Pobierz dodatek specjalny „20 wizji świata…” – cz.2

Pobierz dodatek specjalny „20 wizji świata…” – cz.2

7/20
Zielony biznes buduje wartość
José Manuel Barroso
Z
równoważony rozwój sprowadza się do tego, żeby dzisiaj radzić sobie z wyzwaniami jutra.
To jedyna droga na przyszłość.
Wyzwania, z którymi przychodzi
nam się mierzyć, nie mają granic i wymagają od nas odejścia od tradycyjnego
myślenia w kategoriach politycznych czy
ekonomicznych.
Te kwestie stają się jeszcze bardziej istotne w czasach kryzysu. Nie ma różnicy, czy
myślimy krótko-, czy długoterminowo,
terminy „zielony” i „wzrost” nie są antonimami. Wartość światowego rynku zielonych technologii, który wycenia się dziś
na bilion euro, potroi się do roku 2020.
Europa 2020, unijna strategia na rzecz
inteligentnego i zrównoważonego wzro-
3/20
K
Inny wymiar olimpizmu
Rynek i ekosystem
P
Andrzej Kassenberg
Poskromić apetyty
N
Mohan Munasinghe
P
Absolwent AWF w Poznaniu i MBA – EuroForum w Londynie. Prezes Związku
Piłki Ręcznej w Polsce. Jest członkiem
Narodowej Rady Ekologicznej
Prezes Instytutu na rzecz Ekorozwoju.
Członek polskiej delegacji na Szczyt
Ziemi w Rio de Janeiro (1992) oraz
w Johannesburgu (2002)
Członek Rady Dyrektorów Green Cross
International. Były wiceprezes Międzyrządowego Panelu ds. Zmian Klimatycznych ONZ
Andrzej Kraśnicki
KOl w codziennej pracy kieruje się zasadami
zrównoważonego rozwoju
i poszanowania środowiska naturalnego, uznając
te zagadnienia za trzeci, obok sportu i kultury, wymiar współczesnego olimpizmu.
Nadrzędnym celem wydają się działania
zmierzające do zapewnienia ludziom
życia w zdrowym i bezpiecznym środowisku. Droga do tego wiedzie przez
promowanie postaw proekologicznych
i upowszechnianie aktywności sportowej, wrażliwości na piękno i wspólne dobro.
14
5/20
akręcanie spirali konsumpcji jako motoru napędowego
gospodarek nie prowadzi
do zrównoważonego świata. Kluczowe staje się pytanie, jak wpleść w gospodarkę rynkową
trwałość ekosystemu Ziemi, oszczędne
pozyskiwanie zasobów w skali pozwalającej na ich odtwarzanie się czy też zbudowanie godziwych warunków do życia
obecnego i przyszłych pokoleń.Globalne
problemy ekologiczne i społeczne stają
się podstawowym wyzwaniem dla świata,
dotyczącym obecnej i następnych generacji.
Ochrona wspólnego
dobra
Jean-Michel Cousteau
W
becny kryzys ma wymiar
nie tylko finansowy, lecz
także systemowy, etyczny,
społeczny, polityczny, żywnościowy i środowiskowy.
Należy przeprowadzić radykalne zmiany, aby odejść od świata spekulacji,
delokalizacji produkcji i olbrzymich wydatków na działania wojenne. Naszym
celem powinna być budowa gospodarki opartej na wiedzy i zrównoważonym
wzroście.
Należy przebudować system działania
ONZ. Powinny być utworzone dwa dodatkowe fora: zajmujące się kwestiami
środowiskowymi oraz społeczno-ekonomiczne. Wyciągając wnioski z przeszłości, musimy wykuć nową przyszłość.
O
esteśmy na drodze do środowiskowego
bankructwa.
Czerpiemy z natury więcej,
niż ona jest w stanie wyprodukować. Już nie jesteśmy
myśliwymi czy zbieraczami. Staliśmy
się rolnikami i to podejście powinniśmy
stosować również wobec oceanów. Należy promować odnawialne rolnictwo
oceaniczne, hodowlę słodko- i słonowodnych roślinożernych gatunków
w oddaleniu od oceanów ze względu
na ryzyko zanieczyszczeń. Dziś mamy
jedną planetę, cywilizację czy system
wodny. Odpowiedzi są przed oczami.
Musimy tylko lepiej sobą zarządzać
i promować edukację. To wyzwania,
ale pozostaję optymistą.
