Untitled - Grodzisk Mazowiecki
Transkrypt
Untitled - Grodzisk Mazowiecki
Projekt budowlany remontu kościoła parafialnego p.w. Przemienienia Pańskiego w Żukowie, gm. Grodzisk Maz. ZAWARTOŚĆ OPRACOWANIA: CZĘŚĆ OPISOWA: 1. Dane wstępne. 1.1. Podstawa formalna opracowania. 1.2. Przedmiot i cel opracowania. 1.3. Normy i dokumenty związane. 2. Opis obiektu. 2.1. Podstawowe dane techniczne. 2.2. Historia obiektu. 2.3. Opis architektury i konstrukcji obiektu. 3. Opis stanu zachowania elementów konstrukcyjnych obiektu. 4. Opis techniczny wykonania prac remontowych. 4.1. Zakres robót remontowych. 4.2. Prace rozbiórkowe i demontażowe. 4.3. Prace budowlane i remontowe. 4.4. Prace wykończeniowe. 5. Uwagi i wymagania końcowe. 5.1. Wymagania bhp. 5.2. Warunki ppoż. 5.3. Nadzór techniczny nad robotami. 5.4. Odbiór robót. Informacja dotycząca bezpieczeństwa i ochrony zdrowia. CZĘŚĆ RYSUNKOWA: Rys. 1. Plan wymiany nawierzchni i odwodnienia terenu wokół obiektu. Rys. 2. Rzut przyziemia z układem podłóg. Rys. 3. Przekrój podłużny A-A. Rys. 4. Przekroje poprzeczne B-B i C-C. Rys. 5. Elewacja wschodnia i zachodnia. Rys. 6. Elewacja południowa. Rys. 7. Elewacja północna. Rys. 8. Detal 1. Przekrój przez fundament, podmurówkę, podwalinę, ścianę, opaskę i podłogę. Rys. 9. Detal 2. Szczegół naprawy zastrzału ramy storczykowej nad nawą. Rys. 10. Szczegół szalunków. -2 - Projekt budowlany remontu kościoła parafialnego p.w. Przemienienia Pańskiego w Żukowie, gm. Grodzisk Maz. OŚWIADCZENIE: Oświadczam, że niniejsza dokumentacja projektowa (projekt budowlany) sporządzona jest zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa oraz zasadami wiedzy technicznej. 1. DANE WSTĘPNE. 1.1. Podstawa formalna opracowania. Podstawę opracowania stanowi umowa zawarta pomiędzy: Parafią Rzymsko-Katolicką p.w. Przemienienia Pańskiego w Żukowie, gm. Grodzisk Mazowiecki a spółką cywilną Studio Budowlane „UNITY” z siedzibą przy ul. Wolfkego 8/6 w Warszawie. Podstawę opracowania stanowią pomiary inwentaryzacyjne obiektu oraz oględziny jego poszczególnych elementów konstrukcyjnych, jak i specjalistyczne badania i ekspertyzy wykonane na potrzeby niniejszego projektu. W szczególności jest to ekspertyza mykologiczna stanu zachowania elementów konstrukcyjnych obiektu oraz rozwarstwienie chronologiczne budynku wraz z datującymi elementy badaniami dendrochronologicznymi. 1.2. Przedmiot i cel opracowania. Przedmiotem opracowania jest budynek kościoła parafialnego p.w. Przemienienia Pańskiego w Żukowie, gm. Grodzisk Mazowiecki zwany dalej obiektem. Ilekroć w niniejszej dokumentacji jest mowa o obiekcie, należy przez to rozumieć obiekt budowlany bądź jego część będący przedmiotem niniejszego opracowania. Celem opracowania jest projekt budowlany remontu obiektu w zakresie nawy, prezbiterium i kruchty wejściowej oraz projekt uporządkowania terenu wokół obiektu. Niniejszy projekt budowlany wykonany jest w celu uzyskania pozwolenia na budowę zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, w szczególności prawa budowlanego i ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Budynek kościoła w Żukowie wpisany jest do rejestru zabytków decyzją nr 1125/462 z dnia 23.03.1962 r. 1.3. Normy i dokumenty związane. Opracowanie wykonano w oparciu o: - warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, - polskie normy. - aprobaty i karty techniczne produktów. -3 - Projekt budowlany remontu kościoła parafialnego p.w. Przemienienia Pańskiego w Żukowie, gm. Grodzisk Maz. 2. OPIS OBIEKTU. 2.1. Podstawowe dane techniczne. Długość: 24,96 m. Szerokość nawy: 9,10 m. Szerokość prezbiterium: 6,56 m. Wysokość nawy: 11,25 m. Wysokość prezbiterium: 9,72 m. Powierzchnia zabudowy: 211,70 m2 Powierzchnia użytkowa: 196,55 m2 Kubatura: 1541, 33 m3 Typ budynku: wolnostojący Liczba kondygnacji naziemnych: 1 Liczba kondygnacji podziemnych: 0 2.2. Historia obiektu. Kościół w Żukowie wzniesiony został w 2 poł. XVII w., w latach 1675 - 76 (datowanie na podstawie badań dendrochronologicznych ścian i więźby dachowej budynku). Datowanie to potwierdza wiarygodność inskrypcji znajdującej się na ścianie prezbiterium, nad wejściem do zakrystii. Mówi ona o wzniesieniu kościoła w 1677 r. z inicjatywy wikariusza kolegiaty warszawskiej, Mateusza Hiacynta Górzyńskiego. Obiekt jest w zasadniczej części jednorodny, w trakcie użytkowania bryła budynku nie ulegała istotnym przekształceniom. Z czasu budowy kościoła pochodzi nawa i prezbiterium wraz z istniejącymi konstrukcjami dachu. Sygnaturka w części frontowej obiektu pochodzi prawdopodobnie z przełomu XIX/XX w. Pierwotnie sygnaturka mogła być zlokalizowana przy zakończeniu nawy od strony prezbiterium, na co wskazują wycięcia w belkach oraz ubytek zastrzału ramy storczykowej. Z tego samego okresu pochodzi również kruchta wejściowa, pierwotnie obiekt był pozbawiony kruchty. Istniejąca od strony północnej prezbiterium zakrystia drewniana wzniesiona została w 1971 r., i jest trzecią z kolei przybudówką o tej funkcji. Pierwotna zakrystia, również o konstrukcji drewnianej, zbudowana była łącznie kościołem, pozostałości jej ściany widoczne są w narożniku zrębu nawy po stronie północnej. Zakrystia ta rozebrana została w 1889 r. i zastąpiona nowym budynkiem murowanym, istniejącym do początku lat 70-tych XX w. Budynek był kilkukrotnie remontowany, m.in. w latach 1877, 1889 (być może wymiana podmurówki i podwalin), 1971 r. (budowa nowej, drewnianej zakrystii) oraz w 1977 r. (naprawa więźby dachowej, nowe pokrycie dachu z blachy miedzianej). 2.3. Opis architektury i konstrukcji obiektu. Budynek usytuowany jest na odrodzonym i otoczonym drzewami terenie dawnego cmentarza przykościelnego. Jest orientowany, składa się z nawy wzniesionej na rzucie prostokąta oraz węższego prezbiterium zamkniętego trójbocznie. Od frontu do nawy przylega węższa kruchta wejściowa, a od strony północnej do prezbiterium nowa, drewniana zakrystia. Nawa, prezbiterium oraz kruchta wejściowa nakryte są oddzielnymi dachami dwuspadowymi z trójspadowym zamknięciem nad prezbiterium, natomiast -4 - Projekt budowlany remontu kościoła parafialnego p.w. Przemienienia Pańskiego w Żukowie, gm. Grodzisk Maz. zakrystia nakryta jest dachem trójspadowym. Wszystkie dachy pokryte są blachą miedzianą. Nad nawą budynku od strony frontowej znajduje się niewielka wieżyczka sygnaturka. Fundament, podmurówka i opaska: Drewniane ściany kościoła posadowione są na niewielkiej podmurówce wykonanej z kamieni narzutowych oraz ułamków cegły spojonych zaprawą wapienną. Podmurówka ta stanowi równocześnie fundament który często w kościołach drewnianych nie był wykonywany, bądź był zastępowany pojedynczymi głazami narzutowymi kładzionymi punktowo pod podwaliny w narożnikach