Tutaj - Anna Janik

Gazetka redagowana przez uczniów SP 14 w Zabrzu
Numer
specjalny
2012/13
Nr specjalny - „e-Twinning” 2012/13
Koordynator gazetki: Anna Janik
Korekta: Beata Krawiec
Nauczyciele współpracujący: P. Cheba, A. Janik, B. Kamińska-Marciniak, A. Kik, K. Kolińska,
S. Partuś, K. Korus-Jędrzejewska, B. Krawiec
Zespół redakcyjny: uczniowie klas I-VI z SP nr 14 z Oddziałami Integracyjnymi w Zabrzu
Kto czuwa nad Europą?
Patronowie Europy
Święty Benedykt z Nursji
Urodził się około 480r. w Nursji w środkowych Włoszech, w bogatej rodzinie
ziemiańskiej. Studiował prawo w Rzymie, lecz zgorszony stylem życia jego
mieszkańców, szukając modlitewnego skupienia, osiadł jako pustelnik na Monte
Cassino. Z czasem za jego przykładem poszli inni. Dla tworzącej się wspólnoty
Benedykt opracował regułę zakonną, której podstawą było zalecenie ora et labora
(módl się i pracuj). Klasztory benedyktyńskie powstawały w całej Europie, a tysiące
mnichów trudniło się przepisywaniem starożytnych oraz chrześcijańskich tekstów,
ocalając dla przyszłych wieków dorobek kultury greckiej i rzymskiej. W 1964r., z
okazji poświęcenia odbudowanej bazyliki na Monte Cassino, papież Paweł VI
ogłosił św. Benedykta głównym patronem Europy.
Święci Cyryl i Metody
Bracia byli z pochodzenia Grekami. Znali język słowiański i dlatego około połowy IX
wieku zostali wysłani przez cesarza bizantyjskiego Michała III z misją
chrystianizacyjną na Morawy (obecnie Czechy). Nawrócony książę morawski
wprowadził chrześcijaństwo również w zdobytym przez siebie kraju Wiślan, czyli
Małopolsce. Niewykluczone, że biskup chrześcijański rezydował w Krakowie sto lat
przed chrztem Mieszka I. Ponieważ ani w alfabecie greckim, ani w łacińskim nie
było znaków oddających dźwięki języka słowiańskiego, Cyryl opracował specjalne
pismo staro – cerkiewno – słowiańskie zwane głagolicą, a później cyrylicą. Jest ono
do dzić stosowane w Rosji, Bułgarii, Serbii, na Białorusi, Ukrainie oraz w Kościele
prawosławnym i grekokatolickim. Praca misjonarzy wpłynęła na rozwój krajów
słowiańskich, związała je mocno z kręgiem kultury śródziemnomorskiej. 31
grudnia 1980 r. papież Jan Paweł II ogłosił Cyryla i Metodego współpatronami
Europy.
Święta Brygida
Św. Brygida urodziła się około 1303 r. niedaleko Uppsali w Szwecji.
W wieku 14 lat została wydana za mąż. Po 28 latach jej małżonek wstąpił do
klasztoru, ona również poświęciła się służbie Bożej, zakładając nowy zakon
żeński, zwany od jej imienia „brygidkami”. Jego pierwszą przełożoną została
córka Brygidy, Katarzyna, uznana później za świętą. Przez wiele lat Brygida
doznawała objawień. Pod ich wpływem pisała listy do możnych tego świata,
przestrzegając ich przed gniewem Bożym i wzywając do poprawy. Ostro
wystąpiła przeciwko zakonowi krzyżackiemu, przepowiadając mu upadek jako
karę za okrucieństwa i nieprawości. Nic więc dziwnego, że król Władysław
Jagiełło, dziękując Bogu za zwycięstwo pod Grunwaldem, wybudował w
Lublinie kościół właśnie pod wezwaniem św. Brygidy. Zmarła w 1373 roku, a
już w 1391 została kanonizowana. W 1999 roku papież Jan Paweł II ogłosił
św. Brygidę współpatronką Europy.
Święta Katarzyna ze Sieny
Choć była tylko prostą zakonnicą, z Bożego natchnienia dyktowała listy do
dostojników świeckich i duchownych, prosząc o starania na rzecz pokoju w
Europie i jedności w Kościele. Zabiegała o powrót papieża z Awinionu (miasto
we Francji) do Rzymu. W 1375 roku otrzymała stygmaty: na jej ciele pojawiły
się rany, podobne do ran Chrystusa. Zmarła w 1380 roku, w wieku zaledwie 33
lat. Pozostawił po sobie blisko 400 listów oraz słynną Księgę Opatrzności Bożej.
Kult świętej Katarzyny rozpoczął się zaraz po jej śmierci, choć ogłoszona świętą
została dopiero w 146 r. Jest drugą, po św. Piotrze, patronką Rzymu oraz
patronką Włoch. W 1999r. Jan Paweł II ogłosił ją wraz ze św. Brygidą i św.
Teresą Benedyktą od Krzyża współpatronką Europy.
Święta Teresa Benedykta od Krzyża (Edyta Stein)
Edyta Stein urodziła się we Wrocławiu 12 października 1891 roku.
W roku 1911 rozpoczęła studia uniwersyteckie we Wrocławiu, kontynuując
je następnie w Getyndze u znanego filozofa Edmunda Husserla. Podczas
pierwszej wojny światowej podjęła ochotniczą służbę w szpitalu
wojskowym dla zakaźnie chorych. W roku 1916 rozpoczęła działalność
dydaktyczną. Straciwszy wcześnie wiarę, szczerze szukała prawdy i znalazła
ją w Kościele katolickim. W roku 1922 przyjęła chrzest i sakrament
bierzmowania. Mając czterdzieści dwa lata wstąpiła do Karmelu w Kolonii
i otrzymała imię Teresy Benedykty od Krzyża. Od chwili nawrócenia była
przeświadczona, że jej życie będzie naznaczone krzyżem. Ze względu na
prześladowania hitlerowskie przeniosła się do klasztoru w Echt w Holandii.