J
Prezes PAN, były minister nauki i informatyzacji oraz doradca prezydenta RP,
członek zarządu Europejskiego Forum
ds. Badań nad Przyszłością, wykładowca
na uniwersytetach w Europie, USA i Azji
Dyrektor generalny UNESCO w latach
1987-1999. Hiszpański dyplomata, polityk, naukowiec, badacz i wykładowca
akademicki. Prezes i założyciel fundacji Culture of Peace
Prezes Green Cross France, oceanograf, badacz mórz i producent filmowy. Kontynuator dzieła swojego ojca
Jacques’a Cousteau, legendarnego
podróżnika i badacza mórz
Gra o przyjazny świat
Prezes Global Security Institute. Profesor prawa na uniwersytecie w Filadelfii,
ekspert ds. bezpieczeństwa międzynarodowego
Jan Kulczyk
W
6/20
rzyszłości zagrażają m.in.
ubóstwo, nierówność konsumpcyjna, niedobory zasobów naturalnych, głód,
choroby, zniszczenie środowiska czy zmiany klimatyczne. Światowa gospodarka zużywa zasoby naturalne, które 1,5 raza przekraczają
wydajność planety. 1,4 mld najbogatszych mieszkańców Ziemi konsumuje 60 razy więcej niż 1,4 mld najuboższych.
Konsumpcja
najbogatszych
przyczynia się do zwiększenia nierówności, które z kolei zaogniają konflikty.
8 września 2013 | wprost
fot. Green Cross, Marcin Kaliński
4/20
wej perspektywy. Bez miliardów mrówek
ludzka społeczność nie przetrwa. Mrówki
natomiast radzą sobie zupełnie dobrze
bez ludzi.
Federico Mayor Zaragoza
9/20
10/20
Jonathan Granoff
orporacje i państwa już nie
mogą działać w oderwaniu od
natury. Nadszedł czas, abyśmy okazali odrobinę pokory
i spojrzeli na świat z właści-
Musimy wykuć nową
przyszłość
świecie gospodarki
wolnorynkowej motorem przemian jest
innowacyjna przedsiębiorczość. Potrzebą chwili staje się więc stworzenie warunków dobitnie ujmujących
koszty zewnętrzne prowadzenia biznesu w sposób czyniący zieloną gospodarkę bardziej opłacalną od gospodarki nieliczącej się z kosztami
środowiskowymi. Harmonijna przyszłość świata nie jest w żaden sposób zagwarantowana, a każdy z nas
powinien próbować wnieść własny
wkład w realizację możliwych, pozytywnych scenariuszy rozwoju.
Przewodniczący Komisji Europejskiej, polityk, ekspert prawa międzynarodowego.
Były premier i minister spraw zagranicznych Portugalii
Ekologiczny biznesplan
Pozytywne
scenariusze rozwoju
Michał Kleiber
stu, bazuje na tej logice
i już teraz możemy zaobserwować korzystne efekty
jej wprowadzenia. W ciągu
pięciu lat w sektorze energii odnawialnej powstało
ponad 300 tys. miejsc pracy.
Podczas wdrażania założeń
strategii 2020 w sektorze
czystych technologii pojawi
się jeszcze 1,5 mln miejsc pracy.
Przynajmniej 20 proc. budżetu UE
będzie przeznaczone
na ten cel.
8/20
2050 r. z dobrodziejstw
Ziemi będzie korzystać ponad 9 mld ludzi. Gwałtownie rośnie
więc zapotrzebowanie
na wodę zdatną do picia, czyste powietrze, żyzną ziemię i zdrowe lasy.
Eksplozja wzrostu kreuje nienotowaną
do tej pory ilość odpadów oraz toksycznych zanieczyszczeń. Zbliżamy się
do progu wydajności Ziemi. Nieograniczony rozwój nie jest możliwy na planecie, która ma ograniczone zasoby.
Mamy wybór. Jeśli dzisiaj nie zaczniemy eliminować źródeł globalnych zagrożeń środowiskowych, one jutro wyeliminują nas. To coraz bardziej realny
scenariusz, bo mimo dowodów naukowych i rosnącej świadomości społecznej światowi liderzy oraz rządy wciąż
nie mają dla ludzkości strategii zrównoważonego wzrostu. Globalnej, ale
przede wszystkim realnej.
Liderzy, politycy, przedsiębiorcy
muszą przełamać naiwne myślenie, że skażony wiatr i wodę zatrzymują granice państw i kontynentów.
Że bez innowacyjnego, zrównoważonego modelu nowej energetyki, przemysłu ciężkiego, wydobywczego czy
rolnictwa światowa gospodarka
uniknie jeszcze gwałtowniejszych
kryzysów i napięć. Muszą zrozumieć, że w tej grze, grze o przyjazny, nowoczesny świat dla
naszych dzieci i wnuków, przegrać mogą wszyscy. A dogrywki nie będzie.