budynku. Podmurówka posiada wysokość około 30 - 40 cm i jest obecnie częściowo zagłębiona w ziemi, wychodząc ponad poziom betonowej opaski wokół ścian kościoła na 10 do 15 cm. Nie jest w jakikolwiek sposób izolowana od gruntu. Miejscowo od strony północnej nawy, podmurówka w całości zagłębiona jest poniżej poziomu terenu. Natomiast ściany zakrystii albo w ogóle nie posiadają podmurówki, bądź jest ona wtopiona w betonową opaskę. W chwili obecnej podmurówka jest w całości tynkowana zaprawą cementową i cementowo – wapienną oraz nosi ślady wielokrotnego pokrywania powłokami malarskimi. Wokół ścian kościoła wykonana jest opaska betonowa o szerokości około 1 m. Ściany zewnętrzne i wewnętrzne: Wykonane są z bali sosnowych w konstrukcji zrębowej o zróżnicowanych wymiarach; w nawie i prezbiterium szerokość bali wynosi 16 cm, a w kruchcie i zakrystii 14 cm. Podwaliny budynku, również sosnowe, posiadają szerokość od 28 do 30 cm, a wysokość 30 cm. Podwaliny łączone są w narożach na tzw. „zamek francuski”, belki ścian w nawie i prezbiterium na zamek z krytym czopem, a w kruchcie na rybi ogon bez ostatków. Otwory okienne i drzwiowe posiadają drewniane ościeżnice w które wpuszczone są belki zrębu. W trakcie użytkowania obiektu, prawdopodobnie w końcu XIX w., pierwotne podwaliny oraz kilka najniższych belek zrębu uległo wymianie. Lico zewnętrzne podwalin przesmarowane jest łuszczącą się warstwą masy bitumicznej, wykonanej zapewne w celu jej ochrony przed niszczeniem przez wodę opadową. Od strony północnej nawy kościoła duża część podwaliny jest obmurowana tynkiem cementowym. Od strony zewnętrznej konstrukcja ścian szalowana jest deskami: w nawie i prezbiterium o okładzie pionowym z listwowaniem kryjącym połączenia desek, w kruchcie bez listwowania (na styk) a w zakrystii o układzie poziomym bez listwowania. Deski szalunku posiadają znaczną szerokość, od 28 do 35 cm. Ściany kościoła od strony wewnętrznej posiadają widoczny układ belek konstrukcji, i są obecnie malowane farbami o spoiwie oleistym w kolorze białym. Ściany zrębowe nawy budynku spięte są pionowymi lisicami o przekroju 20x20 cm, trzema od strony północnej, dwoma od strony południowej oraz dwoma od strony zachodniej. Lisice wprowadzone zostały zapewne podczas któregoś z remontów budynku w XIX w. i miały za zadanie zapobiegać wypaczaniu się oraz odchylaniu od pionu ścian budynku. Stolarka okienna i drzwiowa: Budynek posiada zachowaną drewnianą stolarkę okienną, pochodzącą prawdopodobnie z XIX w. Są to okna o wykroju prostokątnym, konstrukcji ościeżnicowej, dwuskrzydłowe o skrzydłach dzielonych drewnianymi szprosami na dziesięć kwater. Od strony wewnętrznej w otworze okiennym zamontowana jest stalowa krata. -5 - Projekt budowlany remontu kościoła parafialnego p.w. Przemienienia Pańskiego w Żukowie, gm. Grodzisk Maz. Drewniana stolarka drzwiowa jest w większości współczesna, zabytkowe są jedynie drzwi pomiędzy nawą a kruchtą wejściową, będące pierwotnie głównymi drzwiami wejściowymi do kościoła. Konstrukcja wszystkich drzwi jest bardzo zbliżona, ramowo – płycinowa z deskowym opierzeniem. Więźba dachowa: Zachowana jest oryginalna więźba dachowa, pochodząca prawdopodobnie z czasu budowy poszczególnych części kościoła. Nad nawą i prezbiterium są to osobne konstrukcje storczykowe, zredukowane podłużnie ze storczykiem w co trzecim wiązarze pełnym. Dodatkowo w trakcie ostatniego remontu więźby (około 1977 r.) nad nawą dodano dwie boczne ramy stolcowe, mające za zadanie dodatkowe podparcie krokwi oraz usztywnienie podłużne odchylających się od pionu wiązarów na styku nawy i prezbiterium. W części zachodniej w konstrukcję więźby wmontowana jest konstrukcja sygnaturki, oparta na belkach wiązarowych dwóch pierwszych wiązarów. Belki wiązarowe są jednocześnie belkami stropowymi do których przymocowany jest strop deskowy. Zakończenia belek wiązarowych wyprowadzone są na zewnątrz budynku tworząc wydatny okap. Pokrycie dachu: Obecne pokrycie dachu stanowi blacha miedziana kładziona z arkusza i łączona na rąbek, wykonana prawdopodobnie w trakcie ostatniego remontu budynku. Podłogi: Budynek posiada podłogi drewniane, deskowe, na legarach położonych bezpośrednio na gruncie, bez izolacji przeciwwilgociowej i wentylacji. Deski posiadają szerokość od 25 do 37 cm. Podłoga prezbiterium wyniesiona jest o 9 cm w stosunku do podłogi nawy, posiada również dodatkową konstrukcję pod stół ołtarzowy. Instalacje: Budynek posiada następujące instalacje: elektryczną, wodociągową (w kruchcie) oraz czujki dymowe instalacji przeciwpożarowe. -6 - Projekt budowlany remontu kościoła parafialnego p.w. Przemienienia Pańskiego w Żukowie, gm. Grodzisk Maz. 3. OPIS STANU ZACHOWANIA ELEMENTÓW KONSTRUKCYJNYCH OBIEKTU. W ramach niniejszej dokumentacji dokonano oględzin elementów konstrukcji istotnych z punktu widzenia sporządzanego opracowania. Dokonano pomiarów wybranych elementów konstrukcyjnych, ich stanu technicznego oraz rodzaju i zakresu ewentualnych uszkodzeń. Dokonano również weryfikacji ustaleń ekspertyzy mykologicznej wykonanej na potrzeby niniejszego opracowania w celu określenia zakresu prac oraz wyboru optymalnych rozwiązań projektowych. Z uwagi na specyfikę obiektu oględziny wykonano po całkowitym rozszalowaniu ścian obiektu oraz wykonaniu miejscowych odkrywek niektórych elementów konstrukcji. Fundament, podmurówka i opaska: Na podstawie dokonanych miejscowo odkrywek stan zachowania podmurówki uznać należy jako zły, widoczne są liczne pęknięcia oraz ubytki konstrukcji. Tynki pokrywające podmurówkę od strony zewnętrznej są w całości skorodowane oraz w większości odspojone i kwalifikują się wyłącznie do wymiany. Ich obecny stan wręcz sprzyja pogłębieniu procesów niszczących gdyż powoduje wnikanie i zatrzymywanie wody opadowej we wnętrzu podmurówki. Zaprawa oraz materiał ceglany spajająca materiał podmurówki jest silnie zawilgocony i zasolony. Podmurówka nie posiada jakiejkolwiek izolacji przeciwwilgociowej (pionowej oraz poziomej), powodując podciąganie wody oraz niszczenie drewna podwaliny. Również stan zachowania opaski jest niedostateczny, widoczne są liczne pęknięcia, a opaska na całej długości jest odspojona od podmurówki. Zmiany poziomu terenu oraz wypiętrzenie gruntu wokół opaski powodują zaleganie odprowadzonej wody opadowej w kałużach na jej styku. Woda która nie może swobodnie odpłynąć wsiąka w grunt w bezpośrednim sąsiedztwie kościoła i nie mogąc wyparować w sposób istotny podnosi poziom zawilgocenia podmurówki kościoła, a tym samym wobec braku jakiejkolwiek izolacji przeciwwilgociowej sprzyja procesom niszczącym podwalinę oraz dolne belki zrębu ścian kościoła. Ściany zewnętrzne i wewnętrzne: Stan techniczny podwalin ocenić należy jako zły. Pomimo zachowania