UCHWAŁA NR V/48/2011 RADY MIEJSKIEJ W WIELICZCE z dnia

Transkrypt

UCHWAŁA NR V/48/2011
RADY MIEJSKIEJ W WIELICZCE
z dnia 29 marca 2011 r.
w sprawie przyjęcia Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych Miasta i Gminy Wieliczka
na lata 2011 - 2014
Na podstawie art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j.: Dz.U. z 2001 r. Nr 142,
poz. 1591 z późn. zm.) w związku z art. 17 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej
(t.j.: Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362 z późn. zm.), Rada Miejska w Wieliczce uchwala, co następuje:
§1
Przyjmuje się Strategię Rozwiązywania Problemów Społecznych Miasta i Gminy Wieliczka na lata 2011 2014 w brzmieniu określonym w załączniku do niniejszej uchwały.
§2
Wykonanie uchwały powierza sie Burmistrzowi Miasta i Gminy Wieliczka.
§3
Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia.
Przewodniczący Rady
Miejskiej w Wieliczce
Tadeusz Luraniec
Id: YLCYO-KHKTK-GKIAX-QBMCL-FRSLF. Podpisany
Strona 1 z 34
Załącznik do Uchwały Nr V/48/2011
Rady Miejskiej w Wieliczce
SPISTREŚCI
WSTĘP.................................................................................................................................................................2
1. CHARAKTERYSTYKA MIASTA I GMINY WIELICZKA……………...………………………………..3
1.1. Sytuacja demograficzna społeczności lokalnej……………………………………………………….........3
1.2. Edukacja …………………………………………………………………………………………………...3
1.3. Ochrona Zdrowia……………………………………………………………………………………….......5
1.4. Mieszkalnictwo…………………………………………………….......…………………………....….…..7
2. IDENTYFIKACJA PODSTAWOWYCH PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH MIESZKAŃCÓW MIASTA
I GMINY WIELICZKA……………...………………..............................................…………..…….…...........8
2.1. Bezrobocie………………………………………………...…………………………………………...…...8
2.2.Ubóstwo………………………………………………………………………………………..………..…..9
2.3. Bezdomność……………………………………………...…………….……………………………...........9
2.4. Alkoholizm……………………………………………....…………………………..…………..…....…...10
2.5. Przemoc w rodzinie..................................…………………..…………………..........................................12
2.6. Niepełnosprawność……………………………………...…………………………………...…....….........12
2.7. Bezradność w sprawach opiekuńczo – wychowawczych i prowadzeniu gospodarstwa domowego….......14
3. PROFIL SPOŁECZNY OSÓB KORZYSTAJĄCYCH Z POMOCY ...….....……………………..….…....15
3.1. Typy rodzin korzystających z pomocy społecznej…………..……………………....................….............15
3.2. Przyczyny udzielania pomocy………..………................................…………..…….………….....…..…..16
3.3. Formy pomocy świadczone przez Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej.....................................18
4. ANALIZA ZASOBÓW MAJACYCH WPŁYW NA ROZWIĄZYWANIE KWESTII
SPOŁECZNYCH….............................................................................................................................................20
4.1. Analiza SWOT…….................................................................................................……….........…......…..20
5.PLAN DZIAŁAŃ STRATEGICZNYCH W POSZCZEGÓLNYCH OBSZARACH………….......…....…..21
5.1. Działania w zakresie pomocy środowiskowej..............................................................................................21
5.2. Działania w zakresie współpracy ze społecznością lokalną.........................................................................22
5.3 Działania na rzecz osób i rodzin z problemem bezrobocia...........................................................................22
5.4 Działania na rzecz pomocy osobom bezdomnym…………………………………....….…............…........23
5.5 Działania na rzecz osób i rodzin dotkniętych problemem uzależnień ……………………….……............24
5.6 Działania na rzecz osób i rodzin w których występuje zjawisko przemocy……………………….…........25
5.7 Działania na rzecz pomocy osobom niepełnosprawnym..............................................................................25
5.8 Działania na rzecz osób starszych i przewlekle chorych…………………..................................................26
5.9 Działania na rzecz osób i rodzin z doświadczeniem choroby psychicznej...................................................27
5.10 Działania w zakresie opieki nad dzieckiem i rodziną.................................................................................27
6. SPÓJNOŚĆ STRATEGII Z DOKUMENTAMI NADRZĘDNYMI..............................................................29
6.1. Ramy Prawne funkcjonowania pomocy społecznej w gminie Wieliczka....................................................29
6.2. Krajowe i regionalne dokumenty planistyczne............................................................................................30
6.3. Cele i główne obszary wsparcia programu operacyjnego kapitał ludzki.....................................................30
7. MONITORING I EWALUACJA …..............................................................................................................32
8. ZARZĄDZANIE REALIZACJĄ STRATEGII ….........................................................................................32
Strona 2 z 34
WSTĘP
Gminna Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Miasta i Gminy Wieliczka ukazuje kluczowe
kwestie społeczne z jakimi borykają się mieszkańcy tego obszaru, oraz wytycza kierunki działań na rzecz
niwelowania zjawisk społecznie niepożądanych i dolegliwych a także ujawnia możliwości prawne i systemowe,
przy których dokonywanie koniecznych zmian jest możliwe. Systemowe podejście do instytucji pomocowych
daje szansę na rozwiązania strukturalne i skuteczne przywracanie osób do samodzielnego funkcjonowania
w społeczeństwie Strategia jest dokumentem planistycznym uwzględniającym w szczególności działania
w obszarze pomocy społecznej i służyć będzie jako podstawa określająca kierunki zamierzeń rozwojowych
w sektorze pomocy społecznej, na terenie Miasta i Gminy Wieliczka w latach 2011 – 2014. Wszelkie
podejmowane przedsięwzięcia prowadzone będą w oparciu współdziałanie aktywnych podmiotów (zasoby
ludzkie i instytucjonalne) działające w obszarze spraw społecznych – instytucji publicznych tj. rządowych
i samorządowych, organizacji społecznych i pozarządowych, Kościoła Katolickiego, innych kościołów,
związków wyznaniowych oraz osób fizycznych i prawnych. Działania ukierunkowane będą ku środowiskom
niezaradnym życiowo, zagrożonym marginalizacją i wykluczeniem społecznym. Realizacja strategii opiera się
na czterech podstawowych priorytetach którymi są;
1. Wsparcie rodziny w jej prawidłowym funkcjonowaniu.
Priorytetem wspierania rodziny jest zapewnienie odpowiednich warunków rozwoju dzieci, młodzieży oraz
kształtowanie wartości związanych z wychowaniem. Wsparcie rodziny powinno mieć charakter profilaktycznoochronny.
2. Dążenie do usamodzielnienie rodziny.
Rodzina jako podstawowa komórka społeczna, powinna mieć możliwość samodzielnego zmierzenia się ze
swoimi problemami co pozwoliłoby zwiększyć jej szansę na prawidłowe funkcjonowaniu w środowisku,
stymulować aktywność własną jak również wyzwolić potencjał do zdobywania nowych umiejętności. Działania
wspierające winny w miarę możliwości doprowadzić do życiowego usamodzielnia osób i rodzin – przy ich
własnym zaangażowaniu w przezwyciężaniu swoich trudności życiowych.
3. Działania pomocowe, kompensacyjne i ratownicze.;
Działania powinny być nakierowane na wykorzystanie zasobów własnych rodziny i środowiska lokalnego przy
współpracy z grupami samopomocowymi, Kościołami i organizacjami pozarządowymi. Wsparcie
instytucjonalne powinno występować w sytuacji gdy osoby/ rodziny stają przed problemami i trudnościami
życiowymi których nie są w stanie samodzielnie rozwiązać wykorzystując własne zasoby, możliwości
i uprawnienia jak również sytuacji kryzysowych w których konieczna jest interwencja specjalistów.
Podstawowymi elementami pracy będą działania o charakterze motywacyjnym, informacyjnym,
aktywizującym, ale też w sytuacjach szczególnych kompensacyjnym i ratowniczym. Formy wsparcia dziennego
powinny być wykorzystane przed formami o charakterze całodobowym.
4. Przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu .
Działania powinny służyć odbudowie i podtrzymaniu umiejętności osoby/rodziny w uczestniczeniu w życiu
społeczności lokalnej, pełnieniu ról rodzinnych, społecznych i zawodowych oraz reintegracji osób i rodzin
z grup szczególnego ryzyka w których dominującym problemem jest niepełnosprawność, przewlekłe choroby,
uzależnienia i bezdomność.
Przy opracowaniu Strategii korzystano z materiałów oraz danych statystycznych jednostek organizacyjnych
Miasta i Gminy Wieliczka, jak również Powiatu Wielickiego; Powiatowego Urzędu Pracy, Powiatowego
Centrum Pomocy Rodzinie.
Przedmiotem diagnozy są charakterystyczne dla różnych grup społecznych problemy o najwyższym stopniu
dolegliwości, którymi są; bezrobocie, ubóstwo, niepełnosprawność, bezradność w sprawach opiekuńczo
wychowawczych i prowadzeniu gospodarstwa domowego, starość, alkoholizm, przemoc w rodzinach. Są to
problemy, które wymagają podejmowania wszechstronnych działań w momentach występowania sytuacji
doraźnych ale też przewlekłych i długotrwałych trudności oraz sytuacji krytycznych w życiu jednostek
i zbiorowości. Strategia obejmuje także zagadnienia związane z zapobieganiem powstawania niekorzystnych
zjawisk poprzez rozszerzanie dostępu do informacji, organizacji czasu wolnego dzieci i młodzieży oraz
propagowanie działań samopomocowych.
Strona 3 z 34
1. CHARAKTERYSTYKA MIASTA I GMINY WIELICZKA
Gmina Wieliczka leży na południowy-wschód od Krakowa, zajmując obszar 100,1 km 2. Strukturę
administracyjną gminy tworzą miasto Wieliczka (zajmujące teren o powierzchni 13,4 km², graniczące
bezpośrednio z obszarem miejskim Krakowa) , oraz 29 sołectw :
Brzegi, Byszyce, Chorągwica, Czarnochowice, Dobranowice, Golkowice, Gorzków, Grabie, Grabówki, Grajów,
Jankówka, Janowice, Kokotów, Koźmice Małe, Koźmice Wielkie, Lednica Górna, Mała Wieś, Mietniów,
Pawlikowice, Podstolice, Raciborsko, Rożnowa, Siercza, Strumiany, Sułków, Sygneczów , Śledziejowice ,
Węgrzce Wielkie, Zabawa.
1.1. SYTUACJA DEMOGRAFICZNA SPOŁECZNOŚCI LOKALNEJ GMINY
Wg danych statystycznych Wydziału Ewidencji Ludności U M i G Wieliczka prezentujących stan na dzień
30.06.2010 r. na terenie miasta i gminy Wieliczka zamieszkuje 50 568 osób w tym;
Miasto; 19624 osoby, sołectwa; 30944 osoby Średnia gęstość zaludnienia wynosi 505 osób na 1 km 2.
W strukturze ludności zaznacza się przewaga kobiet. Kobiety stanowią 51,7% społeczności lokalnej.
Mężczyźni; 48,3%
Ludność w wieku poprodukcyjnym (kobiety lat 60, mężczyźni 65 lat i więcej) stanowi 15,4 % ogółu
mieszkańców. Daje się zaobserwować tendencje stałego wzrostu w związku z napływem ludności z zewnątrz;
Przyrost naturalny dodatni.
Tab. nr 1 ; Ludność według płci i ekonomicznych grup wieku.
OGÓŁEM
Mężczyźni
Kobiety
Ogółem
Wyszczególnienie
50568
24449
26119
W wieku przedprodukcyjnym (mężczyźni i kobiety w wieku 0-17 lat)
10424
5392
5032
W wieku produkcyjnym (mężczyźni w wieku 18-64 lat, kobiety 18-59 lat)
32306
16619
15687
W wieku poprodukcyjnym (mężczyźni w wieku 65 lat i więcej, kobiety 60 lat i więcej)
7838
2438
5400
Źródło: Informacja Wydz. Ewidencji Ludności UM iG Wieliczka, 11/2010
1.2..EDUKACJA
Edukacja rozumiana jest jako wychowanie, wykształcenie, nauka oraz proces zdobywania wiedzy
i umiejętności. W rozwoju każdego kraju zasadniczą rolę pełni wykształcenie obywateli . Warto eksponować
wyraźne zależności pomiędzy poziomem wykształcenia ludności danej społeczności, a jej zamożnością. System
oświaty w gminie Wieliczka tworzą; świetlice szkolne, przedszkola, szkoły podstawowe, gimnazja, szkoły
średnie, biblioteki, poradnie.
Tab. nr 2 Placówki edukacyjne M i G Wieliczka – liczba uczniów.
Liczba uczniów – stan na:
Lp
Rodzaj placówki oświatowej
31.03.2008
30.09.2008
31.03.2009
30.09.2009
31.03.2010
1
Przedszkola
724
796
813
1040
1078
2
Szkoły Podstawowe
3596
3524
3487
3510
3506
3
Szkoła Muzyczna
96
138
138
164
160
Gimnazja
1660
1683
1681
1634
1637
6076
6141
6119
6348
6381
4
RAZEM
Źródło; Informacja 11 /2010. ; Wydz. Edukacji M i G Wieliczka.
Tab. nr 3 Przedszkola
Publiczne
Przedszkola
Niepubliczne
Miasto
Wieś
5
3
Ogółem
Miasto
Wieś
9
4
21
Strona 4 z 34
Tab. nr 4 Szkoły Podstawowe
Miasto
Szkoły podstawowe
Wieś
3
14
Ogółem
17
Tab.nr 5 Gimnazja
Publiczne
Gimnazja
Niepubliczne
Miasto
Wieś
Miasto
Wieś
1
3
0
1
Ogółem
5
Tab. nr 6 Szkoły Ponadgimnazjalne
Rodzaj Szkoły
Publiczne
Niepubliczne
Miasto
Wieś
Miasto
Wieś
Liceum ogólnokształcące
1
0
2
0
Technikum
5
0
0
0
Zasadnicza Szkoła Zawodowa
1
0
0
0
OGÓŁEM
9
Źródło; Informacja 11/2010. ; Wydz. Edukacji M i G Wieliczka.
Kształcenia specjalne ; Na terenie gminy znajduje się jedna specjalna placówka oświatowa – Zespół Szkół im.
Brata Alojzego Kosiby, oraz 3 szkoły, w których utworzone są klasy integracyjne:
- Szkoła Podstawowa nr 4 w Wieliczce
- Gimnazjum nr 1 w Wieliczce
- Gimnazjum w Węgrzcach Wielkich
Integralną częścią systemu oświaty jest Powiatowa Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Wieliczce .
Placówka świadczy pomoc psychologiczno-pedagogiczną dzieciom w wieku od urodzenia do rozpoczęcia nauki
w szkole, oraz uczniom szkół. Poradnia jest ogólnodostępna. Korzystanie z jej usług jest bezpłatne i nie
wymaga skierowania. Celem poradni jest niesienie pomocy dzieciom i młodzieży napotykającym się na
problemy, wspieranie edukacyjnej funkcji szkół oraz wychowawczej funkcji rodzin. Poradnia oferuje szereg
form pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej. Ponadto działania poradni obejmują:
- profilaktykę i psychoedukację
- poradnictwo w zakresie wyboru kierunku dalszego kształcenia
- poradnictwo zawodowe
- konferencje i szkolenia.
Świetlice szkolne
Ważną funkcję w realizacji zadań wychowawczo-opiekuńczych szkoły pełnią świetlice. Świetlica jako
wewnątrz szkolna komórka wspomaga i uzupełnia pracę szkoły we wszystkich obszarach. Podstawą do
funkcjonowania świetlicy szkolnej jest Ustawa z 7 września 1991r. o systemie oświaty (Dz. U. 2004 Nr 256,
póz. 2572 ze zm.). Świetlice stanowią zorganizowane formy wypełniania wolnego czasu dla tych dzieci, które
w godzinach pozalekcyjnych wymagają opieki wychowawczej ze względów rodzinnych.
Strona 5 z 34
Tab. nr 7 Grupy świetlicowe/ Liczba dzieci
Lp.