Przewodniczący Międzynarodowego Zielonego Krzyża. Przewodniczący rady nadzorczej Kulczyk
Investments. Jedyny polski przedsiębiorca działający globalnie. Filantrop
Więcej na www.greencrosspoland.org
15
20 wizji świata na 20-lecie Green Cross
2/20
11/20
14/20
Walka o czyste jutro
Zielona solidarność
P
onad 20 lat temu odbył się
Szczyt Ziemi. Rok później, we
wrześniu 1993 r., Michaił Gorbaczow założył organizację
Green Cross, która właśnie
obchodzi 20. jubileusz.
W tym czasie świat zmienił się nie do
poznania, zarówno pod względem gospodarczym, jak i społeczno-politycznym
oraz ekologicznym. Wiele państw Europy
Środkowo-Wschodniej wstąpiło do NATO
i Unii Europejskiej. 11 września 2001 r.
świat Zachodu został zaatakowany przez
islamskich terrorystów, którzy użyli najbardziej nikczemnych metod w celu próby zastraszenia USA i jego sojuszników.
W gospodarce optymizm lat 90. został
boleśnie doświadczony przez największy
od ponad 80 lat strukturalny kryzys kapitalizmu.
Globalizacja oprócz korzyści przyniosła
wiele wyzwań. Część bogatej Północy
dalej się bogaci, a olbrzymie masy społeczne Południa popadają w coraz większą biedę. Kolejna fala kryzysu napędza
wzrost nastrojów nacjonalistycznych i rasistowskich w Europie. W skali globalnej
mamy do czynienia z coraz powszechniejszymi wyzwaniami natury ekologicznej.
Od ponad 20 lat są zauważalne radykalne
zmiany klimatu. Dostęp do czystej wody
czy powietrza za kilka dekad może być
przywilejem nielicznych.
W
Warto zadawać pytania: co robić, jak działać? Green Cross jest organizacją, która
powstała, aby poszukiwać na nie odpowiedzi. Aby przeciwdziałać nowym zjawiskom
oraz budować światową świadomość
problemów i wyzwań. Każde zachowanie
jednostkowe może wyjść naprzeciw wyzwaniom współczesności. Solidarność to
wartość sama w sobie, którą należy wcielać w życie, szczególnie wiedząc o rażących dysproporcjach dochodowych i cywilizacyjnych między krajami rozwiniętymi
a rozwijającymi się. Należy działać razem
i szybko. Jest to obowiązek wobec nas samych, a także przyszłych pokoleń. To cele
i wartości Green Cross, które w pełni podzielam i wspieram.
dobie
przyspieszającego rozwoju
gospodarczego,
gospodarki hamowanej przez kryzys
i rosnących dysproporcji społecznych musimy myśleć o zasobach oraz
polityce energetycznej w kontekście
kolejnych pokoleń. Konwencjonalne źródła energii się skończą,
a nowe technologie mogą pomóc
w umacnianiu naszej gospodarki.
Traktat lizboński zobowiązuje
nas do solidarności energetycznej. Powinniśmy więc zadbać o nasze bezpieczeństwo
dzięki innowacyjnej polityce
Prezydent RP w latach 1995-2005. W PRL działacz PZPR, założyciel Socjaldemokracji Rzeczypospolitej
Polskiej, poseł na Sejm I i II kadencji, z wykształcenia dziennikarz
wytwarzania i wykorzystania energii,
mechanizmom finansowania i gospodarowania funduszami, skutecznym
strategiom rozwoju i wdrażania „czystych” i wydajnych technologii oraz
o budowę wewnętrznego rynku energii. Powinniśmy zmierzać do zwiększenia innowacyjności i konkurencyjności polskiej gospodarki przez wysoki
wzrost i tworzenie miejsc pracy.
W tym roku Polska przewodniczy
19. Konferencji Stron Ramowej Konwencji ONZ ws. zmian klimatu (COP19/
CMP9). Przed nami duże wyzwanie.
Mamy szanse prowadzić negocjacje
i wyznaczać nowe kierunki działań na
arenie międzynarodowej.
Premier RP w latach 1997-2001, były przewodniczący Parlamentu Europejskiego (2009-2012).
Profesor nauk technicznych, poseł na Sejm, od 2004 r. poseł do Parlamentu Europejskiego
12/20
Recepta na kryzys
J
ednym z najważniejszych wyzwań, jakie stoją obecnie przed
światem, jest idea transformacji
w kierunku zielonej gospodarki,
która pozwoli krajom i społeczeństwom nadal rozwijać się gospodarczo w sposób przyjazny dla środowiska.