dużej części lica zewnętrznego i wewnętrznego wnętrze podwalin w większości wykazuje oznaki silnego zniszczenia. Niewielka wysokość podmurówki, rodzaj opaski oraz przede wszystkim brak izolacji przeciwwilgociowej pomiędzy podwaliną a podmurówką spowodowały silne zawilgocenie drewna podwaliny oraz jego rozkład przez grzyby. Szacuje się, że istotnemu uszkodzeniu uległo około 50-60% wszystkich podwalin, a pozostała część również wykazuje oznaki postępującej degradacji, zwłaszcza od strony podmurówki. Natomiast stan zachowania wyższych belek zrębu jest zadowalający. Istotnemu uszkodzeniu uległy jedynie trzy z najniższych belek, pozostałe elementy posiadają jedynie powierzchniowe uszkodzenia warstwy bielastej (z obecnie nieaktywną korozją biologiczną), nie wpływające zasadniczo na wartość techniczną elementu. Taki stan zachowania belek konstrukcji zrębu kościoła wskazuje, że podstawową przyczyną zniszczeń jest kapilarne podciąganie wody opadowej z gruntu poprzez nie -7 - Projekt budowlany remontu kościoła parafialnego p.w. Przemienienia Pańskiego w Żukowie, gm. Grodzisk Maz. izolowaną od drewna podmurówkę. Podniesiony poziom zawilgocenia drewna sprzyjał rozwojowi grzybów, które całkowicie lub w dużym stopniu zniszczyły podwaliny oraz miejscowo najniższe belki zrębu. Obecny stan zachowania lisic jest zróżnicowany. Elementy znajdujące się wewnątrz budynku zachowane są w stanie dobrym. Natomiast znacznemu uszkodzeniu uległy dolne odcinki lisic zewnętrznych, zwłaszcza od strony południowej budynku, gdzie są w kilku miejscach sztukowane oraz osłonięte deskami maskującymi. Stan zachowania szalunków zewnętrznych ścian ocenić należy jako zadowalający, pomimo miejscowych ubytków oraz sztukowań, zwłaszcza listew kryjących połączenia desek. Jednakże z uwagi na specyfikę prac remontowych związanych z wymianą zniszczonych belek konstrukcji nie uda się zachować obecnych szalunków, które będą musiały ulec w całości bądź w większej części wymianie. Stolarka okienna i drzwiowa: Okna zachowane są w stanie dobrym, nie wymagającym wymiany, natomiast należy je poddać miejscowym naprawom oraz pracom konserwacyjnym powłok malarskich. Stan techniczny drzwi zabytkowych jak i współczesnych jest zadowalający, należy je jedynie poddać pracom konserwacyjnym powłok malarskich. Więźba dachowa: Stan zachowania konstrukcji więźby dachowej ocenić należy jako dobry. Występują minimalne, miejscowe oznaki aktywnego żeru owadów, technicznych szkodników drewna oraz ogniska zagrzybienia. W wyniku ostatniego remontu wymianie uległa część zniszczonych elementów konstrukcji, głównie po stronie zachodniej nawy (belki wiązarowe trzech pierwszych wiązarów, krokwie i jętki w dwóch pierwszych wiązarach oraz zastrzały i rygle pomiędzy dwoma pierwszymi wiązarami pełnymi). Cześć osłabionych elementów ujęta została jedno lub dwustronnymi nakładkami (belka wiązarowa w czwartym wiązarze oraz wszystkie krokwie). Pozostałe elementy, pomimo miejscowych, powierzchniowych uszkodzeń nadal mogą pełnić swoją funkcję i nie wymagają wymiany. Jedynie w dwóch przypadkach brak jest części elementu który uległ zniszczeniu (skrajny od wschodu zastrzał usztywnienia podłużnego nad nawą oraz jeden z zastrzałów, ramion storczyka nad prezbiterium). Wyraźnemu zniszczeniu uległa również część bielasta większości nowych elementów (nakładek i belek wiązarowych nad nawą), które zapewne nie zostały należycie zaimpregnowane przed ich wbudowaniem. Również nowe ramy stolcowe nie w pełni spełniają założone funkcje, gdyż nie podpierają już krokwi, a stanowią jedynie element dodatkowego usztywnienia podłużnego konstrukcji. W chwili obecnej, po dokonanych w 1977 r. naprawach pod względem konstrukcyjnym więźba jest ustabilizowana i nie wymaga prowadzenia prac naprawczych. Pokrycie dachu: W chwili obecnej pokrycie nie wymaga prowadzenia prac remontowych, należy jednak zaznaczyć że blacha miedziana nie jest pokryciem historycznie stosowanym w przypadku kościołów drewnianych i w przyszłości powinna zostać zastąpiona przez gont drewniany. Podłogi: W kilku miejscach (szczególnie przy ścianie północnej nawy) legary uległy zniszczeniu pod wpływem wilgoci i grzybów, a deski podłogi uległy zapadnięciu i -8 - Projekt budowlany remontu kościoła parafialnego p.w. Przemienienia Pańskiego w Żukowie, gm. Grodzisk Maz. wypaczeniu. W tych miejscach stan techniczny podłóg ocenić należy jako zły, kwalifikujący je do naprawy lub wymiany. Jest również prawdopodobne, że legary znajdujące się pod pozostałą częścią podłogi są też w znacznej części uszkodzone, i ich wymiana będzie konieczna w najbliższych latach. Instalacje: Stan zachowania instalacji wodociągowej oraz elektrycznej jest zadowalający, instalacje są sprawne. Natomiast nie jest sprawna instalacja czujek dymowych instalacji przeciwpożarowej. -9 - Projekt budowlany remontu kościoła parafialnego p.w. Przemienienia Pańskiego w Żukowie, gm. Grodzisk Maz. 4. OPIS TECHNICZNY WYKONANIA ROBÓT REMONTOWYCH. 4.1. Zakres robót budowlanych. Etap I – prace rozbiórkowe i demontażowe. Etap II – prace budowlane i remontowe. Etap III – prace wykończeniowe. 4.2. Prace rozbiórkowe i demontażowe. Z uwagi na zakres projektowanych prac niezbędne jest wykonanie poprzedzających prac rozbiórkowych i demontażowych części elementów konstrukcyjnych. Roboty rozbiórkowe należy wykonywać z zachowaniem maksimum ostrożności, dokładnie przestrzegając przepisów bezpieczeństwa pracy. Szczególnie ostrożnie należy przeprowadzić rozbiórkę elementów konstrukcyjnych obiektu, zwracając szczególną uwagę, aby nie rozebrać lub uszkodzić części nie przeznaczonych do rozbiórki. Prace rozbiórkowe i demontażowe przeprowadzone zostaną w następującym zakresie: Otoczenie obiektu: Przeprowadzone zostanie obniżenie terenu wokół obiektu wraz z rozbiórką betonowej drogi procesyjnej oraz dojść od niej do drzwi budynku. Schody zewnętrzne: Częściowo zdemontowane zostaną górne części murowanych schodów zewnętrznych do budynku: główne schody w elewacji frontowej, schody do wejścia bocznego w elewacji południowej nawy oraz schody do zakrystii. Fundament, podmurówka i opaska: Z uwagi na zły stan techniczny oraz obecną konstrukcję podmurówki planuje się jej całkowitą wymianę, w zakresie nawy obiektu, prezbiterium oraz kruchty wejściowej. Nie przewiduje się prowadzenia prac rozbiórkowych podmurówki w zakrystii oraz w północnej ścianie prezbiterium, przy styku z zakrystią. Rozbiórkę rozpocząć należy od demontażu istniejącej opaski betonowej, a prace przy podmurówce i fundamencie prowadzić odcinkami, po wcześniejszym zabezpieczeniu stabilności ścian zrębu budynku oraz wykopu. Należy odpowiednio zabezpieczyć (odgrodzić i oznaczyć) teren wokół prac rozbiórkowych w celu uniknięcia wypadku. Materiał