworzą ludzie oddani sprawie. Jako zespół
działamy w partnerstwie z wieloma lokalnymi stowarzyszeniami
przy wsparciu wolontariuszy” – wyjaśnia Isabelle Techoueyres,
asystentka Uniterres. „Współpracujemy z drobnymi rolnikami,
beneficjentami pomocy żywnościowej, osobami będącymi w niepewnej sytuacji, a nas wspierają instytucje publiczne i prywatne.
Dla każdego z nich tegoroczna Nagroda dla Społeczeństwa Obywatelskiego to bardzo znaczące i motywujące wyróżnienie. To europejskie uznanie dla wszystkich uczestników programu!”
Obecnie program udziela wsparcia 124 drobnym rolnikom
w południowo-zachodniej Francji, którzy zaopatrują 53 społeczne i solidarnościowe sklepy zapewniające pomoc żywnościową 20 tysiącom beneficjentów rocznie. Współdziałanie
– w przeciwieństwie do przyjmowania zasiłków – wzmacnia
u osób potrzebujących poczucie niezależności i godności.
Sklepy zapobiegają marnotrawieniu żywności poprzez staranne planowanie zapotrzebowania na produkty spożywcze.
Jednocześnie przyczyniają się do niwelowania nierówności
w zakresie zdrowia, gdyż osobom najbardziej narażonym na niedostatek
zapewniają żywność dobrej jakości. „Wielu klientów naszych sklepów z zadowoleniem zauważa, że wreszcie osiągnęło upragnioną wagę – przytyło
bądź schudło – i to za sprawą lepszego odżywiania” – zauważa Isabelle
Techoueyres.
W czerwcu 2015 r. Uniterres otrzymało francuskie wyróżnienie „La France
s’engage”. „Nagroda dla Społeczeństwa Obywatelskiego jest więc dla nas
kolejnym dowodem uznania, co świadczy o tym, że większość regionów UE
podobnie postrzega obecne wyzwania i ma zbliżone cele” – powiedziała
Véronique Blanchot, dyrektor Uniterres. „Pieniądze z nagrody przeznaczymy
na zatrudnienie kilkunastu młodych ludzi, aby rozwijali relacje pomiędzy
beneficjentami pomocy żywnościowej i miejscowymi rolnikami” – dodała.
WIĘCEJ INFORMACJI NA TEMAT PROGRAMU
Uniterres chętnie podzieli się swymi doświadcze- UNITERRES:
niami. Partnerzy w Hiszpanii i Belgii rozważają uruwww.epiceries-solidaires.org/
chomienie podobnych programów. Zgłoszono także prośbę o pomoc w utworzeniu takiego systemu
news/uniterres-des-circuitspomocy w Bombaju, w Indiach.
courts-dans-le-reseau-des-
epiceries-solidaires
7
2
Druga nagroda:
Third Age
projekt Fáilte Isteach
Starzenie się może prowadzić do ubóstwa i izolacji – czy to
w miastach, czy na obszarach wiejskich takich krajów jak
Irlandia. Tymczasem organizacja Third Age (Trzeci Wiek) zachęca osoby starsze, aby poprzez liczne działania i usługi nadal aktywnie angażowały się w życie swoich społeczności.
Fáilte Isteach (Witaj!) to projekt oparty na współpracy społeczności, wykorzystujący umiejętności, wiedzę i doświadczenie
osób starszych, które w ramach wolontariatu uczą języka angielskiego.
W ciągu ostatnich 15 lat do Irlandii przybyło wielu imigrantów
w poszukiwaniu pracy. Teraz stanowią oni 12% ludności Irlandii
– ponad pół miliona ludzi ze 199 różnych krajów. Jednak 80 tys.
spośród nich słabo mówi po angielsku, co uniemożliwia im pełną integrację w irlandzkim społeczeństwie. Każdego roku 800
nauczycieli-wolontariuszy Fáilte Isteach udziela 40 tys. godzin
darmowych lekcji, obejmujących wszystkie poziomy zaawansowania. W ten sposób pomagają swoim uczniom odnaleźć się
na rynku pracy i uniknąć ubóstwa.
Ten projekt
sprawia, że nasze
społeczeństwo
staje się mniej
obojętne i docenia
różnorodność,
zaś migrantów
postrzega
jako przypływ
pozytywnej
energii.
