Kalkulator biznesowy HP 10BII
Transkrypt
Kalkulator biznesowy HP 10BII
Kalkulator biznesowy HP 10BII Instrukcja użytkownika Uwaga Warunki gwarancji oraz inne uwarunkowania prawne znajdują się na str. 122 do127. Niniejsza instrukcja i przyklady w niej zawarte provided as-is and are subject to change without notice. Hewlett-Packard Company nie udziela żadnych gwarancji odnośnie niniejszej instrukcji. HewlettPackard Company nie będzie odpowiedzialny za jakiekolwiek błędy, uszkodzenia związane z jej użytkowaniem lub użytkowaniem oprogramowania. © Hewlett-Packard Company 2000. Wszystkie prawa zastrzeżone Kopiowanie niniejszej instrukcji w całości i we fragmentach, tłumaczenie jest zabronione bez pisemnej zgody Hewlett-Packard Company, oprócz przypadków, na które zezwalają prawa autorskie. Programy wykorzystywane przez urządzenie są chronione prawami autorskimi. Wszelkie prawa są zastrzeżone. Kopiowanie, modyfikacja, tłumaczenie tych aplikacji jest zabronione bez pisemnej zgody Hewlett-Packard Company. HP 10BII HP 10BII odzwierciedla najwyższą jakość zarówno jesli chodzi o myśl techniczną, jak i produkcję co wyróżnia produkty Hewlett-Packard od ponad 60 lat. Hewlett-Packard zapewnia pełne wsparcie techniczne tego urządzenia. Oferujemy naszą fachową wiedzę oraz serwis techniczny o światowym zasięgu. Najwyższa jakość Hewlett-Packard Kalkulatory HP łączą w sobie funkcjonalność z łatwością użytkowania. Kalkulator został zaprojektowany tak, aby był odporny na upadki, wibracje, zanieczyszczenia (smog, ozon), wahania temperatury oraz skutki długotrwałego użytkowania. Kalkulator i instrukcja zostały zaprojektowane i sprawdzone tak, aby posługiwanie się ni mi było łatwe. Instrukcja zawiera wiele przykładów obrazujących różnorodne formy zastosowania urządzenia. Niskie zużycie energii i system zarządzania energią pozwalają maksymalnie wydłużyć żywotność baterii. Mikroprocesor został zoptymalizowany do wymagań urządzenia tak, aby obliczenia przebiegały sprawnie i szybko. Szczegółowe badania laboratoryjne pozwoliły na takie zaprojektowanie konstrukcji urządzenia, aby nie było ono podatne na szkodliwe działanie pól i ładunków elektrycznych, mogących przyczynić się do wadliwego działania urządzenia bądź utraty danych. HP 10BII 1 Właściwości Własności HP 10BII i instrukcji obsługi są odpowiedzią na potrzeby wielu klientów: Duży 12-cyfrowy wyświetlacz. Rozdziały poglądowe zawarte w instrukcji pozwalają na sprawne posługiwanie się urządzeniem. Aplikacje pozwalają na rozwiązywanie zagadnień finansowych i biznesowych: • Wartość pieniędzy w czasie (TVM). Pożyczki, oszczędności, dzierżawy, amortyzacja. • Konwersja odsetek. Stopa nominalna i efektywna. • Cash Flow. Wartośc bieżąca netto i wewnętrzna stopa zysku. • Procenty biznesowe. Podwyżka, marża • Statystyka. Średnia, odchylenie standardowe, współczynnik korelacji, regresja liniowa i inne Pamięć pozwala na zapis obrotu początkowego oraz 14 grup obrotów (do 99 obrotów w grupie). 10 rejestrów pamięci. Łatwy dostęp do operacji poprzez przyciski funkcyjne. • Automatyczny wzrost potencjału dla planów amortyzacyjnych. • Etykiety amortyzacji i obrotów. • Automatyczne stałe. • Klawisze pamięci. Wiele przykładów praktycznych zawartych w instrukcji ułatwiających indywidualne posługiwanie się kalkulatorem. 2 HP 10BII Spis treści 1 11 11 12 13 14 15 16 17 18 19 21 Rzut oka... Rzut oka...Podstawy Rzut oka...Procenty i odsetki Rzut oka...Klawisze pamięci Rzut oka...Time Value of Money (TVM) Rzut oka...TVM co jeśli Rzut oka...Amortyzacja Rzut oka...Udział poziomu konwersji Rzut oka...IRR/YR i NPV Rzut oka...Statystyka Tablica znaków klawiatury 23 23 23 23 25 25 25 25 26 27 27 28 28 28 29 30 30 31 31 32 32 Od czego zacząć Włączanie i wyłączanie Regulacja kontrastu wyświetlacza Proste obliczenia Korzystanie z wyświetlacza i klawiatury Kursor Kasowanie zawartości ekranu Kasowanie pamięci Znaczniki Klawisz Shift Klawisz statystyczny Klawisz INPUT Klawisze SWAP Funkcje matematyczne Wyświetlanie formatu liczb Wprowadzanie ilości miejsc po przecinku Notacja naukowa W pełni precyzyjne wyświatlanie liczb Wymienność kropki i przecinka Zaokrąglanie liczb Komunikaty Spis treœci 1 2 33 33 33 34 34 35 35 36 36 Procenty biznesowe Klawisz procent Znajdowanie procentu Dodawanie i odejmowanie procentów Zamiana procentów Obliczenia narzutu i marży Obliczanie marży Obliczanie narzutu w koszcie Użycie narzutu i marży razem 3 37 37 37 39 40 41 42 42 43 Pamięci numerowane i działania Użycie zachowania liczb w obliczeniach Użycie stałej Użycie rejestru M Użycie numerowanych rejestrów Działania arytmetyczne w rejestrach Arytmetyka Operator potęgi Użycie nawiasów w obliczeniach 4 45 45 46 47 47 47 48 49 49 49 51 Obrazowanie problemów finansowych Jak podejść do zagadnień finansowych Znaki cash flow Okresy i cash flow Odsetki proste i złożone Odsetki proste Odsetki złożone Stopy procentowe Dwa rodzaje finansowych problemów Rozpoznawanie Problemów TVM Rozpoznawanie problemów z cash flow 5 53 53 54 55 55 Obliczenia Time Value of Money (TVM) Użycie aplikacji TVM Czyszczenie TVM Tryb początkowy i końcowy Obliczenia pożyczek 2 Spis treœci 60 Obliczenia oszczędności 63 Obliczenia leasingu 67 Amortyzacja 72 Konwersja stopy odsetkowej 72 Inwestycje z różnymi okresami naliczania 73 Odmienność okresu naliczania i wypłaty należności 6 75 75 77 77 78 79 80 83 84 7 85 Obliczenia statystyczne 85 Zerowanie danych statystycznych 86 Wprowadzanie danych statystycznych 86 Obliczenia statystyczne jednej zmiennej 86 Obliczenia dwóch zmiennych i średniej ważonej 87 Korygowanie danych statystycznych 87 Korygowanie wartości jednej zmiennej 87 Korygowanie wartości dwóch zmiennych 87 Opis obliczeń statystycznych 88 Średnia, odchylenie standardowe oraz sumy statystyczne 90 Regresja liniowa i estymacja 93 Średnia ważona 8 95 95 95 96 97 98 Obliczenia Cash Flow Korzystanie z aplikacji “Cash Flow” NPV oraz IRR/YR: Operacje dyskontowe Organizowanie obrotów Wprowadzanie obrotów Przeglądanie i zastępowanie przepływów Obliczenia bieżącej wartości netto Obliczanie zysku wewnętrznego Automatyczny zapis IRR/YR oraz NPV Dodatkowe przykłady Aplikacje biznesowe Ustawianie ceny sprzedaży Przewidywania oparte na przeszłości Koszt nie dający rabatu Pożyczki i kredyty hipoteczne Spis treœci 3 98 Odsetki roczne proste 98 Stałe naliczanie 99 Zysk z kredytu hipotecznego z rabatem lub premią 101 Roczna stopa procentowa dla pożyczki z opłatami 103 Pożyczka z częściowym (odmiennym) pierwszym okresem 104 Pożyczka samochodowa 105 Kanadyjskie kredyty hipoteczne 106 Co jeśli ... obliczenia TVM 108 Oszczędności 108 Oszczędzanie na koszty studiów 110 Zyski, które nie są opodatkowane do ich podjęcia 112 Wartość konta emerytalnego podlegającego opodatkowaniu 113 Przykłady cash flow 113 Kredyty hipoteczne spłacane innymi kredytami 115 Przyszła wartość netto A 4 117 117 118 119 119 119 119 121 122 122 122 123 123 123 124 124 124 125 125 126 Spis treœci Pomoc, baterie i serwis Odpowiedzi na najpopularniejsze pytania Limity środowiskowe Zasilanie i baterie Znacznik niskiego poziomu energii Specyfikacja baterii Instalacja baterii Postępowanie w przypadku uszkodzenia Jeden rok gwarancji Zawartość Czego nie dołączono Transakcje konsumenta w Wielkiej Brytanii Jeśli sprzęt wymaga naprawy Warunki serwisu Zobowiązania serwisowe Instrukcja transportowania Gwarancja serwisowa Umowa serwisowa Regulatory Information Warunki i zobowiązania użytkownika B 129 129 129 130 130 131 131 132 132 132 132 133 134 135 Obliczenia - informacje dodatkowe IRR/YR Możliwe wydatki przy obliczeniach IRR/YR Wstrzymywanie i restartowanie IRR/YR Wprowadzanie niewiadomych dla IRR/YR Efekty użycia S– Zakres liczb Równania Obliczenia marży i narzutu Time Value of Money (TVM) Amortyzacja Konwersja stopy odsetkowej Obliczenia Cash-Flow Statystyka C 137 Komunikaty 139 Index Spis treœci 5 Rzut oka... Rozdział ten stworzono dla tych którzy mieli już doczynienia z podobnymi operacjami lub poznali terminologię finansową. Można także korzystać z nigo jako szybkiego przewodnika.Pozostała część tej instrukcji zawiera rozwinięcia i przykłady informacji tego rozdziału. Rzut oka... Podstawy Klawisze: Ekran: Opis: O 0.00 H [pomarañczowa 0.00 H 0.00 123p 12_ C 0.00 Hª 0.00 HD 0.00 Włącza kalkulator. Wyświetla aktywność funkcji shift (SHIFT ). Wyłącza shift. Cofa ostatnio wprowadzony symbol. Oczyszcza ekran. Oczyszcza pamięć statystyczną. Oczyszcza całą pamięć. Wyłącza kalkulator. etykieta] Hu 1 Rzut oka... Rzut oka...Procenty b U £ { ; Procent. Koszt. Cena. Marża. Narzut. Dodaj 15% do $17.50. Kalwisze: Ekran: Opis: 17.50+ 17.50 15b= 20.13 Wprowadzanie liczb. Dodaje 15%. Znajdź marże jeśli koszt to $15.00 a cena sprzedaży to $22.00. 15U 15.00 22£ 22.00 { 31.82 Wprowadza koszt Wprowadza cenę Oblicza marżę Jeśli koszt wynosi $20.00 i narzut to 33%, jaka jest cena sprzedaży? 20U 20.00 33; 33.00 £ 26.60 2 Rzut oka... Wprowadza koszt Wprowadza cenę Oblicza cenę Rzut oka...- Klawisze pamięci K # ¡ , H? : Zapamiętuje stałą operacji Zapisuje wartość do rejestru M (pamięci). Przywołuje wartośc zapisaną w pamięci Dodaje wartość do liczby zapisanej w pamięci Zapisuje wartość w pamięci numerycznej Przywołuje wartość zpamięci numerycznej Pomnożyć 17, 22, i 25 przez 7, zapisując x7 jako stałą operacji Klawisz: Ekran: Opis: 17@7K 7.00 = 119.00 22= 154.00 25= 175.00 Zapisuje x 7 jako stałą operacji Mnoży 17 x 7. Mnoży 22 x 7. Mbnży 25 x 7. Zapisz 519 w rejestrze 2 i wywołaj tą liczbę. 519H?2 519.00 C 0.00 :2 519.00 Zapisuje w rejestrze 2. Czyści ekran. Przywołaj rejestr 2. Rzut oka... 3 Rzut oka- Time Value of Money (TVM) Wprowadza cztery z pięciu wartosci i oblicza dla nich piątą. Znak minus w wyniku oznacza piueniądze wypłacone a plus otrzymane. n L $ P M Hm H¢ Liczba płatności Odsetki w skali roku Wartość bieżąca Płatność Wartość przyszła Tryb początkowy lub końcowy Liczba płatnośći w ciągu roku Jeśli pożyczasz $14,000 (PV) na 360 miesięcy (N) przy 10% odsetkach (I/YR), jaka jest miesięczna wartość spłaty? Ustaw tryb na końcowy. Naciśnij Hm jeśli znacznik BEGIN został wyświetlony. Klawisze: Ekran: Opis: 12H¢ 12.00 360n 360.00 10L 10.00 14000$ 14,000.00 0M 0.00 P –122.86 Ustawia ilość płatnośc w roku wprowadza liczbę płatności Wprowadza odsetki roczne Wprowadza wartość bieżącą Wprowadza wartość przyszłą Oblicza wartość jeśli jest spłacana na końcu okresu 4 Rzut oka... Rzut oka... - TVM Co dalej... Nie jest konieczne ponowne wprowadzanie wartości TVM dla wszystkich przykładów. Korzystając z przykładu na str 5. Ile możesz pożyczyć jeśli wartość spłaty ma mieć wartość $100.00? Klawisz: Ekran: Opis: 100FP –100.00 $ 11,395.08 Wprowadza nową wartość płatności. (minus oznacza wydatek.) Oblicza wartość jaką możesz pożyczyć . Ile możesz pożyczyć przy 9.5% wartości odsetek? 9.5L 9.50 $ 11,892.67 10L 10.00 14000$ 14,000.00 P –122.86 Wprowadza nową wartość odsetek. Oblicza nową wartość bieżąca dla płatności $100.00 i odsetkach 9.5% Ponownie wprowadza oryginalną wartość odsetek Ponownie wprowadza oryginalną wartość bieżącą Oblicza oryginalną płatność Rzut oka... 5 Rzut oka... Amortyzacja Po obliczeniu płatności przy użyciu Time Value of Money (TVM), wprowadź ilość okresów do zamortzowania i naciśnij H!. Następnie kolejno wciskaj klawisz = aby obliczyć wartość kapitału, odsetek oraz bilans (pojawią się odpowiednie znaczniki: PRIN , INT , BAL ). Korzystając z przykładu na str 5, zamortyzuj pojedyńczą płatność i cały zakres płatności. Zamortyzuj 20 - tą płatność pożyczki. Klawisz: Ekran: Opis: 20N 20.00 H! 20 – 20 = –7.25 = –115.61 = 13,865.83 Wprowadza okresy do zamortyzowania. Wyświetla okres do zamortyzowania. Wyświetla kapitał. Wyświetla odsetki (minus oznacza wydatek.) Wyświetla bilans. Zamortyzuj pierwszy z 12 okresów spłaty pożyczki. 1N12 12_ H! 1 – 12 = –77.82 = –1,396.50 = 13,922.18 6 Rzut oka... Wprowadza zakres okresów do zamortyzowania. Wyświetla zakres okresów do zamortyzowania (płatności). Wyświetla kapitał. Wyświetla odsetki. (Minus oznacza wydatek.) Wyświetla bilans. Rzut oka...- konwersja stopy odsetkowej Aby doonać konwersji pomiędzy stopą nominalną i efektywną, wprowadź wartość stopy i liczbę okresów w roku i znajdź żądaną wartość stopy. H& Hx H¢ Nominalna stopa odsetkowa. Efektywna stopa odsetkowa. Liczba okresów w roku. Znajdź roczną efektywn ą stopę procentową przy 10% nominalnej stopie miesięcznej. Klawisze: Ekran: Opis: 10H& 10.00 12H¢ 12.00 Hx 10.47 Wprowadza stopę nominalną. Wprowadza liczbę płatności. Oblicza roczną efektywną stopę procentową. Rzut oka... 7 Rzut oka...- IRR/YR i NPV H¢ J Ha HW Hl Liczba okresów w roku (domyślnie jest 12). Cash flow, do 15 (“j” oznacza numer cash flow). Liczba następujących po sobie powtórzeń cash flow “j” Wewnetrzna stopa zysku na rok. Bieżąca wartość netto. Jeśli masz wydatek początkowy $40,000, następnie miesięczne wpływy 4,700, $7,000, $7,000, i $23,000, jaki jest IRR/YR? Jaki jest IRR na miesiąc? Klawisz: Ekran: Opis: HD 0.00 12H¢ 12.00 40000FJ –40,000.00 4700J 4,700.00 7000J 7,000.00 2Ha 2.00 23000J 23,000.00 HW 15.96 ¤12= 1.33 Oczyszcza pamięć Liczba płatności w roku Wprowadza wydatek początkowy Wprowadza pierwszy wpływ Wprowadza kolejny wpływ Wprowadza liczbę powtórzeń wpływów Wprowadza kolejny wpływ. Oblicza IRR/YR. Oblicza IRR na miesiąc. Jaka jest wartość NPV jeśli stopa dyskontowa to 10%? 10L 10.00 Hl 622.85 8 Rzut oka... Wprowadza I/YR. Oblicza NPV. Rzut okiem...