prognoza oddziaływania na środowisko

Transkrypt

MPZP TERENU SMYKÓW - KRZECZOWSKA W BOCHNI – PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO
1
MIEJSCOWY PLAN ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO
TERENU SMYKÓW - KRZECZOWSKA
W BOCHNI
PPR
RO
OG
GN
NO
OZZAA O
OD
DD
DZZIIAAŁŁYYW
WAAN
NIIAA N
NAA ŚŚR
RO
OD
DO
OW
WIISSKKO
O
KRAKÓW, sierpień 2010 r.
WERSJA PROGNOZY NA WYŁOśENIE DO PUBLICZNEGO WGLĄDU
WYKONAWCA:
INSTYTUT ROZWOJU MIAST
ZAKŁAD EKONOMIKI PRZESTRZENI
30-015 KRAKÓW, UL. CIESZYŃSKA 2
AUTOR PROGNOZY:
mgr Andrzej Słowik
…………………………
KIEROWNIK ZAKŁADU
DYREKTOR INSTYTUTU
mgr Janusz JeŜak
mgr Jerzy Adamski
2
3
SPIS TREŚCI
1. WPROWADZENIE .............................................................................................................................. 5
1.1. PODSTAWA PRAWNA SPORZĄDZENIA PROGNOZY ........................................................................................ 5
1.2. PRZEDMIOT OPRACOWANIA ................................................................................................................... 5
1.2.1. PROJEKT PLANU W WERSJI PO UZYSKANIU OPINII I UZGODNIEŃ ................................................................ 8
1.3. ZAKRES MERYTORYCZNY PROGNOZY ...................................................................................................... 10
1.4. ZAKRES TERYTORIALNY PROGNOZY ....................................................................................................... 11
1.5. CEL OPRACOWANIA PROGNOZY ............................................................................................................ 11
1.6. METODYKA OPRACOWANIA PROGNOZY................................................................................................... 12
1.7. WYKAZ WYKORZYSTANYCH MATERIAŁÓW ............................................................................................... 14
2. INFORMACJE NA TEMAT PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU ......................................................... 18
2.1. ZAWARTOŚĆ DOKUMENTU.................................................................................................................... 18
2.2. CELE DOKUMENTU.............................................................................................................................. 18
2.3. POWIĄZANIA Z INNYMI DOKUMENTAMI .................................................................................................. 19
3. STAN I FUNKCJONOWANIE ŚRODOWISKA NA CAŁYM OBSZARZE PROJEKTOWANEGO
DOKUMENTU OBJĘTYM PRZEWIDYWANYM ZNACZĄCYM ODDZIAŁYWANIEM ................................ 33
3.1. GEOGRAFICZNE POŁOśENIE OBSZARU .................................................................................................... 33
3.2. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA GOSPODARCZA OBSZARU OBJĘTEGO PLANEM ..................................................... 33
3.3. GRUNTY – WŁASNOŚĆ I UśYTKOWANIE .................................................................................................. 41
3.4. BUDOWA GEOLOGICZNA I SUROWCE MINERALNE ...................................................................................... 41
3.5. RZEŹBA TERENU ................................................................................................................................ 43
3.6. POKRYWA GLEBOWA .......................................................................................................................... 44
3.7. WODY PODZIEMNE I WARUNKI HYDROGEOLOGICZNE ................................................................................ 46
3.8. WODY POWIERZCHNIOWE. ZAGROśENIA POWODZIOWE ............................................................................ 49
3.9. KLIMAT I WARUNKI AEROSANITARNE. HAŁAS .......................................................................................... 54
3.10. BIORÓśNORODNOŚĆ, LASY, ROŚLINY, ZWIERZĘTA, OCHRONA PRZYRODY I KRAJOBRAZU, SIEĆ NATURA 2000 .. 61
3.11. POWIĄZANIA PRZYRODNICZE Z OTOCZENIEM ........................................................................................ 64
3.12. DOBRA MATERIALNE ........................................................................................................................ 67
3.13. ŚRODOWISKO KULTUROWE I ZABYTKI.................................................................................................. 67
3.14. LUDZIE .......................................................................................................................................... 67
3.15. ZAGROśENIA SRODOWISKA, ODPORNOŚĆ NA DEGRADACJĘ I ZDOLNOŚĆ DO REGENERACJI .............................. 67
4. OCENA POTENCJALNYCH ZMIAN W ŚRODOWISKU W PRZYPADKU BRAKU REALIZACJI USTALEŃ
PROJEKTU PLANU ............................................................................................................................... 70
5. ANALIZA UWARUNKOWAŃ FORMALNO PRAWNYCH. ZGODNOŚĆ Z PRZEPISAMI PRAWA W
ZAKRESIE OCHRONY ŚRODOWISKA .................................................................................................. 72
6. ANALIZA UWARUNKOWAŃ EKOFIZJOGRAFICZNYCH ................................................................... 75
7. CHARAKTERYSTYKA USTALEŃ ZAWARTYCH W DOKUMENCIE ..................................................... 77
7.1. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA USTALEŃ PLANU .......................................................................................... 77
7.2. SZCZEGÓŁOWA CHARAKTERYSTYKA USTALEŃ PLANU ................................................................................. 81
4
8. PROBLEMY OCHRONY ŚRODOWISKA ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA REALIZACJI DOKUMENTU
............................................................................................................................................................. 91
9. OCENA SKUTECZNOŚCI OCHRONY RÓśNORODNOŚCI BIOLOGICZNEJ........................................ 93
10. OCENA PRZEWIDYWANYCH ODDZIAŁYWAŃ NA ŚRODOWISKO, ICH CHARAKTERU, ZAKRESU
CZASOWEGO ORAZ TRWAŁOŚCI Z UWZGLĘDNIENIEM OBSZARÓW NATURA 2000 ........................ 94
11. INFORMACJA O MOśLIWYM TRANSGRANICZNYM ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO ....... 108
12. OCENA ROZWIĄZAŃ PLANU ....................................................................................................... 108
13. PROPOZYCJA ROZWIĄZAŃ ZAPOBIEGAWCZYCH, OGRANICZAJĄCYCH I KOMPENSACYJNYCH
........................................................................................................................................................... 110
14. PROPOZYCJA ROZWIĄZAŃ ALTERNATYWNYCH........................................................................ 112
15. PROPOZYCJA METODY MONITORINGU ORAZ CZĘSTOTLIWOŚCI JEJ PRZEPROWADZANIA ... 113
16. PODSUMOWANIE I WNIOSKI. STRESZCZENIE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM ............... 114
ZAŁĄCZNIK 1
ZAŁĄCZNIK 2
ZAŁĄCZNIK 3
5
1. WPROWADZENIE
1.1. PODSTAWA PRAWNA SPORZĄDZENIA PROGNOZY
Pro gn oza
odd zia ł yw a nia
na
śr od ow i s ko została wykonana w ramach prac nad
projektem miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu Smyków – Krzeczowska
w Bochni.
Podstawę prawną sporządzenia niniejszej prognozy stanowi:
•
art. 51 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnieniu informacji o środowisku
i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania
na środowisko (Dz. U. z 2008 r. Nr 199, poz. 1227)
•
art. 17 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.
U. z 2003 r. Nr 80, poz. 717 z późniejszymi zmianami).
Zgodnie z art. 46 ustawy o udostępnieniu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale
społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2008 r.
Nr 199, poz. 1227) projekt planu zagospodarowania przestrzennego wymaga przeprowadzenia
stra t e gi c zn ej oc e n y od dzia ł yw a n ia na śr od ow is ko , a niniejsza prognoza – zgodnie z art. 3
ust. 1 pkt. 14 ustawy – jest jej elementem. Prognoza stanowi takŜe integralną część dokumentacji
planistycznej zgodnie z §12 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 26 sierpnia 2003 r.
w sprawie wymaganego zakresu projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (Dz.
U. z 2003 r. Nr 164, poz. 1587).
1.2. PRZEDMIOT OPRACOWANIA
Przedmiotem analiz i ocen zawartych w prognozie są u s t a l e n i a p r o j e k t u miejscowego
planu zagospodarowania przestrzennego terenu Smyków – Krzeczowska w Bochni, sporządzonego
zgodnie z art. 15 i art. 16 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu
przestrzennym (Dz. U. 03.80.717 z późn. zm.), który opracowany został przez zespół autorski
w Instytucie Rozwoju Miast w Krakowie na zlecenie Burmistrza Miasta Bochnia. Pierwotny projekt
planu wraz z prognozą Burmistrz Miasta przekazał do ustawowego opiniowania i uzgodnień w marcu
2010 r. Analizom w niniejszej wersji prognozy poddany został projekt planu w wersji z sierpnia 2010
r., a więc po uzyskaniu wszystkich przepisanych prawem opinii i uzgodnień.
Podstawę sporządzenia projektu planu stanowi uchwała Nr XXVIII/274/04 Rady Miejskiej
w Bochni z dnia 30 grudnia 2004 roku w sprawie przystąpienia do opracowania planu miejscowego
zagospodarowania przestrzennego terenu „Smyków i Krzeczowska”.
Zgodnie z załącznikiem graficznym do uchwały obszar objęty projektem planu obejmuje
powierzchnię około 596 ha.
Obszar objęty opracowaniem połoŜony jest w północno-wschodniej części miasta Bochnia
i graniczy bezpośrednio z gminami wiejskimi powiatu bocheńskiego: z kierunku wschodniego z gminą
Rzezawa (sołectwo Krzeczów) i Bochnia (sołectwo Gorzków); z kierunku północnego z gminą Bochnia
(sołectwa Słomka, KrzyŜanowice, Proszówki). Wschodnia granica obszaru biegnie prawie na całej
6
długości drogą powiatową, a północna częściowo drogą powiatową i korytem rzeki Raby. Zachodnia
i południowa granica obszaru opracowania biegnie potokiem Babica i linią kolejową.
Niniejsza prognoza stanowi uzupełnienie i aktualizację Prognozy oddziaływania na środowisko
wykonanej w 2006 roku do projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu
Smyków – Krzeczowska w Bochni. Uzupełnienie i aktualizacja wynikają z następujących przesłanek:
•
zawieszenie procedury planistycznej nad powyŜszym planem przez Burmistrza Miasta Bochnia
w 2007 roku na etapie rozpatrzenia uwag po wyłoŜeniu projektu planu do publicznego wglądu,
które odbyło się od 11 grudnia 2006 r. do 12 stycznia 2007 r. Przerwanie procedury
spowodowane było podjęciem uchwały przez Radę Miejską w Bochni nr VIII/89/07 z dnia 31
maja 2007 r. o przystąpieniu do sporządzenia zmiany Studium Uwarunkowań i Kierunków
Zagospodarowania Przestrzennego Miasta Bochnia i koniecznością dostosowania projektu
planu do zmienionego dokumentu w zakresie polityki przestrzennej miasta. Nowe Studium
zostało przyjęte Uchwałą nr XXXVI/349/09 Rady Miasta Bochnia z dnia 27 sierpnia 2009 r.
Wznowienie procedury planistycznej rozpoczęto w listopadzie 2009 r. Dostosowano więc
projekt
planu zagospodarowania przestrzennego
terenu Smyków – Krzeczowska
do
obowiązującego Studium poprzez weryfikację ustaleń projektu planu. Wykonano w tym celu
niezbędną aktualizację uwarunkowań formalno-prawnych oraz aktualizację Opracowania
ekofizjograficznego mających wpływ na ostateczny kształt projektu planu, które po blisko
3-letniej przerwie w realizacji procedury uległy dezaktualizacji.
•
wejście w Ŝycie w listopadzie 2008 r. ustawy o udostępnieniu informacji o środowisku i jego
ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na
środowisko (Dz. U. z 2008 r. Nr 199, poz. 1227), nakładającej na organ sporządzający projekt
planu nowe procedury i formę w zakresie wykonania prognozy oddziaływania na środowisko.
Projekt planu w wersji z 2006 roku został opracowany w oparciu o Studium Uwarunkowań
i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Miasta Bochnia przyjęte Uchwałą Rady
Miejskiej w Bochni nr IV/17/02 z dnia 30 grudnia 2002 roku oraz w oparciu o Opracowanie
ekofizjograficzne wykonane w grudniu 2005 roku. Uwzględniono takŜe ustalenia miejscowego planu
ogólnego zagospodarowania przestrzennego miasta Bochnia, który utracił waŜność w roku 2003.
Projekt planu w tej wersji wraz z Prognozą oddziaływania na środowisko został poddany
uzgodnieniom i opiniowaniu zgodnie z Ustawą o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym
uzyskując p oz yt yw ne uz god n ie nia , w tym w szczególności:
•
Wojewody Małopolskiego (zgodnie z art. 43 ust. 1 ustawy Prawo Ochrony Środowiska) pismem
z dnia 30 maja 2006 r. znak: ŚR.XI.PW.7041-17-06,
•
Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Bochni pismem z dnia 9 czerwca 2006 r.
znak: PSE.N.NZ.-420-4-5/136/06,
•
Zespołu Parków Krajobrazowych Pogórza pismem z dnia 22 maja 2006 r. znak: ZPKP-IV601/9/2006,
•
Lasów Państwowych –Nadleśnictwa Brzesko pismem z dnia 25 maja 2006 r. znak: ZG-21/6/06,
•
7
Okręgowego Urzędu Górniczego w Krakowie pismem z dnia 5 czerwca 2006 r. znak:
KRA/521/0072/06/02162/BT,
•
Starosty Powiatowego w Bochni (w zakresie art. 17 pkt. 7 lit. h ustawy o planowaniu…)
pismem z dnia 8 czerwca 2006 r. znak: OŚ. D. 0714/4/06,
•
Małopolskiego Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych – Inspektorat Rejonowy Tarnów pismem
z dnia 26 maja 2006 r. znak: MZMIUW.RNUBo426-73/06,
•
Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Krakowie pismem z dnia 25 maja 2006 r. znak:
ZP-5060-34-2014/MS/06,
•
Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Krakowie – Delegatura w Tarnowie pismem
z dnia 23 maja 2006 r. znak: OZT-I-JW 7040/22/06,
•
Polskich Linii Kolejowych S.A. pismem z dnia 12 czerwca 2006 r. znak: IRIW 1-505/46/06,
•
Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad pismem z dnia 7 czerwca 2006 r. znak:
GDDKIA – O /KR/12ew/400/Boch/1d/06/8756/9578.
Kierunki polityki przestrzennej zawarte w nowym Studium nie róŜnią się znacząco od
wyznaczonych w roku 2002 (rys. 1). Wprowadzone w obecnym Studium zmiany kierunków
zagospodarowania
analizowanego
terenu
dotyczą
głównie
zasad
obsługi
komunikacyjnej
(wprowadzono nowe drogi o róŜnych kategoriach) oraz korekt w zasięgach terenów o funkcji
mieszkaniowej, mieszkaniowo-usługowej, usługowej i przemysłowej. Główną funkcją obszaru
pozostaje nadal pełnienie roli strefy aktywności gospodarczej miasta Bochni z towarzyszącą
zabudową mieszkaniową. Utrzymano tereny nie wskazane do zainwestowania ze względu na ochronę
środowiska przyrodniczego i kulturowego.
Rok 2002
Rok 2009
Rys. 1. Wyrys ze Studium w wersji z 2002 roku i wersji obecnej (2009 rok) obszaru Smyków-Krzeczowska
8
1.2.1. PROJEKT PLANU W WERSJI PO UZYSKANIU OPINII I UZGODNIEŃ
Przedmiotem analiz i ocen zawartych w niniejszej wersji prognozy są ustalenia projektu planu
w wersji z sierpnia 2010 r., a więc po uzyskaniu wszystkich przepisanych prawem opinii i uzgodnień
złoŜonych do pierwotnego projektu planu.
Pierwotny projekt planu wraz z prognozą oddziaływania na środowisko Burmistrz Miasta
przekazał do ustawowego opiniowania i uzgodnień w marcu 2010 r. przy piśmie z dnia 31. 03. 2010
r. znak: AGKI 7321/S-K/10.
W aspekcie strategicznej oceny oddziaływania projektu planu na środowisko najistotniejsze
znaczenie miały opinie i uzgodnienia uzyskane od:
1/
Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Krakowie,
2/
Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Krakowie,
3/
Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Bochni.
Ad. 1/
Organ uzgadniający projekt planu, jakim jest Dyrektor Regionalnego Zarządu
Gospodarki Wodnej w Krakowie pismem z dnia 27 kwietnia 2010r. znak: NU-5060-D-13-4236/10
odmówił pozytywnego uzgodnienia projektu, nakazując wprowadzenie do projektu planu strefy
zasięgu zalewu wodami powodziowymi o prawdopodobieństwie przewyŜszenia p=1% i korektę
zasięgu obszarów bezpośredniego zagroŜenia powodziowego.
Podstawą do powyŜszego było wykonanie przez RZGW w Krakowie – w tym samym okresie
czasu w jakim powstawał projekt planu – części studium ochrony przeciwpowodziowej zlewni rzeki
Raby tj: „Wyznaczenie obszarów bezpośredniego zagroŜenia powodzią w zlewni Raby, jako integralny
element studium ochrony przeciwpowodziowej”.
Zakończenie realizacji tego opracowania nastąpiło 11 sierpnia 2010 r. i wyznaczona w nim
granica zasięgu wody o prawdopodobieństwie wystąpienia 1% stanowi obszar bezpośredniego
zagroŜenia powodzią w rozumieniu ustawy Prawo wodne. Burmistrz Miasta Bochnia został
poinformowany
o
tym
fakcie
przy
piśmie
RZGW
z
dnia
12
sierpnia
2010r.
znak:
OKI/533/80.22/2010/AR.
O powstawaniu takiego dokumentu sygnalizowano w prognozie oddziaływania na środowisko
w wersji z marca 2010 r. (str. 51), jednak nie były wtedy jeszcze znane zasięgi wód powodziowych
o prawdopodobieństwie przewyŜszenia p=1% z powyŜszego dokumentu. W związku z tym,
w projekcie planu w wersji przekazanej RZGW do uzgodnienia w marcu 2010r. wskazano:
obszar bezpośredniego zagroŜenia powodzią połoŜony w międzywalu oraz pomiędzy korytem
Raby a naturalnie wysokim brzegiem gdzie obowiązuje zagospodarowanie terenu zgodnie
z przepisami odrębnymi (ustawa Prawo wodne),
obszar zagroŜony zalaniem wodami powodziowymi na skutek awarii obwałowania
wyznaczony na podstawie opracowań archiwalnych (historyczna strefa zalewów Q1% wg
opracowania J. Chojnackiego z 1998r.) – gdzie naleŜy zastosować odpowiednie rozwiązania
ochronne dla nowoprojektowanych budowli,
co odpowiednio wyjaśniono i przeanalizowano w prognozie oddziaływania na środowisko
w rozdziałach: 3.8, 7.2, 10, 12.
9
W konsekwencji, po zapoznaniu się z projektem dokumentu: „Wyznaczenie obszarów
bezpośredniego zagroŜenia powodzią w zlewni Raby, jako integralny element studium ochrony
przeciwpowodziowej” wprowadzono do projektu planu nowy zasięg obszaru bezpośredniego
zagroŜenia
powodzią
oraz
skorygowano
zasięg
obszaru
zagroŜonego
zalaniem
wodami
powodziowymi, co znajduje odzwierciedlenie na rysunku projektu planu, w tekście projektu uchwały
oraz na mapie prognozy oddziaływania na środowisko.
W tekście projektu uchwały § 8 pkt. 16 przybrał następujące brzmienie:
„Na obszarze zagroŜonym zalaniem wodami powodziowymi potoku Babica obowiązuje
zagospodarowanie terenu z zastosowaniem rozwiązań technicznych zabezpieczających obiekty
budowlane przed potencjalnym zagroŜeniemi ograniczających skutki wystąpienia tego zagroŜenia.
Działalność inwestycyjną naleŜy prowadzić ze świadomością moŜliwości wystąpienia powodzi.
W zakresie profilaktyki powodziowej i ograniczania skutków powodzi obowiązuje stosowanie zaleceń
zgodnie z gminnymi planami zarządzania i reagowania kryzysowego.”
a § 8 pkt. 18 przybrał brzmienie:
„Na obszarach bezpośredniego zagroŜenia powodzią obowiązują zakazy, nakazy dopuszczenia i
ograniczenia wynikające z przepisów odrębnych dotyczących ochrony przed powodzią”.
Na mapie pro g no zy o dd zia ł yw a nia na śro do w i sk o , jako istotny element informacyjny
pozostawiono zasięg strefy historycznych zalewów powodziowych (p=1%) wg opracowania J.
Chojnackiego z 1998r.
PowyŜsze działania spowodowały pozytywne uzgodnienie projektu planu przez Dyrektora
Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Krakowie pismem z dnia 2 czerwca 2010r. znak: NU5060-D-13-4256/10.
Na obszarze bezpośredniego zagroŜenia powodzią zamiast pierwotnie wprowadzonej funkcji
mieszkaniowej i usługowej wprowadzono przeznaczenie rolnicze terenu (R1 oraz R2), co wiąŜe się
z całkowitym zakazem nowej zabudowy na tych terenach.
Ad. 2/
Organ uzgadniający projekt planu, jakim jest Regionalny Dyrektor Ochrony
Środowiska w piśmie z dnia 30 kwietnia 2010r. znak: ST.I.DK.7041-13-09 uzgodnił projekt planu pod
warunkiem wprowadzenia zmian w projekcie, polegających na zrezygnowaniu z wyznaczenia terenów
zabudowy usługowej oznaczonej symbolami 18U2, 19U2, 20U2, 21U2, 22U2, 23U2 oraz zabudowy
mieszkaniowej oznaczonej symbolami 3MU1, 1MW, co ma swoje uzasadnienie środowiskowe.
Były to jednostki planistyczne połoŜone na terenach otwartych, rolniczych (gleby II klasy
bonitacyjnej) – wolne od zabudowy. Zlokalizowane są w strefie potencjalnego występowania roślin
objętych
ochroną
gatunkową
oraz
na
obszarze
bezpośredniego
zagroŜenia
powodzią.
O występowaniu takich uwarunkowań sygnalizowano w prognozie oddziaływania na środowisko
w wersji z marca 2010 r.
Ponadto tereny te zostały powaŜnie podtopione w trakcie zdarzeń powodziowych jakie miały
miejsce na terenie Bochni w miesiącach maj-czerwiec 2010r. Przyczyną były zarówno wody własne
zlewni rowów melioracyjnych, które mają utrudniony odpływ z przedmiotowego terenu, jak równieŜ
10
silna infiltracja wód gruntowych ku powierzchni terenu, na skutek wysokich stanów wody w Rabie
utrzymujących się przez kilka tygodni.
Mając powyŜsze na uwadze Burmistrz Miasta uwzględnił opinię RDOŚ wprowadzając na
wymienionych terenach przeznaczenie rolnicze (R1, R2) oraz tereny zieleni urządzonej (ZP), co wiąŜe
się z całkowitym zakazem nowej zabudowy na tych terenach.
Wprowadzone do ustaleń planu zmiany wynikające z uzyskanych uzgodnień i opinii wpłynęły
na ocenę zagroŜeń dla środowiska określoną w prognozie oddziaływania na środowisko z marca
2010r., poniewaŜ zaliczone zostały do korzystnych zmian dla środowiska i ludzi (np.: ograniczenie
liczby kategorii zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, usługowej, dróg).
Wprowadzono została równieŜ korekta struktury układu komunikacyjnego poprzez obniŜenie
kategorii dróg i ulic. Po wprowadzeniu do projektu planu zmian wynikających z uzyskanych
uzgodnień i opinii nie powstały nowe istotne konflikty, które miałyby jednostronny negatywny wpływ
na środowisko przyrodnicze i kulturowe.
1.3. ZAKRES MERYTORYCZNY PROGNOZY
Zgodnie z art. 53 ustawy o udostępnieniu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale
społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2008 r.
Nr 199, poz. 1227), Burmistrz Miasta Bochnia zwrócił się z pismem do organów wymienionych
w artykule 57 i 58 cytowanej ustawy o uzgodnienie zaproponowanego zakresu i stopnia
szczegółowości informacji wymaganych w prognozie oddziaływania na środowisko dotyczącej
projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu Smyków – Krzeczowska
w Bochni.
Uzgodnienie Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Krakowie oraz Państwowego
Powiatowego
Inspektora
Sanitarnego
w
Bochni
uzyskano
następującymi
pismami:
znak
ST.I.DK.7041-13-08 z dnia 9 lutego 2009 r. oraz PSE.N.NZ.-420-4-18/104/08 dnia 12 stycznia 2009 r.
(załącznik nr 2).
Zgodnie z przedmiotowymi uzgodnieniami prognoza obejmuje pełny zakres merytoryczny
określony w artykułach 51 i 52 ustawy o udostępnieniu informacji o środowisku i jego ochronie,
udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U.
z 2008 r. Nr 199, poz. 1227) ze szczególnym uwzględnieniem:
•
wpływów eksploatacji górniczej kopalni soli Bochnia,
•
zagroŜeń dla środowiska w sytuacji wystąpienia stanów powodziowych na rzece Rabie,
•
ochrony pomników przyrody, które zostały powołane zarządzeniem nr 2/87 Wojewody
Tarnowskiego z dnia 26 lutego 1987r.
•
celów ochrony realizowanych w ramach Obszaru Chronionego Krajobrazu Pogórza Wiśnickiego,
•
11
realizacji wskazań zawartych w Opracowaniu ekofizjograficznym, sposobu zagospodarowania
terenów, których uŜytkowanie i zagospodarowanie, z uwagi na cechy zasobów środowiska i ich
rolę
w
strukturze
zapewnienia
przyrodniczej
prawidłowego
obszaru
funkcjonowania
powinno
być
środowiska
podporządkowane
i
zachowania
potrzebom
róŜnorodności
biologicznej.
W
ramach
niniejszej
prognozy
przedstawiono
charakterystykę
ustaleń
zawartych
w analizowanym projekcie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Zaprezentowano
między innymi powiązania projektu planu z Opracowaniem ekofizjograficznym oraz innymi
dokumentami strategicznymi i specjalistycznymi. Dokonano oceny stanu i funkcjonowania środowiska
przyrodniczego na obszarze objętym projektem planu oraz analizy i oceny wpływu realizacji ustaleń
projektu planu na środowisko, w tym: ludzi, wody, powierzchnię ziemi, powietrze. W prognozie
uwzględniono unormowania prawne, które bezpośrednio lub pośrednio dotyczą obszaru objętego
projektem planu.
1.4. ZAKRES TERYTORIALNY PROGNOZY
Opracowanie obejmuje obszar 596 ha wyznaczony na rysunku projektu miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego w granicach określonych uchwałą Rady Miasta Bochnia Nr
XXVIII/274/04 z dnia 30 grudnia 2004 roku w sprawie przystąpienia do opracowania planu
miejscowego zagospodarowania przestrzennego terenu „Smyków i Krzeczowska”. (załącznik nr 3).
W przypadku niektórych ocen i analiz – wskazanych w dalszej części tekstu – wchodzących
w uzgodniony zakres prognozy, nawiązano do istniejącego stanu zagospodarowania oraz funkcji
terenów w bezpośrednim otoczeniu granic projektowanego planu lub obszarów przyległych,
rozszerzając tym samym zakres terytorialny opracowania zgodnie z badanym zasięgiem oddziaływań
projektowanego sposobu zagospodarowania obszaru objętego planem.
1.5. CEL OPRACOWANIA PROGNOZY
Ocena oddziaływania na środowisko o charakterze strategicznym powinna uwzględniać relacje
ustaleń dokumentu ze środowiskiem przyrodniczym oraz relacje ze zrównowaŜonym rozwojem, co
w praktyce sprowadza się do odpowiedzi na pytanie: Czy i w jakim stopniu ustalenia dokumentu
strategicznego sprzyjają zrównowaŜonemu rozwojowi? Odpowiedź na tak postawione pytanie jest
jednym z celów niniejszej prognozy. WaŜne jest, by względy ochrony środowiska i zrównowaŜonego
rozwoju stawiane były na równi z innymi celami i interesami – gospodarczymi oraz społecznymi.
Formalny
cel
opracowania
prognozy
będącej
elementem
stra te gi c zne j
o ce ny
odd zia ł yw a n ia na środowisko zawarty jest w art. 46 i art. 51 ustawy o udostępnieniu informacji
o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach
oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2008 r. Nr 199, poz. 1227).
Pod sta w ow ym celem opracowania prognozy – realizowanej równocześnie z opracowaniem
projektu planu – jest określenie skutków dla środowiska wynikających z realizacji ustaleń projektu
12
planu, a takŜe poszukiwanie i wskazanie moŜliwości rozwiązań planistycznych najkorzystniejszych dla
stanu środowiska oraz ustalenie, czy zapisy projektu miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego nie naruszają zasad prawidłowego funkcjonowania środowiska przyrodniczego
obszaru objętego planem oraz obszarów sąsiednich (przyległych).
Prognoza ma równieŜ ułatwić identyfikację moŜliwych do określenia skutków środowiskowych
spowodowanych realizacją dyspozycji przestrzennych zawartych w projekcie planu oraz ocenić, czy
przyjęte w projekcie planu rozwiązania ochronne w dostateczny sposób zabezpieczają przed
powstawaniem znaczących konfliktów i zagroŜeń w środowisku. Prognoza takŜe określa, analizuje
i ocenia istniejący stan środowiska w powiązaniu z tendencjami zmian przy załoŜeniu braku realizacji
ustaleń projektu planu.
Prognoza ocenia i wskazuje rozwiązania mające na celu zapobieganie, ograniczanie lub
kompensację przyrodniczą negatywnych oddziaływań na środowisko mogących być rezultatem
realizacji projektu planu.
Pośrednie cele opracowania prognozy definiuje artykuł 51 ust. 2 pkt. 2 cytowanej ustawy,
z
których
najwaŜniejszy
dla
analizowanego
terenu
to
identyfikacja
obszarów
objętych
przewidywanym znaczącym oddziaływaniem na środowisko i jego elementy składowe.
1.6. METODYKA OPRACOWANIA PROGNOZY
Metodykę oraz problematykę opracowania prognozy oparto i dostosowano do wymagań
określonych w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 14 listopada 2002 roku w sprawie
szczegółowych warunków, jakim powinna odpowiadać prognoza oddziaływania na środowisko
dotycząca projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego (Dz. U. Nr 197, poz.
1667). Rozporządzenie powyŜsze utraciło moc z dniem 25 lipca 2005 r. z chwilą nowelizacji Prawa
ochrony środowiska. W niniejszym opracowaniu posłuŜono się nim wyłącznie w celach pomocniczych.
Ustawowy harmonogram prac nad miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego
obejmuje następujące etapy:
•
wykonanie opracowania ekofizjograficznego stanowiącego wyjściowy etap dla planowania
przestrzennego,
•
wykonanie prognozy oddziaływania na środowisko w fazie projektowej planu odnoszącej się do
ustaleń opracowania ekofizjograficznego i projektu planu,
•
ustalenie
ostatecznej
wersji
projektu
planu
uwzględniając
procedurę
uspołecznienia,
opiniowania i uzgodnień.
Przy opracowaniu prognozy uwzględniono istotną przesłankę dotyczącą sporządzania dokumentów
strategicznych, jaką jest ustawowa hierarchiczność ich ustaleń i zapisów – tzn. projekt miejscowego
planu zagospodarowania przestrzennego terenu Smyków-Krzeczowska w Bochni musi być zgodny
z ustaleniami obowiązującego Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego
Miasta Bochnia z 2009 roku oraz Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa
Małopolskiego z 2003 roku.
13
Osiągnięcie podstawowego celu prognozy – opracowywanej równolegle z projektem planu –
było moŜliwe dzięki dyskusjom autora prognozy w gronie zespołu projektowego, mającym na celu
eliminację rozwiązań i ustaleń niemoŜliwych do przyjęcia ze względu na ewentualne znaczące
negatywne skutki dla środowiska lub zagroŜenie dla zdrowia ludzi. Wymagało to interdyscyplinarnej
analizy procesów i zjawisk zachodzących w środowisku, przy uwzględnieniu zmiennych z szeroko
rozumianego „otoczenia planu”, na które składa się system prawny, postęp cywilizacyjny
i techniczny, korzyści ekonomiczne oraz zachowania i przemiany świadomości społeczności lokalnej.
Opracowanie prognozy – poprzedzone analizą ustaleń zawartych w projekcie planu – oparto na
załoŜeniu, Ŝe s t a n e m o d n i e s i e n i a dla analiz i ocen zawartych w prognozie będą:
•
istniejące uŜytkowanie i zagospodarowanie terenu określone w czasie terenowej inwentaryzacji
urbanistycznej obszaru planu przeprowadzonej w 2006 roku,
•
istniejący stan i jakość środowiska przyrodniczego oraz zagospodarowania terenu oceniony
w opracowaniu ekofizjograficznym oraz w innych opracowaniach specjalistycznych i naukowych
wymienionych w Rozdziale 1.7,
•
uwarunkowania wynikające z ustaleń archiwalnych dokumentów planistycznych miasta Bochnia
(Plan ogólny z 1994 roku) oraz obowiązujące Studium Uwarunkowań i Kierunków
Zagospodarowania Przestrzennego Miasta Bochnia,
•
działania związane z zabudową i zagospodarowaniem terenu objętego projektem planu oraz
realizacją
systemów
infrastruktury
technicznej
i
komunikacyjnej
realizowane
zgodnie
z zasadami przyjętymi w analizowanym projekcie planu na całym jego obszarze.
Ocenę moŜliwych przemian komponentów środowiska przeprowadzono w oparciu o analizę ich
funkcjonowania w istniejącej strukturze przestrzennej obszaru. Na końcowym etapie opracowania
prognozy oceniono wynikowy stan komponentów środowiska powstały na skutek przemian w jego
funkcjonowaniu spowodowanych realizacją ustaleń projektu planu. Kryteria określające skutki
oddziaływań oparte zostały na unormowaniach prawnych, publikacjach naukowych i opracowaniach
dokumentacyjnych wymienionych w Rozdziale 1.7.
Podczas sporządzania prognozy zastosowano róŜnorodne metody badawcze. Przeanalizowano
i wykorzystano dane i informacje dostępne w opracowaniach specjalistycznych i naukowych,
uzyskane z szeregu instytucji. W ocenie stanu i funkcjonowania środowiska przyrodniczego na
omawianym obszarze wykorzystano metody analityczne i waloryzacyjne dotyczące poszczególnych
elementów środowiska. Wpływ realizacji ustaleń projektu planu na środowisko został oszacowany
poprzez prognozowanie zmian w poszczególnych elementach środowiska. Zastosowane metody
prognozowania (metoda prognozowania eksperckiego, analizy macierzowej) oparte zostały na
zasadzie proporcjonalności do dostępnych wyników badań dla aktualnego zagospodarowania terenu
oraz analogii do wyników badań dla skutków realizacji inwestycji o podobnym zakresie na innych
obszarach. Propozycje rozwiązań eliminujących lub ograniczających negatywne oddziaływanie na
środowisko przyrodnicze sformułowane zostały na bazie analizy stopnia wpływu niekorzystnych
czynników na poszczególne elementy środowiska.
Podlegający ocenie projekt planu miejscowego w swej naturze jest dokumentem, który
definiuje
przeznaczenie
(moŜliwą
dyspozycję)
terenu
oraz
warunki
jego
zabudowy
14
i zagospodarowania, lecz nie określa tempa, czasu i skali ich osiągnięcia. Do momentu realizacji
zagospodarowania terenu zgodnie z ustaleniami planu dopuszcza się dotychczasowy sposób
zagospodarowania i uŜytkowania terenów. Wobec powyŜszego, takŜe ocena oddziaływania na
środowisko przedstawiona w prognozie ma jedynie c h a r a k t e r j a k o ś c i o w y .
W opracowaniu prognozy wykorzystano wskazówki metodyczne zawarte w następujących
opracowaniach:
•
Szponar A., 2003, Fizjografia urbanistyczna, Wydawnictwa Naukowe PWN, Warszawa,
•
Nytko K., 2007, Oceny oddziaływania na środowisko, Wydawnictwo Politechniki Białostockiej,
Białystok,
•
Dubel
K.,
2005,
Rola ocen oddziaływania na środowisko w systemie planowania
przestrzennego, Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław.
Prognoza składa z części tekstowej i kartograficznej. Mapę stanowią załączniki nr 1 do
prognozy wykonano w skali projektu planu 1:2000 na podkładzie referencyjnym mapy zasadniczej.
1.7. WYKAZ WYKORZYSTANYCH MATERIAŁÓW
Analizy kartograficzne sporządzone na potrzeby prognozy zostały wykonane na następujących
podkładach mapowych:
•
mapa topograficzna PPGK 1992 w skali 1:10000,
•
cyfrowa mapa ewidencji gruntów dostarczona przez Urząd Miasta Bochnia,
•
mapa zasadnicza obszaru objętego projektem planu w skali 1:1000 dostarczona przez Urząd
Miasta Bochnia.
Opracowanie prognozy zostało wykonane przy wykorzystaniu następujących materiałów:
•
map podkładowych (topograficznej, ewidencyjnej, zasadniczej),
•
cyfrowego modelu rzeźby terenu (DEM – TIN),
•
opracowań studialnych, kartograficznych, monograficznych oraz dokumentów prawnych
dotyczących analizowanego obszaru,
•
informacji uzyskanych w urzędach i instytucjach.
Wykaz wykorzystanych materiałów obejmuje:
[A] – opracowania planistyczne
1.
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Miasta Bochnia. Tom I,
Tom II, 2009, Uchwała nr XXXVI/349/09 Rady Miasta Bochni z dnia 27 sierpnia 2009 r. wraz z
załącznikami, Urząd Miasta Bochnia.
2.
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Bochnia, 2002, Biuro
Projektów: Urbanistyka Architektura InŜynieria, Kraków.
[B] – opracowania ekofizjograficzne i prognozy
3.
15
Opracowanie ekofizjograficzne podstawowe dla potrzeb projektu miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego terenu „Smyków-Krzeczowska” w Bochni, 2010, Instytut Rozwoju Miast, Kraków.
4.
Opracowanie ekofizjograficzne do sporządzenia zmiany Studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego gminy Miasta Bochnia, 2007, InŜynieria Środowiska – Kraków, Urząd
Miasta Bochnia.
5.
Prognoza oddziaływana na środowisko do Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego gminy Miasta Bochnia, 2009, InŜynieria Środowiska – Kraków, Urząd Miasta Bochnia.
6.
Materiały
z
opracowania
fizjograficznego
dla
potrzeb
studium
uwarunkowań
i
kierunków
zagospodarowania przestrzennego gminy miasta Bochnia z 1998 roku – plansze w skali 1:5000:
a) Warunki wodne
b) Spadki terenu
c) Zbiorcza ocena terenów
[C] – opracowania dokumentacyjne
7.
Opracowanie
studyjno-koncepcyjne
dla
Bocheńskiej
Strefy
Aktywności
Gospodarczej.
Plan
zagospodarowania terenu. Projekt koncepcyjny, 2009, ARUP Sp. z o.o., Urząd Miasta Bochnia.
8.
Budowa połączenia drogowego projektowanego węzła autostradowego A4 „Bochnia” z drogą krajową
nr 4. Studium techniczno-ekonomiczno-środowiskowe, 2009, Pracownia inŜynierska Klotoida, Urząd
Miasta Bochnia.
9.
Dokumentacja geologiczna rozpoznania warunków geologiczno-inŜynierskich przy hali P-1, przy hali P2, przy Wodorowni i przy Azotowni na terenie Stalprodukt S.A. Bochnia w miejscowości Bochnia, 2006,
Powiatowe archiwum geologiczne w Bochni.
10. Dokumentacja geologiczna rozpoznania warunków geologiczno-inŜynierskich pod podtorza pod suwnice
przy rozbudowie hali Wydziału Profili Giętych oraz hali nr 111 – Walcowni Blach Transformatorowych
na terenie Stalprodukt S.A. Bochnia w miejscowości Bochnia, 2005, Powiatowe archiwum geologiczne
w Bochni.
11. Dokumentacja geologiczna rozpoznania warunków geologiczno – inŜynierskich wpływu na wały
przeciwpowodziowe projektowanego remontu rurociągu wody przemysłowej w rejonie ujęcia wody dla
Stalprodukt S.A. Bochnia w miejscowości Bochnia, 2008, Powiatowe archiwum geologiczne w Bochni.
12. Dokumentacja geologiczno-inŜynierska dla potrzeb rozbudowy hali na terenie Stalprodukt S.A. w Bochni
przy ulicy Wygoda 69, 2009, Powiatowe archiwum geologiczne w Bochni.
[D] – dokumenty programowe i raporty
13. Raport oddziaływania na środowisko planowanej inwestycji polegającej na budowie obiektu usługowo-
handlowego na działkach nr 197/2, 199/2, 201/2, 203/6, 206/6, 207/6, 209/6, 211/6 (motel z
zapleczem, salon wystawienniczy Mercedes-Benz) z parkingami, infrastrukturą techniczną i zjazdem z
drogi powiatowej Bochnia – Uście Solne. ASO Mercedes-Benz, 2009, Urząd Miasta Bochnia.
14. Raport oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko dla budowy parkingu dla około 250 samochodów
osobowych na działce nr 1318/5 przy ul. Wygoda w Bochni. Stalprodukt S.A., 2009, Urząd Miasta
Bochnia.
15. Budowa autostrady A4 Kraków – Tarnów. Odcinek – węzeł Szarów – węzeł KrzyŜ km 455+900 –
512+739.11. Autostrada A4 km 455+900 – 512+739.11. Projekt budowlany. Raport o oddziaływaniu
przedsięwzięcia na środowisko do wniosku o pozwolenie na budowę, styczeń 2009, Transprojekt
KBPDiM Sp. z o.o., Kraków, Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad o. w Krakowie.