Tam została aresztowana, wywieziona do Oświęcimia, gdzie zmarła
9 sierpnia 1942 roku. W roku 1987 papież Jan Paweł II zaliczył ją
w poczet błogosławionych, a 11 października 1998 roku ogłosił ją świętą.
Przygotowali uczniowie klasy VI b – D. Lenarcik, N. Ciepłowska, J. Greń, W. Breitkopf, S. Jakubczak, K. Dębak
pod opieką nauczycieli: Sylwii Partuś oraz Patryka Cheby
Oni zmieniali świat
Einstein Albert (1879-1955)
jeden z największych fizyków-teoretyków XX wieku, twórca ogólnej i szczególnej
teorii względności, współtwórca korpuskularno-falowej teorii światła, odkrywca
emisji wymuszonej. Laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki w 1921 roku za
wyjaśnienie efektu fotoelektrycznego. Opublikował ponad 450 prac, w tym ponad
300 naukowych.. Wniósł też swój wkład do rozwoju filozofii nauki.
Pewnego razu Albert Einstein odwiedzając fryzjera spotkał małego chłopca. Chłopiec płakał.
Einstein zapytał się chłopca, dlaczego płacze. Ten stwierdził, iż zgubił pieniądze i nie może
skorzystać z usług fryzjera. Naukowiec postanowił dać chłopcu pieniądze, aby ten mógł się ostrzyc.
Chłopak popatrzył się przez chwilę na naukowca, a w szczególności na jego długie, rozczochrane
włosy (które były właściwie „wizytówką” Einsteina) i odpowiedział: „Nie dziękuję, niech pan sobie
zatrzyma pieniądze, panu są one bardziej potrzebne niż mnie.”
Newton Isaac Sir (1643-1727)
fizyk, astronom i matematyk angielski, twórca mechaniki, podał teorię korpuskularną
światła, badał właściwości optyczne, wynalazł teleskop zwierciadlany. W swoim
słynnym dziele „Philosophiae naturalis principia mathematica” (1687 r.) przedstawił
prawo powszechnego ciążenia.
O roztargnieniu Newtona jest wiele opowieści. Oto pewnego razu, wracając konno do domu
z Grantham, chciał ulżyć zwierzęciu, zsiadł więc z niego, by wejść pieszo na strome wzniesienie.
Zatopiony w rozmyślaniach nie zauważył jednak, że koń wysunął z uzdy łeb i pobiegł na pobliską
łąkę; dopiero kiedy na szczycie odwrócił się, aby znów dosiąść wierzchowca, okazało się, że
trzyma w ręku tylko pustą uzdę.
Mikołaj Kopernik (1473-1543)
polski astronom, matematyk, lekarz, prawnik i ekonomista. Twórca teorii
heliocentrycznej. Kopernik jako pierwszy w czasach nowożytnych opracował
heliocentryczny model Układu Słonecznego (heliocentryczna teoria), model ten
oparty był na trzech założeniach: planety biegną po torach kolistych dookoła
Słońca, Ziemia jest jedną z planet oraz Ziemia obraca się wokół własnej osi. Heliocentryczny model
Kopernika opublikowany drukiem w dziele „De revolutionibus orbium coelestium” (O obrotach
ciał niebieskich) w Norymberdze w roku jego śmierci, opracowany był ok. 20 lat wcześniej
i pojawiał się w odpisach rękopisów lub skrótach już przed 1543. Teoria Kopernika stała się
podstawą rozwoju nauk ścisłych w okresie renesansu jej zwolennikami byli m.in. J. Kepler
i Galileusz, jej idee w dziedzinie kosmologii rozszerzyli Thomas Digges (w Anglii) i Giordano Bruno
(we Włoszech).
Astronom tłumaczył kiedyś w towarzystwie, że Ziemia obraca się wokół Słońca, a nie na odwrót,
jak dotąd sądzono. Ktoś z obecnych na biesiadzie nie zgodził się z tym. Dyskusja trwała dość
długo, ale Kopernik nie potrafił przekonać niedowiarka. Wreszcie zniecierpliwiony astronom rzucił
na salę ostatni argument: „Przecież nie ogień kręci się wokół pieczeni, lecz pieczeń przy ogniu
obracać się musi…”
Jan Paweł II właśc. Karol Józef Wojtyła (1920 - 2005)
błogosławiony Kościoła katolickiego, polski duchowny rzymskokatolicki,
arcybiskup krakowski, kardynał, 264. papież i 6. Suwerenny Władca Państwa
Watykańskiego (1978 –2005), kawaler Orderu Orła Białego. Poeta i poliglota,
a także aktor, dramaturg i pedagog. Filozof historii, fenomenolog, mistyk
i przedstawiciel personalizmu chrześcijańskiego. Któregoś wieczoru, podczas
szpitalnej rekonwalescencji w klinice Gemelli po zamachu na Placu świętego
Piotra, Papież wyszedł ze swojego pokoju na opustoszały korytarz. Rozejrzał się i powiedział:
"Ładne rzeczy, wszyscy sobie poszli, a mnie zostawili!"
Krzysztof Kolumb (1451 - 1506)
europejski żeglarz, podróżnik i nawigator. Kapitan wyprawy, która płynęła na
trzech okrętach "Santa María", "Niña" i "Pinta" pod flagą Kastylii
w poszukiwaniu zachodniej drogi morskiej do Indii, jako pierwsza wyprawa
w historii nowożytnych odkryć geograficznych pokonała zwrotnikowy Ocean
Atlantycki i 12 października 1492 dotarła do Indii Zachodnich (Antyli) u wybrzeży
Ameryki – kontynentu nieznanego w ówczesnej Europie. Za dokonania został mianowany
admirałem i pierwszym namiestnikiem hiszpańskich kolonii w Ameryce Środkowej. Organizator
i kapitan czterech odkrywczych wypraw transatlantyckich z Hiszpanii do Ameryki. Na odkrytych
ziemiach Kolumb nie znalazł złota, którego szukał. Wśród osobliwości, jakie przywiózł na dwór
królewski były: barwne papugi, wiszące łóżko, czyli hamak, oraz tajemnicze liście do palenia
i żucia – tytoń.