- statystyka Hª liczba _ liczba H^ liczba1 N liczba2 _ liczba1 N liczba2 H^ HBH© Hc HXH© HkH© y-wartoœæ HQH© x-wartoœæ HR 0HRH© Czyści rejestry statystyczne. Wprowadza daną statystyczną jednej zmiennej. Kasuje daną statystyczną jednej zmiennej. Wprowadza daną statystyczną dwóch zmiennych. Kasuje daną statystyczną dwóch zmiennych. Średnia x i y. Średnia x ważona przez y. Standardowe odchylenie próbki x i y. Odchylenie standardowe populacji x i y. Szacowanie x i współczynnik korelacji Szacowane y. Nachylenie i przesunięcie. Przy użyciu poniższych danych, znajdź średnie x oraz y odchylenie standardowe próbki x i y oraz nachylenie i przesunięcie prostej otrzymanej w wyniku regresji liniowej. Następnie użyj sumy statystycznej do obliczenia n i Σxy. dane x 2 4 6 dane y 50 90 160 Rzut oka... 9 Klawisz: Ekran: Opis: Hª 0.00 Czyści rejestry statystyczne 2N50_ 1.00 Wprowadza pierwszą parę x,y. 4N90_ 2.00 Wprowadza drugą parę x,y. 6N160_ 3.00 Wprowadza trzecią parę x,y . HB 4.00 Wyświetla średnią x. H© 100.00 Wyświetla średnią y. HX 2.00 Wyświetla stndardowe odchylenie próbki x. H© 55.68 Wyświetla stndardowe odchylenie próbki y. 0HR –10.00 Wyświetla przesunięcie prostej regresji (przewidywana wartośæ ŷ dla x = 0). H© 27.50 Wyświetla nachylenie prostej regresji. G4 3.00 Wyświetla n liczbę wprowadzonych punktów danych. G9 1,420.00 Wyświetla Σxy sumą wartości x i y. 10 Rzut oka... Klawiatura 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. Time value of money (page 53) Rozdzielenie 2 liczb (page 28) Procent (page 33) Stała (page 37) Zachowaj i przywołaj (page 40) Zmiana znaku (page 24) Statystyka (page 27) Klawisz Shift (page 27) Oczyszcza ekran, anuluje operacje (page 25) 10. Czyści całą pamięć (page 25) 11. Włączanie (page 87) 12. Funkcje statystyczne(page 87) 13. n przez Sxy: statystyczny rejestry sumujące (page 88) 14. Klawisze pamięci (page 39) 15. Klawisz Backspace (page 25) 16. Gromadzenie danych statystycznych (page 86) 17. Cash flow (page 75) 18. Funkcje biznesowe: marża, narzut, koszt, cena (page 35) 19. Konwersja odsetek (page 72) 20. Amortyzacja (page 67) 21. Linia znaczników (page 26) Rzut oka... 11 12 Rzut oka... 1 Jak zacząć Włączanie i wyłączanie Aby włączyć HP 10BII, wciśnij O. W celu wyłączenia kalkulatora wciśnij pomarańczowy klawisz (H), potem O (również napisz H u). Jeżeli w pamięci zapisane są informacje to wyłączenie kalkulatora nie spowoduje zmian w pamięci. Aby zaoszczędzić energię, kalkulator wyłączy się po około 10 minutach bezczynności. Kalkulator używa dwóch baterii litowych. Jeżeli na wyświetlaczu pojawi się symbol wyczerpanej baterii ( ) należy wymienić baterie. Skorzystaj z dodatku A, aby uzyskać więcej informacji. Regulacja kontrastu wyświetlacza Aby zmienić jasność wyświetlacza, przytrzymaj O i potem wciśnij + lub -. Proste obliczenia Znaki matematyczne. Następne przykłady demonstrują użycie znaków matematycznych +, -, @, i ¤. Jeżeli przyciśniesz kolejno więcej niż jeden znak, na przykład + - + @ +, wszystkie zostaną zignorowane z wyjątkiem ostatniego. 1: Jak zacz¹æ 1 Jeżeli popełnisz błąd w pisaniu podczas wprowadzania liczb, wciśnij p w celu skasowania nieprawidłowych cyfr. . Klawisze: Wyświetlacz: Opis: 24.71+ 62.47= 87.18 dodaj 24.71 i 62.47. Kiedy obliczenie jest zakończone (poprzez wciśnięcie =), wciśniej klawisz cyfry rozpoczynając nowe obliczenie. [email protected]= 240.92 oblicza 19 × 12.68. Jeżeli wciśniesz klawisz operacji po zakończonym obliczeniu, obliczenie jest kontynuowane. +115.5= 356.42 Końcowe obliczenie 240.92 + 115.5. Możesz łańcuchowo obliczać bez używania = wykonując kolejne kroki. [email protected]¤ 36.92 .91= 40.57 Wciśnięcie ¤ wyświetla pośredni wynik (6.9 × 5.35). Końcowe obliczenie. Łańcuchowe obliczenia są interpretowane w porządku w jakim są wprowadzane. Obliczamy 4 + 9 × 3. 4+9@ 13.00 3= 39.00 dodawanie 4 + 9. mnożenie 13 × 3. Ujemne liczby. Wprowadź liczbę i wciśnij F aby zmienić znak. Obliczamy –75 ÷ 3. Klawisze: Wyświetlacz: Opis: 75F –75_ ¤3= –25.00 Zmienia znak 75. Oblicza wynik. 2 1: Jak zacz¹æ Korzystanie z wyświetlacza i klawiatury Kursor Kursor ( _ ) jest widoczny kiedy wpisujesz liczbę. Kasowanie zawartości ekranu Kiedy kursor jest włączony, p kasuje ostatnią wprowadzoną cyfrę. Inaczej, p czyści wyświetlacz i anuluje obliczanie. Podczas wprowadzania liczby, wciśnięcie C czyści to do zera. Inaczej, C czyści wyświetlacz z bieżącej treści i anuluje bieżące obliczanie. Kasowanie komunikatów. Kiedy HP 10BII wyświetla wiadomość o błędzie p lub C usuwa tę wiadomość i przywraca oryginalną treść ekranu. See “Messages” on page 137 w celu skompletowania listy wiadomości i znaczeń. Kasowanie pamięci Klawisze Opis HD Czyści całą pamięć. Nie resetuje trybów * Hª Czyści statystyczną pamięć. * Tryby w HP 10BII są num,erami płatności w roku (page 54), Początkowym i Kńcowym (page 55), i formatem wyświetlania (str. 7). W celu wyczyszczenia całej pamięci i zresetowania trybów kalkulatora, wciśnij i przytrzymaj O, potem wciśnij i przytrzymaj oba 1: Jak zacz¹æ 3 n i M. Kiedy puścisz wszystkie trzy, cała pamięć jest czysta. Wyświetla się wiadomość All Clear . Znaczniki Znaczniki są symbolami na wyświetlaczu, które wyświetlają status kalkulatora. Znaczniki SHIFT STATS PEND BEGIN INPUT AMORT BAL INT PRIN PER C - FLOW CF N 4 1: Jak zacz¹æ Status Klawisz (H) jest wciśnięty. Kiedy dowolny klawisz jest wciskany, funkcja zaznaczona na klawiszu na pomarańczowo jest wykonywana. Klawisz statystyczny (G) jest aktywny. Kiedy dowolny klawisz jest wciskany, funkcja zaznaczona na jasnofioletowo powyżej klawisza jest wykonywana. Operacja oczekuje innego operatora. Tryb początkowy jest aktywny (page 55); to znaczy, że płatności są na początku okresu Wciśnięto klawisz N i liczba została zachowana. Bateria jest wyczerpana (page 119). Znacznik amortyzacji jest wyświetlony, razem z jednym z czterech wymienionych poniżej znaczników: Stan amortyzacji jest wyświetlony (page 68). Odsetki amortyzacji są wyświetlone (page 69). Kapitał amortyzacji jest wyświetlony (page 68). Rozpiętość czasowa dla amortyzacji jest użyta (page 68). Znacznik cash flow jest wyświetlonyt, razem z jednym z dwóch wymienionych poniżej znaczników: Liczba cash pokazuje się przelotnie, kiedy cash flow jest pokazywany. Liczba cash pokazuje się przelotnie, kiedy kilka okresóe cash flow jest powtarzanych i pokazywanych. Znaczniki ERROR Status (Continued) Znacznik błędu jest wyświetlony, razem z jednym z czterech wymienionych poniżej znaczników: Błąd TVM (taki jak rozwiązanie dla P/YR). Więcej niż 15 cash flow jest wprowadzonych, lub więcej niż 5 nie rozwiązanych nawiasów jest używanych. Niepoprawna data jest używana w statystycznych obliczeniach lub, kiedy ERROR nie jest wyświetlony, obliczenia statystyczne są wykonywane. Wystąpił matematyczny błąd (na przykład, dzielenie przez zero). Obliczenie statystyczne jest wykonywane. TVM FULL STAT FUNC STAT Klawisz Shift Większość klawiszy HP 10BII posiada drugą funkcję lub wywoływaną za pomocą klawisza “shift”, drukowane w kolorze pomarańczowym na klawiszach. Pomarańczowy klawisz (H) jest używany aby udostępnić te funkcje. Kiedy wciśniesz H, znacznik (SHIFT ) jest wyświetlony aby sygnalizować, że funkcje “shift”są aktywne. Aby wyłączyć SHIFT , wciśnij ponownie H. Na przykład, wciśnij H i ¨ (również wyświetlone jako H ¨) do pomnożenia liczby na wyświetlaczu przez samą siebie. Klawisz statystyczny Klawisz statystyczny (G, kolor jasnofioletowy) jest używany do uzyskania podsumowania statystycznego z rejestru pamięci. Kiedy wciśniesz G, znacznik (STATS ) jest wyświetlony. Wskazuje on, że możesz przywołać jedną z sześciu sum statystycznych poprzez kolejne 1: Jak zacz¹æ 5 naciskanie tego klawisza (patrz page 88). W celu wyłączenia STATS , wciśnij ponownie G. Na przykład, wciśnij wartości x. G i Y aby przywołać sumę wprowadzonych Klawisz INPUT Klawisz N jest używany, aby oddzielić dwie liczby kiedy używasz dwucyfrowych liczb statystycznych. Klawisza N można również użyć do oceny jakiś nie rozstrzygniętych arytmetycznych operacji w przypadku, których wynik jest taki sam jak wciśnięcie =. Klawisze SWAP Wciśnięcie H© zamienia niżej wymienione: Dwie ostatnie liczby, które wprowadziłeś; na przykład, zmienia porządek dzielenia lub odejmowania. Wynik funkcji, która zwraca dwie wartości. Wartości x- i y- podczas obliczeń statystycznych. Funkcje matematyczne Oznaczenia funkcji są wyświetlane na ekranie. Klawisze: Wyświetlacz: Opis: 89.25H 9.45 r 3.57+2 0.42 .36 Hy = 6 1: Jak zacz¹æ 3.99 Oblicza pierwiastek kwadratowy. 1/2.36 jest obliczana pierwsza. Dodaje 3.57 i 1/2.36 Oznaczenia funkcji są wyświetlane na ekranie. Klawisze: Wyœwietlacz: Opis: 17N 17.00 wprowadza pierwszą liczbę poprzez znacznik 29 29_ HT 70.59 INPUT Wprowadza 2 liczbę Oblicza procent z liczby Wyświetlanie formatu liczb Kiedy włączysz HP 10BII po raz pierwszy, liczby będą wyświetlane z dwoma miejscami po przecinku i kropka jako przecinek. Format wyświetlacza kontroluje jak dużo cyfr pojawi się na wyświetlaczu. Jeżeli wynik obliczenia jest liczbą zawierającą więcej znaczących cyfr niż może być wyświetlone w bieżącym formacie wyświetlacza, liczba jest zaokrąglona do odpowiedniego, bieżącego miejsca wyświetlacza. Bez względu na bieżący format wyświetlacza, każda liczba jest zapisywana wewnętrznie jako 12 cyfrowy znak, 3 cyfrowy wykładnik potęgi. 1: Jak zacz¹æ 7 Wprowadzanie ilości miejsc po przecinku Aby wprowasdzić ilość miejsc po przecinku należy : 1. Wcisnąć H<. 2. Prowadzić liczbę (od 0 do 9) oznaczającą żądaną ilość miejsc po przecinku. Klawisze: Ekran: Opis: C 0.00 H<3 0.000 Oczyszcza ekran Wyświetla 3 miejsca po przecinku. 45.6@ .1256= H<9 5.727 H<2 5.73 5.727360000 Wyświetla dziewięć miejsc po przecinku. Przywraca dwa miejsca po przecinku. Gdy liczba jest zbyt duż lub zbyt mała do wyświetlenia w formacie DISP automatycznie pokazywana jest w notacji naukowej. Notacja naukowa Notacja naukowa jest wykorzystywana do opisywania liczb zbyt dużych lub zbyt małych do wświetlenia na ekranie. Na przykład, jeśli wprowadzono numer 10,000,000 @ 10,000,000 = wynikiem jest 1.00E14, oznaczający “dziesięć do potęgi 14” lub “1.00 z miejscem dziesiętnym przesuniętym w prawo o 14 miejsc.” Można wprowaqdzić tę liczbę przez wciśnięcie 1HE14. E oznacza “wykładnik potęgi 10.” Wykładnik potęgi mogą też być ujemne dla małych liczb. Liczba 0.000000000004 jest wyświetlona jako 4.00E–12, oznaczający “cztery razy dziesięć do dwunastej potęgi ujemnej” lub “4.0 z miejscem dziesiętnym przesuniętym 12 miejsc w lewo.” MOżna wprowadzić tę liczbę poprzez wciśnięcie 4HEF12. 8 1: Jak zacz¹æ W pełni precyzyjne wyświetlanie liczb Aby kalkulator obliczał tak precyzyjnie jak to tylko możliwe należy włączyć h<. (zera na koncu nie zostaną wyświetlone.) Dla chwilowego wyświetlenia wszystkich 12 cyfr liczby na wyświetlaczu (bez względu na ustawiony, bieżący format wyświetlacza), wciśnij H< i przytrzymaj =. Liczba jest wyświetlona tak długo jak długo przytrzymujesz =. Przecinek nie jest wyświetlony. Rozpoczynasz z dwoma miejscami po przecinku (H< 2). Klawisze: Wyświetlacz: Opis: 10¤7= 1.43 H<= 142857142857 Dzieli. Wyświetla wszystkie 12 cyfr. Wymienność kropki i przecinka Do przełączania pomiędzy kropką i przecinkiem (wyświetlanie amerykańskie i międzynarodowe) służy przecinek i separator liczb H*. Dla przykładu, milion może być wyświetlony jako 1,000,000.00 lub 1.000.000,00. 1: Jak zacz¹æ 9 Zaokrąglanie liczb Kalkulator zapisuje i oblicza używając 12-cyfrowych liczb. Gdy 12 cyfrowa dokładność nie jest potrzebna, należy użyć H j by zaokrąglić liczbę do formatu pełnego wyświetlania. Zaorąglone liczby są przydatne podczas obliczeń aktyualnych płatności miesięcznych. Klawisze: Wyświetlacz: 9.87654321 9.87654321_ H<2 9.88 H<= 987654321000 Hj 9.88 H<= 988000000000 Opis: Wyświetla liczbę z więcej niż dwoma niezerowymi miejscami dziesiętnymi. Wyświetla dwa miejsca dziesiętne. Wyświetla wszystkie liczby bez dziesiętnych przez wciśnięcie =. Zaokrągla do 2 miejsc po przecinku(uzyskane przez wciśnięcie H<2). Pokazuje zaookrągloną zachowaną liczbę. Komunikaty HP 10BII wyświetla komunikaty dotyczące stanu urządzenia lub informujące o wprowadzeniu błędnych danych lub operacji. Aby usunąć komunikat z ekranu wciśnij C lub p. See “Messages” on page 137 aby uzyskać więcej informacji. 10 1: Jak zacz¹æ 5 Wartość pieniędzy w czasie (TVM) obliczenia Korzystanie z aplikacji TVM Aplikacja TVM (time value of money) jest wykorzystywana do obliczeń związanych ze spłatą odsetek łącznych w formie regularnych i jednolitych płatności. Po jednokrotnym wprowadzeniu wszystkich wartości, wyniki można uzykkać zmieniaj ąc tylkojeden parametr bez konieczności każdorazowego wprowadzania kompletu danych. Aby skorzystać z tych obliczeń, należy spełnić kolka warunków początkowych: Wartość każdej płatności musi być identyczna. Jeśli wartość ta jest zmienna, należy skorzystać z procedury opisanej w rozdziale 6, “Cash Flow Calculations”. Płatności muszą występować w jednakowych przedziałach czasowych. Okres płatności musi być zbieżny z okresem naliczania odsetek. (jeśli tak nie jest, należy przekonwerować stopę procentową korzystając z H&, Hx i H¢ - str. 22.) Musi wystąpić przynajmniej jeden dodatni i ujemny obrót 5: Wartoœæ pieniêdzy w czasie (TVM) - obliczenia 1 Klawisze Opis n Liczba płatności lub terminów spłat. L Roczna nominalna stopa procentowa. $ Wartość aktualna (PV) przyszłych płatności PV jest zazwyczaj początkową inwestycją lub kwotą kredytu i zawsze występuje na początku pierwszego okresu płatności. P Wartość okresowych płatności. Wszystkie płatności są równe i nieprzerwane; płatności mogą wystepować na początku lub końcu każdego okresu płatniczego. M Wartość przyszła FV jest obrotem końcowym lub łączną wartością serii dotychczasowych obrotów. FV występuje na końcu ostatniego okresu. H¢ Zapis liczby okresów w roku - domyślnie 12. Zresetuj wartość tylko, Jeśli chcesz ją zmienić (przycisk znajduje się poniżej przycisku P) Hs Opcjonalny skrót pamięci N: Liczba na wyświetlaczu jest mnożona przez wartości P/YR i rezultat jest zapisany N (przycisk znajduje się ponizej przycisku n) Hm Przełączenie pomiędzy trybem początkowym i końcowym (Begin, End). W trybie poczatkowym, na wyświetlaczu pojawia się znacznik BEGIN . H! Obliczenie tabeli amortyzacji. Aby zmienić dowolny parametr, naciśnij :n, :L, :$, :P lub :M. Naciśnięcie :Hs umożliwia zmianę liczby platności w roku, a :H¢ powoduje wyświetlenie liczby płatności w ciągu roku. Zmiana tych liczb nie powoduje zmiany zawartości rejestrów. Czyszczenie TVM Naciśnij HD aby wyczyścić rejestr TVM. Ustawi to zerowe wartości N, I/YR, PV, PMT oraz FV i na moment wyświetli bieżącą wartość P/YR. 2 5: Wartoœæ pieniêdzy w czasie (TVM) - obliczenia Tryb początkowy i końcowy Zanim rozpoczniesz obliczenia TVM należy określić, kiedy występuje pierwsza płatność: na końcu czy na początku pierwszego okresu płatniczego. Jeśli płatność występuje na końcu pierwszego okresu - ustaw tryb końcowy (end mode); jeśli płatność występuje na początku okresu - tryb poczatkowy (begin mode). Aby przełączyć tryb - naciśnij Hm. Znacznik BEGIN jest wyświetlany podczas pracy w trybie początkowym. W trybie końcowym znacznik nie jest wyświetlany. W przypadku spłaty kredytów i pożyczek zazwyczaj używany jest trym końcowy. Leasingi i plany oszczednościowe zazwyczaj korzystają z trybu początkowego. Kredyt Przykład: Kredyt samochodowy. Kredyt samochodowy jest oprocentowany 10.5% w skali rocznej, spłacany w ratach miesięcznych. Cena samochodu: $14,500. Zadatek jest wysokości $1,500. 