16
16. Raport oddziaływania na środowisko zmodernizowanej oczyszczalni ścieków w Bochni, 2004, Biuro
ekspertyz i projektów: Ł. Fulas-Płonka, Ruda Śląska.
17. Program ochrony środowiska dla miasta Bochni, 2005, Tarnów, Urząd Miasta Bochnia.
18. Gminny plan gospodarki odpadami dla miasta Bochni, 2005, Tarnów, Urząd Miasta Bochnia.
19. Program ochrony środowiska powiatu bocheńskiego, 2003, Instytut Ochrony Środowiska, Warszawa.
20. Chojnacki J. i in., 1998, Weryfikacja map zasięgu zalewów wielkich wód prawdopodobnych na
wybranych odcinkach Górnej Wisły. Etap II, IMGW Kraków, Archiwum RZGW w Krakowie.
21. Program Ochrony Powietrza dla Województwa Małopolskiego. Załącznik do uchwały Nr XXXIX/612/09
Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 21 grudnia 2009 r.
22. Program ochrony środowiska przed hałasem dla Województwa Małopolskiego na lata 2009-2013
przyjęty uchwałą Nr XXXIV/494/09 Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 3 lipca 2009 r.
23. Strategia rozwoju miasta Bochni na lata 2007-2015, 2006, Urząd Miejski w Bochni.
[E] – naukowe opracowania kartograficzne
24. Mapa Hydrograficzna Polski 1:50000, arkusz Bochnia, arkusz Nowe Brzesko, 2002, GGK, Warszawa.
25. Mapa Sozologiczna Polski 1:50000, arkusz Bochnia, arkusz Nowe Brzesko, 1997, GGK, Warszawa.
26. Mapa Hydrogeologiczna Polski 1:50000, arkusz 998 Bochnia, 1997, PIG, MOŚZNiL, Warszawa (wraz z
komentarzem).
27. Mapa Geośrodowiskowa Polski 1:50000, plansza A, plansza B, arkusz 998 Bochnia, 2003, PIG, MŚ,
Warszawa (wraz z komentarzem).
28. Mapa Głównych Zbiorników Wód Podziemnych 1: 500 000 według stanu CAG z dnia 30.01.2003, 2003,
ZHiGI, PIG, Warszawa.
29. Mapa geologiczno-gospodarczo-sozologiczna miasta i gminy Bochnia 1:25000, 2000, PIG, Arch. Urzędu
Wojewódzkiego, Kraków (wraz z komentarzem).
30. Szczegółowa mapa geologiczna Polski 1:50000, arkusz 998 Bochnia, 1959, PIG, Wyd. Geol., Warszawa.
31. Mapy glebowo–rolne miasta Bochnia 1:5000, Powiatowy Ośrodek Dokumentacji Geodezyjnej
i Kartograficznej, Bochnia.
[F] – opracowania monograficzne
32. Dynowska I., Maciejewski M., 1991, Dorzecze górnej Wisły, PWN, Warszawa.
33. Starkel L., 2000, Geografia Polski. Środowisko przyrodnicze, PWN, Warszawa.
34. Liro A. (red.), 1998, Strategia wdraŜania krajowej sieci ekologicznej ECONET-POLSKA, IUCN,
Warszawa.
35. Ostoje przyrody w Polsce. Mapa 1:750 000, 1999, IGIK, IOP PAN, Kraków – Warszawa.
36. Chełmecki Z., 2006, Stanowiska niektórych roślin chronionych na terenie miasta i gminy Bochnia,
Chrońmy przyrodę ojczystą, nr 1 I/2006.
37. Chełmecki Z., 2008, Nowe stanowiska kosaćca syberyjskiego Iris sibirica L. w Bochni na Pogórzu
Wiśnickim Chrońmy przyrodę ojczystą, nr 64, 6/2008.
38. Raport o stanie środowiska w województwie Małopolskim w 2003 roku, 2004, Biblioteka Monitoringu
Środowiska, WIOŚ, Kraków.
39. Raport o stanie środowiska w województwie Małopolskim w 2008 roku, 2009, Biblioteka Monitoringu
Środowiska, WIOŚ, Kraków.
40. Ocena stanu zanieczyszczenia gleb województwa małopolskiego metalami cięŜkimi i siarką, 1999,
Biblioteka Monitoringu Środowiska, WIOŚ - OSChR, Kraków.
17
41. Szarek-Łukaszewska G., 2003, Sulphur input to the Niepołomice Forest: Changes during 30 Years
(Southern Poland), Polish Journal of Environmental Studies, Vol. 12, No. 2.
42. Skiba S., Drewnik M. i in., 1998, Soil cover in the marginal zone of the Carpathian Foothills between
the Raba and Uszwica rivers [w:] The Carpathian Foothills Marginal Zone, Man and Environment, Prace
Instytutu Geografii UJ, 103.
43. Korytarze Ekologiczne w Małopolsce - Instytut Nauk o Środowisku UJ, Instytut Ochrony Przyrody PAN;
Kraków 2005r.
44. Bochnia. Studium Historyczno- Urbanistyczne. Pracownia Konserwacji Zabytków. Oddział w Krakowie.
45. Katalog Zabytków Sztuki w Polsce.
46. Kiryk F., Ruta Z., 1980, Bochnia. Dzieje Miasta i Regionu, 1980, Kraków.
[G] – dokumenty prawne
47. decyzja Starosty Bocheńskiego OŚ.H.6224/14/5/2000 z dnia 21 czerwca 2000 r.,
48. decyzja Wojewody Krakowskiego nr 4/98 o ustaleniu lokalizacji autostrady z dnia 30 grudnia 1998 r.
znak: RP.II.7331/04/98,
49. zarządzenie Wojewody Tarnowskiego Nr 2/87 z dnia 26 lutego 1987 r.
Wykorzystano
informacje
uzyskane
bezpośrednio
w
Wydziale
Architektury, Gospodarki Komunalnej i Inwestycji Urzędu Miasta Bochnia. Ponadto wykorzystano
strony
internetowe
Wojewódzkiego
Inspektoratu
Ochrony
Środowiska
w
Krakwie
www.krakow.pios.gov.pl/; Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad www.gddkia.gov.pl/;
Klubu Przyrodników www.kp.org.pl/, Polskiego Towarzystwa Ochrony Przyrody „Salamandra”
www.salamandra.org.pl/; Ministerstwa Środowiska www.mos.gov.pl oraz Regionalnej Dyrekcji
Ochrony Środowiska w Krakowie www.krakow.rdos.gov.pl/.
Powołując się w dalszej części prognozy na pozycje z wykazu wykorzystanych materiałów
podawany będzie ich numer z powyŜszej listy, np. [B-7], [A-55] itp.
18
2. INFORMACJE NA TEMAT PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU
Dokumentem
poddanym
niniejszej
prognozie
jest
projekt
miejscowego
planu
zagospodarowania przestrzennego terenu Smyków – Krzeczowska w Bochni, sporządzony zgodnie
z art. 15 i art. 16 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym
(Dz. U. 03.80.717 z późn. zm.) oraz Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 26 sierpnia 2003
r. w sprawie wymaganego zakresu projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego
(Dz. U. z 2003 r. Nr 164, poz. 1587).
2.1. ZAWARTOŚĆ DOKUMENTU
Projekt miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu Smyków-Krzeczowska
w Bochni składa się z części tekstowej i kartograficznej. Mapy sporządzone w skali 1:2000 stanowią
załączniki do tekstu: nr 1 (rysunek planu) i nr 2 (rysunek rozwiązań infrastruktury technicznej ).
Część tekstowa obejmuje cztery rozdziały, w których zawarto przepisy ogólne, ustalenia
obowiązujące
na
wyodrębnionych
całym
liniami
obszarze
planu,
rozgraniczającymi
ustalenia
kategorii
szczegółowe
terenów,
dotyczące
zasad
ich
przeznaczenia
zagospodarowania
i warunków zabudowy, przepisy końcowe. Rozstrzygnięcie o sposobie rozpatrzenia uwag do projektu
planu stanowi załącznik nr 3. W załączniku nr 4 przedstawiono informację o sposobie realizacji
zapisanych w planie inwestycji z zakresu infrastruktury technicznej które naleŜą do zadań własnych
gminy oraz o zasadach ich finansowania.
W rozdziale II dokumentu zawarto w szczególności: zapisy dotyczące zasad ochrony
i kształtowania środowiska przyrodniczego, krajobrazu i ładu przestrzennego, zasady obsługi
w zakresie komunikacji, zasady wyposaŜenia w infrastrukturę techniczną.
2.2. CELE DOKUMENTU
Podstawowym
miejscowego
takich
celem
opracowania
projektu
zasad
zagospodarowania
planu
jest
przestrzennego,
wprowadzenie
które
poprzez
aktem
prawa
kompleksowe
rozwiązania będą uwzględniać potrzebę:
•
udostępnienia nowych terenów celem aktywizacji zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej
i wielorodzinnej
•
udostępnienia nowych terenów celem aktywizacji procesów inwestycyjnych o charakterze
komercyjnym usługowo-wytwórczym
z poszanowaniem zasady z r ó w n o w a Ŝ o n e g o r o z w o j u . Projekt planu ma zaspakajać aktualne
potrzeby lokalizacyjne osób fizycznych (mieszkańców) i firm działających na omawianym terenie –
obecnie oraz w przyszłości po wybudowaniu odcinka autostrady A4 wraz z węzłem komunikacyjnym.
Do głównych celów regulacji zawartych w dokumencie naleŜy ochrona interesu publicznego
w zakresie:
•
19
intensyfikacji zainwestowania związanego z rozwojem tzw. Bocheńskiej Strefy Aktywności
Gospodarczej,
•
poprawy dostępności komunikacyjnej po wybudowaniu węzła autostrady A4,
•
poprawy ładu przestrzennego poprzez zwiększenie wymagań dotyczących standardów
zabudowy i zagospodarowania,
•
umoŜliwienia działalności inwestycyjnej podmiotom gospodarczym poprzez intensyfikację
zainwestowania właściwego dla strefy przemysłowej oraz wyznaczenie nowych terenów
przemysłowo-usługowych w sąsiedztwie istniejącego obiektu przemysłowego,
•
zachowania ładu przestrzennego poprzez ustalenie wymagań dotyczących standardów
zabudowy i zagospodarowania,
•
ochrony
interesów
lokalnych
w
zakresie
ochrony
środowiska
przyrodniczego,
ładu
przestrzennego, komunikacji oraz infrastruktury technicznej.
2.3. POWIĄZANIA Z INNYMI DOKUMENTAMI
Projekt dokumentu uwzględnia opracowania strategiczne i planistyczne, które zostały
przygotowane na poziomie krajowym, wojewódzkim i lokalnym. Opracowania te zawierają wytyczne
i ustalenia o których mowa w dokumentach sporządzonych na szczeblu wspólnotowym, wykonane
przez instytucje Unii Europejskiej. Cechą charakterystyczną takich dokumentów strategicznych jest
ustawowa hierarchiczność ich ustaleń i zapisów.
Do podstawowych dokumentów, które miały wpływ na formułowanie ustaleń projektu planu
terenu Smyków-Krzeczowska naleŜy:
•
Plan
Zagospodarowania
Przestrzennego
Województwa
Małopolskiego
[Uchwała Sejmiku Woj. nr XV/174/03 z dnia 22 grudnia 2003r.]
Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa ustala cele i kryteria organizacji
struktury przestrzennej regionu uwzględniając załoŜenia polityki przestrzennej państwa ustalone
w Koncepcji polityki przestrzennego zagospodarowania kraju oraz zawarte w Strategii Rozwoju
Województwa Małopolskiego.
W analizowanym dokumencie uwzględniono uwarunkowania i kierunki rozwoju dotyczące
miasta Bochni, o których mowa w planie województwa, a w szczególności:
• połoŜenie miasta w regionie o atrakcyjnym krajobrazie, bogatej róŜnorodności ekologicznej
szaty roślinnej,
• połoŜenie miasta w rejonie występowania złóŜ wód geotermalnych i mineralnych (poziom
cenomański i paleozoik),
• połoŜenie miasta w rejonie występowania zasobów kopalin podstawowych i pospolitych,
• połoŜenie miasta na terenie o duŜych rezerwach systemu zaopatrzenia w gaz po stronie
wysokiego ciśnienia,
20
• połoŜenie miasta na terenach zaopatrzenia w wodę i odprowadzenia ścieków poprzez
realizację sieci wodociągowych i systemów kanalizacji zbiorczej,
• połoŜenie miasta na terenach o dogodnych powiązaniach komunikacyjnych poprzez odcinek
projektowanej autostrady A4, drogi wojewódzkie, infrastrukturę kolejową.
Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Małopolskiego uwzględnia kierunki
rozwoju miasta Bochni przy zachowaniu zasad ochrony środowiska przyrodniczego i działań w sferze
infrastruktury technicznej poprzez:
• tworzenie warunków przestrzennych dla zapewnienia ochrony prawnej wybitnych walorów
przyrodniczych i krajobrazowych w tym ochrony rzek z ich otoczeniem oraz innych ciągów
ekologicznych mających znaczenie dla zachowania róŜnorodności biologicznej,
• świadome wykorzystywanie walorów i wartości przyrodniczych obszarów chronionych między
innymi pomników przyrody,
• realizację układu drogowego autostrady A4 wymagającą rezerwy terenu zgodnie ze
wskazaniem lokalizacyjnym Wojewody Małopolskiego (rezerwy terenu wymagają teŜ drogi
dojazdowe do węzła autostradowego),
• modernizację infrastruktury linii kolejowej relacji Kraków – Tarnów – Medyka,
• realizację
systemów
wodociągowo-kanalizacyjnych
zgodnie
z
zasadami
określonymi
w opracowywanym przez Ministerstwo Środowiska Krajowym programem oczyszczania ścieków
komunalnych.
Analizowany dokument uwzględnia w ustaleniach powyŜsze ogólne zasady rozwoju miasta Bochnia
wskazane w planie województwa.
W planie województwa ustalono podstawowe zasady do przestrzegania przy opracowywaniu
miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, to jest:
• ograniczanie rozproszenia budownictwa poprzez intensyfikację wykorzystania terenów
mieszkaniowych w ramach istniejącego zainwestowania,
• rozszerzanie terenów mieszkaniowych poza obszar zwartej zabudowy miejscowości,
w pierwszej kolejności na tereny juŜ silnie obciąŜone zabudową rozproszoną oraz rezygnacja
z wprowadzania nowej i utrwalania istniejącej zabudowy w terenach otwartych;
• ograniczanie rozwoju terenów budowlanych wzdłuŜ ciągów komunikacyjnych;
• oznaczanie obszarów zalewowych i osuwiskowych, rezygnacja z wprowadzania nowej oraz
utrwalania istniejącej zabudowy na terenach zagroŜonych powodzią;
• ochrona
dziedzictwa
kulturowego,
kształtowanie
harmonijnego
krajobrazu
poprzez
wykorzystanie walorów środowiska kulturowego i podniesienia atrakcyjności obszarów poprzez
uwzględnienie ustaleń konserwatorskich i dostosowanie nowej architektury do tradycji
i charakteru substancji zabytkowej;
• nawiązywanie w nowej architekturze do lokalnych wzorców i materiałów, zachowywanie
regionalnego krajobrazu kulturowego.
W Planie Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Małopolskiego na obszarze objętym
projektem planu nie przewiduje się:
21
• zadań i zamierzeń ponadlokalnych z zakresu infrastruktury społeczno-gospodarczej,
• obszarów ochrony przyrody i stref ochrony zabytków o znaczeniu ponadlokalnym,
• obszarów i stref ochrony ujęć wód o znaczeniu ponadlokalnym.
•
Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego
miasta Bochnia [A-1]
Celem Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Miasta Bochnia
jest uporządkowanie i ustalenie nowych kierunków rozwoju przestrzennego miasta oraz wdroŜenie
zasad rozwoju określonych w innych dokumentach na szczeblu krajowym, wojewódzkim,
powiatowym i gminnym.
Podstawowy
kierunek
rozwoju
przestrzennego
Bochni
oparty
został
na
utrzymaniu
i rozbudowie obecnego układu miejskiego, którego rusztem będzie rozbudowany, odciąŜający
centrum układ komunikacyjny. Wyznaczenie obszaru urbanizacji i obszaru przyrodniczo –
ekologicznego oraz określenie podstawowego, uzupełniającego i dopuszczalnego przeznaczenia
poszczególnych terenów nakreślają podstawowe kierunki prowadzenia polityki przestrzennej miasta
wyraŜanej w spójności ze Studium opracowywanych miejscowych planów zagospodarowania.
Kierunek zagospodarowania przestrzennego miasta został wyznaczony przede wszystkim
poprzez wskazanie obszaru urbanizacji i obszaru przyrodniczo – ekologicznego.
Obszar urbanizacji obejmuje istniejące i potencjalne tereny mieszkaniowe, usługowe,
przemysłowe, produkcyjne i inne tereny zainwestowane posiadające dogodne warunki obsługi
komunikacyjnej wraz z terenami bezpośrednio do nich przylegającymi. Ponadto obejmuje tereny
infrastruktury technicznej, obsługi komunikacyjnej, zieleni w zróŜnicowanych formach w tym zieleń
łąkową, parki, istniejące ogrody działkowe, cmentarze.
Podstawowym kierunkiem działań w obszarze urbanizacji jest utrzymanie i rozwój funkcji
mieszkaniowej, usługowej, przemysłowej oraz działalności gospodarczej przy zachowaniu zasad
ochrony środowiska przyrodniczego i kulturowego. Kierunkiem działań jest równieŜ realizacja
systemu
zieleni
urządzonej
tworzonej
na
bazie
istniejących
zasobów
przyrodniczych
a takŜe utrzymanie i powiększanie istniejących terenów zieleni parkowej i izolacyjnej oraz
sukcesywne przekształcanie istniejących uŜytków rolnych oraz terenów odłogowanych na tereny
ogólnodostępnej urządzonej zieleni publicznej.
W ramach obszaru urbanizacji – w zaleŜności od lokalizacji w obszarze miasta, sposobu
obecnego zagospodarowania, predyspozycji funkcjonalnej oraz zgodnie z ustalonymi kompleksami
przyrodniczo-funkcjonalnymi – wyznaczono jednostki (strefy) funkcjonalno-przestrzenne tj. miejską,
podmiejską, komunikacji zewnętrznej, w których zasady zagospodarowania zostały unormowane
poprzez określenie parametrów i wskaźników urbanistycznych.
W strefie miejskiej wyznaczono tereny do utrzymania, kontynuacji i rozwoju następujących
funkcji:
• funkcji mieszkaniowej w zróŜnicowanych formach: zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej,
wielorodzinnej i mieszanej z funkcją usługową,
22
• funkcji usługowej w zróŜnicowanych formach,
• funkcji przemysłowej w zróŜnicowanych formach: działalności gospodarczej, produkcyjnousługowej, składowej i innej,
• funkcji obejmującej tereny obsługi produkcji w gospodarstwach rolnych, hodowlanych
i ogrodniczych,
• utrzymania, rozwoju i koncentracji oraz przekształcenia istniejącego uŜytkowania na usługi
rekreacji, sportu i turystyki,
• funkcji komunikacji: obejmujące tereny dróg i ulic, place, parkingi oraz tereny urządzeń
komunikacji i inne związane z obsługą komunikacji,
• funkcji infrastruktury technicznej: obejmujące tereny urządzeń i obiektów infrastruktury
wodno-kanalizacyjnej, energetycznej, gazowniczej, ciepłowniczej i innej,
• funkcji zieleni urządzonej w zróŜnicowanych formach: w tym istniejące parki, cmentarze oraz
tereny do przekształcenia w tereny zieleni o funkcji rekreacyjno - sportowej, izolacyjnej lub
innej.
Obszar przyrodniczo – ekologiczny obejmuje swym zasięgiem główne tereny powiązań
przyrodniczych w tym: korytarz ekologiczny rzeki Raby, tereny istniejących kompleksów leśnych,
tereny zieleni nieurządzonej oraz tereny zieleni częściowo urządzonej w której znajdują się obiekty
rekreacji i sportu a takŜe pojedyncze istniejące tereny zabudowy mieszkaniowej. W obszarze tym
zawierają się tereny zagroŜone powodzią o prawdopodobieństwie p=1% oraz waŜniejsze korytarze
zieleni w strefie hydrogenicznej cieków i rowów.
Podstawowym kierunkiem działań w obszarze przyrodniczo – ekologicznym jest utrzymanie
istniejącego przyrodniczego charakteru uŜytkowania terenów wspomagane zagospodarowaniem
zielenią nieurządzoną oraz zalesieniami nowych powierzchni. Wyznaczony w Studium obszar
przyrodniczo - ekologiczny obejmuje tereny wyznaczone w Opracowaniu ekofizjograficznym do
studium [B-4] w ramach kompleksu przyrodniczo–ekologicznego. W terenach tych obowiązuje zakaz
nowej zabudowy – wyjątek mogą stanowić obiekty związane z prowadzeniem gospodarki leśnej,
związane z turystyką, rekreacją i sportem w ramach ustalonych i określonych na rysunku kategorii
terenów.
Istotnym celem do zrealizowania w planach miejscowych poprzez zapisy Studium jest ochrona
przed
zanieczyszczeniem
komponentów
środowiska
oraz
ochrona
bioróŜnorodności
miasta,
a w szczególności:
• wydzielenie wielkoobszarowej struktury, która ma stanowić podstawę prawidłowego
funkcjonowania środowiska przyrodniczego (obszar przyrodniczo-ekologiczny),
• wydzielenie
terenów
przyrodniczych
i
przyrodniczo-uŜytkowych
w
ramach
obszaru
urbanizacji, tj. terenów rekreacji, sportu i turystyki, zieleni parkowej, cmentarzy, zieleni
łąkowej, wód powierzchniowych,
• wydzielenie w obszarze urbanizacji stref potencjalnego występowania roślin objętych ochroną
gatunkową, co – pomimo braku inwentaryzacji przyrodniczej – daje moŜliwość wyłączenia ich
z zainwestowania,
23
• przestrzenne uporządkowanie terenów zabudowanych w sposób, który spowoduje izolację
terenów mieszkaniowych od terenów usługowych i przemysłowych.
Cele ochrony środowiska w ramach Studium realizowane są poprzez wprowadzenie ograniczeń
w zainwestowaniu na terenach: strefy zalewów historycznych (zagroŜonych zalaniem wodami
powodziowymi), bezpośredniego zagroŜenia powodzią, występowania pomników przyrody, zieleni nie
urządzonej połoŜonej w obszarze przyrodniczo-ekologicznym, strefy hydrogenicznej, potencjalnego
występowania roślin objętych ochroną gatunkową, korytarza ekologicznego doliny rzeki Raby,
objętych ochroną na podstawie Ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami oraz na
obszarach krajobrazotwórczych.
W celu ochrony przed zanieczyszczeniem komponentów środowiska na skutek postępującego
zainwestowania terenów i presji urbanistycznej wdroŜono do zapisów Studium zadania ochrony
środowiska zapisane w następujących dokumentach: Lokalnym Programie Rewitalizacji Gminy Miasta
Bochni na lata 2005–2013, Programie Ochrony Środowiska dla Miasta Bochni, Programie Ochrony
Środowiska Województwa Małopolskiego na lata 2005-2012, Gminnym planie gospodarki odpadami
dla miasta Bochni, Krajowym Programie Oczyszczania Ścieków Komunalnych i innych.
Zasięgi terenów rozwojowych zróŜnicowano w dostosowaniu do uwarunkowań lokalnych,
związanych z cennymi zasobami środowiska przyrodniczego i kulturowego. Dla osiągnięcia celów
ochrony środowiska w Studium określono wielkości minimalne powierzchni biologicznie czynnej dla
poszczególnych obszarów oraz inne parametry określające brzegowe wielkości parametrów
zagospodarowania terenów.
Określona w Studium polityka przestrzenna w zakresie kształtowania systemu przyrodniczego
miasta i ochrony wartości przyrodniczych ma za zadanie:
• zabezpieczenie terenów o duŜych wartościach przyrodniczych i krajobrazowych;
• utrzymanie róŜnorodności biologicznej;
• ochronę wód powierzchniowych i podziemnych;
• kształtowanie korzystnych warunków aerosanitarnych;
• zwiększenie dostępu do terenów rekreacyjnych;
• ograniczenie zagroŜenia powodziowego.
Projekt planu zagospodarowania przestrzennego terenu Smyków-Krzeczowska w Bochni
nawiązuje do powyŜszych uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego terenu.
Istnieje
ustawowy
obowiązek
zgodności
ustaleń
miejscowego
planu
zagospodarowania
przestrzennego z ustaleniami Studium. Wyrys ze Studium przedstawiono na rys. 1.
•
Strategia rozwoju miasta Bochni na lata 2007-2015 [D-23]
Strategia Rozwoju Gminy Miasta Bochni jest spójnie powiązana z najwaŜniejszymi
dokumentami
i
opracowaniami
strategicznymi
(Studium
Uwarunkowań
i
Kierunków
Zagospodarowania Przestrzennego, Program Ochrony Środowiska, Gminny Plan Gospodarki
Odpadami, Lokalny Program Rewitalizacji), z kluczowymi dokumentami powiatowymi (Strategia
Rozwoju Powiatu Bocheńskiego) i regionalnymi (Strategia Rozwoju Województwa Małopolskiego na
lata 2007-2013). Strategia Rozwoju Miasta Bochni
uwzględnia
takŜe
załoŜenia
24
Projektu
Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007 — 2013.
W Strategii załoŜono utworzenie Bocheńskiej Strefy Aktywności Gospodarczej (BSAG) jako
zadania mającego na celu przyciągnięcie bezpośrednich inwestycji do miasta.
Bocheńska Strefa Aktywności Gospodarczej powstanie poprzez wydzielenie pod względem
obszarowym terenu o powierzchni około 40 ha na osiedlu Smyków-Krzeczowska, na którym zgodnie
z obowiązującym Studium moŜe być prowadzona działalność gospodarcza. Teren ten - ze względu na
korzystne połoŜenie komunikacyjne tuŜ przy planowanym zjeździe z autostrady A4 - charakteryzuje
się dogodniejszymi od innych warunkami prowadzenia tejŜe działalności. Aby zapewnić odpowiednio
duŜy, zwarty, dyspozycyjny obszar pod BSAG przewiduje się wykup około 18 ha gruntów będących
własnością osób prywatnych. Pozostałe 22 ha terenu w obrębie planowanej strefy jest juŜ własnością
miasta.
Utworzenie BSAG pozwoli pozyskać środki z funduszy zewnętrznych na rozwój infrastruktury
technicznej niezbędnej dla przyciągnięcia nowych firm. Bocheńska strefa musi zapewnić:
• dogodny dojazd (połączenia komunikacyjne z ciągami drogowymi: krajowymi, wojewódzkimi
i lokalnymi; kolejowymi; lotniczymi),
• odpowiednią jakość terenu (oczyszczenie, niwelacja, regulacja cieków i rowów itp.),
• odpowiednią
infrastrukturę
(media:
gaz,
elektroenergetyka,
wodociąg,
kanalizacja,
telekomunikacja, drogi wewnętrzne),
• odpowiednie warunki inwestowania i prowadzenia działalności.
Uchwalenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego jest jednym z zadań,
których szybka realizacja umoŜliwi rozwój BSAG.
W Strategii załoŜono ponadto tworzenie warunków sprzyjających rozwojowi budownictwa
wielorodzinnego i indywidualnego zgodnie z potrzebami mieszkaniowymi obywateli, pozyskiwanie
przez miasto terenów pod budownictwo wielorodzinne, uwzględnienie mieszkaniowych potrzeb
obywateli w sporządzanych miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego.
Projekt planu zagospodarowania przestrzennego terenu Smyków-Krzeczowska zapewnia
realizację zapisów planów operacyjnych i zadań przedstawionych w Strategii Rozwoju Gminy Miasta
Bochni.
•
Program Ochrony Środowiska dla miasta Bochni [D-17]
Ustalenia projektu planu poddanego prognozie powiązane są z zadaniami priorytetowymi
w zakresie ochrony środowiska wyznaczonymi w Programie Ochrony Środowiska miasta Bochni.
Kierunki działań przedstawione w programie określają najpilniejsze potrzeby związane z ochroną
środowiska. Realizacja tych zadań w najbliŜszych latach ma pozwolić na dostosowanie istniejących
warunków do wymagań Unii Europejskiej oraz w znacznym stopniu wpłynie na poprawę stanu
środowiska w mieście.
25
Zadania zdefiniowane w programie wpisują się w Politykę Ekologiczną Państwa. Idea
programu, tak jak działania na wszystkich szczeblach państwa dla zapewnienia ochrony środowiska
podporządkowana została zasadzie zrównowaŜonego rozwoju.
Podstawowymi kierunkami działań zdefiniowanymi w programie są działania na rzecz ochrony
wód, ochrony powietrza, ochrony bioróŜnorodności, ochrony przed hałasem oraz gospodarka
odpadami.
W Programie Ochrony Środowiska wskazano do realizacji cele taktyczne (krótkoterminowe
i średnioterminowe) oraz strategiczne – długoterminowe, do których naleŜą w szczególności:
• zapewnienie mieszkańcom zdrowych warunków
zamieszkania, pracy i
wypoczynku,
w czystym i bezpiecznym środowisku przyrodniczym,
• pełne wykorzystanie szans, jakie stwarzają zasoby i walory środowiska przyrodniczego
i kulturowego dla zrównowaŜonego rozwoju,
• zachowanie dla przyszłych pokoleń zasobów środowiska przyrodniczego i kulturowego
w stanie zapewniającym jego trwałość i moŜliwość odtwarzania potencjału,
• modernizacja i rozbudowa systemu gospodarki wodno-ściekowej zapewniająca mieszkańcom
dostawy wody konsumpcyjnej o dobrej jakości; poprawa czystości wód powierzchniowych,
ochrona zasobów wód powierzchniowych przed skaŜeniem, racjonalizacja wykorzystania
zasobów wody,
• zapewnienie niewystępowania ponadnormatywnego oddziaływania przemysłowych źródeł
zanieczyszczeń powietrza na pozostających pod ich wpływem obszarach,
• zapewnienie niewystępowania ponadnormatywnego oddziaływania źródeł zanieczyszczeń
powietrza z sektora komunalno – bytowego na pozostających pod ich wpływem obszarach,
• maksymalne
ograniczenie
uciąŜliwości
komunikacyjnych
i
transportowych
źródeł
zanieczyszczeń powietrza na pozostających pod ich wpływem obszarach,
• ograniczenie emisji zanieczyszczeń z procesów spalania paliw w sektorze przemysłowym
i komunalno – bytowym (racjonalizacja wytwarzania i uŜytkowania ciepła, stosowanie paliw
dobrej jakości energetycznej, spalanie paliw w dostosowaniu do rodzajów palenisk urządzeń
grzewczych, modernizacja palenisk i układów technologicznych, kotłowni i ciepłowni,
wprowadzanie nowych technologii spalania, zastępowanie węgla paliwami mniej szkodliwymi
dla
środowiska,
oczyszczanie
spalin,
wykorzystywanie
odnawialnych
źródeł
energii,
prowadzenie racjonalnej gospodarki odpadami),
• ograniczenie emisji zanieczyszczeń z procesów technologicznych (inicjowanie i wspieranie
działań na rzecz wdraŜania nowych technologii zgodnych z wymogami „czystszej produkcji”,
wspieranie wdraŜania w jednostkach organizacyjnych systemów zarządzania jakością
i środowiskiem wg norm ISO, wykorzystywanie dostępnych środków prawnych w celu
minimalizacji uciąŜliwości istniejących źródeł przemysłowych dla atmosfery, prowadzenie
proekologicznej polityki w zakresie lokalizacji jednostek organizacyjnych prowadzących
działalność
gospodarczą
związaną
z
emisją
zanieczyszczeń
do
powietrza
w
celu
niedopuszczenia do występowania ponadnormatywnego poziomu emisji na terenach poza
granicami własności terenu tych jednostek),
26
• ograniczenie emisji zanieczyszczeń ze źródeł komunikacyjnych (stwarzanie warunków płynnej
jazdy z optymalną prędkością zuŜycia paliwa i emisji, zwiększenie płynności jazdy
i prędkości ruchu przy niskich prędkościach komunikacyjnych, usprawnienie przejazdów
tranzytowych oraz połączeń wewnątrz miasta, ograniczenie wielkości ruchu docelowego,
czasowe i obszarowe ograniczanie ruchu najbardziej uciąŜliwych uŜytkowników oraz wielkości
ruchu, stosowanie
uprzywilejowania
ruchu dla
transportu zbiorowego, propagowanie
i ułatwianie ruchu rowerowego, stosowanie obudowy tras komunikacyjnych wałami ziemnymi
i zielenią, uwzględnienie na etapie projektowania dróg prowadzenia ruchu w sposób ciągły
i bezkolizyjny, unikanie stromych wzniesień niwelety),
• zapewnienie niewystępowania ponadnormatywnej uciąŜliwości przemysłowych źródeł hałasu
na obszarach podlegających ochronie przed hałasem,
• maksymalne ograniczenie uciąŜliwości hałasu komunikacyjnego na pozostających pod jego
wpływem obszarach podlegających ochronie przed hałasem,
• wykorzystywanie
dostępnych
badań
natęŜenia
ruchu
pojazdów
i
poziomu
ruchu
komunikacyjnego na terenie miasta w celu poprawy organizacji ruchu i stwarzania warunków
do zwiększenia płynności jazdy i zwiększania prędkości ruchu,
• ograniczanie ruchu docelowego przez opłaty, zakazy, i inne restrykcje oraz dobrą informację
o systemie transportowym,
• czasowe i obszarowe ograniczanie ruchu najbardziej uciąŜliwych uŜytkowników oraz wielkości
ruchu,
• wykorzystywanie
dostępnych
środków
prawnych
w
celu
minimalizacji
uciąŜliwości
akustycznej źródeł przemysłowych, zwłaszcza w trakcie procedur lokalizacji inwestycji,
• realizacja planowanej modernizacji systemu komunikacyjnego w mieście,
• inicjowanie przedsięwzięć i budowa niezbędnych urządzeń zabezpieczających tereny
podlegające ochronie przed hałasem sąsiadujących z najbardziej uciąŜliwymi odcinkami dróg,
• utrzymanie dotychczasowego stanu braku zagroŜeń dla środowiska i mieszkańców ze strony
promieniowania elektromagnetycznego,
• inwentaryzacja i kontrola źródeł promieniowania elektromagnetycznego na terenie miasta,
• restrykcyjne przestrzeganie przepisów prawa w zakresie rozwiązań technicznych i lokalizacji
obiektów emitujących promieniowanie elektromagnetyczne,
• wprowadzenie
do
miejscowych
planów
zapisów
poświęconych
ochronie
przed
promieniowaniem elektromagnetycznym z wyznaczeniem stref ograniczonego uŜytkowania
wokół niektórych liniowych i punktowych źródeł promieniowania,
• utrzymanie dotychczasowego stanu braku występowania powaŜnych awarii przemysłowych,
• monitoring
egzekwowania
listy
od
obiektów
nich
mogących
sporządzenia
być
przyczyną
raportów
powaŜnej
bezpieczeństwa,
awarii
oraz
zakładowych
stanu
planów
zarządzania ryzykiem oraz planów operacyjno-ratowniczych, prewencyjnych programów
zapobiegania awariom,
• opracowanie miejskiego programu zapobiegania powaŜnym awariom,
• kontrola nad załadunkiem, transportem i rozładunkiem materiałów niebezpiecznych,
27
• uwzględnianie uwarunkowań wynikających z funkcjonowania jednostek organizacyjnych
stwarzających zagroŜenie powaŜną lub inną awarią stwarzającą zagroŜenia dla środowiska
w planach zagospodarowania przestrzennego,
• optymalizacja tras przewozu substancji niebezpiecznych z wykluczeniem terenów o wysokiej
gęstości zaludnienia oraz ograniczenie prędkości tych pojazdów na terenach zabudowanych,
• poprawa stanu technicznego dróg,
• zachowanie walorów i zasobów przyrodniczych z uwzględnieniem georóŜnorodności
i bioróŜnorodności,
• opracowanie rejestru obiektów i obszarów cennych przyrodniczo i ich waloryzacja w celu
ewentualnej ochrony prawnej,
• przygotowanie i wdraŜanie planu zabiegów konserwacyjnych i pielęgnacyjnych pomników
przyrody,
• przeciwdziałanie
degradacji
chemicznej
gleb
poprzez
ochronę
powietrza
i
wód
powierzchniowych,
• ograniczanie erozji wodnej i wietrznej gleby poprzez jak najdłuŜsze utrzymywanie pokrywy
roślinnej w postaci wprowadzenia upraw wieloletnich, wsiewek i poplonów,
• ograniczanie czynników wpływających na degradację gleby poprzez m.in. zagospodarowanie
odłogujących gruntów,
• zachowanie naturalnych kompleksów łąk torfowych jako regulatora stosunków wodnych
i klimatycznych przyległych do nich terenów,
• likwidacja zagroŜeń związanych z uŜytkowaniem zbiorników wybieralnych (szamb) poprzez
budowę kanalizacji zbiorczej.
Projekt planu zagospodarowania przestrzennego terenu Smyków-Krzeczowska nawiązuje do
powyŜszych
celów,
zadań
i
kierunków
działań
krótko
i
długoterminowych
określonych
w Programie Ochrony Środowiska miasta Bochnia w zakresie respektowania obowiązujących norm
czystości
powietrza,
wód
i
gleb
oraz
norm
dopuszczalnego
poziomu
hałasu
i
pól
elektromagnetycznych.
•
Gminny Plan Gospodarki Odpadami miasta Bochni [D-18]
Gospodarka odpadami w Bochni prowadzona jest obecnie w sposób typowy dla tego typu
jednostek administracyjnych. Odpady komunalne
a
następnie
wywoŜone
na
składowisko
gromadzone są w miejscu powstawania
odpadów
innych
niŜ
niebezpieczne
połoŜone poza obszarem miasta. System unieszkodliwiania odpadów polega na składowaniu
odpadów na składowiskach poza terenem gminy, co ze względu na duŜe odległości od miejsca
zbiórki zwiększa systematycznie jego koszty eksploatacji.
Na terenie miasta gospodarka odpadami powstającymi w wyniku działalności gospodarczej
spełnia wymogi stawiane przez prawo polskie i europejskie. Gospodarkę tymi odpadami cechuje
wysoki odsetek (92%) odpadów poddawanych procesom odzysku i niski odsetek odpadów
składowanych (6%).
28
W Gminnym Planie Gospodarki Odpadami załoŜono, iŜ docelowo do roku 2015 gospodarka
odpadami na terenie gminy miasta Bochnia oparta będzie na skutecznie działających, następujących
systemach:
• systemie selektywnej zbiórki i transportu odpadów komunalnych z podsystemami: zbiórki
odpadów wielomateriałowych, surowców wtórnych, odpadów budowlanych i odpadów
wielkogabarytowych. Zbiórka surowców wtórnych odbywać się będzie zarówno w formie
dostarczania ich do zestawów pojemników specjalistycznych (preferowane w zabudowie
zwartej i osiedlowej), jak teŜ odbioru „przy krawęŜniku” bezpośrednio u wytwórców odpadów
(preferowany w zabudowie rozproszonej),
• systemie dwupojemnikowej zbiórki i transportu odpadów komunalnych — obejmującym
obszary zabudowy wielorodzinnej,
• systemie zbiórki i transportu odpadów komunalnych zmieszanych, którego zasięg zostanie
docelowo ograniczony do opróŜniania koszy ulicznych,
• systemie zbiórki i transportu odpadów budowlanych,
• systemie zbiórki i przekazywania do unieszkodliwienia odpadów niebezpiecznych w sieci
wytypowanych punktów handlowych,
• systemie zbiórki i demontaŜu wraków samochodowych i pojazdów wyeksploatowanych,
• systemie unieszkodliwiania odpadów w miejscu ich powstawania — obejmującym odpady
zielone
i
biodegradowalne
powstające
w
zabudowie
zagrodowej
i
jednorodzinnej
(kompostowanie na własnej posesji).
W zakresie unieszkodliwiania odpadów przyjmuje się zapisy WPGO zakładające utworzenie
Zakładów Zagospodarowania Odpadów (ZZO) do roku 2010 — dla gmin powiatu bocheńskiego, a do
roku 2014 — wspólnego dla gmin powiatów bocheńskiego i brzeskiego.
Podstawowym załoŜeniem polityki gospodarki odpadami niebezpiecznymi jest przyjęcie
systemu zapewniającego osiągniecie następujących celów:
• przeciwdziałanie powstawaniu odpadów niebezpiecznych,
• gospodarka odpadami niebezpiecznymi oraz ich unieszkodliwianie.
Gospodarka odpadami przemysłowymi prowadzona jest indywidualnie przez wytwórców
odpadów. Charakteryzuje ją wysoki wskaźnik gospodarczego wykorzystania (odzysku) i niski
wskaźnik unieszkodliwiania poprzez składowanie. Pozostała ilość odpadów to odpady magazynowane
na terenie zakładów do momentu ich wykorzystania.
Zgodnie z Ustawą o odpadach z 27 kwietnia 2001 r. (Dz. U. Z 2001 r. Nr 62, poz. 628 z późn.
zm.) w przypadku odpadów przemysłowych kaŜdy wytwórca opadów jest zobowiązany do
rozwiązania gospodarki odpadami we własnym zakresie.
Zgodnie z zapisami Polityki Ekologicznej Państwa konieczne jest zintensyfikowanie działań
podmiotów gospodarczych wytwarzających odpady, zmierzających do maksymalizacji gospodarczego
wykorzystania tych odpadów.
