prognoza aktualizacja

Transkrypt

Zmiana studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Kłodawa w miejscowości Różanki i
Wojcieszyce. Prognoza oddziaływania na środowisko.
SPIS TREŚCI:
1. Wprowadzenie.
1.1. Podstawy formalne opracowania.
1.2. Podstawy prawne opracowania.
1.3 Cel i zawartość opracowania.
1.4 Powiązania z innymi dokumentami.
2. Materiały wejściowe.
3. Charakterystyka terenu.
3.1. Ogólna charakterystyka środowiska.
3.2. Stan istniejący środowiska w obszarze planistycznym.
3.3. Potencjalne zmiany przy braku realizacji dokumentu planistycznego.
3.4. Stan istniejący środowiska w obszarze znaczącego oddziaływania.
4. Charakterystyka ustaleń studium.
4.1. Materiały planistyczne – graficzne.
4.2. Ustalenia istotne z punktu widzenia ochrony środowiska.
5. Istotne problemy ochrony środowiska.
5.1. Istniejące elementy i obszary chronione.
5.2. Cele ochrony środowiska.
6. Prognoza oddziaływania na środowisko.
6.1. Metodyka prognozy.
6.2. Przewidywane znaczące oddziaływanie na środowisko.
6.2.1. Oddziaływanie na obszary Natura 2000.
6.2.2. Oddziaływanie na środowisko.
6.2.2.1.
Różnorodność biologiczna.
6.2.2.2.
Człowiek.
6.2.2.3.
Zwierzęta.
6.2.2.4.
Rośliny.
6.2.2.5.
Woda.
6.2.2.6.
Powietrze.
6.2.2.7.
Powierzchnia ziemi.
6.2.2.8.
Krajobraz.
6.2.2.9.
Klimat.
6.2.2.10. Zasoby naturalne.
6.2.2.11. Zabytki.
6.2.2.12. Dobra materialne.
6.3. Rozwiązania zapobiegawcze i ograniczające negatywne skutki.
6.4. Rozwiązania alternatywne w obszarach Natura 2000.
6.5. Propozycje analizy skutków realizacji postanowień studium.
6.6. Informacja o możliwym transgranicznym oddziaływaniu.
7. Streszczenie w języku niespecjalistycznym.
8. Załącznik graficzny.
2
2
2
3
8
9
10
10
12
16
17
17
18
18
27
27
31
35
35
37
37
37
39
40
40
41
42
42
43
44
45
46
47
47
47
48
49
50
50
54
str. 1
JBPiP Sp. z o.o. 2012’
1. Wprowadzenie.
1.1. Podstawy formalne opracowania.
Podstawę prawną niniejszego opracowania stanowi uchwałą nr IV/28/11 Rady
Gminy Kłodawa z dnia 23 lutego 2011r. o przystąpieniu do sporządzenia zmiany
studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy
Kłodawa w miejscowości Różanki i Wojcieszyce. Ponieważ opracowywana zmiana
studium posiada charakter punktowy, dotyczący zmiany przeznaczenia terenu - z
planowanego pierwotnie lotniska, na cele usług sportu i rekreacji oraz zabudowy
techniczno-produkcyjnej aktualnie, zaistniała potrzeba opracowania aktualizacji
prognozy, stworzonej dla potrzeb dotychczas obowiązującej zmiany studium
uwarunkowań i kierunków zagospodarowania Gminy Kłodawa, uchwalonej uchwałą
Nr XLVIII/362/10 Rady Gminy Kłodawa z dnia 30 lipca 2010r.
Organem opracowującym zmianę studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego jest Wójt Gminy Kłodawa. Urząd Gminy
w Kłodawie znajduje się przy ul. Gorzowskiej 40 (kod pocztowy: 66 – 415 Kłodawa).
Autorem dokumentacji przedplanistycznej, planistycznej i przedmiotowego
projektu zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego gminy Kłodawa w miejscowości Różanki i Wojcieszyce jest
Jeleniogórskie Biuro Planowania i Projektowania Sp. z o. o., z siedzibą przy ul.
Mickiewicza 26 (58 – 500 Jelenia Góra).
Aktualizację prognozy oddziaływania na środowisko, dla obecnie opracowywanej
zmiany studium wykonali pracownicy Jeleniogórskiego Biura Planowania i
Projektowania Sp. z o.o. pod kierunkiem mgr inż. Juliusza Korzenia (członek ZOIU nr
Z-308) oraz mgr inż. Jarosława Roga. Pierwotną wersję prognozy oddziaływania na
środowisko opracował zespół projektowy Pracowni Wielobranżowej „VERSO” z
siedzibą w Gorzowie Wlkp., przy ul. Sportowej 5/25 (kod pocztowy: 66 – 400 Gorzów
Wlkp.).
1.2. Podstawy prawne opracowania.
Podstawy prawne niniejszego opracowania zawarte są w licznych i różnych
dokumentach prawnych.
Ustawy i konwencje:
 Konwencja o ochronie dzikiej fauny i flory europejskiej oraz ich siedlisk
naturalnych (Konwencja Berneńska) (Dz. U. z 1996r. Nr 58, poz. 263, 264),
 Ustawa z dnia 28 września 1991 o lasach (Dz. U z 2005r. Nr 45, poz. 435 ze
zmianami),
 Ustawa z dnia 3 lutego 1995r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz. U. Nr
16, poz. 78 ze zmianami),
 Ustawa z dnia 31 sierpnia 1995r. o ratyfikacji Konwencji o różnorodności
biologicznej (Dz. U. z 1995r. Nr 58, poz. 565),
 Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997r. o ochronie zwierząt (Dz. U. z 2003r. Nr 106,
poz. 1002 ze zmianami),
 Ustawy z dnia 27 kwietnia 2001r. – Prawo ochrony środowiska (Dz.
U. z 2008r. Nr 25, poz. 150 ze zmianami),
str. 2
 Ustawa z dnia 6 lipca 2001r. o zachowaniu narodowego charakteru
strategicznych zasobów naturalnych kraju (Dz. U. Nr 97, poz. 1051),
 Ustawa z dnia 27 marca 2003r. o planowaniu i zagospodarowaniu
przestrzennym (Dz. U. z 2003r. Nr 80, poz. 717 ze zmianami),
 Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004r., o ochronie przyrody (Dz. U. z 2004r. Nr 92,
poz. 880 ze zmianami).
 Ustawa z dnia 3 października 2008r. o udostępnianiu informacji o środowisku
i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach
oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2008r. nr 199, poz. 1227).
Rozporządzenia:
 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 lipca 2004 r. w sprawie
gatunków roślin dziko występujących objętych ochroną (Dz. U. Nr 168, poz.
1764);
 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 21 lipca 2004 r. w sprawie
obszarów specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 (Dz. U. z 2004 r. Nr 229,
poz. 2313);
 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 28 września 2004 r. w sprawie
gatunków dziko występujących zwierząt objętych ochroną (Dz. U. Nr 220, poz.
2237);
 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 maja 2005 r. w sprawie typów
siedlisk przyrodniczych oraz gatunków roślin i zwierząt, wymagających
ochrony w formie wyznaczenia obszarów Natura 2000 (Dz. U. 2005 nr 94 poz.
795);
 Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie
przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (Dz. U. Nr
213, poz. 1397);
 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 5 września 2007 r. zmieniające
rozporządzenie w sprawie obszarów specjalnej ochrony ptaków Natura 2000
(Dz. U. z 2007 r. Nr 179, poz. 1275);
 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 października 2008 r.
zmieniające rozporządzenie w sprawie obszarów specjalnej ochrony ptaków
Natura 2000 (Dz. U. Nr 198, poz. 1226).
Rozporządzenia Wojewody Lubuskiego:
 Rozporządzenie nr 3 Wojewody Lubuskiego z dnia 17 lutego 2005r. w sprawie
obszarów chronionego krajobrazu (Dz. Urz. Województwa Lubuskiego
z 2005r. Nr 9, poz. 172),
 Rozporządzenie nr 52 Wojewody Lubuskiego z dnia 20 lipca 2006r.
zmieniające rozporządzenie w sprawie obszarów chronionego krajobrazu (Dz.
Urz. Województwa Lubuskiego z 2006r. Nr 54, poz. 1189),
 Rozporządzenie Nr 24 Wojewody Lubuskiego z dnia 09 września 2008r.
zmieniające rozporządzenie w sprawie obszarów chronionego krajobrazu (Dz.
Urz. Województwa Lubuskiego z 2008r. Nr 91, poz. 1373),
 Rozporządzenie Nr 26 Wojewody Lubuskiego z dnia 10 listopada 2008r.
zmieniające rozporządzenie w sprawie obszarów chronionego krajobrazu.
str. 3
Uchwały Rady Gminy Kłodawa:
 Uchwała nr IV/28/11 Rady Gminy Kłodawa z dnia 23 lutego 2011r. o
przystąpieniu do sporządzenia zmiany studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego gminy Kłodawa w miejscowości Różanki i
Wojcieszyce.
1.3. Cel i zawartość opracowania.
Zgodnie z ustawą z dnia 3 października 2008r. o udostępnianiu informacji
o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz
o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2008r. Nr 199, poz. 1227)
prognoza oddziaływania na środowisko do przedmiotowej zmiany studium
uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Kłodawa jest
elementem procedury strategicznej oceny oddziaływania na środowisko
wykonywanej dla tego właśnie dokumentu planistycznego. Wynika to z art. 46, punkt
1 w/w ustawy. Ponadto organ opracowujący projekt dokumentu, który jest
przedmiotem postępowania w sprawie strategicznej oceny oddziaływania na
środowisko ma obowiązek uzgodnienia zakresu i stopnia szczegółowości informacji
wymaganych w prognozie oddziaływania na środowisko z właściwym Regionalnym
Dyrektorem Ochrony Środowiska
oraz właściwym Państwowym Powiatowym
Inspektorem Sanitarnym (art. 53 oraz art. 58, punkt 2). Głównym celem opracowania
prognozy oddziaływania na środowisko jest jej dołączenie, do projektu zmiany
studium, jako dokumentu identyfikującego prognozowane oddziaływanie na
środowisko, podczas poddania projektu zmiany studium opiniowaniu przez właściwe
organy (art. 54, ustęp 1) oraz podczas wyłożenia do publicznego wglądu w celu
umożliwienia zapoznania się społeczeństwa z dokumentem planistycznym oraz
wniesienia uwag i wniosków (art. 54, ustęp 2).
Zgodnie z art. 51 ustęp 2 cytowanej wyżej ustawy, prognoza oddziaływania na
środowisko zawiera informacje o zawartości, głównych celach przedmiotowego
przestrzennego oraz jego powiązaniach z innymi dokumentami (punkt 1 a). Prognoza
informuje również o metodach zastosowanych przy sporządzaniu prognozy (punkt 1
b), zawiera również propozycje dotyczące przewidywanych metod analizy skutków
realizacji postanowień projektowanego miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego oraz częstotliwości jej przeprowadzenia (punkt 1 c). Prognoza
informuje także o możliwym transgranicznym oddziaływaniu na środowisko (punkt 1
d). Jako element końcowy, prognoza zawiera streszczenie sporządzone w języku
niespecjalistycznym (punkt 1 e).
Zapisy w art. 51 ustęp 2, punkt 2 ustawy wymagają, aby prognoza określała,
analizowała i oceniała:
a) istniejący stan środowiska oraz potencjalne zmiany tego stanu w przypadku
braku realizacji projektowanego dokumentu,
b) stan środowiska na obszarach objętych przewidywanym znaczącym
oddziaływaniem,
c) istniejące problemy ochrony środowiska istotne z punktu widzenia realizacji
projektowanego dokumentu, w szczególności dotyczące obszarów
podlegających ochronie na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004r.
o ochronie przyrody,
d) cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu międzynarodowym,
wspólnotowym i krajowym, istotne z punktu widzenia projektowanego
str. 4
dokumentu, oraz sposoby, w jakich te cele i inne problemy środowiska zostały
uwzględnione podczas opracowywania dokumentu,
e) przewidywane znaczące oddziaływania, w tym oddziaływania bezpośrednie,
pośrednie, wtórne, skumulowane, krótkoterminowe, średnioterminowe
i długoterminowe, stałe i chwilowe oraz pozytywne i negatywne, na cele
i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność tego obszaru,
a także na środowisko, w szczególności na: różnorodność biologiczną, ludzi,
zwierzęta, rośliny, wodę, powietrze, powierzchnię ziemi, krajobraz, klimat,
zasoby naturalne, zabytki, dobra materialne – z uwzględnieniem zależności
między tymi elementami środowiska i między oddziaływaniami na te
elementy.
Cytowana ustawa wymaga aby prognoza przedstawiała:
a) rozwiązania mające na celu zapobieganie, ograniczanie lub kompensację
przyrodniczą negatywnych oddziaływań na środowisko, mogących być
rezultatem realizacji projektowanego dokumentu, w szczególności na cele
i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność tego obszaru (art.
51 ustęp 2, punkt 3a),
b) biorąc pod uwagę cele i geograficzny zasięg dokumentu oraz cele i przedmiot
ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność tego obszaru – rozwiązania
alternatywne do rozwiązań zawartych w projektowanym dokumencie wraz
z uzasadnieniem ich wyboru oraz opis metod dokonania oceny prowadzącej
do tego wyboru albo wyjaśnienie braku rozwiązań alternatywnych, w tym
wskazanie napotkanych trudności wynikających z niedostatków techniki lub
luk we współczesnej wiedzy (art. 51 ustęp 2, punkt 3b).
Art. 52 ustęp 1 wskazuje na to, aby informacje zawarte w prognozie
oddziaływania na środowisko powinny być opracowane stosownie do stanu
współczesnej wiedzy i metod oceny oraz dostosowane do zawartości i stopnia
szczegółowości projektowanego dokumentu oraz etapu przyjęcia tego dokumentu
w procesie opracowywania projektów dokumentów powiązanych z tym dokumentem.
Zgodnie z art. 52 ustęp 2 w prognozie oddziaływania na środowisko uwzględnia
się informacje zawarte w prognozach oddziaływania na środowisko sporządzonych
dla innych, przyjętych już dokumentów powiązanych z projektem dokumentu
będącego przedmiotem postępowania.
Zawartość projektowanego dokumentu.
Przedmiotowa zmiana studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego gminy Kłodawa w miejscowości Różanki i Wojcieszyce, będąca
przedmiotem niniejszej prognozy oddziaływania na środowisko, poza tzw. formalno –
prawną dokumentacją planistyczną, składa się z dwóch zasadniczych części:
- ujednoliconego tekstu zmiany studium oraz tekstu projektu uchwały Rady Gminy
Kłodawa w sprawie zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego gminy Kłodawa w miejscowości Różanki i Wojcieszyce,
- rysunków zmiany studium w postaci załączników graficznych do projektu uchwały:
- zmiana studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego
gminy Kłodawa – obszar zmiany. Rys. nr 1. Uwarunkowania i kierunki ochrony
środowiska przyrodniczego i kulturowego wraz z elementami infrastruktury
technicznej, skala 1:10 000,
str. 5
-
zmiana studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego
gminy Kłodawa – obszar zmiany. Rys. nr 2. Uwarunkowania i kierunki rozwoju
struktury funkcjonalno-przestrzennej, skala: 1: 10 000.
Opracowywany projekt zmiany studium wprowadza zmiany w zakresie struktury
funkcjonalno-przestrzennej gminy. Zmiany te dotyczą terenu dwóch działek: 31/11 w
miejscowości Różanki oraz 212/78 w miejscowości Wojcieszyce. W obowiązującej
zmianie studium teren ten przeznaczony został na cele komunikacji lotniczej (budowa
lotniska). Aktualnie opracowywana zmiana studium zawiera nowe ustalenia dla ww.
działek w miejscowościach Różanki i Wojcieszyce, przeznaczając je na cele sportu i
rekreacji. W odniesieniu do pozostałych terenów w obrębie gminy Kłodawa, projekt
zmiany studium nie wprowadza żadnych nowych ustaleń. Najistotniejsze dla
niniejszej prognozy oddziaływania ustaleń tego dokumentu planistycznego o
charakterze strategicznym na środowisko, zawierają następujące rozdziały tekstu
zmiany studium:
Tabela 1. Spis treści – zmiana studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego gminy Kłodawa
Część I- Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego
10. Uwarunkowania ochrony środowiska przyrodniczego
10.8. Rzadkie i zagrożone gatunki flory
10.9.Rzadkie i zagrożone gatunki fauny
10.10. System ochrony przyrody
11. Uwarunkowania ochrony środowiska kulturowego
11.2. Charakterystyka historycznie ukształtowanego układu osadniczego gminy i jego wartości
kulturowych
11.3. Zabytki archeologiczne na terenie gminy
19 Uwarunkowania rozbudowy sieci infrastruktury technicznej
.
19.1. Zaopatrzenia w wodę
19.2. Odprowadzenie i unieszkodliwianie ścieków
19.3. Ciepłownictwo i gazownictwo
19.6. Gospodarka odpadami
Część II- Kierunki zagospodarowania przestrzennego
2. Kierunki ochrony środowiska przyrodniczego
2.1. Obiekty objęte ochroną
2.2. Obiekty proponowane do objęcia ochroną
2.3. Podstawowe zasady ochrony przyrody
2.4 Kierunki zagospodarowywania terenów górniczych
str. 6
3. Kierunki ochrony środowiska kulturowego i krajobrazu
3.1. Zasady ochrony środowiska kulturowego i krajobrazu
3.2. System stref ochrony konserwatorskiej
3.3. Kierunki ochrony dziedzictwa archeologicznego
6. Kierunki modernizacji i rozbudowy układu sieci i urządzeń infrastruktury technicznej
6.1. Kierunki rozbudowy systemu zaopatrzenia w wodę
6.2. Odprowadzenie i unieszkodliwienie ścieków
6.3. Ciepłownictwo i gazownictwo
6.4. Elektroenergetyka
6.4.1Niekonwencjonalne zdobywanie energii
6.6. Gospodarka odpadami
Cel projektowanego dokumentu:
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy
zgodnie z art. 9.1. ustawy z dnia 27 marca 2003r. o planowaniu
i zagospodarowaniu przestrzennym jest podstawowym instrumentem realizacji
polityki przestrzennej na obszarze gminy, w tym lokalnych zasad zagospodarowania
przestrzennego.
 Zgodnie z Uchwałą nr IV/28/11 Rady Gminy Kłodawa z dnia 23 lutego 2011r.
o przystąpieniu do sporządzenia zmiany studium uwarunkowań i kierunków
Wojcieszyce, uwzględniono uwarunkowania wynikające w szczególności z:
 celów studium,
 zakresu przestrzennego i rzeczowego studium,
 systemy obsługi technicznej,
 środowiska kulturowego,
 stanu i jakość rolniczej przestrzeni produkcyjnej,
 prawa własności gruntów,
 ochrony przyrody, w tym:
- obszarów ochrony przyrody,
- obiektów ochrony przyrody,
- ochrony zasobów środowiska kulturowego,
 ochrony wód, w tym:
- ochrony przeciwpowodziowej,
 systemu elektroenergetycznego,
 uwarunkowań wynikających z polityki przestrzennej państwa w obszarze
Województwa.
 celów rozwoju i zagospodarowania przestrzennego gminy, w tym:
 celów polityki przestrzennej państwa,
 celów rozwoju Województwa.
Zgodnie z powyższą uchwałą, zmiana studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego obejmuje teren dwóch działek w miejscowościach
Różanki i Wojcieszyce. W związku z powyższym, rzeczona zmiana może być
traktowana jako aktualizacja obowiązującej obecnie edycji studium. Konieczność
str. 7
aktualizacji obowiązującej zmiany studium wypływa z przesłanek pozaprawnych.
Koncepcja budowy lotniska na terenie wzbudziła szereg kontrowersji wśród
mieszkańców gminy jak i przedstawicieli organizacji ekologicznych. W związku z tym,
władze gminy podjęły decyzję o zmianie przeznaczenia terenu planowanego lotniska
na cele sportu i rekreacji.
Powyższe czynniki zadecydowały o sporządzeniu nowego studium, które zapewni
skuteczną realizację polityki przestrzennej gminy Kłodawa przez okres dłuższy,
aniżeli miało to miejsce w przypadku poprzedniego dokumentu.
Podsumowując warto dodać, iż nowa ustawa wprowadziła istotne zmiany
w procedurze sporządzania studium. Obecnie procedura podlega większemu
uspołecznieniu – przewidziano wyłożenie projektu studium do publicznego wglądu,
publiczną debatę, możliwość złożenia uwag i wniosków (przy konieczności
rozstrzygania ich przez Wójta i Radę Gminy). Ponadto w Rozporządzeniu Ministra
Infrastruktury z dnia 28 kwietnia 2004 roku określono zakres i formę projektu
studium, podczas gdy wcześniej istniała znaczna dowolność powodująca, że zapisy
studium w różnych gminach były bardzo odmienne.
1.4. Powiązania z innymi dokumentami.
Dokumenty powiązane wyższego rzędu (o większym stopniu ogólności).
Przed podjęciem uchwały o przystąpieniu do sporządzenia analizowanego
przestrzennego gminy Kłodawa, zgodnie z art. 14 ustęp 5 ustawy z dnia 27 marca
2003r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2003r. Nr 80, poz.
717 ze zmianami), Wójt Gminy Kłodawa dokonał analizy zasadności przystąpienia do
sporządzenia zmiany studium i stopnia zgodności przewidywanych rozwiązań
z ustaleniami Strategii Rozwoju Województwa Lubuskiego oraz Planu
Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Lubuskiego. Oba te dokumenty
zostały przyjęte i zatwierdzone Uchwałą Sejmiku Województwa Lubuskiego
odpowiednio Nr XXXII/319/12 z dnia 19 listopada 2012 r. i Nr XXII/191/12 z dnia 21
marca 2012 r. Ponadto, bardzo ważne przesłanki do Zmiany Studium płyną również z
Programu Ochrony Środowiska dla Województwa Lubuskiego na lata 2012 – 2015 z
perspektywą do 2019 roku (Uchwała Sejmiku Woj. Lub. Nr XXI/185/12 z dnia 12
marca 2012 r.) oraz Planu Gospodarki Odpadami dla Województwa Lubuskiego na
lata 2012 – 2017 z perspektywą do 2020 roku (Uchwała Sejmiku Województwa
Lubuskiego Nr XXX/280/12 z dnia 10 września 2012 r.).
W trakcie procesu uzgadniania przedmiotowej zmiany studium uzyskano decyzje
o zgodności proponowanej zmiany studium z zadaniami rządowymi realizowanymi na
szczeblu kraju i województwa (uzgodnienie z Wojewodą Lubuskim z siedzibą
w Gorzowie Wlkp.) oraz z zadaniami samorządowymi na szczeblu wojewódzkim
(uzgodnienie z Marszałkiem Województwa Lubuskiego z siedzibą w Zielonej Górze)
oraz na szczeblu powiatowym (uzgodnienie ze Starostą Powiatu Gorzowskiego).
Dokumenty powiązane tego samego rzędu.
Przedmiotowy
projekt
zmiany
studium
uwarunkowań
i
kierunków
zagospodarowania przestrzennego gminy Kłodawa jest pierwszą dokonaną zmianą
istniejącej zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
str. 8
przestrzennego opracowanego przez zespół autorski Biura Planowania
Przestrzennego Sp. z o.o. z siedziba w Gorzowie Wlkp.
Pierwotna wersja zmiany studium została zaopiniowana przez wszystkie
sąsiadujące z gminą Kłodawa gminy. Podobnie, opracowana druga zmiana studium
uzyskała obecnie pozytywne opinie sąsiadujących jednostek administracyjnych, a
tym samym stwierdzono zgodność ze strukturą funkcjonalno – przestrzenną gmin
ościennych, co oznacza zgodność z ustaleniami studiów uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego tych gmin oraz z wprowadzanymi zmianami
w tych dokumentach planistycznych.