1. Jaka jest wysokość raty miesięcznej przy oprocentowaniu 10.5% ? (Zakładamy, że spłata kredytu rozpoczyna się miesiąc po dokonaniu zakupu lub na końcu pierwszego okresu platniczego.) Przejdź do trybu końcowego. Naciśnij Hm jeśli wyświetla się znacznik BEGIN . 5: Wartoœæ pieniêdzy w czasie (TVM) - obliczenia 3 Klawisze: Ekran: Opis: 12H¢ 12.00 3@12n 36.00 10.5L 10.50 145001500$ 0M 13,000.00 Liczba okresów platniczych w roku. Liczba okresów płatniczych w czasie spłaty kredytu Oprocentowanie roczne kredytu. Kwota pożyczki. P –422.53 0.00 Kwota, jaka zostaje do spłacenia po okresie 3 lat. Obliczenie miesięcznej raty. Minus oznacza kwotę wydawaną. 2. Jakie oprocentowanie kwoty kredytu $14,500 spowoduje zmniejszenie miesięcznych rat o $50.00, do kwoty $372.53? +50P –372.53 L 2.03 Zmniejszona rata od kwoty $422.53. Obliczenie oprocentowania rocznego. 3. Jesli roczne oprocentowanie kredytu wynosi 10.5%, jaki jest maksymalny wydatek na samochód, jaki zmniejszyć ratę do $375.00? 10.5L 10.50 375FP –375.00 $ 11,537.59 +1500= 13,037.59 4 5: Wartoœæ pieniêdzy w czasie (TVM) - obliczenia Stopa procentowa. Řądana wartość raty. Obliczenie kwoty do sfinansowania. Dodanie zadatku do kwoty do kosztów zakupu. Przykład: Kredyt mieszkaniowy. Możesz pozwolić sobie na miesięczną rate splaty kredytu mieszkaniowego wysokości $930.00. Zadatek wynosi $12,000 , roczne oprocentowanie kredytu: 7.5%. Przy zaciągnięciu kredytu na okres 30 lat, jaka jest maksymalna łączna kwota wydatków, na jaką możesz sobie pozwolić? Ustaw tryb końcowy (end mode). Nacisnij Hm jeśli jest widoczny znacznik BEGIN . Klawisze: Ekran: Opis: 12H¢ 12.00 30Hs 360.00 0M 0.00 7.5L 7.50 930FP –930.00 $ 133,006.39 +12000= 145,006.39 Liczba okresów w roku. Okres kredytowania (30 × 12). Całkowita spłata kredytu w 30 lat. Roczna stopa procentowa kredytu. Řądana rata miesięczna (minus oznacza wydatek). Obliczenie pożyczki przy uwzględnieniu raty $930. Dodanie zadatku $12,000 do kwoty pożyczki. 5: Wartoœæ pieniêdzy w czasie (TVM) - obliczenia 5 Przykład: Kredyt z jednorazową płatnością . uzyskałeś kredyt na okres 25 lat,w wysokości $172,500 i rocznym oprocentowaniu 8.8%. Przewidujesz kupno domu i jego odsprzedaż po 4 latach i następnie jednorazową spłatę kredytu. Jką kwote musisz zapłacić? 1. Oblicz kwotę płatności przy uwzględnieniu okresu platności 25 lat. 2. Oblicz pozostały bilans po 4 latach. 1. Oblicz kwotę płatności przy uwzględnieniu okresu platności 25 lat. Ustaw tryb końcowy. Naciśnij Hm jeśli znacznik BEGIN jest widoczny. Klawisze: Ekran: Opis: 12H¢ 12.00 25Hs 300.00 0M 0.00 172500$ 172,500.00 8.8L 8.80 P –1,424.06 Liczba okresów w roku. Całkowity okres kredytowania(25 × 12 = 300 miesięcy). Bilans po 25 latach. Kwota kredytu. Roczna stopa procentowa kredytu. Rata miesięczna. 6 5: Wartoœæ pieniêdzy w czasie (TVM) - obliczenia 2. Jeśli płatność przypada na koniec miesiąca, przedplata i spłata balonowa przypada także na koniec miesiąca. Płatność końcowa jest sumą PMT i FV. Wartość PMT pwinna zawsze być zaokrąglona do dwoch miejsc po przecinku, jeśli FV lub PV aby uniknąż małych akumulacujnych rozbieżnościmiędzy liczbami niezaokrąglonymi a aktualną wartością pieniężną platności. Jeśli opcja wyświetlacza nie jest ustawiona na zaokrąglanie do dwoch miejsc po przecinku, naciśnij H< 2. Klawisze: Ekran: Opis: HjP –1,424.06 48n 48.00 M –163,388.39 +:P= –164,812.45 Zaokrąglenie wartościłatności do dwóch miejsc po przecinku i jej zapis. Czteroletni okres (12 × 4), w którym przewidujesz wykupić dom na własność. Bilans pożyczki po 4 latach. Obliczenie ostatecznej 48- miesięcznej płatności (PMT i FV) spłaty pożyczki (minus oznacza wydatek). 5: Wartoœæ pieniêdzy w czasie (TVM) - obliczenia 7 Oszczedności - obliczenia Przykład: Rachunek oszczędnościowy. Jeśli złożysz na rachunku oszczednościowym $2,000 przy rocznym oprocentowaniu 7.2% w skali rocznej i nie będziesz dokonywał żadnych dodatkowych wplat, ile czasu zajmie wzrost kwoty na rachunku do $3,000? Jeżeli nie wystepują regularnr platności (PMT = 0), tryb łatności jest dowolny (początkowy lub końcowy).. Klawisze: Ekran: Opis: HD 0.00 1H¢ 1.00 2000F$ –2,000.00 3000M 3,000.00 7.2L 7.20 n 5.83 Czysci rejestry. Ustawia P/YR równe 1 inwestycja rozliczana rocznie. Kwota depozytu. Kwota, jaką chcesz zgromadzić. Roczna stopa procentowa. Obliczenie liczby lat potrzebnych do zgromadzenia $3,000. 8 5: Wartoœæ pieniêdzy w czasie (TVM) - obliczenia Jeśli wartość obliczona N jest pomiędzy 5 a 6, zajmie 6 lat ostateczne zgromadzenie przynajmniej $3,000. Oblicz ostateczny bilans po 6 latach. 6n 6.00 M 3,035.28 Wprowadza n równw 6 lat. Oblicza ostateczną kwotę zgromadzoną po 6 latach. Przykład: Indywidualne świadczenia emerytalne. Założyłeś indywidualny rachunek emerytalny 14 kwietnia 1995, na kwotę $2,000. Kwota $80.00 jest pobierana na poczet tego rachunku 2 razy w miesiącu. Rachunek jest oprocentowany 6.3% w skali rocznej, odsetki naliczane co pół miesiąca. Jak kwota zostanie zgromadzona 14 kwietnia 2010? Ustaw tryb końcowy. Nacisnij Hm jesli znacznik BEGIN jest widoczny. 5: Wartoœæ pieniêdzy w czasie (TVM) - obliczenia 9 Klawisze: Ekran: Opis: 24H¢ 24.00 2000F$ –2,000.00 80FP –80.00 6.3L 6.30 15Hs 360.00 M 52,975.60 Liczba okresów w roku. Wklad poczatkowy. Kwota wplaty półmiesięcznej. Stopa procentowa. Liczba wpłat. Bilans. Przykład: Rachunek roczny. Rozważasz wczesniejsza emeryture po zakończeniu udanej kariery biznesowej. Zgromadzileś kwotę $400,000 przynoszacą 7% odsetek rocznie, naliczanych miesięcznie. Jaką rentę (powtarzalną, równowartościową) możesz pobierac z konta na początku kajeśli zdego miesiąca i chcesz aby oszczędności wystarczyły na okres 50 lat? Ustaw tryb poczatkowy. Naciśnij Hm jeśli znacznik nie jest wyświetlony. 10 5: Wartoœæ pieniêdzy w czasie (TVM) - obliczenia Klawisze: Ekran: Opis: 12H¢ 12.00 Liczba płatności w roku. Kwota oszczędności. Roczna stopa procentowa. Liczba wypłat. Bilans po 50. Obliczenie kwoty miesięcznej wtypłaty. 400000F $ –400,000.00 7L 7.00 50Hs 600.00 0M 0.00 P 2,392.80 Dzierżawa - obliczenia Dzierżawa jest formą pożyczki środków trwałych (nieruchomości, pojazdy, wyposażenie) na okreslony okres czasu w zamian za regularne płatności. NIektóre formy leasingu posiadają w umowie klauzule umozliwiającą wykup pzredmiotu umowy na końcu okresu leasingowania. Określona przyszła wartość (FV) przedmiotu leasingu na końcu okresu leasingowania , nazywana jest “wartnością rezydentną” lub “wartością wykupu”. Wszystkich 5 przycisków aplikacyjnych TVM może być wykorzystywanych podczas obliczeń leasingowych. Istnieją dwie podstawowe operacje leasingowe. Wyszukiwanie spłaty leasingowej koniecznej do osiągniecia okreslonego wyniku. Wyszukiwanie wartości bieżącej (skapitalizowanej) leasingu. Pierwsza płatność leasingu zazwyczj przypada na początek pierwszego okresu. Większość obliczeń leasingowych korzysta z trybu poczatkowego. Przykład: Obliczenie opłat leasingowych. Klient chce wyleasingować samochód wart $13,500 na okres 3 lat. Leasingt umozliwia wykup samochodu za kwotę $7,500 na końcu okresu leasingowego. Pierwsza płatność przypada na dzień, w którym klient odbiera samochód. Jka bedzie miesięczna płatność przy założeniu 10% rocznych kosztów leasingu? Oblicz płatność z punktu widzenia dealera. 5: Wartoœæ pieniêdzy w czasie (TVM) - obliczenia 11 Ustaw tryb początkowy. Naciśnij Hm jeśli znacznik nie jest wyświetlony. Klawisze: Ekran: Opis: 12H¢ 12.00 10L 10.00 13500F$ –13,500.00 7500M 7,500.00 36n 36.00 P 253.99 Liczba płatności w roku. Planowany roczny zysk. Cena dzierżawy. Wartość wykupu. Czas trwania dzierżawy w miesiącach. Miesięczna opłata. Nawet, jeśli klient nie zdecyduje się na wykup samochodu, wydzierżawiającego nadal dotyczy obrót przychodzący na końcu dzierżawy równy wartości rezydualnej samochodu. Jeśli klient wykupi samochód lub zostanie on sprzedany na otwartym rynku, wydzierżawiający oczekuje odzyskania kwoty $7,500. 12 5: Wartoœæ pieniêdzy w czasie (TVM) - obliczenia Przykład: Dzierzawa z płatnościami zaliczkowymi. Twoja firma chce wydzierżawić podnośnik magazynowy. Umowa dzierżawy opiewa na termin 4 lat i obejmuje płatności miesięczne wsysokości $2,400. Płatności są realizowane na początku każdego miesiąca a pierwsza i ostatnia platność jest realizowana przy zaciągnięciu leasingu. Po zakończeniu okresu dzierzawy istnieje możliwość wykupu podniośnika za kwotę $15,000. Jeśli roczna stopa procentowa wynosi 9%, jaka jest wartość skapitalizowana leasingu? Rozwiązanie problemu wymaga wykonania czterech kroków. 1. Obliczenie wartości bieżącej 47 miesięcznych płatności: (4 × 12) – 1 = 47. 2. Dodanie wartości przedpłaty. 3. Obliczenie wartości bieżącej wykupu. 4. Zsumowanie wartości obliczonych w krokach 2 i 3. 1. Obliczenie wartości bieżącej miesięcznych platności. Ustaw tryb początkowy. Naciśnij Hm jeśli znacznik nie jest wyświetlony. 5: Wartoœæ pieniêdzy w czasie (TVM) - obliczenia 13 Klawisze: Ekran: Opis: 12H¢ 12.00 47n 47.00 2400FP –2,400.00 0M 0.00 9L 9.00 $ 95,477.55 Liczba płatności w roku Całkowita liczba płatności. Płatności miesięczne. Zapisuje FV dla kroku 1. Stopa procentowa. Obliczanie wartości bieżącej 47 miesięcznych platności. 2. Dodanie kwoty zaliczki do PV. +:PF= 97,877.55 # 97,877.55 Dodanie kwoty zaliczki. Zapisanie rezultatu w rejestrze M. 3. Obliczenie wartości bieżącej wykupu. 48n 48.00 0P 0.00 15000FM –15,000.00 $ 10,479.21 Zapisanie miesiąca, w którym istnieje możliwość wykupu. Wartość Pstores latności równa zero. Kwota wykupu. Wartość bieżąca ostatniego obrotu. 4. Dodanie wyników obliczeń z kroku 2 oraz 3. Klawisze: Wyœwietlacz: Opis: +¡= 108,356.77 Obliczenie wartości bieżącej(zkapitalizow anej) dzierżawy. (Zaokrąglanie rozbieżności jest opisane na str. 8.) 14 5: Wartoœæ pieniêdzy w czasie (TVM) - obliczenia Amortyzacja Amortyzacja jest procesem podziału płatności kwoty, ktora odnosi się do odsetek i do kwoty, która odnosi się do kapitału. Płatności w pobliżu początku okresu spłaty pożyczki są większe na spłatę odsetek i mniejsze na kapitał, niż płatności na końcu okresu spłaty kredytu. Klawisz H! umożliwia obliczenia: Kwota stosowana do odsetek w zakresie platnosci. Kwota stosowana do kapitału w zakresie platnosci. Bilans pożyczki po określonej ilości płatności. Funkcja H! wymaga obliczonych wartości płatności lub zapisanych odpowiednich wartości amortyzacyjnych w I/YR, PV, FV, PMT i P/YR. 5: Wartoœæ pieniêdzy w czasie (TVM) - obliczenia 15 L $ M P H¢ Roczna nominalna stopa procentowa. Bilans początkowy. Bilans końcowy. Wartość płatnoś (zaokrąglona do formatu wyświetlacza). Liczba płatności w roku. Wyświetlane wartości odsetek, kapitału i bilansu są zaokraglane według ustawień wyświetlacza. Amortyzacja. Řeby zamortyzowac pojedyńczą płatność, wprowadź liczbę okresówi naciśnij H!. Na ekranie wy ukaże się znacznik PER. Naciśnij = aby zobaczyć wartość odsetek (INT). Naciśnij = ponownie aby zobaczyć wartość kapitału (PRIN). Po ponownym naciśnięciu, ukaże się bilans (BAL). Kolejne naciśnięcie powoduje powrót do INT itd. Aby zamortyzować pewien zakres płatności wprowadź N liczbę początkowego i końcowego okresu i naciśnij H!. Zostanie wyświetlony znacznik PER followed by the starting and ending payments that will be amortized. Naciskaj = aby wyświetlić wartości odsetek, kapitału i bilansu. Naciśnij H! ponownie aby przejść do następnej grupy platności. Ta automatyczna własność sprawia, że nie ma koniecznośći każdorazowego wprowadzania okresu poczatkowego i końcowego. Jesli zapiszesz, przywolasz lub przeprowadzisz inne obliczenia podczas amortyzacji, naciskanie = will nie spowoduje wyświetlenia wartości odsetek, kapitału i bilansu. Aby powrócić do amortyzacji ztym samym zestawem Okresto ow, naciśnij :H!. Przykład: Amortyzacja zakresu płatności. Oblicz pierwsze dwa lata rocznej amortyzacji rozschedule lożone na 30 lat, $180,000 hipoteki, oprocentowana 7.75% rocznie w platnościach miesięcznych. Ustaw tryb końcowy. Naciśnij Hm jeśli znacznik BEGIN jest wyświetlany. 16 5: Wartoœæ pieniêdzy w czasie (TVM) - obliczenia Klawisze: Ekran: Opis: 12H¢ 12.00 30Hs 360.00 7.75L 7.75 180000$ 180,000.00 0M 0.00 P –1,289.54 Liczba płatności w roku. Całkowita liczba płatności Oprocentowanie roczne. Wartość bieżąca. Wartość przyszła. Obliczenie miesięcznej raty. Jeśli znana jest płatność hipoteki, możesz ją wprowadzić tak samo, jak pozostałe cztery wartości. Następnie zamortyzuj pierwszy rok. 1N12 12_ H! 1– 12 = –1,579.82 = –13,894.66 = 178,420.18 Wprowadza okres początkowy i końcowy. Wyświetla znacznik PER i zakres. Wyświetla znacznik PRIN i płatność kapitałową w pierwszym roku. Wyświetla znacznik INT i płatność odsetek w pierwszym roku. Wyświetla znacznik BAL i bilans po pierwszym roku. Kwota zaplacona na odsetki i kapitał (13,894.67 + 1,579.84 = 15,474.51) jest równa całkowitym 12 miesięcznym platnościom (12 × 1,289.54 = 15,474.51). Pozostały bilans jest równy poczatkowej hipotece , pomniejszonej o kwotę należną kapitałowi (180,000 – 1,579.84 = 178,420.16). 5: Wartoœæ pieniêdzy w czasie (TVM) - obliczenia 17 Amortyzacja drugiego roku: H! 13– 24 = –1,706.69 = –13,767.79 = 176,713.49 Wyświetla PER i kolejny zakres okresów. Wyswietla PRIN i platność Kapitaand Lowthe a w drugim roku. Wyświetla INT i płatność odsetkową dla drugiego roku. Wyswietla BAL i bilans pożyczki po 24 platnosciach. Kwota zaplacona na odsetki i kapitał (13,767.79 + 1,706.69 = 15,474.51) jest równa całkowitym 12 miesięcznym platnościom (12 × 1,289.54 = 15,474.51). Pozostały bilans jest równy poczatkowej hipotece , pomniejszonej o kwotę należną kapitałowi (180,000 – 1,579.84 – 1,706.69 = 176,713.49). Większe naklady finansowe odnośnie kapitału są w czasi trwania pierwszego roku niz drugiego. Przykład: Amortyzacja pojedyńczej płatności. Azamortyzuj 1, 25 i 54 płatność pięcioletniego leasingu samochodowego. Kwota leasingu: $14,250, stopa procentowa: 11.5%. Płatności na początku każdego miesiąca. Ustaw tryb poczatkowy. Naciśnij Hm jeśli znacznik nie jest wyświetlony. Klawisze: Ekran: Opis: 12H¢ 12.00 5Hs 60.00 11.5L 11.50 14250$ 14,250.00 0M 0.00 Liczba płatności w roku. Łączna liczba platności. Oprocentowanie roczne. Zapisuje wartośc bieżącą. zapisuje wartość przyszłą 18 5: Wartoœæ pieniêdzy w czasie (TVM) - obliczenia P –310.42 Obliczenie miesięcznej płatności. 