Arystoteles (384 p.n.e. - 322 p.n.e.)
jeden z trzech, obok Sokratesa i Platona najsławniejszych filozofów greckich.
Założyciel szkoły filozoficznej znajdującej się w Ogrodach Likejonu (od nazwy
sąsiadującej z nimi świątyni Apollina Likejosa), co stało się źródłosłowem słowa
"Liceum". Arystoteles położył ogromne zasługi w astronomii, fizyce, biologii
i logice, jednak część jego teorii astronomicznych, fizycznych i biologicznych
okazała się błędna.
Arystoteles udał się z uczniami do gaju oliwnego. Po wyczerpującym wykładzie filozof zasnął.
W tym czasie ranę, którą miał na dłoni obsiadły muchy. Jeden z zatroskanych uczniów zgonił je.
Wtedy mędrzec obudził się i rzekł do niego: „Po co je zgoniłeś ? Te były już najedzone!”
Napoléon Bonaparte, Napoleon I (1769 - 1821)
pierwszy konsul Republiki 1799-1804, cesarz Francuzów w latach 1804-1814
oraz przejściowo w 1815 (tzw. Sto dni Napoleona), prezydent (1802-1805)
i król Włoch w latach 1805-1814. Postać Napoleona postrzegana jest na
świecie, jako kontrowersyjna - przez niektórych uważany za jednego
z najwybitniejszych mężów stanu, przywódców - wodzów, strategów wojny, jak
też reformatorów ustroju państwowego i prawa (Kodeks Napoleona); przez
innych z kolei uznawany za egotystę, tyrana i agresora.
Napoleon nie mógł dosięgnąć, z racji swojego niewysokiego wzrostu, mapy położonej na szafie.
Z pomocą zaoferował mu się jeden z żołnierzy, ze słowami, że pomoże wodzowi, bo jest większy.
Napoleon sprostował jego słowa: "Nie większy, ale wyższy"
Przygotowali uczniowie: S. Jakubczak, Ł. Samela, G. Sawicki, K. Spierewka pod opieką K. Korus-Jędrzejewskiej.
Źródła:
E. Barska, M. Głogowski „ Najważniejsze postaci w historii świata”, Poznań
http://www.fizyka.net.pl
http://www.zosia.piasta.pl
http://pl.wikipedia.org
http://www.mikolaj-kopernik-pl.com
http://zajaczkowski.org
http://portalwiedzy.onet.pl
Harcerze Europejscy
Skąd się wzięliśmy?...
Harcerstwo to nazwa polska, jednak na świecie to pojęcie
nosi nazwę skautingu. Założycielem i pomysłodawcą tego
ruchu był brytyjski wojskowy lord Baden-Powell. Powrót
do życia w cywilizacji dla bohatera wojennego nie był jednak sprawą łatwą, kiedy uświadomimy
sobie, że generał nie wybrał kariery wojskowej z konieczności czy z obowiązku. Po definitywnym
rozstaniu z armią postanowił wcielić w życie ideę, która zaprzątała jego myśli od dawna, a którą tak
bardzo chciał wprowadzić w czyn, a mianowicie myśl napisania książki dla młodzieży. Minęło
zaledwie 5 dni od jego przejścia do rezerwy, gdy generał ostro wziął się do napisania dzieła zamierzał pomóc milionom młodych ludzi w kierowaniu własnym losem i życiem. Książka, pod
tytułem "Skauting dla chłopców" ("Scouting for Boys") która ukazała się w 1908 roku,
nawiązywała swoją zawartością głównie do jego własnych doświadczeń. Propagował wychowanie
młodzieży w czasie wolnym poprzez gry, samodyscyplinę i obserwację oraz służbę bliźniemu.
Praktyczne przetestowanie książki "Scouting for Boys" nastąpiło na wyspie Brownsea, gdzie
Baden-Powell zabrał w pośpiechu chłopców, wśród których byli członkowie "Brygad chłopców",
synowie jego przyjaciół, uczniowie ekskluzywnych szkół Harrow i Eton oraz w przeważającej
większości uczniowie ze szkół podmiejskich, dzieci robotników i chłopów.
Skauci Środkowoeuropejscy
Organizacje harcerskie współpracują ze sobą
organizując m.in. Zloty Skautów Środkowoeuropejskich. Są
one kontynuacją międzynarodowych zlotów skautowych, które
rozpoczął Zlot Skautów Słowiańskich w Pradze, w roku 1931.
Na zmianę Czesi, Węgrzy Słowacy i Polacy organizują to
przedsięwzięcie.
Zlot "SILESIA 2008" odbył sie w dniach 1- 10
sierpnia 2008 r. w Ośrodku Harcerskim na terenie
Wojewódzkiego Parku Kultury i Wypoczynku w Chorzowie.
W zlocie wzięło udział 1800 skautów z 24 krajów oraz
ponad 400 gości. Program Zlotu został podzielony na sześć
bloków tematycznych. Pierwszy z nich "Odkryj Śląsk"
będzie obejmował wycieczki po ciekawych miejscach na
Śląsku i regionów sąsiednich. Blok "Odkryj tradycję" będzie realizowany na terenie
Górnośląskiego Parku Etnograficznego – harcerze poznają zwyczaje ludowe i ginące zawody, takie
jak: garncarstwo, wikliniarstwo, zielarstwo i rymarstwo. W pozostałych blokach będzie można
nauczyć się techniki czeskiego batiku, poznać tańce węgierskie, opanować umiejętność chodzenia
na szczudłach. Jeden z programów będzie uczyć zachowań ekologicznych.