Dokumenty powiązane niższego rzędu (o charakterze bardziej szczegółowym).
Opracowana zmiana studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego gminy Kłodawa w miejscowości Różanki i Wojcieszyce będzie
merytoryczną i formalno – prawną podstawą do opracowania miejscowych planów
zagospodarowania przestrzennego obejmujących tereny lokalizacji nowych funkcji
planistycznych w obrębie gminy. Wszelkie ustalenia tych dokumentów (miejscowych
planów zagospodarowania przestrzennego) i dalsze działania związane z lokalizacją
i realizacją poszczególnych przedsięwzięć w obszarach planistycznych, w tym
zabudowy, muszą być zgodne z zapisami zmiany studium.
2. Materiały wejściowe.
Punktem wyjścia do sporządzenia Prognozy wpływu na środowisko był projekt
zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy
Kłodawa w miejscowości Różanki i Wojcieszyce (tereny w granicach
administracyjnych gminy) składający się z:
 części tekstowej (projekt zmiany studium) zawierającej zasadnicze rozdziały:
Część I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego. Część II –
Kierunki zagospodarowania przestrzennego.
 części graficznej (cztery) sekcje załącznika graficznego w skali 1:10.000:
(załącznik nr 1) „Projekt zmiany studium uwarunkowań i kierunków
Wojcieszyce. Struktura funkcjonalno – przestrzenna”.
Poza tym, do głównych materiałów mających istotne znaczenie dla niniejszej
prognozy należy „Opracowanie ekofizjograficzne podstawowe” sporządzone
specjalnie na potrzeby zmiany studium, uchwalonego w 2010 r. oraz pierwotne
„Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy
Kłodawa”.
Przy opracowaniu Prognozy wykorzystano również inne podstawowe materiały
merytoryczne oraz specjalistyczne, a w szczególności:
- Atlas Hydrograficzny w skali 1:200 000,
- branżowe materiały archiwalne Urzędu Gminy w Kłodawie,
- Ekofizjografia
do
zmiany
studium
uwarunkowań
i
kierunków
zagospodarowania przestrzennego gminy Kłodawa.
- Fizjografia ogólna gminy Kłodawa. BPP Gorzów Wlkp.
- Geografia regionalna Polski. Jerzy Kondracki PWN, Warszawa 2001r.
- Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Kłodawa. Klub Przyrodników, Świebodzin.
- mapy geologiczne i hydrologiczne w różnych skalach,
- mapy glebowo – rolnicze w skali 1:5 000,
str. 9
-
-
materiały archiwalne autorów opracowania,
materiały z wizji terenowej oraz inwentaryzacji szczegółowej,
Plan zagospodarowania przestrzennego Województwa Lubuskiego,
Strategia rozwoju przestrzennego Województwa Lubuskiego,
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy
Kłodawa,
Stan środowiska w województwie lubuskim w 2007r. Wojewódzki Inspektorat
Ochrony Środowiska, Biblioteka Monitoringu Środowiska, Zielona Góra –
Gorzów Wlkp.
Wnioski do zmiany studium, które wpłynęły do Urzędu Gminy w Kłodawie po
ukazaniu się obwieszczenia i ogłoszenia o przystąpieniu do opracowania
zmiany studium.
3. Charakterystyka terenu.
Teren gminy Kłodawa położony jest w północnej części powiatu gorzowskiego na
granicy województw: lubuskiego i zachodniopomorskiego. Obszar gminy wynosi
234,7 km2 mieszka nieco ponad 7600 osób, co daje gęstość zaludnienia około 32
osób/km2.
Gmina Kłodawa jest wybitnie gminą leśną, lasy zajmują prawie 70% powierzchni
całej gminy i są skupione głównie na północy. Lasy wchodzą w skład Puszczy
Gorzowskiej i są zarządzane przez Nadleśnictwa Kłodawa i Strzelce Krajeńskie.
Na warunki przyrodnicze gminy maja wpływ uwarunkowania hydrologiczne,
glebowe i klimatyczne. Na terenie gminy występuje bogata sieć hydrograficzna,
w skład której wchodzą liczne jeziora polodowcowe oraz cieki. Łącznie znajduje się
tu 26 jezior, zajmujących ponad 500 ha powierzchni. Przez teren gminy przepływają
rzeki: Kłodawka, Santoczna, Kanał Kłodawski, Marwica, Pełcz i Srebrna. Rzeczki
Przyłęg i Grabinka w całości przepływają przez teren gminy.
Rozpoznanie i charakterystykę stanu oraz funkcjonowania środowiska wykonano
na dwóch zróżnicowanych poziomach szczegółowości: na poziomie ogólnym (w skali
gminy i regionu) oraz na poziomie szczegółowym, bezpośrednio związanym
z obszarem będącym przedmiotem miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego (w skali działek ewidencyjnych i ich najbliższego otoczenia).
3.1. Ogólna charakterystyka środowiska.
Istota i charakter przyrodniczy obszaru jest uzależniony od położenia w obrębie
wielkich systemów przyrodniczych. Konsekwencją zróżnicowania makroregionalnego
środowiska jest jego zróżnicowanie regionalne i lokalne. To, jaką rolę pełni
analizowany w niniejszym opracowaniu obszar i jakie ma znaczenie sam dla siebie
oraz dla bliższego i dalszego otoczenia, zależy od jego położenia i roli w systemie
przyrodniczym wyższego rzędu. Aby zrozumieć charakter badanego obszaru i jego
rolę w przyrodniczym układzie funkcjonalno – przestrzennym, trzeba choćby pokrótce
zapoznać się z zewnętrznymi uwarunkowaniami jego funkcjonowania.
Zgodnie z opracowaniem ekofizjograficznym, wg podziału regionalnego Europy
w układzie dziesiętnym (J. Kondracki), analizowany obszar gminy Kłodawa położony
jest w obrębie prowincji – Niż Środkowoeuropejski (31) oraz podprowincji –
str. 10
Pojezierza
Południowobałtyckie
(314/315). W
makroregionie
Pojezierze
Południowopomorskie (314.6-7) i mezoregionie Równina Gorzowska (314.61).
Pojezierze Południowopomorskie (314.6-7) obejmuje terytoria pomiędzy
morenami fazy pomorskiej na północy, Pradoliną Toruńsko – Eberswaldzką na
południu, doliną Odry na zachodzie i doliną Wisły na wschodzie, na szlaku odpływu
lodowcowo – rzecznego, który spowodował powstanie rozległych piaszczystych
równin (sandrów) w dorzeczach dopływów Noteci – Drawy i Gwdy oraz dopływów
Wisły – Brdy i Wdy. Pomiędzy dolinami tych rzek występują wysoczyzny ze
wzgórzami morenowymi z okresu recesji fazy poznańskiej i podfazy krajeńskiej.
Zarówno na wysoczyznach morenowych, jak i na sandrach występują liczne jeziora
wytopiskowe. Klimatycznie jest to region nieco cieplejszy i otrzymujący mniej opadów
(średnia roczna 500 – 550 mm) niż wzniesienia Pojezierza Zachodnioi Wschodniopomorskiego. W składzie lasów przeważają bory sosnowe na sandrach.
Mieszane lasy liściaste na wysoczyznach morenowych przeważnie ustąpiły miejsca
polom uprawnym. Makroregion zajmuje powierzchnię 17,8 tys. km² i dzieli się na 12
mezoregionów.
Równina Gorzowska (314.61) rozpościera się na południe od Pojezierza
Myśliborskiego i zasięgu fazy pomorskiej zlodowacenia wiślańskiego (bałtyckiego),
na wschód od Kotliny Freienwaldzkiej, tj. zachodniej części Pradoliny Toruńsko –
Eberswaldzkiej, na północ od Kotliny Gorzowskiej w tej pradolinie i na zachód od
Pojezierza Dobiegniewskiego. Region obejmuje powierzchnię 1.640 km². Równina
jest w większej części sandrem fazy pomorskiej, jednak spod piasków wynurzają się
kępy morenowe: między Mieszkowicami a Dębnem, Kostrzynem a Witnicą
i w okolicach Gorzowa. Równiny sandrowe rozciągają się na wysokości od 40 do 60
m npm. natomiast wzgórza morenowe dochodzą do wysokości 86 m, a nawet
przekraczają 100 m w okolicach Gorzowa. Piaszczyste równiny zajmują Lasy
Mieszkowickie i Puszcza Gorzowska. Region przecinają dopływy Odry – Myśla
i Kurzyca. Występują niewielkie jeziora wytopiskowe. W Puszczy Gorzowskiej
utworzono Barlinecko – Gorzowski Park Krajobrazowy (202,9 km²) z rezerwatem
„Buki Zdroiskie” (75,6 ha), „Wilanów” (67,6 ha), a dalej ku zachodowi rezerwaty leśne
„Bogdaniec I” (20,8 ha), „Bogdaniec II” (40,1 ha) oraz „Bagno Chłopiny” (27,8 ha) –
śródleśne torfowisko przejściowe, miejsce lęgowe żurawi. W gminie Cedynia
rezerwatem jest „Dolina Świergotki” z buczyną pomorską.
Wg geobotanicznego podziału Polski (W. Szafer, B. Pawłowski), teren gminy
położony jest w Państwie: Holarktyka, Obszarze: Euro – Syberyjskim, Prowincji:
Środkowoeuropejskiej, Dziale Bałtyckim (A), Pododdziale: Pas Równin Przymorskich
i Wysoczyzn Pomorskich (A1), Krainie: Pomorski Południowy Pas Przejściowy (6)
i Okręgu Brzegu Pradoliny Noteckiej (6a). Dział Bałtycki zajmuje największą
powierzchnię, ponieważ obejmuje cały Niż Polski oraz Wyżynę Małopolską.
Pozostaje on jeszcze pod wyraźnym wpływem klimatu oceanicznego. Występuje tu
znaczna ilość gatunków roślin typowych dla Europy Zachodniej, jednak ku
wschodowi ilość ich wyraźnie się zmniejsza. Charakterystycznym drzewem jest buk,
dąb bezszypułkowy i jawor.
Wg podziału zoogeograficznego Polski (A. Jakubski), teren gminy położony jest
w Krainie Południowobałtyckiej i Dzielnicy Bałtyckiej. Wśród charakterystycznych dla
tej Krainy zwierząt kręgowych, osiągających granice areałów na terenie Polski można
wymienić m. in. ostrygojada i rybitwę popielatą – dla terenów północnych, jeża
str. 11
zachodniego i dropa – dla terenów środkowych jaszczurkę zieloną i potrzeszcza –
dla terenów południowych.
Wg podziału na dzielnice rolniczo – klimatyczne (R. Gumiński), analizowany teren
gminy położony jest w Dzielnicy Bydgoskiej (VI). Dzielnica ta obejmuje Pojezierze
Południowopomorskie i Pradolinę Noteci – Warty (pas szerokości 50 – 70 km)
a także Dolinę Dolnej Wisły. Ma ona charakter przejściowy pomiędzy chłodną i dość
wilgotną Dzielnicą Pomorską a cieplejszą i suchą Dzielnicą Środkową. Dni
z przymrozkami jest tutaj ponad 100. Opady wynoszą średnio rocznie ok. 550 mm,
czas trwania pokrywy śnieżnej od 40 do 60 dni. Długość okresu wegetacyjnego
wynosi 210 – 215 dni. Początek robót polnych przypada wcześniej niż w dzielnicach
wymienionych poprzednio, a mianowicie w drugiej dekadzie marca.
Wg podziału na krainy agroklimatyczne K. Prawdzica i Cz. Koźmińskiego
analizowany obszar położony jest w Krainie I „Pojezierze Lubuskie – część
południowo – zachodnia. Kraina ta obejmuje dość zróżnicowany morfologicznie
obszar, przeważnie sandrowy, położony popółnocnej stronie Pradoliny Toruńsko –
Eberswaldzkiej i po południowej stronie środkowo – pomorskiego wału wzgórz
czołowomorenowych, ciągnących się poprzez południową część Województwa
Zachodniopomorskiego. Klimat krainy kształtują wpływy oceaniczne. W związku
z tym notuje się tu mniejsze niż gdzie indziej ekstrema termiczne i dobowe amplitudy
temperatur (średnio 9 – 10,5°C w okresie V – VII, najniższą liczbę dni gorących,
niewielką liczbę dni mroźnych przy stosunkowo krótkich i późno zaczynających się
zimach.
3.2. Stan istniejący środowiska w obszarze planistycznym.
Zgodnie z art. 51 ustęp 2, punkt 2, litera a ustawy z dnia 3 października 2008r.
o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa
w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko – w skrócie
ustawy OOŚ (Dz. U. z 2008r. Nr 199, poz. 1227), prognoza oddziaływania na
środowisko m. in. określa, analizuje i ocenia „istniejący stan środowiska oraz
potencjalne zmiany tego stanu w przypadku braku realizacji projektowanego
dokumentu”.
Z uwagi na stosunkowo znaczną powierzchnię terenów będących przedmiotem
zmiany studium, ich położenie a także indywidualne cechy ich komponentów
przyrodniczych, analizę funkcji tych terenów w środowisku przyrodniczym i ich
związków z otoczeniem należy rozważać w kontekście obszarów wyznaczonych
przez granice zlewni elementarnych, właściwych dla analizowanych terenów.
Wg opracowania ekofizjograficznego wykonanego specjalnie dla potrzeb
analizowanej zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego, obszar planistyczny (obszar gminy Kłodawa) położony jest na
Równinie Gorzowskiej. Jednostka ta powstała w wyniku fluwioglacjalnego(wodno –
lodowcowego) nagromadzenia materiałów na przedpolu moreny czołowej stadiału
pomorskiego. Podczas postoju lodowca wody roztopowe płynące na południe, do
pradoliny (Toruńsko – Eberswaldzkiej), usypały u jego czoła rozległe ławice żwirów
i piasków, zwane sandrem. Powierzchnię tego sandru urozmaicają liczne jeziora oraz
podłużne rynny wykorzystywane przez cieki odprowadzające wody powierzchniowe
do pradoliny. Część zachodnia sandru odwadniana jest przez Kłodawkę wraz z jej
str. 12
dopływami, rzekami Srebrną i Marwicą. Część wschodnią odwadnia rzeka Santoczna
oraz rzeka Pełcz wraz ze swoim dopływem, rzeką Przyłęg. Równina Gorzowska
opada wyraźną krawędzią ku Pradolinie Toruńsko – Eberswaldzkiej. Jej obszar jest
w większości zalesiony, a zwarty obszar leśny, sięgający od Gorzowa aż po Strzelce
Krajeńskie i Barlinek, nosi nazwę Puszczy Gorzowskiej.
Pod względem uwarunkowań naturalnych morfodynamiki – rzeźbę omawianego
terenu cechuje dojrzałość, wyrażająca się występowaniem wyrównanego dna doliny,
w której użytkowanie terenów w formie gruntów ornych oscyluje w granicach 27
procent. Najwyżej położony punkt w gminie Kłodawa znajduje się na południu gminy
w okolicy miejscowości Wawrów na wysokości 85 m n.p.m., najniższy (około 35m
n.p.m.) położony w dolinie Kłodawki na południu. Względna różnica wysokości
wynosi zatem 50 metrów.
Utwory trzeciorzędowe reprezentowane są przez oligoceńskie piaski i mułki
z glaukonitem o miąższości do 100 m w Kłodawie oraz piaszczysto – ilaste osady
mioceńskie o kilku metrowej miąższości w Chwalęcicach. Osady te zawierają wkładki
i pokłady węgla kamiennego o miąższości do kilku metrów.
Utwory czwartorzędowe na omawianym obszarze tworzą ciągłą pokrywę
o miąższości zróżnicowanej od kilku do kilkunastu metrów. W Chwalęcicach około
190 m. Profil osadów czwartorzędowych składa się z sześciu, miejscami siedmiu
poziomów glin zwałowych oraz towarzyszących im osadów wodnolodowcowych
i zastoiskowych. W interglacjałach powstały główne serie rzeczne, podrzędne
jeziorne.
Dla strefy posadowienia obiektów kubaturowych oraz elementów infrastruktury
technicznej istotne są przypowierzchniowe osady czwartorzędowe. Czwartorzęd
wykształcony jest głównie przez formacje polodowcowe zlodowacenia
północnopolskiego (bałtyckiego) i osady rzeczne wypełniające pradoliny Warty
i Noteci przedpola lądolodu oraz holoceńskie aluwia rzeczne i zastoiskowe doliny
Warty. W obszarze gminy Kłodawa występują głównie gliny zwałowe i piaski gliniaste
fazy poznańsko – dobrzyńskiej. Pomimo dość jednorodnej litologii występują tu duże
zaburzenia glacitektoniczne warstw.
Wg rozpoznania geotechnicznego podłoża gruntowego, na podstawie wyników
badań i materiałów archiwalnych, genezy i cech litofacjalnych oraz właściwości fizyko
– mechanicznych i parametrów geotechnicznych wydzielić można jeden obszar
geologiczno – inżynierski o podobnej charakterystyce:
- obszar glin zwałowych, ich dyluwiów i piasków wodnolodowcowych.
Obszar ten występuje w obrębie wzniesień morfologicznych Równiny
Gorzowskiej. W profilu głębokościowym stwierdzono grunty spoiste i mało spoiste
reprezentowane przez mało wilgotne i suche gliny zwałowe, twardoplastyczne,
miejscami plastyczne z soczewkami piasków gliniastych, z dużą ilością otoczaków
skał północnych. Miejscami warstwy glin pokrywają serie piasków i żwirów
wodnolodowcowych zróżnicowanej granulacji, z soczewkami i przerostami piasków
gliniastych lub zaglinionych, suchych i mało wilgotnych średnio zagęszczonych
i zagęszczonych.
Do głębokości rozpoznania występują rodzime grunty mineralne, osadów
klastycznych, w przewadze sypkie od piasków i żwirów o korzystnych parametrach
geotechnicznych, lokalnie spoiste i mało spoiste w postaci glin zwałowych
z przerostami piasków gliniastych oraz piasków i żwirów wodnolodowcowych również
o korzystnych parametrach geotechnicznych. Wody gruntowe występują w rejonie
gmin prawdopodobnie w głębszych partiach profilu gruntowego, w izolowanych
str. 13
glinami warstwach i soczewkach piasków. Wody te mają charakter dynamiczny,
o zwierciadle napiętym. Głębokość przemarzania gruntów wynosi h Z = 0,8 m ppt.
Na analizowanych terenach jest prowadzona eksploatacja surowców mineralnych.
W obszarze gminy znajdują się złoża surowców mineralnych podlegających ochronie
zgodnie z prawem górniczym.
Gmina Kłodawa leży w dorzeczu dolnej Warty i dolnej Noteci. Zasoby wodne są
w gminie dosyć bogate. Występuje tu rozbudowana sieć rzeczna, duża liczba jezior
oraz spora retencja wód w bagnach i poziomach wodonośnych. Ogółem wody
otwarte zajmują ok. 690 ha. Stanowi to 2,8% powierzchni gminy i jest odsetkiem dość
znacznym jak na warunki wojewódzkie.
Do rzek szczególnie wpływających na atrakcyjność terenu należą rzeka
Santoczna wraz z licznymi jeziorami przez które przepływa oraz wieloma dopływami,
których wody przyjmuje. Równie wiele uroku i wartości przyrodniczych mają rzeki
Pełcz, Przyłęg, szczególnie zaś Kłodawka.
W gminie Kłodawa leży spora liczba jezior stanowiących o dużej wartości
przyrodniczej wpływających jednocześnie na atrakcyjności tego terenu ze względów
rekreacyjnych. W większości są to jeziora rynnowe, genetycznie związane z wodami
roztopowymi lodowca. Charakteryzują się tym, że są podłużne i wąskie, kształtem
przypominające trochę doliny rzeczne. Brzegi ich z reguły są wysokie i strome. Dna
tych jezior są silnie zróżnicowane, występują w nich przegłębienia i płycizny. Często
układają się w ciągi tworzące charakterystyczne łańcuchy, przez które czasem
przepływa rzeka. Znakomitym przykładem są tutaj jeziora leżące wzdłuż rzeki
Santocznej – Sitno Moczydelskie, Lubieszewko, Lubie, Chłop, Chłopek, Mrowino
i Mrowinko.
Na zdecydowanej większości analizowanego terenu występują obecnie gleby
przekształcone w znacznym stopniu antropogenicznie (użytkowanie leśne).
Występują tu kompleksy, które wykształciły się na dość jałowych piaskach
wodnolodowcowych. Są to gleby należące do klas bielicoziemnych obejmujących
bielice właściwe, gleby bielicowe, gleby rdzawe i gleby pyłowe.
Lasy obszaru opracowania ekofizjograficznego i najbliższych okolic należą do
Nadleśnictwa Kłodawa. Jest ono położone w I – szej Krainie Przyrodniczo – Leśnej –
Bałtyckiej, dzielnicy 3 – Pojezierze Wałecko – Myśliborskie. Siedziba Nadleśnictwa
znajduje się w Kłodawie, w odległości 8 km na północ od Gorzowa Wlkp.
Lasy Nadleśnictwa Kłodawa stanowią jeden zwarty kompleks leśny będący
częścią Puszczy Gorzowskiej i położone są w całości na terenie Województwa
Lubuskiego. Powierzchnia całkowita Nadleśnictwa wynosi 17.911 ha, w tym
powierzchnia leśna 17.182 ha. Nadleśnictwo Kłodawa sprawuje nadzór nad lasami
niepaństwowymi, które nie stanowią własności Skarbu Państwa na powierzchni 66
ha. W skład Nadleśnictwa wchodzi 12 leśnictw: Zielęcin, Lubociesz, Łośno,
Mszaniec, Santocko, Kłodawa, Wojcieszyce, Rybakowo, Zdroisk, Różanki, Janczewo
i Płomykowo oraz jedno gospodarstwo szkółkarskie.
Inwentaryzację szczegółową gruntów rolnych nieużytków i lasów przeprowadzono
w osobnym, szczegółowym opracowaniu (Inwentaryzacja przyrodnicza gminy
Kłodawa) wykonanym przez Pracownię Ochrony Przyrody Klubu Przyrodników ze
Świebodzina. W województwie lubuskim wstępne inwentaryzacje prowadzono
w połowie lat 90 – tych w kilkunastu gminach przygranicznych pogranicza polsko –
str. 14
niemieckiego. Aktualnie prowadzona inwentaryzacja rozpoczęła się w roku 2004 od
gmin powiatu strzelecko – drezdeneckiego, w roku 2006 objęła gminy powiatu
gorzowskiego i sulęcińskiego. Obejmuje ona skatalogowane, waloryzację
i przygotowanie propozycji ochrony prawnej najbardziej wartościowych elementów
przyrody.
Wyniki inwentaryzacji przedstawiono w formie katalogu stanowisk i obiektów oraz
kartograficznie, na mapach w skali 1:50.000. Wykonano także dokumentację
fotograficzną przedstawiającą najcenniejsze ekosystemy, wybrane chronione rzadkie
gatunki roślin i zwierząt, oraz obiekty chronione i kwalifikujące się do ochrony.
W wykazach stanowisk uwzględniono stanowiska kartowane podczas inwentaryzacji,
dane literaturowe oraz pozyskane materiały niepublikowane, jako aktualne uznając
informacje nie starsze niż 10 – letnie.
W granicach gminy Kłodawa zlokalizowano 212 stanowisk reprezentujących
łącznie 45 gatunków rośli i grzybów, które uznano za rzadkie oraz specjalnie
chronione prawem krajowym oraz wskaźnikowe dla siedlisk przyrodniczych
chronionych prawem unijnym.
W granicach gminy stwierdzono również występowanie co najmniej 16 typów lub
podtypów siedlisk chronionych w ramach Dyrektywy Siedliskowej Unii Europejskiej.