Świetlica
Rok szkolny 2009/2010
Rok szkolny 2010/2011
1
„Kolorowe motyle”przy SP w Byszycach
17
16
2
Grupa świetlicowa przy SP Grajów
44
34
3
„Magiczne Kryształy”przy SP w Janowicach
25
26
4
„Wesoła Golkowianka” przy SP w Golkowicach
30
30
5
„Słoneczny Dom” przy SP nr 4
21
18
6
Przystań” przy SP w Mietniowie
18
24
7
„Rozgwiazda” Domu Kultury w Pawlikowicach
23
22
8
„Wyspa” przy SP w Podstolicach
26
22
9
„Czarodziejska Łódź” przy SP w Gorzkowie
33
28
10
„Świetlne Koło” przy SP w Grabiu
18
20
11
Świetlica na osiedlu Kościuszki „Świetliczki
-
15
12
Grupa świetlicowa KS Wilga Koźmice Wielkie
29
23
13
„Iskierki” przy SP w Sierczy
18
15
14
„Akademia Śmiechu” przy SP nr 2-filia Sułkowie
10
23
15
„Na dobre i na złe” przy SP w Śledziejowicach
24
23
16
„Radosne Promyki” przy SP w Raciborsku
24
25
17
Grupa świetlicowa SP w Węgrzce Wielkie
13
13
18
„Zabawianka” w Zabawie
16
14
19
„Huncwotówka” w Bogucicach
-
16
20
Grupa świetlicowa przy SP w Grajowie
Liczba dzieci ogółem;
26
30
415
437
Źródło; Informacja Centrum Profilaktyki i Promocji Zdrowia 11/2010
1.3. OCHRONA ZDROWIA ;
Zgodnie z definicją Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) „zdrowie oznacza dobre samopoczucie fizyczne,
psychiczne i społeczne pozwalające na prowadzenie przez człowieka produktywnego, sensownego i twórczego
życia w sferze tak społecznej jak i ekonomicznej”. Polityka Społeczna jako działalność zajmuje się
wyrównywaniem dostępu do służby zdrowia oraz tworzeniem warunków dla zdrowia społeczeństwa. W ramach
opieki zdrowotnej w gminie Wieliczka funkcjonują;
Samodzielny Publiczny Zespół Lecznictwa Otwartego w Wieliczce - stanowiący samodzielną jednostkę
organizacyjną, której organem założycielskim jest Urząd Miasta i Gminy Wieliczka. SPZLO w Wieliczce
świadczy bezpłatne usługi medyczne w ramach umowy z Narodowym Funduszem Zdrowia dla mieszkańców
miasta i gminy Wieliczka w zakresie;
- podstawowej opieki zdrowotnej
- ambulatoryjnej opieki specjalistycznej (poradnie: neurologiczna, kardiologiczna, pulmonologiczna,
dermatologiczna, okulistyczna, ginekologiczno-położnicza, otolaryngologiczna, reumatologiczna, urologiczna,
diabetologiczna, chirurgii ogólnej, chirurgii urazowo-ortopedycznej, medycyny sportowej, zdrowia
psychicznego, psychologiczna)
- stomatologii
- rehabilitacji
- pielęgniarstwa środowiskowego
- medycyny pracy
- medycyny szkolnej
- diagnostyki (pracownie: analityczna, kardiograficzna, USG, RTG)
W budynku SPZLO przy ul. Szpunara 20 ma swoją siedzibę Oddział 5 Krakowskiego Pogotowia
Ratunkowego.
Oprócz Miejskiej Przychodni SPZLO w Wieliczce, ul. Szpunara 20, podstawową opiekę zdrowotną świadczą
2 zamiejscowe ośrodki : Ośrodek Zdrowia w Chorągwicy, Ośrodek Zdrowia w Węgrzcach Wielkich.
W ramach umowy z Narodowym Funduszem Zdrowia na terenie Wieliczki opiekę medyczną realizują również
placówki niepubliczne : Wielmed, Ergomed, Lekarze Rodzinni. Pośród placówek niepublicznych szczególną
Strona 6 z 34
rolę odgrywa NZOZ Kopalnia Soli "Wieliczka" Podziemny Ośrodek Rehabilitacyjno-Leczniczy jest
jednostką organizacyjną Kopalni Soli „Wieliczka”. Ośrodek wyróżnia się prowadzeniem nowatorskiej
rehabilitacji i leczenia schorzeń układu oddechowego w oparciu o najlepsze wzorce współczesnej medycyny,
wykorzystując naturalny mikroklimat podziemnych komór solnych, który jest niemożliwy do odtworzenia na
powierzchni ziemi.
W statystyce prowadzonej przez Samodzielny Publiczny Zespół Lecznictwa Otwartego w Wieliczce uwagę
zwraca wysoka liczba osób chorych przewlekle, będących pod opieką lekarza podstawowej opieki zdrowotnej.
W 2009 r. liczba dorosłych osób, u których stwierdzono schorzenia wyniosła 13689, w roku 2008 liczba ta
sięgała 15663. Najbardziej niepokojącym jest fakt, że największy odsetek wśród osób chorych stanowiły osoby
w wieku produkcyjnym z przedziału od 35-54 lat - w roku 2009 - 33,40 %, w roku 2008 – 33,80%.
Tab. nr 8. Wykaz osób dorosłych ze stwierdzonymi schorzeniami wg grup wiekowych
Rok
Chorzy wg grup wiekowych
19-34 l.
35-54 l.
55-64 l.
65 l. i więcej
2008
12,90%
33,80%
23,40%
29,60%
2009
17,60%
33,30%
21,25%
27,80%
Źródła; SPZLO Wieliczka 11/2010r.
Najczęstsze schorzenia osób dorosłych:
1. Choroby układu mięśniowo-kostnego
2. Choroby układu krążenia
3. Choroba nadciśnieniowa
4. Przewlekły nieżyt oskrzeli, dychawica oskrzelowa
5. Choroby obwodowego układu nerwowego
6. Niedokrwienna choroba serca
7. Cukrzyca
8. Przewlekłe choroby układu trawiennego
9. Nowotwory
10. Choroby tarczycy
11. Choroby naczyń mózgowych
12. Gruźlica
Raport ze stanu zdrowia dzieci i młodzieży w wieku szkolnym;
Uczniowie z problemami zdrowotnymi w skali ogółu uczniów szkół podstawowych, gimnazjów i szkół ponad
gimnazjalnych przedstawia się następująco; 2008r. - 46,60% , 2009r. - 46,70%, 2010r. - 48,40%
Statystyka ostatnich lat wyraźnie wskazuje na tendencje wzrostową ilości dzieci z problemami zdrowotnymi,
takimi jak:
1.otyłość, nadwaga/ niedobory wagi i wzrostu. 2.schorzenia alergiczne + astma. 3.wady postawy 4.wady
wzroku. 5.cukrzyca.
W związku z obserwowanym wzrostem problemów zdrowotnych dzieci w wieku rozwojowym konieczne jest
uruchomienie działań profilaktycznych jak również optymalizacja możliwości leczenia. Barierami skutecznego
przeciwdziałania schorzeniom dzieci i młodzieży są;
- niedostosowanie istniejących gabinetów do niezbędnych potrzeb.
- zbyt mała liczba godzin gimnastyki korekcyjnej w szkołach
- brak funduszy na doszkalanie pielęgniarek z zakresu wyżej wymienionych problemów,
- brak dostępności na terenie Wieliczki do lekarzy specjalistów takich jak: ortopeda dziecięcy, alergolog,
endokrynolog.
Plan działań z zakresu ochrony zdrowia na lata 2011-2014 uzależniony jest od;
Kontraktów z NFZ, zabezpieczenia potrzebnych materiałów medycznych, dofinansowaniu szkoleń,
organizowanie przez Urząd Miasta i Gminy Wieliczka akcji edukacyjno - profilaktycznych dla dzieci
i młodzieży.
Strona 7 z 34
1.4. MIESZKALNICTWO
Mieszkaniowy zasób Gminy Wieliczka tworzą lokale mieszkalne położone w budynkach stanowiących
własność Gminy oraz lokale mieszkalne położone w budynkach stanowiących współwłasność gminy Wieliczka
i innych podmiotów tj. osób fizycznych, osób prawnych i Skarbu Państwa. Lokale mieszkalne w zasobie Gminy
Wieliczka to aktualnie 201 lokali mieszkalnych o łącznej powierzchni 8.659,24 m², w tym ;
- 96 lokali w tym jeden socjalny) o łącznej powierzchni 4.147,85 m² w budynkach stanowiących 100%
własność Gminy Wieliczka
- 60 lokali mieszkalnych o łącznej powierzchni 2,611,66 m² w budynkach wspólnot mieszkaniowych
- 45 lokali (w tym jeden socjalny) o łącznej powierzchni 1899,73 m² stanowiące mienie prywatne osób innej
narodowości, będące w nieodpłatnym użytkowaniu.
Realizując obowiązki gminy wynikające z obowiązujących przepisów prawa za uzasadnione uznaje się
kontynuowanie działań zmierzających do tworzenia warunków do zaspokajania potrzeb mieszkaniowych,
dlatego też zakłada się, że w okresie objętym kolejnym wieloletnim programem gospodarowania
mieszkaniowym zasobem Gminy Wieliczka – w miarę pozyskiwania dodatkowych środków finansowych –
następować będą zmiany w liczbie lokali tworzących ten zasób. Powiększenie zasobu mieszkaniowego i zasobu
lokali socjalnych w kolejnych pięciu latach może być realizowane w szczególności przez:
- nowe budownictwo realizowane w ramach własnych środków finansowych oraz partnerstwa publicznoprywatnego
- adaptacje budynków komunalnych i pow. niemieszkalnych na lokale komunalne i socjalne
- przekwalifikowania lokali mieszkalnych na socjalne
- pozyskiwanie budynków lub lokali na podstawie obowiązujących przepisów, celem adaptacji na lokale
mieszkalne i socjalne.
Tab. nr 9. Prognoza dotycząca wielkości zasobu mieszkaniowego Gminy Wieliczka na lata 2010-2014
Wyszczególnienie
Lata
2010
2011
2012
2013
2014
Liczba lokali w mieszkaniowym zasobie gminy
216
266
316
336
351
Powierzchnia użytkowa mieszkaniowego zasobu gminy
9273 m²
11023 m²
12773 m2
13473 m²
14066 m²
Źródło: Informacja ZBK/2010
Mając na względzie ograniczone możliwości finansowe Gminy umożliwiające realizację nowego budownictwa
mieszkaniowego oraz wzrastającą liczbę osób oczekujących pomocy gminy poprzez oddanie w najem lokalu
mieszkalnego, przyjęto zasadę, iż w pierwszej kolejności realizowane będą zadania Gminy wynikające wprost
z ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu Cywilnego dot.
zapewnienia lokali socjalnych i lokali zamiennych.
W celu skutecznej realizacji zadań, których celem jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych wspólnoty,
dopuszcza się możliwość wynajmu lokali od innych właścicieli lokali i podnajmowania osobom trzecim, w tym
również dla realizacji prawomocnych wyroków sądowych.
Strona 8 z 34
2. IDENTYFIKACJA PODSTAWOWYCH PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH MIESZKAŃCÓW
MIASTA I GMINY WIELICZKA
2.1. BEZROBOCIE
Przemiany społeczno gospodarcze zachodzące w kraju po roku 1989 wpłynęły na sytuację gminy i jej
mieszkańców, poprzez nasilenie się wielu kwestii społecznych, w znaczący sposób utrudniających
funkcjonowanie osób i rodzin. Szczególnie niepokojącym zjawiskiem jest rosnące z roku na rok bezrobocie
i niekorzystne zmiany na lokalnym rynku pracy. Zjawisko bezrobocia dotyka wszystkie grupy wiekowe
i zawodowe. Rynek pracy w gminie jest stosunkowo płytki i notuje niekorzystne tendencje.
Tab. nr 10 Dane dotyczące liczby osób bezrobotnych z terenu Miasta i Gminy Wieliczka w ostatnich
3 latach.
Miasto
Zakres danych
2008
2009
I półrocze 2010
Bezrobotni ogółem
628
897
1010
Liczba bezrobotnych kobiet do 50 r.ż
278
357
417
Liczba bezrobotnych kobiet powyżej 50 r.ż
60
77
85
Liczba bezrobotnych mężczyzn do 50 r.ż
205
346
379
Liczba bezrobotnych mężczyzn powyżej 50 r.ż
85
117
129
Osoby do 12 miesięcy od ukończenia szkoły
57
59
35
Bezrobotni ogółem
570
935
882
Wieś
Liczba bezrobotnych kobiet do 50 r.ż
251
366
331
Liczba bezrobotnych kobiet powyżej 50 r.ż
53
76
82
Liczba bezrobotnych mężczyzn do 50 r.ż
177
343
318
Liczba bezrobotnych mężczyzn powyżej 50 r.ż
89
150
153
Osoby do 12 miesięcy od ukończenia szkoły
23
77
11
Źródła: Informacja PUP 11/2010
Jak wynika z powyższych danych na przestrzeni ostatnich 3 lat występuje sukcesywny wzrost liczby osób
bezrobotnych. Działania w zakresie pozyskiwania miejsc pracy dla osób bezrobotnych ogranicza niewielki
przyrost zapotrzebowania na rynku pracy oraz braku ofert w zakresie zatrudnienia socjalnego jak i zakładów
pracy chronionej. Z powodu bezrobocia w 2010r. Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej udzielił
pomocy finansowej 773 osobom pozostającym bez pracy. Częstym i szczególnie trudnym problemem jest
długotrwałe bezrobocie. Wśród klientów M-GOPS jest wiele osób pozostających w sytuacji bezrobocia przez
kilka a nawet kilkanaście lat. Długotrwałe bezrobocie stwarza zagrożenie patologią społeczną, zmniejsza szanse
na znalezienie pracy, a tym samym powoduje degradację materialną i społeczną jednostek dotkniętych tym
problemem oraz ich bliskich, co z kolei najczęściej prowadzi do głębokich konfliktów i degradacji więzi
rodzinnych. Pozytywnym aspektem jest malejąca liczba bezrobotnych absolwentów szkół.
Od roku 2008r. Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej przy współpracy z Powiatowym Urzędem Pracy
w Wieliczce realizuje program aktywizacji zawodowej osób długotrwale bezrobotnych - klientów pomocy
społecznej.
Programy ; roboty publiczne oraz prace społecznie użyteczne znajdują coraz większe zainteresowanie
w grupach osób faktycznie zainteresowanych podjęciem pracy.
Tab. nr 11 Liczba osób zatrudnionych w ramach robót publicznych i prac społecznie użytecznych
Roboty publiczne
Prace społecznie użyteczne
Liczba osób uczestniczących
Liczba osób uczestniczących
2
12
2009
3
10
2010
10
10
Lata
2008
Źródło : dane M-GOPS
Strona 9 z 34
2.2. UBÓSTWO
Wyznacznikami ubóstwa jest niedożywienie, dezorganizacja życia rodzinnego, zaniedbania opiekuńczowychowawcze wobec dzieci, złe warunki mieszkaniowe i system penitencjarny, który tworzy zamknięte
enklawy ubóstwa i przestępczości.
Pomiar ubóstwa, funkcjonują określenia ;
Minimum egzystencji – definiowane jako najniższy koszt dóbr i usług, który wyznacza granicę zaspokojenia
potrzeb podstawowych. Wyznacza dolną granicę ubóstwa.
Minimum socjalne – najniższy koszt dóbr i usług niezbędnych do zaspokojenia nie tylko potrzeb biologicznych
ale i też elementarnych potrzeb kulturowych. Wyznacza górną granicę ubóstwa. Zaliczono do niego następujące
grupy potrzeb; żywność, mieszkanie, oświata i wychowanie, kultura, odzież, leki, higiena, sport , wypoczynek,
transport, i poz. wydatki. Linia ubóstwa – wyznacza również poziom najniższej emerytury.
Tab. nr 12 Skala ubóstwa.