5: Wartoœæ pieniêdzy w czasie (TVM) - obliczenia 19 Zamortyzuj 1, 25 i 54 platność. 1N 1.00 H! 1– 1 = –310.42 = 0.00 = 13,939.58 25N 25.00 H! 25– 25 = –220.21 = –90.21 = 9,193.28 54N 54.00 H! 54– 54 = –290.37 = –20.05 = 1,801.57 20 Wprowadza pierwszą platność. Wyświetla znzcznik PER i amortyzowany okres. Wyświetla PRIN i pierwszą platność kapitałową. Wyswietla INT i odsetki. Wyswietla BAL i bilans po pierwszej platności. Wprowadza płatność, która ma zostać zamortyzowana. Wyświetla PER i amortyzowany okres płatności. Wyświetla PRIN i platność kapitałową za 25 okres. Wyświetla INT i płatnośc odsetkową przypadającą na 25 platność. Wyswietla BAL i bilans po 25 płatności. Wprowadza płatność do zamortyzowania. Wyświetla PER i amortyzowany okres płatności. Wyświetla PRIN i płatność kapitałową za 54 płatnośc. Wyświetla INT i płatność odsetkową za 54 płatność. Wyświetla BAL i bilanspo 54 płatności. 5: Wartoœæ pieniêdzy w czasie (TVM) - obliczenia Konwersja stopy procentowej Funkcja konwersji wykorzystuje przyciski: H&, Hx, and H¢. i służy do konwersji pomiędzy nominaln ą a roczną efektywną stopą procentową. Nominalna i efektywma stopa procentowa została opisana na page 49. Jeśli znasz wartość rocznej nominalnej stopy procentowej i chcesz znaleźć odpowiednią wartość rocznej efektywnej stopy procentowej: 1. Wprowadź stopę nominajną i naciśnij H&. 2. Wprowadź liczbę okresów i naciśnij H¢. 3. Oblicz stopę efektywna przez naciśnięcie Hx. Aby obliczyć nominalną stopę napodstawie znanej stopy efektywnej: 1. Wprowadź stopę efektywną i naciśnij Hx. 2. Wprowadź liczbę okresów i naciśnij H¢. 3. Oblicz stopę nominalną przez naciśnięcie H&. W aplikacji TVM , H& oraz L wykorzystują ten sam rejestr. Konwersja odsetek jest używana przy rozwiązywaniu dwóch typów problemów: Porównywanie inwestycji z dwóch okresów. Rozwiązywanie zagadnień TVM gdy okres płatniczy i okres odsetkowy są różne. Inwestycje z róznymi okresami rozliczeniowymi Przykład: Porównanie inwestycji. Chcesz założyć konto w jednym z trzech banków. Który bank oferuje najdogodniejszą stopę procentową? Bank 1 Bank 2 Bank 3 6.70% roczne odsetki, naliczane kwartalnie. 6.65% roczne odsetki, naliczane miesięcznie. 6.63% roczne odsetki, naliczane 360 razy w roku. 5: Wartoœæ pieniêdzy w czasie (TVM) - obliczenia 21 Bank 1 Klawisze: Ekran: Opis: 6.7H& 6.70 4H¢ 4.00 Hx 6.87 Zapis odsetek nominalnych. Zapisuje kwartalny okres rozliczeń. Oblicza roczną efektywną stopę. Bank 2 6.65H& 6.65 12H¢ 12.00 Hx 6.86 Zapis odsetek nominalnych. Zapisuje miesięczny okres rozliczeń. Oblicza roczną efektywną stopę. Bank 3 6.63H& 6.63 360H¢ 360.00 Hx 6.85 Zapis odsetek nominalnych. Zapisuje okres rozliczeń. Oblicza roczną efektywną stopę. Bank 1 oferuje trochę lepsze warunki (6.87) niż pozostałe banki (6.86 i 6.85). Różny okres Płatności i naliczania odsetek Aplikacja TVM zakłada równe okresy płatności i naliczania odsetek. Niktóre pożyczki ratalne lub lokaty i podejmowanie gotówki nie zbiegają się z bankowymi okresami rozliczeniowymi. Jeśli okres płatniczy jest różny od okresu rozliczeniowego, należy zmodyfikować stopę procentową aby odpowiadała okresowi płatniczemu przed przystąpieniem do rozwiązania zagadnienia. 22 5: Wartoœæ pieniêdzy w czasie (TVM) - obliczenia Aby zmodyfikować stopę procentową gdy okres rozliczeniowy różni się od okresu płatniczego, należy: 1. Wpisz nominalną stopę procentową i naciśnij H&. Wprowadż okresy rozliczeniowe w roku Wprowadź liczbę okresów rozliczeniowych w roku i naciśnij H¢. Oblicz stopê efektywn¹ przez naciœniêcie Hx. 2. Wprowadź liczbę okresów płatniczych w roku i naciśnij H¢. Oblicz zmodyfikowanstopę nominalną przez naciśnięcie H&. Przyklad: Płatności miesięczne, dzienny okres naliczania. Od dziś zakładasz lokatdepozyt e miesięczną na kwotę $25 i rocznym oprocentowaniu 5% naliczanym codziennie ( 365 dni w roku). Jaki będzie bilans po 7 latach? 1. Oblicz równoznaczne odsetki naliczane miesięcznie. Klawisze: Ekran: Opis: 5H& 5.00 365H¢ 365.00 Hx 5.13 12H¢ 12.00 H& 5.01 Zapis nominalnej stopy procentowej. Liczba okresów rozliczeniowych banku w roku. Oblicza roczną efektywną stopę procentową. Zapisuje okresy miesięczne. Oblicza równoważną nominalną stopę procentową dla rozliczeń miesięcznych. Ponieważ NOM% i I/YR wykorzystują te same rejestry, wartość ta jest gotowa do użycia w pozostałej części problemu. 2. Oblicz wartość przyszłą. Ustaw tryb początkowy. Naciśnij Hm jeśli znaczniknie jest wyświetlony. 0$ 0.00 Zapis wartości obecnej. 25FP –25.00 Płatność. 7Hs 84.00 Zapis całkowitej liczby płatności. M 2,519.61 Oblicza bilans po 7 latach. 5: Wartoœæ pieniêdzy w czasie (TVM) - obliczenia 23 24 5: Wartoœæ pieniêdzy w czasie (TVM) - obliczenia 4 Obrazowanie problemów finansowych Jak podejść do zagadnień finansowych Słownik finansowy HP 10BII jest uproszczony do użycia we wszystkich polach finansowych. Dla przykładu, twój zawód wymaga uzycia terminów bilans, płatność balonowa, reszta, termin płatności, lub wartość pozostała zaasygnowane są w HP 10BII dla funkcji M (wartość przyszła). Uproszczona terminologia HP 10BII jest oparta na diagramach cash flow. Diagramy Cash flow są obrazem problemów finansowych przedstawiających cash flows w czasie. Rysowanie diagramów cash flow jesty pierwszym krokiem do rozwiązywania problemów finansowych. Poniższy diagram cash flow przedstawia inwestycję w czasie. Pierwotna inwestycja $7,000.00, następnie $5,000.00 i $6,000.00 na końcu trzeciego i szóstego miesiąca. Na końcu 11-tego miesiąca, $5,000.00 zostało odwołane. Na końcu 16 miesiąca, $16,567.20 zostało odwołane. 4: Obrazowanie problemów finansowych 1 Każdy przykład cash flow może być reprezentowany przez diagram cash flow. Po narysowaniu diagramu, można zidentyfikować co jest jasne a co nie w transakcji. Czas jest reprezentowany przez linię poziomą podzieloną na równe okresy czasu. Cash flows gdy występują są umieszczane na linii poziomej. Jeśli strzałki nie są narysowane, oznacza to brak wystąpień zdarzeń cash flow. Znaki cash flow W diagramach cash flow, wpływy pieniężne są oznaczane jako ujemne a ydatki jako dodatnie wartości. Dla przykładu, z punktu widzenia pożyczkodawcy, cash flow dla klienta jest przedstawiany ujemnie. Podobnie, gdy pożyczkodawca otrzyma pieniądze od klienta, cash flow bedzie reprezentowany przez wartości dodatnie. Odwrotnie, z perspektywy pożyckobiorcy, pieniądze pożyczone są przedstawiane dodatnio a zwrócone ujemnie. 2 4: Obrazowanie problemów finansowych Okresy i cash flow W dodatku do zaznaczenia znaków konwersji na diagramie cash flow, należy spełnić kilka warunków: Linia czasu jest podzielona na równe odcinki czasowe. Najbardziej powszechnym okresem jest miesiąc, ale dni, kwartały czy roczne okresy są także spotykane. Okres jest standardowo zdefiniowany w umowie i trzeba go znać zanim rozpocznie się obliczenia. Do rozwiązania finansowego problemu z HP 10BII, wszystkie cash flow muszą się wydarzyć albo na początku albo na końcu okresu. Jeśli więcej niż jeden cash flow wydarzy się w tym samym miejscu na diagramie cash flow, należy je dodać razem lub nie zapisywać. Na przykład, ujemny cash flow $–250.00 i dodatni cash flow $750.00 występują w tym samym czasie na diagramie cash flow i są wprowadzone jako $500.00 cash flow (750 – 250 = 500). Ważna finansowa transakcja musi posiadać ostatecznie albo dodatni albo ujemny cash flow. Odsetki proste i złożone Operacje finansowe są oparte na fakcie że pieniądze tworzą odsetki w czasie. Rozróżniamy 2 rodzaje odsetek: proste i złożone. Dla operacji wartości pieniądza w czasie Time Value of Money (TVM) i cash flow stosuje się odsetki złożone. Odsetki proste W odsetkach prostych, odsetki są procentem oryginalnej wartości. Odsetki i wartość początkowa są wypłacane na końcu umowy. Dla przykładu, pożyczasz przyjacielowi $500, ma zwrócić pożyczkę z 10% odsetkami. Na końcu roku, przyjaciel zwróci Ci $550.00 (50 to10% z 500). Obliczenia odsetek prostych są dokonywane klawiszem b HP 10BII. Przykłady obliczeń prostych odsetek znajdują się na page 98. 4: Obrazowanie problemów finansowych 3 Odsetki złożone Umowa odsetek złożonych jest jak seria połączonych umów odsetek prostych. Długość każdej umowy odsetek prostych jest równa jednemu okresowi naliczania. Na końcu każdego okresu odsetki zarobione na każdej umowie odsetek prostych są dodawane do kapitału. Na przykład, jeżeli ulokowałeś $1,000.00 na koncie oszczędnościowym oprocentowanym 6% w skali roku i naliczanie odsetek następuje miesięcznie, zarabiasz przez pierwszy miesiąc tak jak byś podpisał umowę odsetek prostych na jeden miesiąc (6% ÷ 12). Na końcu pierwszego miesiąca stan konta wyniesie $1,005.00 (5 to jest ½% of 1,000). W drugim miesiącu proces naliczania jest taki sam z tą różnicą, że odsetki naliczają się od nowego stanu konta, które wynosi $1,005.00. Wartość odsetek na koniec drugiego miesiąca wyniesie ½% z $1,005.00, lub $5.03. Proces naliczania i kapitalizowania odsetek jest powtarzany przez trzeci, czwarty i piąty miesiąc. Pośrednie rezultaty są przedstawione na rysunku poniżej. Zwrot “naliczanie i kapitalizacja” w odsetkach naliczanych oznacza iż, odsetki zarobione w ustalonym okresie powiększają kapitał, od którego naliczają się odsetki w następnym okresie. W ten sposób 4 4: Obrazowanie problemów finansowych zarabianie staje się ciekawsze. Możliwości obliczeń finansowych HP 10BII oparte są na odsetkach naliczanych. Stopy procentowe Kiedy podchodzisz do finansowego problemu ważnym jest rozpoznanie w jaki sposób opisana jest stopa procentowa lub stopa zwrotu. Istnieją trzy sposoby: Jako stopa okresowa. Jest to stopa, według której odsetki są naliczane w danym okresie, a następnie od okresu do okresu. Jako roczna, nominalna stopa. Jest to stopa okresowa pomnożona przez liczbę okresów w roku. Jako roczna, efektywna stopa. Jest to roczna stopa, która bierze pod uwagę naliczanie i kapitalizację. W rozpatrywanym przykładzie oszczędności konta wynoszą $1,000.00, okresowa stopa wynosi ½% (przez miesiąc), wyceniona jako roczna, nominalna stopa procentowa 6% (½ × 12). Ta sama okresowa stopa może być wyceniona jako roczna, efektywna stopa, zawierająca naliczanie i kapitalizację. Stan konta po 12 miesiącach naliczania i kapitalizacji wynosi $1,061.68, co oznacza, że roczna, efektywna stopa wynosi 6.168%. Przykłady przekształceń pomiędzy nominalną i efektywną stopą procentową znajdziesz na stronach 72 - 73. Dwa rodzaje problemów finansowych Finansowe problemy omówione w tej instrukcji używają odsetek naliczonych o ile nie ściśle określonych jako obliczenia prostych odsetek. Finansowe problemy są podzielone na dwie grupy: problemy TVM i problemy z cash flow. Rozpoznawanie problemów TVM Jeśli jednolity cash flow występuje pomiędzy pierwszym i ostatnim okresem na diagramie cash flow, problem finansowy to problem TVM 4: Obrazowanie problemów finansowych 5 (wartość pieniądza w czasie) (time value of money). Występuje pięć głównych kluczy używanych do rozwiązywania problemów TVM. n L $ P M Liczba okresów lub płatności. Roczna stopa procentowa (zazwyzaj roczna, nominalna stopa procentowa). Wartość obecna (cash flow na początku linii czasu). Okresowe płatności. Wartość przyszła (cash flow na końcu diagramu cash flow, w dodatku do żadnego regularnego okresu płatności Możesz obliczyć żądaną wartość po wprowadzeniu pozostałych czterech. Diagramy cash flow pożyczek, kredytów hipotecznych, leasingów, oszczędności na kontach, i innych umów z regularnymi cash flow z tą samą wartością są normalnie traktowane jako problemy TVM. Na przykład, poniżej przedstawiony jest diagram cash flow, z perspektywą pożyczania, na 30 lat, $150,000.00 kredytu hipotecznego, z płatnością w wysokości $1,041.40, na 7.5% w skali roku, ze spłatą balonową w wysokości $10,000. Jedna z wartości: PV, PMT, FV musi być równa zero. Na przykład, poniżej jest przedstawiony diagram cash flow (z perspektywą oszczedzania) dla oszczędności na koncie z jednorazową wpłatą wkładu i jednorazowym podjęciem środków po pięciu latach. Odsetki 6 4: Obrazowanie problemów finansowych naliczją i kapitalizują się miesięcznie. W tym wypadku, PMT jest równy zero. Obliczenia wartości pieniądza w czasie TVM są przedstawione w następnym rozdziale. Rozpoznawanie problemów z cash flow Finansowe problemy charaktyryzujące się nieregularnymi i niejednolitymi spłatami (czasami nazywanymi nierównymi cash flow) są problemami z cash flow zamiast problemami TVM. Diagram cash flow dla inwestycji w funduszu inwestycyjnym przedstawiono poniżej. Jest to przykład problemu, który jest 4: Obrazowanie problemów finansowych 7 rozwiązywany z użyciem albo Hl (obecnej wartości netto) albo HW (wewnętrznej stopy lub stopy zwrotu przez rok) Problematyka cash flow jest opisana w rozdziale 6. 8 4: Obrazowanie problemów finansowych 3 Pamięci numerowane i działania Użycie zachowania liczb w obliczeniach Mozna zapisywać liczby do ponownego użycia na różne sposoby: Użycie K (Stała) aby zachować liczbę i jej operator do powtarzających się operacji. Użycie 3 klawiszy pamięci (#, ¡, i ,) aby zapisać, wywołać, i sumować liczby poprzez jedno naciśnięcie klawisza. Użycie H? i : aby zapisać do i prywołać z 10 ponumerowanych rejestrów. Użycie Stałej Użycie K do zapisania liczby i operatora arytmetycznego dla powtarzających się operacji. Po zapisaniu stałej należy wpisać liczbę i wcisnąć =. Zapisana operacja jest przepowadzana na danych znajdujących się na wyświetlaczu. 