Są to:
Tabela 2. Siedliska chronione na terenie gminy Kłodawa
Kod
podtypu
2330
3160
3260-1
6120-1
6410
6510-1
6510-2
7140-1
7210
9110
9120
9170-1
9190
91D0-1
91D0-2
91E0-3
Nazwa
Wydmy śródlądowe z murawami szczotlichowymi
Naturalne dystroficzne zbiorniki wodne
Nizinne i podgórskie rzeki ze zbiorowiskami włosieniczników
Ciepłolubne murawy napiaskowe
Zmiennowilgotne łąki trzęślicowe
Łąka rajgrasowa (owsicowa)
Łąka z wiechliną łąkową i kostrzewą czerwoną
Torfowiska przejściowe i trzęsawiska na niżu
Torfowiska nakredowe
Kwaśne buczyny
Żyzne buczyny
Grąd środkowoeuropejski
Kwaśne dąbrowy
Brzezina bagienna
Sosnowy bór bagienny
Niżowy łęg jesionowo - olszowy
C – siedlisko częste na terenie gminy
sporadycznie
R – rzadkie na terenie gminy
R
S
R
R
C
R
S
R
S
C
C
C
C
R
R
C
S
–
występujące
Dobrze wykształcone, czasem wzorcowe płaty niektórych z wymienionych siedlisk
stwierdzono na 182 stanowiskach.
Podobnie jak flora, fauna obszaru gminy Kłodawa jest stosunkowo bogata.
Ogółem na terenie gminy zanotowano ponad 100 stanowisk objętych opracowaniem
gatunków. Najliczniej reprezentowane są ptaki. Rzadkie i zagrożone gatunki
stwierdzono na kilkudziesięciu stanowiskach. Sześć gatunków – puchacz, bielik,
bocian czarny, kania czarna, kania ruda i błotniak stawowy to gatunki specjalnej
str. 15
troski, kilkanaście innych – zimorodek, gągoł, rybołów, nurogęś, samotnik, dzięcioł
czarny, dzięcioł średni, kszyk, żuraw i inne wymaga ochrony aktywnej.
Interesująca jest także herpetofauna. Spośród gadów gatunki specjalnej troski to
żółw błotny i gniewosz, natomiast ochrony aktywnej wymagają wszystkie zagrożone
płazy – kumak nizinny, rzekotka drzewna, ropucha zielona i inne.
W granicach gminy na uwagę zasługują trzy zabytkowe założenia parkowe
zlokalizowane w Różankach, Kłodawie i Mironicach.
Różanki. Park popałacowy, z początku XIX w. Teren dawnego założenia pałacowo –
parkowego znajduje się w północno – wschodniej i południowo – wschodniej części
wsi. Z pałacu pozostały jedynie zniszczone fragmenty otaczającego go muru
a istniejący niegdyś na terenie niewielkiego parku staw przerobiony został na zbiornik
przeciwpożarowy. Otaczające zbiornik drzewa to: 4 klony, 3 lipy i kasztanowiec oraz
dęby. Prowadząca na teren dawnego dziedzińca droga to niewielka aleja
kasztanowa, u zwieńczenia której rośnie rozłożysty dąb dwuklapowy. Teren dawnego
dziedzińca tuż za dębem jest przeorany i służy za składowisko gruzu. Drzewa są
w dobrej kondycji zdrowotnej jednakże o dawnym założeniu parkowym trudno dziś
powiedzieć, że jest parkiem. Jest to raczej skupisko drzew wokół zbiornika
przeciwpożarowego służącego za siedlisko krzyżówkom i prowadząca do dalszej
części wsi aleja.
Kłodawa. Park podworski od przełomu XIX/XX wieku, z ozdobno – użytkowym
ogrodem przekształconym później w park krajobrazowy dworski nad brzegiem
jeziora. Drzewostan wyłącznie liściasty, przede wszystkim: kasztanowce, lipy, dęby
(około 150 lat), robinie, klony, wiązy. Stan zdrowotny drzew ocenia się na
dostateczny. Po południowej stronie alei lipowej – niewielki teren otwarty
z murawami.
Mironice. Park podworski z zachowanym układem dworskim. Dobrze zachowany
dziedziniec z oborą i spichlerzem oraz drzewostan, łąki parkowe i ogrody użytkowe.
Od frontu zabudowań dworu znajduje się gazon otoczony żywopłotem ligustru
z białymi świerkami wewnątrz. Dawne ogrody uprawne są użytkowane rolniczo,
natomiast te znajdujące się na terenie parku są nieużytkowane. Pomimo zaniedbania
i braku programu ochrony zespołu parkowo – dworskiego zachował on walory
kompozycyjne oraz czytelny układ przestrzenny. Przeważają gat. drzew liściastych:
buk, dąb, lipa, klon, jesion. Świerk pospolity i biały rośnie pojedynczo lub w małych
grupach. Usychające drzewa są wycinane i usuwane z terenu parku, stan
drzewostanu ocenia się na dobry. Cztery drzewa cechują
się rozmiarami
pomnikowymi (około 150 lat).
3.3. Potencjalne zmiany przy braku realizacji dokumentu planistycznego.
Pierwotnie (przed rozwojem osadnictwa i gospodarki ludzkiej) gmina Kłodawa
miała charakter puszczański, o czym świadczy pośrednio mapa Potencjalnej
roślinności naturalnej Polski (Matuszkiewicz i in. 1995). Wynika z niej, że potencjalna
roślinność naturalna całej gminy obejmuje różne typy lasów:
 ols środkowoeuropejski,
 świetlista dąbrowa,
str. 16
 niżowe łęgi olszowe i jesionowo – olszowe siedlisk wodno – gruntowych,
okresowo zabagnionych,
 grądy subatlantyckie bukowo – dębowo – grabowe, postać pomorska żyzna
i uboga,
 kontynentalne bory mieszane,
 suboceaniczne śródlądowe bory sosnowe w kompleksie boru świeżego, boru
suchego i wilgotnego,
 subatlantycki acydofilny las bukowo – dębowy typu pomorskiego.
Aktualnie najsilniej przekształconymi w wyniku działalności człowieka są na
terenie gminy obszary zabudowy: zurbanizowany obszar wsi Kłodawa oraz obszary
pozostałych wsi. Na terenach niezabudowanych najsilniej zostało przekształcone
środowisko przyrodnicze obecnych pól uprawnych i w mniejszym stopniu użytków
zielonych. Słabiej zdegradowane są obecne lasy. Najmniej zdegradowanymi
pozostały biotopy związane obecnie z ciekami i zbiornikami wodnymi (rzeki,
strumienie, źródliska, jeziora i stawy) oraz biotopy z dużym uwilgotnieniem podłoża
(łąki i torfowiska).
W przypadku braku realizacji projektowanej zmiany studium uwarunkowań
i kierunków zagospodarowania przestrzennego, na obszarach otwartych nastąpi
utrwalenie funkcjonowania przyrodniczo – technicznych agrocenoz. Na obszarach
zabudowanych nastąpi spontaniczna ekspansja roślinności o charakterze
ruderalnym. W przypadku braku realizacji funkcji przewidzianych w zmianie studium,
nie przewiduje się wystąpienia istotnych negatywnych zmian w środowisku
przyrodniczym przedmiotowych obszarów. Ewentualne zmiany stanu środowiska
spowodowane mogą być imisją zanieczyszczeń powietrza. Do głównych źródeł
zanieczyszczeń tego typu zaliczyć należy: emisję zanieczyszczeń komunikacyjnych
(spaliny) oraz
emisję z emitorów niskich z jednostek osadniczych (głównie
z Kłodawy), a także emisję przemysłową Gorzowa Wlkp.
3.4. Stan istniejący środowiska w obszarze znaczącego oddziaływania.
Zgodnie z art. 51 ustęp 2, punkt 2, litera b ustawy OOŚ, prognoza oddziaływania
na środowisko m. in. określa, analizuje i ocenia „stan środowiska na obszarach
objętych przewidywanym znaczącym oddziaływaniem”.
Komponenty środowiska przyrodniczego obszarów objętych zmianą studium nie
podlegały w przeszłości i nie podlegają obecnie szczególnym badaniom
identyfikującym ich zanieczyszczenia, przeprowadzanym przez inspektoraty
sanitarne i ochrony środowiska. W bliższym i dalszym otoczeniu, a więc na terenach
potencjalnego przewidywanego znaczącego oddziaływania obszaru planistycznego,
również takich pomiarów nie prowadzono. W związku z powyższym brak jest
miarodajnych przesłanek do skwantyfikowanego określenia jakości poszczególnych
komponentów i środowiska jako całości. W ostatnich kilku latach część otoczenia
terenów objętych zmianą studium została przekwalifikowana na tereny budowlane
(szczególnie wieś gminna Kłodawa oraz wieś Chwalęcice).
Położenie analizowanych terenów, ich powierzchnia, charakter oraz rodzaj
i intensywność obecnego, i przyszłego zagospodarowania nie uzasadnia również
konieczności przeprowadzenia takich badań w przyszłości. Obecnie, wg wykonanego
specjalnie dla potrzeb niniejszego studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego opracowania ekofizjograficznego, na podstawie
str. 17
obserwacji terenowych stwierdzono, że brak jest wizualnych patologicznych zmian
w komponentach biotycznych (bioindykatory). Świadczy to o względnie dobrej jakości
pozostałych komponentów i środowiska jako całości. Pod względem przyrodniczym
analizowane obszary nie będą wpływały w sposób szczególny na obszary sąsiednie.
4. Charakterystyka ustaleń studium.
Analizowane studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego, do którego sporządzana jest niniejsza prognoza oddziaływania na
środowisko, składa się z tekstu ujednoliconego, uwzględniającego zmiany w
zagospodarowaniu terenu w obrębie wsi Różanki i Wojcieszyce oraz treści
przeniesione z obecnie obowiązującej zmiany studium, a także części graficznej.
4.1. Materiały planistyczne – graficzne.
Analizowany rysunek studium („Struktura funkcjonalno – przestrzenna”) w skali
1:10000 zawiera szereg wydzieleń i oznaczeń. Dla niniejszej Prognozy
najistotniejsze są m. in. następujące oznaczenia:
 granica administracyjna gminy (określa obszar planistyczny objęty studium),
 tereny zieleni parkowej, zieleni cmentarnej, zieleni leśnej i wód powierzchniowych
(obszary stanowiące zasadniczą strukturę terenów otwartych, biologicznie
czynnych, pełniące kluczową rolę w utrzymaniu bioróżnorodności obszaru),
 tereny usług sportu i rekreacji, zieleni działkowej i rolnicze (ze względu na
konieczność zapewnienia odpowiednich warunków siedliskowych dla utrzymania
równowagi przyrodniczej i racjonalnego wykorzystania komponentów
przyrodniczych),
 tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej i wielorodzinnej (ze względu na
konieczność zapewnienia na tych obszarach odpowiednich warunków
bioklimatycznych i technicznych dla przebywania ludzi na stałe),
 tereny zabudowy usługowej, rzemieślniczej, przemysłowej, handlu wielko
powierzchniowego, obiekty infrastruktury, tereny komunikacyjne i tereny
przeznaczone do rekultywacji (ze względu na potencjalne zagrożenie
zanieczyszczeniem poszczególnych komponentów środowiska i całych
ekosystemów).
Rysunek zmiany studium (podkład sytuacyjno – wysokościowy w skali 1:10 000)
pokazuje szersze otoczenie obrębów geodezyjnych objętych sporządzanym studium
uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego.
4.2. Ustalenia istotne z punktu widzenia ochrony środowiska.
Zmiany w dokumencie Studium zostały wprowadzone we wszystkich rozdziałach
(część I oraz część II). Najistotniejsze zmiany z punktu widzenia ochrony środowiska
zostały wprowadzone w rozdziałach: „10. Uwarunkowania ochrony środowiska
przyrodniczego”, „11. Uwarunkowania ochrony środowiska kulturowego”, „19.
Uwarunkowania rozbudowy sieci infrastruktury technicznej” oraz w części II
w rozdziałach: „2. Kierunki ochrony środowiska przyrodniczego”, „3. Kierunki ochrony
środowiska kulturowego i krajobrazu” i „6. Kierunki modernizacji i rozbudowy układu
sieci i urządzeń infrastruktury technicznej”.
str. 18
Poniżej przedstawiono chronologicznie zapisy w poszczególnych rozdziałach
(tylko najistotniejsze, wybrane zapisy z punktu widzenia ochrony środowiska):
Część I. „7. Uwarunkowania ochrony środowiska przyrodniczego”, punkt 7.7
„Rzadkie i zagrożone gatunki flory”:
 W granicach gminy Kłodawa zlokalizowano w ramach Inwentaryzacji
przyrodniczej gminy 212 stanowisk reprezentujących łącznie 45 gatunków
roślin i grzybów, które uznano za rzadkie i specjalnie chronione prawem
krajowym oraz wskaźnikowe dla siedlisk przyrodniczych chronionych prawem
unijnym. Są to:
- czosnek niedźwiedzi (Allium ursinum),
- modrzewnica zwyczajna (Andromeda polifonia,
- pajęcznica gałęzista (Anthericum ramosum),
- orlik pospolity (Aquilegia vulgaris),
- czermie błotna (Calla palustris),
- rzeżucha leśna (Cardamine flexuosa),
- turzyca nitkowata (Carex lasiocarpa),
- turzyca brzegowa (Carex riparia),
- turzyca dzióbkowata (Carex rostrata),
- ramienica (Chara aspera),
- ramienice (Charophyta),
- siedmiopalecznik błotny (Comarum palustre),
- kokorycz wątła (Corydalis intermedia),
- kukułka krwista (Dactylorhiza incarnata),
- żywiec cebulkowy (Dentaria bulbifera),
- naparstnica purpurowa (Digitalis purpurea),
- rosiczka okrągłolistna (Drosera rotundifolia),
- kruszczyk szerokolistny (Epipactis helleborine),
- skrzyp olbrzymi (Equisetum telmateia),
- wełnianka wąskolistna (Eriophorum angustifolium),
- wełnianka pochwowata (Eriophorum vaginatum),
- śnieżyczka przebiśnieg (Galanthus nivalis),
- marzanka wonna (Galium odoratum),
- bluszcz pospolity (Hedera helix),
- kocanki piaskowe (Helichrysum arenarium),
- bagno zwyczajne (Ledum palustre),
- widłak jałowcowaty (Lycopodium annotinum),
- widłak goździsty (Lycopodium clavatum),
- pióropusznik strusi (Matteuccia struthiopteris),
- bobrek trójlistkowy (Menyanthes trifoliata),
- jezierza morska (Najas marina),
- gnieźnik leśny (Neottia nidus - avis),
- grążel żółty (Nuphar lutea),
- grzybienie białe (Nymphaea alba),
- śniedek cienkolistny (Ornithogalum collinum),
- żurawina błotna (Oxycoccus palustris),
- sromotnik bezwstydny (Phallus impudicus),
- paprotka zwyczajna (Polypodium vulgare),
- przygiełka biała (Rhynchospora alba),
- żankiel zwyczajny (Sanicula europaea),
str. 19
-
cebulica dwulistna (Scilla bifolia),
jarząb brekinia (Sorbus torminalis),
torfowiec (Sphagnum fimbriatum),
torfowiec (Sphagnum sp),
torfowiec (Sphagnum teres),
szmaciak gałęzisty (Sprassis crispa),
osoka aleosowata (Stratiotes aloides),
cis pospolity (Taxus baccata),
pływacz pośredni (Utricularia intermedia),
barwinek pospolity (Vinca minor),
widłaczek torfowy (Lepidotis inundata),
soplówka gałęzista (Hericium ramosum).
„Rzadkie i zagrożone gatunki fauny”:
 Ogółem na terenie gminy zanotowano ponad 100 stanowisk gatunków
chronionych, rzadkich oraz chronionych prawem unijnym. Najliczniej
reprezentowane są ptaki. Rzadkie i zagrożone gatunki stwierdzono na
kilkudziesięciu stanowiskach. Sześć gatunków – puchacz, bielik, bocian
czarny, kania czarna, kania ruda i błotniak stawowy to gatunki specjalnej
troski, kilkanaście innych – zimorodek, gągoł, rybołów, nurogęś, samotnik,
dzięcioł czarny, dzięcioł średni, kszyk, żuraw i inne wymaga ochrony aktywnej.
Interesująca jest także herpetofauna. Spośród gadów gatunki specjalnej troski
to żółw błotny i gniewosz, natomiast ochrony aktywnej wymagają wszystkie
zagrożone płazy – kumak nizinny, rzekotka drzewna, ropucha zielona i inne.
Duże obszary leśne otoczone polami uprawnymi stwarzają dobre warunki do
bytowania ssaków, w tym objętych ochroną.
Tabela 3. Wykaz gatunków ssaków objętych ochroną na terenie gminy Kłodawa.
Lp.
Nazwa gatunkowa
Ochrona
Borowiec wielki
Nyctalus noctula
Bóbr europejski
Castor fiber
Gacek brunatny
Plecotus auritus
Jeż
Erinaceus europaeus
Karlik mniejszy
Pipistrellus pipistrellus
Kret
Talpa europaea
częściowa
Łasica
Mustela nivalis
ścisła
Mopek
Barbastella barbastellus
Mroczek późny
Eptesicus serotina
ścisła
Ryjówka aksamitna
Sorex araneus
ścisła
Ryjówka malutka
Sorex minutus
ścisła
Rzęsorek rzeczek
Neomys fodiens
Wiewiórka pospolita
Sciurus vulgaris
częściowa
ścisła
ścisła
str. 20
Wydra
Lutra lutra
Zębielek białawy
Crocidura leucodon
Zębielek karliczek
Crocidura suavelens
częściowa
„System ochrony przyrody”:
 Na podstawie Ustawy o ochronie przyrody z dnia 16 kwietnia 2004 r. (Dz. U.
Nr 92, poz. 880) Art. 6.1 ochronie w gminie Kłodawa podlegają następujące
formy:
- rezerwaty przyrody: Wilanów, Rzeka Przyłężek, Dębina,
- Barlinecko – Gorzowski Park Krajobrazowy,
- Obszar Chronionego Krajobrazu „2 – Puszcza Barlinecka”,
- Obszar Natura 2000 PLB080001 „Puszcza Barlinecka”,
- pomniki przyrody ożywionej i nieożywionej,
- użytki ekologiczne: Bagna, Różanki, Wilanów,
- chronione stanowiska roślin, zwierząt, grzybów,
- strefy ochronne dla ptaków objętych ochroną strefową.
Część I. „8. Uwarunkowania ochrony środowiska kulturowego”, punkt 8.2
„Charakterystyka historycznie ukształtowanego układu osadniczego gminy i jego
wartości kulturowych”:
 Osadnictwo koncentruje się w południowej części gminy wykształcając układ
pasmowy łączący miasto Gorzów Wlkp. Z najbliższymi jednostkami gminnymi
na kierunkach ciągów komunikacyjnych dróg: krajowej nr 22 – Gorzów Wlkp. –
Strzelce Krajeńskie, wojewódzkiej nr 151 – Gorzów Wlkp. – Barlinek,
powiatowych 11-332 – Gorzów Chwalęcice – Kłodawa, 11-314 – Kłodawa –
Wojcieszyce oraz w skupionych jednostkach osadniczych: Łośnie, Rybakowie
i Santocznie, Santocku. Historyczne układy występują w formie:
- wsi owalnicowej: Różanki, Chwalęcice,
- wsi ulicowo-placowej: Kłodawa, Wojcieszyce,
- wsi ulicówki: Zdroisko, Santocko, Santoczno,
- wielodrożnicy: Łośno,
- ulicówki krótkiej: Lipy.
 Zespoły folwarczne i pofolwarczne występują w miejscowościach: Mironice,
Różanki,
Wojcieszyce.
Zespoły
parkowo
pałacowe
występują
w miejscowościach: Mironice, Kłodawa.
Część I. „8. Uwarunkowania ochrony środowiska kulturowego”, punkt 8.3 „Zabytki
archeologiczne na terenie gminy”:
 Na terenie gminy Kłodawa znajduje się osiem obiektów zabytkowych, objętych
ochroną w formie wpisu do rejestru zabytków.
Tabela. 4. Obiekty ujęte w rejestrze zabytków na terenie gminy Kłodawa
Obiekt
Miejscowość
Gmina
Numer
Data decyzji
Dom d. huta
Łośno
Kłodawa
46
26.10.1976
Dwór
Mironice
Kłodawa
306
20.08.1980
Cmentarz przykościelny
Różanki
Kłodawa
358
25.04.1991
str. 21
Kościół paraf. P.w. św. Stanisława Kostki
Różanki
Kłodawa
2108
04.05.1971
Zabudowa folwarczna
Różanki
Kłodawa
2109
04.05.1971
Budynek Szkoły
Santoczno
Kłodawa
2110
04.05.1971
Kościół p.w. Przemienienia Pańskiego
Santoczno
Kłodawa
93
05.11.1976
Kościół fil. p.w. Podwyższenia Krzyża Św.
Wojcieszyce
Kłodawa
20
22.10.1976
 W ewidencji konserwatorskiej znajduje się znaczna ilość budowli o walorach
zabytkowych, reprezentatywnych dla regionu i czasu ich powstania.
Część I. „17. Uwarunkowania modernizacji rozbudowy sieci infrastruktury
technicznej”, punkt 17.1 „Zaopatrzenie w wodę”
 Część gospodarstw posiada indywidualne wodociągi zagrodowe pracujące
w oparciu o płytkie studnie kopane lub wiercone. Woda pochodząca
z powyższych ujęć jest niepewnej jakości i występują okresowe jej braki
w czasie suszy lub wzmożonego poboru.
 Na terenie gminy zaopatrzenie ludności w wodę następuje wyłącznie z ujęć
wód podziemnych.
 Ujęcie w Kłodawie wchodzi w skład zespołu ujęć (oprócz ujęć: Centralne
i Siedlice) dla wodociągu komunalnego miasta Gorzowa Wlkp. Eksploatowane
studnie na wszystkich ujęciach wyposażone są w pompy głębinowe o różnej
mocy i wydajności. Ilość pracujących studni zależy od aktualnego
zapotrzebowania na wodę, dlatego też część studni jest nieczynna lub
czasowo wyłączona z eksploatacji. Ujęcie w Kłodawie jest uzdatniane poprzez
dezynfekcję dwutlenkiem chloru.
Część I. „17. Uwarunkowania rozbudowy sieci infrastruktury technicznej”, punkt
17.2 „Odprowadzanie i unieszkodliwianie ścieków”:
 Sieć kanalizacyjna gminy Kłodawa podłączona jest do sieci kanalizacji
miejskiej w Gorzowie.
 Ogólnie stosowanym rozwiązaniem w pozostałych miejscowościach (bez sieci
kanalizacyjnej) jest odprowadzanie ścieków do przydomowych zbiorników
bezodpływowych (szamb).
17.3 „Ciepłownictwo i gazownictwo”:
 Większość gminy korzysta z tradycyjnych metod ogrzewania wykorzystując
paliwa stałe. W ostatnich latach zwiększyła się ilość budynków ogrzewanych
gazem butlowym lub olejem opałowym. W Wojcieszycach i Różankach,
oprócz starej zabudowy jednorodzinnej ogrzewanej tradycyjnie, istnieją
zmodernizowane kotłownie, które ogrzewają budynki wielorodzinne
wykorzystując gaz ziemny (Kotłownia Różanki).
 Przez teren gminy przebiega gazociąg wysokiego ciśnienia Ø 150 i Ø 500.
17.6 „Gospodarka odpadami”:
 Całkowicie została uregulowana zbiórka odpadów komunalnych na terenach
zabudowy mieszkaniowej.
str. 22
 Odpady z gminy Kłodawa wywożone są na składowisko Chruścik – Gorzów.
W gminie nie przewiduje się lokalizacji składowiska odpadów. Dawne
składowisko odpadów w Kłodawie zostało zrekultywowane i stanowi teren
zieleni.