Rok
Liczba rodzin
Liczba osób w rodzinach
2008
542
1433
2009
547
1403
2010
540
1357
Źródło : dane M-GOPS
W pierwszym kwartale 2010 r. płaca minimalna wynosiła 1317,00 zł. brutto.
Przeciętna płaca w tym samym czasie zawierała się w kwocie 3113,86 zł.
Minimum socjalne dla osoby samotnej; 477,00 zł. na osobę w rodzinie; 351,00 zł
2.3. BEZDOMNOŚĆ
Według ustawy o pomocy społecznej , za osobę bezdomną uznaje się osobę nie zamieszkującą w lokalu
mieszkalnym - w rozumieniu przepisów o ochronie praw lokatorów i mieszkaniowym zasobie gminy i nie
zameldowaną na pobyt stały – w rozumieniu przepisów o ewidencji ludności i dowodach osobistych, a także
osobę zameldowaną na pobyt stały w lokalu, w którym nie ma możliwości zamieszkiwania. Głównymi
przyczynami utraty stałego miejsca zamieszkania są:
§ czynniki materialne – utrata mieszkania (wymeldowanie, eksmisja, bezrobocie);
§ czynniki codzienne – przemoc, rozwody;
§ czynniki osobiste – stan zdrowia, uzależnienie, własny wybór;
Pomoc skierowana do tych osób winna być realizowana w szczególności na zabezpieczenie schronienia oraz
działań w zakresie indywidualnych programów wychodzenia z bezdomności. Z rozeznania środowiskowego
Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej wynika, że na terenie miasta i gminy przebywa 5 osób
bezdomnych. Statystyka Straży Miejskiej odnotowała w I półroczu 2010 r. odnotowała 4 bezdomnych, w dwóch
poprzednich latach – 5 bezdomnych, liczby te określone zostały na podstawie interwencji i zabezpieczeń
zimowych.
Rolą gminy w zakresie przeciwdziałania problemowi bezdomności jest tworzenie mieszkań socjalnych.
Zapotrzebowanie na lokale socjalne znacznie przewyższa możliwości gminy w tym zakresie. Wg informacji
Zarządu Budynków Komunalnych przedstawiającej stan na dzień 29.11.2010 r. , na liście osób oczekujących na
przydział lokalu socjalnego znajduje się 189 rodzin, w tym 16 osób bezdomnych, 16 rodzin z wyrokiem
eksmisji z dotychczas zajmowanego lokalu, 6 wychowanków placówek opiekuńczych.
Tab. nr 13 Liczba przydzielonych mieszkań socjalnych
Rok
Liczba przydzielonych mieszkań
2008
12
2009
12
2010 I półrocze
30
Źródło; Informacja ZBK 11/2010
Strona 10 z 34
Gmina Wieliczka nie dysponuje obecnie mieszkaniami socjalnymi. Na realizacje oczekuje nowoczesny
projekt architektoniczno-urbanistyczny budowy ok. 170. mieszkań komunalnych. Projekt zostanie zrealizowany
w oparciu o ustawę o partnerstwie publiczno-prywatnym. Projekt przewiduje budowę dwóch budynków
wielosegmentowych w Wieliczce przy ul. Korpala.
Formą pomocy, która nie rozwiązuje problemu bezdomności a jedynie spełnia funkcję doraźną, ratowniczą jest
umieszczanie osób bezdomnych w schroniskach i noclegowniach. Gmina z uwagi na brak własnej bazy
schroniskowej dla bezdomnych ma możliwość kierowania osoby bezdomnej z terenu miasta i gminy Wieliczka
do placówek na terenie Krakowa, jednocześnie jest zobowiązana do pokrywania kosztów pobytu w schronisku.
Dotychczasowe doświadczenia pracy pracowników socjalnych z osobami bezdomnymi, świadczą o tym, że
w większości przypadków bezdomni nie oczekują pomocy w formie zapewnienia schronienia w tego typu
placówkach. Negatywne nastawienie bezdomnych do korzystania ze schronisk i noclegowni najczęściej wynika
z konieczności przestrzegania podstawowego warunku pobytu w ww. punktach pomocy, jakim jest trzeźwość.
Źródła;1)Informacja Zarządu Budynków Komunalnych w Wieliczce /2010 2) Informacja Straż Miejska/2010
3)Dane M-GOPS Wieliczka
2.4. ALKOHOLIZM
Według najnowszej klasyfikacji zespół uzależnienia od alkoholu jest chorobą chroniczną i postępującą, która
zaczyna się i rozwija bez świadomości osoby zainteresowanej, polega na niekontrolowanym piciu napojów
alkoholowych i może doprowadzić do przedwczesnej śmierci. O uzależnieniu od alkoholu możemy mówić
wówczas, gdy co najmniej trzy spośród wymienionych objawów występowały co najmniej przez 1 miesiąc
w ciągu ostatniego roku.
Nadużywanie alkoholu bardzo często wynika z nieumiejętności radzenia sobie z problemami jakie niesie życie
i w ostateczności prowadzi do fizycznego i psychicznego wyniszczenia jednostki. Alkoholik jest osoba
niedojrzałą emocjonalnie, skłonną do wahań i wybuchowych reakcji radości i rozpaczy, które mogą prowadzić
do gwałtownych, nieprzemyślanych zachowań. Cechuje go także mała odporność na frustracje, kryje w sobie
lęk przed wyjściem na jaw jego uzależnienia. Jego kontakty z innymi ludźmi zazwyczaj dość płytkie i luźne,
nasycone są wysokim poziomem niepokoju. Nadmierne spożywanie alkoholu znajduje swoje odbicie nie tylko
w życiu jednostki ale także w życiu społeczeństwa. Bardzo przykrym skutkiem nadużywania alkoholu jest
pogarszanie się sytuacji ekonomicznej i społecznej rodziny. Nie bez znaczenia jest wpływ alkoholizmu rodzica
na rozwój dzieci, które żyją w atmosferze ciągłego niepokoju, lęku i napięcia. Uczą się destruktywnych dla
siebie i otoczenia zachowań. W wyniku trudnych doświadczeń życiowych grozi im dezintegracja osobowości
manifestująca się w różnego typu zaburzeniach emocjonalnych. Badania ukazują, że co najmniej u 50% chorych
na nerwicę dzieci źródłem choroby jest alkoholizm jednego z rodziców. Zjawisko alkoholizmu dotyka wielu
mieszkańców gminy bez względu na płeć, wiek czy też poziom wykształcenia. Zadania własne gmin w zakresie
działań profilaktycznych i rozwiązywania problemów alkoholowych reguluje ustawa z dnia 26 października
1982 roku o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2002 roku Nr 147 poz. 1231
z późn. zm.). Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych stanowi podstawę do
profilaktycznej realizacji zadań i priorytetów ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu
alkoholizmowi. Podmiotem realizującym program jest Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów
Alkoholowych w Wieliczce. Do zadań Komisji należy m.in. inicjowanie działań w zakresie zwiększenia
dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych od alkoholu oraz profilaktycznej
działalności informacyjnej i edukacyjnej, w szczególności dla dzieci i młodzieży, podejmowanie czynności
zmierzających do orzeczenia o zastosowaniu wobec osoby uzależnionej od alkoholu obowiązku poddania się
leczeniu w zakładzie lecznictwa odwykowego a także udzielenia rodzinom, w których występują problemy
alkoholowe, pomocy psychospołecznej i prawnej, a w szczególności ochrony przed przemocą w rodzinie.
Gminna Komisja ds. Rozwiązywania Problemów Alkoholowych jako jeden z dwóch podmiotów (obok
prokuratury) mają ustawowe prawo kierowania wniosku do Sądu o objęcie leczeniem odwykowym.
Zamieszczone poniżej zestawienia dot. działalności GKRPA w Wieliczce wskazują na wzrost problemów
związanych z nadużywaniem alkoholu w tut. społeczności lokalnej.
Strona 11 z 34
Tab.nr 14. Liczba i źródła zgłoszeń kierowanych do GKRPA
Źródło zgłoszenia
Rok
Liczba zgłoszonych
Rodzina
Policja
Prokuratura
Kuratorzy
M-GOPS
Szkoły i inne placówki oświatowe
2008
123
80
15
11
1
15
1
2009
146
106
14
9
3
14
0
I-VI 2010
101
42
26
22
0
11
0
Źródło; Informacja GKRPA/2010 r.
Tab. nr 15. Działania podjęte przez GKRPA
ROK
Liczba posiedzeń
GKRPA
Liczba osób, które zgłosiły się na
posiedzenie GKRPA
Liczba osób skierowanych do podjęcia
leczenia odwykowego
Liczba wniosków do sądu
o leczenie przymusowe
2008
22
82
79
43
2009
22
94
93
39
I-VI
2010
12
72
66
21
Źródło; Informacja GKRPA 11/2010 r.
Rok 2008
1. zakup usług medycznych: porady specjalistyczne, diagnostyczne, kontrolne i psychologiczne:
♦ zarejestrowani pacjenci ogółem – 531 osób;
♦ zarejestrowani pacjenci w roku 2008 – 119 osób;
♦ prowadzenie grup terapeutycznych dla uzależnionych:
♦ grupa wstępna – 2 x w tygodniu – średnio uczestniczyło w niej 10-20 osób;
♦ grupa głodu – 1 x w tygodniu – średnio uczestniczyło w niej 7 – 10 osób;
♦ grupa edukacyjna – 1 x w tygodniu – średnio uczestniczyło w niej 9 – 11 osób;
♦ grupa dalszego zdrowienia – 1 x w tygodniu – średnio uczestniczyło w niej 8 – 10 osób;
♦ grupa nawrotowa – 1 x miesiącu – średnio uczestniczyło w niej 6 – 12 osób;
♦ grupa złości – 1 x w tygodniu – średnio uczestniczyło w niej 7 – 11 osób;
♦ grupa pracy nad destrukcją 1 x w tygodniu – średnio uczestniczyło w niej 4 – 10 osób;
♦ prowadzenie grupy dla współ uzależnionych 1 x w tygodniu, średnio uczestniczyło 4 – 6 osób.
♦ prowadzenie konsultacji indywidualnych – ok. 30 pacjentów tygodniowo.
♦ prowadzanie porad psychiatrycznych – 163 osoby.
2.prowadzenie punktu informacyjnego dla osób poszukujących pomocy – w trybie bezpośrednim
i telefonicznym – 633 osoby.
Rok 2009
1. zakup usług medycznych: porady specjalistyczne, diagnostyczne, kontrolne
i psychologiczne:zarejestrowani pacjenci- średnio 500 osób rocznie ;♦ miesięczna średnia liczba pacjentów
uczestniczących w zajęciach- 70 osób;♦ miesięczna średnia liczba konsultacji indywidualnych- 30 osób.♦
prowadzenie grup terapeutycznych dla uzależnionych:♦ grupa wstępna (dwa razy w tygodniu)- średnio
uczestniczy jednorazowo w niej 15 osób;♦ grupa głodu (jeden raz w tygodniu )- średnio uczestniczy
jednorazowo w niej 10 osób;♦ grupa pracy nad destrukcją (jeden raz w tygodniu)- średnio uczestniczy
jednorazowo♦ grupa dalszego zdrowienia (jeden raz w tygodniu)- średnio uczestniczy jednorazowo 9 osób;♦
grupa treningowa- dalszego zdrowienia (1 x w miesiącu)- śr. uczestniczy jednorazowo 14 osób;♦ prowadzenie
grupy dla współ uzależnionych (1 x w tygodniu)- średnio uczestniczy 15 osób; 2. prowadzenie punktu
informacyjno- konsultacyjnego dla osób poszukujących pomocy: ♦ liczba osób prowadzących dyżury
w punkcie- 8 osób;♦ liczba udzielonych konsultacji w trybie bezpośrednim i telefonicznym – ok.400 osób.
Straż Miejska w Wieliczce , w okresie od 01.01.2008-30.06.2010 odnotowała 616 wykroczeń z ustawy
o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi.Problem alkoholowy współtowarzyszy zjawisku
przemocy w rodzinie. W większości notatek służbowych policji dołączonych do Niebieskich Kart w 2010
zawarta jest wzmianka o podejrzeniu problemu alkoholowego u sprawców przemocy. Ww. statystyka
potwierdza dużą skalę problemu, wobec którego konieczne jest rozszerzanie programów naprawczych
Strona 12 z 34
i profilaktycznych.Z problemem nadużywania alkoholu pracownicy socjalni spotykają się od wielu lat
niepokojącym jest jednak fakt wzrastania liczby osób uzależnionych od alkoholu i obniżania wieku pierwszego
z nim kontaktu.
2.5. PRZEMOC W RODZINIE.
Jako przemoc w rodzinie należy rozumieć jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie
naruszające prawa lub dobra osobiste poszczególnych członków rodziny - należy przez to rozumieć osobę
najbliższą w rozumieniu art. 115 § 11 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. K.k (Dz.U. Nr 88, poz. 553 z póz.
zmianami) lub inną wspólnie zamieszkującą czy gospodarującą, w szczególności narażające te osoby na
niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające ich godność, nietykalność cielesną, powodujące szkody na
ich fizycznym lub psychicznym zdrowiu, a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne u osób jej
doświadczających.
Jak wynika z informacji przekazanych przez Powiatową Komendę Policji w Wieliczce w 2009 r. odnotowano
wzrost liczby interwencji domowych i prowadzenia w ich wyniku „ Niebieskich Kart”. Znacznie wzrosła także
liczba prowadzonych postępowań.
Tab. nr 16. Liczba postępowań prowadzonych w ramach procedury” Niebieska karta” oraz postępowań
przygotowawczych dotyczących przemocy w rodzinie w latach 2008, 2009, 2010 .
Rok
Ilość złożonych Niebieskich
Kart
Liczba osób dotkniętych przemocą,
w tym :
Kobiety
Mężczyźni
Dzieci
Liczba wszczętych postępowań przez prokuraturę
rejonową
2008
8
9
0
5
0
2009
34
35
4
0
11
2010
31
32
3
3
14
Źródło : dane M-GOPS w Wieliczce
Reakcją na wzrost zjawisk związanych z przemocą, jaki obserwuje się na terenie Miasta i Gminy Wieliczka
było opracowanie programu ochrony ofiar przemocy, w ramach którego powołany został przez Burmistrza
Miasta i Gminy Wieliczka interdyscyplinarny zespół ds. przeciwdziałania przemocy w rodzinie. W skład
zespołu wchodzą przedstawiciele sądu rejonowego (kuratorzy), pracownicy socjalni M-GOPS – specjaliści ds.
przemocy, przedstawiciel GKRPA, przedstawiciele policji. Zespół działa od 01.03.2010 r., pełni zadania
o charakterze edukacyjnym, prewencyjnym i interwencyjnym.
2.6 .NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ
Kolejnym trudnym i nieuniknionym problemem społecznym jest niepełnosprawność. Zgodnie z definicją GUS
„osobą niepełnosprawna jest taka osoba , która posiada odpowiednie orzeczenie wydane przez organ do tego
uprawniony lub osoba, która takiego orzeczenia nie posiada lecz odczuwa ograniczenie sprawności
w wykonywaniu czynności podstawowych dla swojego wieku (zabawa, nauka, praca , samoobsługa)”.
Problem niepełnosprawności dotyka różne osoby i w związku z tym istnieją też różne możliwości ich
wspierania. Coraz częściej problem niepełnosprawności dotyka osoby w wieku poniżej 65 lat.
Liczba dorosłych osób niepełnosprawnych zarejestrowanych w statystyce M-GOPS w Wieliczce w roku
2010 r. nie posiadających zabezpieczenia emerytalno rentowego wynosi; 314 osoby.
