Podejście systemowe w pracy z rodziną

Krakowska Akademia
im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Karta przedmiotu
obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2012/2013
WydziałPsychologii i Nauk Humanistycznych
Kierunek studiów: Psychologia
Profil: Ogólnoakademicki
Forma studiów: Stacjonarne
Kod kierunku: Psych
Stopień studiów: Magisterskie, jednolite
Specjalności:
1
2
Psychologia edukacyjna i wychowawcza
Przedmiot
Nazwa przedmiotu
Podejście systemowe w pracy z rodziną
Kod przedmiotu
WPINH PsychAJednolite magisterskieS S8 12/13
Kategoria przedmiotu
przedmioty specjalnościowe
Liczba punktów ECTS
4
Język wykładowy
polski
Forma zajęć, liczba godzin w planie studiów
Semestr
9
W
14
C
28
K
0
S
0
L
0
Legenda: W — WykładC — Ćwiczenia/językiK — KonwersatoriumS — SeminariumL — Laboratorium, WarsztatyI — Inne, Praktyki
I
0
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
3
Cele przedmiotu
Cel 1 Uczestnicy kursu poznają podstawowe pojęcia i koncepcje niezbędne do systemowego rozumienia rodziny.
Cel 2 Celem kursu jest wprowadzenie studentów w systemowe rozumienie rodziny, uwrażliwienie ich na szeroki
kontekst problemów, z jakim zetkną się w praktyce psychologicznej, oraz wyposażenie ich w narzędzia umożliwiające opis i rozumienie systemowych współzależności występujących w rodzinie.
4
Wymagania wstępne
1 brak
5
Modułowe efekty kształcenia
MW1 Uczestnicy kursu poznają podstawowe pojęcia i koncepcje niezbędne do systemowego rozumienia rodziny.
MW2 Studenci zapoznają się z technikami i metodami stosowanymi w pracy z rodziną w podejściu systemowym.
MU3 Studenci będą potrafili przeprowadzić wywiad z rodziną, sporządzić jej genogram oraz w oparciu o uzyskane
informacje przeprowadzić diagnostyczną analizę sytuacji rodziny, a następnie zaplanować dalsze kroki pracy
psychoterapeutycznej.
MU4 Uczestnicy kursu nabędą umiejętność systemowego rozumienia procesu terapeutycznego i wykorzystania jej
w planowaniu pomocy jednostce lub całej rodzinie.
MK5 Student spostrzega problemy psychiczne jednostki w szerszym kontekście funkcjonowania systemu rodziny
i jego dynamiki
MK6 W kontakcie z rodziną w sposób ciągły poszukuje optymalnych rozwiązań, a w razie potrzeby konsultuje się
z superwizorem.
MK7 Jest uwrażliwiony na problemy etyczne związane z pracą psychologa, postępuje zgodnie z zasadami etyki
zawodowej.
6
Treści programowe
Lp
W1
W2
W3
W4
W5
W6
W7
Wykład
Tematyka zajęć
Opis szczegółowy bloków tematycznych
Wprowadzenie do terapii rodzin. Znaczenie terapii rodzin we współczesnej
psychologii i psychiatrii. Rys historyczny i kulturowy powstania terapii rodzin.
Ogólna Teoria Systemów. Wprowadzenie do systemowego rozumienia rodziny.
Rodzina i jej dysfunkcja. Modernistyczne modele rozumienia rodziny wg
podejścia systemowego. Specyficzne zjawiska w systemie rodzinnym: fazy życia
rodzinnego - lojalność - niedokończona żałoba. Podstawowa metoda pracy
w podejściu systemowym: praca z genogramem.
Mediolańska szkoła terapii rodzin. Zmiana sposobu rozumienia rodziny: od
modelu modernistycznego (wczesny okres szkoły) do postmodernistycznego
(późny okres).
Specyfika współpracy z rodziną pacjenta chorującego na schizofrenię: między
psychoedukacją a terapią systemową. Problem przymierza z rodziną. Określenie
potrzeb i możliwości rodziny.