z rozbiórki należy gromadzić na specjalnych, wydzielonych miejscach, a jego część (granitowe głazy narzutowe) znajdujące się w dobrym stanie technicznym należy składować osobno w celu wtórnego wykorzystania w nowym fundamencie. Ściany zewnętrzne i wewnętrzne: Prace rozbiórkowe należy rozpocząć od całkowitego demontażu istniejących szalunków zewnętrznych ścian oraz zdjęcia rur spustowych oraz istniejących instalacji odgromowych. Prace prowadzone będą częściowo na wysokości powyżej 4 m., dlatego powinny odbywać się na stabilnych pomostach roboczych, a robotnicy muszą być zabezpieczeni pasami, przy czym lina od pasa musi być przymocowana do części trwałej obiektu, a nie rozbieranej w tym momencie. -10- Projekt budowlany remontu kościoła parafialnego p.w. Przemienienia Pańskiego w Żukowie, gm. Grodzisk Maz. Po rozbiórce szalunków należy zdemontować przeznaczone do wymiany elementy konstrukcji ścian: w całości podwaliny ścian nawy, prezbiterium i kruchty (poza ścianą północną prezbiterium), oznaczone w projekcie do wymiany trzy dolne belki zrębu (patrz dokumentacja rysunkowa oraz opis zakresu prac remontowych przy ścianach) oraz lisice od strony zewnętrznej. Prace prowadzić należy odcinkowo, po wcześniejszym zabezpieczeniu stabilności ścian wyższej części zrębu budynku oraz etapować w zależności od postępów prac remontowych. Uszkodzony materiał drewniany należy składować w wyznaczonych miejscach, z dala od budynku, a następnie wywieźć na składowisko odpadów komunalnych bądź spalić. Więźba dachowa: Przewiduje się bardzo niewielki zakres prac rozbiórkowych, polegający jedynie na wymianie jednej nakładki belki wiązarowej w czwartym wiązarze nad nawą. Podłogi: Przewiduje się całkowitą wymianę podłóg w nawie, prezbiterium i kruchcie wejściowej. Prace rozbiórkowe należy rozpocząć od demontażu desek podłóg, a następnie legarów drewnianych i prowadzić je szczególnie ostrożnie w pobliżu elementów wystroju wnętrza obiektu (ołtarze, jeżeli są postawione na podłodze i nie posiadają własnego fundamentu należy wcześniej zdemontować). Należy przewidzieć również usuniecie części gruntu w obrębie obiektu, do poziomów zaplanowanych w dokumentacji projektowej. 4.3. Prace budowlane i remontowe. Przewiduje się szeroki zakres prac budowlanych i remontowych przy ścianach obiektu, związanych przede wszystkim z wykonaniem nowego fundamentu i podmurówki, naprawą zniszczonych elementów drewnianych ścian obiektu, wymianą podłóg oraz uporządkowaniem terenu wokół budynku wraz z wykonaniem odprowadzenia wód opadowych. Zakłada się, że roboty budowlano – montażowe będą wykonywane przez wykwalifikowane, kompetentne i przeszkolone zespoły robocze posiadające odpowiednią wiedzę i kwalifikacje zawodowe, odpowiednie uprawnienia budowlane i konserwatorskie oraz wyposażone w niezbędny sprzęt specjalistyczny. Roboty budowlano – montażowe oraz ich odbiory wykonywać należy zgodnie z odpowiednimi przedmiotowo warunkami technicznymi wykonania i odbioru robót budowlanych ITB oraz normami powołanymi w ww. opracowaniach, na podstawie których opracowano poniższy zakres prac i zalecenia. Wykonawca prac ma obowiązek znać i stosować w czasie prowadzenia robót wszelkie przepisy dotyczące ochrony środowiska, bezpieczeństwa przeciwpożarowego oraz bezpieczeństwa i higieny pracy. Zakres niezbędnych do wykonania prac remontowych określono na podstawie wykonanych na potrzeby projektu ekspertyz technicznych, w tym przede wszystkim ekspertyzy mikologiczno – budowlanej oraz oględzin obiektu przez autorów opracowania. Przyjęto również uwarunkowania wynikające z wpisu budynku do rejestru zabytków, a tym samym posiadania przez obiekt określonych wartości artystycznych, historycznych i naukowych podlegających ochronie prawnej. -11- Projekt budowlany remontu kościoła parafialnego p.w. Przemienienia Pańskiego w Żukowie, gm. Grodzisk Maz. W projekcie uwzględniono również wytyczne i uwagi właściciela obiektu oraz Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Warszawie. Opis wykonania robót: Otoczenie obiektu: Projektowane jest uporządkowanie terenu wokół obiektu oraz wykonanie nowych nawierzchni drogi procesyjnej, w miejscu i obrysie istniejącej obecnie. Przewidywane jest również obniżenie terenu wokół obiektu do pierwotnego poziomu, zgodnego z właściwym poziomem podmurówki i podwaliny kościoła. W przeciągu lat użytkowania obiektu teren wokół kościoła uległ znacznemu podwyższeniu (od około 10 - 15 cm po stronie południowej do 30 - 40 cm po stronie północnej), w kilku miejscach przykrywając istniejącą podmurówkę a nawet częściowo podwalinę. Teren przy kościele należy zniwelować do poziomu 30 cm poniżej górnej krawędzi nowej podmurówki oraz zapewnić spadek terenu od kościoła, umożliwiający swobodny odpływ wód opadowych. Nową nawierzchnię drogi procesyjnej oraz dojść do bram i drzwi kościoła projektuje się wykonać z kostki granitowej (granit strzegomski szary) o wymiarach 8x11 lub 10x10 cm. Krawężniki granitowe o grubości 5 cm i wysokości 25 cm w poziomie nawierzchni (nie wystające ponad poziom nawierzchni). Nawierzchnia zwykła, utwardzona, o podbudowie z zagęszczanego piasku przemieszanego z cementem o grubości min. 20 cm. Schody zewnętrzne: Projektowana jest przebudowa schodów zewnętrznych do budynku z wykonaniem nowych stopni z płyt granitowych. Schody zgodne z wymiarami wg rysunków projektowych ze stopniami z litych płyt granitowych (granit strzegomski szary) o grubości całego stopnia, około 15 cm (dokładne wymiary zgodnie z projektem) i powierzchni surowej (niepolerowanej). Projektuje się wykorzystanie istniejących, starych płyt granitowych jako stopnie nowych schodów. Zachowane są dwie płyty schodów przed wejściem głównym (w nowych schodach do wykorzystania jako cały górny stopień) oraz do zakrystii (oba stopnie w nowych schodach). Fundament, podmurówka: Z uwagi na zły stan zachowania istniejącego fundamentu budynku oraz jego konstrukcję składającą się w dużej części z fragmentów cegieł spojonych zaprawą wapienną i wapienno – cementową o wysokim stopniu zawilgocenia i zasolenia, projektuje się całkowitą wymianę fundamentów (pod nawą, kruchtą wejściową i prezbiterium obiektu, za wyjątkiem północnej ściany prezbiterium przy styku z zakrystią), powiązaną z odtworzeniem pierwotnych wymiarów fundamentu i poziomu posadowienia budynku oraz wysokości i charakteru podmurówki. Prace przy wymianie fundamentu prowadzić należy odcinkowo, po wcześniejszym zabezpieczeniu stabilności drewnianych ścian kościoła. Projektowany jest nowy fundament i podmurówka wykonany z kamienia polnego na zaprawie cementowo – wapiennej „50”, w strefie podmurówki o wysokości 30 cm ponad poziom opaski. W części podmurówki należy wykonać spoiny pomiędzy kamieniami