 Innymi odpadami, jakie powstają na terenie gminy są odpady pochodzące
z produkcji na fermach drobiu. Nie stanowią problemu odpady wytwarzane
przy produkcji kurcząt brojlerów, natomiast problem zaistniał przy fermach kur
nieśnych, gdzie odpady składowane są w pobliżu kurników i stanowią dużą
uciążliwość zarówno dla środowiska, jak i dla mieszkańców. Problem wymaga
natychmiastowego rozwiązania, m.in. ze względu na fakt lokalizacji ferm nad
rzeką Santoczną – rzeką o bardzo dużym potencjale biologicznym i ważnej
funkcji w systemie ekologicznym gminy, a także potencjale możliwym do
wykorzystania na cele rekreacyjne. Jednocześnie, nieuporządkowane
składowanie odpadów na gruncie, którego naturalną cechą jest słaba izolacja
poziomów wód gruntowych, stanowi duże zagrożenie dla jakości tych wód,
jako zasobu wody pitnej.
Część II. „2. Kierunki ochrony środowiska przyrodniczego i krajobrazu”, punkt 2.1
„Proponowane formy ochrony przyrody”:
 Proponuje się objąć ochroną:
- proponowane pomniki przyrody: Zielęcin: 59c – Js, Łośno: 112b – So, Łośno: 267c
– grupa Dbs, Różanki: 468d – Cis, Różanki: 468d – grupa Dbs i Lp, Różanki: 453k,
471c, 472b – grupa 11Dbs, Rybakowo: 528c – Dbs.
Część II. „2. Kierunki ochrony środowiska przyrodniczego i krajobrazu”, punkt 2.1
ppkt 2 wygrubienie 3 – „Szczególne formy ochrony przyrody”
 W zakresie obszarów chronionych występujących na terenie Gm. Kłodawa
Zmiana studium ustala:
- rezerwaty przyrody – postępować zgodnie z obowiązującymi Planami Ochrony
Rezerwatów w porozumieniu WKP w Gorzowie Wlkp.,
- Barlinecko – Gorzowski Park Krajobrazowy i jego otulina – postępować
zgodnie z obowiązującym Planem Ochrony B-G PK (aktualnie brak planu
ochrony),
- stanowiska roślin chronionych – prowadzić odpowiednią gospodarkę leśną
oraz na bieżąco inwentaryzować i aktualizować zasięg istniejących stanowisk.
- stanowiska zwierząt chronionych – postępować zgodnie z aktualnym
prawodawstwem w tej dziedzinie,
- starorzecza i inne naturalne eutroficzne zbiorniki wodne – w trakcie
wykonywania zrębni zupełnych i cięć uprzątających pozostawić wokół tych
miejsc pas drzewostanu o szerokości co najmniej 20 m,
- torfowiska wysokie z roślinnością torfotwórczą, torfowiska przejściowe
i trzęsawiska – pozostawienie w stanie niezmienionym stosunków wodnych
poprzez konserwację urządzeń melioracyjnych,
- źródliska – wyłączenie z użytkowania obszaru o promieniu 30 m.
Część II. „2. Kierunki ochrony środowiska przyrodniczego i krajobrazu”, punkt
2.2 „Podstawowe zasady ochrony środowiska przyrodniczego”:
 Zakłada się w studium, że podstawowe zasady zachowania i ochrony
unikalnych walorów środowiska przyrodniczego i krajobrazu terenów gminy,
będą wskazane w odpowiednich planach ochrony parków oraz terenów
str. 23
-
-
-
-
-
-
-
rezerwatowych. Do czasu ich opracowania na terenie w/w obiektów a także na
pozostałych terenach gminy należy:
doprowadzić do oznakowania obiektów chronionych tablicami informacyjnoedukacyjnymi;
egzekwować przestrzeganie prawa na terenach chronionych, szczególnie
strzec przed zawłaszczeniem na inne cele, wypalaniem, zaśmiecaniem,
masową penetracją ludzką;
zapewnić zachowanie stosunków wodnych w obrębie torfowisk, nie odwadniać
ich, nie piętrzyć poziomu wód, z wyjątkiem ewentualnych, precyzyjnie
zaplanowanych prac mających na celu restytucję torfowiska a także nie
podejmować w ich sąsiedztwie torfowisk działań mogących wpłynąć na
stosunki wodne.
dopuszcza się przeprowadzanie renaturyzacji na ciekach uregulowanych, nie
wolno jednak dopuszczać do spontanicznego kształtowania się koryta.
spontaniczne kształtowanie się koryt nieuregulowanych nie może powodować
zagrożenia powodziowego dla terenów przyległych.
nie regulować naturalnych cieków, tam gdzie to możliwe na ciekach
uregulowanych pozwolić na spontaniczne kształtowanie się koryt, nie wycinać
drzew, krzewów nadbrzeżnych, ani innej roślinności; nie zabudowywać
brzegów zbiorników wodnych. Studium dopuszcza regulację rzeki Santoczna
na terenie gminy w celu zapobieżenia lokalnym zalewom;
nie niszczyć istniejących miedz, krzewów i drzew śródpolnych, zarośli ani
zadrzewień, strzec przestrzegania zakazu wypalania resztek roślinności;
dążyć do odtworzenia dawnej kompozycji parków wiejskich i podworskich;
w gospodarce leśnej a także gospodarce zadrzewieniami preferować gatunki
liściaste, stopniowo ograniczając dominację sosny a także uwzględniać skład
gatunkowy potencjalnej roślinności naturalnej na odpowiednich siedliskach
i nie wprowadzać gatunków obcych geograficznie;
szczególnie troskliwą gospodarkę leśną prowadzić na siedliskach bagiennych
i wilgotnych; na siedliskach tych powstrzymać procesy odwodnienia siedlisk,
unikać metod odnawiania lasu głęboko ingerujących w warunki siedliskowe;
w obrębie zbiorników nie wykaszać trzcinowisk i oczeretów w okresie lęgów
ptaków, na ekstensywnie użytkowanych stawach pozostawić rozleglejsze
fragmenty nie wykaszanej roślinności, aktywnie chronić stanowiska rzadkich
i silnie zagrożonych gatunków ptaków;
wspierać rozwój turystyki i rekreacji przyjaznej dla środowiska m.in. prowadzić
szlaki turystyczne tak, aby nie przebiegały przez strefy ochrony stanowisk
rzadkich gatunków zwierząt.
 Zmiana Studium ustala zachowanie i ochronę lokalnych korytarzy,
powiązanych z systemem ciągów zieleni oraz zadrzewień śródpolnych
i przydrożnych, poprzez realizację działań polegających na:
- zachowaniu ciągłości przebiegu lokalnych korytarzy ekologicznych w celu
umożliwienia migracji fauny,
- ochronie przed niekontrolowaną zmianą użytkowania i przekształceniami.
Część II. „3. Kierunki ochrony środowiska kulturowego i krajobrazu”, punkt 3.1
„Zasady ochrony dóbr kultury i krajobrazu”.
 Zgodnie z przyjętymi celami rozwoju przestrzennego gminy w jego
ukierunkowaniu równie ważna jak ochrona środowiska przyrodniczego jest
str. 24
ochrona wartości kulturowych. Bez względu na stan zachowania ochronie
i opiece podlegają zabytki nieruchome będące w szczególności:
- krajobrazami kulturowymi,
- układami urbanistycznymi, ruralistycznymi i zespołami budowlanymi,
- dziełami architektury i budownictwa,
- cmentarzami,
- parkami, ogrodami i innymi formami zaprojektowanej zieleni,
- miejscami upamiętniającymi wydarzenia historyczne bądź działalność
wybitnych osobistości lub instytucji.
 W stosunku do układów przestrzennych terenów gminy a także walorów
krajobrazowych ich otoczenia zakłada się w Zmianie studium:
- utrzymanie historycznie ukształtowanego układu miejscowości Kłodawa,
- utrzymanie historycznych układów przestrzennych oraz zasad lokalizacji
zabudowy i zagospodarowania terenu wsi: Chwalęcice, Santocko i Różanki,
- wypełnianie ubytków w historycznie ukształtowanych ciągach zabudowy
z poszanowaniem zasady dobrego sąsiedztwa i wykorzystania lokalnych
tradycji budowania i zdobienia,
- utrzymanie eksponowanie układów przestrzennych siedlisk, a także drobnych
elementów zagospodarowania, a w tym pomników i krzyży, kamieni milowych,
dawnych urządzeń technicznych i komunikacyjnych oraz układów
komponowanej zieleni parków, cmentarzy i obsadzeń przydrożnych
i śródpolnych,
- utrzymanie historycznie ukształtowanej sieci dróg,
- zachowanie w formie naturalnej licznych cieków, stawów i terenów bagiennych
oraz dróg przejść i mostów w ich rejonie,
- zachowanie atrakcyjnych krajobrazowo krawędzi leśnych zamykających
obszary otwarte w otoczeniu poszczególnych miejscowości,
- zachowanie w dobrym stanie technicznym i estetycznym dominant
kulturowych i krajobrazowych oraz utrzymanie ich roli w otoczeniu,
- zahamowanie niekorzystnych procesów degradacji krajobrazu: pozostawiania
ugorów na terenach rolnych, wycinania zadrzewień przydrożnych
i śródpolnych, obudowy brzegów jezior i cieków wodnych tymczasowymi
obiektami turystycznymi.
 W stosunku do historycznie ukształtowanej zabudowy zakłada się w Zmianie
studium:
- zapobieganie powstawaniu ubytków w ciągach tej zabudowy i tworzenie
warunków do ich odbudowy;
- utrzymanie i eksponowanie jej walorów -proporcji, form elewacji i dachów,
wielkości i układu otworów, rodzaju stolarki i jej zdobnictwa, materiału
budowlanego;
- kształtowanie walorów nowej zabudowy mieszkalnej, rekreacyjno-turystycznej
i produkcyjnej poprzez nawiązywanie do tradycji i wartości regionalnych przy
określaniu formy architektonicznej i używaniu materiałów budowlanych.
 W celu realizacji ochrony wartości kulturowych i krajobrazowych zmiana
studium ustala następujące kierunki działań:
- wyznaczenie obszarów objętych ochroną konserwatorską oraz utrzymanie
zasad ich zagospodarowania;
- wyznaczenie obszarów objętych ochroną konserwatorską stanowisk
archeologicznych oraz utrzymanie zasad ich zagospodarowania,
str. 25
-
opracowanie ewidencji konserwatorskich oraz projektów zagospodarowania
dla wszystkich założeń parkowych i cmentarnych,
opracowanie i uchwalenie lokalnej polityki finansowej i preferującej utrzymanie
lokalnych walorów kulturowych oraz realizację obiektów o twórczych
rozwiązaniach architektonicznych, dla obiektów wznoszonych w tradycyjnej
konstrukcji i formie.
Część II. „3. Kierunki ochrony środowiska kulturowego i krajobrazu”, punkt 3.2.
„Kierunki ochrony dziedzictwa archeologicznego”:
 W zakresie ochrony dziedzictwa archeologicznego na terenie Gminy zakłada
się utrzymanie i ochronę zachowanych zasobów. Celem tej ochrony jest
zachowanie wartościowych, rozpoznanych stanowisk archeologicznych
w stanie niezmienionym. W miejscowych planach zagospodarowania
przestrzennego należy uwzględniać wskazane w tabelach i na mapach
stanowiska archeologiczne.
 Obowiązuje uzgadnianie wszelkich prac ziemnych w obrębie historycznie
ukształtowanych miejscowości, stanowisk archeologicznych oraz ich
bezpośredniego sąsiedztwa z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków –
Państwową Służbą Ochrony Zabytków delegatura w Gorzowie
Wielkopolskim.
Część II. „6. Kierunki modernizacji i rozbudowy układu sieci i urządzeń
infrastruktury technicznej”, punkt 6.1 „Kierunki rozbudowy systemu zaopatrzenia
w wodę”:
 W studium zakłada się realizację następujących zadań służących osiągnięciu
właściwego poziomu zaopatrzenie mieszkańców w wodę:
- rozbudowę gminnej sieci wodociągowej o nowe linie magistralne;
- modernizację i rozbudowę sieci wodociągowych na dotychczas
zainwestowanych terenach gminy i podłączenie do nich nowych układów
zabudowy;
- stopniową integrację niezależnych systemów zaopatrzenia w wodę
poszczególnych miejscowości dla podniesienia niezawodności systemów
wodociągowych,
- przewiduje się awaryjne źródła wody pitnej w miejscowościach
zwodociągowanych.
 Zakłada się utrzymanie istniejących studni awaryjnych dla zapewnienia
zaopatrzenia w wodę w sytuacjach awaryjnych w trybie obowiązujących
przepisów. Zmiana Studium ustala ponadto następujące zasady
zaopatrywania wodę dla celów pożarowych:
- pobór wody w miejscowościach zwodociągowanych odbywać się będzie
z istniejących sieci wodociągowych;
- pobór wody w miejscowościach, w których nie zapewnia się wymaganego
zapotrzebowania w wodę ze względu na niską wydajność lub brak sieci
wodociągowej odbywać się będzie z uzupełniających źródeł wody w postaci
studni o wydajności nie mniejszej niż 10 dm 3/s, punktów czerpania wody
w naturalnych lub sztucznych zbiornikach lub ciekach wodnych o wydajności
nie mniejszej niż 20 dm3/s oraz ze zbiorników przeciwpożarowych.
 Dla ochrony użytkowych warstw wodonośnych po zakończeniu eksploatacji
ujęć wody ustala się w studium dla ich otoczenia zakazy:
str. 26
-
-
-
wprowadzania ścieków do wód lub do ziemi, rolniczego wykorzystania
ścieków, stosowania nawozów i środków ochrony roślin oraz urządzania
pryzm kiszonkowych;
wykonywania robót melioracyjnych oraz wykopów ziemnych,
lokalizowania zakładów przemysłowych oraz ferm chowu lub hodowli zwierząt,
składowisk odpadów komunalnych lub przemysłowych, cmentarzy oraz
grzebania zwłok zwierzęcych.
lokalizowania budownictwa mieszkalnego oraz turystycznego,
wydobywania kamienia, żwiru, piasku oraz innych materiałów kopalnych.
infrastruktury technicznej”, punkt 6.2 „Odprowadzanie i unieszkodliwianie ścieków”:
 W studium zakłada się utrzymanie istniejącego systemu kanalizacji
i oczyszczania ścieków oraz jego sukcesywną rozbudowę. System ten winien
docelowo objąć wszystkie obszary zainwestowane gminy i stworzyć dogodne
warunki dla wprowadzania nowej zabudowy na terenach wskazanych na ten
cel. Priorytetowym zadaniem inwestycyjnym jest budowa nowych sieci
kanalizacyjnych na terenach wiejskich, niewyposażonych dotychczas w sieć
kanalizacyjną.
 Pozostałe miejscowości gminy, ze względu na uwarunkowania terenowe będą
dysponować niezależnymi, lokalnymi systemami oczyszczania ścieków, które
ze względów ekonomicznych trudno będzie połączyć w jeden zbiorczy układ.
Na terenach tych ścieki bytowe będą odprowadzane do gminnych
oczyszczalni ścieków za pośrednictwem zbiorników bezodpływowych i
zorganizowanego
systemu
wywozu
nieczystości.
Alternatywnym
rozwiązaniem pozostaje budowa małych przydomowych oczyszczalni
ścieków.
infrastruktury technicznej”, punkt 6.3 „Kierunki modernizacji systemu ciepłownictwa i
gazownictwa”:
 W studium zakłada się wykorzystanie istniejących lokalnych kotłowni na
terenie gminy, oraz przeprowadzeniu ich modernizacji w miarę potrzeb.
Rozwój ciepłownictwa na obszarze gminy jest ściśle powiązany z planowaną
budową sieci gazowej na terenach wiejskich. Rozwój sieci gazowej na
terenach wiejskich jest szczególnie istotny w kontekście dążenia do obniżania
zjawiska niskiej emisji zanieczyszczeń powietrza na terenach przyległych do
terenów chronionych gminy.
infrastruktury technicznej”, punkt 6.6. „Kierunki gospodarki odpadami”.
 W zakresie gospodarki odpadami gmina Kłodawa obsługiwana jest przez kilka
koncesjonowanych firm na zasadzie indywidualnych umów zawartych między
przedsiębiorstwami, a osobami fizycznymi i prawnymi. W gminie prowadzona
jest selektywna zbiórka odpadów. Odpady deponowane są na składowiskach
odpadów w Chróściku (dzielnica Gorzowa Wlkp.).
5. Istotne problemy ochrony środowiska.
str. 27
Zgodnie z art. 51 ustęp 2, punkt 2, litera c ustawy OOŚ, prognoza oddziaływania
na środowisko m. in. określa, analizuje i ocenia: „istniejące problemy ochrony
środowiska istotne z punktu widzenia realizacji projektowanego dokumentu,
w szczególności dotyczące obszarów podlegających ochronie na podstawie ustawy
z dnia 16 kwietnia 2004r. o ochronie przyrody”, a zgodnie z literą c tego przepisu –
„cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu międzynarodowym,
wspólnotowym i krajowym, istotne z punktu widzenia projektowanego dokumentu,
oraz sposoby, w jakich te cele i inne problemy środowiska zostały uwzględnione
podczas opracowania dokumentu”.
5.1. Istniejące elementy i obszary chronione.
Jak już wcześniej wspomniano, w 2006 roku Klub Przyrodników ze Świebodzina
wykonał „Inwentaryzację przyrodniczą gminy Kłodawa”. Celem tego opracowania,
wykonanego na zlecenie Wojewody Lubuskiego, była inwentaryzacja walorów
przyrodniczych gminy. W województwie lubuskim nie przeprowadzono dotychczas
kompleksowej inwentaryzacji walorów przyrodniczych, prowadzonych w innych
województwach. Wstępne inwentaryzacje prowadzono w połowie lat 90 – tych
w kilkunastu gminach przygranicznych pogranicza polsko – niemieckiego. Aktualnie
prowadzona inwentaryzacja rozpoczęła się w roku 2004 od gmin powiatu strzelecko
– drezdeneckiego, w roku 2006 objęła gminy powiatu gorzowskiego i sulęcińskiego.
Obejmuje ona skatalogowanie, waloryzację i przygotowanie propozycji ochrony
prawnej najbardziej wartościowych elementów przyrody. Poniższe informacje podane
są zgodnie z cytowanym opracowaniem.
Wyniki inwentaryzacji przedstawiono w formie katalogu stanowisk i obiektów oraz
kartograficznie, na mapach w skali 1 : 50 000. Wykonano także dokumentację
fotograficzną przedstawiającą najcenniejsze ekosystemy, wybrane chronione rzadkie
gatunki roślin i zwierząt oraz obiekty chronione i kwalifikujące się do ochrony.
Obiekty objęte formami ochrony prawnej.
 Rezerwaty przyrody.
Na terenie gminy Kłodawa utworzono dotychczas trzy rezerwaty przyrody –
Dębina, Rzeka Przyłężek oraz Wilanów. Ich krótką charakterystykę zawiera poniższa
tabela.
Tabela 5. Rezerwaty przyrody na terenie gminy Kłodawa
Forma
ochrony
/nazwa
Rezerwat
Przyrody
„Dębina”
Rezerwat
Przyrody
„Rzeka
Przyłężek”
Numer zarządzenia/
zarządzający
Powierzchnia
[ha]
Lokalizacja
Opis
Zarz. Min. OŚZNiL
utw. 11.12.95
(M.P. Nr 2/96, poz. 26;
Dz.U.Woj.Lub. Nr 12
poz. 144
z 2002r)/
Nadleśnictwo Kłodawa
Zarządz. MOŚZNiL z
dn. 11. 12.95/
Nadl. Strzelce
Krajeńskie (73%),
Kłodawa (27%)
12,18
Nadleśnictwo
Kłodawa
86 d, g,
87a,d,f
35, 08
Nadleśnictwo
Strzelce
Krajeńskie:
219 a,f; 229
a,c,k; 239 g
Nadl.
Kłodawa:
497 h, 521
a,b,j
Rezerwat krajobrazowo-leśny.
Utworzony w celu ochrony fragmentu
lasu liściastego o charakterze grądu
środkowoeuropejskiego (Galio
sylvatici –Carpinetum) z bogatym
florystycznie runem leśnym; liczne
stanowiska roślin chronionych
Rezerwat faunistyczny, ma na celu
ochronę tarlisk ryb łososiowatych:
pstrąga potokowego, głowacza
białopłetwego; wysokie walory
przyrodnicze
str. 28
Rezerwat
Przyrody
„Wilanów”
Utworzony zarz. ML i
PD z dn. 30.12 1966/
Nadl. Strzelce
Krajeńskie
67,16
Nadl. Strzelce
Krajeńskie
204
b,c.d,h,i,j,k,l,
n, p, r;
213 j,k,l; 214
a,b,c,d,f,h,i,j
Rezerwat krajobrazowo-leśny;
głównym przedmiotem ochrony jest
las mieszany pochodzenia
naturalnego z udziałem buka. Wśród
zbiorowisk roślinnych występują:
buczyny niżowe: (Melico-Fagetum,
Luzulo pilosae-Fagetum)
Ols porzeczkowy (Ribo nigriAlnetum), pomorska brzezina
bagienna (Betuletum pubescentis)
 Park krajobrazowy.
„Barlinecko – Gorzowski Park Krajobrazowy”.
Obejmuje wraz ze swoją otuliną obszar ponad 55 tys. ha położonych na
pograniczu województw lubuskiego i zachodniopomorskiego. Powierzchnia samego
Parku wynosi 23982,91 ha (na terenie gmin: Barlinek, Nowogródek Pomorski,
Pełczyce, Kłodawa i Strzelce Krajeńskie). W gminie Kłodawa znajduje się 8.625 ha
powierzchni Parku oraz 3.543,09 ha otuliny. Został utworzony w Rozp. Nr 27, Woj.
Gorzowskiego z dn. 23.10.1991 (Dz. Urz. woj. gorzowskiego Nr 14 z 1991 r.) w celu
ochrony zalesionej sandrowej równiny leżącej między Barlinkiem i Gorzowem
Wielkopolskim. Łagodnie nachylony ku południowi sandr pokryty jest tu głównie
borami sosnowymi i borami mieszanymi (z udziałem buka i dębu). Położone wśród
tych borów rynnowe jeziora (największe to: Lubie, Chłop, Lubieszewko i Mrowinko),
wytopiskowe oczka, doliny rzeczek (Santoczna, Kłodawka, Pełcz) i strumyków,
tworzą w swym otoczeniu rozciągnięte południkowo strefy wilgotniejszych siedlisk.
W dolinach rzecznych można tutaj spotkać fragmenty łęgowe, na zboczach dolin
kwaśne buczyny, a w bagnistych zagłębieniach występują bory bagienne, olsy oraz
torfowiska.
W 1996 roku Park powiększono dodając do niego odmienną krajobrazowo dolinę
rzeki Płoni, przecinającej wysoczyznę morenową na północ od Barlinka (obszar ten
znajduje się obecnie w województwie zachodniopomorskim). Strome, zalesione
zbocza o deniwelacji przekraczającej 80 metrów, dodatkowo pocięte licznymi
wąwozami i parowami, a także pagórki, źródełka i strumyki nadają dolinie tej rzeki
podgórskiego charakteru. Wielogatunkowe drzewostany liściaste budują tu przede
wszystkim grab zwyczajny, dąb szypułkowy, klon zwyczajny, lipa drobnolistna, buk,
a w podszycie leszczyna, trzmielina i kalina. Zwarte kompleksy pięknych buczyn
rosną na południe od Barlinka.
Zróżnicowanie siedlisk występujących na terenie Parku sprawia, że znajdują tu
warunki do życia liczne rośliny i zwierzęta. Flora Parku liczy ponad 640 gatunków
roślin kwiatowych i paprotników. W runie żyznych buczyn pomorskich występują
m.in. rzadkie: lilia złotogłów, naparstnica zwyczajna i obrazki plamiste.