3: Pamiêci numerowane i dzia³ania 1 Klwisze Operacja + numer K = Zachowuje “+ numer” jako stałą - numer K = Zachowuje “– numer” jako stałą @ numer K = Zachowuje “× numer” jako stałą ¤ numerK = Zachowuje “÷ numer” jako stałą + numer % K = Zachowuje “yx wartoœæe” jako stałą Zachowuje “+ numer %” jako stałą - numer% K = Zachowuje “– numer %” jako stałą @ numer % K = Zachowuje “× numer %” jako stałą ¤ numer % K = Zachowuje “÷ numer %” jako stałą H } x wartoœæ K = Przykład. Oblicz 5 + 2, 6 + 2, i 7 + 2. Klawisze: Ekran: Opis: 5+2K 2.00 = 7.00 6= 8.00 7= 9.00 Zachowuje “+ 2” jako stałą Dodaje 5 + 2. Dodaje 6 + 2. Dodaje 7 + 2. Przykład. Oblicz 10 + 10%, 11 + 10%, i 25 + 10%. Klawisze: Ekran: Opis: 10+10%K 1.00 = 11.00 = 12.10 25= 27.50 Zachowuje “+ 10%” jako stałą. Dodaje 10% do 10. Dodaje 10% do11. Dodaje 10% do 25. Przykład. Oblicza 23 i 43. Klawisze: Ekran: Opis: 2H}3K 3.00 Zachowuje “y3 ” jako stałą. = 8.00 Oblicza 23. 2 3: Pamiêci numerowane i dzia³ania 64.00 4= Oblicza 43. Użycie rejestru M Klawisze #, ¡, i wykonują operacje pamięciowe na klawiszowych rejestrach z wanych rejestrami M. W większości przypadków nie ma potrzeby oczyszczania rejestru pamięci M ponieważ # zastępuje poprzednią zawartość. Jednakże można oczyścić pamięć rejestru M przez wciśnięcie 0 #. Aby dodać serię danych do rejestru M należy użyć # aby zachować pierwszy numer. Aby wywołać numer z rejestru M, naciśnij F następnie ,. Klawisze Opis # Zapisuje wyświetlone numery w rejestrze M. Przywołuje liczby z rejestru M. Dodaje wyświetlone numery do rejestru M. ¡ , Przykład.Użyć rejestru m aby dodać 17, 14.25, i 16.95. Następnie odejmij 4.65 i przywołaj wynik. Klawisze: Ekran: Opis: 17# 17.00 14.25, 14.25 16.95, 16.95 4.65F, –4.65 ¡ 43.55 Zapisuje 17 w rejestrze M. Dodaje 14.25 do rejestru m. Dodaje 16.95 do rejestru m . Dodaje –4.65 do rejestru M. Przywołuje zawartość rejestru M. 3: Pamiêci numerowane i dzia³ania 3 Użycie numerowanych rejestrów Klawisze H? i : udostępniają 10 rejestrów użytkownika. Klawisz H? jest używany do kopiowania wyswietlonej liczby do wybranego rejestru.Klawisz : jest używany do kopiowania zawartości rejestru na ekran. Aby zachować lub przywołać liczbę w 2 krokach: 1. Wciśnij H? lub :. (aby anulować , wcisnij p lub C.) 2. Wpisz wybrany rejestr (od 0 do 9). W poniższych przykładach , użyto 2 numerowanych rejestrów. Oblicz kolejno: 475,6 + 475,6------------- i 560,1 -------------------------------39,15 39,15 Klawisze: Ekran: Opis: 475.6H?1 475.60 Zapisuje 475.60 (wyświetla numer) w R1. ¤39.15H?2 39.15 Zapisuje 39.15 w R2. = 12.15 560.1+:1 475.60 Wykonuje pierwsze z obliczeń. Przywołuje R1. ¤:2 39.15 Przywołuje R2. = 26.45 Oblicza drugie obliczenie. Z wyłączenbiem statystyki, możesz również użyć H? i : dla rejestrów aplikacji. Dla przykładu , H?L zapisują numery z ekranu w rejestrze L. :L kopiuje zawartość z rejestru L na ekran. W większości przypadków nie ma potrzeby oczyszczaniapamięci rejestru pamięci ponieważ jest ona zastępowana kolejna zawartością zawartość. Jednakże można oczyścić pamięć rejestru poprzez 4 3: Pamiêci numerowane i dzia³ania zapisanie w niej wartości 0 . Aby natychmiast oczyścić wszystkie rejestry , wciśnij HD. Dzałania arytmetyczne w rejestrach Można przeprowadzać dziłania na rejestrach od R0 do R9. Wynik zostanie zapisany w rejestrze. Klawisze Nowy wpis w rejestrze H ? + numer rejestru Poprzednia zawartość+ wyświetlony numer. H ? - numer rejestru Poprzednia zawartość – wyświetlony numer. H ? @ numer rejestru Poprzednia zawartość × wyświetlony numer. H ? ¤ numer rejestru Poprzednia zawartość ÷ wyświetlony numer. Przykład. Zapisz 45.7 w R3, pomnożone przez 2.5, i zapisz wynik w rejestrze R3. Klawisze: Ekran: Opis: 45.7H?3 45.70 Zapisuje 45.7 w R3. 2.5H?@3 2.50 Mnoży 45.7 w R3 przez 2.5 i zapisuje wynik (114.25) w R3. :3 114.25 Wyświetla R3. 3: Pamiêci numerowane i dzia³ania 5 Arytmetyka Funkcje matematyczne wykonywane na liczbach wyświetlanych na ekranie. Przykład. Oblicz 1/4,następnie 20 + 47.2 + 1.12. Klawisze: Ekran: Opis: 4Hy 0.25 20Hr 4.47 + 47.2+ 51.67 Oblicza odwrotność 4. Oblicza ÷20. Ovblicza ÷20 + 47.20. 1.1H ¨ 1.21 = 52.88 Oblicza 1.12. Ko.ńczy obliczenia Przykład. Oblicz logarytm naturalny z (e2.5 ). Następnie 790 + 4! Klawisze: Ekran: Opis: 2.5H > 12.18 H] 2.50 790 +4H¥ 24.00 = 814.00 Oblicza e2.5. Oblicza logarytm naturalny z wyniku. Oblicza 4 factorial. Kończy wyliczenia. Operator potęgi Operator potęgi, H}, podnosi wybraną liczbę (wartości y) do potęgi o wybranej wartości(wartości x). 6 3: Pamiêci numerowane i dzia³ania Przykład. Oblicz 1253, następnie znajdż pierwiastek trzeciego stopnia z 125. Klawisz: Ekran: Opis: 125H}3= 1,953,125.00 125H}3 Hy= 5.00 Oblicza 1253. pierwiastek trzeciego stopnia z 125, lub 1251/3. Użycie nawiasów w obliczeniach Użycie nawiasów w odrębnych obliczeniach an intermediate result until you’ve entered more numbers. MOżna wprowadzać do czterech otwartych nawaisów w jednym obliczeniu. Dla przykładu obliczmy: 30 ---------------------- × 9 ( 85 – 12 ) Jeśli wprowadzisz 30¤85-, kalkulator natychmiast wyświetli wynik, 0.35. Obliczenia bez nawiasów, bowiem, są przeprowadzane od lewej do prawej zgodnie z wprowadzaniem. Aby odłożyć dzielenie aż do obliczenia 12 z 85, należy użyć nawiasów. Zamknięcie na wiasu na końcu może być ominięte. Dla przykładu, wprowadzenie 25 ł (3 × (9 + 12 = jest równoznaczne z 25 ł (3 × (9 + 12)) =. Klawisze: Ekran: Opis: 30¤H(85- 85.00 Brak obliczeń. 12H) 73.00 Oblicza 85 z 12. @ 0.41 Oblicza 30 z 73. 9= 3.70 Mnoży ynik przez 9. 3: Pamiêci numerowane i dzia³ania 7 8 3: Pamiêci numerowane i dzia³ania 2 Procenty biznesowe HP 10BII może służyć jako kalkulator prostych procentów, zmian procentowych, kosztów, cen, marż i narzutów. Klawisz Procent Kl;awisz % posiada dwie funkcje:znajduje procenty i dodaje lub odejmuje procent. Znajdywanie procentu Klawisz b dzieli liczby przez 100 jeśli nie jest wykonywane inne zadanie ze znakiem dodawania lub odejmiowania Przykład. Znajdź 25% z 200. Klawisze: Wyœwietlacz: Opis: 200@ 200.00 25% 0.25 = 50.00 Wprowadzenie 200. Konwersja 25% na liczby dziesiętne. Mnożenie 200 przez 25%. 2: Procenty biznesowe 1 Dodawanie lub odejmowanie procentów W obliczeniach można dodawać lub odejmować procenty. Przykład. Pomniejszyć 200 o 25%. Klawisze: Wyœwietlacz: Opis: 200- 200.00 25% 50.00 = 150.00 Wprowadzenie 200. Mnożenie 200 przez 0.25. Odejmuje 50 od 200. Przykład. Pożyczyłeś $1,250 a zgodziłeś się spłacić dług w ciągu roku z 7% odsetkami prostymi. Ile pieniędzy jesteś winien? Klawisze: Wyœwietlacz: Opis: 1250+7% 87.50 = 1,337.50 Obliczenie wartoœci odsetek Dodaje $87.50 do$1,250.00 aby wyœwietliæ ca³oœæ d³ugu wraz z odsetkami Zmniana procentu Obliczenia zmian procentów pomiędzy dwiema liczbami (n1 i n2, przedstawione jako procent z n1) wykonujemy poprzez wprowadzenie n1 N n2, następnie wciśnięcie klawisza HT. Przykład. Obliczyć zmianę procentową pomiędzy 291.7 i 316.8. Klawisze: Wyœwietlacz: Opis: 291.7N 291.70 Wprowadzenie n1. 316.8HT 8.60 Obliczenie zmiany procentowej. 2 2: Procenty biznesowe Przykład. Oblicz zmianę procentową pomiędzy (12 × 5) i (65 + 18). Klawisze: Wyœwietlacz: Opis: 12@5N 60.00 Obliczenie i wprowadzenie n1. 65+18HT 38.33 Obliczenie zmiany procentowej. Obliczenia narzutu i marży HP 10BII oblicza koszt, cenę sprzedaży marżę i narzut.. Aplikacja Klawisze: Mar¿a U , £, { Narzut U , £, ; Opis: Marża przedstawiona jest jako procent z ceny. Narzut przedstawiony jest jako procent z kosztu. Aby uzyskać dowolną wartość przy użyciu funkcji marży i narzutu wciśnij : i klawisz wartości którą chcesz obliczyć. Na przytkład aby uzyskać wartość zapisaną jako U, wciśnij :U. Narzut i marża są częścią tego samego spisu. Na przykład jeśli wprowadzisz 20 w {, a potem wciśniesz :;, zostanie wyświetlone 20.00. Obliczanie marży Przykład. Kilowatt Electronics kupił telewizory za $255. Telewizory są sprzedawane za $300. Jaka jest marża? Klawisze: Wyœwietlacz: Opis: 255U 255.00 300£ 300.00 { 15.00 Zapisany koszt w CST. Zapisana cena w PRC. Obliczanie marży. 2: Procenty biznesowe 3 Obliczanie narzutu w koszcie Przykład. Standardowa marża biżuterii w Kleiner’s Kosmetique to 60%. Sklep właśnie odebrał przesyłkę pierścionków po $19.00 każdy. Jaka jest cena końcowa pierścionka? Klawisze: Wyœwietlacz: Opis: 19U 19.00 60; 60.00 £ 30.40 Wpisany koszt Wprowadzony narzut. Obliczanie ceny końcowej. Użycie narzutu i marży razem Przykład.Hurtownia spożywcza kupiła transport zupy w puszce w cenie zakupowej $9.60 za puszkę. Jeżeli kooperator proceduralnie użyje 15% narzutu, w jakiej ceniezupa powinna zostać sprzedana ? Jaka jest marża? Klawisze: Wyœwietlacz: Opis: 9.6U 9.60 15; 15.00 £ 11.04 { 13.04 Wprowadzona cena zakupu Wprowadzony narzut Wprowadzona cena zupy z narzutem Obliczenie marży 4 2: Procenty biznesowe 6 Obliczenia “Cash Flow” Korzystanie z aplikacji “Cash Flow” Aplikacja ta jest wykorzystywana przy rozwiązywaniu zagadnień związanych z przepływem gotówki w regularnych przedzialach czasowych jednak ze zmienna wartością kwoty. Aplikacje można także wykorzystać do obliczeń przy regularnych, równowartościowych i periodycznych operacjach, jednak łatwiej w tych sytuacjach skorzystać z TVM. Kolejność czynności przy wykonywaniu kalkulacji “cash flow” za pomocą HP 10BII. 1. Wykonaj plan operacji na papierze. Diagram taki jest użyteczny. 2. Wyczyśc rejestr. 3. Wprowadź liczbę okresów w roku. 4. Wprowadź kwote początkową. 5. Wprowadź kwotę kolejnego obrotu. 6. Jeżeli wartość wprowadzona w kroku 5wysępuje więcej niż raz wprowadź liczbę powtórzeń. 7. Powtórz kroki 5 i 6 dla kazdego obrotu i grupy. 8. Aby obliczyć wartość bieżącą netto, wprowadź roczną kwote odsetek i naciśnij L; następnie Hl. Řeby obliczyć roczny zysk, naciśnij HW. Przykład: Inwestycja krótkoterminowa. Poniższy diagram przedstawia nakłady na stan magazynowy w przedziałach miesięcznych. Zakupy są czynione na poczatku każdego miesiąca a 6: Obliczenia “Cash Flow” 1 zapasy zostały sprzedane na końcu trzeciego miesiąca. Należy obliczyć roczną i miesięczną stopę zysku. XXX Klawisze: Ekran: Opis: HD 0.00 12H¢ 12.00 5000FJ –5,000.00 2000FJ –2,000.00 4000FJ –4,000.00 11765.29J 11,765.29 HW 38.98 ¤12= 3.25 Czyści rejestry. Liczba okresów w roku. Kwota poczatkowa. Po przytrzymaniu J ukazuje się numer grupy. Wprowada kolejną kwotę. Wprowada kolejną kwotę. Wprowadza ostateczną kwotę. Zysk roczny Zysk miesięczny. 2 6: Obliczenia “Cash Flow” NPV oraz IRR/YR: Operacje dyskontowe Paragraf 4 demonstruje wykorzystanie diagramów do wyjasnienia problemów finansowych. Ten rozdział opisuje operacje dyskontowe. Gdy obrót jest dyskontowany, obliczana zostaje jego wartość bieżąca. Podczas dyskontowania krotności obrotów, obliczame są wartości bieżące, które są następnie sumowane. Funkcja bieżącej wartości netto (NPV) wyszukuje bieżącą wartość serii przepływów. Roczna, nominalna stopa procentowa musi być znana aby obliczyć NPV. Funkcja wewnetrznej stopy zysku (IRR/YR) oblicza roczną nominalną stopę mprocentową, która jest wymagana do otrzymania bieżącej wartości netto zero. Znaczenie tych dwóch funkcji finansowych wyjaśni się po kilku przykładowych ćwiczeniach. Nastthe epne dwa rozdziały opisują organizowanie i wprowadzanie przepływów. Przykłady zastosowania funkcji NPV oraz IRR/YR znajdują sie poniżej. Organizowanie obrotów Serie obrotówów organizowane sa w obrót początkowy (CF 0) oraz kolejne grupyobrotów (do 14 max.). CF 0 występuje na poczatku pierwszego okresu. Grupy zawierają wartość przepływy i liczbę powtórzeń. Przykładowo , w poniższym diagramie wartość początkowa wynosi $11,000. Nastepna grupa zawiera 6 obrotów zerowych, a kolejna 3 obroty $1,000. Końcowa grupa zawiera jeden obrót $10,000 . 6: Obliczenia “Cash Flow” 3 Gdziekolwiek wprowadzasz serię obrotówów, jest istotne aby wliczać każdy z okresów diagramu, nawet z wartością zerową. Wprowadzanie obrotów HP 10BII może zapamiętać wartość początkowego obrotu oraz do 14 dodatkowych grup. Kazda grupa obrotów może posiadać do 99 pozycji. Poniższe kroki opisują sposób wprowadzania obrotów: 1. Naciśnij HD aby wyczyścić rejestry. 2. Wprowadź liczbę okresów w roku i naciśnij H¢. 3. Wprowadź wartość obrotu początkowego i naciśnij J. 4. Wprowadź wartość kolejnego obrotu i naciśnij J. 5. Jeżeli wprowadzona wartość obrotu powtarza się więcej niż raz, wprowadź liczbę powtórzeń i naciśnij Ha. 6. Powtarzaj kroki 4 i 5 dla kazdego J oraz Ha az do wprowadzenia wszystkich obrotów. 4 6: Obliczenia “Cash Flow” Przykład. Wprowadź wartości według poniższego diagramu oraz oblicz wartości IRR/YR. Oblicz efektywną stopę procentową. Zakładamy 12 okresów w roku. Klawisze: Ekran: Opis: HD 0.00 12H¢ 12.00 11000FJ –11,000.00 0J 0.00 6Ha 6.00 1000J 1,000.00 3Ha 3.00 10000J 10,000.00 HW 21.22 Czyści rejestry Ustawia ¢ jako 12. Wprowadza obrót początkowy i wyswietla numer grupy po przytrzymaniu J. Wprowadza wartośc pierwszej grupy obrotów. Wprowadza liczbę powtórzeń. Wprowadza wartość drugiej grupy obrotów. Wprowadza liczb.e powtórzeń Wprowadza obrót końcowy. Oblicza zysk roczny. Przeglądanie i zastępowanie obrotów Aby przejrzeć obrót, naciśnij: :J0 do 9 aby wyświetlić obroty od 0 do 9, lub :J.0 do 4 aby wyświetlić obroty od 10 do 14 :J+ taby wyświetlić następny :J- taby wyświetlić poprzedni :JJ wyświetla bieżący obrót 6: Obliczenia “Cash Flow” 5 Aby zamienić wartość obrotu: ?J0 do 9 - nowa wartość obrotów od 0 do 9 ?J.0 do 4 nowa wartość obrotów od 10 do 14 ?J+ nowa wartość obrotu nastepnego ?J- nowa wartość obrotu poprzedniego ?JJ nowa wartość obrotu bieżącego Aby zmienić liczbę powtórzeń danego obrotu - wprowadź liczbę powtórzen i naciśnij Ha. Jeśli obroty nie mogą zostać usunięte lub zamienione, naciśnij HD aby rozpocząć od nowa. Obliczanie bieżącej wartości netto Funkcja NPV służy do zdyskontowania wszystkich obrotów do poczatku osi czasu przy wykorzystaniu rocznej nominalnej stopy procentowej. Poniższe kroki opisują sposób obliczaniaNPV: 1. Naciśnij HD i wprowadź liczbę okresów w roku w P/YR. 2. Wprowadź obroty za pomocą J oraz a. 3. Zapisz roczna nominalną stopę procentową w I/YR i naciśnij Hl. Przykład: Spłata kosztów, zmienne raty. Musisz spłacić koszty według poniższych rat: 6 Koniec miesiąca Kwota 4 9 10 15 25 $5,000.00 $5,000.00 $5,000.00 $7,500.00 $10,000.00 6: Obliczenia “Cash Flow” Jakią kwote powinieneś spłacić aby uzyskać roczny zysk 15% na inwestycje? Klawisze: Ekran: Opis: HD 12H¢ 0.00 12.00 0J 0.00 0J 0.00 3Ha 3.00 5000J 5,000.00 0J 0.00 4Ha 4.00 5000J 5,000.00 2Ha 2.00 0J 4Ha 0.00 4.00 7500J 7,500.00 0J 0.00 Czyści rejestry. Wprowadza płatności na rok. Wprowadza obrót początkowy 0. Numer obrotu wythe swietla się po przytrzymaniu J. Wprowadza pierwszy obrót. Wprowadza liczbę powtórzeń. Wprowadza drugi obrót. Wprowadza trzeci obrót. Wprowadza liczbę powtórzeń. Wprowadza czwarty obrót. Wprowadza liczbę powtórzeń. Wprowadza piąty obrót. Wprowadza liczbę powtórzeń. Wprowadza szósty obrót. Wprowadza siódmy obrót. 