Planowany system w Planie Gospodarki Odpadami ma za zadanie zmniejszenie ilości
składowanych odpadów niebezpiecznych, wyodrębnienie odpadów niebezpiecznych występujących
w strumieniu odpadów komunalnych, objęcie systemem sektora małych i średnich przedsiębiorstw
29
które wytwarzają odpady niebezpieczne, zwiększenie odzysku surowców z odpadów niebezpiecznych,
zmniejszenie zagroŜenia zanieczyszczeniem wód powierzchniowych i podziemnych.
celów, kierunków działań krótko i długoterminowych określonych w Planie Gospodarki Odpadami
miasta Bochnia.
•
Program Ochrony Powietrza dla Województwa Małopolskiego [D-21]
Istotnym elementem umoŜliwiającym realizację postanowień Programu Ochrony Powietrza jest
przeniesienie podstawowych załoŜeń i kierunków działania do wszystkich strategicznych dokumentów
i polityk miasta Bochni. Pozwoli to na efektywne i sprawne współdziałanie odpowiedzialnych za jego
realizację jednostek organizacyjnych oraz planowe i zachowawcze realizowanie przyszłych inwestycji.
Program Ochrony Powietrza jako akt prawa miejscowego nakłada obowiązki na organ
administracji oraz podmioty korzystające ze środowiska i inne jednostki organizacyjne.
Obowiązki Starosty Bocheńskiego w ramach realizacji Programu Ochrony Powietrza to:
• koordynacja realizacji działań naprawczych określonych w Programie wykonywanych przez
poszczególne jednostki powiatu,
• wzmocnienie kontroli stacji diagnostycznych powietrza na terenie strefy bocheńsko-brzeskiej,
• likwidacja ogrzewania węglowego w obiektach będących własnością jednostek powiatu,
• działania promocyjne i
edukacyjne w zakresie
kształtowania pozytywnych postaw
mieszkańców w odniesieniu do korzystania z transportu zbiorowego, ścieŜek rowerowych,
ruchu pieszego, wspólnego podróŜowania, poszanowania energii, uświadamiania zagroŜenia
dla zdrowia, jakie niesie ze sobą spalanie odpadów, wskazania moŜliwości wykorzystania
alternatywnych źródeł energii,
• przedkładanie do Marszałka Województwa Małopolskiego sprawozdań z realizacji działań
ujętych w Programie,
• przekazywanie na bieŜąco do Marszałka Województwa Małopolskiego kopii wydawanych
decyzji – pozwoleń na emisję gazów lub pyłów do powietrza oraz pozwoleń zintegrowanych.
Obowiązki Burmistrza Bochni w ramach realizacji Programu ochrony powietrza są następujące:
• koordynacja realizacji działań naprawczych określonych w POP wykonywanych przez
poszczególne jednostki miasta,
• realizacja Programu Ograniczenia Niskiej Emisji poprzez system zachęt finansowych dla
mieszkańców do likwidacji tradycyjnych kotłów węglowych,
• likwidacja ogrzewania węglowego w obiektach będących własnością jednostek miasta,
• działania promocyjne i
edukacyjne w zakresie
kształtowania pozytywnych postaw
mieszkańców w odniesieniu do korzystania z transportu zbiorowego, ścieŜek rowerowych,
ruchu pieszego, wspólnego podróŜowania, poszanowania energii, uświadamiania zagroŜenia
dla zdrowia, jakie niesie ze sobą spalanie odpadów, wskazania moŜliwości wykorzystania
alternatywnych źródeł energii,
• uwzględnianie
w
planach
zagospodarowania
przestrzennego
wymogów
30
dotyczących
zaopatrywania mieszkań w ciepło z nośników nie powodujących nadmiernej „niskiej emisji”
PM10 oraz projektowanie linii zabudowy uwzględniając zapewnienie przewietrzania miasta ze
szczególnym uwzględnieniem terenów o gęstej zabudowie,
• zastosowanie w komunikacji autobusowej środków transportu zasilanych alternatywnym
paliwem gazowym CNG lub paliwem odnawialnym (bioetanol) w miejsce oleju napędowego,
• rozwój komunikacji zbiorowej „przyjaznej dla uŜytkownika",
• prowadzenie
odpowiedniej
polityki
parkingowej
w
centrum
miasta
wymuszającej
ograniczenia w korzystaniu z samochodów,
• kontrola gospodarstw domowych w zakresie posiadania umowy na odbiór odpadów,
• przedkładanie
do
Starosty
Bocheńskiego
sprawozdań
z
realizacji
działań
ujętych
w Programie.
zadań jakie nałoŜono na samorządy w strefie bocheńsko-brzeskiej w Programie Ochrony Powietrza
Województwa Małopolskiego.
•
Program
ochrony
środowiska
przed
hałasem
dla
Województwa
Małopolskiego [D-22]
Ustalenia Programu dotyczą obszaru objętego prognozowanym dokumentem z uwagi na
oddziaływanie akustyczne projektowanej autostrady A4 wraz z węzłem oraz drogi krajowej nr 4
w południowo-wschodniej części obszaru.
W ramach działań realizowanych w zakresie polityki długookresowej zaleca się w Programie
aby nowe inwestycje drogowe nie pogarszały stanu klimatu akustycznego na terenach podlegających
ochronie. W przypadku budowy obwodnic (na analizowanym obszarze odcinka autostrady A4), które
spowodują spadek natęŜenia ruchu i poprawę klimatu akustycznego na odcinkach dróg, które będą
nimi zastąpione, naleŜy pamiętać o prawidłowym zabezpieczeniu terenów, które będą zlokalizowane
w bliskim sąsiedztwie nowych odcinków dróg. Na terenach tych nastąpi pogorszenie warunków
akustycznych w związku z oddziaływaniem ruchu pojazdów. Dla budynków podlegających ochronie
akustycznej
zlokalizowanych
w
sąsiedztwie
naleŜy
zaprojektować
i
wykonać
odpowiednie
zabezpieczenia akustyczne.
Elementem polityki długookresowej jest konieczność spełniania przepisów prawa w zakresie
ochrony przed hałasem w przypadku nowych inwestycji. Planowanie nowych odcinków dróg (w tym
równieŜ obwodnic) powinno być realizowane w taki sposób, aby przebiegały one (o ile tylko jest to
tylko moŜliwe) po terenach nie podlegających ochronie akustycznej w jak największej odległości od
budynków mieszkalnych. W przypadku braku moŜliwości spełnienia tego warunku, budynki
podlegające ochronie akustycznej powinny być zabezpieczone przed oddziaływaniem ruchu pojazdów
przez zastosowanie odpowiednich urządzeń ochrony środowiska. JeŜeli ich zastosowanie jest
niemoŜliwe np. z uwagi na bezpieczeństwo ruchu drogowego, powinno się dąŜyć do zmiany funkcji
31
lub wykupu przez zarządców dróg budynków, których nie moŜna zabezpieczyć przed działaniem
hałasu na poziomie przekraczającym wartości dopuszczalne.
Jednym z najwaŜniejszych aspektów polityki długookresowej jest właściwe planowanie
przestrzenne w sąsiedztwie dróg. Nie naleŜy zezwalać na budowanie nowych budynków mieszkalnych
w strefie oddziaływania hałasu o poziomie przekraczającym wartości dopuszczalne pochodzącego od
ruchu pojazdów. Właściwe pod względem akustycznym planowanie przestrzenne powinno się
równieŜ charakteryzować lokalizowaniem nowych odcinków dróg na terenach nie objętych ochroną
akustyczną.
W ramach strategii długoterminowej zawierają się równieŜ techniczne działania mające na celu
poprawę klimatu akustycznego w sąsiedztwie dróg krajowych objętych zakresem Programu, które
miałyby być realizowane w ramach kolejnych programów ochrony środowiska przed hałasem.
W zakresie tego elementu polityki długookresowej naleŜy na etapie kolejnego Programu ponownie
przeanalizować stan klimatu akustycznego i w przypadku konieczności podjąć działania naprawcze,
dla terenów którym w ramach niniejszego opracowania przypisano priorytety „średni” i „niski” (ze
względów ekonomicznych zdecydowano, Ŝe działania naprawcze na tych terenach będą musiały być
zrealizowane w późniejszym czasie). MoŜliwe jest natomiast nakładanie na zarządców dróg –
w ramach przeglądów ekologicznych lub analiz porealizacyjnych – obowiązku tworzenia obszarów
ograniczonego uŜytkowania w przypadku braku moŜliwości zastosowania innych form ochrony
akustycznej dla odcinków dróg posiadających średni i niski priorytet.
ustaleń Programu ochrony środowiska przed hałasem Województwa Małopolskiego w zakresie
wprowadzenia elementu informacyjnego do planu – strefy uciąŜliwości akustycznej od drogi krajowej
nr 4 – w której nakazano stosowanie elementów zabezpieczających zabudowę przed hałasem
drogowym. Zasięg strefy ulegnie w przyszłości zmniejszeniu na skutek odciąŜenia drogi krajowej
przez autostradę A4 (przeniesienie części ruchu) i zastosowanie ekranów akustycznych w km
472+800 – 473+800, co wskazano w Programie.
•
Opracowania ekofizjograficzne [B-3, B-4, B-6]
W opracowaniach ekofizjograficznych sporządzonych dla obszaru objętego projektowanym
dokumentem określono stan środowiska i jego funkcjonowanie, zagroŜenia i uwarunkowania na
podstawie
przeprowadzonej
analizy
poszczególnych
elementów
środowiska
przyrodniczego,
predyspozycje funkcjonalno-przestrzenne oraz warunki ekofizjograficzne.
W opracowaniach ekofizjograficznych wskazuje się, Ŝe w obrębie badanego terenu występują
korzystne warunki dla lokalizacji zabudowy mieszkaniowej i przemysłowo – usługowej wynikające z:
• mało zróŜnicowanej rzeźby terenu;
• średnio-korzystnych warunków topoklimatycznych;
• połoŜenia terenu poza obszarami chronionymi w myśl Ustawy o ochronie przyrody;
• lokalizacji projektowanego odcinka autostrady A4 wraz z węzłem komunikacyjnym;
32
• bezpośredniego sąsiedztwa badanego terenu z zabudową przemysłową z pełną siecią
infrastruktury technicznej;
• połoŜenia poza zasięgiem zatwierdzonych i projektowanych obszarów Europejskiej Sieci
Ekologicznej NATURA 2000.
Ograniczenia w sposobie zagospodarowania wynikające z funkcjonowania środowiska dotyczą:
• występowania złoŜonych warunków gruntowo-wodnych w utworach czwartorzędu,
• występowania sieci rowów melioracyjnych i drenarskiej sieci odwadniającej,
• występowania rozległych obszarów wilgotnych łąk i pastwisk z potencjalną obecnością
stanowisk gatunków roślin chronionych i stanowisk lęgowych ptaków,
• występowania obszarów zagroŜonych powodzią.
uwarunkowań, waloryzacji i wniosków wynikających z opracowań ekofizjograficznych.
Do p oz os t a łyc h d o ku m en t ó w, które powstały na szczeblu krajowym i lokalnym a miały
wpływ na formułowanie ustaleń projektowanego dokumentu naleŜą:
• opracowanie studyjno-koncepcyjne dla Bocheńskiej Strefy Aktywności Gospodarczej. Plan
zagospodarowania terenu [C-7]
• budowa połączenia drogowego projektowanego węzła autostradowego A4 „Bochnia” z drogą
krajową nr 4. Studium techniczno-ekonomiczno-środowiskowe [C-8]
• obowiązujące decyzje administracyjne [G-47 – G-49]
oraz niewymienione w rozdziale 1.7. decyzje dotyczące pozwoleń na wprowadzanie substancji do
powietrza, pozwolenia zintegrowane, pozwolenia wodnoprawne oraz decyzje o warunkach zabudowy
i pozwolenia na budowę – udostępnione przez Wydział Architektury Urzędu Miasta Bochnia oraz
firmę Stalprodukt S.A.
3. STAN
33
I FUNKCJONOWANIE ŚRODOWISKA NA CAŁYM OBSZARZE PROJEKTOWANEGO
DOKUMENTU OBJĘTYM PRZEWIDYWANYM ZNACZĄCYM ODDZIAŁYWANIEM
3.1. GEOGRAFICZNE POŁOśENIE OBSZARU
Obszar objęty opracowaniem połoŜony jest w północno-wschodniej części miasta Bochnia
i graniczy z gminami wiejskimi powiatu bocheńskiego. Obszar graniczy z kierunku wschodniego
z gminami Rzezawa (sołectwo Krzeczów) i Bochnia (sołectwo Gorzków), a z kierunku północnego
z gminą Bochnia (sołectwa Słomka, KrzyŜanowice, Proszówki). Wschodnia granica obszaru biegnie
prawie
na
całej
długości
drogą
powiatową,
a
północna
częściowo
drogą
powiatową
i korytem rzeki Raby. Zachodnia i południowa granica obszaru opracowania, wyznaczona potokiem
Babica i linią kolejową, zamyka teren „Smyków-Krzeczowska” jako specyficzną jednostkę
urbanistyczną w przestrzeni miasta (rys. 2).
Obszar
połoŜony
jest
w
strefie
przejściowej
pomiędzy
Karpatami
a
zapadliskiem
przedkarpackim. Pod względem fizycznogeograficznym obszar leŜy na średniej wysokości 195 m
n.p.m., na terenie Północnego Popdkarpacia, w Kotlinie Sandomierskiej – a ściślej w centralnej części
mezoregionu Podgórze Bocheńskie. Od kierunku południowego obszar Podgórza Bocheńskiego
przylega do Pogórza Wiśnickiego, a granicę między nimi wyznacza wyraźny w krajobrazie próg
strukturalny, który orientacyjnie biegnie na terenie miasta po południowej stronie od linii kolejowej.
Analizowany obszar morfologicznie połoŜony jest w dolinie Raby, którą otaczają od zachodu
i wschodu niewielkie wysoczyzny – Wielicko-Gdowska i Wojnicka, naleŜące takŜe do Podgórza
Bocheńskiego. Około 95% powierzchni obszaru to płaska równina terasy nadzalewowej Raby (rys. 3,
rys. 4).
3.2. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA GOSPODARCZA OBSZARU OBJĘTEGO PLANEM
Powierzchnia obszaru objętego dokumentem wynosi 596 ha (19,9% powierzchni miasta).
Zamieszkuje go około 2300 osób, co stanowi 7,6% ludności miasta. Daje to wskaźnik gęstości
zaludnienia na poziomie 385 osób/km2.
Przeprowadzona
inwentaryzacja
urbanistyczna
wykazała,
Ŝe
powierzchnia
terenów
zainwestowanych ogółem wynosi około 161 ha czyli 27% powierzchni obszaru. Resztę powierzchni
zajmują otwarte tereny rolnicze (łąki, pastwiska, grunty orne – odłogowane i ugorowane, nieuŜytki,
zadrzewienia śródpolne, ogrody przydomowe) oraz tereny wód (rzeka Raba, rowy melioracyjne
i stawy-zbiorniki retencyjne). Na obszarze nie występują lasy. Strukturę uŜytkowania gruntów
zawarto w tabeli 1 oraz na rys. 5.
Do pełnego wykorzystania w celu intensywnego zagospodarowania zgodnie ze Studium
pozostaje teoretycznie obszar o powierzchni około 412 ha (po odliczeniu terenów zieleni obudowy
biologicznej rzeki Raby i Babicy – 11,04 ha oraz terenu łąki „błonia w Smykowie” – 7,03 ha).
W ramach 412 ha przewiduje się pozostawienie terenów zieleni w kategoriach uŜytkowania terenów
zieleni urządzonej (izolacyjnej) oraz terenów sportu i rekreacji.
.
34
Rys. 3
35
Rys. 4
36
37
Tab. 1. Struktura uŜytkowania terenu obszaru Smyków-Krzeczowska
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
Powierzchnia
[ha]
17,39
26,75
2,14
3,65
2,39
1,43
60,95
24,41
1,57
6,66
13,22
160,56
430,81
4,63
596,00
Rodzaj uŜytkowania
Lp.
Tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej
Tereny zabudowy zagrodowej
Tereny zabudowy mieszkaniowo-usługowej
Tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej
Tereny zabudowy usługowej
Tereny usług sportu i rekreacji
Tereny obiektów produkcyjnych, składów i magazynów
Tereny tras komunikacyjnych
Tereny urządzeń i usług komunikacji
Tereny komunikacji kolejowej
Tereny infrastruktury technicznej
Tereny zainwestowane ogółem
Tereny rolne
Tereny wód powierzchniowych
RAZEM
Udział
[%]
2,91
4,49
0,36
0,61
0,40
0,24
10,23
4,10
0,26
1,12
2,22
26,94
72,28
0,78
100,00
Źródło: opracowanie własne
Przed powstaniem zakładu hutniczego Stalprodukt w latach 70-tych XX wieku obszar
opracowania w przewaŜającej części był terenem bagnistych i podmokłych łąk i pastwisk, które
dotychczas zachowały się w dobrym stanie na terenach niezainwestowanych.
Obecnie obszar objęty opracowaniem charakteryzuje się w przewaŜającej części ekstensywnym
sposobem zagospodarowania za wyjątkiem specyficznych terenów/obszarów funkcjonalnych, które
wyraźnie charakteryzują północną część miasta jako teren o funkcji przemysłowo-usługowej:
• teren zakładów Stalprodukt S.A.,
• teren komunalnej oczyszczalni ścieków,
• tereny przemysłu spoŜywczego (okręgowa spółdzielnia mleczarska, piekarnia),
• tereny obiektów infrastruktury technicznej (stacje GPZ, staje SPR-I stopnia)
• kompleks zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej przy ulicy Karolina.
Firma Stalprodukt rozpoczęła działalność jako ZPH Stalprodukt S.A. 1 lipca 1992 roku.
Powstała na bazie usytuowanych w Bochni dwu wydziałów produkcyjnych Huty im. T. Sendzimira
działających od 1971 roku, kiedy to Kombinat Metalurgiczny Huta im. Lenina rozpoczął budowę
Wydziału Profili Giętych i Wydziału Blach Transformatorowych uruchomiając pełną produkcję
w Bochni w 1976 roku.
Stalprodukt S.A. jest producentem i eksporterem wysoko przetworzonych wyrobów ze stali:
blach elektrotechnicznych transformatorowych, kształtowników giętych na zimno, barier drogowych
i rdzeni toroidalnych. W Stalprodukt S.A. stosowane są nowoczesne sposoby zarządzania. Spółka
posiada
certyfikaty:
Systemu
Zarządzania
Jakością
ISO
9001
oraz
Systemu
Zarządzania
Środowiskowego ISO 14001, wydane przez TÜV CERT Rheinland. Prowadzona polityka środowiskowa
zakłada rozwój firmy przy równoczesnym ograniczeniu oddziaływania na środowisko naturalne.
UmoŜliwia ona takŜe określenie najbardziej istotnych elementów wzajemnego oddziaływania ze
środowiskiem. Planowane i realizowane działania na rzecz środowiska naturalnego obejmują m.in.:
• stosowanie technologii zgodnych z najlepszymi dostępnymi technikami,
• ograniczania zuŜycia surowców, materiałów i energii,
• zmniejszania emisji zanieczyszczeń do środowiska, minimalizacji ilości wytwarzanych
odpadów oraz właściwego z nimi postępowania.
38
Miejska oczyszczalnia ścieków zlokalizowana w północnej części obszaru jest oczyszczalnią
mechaniczno-biologiczną o przepustowości 4800 m3/d z której korzysta miasto Bochnia oraz
częściowo sąsiednie gminy wiejskie. Oczyszczalnię zmodernizowano w 2001 roku. W związku
z rozbudową sieci kanalizacji sanitarnej a co za tym idzie zwiększeniem ilości ścieków dopływających
na oczyszczalnię koniecznym będzie w najbliŜszym czasie rozpoczęcie modernizacji ciągu
odwadniania i zagęszczania osadu (wg. Wieloletni Plan Rozwoju i Modernizacji Urządzeń
Wodociągowych i Kanalizacyjnych na lata 2006-2011 – załącznik do uchwały nr XLII/411/06 Rady
Miejskiej w Bochni z dnia 30 marca 2006). Planuje się takŜe wykonanie instalacji do produkcji
biogazu wraz z modernizacją komór fermentacyjnych w celu zmniejszenia emisji gazów do atmosfery
(aspekt środowiskowy) oraz zmniejszenia emisji odorów (aspekt społeczny).
Przez omawiany obszar przebiegają magistralne sieci infrastruktury technicznej planowane do
przebudowy i modernizacji, do których naleŜą:
• magistrala wodociągowa o średnicy 450 mm przebiegająca w południowej części obszaru,
• linie elektroenergetyczne wysokiego napięcia 110 kV relacji Wygoda-Dobczyce i Brzesko –
Wygoda,
• gazociągi wysokiego ciśnienia DN-500 relacji Łukanowice-Raba, DN 250 relacji Łukanowice –
Śledziejowiece.
Od wymienionych sieci obowiązuje utrzymanie stref technicznych i kontrolowanych wolnych od
zabudowy, których szerokość określają przepisy odrębne.
Podjęcie decyzji w 1998 roku o budowie autostrady A4 z węzłem „Bochnia” zlokalizowanym na
omawianym terenie dało podstawę do uwzględnienia jej w dokumentach planistycznych miasta
i kreowania wizji rozwoju omawianej części miasta Bochni jako potencjalnej strefy aktywności
gospodarczej z nagromadzeniem podmiotów o funkcji komercyjnej – usługowo/produkcyjnej
z towarzyszącą zabudową mieszkaniową w ciągach ulic historycznie ukształtowanych przez taką
zabudowę: ul. Wygoda, Krzeczowska, Smyków.
Na bazie uchwalonego w sierpniu 2009 r. Studium [A-1] na zlecenie Urzędu Miasta powstał
koncepcyjny projekt zagospodarowania terenów na gruntach stanowiących w przewadze własność
gminną pod nazwą Bocheńskiej Strefy Aktywności Gospodarczej (rys. 6). Strefa posiada szansę na
lokalizację inwestycji z wielu dziedzin przemysłu i usług. Zlokalizowana ma być pomiędzy węzłem
autostrady A4 a terenami Stalprodukt S.A. przy projektowanej drodze głównej (Trasa Wschodnia)
łączącej węzeł autostrady z drogą krajową nr 4 na wysokości ulicy Brzeskiej. Na potrzebę lokalizacji
Trasy Wschodniej (rys. 7) opracowano studium techniczno-ekonomiczno-środowiskowe [C-8].
Obecnie obszar jest źle skomunikowany z centrum miasta oraz obwodnicą drogi krajowej nr 4
i drogą wojewódzką nr 965. Barierę w ruchu kołowym stanowi linia kolejowa nr 91. Główne relacje
ruchowe z miastem odbywają się ulicami Hutniczą i Wygoda (drogi gminne) oraz ulicą Krzeczowską
(droga powiatowa). Parametry techniczne i jakość nawierzchni dróg wymagają przebudowy
i modernizacji.
Rys. 5
39
Rys. 6. Obszar wskazany jako Bocheńska Strefa Aktywności Gospodarczej
Rys. 7. Projekt drogi głównej (Trasy Wschodniej) stanowiącej połączenie węzła autostrady z drogą krajową
40
41
3.3. GRUNTY – WŁASNOŚĆ I UśYTKOWANIE
W strukturze uŜytkowania gruntów największy udział mają uŜytki rolne (w tym rolne
zabudowane) zajmujące łącznie 75,6% powierzchni ogólnej (tab. 2). Grunty zabudowane,
zurbanizowane (w tym przemysłowe) i komunikacyjne zajmują łącznie 19,9% powierzchni. Na
obszarze nie występują lasy. Niewielki udział zadrzewień i zakrzewień stwierdzono w dnie doliny
Raby i wokół Stalprodukt S.A. w formie zieleni izolacyjnej i ochronnej.
Analiza stanu własności i władania gruntów wskazuje na przewagę gruntów będących
własnością osób prawnych i gruntów gminnych. Występują grunty własności Skarbu Państwa.
Tab. 2. Struktura uŜytkowania gruntów w mieście Bochnia [L.p. 1] oraz na terenie objętym opracowaniem [L.p. 2]
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Starostwa Powiatowego w Bochni oraz cyfrowej mapy ewidencji gruntów terenu „SmykówKrzeczowska”
3.4. BUDOWA GEOLOGICZNA I SUROWCE MINERALNE
Wgłębne podłoŜe geologiczne obszaru budują utwory wieku jurajskiego i kredowego. Nad nimi
zalegają ilaste, częściowo chemiczne osady trzeciorzędu (miocen), których miąŜszość jest największa
(około 900 m). Przykryte są one płaszczem utworów najmłodszych, czwartorzędowych.
Osady
trzeciorzędu
na
obszarze
opracowania
to
warstwy
grabowieckie
tortonu
autochtonicznego oraz iły krakowieckie, reprezentowane przez kompleksy ilasto-piaszczyste
z wkładkami piasków, mułków, osadów chemicznych oraz szczątków organicznych w postaci
detrytusu roślinnego.
Osady
chemiczne
wykształcone
jako
formacja
solonośna
składają
się
z naprzemianległych warstw iłowca, anhydrytu i soli kamiennej o miąŜszości ponad 70 metrów.
Pokryte są iłowcami warstw chodenickich z serią tufitową. Zostały silnie spiętrzone, zaburzone
i potrzaskane pod nasuwającym się czołem płaszczowin karpackich.
Osady czwartorzędu – widoczne na powierzchni terenu – to przede wszystkim gliny pylaste,
mady, piaski i Ŝwiry, typowe dla tarasów akumulacji rzecznej i zastoisk. Ich miąŜszość jest
zróŜnicowana od 5 do 15 metrów (tym samym strop trzeciorzędu jest dobrze rozpoznany). Stanowią
one podłoŜe budowlane o zmiennych właściwościach ze względu na znaczną niejednorodność. Na
terenach zabudowanych i zainwestowanych warstwę powierzchniową tworzą holoceńskie nasypy
o miąŜszości do 0,8 m.
42
W obrębie iłów trzeciorzędowych nie zachodzi konieczność wzmacniania podłoŜa gruntowego.
Dla spoistych gruntów czwartorzędowych wzmacnianie podłoŜa gruntowego moŜe nastąpić jeśli
ograniczy się infiltrację wód opadowych i roztopowych w podłoŜe poprzez dobre wykonanie systemu
odprowadzania tych wód. Powierzchniowe utwory są z reguły bardzo uwilgotnione i posadowienie
obiektów wielkokubaturowych jest w nich utrudnione. Grunty wymagają opracowania szczegółowych
ekspertyz oraz zaprojektowania zabezpieczeń w celu izolacji podłoŜa budynku (odpowiednie
fundamentowanie, odwadnianie, zabezpieczenie przeciwwilgotnościowe).
Główne uwarunkowania geologiczne:
na obszarze nie występują udokumentowane i zbilansowane złoŜa kopalin będące pod
nadzorem Geologa Wojewódzkiego i nie prowadzi się Ŝadnej eksploatacji;
obszar nie jest objęty zasięgiem granic terenów i obszarów górniczych nadzorowanych
przez Okręgowy Urząd Górniczy;
teren opracowania nie jest objęty zasięgiem granic obszarów prognostycznych
występowania złóŜ kopalin;
teren o korzystnych warunkach gruntowo-wodnych w poziomie trzeciorzędu, co
umoŜliwia bezpośrednie posadowienie cięŜkich budynków i urządzeń przemysłowych;
wskazuje się na konieczność posadawiania takich obiektów na palach na głębokości
około 3 m poniŜej stropu iłów trzeciorzędowych,
na przewaŜającej części obszaru dominują złoŜone warunki gruntowo – wodne
z uwagi na zaleganie gruntów wysadzinowych oraz płytko występującą wodę
gruntową,
warstwa czwartorzędu nie nadaje się do bezpośredniego posadawiania (obecność
gruntów spoistych, wkładek gruntów organicznych, duŜa ilość pyłów i wkładek
pylastych w obrębie gruntów sypkich),
teren opracowania jest w zasięgu obszaru perspektywicznego występowania złóŜ
kruszywa naturalnego, a więc piasków i Ŝwirów zalegających w dolinie i na terasie
zalewowej Raby. Wobec bogatych udostępnień tego materiału w innych częściach
doliny Raby oraz dość wysokim stosunkiem N/Z, jest mało prawdopodobne aby doszło
do podejmowania eksploatacji na terenie miasta;
teren opracowania jest w zasięgu obszaru perspektywicznego występowania złóŜ soli
kamiennej z uwagi na obecność serii chlorkowej na głębokości 400 metrów. Wobec
bogatych udostępnień soli w złoŜu „Siedlec-Moszczenica” prowadzenie dalszych prac
eksploatacyjnych na terenie miasta jest jednak nieopłacalne i bezcelowe;
teren opracowania znajduje się poza zasięgiem wpływów i oddziaływań podziemnego
górnictwa soli kamiennej. PołoŜony jest poza granicami nieistniejącego obszaru
i terenu górniczego „Bochnia I” gdzie trwają prace podsadzkowe. Wyklucza się
powstawanie deformacji nieciągłych na powierzchni z powodu dokonanej eksploatacji
górniczej. Powolny rozwój globalnej niecki osiadań występuje w granicach byłego
obszaru górniczego;
43
cały analizowany teren, wraz z Podgórzem Bocheńskim i Pogórzem Wiśnickim jest
perspektywiczny dla poszukiwań gazu ziemnego. Granica obszaru perspektywicznego
dla soli kamiennych wyznacza jednocześnie obszar zagroŜeń dla środowiska przy
prowadzeniu prac wiertniczych za gazem. Jednak bardziej obiecujące w ten surowiec
są okolice Nowego Wiśnicza niŜ północnej Bochni;
nie
występują
zapadowe,
zjawiska
pełzania
krasowe,
zwietrzeliny
osuwiska,
–
za
deformacje
wyjątkiem
filtracyjne,
procesów
osiadania
geodynamicznych
w obszarze bezpośredniego zagroŜenia powodzią;
teren jest częściowo przekształcony antropogenicznie; występują grunty nasypowe,
a
w
obrębie
terenów
przemysłowych
nasypy,
wykopy,
dawne
fundamenty
i konstrukcje betonowe.
3.5. RZEŹBA TERENU
Analizowany obszar leŜy w mezoregionie Wysoczyzny Przykarpackiej, a ściślej w regionie
Doliny Raby. Stanowi płaską równinę terasy nadzalewowej połoŜonej na średniej wysokości 195 m
n.p.m. Od strony południowej (rejon linii kolejowej) obszar ma charakter stoŜka napływowego
cieków wypływających z progu Pogórza Karpackiego (potoku Babica i potoku Gorzkowskiego).
W części południowej nachylenie powierzchni obszaru ma kierunek N i wynosi około 2,5O, a w części
północnej bardziej kierunek NE poza okolicami Słomki nie przekracza 1,5O (rys. 3 i 4).
Koryto Raby o szerokości 40 – 50 metrów rozcina terasę nadzalewową na głębokość od 7 do 5
metrów. Głębokość rozcięcia maleje w dół rzeki. Podobną głębokość mają liczne starorzecza Raby
wcięte w powierzchnię terasy w północnej części obszaru (rejon KrzyŜanowic i Słomki). Bardziej
odległe od Raby powierzchnie analizowanego obszaru rozcięte są płytko (1 – 2 metry). Rozcięcia
stanowią koryta mniejszych cieków i rowów melioracyjnych pokrywających gęstą siecią analizowany
teren.
Wysokości bezwzględne definiujące analizowany obszar wynoszą od 188 m n.p.m. (w miejscu
przecięcia granicy obszaru z korytem Raby w KrzyŜanowicach) do 202 m n.p.m. (w rejonie linii
kolejowej). Maksymalna deniwelacja wynosi 14 metrów (rys. 3).
Rzeźba terenu nie jest istotnie przeobraŜona przez działalność gospodarczą, poza obszarem
rekultywowanego wysypiska śmieci na pograniczu miasta i wsi KrzyŜanowice oraz nasypami
drogowymi, kolejowymi i budowlanymi. PołoŜone w starorzeczu wysypisko stanowi obecnie hałdę
z koroną nasypu na wysokości około 15 metrów nad powierzchnią terenu. Nie jest monitorowane
w zakresie wpływu na środowisko.
Ograniczenia w zainwestowaniu wynikające z rzeźby dotyczą miejsc wcięcia Raby i pozostałych
cieków i rowów w poziom terenu. Poza tym rzeźba nie stwarza ograniczeń w zagospodarowaniu
obszaru pod projektowane funkcje, ale niekorzystnie wpływa na odwodnienie obszaru powodując
stagnowanie wód opadowych i roztopowych. Jest to teren prawie płaski lub o bardzo niewielkim
44
nachyleniu – 75% powierzchni terenu nie przekracza nachylenia do 1O (rys. 4) dlatego istotne jest
zaprojektowanie właściwego odwodnienia terenu poprzez kanalizację opadową i rowy.
3.6. POKRYWA GLEBOWA
Gleby uŜytków rolnych badanego terenu naleŜą przewaŜnie do klasy bonitacyjnej IV i III (tab.
3) z tym, Ŝe klasa III dominuje pośród gruntów ornych a klasa IV wśród uŜytków zielonych. W części
północnej, przy granicy z KrzyŜanowicami i Słomką występują gleby klasy bonitacyjnej I i II.
Na analizowanym obszarze przewaŜają gleby wytworzone z utworów aluwialnych – mad oraz
piasków i mułków (mady – głównie mady rzeczne pyłowe, ilaste, gliniaste piaszczyste). Większe
powierzchnie zajmują mady lekkie i średnie, wytworzone z materiału pyłowego i ilastego. Drugim co
do wielkości typem gleb są gleby brunatne wyługowane, występujące jedynie w południowej części
w rejonie ulicy Krzeczowskiej. Nie występują tu typowe gleby organiczne – hydrogeniczne [E-31].
Tab. 3. Powierzchnia klas bonitacyjnych gleb uŜytków rolnych na terenie objętym opracowaniem
UśYTKI ROLNE
Param etr
RAZEM
klasa bonitacyjna
I
II
III
III a
III b
IV
IV a
IV b
V
[ha]
450,56
16,82
43,24
77,71
46,73
62,83
112,80
54,24
17,23
19,24
% pow .
uzytk.
rol.
100,00
3,73
9,60
17,25
10,37
13,95
25,03
12,04
3,82
4,27
Źródło: opracowanie własne na podstawie cyfrowej mapy ewidencji gruntów terenu „Smyków-Krzeczowska”
Najpowszechniej występującym typem gleby uŜytków rolnych jest mada gliniasto-pylasta.
Najlepsze z nich występują w 1 i 2 (pszennym dobrym) kompleksie przydatności rolniczej, niekiedy
w I lub II, głównie jednak w III klasie bonitacyjnej. Są to najlepsze gleby na terenie miasta. W ich
otoczeniu częste są gleby kompleksu 8, przewaŜnie klasy IVa na mniej przepuszczalnych glinach
i iłach, okresowo nadmiernie uwilgotnione. Wśród uŜytków zielonych najczęściej występuje kompleks
2z klasyfikując je jako uŜytki zielone średnie.
Czynnikiem obniŜającym produktywność gleb tego obszaru jest woda gruntowa stagnująca lub
o wyraźnych sączeniach płytko pod powierzchnią terenu.
Waloryzację rolniczej przestrzeni produkcyjnej obszaru dokonano metodą IUNiG. Pod
względem wielkości wskaźnika jakości rolniczej przestrzeni produkcyjnej gmina i miasto Bochnia
zajmują 37 miejsce w Małopolsce (na 171 gmin) i 2 miejsce w powiecie bocheńskim (na 8 gmin).
Powiat bocheński jako całość zajmuje ogólnie wysoką lokatę – 9 miejsce na 19 powiatów ziemskich
Małopolski.
Według badań OSChR w Krakowie (1999 rok) [F-40], 61% powierzchni gleb uŜytków rolnych
w rejonie bocheńszczyzny ma odczyn bardzo kwaśny i kwaśny, natomiast 63% wymaga koniecznie
wapnowania. Mady na analizowanym obszarze w rejonie Słomki i KrzyŜanowic wykazują odczyn
obojętny i lekko zasadowy, co ma pozytywny wpływ na agrocenozy. Udział substancji organicznej
45
w poziomach próchnicznych – odpowiedzialnej za Ŝyzność gleb – wynosi średnio od 4% do 10%.
Takie wartości notowane są w madach rzecznych tego obszaru. Stan zasobności gleb w przyswajalne
makroelementy jest najgorszy w przypadku związków fosforu – 71% powierzchni gleb ma bardzo
niskie i niskie zawartości tego biogenu. W nieco większych ilościach występuje potas i magnez (tab.
4).
Tab. 4. Zawartość przyswajalnego fosforu, potasu i magnezu w glebach gminy i miasta Bochnia [% pow. uŜ. rol]
wysoka
b. wysoka
b.niska
niska
średnia
wysoka
b. wysoka
b.niska
niska
10
6
13
26
14
20
10
30
0
3
10
b. wysoka
średnia
21
wysoka
niska
50
średnia
Mg
K2O
b.niska
P2 O 5
12
75
Źródło: Ocena stanu zanieczyszczenia gleb....1999, WIOŚ - OSChR
Na terenie miasta Bochnia przy ulicy Brzeźnickiej prowadzono badania wybranych właściwości
chemicznych i zawartości pierwiastków śladowych w glebie. Większość próbek glebowych
charakteryzowała się odczynem obojętnym. Analizy chemiczne gleb wykazały stosunkowo niską
zawartość próchnicy oraz bardzo niską zawartość fosforu. Natomiast zawartość metali cięŜkich
w glebach kształtowała się na poziomie naturalnego tła geochemicznego (tab. 5, 6).
Tab. 5. Wybrane właściwości chemiczne gleby w Bochni przy ul. Brzeźnickiej
Lp.
Badana cecha
Miano
Zakres
Średnia
1
2
3
4
5
Odczyn
Próchnica
Fosfor przyswajalny(P2O5)
Potas przyswajalny K2O)
Magnez (Mg)
p H (KCl)
%
mg/100g
mg/100g
mg/100g
5,9 - 7,2
0,50 - 3,09
1,32 - 6,20
9,9 - 41,00
30,64 - 36,80
6,9
1,40
3,58
25,12
34,37
Źródło: Program ochrony środowiska dla miasta Bochni, 2005
Tab. 6. Zawartość pierwiastków śladowych w glebie w Bochni przy ul. Brzeźnickiej
Lp.
Badana cecha
1
Cynk (Zn)
2
Ołów (Pb)
3
Kadm (Cd)
4
Chrom (Cr)
5
Miedź (Cu)
6
Nikiel (Ni)
7
Rtęć (Hg)
Miano
Zakres
Średnia
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
44,95 - 58,00
17,20 - 25,80
0,61-1,20
11,40 -19,00
14,06 - 25,90
19,32 - 38,64
0,019 - 0,032
52,68
20,07
0,90
13,93
20,97
30,59
0,026
Badania zawartości metali cięŜkich w glebach prowadzone były równieŜ w pobliŜu terenu
Smyków-Krzeczowska między Brzeźnicą a Gorzkowem przy drodze krajowej Nr 4 (tab. 7). Nie
stwierdzono przekroczeń wartości przeciętnych ani dopuszczalnych – nawet w próbce pobranej przy
skrzyŜowaniu z trasą E-40. Gleby naleŜały przewaŜnie do klasy OO lub IO zanieczyszczenia metalami
cięŜkimi [Skiba i in., 1998].
Zawartość metali cięŜkich w glebie na poziomie klasy OO – IO wskazuje na ogólnie naturalny
poziom zawartości tych pierwiastków i moŜe się wiązać z wpływem tła geochemicznego warstw
skalnych podłoŜa.
46
Pierwiastek
Tab. 7. Zawartość metali cięŜkich w glebach między Brzeźnicą a Gorzkowem
Wartości przeciętne i dopuszczalne
w glebach uŜ. rol.
Polski
Zawartość
mg/kg s. m. g
Max
Średnia
kadm
1.67
0.77
miedź
25.12
19.00
4 – 100
ołów
85.72
29.60
12 – 100
cynk
96
56.50
29 – 300
34.23
20.90
4 – 100
chrom
0,5 - 3,0
Źródło: oprac. własne na podstawie: S. Skiba i in., 1998
Analiza powyŜszych danych wskazuje, Ŝe metale cięŜkie w glebach analizowanego obszaru nie
stanowią szczególnego zagroŜenia dla roślin uprawnych. Tło geochemiczne tych pierwiastków
w glebach jest tu o wiele niŜsze niŜ w zachodniej czy południowej Małopolsce. Aby zapobiegać
ewentualnemu pobieraniu jonów metali przez rośliny naleŜy stosować wapnowanie na większości
powierzchni gruntów ornych. Zmiany jakościowe pokrywy glebowej na obszarze planu mogą wiązać
się z zakwaszeniem (kwaśne opady atmosferyczne) oraz przesuszeniem na skutek intensywnych
melioracji.
Łączna powierzchnia istniejących uŜytków rolnych objętych klasyfikacją gleboznawczą wynosi
450,5 ha (na podstawie cyfrowej ewidencji gruntów). Po odliczeniu powierzchni gruntów rolnych
zabudowanych (31,4 ha) oraz najsłabszych pod względem produktywności gleb klasy V (19,2 ha),
powierzchnia uŜytków rolnych klas bonitacyjnych I – IV przeznaczonych na cele nierolnicze
w Studium uwarunkowań wynosi około 382 ha, co stanowi 64% powierzchni analizowanego
obszaru.
3.7. WODY PODZIEMNE I WARUNKI HYDROGEOLOGICZNE
W podziale regionalnym zwykłych wód podziemnych Polski omawiany obszar połoŜony jest na
pograniczu regionu XIV karpackiego (subregion zewnętrznokarpacki) i regionu XIII przedkarpackiego
(rejon gdowsko-wojnicki). Nie wydzielono tutaj głównego zbiornika wód podziemnych (GZWP), co
wynika z ubogich zasobów wodnych tego obszaru.