Wśród gatunków łąkowych stwierdzone zostały: pełnik europejski oraz kilka
gatunków storczyków (stoplamki: szerokolistny, krwisty i Ruthego, kruszczyk błotny
i listera jajowata). Na torfowiskach znajdują odpowiednie warunki bagno zwyczajne,
rosiczka okrągłolistna i żurawina błotna. W toni jezior zobaczyć można podwodne łąki
ramienicowe, a na powierzchni wód najmniejszą roślinę kwiatową – pływającą wolffię
bezkorzeniową.
Wśród występujących w Parku zwierząt warto zwrócić uwagę na żyjące
w tutejszych rzekach ryby łososiowate, wymagające czystych, zimnych i wartko
płynących wód: pstrąga potokowego, lipienia i głowacza białopłetwego (fragment
jednej z rzek jest rezerwatem przyrody chroniącym siedliska tych ryb). Wśród ponad
150 gatunków ptaków stwierdzonych na tym terenie godne odnotowania są
gniazdujące tu: bielik, orlik krzykliwy, puchacz i bocian czarny. Nad wodami
występują gągoł, tracz nurogęś, zimorodek, pliszka górska i charakterystyczne dla
str. 29
środowisk wodnych gatunki ssaków: bóbr europejski i wydra. Rozległe lasy stanowią
ostoję dużych (jeleń, dzik, sarna, borsuk) i drobniejszych ssaków (gronostaj, łasica).
Na śródleśnych, nasłonecznionych polanach spotkać można lubiące takie miejsca
rzadkie gady: gniewosza i żmiję zygzakowatą.
Najcenniejsze zbiorowiska roślinne i stanowiska zwierząt chroni na terenie Parku
pięć rezerwatów przyrody, z których trzy: „Wilanów”, „Dębina” i „Rzeka Przyłężek”
położone są w granicach województwa lubuskiego.
 Obszar chronionego krajobrazu.
Obszar Chronionego Krajobrazu „2 – Puszcza Barlinecka”. Obszar chroniony
o powierzchni całkowitej 29484,35 ha położony w gminach: Gorzów Wlkp. (146,43
ha), Kłodawa (12566,04 ha), Lubiszyn (5106,54 ha), Santok (3350,40 ha), Strzelce
Krajeńskie (7800,26 ha), Zwierzyn (514,69 ha). zasadnicza struktura użytkowania
gruntów: zabudowania 3,17%; wody 4,62%; lasy 60,06%; grunty rolne 32,15%.
Celem ochrony obszaru jest: zachowanie krajobrazu dużego kompleksu leśnego oraz
zachowanie i odtworzenie ciągłości korytarzy ekologicznych – południkowych dolin
rzecznych i równoleżnikowych pasm leśnych.
Wytyczne do planowania przestrzennego:
- Pasmo Bobrówko – Machary – Buszów: zalecane zalesienia dla odtworzenia
korytarza ekologicznego.
- Rejon Ściechowa i Ściechówka: ochrona tradycyjnego rozplanowania wsi, ochrona
przestrzeni wilgotnych łąk przed zabudową.
- Doliny Kłodawki i Srebrnej: ochrona przed zabudową.
- Południowe przedpole Puszczy Barlineckiej: ochrona przed zabudową.
- Polany śródleśne: ochrona przed zalesieniem, zarastaniem i zabudową.
- Brzegi wód: ochrona przed zabudową.
- Ochrona tradycyjnych form zabudowy.
- Możliwe kierunki rozwoju: rekreacja, leśnictwo, turystyka.
 Obszar Natura 2000.
Na terenie Gminy Kłodawa nie występują zatwierdzone obszary Natura 2000,
jedynie przy północno – zachodnim krańcu, w gminie Lubiszyn, zlokalizowany jest
niewielki lecz niezwykle cenny obszar Natura 2000 „Bagno Chłopiny”. Z uwagi na
układ hydrograficzny oraz oddzielenie drogą krajową S3 działania prowadzone na
terenie gminy Kłodawa nie mają istotnego wpływu na walory tego obszaru.
Ponadto północną część gminy Kłodawa zajmują dwa obszary projektowane,
z tzw. Shadow List – obszar siedliskowy „Puszcza Barlinecka” i ptasi o tej samej
nazwie.
- Obszar Specjalnej Ochrony Ptaków sieci Natura 2000 „Puszcza Barlinecka”
(PLB080001) obejmuje fragment rozległej sandrowej Równiny Gorzowskiej,
porośniętej lasami Puszczy Gorzowskiej. Teren ma bogatą sieć hydrograficzną;
przecinają go dopływy Noteci Polka i Santoczna oraz dopływ Warty Kłodawka. Na
terenie obszaru znajduje się kilkadziesiąt jezior różnych typów, w większości
położonych wśród lasów, z największym Jeziorem Barlineckim (268 ha) i Jeziorem
Dankowskim Wielkim (107 ha). Liczne są niewielkie oczka wytopiskowe, a także
położone w zagłębieniach terenu torfowiska. Lasy zajmują ponad 80% powierzchni
terenu. Mimo dominacji drzewostanów sosnowych, duży jest udział buczyn i dąbrów.
Najlepiej zachowany zwarty kompleks lasów bukowych znajduje się na południe od
Barlinka. Na mniejszych powierzchniach, w zagłębieniach terenu, występują bory
bagienne i olsy, a w dolinach cieków i w okolicy źródlisk – łęgi.
str. 30
Występuje co najmniej 20 gatunków ptaków z Załącznika I Dyrektywy Ptasiej,
5 gatunków z Polskiej Czerwonej Księgi (PCK). W okresie lęgowym obszar zasiedla
puchacz (PCK) - 1%-2% populacji krajowej (C6), bielik (PCK) – powyżej 1% populacji
krajowej (C6), co najmniej 1% populacji krajowej (C6) następujących gatunków
ptaków: dzięcioł czarny, kania czarna (PCK), kania ruda (PCK), rybołów (PCK);
w stosunkowo wysokim zagęszczeniu (C7) występuje bocian czarny, trzmielojad,
zimorodek i żuraw. Ostoja ma duże znaczenie dla ochrony bioróżnorodności;
obejmuje wiele typów siedlisk o naturalnym charakterze (14 rodzajów siedlisk
z Załącznika I Dyrektywy Siedliskowej) oraz stanowiska 4 gatunków z Załącznika II
tej dyrektywy, w tym żółwia błotnego Emys orbicularis. Utrzymuje się tu bogata flora
naczyniowa, z licznymi gatunkami chronionymi i rzadkimi. W strumieniach występuje
krasnorost Hildebrandtia rivularis, którego obecność świadczy o dużej czystości wód.
Gatunki wymienione w p. 3.3. z motywacją D to gatunki prawnie chronione w Polsce.
Największym zagrożeniem jest wycinanie starych drzewostanów, osuszanie
terenów, zanieczyszczenia wód, presja turystyczna, bezpośrednie zagrożenie na
skutek penetracji siedlisk (płoszenie, niszczenie gniazd), niszczenie ich przez
wydeptywanie.
 Użytki ekologiczne.
Na terenie gminy Kłodawa utworzono dotychczas tylko jeden użytek ekologiczny
obejmujący bezodpływowe obniżenie z roślinnością torfowiskową i lasami
bagiennymi w wydz. 418c Nadl. Kłodawa. Pow. użytku wynosi 6,40 ha. Użytek został
utworzony przez Wojewodę Lubuskiego, rozporządzeniem z dnia 25 marca 2002
 Pomniki przyrody
Aktualnie na terenie gminy Kłodawa istnieje pięć pomników przyrody. Ich wykaz
podaje poniższa tabela
Tabela 6. Pomniki przyrody na terenie gminy Kłodawa
Lp.
Nr zarządzenia
Opis
1.
Rozp. Woj. Lub. Nr 46 z
dn. 19.05.2006
Dz. U. Nr 38
2.
dn. 19.05.2006
Dz. U. Nr 38
dn. 19.05.2006
Dz. U. Nr 38
Głaz narzutowy obwód 250 cm
wys. 135 cm; obelisk ku pamięci
niemieckiego leśnika
zamordowanego w 1923 r.
Dąb szypułkowy Quercus robur
obwód 420 cm, wysokość ok. 26
m
Skupienie drzew:
5 buków zwyczajnych (Fagus
silvatica) o obwodach 380-430
cm, wys 23-26 m
Skupienie drzew: 2 dębów
szypułkowych
3.
4.
5.
dn. 19.05.2006
Dz. U. Nr 38
dn. 19.05.2006
Dz. U. Nr 38
Głaz narzutowy obwód 365 cm,
wys. 67 cm, napis gotykiem
„Wanschen – 1932”
Lokalizacja
Odz./ Pododz.
Obręb ewidencyjny Kłodawa, dz. nr 1102 SP, nadl,
Kłodawa, Obr. Kłodawa, Leśnictwo Mszaniec odz.
128b
Obr. ewid. Łośno dz. nr 483 SP, Nadl. Kłodawa Obr.
Kłodawa l-ctwo Łośno odz. 217 f
Obr. ewid. Santocko dz.nr 729, nadk Kłodawa, l-ctwo
Santocko, odz 282 m
Obr. Ewid. Kłodawa dz, nr 1085 N. Kłodawa, lMszaniec , odz. 120 k przy szosie Gorzów - Barlinek
Obr. Ewid. Kłodawa dz. Nr 1204 Nadl Kłodawa, Obr.
Kłodawa, l-ctwo Wojcieszyce oddz. 368 j
5.2. Cele ochrony środowiska.
Na obszarach objętych analizowanym studium nie ustanowiono szczególnych
celów ochrony środowiska na szczeblu międzynarodowym (poza konwencjami
ratyfikowanymi przez rząd Rzeczypospolitej Polskiej dotyczącymi ochrony
środowiska na obszarze całego kraju).
Natomiast na części obszarów studium realizowane są szczególne cele ochrony
ustanowione na szczeblu wspólnotowym. Północne fragmenty gminy położone są
str. 31
w obszarach realizujące takie cele: obszar specjalnej ochrony ptaków oraz specjalny
obszar ochrony siedlisk sieci Natura 2000. W ustaleniach studium znalazły się
zapisy, które nakazują przestrzeganie zasad gospodarowania w obszarach Natura
2000 zgodnie z aktualnym planem ochrony.
Podobne znaczenie (w sensie ochrony środowiska) dla analizowanego
dokumentu planistycznego ma obszar chronionego krajobrazu, na powierzchni
którego realizowane są cele ochronne szczebla krajowego. W związku z tym,
podobnie jak w przypadku obszaru sieci Natura 2000, ustalenia studium odnoszą się
do tej kwestii nakazując przestrzeganie zasad gospodarowania określonych
w rozporządzeniu Wojewody Lubuskiego powołującym ten obszar. Również i te
obszary chronione, z punktu widzenia projektowanego dokumentu, mają dla niego
istotne znaczenie. Projektowane inwestycje mające charakter inwestycji celu
publicznego, mogą być realizowane bez przeszkód, jednak z maksymalnie możliwym
poszanowaniem walorów tego obszaru chronionego.
W związku z powyższymi uwagami można stwierdzić, że potrzeba uwzględniania
w projektowanym dokumencie celów ochrony środowiska formułowanych na
szczeblu międzynarodowym, wspólnotowym i krajowym, realizowanych na w/w
obszarach chronionych została zrealizowana.
Jeśli chodzi o cele ochrony środowiska o charakterze lokalnym, to trzeba wziąć
pod uwagę spostrzeżenia autorów „Inwentaryzacji przyrodniczej gminy Kłodawa”,
którzy na terenie gminy proponują powiększenie istniejących rezerwatów przyrody
oraz utworzenie kilku użytków ekologicznych.
 Rezerwaty przyrody:
- Rezerwat Zdroiskie Buki II.
Zgodnie z propozycją zawartą w Programie Ochrony Przyrody Nadleśnctwa
Kłodawa proponuje się powiększenie rezerwatu przyrody Zdroiskie Buki o pow.7,73
ha w wydzieleniach 567 a, 587 a Nadleśnictwa Kłodawa. Proponowany do
włączenia do rezerwatu obszar stanowi fragment doliny Santocznej. Skarpy doliny
porasta tu starodrzew lipowo – bukowy z naturalnym odnowieniem lipy i buka.
W proponowanym do poszerzenia fragmencie doliny znajdują się stanowiska
chronionych i rzadkich ważek m.in. trzepli zielonej, żagnicy zielonej, szklarnika
leśnego.
- Dębina II
Proponuje się powiększenie istniejącego rezerwatu Dębina o wydzielenia wzdłuż
kanału Kłodawskiego, na odcinku ok. 2 km na południe od rezerwatu. Propozycja
powyższa nie jest nowa, pojawiła się już w latach 80 – tych w opracowaniach
Kłosowskiego. Aktualne obserwacje potwierdziły zasadność tej koncepcji. Omawiany
odcinek doliny cechuje się znaczną naturalnością cieku i jego doliny, wysokimi
walorami krajobrazowymi oraz dużym udziałem dobrze zachowanych, nie
zniekształconych płatów siedlisk leśnych o znaczeniu wspólnotowym – grądu
środkowoeuropejskiego, łęgu olszowo – jesionowego, żyznej i kwaśnej buczyny.
Wstępna propozycja rezerwatu obejmuje wydzielenia 87 h, i, 126 a, b, d, g, h, i, m, n,
127 i, l, 179 d, f, 180 c, d, 230 a, c, d, f, h, i, k, n.
 Użytki ekologiczne.
- Torfowisko Santocko.
str. 32
Zbiornik dystroficzny otoczony płem torfowcowym i torfowiskiem przejściowym,
z nalotem sosny i brzozy. Liczne gatunki roślin rzadkich i chronionych, między
innymi rosiczka okrągłolistna Drosera rotundifolia,bagno zwyczajne Ledum palustre,
bobrek trójlistkowy Menyanthes trifoliata, żurawina błotna Vaccinium oxycoccos,
wełnianka wąskolistna Eriophorum augustifolium, wełnianka pochwowata Eriophorum
vaginatum, przygiełka biała Rhynchospora alba. Liczne gatunki torfowców Sphagnum
sp. Na obrzeżach zaawansowana sukcesja w kierunku Boru bagiennego. Wydz. 283
g 284f Nadleśnictwa Kłodawa. Obiekt proponowany do ochrony rezerwatowej,
jednak z uwagi na niewielką powierzchnię i brak wyróżniających elementów przyrody,
mimo dobrego stanu wydaje się kwalifikować do ochrony w formie użytku
ekologicznego.
- Bagno Santocko.
Torfowisko przejściowe z oczkiem wodnym, prawdopodobnie sztucznego
pochodzenia, po eksploatacji torfu, w centralnej części. Torfianka w ½ zarośnięta
osoką aloesowatą. Na obrzeżach szuwar trzcinowy, licznie narecznica błotna
i krzewiaste wierzby. W pozostałej części torfowisko przejściowe z zaawansowanym
nalotem sosny i brzozy przechodzące w bór bagienny z masowo występującym
bagnem zwyczajnym. Spośród gatunków roślin na torfowisku występują miedzy
innymi: modrzewnica europejska Andromeda polifolia, siedmiopalecznik błotny
Potentilla palustris, zachylnik błotny Thelypteris palustris, rosiczka okrągłolistna
Drosera rotundifolia, żurawina błotna Oxycoccus quadripetalus, wełnianka
wąskolistna Eriophorum angustifolium. Własność – Skarb Państwa, zarządca Lasy
Państwowe, Nadleśnictwo Kłodawa, wydz. 319 c 320 a 283 k.
- Bagno Santoczno.
Proponowany użytek ekologiczny. Kompleks torfowisk przejściowych i niskich,
olsów źródliskowych i lasów łęgowych, w centrum szuwar trzcinowy z zachylnikiem
błotnym, miejscami otwarte lustro wody, fragmenty mechowisk, na obrzeżach
brzezina bagienna z olszą i świerkiem. Pływacz średni Utricularia intermedia,
zachylnik błotny Thelypteris palustris, świbka blotna Triglochin palustris, skrzyp
błotny Equisetum palustre, potocznik Berula erecta, rzeżucha gorzka Cardamine
Amara, torfowce Sphagnum fimbriatum, Sphagnum teres, Calliergon giganteum,
Mnium hornum, Trichocolea tomentella, Caliergonella cuspidata, zuraw Grus grus,
brodziec samotny Tringa ochropus. Wydzielenia 391 i, 415 b, 440 a, 459 a
Nadleśnictwa Kłodawa. 26,16 ha. Wskazane szczegółowe badania.
- Jezierzycko.
Jezioro Jezierzycko i otoczenie wydzielenia 397 k, 398 h, 421a, g Nadleśnictwa
Kłodawa o łącznej pow. 4,27 oraz jezioro Jezierzyckie o pow. około 14 ha. Słabo
eutroficzne, zasilane wodami podziemnymi jezioro Jezierzycko. Na obrzeżach
kompleks torfowisk przejściowych, borów bagiennych i olszyn źródliskowych. Na
jeziorze dobrze rozwinięte zbiorowiska roślinności plywającej na powierzchni wody –
osoka aloesowata Stratiotes aloides, grzybienie białe Nymphaea alba, grążel żółty
Nuphar luteum. Na obrzeżach wełnianka wąskolistna Eriophorum angustifolium,
żurawina błotna Oxyxoxxus quadripetalus, torfowce Sphagnum sp.
- Jezioro Nierzym.
str. 33
Jezioro ramieniowe o czystej wodzie. Chara aspera i inne gatunki ramienic, na
obrzeżach wąski szuwar pałki wąskolistnej i trzciny, miejscami z zachylnikiem
błotnym. Pow. 19,00 ha, właściciel Skarb Państwa.
- Storczykowa Łąka.
Kompleks renaturyzujących się łąk, olszyn i zarośli wierzbowych w wydz. 208h,
209 i, k, l, 257 b, d Nadleśnictwa Kłodawa - pow. 14,26 ha. Stanowiska wielu
rzadkich gatunków, między innymi charakterystycznych dla dobrze tu
reprezentowanych łąk trzęślicowych, w tym liczna populacja storczyka krwistego
Dactylorhiza incarnata.
- Rozległe Bagno I.
Proponowany użytek ekologiczny o pow. 13,79 ha, obejmujący wydzielenia 216 l,
217 i, 266 b, 267b. Rozległe obniżenia terenu, dawniej torfowiska niskie,
z elementami torfowiska przejściowego, obecnie kompleksy porzuconych łąk
turzycowych na mineralizowanym torfie, miejscami przechodzących w łąki rdestowo
– ostrożeniowe, śmiałkowe i trzęslicowe, z kilkuletnim nalotem sosny, brzozy i olchy.
Miejsce żerowania żurawia Grus grus i ptaków drapieżnych.
- Rozległe Bagno II.
Proponowany użytek ekologiczny o pow. 22,02 ha, obejmujący wydzielenia 217 l,
218 i, k, 219 d, 267 d, 268 a, 1,97c, f, 269 a Nadleśnictwa Kłodawa. Obniżenie
terenu, dawniej torfowiska niskie, z elementami torfowiska przejściowego, obecnie
przesuszone, z dominacja porzuconych łąk turzycowych na mineralizowanym torfie,
miejscami przechodzących w łąki rdestowo – ostrożeniowe, śmiałkowe i trzęslicowe,
z kilkuletnim nalotem sosny, brzozy i olchy. Miejsce żerowania żurawia Grus grus
i ptaków drapieżnych.
- Kania Łąka.
Podmokła łąka z elementami łąki trzęślicowej, na obrzeżach zakrzewienia
wierzbowe, olszyny. Wydzielenia 96 a, b Nadl. Kłodawa, pow. 4,51 ha. W kierunku
południowym przechodzi w dobrze zachowany kompleks borów i brzezin bagiennych.
- Suche Mokradło.
Proponowany użytek ekologiczny, obejmujący wydzielenia 236g, 237f
Nadleśnictwa Kłodawa. Obniżenie terenu, dawniej torfowisko przejściowe, obecnie
przesuszone z kilkunastoletnim nalotem sosny, brzozy i olchy. Miejsce żerowania
żurawia Grus grus i ptaków drapieżnych.
- Źródliska.
Kompleks źródliskowy w wydzieleniu 134 k Nadleśnictwa Kłodawa o pow. 1,88
ha. Ols źródliskowy z turzycą brzegową Carex riparia, trzciną, narecznicą błotną
Thelypteris palustris, rzeżuchą gorzką Cardamine amara, potocznikiem Berusa
erecta, miejscami torfowce Sphagnum sp. Miejsce lęgów żurawia Grus grus.
- Oczko.
Niewielki kompleks torfowiskowy o charakterze torfowiska przejściowego,
przechodzącego w bór bagienny z charakterystycznymi gatunkami roślin: żurawiną
błotną Oxycoccus quadripetalus, torfowcami Sphagnum sp., w północnej części
str. 34
dystroficzny zbiornik wodny prawdopodobnie sztucznego pochodzenia. Wydzielenie
93h Nadleśnictwa Kłodawa, pow. 0,60 ha.
- Marwica.
Fragment doliny rzeki Marwicy obejmujący wydzielenia 139k, 140bc, 192d,f,
240c,d, 289l Nadleśnictwa Kłodawa. Ciek o naturalnym charakterze, meandrujący
wśród rozległych łęgów olszowo jesionowych i olsów źródliskowych, dawnych łąk
i torfowisk. Dobrze zachowane, renaturyzujace się ekosystemy hydrogeniczne. Teren
ważny dla ochrony kilku siedlisk przyrodniczych, szczególnie łęgu olszowo –
jesionowego raz ptaków wodnych i błotnych, między innymi żurawia Grus grus,
zimorodka Alcedo atthis, słonki Scolopax rusticola, strumieniówki Locustella fluviatilis
i innych. Interesująca entomofauna.
- Olszyna.
Wydzielenie 43g Nadleśnictwa Kłodawa, pow. 1,40 ha. Olszyna na dawnym
torfowisku przejściowym.
- Chłopek.
Jezioro Chłopek (pow. 24,1 ha) oraz przylegające mokradło w wydzieleniu 58b
Nadleśnictwa Kłodawa (1,40 ha). Słabo eutroficzny zbiornik wodny z interesującą
roślinnością Licznie występujące grzybienie białe Nymphaea alba, grążele żółte
Nuphar luteum, jezierza morska Najas marina i inne. Stanowisko gągoła Bucephala
clangula. Ostoja płazów.
6. Prognoza oddziaływania na środowisko.
Zgodnie z art. 51 ustęp 1 ustawy OOŚ, organ opracowujący projekt studium
uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego sporządza prognozę
oddziaływania na środowisko. Ponadto, ustala zakres i stopień szczegółowości
informacji wymaganych w prognozie oddziaływania na środowisko (art. 53 ustawy
OOŚ) z Regionalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska (art. 57 punkt 2)
i Państwowym Powiatowym Inspektorem Sanitarnym (art. 58 punkt 2). Forma
uzgodnienia wymaga uwzględnienia stanowiska organu uzgadniającego oraz
wypracowanie rozwiązań kompromisowych. Należy podkreślić, że uzgodniony zakres
i stopień szczegółowości prognozy musi obejmować wszystkie elementy wymienione
w art. 51 ustęp 2 ustawy OOŚ. W praktyce oznacza to określenie stopnia
szczegółowości tych elementów.
Prognoza oddziaływania na środowisko stanowi odpowiednik, sporządzanego
w postępowaniu w sprawie oceny oddziaływania na środowisko dla planowanych
przedsięwzięć, raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko, a jej celem
jest określenie potencjalnych znaczących oddziaływań na środowisko realizacji
studium
uwarunkowań
i
kierunków
zagospodarowania
przestrzennego,
z uwzględnieniem możliwych do zastosowania wariantów tego dokumentu.
Szczegółowy zakres zagadnień, które powinna określać prognoza oddziaływania na
środowisko dla wszystkich dokumentów podlegających strategicznej ocenie
oddziaływania na środowisko (art. 51 ustęp 2 ustawy OOŚ), jest analogiczny do
zakresu zawartego w aneksie nr 1 Dyrektywy 2001/42/WE.