maksymalnie wgłębione (niewidoczne), sprawiające wrażenie ułożenia podmurówki z -12- Projekt budowlany remontu kościoła parafialnego p.w. Przemienienia Pańskiego w Żukowie, gm. Grodzisk Maz. niezespojonych kamieni polnych. W narożnikach budynku należy wykorzystać duże, charakterystyczne kamienie, imitujące pierwotne „pecki”. Pomiędzy kamieniami podmurówki a podwaliną, na styku drewna i kamienia należy zastosować izolację poziomą z dwu warstw papy lub przy ich minimalnym styku z bitumicznych mas izolacyjnych. Uwaga: Niezwykle istotne jest szczególnie staranne wykonanie izolacji poziomej pomiędzy kamieniami podmurówki a podwaliną, która z jednej strony powinna być niewidoczna od strony zewnętrznej, a z drugiej zapewniać pełną i pewną ochronę elementów drewnianych przed podciągającą kapilarnie poprzez zaprawę wilgoć z gruntu. Ściany pionowe fundamentu należy od strony zewnętrznej i wewnętrznej pokryć do poziomu opaski grubowarstwową izolacją bitumiczną o wysokiej odporności mechanicznej i przyczepności do podłoża (np. system „Superflex” f-my Dietermann, „Sulfiton Dickbeschichtung” f-my Remmers lub inne o analogicznych właściwościach). Pod fundamentem wylać warstwę stabilizującą o gr. 10 cm z chudego betonu B10. W podmurówce (bezpośrednio pod podwaliną) należy pozostawić otwory wentylacyjne przestrzeni podpodłogowej, i osadzić w nich ramki stalowe lub żeliwne o przekroju 10 x 10 cm z gęstą siatką bądź kratką uniemożliwiającą przedostawanie się gryzoni pod podłogę. Otwory wykonać w rozstawie co około 2,5 – 3 m w podmurówce ścian podłużnych kościoła. Opaska: Po wykonaniu fundamentu i podmurówki należy wykonać nową opaskę z kamieni polnych. Typ i wielkość projektowanej opaski oparta została na pozostałościach pierwotnej, historycznej opaski odkrytej w wykopach sondażowych podczas badań obiektu. Pod opaskę należy wykonać podsypkę z piasku o grubości około 10 cm, na nie ułożyć bezpośrednio kamienie polne z zapewnieniem naturalnego spadku od budynku nie mniej niż 3%. Zakończenie opaski (ostatnie kamienie) można ująć ewentualnie opornikiem wykonanym z chudego betonu. Szerokość opaski dostosowana została do istniejących okapów dachu budynku, w nawie, prezbiterium i zakrystii 1,20 m, a przy kruchcie wejściowej 60 cm. Projektuje się wymianę opaski również przy ścianach zakrystii, pomimo że w tej części obiektu nie będą prowadzone prace remontowe. Odprowadzenie wód opadowych: Odprowadzenie wód opadowych z dachów budynku realizowane będzie przez rynny i rury spustowe wykonane z blachy miedzianej (w celu dostosowania do istniejącego pokrycia dachowego i zabytkowego charakteru budynku). W celu zapewnienia bezproblemowego odbioru wody z dachów projektowany jest ciąg rynien; wokół nawy, prezbiterium i zakrystii budynku o średnicy ø150 mm, a kruchty ø110 mm oraz 7 rur spustowych o średnicy ø110 mm i ø80 mm w kruchcie (miejsca lokalizacji rur spustowych oznaczono na rysunkach projektowych i planie zagospodarowania terenu). W celu odprowadzenia wód opadowych z rur spustowych poza obręb ścieżki procesyjnej zaprojektowano system odwodnienia liniowego, składający się z korytek systemowych z polimerbetonu o szerokości 100 – 150 mm z rusztem z żeliwa sferoidalnego. Korytka prowadzone będą promieniście od rur spustowych i kończyć się -13- Projekt budowlany remontu kościoła parafialnego p.w. Przemienienia Pańskiego w Żukowie, gm. Grodzisk Maz. w odległości około 1 – 1,5 m od zewnętrznej linii nawierzchni ścieżki, gdzie woda zostanie następnie rozprowadzona i rozsączona po istniejącym gruncie. Należy zapewnić stały spadek odwodnienia minimum 3% (realizowany spadkiem w gruncie lub w korytkach), a połączenie rur spustowych z korytkami zrealizować poprzez wpusty deszczowe z bocznym odpływem do kanalizacji liniowej lub ścianki czołowe z krawędzią ze stali ocynkowanej i króćcem ø110 mm z PVC (połączonego z pionową rurą spustową za pomocą kolanka 90º). Należy zapewnić przenoszenie obciążeń przez korytka w zakresie ścieżki procesyjnej w klasie obciążeń C250 zgodnie z normą PN-EN 1433. Korytka układać na podkładzie z betonu B15 o grubości 15 cm. W obrębie nawierzchni utwardzonej ścieżki procesyjnej podkład na podbudowie z zagęszczanego piasku przemieszanego z cementem lub tłucznia o grubości min. 20 cm (w zależności od głębokości koryta). Do wykonania odprowadzenia wody opadowej należy stosować produkty systemowe, a w zakresie montażu stosować się do zaleceń zawartych w kartach technicznych produktów i systemów. Rozmieszczenie oraz długość kanałów odwodnienia liniowego przedstawiona jest na planie wymiany nawierzchni w dokumentacji rysunkowej. Ściany zewnętrzne i wewnętrzne: Prace polegać będą na wymianie zniszczonych elementów drewnianych ścian. Z uwagi na konieczność wymiany całości fundamentu projektuje się również wymianę wszystkich podwalin ścian kruchty wejściowej, nawy i prezbiterium (za wyjątkiem ściany północnej prezbiterium). Projektowana jest też wymiana trzech najniższych elementów zrębu ścian oraz wymianę wszystkich 5 lisic zewnętrznych. Dokładna ilość, lokalizacja i wymiary elementów do wymiany są przedstawione poniżej w opisie oraz na rysunkach projektowych. Nowe podwaliny należy wykonać z drewna dębowego o wymiarach zgodnych z dokumentacją projektową, optymalnie z jednego odcinka, w przypadku konieczności łączenia elementów należy zastosować tradycyjne połączenia ciesielskie na zamek ukośny lub „znak piorunowy” z klinem. Strona zewnętrzna i wewnętrzna podwalin strugana. Wymiary elementów: 1. Podwalina ściany północnej kruchty – wysokość x szerokość: 30 x 30 cm, długość: 4,40 m. 2. Podwalina ściany południowej kruchty – wysokość x szerokość: 30 x 30 cm, długość: 4,40 m. 3. Podwalina ściany zachodniej kruchty (odcinek północny od drzwi do narożnika) – wysokość x szerokość: 30 x 30 cm, długość: 1,60 m. 4. Podwalina ściany zachodniej kruchty (odcinek południowy od drzwi do narożnika) – wysokość x szerokość: 30 x 30 cm, długość: 1,60 m. 5. Podwalina ściany zachodniej nawy – wysokość x szerokość: 30 x 30 cm, długość: około 9,10 m. 6. Podwalina ściany południowej nawy – wysokość x szerokość: 30 x 30 cm, długość: 12,00 m. 7. Podwalina ściany wschodniej nawy (odcinek południowy do ściany prezbiterium) – wysokość x szerokość: 30 x 30 cm, długość: 1,55 m. -14- Projekt budowlany remontu kościoła parafialnego p.w. Przemienienia Pańskiego w Żukowie, gm. Grodzisk Maz. 8. Podwalina ściany południowej prezbiterium – wysokość x szerokość: 30 x 30 cm, długość: około 6,50 m. 9. Podwalina południowej części zamknięcia prezbiterium – wysokość x szerokość: 30 x 30 cm, długość: 2,70 m. 10. Podwalina ściany wschodniej prezbiterium – wysokość x szerokość: 30 x 30 cm, długość: 3,40 m. 11. Podwalina północnej części