6: Obliczenia “Cash Flow” 7 Klawisze: Ekran: Opis: 9Ha 9.00 10000J 10,000.00 Wprowadza liczbę powtórzeń. Wprowadza następny obrót Obroty zostały wprowadzone do pamięci kalkulatora. Możesz zobaczyć poszczególne obroty, liczbę ich powtórzeń poprzez naciskanie :J 0, :J +, :H a. Teraz mozna wprowadzić wartość rocznych odsetek i obliczyć bieżącą wartość netto. Klawisze: Ekran: Opis: 15L 15.00 Hl 27,199.92 Roczny współczynnik odsetek. Bieżącą wartość netto przepływów. (patrz przykład page 59.) Ten przykład ukazuje, że jeśli chcesz uzyskać zysk roczny 15%, powinieneś spłacić $27,199.92. Kwota ta jest dodatnia. Wartość bieżąca netto jest zsumowaną (lub unettowioną) wartością serii obrotów, gdy są one zdyskontowane do początku osi czasu. 8 6: Obliczenia “Cash Flow” Obliczanie zysku wewnętrznego 1. Naciśnij HD, zapisz liczbę okresów na rok w P/YR. 2. Wprowadź przepływy za pomocą J oraz a. 3. Naciśnij HW. Gdy obliczasz IRR/YR, wynikiem jest roczna nominalna stopa procentowa , która daje NPV zero. Poniższy przykład korzysta z obrotów wprowadzonych w poprzednim przykładzie. Może istnieć więcej rozwiązań IRR/YR. Jeśli ukaże się komunikat No Solution patrz Dodatek B (page 129). Przykład. Jeśli sprzedawca kontraktu z poprzedniego przykładu żąda $28,000 a ty akceptujesz ten warunek, jaki jest zysk? Kalkulacja IRR/ YR wymaga niewielkiej modyfikacji wprowadzonych obrotów. Klawisze: Ekran: 28000FH?J –28,000.00 0 HW 12.49 Opis: Zmiana obrotu poczatkowego. Roczna stopa zysku. Więcej przykładów na ten temat znajduje sie w rozdziale 8, “Przykłady dodatkowe”. 6: Obliczenia “Cash Flow” 9 Automatyczny zapis IRR/YR oraz NPV Obliczona wartość NPV, jest zapisywana w PV. Aby wyświetlić wynik ponownie, naciśnij :$. Jeśli nie zmieniałes wartości TVM z ostatniego przykładu używając NPV (str 82), po naciśnięciu :$ wynik wyniesie 27,199.92. Po obliczeniu IRR/YR, wynik jest zapisywany w I/YR. Dla poprzedniego przykładu, naciśnij :L aby wyświetlić zysk roczny 12.49. 10 6: Obliczenia “Cash Flow” 7 Obliczenia statystyczne Przyciski _ oraz H^ są wykorzystywane do wprowadzania i usuwania danych do obliczeń statystycznych jednej i dwóch zmiennych.Dane są przechowywane w pamięci.Oznaczenia nad przyciskami 4 do 9 wskazują, jakie dane są zapisane. Po wprowadzeniu danych możliwe jest wykorzystanie funkcji statystycznych do wykonywania obliczeń: Odchylenie średnie i standardowe. Regresja liniowa. Kalkulacje szacunkowe. Średnia ważona. Sumy statystyczne: n, Σx, Σx2, Σy, Σy2 oraz Σxy. Zerowanie danych statystycznych Przed wprowadzeniem nowych danych statystycznych należy wyczyścić rejestry statystyczne. Jeśli rejestry nie zostaną wyczyszczone, wprowadzone dane są automatycznie uwzględniane w obliczeniach końcowych. Aby wyczyścić rejestry, naciśnij H ª. Wyświetlacz również zostanie wyczyszczony. 7: Obliczenia statystyczne 1 Wprowadzanie danych statystycznych Nie ma żadnych ograniczeń, co do liczby danych wprowadzanych do rejestrów statystycznych.* Obliczenia statystyczne jednej zmiennej Aby wprowadzić dane x dla obliczeń ststystycznych jednej zmiennej, należy wykonać poniższe kroki: 1. Wyczyścić rejestrystatystyczne przez naciśnięcie Hª. 2. Wprowadż pierwszą wartość i naciśnij _. Kalkulator wyświetli liczbę n elementów zapisanych w rejestrze. 3. Wprowadzaj kolejne dane przez wpisywanie wartości i naciskanie _. Wartość n jest każdorazowo zwiększana. Obliczenia dwóch zmiennych i średniej ważonej Aby wprowadzić wartości x,y , wykonaj poniżsdze kroki: 1. Wyczyścić rejestrystatystyczne przez naciśnięcie Hª. 2. Wprowadź pierwsza wartość x i naciśnij N. Kalkulator wyświetli wartość x. 3. Wprowadź odpowiednią wartość y i naciśnij _. Kalkulator wyświetli liczbę n par elementów zapisanych w rejestrze. 4. Wprowadź pozostałe wartości x,y . Wartość n jest każdorazowo zwiększana. Aby wprowadzić dane do obliczeń średniej ważonej, wprowadź każdą wartość jako x oraz jej odpowiednią wagę jako y. * 2 Jeśli obliczenia spowodują przekroczenie wartości relestru ±9.99999999999 × 10499, kalkulator wyświetli komunikat informujący o przepełnieniu (OFLO). 7: Obliczenia statystyczne Korygowanie danych statystycznych Błędnie wprowadzone dane mogą być usunięte przez H^. Usunięta wartość lub para x,y musi zostać zastąpiona wartością prawidłową. Korygowanie wartości jednej zmiennej Aby usunbłędną wartość i wprowadzić właściwą należy wykonać poniższe kroki: 1. Wpisz wartość x, która ma być usunięta. 2. Naciśnij H^ aby usunąć wartość. Wartość n zmniejszy się o 1. 3. Wprowadx poprawną wartość przez _. Korygowanie wartości dwóch zmiennych Aby usunbłędną wartości x,y i wprowadzić właściwe, należy wykonać poniższe kroki: 1. Wpisz wartość x, naciśnij N i wpisz wartość y. 2. Naciśnij H^ , aby usunąć wartości. Wartość n zmniejszy się o 1. 3. Wprowadź wartości poprawne x,y używając N i _. Opis obliczeń statystycznych Niektóre funkcje dają wynik w postaci dwóch wartości. Wskaźnik STAT informuje o tym, że istnieje druga wartość wyniku. Aby ją obejrzeć, naciśnij H© . Klawisze Opis HB Średnia arytmetyczna wartości x. Hc Srednia wartości x ważona przez wartości y. Odchylenie standardowe próbki wartości x.* HX H© wyświetla: Średnia wartości y jeśli dane y zostały wprowadzone. Odchylenie standardowe próbki wartości y, jeśli wprowadzone zostały dane y.* 7: Obliczenia statystyczne 3 Klawisze Hk Odchylenie standardowe populacji wartości x.* Odchylenie standardowe populacji wartości y, jeśli wprowadzone zostały dane y.* Obliczenie szacunkowe Współczynnik x dla danej wartości y. korelacji.† Obliczenie szacunkowe Nachylenie (m) y dla danej wartości x. obliczonej krzywej. Przesunięcie (b) Nachylenie (m) obliczonej krzywej. obliczonej krzywej. y-value HQ x-value HR 0 HR * † H© wyświetla: Opis Odchylenie standardowe próbki dotyczy danej będącej reprezentatywną próbką grupy danych. Odchylenie standardowe populacji dotyczy danych zawartych we wprowadzonej populacji. Współczynnik korelacji jest liczbą z zakresu –1 do +1 i określa on, jak blisko obliczonej krzywej leżą dane. Wartość +1 wskazuje na skrajną dodatnią, a –1 skrajną ujemną korelację. Wartość bliska zero wskazuje, że krzywa pokrywa się. Przyciski GI Znaczenie Liczba wprowadzonych danych. Suma wartości x. Suma wartości y. Suma kwadratów wartości x. Suma kwadratów wartości y. Suma wyników wartości x i y. GY G[ Gz G§ G¦ Średnia, odchylenie standardowe oraz sumy statystyczne Można obliczyć wartość średnią ( x ), odchylenie standardowe próbki (Sx), odchylenie standardowe populacji (σx) oraz n, Σx, Σx2 danych x. Dla danych x,y można także obliczyć powyżcze wartości dla danych yoraz Σy, Σy2, Σxy. 4 7: Obliczenia statystyczne Przykład 1. Kapitan jachtu chce określić ile czasu zajmuje zmiana żagla. Kapitan wybiera losowo 6 członków załogi i notuje wyniki poszczególnych osób: 4.5, 4, 2, 3.25, 3.5, 3.75 minut. Należy obliczyć średni czas i odchylenie standardowe próbki poszczególnych czasów oraz pierwiastek średniej kwadratów według wzoru ∑ x 2 ⁄ n : Klawisze: Ekran: Opis: Hª 4.5_ 0.00 1.00 4_ 2.00 2_ 3.00 3.25_ 4.00 3.5_ 5.00 3.75_ 6.00 HB HX 3.50 0.85 Gz 77.13 ¤GI 6.00 =Hr 3.59 Czyszczenie rejestrów. Wprowadzenie pierwszego czasu. Wprowadzenie drugiego czasu. Wprowadzenie trzeciego czasu. Wprowadzenie czwartego czasu. Wprowadzenie piątego czasu. Wprowadzenie szóstego czasu. Obliczenie średniej. Obliczenie odchylenia standardowego próbki. Wyświetlenie wartości Σx2. Wyświetlenie wartości n. Obliczenie wartości pierwiastka średniej kwadratów. Odchylenie standardowe obliczone przez HX i HX to odchylenie standardowe próbki. Dotyczy ono danej będącej próbką zespołu danych. Jeśli dane zawierają sie we wprowadzonej populacji, rzeczywiste odchylenie standardowe populacjimoże zostać obliczone przez naciśnięcie Hk oraz HkH©. H© Przykład 2. Trener ma w drużynie czterech mowych graczy o wzrości 193, 182, 177 i 185 cm i wadze 90, 81, 83 i77 kg. Znajdź wartość 7: Obliczenia statystyczne 5 średnią, odchylenie standardowe populacji obu parametrów i zsumuj dane y. 6 7: Obliczenia statystyczne Klawisze: Klawisze: Opis: Hª 193N90_ 0.00 1.00 182N81_ 2.00 177N83_ 3.00 185N77_ 4.00 HB 184.25 H© 82.75 Hk 5.80 H© 4.71 G[ 331.00 Czyszczenie rejestrów. Wprowadzenie wzrostu i wagi zawodnika 1. Wprowadzenie wzrostu i wagi zawodnika 2. Wprowadzenie wzrostu i wagi zawodnika 3. Wprowadzenie wzrostu i wagi zawodnika 4. Obliczenie średniego wzrostu (x). Wyświetlenie średniej wagi (y). Obliczenie odchylenia standardowego populacji dla wzrostu (x). Wyświetlenie odchylenia standardowego populacji dla wagi (y). Całkowita wartość y. Regresja liniowa i Estimation Regresja liniowa i satatystyczną jest wykorzystywana do okreslenia prostej mozliwie najlepiej odpowiadającej zespołowi danych x,y. Zbiór taki musi zawierać ć przynajmniej dwie różne pary parametrów x,y . Prosta odzwierciedla relację między zmiennymi x oraz y: y = mx + b, gdzie m jest nachyleniem a b jest przesunięciem. Regresja liniowa. Oblicz m, b oraz r (współczynnik korelacji) według poniższych kroków: 1. Wyczyść rejestry statystyczne przez naciśnięcie Hª. 2. Wprowadź pierwszą wartość x i naciśnij N. Wartość zostanie wyświetlona. 3. Wprowadż odpowiednią wartość y i naciśnij_. Kalkulator wyświetli liczbę n par elementów zapisanych w rejestrze. 4. Wprowadź pozostałe pary x,y. Wartość n zwiększa się każdorazowo o 1. 5. Aby wyswietlić b (przesunięcie), naciśnij 0HR. Naciśnij H© aby wyświetlić m (nachylenie). 7: Obliczenia statystyczne 7 6. Naciśnij HQH© aby wyświetlić r (współczynnik korelacji). Prosta uzyskana w wyniku regresji liniowej może zostać wykorzystana do obliczenia wartości y dla danego x lub odwrotnie: 1. Wprowadź dane x,y według instrukcji na str. 2. 2. Wprowadź dane x lub y. Aby oszacować x dla danego y, wprowadź y i naciśnij HQ. Aby oszacować y dla danego x, wprowadź x i naciśnij HR. Przykład: Planowanie. Reklama radiowa. Przez 6 ostatnich tygodni, menadżer-ogłoszeniodawca zapisywał liczbę zakupionych minut reklamy i tygodniowe zyski ze swej działalności. Tydzień Minuty reklamowe (x) Zysk (y) 1 2 $1,400 2 1 $920 3 3 $1,100 4 5 $2,265 5 5 $2,890 6 4 $2,200 Jaka jest wartość przesunięcia, nachylenia i współczynnika korelacji? 8 7: Obliczenia statystyczne Klawisze: Ekran Opis: Hª 0.00 2N1400_ 1.00 Czyszczenie rejestrów. Minuty i zysk przez poszczególne tygodnie. 1N920_ 2.00 3N1100_ 3.00 5N2265_ 4.00 5N2890_ 5.00 4N2200_ 6.00 0HR 376.25 H© 425.88 HQH© 0.90 Obliczenie przesuniecia(b). Nachylenie. Współczynnik korelacji. Oszacuj zysk, jeśli zostanie wykupiony czas antenowy 7 lub 8 7HR 3,357.38 8HR 3,783.25 Szacowanie zysku przy wykupieniu 7 minut reklam. Szacowanie zysku przy wykupieniu 8 minut reklam. Ile minut reklamy radiowej pozwoli na zwiększenie zysków na poziomie $3,000? 3000HQ 6.16 Szacowanie liczby minut dla zysku $3,000. 7: Obliczenia statystyczne 9 Średnia ważona Poniższa procedura pozwala na obliczenie średniej wapunktów x1, x2, …, xn z wagami y1, y2, …, yn. 1. Wprowadź przez N i _ pary x,y. Wartości y są wagami wartosci x. 2. Naciśnij Hc. Przykład. Kontrola 266 pokoi do wynajęcia ustaliła, że 54 z nich jest wynajmowana za $500 na miesiąc, 32 za $505, 88 za $510 oraz 92 za $516. Jaki jest średni miesięczny koszt najmu? Klawisze: Ekran Opis: Hª 0.00 500N54_ 1.00 505N32_ 2.00 510N88_ 3.00 516N92_ 4.00 Hc 509.44 Czyszczenie rejestrów. Pierwszy czynsz i waga. Drugi czynsz i waga. Trzeci czynsz i waga. Czwarty czynsz i waga. Średnia ważona. 10 7: Obliczenia statystyczne 8 Przykłady dodatkowe Aplikacje Biznesowe Ustawienia ceny sprzedaży Jedną z metod ustalenia ceny sprzedaży za jednostkę jest zależność kosztu produkcji za jednostkę pomnożonej przez żądaną stopę zwrotu. Aby ta metoda była dokładna trzeba zidentyfikować wszystkie koszty związane z produktem Równanie podane poniżej oblicza cenę jednostkową opartą na całkowitym koszcie i stopie zwrotu: CENA = KOSZT CA£KOWITY ÷ LICZBA JEDNOSTEK × (1 + (%RTN ÷ 100)) Przykład. Produkcja 2,000 jednostek kosztuje $40,000. Stopa zwrotu ma się kształtować na poziomie 20%. Jaką cenę należy ustalić za jednostkę? Klawisze: Wyświetlacz: Opis: 40000¤ 40,000.00 2000@ 20.00 H(1+H(20¤ 100= 24.00 Wprowadza koszt. Oblicza koszt jednostki. Oblicza cenę sprzedaży jednostki. 8: Przyk³ady dodatkowe 1 Przewidywania oparte na przeszłości Jedną z metod przewidywania obrotów, stopy produkcji, lub kosztów jest przegląd historycznych kierunków. Jednym z nich jest data, która jest przyporządkowana krzywej na osi x i ilość na osi y. Przykład. Dane są podane niżej obroty w czasie. Jak będą się przedstawiać obroty w 6 i 7 roku? Rok Obroty $ 1 2 3 4 5 10,000 11,210 13,060 16,075 20,590 Klawisze: Wyświetlacz: Opis: Hª 0.00 1N10000_ 1.00 2N11210_ 2.00 Oczyszcza rejestr statystyczny. Wprowadź pierwszy rok i obroty. Wprowadzasz analogicznie dane następnych lat. 3N13060_ 3.00 4N16075_ 4.00 5N20590_ 5.00 6HR 22,000.50 7HR 24,605.00 2 8: Przyk³ady dodatkowe Oblicza obroty dla roku szóstego. Oblicza obroty dla roku siódmego. Koszt nie dający rabatu Rabat daje kupującemu zniżkę w cenie jeśli zapłata następuje w określonym czasie. Na przykład, “2/10, NET/30” oznacza, że kupujący mógł potrącić sobie 2 % jeśli płatność nastąpiła w ciągu 10 dni. Jeśli należność nie została zapłacona w tym terminie, cała kwota musi być uiszczona do 30 dnia. Równania przedstawionego poniżej można używać do obliczania kosztu jaki się poniesie jeżeli nie skorzysta się z rabatu. Koszt jest obliczany jako roczna stopa procentowa pobierana za opóźnioną płatność. DISC% × 360 × 100 COST% = ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------( ( 100 – DISC% ) × (TOTAL DAYS – DISC DAYS) DISC% jest to procent rabatu jeśli płatność jest dokonana wcześniej. TOTAL DAYS jest to ilość dni liczona do dnia ostatecznego terminu zapłaty rachunku. DISC DAYS jest to ilość dni, w których możliwe jest uzyskanie rabatu. Przykład. Otrzymano rachunek z następującymi warunkami 2/10, NET/30. Jaki będzie koszt nie skorzystania z rabatu? Klawisze: Wyświetlacz: Opis: 2@360@100¤ 72,000.00 H(H(100-2H) 98.00 @H(30-10= 36.73 Oblicza licznik równania. Nawiasy wymuszają porządek obliczeń. Oblicza, jako roczną stopę procentową, koszt nie skorzystania z rabatu. 