8
„Starsze osoby zaangażowane w projekt Fáilte Isteach mogą pokazać, że nie są
bynajmniej ciężarem dla społeczeństwa, lecz przeciwnie – wnoszą wkład, który
pozwala rozwiązać wiele naszych problemów” – mówi kierownik Ariana Ball.
Ci wolontariusze przekazują także swą wiedzę o tradycyjnych irlandzkich
wartościach i modelu życia.
Projekt promuje wzajemne zrozumienie i pomaga przeciwdziałać ksenofobii
i rasizmowi. „Z troską obserwujemy niekończący się kryzys uchodźczy w Europie”
– oświadczyła Ariana Ball. „A Nagroda dla Społeczeństwa Obywatelskiego
pozwoli Fáilte Isteach odegrać ważną rolę we wpieraniu uchodźców, którzy
zostaną przesiedleni do Irlandii. Będziemy też mogli podzielić się naszymi
doświadczeniami z szerszym kręgiem odbiorców w Europie”.
Organizacja Third Age rozpoczęła swój projekt Fáilte Isteach w 2006 r. w hrabstwie Meath, a do końca 2015 r. zamierza utworzyć oddziały we wszystkich
26 hrabstwach Irlandii. Każdego tygodnia ponad 2,2 tys. migrantów i osób
ubiegających się o azyl korzysta z usług jej wolontariuszy.
Polacy stanowią najliczniejszą mniejszość narodową w Irlandii. Maria, 53 lata,
jest jedną z wielu Polek, które uczą się angielskiego dzięki Fáilte Isteach: „Możemy lepiej poznać się z Irlandczykami i innymi narodowościami, ale przede wszystkim uczymy się mówić i pisać po angielsku, a to jest najważniejsze”.
„Jesteśmy świadkami ciągłej zmiany, jaką Fáilte WIĘCEJ INFORMACJI NA TEMAT PROJEKTU
Isteach dokonuje w 83 społecznościach w irlandzkich FÁILTE ISTEACH:
miastach, na przedmieściach i na wsi” – potwierdza
www.thirdageireland.ie
Ariana Ball. „Ten projekt sprawia, że nasze
społeczeństwo staje się mniej obojętne i docenia
różnorodność, zaś migrantów postrzega jako przypływ pozytywnej energii.
Nagroda jest uznaniem dla ogromnego wkładu, jaki wnoszą nasi wolontariusze”.
Druga nagroda:
Fundacja Pomocy Wzajemnej Barka
zintegrowany system wsparcia kształcenia
i przedsiębiorczości społecznej
Fundacja Barka powstała w 1989 r. w trudnym okresie polskiej transformacji. Umożliwia upodmiotowienie i rozwój osób i społeczności znajdujących
się w trudnej sytuacji poprzez proaktywny system reintegracji społecznej i zawodowej, który pomaga ponad 5 tys. osób rocznie.
Na początku działalność Barki polegała na założeniu w Polsce trzydziestu
samowystarczalnych wspólnot w dawnych państwowych gospodarstwach
rolnych i przekształceniu ich w gospodarstwa ekologiczne i przedsiębiorstwa
społeczne. Obecnie we wspólnotach tych żyje tysiąc osób i rodzin znajdujących się w trudnym położeniu.
W latach 1989–2000 Barka stworzyła wzorcowe instytucje i ośrodki oświatowe dla osób bezrobotnych. Współpracowała jednocześnie z rządem polskim
przy opracowywaniu czterech ustaw regulujących partnerstwa między organizacjami pozarządowymi, instytucjami publicznymi, ośrodkami integracji
zawodowej i społecznej, spółdzielniami społecznymi i przedsiębiorstwami
wspierającymi dostępne budownictwo.
2
Wyrazy uznania
ze strony EKES-u
w postaci Nagrody
dla Społeczeństwa
Obywatelskiego
mają dla nas duże
znaczenie, gdyż
potwierdzają
skuteczność
i oddziaływanie
systemu opartego
na gospodarce
i przedsiębiorczości
społecznej.
W latach 2004–2015 Fundacja założyła ponad 200 ośrodków integracji społecznej dla bezrobotnych i osób szczególnej troski, w tym osób uzależnionych,
byłych więźniów, matek samotnie wychowujących dzieci i niepełnosprawnych. Mieszkańców ośrodków zachęca się do przedsiębiorczości społecznej.