6.1. Metodyka prognozy.
str. 35
Przewidywanie skutków środowiskowych jest elementem metody sporządzania
opracowań planistycznych oraz procedury strategicznej oceny oddziaływania na
środowisko. Stanowi proces identyfikowania i oceny projektowanych rozwiązań
planistycznych, określenie procesów pozytywnych i ujawnienie konfliktów
w środowisku przyrodniczym. Proces obejmuje analizy cząstkowe (wybranych
elementów środowiska) i zestawienie zbiorcze – wartościowanie całości
przedsięwzięć planistycznych, które są realizowane w określonych warunkach
środowiskowych.
Celem Prognozy jest określenie charakteru, nasilenia i zasięgu przestrzennego
prawdopodobnych oddziaływań na środowisko, które mogą być wywołane przez
realizację dopuszczonych przez studium sposobów użytkowania i zagospodarowania
terenu.
Oddziaływania te, Prognoza ocenia z punktu widzenia potencjalnych korzystnych
i niekorzystnych wpływów na poszczególne elementy środowiska jak: obszary Natura
2000, różnorodność biologiczną, ludzi, zwierzęta, rośliny, wodę, powietrze,
powierzchnię ziemi, krajobraz, klimat, zasoby naturalne, zabytki, dobra materialne,
a także z punktu widzenia wywołanych konfliktów między różnymi sposobami
użytkowania przestrzeni.
Prognoza obejmuje następujące zagadnienia:
- podstawowe informacje o dokumencie planistycznym i dokumentach
powiązanych,
- rozpoznanie stany istniejącego środowiska przyrodniczego i określenie
potencjalnych jego zmian (na podstawie opracowania ekofizjograficznego
i wizji terenowej),
- charakterystykę i ocenę ustaleń oraz rozwiązań proponowanych w projekcie
studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego,
- charakterystykę elementów i obszarów chronionych oraz celów ochrony
środowiska,
- prognozę znaczącego oddziaływania na środowisko, zagrożeń i zmian
środowiska wynikających z projektowanego przeznaczenia terenów,
- analizę rozwiązań zapobiegawczych i ograniczających negatywne skutki
w środowisku,
- analizę możliwego transgranicznego oddziaływania,
- streszczenie zagadnień w języku niespecjalistycznym.
Prognoza w szczególności:
- uwzględnia zagrożenia mające wpływ na środowisko i zdrowie ludzi,
- uwzględnia wrażliwość i odporność środowiska na presję i jego zdolność do
regeneracji,
- analizuje proponowane w projekcie studium warunki zagospodarowania
terenu, wynikające z potrzeb ochrony środowiska, prawidłowego
gospodarowania zasobami przyrody oraz ochrony gruntów rolnych i leśnych.
W wyniku analizy ogólnej charakterystyki terenu i zamierzeń planistycznych oraz
dostępnych materiałów, wizji terenowej, przyjęto następujące założenia:
a) prognoza będzie wykonana w oparciu o istniejące materiały i wizję terenową,
str. 36
b) podstawą merytoryczną prognozy będzie opracowanie ekofizjograficzne
wykonane specjalnie dla potrzeb zmiany studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego obejmującego analizowane obszary oraz
inwentaryzacja przyrodnicza gminy,
c) zastosowana metoda oceny (wartościowania) terenów umożliwi ocenę skutków
realizacji ustaleń planistycznych w środowisku przyrodniczym i antropogenicznym,
d) część analityczna opracowania prognozy uwzględni nieco większy teren niż ten
określony zgodnie z w zamierzeniami planistycznymi,
e) do ocen wykonywanych w ramach prognozy zostaną zastosowane względne
wartości, które umożliwią ostateczną ocenę danego przedsięwzięcia
planistycznego.
Określenie charakteru, nasilenia i zasięgu przestrzennego prawdopodobnych
oddziaływań na środowisko, które mogą być wywołane przez realizację
dopuszczonych przez studium sposobów użytkowania i zagospodarowania terenu,
jest rzeczą trudną i trzeba liczyć się z szacunkowym charakterem prognozy. Wpływ
na to mają również zmieniające się warunki otoczenia, niezależne od ustaleń zmiany
studium.
6.2. Przewidywane znaczące oddziaływanie na środowisko.
Zgodnie z art. 51 ustęp 2, punkt 2, litera e, ustawy z dnia 3 października 2008r.
w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, prognoza
oddziaływania na środowisko m in. określa, analizuje i ocenia przewidywane
znaczące oddziaływanie, w tym oddziaływanie bezpośrednie, pośrednie, wtórne,
skumulowane, krótkoterminowe, średnioterminowe i długoterminowe, stałe i chwilowe
oraz pozytywne i negatywne, na cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz
integralność tego obszaru, a także na poszczególne przyrodnicze i kulturowe
komponenty środowiska.
6.2.1. Oddziaływanie na obszary Natura 2000.
Na terenie gminy Kłodawa znajduje się Obszar Specjalnej Ochrony Ptaków
Natura 2000 „Puszcza Barlinecka” utworzony w oparciu o Dyrektywę Ptasią Unii
Europejskiej (kod obszaru PLB080001). Obszar ten zajmuje powierzchnie leśne oraz
polan śródleśnych i położony jest poza obszarami zainwestowanymi. W całości teren
przeznaczony jest do prowadzenia racjonalnej gospodarki leśnej, w tym ochrony
lasu.
W ustaleniach studium odniesiono się do obszaru sieci Natura 2000
w następujący sposób. Aby zachować dziedzictwo przyrodnicze w nienaruszonym
stanie należy koordynować działania w porozumieniu z Regionalnym Dyrektorem
Ochrony Środowiska lub Ministrem właściwym ds. ochrony środowiska. Wszelkie
działanie inwestycyjne wymagają uzyskania pozwolenia (a zatem muszą być zgodne
z planem ochrony obszaru Natura 2000 i nie będą negatywnie oddziaływały na ten
obszar). Zgodnie z Art. 30 pkt. 1 Ustawy o ochronie przyrody plany ochrony
ustanowione dla parku narodowego, rezerwatu przyrody, parku krajobrazowego oraz
plan urządzenia lasu powinny być zgodne z planem ochrony ustanowionym dla
obszaru Natura 2000. Z tego powodu, można wykluczyć jakiekolwiek istotne
str. 37
negatywne oddziaływanie na te „naturowe” elementy i obszary. Zatem obszar objęty
studium, w części przeznaczonej do zainwestowania, nie wpłynie w żaden sposób na
cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz na integralność przestrzenną
tego obszaru.
6.2.2. Oddziaływanie na środowisko.
Prognoza określa również m in. skutki, które mogą wynikać z projektowanego
przeznaczenia terenu dla środowiska składającego się z kompleksu przyrodniczych
i kulturowych komponentów, dla ekosystemów, siedlisk i bioróżnorodności.
Prognozowanie skutków środowiskowych realizacji studium uwarunkowań
i kierunków zagospodarowania przestrzennego odbywa się z uwzględnieniem
zależności między tymi elementami środowiska i między oddziaływaniami na te
elementy.
Stan przyrody gminy Kłodawa jest bardzo zróżnicowany, jednak zdecydowanie
przeważają tu obszary o dużych walorach przyrodniczych, których nagromadzenie
jest wyjątkowe. Pod względem przyrodniczym obszar gminy Kłodawa zalicza się do
najcenniejszych przyrodniczo w województwie lubuskim.
Obszary o bardzo wysokich, ponadregionalnych walorach przyrodniczych
a jednocześnie o najwyższym statusie ochronnym to istniejące i projektowane
rezerwaty przyrody oraz zajmujący znaczną część gminy Barlinecko – Gorzowski
Park krajobrazowy. Na jego terenie skupia się większość zarejestrowanych z terenu
gminy stanowisk rzadkich gatunków roślin i zwierząt oraz płatów ginących
ekosystemów.
W wyniku analizy zagrożeń mogących wpływać na cele i przedmioty ochrony
w obszarze gminy zidentyfikowano kilkanaście wymienionych niżej czynników.
- Ekosystemów leśnych dotyczy problem juwenalizacji lasów w wyniku użytkowania
rębnego powodujący zubożenie strukturalne i funkcjonalne, eliminację siedlisk wielu
rzadkich gatunków owadów, ptaków i ssaków. Z ograniczeniem powierzchni
starodrzewi pośrednio wiąże się niedostatek martwego drewna
(stojącego i
leżącego) gatunków liściastych wpływający na eliminację lub utrzymanie w niskiej
liczebności populacji wielu gatunków tzw. ksylofagów. W odniesieniu do lasów
omawianego terenu problem ten odgrywa stosunkowo niewielką rolę, gdyż znaczną
powierzchnię starodrzewi zabezpieczono tu w formie rezerwatów.
- W wielu miejscach widoczna jest ekspansja i konkurencja obcych gatunków drzew
zniekształcająca skład gatunkowy, strukturę i zakłócająca prawidłowe
funkcjonowanie ekosystemów. Dotyczy to przede wszystkim robinii akacjowej,
wkraczającej w zniekształcone przez niewłaściwą gospodarkę fragmenty, przede
wszystkim na obrzeżach. Mniej ekspansywnym gatunkiem domieszkowym jest także
dąb czerwony. W lasach łęgowych ekspansywnym neofitem zaczyna być klon
jesionolistny.
- Zniekształcenie lasów przejawia się także zaszłościami w formie nadmiernego
udziału sztucznych nasadzeń sosnowych na siedliskach lasów liściastych
i mieszanych, powodującymi zniekształcenie struktury i zakłócenie funkcjonowania
ekosystemów oraz ograniczenie populacji wielu gatunków roślin i zwierząt.
- Zaprzestanie gospodarki wypasowej i upadek ekstensywnych form użytkowania
gruntów, szczególnie na polanach śródleśnych, z dala od zabudowań, powodujące
ograniczenie powierzchni zbiorowisk łąkowych i murawowych i sukcesję roślinności
w kierunku zarośli i lasu. Do niedawna zbiorowiska te były koszone lub wypasane,
często owcami. Po zarzuceniu użytkowania na większości powierzchni w ciągu
str. 38
kilkunastu lat doszło do wyeliminowania większości cennych gatunków flory
i degradacji zbiorowisk roślinnych. Obecnie pozostałości.
- Czynnikiem często bezpośrednio odpowiedzialnym za ostateczną degradację łąk
i muraw jest najczęściej ekspansja drzew. W miejscach podmokłych jest to
najczęściej olsza, w miejscach suchych robinii akacjowej powodująca zacienienie
i eutrofizację siedlisk oraz szybką eliminację gatunków charakterystycznych. W wielu
miejscach ekspansja ta doprowadziła do nieodwracalnych już zmian i zadrzewienia
znacznych obszarów zajętych niegdyś przez łąki i murawy. Można ocenić, że w skali
gminy zjawisko to dotyczy co najmniej kilkudziesięciu hektarów cennych siedlisk.
- Obszarów rolniczych dotyczy problem likwidacji lub przekształcania, a także
wypłycania i wysychania niewielkich zbiorników wodnych, będących siedliskiem
płazów, a poprzez to ograniczenia ich liczebności, aż po eliminację gatunków. Tych
samych siedlisk dotyczy przekształcanie łąk w pola orne powodujące bezpośrednie
i pośrednie (poprzez nacisk na potrzebę obniżenia poziomu wód gruntowych)
ograniczanie siedlisk szeregu gatunków. Podobnie działa eliminacja z krajobrazu,
także w wyniku przywracania użytkowania łąk, podmokłych „nieużytków” kompleksów wysokich szuwarów, powodujące ograniczanie miejsc lęgów oraz
żerowisk wielu gatunków.
- Coraz częściej dostrzeganym problemem ochrony przyrody jest ekspansja obcych
gatunków, szczególnie norki amerykańskiej, a także możliwość ekspansji innych
obcych gatunków powodująca straty i obniżanie sukcesu lęgowego ptaków wodnych
i błotnych.
- Podobnie niekorzystny wpływ na naturalne fitocenozy ma rozprzestrzenianie się
inwazyjnych gatunków roślin, między innymi: niecierpka drobnokwiatowego
Impatiens parviflora w lasach, klonu jesionolistnego Acer negundo w lasach
łęgowych, popłochu pospolitego Onopordon acanthium na murawach
kserotermicznych czy kolczurki klapowanej Echinocystis lobata i szczawiu
Sosnkowskiego w eutroficznych okrajkach.
- Lokalnym zagrożeniem dla przyrody gminy Kłodawa może być także eksploatacja
surowców mineralnych – kruszywa budowlanego, a także nasilająca się z uwagi na
bliskość Gorzowa presja osadnictwa na obszary cenne przyrodniczo
i niekontrolowana zabudowa letniskowa obrzeży zbiorników wodnych.
Opracowywana zmiana studium, posiadająca charakter punktowy (teren 2
działek w Różankach i Wojcieszycach) będzie miała w praktyce marginalne
znaczenie w skali całej gminy pod względem ewentualnej zmiany uciążliwości
dla środowiska przyrodniczego.
Obecnie planowane zagospodarowanie obszaru podlegającego zmianie
(tereny usług sportu i rekreacji, tereny zabudowy techniczno-produkcyjnej oraz
tereny zieleni urządzonej) będzie miało mniejszy negatywny wpływ na
środowisko niż funkcja dotychczas obowiązująca.
6.2.2.1. Różnorodność biologiczna.
Zróżnicowanie biologiczne biotycznych komponentów środowiska uzależnione
jest od warunków siedliskowych panujących na analizowanym obszarze. W chwili
obecnej, z uwagi na typowo leśny i rolniczy charakter obszaru planistycznego,
naturalne i zbliżone charakterem do naturalnych komponenty biotyczne zajmują
znaczne powierzchnie w obrębie obszarów objętych zmianą studium, a ich
zróżnicowanie w zakresie gatunków zwierząt i roślin oraz zbiorowisk roślinnych
str. 39
i siedlisk zwierzęcych jest znaczne. Jedynie obszary planistyczne, które od dawna
podlegały zabudowie i działaniom inwestycyjnym (szczególnie wsie o charakterze
podmiejskim) wykazują zdecydowanie mniejsze zróżnicowanie form roślin i zwierząt.
Najcenniejsze fragmenty w tych obszarach zainwestowanych koncentrują się przede
wszystkim w strefie brzegowej jezior, w obrębie podmokłych obniżeń wytopiskowych,
większych i mniejszych skupisk różnopiennej roślinności, drobnych lasków
i zadrzewień, wzdłuż miedz oraz wzdłuż dróg. Nieco mniejsze powierzchnie
pozostałych obszarów planistycznych, zajęte są przez grunty orne, z rozległymi
jednorodnymi kompleksami roślinności uprawowej o charakterze wielkotowarowym.
Pomimo wprowadzenia nowych funkcji – zabudowy mieszkaniowej
jednorodzinnej, nieuciążliwych usług wraz z elementami niezbędnej infrastruktury –
generalnie charakter istniejącej na tych terenach roślinności i zwierząt, w tym stopień
ich bioróżnorodności, nie zmieni się. W skali całej gminy nadal dominować będzie
gospodarka leśna oraz charakterystyczna dla wielkotowarowych upraw polowych
struktura roślin o charakterze użytkowym. Poszczególne obiekty zabudowy
kubaturowej, ze względu na ograniczone ustaleniami studium powierzchnie
niezbędne do ich posadowienia oraz bardzo ograniczone przestrzennie elementy
infrastruktury wraz z drogami dojazdowymi nie będą stanowiły elementów istotnie
ograniczających bioróżnorodność obszarów. Również powierzchnia terenów tzw.
otwartych, typowo przeznaczonych do zabudowy biologicznej, zgodnie z ustaleniami
studium nie zmniejszy się w sposób istotny. Zatem, zróżnicowanie gatunków
i siedlisk również będzie porównywalne do stanu obecnego. W związku z tym można
stwierdzić, że wpływ realizacji funkcji planistycznych i sposobu zagospodarowania
terenów oraz stopnia intensywności ich zabudowy na różnorodność biologiczną
obszarów planistycznych i ich bezpośredniego otoczenia, w skali całej gminy, będzie
nieistotny.
6.2.2.2. Człowiek.
Aspekt oddziaływania inwestycji, planowanej w obszarach objętych zmianą
przedmiotowego studium, na zdrowie i życie ludzi należy rozpatrywać pod względem
ewentualnego
oddziaływania
zanieczyszczeń
powietrza,
hałasu,
pól
elektromagnetycznych oraz krajobrazu wizualnego.
Poszczególne
obiekty zabudowy
mieszkaniowej
jednorodzinnej
oraz
nieuciążliwych usług zostaną zlokalizowane w bezpośrednim i pośrednim sąsiedztwie
istniejącej zabudowy o charakterze mieszkaniowym i gospodarskim. Zabudowa
o planowanym charakterze, jeśli będzie zrealizowana zgodnie z uwarunkowaniami
określonymi w ustaleniach studium, nie będzie stanowiła żadnego zagrożenia dla
zdrowia i życia mieszkańców. Jedynie podczas wykonywania prac budowlanych,
w pobliżu poszczególnych pracujących maszyn i urządzeń oraz środków ciężkiego
transportu mogą wystąpić uciążliwości związane z emisją pyłów i spalin oraz hałasu.
Oddziaływanie to jednak będzie miało charakter czasowy. W podobny sposób należy
prognozować oddziaływanie na zdrowie i życie człowieka, planowanej zabudowy
mieszkaniowej jednorodzinnej z nieuciążliwymi usługami (obsługa sportu i rekreacji).
Wprawdzie pola elektromagnetyczne są obecne stale i wszędzie, ale stanowią
czynnik o bardzo słabej aktywności biologicznej, który nie ma możliwości w znaczący
sposób zmienić funkcjonowania układów fizjologicznych, a tym bardziej wywołać
w nim trwałych zmian chorobowych. Pola elektromagnetyczne na analizowanych
obszarach związane będą z ewentualnymi stacjami transformatorowymi oraz
zasilającymi kablami elektroenergetycznymi. Oba te źródła będą nieistotne dla
str. 40
zdrowia i życia mieszkańców. Wokół stacji transformatorowych występuje
niedostępna dla mieszkańców strefa ochronna a doprowadzanie zasilania
elektroenergetycznego nastąpi kablami doziemnymi. Lokalizacja wież i anten telefonii
komórkowych podlega specjalnym procedurom wynikającym z przepisów
szczególnych zapewniających pełne bezpieczeństwo mieszkańców.
Oddziaływanie wizualne nowej zabudowy o charakterze mieszkaniowo –
usługowym jest trudne do określenia na etapie studium. Niemniej jednak, biorąc pod
uwagę zapisy zmiany studium odnoszące się do poszczególnych terenów
przeznaczonych do zainwestowania, można stwierdzić, że powinny zostać
zachowane odpowiednie standardy architektoniczne i urbanistyczne, określone
w studium, w nawiązaniu do walorów krajobrazu kulturowo – przyrodniczego
bezpośredniego otoczenia obszarów planistycznych.
Zatem można stwierdzić, że planowany sposób oraz intensywność
zagospodarowania przedmiotowych obszarów planistycznych, nie będą zagrażały
zdrowiu i życiu ludzi. Mogą natomiast wywoływać w na etapie budowy pewien
dyskomfort w percepcji krajobrazu.
6.2.2.3. Zwierzęta.
Jak wynika z badań przeprowadzonych przez Klub Przyrodników ze Świebodzina
w ramach „Inwentaryzacji przyrodniczej gminy Kłodawa”, fauna obszaru w granicach
administracyjnych gminy jest stosunkowo bogata. Jak wynika z mapy załączonej do
Inwentaryzacji, wszystkie najcenniejsze stanowiska zlokalizowane są w lasach albo
na terenach otwartych, niezabudowanych, Szczególnie w dolinach cieków i wokół
jezior. Oznacza to, że funkcje istniejące i planowane w studium, związane
z zabudową mieszkaniową, usługową, przemysłowo – składową oraz
infrastrukturalną, zlokalizowane zgodnie z planszą struktury funkcjonalno –
przestrzennej studium, nie kolidują z tymi stanowiskami. Zatem nie będą jako takie
oddziaływały na te stanowiska.
Dla pozostałych zwierząt obszaru opracowania, realizacja funkcji ochronnych
i funkcji właściwych dla terenów otwartych, niezabudowanych – w porównaniu ze
stanem obecnym – nie będzie miała negatywnego wpływu.
Oddziaływanie na zwierzęta na obszarach realizujących funkcje zabudowy,
szczególnie zabudowy przemysłowo – składowej będzie miało miejsce przede
wszystkim na etapie budowy i będzie głównie efektem występowania uciążliwości
związanych działaniem sprzętu budowlanego. W związku z wystąpieniem
uciążliwości (hałas, drgania, zapylenie, zanieczyszczenie powietrza, wykopy, hałdy,
promieniowanie elektromagnetyczne) może zaistnieć sytuacja, w której część
zwierzyny wrażliwej na tego typu zmiany w otoczeniu wyemigruje na obszary
oddalone od miejsca budowy. Prawdopodobny wpływ zabudowy terenów (głównie
w trakcie realizacji) na zwierzęta obserwowany będzie również w postaci zmian
zachowania zwierząt. Długotrwałe i niekorzystne zmiany w obrębie poszczególnych
siedlisk mogą również uwidocznić się w postaci zmiany zachowań rozrodczych
zwierząt, co może lokalnie prowadzić do czasowych zmian w ich populacji. Po
okresie budowy obiektów kubaturowych wraz z towarzyszącą infrastrukturą
techniczną (szczególnie drogową) staną się one istotnymi barierami ekologicznymi.
jednak większość zwierząt radzi sobie z tymi zmianami dostosowując się do nowych
dla nich warunków.
Na terenach zabudowanych (po okresie budowy), w stosunku do stanu obecnego,
ilość i zróżnicowanie gatunkowe pospolitych zwierząt dzikich przebywających stale
str. 41
lub czasowo na obszarze planistycznym, nieco się zmniejszy. Zmiany te, z uwagi na
bardzo korzystny w gminie Kłodawa stosunek obszarów otwartych do obszarów
zabudowanych, nie będą miały w tym względzie istotnego znaczenia dla
bezpośredniego i pośredniego otoczenia obszarów zainwestowanych.
6.2.2.4. Rośliny.
Podobnie, jak w przypadku zwierząt, w granicach gminy Kłodawa autorzy
„Inwentaryzacji przyrodniczej gminy Kłodawa” zlokalizowali szereg stanowisk roślin
reprezentujących łącznie kilkanaście gatunków, które uznano za rzadkie oraz
specjalnie chronione prawem krajowym lub charakterystyczne dla siedlisk
chronionych prawem unijnym.
Jak wynika z map załączonych do Inwentaryzacji, cenne i chronione siedliska
znajdują się na terenach otwartych, wzdłuż dolin cieków, wokół jezior oraz w lasach,
z dala od terenów zabudowanych i zainwestowanych. Oznacza to, podobnie jak
w przypadku zwierząt, że funkcje istniejące i planowane w studium, związane
z zabudową mieszkaniową, usługową, przemysłowo – składową oraz
infrastrukturalną, zlokalizowane zgodnie z planszą struktury funkcjonalno –
przestrzennej studium, nie kolidują z tymi stanowiskami. Zatem nie będą jako takie
oddziaływały na te stanowiska.
Istniejąca zieleń w obszarach zainwestowanych, w przewadze o charakterze
użytkowo – rolniczym, generalnie nie zmieni się jakościowo i ilościowo. Negatywne
oddziaływanie na rośliny będzie miało ograniczony i krótkoterminowy charakter.
Dotyczyć będzie etapu budowy obiektów kubaturowych, infrastruktury oraz układu
dróg dojazdowych, w obszarach stanowiących miejsca prowadzenia prac
remontowych i adaptacyjnych. Na bardzo niewielkich obszarach, trwale zajętych
przez nowe obiekty i elementy infrastruktury (w tym komunikacji) nastąpi trwałe
wyłączenie tego komponentu środowiska.