8: Przyk³ady dodatkowe 3 Pożyczki i kredyty hipoteczne Odsetki roczne proste Przykład. Znajomy chce pożyczyć na nową działalność $450 na 60 dni i dostaje zgodę. Pozyczasz mu pieniądze z 10% odsetkami prostymi, a do obliczeń ustalasz 365-dniowy rok. Ile odsetek zarobisz przez 60 dni i jaka będzie ostateczna kwota, którą Ci zwróci? Równanie to oblicza odsetki roczne proste używając 365 dniowego roku: Odsetki = Kwota pożyczki x Stopa procentowa x Okres pożyczki (w dniach) / 365 Klawisze: Wyświetlacz: Opis: 450#@10% 0.10 @60¤365= 7.40 +¡= 457.40 Ustalone odsetki. Oblicza należne odsetki. Oblicza należną kwotę. Stałe naliczanie Równanie oblicza efektywną stopę procentową dla stałego naliczania: EFF% = ( e ( NOM% ÷ 100 ) – 1 ) × 100 Aby rozwiązać problemy ze stałym naliczaniem należy: 1. Oblicz roczną efektywną stopę procentową używając powyższego równania. 2. Użyj obliczonej efektywnej stopy w obliczeniach z rocznym okresem (P/YR = 1) lub zmień stopę odsetkową tak aby miała zastosowanie do terminu płatności. W następującym przykładzie P/YR = 12 więc musisz obliczyć nowy NOM% używając zmienionej stopy procentowej z P/YR przyrównanej do 12. 4 8: Przyk³ady dodatkowe Przykład. Posiadasz $4,572.80 na koncie Dream World Investments, które zarabia 18% rocznych odsetek stale naliczanych. Na końcu każdego miesiąca lokujesz $250.00. Jaki będzie stan konta po 15 latach? Klawisze: Wyświetlacz: Opis: 18% 0.18 H> 1.20 -1@100= 19.72 Hx 19.72 12H¢ 12.00 H& 18.14 Dzieli stopę nominalną przez 100. Podnosi e do 0.18 potęgi. Oblicza roczną stopę efektywną. Zapisuje efektywną stopę procentową. Ustala ilość należności przez rok. Oblicza roczną nominalną stopę dla miesięcznego okresu płatności. Ustaw tryb końcowy. Wciśnij Hm jeśli znacznik BEGIN nie jest wyświetlony. 250FP 180.00 –250.00 4572.8F$ –4,572.80 M 297,640.27 15Hs Zapisuje liczbę miesięcy. Zapisuje regularną wpłatę. Zapisuje obecny stan konta jako ujemną wartość (jako początkową inwestycję). Oblicza stan konta po 15 latach z 18 % odsetkami stale naliczanymi. Zysk z kredytu hipotecznego z rabatem lub premią Roczny zysk z kredytu hipotecznego z rabatem lub premią można obliczyć podając wartość kredytu hipotecznego (PV), stopę procentową (I/YR), okresową spłatę (PMT), wartość spłaty balonowej (FV), i cenę kredytu (nowe PV). Pamiętaj o znakach konwersji cash flow: kwoty wydane są oznaczane ujemnie natomiast kwoty otrzymane dodatnio 8: Przyk³ady dodatkowe 5 Przykład. Inwestor zaciągnął kredyt hipoteczny w wysokości a $100,000 z 9% stopą procentową na 20 lat. Od momentu wzięcia kredytu dokonano 42 miesięcznych spłat. Pożyczka będzie spłacona w całości (spłata balonowa) na koniec 5 roku. Jaki jest zysk dla nabywcy jeśli cena kredytu wynosi $ 79,000? Krok 1. Oblicz PMT. Upewnij się, że FV = 0. Ustaw tryb końcowy. Wciśnij Hm jeśli znacznik BEGIN nie jest wyświetlony. Klawisze: Wyświetlacz: Opis: 12H¢ 12.00 9L 9.00 20Hs 240.00 100000F$ –100,000.00 0M 0.00 P 899.73 Ustala ilość należności przez rok. Zapisuje stopę procentową. Zapisuje ilość miesiący. Zapisuje początkową spłatę kredytu. Wprowadza wartość pozostałą do spłaty po 20 latach. Oblicza regularną spłatę. Krok 2. Wprowadź nową wartość N wskazując kiedy nastąpi spłata balonowa, potem określ FV, wartość spłaty balonowej. Klawisze: Wyświetlacz: Opis: HjP 899.73 5Hs 60.00 M 88,706.74 Zaokrągla spłatę z dokładnością do dwóch miejsc po przecinku. Zapisuje liczbę płatności do spłaty balonowej. Oblicza spłatę balonową (powiększając końcową spłatę). 6 8: Przyk³ady dodatkowe Krok 3. Wprowadź aktualną, bieżącą wartość dla N i PV; potem określ nowy I/YR dla obniżonego kredytu hipotecznego ze spłatą balonową. Klawisze: Wyświetlacz: Opis: :n-42n 18.00 79000F$ –79,000.00 L 20.72 Zapisuje pozostałą liczbę płat. Zapisuje cenę kredytu. Oblicza zwrot z obniżonego kredytu hipotecznego. Roczna stopa procentowa dla pożyczki z opłatami Roczna stopa procentowa, APR, zawiera w sobie opłaty obciążające zazwyczaj wtedy, kiedy kredyt hipoteczny jest wypłacony, które efektywnie podwyższją stopę procentową. Aktualna wartość otrzymana przez pożyczającego (PV) jest zmniejszona w chwili, gdy spłaty okresowe pozostają bez zmian. APR oblicza się podając okres kredytu (N okresów), roczną stopę procentową (I/PR), wartość kredytu (nowe PV) i wartość opłaty. Pamiętaj o znakach konwersji cash flow: kwoty wydane są oznaczane ujemnie natomiast kwoty otrzymane dodatnio Przykład: APR dla pożyczki z opłatami. Pożyczkobiorca jest obciążany dwoma punktami dotyczącą kredytu hipotecznego. (Jeden punkt jest równy 1% wartości kredytu hipotecznego.) Jeśli wartość kredytu hipotecznego wynosi $160,000 na 30 lat i roczna stopa procentowa wynosi 8.5% z miesiącznymi spłatami, jaką wartość APR będzie musiał zapłacić pożyczkobiorca? Ustaw tryb końcowy. Wciśnij Hm jeśli znacznik BEGIN nie jest wyświetlony. Klawisze: Wyświetlacz: Opis: 12H¢ 12.00 8.5L 8.50 30Hs 360.00 160000$ 160,000.00 Ustala ilość płatności przez rok. Zapisuje roczną stopę procentową. Zapisuje długość kredytu hipotecznego. Zapisuje pierwszą wartość kredytu. 8: Przyk³ady dodatkowe 7 0M 0.00 P –1,230.26 160,000.00 :$ -2%$ L 156,800 8.72 Pożyczka będzie całkowicie spłacona po 30 latach. Oblicza spłatę. Przywołuje wartość pożyczki. Odejmuje punkty. Oblicza APR, uwzględniając opłaty. Przykład: Pożyczka, w której spłaca się tylko odsetki, z opłatami $1,000,000, 10-lat, 12% (roczna stopa procentowa). Opłata za rozpatrzenie pożyczki wynosi trzy punkty. (Jeden punkt jest równy 1% wartości pożyczki). Jaki jest zysk pożyczkodawcy? Należy założyć, że miesięczna spłata odsetek nastąpiła. Ustaw tryb końcowy. Wciśnij Hm jeśli znacznik BEGIN nie jest wyświetlony. Klawisze: Wyświetlacz: Opis: 12H¢ 12.00 12L 12.00 10Hs 120.00 1000000$ 1,000,000.00 FM –1,000,000.00 P –10,000.00 :$ 1,000,000.00 -3%$ 970,000.00 12.53 Ustala ilość płatności przez rok. Zapisuje stopę procentową. Zapisuje sługość kredytu hipotecznego. Zapisuje pierwszą wartość kredytu. Wprowadza wartość należną na koniec okresu. Okresowa spłata składała się tylko z odsetek, więc cała wartość pożyczki jest należna. Oblicza tylko spłatę odsetek. Przywołuje wartość pożyczki. Odejmuje punkty. Oblicza APR. L 8 8: Przyk³ady dodatkowe Pożyczka z częściowym (odmiennym) pierwszym okresem Obliczenia TVM mają zastosowanie w transakcjach finansowych, gdzie każdy okres jest tej samej długości. Jakkolwiek, istnieją także sytuacje, gdzie okres pierwszej płatności nie jest taki sam jak pozostałe. Ten pierwszy okres jest czasami nazywany odmiennym lub częściowym pierwszym okresem. Jeżeli odsetki mają zastosowanie do odmiennego pierwszego okresu są one obliczane jako odsetki proste. Więc użyj HP 10BII do obliczenia spłaty kredytu z odmiennym pierwszym okresem w dwóch krokach procesu: 1. Oblicz wartość prostych odsetek, które narastają podczas ułamkowego pierwszego okresu i dodaj do wartości pożyczki. To jest nowe PV. Musisz umieć obliczyć długość odmiennego pierwszego okresu jako ułamek całego okresu. (Na przykład, 15dniowy odmienny pierwszy okres będzie 0.5 okresu, zakładając , że całym okresem będzie 30 dniowy miesiąc.) 2. Oblicz spłatę używając nowego PV, z N równym liczbie całego okresu. Użyj trybu początkowego jeżeli liczba dni tylko pierwszej spłaty jest mniejsza niż 30; w innych przypadkach użyj trybu końcowego. Przykład. Pożyczka jest udzielona na 36-miesięcy na kwotę $4,500 i jest oprocentowana 15% w skali roku. Jeśli pierwsza spłata miesięczna może nastąpić w ciągu 46 dni, jaka będzie miesięczna wartość spłaty zakładając, że miesiąc ma 30 dni? Odmienny, pierwszy okres w tym przykładzie wynosi 16 dni. Ustaw tryb końcowy. Wciśnij Hm jeśli znacznik BEGIN nie jest wyświetlony. Klawisze: Wyświetlacz: Opis: 12H¢ 12.00 15L 15.00 ¤12@ 1.25 16¤30@ 0.67 Ustala ilość płatności przez rok. Zapisuje stopę procentową. Oblicza okresowe odsetki. Mnoży przez ułamek okresu. 8: Przyk³ady dodatkowe 9 4500H©%= 30.00 +4500$ 4,530.00 36n 36.00 0M 0.00 P –157.03 Oblicza wartość zwykłych odsetek należnych za odmienny okres. Dodaje obliczone zwykłe odsetki do obecnej wartości. Zapisuje termin pożyczki. Wprowadza wartość pozostałą do spłaty po 36 spłatach. Oblicza wartość spłaty. Pożyczka samochodowa Przykład. Kupujesz nowy samochód za $14,000.00. Twój wkład wynosi $1,500 i zamierzasz kredytować pozostałe $12,500. Sprzedawca samochodu proponuje dwa warianty finansowania: 3-letnia pożyczka z roczną stopą procentową 3.5%. 3-letnia pożyczka z roczną stopą procentową 9.5% i rabatem w wysokości $1,000.00. Przy którym wariancie zapłacisz mniej za samochód? Ustaw tryb końcowy. Wciśnij Hm jeśli znacznik BEGIN nie jest wyświetlony. Obliczamy pierwszą opcję: Klawisze: Wyświetlacz: Opis: 12H¢ 12.00 36n 36.00 Ustala ilość płatności przez rok. Zapisuje żądaną wartość. 12500$ 12,500.00 0M 0.00 3.50 3.5L P @:n= 10 –366.28 –13,185.94 8: Przyk³ady dodatkowe Zapisuje pierwszą stopę procentową. Oblicza spłatę. Oblicza całość odsetek i kapitał. Obliczamy drugą opcję: Klawisze: Wyświetlacz: Opis: 11500$ 11,500.00 9.5L 9.50 P –368.38 –13,261.64 Zapisuje wartość pożyczki ze zniżką. Zapisuje drugą stopę procentową. Oblicza spłatę. Oblicza całość odsetek i kapitał. @:n= Koszt kredytu według pierwszej opcji wyniesie odrobinę mniej. Kanadyjskie kredyty hipoteczne W kanadyjskich kredytach hipotecznych naliczanie spłat i okresy płatności nie są takie same. Odsetki są naliczane półrocznie, podczas gdy spłata następuje co miesiąc. Do użycia aplikacji TVM w HP 10BII, potrzebujesz do obliczeń współczynnika kanadyjskiego kredytu hipotecznego (który jest dostosowany do stopy procentowej) do zapisania w I/YR. Aby uzyskać dodatkowe informacje o przekształceniu stopy procentowej, przejdź do “Interest Rate Conversions” on page 72. Przykład. Jaka jest wymagana miesięczna spłata do całkowitej spłaty 30-letniego kanadyjskiego kredytu hipotecznego na kwotę $130,000 jeśli roczna stopa procentowa wynosi 12%? Klawisze: Wyświetlacz: Opis: 12H& 2H¢ 12.00 2.00 Hx 12.36 12H¢ 12.00 H& 11.71 130000$ 130,000 0M30Hs 360.00 Zapisuje żądane nominalne oprocentowanie i liczbę okresów naliczania. Oblicza roczną efektywną stopę. Ustala ilość płatności przez rok. Oblicza współczynnik kanadyjskiego kredytu hipotecznego (z dostosowaną stopą procentową). Zapisuje kolejne żądane wartości dla kredytu hipotecznego. 8: Przyk³ady dodatkowe 11 P –1,308.30 Oblicza miesięczną spłatę dla kanadyjskiego kredytu hipotecznego. Co jeśli...obliczenia TVM Jednym z najcenniejszych aspektów aplikacji TVM w HP 10BII jest łatwość z jaką traktuje pytanie co jeśli... w obliczeniach finansowych. Na przykład, jednym z najpopularniejszych pytań co jeśli... jest pytanie Co jeśli stopa procentowa się zmieni ? Jak to wpłynie na moją spłatę? Aby odpowiedzieć na to pytanie, po pierwsze obliczasz spłatę opartą na pierwotnej stopie procentowej, potem należy przeliczyć PMT wprowadzając nową stopę procentową. Niektóre z wcześniejszych przykładów w tej instrukcji zawierają jakieś krótkie zetknięcie się z pytaniem co jeśli..., ale bardziej skomplikowane przykłady są przytoczone poniżej. Przykład. Masz właśnie podpisać umowę kredytu hipotecznego na 30 lat, na kwotę $735,000. Roczna stopa procentowa wynosi 11.2%. Część 1. Jaka będzie spłata na koniec miesiąca? Ustaw tryb końcowy. Wciśnij Hm jeśli znacznik BEGIN nie jest wyświetlony. Klawisze: Wyświetlacz: Opis: 12H¢ 12.00 735000$ 735,000.00 Ustala ilość płatności przez rok. Zapisuje żądaną wartość. 11.2L 11.20 30Hs 360.00 0M 0.00 P –7,110.88 12 8: Przyk³ady dodatkowe Oblicza spłatę. Część 2. Regularna lista płac w przedsiębiorstwie jest generowana w każdy drugi piątek miesiąca. Bank zgadza się na automatyczny przelew $3,555.00 każdego dnia wypłaty (w przybliżeniu połowa tego jaka może być miesięczna spłata) i odpowiednio regulować okresową płatność (26 okresów naliczeniowych przez rok). Jaki będzie nowy termin pożyczki? 3555FP –3,555.00 26H¢ 26.00 n 514.82 :Hs 19.80 Wpowadza nową spłatę. Ustala spłaty co dwa tygodnie przez rok. Oblicza liczbę dwutygodniowych spłat. Wyświetla lata wymagane do spłaty pożyczki. Część 3. Co jeśli miesięczna spłata wynosi tyle ile spłata z części 1, ale wybrałeś 15 letni termin pożyczki? Jaka będzie nowa wysokość spłaty? Ile będą wynosić całkowite odsetki? Klawisze: Wyświetlacz: Opis: 12H¢ 12.00 15Hs 180.00 P –8,446.53 @:n+ –1,520,374.70 :$= –785,374.70 Ustala ilość płatności przez rok. Zapisuje nowy termin. Oblicza spłatę dla krótszego terminu. Oblicza całkowitą spłatę. Wyświetla całość odsetek, które trzeba zapłacić. 8: Przyk³ady dodatkowe 13 Oszczędności Oszczędzanie na koszty studiów Przypuśćmy, że zaczynasz teraz oszczędzać, aby zgromadzić gotówkę na serię wydatków w przyszłości. Dla przykładu takiej sytuacji jest oszczędzanie pieniędzy na studia. Do ustalenia jaka kwoty będziesz potrzebował, aby oszczędzać w jakimś czasie, musisz wiedzieć kiedy będzisz potrzebował tych pieniędzy, ile ich będzisz potrzebował i na jaki procent zainwestujesz swoje wkłady. Pzykład. Twoja starsza córka zacznie uczęszczać do szkoły w wieku 12 lat a ty zaczynasz zbierać fundusze na jej edukację. Ona potrzebuje $15,000 na początek każdego roku przez cztery lata. Założony fundusz zarabia 9% rocznych odsetek, wypłacanych miesięcznie, i twój plan miesięcznego lokowania wkładów rozpoczyna się na końcu bieżącego miesiąca. Wkłady zostaną wypłacone kiedy ona rozpocznie naukę. Jaką kwoty potrzebujesz, aby ją lokować co miesiąc? Ten problem rozwiążemy w dwóch etapach. Po pierwsze obliczymy wartość jakiej będzisz potrzebował kiedy córka rozpocznie naukę. Rozpoczniemy od przekształcenia stopy procentowej ponieważ występuje miesięczne naliczanie. Klawisze: Wyświetlacz: Opis: 9H& 9.00 12H¢ 12.00 Hx 9.38 Zapisuje roczną nominalną stopę procentową. Zapisuje liczbę okresów naliczania. Oblicza roczną efektywną stopę procentową. 14 8: Przyk³ady dodatkowe Kiedy dopisanie odsetek następuje tylko raz na rok stopa efektywna i nominalna są takie same. L 9.38 Zapisuje efektywną stopę procentową jako roczną stopę procentową. Ustaw tryb początkowy. Wciśnij Hm jeśli znacznik BEGIN nie jest wyświetlony. 