Liczba osób które otrzymują dodatek do zasiłku rodzinnego z tyt. kształcenia i rehabilitacji dziecka
niepełnosprawnego wynosi; 185
Nie obrazuje to w pełni faktycznej ilości osób niepełnosprawnych w M i G Wieliczka ponieważ osoby
znajdujące się w ewidencji M-GOPS to tylko te, które posiadają uprawnieniem do wypłaty świadczeń
rodzinnych jak i zasiłku stałego z pomocy społecznej tyt. niepełnosprawności. Zasady wypłaty tych świadczeń
regulują przepisy określone w adekwatnych ustawach, w których ściśle określone jest kryterium dochodowe
uprawniające do wypłaty ww. zasiłków i świadczeń. Zatem nie wszyscy niepełnosprawni jak osoby i rodziny
wychowujące takie dzieci mogą z nich skorzystać. Bardzo znaczącym aspektem opieki nad osobami
niepełnosprawnymi jest pomoc realizowana przez Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie, które w katalogu
realizowanych zadań udziela także pomocy osobom niepełnosprawnym. Nie bez znaczenia pozostaje w tej
mierze praca socjalna M-GOPS w Wieliczce, w zakresie której pracownicy socjalni są najczęściej pierwszymi
diagnozującymi przyczyny trudności życiowych – co za tym idzie pierwszymi wskazującymi sposób poprawy
sytuacji osobistej człowieka. M-GOPS w Wieliczce w ramach pracy socjalnej kieruje więc osoby chore, nie
posiadające orzeczeń o stanie zdrowia oraz udziela pomocy w wypełnianiu wniosków i pozostałej niezbędnej
dokumentacji dla potrzeb Powiatowego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności. Poniżej zamieszczone są
Strona 13 z 34
tabele opracowane w oparciu o dane Powiatowego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności w Wieliczce,
które obrazują liczebność osób niepełnosprawnych wg stopnia niepełnosprawności, płci i wieku. Dane dotyczą
osób niepełnosprawnych z terenu całego powiatu Wielickiego.
Tab.nr 17. Orzeczenia wydane dla osób po 16 roku życia wg kategorii wieku, płci oraz stopnia
niepełnosprawności
STOPIEŃ NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI
ROK
WIEK
PŁEĆ
znaczny
umiarko-wany
lekki
RAZEM
16-25
26-40
41-60
60
kobiety
mężczyźni
2008
349
664
238
1251
156
117
643
335
682
569
2009
335
749
324
1428
145
131
759
393
766
662
2010 I półrocze
131
352
226
709
61
93
357
198
368
341
Informacja; Powiatowy Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności Wieliczka z 2010/11/30
Tab.nr 18 Orzeczenia wydane dla osób przed 16 rokiem życia.
ROK
Wydane orzeczenia -RAZEM
2008
2009
2010 I półrocze
WIEK
PŁEĆ
0-3
4-7
8-16
kobiety
mężczyźni
229
37
54
138
76
153
204
38
44
122
75
129
92
30
19
43
29
63
Informacja; Powiatowy Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności Wieliczka z 2010/11/30
Niepełnosprawność powodowana podeszłym wiekiem
Starzenie się postrzegane jest jako cykl zmian zachodzących w życiu każdej jednostki, jest procesem
podlegającym bardzo mocno indywidualizacji. Miernikiem demograficznego starzenia się społeczeństw świata
i Europy są przyjęte granice wieku i wielkości populacji w określonym wieku na tle całego społeczeństwa.
Teorie tłumaczące funkcjonowanie człowieka w okresie starości i wskazujące na specyfikę tego okresu życia
różnicują się w obrębie 3 płaszczyzn ;
♦ biologicznej, ♦ psychobiologicznej, ♦ społecznej.
Demograficzne zjawisko starzenia się społeczeństw będąc m.in. konsekwencją zmian w modelu rodziny,
w konsekwencji prowadzi do konieczności zmian w myśleniu o modelu rodzinnej opieki nad człowiekiem
starym i zmusza do poszukiwania nowych rozwiązań. Problem starości nie pomija żadnego człowieka, żadnego
środowiska , uświadamiając tym samym konieczność uruchomienia takich działań, które obejmując swoim
zasięgiem osoby w podeszłym wieku zapewnią w miarę aktywny tryb życia, ułatwią godne przeżywanie starości
i poczucie bezpieczeństwa.
Celem pomocy społecznej w zakresie problemu starości jest tworzenie warunków i wsparcia mającego na celu
utrzymanie funkcjonowania osoby starszej w swoim dotychczasowym środowisku. Ograniczenia wynikające
z wieku i schorzeń powodują konieczność uruchomienia systemu wsparcia działającego w miejscu
zamieszkania osób potrzebujących. W ramach opieki nad osobami starszymi nie radzącymi sobie z trudami
życia codziennego Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Wieliczce zleca wykonywanie usług
opiekuńczych, zapewniając w ten sposób opiekę i pomoc w samoobsłudze, prowadzeniu gospodarstwa
domowego, kontaktach z lekarzem rodzinnym w miarę potrzeb. Ilość świadczonej w ten sposób opieki jest
w miarę stabilna. Objęto tą formą pomocy w latach; 2008; 114 osób, 2009; 107 osoby, 2010; 97 osób .
Niekiedy dla części osób opieka świadczona przez PCK nie zabezpiecza w pełni potrzeb wynikających z ich
stanu zdrowia, a wśród najbliższych członków rodziny nie ma osób zobowiązanych prawnie do pełnienia opieki
i pielęgnacji. W takich przypadkach gmina zobowiązana jest do zapewnienia całodobowej opieki i schronienia
tym osobom w Domach Pomocy Społecznej. Gmina ma obowiązek partycypacji w kosztach utrzymania osób
kierowanych do DPS.
Strona 14 z 34
Tab. nr 19. Liczba osób skierowanych do domów pomocy społecznej za których pobyt częściowy koszt
ponosi Gmina
lata
Liczba osób
Kwota wydana
2008
30
299.899
2009
30
364.186
2010
29
425.985
Źródło; Dane M-GOPS w Wieliczce 11/2010
Niepełnosprawność powodowana chorobami psychicznymi .
Kwestie choroby psychicznej – pomimo coraz większego upowszechniania wiedzy w tym zakresie, wciąż
stanowią temat tabu, bądź temat, którego ważność nie jest powszechnie uświadamiana. Tymczasem według
informacji Światowej Organizacji Zdrowia, zaburzenia psychiczne i neurologiczne dotyczą 400 milionów ludzi
na całym świecie, a w ciągu najbliższych dwudziestu lat ich liczba jeszcze wzrośnie. Mimo że dostępność
leczenia jest względnie wysoka to 2/3 ludzi z rozpoznanymi zaburzeniami psychicznymi nie poszukuje pomocy
w wyspecjalizowanych ośrodkach. Światowa Organizacja Zdrowia wskazuje, że osobom pragnącym skorzystać
z pomocy i leczenia stają na przeszkodzie przede wszystkim stygmatyzacja, dyskryminacja i uprzedzenia.
Reakcją na powyższy problem w gminie Wieliczka było utworzenie Środowiskowego Domu Samopomocy dla
osób z zaburzeniami psychicznymi. Działalność ŚDS obejmuje :
- rehabilitację społeczną
- podtrzymywanie i rozwijanie u osób z zaburzeniami psychicznymi umiejętności niezbędnych do
samodzielnego życia
- podejmowanie działań w celu przygotowania osób z zaburzeniami psychicznymi do podjęcia pracy
- pomoc w uzyskaniu odpowiedniego zatrudnienia
- poradnictwo z zakresu świadczeń socjalnych,
- doradztwo (pomoc w budowaniu budżetów domowych, rozwiązywanie konfliktów),
- kształtowanie umiejętności aktywnego spędzania wolnego czasu,
- organizowanie imprez świątecznych,
- terapię zajęciową w pracowniach: plastycznej, kulinarnej, stolarskiej, komputerowej, rękodzieła artystycznego
- zapewnieniem oparcia i samopomocy poprzez:
- aktywizowanie rodzin oraz przyjaciół osób z zaburzeniami psychicznymi do uczestnictwa w życiu Domu,
- indywidualne poradnictwo i psychoedukację dla rodzin,
- współpracę z organizacjami społecznymi, stowarzyszeniami, fundacjami oraz innymi podmiotami w celu
realizacji zadań statutowych
Gmina realizuje też pomoc w formie usług specjalistycznych świadczonych osobom z zaburzeniami
psychicznymi w miejscu ich zamieszkania. Liczba osób objętych ww. usługami; 2008 – 34 osoby, 2009 – 36
osób, 2010 – 36 osób.
Środowiskowy Dom Samopomocy dla osób z zaburzeniami psychicznymi realizuje zadanie w oparciu
o umowę zawartą na okres od; 2011 – 2015r. Przewidziana ilość miejsc – 36.
W ramach współpracy samorządów Miasta i Gminy Wieliczka , Gminy Biskupice oraz Miasta i Gminy
Dobczyce w zakresie udzielania pomocy i terapii osobom z zaburzeniami psychicznymi, na mocvy
zawartych Porozumień - wymiennie kierowane są osoby do Środowiskowego Domu Samopomocy
w Wieliczce i Biskupicach.
2.7. BEZRADNOŚĆ W SPRAWACH OPIEKUŃCZO-WYCHOWAWCZYCH
I PROWADZENIAGOSPODARSTWA DOMOWEGO.
Znaczna część rodzin ma trudności z adaptacją warunków życia. Rodziny wielodzietne i niepełne mają przede
wszystkim trudności z realizacją funkcji ekonomicznej często i opiekuńczej. Wynika to z niskiego poziomu
dochodów, ograniczonych możliwości poprawy sytuacji materialnej . Coraz częstsze problemy w pełnieniu ról
rodzicielskich są zauważalne w sferze opiekuńczo-wychowawczej. Brak czasu ze strony rodzica dla potrzeb
emocjonalnych dziecka, niski poziom świadomości rodzica o potrzebach dziecka – akceptacji, miłości
i bezpieczeństwa skutkuje najczęściej poszukiwaniem przez dziecko miejsca w środowisku rówieśniczym,
udziału w nieformalnych grupach w konsekwencji agresji i wczesnej demoralizacji. Jedną z oznak kryzysu
rodziny jest ingerencja instytucji wychowawczych i resocjalizacyjnych w jej problemy.
Strona 15 z 34
Tab. nr 20. Sprawy prowadzone przez Sąd Rejonowy dla Krakowa Podgórza Wydział III Rodzinny
i Nieletnich.
ROK
Sprawy opiekuńcze dot.
małoletnich
Sprawy karne dotyczące
nieletnich
Sprawy leczenia
przeciwalkoholowego
OGÓŁEM
2008
114
47
51
212
2009
121
54
54
229
I –VI 2010
131
57
43
231
Źródło: Statystyka Sądu Rejonowego dla Krakowa Podgórza, Wydział III Rodzinny i Nieletnich/2010.
Zamieszczona tabela wskazuje na tendencję wzrostową negatywnych zjawisk w rodzinach z terenu miasta
i gminy Wieliczka. Statystyka M-GOPS w Wieliczce również wskazuje na występowanie problemów
wychowawczych w rodzinach którym z tych właśnie przyczyn udzielono wsparcia w latach;
2008 – 113 rodzin
2009 – 109 rodzin
2010 – 90 rodzin.
3. PROFIL SPOŁECZNY OSÓB KORZYSTAJĄCYCH Z POMOCY SPOŁECZNEJ.
3.1. Typy rodzin korzystających z pomocy
Na podstawie statystyki M-GOPS w Wieliczce z 2009 r. można określić, że wśród świadczeniobiorców
przeważają osoby zamieszkujące tereny wiejskie, stanowią one 60,2 % ogółu klientów. Wg podziału
wiekowego, dominują osoby w wieku produkcyjnym, klienci w wieku poprodukcyjnym stanowią 30,% ogółu
korzystających.
Liczba osób samotnych, prowadzących jednoosobowe gospodarstwa domowe wyniosła 488 osób (45,4 %),
natomiast liczba rodzin składających się z dwóch i więcej osób wynosiła 585 (54,6 %). Wśród rodzin dominują
rodziny pełne, natomiast duży odsetek bo aż 32,3 % stanowią rodziny, w których brakuje jednego z rodziców –
w większości przypadków – ojca. Na podstawie rozeznania środowiskowego pracowników socjalnych MGOPS, zjawisko samotnego ojcostwa dotyczy 9 osób. Jeśli chodzi o dzietność , w rodzinach pełnych dominuje
model rodziny z jednym dzieckiem (38%). Odsetek rodzin, z dwojgiem dzieci wynosi 32 %. Rodziny
wielodzietne, w których wychowuje się 3 i więcej dzieci stanowi 30%. Podobnie rozkładają się te proporcje
w przypadku rodzin niepełnych. Szczegółowe dane na temat typów rodzin objętych pomocą M-GOPS zawiera
zamieszczona poniżej tabela.
Tab. Nr 21. Typy rodzin korzystających z pomocy w 2009 r.
Liczba rodzin
Wyszczególnienie
Ogółem W tym; Na wsi
0
1
2
3
Rodziny Ogółem (wiersz 2+3+4+5+6+7)
1
1073
646
2673
O liczbie osób 1
2
488
264
488
2
3
172
97
344
3
4
127
78
381
4
5
125
83
500
5
6
79
58
395
6 i więcej
7
82
66
565
W tym ( z wiersza 1) Rodziny z dziećmi ogółem (wiersz
9+10+11+12+13+14+15)
8
407
278
1736
O liczbie dzieci; 1
9
155
95
459
2
10
132
95
560
3
11
69
48
355
4
12
30
23
196
5
13
16
20
186
6
14
1
1
9
7 i więcej
15
4
3
39
Strona 16 z 34
Rodziny niepełne ogółem(wiersz 17+18+19+20)
16
189
117
565
O liczbie dzieci; 1
17
100
60
211
2
18
45
30
146
3
19
29
18
116
4 i więcej
20
15
9
92
Rodziny emerytów i rencistów ogółem (wiersz 22+23+24+25)
21
325
168
658
O liczbie osób; 1
22
162
76
162
2
23
84
42
168
3
24
38
23
114
4 i więcej
25
41
27
214
Tab. Nr 22. Typy rodzin korzystających z pomocy 2010 r.
Liczba rodzin
Wyszczególnienie
Ogółem W tym; Na wsi
0
1
2
3
Rodziny Ogółem (wiersz 2+3+4+5+6+7)
1
1214
760
2726
O liczbie osób 1
2
641
386
641
2
3
164
96
328
3
4
146
99
438
4
5
119
75
476
5
6
76
54
380
6 i więcej
7
68
50
463
W tym ( z wiersza 1) Rodziny z dziećmi ogółem (wiersz
9+10+11+12+13+14+15)
8
379
252
1603
O liczbie dzieci; 1
9
132
82
411
2
10
141
96
581
3
11
66
45
334
4
12
24
16
146
5
13
12
10
90
6
14
1
0
11
7 i więcej
15
3
3
30
Rodziny niepełne ogółem(wiersz 17+18+19+20)
16
126
81
407
O liczbie dzieci; 1
17
59
34
146
2
18
43
32
144
3
19
18
12
77
4 i więcej
20
6
3
40
Rodziny emerytów i rencistów ogółem (wiersz 22+23+24+25)
21
278
139
522
O liczbie osób; 1
22
141
57
141
2
23
76
43
152
3
24
35
25
105
4 i więcej
25
26
14
124
Źródło; dane M-GOPS w Wieliczce
3.2. Przyczyny udzielania pomocy przez Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Wieliczce
Katalog przyczyn udzielania pomocy obejmuje takie stany i zdarzenia jak ubóstwo, sieroctwo, bezdomność,
bezrobocie, niepełnosprawność, długotrwałą i ciężką chorobę, przemoc w rodzinie, potrzeby ochrony
macierzyństwa lub wielodzietności, bezradności w sprawach opiekuńczo wychowawczych i prowadzeniu
gospodarstwa domowego zwłaszcza w rodzinach niepełnych lub wielodzietnych, , trudności w przystosowaniu
po opuszczeniu zakładu karnego, alkoholizmu lub narkomanii a także zdarzenia losowego, klęski żywiołowej
lub ekologicznej Według statystyki Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Wieliczce głównym
problemem klientów pomocy społecznej w gminie jest ubóstwo.
Strona 17 z 34
Ubóstwo jest dominującą przyczyną trudnej sytuacji życiowej naszych rodzin. W grupie tych osób są takie,
które charakteryzuje permanentny brak środków do życia. Są to rodziny, które cechuje niezaradność życiowa
i które kumulują takie zjawiska jak wielodzietność, inwalidztwo, przewlekłe choroby, alkoholizm itp.