zamknięcia prezbiterium – wysokość x szerokość: 30 x 30 cm, długość: 2,80 m. 12. Podwalina ściany północnej nawy – wysokość x szerokość: 30 x 30 cm, długość: 12,00 m. Belki zrębu ścian należy wykonać z drewna sosnowego o wymiarach zgodnych z dokumentacją projektową. Strona wewnętrzna elementów strugana. Wymiary elementów: 13. Pierwsza belka zrębu południowego odcinka ściany zachodniej nawy od narożnika do kruchty – wysokość x szerokość: 22 x 16 cm, długość: 2,20 m. 14. Pierwsza belka zrębu południowego odcinka ściany wschodniej nawy – wysokość x szerokość: 14 x 16 cm, długość: 1,60 m. 15. Odcinek wschodni pierwszej belki zrębu ściany północnej nawy do istniejącego złącza – wysokość x szerokość: 22 x 16 cm, długość: około 6,00 m. Lisice zewnętrzne sztuk 5, z drewna sosnowego, strugane trójstronnie oraz posiadające fazowane naroża zewnętrzne. Wymiary elementów: 16. Przekrój: 20 x 20 cm, długość równa całej wysokości zrębu od listwy okapowej do listwy gzymsowej: około 5,20 m. Uwaga: Wielkość elementów ma charakter orientacyjny do celów kosztorysowych. Zamówienie elementów należy poprzedzić ich dokładnym zwymiarowaniem oraz przy zamawianiu przewidzieć zakład minimum około 20 – 30 cm. Wszelkie połączenia elementów w węgłach należy odtworzyć metodami ciesielskimi zgodnie ze stanem istniejącym wg oryginału. Elementy należy wymieniać odcinkowo, po odpowiednim zabezpieczeniu (wyparciu) górnych części zrębu kościoła. Sposób wyparcia oraz usztywnienia zrębu należy wyprzedzająco uzgodnić z inspektorami nadzoru technicznego i konserwatorskiego. Podparcie i wyniesienie istniejącej konstrukcji oraz rozłączanie istniejących połączeń ciesielskich wymienianych elementów należy wykonywać bardzo ostrożnie, by nie dopuścić do połamania złącz. Wymianę lisic zewnętrznych realizować dopiero po wymianie belek zrębu i podwaliny oraz po ostatecznym opuszczeniu i ustabilizowaniu zrębu. Lisice mocować w gniazdach za pomocą istniejących śrub stalowych, po zamocowaniu końcówki śrub skrócić i zakołkować. Uwaga: Nie przewiduje się oczyszczania elementów ścian kościoła z destruktu powierzchniowego, oraz dodatkowego uzupełniania ubytków flekami drewnianymi lub deskami. W przypadku znacznych, istniejących ubytków zaleca się ich wypełnienie wiórami drzewnymi, tzw. „wełnionką”. Powierzchnię ścian zewnętrznych zaleca się -15- Projekt budowlany remontu kościoła parafialnego p.w. Przemienienia Pańskiego w Żukowie, gm. Grodzisk Maz. zaimpregnować powierzchniowo przez dwukrotny oprysk, zgodnie z zaleceniami zawartymi w dokumentacji mykologicznej. Do budowy należy użyć drewno lite klasy co najmniej C30, sortowane jakościowo i wytrzymałościowo, klasyfikowane metodami wytrzymałościowymi. Zasady kwalifikacji powinny być oparte na ocenie wizualnej lub mechanicznej i spełniać wymagania podane w PN-82/D-09421, PN-B-03150:2000 i PN-EN 518 lub 519. Drewno sezonowane, o maksymalnej wilgotności nie większej niż 15%, przed wbudowanie zabezpieczone ognio-, grzybo- i owadochronnie poprzez impregnację ciśnieniowo - próżniową bądź w przypadku elementów wielkoformatowych impregnację ręczną przez oprysk lub malowanie. Po wykonaniu dodatkowej obróbki elementy wymagają doimpregnowania powierzchniowego miejsc obrabianych. Nie należy stosować impregnatów agresywnych korozyjnie w stosunku do stali, preparaty powinny być zgodne z wymaganiami PN-C-04906:2000 oraz podanymi w aprobatach technicznych produktów. Wybór środków impregnujących zgodny z dokumentacją mykologiczną. Uwaga: Przy odbiorze materiałów i elementów konstrukcji drewnianych na budowie należy sprawdzić zgodność typu, klasy, rodzaju i wymiarów elementów z wymaganiami podanymi w projekcie. Elementy konstrukcji z drewna powinny być zabezpieczone przed długotrwałym zawilgoceniem we wszystkich stadiach ich wykonania. Preparaty impregnujące stosować ściśle wg zaleceń producenta zawartych na opakowaniach lub kartach technicznych oraz bezwzględnie przestrzegać terminów ważności. Więźba dachowa: Przewidywany zakres prac remontowych obejmuje oczyszczenie i impregnację miejsc aktywnej korozji biologicznej zgodnie z dokumentacją mikologiczną, wymianę zniszczonych i uzupełnienie brakujących elementów oraz wzmocnienie strukturalne części osłabionych elementów nie podlegających wymianie. W pracach naprawczych stosować środki zgodne z zaleceniami podanymi w ww. dokumentacji mykologicznej. Projektuje się wymianę w całości dwóch zniszczonych elementów: jednej nakładki belki wiązarowej w 4 wiązarze nad nawą (patrz rysunki projektowe) oraz północnego zastrzału środkowego storczyka ramy nad prezbiterium (z uwagi na niewielkie wymiary elementu uniemożliwiające wykonanie nakładki – dosztukowania brakującej części). Nakładka belki wiązarowej z drewna sosnowego o wymiarach 14 x 25 cm i długości około 9 m, śrubowana istniejącymi śrubami do belki wiązarowej, oparta na ścianach zrębu kościoła. Uwaga: Prace przy wymianie elementu wykonywać ze szczególna ostrożnością, zwracając uwagę na deskowanie istniejącego stropu. Zastrzał storczyka odtworzyć zgodnie z pierwowzorem, stosując przekroje części zachowanej elementu (przekrój elementu 13 x 14 cm, długość 2,10 m oraz istniejące połączenia ciesielskie. Obróbkę elementu należy wykonać metodami ciesielskimi. -16- Projekt budowlany remontu kościoła parafialnego p.w. Przemienienia Pańskiego w Żukowie, gm. Grodzisk Maz. Przewiduje się naprawę jednego elementu – zastrzału ramy storczykowej nad nawą w zakresie uzupełnienia brakującej końcówki elementu. Brakujący odcinek zastrzału znajduje się pomiędzy złączem na nakładkę z drugim zastrzałem krzyżowym ramy, a belką wiązarową Proponuje się uzupełnienie brakującej części elementu z wykorzystaniem wklejanej „protezy” złącza wykonanej z blachy stalowej o gr. 2 mm, umieszczonej w złączu pomiędzy obydwoma zastrzałami (patrz dokumentacja rysunkowa). Połączenie takie pozwoli zachować w maksymalnym stopniu istniejący element oraz uzupełnić jego brakującą część z zachowaniem wszystkich funkcji konstrukcyjnych. Brakującą końcówkę zastrzału należy odtworzyć zgodnie z pierwowzorem, stosując przekroje części zachowanej elementu, rodzaj drewna, układ słojów oraz istniejące połączenia ciesielskie. Obróbkę elementu należy wykonać metodami ciesielskimi. Należy zwrócić szczególną uwagę na dokładne dopasowanie kształtu „protezy” blaszanej do istniejącego złącza. Do wklejenia elementu stosować kompozycje klejowe na bazie żywic epoksydowych. Przy dwóch uszkodzonych elementach więźby (zastrzał i rygiel ramy storczykowej patrz dokumentacja rysunkowa), nadających się jeszcze do naprawy i nie wymagających wymiany należy zastosować profilaktycznie zabiegi polegające na nasyceniu środkami do strukturalnego wzmacniania drewna, np. „Aidol - Epoxy Holzfestiger f-my Remmers lub inne o analogicznych właściwościach. Wymagania dotyczące klasy, jakości oraz impregnacji drewna analogiczne jak w przypadku ścian drewnianych. Podłogi: Projektowane jest wykonanie nowych podłóg drewnianych w nawie, prezbiterium i kruchcie wejściowej. Z uwagi na zabytkowych charakter budynku proponuje się wykorzystanie tradycyjnych rozwiązań w postaci podłogi deskowej na legarach, wentylowanej w przestrzeni podpodłogowej. Legary podłogi sosnowe, o przekroju 10 x 12 cm ułożone na murowanych słupkach z cegły pełnej. Pomiędzy słupkami a legarami izolacja z dwóch warstw papy. Słupki o przekroju 25 x 25 cm (szerokość jednej cegły) i wysokości w nawie i kruchcie trzech cegieł, a w prezbiterium czterech cegieł. Słupki postawione na podłożu o grubości 15 cm wykonanym ze stabilizowanego żwiru bądź tłucznia, pomiędzy słupkami warstwa ok. 3 – 5 cm piasku wymieszanego z wapnem hydratyzowanym. Słupki o rozstawie zgodnym z rysunkami projektowymi. Wentylacja przestrzeni podpodłogowej realizowana za pomocą otworów wentylacyjnych zlokalizowanych w ścianach północnej i południowej podmurówki. Deski podłogowe sosnowe, w układzie podłużnym (równoległe do ścian podłużnych kościoła) o szerokości od 25 do 35 cm (układane naprzemiennie), i grubości 3,2 cm. Orientacyjne długości desek: w nawie 5,70 m, w prezbiterium 5,60 i około 2,90, a w kruchcie wejściowej 3,90 m. Deski strugane, układane do czoła, na własne pióro i wpust oraz mocowane do legarów za pomocą kołków drewnianych. Wymagania dotyczące klasy, jakości oraz impregnacji drewna analogiczne jak w przypadku ścian drewnianych. -17- Projekt budowlany remontu kościoła parafialnego p.w. Przemienienia Pańskiego w Żukowie, gm. Grodzisk Maz. 4.4. Prace wykończeniowe. Szalunki zewnętrzne: Po zakończonych pracach związanych z wymianą elementów konstrukcji ścian należy je pokryć szalunkiem zewnętrznym, wykonanym z desek sosnowych o szerokości od 28 do 35 cm w nawie i prezbiterium oraz od 25 do 30 cm w kruchcie wejściowej. Grubość desek 3,2 cm, długość około 5,60 m. Deski układane na styk, połączenia desek przykryte profilowanymi listwami drewnianymi (przekroje listew wg dokumentacji projektowej). Deski szalunku i listwy przybijane gwoździami miedzianymi. Nad podwaliną należy zamontować deskę okapową, przybijaną do fazy w górnej krawędzi podwaliny, w razie potrzeby dodatkowo podtrzymywaną przez trójkątną listwę. Deska ma za zadanie osłonić podwalinę przed zamakaniem przez wodę spływającą po ścianie obiektu. Pod okapem, do górnej części końcówkach belek wiązarowych należy przymocować nowe deski okapowe, a wokół okien i drzwi nowe deski obramień, o profilach odtworzonych zgodnie ze stanem istniejącym. Wymieniane elementy ścian od strony wewnętrznej należy scalić kolorystycznie z pozostającymi elementami, przy założeniu wykorzystania farb łatwo usuwalnych (np. akrylowych) w związku z przewidywanym w najbliższej przyszłości remontem generalnym wnętrza i odsłonięciem istniejących polichromii ścian. Nowe deski podłóg należy zaimpregnować praz zabezpieczyć ich powierzchnię przed zniszczeniem. Zalecana metoda zabezpieczenia – olejowanie, najlepiej zabezpieczająca deski oraz dająca charakterystyczny wygląd powierzchni, dostosowany do zabytkowych charakteru wnętrza obiektu. Stolarka okienna i drzwiowa: Istniejącą stolarkę okienną i drzwiową należy poddać pracom konserwacyjnym, usunąć istniejące powłoki malarskie, naprawić ewentualne miejscowe uszkodzenia oraz pokryć powłokami lakieru bezbarwnego. W przypadku braku możliwości usunięcia istniejących bejc barwiących drewno nowych drzwi wejściowych należy dokonać powtórnego malowania oraz pokryć powłokami lakieru. Należy wykonać nowe deski progów w otworach drzwiowych. Więźba dachowa: Po zakończeniu prac remontowych na poddaszu należy przewidzieć montaż nowych pomostów komunikacyjnych z desek impregnowanych ciśnieniowo (po obu stronach ramy storczykowej w nawie i prezbiterium), ułatwiających w przyszłości prowadzenie przeglądu konstrukcji oraz ewentualne prace naprawcze i impregnacyjne. -18- Projekt budowlany remontu kościoła parafialnego p.w. Przemienienia Pańskiego w Żukowie, gm. Grodzisk Maz. 5. UWAGI I WYMAGANIA KOŃCOWE. 5.1. Wymagania bhp. Zespoły montażowe powinny być przeszkolone w zakresie eksploatacji urządzeń transportu i pracy na rusztowaniach. Pracownicy powinni posiadać stosowne dokumenty uprawniające ich do pracy na wysokości. Z uwagi na wymaganą dokładność robót remontowych o charakterze konserwatorsko – budowlanym, zaleca się aby zespoły robocze były przeszkolone zarówno teoretycznie jak i praktycznie w zakresie robót przewidzianych projektem. Teren w rejonie robót budowlanych winien być zabezpieczony przed dostępem osób postronnych. Roboty budowlane należy prowadzić przestrzegając przepisy zawarte w: Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 6 lutego 2003 r. w sprawie bezpieczeń stwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych (Dz. U. Nr 47, poz. 401). 5.2. Warunki ppoż. Wykonawca będzie przestrzegał przepisów ochrony przeciwpożarowej oraz utrzymywać sprawny sprzęt przeciwpożarowy wymagany przez odpowiednie przepisy prawa, na terenie baz produkcyjnych, w pomieszczeniach biurowych, mieszkalnych i magazynowych oraz w maszynach i urządzeniach. Materiały łatwopalne będą przechowywane zgodnie z odpowiednimi przepisami oraz zabezpieczone przed dostępem osób trzecich. Warunki zaopatrzenia w wodę o wydajności 20 m3/s zapewnia sieć hydrantowa zlokalizowana na terenie inwestora. Wykonawca będzie odpowiedzialny za wszelkie straty spowodowane pożarem wywołanym jako rezultat realizacji Robót oraz przez pracowników Wykonawcy. 5.3. Nadzór techniczny nad robotami. Ze względu na szczególny charakter robót konserwatorsko – budowlanych powinny być one wykonywane przez wykwalifikowanych pracowników i pod stałym nadzorem technicznym i konserwatorskim. Warunki te mogą być spełnione w przypadku prowadzenia robót przez przedsiębiorstwo posiadające doświadczenie w zakresie wykonywania robót konserwatorsko – budowlanych. Robotami budowlanymi winna kierować osoba posiadająca odpowiednie kwalifikacje, określone w art. 8.1. Rozporządzenia Ministra Kultury z dnia 9 czerwca 2004 r. w sprawie prowadzenia prac konserwatorskich, restauratorskich, robót budowlanych, badań konserwatorskich i architektonicznych, a także innych działań przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków oraz badań archeologicznych i poszukiwań ukrytych lub porzuconych zabytków ruchomych (Dz.U. 2004 nr 150 poz. 1579. Niezależnie od stałego nadzoru technicznego prowadzonego przez wykonawcę robót, wszystkie prace wykonywane powinny być wykonywane pod stałym nadzorem inwestorskim w zakresie budowlanym, konserwatorskim i archeologicznym (w odniesieniu to prac na terenie wokół kościoła oraz we wnętrzu obiektu). Nadzór -19- Projekt budowlany remontu kościoła parafialnego p.w. Przemienienia Pańskiego w Żukowie, gm. Grodzisk Maz. inwestorski mogą prowadzić osoby posiadające odpowiednie uprawnienia budowlane (określone prawem budowlanym) oraz konserwatorskie, określone w art. 8.2., 10.1. i 2 i 13 cyt. powyżej rozporządzenia. 