Omawiany obszar nie znajduje się w zasięgu stref ochronnych pobliskich GZWP (Nr 451 i 442).
Według Wojewódzkiego Programu Ochrony Środowiska aktualnie Ŝaden ze zbiorników wód
podziemnych
GZWP
na
terenie
Małopolski
nie
ma
ustanowionych stref ochronnych, co
w konsekwencji powoduje brak przepisów dotyczących sposobu zagospodarowania terenów objętych
ich zasięgiem.
Analizowany fragment obszaru miasta Bochnia znajduje się na styku mniejszych struktur
wodonośnych o względnie niewielkich zasobach wodnych. Są nimi tak zwane lokalne zbiorniki wód
podziemnych (LZWP) o niezbyt dobrze rozpoznanych naukowo parametrach i zasięgu przestrzennym.
47
Pierwszy z nich (LZWP „Mokrzyska”) sięga od kierunku NE i E; drugi (LZWP „Raba-Wisła”) sięga od
kierunku NW i W.
Piętrem wodonośnym LZWP „Mokrzyska” są utwory miocenu, przewaŜnie słabo przepuszczalne
iły, iłołupki, o przewadze frakcji drobnych. Piaski stanowią serie podrzędne i nieciągłe, dlatego
zasobność tego poziomu w wodę nie jest duŜa. Wody słodkie gromadzą się tu głównie w piaskach
warstw grabowieckich miocenu autochtonicznego. W omawianym piętrze występują przewaŜnie
wody o napiętym zwierciadle. W stropowej części osadów mineralizacja wód wynosi od 530 do 2500
mg/l. PrzewaŜnie są to juŜ wody wysłodzone. Strop osadów osiągalny średnio na głębokości około 25
metrów.
Piętrem wodonośnym LZWP „Raba-Wisła” są utwory czwartorzędowe związane z dolinami rzek.
Jest to zbiornik zlokalizowany w ośrodku porowym, odznaczający się zmienną wodonośnością.
Obejmuje on holoceńskie utwory piaszczyste i piaszczysto-Ŝwirowe doliny Raby. Charakteryzuje się
korzystnymi warunkami hydrogeologicznymi (miąŜszość utworów wodonośnych od 5 do 20 m),
łatwością infiltracji wód do warstw wodonośnych oraz duŜą powierzchnią terenów alimentacyjnych.
Szacunkowe zasoby dyspozycyjne wód w zbiorniku wynoszą około 20 m3/d, a głębokość ujęć waha
się od 3 do 20 m. Jest to zasadniczy poziom uŜytkowy w rejonie północnej Bochni. Jest jednak słabo
izolowany od powierzchni terenu czyli mało odporny na przenikanie zanieczyszczeń. Stopień
zagroŜenia jakości wód oceniono jako bardzo wysoki. Wody w warunkach naturalnych odznaczają się
na ogół średnią jakością (klasa II wg klasyfikacji PIOŚ), wymagają prostego uzdatniania. Wskaźniki
jakości wód z tego poziomu mogące przekraczać normy stawiane wodom pitnym to przede
wszystkim azot amonowy (NNH4+) oraz mangan (Mn) i Ŝelazo (Fe).
Na obszarze powiatu bocheńskiego nie ma punktów monitoringu jakości wód podziemnych
w sieci WIOŚ ani w sieci Regionalnego Monitoringu Wód Podziemnych Dorzecza Górnej Wisły.
NajbliŜszy Bochni punkt monitoringu znajduje się w PodłęŜu (gmina Niepołomice) i obejmuje badania
GZWP Nr 451.
Poziom wód gruntowych wynosi w warunkach normalnych około 2 m poniŜej powierzchni
terenu. NajwyŜszy jest w obniŜeniach połoŜonych w odległości ponad 500 metrów od koryta Raby,
zajętych przez wilgotne łąki i pastwiska (błonia „Ryczywół”, łąki na południe od ulicy Krzeczowskiej,
lokalne obniŜenia terenu). W pasie przyległym do Raby do 500 metrów wzdłuŜ koryta oraz w pobliŜu
głębszych starorzeczy w KrzyŜanowicach zaznacza się ich drenujący wpływ na wody podziemne,
których poziom obniŜa się poniŜej 6 metrów p.p.t. W stropowej serii mad gliniasto-piaszczystych na
badanym obszarze występują miejscami zawieszone wody śródglinowe na głębokości od 50 do 100
cm.
Wody
podziemne
występują
w
przewadze
w
jednym
czwartorzędowym
horyzoncie
wodonośnym. Wody te mają charakter dość silnych sączeń. Warstwa utworów piaszczystych,
zapylonych ze Ŝwirkiem oraz z wkładkami pylastymi gliniastymi stanowi czwartorzędowy horyzont
wodonośny. Zwierciadło ma charakter swobodny lub lekko napięty i występuje na głębokości 3 – 7 m
ppt. W okresach wysokich opadów lub roztopów woda moŜe podnieść swój poziom o około 1 metr.
Poziom
trzeciorzędowy
wód
podziemnych
związany
jest
z
soczewkami
48
piasków
w obrębie iłów. Zwierciadło ma charakter napięty, które stabilizuje się na tej samej wysokości co
poziom czwartorzędowy.
Pochodzenie wód w gruntach w tym rejonie jest głównie atmosferyczne i z dopływów
bocznych. Woda bardzo niekorzystnie wpływa na parametry geotechniczne czwartorzędu powodując
uplastycznienie gruntu. Natomiast w niewielkim stopniu wpływa teŜ na trzeciorzędowe ilaste podłoŜe
poniewaŜ ił uniemoŜliwia penetrację wody w głąb.
Podstawą drenaŜu wód są rzeki Raba oraz Gróbka połoŜone na północ i wschód od
analizowanego terenu. Rzeki wyznaczają kierunek spływu wód podziemnych.
Według danych archiwalnych z 2005 roku woda gruntowa pobrana na terenie Stalporodukt
S.A. w trakcie wierceń nie wykazuje Ŝadnej agresywności w stosunku do betonu i konstrukcji
Ŝelbetowych. MoŜe jednak w pewnych miejscach wykazywać słaby stopień agresywności chemicznej
(w stopniu XA1) [C 8 – 12].
Perspektywy zagospodarowania wód podziemnych ze zbiorników LZWP w rejonie Bochni są
ograniczone. Istnieje moŜliwość lokalizacji tylko małych, indywidualnych ujęć o niewielkiej
wydajności.
Główne uwarunkowania hydrogeologiczne:
pozwolenie wodno-prawne na pobór wód podziemnych z piętra czwartorzędowego ze
studni o głębokości 17 m posiada Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska przy ulicy
Wygoda. Uwzględniono strefę ochrony bezpośredniej ujęcia wody wyznaczoną na
podstawie decyzji Starosty Bocheńskiego OŚ.H.6224/14/5/2000 z dnia 21 czerwca
2000 r.,
obszar nie jest połoŜony w zasięgu ustanowionych ani projektowanych stref
ochronnych innych ujęć wód podziemnych;
obszar nie jest połoŜony w zasięgu stref ochronnych GZWP (ONO, OWO);
poprzez analogię do mpzp gminy Rzezawa – wprowadzono zapisy do planu o nakazie
ochrony jakości wód podziemnych (LZWP „Raba-Wisła” i „Mokrzyska”). Zapisy te
dotyczą:
1.
nakazu uporządkowania gospodarki wodno-ściekowej;
2.
nakazu likwidacji dzikich wysypisk odpadów;
3.
nakazu likwidacji punktów bezpośredniego zrzutu ścieków do wód i ziemi;
4.
ograniczenia bezściółkowej hodowli zwierząt;
5.
przestrzegania przepisów dotyczących przeciwdziałania i zwalczania zdarzeń awaryjnych, ze
szczególnym uwzględnieniem minimalizacji ich szkodliwego
oddziaływania na
wody
podziemne;
6.
racjonalnego stosowania właściwych środków przy zimowym utrzymaniu dróg.
obszar połoŜony jest w zasięgu występowania zbiorników solanek geotermalnych
z utworów
jury
i
kredy
zalegających
średnio
na
głębokości
1500
metrów,
o temperaturze na wypływie rzędu 40 – 50OC. Wprowadzono zapis o zasadach
lokalizacji i budowy obiektów energetyki geotermalnej i geotermicznej,
49
ze względu na ubogie zasoby wód podziemnych przewidziano w projekcie planu
zaopatrzenie w wodę pitną z ujęcia komunalnego, a w wodę przemysłową
z ujęć wód powierzchniowych na Rabie.
3.8. WODY POWIERZCHNIOWE. ZAGROśENIA POWODZIOWE
Obszar połoŜny jest w dorzeczu górnej Wisły, w środkowym biegu Raby, na dziale wodnym II
rzędu zlewni Raby i zlewni Gróbki. Odwadniany jest w części zachodniej przez potok Babica (dopływ
Raby), a w części centralnej i wschodniej przez potok Krzeczowski (dopływ Gróbki). Dział wodny jest
mało wyraźny w terenie ze względu na typ rzeźby oraz przeobraŜoną sieć rzeczną (melioracje)
i regulację cieków. Obszar charakteryzuje się małymi spadkami, występują starorzecza, tereny
podmokłe, płytkie dolinki o słabym odpływie lub bezodpływowe, rowy melioracyjne i trzy stawy
hodowlane (małe zbiorniki retencyjne powstałe prawdopodobnie na skutek lokalnej eksploatacji
piasku i glin) o powierzchni około 0,20 ha kaŜdy.
Cieki naturalne na obszarze Podgórza Bocheńskiego mają reŜim gruntowo-deszczowo-śnieŜny,
charakteryzujący się duŜą zmiennością stanów wód, letnimi wezbraniami oraz jesiennymi niŜówkami.
Potoki Babica i Krzeczowski mają swoje źródła na obszarach leśnych progu Pogórza
Wiśnickiego. Na terenie miasta aŜ po ujście zostały uregulowane, na niektórych odcinkach
obwałowane. Koryta mają kamienne i betonowe z techniczną zabudową na brzegach. Babica jest
odbiornikiem ścieków kanalizacji deszczowej z centralnej części miasta. ReŜim odpływu jest
zaburzony. Potoki te nie zachowały naturalnego charakteru korytarzy ekologicznych na terenie
miasta i naleŜy dąŜyć do ich rekultywacji. Jakość ich wód moŜe być zagroŜona z powodu nielegalnie
zrzucanych ścieków bytowych z obszarów gdzie brak jest kanalizacji. Przy obfitych opadach
i wysokich stanach wody mogą zagraŜać podtopieniem, dlatego powinno się zachować strefę wolną
od nowej zabudowy na odległość minimum 15 metrów od skarpy brzegowej cieku i rowu.
Szczególne
warunki
gruntowo-wodne
oraz
dobra
jakość
gleb
spowodowały,
Ŝe
w latach 60. i 70. XX wieku wykonano melioracje terenów rolniczych. Według danych Małopolskiego
Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych – Rejon Nadzoru Urządzeń w Bochni aktualnie melioracje
podstawowe i szczegółowe na tym obszarze obejmują regulację i obwałowanie rzek i potoków,
drenowanie gruntów ornych, łąk i pastwisk, odwodnienie rowami melioracyjnymi. W stosunku do
powierzchni
ogólnie
wykonanych
melioracji,
aktualnie
ewidencja
nie
obejmuje
terenów
zainwestowanych, gdyŜ uwaŜa się, Ŝe melioracje zostały na tych obszarach zniszczone. Obecnie
około 180,5 ha terenów uŜytkowanych rolniczo (przewaŜnie łąki i pastwiska) posiada sieć drenarską
której zlewnie odwadniane są przez odkryte rowy melioracyjne o łącznym kilometraŜu około 7500
metrów, zasilające ciek główny jakim jest potok Krzeczowki. Na obszarach gdzie nie występuje siec
drenarska a przebiegają rowy melioracyjne przyjmuje się strefę oddziaływania odwadniającego rowu
o szerokości 60 metrów.
Główną rzeką obszaru opracowania jest Raba. Od miejscowości Chełm w obrębie Podgórza
Bocheńskiego płynie równoleŜnikowo w kierunku wschodnim. Na tym odcinku tworzy liczne meandry,
50
w dolinie znajdują się starorzecza odwadniane stale lub okresowo, a w obrębie koryta – łachy
i niewielkie kępy. Od Bochni dolina Raby rozszerza się do 3 km, a jej zbocza są łagodne. Stany wody
i przepływy Raby kształtowane są w górskiej, beskidzkiej części zlewni i modyfikowane
oddziaływaniem zbiornika Dobczyckiego. Charakterystyczna jest szybka reakcja rzeki na opad,
zmienność stanów wody jest duŜa; w okresach posuchy występują głębokie niŜówki, a w okresach
deszczowych – gwałtowne wezbrania. Amplituda stanów wody wynosi 998 cm (tab. 8). Średni
przepływ Raby wynosi 16,6 m3/s, a maksymalne przepływy sięgały 1390 m3/s – w lipcu 1970 r.,
minimalne – 0,46 m3/s w styczniu 1985 r. (tab. 9). Przepływ maksymalny w Proszówkach o 1%
prawdopodobieństwie pojawienia się wynosi około 1950 m3/s. W lipcu 1997 roku, w czasie jednego
z największych wezbrań XX wieku w dorzeczu górnej Wisły, przepływ kulminacyjny wynosił tu 730
m3/s. Stany alarmowe zostały przekroczone o 210 cm. W przebiegu wieloletnim największa
zmienność przepływów występuje w kwietniu (roztopy) oraz w czerwcu, natomiast marzec
charakteryzuje się najmniejszą zmiennością przepływów.
Tab. 8. Charakterystyczne stany wody na Rabie w Proszówkach [E-24]
Bezwzgl. wys. zw.
wody
[m n.p.m.]
Stany wody [cm]
Rzeka
Posterunek
wodowskaz.
Okres pomiarów
WWW
Raba
Proszówki
1921-2000
1058
NNW
60
przy
stanie
maks.
Amplit.
998
przy
stanie
min.
197.2
187,2
Tab. 9. Charakterystyczne przepływy na Rabie w Proszówkach [E-24]
Rzeka
Raba
Posterunek
wodowskaz.
Proszówki
3
Okres pomiarów
1951-2000
Przepływy [m /s]
WWQ
1390
SWQ
440
SSQ
SNQ
16,6
NNQ
2,92
0,46
Głównymi przyczynami powodzi w tym rejonie są letnie deszcze ulewne i nawalne, rzadziej
jesienne oraz wiosenne roztopy i zatory lodowe.
Raba charakteryzuje się szybką reakcją na opady występujące w górnych odcinkach. DuŜe
nachylenia stoków, słabo wykształcone profile glebowe oraz zła struktura lasów wytworzona przez
wielowiekową niewłaściwą gospodarkę leśną nie sprzyja retencji wód opadowych w górskiej części
zlewni Raby.
Tab. 10. Wielkie wody prawdopodobne w m3/s na Rabie w Proszówkach [Chojnacki i in., 1998]
Lp.
1.
Wodowskaz
Proszówki
Uwaga:
km
biegu
21,5
zlewnia
2
km
1470
3
Przepływy prawdopodobne m /s
50%
320
20%
650
10%
900
5%
1%
1140
1700
0,1%
2500
Wielkie wody prawdopodobne ustalono w oparciu o ciąg bezpośrednich obserwacji z okresu 1921-1990 bez
uwzględniania wpływu zbiornika w Dobczycach. Wartości zweryfikowane.
51
Po wybudowaniu zbiornika retencyjnego na Rabie w Dobczycach zasięg wód powodziowych
został znacznie ograniczony, jak równieŜ prawdopodobieństwo zalania znacznych terenów w dolinie
Raby w rejonie Bochni.
Jednak w przypadku długotrwałych opadów atmosferycznych i wypełnianiu się zbiornika
Dobczyckiego, a takŜe w przypadku awarii wałów przeciwpowodziowych istnieje zagroŜenie
wystąpienia powodzi na analizowanym obszarze. Poza tym, dłuŜszy odcinek Raby na obszarze
objętym planem jest nieobwałowany.
Na mapie prognozy przedstawiono zasięg obszaru bezpośredniego zagroŜenia powodzią
(Qp=1%) na podstawie opracowania studium RZGW z sierpnia 2010 r. Na podstawie materiałów
archiwalnych wskazano równieŜ obszar zagroŜony zalaniem wodami powodziowymi, natomiast
w tabeli 10 przedstawiono wartości przepływów o określonym prawdopodobieństwie wystąpienia
zweryfikowane
przez
J.
Chojnackiego
(1998)
dla
wodowskazu
w
Proszówkach,
a
więc
reprezentatywnego dla analizowanego obszaru.
Z uwagi na małe nachylenia terenu oraz stan techniczny rowów melioracyjnych zagroŜenie
lokalnymi podtopieniami moŜe występować równieŜ na terasie nadzalewowej, która jest drenowana
i odwadniana siecią rowów. ZagroŜenie lokalnymi podtopieniami przez wody własne (z nawalnych
opadów lub roztopów) występuje na całym obszarze zlewni potoku Krzeczowskiego w więc prawie na
70% powierzchni obszaru.
Na terenie objętym planem prawy brzeg Raby chroniony jest wałami przeciwpowodziowymi na
długości około 200 metrów. Wał Raby posiada II klasę obiektu. Szerokość korony wału wynosi 2,5 –
3,0 m. Średnia wysokość około 3,0 metry. Obiekt jest w dobrym stanie technicznym.
Na dalszym odcinku na północ w kierunku KrzyŜanowic biegnie naturalna skarpa – wysoki
brzeg. Barierą dla wód powodziowych jest tu ulica Wygoda biegnąca trasą wału na wysokości około
3 – 4 metry na całej długości aŜ do miejscowości Słomka.
Długość prawego wału potoku Babica na obszarze opracowania wynosi 1250 m. Szerokość
i wysokość wału wynosi około 2,5m. Wał Babicy posiada III klasę obiektu. Wały wzdłuŜ Babicy pełnią
głównie rolę ochronną przed wodami cofkowymi Raby.
WzdłuŜ terenów obwałowanych w zasadzie brak zagroŜenia powodziowego. Wały spełniają
swoją rolę i są w dobrym stanie technicznym. Jedynie w rejonie mostu kolejowego nad ulicą Wygoda
gdzie
brak
jest
obwałowania
na
Babicy
występują
lokalne
podtopienia
w czasie wezbrań na skutek niewłaściwych warunków przepływu wody. Regulacja tego odcinka
Babicy skoordynowana z pracami modernizacyjnymi drogi powiatowej moŜe rozwiązać ten problem.
W rejonie miasta Bochnia badania jakości wód rzecznych prowadzone są w sieci WIOŚ
w punktach kontrolnych na Rabie (tab. 11). Docelowo rzeka w ocenie ogólnej powinna prowadzić
wody I klasy jakości. Na Rabie w Chodenicach, około 3 km powyŜej Smykowa zlokalizowane jest
ujęcie wody pitnej, z którego korzysta miasto i gmina Bochnia.
Według danych WIOŚ (Raport..., 2004) wartości miana Coli (wskaźnika bakteriologicznego)
w stosunku do wymaganej I klasy były przekroczone w Uściu Solnym 50 razy, a w Proszówkach
i Kłaju 25 razy. Nie stwierdzono przekroczeń dopuszczalnych stęŜeń w przypadku substancji
52
organicznych, zasolenia ani substancji specyficznych – poza ujściowym odcinkiem Raby. Wody Raby
na badanych odcinkach nie wykazują cech eutrofizacji (tab. 13).
Tab. 11. Ocena jakości wód powierzchniowych Raby w 2006 roku (według 5 klas) [F-39]
Tab. 12. Wskaźniki degradujące jakość wody w punktach monitoringu diagnostycznego (według 5 klas) [F-39]
Tab. 13. Średnioroczne stęŜenia substancji biogennych w wodach Raby w punktach kontrolnych w rejonie Bochni
Fosfor
ogólny
[mg P/ l]
Kłaj
31,2
5,1
1,15
1,56
0,08
3,7
Raba
Proszówki
18,8
5,4
1,23
1,69
0,10
-
Uście Solne
2,0
5,6
1,27
1,78
0,10
-
Kłaj
31,2
6,73
1,51
2,31
0,07
3,8
Uście Solne
2.00
6,95
1,57
2,23
0,06
3,22
> 10,0
> 2,20
> 5,0
> 0,25
>25,0
2004
ROK
Azot
azotanowy
[mg N/ l]
Punkt
kontrolny
2003
Km
biegu
rzeki
Rzeka
Raba
Wartości graniczne stęŜeń
Azotany
[mg NO3/ l]
Azot ogólny
[mg N/dm3]
Chlorofil'a
[µg/ l]
Źródło: Raport....2004, BMŚ, WIOŚ
Informacja WIOŚ w Tarnowie (2005)
Według nowych normatywów PIOŚ w monitoringu wód stosowanych od 2004 roku
(Rozporządzenie MŚ z dnia 11 lutego 2004 r. w sprawie klasyfikacji dla prezentowania stanu wód
powierzchniowych i podziemnych, sposobu prowadzenia monitoringu oraz sposobu interpretacji
i prezentacji stanu tych wód; Dz. U. Nr 32/2004 poz.284) wody Raby w punkcie kontrolnym w Kłaju
otrzymały w 2006 roku III klasę jakości (tab. 11, 12). Według rozporządzenia oznacza to, Ŝe są to
wody zadowalającej jakości:
a) spełniają wymagania określone dla wód powierzchniowych wykorzystywanych do zaopatrzenia ludności w wodę
przeznaczoną do spoŜycia w przypadku ich uzdatniania sposobem właściwym dla kategorii A2;
b) wartości biologicznych wskaźników jakości wody wykazują umiarkowany wpływ oddziaływań antropogenicznych.
53
Raba w swoim dolnym biegu pełni rolę odbiornika ścieków bytowo-gospodarczych
i
komunalnych, wód
opadowych oraz
ścieków
przemysłowych z
miejscowości
połoŜnych
w jej zlewni, w tym z Bochni. W efekcie tego w ujściowym odcinku około 20 km poniŜej Bochni Raba
w 2006 r. niosła wody III klasy czystości. Taka klasa została przypisana ze względu na wskaźniki
fizyko-chemiczne i biologiczne, natomiast wg wskaźnika bkteriologicznego z powodu ogólnej liczby
bakterii E. coli i bakterii E. coli fekalnych została zakwalifikowana do wód gorszej – IV klasy.
W literaturze oraz opracowaniach dokumentacyjnych brak jest jakichkolwiek informacji na
temat badań jakości wód potoków Babica i Krzeczowskiego.
Jakość wód rzecznych w punktach kontrolnych w rejonie miasta Bochnia nie odbiega znacząco
od stanu na innych odcinkach rzek karpackich. Za ogólnie zły stan jakości wód odpowiadają
kontrolowane i niekontrolowane zrzuty ścieków ze źródeł znajdujących się w zlewni Raby na obszarze
oraz poza obszarem miasta. Pomimo istnienia dość duŜej liczby oczyszczalni w gminach połoŜonych
w zlewni Raby nie zdołały one na razie znacząco polepszyć stanu sanitarnego tej rzeki.
Wpływ na jakość wód rzeki Raby mają zrzuty ścieków z obszaru miasta. Na obszarze
opracowania zlokalizowane są zakłady przemysłowe (Stalprodukt S.A., Okręgowa Spółdzielnia
Mleczarska)
oraz
komunalna
mechaniczno-biologiczna
oczyszczalnia
ścieków
o
średniej
3
przepustowości 4800 m /d. Odbiornikiem ścieków komunalnych z oczyszczalni jest Raba. Ścieki
przemysłowe
są
oczyszczane
na
miejscu
w
przyzakładowych
oczyszczalniach
ścieków
ukierunkowanych na usuwanie zanieczyszczeń specyficznych.
Na obszarze opracowania zlokalizowane jest jedno ujęcie wód powierzchniowych na Rabie,
z
którego
korzysta
ZPH
„Stalprodukt”.
Pobór
wody
słuŜy
uzupełnianiu
jej
w procesach technologicznych. Zakłady posiadają zamknięty obieg wody oraz własną oczyszczalnię
ścieków i nie stanowią zagroŜenia dla środowiska wodnego.
Główne uwarunkowania hydrologiczne:
obszar nie znajduje się w zasięgu istniejących ani projektowanych stref ochronnych
ujęć wód powierzchniowych,
uwzględniono obszar bezpośredniego zagroŜenia powodzią zgodnie z zatwierdzonym
przez Dyrektora RZGW opracowaniem studium ochrony przeciwpowodziowej zlewni
rzeki Raby tj: „Wyznaczenie obszarów bezpośredniego zagroŜenia powodzią w zlewni
Raby, jako integralny element studium ochrony przeciwpowodziowej” – obowiązuje
zagospodarowanie terenu zgodnie z przepisami odrębnymi (ustawa Prawo wodne),
uwzględniono obszar zagroŜony zalaniem wodami powodziowymi potoku Babica –
naleŜy zastosować odpowiednie rozwiązania ochronne dla nowoprojektowanych
budowli na tym obszarze,
uwzględniono
strefę
hydrogeniczną
od
cieków
i
rowów
melioracyjnych
o szerokości 15 m od cieku i rowu po obu stronach w celu zachowania
54
i ochrony korytarzy ekologicznych i otuliny biologicznej oraz zachowania prawidłowych
warunków odpływu wód,
ze względu na uwarunkowania geologiczne obszar w przewaŜającej części jest
podmokły; woda gruntowa występuje w róŜnej postaci sączeń o wielorakiej
intensywności, a poziom jej jest wysoki – naleŜy przewidzieć właściwe warunki
odprowadzania wód opadowych i roztopowych,
ze względu na specyficzne uwarunkowania gruntowo-wodne i rzeźbę terenu występuje
zagroŜenie lokalnymi podtopieniami przez wody własne w zlewni Krzeczowskiego
potoku. W projekcie planu naleŜy przewidzieć zasady odprowadzania wód opadowych
i roztopowych z wykorzystaniem istniejących rowów melioracyjnych i cieków,
w projektach budowlanych naleŜy uwzględnić fakt występowania sieci drenarskiej na
istniejących gruntach rolnych.
3.9. KLIMAT I WARUNKI AEROSANITARNE. HAŁAS
Teren znajduje się dokładnie na pograniczu dwóch pięter klimatycznych: piętra ciepłego
w Kotlinie Sandomierskiej ze średnią temperaturą roku powyŜej 8OC oraz piętra umiarkowanie
ciepłego obejmującego Pogórze o średniej temperaturze od 6 do 8OC. Granica między piętrami tj.
izoterma o wartości 8OC przebiega na wysokości ok. 200 m n.p.m.
Według regionalizacji klimatycznej R. Gumińskiego obszar połoŜony jest w obrębie XVI –
tarnowskiej dzielnicy klimatycznej. Dzielnica XVI obejmuje zachodnią część Kotliny Sandomierskiej.
Typ klimatu: podgórski nizin i kotlin. Jest to region ciepły, ze średnią roczną temperaturą powietrza
około 8OC. Roczna suma opadów waha się między 700 a 750 mm. Czas zalegania pokrywy śnieŜnej
wynosi około 70 dni. Korzystny dla rolnictwa jest dość długi okres wegetacyjny, trwający ponad 220
dni. Dominują wiatry zachodnie i północno-zachodnie, przynoszące największą ilość opadów.
Z punktu widzenia warunków Ŝycia najbardziej niekorzystnymi zjawiskami są skłonność do
powstawania inwersji termicznych, stagnacje zimnego powietrza zwłaszcza zimą, osłabione
przewietrzanie terenu oraz nadmierna wilgotność powietrza.
Obszar połoŜony jest w pasie tranzytu substancji zanieczyszczających atmosferę z dalekich
źródeł emisji na kierunku wschód – zachód.
Głównymi
lokalnymi
źródłami
emisji
zanieczyszczeń
do
powietrza
atmosferycznego
w Bochni są: paleniska indywidualne wywołujące tzw. „niską emisję”, transport drogowy, zakłady
przemysłowe, przedsiębiorstwa energetyki cieplnej.
Na terenie Bochni do zakładów uciąŜliwych dla czystości powietrza zaliczono Stalprodukt S.A.
połoŜony w granicach analizowanego obszaru, oraz MPEC Bochnia. Podmioty te dotrzymują
warunków pozwoleń na emisję. Stalprodukt S.A. posiada pozwolenia komponentowe oraz
zintegrowane
dotyczące
wprowadzania
zanieczyszczeń
środowiskowego zgodny jest z normą ISO 14001.
do
środowiska.
System
zarządzania
55
Oprócz emisji zanieczyszczeń przez podmioty gospodarcze, na terenie miasta występuje emisja
bytowa, związana z codziennymi potrzebami mieszkańców (ogrzewanie mieszkań) oraz emisja ze
środków komunikacji.
Dostępne wyniki pomiarów imisji zanieczyszczeń w rejonie Bochni w latach 2002 – 2008
zestawiono w tabeli 14. StęŜenia średnioroczne odniesiono do norm określonych w Załączniku nr 1
do rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 3 marca 2008 r. w sprawie poziomów niektórych
substancji w powietrzu Dz. U. Nr 47, poz. 281.
W roku 2002 zanotowano przekroczenie stęŜenia pyłu zawieszonego na stacji w Bochni oraz
dwutlenku azotu na stacji w Brzesku. Natomiast w latach 2003 i 2004 Ŝadna z badanych substancji
nie przekroczyła dopuszczalnego stęŜenia średniorocznego, choć wartość w przypadku pyłu
zawieszonego w 2004 roku była lekko podwyŜszona.
W latach 2002 i 2003 na stacji w Bochni stwierdzono 70 dni w roku, kiedy stęŜenia pyłu
zawieszonego przekroczyły dopuszczalną wartość średniodobową. Na stacji w Szarowie było to 22
dni, a w Brzesku 4 dni (Raport..., 2003). W przypadku dwutlenku siarki nie zanotowano przekroczeń
dopuszczalnych stęŜeń średniodobowych na Ŝadnej stacji (Raport...2003, 2004).
Tab. 14. Średnioroczne stęŜenia [µg/m3] substancji zanieczyszczających powietrze
oraz opad pyłu na stacjach pomiarowych w rejonie Bochni w latach 2002 – 2008
Rok 2002
Parametr
Jednostka
Dopuszczalna
wartość
średnioroczna
Szarów
Rok 2003
Bochnia
Brzesko
Bochnia
Brzesko
Rok 2004
Rok 2008
(rok 2007)
Bochnia
Bochnia
3
20,0
9,0
7,0
9,0
7,0
5,0
5,6
12,3
3
40,0
22,0
37,0
46,0
25,0
32,0
20,7
18,8
3
40,0
17,0
52,0
19,0
34,0
25,0
38,9
31,2
(44,0)
3
0,5
0,03
-
-
-
-
-
-
3
5,0
-
-
-
1,9
1,8
2,2
2,7
200,0
61,9
69,0
46,6
-
-
-
-
SO2
[µg/m ]
NO2
[µg/m ]
pył zaw.
(PM-10)
[µg/m ]
Pb (ołów)
[µg/m ]
benzen
[µg/m ]
2
opad pyłu [g/m /rok]
Źródło: Raport....2003, BMŚ, WIOŚ
Raport....2004, BMŚ, WIOŚ
Raport....2009, BMŚ, WIOŚ
Informacja WIOŚ w Tarnowie (2005)
Na warunki aerosanitarne w skali lokalnej mają głównie wpływ emisje komunalne z palenisk
domowych, drobnych zakładów usługowych oraz kotłowni (tzw: niska emisja).
Badania WIOŚ prowadzone w 2006 roku wykazały, Ŝe analizowany teren jak i powiat
bocheński w ocenie jakości powietrza został zaliczony do strefy A z uwzględnieniem parametrów
kryterialnych określanych dla dwutlenku azotu i benzenu, natomiast średnioroczne stęŜenie pyłu
zawieszonego oraz dwutlenku siarki zostało przekroczone, tym samym zakwalifikowane do klasy C ze
względu na ochronę zdrowia ludzi. W związku ze stwierdzoną klasą ogólną strefy dla powiatu
bocheńskiego (klasa C) uzyskaną w ocenie rocznej dokonanej z uwzględnieniem kryteriów
56
ustanowionych w celu ochrony zdrowia został zakwalifikowany do opracowania Programu Ochrony
Powietrza mającego doprowadzić w dłuŜszej perspektywie czasu do poprawy jakości powietrza.
Podobną klasyfikację zastosowano analizując wyniki pomiarów w 2007 i 2008 roku (rys. 8),
kiedy
zanotowano
w
Bochni
ponadnormatywną
liczbę
dni
z
przekroczeniem
stęŜenia
średniodobowego PM10 oraz ponadnormatywne przekroczenie benzo-a-pirenu w PM10 (strefa klasy
C).
Rys. 8. Rozkład średniorocznych stęŜeń PM10 w powietrzu na terenie Bochni oraz udział poszczególnych źródeł emisji
w imisji pyłu PM10 na terenie obszaru przekroczeń w Bochni i Brzesku w 2007 r. [D-21]
Największy udział w wielkości emisji pyłu PM10 ma emisja powierzchniowa (rys. 8). Udział
emisji punktowej (zakładów przemysłowych i produkcyjnych) na terenie miasta nie jest znaczący,
poniewaŜ sama wielkość emisji punktowej zajmuje ostatnie miejsce w udziale w sumarycznej emisji
ze strefy bocheńsko-brzeskiej. Główne źródło zanieczyszczenia powietrza na terenie miasta stanowi
emisja powierzchniowa. W zakresie emisji benzo(a)pirenu główną składową całej emisji jest równieŜ
emisja powierzchniowa. Na obszarze występowania przekroczeń rośnie udział źródeł liniowych
kosztem udziału źródeł powierzchniowych. Udział źródeł punktowych jest znikomy i spada do 0,7%
w całej strefie.
Wyniki modelowania rozprzestrzeniania zanieczyszczeń wskazują jednoznacznie, Ŝe za jakość
powietrza na terenie strefy bocheńsko-brzeskiej w przewaŜającej mierze odpowiadają źródła emisji
pochodzące z powszechnego korzystania ze środowiska (rys.8) [D-21].
57
Brak jest danych pomiarowych WIOŚ na temat zanieczyszczeń komunikacyjnych emitowanych
wzdłuŜ drogi krajowej Nr 4 na obszarze miasta. Droga biegnie w odległości około 200 metrów od
południowo-wschodniej granicy analizowanego obszaru.
W okresach zimowych, bezwietrznych, kiedy następuje intensywne spalanie paliw dochodzi do
nagromadzenia zanieczyszczeń w powietrzu. Częste stany inwersji termicznej i duŜa liczba dni z mgłą
obniŜają zdolność samooczyszczania się atmosfery na omawianym terenie.
Głównymi źródłami hałasu jest komunikacja samochodowa oraz kolejowa, zakłady produkcyjne
i usługowe oraz gospodarstwa domowe (emisja bytowa).
W pobliŜu linii kolejowej nr 91 Kraków – Medyka stanowiącej południową granicę obszaru
występuje hałas kolejowy o duŜych poziomach chwilowych rzędu 75-86 dB przenoszący się na
znaczne odległości. Poziom 45 – 50 dB występuje dopiero w odległości około 200 m od toru. Brak
szczegółowych badań i pomiarów hałasu od linii kolejowej Kraków-Medyka na terenie Bochni.
Według raportu Oceny oddziaływania dla modernizacji linii kolejowej Kraków – Tarnów – Medyka –
granica Państwa na odcinku PodłęŜe – Tarnów, zasięg hałasu od linii kolejowej o poziomie równym
wartości dopuszczalnej dla pory dnia LAeqD 55 dB wynosi 129m, dla pory nocy LAeqN 50 dB wynosi
201m.
Nie są prowadzone badania hałasu przemysłowego związanego z funkcjonowaniem podmiotów
gospodarczych. W zakładach, w których występuje hałas na stanowiskach pracy jego kontrola przez
słuŜby bhp i utrzymywanie w dopuszczalnych normach wewnątrz zakładu powinno gwarantować brak
ponadnormatywnych wpływów na otoczenie.
Podmioty
gospodarcze
mogące
potencjalnie
stanowić
źródło
ponadnormatywnego
oddziaływania akustycznego na otoczenie to Stalprodukt S.A, Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska,
komunalna oczyszczalnia ścieków. Na obszarze opracowania nie są prowadzone badania hałasu
przemysłowego
przenikającego
do
środowiska
związanego
z
funkcjonowaniem
podmiotów
gospodarczych. W zakładach, w których występuje hałas na stanowiskach miejsc pracy następuje
kontrola przez słuŜby bhp. Nie odnotowuje się skarg mieszkańców lub interwencji organów ochrony
środowiska, które mogłyby być spowodowane uciąŜliwym hałasem w otoczeniu wymienionych
podmiotów gospodarczych.
W
archiwalnych
opracowaniach
środowiskowych
[D-16]
zwraca
się
uwagę
na
ponadnormatywne oddziaływanie istniejącej oczyszczalni ścieków ze względu na przekroczenia
wartości dopuszczalnych stęŜeń H2S w powietrzu oraz przekroczone natęŜenie hałasu poza granicą
nieruchomości oczyszczalni. Zasięg przestrzenny oddziaływania ustalono na 30 m od ogrodzenia
oczyszczalni w części południowej i północno-wschodniej. Zaproponowano w związku z tym
utworzenie obszaru ograniczonego uŜytkowania. Wydaje się obecnie, Ŝe zmiana technologii
i modernizacja urządzeń powodujących oddziaływanie jest lepszym rozwiązaniem niŜ tworzenie o.o.u.
W
ciągach
dróg
publicznych
na
terenie
Smyków-Krzeczowska
nie
odnotowuje
się
ponadnormatywnego oddziaływania hałasu [D-17]. Hałas komunikacyjny uzaleŜniony jest od
natęŜenia ruchu i jego struktury, a takŜe od stanu technicznego drogi. Najbardziej znaczącym
źródłem hałasu w Bochni jest droga krajowa nr 4 Kraków-Bochnia-Tarnów oraz droga wojewódzka nr
58
965 Zielona-Bochnia-Limanowa. Ciągi te nie przebiegają przez analizowany obszar. Występuje
natomiast silne oddziaływanie akustyczne drogi krajowej nr 4 (przekroczenie dopuszczalnych
wartości do 5 dB) na terenach zieleni (niechronionych) oraz terenach zabudowanych – połoŜonych
pomiędzy linią kolejową i ulicą Krzeczowską (tab. 16, rys. 9).
Według generalnego pomiaru ruchu (GPR) w rejonie Bochni z 2005 roku największe natęŜenia
ruchu występują na drodze krajowej Nr 4 – od 18400 do 23900 pojazdów na dobę (tab. 15).
NatęŜenia niŜsze o połowę odnotowuje się na drodze wojewódzkiej nr 965, na której ruch
koncentruje się w mieście (13100 P/dobę) oraz na wlocie od Limanowej (9900 P/dobę). Wyraźnie
najniŜsze obciąŜenie występuje na północnym wlocie do miasta – tylko 3000 P/dobę. Największe
natęŜenia w centrum Bochni są związane z nakładaniem się ruchu zamiejskiego z ruchem
wewnętrznym miasta i występują w obszarze najbardziej konfliktowym – w centrum Bochni. Właśnie
część tego ruchu ma szansę przejąć połączenie drogi krajowej Nr 4 z węzłem autostrady (tzw. Trasa
Wschodnia).
Tab. 15. NatęŜenia ruchu wg SDR 2005 na drogach krajowych i wojewódzkich w Bochni [P/dobę] [C-8]
NiŜszy udział grupy pojazdów osobowych na DK4 jest związany z przenoszeniem przez nią
duŜego
ruchu
towarowego
(samochody
dostawcze
i
cięŜarowe)
w
relacjach
krajowych
i międzynarodowych – 2000-3000 pojazdów dostawczych i 4000-4500 cięŜarowych w skali doby.
Tab. 16. Tereny zagroŜone hałasem (w rejonie Smyków-Krzeczowska) zlokalizowane w sąsiedztwie odcinka drogi
krajowej Nr 4 objęte opracowaniem Programu ochrony środowiska przed hałasem [D-22]
59
60
Rys. 9. Oddziaływanie akustyczne ze strony drogi krajowej nr 4 wg wskaźnika LDWN
na tereny w rejonie ulicy Krzeczowskiej – stan istniejący [D-22]
Dla odcinków dróg, którym przypisano wysoki priorytet naraŜenia na oddziaływanie hałasu (km
472+800 – 473+850) zaproponowano działania naprawcze, które naleŜy zrealizować w pierwszej
kolejności w czasie trwania Programu Ochrony Środowiska przed hałasem Województwa
Małopolskiego (tab. 17). Wykonanie działań naprawczych zmniejszy uciąŜliwość drogi krajowej nr 4
w rejonie ulicy Krzeczowskiej.
Tab. 17. Zestawienie działań naprawczych do wykonania w celu poprawy klimatu akustycznego
dla fragmentu odcinka drogi krajowej Nr 4 [D-22]
Dla pozostałych odcinków dróg posiadających niski priorytet proponuje się w ramach strategii
krótkoterminowej wykonanie działań ściśle związanych z planowanymi inwestycjami Generalnej
Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad.