We współpracy z władzami lokalnymi i organizacjami wolontariackimi utworzono około 1200 przedsiębiorstw społecznych, w których powstało kilkadziesiąt tysięcy miejsc pracy. Ministerstwo Pracy przyznało dwóm z nich tytuł
Najlepszego Przedsiębiorstwa Społecznego 2015.
9
„Wyrazy uznania ze strony EKES-u w postaci Nagrody
dla Społeczeństwa Obywatelskiego mają dla nas
duże znaczenie, gdyż potwierdzają skuteczność
i oddziaływanie systemu opartego na gospodarce
i przedsiębiorczości społecznej” – stwierdziła Ewa
Sadowska z zarządu Fundacji.
„Znacznie zwiększą one naszą rolę w rozwoju gospodarki społecznej na szczeblu międzynarodowym”.
Ostatnio z Fundacją Barka skontaktowały się instytucje i organizacje pozarządowe z Macedonii i Serbii, które są zainteresowane powieleniem polskiego
systemu.
Barka współpracuje również z diasporą afrykańską w Europie oraz z lokalnymi
społecznościami w Kenii i Etiopii w celu odbudowania społeczności wiejskich
w Afryce Wschodniej za pośrednictwem programów partnerstwa lokalnego
i przedsiębiorstw społecznych. Założyciel Fundacji został w związku z tym
formalnie przyjęty do rady starszyzny plemienia Pokomo w Kenii.
Barka działa już w Belgii, Niemczech, Irlandii, Holandii i Zjednoczonym Królestwie, wspierając osoby pochodzące z Europy Środkowej i Wschodniej, które
wyemigrowały do innego kraju UE w poszukiwaniu pracy i lepszego życia, lecz
zamiast tego znalazły się w potrzebie. Przez 9 ostatnich lat pomogła 12 tys.
obywateli borykających się z trudną sytuacją w miastach Europy Zachodniej,
starając się ich ponownie zintegrować ze społecznością w kraju ojczystym poprzez resocjalizację, terapię uzależnień i szkolenie zawodowe.
Jednym z nich jest Jerzy, były marynarz, który wykonywał pracę niezarejestrowaną na budowie w Londynie do czasu, gdy przez alkoholizm stracił
zajęcie i mieszkanie. Dzięki wsparciu Barki wyszedł z nałogu i pomaga teraz
bezdomnym migrantom w Irlandii. Jest żywym dowodem na to, że Fundacja
znosi bariery między odbiorcami i dostarczycielami pomocy, a także dostrzega potencjał tkwiący we wszystkich ludziach.
DODATKOWE INFORMACJE DOSTĘPNE SĄ NA
STRONIE INTERNETOWEJ:
www.barka.org.pl
10
Nagroda pieniężna umożliwi Barce założenie nowego wielokulturowego ośrodka dla migrantów
i uchodźców w Poznaniu, który pomoże im w integracji w społecznościach lokalnych i na rynku pracy.
„Dzięki niej uda się pokryć koszty renowacji i remontu
budynków oraz ośrodków szkolenia zawodowego” –
dodała Ewa Sadowska.
Uznać znaczenie organizacji społeczeństwa obywatelskiego
Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny ustanowił w 2006 r. nagrodę dla społeczeństwa obywatelskiego, aby wyeksponować i nagrodzić osiągnięcia aktywnych obywateli z całej Europy, którzy
dążą do poprawy warunków życia w swoich społecznościach.
młodych ludzi. W 2015 r., w połowie okresu realizacji
unijnej strategii „Europa 2020”, której celem jest ochrona dodatkowych 20 milionów osób przed groźbą
ubóstwa, pilnym priorytetem są konkretne i skuteczne
inicjatywy na rzecz zwalczania ubóstwa i wykluczenia
społecznego.
W 2015 r. nagrodzono organizacje społeczeństwa
obywatelskiego lub osoby walczące z rosnącym zagrożeniem ubóstwem oraz z wykluczeniem społecznym i ekonomicznym związanym z taką sytuacją.
W tym roku wpłynęło ponad 100 zgłoszeń z 24 państw
członkowskich – rekordowa liczba w dotychczasowej
historii nagrody. 86 wniosków spełniających warunki
zostało przeanalizowanych przez czteroosobową grupę oceniającą, która przygotowała krótką listę najlepszych kandydatów. Następnie przewodniczący EKES-u, dwóch wiceprzewodniczących, przewodniczący
trzech Grup i sekretarz generalny wybrali zwycięzców.