W rodzinach tych panuje pewien kulturowy styl życia przekazywany z pokolenia na pokolenie.
Bezrobocie – jest drugim ważnym powodem przyznawania pomocy. Zjawisko to jest drugą bardzo ważną
przyczyną trudnej sytuacji życiowej. Bezrobocie jest obecnie jednym z najważniejszych problemów polskiej
gospodarki. Jego wzrost oznacza bowiem wzrost liczby osób korzystających z pomocy społecznej. Długotrwałe
bezrobocie i jego pochodna w postaci utraty prawa do zasiłku to najczęstsza przyczyna ubiegania się
o świadczenia pomocy społecznej. Największą grupę bezrobotnych korzystających z pomocy MiejskoGminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Wieliczce są kobiety. Znaczne powiększenie się grupy bezrobotnych
świadczeniobiorców oznacza dla pomocy społecznej zarówno wzrost zadań i wydatków jak i konieczności
dostosowania dotychczasowych form pomocy do nowych potrzeb. Bardzo częstą przyczyną powodującą
niedostatki finansowe oraz trudności w samodzielnym funkcjonowaniu jest zła sytuacja zdrowotna długotrwałe
i przewlekłe choroby.
Niepełnosprawność stanowi szczególnie dotkliwy problem dla ludzi starych, samotnych, którzy nie mogą liczyć
na pomoc rodziny i których renty i emerytury nie wystarczają na zaspokojenie swoich podstawowych potrzeb.
Niemożność właściwej dbałości o podtrzymanie zdrowia, wynikająca z braku środków na zakup leków,
niektórych usług medycznych – nie dotowanych przez państwo - powoduje pogłębianie się stanów
chorobowych i niezaradności.
Statystyka M-GOPS w Wieliczce wskazuje też na złą kondycję rodzin, w których stwierdzono problemy
powodujące bezradność w sprawach opiekuńczo wychowawczych i w prowadzeniu gospodarstwa domowego.
Szczegółowe dane dotyczące powodów trudności życiowych podopiecznych M-GOPS prezentuje zamieszczona
poniżej tabela.
Tab. nr 23. Powody przyznania pomocy przez M-GOPS w Wieliczce.
2009
POWODY TRUDNEJ SYTUACJI ŻYCIOWEJ
Ubóstwo
Liczba rodzin
ogółem
w tym
na wsi
547
371
2010
Liczba osób
w rodzinach
Liczba rodzin
ogółem
w tym
na wsi
1403
540
349
Liczba osób
w rodzinach
1357
Sieroctwo
0
0
0
0
0
0
Bezdomność
13
6
16
8
8
32
Potrzeba ochrony macierzyństwa
93
58
407
80
49
367
W tym;wielodzietność
32
25
180
29
21
165
Bezrobocie
485
248
773
449
288
1260
Niepełnosprawność
432
247
1013
396
222
699
Długotrwała lub ciężka choroba
500
281
1342
392
201
740
Bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia
gospodarstwa domowego - ogółem
204
148
948
90
64
354
W tym:Rodziny niepełne
122
78
367
59
41
170
Rodziny wielodzietne
37
31
239
24
19
160
Przemoc w rodzinie
6
1
22
9
5
28
Potrzeba ochrony ofiar handlu ludźmi
0
0
0
0
0
0
Alkoholizm
23
15
59
16
11
41
Narkomania
2
0
2
6
0
11
Trudności w przystosowaniu do życia po opuszczeniu zakładu karnego
14
8
29
13
7
20
Brak umiejętności w przystosowaniu do życia młodzieży
opuszczającej placówki opiekuńczo-wych.
0
0
0
0
0
0
Trudności w integracji osób, które otrzymały status uchodźcy lub
ochronę uzupełniającą
0
0
0
0
0
0
Zdarzenie losowe
17
6
50
176
158
248
Sytuacja kryzysowa
0
0
0
1
1
3
Strona 18 z 34
Klęska żywiołowa lub ekologiczna
0
0
0
0
0
0
Źródło; Dane M-GOPS w Wieliczce.
Należy bardzo mocno podkreślić, iż rzadko się zdarza, by profil korzystających z pomocy społecznej dało się
określić przy pomocy jednej cechy „sprawczej” – na ogół mamy do czynienia z rodzinami wielo
problemowymi, w których trudnościom związanym np. z wielodzietnością, ubóstwem, chorobą, utratą pracy
towarzyszy lub leży u podłoża nadmierne spożycie alkoholu. Przy braku działań (lub niemożności ich podjęcia)
zmierzających do usunięcia głównej przyczyny dezintegracji życia jednostki lub rodziny, korzystających
z pomocy społecznej stają się jej długoletnimi beneficjentami, coraz słabiej zainteresowanymi uruchamianiem
własnej aktywności i zasobów w procesie odzyskiwania niezależności oraz umiejętności radzenia sobie
z codziennymi problemami.
3.3. Formy pomocy realizowane przez Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Wieliczce
Niwelowaniu niedostatków osób i rodzin służą świadczenia przewidziane Ustawą z dnia 12 marca 2004
o pomocy społecznej (tekst jednolity; Dz. U z 2009r. Nr 175 poz.1362 z późn. zm.) realizowane przez M-GOPS
w Wieliczce.
Tab. Nr 24. Wykonanie zadań z zakresu pomocy społecznej
Rok
Rodzaj świadczenia
2008
2009
2010
Liczba
Kwota
Liczba
Kwota
Liczba
Kwota
świadczeniobiorców świadczeń świadczeniobiorców świadczeń świadczeniobiorców świadczeń
Zasiłek stały
343
1209455
307
1052705
282
999003
Zasiłek okresowy
225
262156
276
274857
332
278512
Zasiłek celowy ( w tym specjalny)
863
745638
915
933414
672
412079
Zasiłek celowy na pokrycie wydatków
powstałych w wyniku zdarzenia
losowego
10
9000
7
5000
5
5000
Zasiłek celowy na pokrycie wydatków
związanych z klęską żywiołową
0
0
0
0
0
0
Schronienie
0
0
0
0
0
0
Sprawienie pogrzebu
4
7980
5
9851
3
6000
Posiłek
358
44703
322
180364
362
334388
Usługi opiekuńcze
114
36159
107
257424
97
256752
Specjalistyczne usługi opiekuńcze dla
osób zaburzeniami psychicznymi
34
126171
36
157880
35
158238
Ogółem
1951
2441262
1975
2871495
1788
2449972
Źródło; Dane M-GOPS w Wieliczce
PROJEKTY SYSTEMOWE
Zgodnie z ustawą, o pomocy społecznej „ celem pomocy społecznej jest umożliwienie osobom i rodzinom
przezwyciężenia trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać wykorzystując własne
uprawnienia, zasoby i możliwości
W ramach przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej
w Wieliczce od 2008r. realizuje projekt systemowy „Czas na aktywność. Aktywność społeczną
i zawodową Klientów Ośrodka Pomocy Społecznej” w ramach priorytetu VII; Promocja Integracji
Społecznej. Działania 7.1 Rozwój i upowszechnienie aktywnej integracji. Poddziałania 7.1.1. Rozwój
i upowszechnienie aktywnej integracji przez Ośrodki Pomocy Społecznej.
Projekt skierowany jest do osób i rodzin w wieku aktywności zawodowej, korzystających z pomocy społecznej,
zagrożonych wykluczeniem społecznym.
Celem głównym projektu jest pobudzenie i zwiększenie aktywności życiowej, społecznej i zawodowej.
Zmniejszenie obszaru wykluczenia społecznego.
Czas trwania projektu; od 2008r. do 2012r. W projekcie biorą udział osoby spełniające kryteria:
- wiek aktywności zawodowej
Strona 19 z 34
- długotrwałe bezrobocie
- niskie bądź zdezaktualizowane kwalifikacje zawodowe
- korzystanie z świadczeń pomocy społecznej
W ramach projektu prowadzone są szkolenia mające na celu wyposażyć uczestników w wiedzę w zakresie
efektywnego poszukiwania pracy, poszerzenia kwalifikacji i umiejętności poprzez kursy zawodowe,
dostarczenia wiedzy na temat elastycznych form zatrudniania istniejących na rynku pracy oraz podniesienia
świadomości uczestników w zakresie funkcjonowania w obszarze rynku pracy.
ŚWIADCZENIA RODZINNE
Ustawa o świadczeniach rodzinnych z dnia 28 listopada 2003r. (Dz.U. Z 2006 Nr 139, poz. 992 z późn.
zm.),której zadania realizuje Referat Świadczeń Rodzinnych Miejsko Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej
w Wieliczce, stworzyła szeroki wachlarz ochrony rodziny poprzez wprowadzenie zasiłków rodzinnych oraz
dodatków do tych zasiłków.
Tab. Nr 25. Wykonanie zadania z zakresu świadczeń rodzinnych
Zasiłek Rodzinny
Zasiłek Pielęgnacyjny
Świadczenie Pielęgnacyjne
Rok
Liczba
świadczeniobiorców
Kwota
świadczeń
Liczba
Kwota
świadczeń
Liczba
Kwota
świadczeń
2008
4608
3,352,620
839
1,639,242
74
371,24
2009
4076
3,130,268
960
1,763,019
79
409,68
2010
3660
3,701,470
962
1,677,762
106
655,96
Źródło; Dane M-GOPS w Wieliczce.
FUNDUSZ ALIMENTACYJNY
Realizację pomocy na rzecz rodzin niepełnych reguluje ustawa z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom
uprawnionym do alimentów (Dz. U nr 1, poz. 7 z późn. zm.) Warunkiem przyznania świadczeń z funduszu
alimentacyjnego jest udokumentowana bezskuteczność egzekucji, przez którą rozumie się brak
wyegzekwowania w okresie ostatnich dwóch miesięcy pełnej należności z tytułu zasądzonych alimentów jak
również niemożność wszczęcia egzekucji alimentów przeciwko dłużnikowi alimentacyjnemu przebywającemu
poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej ze względu:
- brak podstawy prawnej do podjęcia czynności zmierzających do wykonania tytułu wykonawczego w miejscu
zamieszkania dłużnika, oraz brak możliwości wskazania przez osobę uprawnioną miejsca zamieszkania
dłużnika alimentacyjnego za granicą
Tab. Nr 26. Wykonanie zadania z zakresu funduszu alimentacyjnego.
Rok
Fundusz alimentacyjny
Liczba świadczeniobiorców
Kwota świadczeń
2008
183
154,010
2009
214
748,941
2010
237
918,657
Źródło: dane M-GOPS 2010r.
Omówione zadania realizowanie przez Miejsko-Gminy Ośrodek Pomocy Społecznej w Wieliczce jak też
przyczyny udzielania pomocy wskazują, że instytucja ta odgrywa bardzo dużą rolę w życiu mieszkańców i w
znaczącej mierze realizuje zadania polityki społecznej w Gminie.
Na podstawie wywiadów środowiskowych przeprowadzonych u osób i rodzin korzystających z pomocy
społecznej można dokonać analizy sytuacji bytowej, a także wynikających z nich zadań dla interwencji
socjalnej w środowisku tych rodzin.
Strona 20 z 34
4. ANALIZA ZASOBÓW MAJĄCYCH WPŁYW NA ROZWIĄZYWANIE KWESTII
SPOLECZNYCH.
4.1. Analiza SWOT
Analiza mocnych i słabych stron stanowi jedną z podstawowych metod strategicznych polegającą na ocenie
elementów, które należy wykorzystać lub też eliminować podczas realizacji zadań na rzecz rozwiązywania
problemów społecznych. Mocne strony to wszelkie atuty oraz czynniki, które w sposób pozytywny wyróżniają
gminę wśród innych oraz wspomagają rozwój i osłabiają zagrożenia. Elementy te należy szczególnie
pielęgnować i wzmacniać. Słabe strony natomiast to wszelkiego rodzaju braki oraz ograniczenia mogące
utrudniać lub uniemożliwiać realizację celów strategicznych. Wyartykułowanie tych czynników jest szczególnie
istotne, ponieważ można wówczas podejmować działania, mające na celu ich wyeliminowanie lub przynajmniej
zminimalizowanie. Analiza SWOT jest bardzo użyteczną metodą przy określaniu priorytetów rozwojowych jest
coraz powszechniej stosowana w pracach nad strategią, oceniająca zarówno wewnętrzne jak i zewnętrzne
czynniki wpływające na działania związane z programowaniem strategii. Wnikliwe określenie potencjału
i barier w rozwiązywaniu poszczególnych kwestii społecznych stanowi punkt wyjściowy dla określenia celów
strategicznych oraz projektów socjalnych.
Kwestie dzieci i młodzieży.
Mocne strony
Słabe strony
- zwiększenie infrastruktury rekreacyjno-wypoczynkowej
- powstawanie ogólnodostępnych miejsc rekreacji, wypoczynku i sportu
- prowadzenie szkolnych programów profilaktycznych
- propagowanie idei wolontariatu
- funkcjonująca sieć świetlic socjoterapeutycznych
- funkcjonowanie placówki wsparcia dziennego
- efektywna komunikacja podmiotów zajmujących się problematyką
rodziny/dzieci/młodzieży
- funkcjonowanie Zespołu Interdyscyplinarnego ds.Przemocy
- funkcjonowanie Powiatowej Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej
- rozwinięta baza edukacyjna
- brak miejsc pobytu dla ofiar przemocy domowej
- tendencja wzrostowa problemów zdrowotnych dzieci
i młodzieży
- mała liczba organizacji pozarządowych , które w ramach
działalności statutowej realizują zadania na rzecz młodzieży
- brak animatorów lokalnych działających na rzecz młodzieży
- ograniczona liczba klubów i miejsc dyskusyjnych w których
młodzież mogłaby nieodpłatnie realizować swoje
zainteresowania
- niewystarczająca ilość przedszkoli i żłobków,
Kwestia osób bezrobotnych
Mocne strony
Słabe strony
- malejący wskaźnik bezrobocia w grupie absolwentówszkół
- istniejąca oferta szkoleń i kursów zawodowych
- oferta zatrudnienia w ramach prac społecznie użytecznych i robót publicznych
- wspieranie zatrudnienia w ramach prowadzonych projektów socjalnych
- realizacja projektu z EFS / POKL realizowane przez M-GOPS na rzecz osób
długotrwale bezrobotnych, zagrożonych wykluczeniem społecznym,
- wzrostowa tendencja bezrobocia w grupie kobiet
imężczyzn zarówno w mieście jak i na wsi
- zjawisko bezrobocia długotrwałego
- marginalizacja osób długotrwale bezrobotnych
- istnienie zjawiska nielegalnego zatrudnienia
- niedostateczna ilość ofert pracy dla osób bezrobotnych,
Kwestia osób niepełnosprawnych i w podeszłym wieku.
Mocne strony
Słabe strony
- istniejąca baza rehabilitacji i pielęgnacji dla osób niepełnosprawnych
- efektywna współpraca instytucji samorządowych z sektorem pozarządowym
- zapewnienie usług opiekuńczych dla osób niepełnosprawnych i specjalistycznych usług dla osób
z zaburzeniami psychicznymi w miejscu ich zamieszkania
- funkcjonowanie placówki wsparcia dziennego Środowiskowego Domu Samopomocy dla Osób
z Zaburzeniami Psychicznymi
- kierowanie i dofinansowanie do pobytu w domach pomocy społecznej osobom tego wymagającym
- realizacja porozumień międzygminnych na rzecz osób z doświadczeniem choroby psychicznej oraz
niepełnosprawnych intelektualnie poprzez kierowanie osób do ośrodków wsparcia dziennego na terenie
ościennych gmin
- zapewnienie realizacji zadań ustawowych na rzecz osób niepełnosprawnych poprzez wypłatę należnych
świadczeń
- funkcjonowanie Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych- dobra koordynacja działań
podmiotów działających na rzecz osób niepełnosprawnych i starszych
-zapewnienie wsparcia w postaci gorącego posiłku dla osób które własnym staraniem nie mogą go sobie
zabezpieczyć.
