Włoski rynek kapitałowy dla innowacyjnych przedsiębiorstw tzw

Włoski rynek kapitałowy dla
innowacyjnych przedsiębiorstw tzw.
Spin-off’ów”
2013-04-22 15:02:01
2
Podczas seminarium organizowanego przez rzymski Park Technologiczny przy Uniwersytecie „TOR VERGATA"w
dniach 22-24 czerwca 2009, zaprezentowane zostały właściwości rynku kapitałowego (głównie private equity)
dla projektów o wysokim poziomie innowacyjności oraz dla przedsiębiorstw w fazie tzw. start up bądź spin-off.
Podczas seminarium organizowanego przez rzymski Park Technologiczny przy Uniwersytecie „TOR VERGATA"w
dniach 22-24 czerwca 2009, zaprezentowane zostały właściwości rynku kapitałowego (głównie private equity)
dla projektów o wysokim poziomie innowacyjności oraz dla przedsiębiorstw w fazie tzw. start up bądź spin-off.
Sesje poprowadził przedstawiciel firmy konsultingowej INVENT S.A.S., która zajmuje się doradztwem dla
jednostek badawczych podejmujących starania założenia własnej działalności w oparciu o innowacyjny produkt.
Zaprezentowane tematy dotyczyły dostępu do funduszy private equity przedsiębiorstw tworzonych we
współpracy z uczelnią, czyli inwestycji na niepublicznym rynku kapitałowym, w celu osiągnięcia średnio- i
długoterminowych zysków z przyrostu wartości kapitału. Private equity może być wykorzystane na rozwój
nowych produktów i technologii, zwiększenie kapitału obrotowego, przejmowanie spółek lub też na poprawę i
wzmocnienie bilansu spółki. Kolejno przedstawiono znaczenie tzw. venture capital (będącego jedną z odmian
private equity) oraz tzw. business angels (czyli aniołów biznesu) w momencie zakładania spółki tzw. spin-offu.
Spin-offy to inaczej spółki odpryskowe, których produkty stworzono na bazie innowacyjnej (najczęściej
ochronionej) technologii lub wynalazku. Bardzo często spółkami spin-off nazywa się również te działalności
biznesowe, które wykorzystują istniejący na uczelni potencjał intelektualny: wiedzę ekspercką, umiejętność
obsługi aparatury, odkrycia i udoskonalenia lub unikatową aparaturę. Z racji, iż ogromna większość takich spinoff'ów działa w sektorze usług, można je nazwać spółkami usługowymi.
Niewątpliwie z powstawaniem spin-offów związana jest kwestia dostępu do funduszy private equity. Elementy
negocjacji i typowe warunki „dojścia" do tego typu funduszy były również przedmiotem dyskusji w Tor Vergata.
Ponadto omawiano rynek kapitałowy w Europie w odniesieniu do małych i średnich przedsiębiorstw.
Podczas wykładu, wymieniano różne formy finansowania spin-offów m.in. poprzez inwestycje prywatne, fundusze
państwowe lub publiczne, fundusze uniwersyteckie, poprzez venture capital czy Business Angels. Pierwszą fazą
powstawania spółki jest idea np. technologiczna, następnie tworzony jest plan biznesowy z czego powstaje Startup.
We Włoszech istnieje kilka instrumentów natury prawno- instytucjonalnej, które wspierają tworzenie spółek typu
spin-off. Jednym z nich jest Rozporządzenia 593/art. 11 z 8 sierpnia 2000, które opisuje warunki dofinansowania
projektów naukowych będących zalążkiem do powstania spółki. Działania finansowane to m.in. badania naukowe
o charakterze przemysłowym, działania rozwojowe (opracowanie prototypów, stworzenie BP); produkcja
właściwa nie podlega dofinansowaniu. Beneficjentami dofinansowania mogą być: profesorowie, naukowcy,
doktoranci oraz osoby prowadzące badania naukowe, ponadto personel naukowy przedsiębiorstw działających w
sektorze B&R np: ENEA, CNR, ASI.