Główne uwarunkowania do planu miejscowego:
obszar planu nie znajduje się w zasięgu istniejących obszarów ograniczonego
uŜytkowania ustanawianych wokół obiektów ze względu na ponadnormatywne
zanieczyszczenia powietrza i oddziaływanie hałasu;
obszar
planu
nie
znajduje
się
w
zasięgu
istniejących
ustanawianych na podstawie przepisów odrębnych;
stref
przemysłowych
61
obowiązuje uwzględnienie ustaleń uchwały nr XXXIX/612/09 Sejmiku Województwa
Małopolskiego z dnia 21 grudnia 2009 r. w sprawie Programu ochrony powietrza dla
województwa małopolskiego obejmującego miasto Bochnia wraz ze strefą bocheńskobrzeską. Działania mające na celu poprawę jakości powietrza zostały ukierunkowane
na dwa główne źródła emisji powodujące powstawanie przekroczeń dopuszczalnych
stęŜeń:
a/ ograniczenie emisji liniowej poprzez realizację planów strategicznych związanych
z wyprowadzeniem ruchu tranzytowego z centrów miast,
b/ ograniczenie emisji powierzchniowej z indywidualnych systemów ogrzewania
mieszkań.
obowiązuje uwzględnienie ustaleń uchwały Nr XXXIV/494/09 Sejmiku Województwa
Małopolskiego z dnia 3 lipca 2009 r. sprawie Programu ochrony środowiska przed
hałasem dla województwa małopolskiego na lata 2009 - 2013.
3.10. BIORÓśNORODNOŚĆ, LASY,
I KRAJOBRAZU, SIEĆ NATURA 2000
ROŚLINY,
ZWIERZĘTA,
OCHRONA
PRZYRODY
Obszar objęty opracowaniem połoŜony jest w krainie geobotanicznej Kotliny Sandomierskiej.
Według przyrodniczo-leśnej regionalizacji Polski T. Tramplera leŜy na styku: VI Krainy Małopolskiej;
11 Dzielnicy Wysoczyzn Sandomierskich w mezoregionie bocheńsko – tarnowskim.
Obecnie w miejsce dawnych panujących tu gęstych lasów Kotliny Sandomierskiej wkroczyły
pola uprawne i łąki. Roślinność na terenie obszaru jest dość zróŜnicowana, co ma związek z jej
przejściowym charakterem pomiędzy Pogórzem Karpackim a Kotliną Sandomierską.
Na analizowanym obszarze moŜna wyróŜnić dwa główne typy zbiorowisk roślinnych:
ekosystemy nieleśne (półnaturalne) – w tym agrocenozy oraz ekosystemy wodne – nieliczne
stawy i zbiorniki retencyjne. Szczegółowy podział zbiorowisk przedstawia się następująco:
roślinność wodna i bagienna (około 1% powierzchni)
roślinność wilgotnych łąk i pastwisk(około 29% powierzchni)
spontaniczne zbiorowiska ruderalne (około 40 powierzchni)
kompleksy pól uprawnych (około 20% powierzchni)
zieleń urządzona – w tym ogródki przydomowe (około 10% powierzchni).
W północnej części obszaru miasta Bochnia roślinność naturalna praktycznie juŜ nie występuje.
Została zastąpiona przez zbiorowiska synantropijne (łąki, pola uprawne). W obrębie systemów
rolnych występują jednak na tym terenie waŜne z punktu widzenia ochrony przyrody zbiorowiska
roślinne (róŜne typy łąk, szuwary oraz pastwiska).
Obszar pozbawiony jest zupełnie lasów. Wśród zbiorowisk nieleśnych największe znaczenie
przyrodnicze mają wilgotne łąki, gdzie zachowały się nieliczne półnaturalne zespoły roślinności, jak
teŜ mniejsze kompleksy łąkowe w obniŜeniach terenu i dnach starorzeczy. Nieliczne pozostałości
62
zbiorowisk łęgów nadrzecznych zachowały się w pobliŜu koryta Raby w formie rozluźnionych
zadrzewień wierzbowo – topolowych i zarośli wiklinowych ze związku Salicion albae.
Pozostałe niezabudowane obszary zajmują pola uprawne i pastwiska. W ciągu ostatnich lat
wzrasta udział powierzchni odłogowanych. W krajobrazie zaznacza się wyraźny niedobór zadrzewień
śródpolnych i przydroŜnych.
W
dolinie
rzeki
Raby
występują
płaty
zarośli
wiklinowych
z
grupami
wierzb
i trafiającymi się sporadycznie topolami. Gatunkami dominującymi w warstwie zaroślowej
i drzewiastej są: wierzba wiciowa Salix viminalis, purpurowa Salix purpurea, trójprecikowa Salix
triandra, krucha Salix fragilis i biała Salix alba. Występują tam równieŜ wąskie pasy wiklin
nadrzecznych Salicetum triandro-viminalis. W obrębie systemów rolnych, wzdłuŜ cieków i rowów,
występuje szereg waŜnych z punktu widzenia ochrony przyrody formacji roślinnych. NaleŜą do nich
róŜne typy łąk naturalnych, torfowisk niskich i szuwarów oraz zbiorowiska łąkowe i pastwiskowe.
Na
z
obszarze
terenami
opracowania
zabudowy
występują
mieszkaniowej
zbiorowiska
(osiedla,
roślinności
ruderalnej
zabudowania
domów
nie
problemu
związanej
jednorodzinnych
z ogrodami przydomowymi, zieleń przyuliczna).
Dotychczasowy
sposób
wykorzystania
terenu
stwarza
dla
warunków
siedliskowych roślinności i zwierząt dziko Ŝyjących.
Fauna obszaru gminy Bochnia w odróŜnieniu od flory jest znacznie uboŜsza. Liczne miedze
i skarpy śródpolne na obrzeŜach miasta stanowią ostoje zwierząt, szczególnie zwierzyny łownej,
gryzoni i ptaków. Tereny otwarte takie jak łąki, pola uprawne, nieuŜytki są biotopem drobnej
zwierzyny łownej (np. zając, baŜant, kuropatwa), licznych gryzoni - szkodników roślin uprawnych,
ptaków preferujących przestrzenie otwarte (skowronki, pokrzewki, pliszki, świergotki, kawki, słowiki,
wróble, a takŜe czajki, derkacze, świerszczaki, strumieniówki, kuropatwy, pustułki, srokosze).
Wśród zwierząt dziko Ŝyjących najczęściej spotykane są sarny, kuropatwy, lisy, zające szaraki
i jeŜe. Gromada płazów najliczniej reprezentowana jest przez Ŝabę trawną, Ŝabę wodną oraz traszkę
zwyczajną,
wśród
gadów
najczęściej
widziane
są:
zaskroniec
i
padalec
zwyczajny,
a z ptactwa: gołębie, wróble, jaskółki i bociany. Prócz tego na terenie miasta występuje wiele
gatunków owadów, mięczaków i pajęczaków. Ze względu na zwiększającą się liczbę nowych
domostw oraz coraz większe zanieczyszczenie cieków wodnych, wiele gatunków zwierząt jest
wypieranych ze swoich siedlisk.
Obszar
miasta
Bochnia
nie
posiada
aktualnej
inwentaryzacji
przyrodniczej
i fitosocjologicznej określającej lokalizację chronionych siedlisk i stanowisk roślin i zwierząt objętych
ochroną. Ogólne informacje zawarte są jedynie w Programie Ochrony Środowiska miasta Bochnia.
Spośród gatunków roślin objętych ochroną prawną moŜliwych do występowania na terenie miasta
Bochni:
Bluszcz pospolity Hedera helix L.
Wawrzynek wilczełyko Daphne mezereum L.
GrąŜel Ŝółty Nuphar lutea L.
Kosaciec syberyjski Iris sibirica L.
63
Kruszczyk błotny Epipactis palustris L.
Kukułka (storczyk) krwista Dactylorhiza incarnata L.
Kukułka (storczyk) plamista Dactylorhiza maculata L.
Kukułka (storczyk) szerokolistna Daclylorhiza majalis
Pióropusznik strusi Matteucia struthiopteris L.
Skrzyp olbrzymi Equisetum telmateia Ehrh.
Zimowit jesienny Coichicum autumnale L.
Lilia złotogłów Lilium martagon L
Parzydło leśne Aruncus silyestrae L
Podrzeń Ŝebrowiec Blechnum spirant (L)
Centuria pospolita (c. Zwyczajna) Centaurium erythraea Rafn..
Goździk kropkowany (G. Widełkowaty) Dianthus deltoides L.
Kalina koralowa Viburnum opulus L.
Konwalia majowa Conyallaria majalis L.
Kopytnik pospolity Asarum europaeum L.
Kruszyna pospolita Franguia alnus Mill.
Pierwiosnek (Pierwiosnka) wyniosły Primula elatior L.
Pierwiosnek (Pierwiosnka) lekarska Primula yeris L.
Flagowiec olbrzymi Merpilus giganteus Pers.
Mądziak malinowy Mutinus rayenelli
Purchawica olbrzymia Langermannia gigantea Pers.
Smardz jadalny Morchella esculenta Pers.
stwierdzono [F–36–37] występowanie podkolana białego (Platanthera bifolia), wawrzynka wilczełyko
(Daphne mezereum L.), kruszczyka sinego (Epipactis purpurata Sm.), kosaćca syberyjskiego (Iris
sibirica L.), a wiec roślin o dość szerokim spektrum ekologicznym – co znalazło odzwierciedlenie
w obecnym Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego. W dokumencie
wskazano obszar pomiędzy torami kolejowymi a ulicą Krzeczowską, jako teren potencjalnego
występowania gatunków chronionych wskazany do przeprowadzenia inwentaryzacji przyrodniczej
i objęcia ochroną miejsc występowania gatunków chronionych. Wymienione rośliny mogą
występować wyłącznie na nieuprawianych siedliskach, na niskich torfowiskach, łąkach bagiennych,
w rowach, na Ŝyznych glebach bagiennych zawierających wapń, w cienistych zaroślach
i polanach na świeŜych, średnio próchnicznych glebach.
Ponadto wilgotne łąki po zachodniej stronie drogi powiatowej Krzeczów – Słomka mogą być
miejscem występowania gatunków ptaków chronionych i ich stanowisk lęgowych np. czajki.
Do połowy XX stulecia obszar miał charakter rolniczy. W drugiej połowie XX stulecia pojawiła
się tu zabudowa przemysłowo-usługowa, która stale się powiększa. Pozostałości dawnych obszarów
rolnych to głównie łąki, z których tylko część jest nadal uŜytkowana.
Walory krajobrazowe tego terenu są jedną z najwaŜniejszych wartości środowiskowych
i wpływają na atrakcyjność obszaru. Płaski teren łąk umoŜliwia wgląd w kierunku północnym
w stronę rozległych obszarów leśnych i rolniczych Kotliny Sandomierskiej, a poprzez dolinę Raby
w kierunku Puszczy Niepołomickiej. W kierunku południowym dominują wzniesienia progu pogórza
karpackiego na których połoŜona jest centralna część miasta. Na obszarze nie występują dominanty
przestrzenne. W krajobrazie widoczne są kominy urządzeń zakładu Stalprodukt S.A.
64
Główne uwarunkowania do planu miejscowego:
•
na obszarze występuje jeden prawnie chroniony p om ni k pr zy ro d y. Jest to topola
nadwiślańska Populus nigra L. (obwód 390 cm) pod numerem rejestru 001, rośnie za
domem przy ulicy Krzeczowskiej 100;
•
na obszarze opracowania nie występują powierzchniowe formy ochrony przyrody ani
udokumentowane w inwentaryzacjach przyrodniczych stanowiska chronionych gatunków
flory czy fauny chronione na podstawie Ustawy o ochronie przyrody;
•
teren planu połoŜony jest poza krajowym systemem przyrodniczych obszarów chronionych
na podstawie Ustawy o ochronie przyrody (rys. 10);
•
teren planu nie naleŜy do istniejących ani proponowanych obszarów chronionych
w sieci NATURA 2000 ani CORINE–Ostoje przyrody. Zadaniem tych sieci jest utrzymanie
róŜnorodności
biologicznej
poprzez
ochronę
najcenniejszych
i najrzadszych elementów przyrody charakterystycznych dla poszczególnych regionów
biogeograficznych.
NajbliŜszym
obszarem
w
sieci
NATURA
2000
jest
w tym regionie Puszcza Niepołomicka (jako obszar specjalnej ochrony ptaków PLB 120002)
oraz obszary specjalnej ochrony siedlisk połoŜone w gminie Drwinia (PLH 120008 – Koło
Grobli, PLH 120010 – Lipówka). Najmniejsza odległość pomiędzy granicą obszaru
opracowania a granicą Puszczy Niepołomickiej wynosi 1750 metrów (rys. 11);
•
w celu ochrony obszaru potencjalnego występowania gatunków roślin prawnie chronionych
– wobec braku inwentaryzacji przyrodniczej określającej dokładne połoŜenie siedlisk lub
stanowisk – naleŜy na wskazanym obszarze wskazać konieczność opracowania takiej
dokumentacji, a następnie w wypadku potwierdzenia ich występowania objąć stanowisko
ochroną pozostawiając 100% powierzchni biologicznie czynnej w formie nienaruszonej;
•
niedopuszczenie do powstawania nowej zabudowy przy ciekach i rowach i pozostawienie
pasa obudowy biologicznej o szerokości minimum 15 metrów.
3.11. POWIĄZANIA PRZYRODNICZE Z OTOCZENIEM
Obszar objęty dokumentem połoŜony jest poza Wiśnicko-Lipnickim Parkiem Krajobrazowym
oraz Obszarem Chronionego Krajobrazu Zachodniego Pogórza Wiśnickiego, które to struktury
przyrodnicze obejmują w części obszar miasta Bochnia. Przez obszar opracowania nie przebiegają
kluczowe korytarze ekologiczne wskazane do ochrony w województwie Małopolskim [F-43] (rys. 10).
Struktury przyrodnicze z jakimi powiązany jest analizowany obszar z otoczeniem to: dolina
Raby jako lokalny korytarz ekologiczny oraz struktura hydrogeologiczna LZWP „Raba-Wisła”
o kierunku przepływu wód połączonych hydraulicznie z rzeką.
Dolina Raby wraz z obudową biologiczną rzeki w północno-zachodniej części obszaru jest
częścią lokalnego korytarza ekologicznego łączącego obszary i korytarze zakwalifikowane do sieci
ECONET-PL (Nr 23K - Puszcza Niepołomicka i 28m Korytarz Tarnobrzeski Wisły). W skali kraju Raba
wiąŜe ekologicznie tereny beskidzkie z pobliską Puszczą jako obszarem węzłowym oraz z niŜem
65
nadwiślańskim. Zachowanie w miarę naturalnego charakteru korytarzy i węzłów ekologicznych
włączonych do sieci ECONET umoŜliwi rozprzestrzenianie się gatunków, przepływ materii, energii
i informacji biologicznej (ekologicznej) w krajobrazie. Sieć ECONET nie posiada umocowania
Rys. 10
prawnego, jest tylko wytyczną polityki przestrzennej
Rys. 11
66
67
3.12. DOBRA MATERIALNE
Dobra materialne rozumiane jako wytworzone przez człowieka przedmioty słuŜące do
zaspokojenia jego potrzeb występują na obszarze projektu planu w pierwszym rzędzie jako budynki
i hale produkcyjne, obiekty socjalne i administracyjne, obiekty zabudowy mieszkaniowej zagrodowej,
jednorodzinnej i wielorodzinnej, budynki gospodarcze i garaŜe, oczyszczalnia ścieków oraz
infrastruktura techniczna: podziemna i powierzchniowa, a takŜe sieć drogowa. Większość z nich
znajduje się w dobrym stanie technicznym. Łącznie stanowią o specyfice zurbanizowanego
krajobrazu na tym obszarze.
3.13. ŚRODOWISKO KULTUROWE I ZABYTKI
W zakresie ochrony dziedzictwa kulturowego, wartość kulturową obszaru stanowią stanowiska
archeologiczne oraz obiekty posiadające cechy tradycyjne i zabytkowe.
Na analizowanym obszarze znajdują się historyczne układy przestrzenne przedmieścia Wygoda,
układ przestrzenny przysiółka Smyków, układ folwarku Ryczywół oraz obiekty zabytkowe w postaci
zespołów dworskich i folwarcznych, zachowanej tradycyjnej zabudowy zagrodowej oraz krzyŜy
i kapliczek.
Najbardziej charakterystyczne są ukształtowane łąki – „błonia” Smyków i Ryczywół naleŜących
do folwarku pastwisk, wokół których po południowej i zachodniej stronie wykształciła się zabudowa
wiejska. Obszary te objęte są strefami ochrony konserwatorskiej. Szczegółowe informacje na temat
środowiska kulturowego zawiera Opracowanie ekofizjograficzne [B-3].
3.14. LUDZIE
Obszar objęty planem jest stale zamieszkany. Zamieszkuje go około 2300 osób, co stanowi
7,6% ludności miasta. Występują na tym terenie budynki mieszkalne, budynki uŜyteczności i usług
publicznych.
Teren traktowany jest równieŜ jako miejsce pracy i penetrowany jest przez ludzi w celach
związanych z dojściem/dojechaniem do pracy i powrotem z pracy. Praca w największych podmiotach
gospodarczych odbywa się w układzie zmianowym Brak szczegółowych informacji demograficznych
na temat jednostki urbanistycznej Smyków-Krzeczowska.
3.15. ZAGROśENIA
SRODOWISKA, ODPORNOŚĆ NA DEGRADACJĘ I ZDOLNOŚĆ DO
REGENERACJI
Skutki działań człowieka w środowisku moŜna klasyfikować ze względu na ich zasięg
przestrzenny (punktowy, liniowy i powierzchniowy), czas ich trwania (długo- i krótkoterminowe),
68
częstotliwość (powtarzalne, ciągłe, cykliczne, zanikające), skalę (lokalne, regionalne, globalne),
charakter (skumulowane, synergiczne, przypadkowe, odwracalne, nieodwracalne), skutki dotyczące
zasobów nieodnawialnych.
Pod pojęciem odporności rozumie się najczęściej taką progową wartość parametrów otoczenia
systemu przyrodniczego, przy której system się nie zmienia lub zmiany są odwracalne po ustaniu
zakłócenia.
W przypadku terenu objętego planem do elementów mało odpornych na degradację moŜna
zaliczyć:
•
wody podziemne
–
wraŜliwość
na
degradację
czwartorzędowego
zbiornika
wód
podziemnych (LZWP),
•
klimat akustyczny.
Do elementów odpornych na degradację moŜna zaliczyć:
•
podłoŜe gruntowe na terenach o małym nachyleniu,
•
zbiorowiska roślinne (trwałe uŜytki zielone, zieleń urządzoną, zbiorowiska ruderalne).
System przyrodniczy posiada zdolność odtwarzania swej struktury i funkcji w warunkach zmian
zewnętrznych, lecz w ograniczonym zakresie. Zdolność do regeneracji posiadają przede wszystkim
komponenty biotyczne, a spośród abiotycznych – hydrosfera i klimat. Regeneracja przyrody odbywa
się dzięki procesowi sukcesji i rozprzestrzeniania się gatunków. Zdolność do regeneracji środowiska
zaleŜy od wielkości jego degradacji i upływu czasu od momentu ustania działania czynników
odkształcających środowisko. MoŜna przyjąć, Ŝe regeneracja środowiska następuje głównie pod
wpływem procesów naturalnych. Właściwie ukierunkowane, celowe działanie człowieka przy
wykorzystaniu środków technicznych moŜe znacznie przyspieszyć regenerację środowiska.
Skala czasu niezbędnego dla osiągnięcia oczekiwanego efektu regeneracji stanu danego
elementu środowiska przyrodniczego jest wyraźnie zróŜnicowana. Regeneracja krótkoterminowa – do
50 lat na uzyskanie spodziewanych efektów – dotyczy:
jakości stanu atmosfery,
roślinności spontanicznej i synantropijnej w obszarach zabudowanych.
Regeneracja długoterminowa – powyŜej 50 lat – dotyczy:
rekultywacji gleb,
przebudowy drzewostanów,
naturalnej sukcesji roślinnej.
Regeneracja w skali historycznej – powyŜej 100 lat – dotyczy:
samooczyszczania wód podziemnych,
detoksykacji gleb.
W procesach regeneracji przyrodniczej podstawowe znaczenie posiadają procesy przyrodnicze
naturalne, jednakŜe w przypadku większości analizowanych elementów środowiska, niezbędne jest
wykorzystanie takŜe technicznych działań człowieka. Działania takie mogą znacząco wpływać na
przyspieszenie przebiegu procesów regeneracji środowiska. Regeneracja przyrodniczych elementów
środowiska rzadko pozwala osiągnąć stan w pełni identyczny z naturalnym – początkowym.
69
ZagroŜenia jakości środowiska przyrodniczego i jego poszczególnych elementów składowych
moŜna oceniać z punktu widzenia ich pochodzenia, jako naturalne lub antropogeniczne. ZagroŜenia
pochodzenia naturalnego związane są ściśle z występowaniem i przebiegiem nieprzewidywalnych co
do miejsca, wielkości i czasu, w zasadzie niekontrolowanych zmian, o charakterze nagłym lub
gwałtownym, spowodowanych przez naturalne siły przyrody. Z uwagi na połoŜenie geograficzne
omawianego obszaru w zasadzie moŜna tu mówić o zagroŜeniach pochodzenia naturalnego jakimi
mogą być ekstremalne zjawiska meteoryczne i towarzyszące im podtopienia i powodzie. ZagroŜenia
pochodzenia
antropogenicznego
wynikają
z
działalności
człowieka
w
środowisku,
w bezpośrednim oddziaływaniu na jego jakość.
Największe podmioty gospodarcze występujące na omawianym terenie poprzez swoje słuŜby
ochrony środowiska realizują i kontrolują reŜimy mające zachować i ograniczyć emisję szkodliwych
pyłów i gazów oraz ochronę wód i gleby oraz ochronę przed hałasem. Cały badany teren objęty jest
kontrolą słuŜb ochrony środowiska i gospodarki wodnej co wynika z przepisów ustawy Prawo
ochrony środowiska i przepisów szczególnych obowiązujących w tym zakresie. Działalność
produkcyjna istniejących zakładów przemysłowych podporządkowana jest decyzjom dopuszczającym
ilość emitowanych zanieczyszczeń do powietrza, wielkość i skład ścieków, sposób zagospodarowania
odpadów przemysłowych. Powoduje to, Ŝe istniejące na badanym terenie zakłady przemysłowe
ograniczają swą uciąŜliwość do granic własnych działek.
P o t e n c j a l n e z a g r o Ŝ e n i a środowiska na obszarze osiedla Smyków-Krzeczowska – nie
pozostające bez wpływu na zdrowie ludzi – związane są z:
linią kolejową relacji Kraków-Medyka (źródło hałasu i przewóz niebezpiecznych
substancji);
potencjalnymi awariami przemysłowymi w Stalprodukt S.A.;
ruchem pojazdów cięŜarowych związanych z funkcjonowaniem Stalprodukt S.A. oraz
miejskiej oczyszczalni ścieków;
potencjalnymi awariami na miejskiej oczyszczalni ścieków;
ruchem pojazdów cięŜarowych w związku z planowaną budową autostrady A4z węzłem
Bochnia;
brakiem pełnego pokrycia obszaru siecią kanalizacji sanitarnej zbiorczej i kanalizacji
opadowej;
niską emisją ze skupionych palenisk w gospodarstwach domowych (niekontrolowana
emisja pyłów, gazów i związków organicznych – dioksyn);
oddziaływaniem zrekultywowanego wysypiska śmieci w KrzyŜanowicach.
Naturalna podatność środowiska omawianego terenu na zanieczyszczenie i degradację wynika
z następujących czynników:
przewagi cyrkulacji powietrza W-E (połoŜenie w strefie napływu zanieczyszczeń
atmosfery znad GOP-u, Krakowa i Tarnowa);
słabego przewietrzanie i wentylacji (skłonność do powstawania inwersji termicznych);
70
braku miąŜszej osłony poziomu wodonośnego w utworach czwartorzędu.
Według informacji uzyskanych w WIOŚ-o/Tarnów na terenie miasta Bochni nie wystąpiły
w ostatnich latach zdarzenia o charakterze nadzwyczajnego zagroŜenia dla środowiska czy powaŜnej
awarii
przemysłowej
związanej
z
funkcjonowaniem
w
północnej
części
miasta
zakładów
przemysłowych. Na obszarze osiedla nie występuje bezpośrednie zagroŜenie raŜenia związane
z potencjalnymi awariami na terenie bazy LPG ”Krak-Gaz” połoŜonej poza obszarem opracowania.
Istotnym źródłem zagroŜenia na terenie miasta jest transport kolejowy. W 2003 roku przybyło
do stacji Bochnia ogółem 555 wagonów z materiałami niebezpiecznymi o łącznej wadze prawie 23,5
tys. ton. W ciągu 2002 r. było to 513 wagonów z materiałami o łącznej wadze prawie 21 tys. ton
(tab. 18). Linia kolejowa, będąca południową granicą obszaru planu, planowana jest do modernizacji
do szybkości 160/200 km/h. Będzie to trasa o znaczeniu krajowym na której przewoŜone będą
znaczne ilości substancji niebezpiecznych.
Tab.18. Rodzaje i ilości substancji przewiezionych przez stację kolejową Bochnia w 2003 roku
Lp.
1
2
3
4
5
6
Rodzaj substancji
Kwas siarkowy
Izobutan
Butan
Propan
Węglowodory
Kwas chlorowodorowy
Razem
Klasa RID
8
2
2
2
2
2
Ilość wagonów
7
25
56
53
412
2
555
Masa towaru [Mg]
389
910
2429
2024
18023
73
23484
4. OCENA POTENCJALNYCH ZMIAN W ŚRODOWISKU W PRZYPADKU BRAKU REALIZACJI
USTALEŃ PROJEKTU PLANU
Potrzeby rozwojowe miasta wymagają systemowych przekształceń istniejącej struktury
przestrzennej, zarówno poprzez wyznaczenie nowych terenów mieszkaniowych, usługowych oraz
przemysłowych.
W
przypadku
braku
realizacji
ustaleń
dokumentu
poddanego
prognozie
zagospodarowanie obszaru moŜe być przypadkowe, nie zapewniające właściwej ochrony terenów
cennych przyrodniczo.
W projekcie planu zagospodarowania przestrzennego proponuje się realizację celów przejętych
ze Strategii rozwoju miasta Bochni [D-23], Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego [A-1] oraz Programu Ochrony Środowiska dla miasta Bochni [D-17], a więc celów
skierowanych bezpośrednio w środowisko przyrodnicze, jak i w szeroko pojętą sferę społecznogospodarczą.
Ich realizacja jest ściśle związana z określonymi źródłami finansowania. Zaniechanie ich
realizacji
uniemoŜliwi
skorzystanie
przede
wszystkim
ze
środków
zewnętrznych,
w
tym
wspólnotowych na rzecz ochrony środowiska. Brak realizacji projektu planu spowoduje zaniechanie
71
realizacji głównych celów przejętych ze Strategii, co skutkować moŜe działaniami niespójnymi,
nakładającymi się oraz wykluczającymi.
Projekt miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego uwzględniający zasadnicze
potrzeby oraz problemy funkcjonowania i rozwoju obszaru miasta Bochni został opracowany dla
wskazania moŜliwości i sposobów rozwiązania istniejących problemów. Dalsze działania w tej sprawie
powinny zaowocować realizacją przyjętego projektu planu. We współczesnych złoŜonych warunkach
ekonomiczno-społecznych przedkładany projekt z rozmaitych przyczyn moŜe jednak pozostać
niezrealizowany.
Tendencje zmian, jakie na obszarze objętym dokumentem mogą zaistnieć w przypadku braku
lub zaniechania realizacji projektu planu, mogą przybierać charakter zmian korzystnych lub
niekorzystnych. Jest to uwarunkowane przede wszystkim wielkością i/lub czasem oddziaływania
jakiegoś czynnika/procesu na rozpatrywane elementy środowiska przyrodniczego. Taki czynnik lub
proces moŜe posiadać charakter naturalny i przebiegać zgodnie z prawami natury. MoŜe mieć teŜ
charakter antropogeniczny wynikający, m.in. z doraźnych działań człowieka, podejmowanych
zazwyczaj bez przewidywania skutków oraz bez uwzględniania naturalnych procesów w przyrodzie.
Do korzystnych moŜliwych zmian (tendencji) zachodzących w środowisku przyrodniczym
obszaru zaliczyć moŜna:
zachowanie na około 412 ha roślinności łąk i pastwisk, uŜytków rolnych odłogowanych
i ugorowanych, zadrzewień śródpolnych – co pozwoli na dalszy rozwój siedlisk
wilgotnych łąk i pastwisk oraz spontanicznych zbiorowisk ruderalnych stanowiących
siedlisko dla fauny,
uruchomienie naturalnego łańcucha sukcesji roślinności,
lepsza moŜliwość zasilania wód czwartorzędowego zbiornika podziemnych, większa
powierzchnia czynna biologicznie,
tylko przy korzystnych warunkach cyrkulacji atmosferycznej znaczny obszar terenów
zieleni moŜe oddziaływać korzystnie na wymianę mas powietrza nad miastem
sprzyjając samooczyszczaniu się powietrza.
Do niekorzystnych moŜliwych zmian (tendencji) zachodzących w środowisku przyrodniczym
zaliczyć moŜna:
degradacja walorów krajobrazowych wskutek niekontrolowanego rozwoju zabudowy,
powstawanie „dzikich” wysypisk odpadów,
nieuporządkowane i chaotyczne zajmowanie terenów dla potrzeb realizacji zabudowy
mieszkaniowej, magazynów, składów, obiektów tymczasowych,
zaniechanie inwestycji w rozbudowę i modernizację infrastruktury wodociągowokanalizacyjnej co prowadzi do dalszego zanieczyszczania płytkiego zbiornika wód
podziemnych,
dalsza degradacja ładu przestrzennego wywołana brakiem stosowania się do
odpowiednich zaleceń odnośnie sposobu realizacji zabudowy,
obniŜenie standardów jakości warunków Ŝycia i pracy mieszkańców Bochni,
72
wzrost poziomu zanieczyszczeń powietrza przy realizacji obiektów uciąŜliwych dla
środowiska (m.in. przemysłowych, rzemieślniczych, usługowych) – nieprzestrzeganie
zalecenia uŜywania ekologicznych paliw jako źródeł ciepła,
trudności
w
wypełnianiu
zaleceń Programu
ochrony powietrza Województwa
Małopolskiego.
Niekorzystne byłoby zaprzestanie realizacji działań w zakresie ochrony i kształtowania
systemów przyrodniczych oraz planowanego rozwoju systemu komunikacyjnego – zwłaszcza
w aspekcie rychłej realizacji węzła autostrady A4 (wydano pozwolenie na budowę).
Brak realizacji planu, który przejmuje część celów i zadań ze Strategii moŜe przyczynić się do
zakłócenia ładu przestrzennego oraz nasilenia się konfliktów pomiędzy potrzebami ochrony
środowiska a potrzebami rozwoju gospodarczego.
Aktualne zagospodarowanie fragmentu obszaru planu w części centralnej i południowej oraz
stan poszczególnych elementów środowiska charakteryzuje się silnymi przekształceniami cech
naturalnych. Zmiany, jakie mogą faktycznie nastąpić na omawianym obszarze, będą raczej skupiać
się na podnoszeniu poziomu intensywności zagospodarowania – niestety niekontrolowanego, czego
bezpośrednim efektem będzie uwolnienie spod dotychczasowego wykorzystania duŜej liczby terenów.
Zasadniczo nie zmienią się istotnie uwarunkowania odnoszące się do ukształtowania terenu
i środowiska wodnego. Skład roślinności nie ulegnie zasadniczym zmianom. Prognozowane zmiany
w środowisku przyrodniczym w związku z dotychczasowym uŜytkowaniem i zagospodarowaniem, jak
teŜ z moŜliwością jego intensyfikacji nie będą miały charakteru gwałtownych przekształceń.
Brak realizacji ustaleń planu moŜe w ograniczonym zakresie skutkować występowaniem
czynników i procesów, które będą mieć charakter naturalny, korzystny dla poszczególnych
elementów
środowiska.
Szereg
procesów
w
środowisku
moŜe
przebiegać
zgodnie
z prawami natury, zostaną wtedy uruchomione naturalne łańcuchy sukcesji roślinności w warunkach
zbliŜonych do naturalnych.
5. ANALIZA UWARUNKOWAŃ FORMALNO PRAWNYCH. ZGODNOŚĆ Z PRZEPISAMI PRAWA W
ZAKRESIE OCHRONY ŚRODOWISKA
Uwarunkowania
wynikające
ze
Studium
uwarunkowań
i
kierunków
zagospodarowania przestrzennego
W dokumencie Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Miasta
Bochnia teren Smyków-Krzeczowska znajduje się w obrębie dwóch obszarów funkcjonalnych
określających kierunki zagospodarowania (rys. 1) tj:
obszar urbanizacji (I) – strefa miejska,
obszar przyrodniczo – ekologiczny (II) – strefa przyrodniczo-ekologiczna.
73
Obszar urbanizacji obejmuje tereny istniejącego zagospodarowania (tereny zabudowy
mieszkaniowej, tereny koncentracji zabudowy usługowej, tereny przemysłowo-usługowe, tereny
infrastruktury technicznej) i moŜe być przeznaczony w planie miejscowym – w określonych
w Studium jednostkach przestrzennych – pod rozwój zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej,
wielorodzinnej, mieszkaniowo-usługowej, usługowej i przemysłowo-usługowej.
Obszar przyrodniczo-ekologiczny obejmuje tereny zieleni połoŜone w bezpośrednim sąsiedztwie
rzeki Raby wraz z obszarem łąki „błonia –Ryczywół” i moŜe być przeznaczony w planie miejscowym –
w określonych w Studium jednostkach przestrzennych – pod tereny zieleni, tereny turystyki, rekreacji
i sportu.
Projekt ustaleń planu zachowuje zasadniczy podział funkcjonalno – przestrzenny obszaru
wskazany w Studium. Ponadto w strefie miejskiej obszaru urbanizacji zachowano uŜytkowanie łąki
„błonia -Smyków” jako terenu zieleni łąkowej. Wprowadzono równieŜ kategorię zagospodarowania
tereny zieleni urządzonej. Powierzchnię biologicznie czynną we wszystkich kategoriach zabudowy
i zagospodarowania reguluje się określonym w Studium poziomem minimalnego odsetka tej
powierzchni.
Szczegółowe powiązania projektu dokumentu z ustaleniami Studium omówiono w rozdziale
2.3. niniejszej prognozy.
Do szczególnych uwarunkowań gospodarczych i przyrodniczych określonych w Studium,
związanych z obszarem planu naleŜy zaliczyć:
•
połoŜenie w zasięgu kształtującej się strefy usługowo-produkcyjnej (Bocheńska Strefa
Aktywności Gospodarczej),
•
połoŜenie w zasięgu oddziaływania autostrady A4 wraz z węzłem komunikacyjnym,
•
istnienie rezerwy terenów dla zabudowy mieszkaniowej i produkcyjno-usługowej,
•
nieuporządkowane istniejące procesy zagospodarowania,
•
oddalenie od centrum miasta i moŜliwość dogodnego skomunikowania z obwodnicą drogi
krajowej nr 4 i z autostradą A4,
•
korzystne warunki fizjograficzne (głównie rzeźba terenu) do posadowienia obiektów
usługowo-przemysłowych,
•
brak prawnie ustanowionych powierzchniowych form ochrony przyrody – poza jednym
drzewem pomnikowym,
•
brak chronionych korytarzy ekologicznych o szczególnym znaczeniu dla biosfery,
•
skład gatunkowy flory i fauny z potencjalnym występowaniem gatunków chronionych
roślin,
•
występowanie strefy hydrogenicznej wzdłuŜ cieków i rowów melioracyjnych,
•
połoŜenie w zasięgu oddziaływania źródeł hałasu komunikacyjnego: projektowanej
autostrady A4, drogi krajowej nr 4 i linii kolejowej Kraków – Medyka.
Uwarunkowania
wynikające
i innych aktów prawnych
z
prawomocnych
decyzji
administracyjnych
74
W celu prawidłowego uwzględnienia w miejscowym planie zagospodarowania zagadnień
ochrony środowiska przyrodniczego i zdrowia ludzi dokonano kwerendy stanu prawnego obszaru
objętego planem. Z kilkunastu decyzji administracyjnych najistotniejsze znaczenie dla ustaleń
projektu planu mają:
w zakresie lokalizacji autostrady A4 wraz z węzłem Bochnia:
•
Decyzja Wojewody Tarnowskiego z dnia 22 grudnia 1998r. nr 1/98 znak: NBUA-7531/38/110/98 i nr 2/98 z dnia 24 grudnia 1998 o ustaleniu lokalizacji autostrady oraz decyzja Prezesa
Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast z dnia 1 czerwca 1999r. znak: GP-1/A-4/25/EMAŚ/98/86 uchylone wyrokami Sądu: WSA w Warszawie sygn. Akt IV SA 352/03 a następnie
Naczelnego Sądu Administracyjnego sygn. Akt OSK 1464/04.
•
Decyzja Wojewody Małopolskiego znak SR.III.BoP.6665-I-II-08 z dnia 15 maja 2008r.
o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia
•
Decyzja Wojewody Małopolskiego nr 2/08 znak WI.VIII.EM.5348-7-08 z dnia 5 września
2008r. o ustaleniu lokalizacji drogi
•
Decyzja Wojewody Małopolskiego nr 17/09 z dnia 17 lipca 2009r. znak WI.VIII.ZK.7111-2-2009 o pozwoleniu na budowę
•
Postanowienie RDOŚ z dnia 16 września 2009r. znak: OO.AK.6665-4-3-09 o środowiskowych
uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia.
w zakresie funkcjonowania firmy Stalprodukt S.A.:
•
Decyzja
Marszałka Województwa
Małopolskiego
z dnia
28
września
2009r.
znak
SW.V.1.MG.6214-8/09 w sprawie pozwolenia wodnoprawnego na szczególne korzystanie
z wód poprzez odprowadzanie wód opadowych, roztopowych i drenaŜowych z terenu zakładu
oraz okresowo wód pochłodniczych do wód powierzchniowych rzeki Raby w km 21+400
dwoma wylotami P1 oraz P2
•
Decyzja Wojewody Małopolskiego znak OŚ.X.6612/13/2000/2001/2D z dnia 9 lutego 2001r.
dotycząca pozwolenia wodnoprawnego na szczególne korzystanie z wód poprzez pobór wód
powierzchniowych z ujęcia na rzece Rabie w km 21+500
•
Decyzja Marszałka Województwa Małopolskiego znak SW.II.1.JJ.76230-10/09 z dnia 5 maja
2009r. w sprawie pozwolenia na wprowadzanie gazów i pyłów do powietrza – (określono
emisję łącznie ze wszystkich źródeł emisji zlokalizowanych na terenie zakładu)
•
Decyzja
pozwolenie
zintegrowane
Marszałka
Województwa
Małopolskiego
znak
SW.II.1.JI.7673-7/09 z dnia 11 maja 2009r. dotyczące funkcjonowania kotłowni zakładowej
•
Decyzja pozwolenie zintegrowane Wojewody Małopolskiego znak SR.XIV.JI.6663-5-05 z dnia
3 sierpnia 2006r. na wprowadzanie gazów pyłów do powietrza oraz na wytwarzanie odpadów
niebezpiecznych i innych niŜ niebezpieczne dla instalacji kotłowni zakładowej
•
Decyzja Wojewody Małopolskiego znak SR.XI.AG.6620-28-06 z dnia 2 kwietnia 2007r.
dotyczące pozwolenia na wytwarzanie odpadów z uwzględnieniem prowadzenia działalności
w zakresie unieszkodliwiania, odzysku i transportu odpadów.
75
w zakresie ochrony wód:
•
decyzja Starosty Bocheńskiego OŚ.H.6224/14/5/2000 z dnia 21 czerwca 2000r. w sprawie
pozwolenia wodnoprawnego na pobór wód podziemnych ze studni wierconej w utworach
czwartorzędowych dla OSM w Bochni
w zakresie ochrony przyrody:
•
zarządzenie Wojewody Tarnowskiego Nr 2/87 z dnia 26 lutego 1987 r. w sprawie ustanowienia
pomników przyrody
w zakresie zgodności z przepisami prawa dotyczącymi ochrony środowiska:
przy sporządzaniu opracowania projektu dokumentu poddanego prognozie uwzględniono
przepisy prawne dotyczące ochrony środowiska, przyrody, planowania przestrzennego, ochrony dóbr
kultury. Wśród obowiązujących norm prawnych, które mają szczególne znaczenie w prognozie
i projekcie planu uwzględniono:
•
Ustawę z 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. Nr 62, poz.627, z
późniejszymi zmianami),
•
Ustawę z 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych ( Dz. U. Nr 16, poz. 78 z
późniejszymi zmianami),
•
Ustawę z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami,
•
Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 3 marca 2008 r. w sprawie poziomów niektórych
substancji w powietrzu Dz. U. Nr 47, poz. 281,
•
Rozporządzenie Ministra Środowiska z 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych
poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. Nr 120 poz. 826) ,
•
Ustawę z dnia 3 października 2008r. o udostępnieniu informacji o środowisku i jego ochronie,
udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko
(Dz. U. nr 199, poz.1227),
Ustalenia obowiązujących decyzji administracyjnych oraz przepisy prawne dotyczące ochrony
środowiska i zdrowia ludzi zostały uwzględnione w tekście projektu planu odwołując się do przepisów
odrębnych oraz przyjmując wynikające z nich rozwiązania uwzględniające wymogi ochrony
środowiska.
6. ANALIZA UWARUNKOWAŃ EKOFIZJOGRAFICZNYCH
Na obszarze objętym opracowaniem występują warunki fizjograficzne odpowiednie dla rozwoju
zarówno funkcji przyrodniczych jak teŜ związanych z zabudową.