Skala ogólności ustaleń studium, wynikająca obiektywnie z charakteru tego
dokumentu planistycznego, nie pozwala na bezpośrednie odniesienie obszarów
przeznaczonych do zainwestowania, które wynikają z planszy struktury funkcjonalno
– przestrzennej studium do miejsc rozpoznanych stanowisk rzadkich i zagrożonych
gatunków roślin. Dlatego w studium, przy wskazaniu terenów do opracowania
miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, powinien znaleźć się zapis
obligujący autorów projektów planów miejscowych do wykorzystania w opracowaniu
ekofizjograficznym – a co za tym idzie również w projekcie planu – informacji
zawartych w cytowanej „Inwentaryzacji przyrodniczej gminy Kłodawa” odnoszących
się do lokalizacji tych stanowisk w celu możliwie maksymalnej ich ochrony.
6.2.2.5. Woda.
Ustalenia studium przewidują zakaz zmiany stosunków wodnych, zakaz
zasypywania oczek wodnych i podmokłych obniżeń bezodpływowych. Dodatkowo,
ustalenia studium nakazują zachowanie występujących w obszarze planistycznym
urządzeń melioracyjnych i drenarskich. W przypadku zabudowy mieszkaniowo –
usługowej, studium przewiduje odprowadzenie ścieków sanitarnych siecią kanalizacji
sanitarnej. Wody opadowe z powierzchni utwardzonych komunikacyjnych będą
podczyszczane przed ich zrzutem do środowiska. Zatem, należy przyjąć, że wody
naturalne (szczególnie powierzchniowe ale i również podziemne) będą chronione
w wystarczającym stopniu. Oznacza to, że realizacja funkcji planistycznych
str. 42
i zagospodarowania terenów zgodnie z ustaleniami studium, nie będzie miała
żadnego negatywnego wpływu na wody powierzchniowe i podziemne.
Obszar objęty zmianą studium znajduje się w poza obrębem Głównego Zbiornika
Wód Podziemnych nr 137 podlegającego najwyższej ochronie (GZWP typu ONO).
Ustalenia planu dotyczące gospodarki ściekowej, gospodarki odpadami, gwarantują
zapewnienie ochrony wód podziemnych przed przedostawaniem się zanieczyszczeń
podpowierzchniowych.
6.2.2.6 Powietrze.
Wg opracowania ekofizjograficznego wykonanego specjalnie na potrzeby
analizowanego studium, powietrze atmosferyczne w rejonie opracowania, nie
wykazuje ponadnormatywnych stężeń substancji zanieczyszczających. Największymi
antropogenicznymi źródłami emisji zanieczyszczeń do powietrza w gminie Kłodawa
są: emisja z zakładów przemysłowych (Gorzów Wlkp.), emisja niska z gospodarki
komunalnej (kotłownie, indywidualne paleniska domowe i małe zakłady produkcyjno
– usługowe), emisja komunikacyjna (głównie transport drogowy). Głównym źródłem
emisji zanieczyszczeń do powietrza jest sektor zaopatrzenia w energię (elektryczną,
gaz, parę wodną i gorącą wodę) – ponad 75 % całkowitej emisji. Natomiast w wyniku
działalności produkcyjnej do powietrza wprowadzanych jest ok. 21 % ogólnej masy
emitowanych gazów i pyłów, przy czym największy w niej udział maja zakłady
z branży rolniczej, hodowlanej i przetwórstwa rolno – spożywczego.
Istotnym czynnikiem jest wzrastający ruch kołowy związany z głównymi szlakami
komunikacyjnymi (S3, droga krajowa nr 22 i droga wojewódzka nr 151, w tym
odcinek położony w granicach Barlinecko – Gorzowskiego Parku Krajobrazowego).
Dodatkowo południowe i północne rejony gminy pozostają pod pewnym wpływem
zanieczyszczeń pochodzących z obszaru Gorzowa Wlkp. i Barlinka.
Analizując
strukturę
funkcjonalno
–
przestrzenną
zaprezentowaną
w analizowanej zmianie studium a szczególnie takie elementy, jak dodatkowe tereny
przemysłowe (emisja wysoka, zużycie energii), komunikacyjne (emisja
komunikacyjna) i mieszkaniowe (emisja niska, zużycie energii) można zauważyć, że
generalnie ilość źródeł zanieczyszczenia powietrza się zwiększy. Nie oznacza to
jednak równoczesnego zwiększenia w skali całego obszaru planistycznego
sumarycznych ilości zanieczyszczeń. Studium zakłada szereg działań, które
prowadzą do ograniczenia migracji spalin samochodowych i jednocześnie hałasu
(np. możliwe jest stosowanie zieleni izolacyjnej w pasach przylegających do szlaków
komunikacyjnych, jeśli istniejący sposób zabudowy na to pozwala). Wg studium,
dalsze ograniczenie emisji spalin i jej negatywnych skutków można osiągnąć np.
poprzez wdrażanie czystszych technologii grzewczych (np. gaz ziemny – rozwiązanie
coraz popularniejsze), zbiorowych systemów grzewczych w miejsce indywidualnych
oraz wprowadzanie słonecznych kolektorów dla pozyskiwania energii odnawialnej.
Jedynie podczas budowy, przebudowy i rozbudowy poszczególnych obiektów
kubaturowych czy elementów infrastruktury technicznej, należy liczyć się
z podwyższonym poziomem emisji zanieczyszczeń pyłowych i gazowych do
powietrza. Wzmożona emisja związana będzie z wykonywaniem prac budowlano –
montażowych z użyciem ciężkiego sprzętu oraz ze zwiększonym ruchem pojazdów
dostawczych dowożących niezbędne urządzenia i materiały.
Biorąc pod uwagę charakter i zakres spodziewanych prac można stwierdzić, że
oddziaływanie na powietrza atmosferyczne podczas realizacji ustaleń studium będzie
krótkotrwałe i mało znaczące. Obok niewielkiego zapylenia (o lokalnym zasięgu)
str. 43
wystąpi jedynie podwyższona emisja spalin podczas pracy sprzętu budowlanego.
Uzasadnione jest zatem pominięcie specjalnych rozwiązań w tym zakresie.
Podczas normalnego użytkowania obiektów o funkcjach mieszkaniowych
i nieuciążliwych usług, zgodnie z ustaleniami studium, nie przewiduje się ich
negatywnego wpływu na stan środowiska.
6.2.2.7. Powierzchnia ziemi.
Analizowanym studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego objęto wszystkie występujące w obszarze planistycznym typy
użytkowania terenów. Strukturę terenów otwartych tworzą wody powierzchniowe,
użytkowane rolniczo lub odłogowane użytki zielone, grunty orne, nieużytki rolnicze.
Lasy stanowią osobny typ użytkowania chociaż zaliczane są generalnie do terenów
otwartych, ale w sensie biologicznie czynnych. Tereny zabudowane i zainwestowane
składają się z obszarów zabudowy kubaturowej (zabudowa mieszkaniowa, usługowa,
administracyjna, przemysłowa), zabudowy infrastrukturalnej (w tym komunikacyjnej)
instalacji i obiektów technicznych. Do czasu realizacji ustaleń projektu studium
będącego przedmiotem niniejszej prognozy, dopuszcza się dotychczasowy sposób
użytkowania i zagospodarowania terenów na całym obszarze planistycznym.
Ustalenia studium przewidują zachowanie terenów wyłączonych z zabudowy,
otwartych, biologicznie czynnych leżących poza miejscami konkretnych lokalizacji
obiektów kubaturowych i infrastruktury. W strukturze funkcjonalno – przestrzennej
przyjętej w studium występują tereny eksploatacji powierzchniowej. Pozostałe
elementy struktury funkcjonalno – przestrzennej gminy nie generują żadnych
szczególnych przekształceń powierzchni terenu. Obszary nowej zabudowy
mieszkaniowej, produkcyjnej i usługowej oraz trasy lokalizacji układów
komunikacyjnych (w tym przyszłej obwodnicy) związane są z koniecznością
wprowadzenia pewnych drobnych zmian w ukształtowaniu i wykorzystaniu terenów.
Jednak charakter tych zmian będzie w ostatecznym kształcie (poza okresem
budowy) nieznaczny. W trakcie budowy, przy założeniu, że wszystkie maszyny
i urządzenia stosowane podczas budowy i eksploatacji obiektów będą szczelne
i zabezpieczone przed wyciekiem paliw, olejów i smarów, a ścieki opadowe i odpady
będą gromadzone zgodnie z zasadami ochrony środowiska można uznać, że
realizacja nowej zabudowy terenu, nie będzie ujemnie oddziaływać na powierzchnię
ziemi. Ponadto, przewidywane zajęcie nowoprojektowanych terenów elementami
technicznymi związanymi z zabudową dotyczy tylko (w porównaniu
z pozostałym obszarem objętym studium) niewielkiej ich części.
Lokalizacja nowej zabudowy spowoduje powstanie dodatkowych barier
ekologicznych dla migracji większych i mniejszych zwierząt (poza ptakami) oraz
organizmów roślinnych.
W związku z wprowadzeniem planowanych funkcji pewna część gruntów rolnych
i leśnych pochodzenia mineralnego zostanie przekazane na cele nierolnicze
i nieleśne. Powierzchnie przeznaczone do wyłączenia, w porównaniu z powierzchnią
całego obszaru planistycznego objętego analizowanym studium, stanowią ich
znikomy procent, co świadczy o małej kolizyjności planowanych funkcji z gruntami
rolnymi i leśnymi.
6.2.2.8. Krajobraz.
str. 44
Wg opracowania ekofizjograficznego gmina Kłodawa z uwagi na różnorodność
przyrodniczo – krajobrazową oraz liczne obiekty dziedzictwa kulturowego jest
predysponowany do rozwoju turystyki i rekreacji. Najciekawszymi walorami
krajobrazowymi obszaru objętego opracowaniem są bez wątpienia Barlinecko –
gorzowski Park Narodowy i Obszar chronionego Krajobrazu „2 – Puszcza
Barlinecka”. Przyrodniczym uzupełnieniem krajobrazu gminy są oczywiście obszary
nadrzeczne, leśne i łąkowe nie objęte ochroną prawną.
Kulturowe walory krajobrazowe gminy tworzą zabytki urbanistyki i architektury
(obiekty objęte ochroną konserwatorską) oraz obszary zieleni urządzonej.
Zgodnie z dotychczasową polityką przestrzenną krajobraz terenu objętego
analizowanym studium można podzielić na trzy zasadnicze strefy:
- Strefę zurbanizowaną – obejmującą tereny podgorzowskich wsi Santocko, Marwice,
Chwalęcice, Kłodawa, Wojcieszyce i Różanki. W obrębie tej strefy ustalenia studium
przewidują poprawę standardów zabudowy i zagospodarowania przy zachowaniu
układu przestrzennego. Wspieranie działań porządkujących przestrzenie wewnętrzne
istniejącej zabudowy oraz sterowanie ilością i standardem poszczególnych
elementów środowiska przyrodniczego w znacznym stopniu podniesie wartość
estetyczną tej części gminy.
- Strefę rozwoju – obejmującą tereny częściowo zurbanizowane, które wymagają
uzupełnień, oraz tereny niezurbanizowane przewidziane do urbanizacji (południowa
część gminy na kontakcie z granicami administracyjnymi Gorzowa Wlkp.). Studium
zakłada, że tereny osadnictwa o charakterze podmiejskim przybierające charakter
antropogeniczny, należy kształtować w oparciu o walory krajobrazowe.
- Strefę niezurbanizowaną – obejmującą pozostałe nie przewidziane do urbanizacji
tereny niezainwestowane (środkowa i północna część gminy). Są to tereny
wymagające ochrony wartości ekologicznych, krajobrazowych, zieleni i systemów
przyrodniczych oraz nieprzydatne do zainwestowania. Wg Ustaleń studium,
możliwość kształtowania walorów krajobrazowych w tej części obszaru
planistycznego jest największa. Dlatego zapisy studium wiążą wszelką działalność
inwestycyjną na obszarach Parku Krajobrazowego oraz Natury 2000 z wymogami
wynikającymi z planów ochrony, zapewniając tym samym m. in. zachowanie
istniejących wysokich walorów krajobrazowych.
Na terenach przeznaczonych do zainwestowania nastąpi jakościowe
przekształcenie dzisiejszego otwartego, rolniczo – przyrodniczego ekosystemu
seminaturalnego (ekosystem przyrodniczo – techniczny, ze stosunkowo dużym
udziałem naturalnych procesów przyrodniczych) w ekosystem techniczno –
przyrodniczy
z
dominacją
komponentów
i
procesów
technicznych.
W krajobrazie pojawią się nowe obiekty, architektonicznie i urbanistycznie
nawiązujące do istniejącej zabudowy. Stworzy to nowe warunki kształtowania
krajobrazu podlegającego urbanizacji, rozszerzającej zabudowane obszary
poszczególnych miejscowości.
6.2.2.9. Klimat.
W skali miejscowej zmieni się zasadniczo charakter powierzchni czynnej, która
ma decydujący wpływ na kształtowanie się warunków topoklimatycznych. Studium
dopuszcza tylko nieznaczne zabudowanie powierzchni analizowanych terenów
planistycznych obiektami kubaturowymi oraz inżynierskimi. Pojawienie się nowych,
większych i mniejszych obiektów kubaturowych oraz instalacji technicznych
spowoduje bardzo małe i nieodczuwalne zmiany w warunkach przewietrzania tego
str. 45
terenu – nieznacznie ono osłabnie. Zwiększy się nieco (w minimalnym stopniu)
temperatura terenu w stosunku do otoczenia co może powodować bardzo delikatny
ale wymuszony napływ mas powietrza z zewnątrz do wewnątrz obszarów
planistycznych. W skali regionalnej i ponadregionalnej wpływ realizacji ustaleń
zmiany studium na warunki klimatyczne będzie nieistotny. Istniejące linie
elektroenergetyczne zostaną utrzymane w stanie istniejącym. Przewiduje się
zasilanie elektroenergetyczne kablami doziemnymi. Wszystkie te zabiegi sprawią, że
w porównaniu za stanem obecnym emitowanie pól elektromagnetycznych na
analizowanym obszarze nieco się zwiększy, niemniej jednak będą to zmiany
nieistotne.
6.2.2.10. Zasoby naturalne.
Na terenie gminy występują dwa udokumentowane złoża: „Kłodawa” oraz
„Santoczno”.
Złoże „Kłodawa” dotychczas nie zostało zagospodarowanie. Jest przedmiotem
eksploatacji na dużą skalę przez okolicznych mieszkańców. Rozległe i głębokie, do
około 10 m, wyrobisko zajmuje północną część złoża. Obecnie, na podstawie
koncesji jest ono eksploatowane przez kopalnię surowców mineralnych „Stężyca”
Złoże kruszywa „Kłodawa” po raz pierwszy rozpoznano kartą rejestracyjną w 1978
roku. Zasoby piasków dla celów budowanych i drogowych w ilości 227 198 ton
zatwierdzono w kategorię C1 w 1981 r. Na powierzchni 2,2 ha serię złożową
stanowią piaski drobnoziarniste z cienkimi przewarstwieniami żwirów. W północnej
części złoża od lat sześćdziesiątych istniało wyrobisko intensywnie eksploatowane
przez różnych użytkowników. W związku ze znacznym wyeksploatowaniem zasobów
w stosunku do zapisanych w Bilansie Zasobów oraz w celu dokładniejszego
rozpoznania złoża, w 1984 roku wykonano następną kartę rejestracyjną. W oparciu o
uzyskane wyniki wierceń oraz o dane archiwalne, na powierzchni 1,4 ha
udokumentowano dwa typy kruszywa: żwiry i piaski o zasobach 86 900 ton oraz
piaski o zasobach 96 200 ton. Granice złoża udokumentowanego w 1984 roku w
większości pokrywają się z przebiegiem granic złoża z 1978 roku. Poza złożem
znalazł się teren wyrobiska, który kiedyś był terenem odpadów a na dzień dzisiejszy
jest obszarem poddanym rekultywacji. Zasoby kruszywa naturalnego „Kłodawa” są
nieaktualne. Określenie ich wielkości bez orzeczenia geologicznego nie jest możliwe.
Konieczne jest jak najszybsze uregulowanie gospodarki złożem. Ponieważ tereny
położone nad Srebrną obfitują w znaleziska archeologiczne, ewentualna
eksploatacja złoża powinna odbywać się pod nadzorem archeologicznym.
Złoże „Santoczno” – kredy jeziornej, udokumentowano w 1992 r. w kategorii C2,
powierzchni 20,4 ha w trzech polach. Kreda jeziorna o miąższości od 0,8 do 6,7 m.
Zawiera od 44,2 % do 45,8 % CaO (w suchej masie), a jej wilgotność naturalna waha
się od 62,6% do 76,3%. Kreda jeziorna może być wykorzystywana do produkcji
wapna nawozowego. Cały obszar złoża pokryty jest torfem, stanowiącym kopalinę
towarzyszącą o miąższości od 1,1 m do 2,7 m – dominują torfy turzycowiskowe i
trzcinowo – turzycowe. W torfach miejscami występuje gytia detrusowa w postaci
warstewek na przemian z masą torfową. Złoże „Santoczno” eksploatowane było od
1998r. Kreda jeziorna wydobywana jest równocześnie z kopaliną towarzyszącą –
torfem przy użyciu koparki przedsiębiernej. Surowiec po wydobyciu zostaje
przesuszony, a następnie składuje się przez okres około 2 lat, co pozwala na
odsączenie nadmiaru wody. Eksploatowane jest pole I w dwóch częściach, dla
str. 46
których utworzono obszar i teren górniczy. Obszar o powierzchni 129 880 m2 – dla
pola A i 3 480 m2 – dla pola B. Powierzchnia terenu wnosi 377 986 m2. Obecnie
obszar nieeksploatowany.
Łącznie w obrębie gminy znajdują się udokumentowane złoża kruszywa naturalnego,
tj. „Kłodawa I” – szczegółowo rozpoznane, pow. 1,4ha; „Kłodawa-Srebrna” – złoże
zagospodarowane, pow. 12,5ha; „Różanki” – złoże rozpoznane szczegółowo, pow.
24,94ha; „Różanki 1” – złoże skreślone z bilansu zasobów, pow. 1,86ha; „Różanki 2”
– złoże skreślone z bilansu zasobów, pow. 1,57ha; „Wojcieszyce” – złoże skreślone z
bilansu zasobów, pow. 3,8ha. Ponadto występuje tu złoże kredy jeziornej
„Santoczno” o pow. 20,37ha oraz złoże torfu o zasobach prognostycznych.
Ustalenia zawarte w obecnie opracowywanej zmianie studium, a odnoszące się do
niewielkiego obszaru, położonego poza obrębem ww. złóż nie będą odnosiły się w
jakimkolwiek stopniu do istniejących na terenie gminy złóż surowców naturalnych.
6.2.2.11. Zabytki.
Dla właściwej ochrony dziedzictwa kultury studium wyznacza strefy ochrony
konserwatorskiej obiektów zabytkowych i stanowisk archeologicznych, zapewniając
tym samym ich odpowiednią ochronę.
Strefy ochrony konserwatorskiej obszarów i obiektów zabytkowych:
- Strefa „A” – strefa ścisłej ochrony konserwatorskiej, obejmuje obszar uznany za
materialne świadectwo historyczne, na którym dawny układ przestrzenny lub jego
elementy zachowały się w stanie nienaruszonym lub nieznacznie zniekształconym;
w strefie tej zakłada się pierwszeństwo wymagań konserwatorskich nad wszelką
działalnością inwestycyjną, gospodarczą i usługową.
- Strefa „B” – strefa ochrony konserwatorskiej (pośredniej), stanowi obszar
obejmujący czytelne lecz nie dominujące historyczne zagospodarowanie,
charakterystyczne w skali lokalnej; częściowo wypełniony oryginalną lub
przekształconą zabudową historyczną z możliwymi ubytkami lub uzupełnieniami
nową zabudową.
- Strefa „K” – strefa ochrony krajobrazu kulturowego obejmuje krajobraz integralnie
związany z zespołem zabytkowym lub obszary ukształtowane w wyniku działalności
ludzkiej – parki, cmentarze, aleje; tereny te mogą stanowić również integralna cześć
obszarów chronionych strefa „A” lub „B”, jako rodzaj zabezpieczenia i ekspozycji form
tradycyjnych.
Podczas realizacji i funkcjonowania planowanego zagospodarowania terenów, nie
przewiduje się wystąpienia jakiegokolwiek zagrożenia dla zabytków chronionych na
podstawie odrębnych przepisów, w tym zabytków archeologicznych, bowiem
realizacja nowych obiektów oraz wszelki prace ziemne, w przypadku natrafienia na
przedmioty posiadające cechy zabytku, wymagają (zgodnie z ustaleniami studium)
szczególnego postępowania w porozumieniu z Wójtem Gminy Kłodawa oraz
z właściwym Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków.
6.2.2.12. Dobra materialne.
Realizacja analizowanego studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego gminy Kłodawa nie spowoduje zagrożeń dla dóbr materialnych.
str. 47
W związku z powyższą prognozą oddziaływania na środowisko projektowanych
funkcji i zabudowy można sformułować konkluzję, że – przy założeniu
bezawaryjnego przebiegu budowy oraz eksploatacji poszczególnych obiektów,
zgodnie z wymogami ochrony środowiska – nie będą one ujemnie oddziaływać na
poszczególne komponenty środowiska przyrodniczego i dóbr kultury, oraz że nie
zaburzą harmonii wzajemnych oddziaływań tych przyrodniczo – kulturowych
elementów.
6.3. Rozwiązania zapobiegawcze i ograniczające negatywne skutki.
Zgodnie z art. 51 ustęp 2, punkt 3, litera a, ustawy z dnia 3 października 2008r.
oddziaływania na środowisko powinna przedstawiać rozwiązania mające na celu
zapobieganie, ograniczanie lub kompensację przyrodniczą negatywnych
oddziaływań na środowisko, mogących być rezultatem realizacji projektowanego
dokumentu, w szczególności na cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz
integralność tego obszaru.
Przeprowadzona powyżej analiza oddziaływania skutków realizacji przedmiotowej
zmiany studium na środowisko wykazała, że istotne negatywne oddziaływania na
komponenty przyrodnicze środowiska i komponenty kulturowe, nie występują. Zatem
nie ma potrzeby analizowania rozwiązań zapobiegawczych lub ograniczających takie
negatywne skutki.
Również w kontekście wymogów wynikających z celów i przedmiotu ochrony
Parku Krajobrazowego, obszaru chronionego krajobrazu, obszaru chronionego sieci
Natura 2000, znajdujących się w środkowej i północnej części obszaru
planistycznego objętego studium, należy stwierdzić, że ustalenia studium są
sformułowane w taki sposób, aby wykluczyć jakiekolwiek istotne negatywne
oddziaływanie zainwestowanej części obszaru planistycznego na te obszary
chronione. Również i w tym przypadku nie występuje potrzeba rozważenia działań
zapobiegawczych, ograniczających ewentualne negatywne skutki. Tym samym
można stwierdzić, że analizowane obszary planistyczne nie stanowią żadnego
istotnego zagrożenia dla obszarów szczególnie chronionych znajdujących się
w granicach studium, jak i w dalszym otoczeniu.
Dotychczasowy sposób zagospodarowania i wykorzystania obszarów
zainwestowanych, objętych analizowanym studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego, charakteryzuje się znacznym przekształceniem
pierwotnego środowiska przyrodniczego. Realizacja zapisów studium w zakresie
rozwoju funkcji mieszkaniowych, usługowych, przemysłowych czy komunikacyjnych
praktycznie nie zmieni w sposób istotny (w skali całego terenu objętego studium)
dotychczasowego jego charakteru, bowiem w zdecydowanej większości przypadków
będzie to kontynuacja istniejącej zabudowy i istniejącego zainwestowania.