EKES jest jedyną instytucją na poziomie Unii Europejskiej, która reprezentuje interesy wszystkich sektorów
zorganizowanego społeczeństwa obywatelskiego.
W związku z tym jednym z najważniejszych jego zadań jest zwiększenie świadomości co do centralnej
roli odgrywanej na co dzień przez organizacje społeczeństwa obywatelskiego we wzmacnianiu solidarności i integracji europejskiej oraz w promowaniu
wspólnych wartości i zasad, na których opiera się
jedność Europy. Zasady te obejmują prawo każdego obywatela do życia w godności i zaspokojenia
podstawowych potrzeb. Przyznając nagrodę, Komitet
wziął pod uwagę innowacyjne projekty w wielu dziedzinach, takich jak pomoc społeczna, mieszkalnictwo,
edukacja i zdrowie, ubóstwo pracujących, ubóstwo
energetyczne, ubóstwo wśród dzieci, bezdomność,
wykluczenie finansowe i nadmierne zadłużenie
oraz współpraca z władzami publicznymi.
Łączna wartość nagrody wynosi 50 000 EUR; sumę
tę podzielono między pięciu zwycięzców. Ten doroczny konkurs otwarty jest dla wszystkich oficjalnie zarejestrowanych organizacji społeczeństwa
obywatelskiego lub osób indywidualnych w UE,
działających na szczeblu europejskim, krajowym,
regionalnym lub lokalnym. Jednak kandydaci muszą zostać zgłoszeni przez ogólnoeuropejską organizację społeczeństwa obywatelskiego, członka
EKES-u lub krajową radę społeczno-gospodarczą.
W poprzednich latach nagrodą uhonorowano projekty wspierające Romów, promujące zrównoważony styl życia i tworzenie ekologicznych miejsc pracy,
tworzenie sieci, edukację, prowadzenie kampanii,
zwalczanie niesprawiedliwości i obronę interesów
W swym wyborze uwzględnili oni szereg szczegółowych kryteriów, oceniając skuteczność inicjatywy
w niesieniu pomocy odbiorcom, jej skutki długoterminowe i zrównoważony charakter, zasięg geograficzny,
wkład w warunki życia społeczności, wdrażanie praw
człowieka i podnoszenie świadomości na temat problemu ubóstwa. Zwrócono uwagę na to, by zwycięskie projekty były nowatorskie, twórcze, wyjątkowe,
a przede wszystkim by angażowały ludzi doświadczających biedy i wykluczenia społecznego.
Jury nagrody dla społeczeństwa
obywatelskiego
Georges Dassis,
przewodniczący EKES-u, przewodniczący
Michael Smyth,
wiceprzewodniczący EKES-u
Gonçalo Lobo Xavier,
wiceprzewodniczący EKES-u
Jacek Krawczyk,
przewodniczący Grupy Pracodawców EKES-u
Raymond Hencks,
członek Prezydium EKES-u (w zastępstwie Gabriele
Bischoff, przewodniczącej Grupy)
Luca Jahier,
przewodniczący Grupy Innych Podmiotów EKES-u
Luis Planas Puchades,
sekretarz generalny
11
Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny
Rue Belliard/Belliardstraat 99
1040 Bruxelles/Brussel
BELGIQUE/BELGIË
Dział odpowiedzialny za publikacje: Dział Wizyt i Publikacji
EESC-2015-83-PL
www.eesc.europa.eu
© Unia Europejska, 2015
Powielanie materiałów dozwolone pod warunkiem podania źródła.
Aby wykorzystać lub powielić zdjęcia, należy uzyskać pozwolenie bezpośrednio od właścicieli praw autorskich.
s. 1, 4: © Andreas Reeg
s. 5: © Unia Europejska, 2015
s. 7: © Lydie Lecharpentier dia A.N.D.E.S.-Uniterres
s. 8: © Third Age Fáilte Isteach
s. 10: © Barka Foundation
REG.NO. BE - BXL - 27
Print
QE-02-15-957-PL-C
ISBN 978-92-830-3007-2
doi:10.2864/48963
Web
QE-02-15-957-PL-N
ISBN 978-92-830-3009-6
doi:10.2864/411683
PL