Stowarzyszenia zrzeszające skautów
WOSM - Światowa Organizacja Ruchu Skautowego (World
Organization of the Scout Movement) –
międzynarodowe
stowarzyszenie zrzeszające organizacje skautowe z całego świata.
Skupia około 28 mln członków w 216 państwach i terytoriach
zależnych (kwiecień 2004) - głównie skautów (chłopców).
WAGGGS - Światowe Stowarzyszenie Przewodniczek i Skautek
(World Association of Girl Guides and Girl Scouts) - stowarzyszenie
założone w 1928 roku, skupiające żeńskie organizacje skautowe z
całego świata. Obecnie liczy ponad 8 milionów członkiń w ponad 144
krajach.
Skauting przybliżyła Wam druhna harcmistrzyni Agata Kik.
Ciekawostki przyrodnicze Europy
Polska
Jaskinia Raj jest uważana za najpiękniejszą jaskinię naciekową w Polsce. Położona w
okolicach Kielc stanowi atrakcję turystyczną Gór Świętokrzyskich. Występują tutaj
skupiska stalaktytów o unikatowym na skalę światową zagęszczeniu. Jaskinia uznana
została za rezerwat przyrody nieożywionej i stanowisko archeologiczne.
Góry Świętokrzyskie są najstarszymi górami w Polsce, stanowią najwyżej wzniesioną
część Wyżyny Kielecko – Sandomierskiej. Najwyższe szczyty osiągają wysokość 612
m n.p.m., budują pasmo Łysica rozciągające się na długości 15 km.
Francja
Chomik europejski (Cricetus cricetus) – gatunek gryzonia z rodziny
chomikowatych, największy gatunek chomika. Chomik europejski ma torby
policzkowe, krótkie kończyny, ubarwienie grzbietu brązowe, a brzucha
czarne, koniec nosa i łapy białe, za uszami i po bokach żółte plamy. Żyje na
polach uprawnych. Jest szkodnikiem upraw rolnych, lecz ze względu na
rzadkie
występowanie
został
wpisany
na
listę
gatunków
prawnie
chronionych. Obecnie Wielki Chomik Alzacki występuje tylko w Dolnej Nadrenii w okolicach Strasburga.
Anglia
Henderson – bezludna wyspa koralowa na Oceanie Spokojnym należąca
do kolonii Pitcairn. Powierzchnia 31 km², maksymalna wysokość 33 m
n.p.m. Wszelkie przemiany zachodzą tam w sposób naturalny, co
pozwala na obserwację niczym niezaburzonych procesów biologicznych.
Wyspa wpisana jest na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego
i Przyrodniczego UNESCO.
Włochy
Wulkan Wezuwiusz (Vesuvio). Przeraża wielkością i straszy często
wydobywającym się dymem, to właśnie Wezuwiusz. Jest najbardziej
znanym w Europie wulkanem i znajduje się na liście pięciu
najniebezpieczniejszych wulkanów świata. Swoje początki datuje na około
16 tys. lat temu. Wysokość Wezuwiusza to ok. 1281 m n.p.m., jego
głębokość natomiast to 230 m, a średnica 550-650 m. Najbardziej
tragicznym dniem w historii był wybuch z 24 sierpnia 79 kiedy to zniszczone
zostało miasto Pompei (Pompeje)
Niemcy
Niemcy
Kopalnia Messel – dawna kopalnia odkrywkowa łupków bitumicznych koło
miejscowości Messel w Hesji w Niemczech. Jedno z najbardziej znanych na
świecie stanowisk paleontologicznych.
W łupkach bitumicznych występują bardzo dobrze zachowane skamieniałości
ssaków, ptaków, gadów, ryb, owadów i roślin z eocenu (datowanych na około
47 mln lat). Zespół skamieniałości wyróżnia się także dużą różnorodnością
(ponad tysiąc gatunków). Podczas gdy większość znajdowanych w świecie
skamieniałości zawiera jedynie fragmenty szkieletów, w złożach Messel
zachowały się kompletne okazy z piórami, sierścią a nawet i z zawartością
żołądka. Najsłynniejszą skamieniałością wydobytą na terenie kopalni Messel
są szczątki pierwotnego konia Hyracotherium. Kolejnymi unikalnymi
znaleziskami są szczątki gatunku Darwinius masillae – wczesnego ssaka
naczelnego z rodziny Notharctidae oraz Messelornis cristata – wymarłego ptaka .
Grecja
W Grecji żyją wszystkie 3 europejskie gatunki żółwi. Ich liczba
poważnie zmniejszyła się z powodu kłusowników, zaopatrujących
sklepy zoologiczne, ale nadal można je stosunkowo łatwo spotkać.
m.in. żółwie wodne i morskie. Najczęściej spotykanym gatunkiem
jest żółw śródziemnomorski karetta, dochodzący do 140 cm
długości. Silnie spłaszczone przednie nogi żółwia służą mu jako
wiosła, zupełnie jak u żółwia skórzanego, z tą różnicą że Karetta
posiada pazury i 3-4 rzędy łusek.
Żółw ten jako zagrożony wyginięciem, objęty jest ścisłą ochroną.
Hiszpania
Gaj palmowy to duży obszar porośnięty palmami w granicach miasta
Elx w prowincji Alicante w Hiszpanii. Jest to największe skupisko palm
w Europie, jedynie niektóre gaje palmowe w krajach arabskich
przewyższają go rozmiarami. W Elx rośnie ponad pół miliona palm.
Przypuszczalnie zasadzili je Kartagińczycy, którzy zwrócili uwagę na
odpowiednie warunki do uprawy tych roślin. W średniowieczu
uchwalono kilka dekretów w celu ochrony gaju, od tej pory pozostaje
on pod nieustanną ochroną prawną. Niektóre z drzew liczą ponad 300
lat (warto pamiętać, że palma rośnie średnio od 250 do 300 lat).