Zielona gospodarka powinna być ważnym
elementem strategii wychodzenia z kryzysu gospodarczego, gdyż prowadzi do
zwiększenia efektywności zużycia zasobów i tym samym do powrotu na ścieżkę
wzrostu.
Marcin Korolec
15/20
Polska jest bardzo dobrym przykładem
kraju, któremu udało się stworzyć przyjazny środowisku model rozwoju. Osiągnęliśmy wzrost gospodarczy przy ponad
30-procentowej redukcji emisji gazów
cieplarnianych oraz znaczącej redukcji
zanieczyszczeń emitowanych do powietrza i wody. Aby kontynuować zrównoważony rozwój, Polska potrzebuje innowacyjnych rozwiązań, które obniżą koszty
działań przy zwiększonej efektywności
wykorzystania zasobów, dostarczając tym
samym odpowiedzi na kluczowe wyzwania środowiskowe i gospodarcze.
16
W 2000 r. Karta Ziemi była gotowa i przybrała formę stałej inicjatywy ONZ. W tym
czasie Green Cross dokonał więcej niż
Karta Ziemi.
Organizacja skupiła działalność na pięciu programach: wodzie, energii, bezpieczeństwie społecznym, zdrowotnym
Ruud Lubbers
i ekologicznym oraz zasobach odnawialnych. Moje gratulacje.
Były premier Holandii, wysoki komisarz ONZ do spraw uchodźców w latach
2001-2005. Brał udział w formułowaniu
Karty Ziemi
8 września 2013 | wprost
fot. materiały prasowe, Adam Jagielak
P
o rozpadzie ZSRR prezydent
Gorbaczow powołał do życia Green Cross i zwrócił się
z odezwą do świata o ustanowienie Karty Ziemi. Zaprosiłem prezydenta Gorbaczowa do Hagi
na rozmowy o stworzeniu dokumentu.
Wyzwania XXI wieku
M
W
yśląc o przyszłości naszej planety, musimy
przede wszystkim wygrać walkę ze skutkami
zmian klimatu i ograniczyć emisję gazów cieplarnianych. Naszym priorytetem powinny być również
oceany. Kolejnymi wyzwaniami są gospodarka wodna i żywność.
13/20
Jak napisaliśmy Kodeks globalnego społeczeństwa
Pożyczona planeta
Ismail Seregeldin
Minister środowiska, członek rady nadzorczej Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Reprezentuje Polskę w Radzie Międzynarodowej Agencji ds. Energii Odnawialnej (IRENA)
16/20
Największym konsumentem wody jest
rolnictwo, więc kryzys wodny nie sprowadza się jedynie do braku dostępu do
niej. Dotyka on podstawowego prawa
człowieka, jakim jest bezpieczeństwo
żywnościowe. To wstyd, że miliard ludzi na Ziemi cierpi z powodu chronicznego niedożywienia.
Musimy chronić bioróżnorodność ekosystemów. Jesteśmy świadkami szybkiego wymierania gatunków, w miarę
jak powiększają się tereny zamieszkiwane przez człowieka. Ludzie zawłaszczając coraz to nowe regiony,
niszczą całe ekosystemy.
Nauczmy się żyć w symbiozie z naturą i zmieńmy konsumpcyjny stosunek
do niej. Nie istniejemy po to, aby ją
podporządkowywać i naginać jej prawa do swoich zachcianek. Pamiętajmy
o starym, mądrym powiedzeniu, że nie
odziedziczyliśmy Ziemi od naszych ojców, ale jedynie pożyczyliśmy ją od naszych dzieci.
Dyrektor Biblioteki Aleksandryjskiej, wiceprezes Banku Światowego
w latach 1992-2000. Naukowiec, badacz, wykładowca akademicki.
Specjalizuje się w biotechnologii i zrównoważonym rolnictwie
Sir David King
miarę wzrostu potrzeb powiększającej
się klasy średniej rosną też problemy naszej planety związane
z następstwami zmian klimatycznych
i degradacją oceanów. Zmagamy się
z trudnościami w gospodarowaniu
żywnością, zasobami naturalnymi,
wodą pitną i energią. Wyzwania XXI w.
są jakościowo inne od tych, z którymi
przyszło nam się zmagać w wieku
XX. Dlatego potrzebujemy redefinicji
priorytetów. Musimy zadbać o zrównoważoną przyszłość dla wszystkich,
nawet tych, którzy dotychczas nie
skorzystali z poprawy warunków życiowych.