Do końca czerwca tego roku, zgodnie z Ustawą 46/1982 zostanie rozpisany konkurs na dofinansowanie
przedsiębiorstw typu start up (maksymalnie 5 lat prowadzenia działalności). Okres trwania programu to 18-36
miesięcy - projekty powinny ruszyć w trzecim kwartale 2009 r.). Preferowane sektory przemysłu to
biotechnologie, ICT, sprząt wysokiej technologii, mechatronika, robotyka i automatyka, oraz sektor
energetyczny.
Inne włoskie programy wspierające firmy typu start up to: Business Lab (na poziomie regionalnym), BIC Lazio:
Program Seed & Start Capital. Podkreślano też znaczenie funduszy unijnych wspierającymi młode
przedsiębiorstwa. Wymieniono m.in. fundusz Gate2growth, będący inicjatywą Komisji Europejskiej stworzoną dla
wspierania narodzin start-up'ów poprzez: dostarczanie narzędzi do tworzenia Business Planu, usługi typu matchmaking, czyli kojarzenia jednostek badawczych z przedsiębiorstwami, usługi księgowe, szkolenia, wirtualne
inkubatory przedsiębiorczości etc.
Według rankingu A. Piccaluga, we Włoszech w 2006 r. było zarejestrowanych w sumie 454 nowych firm tzw.
3
spin-offów, z czego rocznie powstaje ok.67 nowych. Dla porównania, w Stanach Zjednoczonych liczba spin-offów
powstałych tylko na terenie MIT (Massachusetts Institute of Technology) wynosi 150 rocznie. Można stwierdzić,
że MIT stał się swoistą „wylęgarnią" spin-offów ( w sumie 5000 założonych firm) tworząc ponad 1,1 miliona
miejsc pracy na całym świecie. Stany Zjednoczone są niewątpliwie liderem w tworzeniu spółek typu spin-off.
Dostęp do kredytu bankowego, poręczenia i gwarancje to kolejne zagadnienia omawiane podczas spotkania.
Scharakteryzowano Business Angels i Venture Capitalits, wskazując na podstawowe różnice między nimi. Ważną
kwestią było omówienie Umowy Basel II w odniesieniu do kredytów dla małych i średnich przedsiębiorstw. Basel
II (Nowa Umowa Kapitałowa), opublikowana przez Bazylejski Komitet Nadzoru Bankowego, jest zbiórem
najlepszych praktyk rynkowych w zakresie zarządzania ryzykiem finansowym w sektorze bankowym oraz
utrzymywania bezpiecznego poziomu kapitałów przez banki. Zapisy Basel II zostały przekształcone w prawo
obowiązujące we wszystkich państwach Unii Europejskiej poprzez: Dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady
nr 48/2006; oraz Dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady nr 49/2006, zwane łącznie Capital Requirements
Directive (CRD). Basel II składa się z trzech części i ma na celu wzmocnienie stabilności systemu bankowego
regulując określenia minimalnych wymogów kapitałowych, które banki muszą posiadać w celu sprostania
sytuacji niewypłacalności. Trzy filary umowy to: dostosowanie kapitału do zakładanego ryzyka, odpowiednie
procesy operacyjne dla oceny adekwatności kapitału do różnych typologii ryzyka, obowiązek przejrzystości i
komunikacji rynkowej.
W trakcie seminarium, szczególnę uwagę poświącono również innym formom finansowania, takim jak pożyczka,
faktoring, leasing oraz wyjaśniono jak działa system gwarancji bankowych.
Na zakończenie, podsumowano iż tworzenie spółek typu spin-off jest jedną z najtrudniejszych, ale zarazem - w
dalszej perspektywie - najbardziej dochodowych dróg komercjalizacji myśli naukowej. Wartość opracowanej
technologii, która staje się podstawą stworzenia firmy jest o wiele większa niż sprzedaż samego pomysłu lub
udzielenie licencji.
4