W Opracowaniu ekofizjograficznym [B-3] kierując się uwarunkowaniami oraz ograniczeniami
przyrodniczymi w postaci terenów podmokłych, zmeliorowanych, zalewowych, ograniczeniami
wynikającymi z ochrony środowiska kulturowego (zachowanie unikalnego układu przysiółków
76
folwarcznych), wyznaczono tereny predysponowane do pełnienia pięciu podstawowych funkcji
w strukturze przestrzennej terenu Smyków-Krzeczowska:
•
do
pełnienia
funkcji
przyrodniczych
(jako
zieleń
obudowy
biologicznej
cieków
i zbiorowisk łąkowych, pastwiskowych, obszary powiązań przyrodniczych – korytarz
ekologiczny rzeki Raby i potoku Babica, tereny hydrogeniczne potoku Krzeczowskiego);
•
do pełnienia funkcji ochronnych zieleni izolacyjnej (jako zieleń izolacyjna średnia i wysoka);
•
do
pełnienia
funkcji
osadniczych
(budownictwo
mieszkaniowe
jednorodzinne
i wielorodzinne);
•
do pełnienia funkcji komercyjnych (pod inwestycje usługowo – wytwórcze nie powodujące
uciąŜliwości dla środowiska);
•
do pełnienia funkcji przemysłowych (nie powodującej uciąŜliwości dla środowiska przy
zachowaniu pełnej izolacji terenów mieszkaniowych oraz zachowania uciąŜliwości
w granicach nieruchomości).
Z ustalenia predyspozycji ekofizjograficznych wyłączono specyficzne tereny (obszary)
funkcjonalne. Zaliczono do nich tereny przemysłowe Stalprodukt S.A., teren miejskiej oczyszczali
ścieków, tereny przemysłu spoŜywczego (OSM Bochnia, piekarnia) oraz tereny obiektów
elektroenergetyki (stacje GPZ 110 kV), a takŜe teren potencjalnie skrajnych przekształceń środowiska
w liniach rozgraniczających projektowanej autostrady. Obszarów tych nie waloryzowano pod
względem predyspozycji do pełnienia funkcji w przestrzeni miasta innych niŜ te, które mają
dotychczas i które zostały w projekcie planu miejscowego utrzymane.
Generalnie ustalenia projektu planu są zgodne z uwarunkowaniami fizjograficznymi. W kilku
miejscach występują jednak kolizje z elementami środowiska. Obszar predysponowany do pełnienia
funkcji przyrodniczych w Opracowaniu ekofizjograficznym wskazany został do pozostawienia
w dotychczasowym uŜytkowaniu. W projekcie planu jest to teren częściowo przeznaczony do
zabudowy. W projekcie planu poszerzono tereny przeznaczone pod zabudowę w strefie przyrodniczej
oraz predysponowanej do pełnienia funkcji zieleni izolacyjnej. Działania te zrekompensowano
poprzez ustalenie strefy hydrogenicznej wokół cieków i rowów oraz wymóg stosowania wysokiego
wskaźnika powierzchni biologicznie czynnej (rys. 12).
W Opracowaniu ekofizjograficznym wykazano, Ŝe występują korzystne warunki do lokalizacji
zabudowy przemysłowo – usługowej i mieszkaniowej, które wynikają z:
•
niezróŜnicowanej rzeźby terenu,
•
korzystnych warunków gruntowo/wodnych w stropie trzeciorzędu umoŜliwiających
posadowienie fundamentów projektowanych obiektów,
•
bezpośredniego sąsiedztwa badanego terenu z zabudową przemysłową z pełną siecią
infrastruktury technicznej i komunikacyjnej,
•
średnio-korzystnych warunków topoklimatycznych,
•
połoŜenia terenu poza obszarami chronionymi,
•
połoŜenia poza zasięgiem zatwierdzonych i projektowanych obszarów sieci NATURA 2000.
77
Wskazano równieŜ na konieczność zachowania stref hydrogenicznych od cieków i rowów,
zapewnienia właściwych warunków odwadniania terenu (zagroŜenie podtopieniem na skutek
stagnacji wód opadowych) oraz wskazania stref uciąŜliwości od projektowanej autostrady.
Ponadto wskazano na ograniczenia w sposobie zagospodarowania które wynikają z połoŜenia
w obrębie strefy potencjalnego występowania gatunków roślin chronionych i występowania płytkiego
lokalnego zbiornika wód podziemnych LZWP Raba-Wisła ze względu na brak warstwy izolującej
poziom wód podziemnych.
7. CHARAKTERYSTYKA USTALEŃ ZAWARTYCH W DOKUMENCIE
7.1. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA USTALEŃ PLANU
Teren
osiedla
Smyków-Krzeczowska
jest
bardzo
atrakcyjny
do
lokalizacji
zabudowy
komercyjnej o charakterze usługowo-wytwórczym i mieszkaniowej średniej intensywności. Dogodne
połoŜenie komunikacyjne jest czynnikiem stwarzającym dodatkowe moŜliwości rozwoju i aktywizacji
tego obszaru.
Poddany prognozie projekt planu miejscowego uwzględnia predyspozycje obszaru oraz
istniejące uwarunkowania i zagroŜenia jakości środowiska kształtując strukturę przestrzenną zgodnie
z zasadami zrównowaŜonego rozwoju. Celem ustaleń projektu planu jest zapewnienie warunków
przestrzennych dla rozwoju przemysłu, usług i lokalnej wytwórczości oraz mieszkalnictwa
z zachowaniem wymogów ładu przestrzennego, wartości środowiska kulturowego i przyrodniczego.
Poddany prognozie projekt planu miejscowego u w z g l ę d n i a w s z y s t k i e u w a r u n k o w a n i a
i predyspozycje obszaru i kształtuje strukturę przestrzenną zgodnie z zasadami
z r ó w n o w a Ŝ o n e g o r o z w o j u . W projekcie planu wyznaczono 26 następujących kategorii terenów:
1/
2/
3/
4/
5/
6/
7/
8/
9/
10/
11/
12/
13/
14/
15/
16/
17/
18/
19/
20/
21/
tereny
tereny
tereny
tereny
tereny
UC
tereny
tereny
tereny
tereny
tereny
tereny
tereny
tereny
tereny
tereny
tereny
tereny
tereny
tereny
tereny
tereny
zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej – MN
zabudowy mieszkaniowo – usługowej – MU
zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej – MW
zabudowy usługowej – U
rozmieszczenia obiektów handlowych o powierzchni sprzedaŜy powyŜej 2000 m2 –
sportu i rekreacji – US
obiektów produkcyjnych, składów i magazynów – P
zieleni urządzonej – ZP
zieleni – Z
rolnicze – R
wód powierzchniowych śródlądowych – WS
dróg publicznych – autostrady – KDA
dróg publicznych – drogi główne – KDG
dróg publicznych – drogi zbiorcze – KDZ
dróg publicznych – drogi lokalne – KDL
dróg publicznych – drogi dojazdowe – KDD
dróg wewnętrznych – KDW
parkingów – KP
zespołów garaŜy – KG
urządzeń i usług komunikacyjnych – KU
komunikacji kolejowej – KK
22/
23/
24/
25/
26/
tereny
tereny
tereny
tereny
tereny
infrastruktury
infrastruktury
infrastruktury
infrastruktury
infrastruktury
technicznej
technicznej
technicznej
technicznej
technicznej
–
–
–
–
–
78
wodociągi – W
kanalizacja – K
elektroenergetyka – E
gazownictwo – G
ciepłownictwo – C
Główny kierunek projektowanych zmian w zagospodarowaniu przestrzennym polega na
przyroście powierzchni terenów do zainwestowania (wraz z drogami) o 169,5 ha w stosunku do
ustaleń planu ogólnego, który utracił waŜność w 2003r. (tab. 20).
Do zainwestowania przeznaczono łącznie 484,5 ha, czyli około 82% powierzchni osiedla.
Podane wartości obejmują powierzchnię istniejących terenów zainwestowanych (161 ha) oraz
istniejących i projektowanych dróg (101,3 ha) – w tym korytarza terenu zarezerwowanego pod
autostradę i węzeł A4. Nowych terenów do zainwestowania kubaturowego przybyło zatem 222 ha.
W tym miejscu naleŜy przypomnieć, Ŝe do pełnego wykorzystania w celu nowego
intensywnego zagospodarowania zgodnie ze Studium pozostaje teoretycznie obszar o powierzchni
około 412 ha (po odliczeniu terenów wód powierzchniowych – 4 ha, zieleni obudowy biologicznej
rzeki Raby i Babicy – 11,04 ha oraz terenu łąki „błonia w Smykowie” – 7,03 ha). Stwierdza się, Ŝe
w projekcie planu nie wykorzystano terenu w pełnym zakresie zgodne z ustaleniami Studium, co
stanowi rozwiązanie pozytywne i prośrodowiskowe.
Tab. 19. Bilans terenu wg projektu planu
KATEGORIA ZABUDOWY
powierzchnia [ha]
% pow.
MN
tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej
95,55
MU
tereny zabudowy mieszkaniowo – usługowej
40,54
6,84
MW
tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej
12,65
2,13
tereny zabudowy usługowej
49,36
8,33
U
16,13
tereny rozmieszczenia obiektów handlowych o powierzchni sprzedaŜy powyŜej 2000
UC
m
P
tereny obiektów produkcyjnych, składów i magazynów
2
5,27
0,89
160,44
27,09
KDA
tereny dróg publicznych – autostrady
33,58
5,67
KDG
tereny dróg publicznych – drogi główne
17,52
2,96
KDZ
tereny dróg publicznych – drogi zbiorcze
18,70
3,16
KDL
tereny dróg publicznych – drogi lokalne
3,29
0,56
KDD
tereny dróg publicznych – drogi dojazdowe
KDW
tereny dróg wewnętrznych
24,18
4,08
1,09
0,18
KG
tereny zespołów garaŜy
0,16
0,03
KK
tereny komunikacji kolejowej
0,76
0,13
KP
tereny parkingów
1,26
0,21
KU
tereny urządzeń i usług komunikacyjnych
0,75
0,13
C
tereny infrastruktury technicznej – ciepłownictwo
0,02
0,00
E
tereny infrastruktury technicznej – elektroenergetyka
1,46
0,25
0,25
0,04
G
tereny infrastruktury technicznej – gazownictwo
K
tereny infrastruktury technicznej – kanalizacja
11,80
1,99
W
tereny infrastruktury technicznej – wodociągi
0,24
0,04
US
tereny sportu i rekreacji
18,84
3,18
ZP
tereny zieleni urządzonej
16,99
2,87
Z
tereny zieleni
24,53
4,14
R
tereny rolnicze
43,69
7,38
WS
tereny wód powierzchniowych śródlądowych
3,94
0,67
5,47
0,92
596,00
100,00
teren zamknięty
SUMA
Zrezygnowano
z
utrzymana
wszystkich
terenów
przeznaczonych
do
79
zainwestowania
w poprzednim miejscowym planie ogólnym, głownie w rejonie na południe od ulicy Krzeczowskiej
i na północny-zachód od projektowanej autostrady. Tereny do zainwestowania przeznaczono głównie
na lokalizację:
•
obiektów produkcyjnych, składów i magazynów – 27,1% pow. obszaru,
•
zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej – 16,4% pow. obszaru,
•
zabudowy usługowej – 8,3% pow. obszaru,
•
zabudowy mieszkaniowo-usługowej – 6,9% pow. obszaru.
Reszta kategorii inwestycyjnych zajmuje powierzchnię poniŜej 5% powierzchni obszaru kaŜda
(tab. 19). Rozwój zainwestowania przebiegał będzie w oparciu o istniejący oraz rozbudowywany
układ dróg publicznych: głównej, zbiorczych, lokalnych, dojazdowych i wewnętrznych oraz sieci
i urządzeń infrastruktury technicznej.
MoŜliwości zagospodarowania terenu określono w ustaleniach dotyczących:
•
zasad ogólnych obowiązujących na całym obszarze objętym planem,
•
zasad ochrony i kształtowania środowiska kulturowego,
•
zasad
ochrony
i
kształtowania
środowiska
przyrodniczego,
krajobrazu
i
ładu
przestrzennego,
•
zasad obsługi w zakresie komunikacji,
•
zasad wyposaŜenia w infrastrukturę techniczną,
•
w
ustaleniach
szczegółowych
dotyczących
zasad
zabudowy
i
zagospodarowania
poszczególnych kategorii terenów.
Zaprojektowano wyposaŜenie terenu w infrastrukturę niezbędną do funkcjonowania osiedla
i ochrony jego środowiska (kanalizacja sanitarna i opadowa). Wyznaczono tereny zieleni (Z)
o szczególnym znaczeniu dla ciągu ekologicznego rzeki Raby oraz zieleni urządzonej (ZP) mającej
znaczenie izolujące zabudowę od terenów przemysłowych i od linii kolejowej. Zieleń urządzoną
wyznaczono takŜe na „bulwarach” potoku Babica. Na obszarze podmokłych łąk na południe od ulicy
Krzeczowskiej pozostawiono rolniczą funkcję terenu, jak równieŜ na obszarze bezpośredniego
zagroŜenia powodzią w północnej części osiedla.
Łączna powierzchnia projektowanych terenów o najwyŜszym ustalonym wskaźniku powierzchni
biologicznie czynnej, z całkowitym zakazem nowej zabudowy kubaturowej (Z, ZP, US2, R1, R2)
wynosi 102,7 ha, czyli około 17,5% powierzchni obszaru.
Projektowana skala rozwoju terenów mieszkaniowych i usługowych dostosowana jest do
uwarunkowań przestrzennych i polityki określonych w Studium uwarunkowań oraz uwarunkowań
przyrodniczych określonych w Opracowaniu ekofizjograficzym.
Tab. 20
80
81
Głównym czynnikiem aktywizującym gospodarczo teren osiedla jest projektowana autostrada
A4. Trasa przebiegu autostrady ustalona jest północnym skrajem miasta pomiędzy oczyszczalnią
ścieków a miejscowością Słomka, z węzłem na skrzyŜowaniu z ulicą Krzeczowską (na odcinku
prowadzącym w kierunku Uścia Solnego). Autostrada, ulica Wiśnicka do skrzyŜowania z obwodnicą
i istniejąca trasa E4 wraz z projektowanym jej połączeniem nad torami z ulicą Krzeczowską
w kierunku węzła autostrady (rys. 7) mają za zadanie przejęcie całego ruchu tranzytowego.
7.2. SZCZEGÓŁOWA CHARAKTERYSTYKA USTALEŃ PLANU
Na rysunku projektu planu oznaczono i opisano w tekście ustaleń następujące elementy
dotyczące
środowiska
przyrodniczego,
kulturowego,
infrastruktury
technicznej,
istotne
do
zacytowania w niniejszej prognozie. Wskazane elementy wynikają z nakazów ustanowionych
w przepisach odrębnych; część z nich jest ustaleniem planu:
•
Obowiązującymi ustaleniami planu są elementy środowiska przyrodniczego i kulturowego:
a/ strefa potencjalnego występowania roślin objętych ochroną gatunkową,
b/ strefa hydrogeniczna,
c/ obiekty zabytkowe wskazane do ochrony,
d/ strefa ścisłej ochrony konserwatorskiej,
e/ strefa ochrony archeologicznej.
•
Informacje nie będące ustaleniami planu, a wynikające z przepisów odrębnych to:
a) pomnik przyrody,
b) istniejące stanowiska archeologiczne,
c) strefa uciąŜliwości akustycznej od projektowanej autostrady A4 (izofona 50 dB dla
prognozy ruchu na 2020r.),
d) strefa uciąŜliwości akustycznej od drogi krajowej nr 4 (LDWN >55 dB – stan istniejący),
e) strefa ponadnormatywnego oddziaływania akustycznego od linii kolejowej,
f)
obszar bezpośredniego zagroŜenia powodzią,
g) obszar zagroŜony zalaniem wodami powodziowymi,
h) strefa ochronna wału przeciwpowodziowego (50 m),
i)
strefa ochrony bezpośredniej ujęcia wód podziemnych,
j)
strefa
techniczna
od
istniejących
i
projektowanych
napowietrznych
elektroenergetycznych,
k) strefa bezpieczeństwa od istniejących gazociągów wysokiego ciśnienia.
•
Informacje pozostałe nie będące ustaleniami planu to:
a) kapliczki i krzyŜe,
b) cieki,
c) rowy melioracyjne,
d) tereny zdrenowane,
linii
82
e) korytarz ekologiczny doliny rzeki Raby,
f)
waŜniejsze mosty, wiadukty i tunele.
Rozdział II projektu planu zawiera istotne ustalenia z punktu widzenia środowiska
przyrodniczego, które będą obowiązywać na całym obszarze planu i dotyczą wszystkich kategorii
uŜytkowania (§ 8, 9, 10). PoniŜej przytoczono najwaŜniejsze ustalenia:
warunkiem realizacji zabudowy na działce jest dostęp tej działki do drogi publicznej w rozumieniu
ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym,
realizacja nowych obiektów budowlanych oraz przebudowa, rozbudowa i nadbudowa istniejących
obiektów budowlanych, a takŜe zmiany zagospodarowania i uŜytkowania terenów nie mogą naruszać
przepisów odrębnych,
zakazuje się lokalizacji nowej zabudowy wyŜszej niŜ 21 m liczonej od poziomu terenu przy głównym
wejściu do budynku do najwyŜszego punktu dachu. Wskazana maksymalna wysokość zabudowy nie
dotyczy zabudowy produkcyjnej, składów i magazynów,
za wyjątkiem terenów oznaczonych symbolami 1UC, 2UC, zakazuje się budowy obiektów handlowych,
o których mowa w art. 15, ust. 3 pkt. 4 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym
zarówno wolnostojących jak i wbudowanych,
dopuszcza się lokalizacje wolnostojących masztów stacji bazowych telefonii komórkowej i wieŜ
radiokomunikacyjnych za wyjątkiem terenów 1US1, 1US2, 1Z2 oraz terenów dróg publicznych i dróg
wewnętrznych, z zachowaniem wymagań określonych w przepisach odrębnych,
dopuszcza
się
lokalizację
inwestycji
związanych
z
pozyskiwaniem
energii
geotermalnej
lub
geotermicznej z zachowaniem wymagań określonych w przepisach odrębnych,
dopuszcza się lokalizację inwestycji związanych z pracami poszukiwawczymi, badaniami geofizycznymi
i wierceniami za ropą i gazem ziemnym za wyjątkiem dróg publicznych z zachowaniem wymagań
określonych w przepisach odrębnych,
dopuszcza się dotychczasowy sposób zagospodarowania i uŜytkowania terenów do czasu realizacji
zagospodarowania terenu zgodnie z ustaleniami planu, pod warunkiem, Ŝe nie narusza przepisów
odrębnych,
nakazuje się, aby przy lokalizacji inwestycji komunikacyjnych, stosowane były rozwiązania techniczne
gwarantujące na terenach podlegających ochronie akustycznej sąsiadujących z tymi inwestycjami
zachowanie standardów jakości środowiska,
w strefie uciąŜliwości akustycznej od projektowanej autostrady A4 – wyznaczonej zasięgiem
prognozowanej izofony 50 dB – obowiązuje:
1/
wyposaŜenie
nowych
budynków
z pomieszczeniami
przeznaczonymi na
pobyt
ludzi
w zabezpieczenia akustyczne chroniące przed przenikaniem ponadnormatywnego hałasu do tych
pomieszczeń zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa budowlanego,
2/
stosowanie
odpowiednich
zabezpieczeń
akustycznych
dla
istniejących
i nowoprojektowanych budynków przeznaczonych na pobyt ludzi przed uciąŜliwościami autostrady
poprzez zastosowanie rozwiązań, środków i urządzeń technicznych pozwalających na maksymalną
ochronę środowiska i zdrowia, tj. zastosowanie ekranów ochronnych, zieleni ochronnej w pasie 30-50
m od autostrady lub zieleni osłonowej za ekranami ochronnymi w pasie do 12 m i dotrzymanie
obowiązujących normatywów. Wybór zieleni osłonowej musi uwzględniać zieleń mieszaną, z przewagą
drzew i krzewów iglastych oraz gatunków odpornych na zanieczyszczenie spalinami,
83
w strefie uciąŜliwości akustycznej od drogi krajowej nr 4 – wyznaczonej zasięgiem istniejącej izofony
55 dB – obowiązuje wyposaŜenie nowych budynków z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi
w zabezpieczenia akustyczne chroniące przed przenikaniem ponadnormatywnego hałasu do tych
pomieszczeń zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa budowlanego,
w strefie ponadnormatywnego oddziaływania akustycznego od linii kolejowej obowiązuje wyposaŜenie
nowych budynków z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi w zabezpieczenia zgodnie
z wymogami ochrony akustycznej, w celu osiągnięcia poziomu hałasu nie przekraczającego wartości
dopuszczalnych określonych w przepisach odrębnych,
w granicach terenu objętego planem na obszarach przeznaczonych pod realizację inwestycji
budowlanych dla bezpiecznego lokalizowania obiektów i stosowania zabezpieczających rozwiązań
konstrukcyjno-budowlanych ustala się obowiązek określenia geotechnicznych warunków posadowienia
nowych budynków i budowli odpowiednio do kategorii geotechnicznej obiektu przed uzyskaniem
pozwolenia na budowę na podstawie przepisów odrębnych,
na całym obszarze objętym planem zakazuje się realizacji podpiwniczonych obiektów budowlanych,
określa się dopuszczalną rzędną posadowienia posadzki parteru nowych obiektów budowlanych:
1/
1,5 m ponad poziom gruntu rodzimego na obszarach, gdzie rzędna terenu nie przekracza
195,5 m n.p.m.,
2/
1,2 m ponad poziom terenu rodzimego gruntu na obszarach, gdzie rzędna terenu przekracza
195,5 m n.p.m.
na
obszarze
zagroŜonym
zalaniem
wodami
powodziowymi
potoku
Babica
obowiązuje
zagospodarowanie terenu z zastosowaniem rozwiązań technicznych zabezpieczających obiekty
budowlane przed potencjalnym zagroŜeniem i ograniczających skutki wystąpienia tego zagroŜenia.
Działalność inwestycyjną naleŜy prowadzić ze świadomością moŜliwości wystąpienia powodzi.
W zakresie profilaktyki powodziowej i ograniczania skutków powodzi obowiązuje stosowanie zaleceń
zgodnie z gminnymi planami zarządzania i reagowania kryzysowego,
dla zapewnienia szczelności i stabilności wałów przeciwpowodziowych wskazuje się strefę ochronną
wału przeciwpowodziowego rzeki Raby i potoku Babica w odległości 50 m od stopy wału po stronie
odpowietrznej, w obrębie której obowiązują przepisy odrębne,
na obszarze bezpośredniego
zagroŜenia
powodzią obowiązują zakazy,
nakazy
dopuszczenia
i ograniczenia wynikające z przepisów odrębnych dotyczących ochrony przed powodzią,
budowa obiektów budowlanych, sieci i urządzeń infrastruktury technicznej oraz ich przebudowa
i remonty nie mogą prowadzić do przerwania ciągłości systemu odwadniania terenów i zniszczenia
urządzeń melioracyjnych,
w celu zapewnienia właściwych warunków odwodniania terenów obowiązuje zachowanie ciągłości
i sprawnego funkcjonowania cieków i otwartych rowów melioracyjnych. Zakazuje się samowolnych
przeróbek cieków i rowów, oraz betonowania koryt i ujmowania rowów w kanały zamknięte,
dopuszcza
i
rowów
się
częściowe
melioracyjnych
przekrycie,
na
skanalizowanie
skrzyŜowaniach
z
i
zmianę
ciągami
trasy
dróg
cieków
publicznych
i infrastruktury technicznej przy zachowaniu wymagań określonych w przepisach odrębnych
i pozostałych ustaleń planu,
dopuszcza się przekrycia aŜurowe na całej długości cieków i rowów melioracyjnych,
w
zasięgu
strefy
hydrogenicznej
wyznaczonej
na
rysunku
planu
o
której
mowa
w § 10 ust. 4 pkt 9 dopuszcza się w zaleŜności od potrzeb regulację istniejących cieków oraz
84
przebudowę, remont lub rozbudowę istniejących rowów melioracyjnych, wraz z moŜliwością korekty ich
trasy i kształtu,
w celu zapewnienia właściwych warunków odwodnienia obszaru objętego planem ustala się, Ŝe prace
hydrotechniczne o których mowa muszą być prowadzone z zachowaniem ciągłości funkcjonowania
systemu odwodnienia terenów, reŜimu przepływu na sieci hydrograficznej oraz z odtworzeniem otuliny
biologicznej cieków i rowów,
w
w
przypadku
razie
konieczności
nieuniknionych
zagospodarowania
terenu
przełoŜenia
kolizji
z
(zmiany
obiektami
określoną
w
trasy
budowlanymi
rozdziale
III,
i
kształtu)
realizowanymi
obowiązuje
cieku
lub
zgodnie
z
zmiana
połoŜenia
rowu
funkcją
strefy
hydrogenicznej, o której mowa w § 10 ust. 4 pkt 9 w dostosowaniu do nowego przebiegu cieku lub
rowu, której zasięg liczony jest od osi cieku lub rowu. W takim przypadku ustalenia dotyczące strefy
hydrogenicznej w kształcie określonym na rysunku planu przestają obowiązywać wyłącznie w tych
pasach terenów wzdłuŜ dotychczasowych cieków i rowów, które zostały przełoŜone,
prace ziemne polegające na utrwalaniu skarp cieków i rowów melioracyjnych naleŜy prowadzić z
zachowaniem ich obudowy biologicznej,
w przypadku występowania kolizji trasy istniejących cieków i rowów melioracyjnych z planowanym
zagospodarowaniem terenów określonym w Rozdziale III ustala się, iŜ regulacja cieków, przebudowa,
remont lub rozbudowa rowów melioracyjnych muszą być zgodne z przepisami odrębnymi oraz
pozostałymi ustaleniami planu,
budowle inŜynierskie na przekroczeniach istniejących cieków i rowów melioracyjnych w obrębie strefy
hydrogenicznej nie mogą naruszać ciągłości funkcjonowania systemu odwodnienia terenów oraz reŜimu
przepływu na sieci hydrograficznej,
budowle inŜynierskie na przekroczeniach rzeki Raby i potoku Babica nie mogą naruszać szczelności i
stabilności wałów przeciwpowodziowych,
na obszarze występowania terenów zdrenowanych obowiązuje:
1/
likwidacja lub przebudowa sieci drenarskiej w uzgodnieniu z zarządcą urządzeń melioracyjno-
drenarskich przed przystąpieniem do inwestowania,
2/
zachowanie ciągłości prawidłowego funkcjonowania systemu odwodnienia terenów poprzez
przebudowę urządzeń melioracyjnych w przypadku konieczności ich naruszenia lub likwidacji na skutek
zabudowy terenu.
dopuszcza się utrzymanie istniejących urządzeń i sieci infrastruktury technicznej poprzez ich adaptację,
dopuszcza się lokalizowanie nie wyznaczonych na rysunku planu urządzeń i sieci infrastruktury
technicznej, pod warunkiem, Ŝe ich lokalizacja i parametry nie pozostają w sprzeczności z pozostałymi
ustaleniami planu oraz spełniają wymagania określone w przepisach odrębnych,
dopuszcza się przebudowę i rozbudowę istniejących obiektów, urządzeń i sieci infrastruktury
technicznej,
w granicach obszaru objętego planem zakazuje się lokalizacji:
1/
inwestycji
związanych
z
postępowaniem
z
paliwem
jądrowym
lub
odpadami
promieniotwórczymi,
2/
elektrowni konwencjonalnych i elektrociepłowni na paliwa kopalne,
3/
inwestycji związanych z chowem lub hodowlą zwierząt,
4/
inwestycji związanych z wytwarzaniem środków ochrony roślin oraz produktów biobójczych.
zasady ochrony i kształtowania środowiska kulturowego:
1)
2)
−
−
−
−
−
−
−
−
−
−
−
3)
−
−
−
−
−
4)
−
−
5)
85
wskazuje się na rysunku planu obiekty zabytkowe wskazane do ochrony:
dom – ul. Krzeczowska 61,
dom – ul. Wygoda 52,
stodoła – ul. Wygoda 52,
figura Matki Boskiej, ul. Krzeczowska,
figura Św. Jana Nepomucena,
figura Matki Boskiej, Smyków,
dla obiektów, o których mowa w ust. 1 ustala się:
ochronę substancji zabytkowej i detali architektonicznych,
zakaz przekształceń obiektów oraz ich bezpośredniego otoczenia, powodujących obniŜenie
wartości historycznych, estetycznych lub architektonicznych,
dopuszcza się przebudowę i zmianę funkcji przy zachowaniu cech stylowych, gabarytów bryły,
kształtu dachu oraz detalu architektonicznego,
dopuszcza się przeniesienie obiektów w przypadku nieuniknionej kolizji wynikającej z realizacji
komunikacji oraz infrastruktury technicznej zgodnie z przepisami odrębnymi,
wszelka działalność inwestycyjna musi uwzględniać wskazania właściwych słuŜb
konserwatorskich zgodnie z przepisami odrębnymi,
ustala się na rysunku planu strefę ścisłej ochrony konserwatorskiej, w której obowiązuje:
zachowanie historycznie ukształtowanego układu urbanistycznego,
utrzymanie i konserwacja obiektów zabytkowych,
nową zabudowę w tym obszarze dopuszcza się wyłącznie jako kontynuację
i uzupełnienie istniejącego historycznego układu przestrzennego,
zakaz wprowadzania funkcji degradujących zabytkową substancję,
wszelka działalność inwestycyjna musi uwzględniać wskazania właściwych słuŜb
konserwatorskich zgodnie z przepisami odrębnymi,
w celu ochrony wartości naukowych i poznawczych zabytków archeologicznych wskazuje się na
rysunku planu stanowiska archeologiczne:
ślad osadnictwa (AZP 103-61; 18),
ślad osadnictwa (AZP 104-61; 104).
wszelkie działania inwestycyjne, wymagające prowadzenia robót ziemnych w zasięgu stanowiska
archeologicznego
oraz
strefy
ochrony
archeologicznej
wymagają
przeprowadzenia
wyprzedzających badań i prac archeologicznych zgodnie z przepisami odrębnymi.
zasady
ochrony
i
kształtowania
środowiska
przyrodniczego,
krajobrazu
i
ładu
przestrzennego
zagospodarowanie terenu nieruchomości i prowadzona na niej działalność komercyjna: przemysłowa,
usługowa i składowa wynikająca z ustaleń planu nie moŜe powodować ponadnormatywnego obciąŜenia
środowiska poza granicą terenu do którego inwestor ma tytuł prawny w zakresie norm emisyjnych
zanieczyszczeń powietrza, hałasu, wibracji, pól elektromagnetycznych. PowyŜsze nie mogą przekraczać
dopuszczalnych
wartości
określonych
obowiązującymi
normami.
W
przypadku
przekroczenia
obowiązujących norm, dla ograniczenia uciąŜliwości, naleŜy zastosować zabiegi ochronne wynikające
z przepisów odrębnych.
wymóg określony powyŜej dotyczy kaŜdej inwestycji na etapie budowy, eksploatacji i likwidacji,
w przypadku działalności, która moŜe być uciąŜliwa dla funkcji sąsiedniej obowiązuje nakaz osłony
działki z funkcją uciąŜliwą pasem zieleni wielopiętrowej i zimotrwałej oraz innymi metodami
ograniczającymi uciąŜliwość tej działalności np. poprzez montaŜ urządzeń i instalacji neutralizujących
uciąŜliwe oddziaływanie,
ustala się następujące zasady ochrony i kształtowania środowiska przyrodniczego:
1/
ustanowiony odrębnymi przepisami pomnik przyrody – topola nadwiślańska Populus nigra L.,
znajdujący się przy ulicy Krzeczowskiej 100 ujęty w rejestrze Wojewódzkiego Konserwatora Przyrody
pod numerem 001 podlega ochronie przed wszelkimi działaniami, które mogłyby zagraŜać jego
zniszczeniu. W obrębie systemu korzeniowego drzewa pomnikowego zakazuje się realizacji budynków
i budowli, wykonywania prac ziemnych trwale zniekształcających rzeźbę terenu, uszkadzania
86
i zanieczyszczania gleby, wylewania odpadów lub innych nieczystości, dokonywania zmian stosunków
wodnych jeśli słuŜą innym celom niŜ ochrona przyrody,
2/
obowiązuje zachowanie powierzchni terenu biologiczne czynnej zgodnie ze wskaźnikiem
określonym w Rozdziale III dla poszczególnych kategorii zabudowy i zagospodarowania terenu
z uwzględnieniem ustaleń pkt. 10,
3/
obowiązuje zagospodarowanie powierzchni terenu biologicznie czynnej jako terenów rolniczych
oraz kompleksów zieleni w formie zieleńców, skwerów, zieleni przyulicznej, ogródków przydomowych,
enklaw roślinności trawiastej (łąkowej i pastwiskowej) oraz spontanicznych siedlisk zadrzewień i zarośli
śródpolnych, nadwodnych, i innych zgodnie z przepisami odrębnymi,
4/
obowiązuje nasadzanie izolacyjnych i ochronnych pasm Ŝywopłotów lub szpalerów drzew i
krzewów wzdłuŜ ciągów komunikacyjnych oraz nowych terenów lokalizacji obiektów produkcyjnych,
usługowych, składów i magazynów z uwzględnieniem następujących zasad:
a/
obowiązuje stosowanie rodzimych i lokalnych gatunków flory,
b/
obowiązuje zieleń mieszana, z przewagą drzew i krzewów iglastych przy ciągach
komunikacyjnych oraz gatunków odpornych na zanieczyszczenie spalinami,
c/
5/
obowiązuje stosowanie gatunków zieleni wielopiętrowej i zimotrwałej.
ustala się zakaz likwidowania i niszczenia skupisk i szpalerów drzew oraz otuliny biologicznej
cieków, spontanicznych siedlisk zadrzewień i zarośli na terenach łąkowych, pastwiskowych
i nadwodnych na terenach rolniczych i zieleni nie przewidzianych w planie do zabudowy oraz szpalerów
drzew przydroŜnych,
6/
na całym obszarze objętym planem dopuszcza się niezbędne usuwanie form roślinności
w przypadkach nieuniknionych kolizji z obiektami budowlanymi realizowanymi zgodnie z funkcją
zagospodarowania terenu określoną w Rozdziale III. Konieczne usunięcia drzew i krzewów muszą być
zgodne z przepisami odrębnymi ze szczególnym uwzględnieniem: ochrony przeciwpowodziowej,
zabiegów pielęgnacyjnych roślinności, zapewnienia bezpieczeństwa ruchu drogowego, budowy
urządzeń infrastruktury technicznej oraz ich utrzymania, remontów i naprawy. NaleŜy wprowadzać
moŜliwe nowe nasadzenia z wykorzystaniem rodzimych i lokalnych gatunków flory,
7/
wskazuje się tereny zieleni wolne od zabudowy oznaczone symbolami 1Z1, 2Z1, 1ZP2, 2ZP2,
3ZP2, 4ZP2, 5ZP2, w których obowiązuje zagospodarowanie ukierunkowane na utrzymanie doliny Raby
i potoku Babica jako korytarza ekologicznego o wysokich wartościach przyrodniczych z zachowaniem
ochrony miejsc gniazdowania i bytowania gatunków zwierząt oraz moŜliwości swobodnego przepływu
i wymiany mas powietrza,
8/
ustala się strefę potencjalnego występowania roślin objętych ochroną gatunkową. W sytuacji
potwierdzenia ich występowania na podstawie specjalistycznych opracowań i po określeniu ich
faktycznego zasięgu teren strefy lub jej część naleŜy objąć ochroną poprzez pozostawienie go
w naturalnym stanie jako teren biologicznie czynny. Zasięg strefy potencjalnego występowania roślin
objętych ochroną gatunkową wskazano na rysunku planu,
9/
i
ustala
otwartych
się
rowów
strefę
hydrogeniczną
melioracyjnych
o
obejmującą
szerokości
15
tereny
metrów
od
wzdłuŜ
osi
koryta
cieków
cieku
i rowu w obie strony, w celu zachowania ich otuliny biologicznej, ciągłości funkcji lokalnych korytarzy
ekologicznych,
zachowania
przejść
ekologicznych
umoŜliwiających
migrację
zwierząt
oraz
funkcjonowania systemu odwodnienia terenów. W zasięgu strefy hydrogenicznej obowiązuje:
a/
zakaz lokalizacji kubaturowych obiektów budowlanych, za wyjątkiem obiektów małej
architektury,
87
b/
zakaz nasadzania zieleni średniej i wysokiej,
c/
pozostawienie powierzchni terenu jako czynnej biologicznie, za wyjątkiem terenów
dróg publicznych oraz terenu 2KU połoŜonych w zasięgu strefy,
d/
zakaz urządzania miejsc parkingowych, za wyjątkiem terenu 2KU,
e/
zagospodarowanie umoŜliwiające administratorowi cieku lub rowu wykonanie
wszelkich robót remontowych i konserwacyjnych w korycie polegające na zapewnieniu dojścia
i dojazdu do rowów melioracyjnych, a wzdłuŜ rowów na zachowaniu pasa terenu wolnego od
ogrodzeń i innych urządzeń budowlanych nie związanych z eksploatacją i utrzymaniem rowów,
o szerokości minimum 3 metry od brzegu koryta. Podana odległość nie dotyczy terenów dróg
publicznych przebiegających w zasięgu strefy i infrastruktury technicznej lokalizowanej
w pasach dróg publicznych,
f/
wymóg zachowania ciągłości funkcjonowania cieków i rowów w miejscach
skrzyŜowań z ciągami dróg publicznych, gdzie dopuszcza się skanalizowanie cieków i rowów,
g/
wymóg zachowania ciągłości funkcjonowania otwartych rowów przebiegających
wzdłuŜ projektowanych i istniejących ciągów dróg publicznych,
h/
wymóg utrzymania naturalnego charakteru koryta i brzegu cieków i rowów
melioracyjnych;
dopuszcza
się
ingerencję
w
koryto
i
brzegi
wyłącznie
w związku z pracami określonymi w § 8 ust. 24 oraz budową ciągów dróg publicznych,
i/
budowa urządzeń infrastruktury technicznej w sposób zapewniający zachowanie
ciągłości, walorów i funkcji przyrodniczych strefy,
j/
stosowanie
rozwiązań
budowlanych
z
zachowaniem
przejść
ekologicznych
i przepustów umoŜliwiających migrację płazów i ssaków oraz swobodny przepływ wód w
obrębie terenów dróg publicznych w miejscach przekroczeń terenów mieszkaniowych,
usługowych,
produkcyjnych
znajdujących
się
w obrębie strefy,
10/
utrzymuje się istniejące stawy i oczka wodne. Dopuszcza się moŜliwość realizacji stawów
i oczek wodnych o funkcji retencyjnej w obrębie terenów przeznaczonych do zainwestowania na
zasadach określonych w rozdziale III.