- ograniczony limitami
dostęp do poradni
specjalistycznych
- brak zakładów pracy
chronionej
- brak zabezpieczenia
osobom starszym dostępu do
różnych form spędzania
wolnego czasu (np. kluby
seniora)
- niska aktywność społeczna
osób w podeszłym wieku
- brak domu pomocy
społecznej całodobowego
pobytu
Strona 21 z 34
Kwestia osób uzależnionych.
Mocne strony
Słabe strony
- współpraca specjalistów różnych dziedzin na rzecz przeciwdziałania uzależnieniom
- współpraca z instytucjami samorządowymi i organizacjami pozarządowymi
działającymi w obszarze uzależnień
- istnienie systemu wsparcia dla osób uzależnionych i współuzależnionych
- istnienie programów profilaktycznych i edukacyjnych
- wzrost świadomości zagrożeń uzależnieniami,
- brak placówek stacjonarnego leczenia
odwykowego i uzależnień,
- długie terminy oczekiwania na przyjęcie
w szpitalnych oddziałach leczenia uzależnień
- ograniczona liczba miejsc w izbach
wytrzeźwień.
Rozwój kadry służb społecznych
Mocne strony
Słabe strony
- wyspecjalizowana kadra instytucji pracujących na rzecz mieszkańców
gminy
- upowszechnianie stosowania narzędzi aktywizujących
- dobra organizacja pracy jednostek organizacyjnych gminy i administracji
publicznej
- rozwinięta sieć organizacji pozarządowych
- otwarcie na nowe doświadczenia i wiedzę
- wzrost liczby osób zatrudnionych w instytucjach społecznych.
- braki w bazie lokalowej
- konieczność zapewnienia środków na utrzymanie poziomu
zatrudnienia i doskonalenie zawodowego pracowników
- delegowanie zadań do samorządów z równoległym
niewystarczającym finansowaniem
- konieczność dostosowania standardów pracy do nowo
pojawiających się przepisów prawa.
5. PLAN DZIAŁAŃ STRATEGICZNYCH W POSZCZEGÓLNYCH OBSZARACH
5.1. DZIAŁANIA W ZAKRESIE POMOCY ŚRODOWISKOWEJ.
Cel strategiczny:
Wspomaganie osób i rodzin we wzmacnianiu lub odzyskiwaniu zdolności realizacji potrzeb życiowych
i uczestnictwa w życiu społecznym .
Cele szczegółowe :
1. Zapewnienie podstawowych warunków życia.
2. Zaspokajanie tych potrzeb bytowych osób i rodzin, które nie mogą być zaspokajane samodzielnie
3. Minimalizowanie negatywnego wpływu czynników, które są niemożliwe do usunięcia.
4. Usamodzielnianie poprzez wspomaganie w rozwiązywaniu problemów i pokonywaniu trudności we
współpracy z rodziną,
Formy realizacji:
1. Wieloaspektowa działalność pracowników socjalnych w zakresie:
- pomocy materialnej
- pracy socjalnej
- skierowanej na rodzinę/grupę/środowisko lokalne
- poradnictwo prawne i psychologiczne
2. Dokonywanie systemowej diagnozy rodziny badając jej możliwości samodzielnego przezwyciężania
trudnych sytuacji życiowych, budują wraz z nią plan pomocy i podejmują różne formy pracy socjalnej
ukierunkowane na rozwiązywanie problemów i usamodzielnienie rodzin z różnymi dysfunkcjami. Ściśle
współpracują ze specjalistami i konsultantami w diagnozie, planowaniu i prowadzeniu pracy socjalnej.
3. Tworzenie i realizacja programów dla grup z konkretnymi problemami, które mają charakter grup wsparcia
lub grup samopomocowych przy szerokim wykorzystaniu wolontariatu i zasobów gminy.
4.Współpraca z innymi podmiotami i samorządami poprzez tworzenie systemu partnerstwa i koalicji
w realizacji zadań na rzecz społeczności lokalnych.
5. Współpraca z działającymi w dzielnicy instytucjami, organizacjami w celu lepszego rozeznania potrzeb
i organizowania pomocy. Ważną formą aktywizacji społeczności lokalnej jest wspieranie i współpraca
z organizacjami pozarządowymi. Pracownicy socjalni wraz z organizacjami i grupami nieformalnymi
współtworzą politykę pomocy społecznej w dzielnicy. Programy aktywności lokalnej (PAL. CAL).
6. Doskonalenie zawodowe pracowników socjalnych.
Burmistrz Miasta i Gminy Wieliczka przedstawi harmonogram realizacji strategii na rok 2011 i 2012 w terminie
do 30.06.2011r. a na lata 2013 - 2014 w terminie do 30.12.2012r. Realizatorzy;
Gmina Wieliczka, jednostki organizacyjne i wydziały UMiG Wieliczka, organizacje pozarządowe których statut
przewiduje działalność w obszarze pomocy społecznej. Źródła finansowania; budżet państwa, budżet gminy,
Strona 22 z 34
środki unijne, inne.
Partnerzy;
- organizacje społeczne i pozarządowe, kościół katolicki, inne kościoły, osoby fizyczne i prawne, związki
wyznaniowe,
- Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie, Powiatowy Urząd Pracy, Wojewódzki Urząd Pracy, Sądy, Służby
Kuratorskie, Policja.
5.2. DZIALANIA W ZAKRESIE WSPÓŁPRACY ZE SPOŁECZNOŚCIĄ LOKALNĄ
Cel strategiczny: Wzmacnianie zdolności grup i społeczności lokalnych do samodzielnego rozwiązania
własnych problemów.
Cele szczegółowe : 1. Inicjowanie integracji społeczności lokalnych,
2. Wspólne diagnozowanie potrzeb i problemów społeczności lokalnych,
3. Wspomaganie inicjatyw społecznych i inspirowanie rozwoju idei samopomocy,
4. Inicjowanie współdziałania pomiędzy grupami społecznymi i organizacjami pozarządowymi a instytucjami
rządowymi i samorządowymi,
5. Włączenie organizacji pozarządowych w system pomocy dotyczącej rozwiązywania problemów społecznych
w mieście.
Formy realizacji
-Realizacja zadań dotyczących rozwiązywania problemów społecznych w mieście i gminie w jak najszerszym
zakresie, przez organizacje społeczne, Kościół Katolicki i inne kościoły, związki wyznaniowe, fundacje,
stowarzyszenia, pracodawców, osoby fizyczne i prywatne.
-Zlecanie zadań z zakresu pomocy społecznej podmiotom uprawnionym oraz udzielanie dotacji na finansowanie
lub dofinansowanie realizacji zleconego zadania organizacjom pozarządowym o których mowa w art.3 ust.
2 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003r. o działalności publicznego i wolontariacie, oraz podmiotom wymienionym
w art.3 ust.3 tej ustawy, prowadzącym działalność w zakresie pomocy społecznej.
-Promowanie idei wolontariatu i pozyskiwania wolontariuszy do współpracy w realizowaniu zadań dotyczących
rozwiązywania problemów społecznych.
-Tworzenie i wdrażanie programów odpowiadających na potrzeby grup społecznych zagrożonych
wykluczeniem społecznym, nieaktywnych zawodowo, rodzinom niepełnym, osobom niepełnosprawnym,
uzależnionym, dzieci i młodzieży z rodzin mających trudności w wypełnieniu swoich obowiązków 29
opiekuńczo-wychowawczych, dzieci i młodzieży zagrożonej demoralizacją i innych - we współpracy ze
społecznością lokalną oraz ośrodkami kreującymi politykę społeczną. Burmistrz Miasta i Gminy Wieliczka
przedstawi harmonogram realizacji strategii na rok 2011 i 2012 w terminie do 30.06.2011r. a na lata 2013 2014 w terminie do 30.12.2012r.
Realizatorzy;
Partnerzy;
- organizacje społeczne i pozarządowe, kościół katolicki, inne kościoły, osoby fizyczne i prawne, związki
wyznaniowe, sołtysi, przewodniczący rad osiedli, komitety działające na rzecz społeczności lokalnych.
5.3. DZIALANIA NA RZECZ OSÓB I RODZIN Z PROBLEMEM BEZROBOCIA
Cel strategiczny: Zwiększenie szans na podjęcie pracy zawodowej i przeciwdziałanie negatywnym
skutkom społecznym wynikającym z bezrobocia w rodzinie.
Cele szczegółowe:
1. Przygotowanie i wspieranie bezrobotnego w trakcie poszukiwania pracy.
2. Niwelowanie psychospołecznych skutków bezrobocia osób pozostających bez pracy i ich rodzin.
3. Zwiększanie aktywności osób bezrobotnych w działaniach służących usamodzielnieniu
4. Odbudowa i podtrzymanie umiejętności uczestniczenia w życiu rodziny, społeczności lokalnej i pełnieniu ról
społecznych w miejscu pracy, zamieszkania lub pobytu; odbudowa i podtrzymanie zdolności do samodzielnego
świadczenia pracy na rynku pracy w przypadku osób, które podlegają wykluczeniu społecznemu i ze względu
na swoją sytuację życiową nie są w stanie własnym staraniem zaspokoić swoich potrzeb życiowych i znajdują
się w sytuacji powodującej ubóstwo oraz uniemożliwiającej lub ograniczającej uczestnictwo w życiu
zawodowym, społecznym i rodzinnym.
Strona 23 z 34
Formy realizacji
1. Ukierunkowanie pracy socjalnej na zwiększenie szans na podjęcie zatrudnienia w szczególności przez
odpowiednie przygotowanie klienta do poszukiwania pracy, pomoc w znalezieniu ofert pracy, pośredniczenie
w kontaktach z pracodawcami, kontakt z doradcą zawodowym, motywowanie do podjęcia nauki, uczestnictwa
w kursach, monitorowanie i wspomaganie osoby bezrobotnej w działaniach służących rozwiązaniu problemu
bezrobocia, inicjowanie i wspieranie środowiskowych form wsparcia dla bezrobotnych, praca socjalna
z bezrobotnymi ma być prowadzona przy ścisłej współpracy z Powiatowym Urzędem Pracy oraz instytucjami
i organizacjami działającymi w obszarze zatrudnienia
2. Wspieranie osób z grup zagrożonych wykluczeniem społecznym lub wykluczonych z rynku pracy,
3. Kształcenie postaw adaptacyjności na rynku pracy poprzez zwalczanie dyskryminacji na rynku pracy,
4.Promowanie wolontariatu jako etapu przygotowawczego do podjęcia zatrudnienia, organizowanie stanowisk
pracy dla wolontariuszy w instytucjach administracji publicznej i organizacjach pozarządowych,
5.Promowanie mobilności, elastyczności, przedsiębiorczości i konieczności dostosowania się do zmieniających
się warunków rynku pracy,
6.Wspieranie inicjatyw samoorganizacji i samopomocy wśród osób bezrobotnych, przez doradztwo i szkolenia,
prowadzące do uzyskania zatrudnienia.
7.Poradnictwo specjalistyczne mające na celu eliminowanie negatywnych następstw bezrobocia
długookresowego. Realizowane głównie przez udzielanie wsparcia psychicznego, umożliwienie korzystania
z pomocy specjalistycznej, poprawę relacji rodzinnych, udział w grupach wsparcia i grupach
samopomocowych, zmianę sposobów funkcjonowania w środowisku społecznym. Poradnictwo specjalistyczne
obejmujące ponadto pomoc w przezwyciężaniu problemów, którymi osoby zagrożone wykluczeniem
społecznym są obarczone, kształceniu umiejętności radzenia sobie w trudnych sytuacjach i osiąganiu większej
samodzielności, powrocie do nauki w celu zdobycia zawodu i usamodzielnienia się oraz zapobieganiu wśród
młodych ludzi dysfunkcjom społecznym, samorealizacji kobiet w szczególności poprzez poradnictwo
psychologiczne i prawne,
8. Organizacja Klubu Integracji Społecznej, którego zadaniem w szczególności jest:
a) realizacja programów zatrudnienia tymczasowego, mających na celu pomoc w znalezieniu pracy na czas
określony lub na czas wykonania określonej pracy, w pełnym lub niepełnym wymiarze czasu pracy,
u pracodawców, wykonywania usług na podstawie umów cywilnoprawnych oraz przygotowanie do podjęcia
zatrudnienia,
b) poradnictwo prawne,
c) działalność samopomocowa w zakresie zatrudnienia, spraw mieszkaniowych i socjalnych.
9.Realizacja programów aktywności lokalnej.
10. Kierowanie za pośrednictwem PUP bezrobotnych korzystających z pomocy materialnej M-GOPS do robót
publicznych i prac interwencyjnych.
do 30.06.2011r. a na lata 2013 - 2014 w terminie do 30.12.2012r.
Realizatorzy;
Partnerzy;
- Powiatowy Urząd Pracy, Wojewódzki Urząd Pracy, Europejski Fundusz Społeczny, pracodawcy.
5.4. DZIAŁANIA NA RZECZ POMOCY OSOBOM BEZDOMNYM
Cel strategiczny: Reintegracja osób bezdomnych ze środowiskiem
Cele szczegółowe:
1. Rozwiązywanie indywidualnych problemów, przyczyniających się do powstawania bezdomności
2. Udzielanie pomocy osobom bezdomnych w dostępności do lokali socjalnych
3. Nabycie przez osoby bezdomne umiejętności społecznych niezbędnych do samodzielnego funkcjonowania
w środowisku
4. Odtworzenie w możliwym zakresie zerwanych więzi rodzinnych.
Formy realizacji :
1.Praca socjalna ukierunkowana na rozwiązywanie indywidualnych problemów osób zagrożonych
bezdomnością
2.Prowadzenie akcji informacyjnych i działań interwencyjnych w środowiskach osób bezdomnych
Strona 24 z 34
przebywających poza schroniskami/noclegowniami
3.Intensywna praca socjalna z osobami deklarującymi gotowość do współpracy w zakresie rozwiązywania ich
indywidualnych problemów, w szczególności w zakresie uzyskania prawa do lokali mieszkalnych
4.Pomoc materialna
5.Opracowywanie indywidualnych programów wychodzenia z bezdomności,
6.Utworzenie punktu noclegowego / schroniska dla osób bezdomnych, lub podjecie działań celem
zabezpieczenia niezbędnych środków finansowych na realizację ww. zadania.
Realizatorzy;
przewiduje działalność w obszarze pomocy społecznej.
Źródła finansowania; budżet państwa, budżet gminy, środki unijne, inne.
Partnerzy;
- organizacje społeczne i pozarządowe działające na rzecz osób bezdomnych, schroniska, noclegownie, kościół
katolicki.
5.5. DZIAŁANIA NA RZECZ OSÓB I RODZIN DOTKNIĘTYCH PROBLEMEM UZALEŻNIEŃ.
Cele strategiczne;
1. Promocja zdrowego, wolnego od środków uzależniających, stylu życia.
2. Zmniejszanie rozmiaru aktualnie istniejących problemów alkoholowych
3. Zapobieganie powstawaniu nowych, niekorzystnych problemów społecznych, wynikających z używania
środków uzależniających, zwłaszcza przez dzieci i młodzież.
Cele szczegółowe
1. Zwiększenie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych i ich rodzin od
alkoholu, narkotyków i innych środków odurzających.
2. Prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej, w zakresie rozwiązywania problemów
alkoholowych i przeciwdziałania narkomanii w szczególności dla dzieci i młodzieży.
3. Udzielanie rodzinom, w których występują problemy alkoholowe i narkotykowe, pomocy psychospołecznej
i prawnej, a w szczególności ochrona przed przemocą w rodzinie.
4. Wspomaganie działalności instytucji, stowarzyszeń i osób fizycznych, służącej rozwiązywaniu problemów
alkoholowych i narkotykowych.
5. Prowadzenie działań związanych z integracją społeczną osób uzależnionych od alkoholu i narkotyków –
wspieranie zatrudnienia socjalnego. Formy realizacji
-Szkolenia lekarzy i pielęgniarek podstawowej opieki zdrowotnej, w zakresie stosowania metod wczesnego
rozpoznawania i interwencji ukierunkowanych na zagrożenia zdrowotne związane z używaniem alkoholu..
-Propagowanie i współpraca przy wprowadzaniu w zakładach pracy programów profilaktycznych.
