Historia państwa i prawa polskiego
Transkrypt
Historia państwa i prawa polskiego
1. Nazwa przedmiotu: Historia państwa i prawa polskiego. 2. Kierunek: prawo 3. Typ studiów: niestacjonarne 4. Rodzaj zajęć: wykład 5. Status przedmiotu: obligatoryjny 6. Rok studiów, semestr: I rok, semestr zimowy. 7. Liczba godzin: 40 8. Prowadzący: dr hab. Zbigniew Naworski 9. Wymagania wstępne: brak 10. Forma zaliczenia: egzamin 11. Cel poznawczy: zapoznanie studentów z podstawowymi instytucjami państwa i prawa polskiego od czasów najdawniejszych do upadku PRL. 12. Metoda nauczania: wykład 13. Język: polski 14. Treść programowa: programowa przedmiotu: Historia państwa i prawa polskiego. 1. Zagadnienia wstępne. Znaczenie poznawcze historii państwa i prawa polskiego. Periodyzacja. 2. Ustrój dawnej Polski. Narodziny państwowości na ziemiach polskich. Monarchia protofeudalna. Monarchia patrymonialna na ziemiach polskich. Monarchia pierwszych Piastów (960 – 1138). Rozdrobnienie feudalne (1138 – 1320). Organizacja państwa. Główne kierunki rozwoju. Monarchia stanowa (1320 – 1505). Korona Królestwa Polskiego. Organizacja państwa. Charakter i dynamika monarchii stanowej. Rzeczpospolita szlachecka i jej ewolucja. Demokracja szlachecka (1505 – 1652). Oligarchia magnacka (1652 – 1764). Organizacja państwa i jego instytucje. Forma państwa i jego ewolucja. Hamulce rozwoju i kryzys ustrojowy. Początki monarchii konstytucyjnej (1764 – 1795). Pierwsze reformy. Prawa kardynalne. Ustawodawstwo Sejmu Czteroletniego i jego upadek. Konstytucje grodzieńskie. Rozbiory Polski i ich konsekwencje. 3. Prawo dawnej Polski. Źródła prawa w okresie średniowiecza. 2 Źródła prawa w epoce nowoŜytnej. Prawo prywatne i jego ewolucja. Prawo karne i jego ewolucja. Prawo procesowe i jego ewolucja. 4. Ustrój ziem polskich pod zaborami (1795 – 1914) Ziemie polskie w latach 1795 – 1807. Księstwo Warszawskie 1807 – 1815. Wolne Miasto Kraków 1815 – 1846. Królestwo Polskie 1815 – 1914. Okres konstytucyjny. Okres międzypowstaniowy. Królestwo po powstaniu styczniowym. Gubernie zachodnie w latach 1807 – 1914. Zabór pruski 1815 – 1914. Wielkie Księstwo Poznańskie. Zabór pruski do powstania II Rzeszy. Zabór pruski w dobie germanizacji – 1871 – 1914. Galicja w latach 1815 – 1914. Status prawny prowincji do 1861 r. Galicja w dobie autonomii (1861 – 1914). 5. Prawo na ziemiach polskich pod zaborami. Prawo polskie a prawo zaborcze - zakres przedmiotowy i chronologiczny obowiązywania. Źródła prawa. Prawo cywilne. Prawo karne. Prawo procesowe. Narodziny i rozwój materialnego i procesowego prawa administracyjnego. 6. Ziemie polskie w latach I wojny światowej. Organizacja aparatu okupacyjnego w Królestwie Polskim. Dzielnicowe organy władzy państwowej na ziemiach polskich. 7. Ustrój II Rzeczypospolitej. Charakterystyka ustroju państwa i jego ewolucja. Dekret z 22 XI 1918. Mała Konstyucja z 1919 r. Konstytucja marcowa z 1921 r. Nowela sierpniowa z 1926 r. Konstytucja kwietniowa z 1935 r. Organizacja państwa. Administracja publiczna centralna i terytorialna (ogólna i specjalna) Samorząd terytorialny. Kontrola administracji. Organizacja wymiaru sprawiedliwości. 8. Prawo sądowe II Rzeczypospolitej. Stan prawa sądowego w pierwszych latach niepodległości. Unifikacja i kodyfikacja prawa. 3 Prawo cywilne materialne i procesowe. Prawo karne materialne i procesowe. 9. Ziemie polskie w latach II wojny światowej. Podział ziem okupowanych. Organizacja władz na terenie okupacji niemieckiej i radzieckiej. Status prawny ludności polskiej na terenach okupowanych. Polskie organy państwowe na emigracji. Organizacja i funkcjonowanie Polskiego Państwa Podziemnego. Podziemne organy komunistyczne. 10. Ustrój państwa w pierwszych latach istnienia władzy ludowej (1944 – 1952). Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego, Rząd Tymczasowy, Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej. Budowa terytorialnych organów administracji i samorządu i ich ewolucja. Rady Narodowe. Mała konstytucja z 1947 r. i Konstytucja PRL z 1952. Forma państwa i jego ewolucja. Stan formalnoprawny a praktyka polityczna. 15. Literatura podstawowa: 1. J. Bardach, B. Leśnodorski, M. Pietrzak, Historia ustroju i prawa polskiego, Warszawa 1993 i wyd. nast. 2. T. Maciejewski, Historia ustroju i prawa sądowego Polski, Warszawa 1999. 3. M. Kallas, A. Lityński, Historia ustroju i prawa Polski Ludowej, Warszawa 2000. Literatura uzupełniająca: 1. E. Borkowska-Bagieńska, K. Krasowski, B. Lesiński, J. Walachowicz, Historia państwa i prawa Polski. Zarys wykładu, Poznań 1994. 2. P. Jurek, Historia państwa i prawa polskiego. Źródła prawa, sądownictwo, Wrocław 1996. 3. R. Łaszewski, S. Salmonowicz, Historia ustroju Polski, Toruń 1995 i wyd. nast. 4. D. Makiłłą, Z. Naworski, Historia prawa na ziemiach polskich. Zarys wykładu, cz. 1-2, Toruń 1996, 2000. 4