dopuszcza się na zasadach określonych w przepisach odrębnych przekształcenie naturalnego
ukształtowania terenu poprzez niwelacje, deniwelacje oraz wykonywanie innych robót ziemnych,
w sposób nie powodujący naruszenia stanu wody na gruncie ze szkodą dla gruntów sąsiednich,
obowiązuje ochrona, zebranie i wtórne wykorzystanie humusu z terenów istniejących uŜytków rolnych
przeznaczonych do zainwestowania,
ustala się następujące zasady ochrony wód podziemnych:
1/
obowiązuje
wprowadzanie
zabezpieczeń
przed
przenikaniem
do
podłoŜa
substancji
toksycznych i innych szkodliwych dla wód podziemnych, przy realizacji wszystkich przedsięwzięć w
granicach obszaru objętego planem,
2/
ścieki opadowe i roztopowe z uszczelnionych powierzchni terenów zabudowy przemysłowej,
usługowej, mieszkaniowej, budynków produkcyjnych, usługowych i handlowych, miejsc parkingowych i
dróg, na których moŜe dojść do zanieczyszczenia substancjami ropopochodnymi i chemicznymi przed
odprowadzeniem ich do gruntu muszą spełniać wymogi określone w przepisach odrębnych dotyczących
wprowadzania ścieków do wód lub do ziemi,
3/
obowiązuje pełne wyposaŜenie wszystkich obiektów budowlanych w systemy do ujmowania i
odprowadzania ścieków komunalnych oraz ścieków opadowych i roztopowych,
4/
88
obowiązuje pełne uzbrojenie obszaru objętego planem w sieci kanalizacji sanitarnej i
deszczowej,
5/
do czasu realizacji systemów kanalizacji zbiorczej dopuszcza się stosowanie rozwiązań
indywidualnych oczyszczania i odprowadzania ścieków do zbiorników bezodpływowych oraz ścieków
opadowych i roztopowych zgodnie z przepisami odrębnymi dotyczącymi wprowadzania ścieków do wód
powierzchniowych lub do ziemi,
6/
obowiązuje
magazynowanie
odpadów
w
miejscu
ich
powstawania
z zastosowaniem segregacji,
7/
obowiązuje wyznaczanie miejsc do czasowego magazynowania odpadów celem ich wywozu
przez koncesjonowane jednostki zgodnie z przepisami odrębnymi,
8/
na terenach dróg, miejsc parkingowych obowiązuje stosowanie urządzeń wyposaŜonych w
separatory związków ropopochodnych do odprowadzania ścieków opadowych i roztopowych, o ile nie
posiada takich urządzeń kanalizacyjna sieć zbiorcza,
9/
zakazuje się utwardzania lub niwelacji terenu z wykorzystaniem odpadów niebezpiecznych,
materiałów
odpadowych
wytworzonych
w
procesach
produkcji
przemysłowej
i
działalności
wydobywczej oraz materiałów pylących, za wyjątkiem mieszanki popiołowo-ŜuŜlowej,
10/
dla ujęcia wód podziemnych – studnia SIIIz – zlokalizowanego przy ulicy Wygoda wskazuje się
strefę ochrony bezpośredniej na podstawie decyzji Starosty Bocheńskiego OŚ.H.6224/14/5/2000 z dnia
21 czerwca 2000 r. W granicach strefy obowiązują ograniczenia, nakazy i zakazy wynikające
z przepisów szczególnych. Na terenie strefy ochrony bezpośredniej zabronione jest uŜytkowanie
gruntów do celów niezwiązanych z eksploatacją ujęcia wody,
obowiązuje pokrycie potrzeb cieplnych obiektów w oparciu o zastosowanie energii elektrycznej lub
lokalnych źródeł na paliwa charakteryzujące się najniŜszymi wskaźnikami emisyjnymi (np.: gaz ziemny,
lekki olej opałowy ) lub alternatywne źródła energii (energia słoneczna, energia geotermalna itp.) ze
względu na ochronę powietrza atmosferycznego. Alternatywnie moŜe mieć zastosowanie biomasa
(głównie drewno),
w
zakresie
ochrony
przed
promieniowaniem
niejonizującym
związanym
z
obiektami
elektroenergetycznymi i telekomunikacyjnymi obowiązują zasady dotyczące zaopatrzenia w energię
elektryczną oraz budowy i lokalizacji urządzeń, sieci infrastruktury elektroenergetycznej oraz zasady
budowy i lokalizacji urządzeń i sieci infrastruktury telekomunikacji określone w planie i w przepisach
odrębnych,
Ustala się następujące kategorie przeznaczenia terenów, dla których obowiązują wartości dopuszczalne
poziomów hałasu w środowisku określone w przepisach odrębnych. Są to:
1/
tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej oznaczone symbolami 1MN1, 2MN1, 3MN1,
4MN1, 5MN1, 6MN1, 7MN1, 8MN1, 9MN1, 10MN1, 11MN1, 12MN1, 13MN1, 14MN1, 15MN1, 16MN1,
17MN1, 18MN1, 19MN1, 20MN1, 21MN1, 22MN1, 23MN1, 24MN1, 25MN1, 26MN1, 27MN1, 28MN1,
1MN2, 2MN2, 3MN2, 4MN2, 5MN2, 6MN2, 1MN3, 2MN3, 3MN3, 4MN3, 5MN3, 6MN3, 7MN3, 8MN3,
9MN3, 10MN3, 1MN4, 2MN4, 3MN4, 4MN4 – dopuszczalny poziom hałasu jak dla terenów zabudowy
mieszkaniowej jednorodzinnej,
2/
tereny zabudowy mieszkaniowo – usługowej oznaczone symbolami 1MU1, 2MU1, 3MU1,
4MU1, 5MU1, 6MU1, 7MU1, 8MU1, 9MU1, 10MU1, 11MU1, 12MU1, 13MU1, 14MU1, 15MU1, 1MU2,
2MU2, 3MU2, 4MU2, 5MU2, 6MU2, 7MU2, 8MU2, 9MU2, 10MU2, 11MU2, 12MU2, 13MU2, 14MU2 –
dopuszczalny poziom hałasu jak dla terenów mieszkaniowo-usługowych,
3/
89
tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej – 1MW, 2MW, 3MW, 4MW, 5MW, 6MW, 7MW,
8MW – dopuszczalny poziom hałasu jak dla terenów zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej
i zamieszkania zbiorowego,
4/
tereny sportu i rekreacji oznaczone symbolami 1US1, 2US1, 1US2 – dopuszczalny poziom
hałasu jak dla terenów rekreacyjno-wypoczynkowych,
5/
dla terenów z dopuszczeniem usług publicznych – dopuszczalny poziom hałasu jak dla terenów
zabudowy związanej ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieŜy.
zasady odprowadzania i oczyszczania ścieków oraz wód opadowych i roztopowych
wszystkie tereny zabudowane i przeznaczone do zabudowy objęte planem mają być uzbrojone w
systemy zbiorczej kanalizacji sanitarnej,
obowiązuje odprowadzanie ścieków kanalizacją miejską do istniejącej mechaniczno-biologicznej
oczyszczalni ścieków oznaczonej na rysunku planu symbolem 1K,
zasadniczą częścią zbiorowego systemu odprowadzania ścieków jest obecny układ sieci i urządzeń
kanalizacyjnych, w tym kolektory i kanały zbiorcze grawitacyjne, rurociągi tłoczne oraz pompownie
ścieków,
na terenach skanalizowanych ustala się w stosunku do nowej zabudowy zasadę wyprzedzającej lub
równoległej
budowy
sieci
kanalizacyjnej
uwarunkowanej
ekonomicznością
rozwiązań
przy
uwzględnieniu docelowych średnic kanałów,
obowiązuje rozbudowa sieci kanalizacji sanitarnej na bazie wymienionego systemu,
na obszarze nie objętym obecnie zbiorowym systemem kanalizacyjnym, do czasu realizacji systemu,
dopuszcza się:
1)
indywidualne systemy oczyszczania ścieków przy uwzględnieniu wymogów zawartych w przepisach
odrębnych,
2) stosowanie zbiorników bezodpływowych do gromadzenia ścieków, przy uwzględnieniu wymogów
zawartych w przepisach odrębnych,
na terenach, o których mowa w pkt obowiązuje uporządkowanie gospodarki ściekowej poprzez:
1)
2)
wyeliminowanie zrzutów nieoczyszczonych ścieków do wód powierzchniowych lub do ziemi,
wymóg okresowej kontroli szczelności zbiorników przeznaczonych do gromadzenia ścieków oraz
zapewnienie moŜliwości dojazdu do nich samochodu asenizacyjnego,
utrzymuje się istniejące zakładowe oczyszczalnie ścieków oznaczone na rysunku planu symbolem:
1)
2)
2K – oczyszczalnia Okręgowej Spółdzielni Mleczarskiej,
4K – oczyszczalnia mechaniczno-chemiczna Stalprodukt S.A.
w zakresie kanalizacji deszczowej utrzymuje się dotychczasowe sposoby odwodnienia terenu w oparciu
o system rowów otwartych,
utrzymuje się istniejącą miejską kanalizację deszczową w części ulicy Wygoda z odprowadzeniem do
potoku Babica oraz kanalizację deszczową Stalprodukt S.A. z wylotami do rzeki Raby,
utrzymuje się teren ze zbiornikiem ścieków deszczowych i pompownią Stalprodukt S.A., który
oznaczono na rysunku planu symbolem 3K,
powierzchnie
szczelne
terenów
składowych,
baz
transportowych,
obiektów
magazynowania
i dystrybucji paliw, dróg publicznych, a takŜe parkingów o powierzchni powyŜej 0,1 ha mają być
wyposaŜone w kanalizację deszczową, a ścieki przed wprowadzeniem do wód lub do ziemi mają być
oczyszczane zgodnie z przepisami odrębnymi,
urządzenia odwadniające oraz odprowadzające wodę w tym kanalizacja deszczowa, wchodzące w skład
wyposaŜenia technicznego dróg muszą spełniać warunki określone w przepisach odrębnych,
90
wszystkie tereny zabudowane i przeznaczone do zabudowy wymagają budowy kanalizacji deszczowej
z wymaganą przepustowością hydrauliczną i z odprowadzaniem do lokalnych rowów i cieków
powierzchniowych.
Rozdział
III
wyodrębnionych
projektu planu zawiera
liniami
rozgraniczającymi
ustalenia
kategorii
szczegółowe
terenów,
dotyczące
zasad
ich
przeznaczenia
zagospodarowania
i warunków zabudowy. Szczególnej uwagi wymaga ustalenie paragrafu 32, w którym na terenach
zieleni
dopuszczono
realizację
otwartego
zbiornika
do
retencjonowania
wód
opadowych
i roztopowych, co stanowi rozwiązanie pozytywne i prośrodowiskowe.
dla terenów oznaczonych na rysunku planu symbolami 1Z4, 2Z4 ustala się następujące przeznaczenie:
1/
podstawowe:
a/
zieleń niska towarzysząca urządzeniom wodnym,
b/
urządzenia
wodne
tj.
otwarty
zbiornik
do
retencjonowania
wód
opadowych
i roztopowych,
2/
uzupełniające:
a/
budowle i urządzenia budowlane związane z lokalizacją zbiornika do retencjonowania wód opadowych i
roztopowych,
b/
urządzenia i sieci infrastruktury technicznej,
c/
cieki i urządzenia melioracji wodnych,
d/
dojazdy oraz drogi wewnętrzne nie wyznaczone na rysunku planu,
e/
zieleń urządzona.
2. W granicach terenów 1Z4, 2Z4 obowiązuje zakaz:
1/
lokalizacji obiektów budowlanych innych niŜ wymieniono w ust. 1,
2/
zagospodarowania związanego z nasadzaniem zieleni średniej i wysokiej.
3. Ustala się następujące zasady zagospodarowania terenów 1Z4, 2Z4:
1/
wskaźnik powierzchni terenu biologicznie czynnej nie moŜe być mniejszy niŜ 98%,
2/
wskaźnik powierzchni zainwestowanej nie moŜe być większy niŜ 2%,
3/
obowiązuje zabezpieczenie i ogrodzenie terenu,
4/
obowiązuje sposób zagospodarowania polegający na okresowym koszeniu zbiorowisk roślinnych,
5/
zakazuje się budowy ogrodzeń pełnych,
6/
określenie minimalnej rzędnej dna planowanego zbiornika do retencjonowania wód opadowych i
roztopowych
oraz
maksymalnej
rzędnej
piętrzenia
poziomu
wody
nastąpi
w
dokumentacjach
hydrologicznych i operatach sporządzanych na podstawie przepisów odrębnych.
W zlewni potoku Krzeczowskiego o powierzchni około 500 ha, odwadniającego około 70%
powierzchni obszaru objętego planem, zamkniętej przekrojem w osi projektowanej autostrady,
zaproponowano wyznaczenie w centralnej części zlewni terenów zieleni (1Z4, 2Z4) jako rezerwy pod
suchy zbiornik otwarty wraz z niezbędną infrastrukturą dla retencjonowania odpływów z deszczy
nawalnych o standardowych charakterystykach hydrologicznych.
Rezerwa terenu zieleni pod zbiornik otwarty ma na celu uregulowanie spływu wód
deszczowych i roztopowych odpływających korytem potoku Krzeczowskiego i pozostałymi rowami
91
oraz projektowaną na obszarze kanalizacją deszczową poprzez ich zretencjonowanie, a następnie
zapewnienie regulowanego odprowadzenia za pomocą rurociągu tłocznego do rzeki Raby.
Proponowany obszar zbiornika o łącznej powierzchni około 6,35 ha zlokalizowany jest na
naturalnej rzędnej w przedziale od 193,6 do 194,8 m n.p.m. i wykorzystuje w części wschodniej
fragment centralnie połoŜonego, lokalnego zagłębienia terenu zlewni. Zlokalizowany jest na trasie
potoku Krzeczowskiego i rowu melioracyjnego R5.
Proponuje się zbiornik ziemny dwuczęściowy, połączony przepustami pod projektowaną drogą
zbiorczą 5KDZ i wyposaŜony w przepompownie.
W okresach bezdeszczowych teren zbiornika stanowił będzie powierzchnię czynną biologicznie
którą porastać będzie niska roślinność trawiasta.
Oczekiwane
działanie
systemu
napełniania
zbiornika
oraz
odprowadzania
z niego nadmiaru wód opadowych (a takŜe roztopowych) uzaleŜnione będzie od kwestii nie
regulowanych ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego tj.:
prawidłowości
funkcjonowania
na
obszarze
objętym
planem
kanalizacji
deszczowej
(grawitacyjnej i tłocznej),
zachowania i bieŜącej konserwacji ciągu systemu otwartych rowów melioracyjnych,
prawidłowego ukształtowania rzędnej dna zbiornika i jego konserwacji,
prawidłowego wyposaŜenia zbiornika w obiekty infrastruktury,
wykonania specjalistycznych analiz hydrologicznych zlewni.
8. PROBLEMY
OCHRONY ŚRODOWISKA ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA REALIZACJI
DOKUMENTU
Nie identyfikuje się problemów ochrony środowiska istotnych z punktu widzenia realizacji
projektu planu dotyczących obszarów podlegających ochronie na podstawie Ustawy o ochronie
przyrody, z powodu braku takich obszarów w granicach obszaru objętego planem. Nie występują one
równieŜ w styczności do jego granic.
Nie występują obszary silnie zanieczyszczone, zdegradowane lub poddane rekultywacji –
poprzemysłowe lub pogórnicze.
W kontekście powiązań ustaleń dokumentu z zapisami programów ochrony ustanowionych na
szczeblu wojewódzkim [D-21, D-22] stwierdza się, Ŝe przestrzeganie ustaleń projektu planu nie
wpłynie negatywnie na osiągnięcie zamierzonych celów ochrony środowiska ustanowionych
w programach w zakresie ochrony powietrza (redukcja emisji i imisji PM10) i ograniczenia
uciąŜliwości akustycznej od drogi krajowej nr 4 – co w konsekwencji polepszy warunki mieszkaniowe
i warunki pracy na obszarze Smyków-Krzeczowska (rys. 13, 14).
92
Rys. 13. Rozkład średniorocznych stęŜeń PM10 w powietrzu na terenie Bochni w roku prognozy 2020 r. [D-21]
Większość branŜ jakie mogą się lokalizować na terenach P (lub juŜ tam istnieją) kwalifikuje się
do działalności wymienionej w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2004 r. w sprawie
określenia
rodzajów
przedsięwzięć
mogących
znacząco
oddziaływać
na
środowisk
oraz
szczegółowych uwarunkowań związanych z kwalifikowaniem przedsięwzięcia do sporządzenia raportu
oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 257, poz. 2573, z późniejszymi zmianami). W obecnym
stanie prawnym i postępu techniki, mając instrument prewencji jakim jest raport oddziaływania
przedsięwzięcia na środowisko i konieczności stosowania BAT (najlepszych dostępnych technik)
naleŜy mieć przekonanie, Ŝe zastosowane najlepsze rozwiązania techniczne – dla których plan
zagospodarowania jest tylko „ogólnym przyzwoleniem” będą skutecznie eliminować niekorzystne dla
środowiska oddziaływania.
93
Rys. 14. Oddziaływanie akustyczne ze strony drogi krajowej nr 4 wg wskaźnika LDWN na tereny w rejonie ulicy
Krzeczowskiej – stan docelowy [D-22]
9. OCENA SKUTECZNOŚCI OCHRONY RÓśNORODNOŚCI BIOLOGICZNEJ
Ustalenia zawarte w projekcie planu są korzystne dla utrzymania bioróŜnorodności całości
obszaru ze względu na pozostawienie części działek jako powierzchni biologicznie czynnej (rys. 12),
co określono odpowiednim parametrem w treści ustaleń dokumentu.
W projekcie dokumentu poddanego prognozie wskazuje się zachowanie istniejących
kompleksów zieleni łęgowej w sąsiedztwie rzeki Raby, utrzymuje się równieŜ tereny zieleni – błonia
Smyków i Ryczywół.
Na obszarze opracowania przewiduje się znaczny przyrost terenów do zainwestowania (tab.
20). Spowoduje to zmniejszenie powierzchni kompleksów uŜytków rolnych (łąk i pastwisk) częściowo
na korzyść zieleni urządzonej, trawników i nasadzeń nowych gatunków drzew – urządzanych
w ramach powierzchni biologicznie czynnej – a tym samym zmiany w składzie roślinności.
Planowane istotne zmiany zagospodarowania dotyczą terenów połoŜonych poza kategoriami
WS, Z, ZP, US2, R1, R2. Obejmują jednak cenne ze względów przyrodniczych fragmenty wilgotnych
łąk na południe od ulicy Krzeczowskiej z wyznaczoną strefą potencjalnego występowania roślin
objętych ochroną gatunkową. Przeznaczenie części powierzchni tej strefy pod zabudowę
i inwestycje drogowe spowoduje zniszczenie roślinności w części przeznaczonej pod zainwestowanie
a nie pozostawionej jako powierzchnia biologicznie czynna. NaleŜy jednak zaznaczyć, Ŝe znaczna
część wilgotnych łąk na południe od ulicy Krzeszowskiej pozostała w dotychczasowym rolniczym
uŜytkowaniu (kategoria R2 o łącznej powierzchni 25,5 ha) co stanowi rozwiązanie pozytywne
i prośrodowiskowe.
Strefa potencjalnego występowania roślin objętych ochroną gatunkową obejmuje tereny, na
których – na podstawie niepublikowanych informacji – zidentyfikowano występowanie roślin objętych
ochroną gatunkową, co znalazło odzwierciedlenie na etapie wyłoŜenia do publicznego wglądu
Studium uwarunkowań poprzez ustalenie w zapisach Studium odpowiedniej strefy. Tak więc
powodem wprowadzenia strefy do ustaleń prognozowanego dokumentu są wyłącznie zapisy
Studium.
Miasto Bochnia nie posiada inwentaryzacji przyrodniczej określającej roślinność rzeczywistą
(zbiorowiska roślinne i stanowiska gatunków objętych ochroną). Dostępne publikacje z zakresu
botaniki (jedne z pierwszych dotyczących miasta i gminy Bochnia) [F-36, F-37] zawierają informacje
o potwierdzonym występowaniu takich gatunków roślin – ale w innych miejscach, poza obszarem
Smyków-Krzeczowska. Chodzi głównie o stanowisko kosaćca syberyjskiego (Iris sibirica) – byliny
często spotykanej na wilgotnych łąkach trzęślicowych i zaroślach, a takŜe podkolana białego
94
(Platanthera bifolia), wawrzynka wilczełyko (Daphne mezereum L.), kruszczyka sinego (Epipactis
purpurata Sm.), a wiec roślin o dość szerokim spektrum ekologicznym.
Wilgotne siedliska nieuprawiane rolniczo występują na analizowanym obszarze i porzez
analogię do ich występowania w dzielnicy Chodnice – Łany w Bochni (gdzie zidentyfikowano Iris
sibirica) istnieje prawdopodobieństwo występowania gatunków chronionych równieŜ na obszarze
pomiędzy torami kolejowymi a ulicą Krzeszowską. Ponadto wilgotne łąki po zachodniej stronie drogi
powiatowej Krzeczów – Słomka mogą być miejscem występowania gatunków ptaków chronionych
i ich stanowisk lęgowych np. czajki.
Potwierdzenie powyŜszych tez moŜe nastąpić po sporządzeniu inwentaryzacji przyrodniczej
miasta, która wskaŜe konkretne działki, na których obowiązywać będzie konieczność pozostawienia
roślinności w stanie naturalnym.
W projekcie planu – zgodnie z zasadą przezorności stosowanej w praktyce ochrony środowiska
– w celu ochrony istniejących wartości przyrodniczych ustalono strefę potencjalnego występowania
roślin objętych ochroną gatunkową. W sytuacji potwierdzenia ich występowania na podstawie
specjalistycznych opracowań i po określeniu ich faktycznego zasięgu teren strefy lub jej część naleŜy
objąć ochroną poprzez pozostawienie go w naturalnym stanie jako teren biologicznie czynny.
Występujące w obszarze planu obszary potencjalnego występowania roślin objętych ochroną
gatunkową zidentyfikowano w terenach usługowych (U), na terenach zabudowy mieszkaniowej, na
terenach zieleni (Z, ZP) oraz na terenach rolniczych (R2).
PowyŜszy zapis wydaje się w obecnym stanie optymalny. Nie gwarantuje jednak pełnej
ochrony potencjalnych miejsc występowania gatunków In situ z mocy samego planu. Tylko
wykonanie inwentaryzacji potwierdzającej występowanie moŜe być przyczynkiem do następujących
działań prawnych ze strony Urzędu Miasta i Rady Miasta:
utworzenie uŜytku ekologicznego,
utworzenie stanowiska dokumentacyjnego,
zmiana mpzp Smyków-Krzeczowska w części tekstowej i rysunkowej w zakresie wyłączenia
z zabudowy miejsc występowania gatunków i ewentualne wyznaczenie ich otulin.
10. OCENA
PRZEWIDYWANYCH ODDZIAŁYWAŃ NA ŚRODOWISKO, ICH CHARAKTERU,
ZAKRESU CZASOWEGO ORAZ TRWAŁOŚCI Z UWZGLĘDNIENIEM OBSZARÓW
NATURA 2000
Trudno jest jednoznacznie (ilościowo) określić skutki realizacji projektu planu na środowisko
przyrodnicze obszaru osiedla i jego najbliŜszego otoczenia. Analiza ustaleń planu wskazuje, Ŝe
realizacja zabudowy mieszkaniowo-usługowej i usługowo-komercyjnej połączonej z funkcją
przemysłową będzie mieć wpływ na środowisko.
Władze samorządowe przy wydawaniu decyzji administracyjnych na podstawie nowego planu
powinny konsekwentnie przestrzegać i egzekwować wszystkie zapisy w nim zawarte, co pozwoli na
zminimalizowanie nieuniknionych negatywnych oddziaływań. Szczególnie waŜna będzie kolejność
95
inwestycji – najpierw uzbrojenie terenu w infrastrukturę kanalizacyjną, potem realizacja inwestycji
głównej.
Zgodnie z przepisami odrębnymi lokalizowanie niektórych obiektów i inwestycji na terenach U,
P, K oraz KU i KD – mogących znacząco oddziaływać na środowisko, moŜe wymagać opracowania
stosownego raportu w którym wskazane będą działania zmierzające do minimalizacji negatywnych
skutków inwestycji przy zastosowaniu najlepszej dostępnej techniki.
Pomimo tego, Ŝe ustalenia planu zwierają szereg pozytywnych zakazów, nakazów i ograniczeń
w zakresie ochrony środowiska naleŜy realnie przypuszczać, Ŝe jakość środowiska obszaru
w najbliŜszych latach nie ulegnie poprawie, a lokalnie moŜe się pogorszyć. Pogorszenie będzie
dotyczyło jakości wód powierzchniowych i podziemnych (punktowe zrzuty nieoczyszczonych ścieków
bytowych z domostw i z terenów budowy typu green-field) oraz jakości powietrza (wzrost emisji
pyłów i gazów). Wynikać to będzie z przyrostu terenów do zainwestowania, wzrostu liczby
mieszkańców i większego ruchu pojazdów. Konsekwentne podejście do ustaleń projektu planu będzie
zaleŜało w pierwszej kolejności od posiadania przez gminę i inwestorów środków na rozbudowę
systemu kanalizacji i promowanie stosowania ekologicznie czystych mediów grzewczych.
Inwestycje komunikacyjne w północnej części Bochni są planowane od wielu lat. Aktywizacja
zagospodarowania duŜych powierzchni na terenach U oraz P – obecnie nieuzbrojonych
i niezainwestowanych, będzie zaleŜała od postępu prac związanych z budową autostrady A4
i usprawnienia systemu komunikacji pomiędzy ulicą Proszowską, węzłem autostrady, ulicą
Krzeczowską i drogą krajową Nr 4 w rejonie ulicy Brzeskiej.
Skutki realizacji ustaleń planu naleŜy podzielić na dwie grupy. Pierwsza z nich obejmuje skutki,
które w najbliŜszej przyszłości faktycznie wystąpią na terenie osiedla. Druga grupa, bardziej
obszerna, to skutki które wynikają z ustaleń planu, jednak realne ich pojawienie się w środowisku
jest odległe w czasie.
Według A. Richlinga i R. Solona skutki działań człowieka w środowisku moŜna klasyfikować ze
względu na:
ich zasięg przestrzenny (punktowy, liniowy i powierzchniowy),
czas ich trwania (długo- i krótkoterminowe),
częstotliwość (powtarzalne, ciągłe, cykliczne, zanikające),
skalę (lokalne, regionalne, globalne),
charakter (skumulowane, synergiczne, przypadkowe, odwracalne lub nieodwracalne),
skutki dotyczące zasobów nieodnawialnych.
W celu pełnego określenia skutków realizacji projektu planu na środowisko przyrodnicze,
naleŜy zidentyfikować charakter – siłę oddziaływań, zakres czasowy i trwałość negatywnych oraz
pozytywnych oddziaływań projektu planu w trakcie realizacji przedsięwzięć wskazanych w projekcie
planu oraz na etapie późniejszej ich eksploatacji.
Przewiduje się, Ŝe planowane zmiany w przeznaczeniu terenu mogą doprowadzić do
wystąpienia
niekorzystnych
oddziaływań
na
środowisko
przyrodnicze.
W
odniesieniu
do
96
poszczególnych elementów środowiska i obszarów Natura 2000 oddziaływania przedstawiać się będą
następująco:
1. Przekształcenie uŜytkowania terenu
Skutkiem uchwalenia planu będzie (tab. 20):
przyrost powierzchni terenów pod zabudowę komercyjną produkcyjno-usługową o 125,1
ha,
przyrost powierzchni terenów komunikacji drogowej o 43,1 ha,
ubytek powierzchni terenów zabudowy mieszkaniowej o 0,5 ha,
przyrost powierzchni terenów infrastruktury technicznej o 1 ha,
ubytek powierzchni terenów rolnych, otwartych terenów zieleni o 169,1 ha.
2. Obszary Natura 2000
Jak wykazano w Rozdziale 3.10 analizowany obszar połoŜony jest poza siecią istniejących
i proponowanych obszarów Natura 2000, które znajdują się w znacznym oddaleniu od obszaru
objętego planem.
Ocena przewidywanych oddziaływań:
nie przewiduje się oddziaływania
3. RóŜnorodność biologiczna, rośliny, zwierzęta
RóŜnorodność
biologiczna
to
zróŜnicowanie
Ŝywych
organizmów
występujących
w ekosystemach, w obrębie gatunku i między gatunkami oraz zróŜnicowanie ekosystemów.
Obszar opracowania projektu planu nie jest w istotny sposób zróŜnicowany biologicznie –
florystycznie ani faunistycznie. Nie występuje mozaikowość siedlisk naturalnych. Nie występuje
istotne z punktu widzenia przyrodniczego zróŜnicowanie ekosystemów o szczególnej wartości
przyrodniczej ani występujących tu gatunków roślin i zwierząt. Projekt planu nie narusza zatem
takich wartości środowiska. Stwierdza się, Ŝe planowane zagospodarowanie terenu nie będzie
w istotny sposób zakłócać równowagi środowiska w aspekcie zachowania róŜnorodności biologicznej.
Wpływ realizacji planu na zasoby środowiska biotycznego wynika z przeznaczenia terenów
biologicznie czynnych pod zabudowę i inwestycje na powierzchni około 412 ha. ZagroŜone są
głównie
zbiorowiska
łąkowo-pastwiskowe.
Nastąpi
eliminacja
pokrywy
roślinnej,
gleby
i towarzyszących zbiorowisk zwierząt bezkręgowych, częściowa likwidacja zakrzewień i zadrzewień,
zmiany w ekosystemach łąkowych i polnych. Zmiany w tym zakresie dotyczą wszystkich kierunków
inwestycyjnego zagospodarowania terenu. Nie przewiduje się zmian w ekosystemie korytarza
ekologicznego rzeki Raby. Tereny terasy zalewowej pozostają wolne od wszelkiej zabudowy
z roślinnością typową dla siedliska. Niekorzystne oddziaływanie na rzekę wystąpi w okresie prac
budowlanych mostu autostradowego nad Rabą. Przewiduje się częściowe zawęŜenie lokalnego
97
korytarza potoku Krzeczowskiego i dopływających do niego rowów. Wyznaczono wokół nich strefę
hydrogeniczną o szerokości 30 metrów.
Stwierdza
się,
Ŝe
planowane
zagospodarowanie
terenu
przedstawione
w
projekcie
miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego nie będzie w istotny sposób zakłócać
równowagi biotycznych zasobów środowiska. Ustalenia zawarte w projekcie planu są generalnie
korzystne dla utrzymania bioróŜnorodności obszaru ze względu na pozostawienie części działek jako
zieleni biologiczne czynnej (rys. 12). Pokrycie powierzchni terenu utwardzoną i wodoszczelną
powierzchnią w warunkach zagospodarowania terenu określonych przez plan maksymalnie moŜe
osiągnąć w terenach do zainwestowania od 0% do 95% istniejącej powierzchni biologicznie czynnej
– o ile zachowała się na terenach dotychczas zainwestowanych.
Obszar objęty planem nie znajduje się w bezpośrednim sąsiedztwie istniejących ani
potencjalnych specjalnych obszarów ochrony Natura 2000 ani obszaru specjalnej ochrony ptaków.
Tereny przewidziane do zainwestowania w projekcie planu nie zabudowują korytarzy ekologicznych
waŜnych dla zachowania bioróŜnorodności prostopadłych do rzeki Raby i Puszczy Niepołomickiej (rys.
10).
bioróŜnorodność – ocena przewidywanych oddziaływań:
oddziaływanie obojętne czyli brak oddziaływania – obszar planu nie wyróŜnia się istotną
przyrodniczo
róŜnorodnością
biologiczną
ani
nie
posiada
szczególnych
wartości
przyrodniczych, a co za tym idzie wartości naukowych, poznawczych, projekt planu nie
narusza zatem takich wartości.
oddziaływanie pozytywne – wprowadzono dodatkowy obowiązek zachowania części obszaru
biologicznie czynnego. Ponadto jako funkcję uzupełniającą wprowadzono realizację zieleni na
ternach do zainwestowania. Utrzymano istniejące tereny zieleni na obszarach wydzieleń Z,
ZP, US2, R1, R2.
zwierzęta – ocena przewidywanych oddziaływań:
oddziaływanie negatywne mało znaczące (przeciętne), bezpośrednie, średnioterminowe –
zmniejszenie powierzchni biologicznie czynnej w wyniku budowy nowych obiektów
budowlanych i dróg niewątpliwie pogorszy warunki bytowania gatunków pospolitych –
ptaków, ssaków i owadów – oddziaływanie moŜe zostać zminimalizowane poprzez
wprowadzenie dodatkowych elementów kompozycji zieleni, co moŜe poprawić standard
bytowania organizmów na obszarze przemysłowo-usługowym.
rośliny – ocena przewidywanych oddziaływań:
oddziaływanie
negatywne
znaczące,
bezpośrednie,
długoterminowe
–
zmniejszenie
powierzchni biologicznie czynnej w wyniku budowy nowych obiektów budowlanych i dróg, co
niewątpliwie pogorszy warunki bytowania gatunków pospolitych roślin – oddziaływanie moŜe
zostać zminimalizowane poprzez wprowadzenia elementów kompozycji zieleni.
oddziaływanie
uporządkowania
pozytywne,
ładu
słabe,
bezpośrednie,
przestrzennego
z
stałe
–
uwzględnieniem
moŜe
wynikać
wprowadzenia
z
98
efektu
elementów
kompozycji zieleni (powierzchnia biologicznie czynna) oraz terenów oznaczonych jako ZP co
stanowić moŜe swoistą strefę ekotonową.
4. Ludzie
oddziaływanie zróŜnicowane z przewagą negatywnego, bezpośrednie, chwilowe – głównie
z powodu obniŜenia standardów Ŝycia na skutek realizacji inwestycji i wzrostu natęŜenia
ruchu samochodowego szczególnie w fazach budowy; oddziaływanie moŜe zostać
zminimalizowane poprzez przestrzeganie dopuszczalnych norm poziomów emisji hałasu
komunikacyjnego, przemysłowego i poziomów natęŜenia pól elektromagnetycznych
oddziaływanie pozytywne, silne, bezpośrednie, stałe – moŜe wynikać z: zaspokojenia potrzeb
mieszkaniowych i lokalnego rynku pracy, z efektu uporządkowania ładu przestrzennego
z uwzględnieniem potrzeb łatwej dostępności komunikacyjnej, czasu dojazdu do pracy,
wprowadzenia elementów kompozycji zieleni, co poprawi standard Ŝycia.
5. Wody
Skutki realizacji ustaleń planu dla hydrosfery wynikają z przeznaczenia terenów do
zainwestowania oraz zaprojektowania systemów zaopatrzenia w wodę i oczyszczania ścieków.
Realizacja ustaleń planu potencjalnie prowadzi do wzrostu liczby mieszkańców i podmiotów
gospodarczych, wzrostu zapotrzebowania na wodę pitną i wzrostu ilości odprowadzanych ścieków.
Szczególne znaczenie ma harmonizacja zainwestowania terenów z uzbrojeniem w kanalizację.
Konsekwentna realizacja ustaleń planu będzie stanowić wystarczające zabezpieczenie przed
zanieczyszczeniem wód powierzchniowych i podziemnych.
Przy wysokim zapotrzebowaniu na wodę na terenie osiedla moŜe wystąpić zagroŜenie zasobów
wód podziemnych oraz wód Raby. Miasto od lat rozwaŜa alternatywne źródło zaopatrzenia w wodę
pitną ze zlewni Dunajca.
Wzrost powierzchni terenów do zainwestowania spowoduje, Ŝe pewna ich część będzie
nieprzepuszczalna. Spowoduje to zmiany retencji obszaru oraz zmniejszenie moŜliwości infiltracji
i odnawiania się zasobów wodnych. Będą to zmiany dość znaczne, lecz zrekompensowane nakazem
utrzymania powierzchni biologicznie czynnych w obrębie wszystkich działek budowlanych.
Wystąpi znaczne obniŜenie poziomu wód gruntowych spowodowane melioracjami (w tym
przypadku odwadnianiem) terenów podmokłych przeznaczonych do zabudowy. Spowoduje to
przesuszenie gleby, szczególnie mad glejowych. W części wschodniej i północnej osiedla wystąpią
zmiany hydrograficzne związane z regulacją i zmianą przebiegu koryta potoku Krzeczowskiego
99
(budowa autostrady). Pozostanie on zapewne rowem melioracyjnym z wąską obudową biologiczną.
MoŜliwe jest Ŝe w obrębie terenu KDA zostanie całkowicie zmieniony przebieg potoku
Krzeczowskiego.
Tereny na których planuje się realizację obiektów produkcyjno-usługowo-handlowych
podłączone zostaną do systemu kanalizacji miejskiej będącej w zarządzie MPWiK w Bochni,
a przyłącz wody nastąpi do wodociągu będącego w zarządzie GZWiK w Bochni. Dostarczana ilość
wody, jak równieŜ ilość odprowadzanych ścieków będzie opomiarowana, co pozwoli na bieŜąco
śledzić ich zuŜycie.
W fazie realizacji (istnienia) inwestycji nie przewiduje się negatywnego oddziaływania na wody
powierzchniowe i podziemne w odróŜnieniu od fazy budowy.
ZagroŜenia wód podziemnych i powierzchniowych mogą wynikać z awarii sprzętu budowlanego
(rozlane paliwa i płyny eksploatacyjne samochodowe) podczas prac związanych z fazą budowy
inwestycji liniowych i kubaturowych. Do wód podziemnych i powierzchniowych trafić moŜe równieŜ
woda zanieczyszczona, pochodząca z mycia i sprzątania terenów budowy. Zawierać ona moŜe
w szczególności pyły z materiałów budowlanych. Na terenach inwestycji produkcyjno-usługowych
powinien znajdować się pojemnik z materiałem sorpcyjnym (diatomit) umoŜliwiający likwidację
ewentualnych wycieków substancji ropopochodnych podczas prac budowlanych.
Wody opadowe z dróg dojazdowych i parkingów ujęte zostaną w systemy kanalizacyjne
i odprowadzone przez osadnik szlamów i cząstek stałych do separatorów substancji ropopochodnych,
a następnie zrzucone do sieci miejskiej będącej w zarządzie MPWiK w Bochni.
Wprowadzenie dodatkowych podmiotów gospodarczych na obszarze objętym planem
spowoduje produkcje dodatkowej ilości ścieków socjalno-bytowych oraz przemysłowych. Plan
przewiduje w tym zakresie wykorzystanie istniejącej i doprojektowanie sieci kanalizacyjnej.
Lokalizacja terenu objętego planem w obszarze występowania lokalnych zbiorników wód
podziemnych powoduje narzucenie restrykcyjnych zapisów warunkujących zabezpieczenie jakości
i zasobów wód, które są uŜytkowane przez lokalne płytkie studnie gospodarskie i zakładowe.
oddziaływanie negatywne mało znaczące (przeciętne), bezpośrednie, długoterminowe, stałe
– niewielki wpływ na warunki gruntowo-wodne, zwiększone zapotrzebowanie na wodę
w terenach nowej zabudowy, odprowadzanie ścieków i odpadów do wód; oddziaływanie
moŜe zostać zminimalizowane poprzez sprawne działanie gminnego systemu odprowadzania
i oczyszczania ścieków oraz gminnego systemu zbierania, gromadzenia i utylizacji odpadów;
oddziaływania pozytywne, silne, bezpośrednie, długoterminowe, stałe – zasady obsługi
w
zakresie
infrastruktury
wodociągowo-kanalizacyjnej
minimalizujące
negatywne
oddziaływania na środowisko w terenach przeznaczonych do zainwestowania.
6. Powietrze i klimat
Zainwestowanie terenów spowoduje zmiany mikroklimatu lokalnego. Zmiany dotyczyć będą
następujących elementów: albedo powierzchni czynnej, wymiany ciepła z otoczeniem, kierunku
100
i prędkości wiatru dolnego. Nastąpi wzrost emisji ciepła do atmosfery wraz ze spalaniem paliw do
ogrzewania budynków. MoŜe wystąpić efekt formowania się „miejskiej wyspy ciepła”. Skutki realizacji
planu mogą mieć wpływ na indywidualne odczucia bioklimatyczne mieszkańców i pracowników. Nie
przewiduje się wpływu ustaleń planu na pozostałe elementy klimatu.
Niekorzystne zmiany klimatu (przesuszenie i przegrzanie w okresie letnim, występowanie stref
pogorszonego przewietrzania, powstawanie „miejskiej wyspy ciepła”) są integralnie związane
z kaŜdymi terenami przemysłowo-usługowymi. Istniejąca intensywność zabudowy, emisja ciepła z
terenów
przemysłowych
spowodują,
Ŝe
wytworzy
się
specyficzny
mikroklimat
terenów
przemysłowych. Zmiana sposobu zainwestowania nie spowoduje istotnych zmian w klimacie
lokalnym, a moŜe wpłynąć na wzmocnienie kontrastowości w związku ze zwiększeniem emisji ciepła
do atmosfery.
Wpływ ustaleń projektu planu na jakość powietrza będzie wynikał z:
emisji zanieczyszczeń powietrza powstających ze spalin samochodowych i wzrostu ruchu
kołowego;
emisji zanieczyszczeń powietrza z indywidualnych kotłowni przy istniejących zakładach
przemysłowych;
emisji zanieczyszczeń powietrza ze spalania paliw dla celów ogrzewania budynków
mieszkalnych, gospodarskich i usługowych na terenach zainwestowanych i projektowanych
do zainwestowania.
W projekcie planu wprowadzono zapis o wykorzystaniu do bytowych celów grzewczych paliw
ekologicznie czystych zamiast węgla.
Obszar osiedla cechuje się niekorzystnymi warunkami rozprzestrzeniania (usuwania) pyłów
i gazów w atmosferze. Zjawisko cienia aerodynamicznego budynków w skupionej zabudowie np.
wzdłuŜ ulicy Krzeczowskiej moŜe wywoływać stany uciąŜliwości spowodowane emisją zanieczyszczeń
do atmosfery.
Korzystnie na lokalny mikroklimat oddziaływać będą otwarte tereny zieleni niskiej (Z, US2) –
błonia przy Smykowie i Ryczywole. Ze względu na podwyŜszony poziom wód gruntowych nie zaleca
się tam sadzenia zieleni wysokiej (drzew liściastych) w celu ograniczenia procesów gnilnych.
Przyrost powierzchni terenów do zainwestowania pociągnie za sobą rozbudowę i modernizację
sieci dróg lokalnych i dojazdowych, co spowoduje większe niŜ obecnie natęŜenie ruchu pojazdów
(rys. 13, 14). Nastąpi wzrost ruchu pojazdów cięŜkich wraz z zainwestowaniem terenów. Ustalenia
planu nie mają faktycznie wpływu na poziom emisji i imisji zanieczyszczeń w powietrzu, mogą
jedynie sugerować działania mniej szkodliwe (np. stosowanie paliw ekologicznych lub odnawialnych
źródeł energii). Przy zastosowaniu tych sugestii nastąpiłaby poprawa jakości powietrza.
101
Rys. 13. Prognozowane potoki ruchu – natęŜenie ruchu w 2013 roku [wg C-8]
102
Rys. 14. Prognozowane potoki ruchu – natęŜenie ruchu w 2032 roku [wg C-8]
Na stan jakości powietrza i klimat akustyczny będzie miała wpływ emisja komunikacyjna. Silniki
spalinowe pojazdów kołowych podczas pracy emitują węglowodory, tlenki azotu i węgla, a takŜe
związki siarki oraz pewne ilości silnie toksycznego benzo(a)pirenu, jednak najistotniejsze z nich są
reprezentowane przez następujące substancje: CO, NO2, SO2, węgiel elementarny (sadza),
węglowodory aromatyczne i alifatyczne. Zanieczyszczenia emitowane przez silniki spalinowe nie tylko
bezpośrednio pogarszają jakość powietrza, ale takŜe biorą udział w reakcjach fotochemicznych
zachodzących
w
atmosferze
powodując
powstawanie
smogu
fotochemicznego
w
trakcie
specyficznych warunków atmosferycznych.
Analizując stan zanieczyszczenia powietrza na podstawie prognozowanych wartości naleŜy
mieć na uwadze, Ŝe dyspersja zanieczyszczeń w pobliŜu szlaków komunikacyjnych oraz zasięg ich
103
oddziaływania jest ściśle związany z bezpośrednim otoczeniem analizowanego odcinka drogi.