-Prowadzenie programów profilaktycznych dla dzieci, młodzieży i rodziców dotyczących używania substancji
psychoaktywnych
-Zwiększenie dostępności leczenia odwykowego poprzez finansowanie dodatkowych (wykraczających poza
kontrakt z Narodowym Funduszem Zdrowia) programów terapeutycznych.
-Organizowanie grup terapeutycznych oraz wspomaganie grup wsparcia dla osób uzależnionych oraz ich
rodzin.
-Realizowanie środowiskowych programów profilaktycznych.
Realizatorzy;
Partnerzy;
- organizacje społeczne i pozarządowe działające na rzecz osób uzależnionych.
- szpitale, placówki leczenia odwykowego Sądy, Służby Kuratorskie, Policja.
Strona 25 z 34
5.6. DZIAŁANIA NA RZECZ OSÓB I RODZIN, W KTÓRYCH WYSTEPUJE ZJAWISKO
PRZEMOCY.
Cel strategiczny:
Przeciwdziałanie przemocy i jej skutkom w rodzinie.
Cele szczegółowe:
1. Zapobieganie oraz powstrzymywanie zjawiska przemocy w rodzinie.
2. Zapewnienie bezpieczeństwa ofierze i tworzenie warunków kontroli społecznej w sytuacjach przemocowych.
3. Wspieranie osób i rodzin w rozwiązywaniu sytuacji kryzysowych i problemu przemocy oraz zapobieganie
przechodzenia kryzysu w stan chroniczny.
4. Przeciwdziałanie rozpadowi rodziny w sytuacjach kryzysu i przemocy.
Formy realizacji
1.Praca socjalna z osobami i rodzinami dotkniętymi problemem przemocy polegająca na wczesnym
diagnozowaniu symptomów występowania problemu przemocy w rodzinie oraz udzielaniu środowiskowej
pomocy interwencyjnej nakierowanej na zapewnienie bezpieczeństwa, powstrzymywanie kryzysu i zjawiska
przemocy w rodzinie.
2.Działalność Interdyscyplinarnego Zespołu ds Przeciwdziałania Przemocy w skład którego wchodzą
przedstawiciele: Policji, Sądu, Prokuratury, pracownicy socjalni. Współpraca polega na zespołowym
przygotowaniu interwencji w sytuacji uzyskania informacji o przemocy w rodzinie, a szczególnie przemocy
wobec dzieci oraz wspólnych spotkaniach roboczych w celu ustalenia planu pracy z rodziną. Wczesna
i środowiskowa interwencja zapewnia wysoką skuteczność udzielanej pomocy.
3.Dyżury konsultacyjno - terapeutyczne dla ofiar przemocy domowej,
4.Udzielanie schronienia i pomocy ofiarom przemocy domowej przez organizacje pozarządowe.
Gmina Wieliczka, jednostki organizacyjne i wydziały UMiG Wieliczka.
Źródła finansowania; budżet państwa, budżet gminy, środki unijne, inne. Harmonogram realizacji działania;
01.01. 2011r. – 31.12.2011r.
Realizatorzy;
Gmina Wieliczka, jednostki organizacyjne i wydziały UMiG Wieliczka.
Partnerzy;
Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie, Sądy, Prokuratura, Policja, Kuratorska Służba Sądowa.
5.7. DZIAŁANIE NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH
Cel strategiczny:
Stworzenie na terenie Miasta i Gminy Wieliczka warunków sprzyjających integracji społecznej
i zawodowej osób niepełnosprawnych; zapobieganie społecznej marginalizacji i wykluczeniu społecznemu
osób niepełnosprawnych, przeciwdziałanie dyskryminacji osób niepełnosprawnych na rynku pracy .
Cele szczegółowe:
1. Ułatwienie funkcjonowania osobom niepełnosprawnym i ich rodzinom poprzez udostępnienie informacji
o przysługujących im prawach i uprawnieniach. Ograniczenie skutków sytuacji kryzysowych wynikających
z niepełnosprawności,
2. Ograniczenie skutków niepełnosprawności wśród dzieci do lat 7 poprzez stworzenie możliwości uzyskania
jak najwcześniejszej, kompleksowej i wielospecjalistycznej diagnozy w ośrodkach do tego przygotowanych,
objęcie dzieci specjalistycznymi programami terapeutycznymi oraz przygotowanie rodziców lub opiekunów do
udziału w rehabilitacji swoich dzieci,
3. Stworzenie dzieciom i młodzieży niepełnosprawnej możliwości kształcenia na równi z pełnosprawnymi
rówieśnikami na wszystkich poziomach nauczania, zapewnienie możliwości nauki i rozwoju w środowisku
rodzinnym i rówieśniczym.
4. Wyrównywanie szans osób niepełnosprawnych, ograniczenie skutków niepełnosprawności poprzez
wyrabianie zaradności osobistej i pobudzanie aktywności społecznej osób niepełnosprawnych oraz wyrabianie
umiejętności samodzielnego wypełniania ról społecznych przez te osoby.
5. Ograniczenie skutków niepełnosprawności poprzez stworzenie odpowiednich warunków do uczestnictwa
w sporcie, kulturze, rekreacji i turystyce osobom niepełnosprawnym. Przeciwdziałanie izolacji społecznej osób
niepełnosprawnych.
6. Zwiększenie szans osób niepełnosprawnych na uzyskanie zatrudnienia poprzez podwyższenie lub zmianę
posiadanych kwalifikacji,
Strona 26 z 34
7. Udzielanie informacji o zawodach, rynku pracy oraz możliwościach szkoleń zawodowych, ułatwienie
osobom niepełnosprawnym procesu integracji z osobami pełnosprawnymi poprzez udział w różnych formach
poradnictwa zawodowego.
8. Zaktywizowanie zawodowe osób niepełnosprawnych, pomoc w uzyskaniu odpowiedniego zatrudnienia przez
osoby niepełnosprawne, udzielanie pomocy pracodawcom w uzyskaniu odpowiednich kandydatów do pracy.
Formy realizacji :
- Praca socjalna., podejmowanie działań socjalnych mających na celu:
▪ ułatwianie kontaktów z placówkami służby zdrowia, udzielanie pomocy w korzystaniu z różnych form
rehabilitacji leczniczej i społecznej,
▪ korzystanie z przysługujących osobom niepełnosprawnym ulg, uprawnień i opieki.,
▪ pomoc w nawiązywaniu kontaktów z placówkami specjalistycznymi, świadczącymi usługi na rzecz osób
niepełnosprawnych,
▪ pomoc w znalezieniu odpowiedniego zatrudnienia.
- Udzielanie porad dotyczących:
▪ możliwości ustalania niepełnosprawności i stopnia niepełnosprawności,
▪ rodzajów ulg i uprawnień przysługujących osobom niepełnosprawnym,
▪ możliwości uzyskania dofinansowania do różnych form rehabilitacji społecznej i rehabilitacji zawodowej,
▪ pomocy w nawiązaniu kontaktu z odpowiednią organizacją pozarządową, placówką specjalistyczną, instytucją
itp.
Realizatorzy;
Gmina Wieliczka, jednostki organizacyjne i wydziały UMiG Wieliczka, powiatowy Urząd Pracy, organizacje
pozarządowe których statut przewiduje działalność w obszarze pomocy społecznej.
Harmonogram realizacji działania; 01.01. 2011r. – 31.12.2011r.
Partnerzy; Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie, Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych,
zakłady pracy chronionej.
5.8. DZIAŁANIA NA RZECZ OSÓB STARSZYCH I PRZEWLEKLE CHORYCH.
Cel strategiczny:
Wspomaganie osób terminalnie chorych, starszych i niepełnosprawnych jak najdłużej w środowisku
zamieszkania lub zapewnienie opieki.
Cele szczegółowe:
1. Zapewnienie odpowiednich form opieki /pielęgnacji i rehabilitacji w miejscu zamieszkania osób
wymagającym takiej pomocy
2. Aktywizacja rodzin na rzecz zapewnienia opieki swoim najbliższym, wymagającym takiej pomocy,
3. Promowanie aktywnego i zdrowego stylu życia,
Formy realizacji:
- zapewnienie usług opiekuńczych – obejmujących pomoc w zaspokojeniu codziennych potrzeb życiowych ,
podstawową opiekę higieniczną, zalecaną przez lekarza pielęgnację oraz zapewnienie kontaktu z otoczeniem
- podejmowanie przez pracowników socjalnych działań mających na celu ułatwianie kontaktów z placówkami
służby zdrowia, udzielanie pomocy w korzystaniu z różnych form rehabilitacji leczniczej i społecznej,
inicjowanie kontaktów rodzinnych oraz podejmowanie działań zmierzających do większego zaangażowania
rodziny w sprawowanie opieki nad osobą wymagającą wsparcia, w tym zawieranie umów alimentacyjnych,
porozumień na świadczenie usług, uwrażliwianie społeczności lokalnych na potrzeby osób starszych
i niepełnosprawnych
- rozpowszechnianie idei wolontariatu w zakresie opieki nad osobami starszymi i niepełnosprawnymi
- organizacja form spędzania czasu dla osób starszych (klub seniora), mających za zadanie aktywizację
społeczności lokalnych, w tym organizowanie cyklicznych spotkań integracyjnych, zaspokojenie potrzeb
kulturalno-społecznych i rekreacyjnych
- zapewnienie całodobowej opieki w placówkach stacjonarnych w przypadku wyczerpania wszystkich
możliwości zapewnienia opieki w środowisku.
Realizatorzy;
Strona 27 z 34
Partnerzy; PFRON, PCPR, Zakłady Opiekuńczo- Lecznicze, Domy Pomocy Społecznej.
5.9. DZIAŁANIA NA RZECZ OSÓB I RODZIN Z DOŚWIADCZENIEM CHOROBY
PSYCHICZNEJ.
Cel strategiczny: Podtrzymanie i rozwijanie umiejętności niezbędnych do samodzielnego życia osób
z zaburzeniami psychicznymi
Cele szczegółowe:
1. Usprawnienie do funkcjonowania w społeczeństwie m.in. poprzez rozwijanie umiejętności społecznych
niezbędnych do samodzielnego życia
2. Udzielanie wsparcia psychologicznego-pedagogicznego i terapeutyczno-edukacyjnego zarówno osobom
chorym jak ich rodzinom.
3. Zapewnienie opieki środowiskowej i stacjonarnej osobom wymagającym takiej pomocy.
4. Przygotowanie osób mających szansę na rynku pracy do podjęcia zatrudnienia.
Formy realizacji;
- praca socjalna skierowana na rozeznanie problemów dotyczących osób z zaburzeniami psychicznymi,
motywowanie do poddania się badaniom diagnostycznym w poradniach zdrowia psychicznego, a w razie
potrzeby leczeniu
- współpraca z zakładami psychiatrycznymi , sądami i innymi instytucjami, organizacjami działającymi na rzecz
osób z zaburzeniami psychicznymi,
- poradnictwo specjalistyczne dla osób i rodzin w zakresie zdrowia psychicznego dla osób chorych i ich rodzin,
- prowadzenie specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi, dostosowanych do
szczególnych potrzeb wynikających ze schorzenia, świadczone w środowisku, przeznaczone dla osób, które ze
względu na stan zdrowia nie są w stanie uczęszczać do ośrodków wsparcia dziennego a jednocześnie nie
wymagają leczenia szpitalnego,
– zapewnienie funkcjonowania placówek wsparcia dziennego w postaci środowiskowego domu samopomocy
dla osób z zaburzeniami psychicznymi, służących utrzymaniu osób z zaburzeniami psychicznymi w ich
środowisku.
Realizatorzy;
Partnerzy;
PCPR, PFRON, Poradnie zdrowia psychicznego, pozarządowe działające na rzecz osób i rodzin
z doświadczeniem choroby psychicznej.
5.10. DZIAŁANIA W ZAKRESIE OPIEKI NAD DZIECKIEM I RODZINĄ
Cel strategiczny:
Tworzenie systemu pomocy dziecku i rodzinie pozwalającego na
- prawidłowym , bezpiecznym funkcjonowaniu dziecka w rodzinie i jego najbliższym otoczeniu ,
- organizacji czasu wolnego dzieciom i młodzieży ,
- utrzymaniu dziecka w rodzinie naturalnej,
- zapewnienie adekwatnej do potrzeb liczby miejsc w przedszkolach ,
- organizacja opieki nad dziećmi do lat 3,
Cele szczegółowe;
1.Wspieranie rodziny w zakresie socjalnym, organizacyjnym i poradnictwa.
2.Wspieranie rodziny w jej funkcjach opiekuńczo wychowawczych.
3.Zlecanie zadań z zakresu pomocy społecznej polegające na prowadzeniu placówek opiekuńczowychowawczej wsparcia dziennego.
Formy realizacji:
- Praca socjalna z rodzinami z problemami opiekuńczo-wychowawczymi oparta na szczegółowej diagnozie
deficytów w zakresie pełnienia ról rodzicielskich, wydolności opiekuńczo-wychowawczej zaniedbań względem
dzieci oraz ocenie sytuacji dziecka w rodzinie, środowisku szkolnym, rówieśniczym
Strona 28 z 34
-Prowadzenie pracy socjalnej we współpracy z instytucjami działającymi w środowisku lokalnym w tym
w szczególności ze szkołami, placówkami służby zdrowia, sądami.
-Prowadzenie świetlic, oferujących pomoc dzieciom z rodzin z mających trudności w wywiązywaniu się ze
swoich obowiązków opiekuńczo-wychowawczych poprzez: możliwość udzielenie pobytu dziennego , właściwą
opiekę pedagogiczną, pomoc w rozwiązywaniu trudności szkolnych, możliwość konstruktywnego spędzania
czasu wolnego, nabywanie przez dzieci różnych umiejętności społecznych koniecznych do samodzielnego
funkcjonowania w dorosłym życiu. Świetlice o formule socjoterapeutycznej mają ponadto za zadanie udzielenie
doraźnej pomocy terapeutycznej dziecku oraz w formie pracy socjalnej – jego rodzinie. Głównym celem
powyższych oddziaływań jest efektywne przygotowanie dziecka do samodzielnego funkcjonowania w dorosłym
życiu przy jednoczesnym wsparciu rodziny w formie pracy socjalnej oraz poradnictwa psychologiczno –
pedagogicznego.
- Pomoc asystentów rodzinnych
- Wspieranie i rozszerzanie działalności wolontariatu w zakresie pomocy dzieciom i młodzieży ze środowisk
zagrożonych.
- Wspieranie rodzin w pełnieniu przez nie ról zawodowych w szczególności poprzez organizowanie opieki nad
dziećmi od 20 tygodnia życia do czasu rozpoczęcia edukacji szkolnej,
- Współpraca z Powiatowym Urzędem Pracy i organizacjami pozarządowymi w celu umożliwienia osobom
długotrwale bezrobotnym i o niskich kwalifikacjach, podniesienie kwalifikacji zawodowych co zwiększy ich
szansę na pozyskanie zatrudnienia.
Działaniom podejmowanym na rzecz rodziny przez administrację publiczną i inne instytucje życia społeczne-go
biorące udział w tym procesie (kościoły i związki wyznaniowe, organizacje pozarządowe, grupy nieformalne)
musi towarzyszyć świadomość, iż jedynie koordynacja tych prac przynieść może zamierzony efekt.
Rozdrobnienie wysiłków, działań o nawet największym dla rodziny znaczeniu, skazuje je na niepowodzenie lub
przynajmniej osłabia ich efekty. Omawiając strategiczną część Programu należy zawsze pamiętać, iż opisane
w nim zadania służyć mają z jednej strony stwarzaniu warunków do swobodnego rozwoju rodziny zdrowej
społecznie, z drugiej zaś zapobiegać patologizacji życia rodzinnego oraz konwalidować dysfunkcje rodzin
patologicznych. W tym znaczeniu na plan pierwszy wysuwa się zawsze rodzina, jako wspólnota naturalna,
posiadająca swoje niezbywalne prawa oraz pytanie o prawo do ingerencji w życie tej wspólnoty i - ewentualnie
- zakres tej ingerencji. Dlatego też opisane zadania mają charakter stricte pomocniczy. Ich realizacja w żaden
sposób nie narusza autonomii i godności rodziny, ale raczej stanowi wypełnienie posłannictwa publicznego,
jakim jest dbanie o godność osoby ludzkiej Kierunki działań i priorytety zostały wskazane w 3 celach
nadrzędnych:
Promocja i kreowanie pozytywnego obrazu rodziny.