Specyfika podejścia systemowego z rodziną w przypadku:
problemów psychicznych pacjenta młodzieżowego (np. anoreksja) oraz
problemów z przemocą i nadużyciem.
Specyfika podejścia systemowego w terapii małżeństw. Dylematy i kontrowersje
wokół terapii rodzin.
Razem
Strona 2/5
Liczba godzin
1
2
2
2
2
3
2
14
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Lp
C1
C2
C3
C4
C5
C6
C7
C8
C9
C10
C11
C12
C13
C14
Ćwiczenia/języki
Tematyka zajęć
Opis szczegółowy bloków tematycznych
Podstawowe założenia i podejścia teoretyczne systemowego rozumienia rodziny
(strukturalne, strategiczne, komunikacyjne).
Cykl życia rodziny i trudności na każdym etapie rozwoju rodziny.
Pierwsza sesja z rodziną: nawiązanie kontaktu, wywiad, kontrakt terapeutyczny.
Specyficzne zjawiska w systemie rodzinnym: fazy życia rodzinnego - lojalność niedokończona żałoba.
Metoda pracy z rodziną - genogram: mapa systemu rodzinnego, symbole
genogramu (aspekt strukturalny i relacyjny), odszukiwanie wzorców rodzinnych
(mitów). Rola wywiadu przy tworzeniu i analizie genogramu. Analiza
genogramów własnych (studentów) oraz genogramów sławnych ludzi (np.
Woody Allen).
Role w rodzinie. Wzorce relacji (np. triangulacje).
Inne metody pracy z rodziną (wg Szkoły Mediolańskiej): paradoksy,
przeciwparadoksy, pozytywne konotacje, neutralność, cyrkularność, stawianie
hipotez, praca na symbolach.
Analiza studium przypadku. Współpraca z rodziną pacjenta chorującego na
schizofrenię: między psychoedukacją a terapią systemową.
Analiza studium przypadku. Podejście systemowe w pracy z rodziną pacjenta
młodzieżowego (problem np. anoreksji).
Analiza studium przypadku. Praca z rodziną gdzie występuje przemoc lub
nadużycie.
Analiza studium przypadku - terapia małżeńska.
Warunki skuteczności terapii rodzin. Problemy, trudności, błędy, które mogą się
zdarzyć podczas pracy z rodziną oraz sposoby zapobiegania ich występowaniu.
Przeciwwskazania do prowadzenia terapii rodzin.
Aspekt kulturowy podejścia systemowego w pracy z rodziną. Konstrukcjonizm
społeczny i modele postmodernistyczne. Podsumowanie zajęć.
Razem
7
Metody dydaktyczne
M5.
M8.
M9.
M10.
M13.
M16.
Dyskusja
Praca w grupach
Praca z podręcznikiem
Prezentacje multimedialne
Studium przypadku
Wykłady
Strona 3/5
Liczba godzin
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
28
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
8
Obciążenie pracą studenta
Średnia liczba
godzin na
zrealizowanie
aktywności
Forma aktywności
Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim, w tym:
Godziny wynikające z planu studiów
42
Konsultacje przedmiotowe
6
Egzaminy i zaliczenia w sesji
2
Godziny bez udziału nauczyciela akademickiego wynikające z nakładu pracy studenta, w tym:
Przygotowanie się do zajęć, w tym studiowanie zalecanej literatury
25
Opracowanie wyników
0
Przygotowanie raportu, projektu, prezentacji, dyskusji
15
Przygotowanie do zaliczenia
10
Sumaryczna liczba godzin dla przedmiotu wynikająca z
100
całego nakładu pracy studenta
4
Sumaryczna liczba punktów ECTS dla przedmiotu
9
Metody oceny
Ocena podsumowująca
P4. Kolokwium
P11. Aktywność na zajęciach
P1. Egzamin pisemny
Warunki zaliczenia przedmiotu
1 Obecność na zajęciach wg wymogów regulaminu studiów.
2 Zaliczenie kolokwium z ćwiczeń. Stanowi ono warunek przystąpienia do egzaminu.
3 Zdanie egzaminu z całości materiału.
Kryteria oceny
Na
Na
Na
Na
Na
10
ocenę
ocenę
ocenę
ocenę
ocenę
3
3.5
4
4.5
5
obecność
obecność
obecność
obecność
obecność
na
na
na
na
na
zajęciach,
zajęciach,
zajęciach,
zajęciach,
zajęciach,
zaliczenie
zaliczenie
zaliczenie
zaliczenie
zaliczenie
kolokwium,
kolokwium,
kolokwium,
kolokwium,
kolokwium,
zaliczenie
zaliczenie
zaliczenie
zaliczenie
zaliczenie
egzaminu
egzaminu
egzaminu
egzaminu
egzaminu
na
na
na
na
na
51%
60%
70%
80%
90%
Macierz realizacji przedmiotu
Modułowe
efekty
kształcenia dla
przedmiotu
Odniesienie do
efektów
kierunkowych
Treści programowe
Metody
dydaktyczne
Sposoby oceny
MW1
K_W02, K_W03,
K_W11, K_W13,
K_W18
W1, W2, W3, W4,
W5, W6, W7, C1, C2,
C3, C4, C5, C6, C7,
C8, C9, C10, C11,
C12, C13, C14
M5, M8, M9,
M10, M13, M16
P4, P11, P1
Strona 4/5
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Modułowe
efekty
kształcenia dla
przedmiotu
Odniesienie do
efektów
kierunkowych
MW2
K_W15, K_W16
MU1
K_U02, K_U09,
K_U14, K_U07
MU2
K_U09, K_U14
MK1
K_K08
MK2
K_K03, K_K04,
K_K05
MK3
K_K04, K_K05,
K_K07, K_K11
11
Treści programowe
W3, W4, W5, W6,
W7, C3, C4, C5, C6,
C7, C8, C9, C10, C11,
C12, C13
W1, W2, W3, W4,
W5, W6, W7, C1, C2,
C3, C4, C5, C6, C7,
C8, C9, C10, C11,
C12, C13, C14
W5, W6, W7, C1, C2,
C3, C4, C5, C6, C7,
C8, C9, C10, C11,
C12, C13
W1, W2, W3, W4,
W5, W6, W7, C1, C2,
C3, C4, C5, C6, C7,
C8, C9, C10, C11,
C12, C13, C14
W3, W4, W5, W6,
W7, C7, C8, C9, C10,
C11, C12, C13
W7, C12, C13, C14
Metody
dydaktyczne
Sposoby oceny
M5, M8, M9,
M10, M13, M16
P4, P11, P1
M5, M8, M9,
M10, M13, M16
P4, P11, P1
M5, M8, M9,
M13, M16
P4, P11, P1
M5, M8, M9,
M10, M13, M16
P4, P11, P1
M5, M8, M9,
M10, M13, M16
P4, P11, P1
M5, M8, M9,
M10, M13, M16
P4, P11, P1
Wykaz literatury
Literatura podstawowa:
[1] de Barbaro, B. — Wprowadzenie do systemowego rozumienia rodziny, Kraków, 1997, Collegium Medicum
UJ
[2] Goldenberg H. Goldenberg I. — Terapia rodzin, Kraków, 2006, Uniwersytet Jagielloński [fragmenty]
[3] Namysłowska, I. — Terapia rodzin, Warszawa, 2000, Instytut Psychiatrii i Neurologii [fragmenty]
Literatura uzupełniająca:
[1]
[2]
[3]
[4]
[5]
12
Cecchin G. — Mediolańska szkoła terapii rodzin, Kraków, 1997, Collegium Medicum UJ
de Barbaro, B. — Schizofrenia w rodzinie, Kraków, 1999, Uniwersytet Jagielloński
Józefik, B. — Relacje rodzinne w anoreksji i bulimii psychicznej, Kraków, 2006, Uniwersytet Jagielloński
Satir, V. — Rodzina. Tu powstaje człowiek, Gdańsk, 1998, GWP
Simon F.B., Stierlin — Słownik terapii rodzin, Gdańsk, 1998, GWP
Informacje o nauczycielach akademickich
Oboba odpowiedzialna za kartę
dr Łukasz Michalczyk (kontakt: [email protected])
Strona 5/5