Pisarze europejscy
w literaturze
dziecięcej
Jules Verne (ur.1828zm.1905)
„Podróż do wnętrza
Ziemi”, „Dzieci kapitana
Granta”, „Dwadzieścia
tysięcy mil podmorskiej
żeglugi”, „Tajemnicza wyspa”, „W
80 dni dookoła świata”, „Północ
kontra południe”, „Pięć tygodni w
balonie”, „Piętnastoletni kapitan”,
„Łowcy meteorów”
Cecilé Aubry
(ur.1928zm.2010)
„Bella i Sebastian”
Francja
Jean de la Fontaine
(ur.1621- zm.1695)
„Bajki: Kruk i lis;
Zając i żaba; Żółw i
zając; Myszka, kot i
kogut;
Żółw i dwie kaczki”
Charles Perrault (ur.1628-zm.1703)
„Bajki: Śpiąca królewna, Czerwony
Kapturek, Kot w butach,
Kopciuszek, Knyps
z czubkiem, Paluszek,
Ośla skórka, Wróżki”
René Goscinny (ur.1926- zm.1977),
Jean-Jacques Sempé (ur.1932 )
„Mikołajek”,
„Rekreacje Mikołajka”,
„Mikołajek i inne
chłopaki”, „Wakacje
Mikołajka”, „Mikołajek
ma kłopoty”, „Nowe przygody
Mikołajka”
R. Goscinny(ur. 1926 –
zm. 1977),
A. Uderzo (ur. 1927)
„Asterix i Obeliks”
Wielka Brytania
Aleksander Dumas
Alan Alexander Milne
(ur.1803- zm.1870)
(ur.1882 - zm.1956 )
„Trzej
muszkieterowie”,
„Polewka hrabiny
Berty”, „Czarny
tulipan”
„Kubuś Puchatek”,
„Chatka Puchatka”,
„Wiersze dla Krzysia”
James Matthews
Barrie
Hugh Lofting
(ur.1860–zm.1937)
„Doktor Dolittle i
jego zwierzęta”,
„Podróże doktora
Dolittle”, „Cyrk
doktora Dolittle”,
„Poczta doktora Dolittle”, „Ogród
zoologiczny doktora Dolittle”,
„Opera doktora Dolittle”, „Doktor
Dolittle na Księżycu”, „Doktor
Dolittle i Tajemnicze Jezioro”
„Piotruś Pan”
Michael Bond (ur.1926)
„Miś zwany Paddington”,
„Jeszcze
o Paddingtonie”,
„Paddington daje sobie
radę”
(ur.1886 - zm.1947)
Pamela L. Travers
Roald Dahl (ur.1916 –
(ur.1906–zm.1996)
1990)
„Marry Poppins”,
„Marry Poppins
wraca”, „Marry
Poppins otwiera
drzwi”, „Marry
Poppins w parku”,
„Marry Poppins na ulicy
Czereśniowej”
Mary Norton (ur.1903 zm.1992)
„Pożyczalscy w
przestworzach”,
„Kłopoty rodziny
Pożyczalskich”
Angela Brazil
(ur. 1868- zm.1947)
„Złote szkolne czasy”
„Matylda” , „Charlie i
fabryka czekolady”,
„Wiedźmy”
„Wielkomilud”
Lewis Carrol (ur. 1832
– zm. 1898)
„Przygody Alicji w
krainie czarów”, „O
tym co Alicja odkryła
po drugiej stronie
lustra”
Clive Staples Lewis
(ur.1898 – zm.1963)
„Opowieści z Narnii”:
„Lew, czarownica i
stara szafa”, „Książę
Kaspian”, „Podróż
Wędrowca do świtu”,
„Srebrne krzesło”, „koń i jego
chłopiec”, „Siostrzeniec
czarodzieja”, „Ostatnia bitwa”
Frances Eliza Burnett (ur.1849zm.1924)
„Mała księżniczka”,
„Mały lord”,
„Tajemniczy ogród”
Niemcy
Wilhelm Grimm
(ur.1786-zm.1859)
Jacob Grimm (ur.1785zm.1863)
„Baśnie: Jaś i
Małgosia, Królewna
Śnieżka i siedmiu
krasnoludków, Zaczarowana fasola”
Hugh Lofting
Waldemar Bonsels
(ur.1886 - zm.1947)
„Doktor Dolittle i
jego zwierzęta”,
„Podróże doktora
Dolittle”, „Cyrk
doktora Dolittle”,
„Poczta doktora Dolittle”, „Ogród
zoologiczny doktora Dolittle”,
„Opera doktora Dolittle”, „Doktor
Dolittle na Księżycu”, „Doktor
Dolittle i Tajemnicze Jezioro”
Edith Nesbit
(ur. 1858 –zm. 1924)
“Pięcioro dzieci i coś”,
“Feniks i dywan”
(ur.1881 - zm. 1952)
„Pszczółka maja i jej
przygody”
Dania
Hans Christan Andersen
(ur. 1805 - zm. 1875)
„Baśnie: „Świniopas”,
„Dzielny ołowiany
żołnierz”, „Pasterka i
kominiarczyk”,
„Księżniczka na ziarnku
grochu”, „Calineczka”,
„Brzydkie kaczątko”, „Królowa
Śniegu”,
Ernst Theodor Hoffman
(ur. 1776 – zm. 1822)
„Dziadek do orzechów”
Włochy
Edmondo De Amicis
(ur. 1846 – zm. 1908)
„Serce”
William M. Thackeray
(ur. 1811 – zm. 1863)
„Pierścień i róża”
Carlo Collodi
(ur. 1826 – zm.1890)
„Pinokio”
Finlandia
Węgry
Tove Jansson (ur.1914
Ferenc Molnár
-zm.2001)
(ur. 1878– zm. 1952)
„W Dolinie
Muminków”, „Lato
Muminków”, „Zima
Muminków”, „Opowiadania z
Doliny Muminków”, „Tatuś
Muminka i morze”, „Kometa nad
Doliną Muminków”, „Pamiętniki
tatusia Muminka”, „Dolina
Muminków w listopadzie”
„Chłopcy z Placu
Broni”
Szwecja
Astrid Lindgren
(ur. 1907– zm. 2002 )
„Bracia Lwie Serce”,
„Braciszek i Karlsson z
Dachu”, „ Dzieci z
Bullerbyn”, „Dzieci z ulicy
Awanturników”, „Mio, mój Mio”,
„Pippi Pończoszanka”, „Ronja córka
zbójnika”, „Detektyw Blomkvist”
Selma Lagerlöf
(ur. 1858 –zm. 1940)
„Cudowna podróż”
Baśniowe zagadki:
zagadki:
1. Jakie imiona nosili bracia Grimm?
a) Jacob i Wilhelm
b) Józef i Jakub
c) Dieter i Mikołaj
2. Która z baśni opowiada o
dziewczynce, która zgubiła pantofelek?
a) Calineczka
b) Kopciuszek
c) Śpiąca Królewna
3. Z czego zbudowana była chatka
czarownicy w baśni o Jasiu i Małgosi?
a) z lukru
b) z czekolady
c) z piernika
4. Co spotkało Czerwonego Kapturka?
a) zgubił się w lesie i wpadł w pułapkę
b) połknął go niedźwiedź
c) zjadł go wilk
5. Z której baśni pochodzą te słowa:
„-Lustereczko powiedz przecie, kto jest
najpiękniejszy w świecie?”
a) Śnieżka
b) Śpiąca Królewna
c) Królowa Śniegu
6. Ilu było muzykantów z Bremy?
a) dwóch
b) trzech
c) czterech
Czechy
Václav Čtvrtek
(ur.1911- zm.1976)
„Rumcajs”, „Bajki
z mchu i paproci
o Żwirku
i Muchomorku”
7. Czym ukłuła się w palec Śpiąca
Królewna?
a) szpilką
b) igłą
c) wrzecionem
(oprac. naucz.Beata Krawiec)
To tradycyjna francuska gra towarzyska z elementami zręcznościowymi. Jest szczególnie popularna
w południowej Francji (Prowansja), ale uprawiana także w innych regionach Francji i w innych krajach.
Występuje coraz częściej w Polsce, głównie w parkach i niewybetonowanych skwerach.
Rozgrywki odbywa się na pozbawionym trawy placu (zwanym bulodromem), np. na utwardzonym
piasku, o wystarczających wymiarach (które dla gry turniejowej wynoszą min. 15×4 m) i polega na
rzucaniu z wytyczonego okręgu stalowymi kulami (bulami; fr. une boule – kula) o średnicy od 70,5 do
80 mm (ciężar od 650 do 800 g) w kierunku małej drewnianej lub plastikowej kulki o średnicy od 25 do
35 mm nazywanej po francusku cochonnet, co znaczy prosiaczek (w Polsce częściej używa się nazwy
świnka).
Partię rozgrywa się w jednym z trzech możliwych składów:
•
single (fr. tête-à-tête) – jeden gracz przeciwko drugiemu, gracze mają po 3 bule;
•
dublety – w dwóch zespołach dwuosobowych, każdy gracz ma 3 bule;
•
triplety – w dwóch zespołach trzyosobowych, każdy gracz ma 2 bule.
Jak grać w bule?
1) Drużyna składa się z 3 zawodników. Każdy
z zawodników ma do dyspozycji 2 kule (rys.1b).
2) Na początku gry następuje losowanie (np. rzut
monetą),
w
rozpoczyna
celu
grę.
wygrywającego
wyłonienia
Zawodnik
losowanie,
zespołu
z
rysuje
który
zespołu
koło,
w którym swobodnie mieszczą się obie stopy
(rys.3).
3) Następnie zawodnik wyrzuca w pole gry tzw.
„świnkę”,
która
musi
wylądować
między,
6 a 10 metrem od zawodnika i w odległości 1m od
krawędzi bocznych boiska (rys.4)
4) Po prawidłowym ustawieniu celu, zawodnik
wyrzuca swoją kulę, starając się umieścić ją jak
najbliżej „świnki” (rys.5)
5) Technika wyrzutu jest dowolna, tzn. można rzucać lobem, półlobem lub toczeniem. Do koła wchodzi
zawodnik drużyny przeciwnej i również stara się umieścić swoją kulę jak najbliżej celu (rys.6).
6) Od tego momentu rzut wykonuje zawodnik z drużyny, której kula lub kule są dalej od celu niż kula
przeciwnika. Można przesuwać lub wybijać kule przeciwnika oraz świnkę (rys.7).
W przypadku opuszczenia pola gry (lub dotknięcia bandy) przez kulę nie jest ona liczona do punktacji
(wyautowana). Po wyrzuceniu wszystkich kul przez oba zespoły następuje podliczenie punktów,
w zależności od tego ile kul jednego zespołu znajduje się bliżej od najlepszej kuli przeciwnika.
Pétanque [czyt. petąk], grywana mniej więcej od 1907 roku, wywodzi się z innej, podobnej gry
o nazwie „jeu provençal”, a ze słów prowansalskich „ped tanco” co oznacza dosłownie „stopy razem”.
Swoje korzenie gra w bule zapuszcza aż do czasów rzymskich legionistów, którzy rozpowszechnili ją
w całym basenie Morza Śródziemnego. W 1958 roku, w Marsylii powstała Międzynarodowa Federacja
Pétanque i Gry Prowensalskiej. Pierwsze rozgrywki międzynarodowe odbyły się w 1959 r., a Polska
Federacja Pétanque powstała w 2002 r. i ma swoją siedzibę we Wrocławiu.