Zdrowa, silna i aktywna rodzina.
Efektywny system profilaktyki społecznej i pomocy rodzinom dysfunkcyjnym.
Realizatorzy;
Partnerzy;
Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie, Kuratorska Służba Sądowa, Policja, Wolontariat.
Strona 29 z 34
6. SPÓJNOŚĆ STRATEGII Z DOKUMENTAMI NADRZĘDNYMI.
6.1 Ramy prawne funkcjonowania pomocy społecznej w Gminie Wieliczka.
Podstawowym dokumentem, który określa działania gminy z zakresu pomocy społecznej jest Ustawa o pomocy
społecznej z dnia 12 marca 2004 roku. (tekst jednolity; Dz. U z 2009r. Nr 175 poz.1362 z późn. zm). Art. 17
w/w ustawy opisuje zadania realizowane przez gminę należą do nich;
■ zadania własne gminy o charakterze obowiązkowym:
1) opracowanie i realizacja gminnej strategii rozwiązywania problemów społecznych, ze szczególnym
uwzględnieniem programów pomocy społecznej, profilaktyki i rozwiązywaniu problemów alkoholowych
i innych , których celem jest integracja osób i rodzin z grup szczególnego ryzyka.
2) sporządzanie bilansu potrzeb gminy w zakresie pomocy społecznej.
3) udzielanie schronienia , zapewnienie posiłku oraz niezbędnego ubrania osobom tego pozbawionym.
4) przyznawanie i wypłacanie zasiłków okresowych,
5) przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych,
6) przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych na pokrycie wydatków powstałych w wyniku zdarzenia
losowego,
7) opłacanie składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe za osobę , która zrezygnuje z zatrudnienia
w związku z koniecznością sprawowania bezpośredniej, osobistej opieki nad długotrwale lub ciężko chorym
członkiem rodziny oraz wspólnie zamieszkującymi, matką, ojcem lub rodzeństwem.
8) praca socjalna,
9) organizowanie i świadczenie usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania .
10) prowadzenie i zapewnienie miejsc w placówkach opiekuńczo-wychowawczych wsparcia dziennego.
11) tworzenie gminnego systemu profilaktyki i opieki nad dzieckiem i rodziną,
12) dożywianie dzieci,
13) sprawienie pogrzebu w tym osobom bezdomnym,
14) kierowanie do domów pomocy społecznej i ponoszenie odpłatności za pobyt mieszkańca gminy w Domu,
15) pomoc osobom mającym trudności w przystosowaniu się do życia po opuszczeniu zakładu karnego,
16) sporządzanie sprawozdawczości oraz przekazywanie jej właściwemu wojewodzie, również w formie
dokumentu elektronicznego, z zastosowaniem systemu teleinformatycznego,
17) utworzenie i utrzymywanie ośrodka pomocy społecznej, w tym zapewnienie środków na wynagrodzenia
pracowników,
18) przyznawanie i wypłacanie zasiłków stałych,
19) opłacanie składek na ubezpieczenie zdrowotne określonych w przepisach o świadczeniach opieki
zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.
■ zadania własne gminy;
1) Przyznawanie i wypłacanie zasiłków specjalnych celowych.
2) współpraca z powiatowym urzędem pracy w zakresie upowszechniania ofert pracy oraz informacji o wolnych
miejscach pracy, upowszechniania informacji o usługach poradnictwa zawodowego i o szkoleniach
Rozwiązywanie problemów społecznych regulują również:
- Ustawa z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych ( Dz. U. z 2006 r. Nr 139 poz.992
z późn. zm).
- Ustawa z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów ( Dz.U. z 2009 r. Nr 1 poz. 7
z późn. zm) .
- Ustawa z dnia 26 października 1982r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi.
(t.j. Dz.U z 2007 r. Nr 70 poz. 473 z późn.zm)
- Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2008 r. Nr 69,
poz.415 z późn. zm).
- Ustawa z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. z 2005 r. Nr 180, poz. 1493
z późn. zm.)
- Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego.(Dz. U. z 1994 r. Nr 111 poz. 535
z późn.zm)
- Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych.
(Dz. U. z 2008 r. Nr 164 poz. 1027 z późn. zm)
- Ustawa z 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (t.j. Dz. U. z 2010 r. Nr
234, poz. 1536)
- Ustawa z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym. (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z póżn. zm.),
- Ustawa o rachunkowości z dnia 29 września 1994 r. (Dz. U. z 2009 r. Nr 152 poz.1223 z późn. zm),
- Ustawa z dnia 23 stycznia 2009 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze zmianami w organizacji i podziale
Strona 30 z 34
zadań administracji publicznej w województwie (Dz. U. z 2009 r. Nr 92, poz. 753)
- Ustawa z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi do lat 3 (Dz.U. Nr 45, poz.235).
6.2. Krajowe, regionalne i lokalne dokumenty planistyczne
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Miasta i Gminy Wieliczka wpisuje się w cele strategiczne
zawarte w dokumentach wyższego szczebla.
Dokumentami o istotnym znaczeniu dla rozwiązania problemów społecznych są:
- Europejski Model Społeczny zawarty w Strategii Lizbońskiej,
- Krajowa Strategia Polityki Społecznej na lata 2007-2013,
- Europejski Fundusz Społeczny,
- Strategia Rozwoju Województwa Małopolskiego na lata 2007-2015,
- Strategia Rozwoju Powiatu Wielickiego na lata 2008-2013,
- Program współpracy z organizacjami pozarządowymi oraz innymi podmiotami prowadzącymi działalność
pożytku publicznego na rok 2011.
Strategia Lizbońska – Europejski Model Społeczny
Główne cele Europejskiego Modelu Społecznego:
- pełne zatrudnienie
- spójność społeczna
Założenia Europejskiego Modelu Społecznego:
- aktywne przeciwdziałanie rosnącemu ubóstwu i nadmiernemu rozwarstwieniu społecznemu,
- ochrona najbardziej podatnych na wykluczenia społeczne,
- uznanie znaczenia mocnych i trwałych więzi rodzinnych i społecznych za jedne z najistotniejszych czynników
zapobiegających powstawaniu problemów społecznych,
- uwzględnianie trendów demograficznych w planowaniu polityki społecznej.
Krajowa Strategia Polityki Społecznej na lata 2007-2013
Krajowa Strategia Polityki Społecznej na lata 2007-2013 to dokument, który zawiera priorytety i kierunki jakie
powinny determinować planowanie na szczeblu regionalnym i lokalnym.
Priorytety Strategii Polityki Społecznej:
● Poprawa warunków dla powstawania i funkcjonowania rodzin. Wsparcie rodzin w wychowaniu i edukacji
dzieci.
● Wdrożenie aktywnej polityki społecznej.
● Kompleksowa rehabilitacja i aktywizacja osób niepełnosprawnych.
● Budowa systemu wsparcia dla osób w wieku poprodukcyjnym.
● Aktywizacja i mobilizacja partnerów lokalnych.
● Partnerstwo publiczno-społeczne jako podstawa rozwoju usług społecznych.
● Europejski Fundusz Społeczny.
Przystępując do Unii Europejskiej, Polska została objęta w całości Celem 1 wspólnotowej polityki regionalnej Wspieranie rozwoju i strukturalnego dostosowania regionów słabo rozwiniętych.
Cel ten realizowany jest z pomocą funduszy strukturalnych oraz z Funduszu Spójności (FS).
Instrumentami wspólnotowej polityki regionalnej są:
- Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego,
- Europejski Fundusz Społeczny,
- Europejski Fundusz Orientacji i Gwarancji Rolnej – Sekcja Orientacji.
Obok działań o charakterze prawnym, fiskalnym i instytucjonalnym cele Narodowej Strategii Spójności są
realizowane za pomocą Regionalnych Programów Operacyjnych.
6.3. Cele i główne obszary wsparcia programu operacyjnego - kapitał ludzki
Dążąc do efektywnego rozwoju zasobów ludzkich, Program koncentruje wsparcie na następujących obszarach:
zatrudnienie, edukacja, integracja społeczna, rozwój potencjału adaptacyjnego pracowników i przedsiębiorstw,
a także zagadnienia związane z budową sprawnej i skutecznej administracji publicznej wszystkich szczebli
i wdrażaniem zasady dobrego rządzenia.
Celem głównym Programu jest: wzrost zatrudnienia i spójności społecznej a do osiągnięcia tego celu przyczynia
się realizacja sześciu celów strategicznych do których należą:
●Podniesienie poziomu aktywności zawodowej oraz zdolności do zatrudnienia osób bezrobotnych i biernych
zawodowo
●Zmniejszenie obszarów wykluczenia społecznego,
Strona 31 z 34
●Upowszechnienie edukacji społeczeństwa na każdym etapie kształcenia przy równoczesnym zwiększeniu
jakości usług edukacyjnych i ich silniejszym powiązaniu z potrzebami gospodarki opartej na wiedzy
●Zwiększenie potencjału administracji publicznej w zakresie opracowywania polityki świadczenia usług
wysokiej jakości oraz wzmocnienie mechanizmów partnerstwa,
●Wzrost spójności terytorialnej. Program składa się z 10 Priorytetów, realizowanych zarówno na poziomie
centralnym jak i regionalnym.
W ramach przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej
w Wieliczce od 2008r. realizuje projekt systemowy POKL. „Czas na aktywność. Aktywność społeczną
i zawodową Klientów Ośrodka Pomocy Społecznej”. Projekt skierowany jest do osób i rodzin w wieku
aktywności zawodowej, korzystających z pomocy społecznej, zagrożonych wykluczeniem społecznym.
Priorytet VII – Promocja integracji społecznej
W ramach Priorytetu VII podejmowane są przede wszystkim działania zmierzające do ułatwienia dostępu do
rynku pracy osobom zagrożonym wykluczeniom społecznym oraz rozwijania instytucji ekonomii społecznej,
jako skutecznej formy integracji społeczno-zawodowej. Ważnym elementem wsparcia jest eliminowanie
różnego rodzaju barier na jakie napotykają osoby zagrożone wykluczeniem społecznym. Problem ten dotyczy
przede wszystkim osób niepełnosprawnych, długotrwale bezrobotnych, imigrantów, osób opuszczających
placówki opieki zastępczej czy zakłady karne, postrzeganych w sposób stereotypowy przez pracodawców
i otoczenie społeczne jako pracownicy mniej dyspozycyjni oraz mobilni zawodowo. Wobec tych osób zostaną
zastosowane instrumenty aktywnej integracji, mające na celu przywrócenie osób wykluczonych na rynek pracy
oraz ich integrację ze społeczeństwem, poprzez przywrócenie zdolności do możliwości zatrudnienia i uzyskanie
wsparcia dochodowego. Wojewódzki Program Dotyczący Wyrównywania Szans Osób Niepełnosprawnych
i Przeciwdziałania Ich Wykluczeniu Społecznemu oraz Pomocy w Realizacji Zadań Na Rzecz Zatrudniania
Osób Niepełnosprawnych w Województwie Małopolskim na lata 2006-2013. Program ma na celu tworzenie
warunków do integracji społecznej i ekonomicznej dla osób niepełnosprawnych poprzez:
- kształtowanie pozytywnego wizerunku osób niepełnosprawnych w społeczeństwie,
- zapobieganie wykluczeniu społecznemu poprzez rozwój rehabilitacji zawodowej i zwiększenie dostępu osób
niepełnosprawnych do różnych form kształcenia,
- współpracę przy budowie całościowego systemu rehabilitacji leczniczej,
- aktywne zaangażowanie organizacji pozarządowych w kreowaniu polityki społecznej na rzecz osób
niepełnosprawnych.
Strategia Rozwoju Województwa Małopolskiego na lata 2007-2013.
Integrująca polityka społeczna to jeden z kierunków polityki Województwa Małopolskiego w obszarze
„Spójność wewnątrz regionalna”. Formułuje ona następujące działania:
· Wyrównywanie szans niepełnosprawnych
· Rozwój systemu opieki oraz tworzenie warunków do integracji i aktywności osób starszych..
· Rozwój warunków dla prawidłowego funkcjonowania rodzin, w tym przeciwdziałanie i zwalczanie patologii
· Rozwój prorodzinnych form opieki nad dziećmi pozbawionymi opieki rodzicielskiej
· Przeciwdziałanie międzypokoleniowej transmisji biedy (wyrównywanie szans dzieci i młodzieży ze środowisk
zagrożonych, w tym ubogich)
· Wspieranie programów pomocy dzieciom i młodzieży zagrożonej społecznym wykluczeniem
· Reintegracja społeczna i zawodowa środowisk zagrożonych.
· Promocja i rozwój inicjatyw podmiotów ekonomii społecznej.
·Tworzenie warunków dla rozwoju organizacji pozarządowych .
· Rozwój systemu szkoleń ustawicznych dla kadr działających na rzecz osób zagrożonych wykluczeniem
społecznym, w tym kadry podmiotów ekonomii społecznej.
Strona 32 z 34
7. MONITORING I EWALUACJA
Realizacja strategii rozwiązywania problemów społecznych będzie uzależniona czynników takich jak;
- sytuacja finansowa gminy,
- kreatywność i stopień zaangażowania lokalnych i ponad lokalnych zasobów instytucjonalnych we wspólne
działania,
- aktywność samych zainteresowanych, czyli mieszkańców gminy.
Analiza realizacji założeń strategii będzie prowadzona systematycznie w formie raportów i w terminie do 31
marca każdego roku raport ten stanowił będzie załącznik do rocznego sprawozdania z działalności MiejskoGminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Wieliczce. Raporty stanowić będą podstawę dalszych prac
diagnostycznych i planistycznych.
8. ZARZĄDZANIE REALIZACJĄ STRATEGII
Punktem wyjścia do opracowania strategii jest diagnoza problemów, na podstawie której opracowane zostały
cele strategiczne i zadania do wykonania. Realizacja zadań będzie podlegać stałej ocenie, której celem jest
wychwycenie zachodzących zmian oraz uchybień w realizacji. Nadzór nad realizacją całości zadań założonych
w strategii będzie prowadzony przez Burmistrza Miasta i Gminy Wieliczka. Nadzór merytoryczny nad
realizacją poszczególnych zadań będzie należał do Kierowników poszczególnych jednostek i wydziałów Urzędu
Miasta i Gminy Wieliczka odpowiedzialnych za realizacją poszczególnych zagadnień tematycznych.
Sukcesywnie do głównego dokumentu strategii załączane będą programy i projekty dotyczące realizacji
poszczególnych zadań - w formie aneksów.
Tadeusz Luraniec
Strona 33 z 34
Uzasadnienie do Uchwały Nr V/48/2011
Rady Miejskiej w Wieliczce
Ustawa o pomocy społecznej z dnia 12 marca 2004 r. (t.j.: Dz. U. z 2009 roku Nr 175, poz. 1362 z późn. zm.)
w art. 17 ust. 1 pkt 1 nakłada na Gminę obowiązek opracowania i realizacji gminnej strategii rozwiązywania
problemów społecznych ze szczególnym uwzglednieniem programów pomocy społecznej, profilaktyki
i rozwiazywania problemów alkoholowych i innych, których celem jest integracja osób i rodzin z grup
szczególnego ryzyka. Mając powyższe na uwadze zasadne jest podjęcie przedmiotowej uchwały.
Tadeusz Luraniec
Strona 34 z 34

UCHWAŁA NR V/48/2011 RADY MIEJSKIEJ W WIELICZCE z dnia

Transkrypt

Podobne dokumenty

Wakacyjna oferta zajęć pozadydaktycznych dla dzieci i

Ogłoszenie o przetargu

etap 5 - Tour de Pologne

Wieliczka A proc

ŻYJĘ bez ryzyka AIDS.pub

MUZEUM ŻUP KRAKOWSKICH WIELICZKA OGŁASZA NABÓR NA