Profesor chemii, ekspert ds. klimatu. Dyrektor centrów badawczych
i wykładowca na uniwersytetach
w Cambridge i Oxfordzie
Więcej na www.greencrosspoland.org
17
20 wizji świata na 20-lecie Green Cross
Jerzy Buzek
Aleksander Kwaśniewski
17/20
Moja lista pilnych spraw
Lech Wałęsa
G
lobalny świat stawia dziś pytania o najlepsze systemy polityczno-ekonomiczne, zdolne
do zapewnienia pokoju, sprawiedliwości i dostatku każdemu narodowi. Obserwujemy przecież,
że demokracja i kapitalizm w obecnym
wydaniu tych zadań w pełni nie realizują. Z pomocą w odpowiedzi na te pytania
przychodzi idea międzynarodowej i międzyludzkiej solidarności. To właśnie solidarność nakazuje promowanie dialogu
międzykulturowego i międzyreligijnego,
wspieranie młodzieży w dążeniu do uzyskania jak najwyższego poziomu edukacji oraz przeciwdziałanie łamaniu praw
człowieka i wspieranie demokratyzacji
społeczeństw. To solidarność nie pozwala
zostawiać żadnego narodu i człowieka na
gorszej stacji szans i rozwoju. Dlatego tak
ważne jest również wprowadzenie zmian
w sposobach udostępniania wody i żywności, energii i innych podstawowych dóbr
w obliczu coraz większych dysproporcji
w rozwoju różnych regionów świata. Czasu nie mamy wiele. Nie możemy pozwolić na to, aby grzech zaniechania
lub zła polityka pojedynczych państw zachwiały
wrażliwą równowagą
środowiska i świata,
a ludzi i narody pozbawiały szans na
lepsze życie.
Prezydent RP w latach 1990-1995. Współzałożyciel i pierwszy przewodniczący NSZZ „Solidarność”.
Laureat Pokojowej Nagrody Nobla w roku 1983
18/20
Niszcząc świat, niszczymy siebie
jak nie ponieść tego uszczerbku na duszy,
pozostaje otwarte. Nie znam na nie odpowiedzi.
Czasami nie dostrzegamy, że tak naprawdę jesteśmy częścią świata, nie jesteśmy
w żaden sposób od niego oddzieleni. Nisz-
19/20
Zdrowie i edukcja kontra ubóstwo
Janina Ochojska
N
ależy połączyć trzy wymiary zrównoważonego rozwoju – gospodarczy, społeczny
i środowiskowy, bo tylko
w ten sposób można skutecznie dążyć do zapewnienia dobrobytu i godnego życia obywatelom. Nie jest
możliwe wyeliminowanie ubóstwa bez
uwzględnienia m.in. zmian klimatycznych czy degradacji źródeł wody, które
przynoszą najdramatyczniejsze skutki dla
najbiedniejszych społeczeństw. Zdrowie
i edukację trzeba traktować jako główne
czynniki warunkujące eliminację ubóstwa
i wzrost gospodarczy. Aby zlikwidować
Polarnik, podróżnik, przedsiębiorca.
W 1995 r. wraz z Wojciechem Moskalem
dotarł na biegun północny, zdobył samotnie biegun południowy
20/20
Znaleźć balans
dla biznesu
dr Andrzej Malinowski
głód, najpierw musimy
osiągnąć cel polegający na zapewnieniu najważniejszych standardów
w zakresie edukacji, odżywiania i czystej wody.
Prezes i założycielka Polskiej Akcji Humanitarnej, działaczka humanitarna,
współtwórczyni Polskiej Fundacji EquiLibre
18
cząc, nadmiernie eksploatując świat, tak
naprawdę niszczymy samych siebie.
C
oraz istotniejszym wyzwaniem jest wypracowanie nowego, zrównoważonego modelu rozwoju. Wytworzenie
dóbr i usług, na które wciąż
rośnie zapotrzebowanie, zużywa nieodnawialne zasoby, a nierzadko powoduje
też negatywne efekty środowiskowe.
Podstawą powinno być wykorzystanie
możliwości odzysku surowców i ponowne ich użycie w przemyśle, rolnictwie
i w gospodarstwach domowych.
Prezydent Pracodawców RP, członek
Narodowej Rady Integracji Europejskiej
oraz przedstawiciel polskich pracodawców w Europejskim Komitecie Ekonomiczno-Społecznym
8 września 2013 | wprost
fot. Marcin Kaliński, Piotr Fotek/Reporter
J
est cytat z Biblii, który oddaje
sens moich przemyśleń i zawsze
mnie inspiruje: „Cóż bowiem
za korzyść odniesie człowiek,
choćby cały świat zyskał, a na
swej duszy szkodę poniósł?”. Pytanie,
Marek Kamiński