5.4. Odbiór robót. Odbiorem technicznym częściowym należy objąć następujące etapy robót: wykonanie fundamentów i podmurówki ścian zewnętrznych, wymianę podwalin i elementów drewnianych ścian oraz naprawę elementów więźby dachowej, • wykonanie impregnacji ścian i więźby, • wykonanie szalunków zewnętrznych, • wykonanie podłóg w budynku, • wykonanie nowych opasek wokół budynku oraz schodów i nawierzchni, • wykonanie instalacji odprowadzenia wód opadowych, • montaż rynien i rur spustowych, • remont i malowanie stolarki okiennej i drzwiowej. Odbiór techniczny częściowy polega na sprawdzeniu czy poszczególne etapy zostały wykonane zgodnie z technologią wykonywania robót oraz weryfikację zgodności stanu faktycznego z projektowanym (zgodnie z dokumentacją projektową oraz kartami technicznymi zastosowanych materiałów). Wszystkie roboty powinny być odbierane w poszczególnych częściach budynku. Odbioru powinni dokonywać inspektorzy nadzoru inwestorskiego (technicznego i konserwatorskiego) przy udziale przedstawiciela wykonawcy robót, a w uzasadnionych wypadkach również przedstawiciela inwertora oraz Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków. Po zakończeniu robót należy wykonać odbiór końcowy prac oraz wykonać dokumentację powykonawczą remontu obiektu. • • UWAGA: NINIEJSZY PROJEKT CHRONIONY JEST ZAPISAMI PRAWA AUTORSKIEGO, A JEGO KOPIOWANIE, UPOWSZECHNIANIE ORAZ ZMIANY W ZAKRESIE MATERIAŁÓW I TECHNOLOGII PRAC WYMAGAJĄ KAŻDORAZOWO ZGODY AUTORÓW. -20- Projekt budowlany remontu kościoła parafialnego p.w. Przemienienia Pańskiego w Żukowie, gm. Grodzisk Maz. NAZWA OPRACOWANIA: INFORMACJA DOTYCZĄCA BEZPIECZEŃSTWA I OCHRONY ZDROWIA NAZWA OBIEKTU: KOŚCIÓŁ PARAFIALNY ADRES: ŻUKÓW, gm. GRODZISK MAZ. INWESTOR: Parafia Rzymsko – Katolicka p.w. Przemienienia Pańskiego w Żukowie Projektant: mgr inż. Leszek TISCHNER Oś. Słoneczne 4/7, Stary Sącz WARSZAWA, listopad 2007r. -21- Projekt budowlany remontu kościoła parafialnego p.w. Przemienienia Pańskiego w Żukowie, gm. Grodzisk Maz. 1. Zakres robót dla całego zamierzenia budowlanego oraz kolejność realizacji poszczególnych obiektów: Zakres robót: - rozbiórka istniejących opasek wokół budynku, fundamentu i podmurówki, częściowy demontaż istniejących schodów, rozbiórka instalacji odgromowej, rynien i rur spustowych, - obniżenie poziomu terenu wokół obiektu, - wykonanie nowego fundamentu i podmurówki, - wykonanie nowych stopni schodów zewnętrznych, - demontaż istniejących szalunków zewnętrznych ścian, - wymiana zniszczonych elementów drewnianych ścian (podwalin, belek zrębu i lisic zewnętrznych), - impregnacja ścian, - wykonanie nowych szalunków zewnętrznych, - wykonanie nowej podłogi wewnątrz obiektu, - wymiana lub naprawa elementów więźby dachowej, - impregnacja więźby dachowej, - wykonanie nowego systemu odprowadzenia wód opadowych, - montaż nowych rynien i rur spustowych, - wykonanie nowych opasek wokół budynku oraz nawierzchni chodników i drogi procesyjnej. Kolejność realizacji obiektów: - zadanie obejmuje tylko jeden obiekt. 2. Wykaz istniejących obiektów budowlanych: Na terenie planowanej inwestycji znajduje się tylko przedmiotowy obiekt. 3. Wskazanie elementów zagospodarowania działki lub terenu, które mogą stwarzać zagrożenie bezpieczeństwa i zdrowia ludzi: Na przyległym terenie nie występują elementy zagospodarowania działki lub terenu, które mogą stwarzać zagrożenie bezpieczeństwa i zdrowia ludzi. 4. Wskazanie sposobu prowadzenia instruktażu pracowników przystąpieniem do realizacji robót szczególnie niebezpiecznych: przed Zespoły montażowe przed przystąpieniem do robót budowlanych powinny być przeszkolone w zakresie eksploatacji urządzeń transportu i pracy na rusztowaniach. Pracownicy powinni posiadać stosowne dokumenty uprawniające ich do pracy na wysokości. Z uwagi na wymaganą dokładność robót, zaleca się aby zespoły robocze były przeszkolone zarówno teoretycznie jak i praktycznie w zakresie robót przewidzianych projektem. Roboty budowlane prowadzić przestrzegając przepisy zawarte w: -22- Projekt budowlany remontu kościoła parafialnego p.w. Przemienienia Pańskiego w Żukowie, gm. Grodzisk Maz. Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 6 lutego 2003 r. w sprawie bezpieczeń stwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych (Dz. U. Nr 47, poz. 401). 5. Wskazanie dotyczące przewidywanych zagrożeń występujących podczas realizacji robót budowlanych, określające skalę i rodzaje zagrożeń oraz miejsce i czas ich wystąpienia: Rodzaj zagrożenia Upadek z wysokości Miejsce Czas wystąpienia Skala zagrożenia - rusztowania stojące - w czasie montażu i Zagrożenie obejmuje - dach demontażu rusztowań pojedynczych robotników - w czasie pracy na wykonujących roboty rusztowaniach budowlane. - roboty rozbiórkowe Zagrożenie dla budowlanych Uderzenie -bezpośrednie spadającym otoczenie budynku i - roboty remontowe robotników odłamkiem rusztowań oraz dla pracowników i użytkowników obiektu w poziomie parteru. Porażenie prądem - rusztowania - w czasie używania Zagrożenie elektronarzędzi dla robotników budowlanych 6. Wskazanie środków technicznych i organizacyjnych, zapobiegających niebezpieczeństwom wynikającym z wykonywania robót budowlanych w strefach szczególnego zagrożenia zdrowia lub w ich sąsiedztwie, w tym zapewniających bezpieczną i sprawną komunikację, umożliwiającą szybką ewakuację na wypadek pożaru, awarii i innych zagrożeń: • • • • • • • Na czas prowadzenia robót należy zabezpieczyć przyległy teren przed dostępem osób postronnych. Przed rozpoczęciem pracy na rusztowaniach powinny być one protokolarnie odebrane. Nad wejściami oraz wzdłuż ciągów pieszych wykonać tymczasowe drewniane lub systemowe zadaszenia ochronne w poziomie parteru. Nie magazynować materiałów budowlanych na rusztowaniach oraz drogach ewakuacyjnych. Materiały budowlane zmagazynować na placu wskazanym przez Inspektora Nadzoru. Zabezpieczyć wstęp na rusztowania dla osób postronnych. Transport materiałów wykonywać tylko po wyznaczonych przez kierownika budowy drogach oraz przy użyciu sprawnych środków technicznych. -23- Projekt budowlany remontu kościoła parafialnego p.w. Przemienienia Pańskiego w Żukowie, gm. Grodzisk Maz. • W czasie powstaniu pożaru lub awarii ewakuację prowadzić po rusztowaniu oraz istniejącymi wejściami. -24-