6.4. Rozwiązania alternatywne w obszarach Natura 2000.
Zgodnie z art. 51 ustęp 2, punkt 3, litera b, ustawy z dnia 3 października 2008r.
oddziaływania na środowisko powinna przedstawiać – biorąc pod uwagę cele
str. 48
i geograficzny zasięg dokumentu oraz cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000
oraz integralność tego obszaru – rozwiązania alternatywne do rozwiązań zawartych
w projektowanym dokumencie wraz z uzasadnieniem ich wyboru oraz opis metod
dokonania oceny prowadzącej do tego wyboru albo wyjaśnienie braku rozwiązań
alternatywnych, w tym wskazania napotkanych trudności wynikających
z niedostatków techniki lub luk we współczesnej wiedzy.
Obszar chroniony sieci Natura 2000 został włączony w analizowanym studium do
kategorii terenów wyłączonych spod zabudowy. Ponadto, w granicach obszaru
Natura 2000 studium ustala, że aby zachować dziedzictwo przyrodnicze
w nienaruszonym stanie należy koordynować działania w porozumieniu
z Regionalnym Dyrektorem ochrony Środowiska lub Ministrem właściwym ds.
środowiska. Wszelkie działanie inwestycyjne wymagają uzyskania pozwolenia.
Studium podkreśla, że zgodnie z art. 30 pkt. 1 Ustawy o ochronie przyrody plany
ochrony ustanowione dla parku narodowego, rezerwatu przyrody, parku
krajobrazowego oraz plan urządzenia lasu powinny być zgodne z planem ochrony
ustanowionym dla obszaru Natura 2000. Należy zauważyć, iż większość zakazów
obowiązujących na terenach chronionych innych niż Natura 2000, ma zastosowanie
w obszarach Natura 2000.
Proponowane
w
analizowanym
studium
kierunki
zagospodarowania
przestrzennego, a szczególnie przeznaczenie dotychczasowych terenów otwartych
rolniczych pod lokalizację zabudowy i infrastruktury, w sensie przyrodniczym –
z uwagi na położenie, nie pogorszy stanu środowiska obszaru Natura 2000. Zatem
nie prowadzi do powstania istotnych zagrożeń dla tego obszaru. W związku
z powyższym, nie ma potrzeby rozważania rozwiązań alternatywnych, prowadzących
do lepszej ochrony ze względu na cele, przedmiot ochrony oraz integralność obszaru
Natura 2000.
6.5. Propozycje analizy skutków realizacji postanowień studium.
Art. 51 ustęp 2, punkt 1, litera c, ustawy z dnia 3 października 2008r.
w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, stanowi, że
prognoza oddziaływania na środowisko zawiera propozycje dotyczące
przewidywanych metod analizy skutków realizacji postanowień projektowanego
dokumentu oraz częstotliwości jej przeprowadzania.
Zgodnie z zapisami ustawy z dnia 27 marca 2003r. o planowaniu
i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2003r. nr 80, poz. 717 ze zmianami) na
etapie przed realizacją dokumentów planistycznych wójt, burmistrz albo prezydent
miasta, w celu oceny aktualności studium i planów miejscowych dokonuje analizy
zmian w zagospodarowaniu przestrzennym gminy, ocenia postępy w opracowaniu
planów miejscowych i opracowuje wieloletnie programy ich sporządzania
w nawiązaniu do ustaleń studium, z uwzględnieniem decyzji zamieszczonych
w rejestrach oraz wniosków w sprawie sporządzenia lub zmiany planu miejscowego
(art. 32, ustęp 1). Częstotliwość takiej analizy została określona przez ustawodawcę
w kolejnym ustępie tego artykułu (art. 32, ustęp 2): wójt, burmistrz albo prezydent
miasta przekazuje radzie gminy wyniki analiz, o których mowa w ustępie 1, po
uzyskaniu opinii gminnej lub innej właściwej komisji urbanistyczno –
architektonicznej, co najmniej raz w czasie kadencji rady. Rada gminy podejmuje
uchwałę w sprawie aktualności studium i planów miejscowych, a w przypadku
str. 49
uznania ich za nieaktualne, w całości lub w części, podejmuje działania prowadzące
do aktualizacji tych dokumentów.
Innym zagadnieniem jest analiza skutków realizacji postanowień projektowanego
dokumentu. Dotyczy ona zgodności niniejszego studium z opracowywanymi
następnie dla tych terenów miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego.
Analiza taka przeprowadzana jest w trakcie przygotowania uchwał Rady Gminy
o przystąpieniu do sporządzenia miejscowych planów zagospodarowania
przestrzennego obejmujących tereny będące przedmiotem zmiany studium.
Stwierdzenie zgodności zamierzonych miejscowych planów zagospodarowania
przestrzennego ze studium stwierdza się w treści uchwał o przystąpieniu do
sporządzenia planów oraz w uzasadnieniach do tych uchwał. Ze względu na rodzaj
przedsięwzięć objętych niniejszą prognozą, nie przewiduje się wystąpienia potrzeby
dodatkowej (innej niż opisana powyżej) analizy realizacji postanowień projektowanej
zmiany studium w planach miejscowych.
6.6. Informacje o możliwym transgranicznym oddziaływaniu.
Biorąc po uwagę rodzaj i ograniczony zasięg oddziaływania projektowanych
funkcji planistycznych oraz sposobu zabudowy i zagospodarowania terenów na
otoczenie i wprowadzenie bezpiecznej dla środowiska infrastruktury technicznej,
a także odległość obszaru planistycznego od granic państwa należy uznać, że
oddziaływanie transgraniczne planowanych przedsięwzięć jest w sensie
przyrodniczym niemożliwe i nie będzie miało miejsca.
7. Streszczenie w języku niespecjalistycznym.
Gmina Kłodawa położona jest w północnej części powiatu gorzowskiego. Na
obszarze 234,7 km2 mieszka nieco ponad 7600 osób, co daje gęstość zaludnienia
około 32 osób/km2. Gmina leży na pograniczu dwóch województw: lubuskiego
i zachodniopomorskiego. Jest to gmina wybitnie leśna. Lasy wchodzące w skład
Puszczy Gorzowskiej zajmują prawie 70 % powierzchni i zarządzane są przez
Nadleśnictwa Kłodawa oraz Strzelce Krajeńskie. Pokrywają zwartym kompleksem
północną część gminy.
Pod względem fizyczno geograficznym obszar gminy znajduje się
w makroregionie Pojezierza Południowo Pomorskiego w skład, którego wchodzi
mezoregion Równina Gorzowska. Na warunki przyrodnicze gminy mają wpływ
przede wszystkim uwarunkowania hydrologiczne, glebowe i klimatyczne. Gmina
posiada bogatą sieć hydrograficzną w skład której wchodzą liczne jeziora
polodowcowe oraz cieki. Łącznie znajduje się tutaj 26 jezior, zajmujących ponad 500
ha powierzchni. Przez teren gminy przepływają rzeki: Kłodawka, Santoczna, Kanał
Kłodawski, Marwica i Pełcz. Pozostałe - Srebrna, Przyłęg i Grabinka są krótsze
i w całości położone na terenie gminy.
Podstawowy typ gleb stanowią gleby bielicowe wytworzone na piaskach luźnych
i słabo gliniastych (ok. 80% całej powierzchni użytków rolnych). Pozostałą część
gminy zajmują gleby bielicowe wytworzone na piaskach gliniastych lekkich i średnich
oraz gleby brunatne wyługowane wytworzone na glinach zwałowych (obydwa typy
zajmują łącznie 19% powierzchni użytków rolnych). Lokalnie, w obniżeniach
terenowych występują gleby murszowe i torfowe. W dolinach rzek wytworzyły się
gleby torfowe i mady.
str. 50
Na terenach leśnych spory udział mają torfowiska i różnego rodzaju zabagnienia.
Stanowią one miejsce występowania licznych gatunków roślin chronionych, a także
miejsca lęgowe dla ptaków wodno – błotnych. Decydują one o wysokich walorach
przyrodniczych gminy.
Klimat obszaru zalicza się do klimatu przejściowego z wyraźną przewagą cech
klimatu oceanicznego – atlantyckiego. średnia temperatura roczna wynosi – 8oC,
średnia temperatura stycznia - - 1,5oC, średnia temperatura lipca – 18oC. Średnia
roczna suma opadów nie przekracza 600 mm. Minimum opadów przypada na luty
i marzec, maksimum na lipiec. Pokrywa śnieżna najdłużej zalega w styczniu (średnio
17 dni), lutym (11 dni) i grudniu (10 dni). W marcu występują średnio tylko 4 dni
z pokrywą śnieżną, w listopadzie dwa. W październiku i kwietniu pokrywa śnieżna
pojawia się wyjątkowo. Średnia długość okresu wegetacyjnego wynosi około 215 dni.
Zróżnicowanie ukształtowania powierzchni, sposób użytkowania obszaru,
zarówno przeszłości jak i obecnie ma odzwierciedlenie w występujących tu
zbiorowiskach roślinnych. Na znacznych obszarach gminy zachowały się zbiorowiska
leśne zbliżone do naturalnych, rozlegle kompleksy lasów grądowych, łęgów olszowo
– jesionowych oraz kwaśnych i żyznych buczyn. Najlepiej zachowane ich fragmenty
obserwować można w rezerwatach Dębina, Wilanów i Rzeka Przyłężek.
Charakterystyczne dla gminy są także stosunkowo rozległe kompleksy olsów, brzezin
i borów bagiennych.
W granicach gminy Kłodawa zlokalizowano 212 stanowisk reprezentujących
łącznie 45 gatunków rośli i grzybów, które uznano za rzadkie oraz specjalnie
chronione prawem krajowym oraz wskaźnikowe dla siedlisk przyrodniczych
chronionych prawem unijnym. W granicach gminy stwierdzono również
występowanie co najmniej 16 typów lub podtypów siedlisk chronionych w ramach
Dyrektywy Siedliskowej Unii Europejskiej. Dobrze wykształcone, czasem wzorcowe
płaty niektórych z tych siedlisk stwierdzono na 182 stanowiskach.
Ogółem na terenie gminy zanotowano ponad 100 stanowisk fauny objętej ochroną
gatunkową. Najliczniej reprezentowane są ptaki. Rzadkie i zagrożone gatunki
stwierdzono na kilkudziesięciu stanowiskach. Sześć gatunków – puchacz, bielik,
bocian czarny, kania czarna, kania ruda i błotniak stawowy to gatunki specjalnej
troski, kilkanaście innych – zimorodek, gągoł, rybołów, nurogęś, samotnik, dzięcioł
czarny, dzięcioł średni, kszyk, żuraw i inne wymaga ochrony aktywnej. Interesująca
jest także herpetofauna. Spośród gadów gatunki specjalnej troski to żółw błotny
i gniewosz, natomiast ochrony aktywnej wymagają wszystkie zagrożone płazy –
kumak nizinny, rzekotka drzewna, ropucha zielona i inne.
Na obszarze gminy Kłodawa ustanowiono szereg elementów i obszarów
chronionych:
- Rezerwaty przyrody: Dębina (rezerwat krajobrazowo – leśny utworzony w celu
ochrony fragmentu lasu liściastego o charakterze grądu środkowoeuropejskiego),
Rzeka Przyłężek (rezerwat faunistyczny, ma na celu ochronę tarlisk ryb
łososiowatych) oraz Wilanów (Rezerwat krajobrazowo – leśny; głównym
przedmiotem ochrony jest las mieszany pochodzenia naturalnego z udziałem buka).
- Barlinecko – Gorzowski Park Krajobrazowy, obejmujący wraz ze swoją otuliną
obszar ponad 55 tys. ha położonych na pograniczu województw lubuskiego
i zachodniopomorskiego. W gminie Kłodawa znajduje się 8.625 ha powierzchni Parku
oraz 3.543,09 ha otuliny. Został utworzony w celu ochrony zalesionej sandrowej
równiny leżącej między Barlinkiem i Gorzowem Wielkopolskim.
- Obszar Chronionego Krajobrazu „2 – Puszcza Barlinecka” o powierzchni całkowitej
29484,35 ha położony w gminach: Gorzów Wlkp. (146,43 ha), Kłodawa (12566,04
str. 51
ha), Lubiszyn (5106,54 ha), Santok (3350,40 ha), Strzelce Krajeńskie (7800,26 ha),
Zwierzyn (514,69 ha). Celem ochrony obszaru jest: zachowanie krajobrazu dużego
kompleksu leśnego oraz zachowanie i odtworzenie ciągłości korytarzy ekologicznych
południkowych dolin rzecznych i równoleżnikowych pasm leśnych.
- Obszar Specjalnej Ochrony Ptaków sieci Natura 2000 „Puszcza Barlinecka”
(PLB080001) obejmuje fragment rozległej sandrowej Równiny Gorzowskiej,
porośniętej lasami Puszczy Gorzowskiej. Teren ma bogatą sieć hydrograficzną;
przecinają go dopływy Noteci Polka i Santoczna oraz dopływ Warty Kłodawka. Na
terenie obszaru znajduje się kilkadziesiąt jezior różnych typów, w większości
położonych wśród lasów.
- Jeden użytek ekologiczny obejmujący bezodpływowe obniżenie z roślinnością
torfowiskową i lasami bagiennymi w wydz. 418c Nadl. Kłodawa, powierzchnia użytku
wynosi 6,40 ha.
- Pięć pomników przyrody.
Zmiana studium jest dokumentem określającym politykę w zakresie gospodarki
przestrzennej gminy. Kierunki rozwoju gminy określone w studium stanowić będą
wytyczne koordynacyjne dla prowadzenia dalszych prac, w szczególności
sporządzania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Zmiana
studium umożliwi ustalenie zasad lokalizacji przyszłych inwestycji opartych na
koncepcji zrównoważonego rozwoju, zgodnie z uwarunkowaniami przyrodniczymi.
Zgodnie z rysunkiem i tekstem zmiany studium, zasadniczymi elementami
struktury przestrzennej obszaru planistycznego są tereny zabudowy mieszkaniowej
jednorodzinnej, zabudowy usługowej, zabudowy rzemieślniczej, zabudowy
przemysłowej, usług sportu i rekreacji, ogrodów działkowych, zieleni
uporządkowanej, cmentarzy, lasów, rolnictwa, wód otwartych. Ustalenia kierunków
zagospodarowania przestrzennego dla poszczególnych elementów strukturalnych
obszaru objętego studium zawierają zapisy uwzględniające zasadę zrównoważonego
rozwoju oraz szczególne wymogi licznych i bardzo cennych obszarów chronionych,
położonych poza obszarami zainwestowanymi.
Przedmiotowe studium, co ma bardzo duże znaczenie dla zagadnień ochrony
środowiska, uwzględnia w strukturze funkcjonalno – przestrzennej gminy wszystkie
ustanowione na dzień sporządzenia zmiany studium elementy i obszary chronione.
Uwzględnia i utrzymuje ich granice bez żadnych postulowanych zmian. Ponadto
w studium zaproponowano dodatkowe składniki tego systemu elementów i obszarów
chronionych w postaci nowych rezerwatów przyrody (Dębina II, Jezioro Sitno –
Lubieszewko, Bukowiec), pomników przyrody (cis, dąb szypułkowy, jesion wyniosły,
lipa drobnolistna, sosna pospolita) oraz użytków ekologicznych. Tym samym
uwzględniono wnioski wynikające z „Inwentaryzacji przyrodniczej gminy Kłodawa”.
Dodatkowo, w zakresie działań ochronnych wobec dóbr kultury materialnej, studium
wyznacza strefę A – ścisłej ochrony konserwatorskiej, strefę B – pośredniej ochrony
konserwatorskiej oraz strefę K – ochrony krajobrazowej. Zapisy studium w tej części
zagadnień należy ocenić – pod kątem oddziaływania na środowisko – jednoznacznie
pozytywnie.
Podobnie pozytywna ocenę środowiskową można sformułować dla nowych
lokalizacji terenów dolesień, rozbudowy zieleni parkowej czy lokalizacji usług
sportowo – rekreacyjnych, wypoczynkowych oraz turystycznych. Funkcje te obejmują
tereny przyrodniczo niekonfliktowe, a ich wpływ na środowisko będzie pozytywny lub
nieistotny.
str. 52
Studium wyznacza również nowe tereny z przeznaczeniem na budownictwo
mieszkaniowe
wielorodzinne,
budownictwo
mieszkaniowe
jednorodzinne
z dopuszczeniem usług nieuciążliwych, budownictwo mieszkaniowe jednorodzinne
z dopuszczeniem zabudowy usługowej. Lokalizacja tych funkcji jest zgodna
z predyspozycjami ekofizjograficznymi, a prognozowane oddziaływanie tej zabudowy
na środowisko – z uwagi na zakładane bezpieczne dla środowiska rozwiązania
w zakresie systemów inżynieryjnych, w tym np. systemów wodno – kanalizacyjnych –
wykazuje brak istotnie negatywnego wpływu.
Podobnie neutralna dla środowiska będzie wprowadzona przez zmianę studium
zabudowa letniskowa oraz tereny rolne z dopuszczeniem zabudowy siedliskowej
i agroturystycznej.
Generalnie nowa lokalizacja funkcji zabudowy przemysłowej, baz i składów oraz
zabudowy usługowej (usług komercyjnych, oświaty, rzemiosła, kultury, administracji,
gastronomii i innych) jest zgodna z uwarunkowaniami ekofizjograficznymi lokalizacji
funkcji gospodarczych i usługowych w gminie Kłodawa. O ile istnieją uzasadnione
przesłanki do prognozowania nieistotnego wpływu na środowisko realizacji funkcji
usługowych, o tyle w przypadku funkcji związanych z aktywnością gospodarczą
prognoza nie może być tak jednoznaczna. Wynika to bowiem ze znacznego poziomu
ogólności charakteryzującej poziom prac planistycznych jaki jest właściwy dla
studium. Zatem na tym etapie, uwzględniając zapisy studium odnoszące się do
wymogów technicznych i technologicznych oraz zasad bezwzględnego ograniczania
wszelkich uciążliwości do granic własności terenu inwestora, można prognozować
bezpieczny dla środowiska wpływ realizacji tych funkcji. Jednak prognozowany
wpływ na środowisko funkcji typowo gospodarczych powinien być możliwie
precyzyjnie określany na każdym dalszym etapie, a więc przy opracowaniu
miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (ponowna prognoza) oraz
w procedurze lokalizacji poszczególnych inwestycji (raport o oddziaływaniu
przedsięwzięcia na środowisko – jeśli będzie wymagany na podstawie przepisów
odrębnych).
Podobnie przedstawia się sytuacja z zaproponowanymi w studium nowymi
rozwiązaniami w zakresie komunikacji (drogi główne – w tym obwodnica, drogi
lokalne i dojazdowe, tereny obsługi komunikacji – garaże i parkingi) i infrastruktury
technicznej (przepompownie ścieków, stacje bazowe telefonii komórkowej).
Zasadniczy ich przebieg i lokalizacja jest zgodna z rozwiązaniami zaproponowanymi
jako możliwe w opracowaniu ekofizjograficznym. Również zaproponowany w studium
ich charakter i sugerowane parametry techniczne wskazują na brak zasadniczych
konfliktów o charakterze środowiskowym. Jednak, podobnie jak ma to miejsce w
przypadku nowych terenów związanych z aktywnością gospodarczą, prognozowany
wpływ na środowisko powinien być możliwie precyzyjnie określany na każdym
dalszym etapie, a więc przy opracowaniu miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego (ponowna prognoza) oraz w procedurze lokalizacji poszczególnych
inwestycji (raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko – jeśli będzie
wymagany na podstawie przepisów odrębnych).
Osobnym zagadnieniem jest realizacja funkcji eksploatacji powierzchniowej,
Studium przewiduje przeznaczenie terenu leżącego w południowo – wschodniej
części gminy, przy drodze z Różanek do Janczewa (gmina Santok) na kopalnię
kruszywa naturalnego. Spodziewany zakres przekształceń środowiska (szczególnie
rzeźby terenu i wód gruntowych) będzie bardzo duży. Na etapie opracowania
studium autorzy niniejszej Prognozy nie dysponują bardziej szczegółowymi danymi
odnoszącymi się do zasad eksploatacji, jej wielkości i kierunku rekultywacji. Wydaje
str. 53
się, że kluczem do zminimalizowania niezbędnej ingerencji w środowisko powinien
być racjonalny plan gospodarki złożem oraz zgodny z otaczającymi warunkami
siedliskowymi zakres i sposób rekultywacji.
Kompleksowa analiza poszczególnych uwarunkowań środowiskowych, wykonana
w ramach opracowanej na podstawie obowiązujących aktualnie przepisów prawa
prognozy oddziaływania na środowisko do zmiany studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego gminy Kłodawa, pozwoliła na ogólną ocenę tego
obszaru objętego studium w aspekcie spodziewanego wpływu realizacji funkcji
planistycznych na środowisko, w następujący sposób:
 uwarunkowania przyrodnicze nie determinują w jakikolwiek istotny sposób
realizacji funkcji zabudowy mieszkaniowej, nieuciążliwych usług i rzemiosła na
terenach już zainwestowanych i w bezpośrednim ich sąsiedztwie,
 w obszarach położonych w dolinach rzek (przede wszystkim Kłodawka
i Srebrna) zachodzi konieczność zastosowania ograniczeń w zabudowie
wynikających z faktu położenia w korytarzach ekologicznych tych rzek,
 w analizowanym obszarze zachodzi konieczność stosowania ograniczeń
wynikających z ochrony zabytków i stanowisk archeologicznych,
 w obszarach planistycznych terenów przeznaczonych do zainwestowania nie
stwierdza się występowania istotnych uciążliwości i zagrożeń środowiska,
w tym wynikających z celów, przedmiotu ochrony oraz integralności
terytorialnej obszaru Natura 2000,
 prawidłowe funkcjonowanie środowiska i zachowanie przynajmniej jego
istniejącej bioróżnorodności będzie zapewnione poprzez realizację
i eksploatację planowanych przedsięwzięć, zgodnie z zasadami ochrony
środowiska, w tym: prawidłową gospodarkę wodno – ściekową i gospodarkę
odpadami,
zastosowanie
proekologicznych
rozwiązań
grzewczych
i utworzenie liczniejszych terenów zieleni.
Treść analizowanego studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego zawiera zapisy zmierzające do minimalizacji skutków jego realizacji
w środowisku poprzez działania mające na celu maksymalną ochronę istniejących
walorów środowiska i poprawę warunków życia ludzi. Proces użytkowania
i zagospodarowania obszarów planistycznych będzie odbywał się z uwzględnieniem
ich naturalnych (przyrodniczych) predyspozycji dla rozwoju poszczególnych funkcji,
z uwzględnieniem infrastruktury niezbędnej do prawidłowego spełnienia tych funkcji.
8. Załącznik graficzny.
Niniejsza prognoza, z uwagi na rozmiar mapy nie zawiera osobnego załącznika
graficznego. Jako załącznik graficzny do niniejszej prognozy należy traktować
załącznik nr 2 do uchwały Rady Gminy Kłodawa: zmiana studium uwarunkowań i
kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Kłodawa – obszar zmiany. Rys.
nr 1. Uwarunkowania i kierunki ochrony środowiska przyrodniczego i kulturowego
wraz z elementami infrastruktury technicznej, skala 1:10 000;
- oraz załącznik nr 3 do uchwały Rady Gminy Kłodawa: zmiana studium
uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Kłodawa –
obszar zmiany. Rys. nr 2. Uwarunkowania i kierunki rozwoju struktury funkcjonalnoprzestrzennej, skala: 1: 10 000.
str. 54

prognoza aktualizacja

Transkrypt

Podobne dokumenty

WYKAZ NIERUCHOMOŚCI ROLNEJ PRZEZNACZONEJ DO

Uchwała w sprawie przystąpienia do zmiany studium

uzasadnienie do projektu uchwały rady miasta poznania

Komunikat z posiedzenia Rady Miejskiej w Żywcu

Wizyta studyjna w Nadleśnictwie Kłodawa Galeria zdjęć