Ponadprogowa emisja zanieczyszczeń gazowych i pyłowych z autostrady A4 wg Raportu
oddziaływania na środowisko odcinka autostrady A4 będzie mieścić się w granicach linii
rozgraniczających KDA.
Wpływ projektowanego przeznaczenia terenu na powietrze atmosferyczne moŜe następować
w wyniku niezorganizowanej emisji spalin przez samochody cięŜarowe i maszyny robocze, które będą
dostarczały materiały budowlane i budowlano–montaŜowe. Wpływ na stan jakości powietrza
atmosferycznego związany będzie równieŜ z emisją spalin powstających na skutek spalania gazu
wysokometanowego w piecach centralnego ogrzewania a takŜe emisją spalin ze środków transportu
(pojazdy samochodowe korzystające z obiektów). Oddziaływanie spalin ze środków transportowych
będzie niewielkie ze względu na krótkotrwałą niezorganizowaną emisję do środowiska.
W trakcie prowadzenia prac budowlanych na terenach inwestycji moŜliwe jest wystąpienie
okresowych przekroczeń hałasu. Poziom mocy akustycznej poszczególnych maszyn roboczych
i samochodów cięŜarowych waha się w granicy 90-100 dB. Hałas ten będzie krótkotrwały o zasięgu
lokalnym.
Podczas normalnej działalności planowanych obiektów nie przewiduje się znaczącej emisji
hałasu. Planowane obiekty będą emitorem hałasu w przypadku pracy klimatyzacji umieszczonej
zwykle na dachach budynków oraz podczas ruchu pojazdów mechanicznych.
Wskutek realizacji projektu planu klimat akustyczny osiedla moŜe odbiegać od stanu obecnego.
Głównym źródłem hałasu będzie autostrada. W projekcie planu wskazano przebieg strefy uciąŜliwości
akustycznej. W strefie naleŜy zapewnić skuteczną ochronę istniejących obiektów przeznaczonych na
pobyt ludzi przed szkodliwym wpływem autostrady przez dotrzymanie obowiązujących normatywów
oraz zastosowanie rozwiązań technicznych pozwalających na maksymalną ochronę środowiska
i zdrowia, tj. ekranów ochronnych, zieleni ochronnej w pasie 30 – 50 m od autostrady lub zieleni
osłonowej za ekranami ochronnymi w pasie do 12 m. W szczegółowych decyzjach o lokalizacji
autostrady projektuje się ochronę ekologiczną, którą mają zapewnić ekrany akustyczne oraz szpalery
zieleni wysokiej.
Wzrost uciąŜliwości hałasu moŜe nastąpić takŜe wzdłuŜ linii kolejowej oraz na terenie miejskiej
oczyszczalni ścieków, co moŜe wynikać z większej ilość przerabianych ścieków. Od wszystkich
potencjalnych źródeł hałasu naleŜy stosować pasy zieleni izolującej składające się z kilku pasm
oddalonych od siebie o parę metrów. KaŜde z tych pasm powinno być utworzone ze specjalnie gęsto
posadzonych w rzędach drzew i krzewów róŜnej wysokości. Skutecznie działające pasy gęstej zieleni
powinny mieć minimum szerokość około 20-30 m od źródła hałasu.
W zakresie uciąŜliwości dla powietrza atmosferycznego, plan i jego późniejsza realizacja
polegająca na powstawaniu inwestycji przemysłowych i usługowych stanie się przyczyną
powstawania nowych, punktowych źródeł emisji zanieczyszczeń do powietrza. Na obecnym etapie
określenie wielkości emisji i skali zagroŜeń nie jest moŜliwe, ze względu na brak informacji na temat
planowanych przedsięwzięć. Będzie to moŜliwe dopiero na etapie opracowania poszczególnych
projektów i raportów oddziaływania na środowisko.
104
W zakresie emisji zanieczyszczeń technologicznych poszczególne podmioty gospodarcze mają
obowiązek uzyskania decyzji o emisji dopuszczalnej. UmoŜliwi to kontrolowanie ilości i jakości
zanieczyszczeń emitowanych do powietrza na tym terenie.
Emisja hałasu na obszarze objętym planem stanowi bardzo istotny czynnik wpływający na
jakość środowiska i stan zdrowia ludzi. Dla utrzymania wymaganych standardów klimatu
akustycznego moŜe okazać się niezbędne zastosowanie odpowiednich środków technicznych. Analiza
porealizacyjna, prowadzona w trybie postępowania w sprawie raportu oddziaływania na środowisko,
winna wskazać sposoby szczegółowej ochrony akustycznej terenu po wybudowaniu autostrady
i przeprowadzeniu rzeczywistych pomiarów hałasu oraz natęŜenia ruchu.
Na terenie objętym projektem planu przebiegają linie elektroenergetyczne wysokiego
i
średniego
napięcia
110
i
15
kV,
które
stwarzają
zagroŜenie
promieniowaniem
elektromagnetycznym. W ustaleniach planu, dla zapewnienia ochrony przed ponadnormatywnym
oddziaływaniem promieniowania wzdłuŜ tych linii wyznaczono strefy techniczne.
– emisja zanieczyszczeń ze spalania paliw podczas procesu ogrzewania budynków; emisja
moŜe zostać ograniczona poprzez stosowanie rozwiązań technicznych i mediów grzewczych
nieuciąŜliwych dla środowiska, wykorzystanie gazu, innych paliw ekologicznych lub energii
elektrycznej w miejsce węglowych źródeł ciepła,
– niewielka zmiana klimatu lokalnego, zmiana wartości albeda, wzrost emisji ciepła do
atmosfery; emisja moŜe zostać ograniczona poprzez wykorzystanie gazu, innych paliw
ekologicznych lub energii elektrycznej w miejsce węglowych źródeł ciepła,
oddziaływania pozytywne – uwzględnienie potrzeb stosowania paliw ekologicznych i energii
geotermalnej w projekcie planu.
7. Powierzchnia ziemi
Skutki realizacji ustaleń planu dotyczyć będą czwartorzędowych utworów powierzchniowych.
Polegać będą na przemieszczaniu mas ziemnych w związku z realizacją nowych budynków i dróg na
terenach przeznaczonych do zainwestowania. Utwory te mogą być przydatne do rekultywacji innych
terenów. Zawierają pewną ilość frakcji gliniasto-ilatych, trudno przepuszczalnych, mogą więc
stanowić naturalną barierę infiltracyją. NaleŜy dąŜyć do minimalizacji robót ziemnych. Przekształcenia
będą bardzo znaczne w pasie projektowanej autostrady.
Na obszarze moŜe dojść do lokalizacji odwiertów geotermalnych lecz tylko po przeprowadzeniu
stosownych ekspertyz hydrogeologicznych i ekonomicznych uzasadniających opłacalność inwestycji.
Do
występujących
na
analizowanym
obszarze
działań
antropogenicznych
mogących
oddziaływać bezpośrednio z gruntem – przenosząc drgania i obciąŜenia – naleŜy praca suwnic
Stalprodukt S.A., które przenoszą kilkudziesięciotonowe cięŜary. ZauwaŜa się w sąsiedztwie hal
105
produkcyjnych bardzo silne drgania podłoŜa gruntowego w czasie prac suwnic – przy przewoŜeniu
i przekładaniu duŜych cięŜarów. Zjawiska te nadal będą występować.
Prognozuje się, Ŝe w wypadku wykonania dobrego systemu odprowadzania wód opadowych
i roztopowych z terenu inwestycji w trakcie uŜytkowania obiektów moŜe nastąpić poprawa warunków
geologiczno-inŜynierskich – poprawa parametrów geotechnicznych gruntów spoistych zalegających
w stropie czwartorzędu poprzez ograniczenie infiltracji.
Zmiany w rzeźbie obszaru będą trwałe w pasie projektowanej autostrady (deniwelacje
powierzchni terenu; nowe i poszerzone wcięcia lub nasypy drogowe).
W przypadku działek budowlanych moŜna przypuszczać, Ŝe nastąpią przekształcenia czasowe
(wykopy i nasypy w trakcie robót ziemnych). Wykopy i nasypy będą związane takŜe z budową
i modernizacją dróg niŜszej kategorii oraz sukcesywnym uzbrajaniem terenu w sieć kanalizacyjną.
W przypadku powstania nowych, trwałych form rzeźby terenu naleŜy dąŜyć do ich wkomponowania
w krajobraz i umocnienia zielenią.
Podczas budowy inwestycji będą powstawać odpady związane z prowadzonymi pracami
budowlanymi i remontowo – budowlanymi. NaleŜy wyznaczyć miejsca selektywnego zbierania
odpadów typu komunalnego odpadów powstających podczas budowy (gruz, złom, folia z opakowań
materiałów budowlanych, montaŜowych i inne), przy czym odpady budowlane naleŜy składować
w sposób selektywny nie dopuszczając do ich mieszania.
Nieuniknioną
konsekwencją
pełnej
realizacji
ustaleń
planu
będzie
prawie
całkowite
wyeliminowanie uŜytków rolnych głównie na glebach klas I – III. Wynika to z przyrostu terenów
przeznaczonych do zainwestowania. Nastąpi usunięcie gleb i uszczelnienie podłoŜa. Obszar będzie
nieprzydatny dla produkcji rolnej. MoŜliwe będzie utrzymanie upraw w przydomowych ogródkach na
indywidualne potrzeby zwłaszcza w północnej części osiedla (rejon Słomki, KrzyŜanowic).
Wystąpi degradacja gleb w trakcie prac ziemnych i budowlanych oraz przy rozbudowie
infrastruktury sanitarnej i gazowej. Wskazane jest oddzielne składowanie zebranej wierzchniej
warstwy gleby (humusu), tak aby moŜna było ponownie ją wykorzystać na innej jednostce glebowej.
W trakcie prac budowlanych moŜe punktowo dojść do zakwaszenia lub alkalizacji
powierzchniowych horyzontów glebowych stosowanymi materiałami budowlanymi.
Sam proces inwestycyjny, w którym nastąpi przemieszczanie mas ziemnych oraz naruszanie
wierzchniej struktury nie będzie powodował istotnych zagroŜeń. Zakończenie procesu inwestycyjnego
wiązać się będzie z koniecznością uporządkowania terenu, a więc pozostawienia nienaruszonej lub
uporządkowanej wierzchniej warstwy ziemi (wg określonych udziałów powierzchni aktywnej
przyrodniczo).
Realizacja planu na tym terenie wiązać się będzie z naruszeniem lokalnego ekosystemu
w
wierzchniej
warstwie
gleby,
lecz
proces
ten
naleŜy
uznać
za
konieczny
i nieunikniony w najdrobniejszych nawet procesach inwestycyjnych jak budowa pojedynczych
obiektów lub sieci infrastrukturalnej. śadna inwestycja nie moŜe powstać bez wpływu na ten element
środowiska naturalnego.
Przekształcenie powierzchni ziemi moŜe powodować wznoszenie obiektów usługowych,
produkcyjno-technicznych,
gdzie
posadowienie
cięŜszych
konstrukcji,
fundamentów
maszyn
106
i agregatów itp., spowoduje konieczność wykonywania głębszych wykopów, co będzie powodem
wyraźnego wzrostu zagroŜenia dla wód podziemnych. Przekształcenia powierzchni ziemi dokonywane
w związku z realizacją ustaleń planu z uwagi na niewielkie spadki i mało zróŜnicowaną rzeźbę nie
będą miały znaczącego wpływu na środowisko i krajobraz obszaru. Zmiany w tym zakresie dotyczą
wszystkich kierunków inwestycyjnego zagospodarowania terenu.
Wykonywanie prac budowlanych (posadawianie) w okresie bezopadowym zabezpieczy grunty
przed niekorzystnymi zmianami parametrów geotechnicznych.
oddziaływanie obojętne czyli brak oddziaływania – nie identyfikuje się skutków dla
środowiska wynikających w ingerencję powierzchni ziemi w wyniku realizacji ustaleń projektu
planu,
oddziaływania pozytywne, silne, bezpośrednie, długoterminowe, stałe – w zakresie realizacji
rekultywacji technicznej stawów osadowych I – VI oraz wysypiska komunalnego. Plan
wprowadza
przeznaczenie:
Tereny
zieleni
o
funkcjach
ochronno-stabilizujących
i estetycznych.
8. Krajobraz
Krajobraz jest to wizualny aspekt środowiska, będący syntezą wszystkich elementów
przyrodniczych i wynikających z działalności człowieka. Jest on silnie powiązany ze światem
roślinnym
oraz
zagospodarowaniem
terenu.
Realizacja
ustaleń
projektu
planu
spowoduje
przekształcenie krajobrazu otwartego części dotychczasowych terenów uŜytków rolnych. Dotyczy to
obszarów,
gdzie
wyznaczono
tereny
zabudowy
mieszkaniowej
jednorodzinnej,
zabudowy
mieszkaniowej i usług i zabudowy przemysłowo-usługowej. Poszerzenie terenów pod zabudowę
w tym rozbudowa strefy przemysłowo-usługowej będą miały negatywny wpływ na otwarty charakter
obszaru i wgląd w kierunku Puszczy Niepołomickiej.
– nowe elementy konstrukcyjne w krajobrazie.
9. Zasoby naturalne
Nie prowadzi się górniczej eksploatacji zasobów mineralnych. Na obszarze moŜe dojść do
lokalizacji odwiertów geotermalnych lub geotermicznych lecz tylko po przeprowadzeniu stosownych
ekspertyz hydrogeologicznych i ekonomicznych uzasadniających opłacalność inwestycji. MoŜe dojść
do prowadzenia pilotaŜowych badań w kierunku poszukiwawczym złóŜ ropy i gazu ziemnego.
oddziaływanie obojętne czyli brak oddziaływania – nie identyfikuje się skutków dla
środowiska wynikających z działań ingerencji w litosferę w celach pozyskania zasobów
naturalnych
107
oddziaływania pozytywne – uwzględnienie zasad ochrony wód podziemnych w projekcie
planu.
10. Zabytki
Planowane zagospodarowanie terenu nie wpłynie niszcząco na zabytki będące pod ochroną
konserwatorską.
oddziaływanie obojętne czyli brak oddziaływania – pod warunkiem zastosowania wytycznych
konserwatorskich.
oddziaływanie negatywne mało znaczące (przeciętne), bezpośrednie, średnioterminowe
11. Dobra materialne
Skutki realizacji ustaleń planu dla dóbr materialnych wynikają z konieczności przeprowadzenia
ich remontów lub modernizacji w miarę udostępniania terenów do zabudowy. Remonty dróg
publicznych czy sieci infrastruktury są jednymi z najwaŜniejszych inwestycji publicznych.
Skutki realizacji ustaleń planu dla dóbr materialnych dotyczą równieŜ moŜliwej likwidacji
zabudowy (budynki mieszkaniowe i gospodarcze) znajdującej się w kolizji z terenami nowych dróg
publicznych. MoŜe to skutkować konfliktem społecznym, który naleŜy łagodzić.
oddziaływania znacząco pozytywne – remont i modernizacja infrastruktury,
oddziaływanie negatywne znaczące, bezpośrednie, trwałe – likwidacja pojedynczej zabudowy
w kolizji z drogami publicznymi.
12. Nadzwyczajne zagroŜenia, ryzyko awarii
Nadzwyczajne zagroŜenia mogą powstawać w wyniku awarii systemów energetycznych
(głównie gazowych), systemów gromadzenia, oczyszczania i odprowadzania ścieków oraz transportu
substancji szkodliwych dla środowiska. Zarówno obecne, jak teŜ projektowane przeznaczenie terenu
nie stwarzają warunków dla powstawania potencjalnych nadzwyczajnych zagroŜeń środowiska o skali
wykraczających poza normalną eksploatację systemów. Najbardziej prawdopodobne potencjalne
sytuacje awaryjne mogą wystąpić w związku z przemieszczaniem się po drogach oraz linią kolejową
pojazdów z substancjami szkodliwymi dla środowiska, mogące powodować skaŜenie gruntu i wód
powierzchniowych. Ustalenia projektu planu nie mają na to wpływu.
Istniejące ryzyko powaŜnych awarii dotyczy wypadków komunikacyjnych. Szczególnie groźne
mogą być zdarzenia z udziałem pojazdów transportujących substancje niebezpieczne, związane
z funkcjonowaniem istniejących zakładów przemysłowych. WzdłuŜ dróg naleŜy utrzymywać systemy
i urządzenia przechwytujące substancje szkodliwe. Ryzyko związane jest takŜe z potencjalnymi
108
awariami wzdłuŜ linii kolejowej. Powinna nastąpić optymalizacja tras przewozu substancji
niebezpiecznych z wykluczeniem terenów o wysokiej gęstości zaludnienia oraz ograniczenie prędkości
pojazdów na terenach zabudowanych, ze szczególnym uwzględnieniem transportu związanego z
funkcjonowaniem bazy gazu płynnego Krak-Gaz (poza obszarem planu) oraz zakładu Stalprodukt
S.A.
Potencjalne awarie mogą wystąpić na terenach KU, P, U z powodu dopuszczenia lokalizacji
stacji paliw. Stosowane technologie w budownictwie takich obiektów muszą minimalizować ich
uciąŜliwość i zagroŜenia dla środowiska.
11. INFORMACJA O MOśLIWYM TRANSGRANICZNYM ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO
Ze względu na charakter obszaru objętego planem oraz jego połoŜenie prognoza nie obejmuje
problematyki dotyczącej oddziaływań transgranicznych.
Na obszarze projektu planu nie występują duŜe zakłady przemysłowe z wysokimi źródłami
emisji zanieczyszczeń do atmosfery oraz brak jest źródeł ścieków o znaczących ilościach i duŜych
ładunkach zanieczyszczeń odprowadzanych do wód powierzchniowych.
W projekcie planu nie przewiduje się wprowadzenia terenów usługowo-produkcyjnych, które
mogłyby oddziaływać na obszary połoŜone poza terytorium RP. W projekcie planu wprowadzono
zakaz:
inwestycji
związanych
z
postępowaniem
z
paliwem
jądrowym
lub
odpadami
promieniotwórczymi,
elektrowni konwencjonalnych i elektrociepłowni na paliwa kopalne,
inwestycji związanych z chowem lub hodowlą zwierząt,
inwestycji związanych z wytwarzaniem środków ochrony roślin oraz produktów biobójczych
W związku z powyŜszym nie przewiduje się występowania transgranicznego oddziaływania na
środowisko będącego skutkiem realizacji postanowień projektu planu, ze względu na brak
potencjalnych źródeł takiego oddziaływania.
12. OCENA ROZWIĄZAŃ PLANU
Stwierdza
się
zgodność
projektu
planu
ze
Studium
uwarunkowań
i
kierunków
zagospodarowania przestrzennego miasta Bochnia w zakresie uwarunkowań przestrzennych, zasięgu
terenów do zainwestowania i kierunków rozwoju przestrzennego.
Stwierdza się zgodność projektu planu z Opracowaniem ekofizjograficznym w zakresie
uwzględnienia w planie:
obszarów zalewowych;
109
obszarów, stref i obiektów chronionych prawnie;
stref ochronnych i stref uciąŜliwości;
obszarów predysponowanych do pełnienia funkcji przyrodniczych (częściowo);
obszarów predysponowanych do rozwoju osadnictwa (częściowo).
Jako niezgodne – konfliktowe z cechami i uwarunkowaniami środowiska przyrodniczego naleŜy
uznać:
zawęŜenie strefy przyrodniczej wzdłuŜ potoku Krzeczowskiego,
zawęŜenie strefy przyrodniczej wzdłuŜ potoku Babica.
Stwierdza się zgodność projektu planu z Ustawą o ochronie przyrody i przepisami prawa
dotyczącymi ochrony środowiska.
Stwierdza się zgodność projektu planu z Gminnym planem gospodarki odpadami dla miasta
Bochni oraz Programem ochrony środowiska dla miasta Bochni.
Zapisy projektu planu uwzględniają stan geoekosystemu obszaru. Poprzez ich stosowanie
zagroŜenia dla przyrody związane z nieuniknioną rozbudową osiedla mogą być zminimalizowane.
W zakresie uwzględnienia w planie zagadnień o których mowa w uzgodnieniu stopnia i zakresu
szczegółowości prognozy oddziaływania na środowisko (pismo RDOŚ znak: ST.I.DK.7041-13-08
z dnia 9 lutego 2009 r.) stwierdza się Ŝe:
wpływ eksploatacji górniczej kopalni soli Bochnia – nie występuje na analizowanym obszarze,
zgodnie z analizą jaką przedstawiono w Rozdziale 3.4.,
zagroŜenia dla środowiska wynikające z wystąpienia stanów powodziowych na Rabie – nie
występują znaczące zagroŜenia z powodu zasięgu zalewów na terenach zieleni na terasie
zalewowej. Potencjalne zagroŜenia mogą wynikać z nagłego zalania wodami powodziowymi
terenu 3K (zbiornik ścieków deszczowych i pompownia Stalprodukt S.A.) oraz terenów
istniejącej
zabudowy
mieszkaniowej
na
terenach
6MN1,
7MN1
na
skutek
awarii
i rozszczelnienia obwałowań,
ochrona pomników przyrody – występuje w pełnym zakresie, zgodnie z analizą jaką
przedstawiono w Rozdziale 3.10,
cele ochrony przyrody realizowane w ramach Obszaru Chronionego Krajobrazu Zachodniego
Pogórza Wiśnickiego – nie są realizowane z powodu połoŜenia terenu Smyków-Krzeczowska
w znacznym oddaleniu od OChKPW.
Projekt planu zawiera ustalenia mające istotne znaczenie dla funkcjonowania i ochrony
środowiska. NaleŜą do nich przede wszystkim rozwiązania w zakresie ochrony środowiska
przyrodniczego i kulturowego oraz infrastruktury technicznej.
W zakresie ochrony środowiska przyrodniczego i kulturowego zaproponowano:
ochronę przed zabudową terenów w bezpośrednim sąsiedztwie rzeki Raby i potoku Babica,
wprowadzenie ciągów zieleni urządzonej (izolacyjnej) wzdłuŜ linii kolejowej,
110
dla terenów zabudowy określono dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku i wskaźnik
minimalnej powierzchni biologicznie czynnej,
ochronę obiektów posiadających cechy tradycyjne i cechy zabytkowe oraz ochronę obiektów
archeologicznych,
strefą potencjalnego występowania stanowisk roślin chronionych,
strefę hydrogeniczną.
W zakresie infrastruktury technicznej zaproponowano:
wyposaŜenie terenów przeznaczonych do zabudowy w zbiorczy system wodociągowy,
odprowadzanie ścieków sanitarnych z terenów przeznaczonych do zabudowy do zbiorczej
kanalizacji sanitarnej,
odprowadzanie wód opadowych z terenów dróg, parkingów, placów do kanalizacji opadowej
po ich podczyszczeniu,
ogrzewanie obiektów w oparciu o paliwa ekologiczne,
zaopatrzenie w energię elektryczną poprzez rozbudowę istniejącego układu sieci,
zaopatrzenie w gaz z sieci średniego ciśnienia – wzdłuŜ gazociągów naleŜy utrzymać strefy
kontrolowane wolne od zabudowy,
gospodarkę odpadami w systemie zorganizowanym zgodnie z przepisami odrębnymi.
Zaproponowane w projekcie planu ustalenia, spełniają wymogi ochrony środowiska. Projekt
miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego jest dostosowany do lokalnych warunków
środowiska przyrodniczego, kulturowego i krajobrazu.
13.
PROPOZYCJA
ROZWIĄZAŃ
ZAPOBIEGAWCZYCH,
OGRANICZAJĄCYCH
I
KOMPENSACYJNYCH
W projekcie planu zawarte są rozwiązanie eliminujące i ograniczające oddziaływanie na
środowisko:
w zakresie ochrony przyrody, kultury i krajobrazu,
w zakresie wód powierzchniowych i podziemnych,
w zakresie ochrony powietrza przed zanieczyszczeniami.
Na całym obszarze objętym planem dopuszcza się niezbędne usuwanie form roślinności
w przypadkach nieuniknionych kolizji z obiektami budowlanymi realizowanymi zgodnie z funkcją
zagospodarowania terenu. Konieczne usunięcia drzew i krzewów muszą być zgodne z przepisami
odrębnymi ze szczególnym uwzględnieniem: ochrony przeciwpowodziowej, zabiegów pielęgnacyjnych
roślinności, zapewnienia bezpieczeństwa ruchu drogowego, budowy urządzeń infrastruktury
technicznej oraz ich utrzymania, remontów i naprawy. NaleŜy wprowadzać moŜliwe nowe nasadzenia
zgodnie z zasadami kompensacji przyrodniczej.
111
W przypadku konieczności przełoŜenia cieku lub rowu w razie nieuniknionych kolizji z obiektami
budowlanymi realizowanymi zgodnie z funkcją zagospodarowania terenu określoną w rozdziale III
dokumentu naleŜy przebudować i zrekonstruować ciągłość i funkcję strefy hydrogenicznej cieku lub
rowu w innym miejscu, zgodnie z zasadami kompensacji przyrodniczej.
Ustalenia planu w sposób kompleksowy odnoszą się do problematyki ochrony środowiska na
jego obszarze. W szczególności wprowadzają szereg zapisów zmierzających do ograniczenia emisji
zanieczyszczeń powietrza związanych z zabudową mieszkaniową, usługową i produkcyjną, ochrony
wód podziemnych i wód powierzchniowych przed zanieczyszczeniami poprzez prawidłowe
odprowadzanie ścieków i usuwanie odpadów, jak równieŜ uzyskania na obszarach wskazanych do
zabudowy mieszkaniowej zadowalających standardów akustycznych.
Jak wynika z Rozdziału 10 znaczące negatywne oddziaływanie ustaleń projektu dokumentu
stwierdzono w przypadku wpływu realizacji na roślinność, a w przypadku pozostałych elementów
środowiska (zwierząt, wody, powietrza, klimatu, zasobów naturalnych) stwierdzono negatywne
oddziaływania przeciętne. W przypadku roślinności wzięto głównie pod uwagę, Ŝe zagroŜeniu
podlega obszar o powierzchni około 412 ha z czego 382 ha to uŜytki rolne – głównie łąki i pastwiska
na glebach I – IV klasy bonitacyjnej, na których wykształciły się zbiorowiska roślinne.
W toku kompleksowych analiz i ocen stanu środowiska obszaru objętego planem, jego
połoŜenia na tle głównych struktur przyrodniczych i szerszych powiązaniach, specyfiki i kontekstu
historycznego sposobu zagospodarowania obszaru i jego otoczenia, po przeanalizowaniu projektu
ustaleń planu zagospodarowania jako działania zapobiegawcze, ograniczające i kompensacyjne
negatywnych oddziaływań realizacji projektu planu proponuje się:
1) obowiązkowe zastąpienie paliw węglowych gazem ziemnym;
2) paliwa węglowe – jeśli stosowane to tylko w ostateczności – a spalany surowiec o najniŜszej
zawartości siarki;
3) wprowadzenie zieleni niskiej i wysokiej zwłaszcza w pobliŜu zakładów przemysłowych;
4) hermetyzacji procesów produkcyjnych w zakładach przemysłowych, zwłaszcza tych
odznaczających się zapyleniem otoczenia, hałasem, odorami;
5) obowiązkowe filtrowanie emisji przemysłowych;
6) maksymalne wprowadzanie roślinności aby przyczyniała się do zainicjowania procesów
biologicznych i glebotwórczych (gleba-filtr w środowisku; do utrzymania znośnych warunków
do Ŝycia i pracy w miastach niezbędne jest sąsiedztwo zieleni wysokiej pełniącej funkcje
środowiskotwórcze i ekologiczne);
7) na terenach przeznaczonych pod działalność usługową i produkcyjną naleŜy dopuścić
lokalizację zakładów których funkcjonowanie nie będzie powodować przekroczeń standardów
jakości środowiska w zakresie wprowadzania substancji do powietrza i emitowanego hałasu do
środowiska,
8) powstające podmioty gospodarcze powinny zagwarantować prawidłowe gospodarowanie
odpadami i uregulować stan formalno prawny w zakresie gospodarki odpadami;
112
9) zmniejszenie powierzchni biologicznej w obrębie obszaru naleŜy ograniczyć do niezbędnego
minimum. Pozostawiona istniejąca zieleń i nasadzenia nowej zieleni mają pełnić funkcję
izolującą przed hałasem przemysłowym i komunikacyjnym dla „odbiorców” z zewnątrz oraz
filtrującą zanieczyszczenia przemysłowe;
10) nowoprojektowana zabudowa halowa musi być otoczona zielenią maskującą oraz filtrującą
przed zapyleniem, pochłaniającą zanieczyszczenia i hałas przemysłowy,
11) skuteczną eliminację negatywnych oddziaływań tylko drogą prawną poprzez restrykcyjne
normy
emisyjne
nakładane
w
pozwoleniach
zintegrowanych
i
innych
decyzjach
środowiskowych; subwencje dla inwestorów na najnowocześniejsze instalacje filtrowe (BAT),
12) nowoprojektowane drogi naleŜy wyposaŜyć w ekrany akustyczne i standardowe
rozwiązania ochrony środowiska w zakresie odwodnienia korpusu drogi,
13) proponuje się – poprzez analogię do mpzp gminy Rzezawa, wprowadzić nakaz ochrony
jakości wód podziemnych LZWP-Mokrzyska,
14) naleŜy utrzymywać w dobrym stanie technicznym (droŜność) sieć rowów odwadniających
teren opracowania w celu ograniczenia podtopień po nawalnych opadach i eliminacji
nadmiernej infiltracji wód w podłoŜe utworów czwartorzędu i strop trzeciorzędu,
15) istniejąca zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna w kategorii 28MN1 oraz 2MN4 musi
posiadać odpowiednie zabezpieczenia przed uciąŜliwościami akustycznymi.
14. PROPOZYCJA ROZWIĄZAŃ ALTERNATYWNYCH
Prognoza sporządzana była równolegle z opracowywanym projektem planu zagospodarowania
przestrzennego. Autorzy przygotowujący oba te dokumenty ściśle ze sobą współpracowali przy
wyborze konkretnych rozwiązań projektowych, które byłyby najmniej kolizyjne ze środowiskiem
przyrodniczym a jednocześnie realizowałyby przyjętą politykę przestrzenną miasta. Z tych względów
przygotowanie oddzielnych propozycji planistycznych rozwiązań alternatywnych uznano za zbędne
i nie wnoszące nic nowego do projektu planu. Uznano, Ŝe zaprezentowany na rysunku planu kierunek
zagospodarowania polegający na pełnym „wykorzystaniu” Studium przy zachowaniu określonych
w tekście standardów ochrony i kształtowania środowiska przyrodniczego i ładu przestrzennego jest
wskazany do realizacji.
Realizacja zapisów projektu planu nie będzie mieć wpływu na przedmiot i cel ochrony oraz
integralność obszarów Natura 2000 (najbliŜszy w odległości ok.1,7 km od obszaru objętego planem),
w związku z tym nie przeprowadzono analizy rozwiązań alternatywnych.
113
15. PROPOZYCJA METODY MONITORINGU ORAZ CZĘSTOTLIWOŚCI JEJ PRZEPROWADZANIA
Proponuje się objąć analizą skutków realizacji ustaleń planu, a – później „monitoringiem”
określonym w art. 55 ust. 3 pkt. 5 Ustawy z dnia 3 października 2008r. o udostępnianiu informacji
o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach
oddziaływania na środowisko, następujące parametry:
zachowanie wymaganych w planie powierzchni zabudowy i powierzchni biologicznie czynnej,
(parametr powierzchni biologicznie czynnej waŜny z uwagi na konieczność zachowania
funkcjonowania ekosystemów do utrzymania znośnych warunków do zamieszkania i pracy
w strefie aktywności gospodarczej. Będą to badania przeprowadzane w oparciu o inwentaryzacje
urbanistyczne),
ilość ścieków odprowadzanych do sieci kanalizacji sanitarnej,
ilość odpadów,
klimat akustyczny z uwagi na potencjalne duŜe natęŜenie ruchu w ciągu nowoprojektowanej
Trasy Wschodniej i Trasy Kolejowej. Będą to badania przeprowadzane w zaleŜności od
potrzeb, jednak nie rzadziej niŜ co 4 lata, w oparciu pomiary terenowe przy współpracy PPIŚ
w Bochni oraz WIOŚ/delegatura w Tarnowie.
Analizę naleŜy przeprowadzić w oparciu o inwentaryzację terenu (dla powierzchni zabudowy
i powierzchni biologicznie czynnej) oraz umowy zawarte z odbiorcami dotyczące odprowadzania
ścieków i usuwania odpadów. Proponuje się przeprowadzenie analiz z częstotliwością co cztery lata.
W zakresie monitoringu poszczególnych elementów środowiska odpowiedzialne są jednostki
i instytucje związane z gospodarką wodną, zarządy dróg, starostwa powiatowe, urzędy wojewódzkie,
a w zakresie ochrony przyrody Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, Wojewódzki Inspektorat
Ochrony Środowiska oraz jednostki wspomagające, zatrudniające ekspertów w dziedzinie ochrony
środowiska, np. IMGW, RZGW i inne.
Raporty o stanie i jakości poszczególnych elementów środowiska i monitorowanych
parametrów powinny być przekazywane do Urzędu Miasta.
W przypadku autostrady A4 zgodnie z zapisami Ustawy Prawo ochrony środowiska, art.175,
zarządzający drogą jest obowiązany do okresowych pomiarów poziomów substancji lub energii
w środowisku wprowadzanych w związku z eksploatacją drogi. Zasady, zakres oraz częstotliwość tych
pomiarów określono w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 17 stycznia 2003 r. w sprawie
rodzajów wyników pomiarów prowadzonych w związku z eksploatacją dróg, linii kolejowych, linii
tramwajowych, lotnisk oraz portów, które powinny być przekazywane właściwym organom ochrony
środowiska, oraz terminów i sposobów ich prezentacji (Dz. U. Nr 18, poz. 164). Na zarządców dróg
nakłada się zwykle w decyzjach środowiskowych (na podstawie przepisów odrębnych) konieczność
wykonania analiz porelacyjnych, w których weryfikuje się stan istniejący z prognozowanym
w raporcie oddziaływania inwestycji. Takie analizy powinny zostać udostępnione Urzędowi Miasta.
114
16. PODSUMOWANIE I WNIOSKI. STRESZCZENIE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM
Prognoza oddziaływania na środowisko dotyczy projektu miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego
terenu
Smyków-Krzeczowska
w
Bochni.
Projekt
planu
zagospodarowania
przestrzennego opracowano na podstawie uchwały Nr XXVIII/274/04 Rady Miejskiej w Bochni z dnia
30 grudnia 2004r.
Prognozę oddziaływania na środowisko wykonano zgodnie z aktualnie obowiązującymi
wymaganiami Ustawy z dnia 3 października 2008r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego
ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko
(Dz. U. nr199, poz. 1227).
W projekcie planu wyznaczono nowe tereny przeznaczone pod zabudowę mieszkaniową
jednorodzinną,
zabudowę
mieszkaniową
i
usługową,
zabudowę
usługową
o
charakterze
komercyjnym, obiekty handlowe, obiekty produkcyjne-składowo-magazynowe oraz tereny sportu
i rekreacji.
Rozmieszczenie przestrzenne planowanych rodzajów uŜytkowania terenów jest częściowo
niezgodne z uwarunkowaniami ekofizjograficznymi w zakresie zawęŜenia terenów zieleni o funkcjach
ekologicznych wzdłuŜ potoku Krzeczowskiego i potoku Babica na korzyść terenów zabudowy
mieszkaniowej i obiektów produkcyjnych.
Projekt ustaleń planu zachowuje zasadniczy podział funkcjonalno - przestrzenny obszaru
wskazany w Studium udostępniając pod inwestycje w całości analizowany obszar.
Obowiązujące przepisy prawne dotyczące ochrony środowiska zostały w pełni uwzględnione
w tekście planu odwołując się do przepisów odrębnych oraz przyjmując rozwiązania uwzględniające
wymogi ochrony środowiska.
Przedstawione rozwiązania w zakresie ochrony zabytków są wystarczające i zapewnią
odpowiednią
ochronę
konserwatorską.
Rozbudowa
strefy
przemysłowo-usługowej
pomimo
ograniczeń w kształtowaniu zabudowy nie będzie sprzyjać utrzymaniu dotychczasowego otwartego
charakteru krajobrazu.
Ustalenia zawarte w projekcie planu są generalnie korzystne dla utrzymania bioróŜnorodności
obszaru ze względu na pozostawienie części działek jako zieleni biologiczne czynnej, wyznaczenie
terenów zieleni i terenów rolniczych oraz wyznaczenie stref potencjalnego występowania roślin
chronionych. W sytuacji potwierdzenia ich występowania na podstawie specjalistycznych opracowań i
po określeniu ich faktycznego zasięgu teren strefy lub jej część naleŜy objąć ochroną poprzez
pozostawienie w naturalnym stanie jako powierzchni biologicznie czynnej. Jednak przeznaczenie
około 222 ha nowych terenów pod inwestycje spowoduje zniszczenie roślinności na tym terenie
w
części
przeznaczonej
pod
zainwestowanie
i
zmniejszenie
obszaru
terenów
otwartych,
dotychczasowych uŜytków rolnych.
W strefie ponadnormatywnego oddziaływania hałasu od drogi krajowej nr 4 zostały
wyznaczone tereny przeznaczone do zabudowy mieszkaniowej. Uzyskanie na tych obszarach
zadowalających standardów akustycznych wymaga realizacji ekranów akustycznych oraz innych
zabezpieczeń ograniczających hałas zarówno w istniejących jak i nowych budynkach.
115
Realizacja
ustaleń
planu
znacząco
negatywnie
oddziałująca
na
roślinność
zostanie
zrekompensowana obowiązkiem zachowania części obszaru biologicznie czynnego na działkach
budowlanych. Ponadto jako funkcję uzupełniającą wprowadzono zakaz zabudowy na terenach zieleni
Z, ZP, US2, oraz na terenach rolniczych R1 i R2.
Tereny R1 i R2 zostały wyłączone z nowej zabudowy ze względu na specyficzne
uwarunkowania tj: występowanie obszarów bezpośredniego zagroŜenia powodzią, podatność na
podtopienia i wysoki poziom wód gruntowych, występowanie Ŝyznych gleb w II klasie bonitacyjnej,
obecność chronionych gatunków flory i fauny.
Realizacja ustaleń projektu planu miejscowego nie będzie źródłem oddziaływań o charakterze
transgranicznym.
Celem ideowym opracowania prognozy jest wskazanie, w jakim stopniu idea zrównowaŜonego
rozwoju – w tym ochrona środowiska, zostały uwzględnione w projektowanym dokumencie i jakie
mogą być konsekwencje tak negatywne jak i pozytywne dla środowiska w wyniku realizacji
dyspozycji zawartych w projekcie planu.
W ramach przedmiotowego opracowania scharakteryzowano uwarunkowania formalno-prawne
wynikające ze Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Bochnia,
Opracowania ekofizjograficznego oraz przedstawiono powiązania ustaleń projektu planu z celami
rozwoju gminy określonymi w dokumentach strategicznych na szczeblu wojewódzkim i lokalnym.
Przedstawiono
charakterystykę
ustaleń
zawartych
w
analizowanym
opracowaniu
planistycznym. W prognozie przeanalizowano przeznaczenie wydzielonych kategorii terenów oraz
zasady ich zagospodarowania i kształtowania zabudowy. Dokonano oceny stanu i funkcjonowania
środowiska przyrodniczego na omawianym obszarze oraz wpływu realizacji ustaleń projektu planu na
to środowisko.
Podstawowym
celem
opracowania
planu
miejscowego
na
powyŜszym
obszarze
jest
wprowadzenie takich zasad zagospodarowania przestrzennego, które poprzez kompleksowe
rozwiązania będą uwzględniać potrzebę aktywizacji procesów inwestycyjnych (Bocheńska Strefa
Aktywności
Gospodarczej)
oraz
zaspakajać
aktualne
potrzeby
mieszkaniowe
obywateli
z poszanowaniem zasady zrównowaŜonego rozwoju.
W toku dyskusji, ocen i analiz przeprowadzanych w trakcie opracowywania projektu planu
uznano, Ŝe plan określa i wskazuje rozwiązania korzystne dla przestrzennego zagospodarowania
całości obszaru. Stwierdzono, Ŝe w projekcie planu zawarte są rozwiązania eliminujące
i ograniczające negatywne oddziaływanie na środowisko w zakresie ochrony przyrody, kultury, wód
powierzchniowych i podziemnych oraz powietrza.
Podsumowując, projekt planu spełnia wymagania ochrony środowiska ustanowione na szczeblu
międzynarodowym, wspólnotowym oraz krajowym, zmierzające do zachowania najwaŜniejszych
walorów przyrodniczych i gospodarowania zgodnego z zasadą zrównowaŜonego rozwoju. Realizacja
ustaleń planu – nawet w stopniu maksymalnym – nie narusza znacząco wartości i ochrony
środowiska przyrodniczego ani kulturowego obszaru objętego planem.
116
MoŜna przyjąć projekt planu jako niekolidujący z zasadami ochrony środowiska przyrodniczego,
wskazany do realizacji ze względów społecznych i środowiskowych.
***
117
ZAŁĄCZNIK NR 1
Mapa w skali 1:2000
118
ZAŁĄCZNIK NR 2
uzgodnienia
119
120
121
ZAŁĄCZNIK NR 3
Uchwała Rady Miasta
122
123

prognoza oddziaływania na środowisko

Transkrypt

Podobne dokumenty

Wspólnie z KPT zdobyliśmy pierwszego inwestora

sponsorzy - Hekko.pl

Prezentacja gimnazjum - Gimnazjum nr 1 w Bochni.

DZIAŁKA na SPRZEDAŻ 29525/3877/OGS Opis