-Opracowali uczniowie klasy VI c pod opieką p. Anny Janik-
Hiszpania:
Otóż w Hiszpanii, nie
uwierzycie
sam toreador mieszka w
Madrycie.
Trzyma za szafą mulety dwie
i na „dzień dobry” woła: - Ole!
Kundel opowiadał wronie,
że w Hiszpanii, w Barcelonie,
ponoć każdy pies bezpański
je na obiad tort hiszpański.
Francja:
Wkrótce samolot taty odleci
- Adieu! Rzekł tata do swoich
dzieci.
- Lecę do Francji, nie byle
gdzie!
Więc po francusku żegnam: Adieu!
Wczoraj w Tuluzie, pewna niewiasta
piekła sześć godzin francuskie
ciasta.
Lecz jej synkowie, psotne
łobuzy,
zjedli w pięć minut ciasta z Tuluzy.
Polska:
Mydło chciało raz w
koszyku
spłynąć Wisłą do Bałtyku.
Lecz dopłynąć nie zdążyło,
bo się w Wiśle rozpuściło .
Gdy Gabryś zastał puste solniczki,
z garnkiem grochówki szedł do
Wieliczki.
Pytał górnika z kopalni soli,
czy mu posolić zupę pozwoli.
Wielka Brytania:
Zbłądził podróżny, siadł nad
Tamizą
z kanarkiem w klatce oraz
walizą.
- Gdzie jestem? - pyta. A rzeka płynie
i cicho pluszcze: - Jesteś w Londynie.
Pchła do psa na obiad szła,
gdy na Anglię spadła mgła.
Więc mówiła: - Co za mgła!
-Trudno dostrzec nawet
psa!
Norwegia:
Tata ma w Norwegii brata.
Latem go odwiedza tata.
I na nartach, w środku
lata,
zjeżdża sobie z górki tata.
Włochy:
Kiedyś padał gęsty grad
nad olbrzymią rzeką Pad.
Sąsiad wpadł więc do sąsiada
z krzykiem: - Grad nad
Padem pada!
Do dorożki wsiadły Włoszki
w kolorowych ciuszkach w groszki.
Konik się przygląda groszkom, myśląc:
- Ładnie w groszkach Włoszkom!
-Pod kier. p. B.Kamińskiej-Marciniak-
Wyszukaj w wykreślance wyrazy z listy. W słowniczku znajdź ich znaczenia.
C
O
E
L
G
È
R
B
V
O
F
U
BUREAU - . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
C
R
A
Y
O
N
D
U
U
M
T
F
CHAISE - . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
B
U
S
E
R
R
S
R
D
I
G
D
CISEAUX - . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
X
É
E
C
R
Y
B
E
P
I
L
E
CLASSE - . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
N
E
C
S
T
T
F
A
G
X
R
M
COLLE - . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
C
S
M
O
I
A
I
U
V
E
I
M
CRAYON - . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
N
S
I
A
L
A
B
P
L
I
M
O
GOMME - . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Y
A
E
R
E
E
H
L
U
M
P
G
POUBELLE - . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
L
L
E
L
P
L
O
C
E
P
H
J
PUPITRE - . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
A
C
S
S
Q
C
U
X
J
A
H
Q
RÈGLE - . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Z
P
O
U
B
E
L
L
E
O
U
K
TABLEAU - . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
B
X
U
A
E
S
I
C
D
N
F
S
ÉCOLE - . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozwiąż rebus. Słowa wyszukane w słowniczku języka francuskiego zbudują
polskie imię.
ROZWIĄZANIE:
Oblicz. Uważaj na kolejność wykonywania działań! Wynik lub brakujące liczby
wpisz w języku francuskim.
(quatre + quinze + un) : deux =
vingt + dix : . . . . . . . . . . = quinze
trente-six x cinq – quatre-vingt-seize : . . . . . . . . . = cent quarante-huit
Weź udział w sondzie. Zagłosuj!
Co kojarzy Ci się z Francją? Weź udział w sondzie i zagłosuj. Zobacz, jak głosowali twoi koledzy i
koleżanki. Sonda dostępna jest w Internecie do 30 grudnia 2012 r. Możesz ją otworzyć wpisując do
paska adresu:
http://anna-janik-sp14-zabrze.cba.pl
Po prawej stronie znajduje się ankieta. Wybierz swoje skojarzenie i oddaj swój głos.
Pokoloruj obrazek najpiękniej jak potrafisz. Pamiętaj, aby kolory nie wychodziły poza
linie.
-Opracowanie: p. Anna Janik-
Europejska krzyżówka:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
Stolica Litwy.
Europejska wspólnota państw zapewniająca pokój.
Miasto w Belgii będące oficjalną siedzibą Komisji Europejskiej.
Znajduje się tam Krzywa Wieża.
Najwyższy szczyt Alp.
Przepływa przez Paryż.
Obowiązująca waluta w krajach Unii Europejskiej.
Pochodzący z Polski Mikołaj, który wstrzymał Słońce, a ruszył Ziemię.
Jeden z południowych sąsiadów Polski.
Miasto, w którym znajduje się Wieża Eiffla.
Nazwisko papieża pochodzącego z Wadowic.
Przygotowali uczniowie klasy VI b – D. Lenarcik, N. Ciepłowska, J. Greń, W. Breitkopf, S. Jakubczak, K. Dębak
pod opieką nauczycieli: Sylwii Partuś oraz Patryka Cheby
Kuchnia francuska uważana jest często za jedną z najlepszych na świecie, wywierała przez wieki
duży wpływ na inne kuchnie, zwłaszcza zachodniej Europy. Najczęściej kojarzona jest (choć nie
zawsze słusznie) z żabimi udkami, ślimakami, bagietką, serami i winem. W rzeczywistości jest inaczej.
We Francji spożywane są trzy główne posiłki w ciągu dnia:
•
śniadanie (petit déjeuner) - składa się zazwyczaj z bagietki lub un croissant (rogalika)
z dżemem lub masłem oraz kawy lub czekolady, które podawane są w małych miseczkach, by
dzięki temu móc w nich zamaczać bagietkę. Coraz częściej podczas śniadania pije się także
sok pomarańczowy.
•
obiad (déjeuner) - spożywany między południem a godziną 14. Jest posiłkiem obfitym,
kilkudaniowym: najpierw podawane są przystawki (entrée), potem danie główne, sery, deser
i kawa. W przeciwieństwie do polskich zwyczajów, we Francji zupy nie stanowią
nieodłącznego elementu obiadu i nie spożywa się ich zbyt często.
•
kolacja (dîner) - spożywana jest dość późno - między 20 a 22 i trwa zazwyczaj dość długo.
Podawane są dania na ciepło. Na kolacje Francuzi również jedzą zupy.
Podczas posiłków zawsze pije się wodę, nalewaną prosto z kranu, a do obiadu także wino dla
dorosłych współbiesiadników.
Słowniczek francuski „Przy stole”:
Bonne apetit ! – Smacznego!
de l’eau - woda
Merci ! – Dziękuję!
une serviette - serwetka
Passez – moi . . ., s’il sous plait. – Proszę mi podać …
du sel - sól
Voulez – vous . . .? – Czy chce Pan / Pani … ?
du pain - chleb
Je voudrais . . . – Chciał(a)bym . . .
du jus - sok
Tu veux encore . . . ? – Czy chcesz jeszcze . . . ?
un couteau - nóż
C’est très bon. – To jest bardzo dobre.
une fourchette – widelec
Wielka Brytania wniosła do kuchni światowej przede wszystkim śniadania na gorąco, popołudniowe
herbaty i tradycyjne puddingi. Jako pierwsza wprowadziła „fast food” i dania na wynos w postaci
słynnej ryby z frytkami, kanapek oraz Cornish pasty (mięso i warzywa w cieście). Współczesna
kuchnia brytyjska jest różnorodna i nowatorska.
•
Pełne angielskie śniadanie składa się z jajek na bekonie, pieczarek i pomidorów z grilla,
baranich kiełbasek, kaszanki oraz grzanek. Anglicy jedzą też tosty czy gorącą fasolę. Popijają
kawą, herbatą lub mlekiem.
•
Lunch spożywany jest między 12.30 a 14.30. Największą popularnością w pubach cieszą się:
Cornish pasty to mięso i warzywa zapiekane w cieście. Ploughman’s lunch (lunch oracza)
podawany jest głównie w pubach. Składa się nań chleb, żółty ser (często cheddar) i pikle
przybrane świeżymi warzywami. Zamiast sera serwuje się czasem szynkę lub pasztet.
Shepherds’s pie (ciasto pasterza) przyrządza się z posiekanej jagnięciny zapiekanej pod
warstwą ziemniaków purée. Jeżeli zamiast jagnięciny jest wołowina, to potrawa nazywa się
cottage pie (ciasto wiejskie). Roast beef czyli pieczeń wołowa, to tradycyjna potrawa na
niedzielny lunch. Zazwyczaj podaje się ją wraz z Yorkshire pudding (pikantne ciasto pieczone
wraz z mięsem), pieczonymi ziemniakami i warzywami. Zawiesisty sos (gravy) wzbogaca
smak mięsa.
•
Obiad Brytyjczycy jedzą od 19.00 do 23.00. Klasyczny zestaw to ryba z frytkami. Na deser
podają ciasto czekoladowe albo jabłecznik.
Anglików kochamy za ich „tea time” – to popołudniowa herbata podawana około godziny 16.00. To
brytyjska tradycja, którą celebruje się codziennie w domach, herbaciarniach i dużych hotelach.
Herbata pochodzi zazwyczaj z Indii lub Sri Lanki i pita jest z mlekiem oraz cukrem. Najpierw je się
małe, cienko krojone kanapki zwykle z pastą rybną i ogórkiem. Następnie podawane są bułeczki
z rodzynkami (scones), dżem i gęsta śmietana, popularna zwłaszcza w zachodniej Anglii. Mogą być
też grzanki z masłem oraz naleśnik, należy jednak zostawić miejsce na kawałek keksu lub biszkoptu
z dżemem, czekoladowego eklera czy regionalnej specjalności, takiej jak szkockie kruche ciasto.
Rozwiąż rebus
Składniki:
• 1 puszka mleka kondensowanego nie
słodzonego
•
2 galaretki truskawkowe
•
2 galaretki agrestowe
•
2 galaretki pomarańczowe
Przygotowuj dużą miskę.
Każdy smak galaretki rozpuść w połowie gorącej wody czyli w 500 ml.
Dobrze schłodzone mleko ubij na pianę i podziel na 3 części.
Każdą z części wymieszaj z połową schłodzonej galaretki.
Wlewaj po jednej warstwie galaretki i mleczka na przemian i wkładaj do lodówki do zastygnięcia.
Niestety jest to dosyć czasochłonne. Kiedy wszystkie warstwy są już dobrze zastygnięte, wyłóż
delikatnie na półmisek. Pokrój jak tort. Jeśli zmieszczą się wszystkie warstwy deser będzie
przepięknie się prezentował. Powodzenia!
KUPON KONKURSOWY
REBUS:
KRZYŻÓWKA:
NAZWISKO I IMIĘ: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . KLASA: . . . . .
Wypełnij kupon konkursowy, wytnij go i wrzuć do skrzynki „Kuriera Szkolnego” do 12 listopada 2012 r. do godz. 8.00 (skrzynka
znajduje się na parterze przy sali 105). Wszystkie kupony z prawidłowymi rozwiązaniami wezmą udział w losowaniu nagrody.
-Przygotowali uczniowie klasy VI c pod opieką p. Anny Janik