1H¢ 1.00 15000P 15,000.00 4n 4.00 0M 0.00 $ –52,713.28 Ustala 1 należność przez rok. Zapisuje roczne podjęcie środków. Zapisuje ile razy będą podejmowane środki. Zapisuje stan konta na koniec czwartego roku. Oblicza wymagną wartość kiedy córka rozpocznie naukę. Potem użyje PV jako FV na przedstawionym ponieżej diagramie płynności i obliczy PMT. 8: Przyk³ady dodatkowe 15 Ustaw tryb końcowy. Wciśniej Hm jeśli znacznik BEGIN nie jest wyświetlony. FM 52,713.28 0$ 0.00 12H¢ 12.00 144n 144.00 9L 9.00 P –204.54 Zapisuje wartość, której potrzebujesz. Zapisuje wartość od której zaczynasz oszczędzać. Ustala płatności przez rok. Zapisuje liczbę wkładów. Zapisuje stopę procentową. Oblicza wymagany miesięczny wkład. Zyski, które nie są opadatkowane do ich podjęcia Możesz użyć aplikacji TVM do obliczenia przyszłej nieopodatkowanej wartości konta lub wartości konta, kiedy podatek jest odroczony. Siła nabywcza tej wartości przyszłej zależy od stopy inflacji i czasu prowadzenia konta. Przykład. Rozważasz otwarcie konta z odroczonym podatkiem ze stopą oprocentowania 8.175%. Jeśli zainwestujesz $2,000 na początku 35 letniego okresu oszczędzania, ile będzie na koncie kiedy przejdziesz na emeryturę? Ile będzisz musiał wpłacać na konto? Ile odsetek uzyskasz? Jeśli twój podatek po-emerytalny wynosi 15%, jaka będzie wartość konta po pobraniu podatku? Zakładając, że tylko odsetki podlegają opodatkowaniu (zakładając, że kapitał był opodatkowany przed ulokowaniem środków). Jaka jest siła nabywcza tego konta, na dzień dzisiejszy, zakładając, że stopa inflacji wyniesie 4%? 16 8: Przyk³ady dodatkowe Ustaw tryb początkowy. Wciśnij Hm jeśli znacznik BEGIN nie jest wyświetlony. Klawisze: Wyświetlacz: Opis: 1H¢ 1.00 35n 8.175L 35.00 8.18 0$ 0.00 2000FP –2,000.00 M 387,640.45 :P@:n= –70,000.00 +:M= 317,640.45 @15%= 47,646.07 F+:M= 339,994.39 M 339,994.39 4L0P$ –86,159.84 Ustala 1 należność przez rok. Zapisuje ilość okresów i stopę procentową. Zapisuje wartość z którą zaczynasz oszczędzać. Zapisuje wartość rocznej należności. Oblicza wartość konta kiedy przejdziesz na emeryturę. Oblicza wartość, którą wpłacisz na konto. Oblicza zarobione odsetki. Oblicza 15% podatek od odsetek. Oblicza FV po opodatkowaniu. Zapisuje wartość FV. Oblicza obecną wartość siły nabywczej po pobraniu podatku FV, zakładając, że inflacja wynosi 4 %. 8: Przyk³ady dodatkowe 17 Wartość konta emerytalnego podlegającego opodatkowaniu Ten problem używa aplikacji TVM do obliczania wartości przyszłej opodatkowanego konta emerytalnego, które jest regularnie zasilane, roczna wpłata rozpoczęta dzisiaj (tryb początkowy). Roczny podatek od odsetek jest pobierany z konta. (Zakładając, że wkłady zostały już opodatkowane.) Przykład. Jeśli zainwestujesz $3,000 każdego roku przez 35 lat, z opodatkowanymi odsetkami jako zwykły dochód, ile będziesz miał na koncie, kiedy pójdzisz na emeryturę? Zakładając, że roczna stopa procentowa wynosi 8.175%, a stopa podatku 28%, i te płatności są naliczane od dzisiaj. Jaka jest siła nabywcza konta na dzień dzisiejszy, zakładając, że inflacja wynosi 4%? Ustaw tryb początkowy. Wciśnij Hm jeśli znacznik BEGIN nie jest wyświetlony. Klawisze: Wyświetlacz: Opis: 1H¢ 1.00 35n 35.00 8.17528%= 5.89 L 5.89 0$ 0.00 3000FP –3,000.00 M 345,505.61 4L0P$ –87,556.47 Ustala 1 należność przez rok. Zapisuje ilość okresów odsetkowych przed emeryturą. Oblicza stopę procentową odsetek pomniejszoną o stopę procentową podatku. Zapisuje zmodyfikowaną stopę procentową. Zapisuje wartość z jaką zaczynasz oszczędzać. Zapisuje wartość rocznej należności. Oblicza wartość konta w momencie przejścia na emeryturę. Oblicza obecną wartość siły nabywczej FV, zakładając, że stopa inflacji wynosi 4%. 18 8: Przyk³ady dodatkowe Przykłady Cash Flow Kredyty hipoteczne spłacone innymi kredytami Kredyt hipoteczny spłacony innym kredytem jest kombinacją refinansowego kredytu hipotecznego i zaciągnięcia innego kredytu zamiast utraty zastawionej nieruchomości. Zazwyczaj dwie nieznane ilości w nowym kredycie hipotecznym to nowa należność i stopa zwrotu dla pożyczkodawcy. Aby dojść do rozwiązania, potrzebujesz użyć obu aplikacji zarówno TVM jak i aplikację cash flow. Przykład. Posiadasz spłacone 82 miesięczne raty w wysokości $754 twojego 8% kredytu hipotecznego, pozostało do spłaty $47,510.22. Chciałbyś spłacić ten kredyt hipoteczny i pożyczyć dodatkowo $35,000 na inną inwestycję. Znalazłeś pożyczkodawcę, który udzieli ci kredytu hipotecznego na kwotę $82,510.22 oprocentowanego 9.5% na 15 lat. Jaka będzie wysokość twojej nowej raty i ile zyska pożyczkodawca? Obliczenie wysokości spłaty jest prostym obliczeniem spłaty TVM używając nowej wartości jako PV. Ustaw tryb końcowy. Wciśnij Hm jeśli znacznik BEGIN nie jest wyświetlony. Klawisze: Wyświetlacz: Opis: HD 0.00 12H¢ 12.00 82510.22$ 82,510.22 9.5L 9.50 0M 0.00 15Hs 180.00 P –861.59 Wyczyść wszystkie rejestry. Ustala ilość płatności przez rok. Zapisuje wartość pożyczki, do której będzie obliczana nowa spłata. Zapisuje stopę procentową. Zapisuje końcowy stan konta pożyczki. Zapisuje ilość miesięcznych spłat. Oblicza nową spłatę. 8: Przyk³ady dodatkowe 19 Potem, oblicza zysk pożyczkodawcy, wprowadź cash flow, które dają pełny obraz kredytu hipotecznego spłacanego innym kredytem z punktu widzenia pożyczkodawcy: Kiedy pogrupujesz powyższe cash flow, otrzymasz: CF0 = 47,510.22 – 82,510.22 = –35,000 CF1 = 861.59 – 754.00 = 107.59 N1 = 82 CF2 = 861.59 N2 = 180 – 82 = 98 Klawisze: Wyświetlacz: Opis: 35000FJ CF0 –35,000.00 :PF-754J CF1 107.59 82Ha n1 82.00 :PFJ CF2 861.59 180-82Ha n2 98.00 HW 10.16 Wprowadza $35,000 wartości pożyczki. Wprowadza ostateczną spłatę płatną przez pierwsze 82 miesiące. Wprowadza liczbę występujących okresów płatności. Wprowadza ostateczną spłatę płatną przez następne 98 miesięcy. Wprowadza liczbę występujących okresów płatności. Oblicza roczny zysk. 20 8: Przyk³ady dodatkowe Przyszła wartość netto Przyszła wartość netto może być obliczana przy użyciu kluczy TVM do obniżenia obecnej wartości netto (NPV), pokazana na poniższym diagramie. Przykład: Wartość funduszu. Przez dwa lata wpłacano następujące kwoty na fundusz założony na rynku pieniężnym zarabiający 8.8%. Jaki jest bieżący stan konta? Ustaw tryb końcowy. Wciśnij Hm jeśli znacznik BEGIN nie jest wyświetlony. Klawisze: Wyświetlacz: HD 12H¢ 12.00 12000FJ CF0 –12,000.00 0J CF1 0.00 2Ha n1 2.00 3000FJ CF2 –3,000.00 3Ha n2 3.00 Opis: Wyczyść wszystkie rejestry. Ustala płatności przez rok. Wprowadza początkowy przepływ. Wprowadza wartość w 1 grupie. Wprowadza liczbę występujących okresów płatności. Wprwoadza wartość w 2 grupie. Wprowadza liczbę występujących okresów płatności. 8: Przyk³ady dodatkowe 21 0J9Ha n3 9.00 7500FJ CF4 –7,500.00 0J3Ha n5 3.00 2000FJ CF6 –2,000.00 8.8L 8.80 Hl –29,203.14 24n 24.00 0P 0.00 M 34,800.58 22 8: Przyk³ady dodatkowe Wprowadza liczbę występujących okresów płatności. Wprowadza cash flow 4 grupy. Wprowadza liczbę występujących okresów płatności. Wprowadza cash flow 6 grupy. Zapisuje roczną stopę procentową. Oblicza obecną wartość netto (NPV), automatycznie zapisując jako PV. Zapisuje znaną wartość. Oblicza przyszłą wartość netto. C Komunikaty Naciśnij C lub p aby usunąć komunikat z ekranu. All Clear Pamięć jest wyczyszczona (page 25). COPR HP 2000 Informacja o prawach autorskich. Interrupted IRR/YR, I/YR lub oblczenia amortyzacji zostały przerwane przez naciśnięcie C. No Solution Brak wyniku dla wprowadzonej wartości (page 129). Not Found Rozwiązanie dla IRR/YR lub I/YR może istnieć lub nie. Jeśli usiłujesz obliczyć I/YR, możesz skorzystać z IRR/YR. Jeśli obliczasz przy pomocy IRR/YR , patrz page 129. OFLO (Overflow - przepełnienie). Wynik obliczenia jest zbyt długi. Komunikat jest wświetlany przez chwilę i wynik operacji jest wyświetlany w postaci (±9.99999999999E499). Komunkat ten jest także wyświetlany, gdy średnia TVM lub obliczenia cashflow dają przepełniony wynik. Pos Irr Also (Dodatnia wewnpositive etrzna sopa zysku istnieje). Obliczenia IRR/ YR prowadzcalculation a do ujemnego rozwiązania. Również istnieje rozwiazanie pozytywne (page 129). C: Komunikaty 1 running (Running). Obliczenia trwają. UFLO (Underflow). Średni wynik TVM ma zbyt małą wartość. Ten komunikat jest wyświetlany także jeśli każda inna operacja daje zbyt mały wynik. w tym przypadku wynik jest podawany jako zero. 2 C: Komunikaty B Obliczenie - informacje dodatkowe IRR/YR Kalkulator określa wartości IRR/YR dla zestawu obrotów z wykorzystaniem matematycznych formuł wyszukujących rozwiązanie. Proces wyszukuje rozwiązanie poprze oszacowanie wyniku i wykorzystanie tego rozwiązania do kolejnych obliczeń. Proces ten nosi nazwę procesu iteracyjnego. W wiekszości przypadków obliczeń kalkulator odnajduje żądane rozwiązanie bedą ce jedynym rozwiązanim danego zadania. Obliczenia IRR/YR dla pewnych zespołów obrotów są bardziej złożone.W takim przypadku może występować kilka rozwiązań (lub brak) zagadnienia. W takim przypadku kalkulator wyświetli odpowiedni komunikat. Możliwe rezultaty obliczeń IRR/YR Obiczenia IRR/YR moga przynieć następujące rezultaty: Przypadek 1. Kalkulator wyświetla wynik dodatni. Jest to jedyne dodatnie rozwiązanie zadania. Może jednak istnieć jedno lub kilka rozwiązań ujemnych. Przypadek 2. Kalkulator znalazł rozwiązanie ujemne jecz istnieje także pojedyńczerozwiązanie dodatnie. Kalkulator wyświetli komunikat: Pos Irr Also. Aby zobaczyć wyniki ujemne, naciśnij p aby usunąś komunikat. Aby znaleźć dodatnie rozwiązanie, należy wprowadzić wartość przewidywaną (Patrz “Wprowadzanie wartości przewidywanej dla IRR/YR” poniżej). Mogą także wystąpić dodatkowe rozwiązania dodatnie. Przypadek 3. Kalkulator wyświetla ujemny wynik i brak jest jakiegokolwiek komunikatu.Jest to jedyna odpowiedź. B: Obliczenie - informacje dodatkowe 1 Przypadek 4. Kalkulator wyświetla komunikat: Not Found. Wskazuje to nawysoki stopień skomplikowania obliczeń. Może istnieć kilka rozwiązań dodatnich i ujemnych lub może być brak rozwiązania. Aby kontynuować obliczenia należy wprowadzića wartośc przewidywaną (patrz niżej). Przypadek 5. Kalkulator wyświetla: No Solution. Zadanie nie ma rozwiązania. Taki wynik może być rezultatem błędu (błędne naciśnięcie klawiszy itp). Podstawowym błędem prowadzącym do takiego rozwiązania jest wprowadzenie błędnego znaku w obrocie. Seria obrotów dla obliczeń IRR/YR musi posiadać przynajmniej jeden dodatni i ujemny obrót. Zatrzymanie i restart IRR/YR Wyszykiwanie wartości IRR/YR może zająć względnie dużo czasu. Możesz zatrzymać obliczenia w dowolnej chwili poprzez naciśnięcie C. Ukaże się komunikat Interrupted. Naciśnięcie p powoduje wyświetlenie aktualnie oszacowanej wartości IRR/YR. Możesz wznowić obliczenia przez: Naciśnięcie H?HW, gdy bieżący oszacowany wynik jest wyświetlony na ekranie. Obliczenia są wznawiane od miejsca, w którym je przerwano. Wprowadzając wartość przewidywaną dla IRR/YR - opis poniżej. Wprowadzanie wartości przewidywanejdla IRR/YR Aby wprowadzić wartość przewidywaną IRR/YR, wpisz ją i naciśnij H?HW. Wartość tą można wprowadzić w trzech momentach: Przed rozpoczbefore eciem obliczeń. Właściwie dobrana wartość może znacznie skrócić czas obliczeń i zmniejszyć szanse uzyskanie niepożądanych rozwiązan ujemnych. Po przerwaniu obliczeń. Jeśli kalkulator zatrzyma obliczenia z powodu któregokolwiek z wymienionych przypadków. Dla przypadku 3 i 5 żadne inne rozwiązanie nie istnieje. Przy tym sposobie obliczania IRR/YR, obliczenia zostaną zatrzymane po odszukaniu rozwiązania. Może występować kilka rozwiązań dodatnich , ujemnych lub ich całkowity brak.. Można kontynuować poszukiwania poprzez zatrzymanie obliczeń i wpisanie innej wartości. 2 B: Obliczenie - informacje dodatkowe Jedynym sposobem na oszacowanie wartości przewidywanej jest obliczenie NPV dla różnych stóp procentowych. Jeśli IRR/YR jest stopą procentową, dla której NPV jest równa zero, najlepszy wynik szacunkowy IRR/YR jest stopą procentową, która daje wartość NPV najbliższą zero. Użycie Σ– do korekcji danych Kalkulator HP 10BII zapisuje liczby statystyczne w formie “zakumulowanej”. Proces ten nie zapisuje każdej pojedynczej wprowadzonej liczby lecz “rezultat” obliczeń pośrednich, jakie wykonuje kalkulator po naciśnięciu przycisku _ . Przycisk H^ wykonuje przeciwne obliczenia pozwalające na przywołanie żądanej liczby lub pary liczb z zapisanego “rezultatu”. Korekcja danych statystycznych przez H^ nie usuwa wszystkich błędów, które mogą wystąpi, jako rezultat uboczny obliczeń pośrednich, wykonywanych po naciśnięciu klawisza _.Zatem późniejsze rezultaty uzyskane na podstawie dany po korekcie przez H^ mogą być inne niż uzyskane po wprowadzebniu danych oryginalnych. Różnice jednak nie będą poważne jeśli tylko dane niepoprawne nie mają znacznie różnej wartoći od prawidłowych wartości; w takim przypadku należy wyczyścić rejestr statystyczny i wprowadzić wszystkie dane ponownie. Zakres liczbowy Liczby dodatnie i ujemne możliwe do przetworzenia przez kalkulator mieszczą się w zakresie ± 9.99999999999 × 10499; minimalne wartości mieszczą się w zakresie ±1 × 10–499. Jeśli liczba osiągnie wartość mniejszą, wyswietli się znacznik UFLO oraz wartość zero. Opis komiunikatów OFLO i UFLO znajduje się w rozdziale “Komunikaty”. B: Obliczenie - informacje dodatkowe 3 Równania Obliczenia narzutu i marży PRC – COST MAR = ------------------------------------------ × 100 PRC PRC – COST MU = ------------------------------------------ × 100 COST Wartość pieniędzy w czasie (TVM) Składowa trybu płatności: S = 0 - tryb początkowy; 1 - tryb końcowy. I/YR i% = --------------P/YR –N i% × S 0 = PV + 1 + --------------- 100 i%- 1 – 1 + --------- 100 × PMT × -------------------------------------- i% ------- 100 i% –N + FV × 1 + -------- 100 Amortyzacja ΣINT = zgromadzone odsetki ΣPRN = zgromadzony kapitał i = okresowa stopa procentowa BAL jest początkową PV zaokragloną według bieżących ustawień wyświetlania. PMT jest początkową PMT zaokragloną według bieżących ustawień wyświetlania. I ⁄ YR i = -----------------------------P ⁄ YR × 100 4 B: Obliczenie - informacje dodatkowe Dla amortyzacji każdego okresu: INT' BAL × i (INT' zaokrąglona do aktualnych ustawień = wyświetlania; INT’ = 0 dla okresu 0 w trybie początkowym - BEGIN.) INT = INT' (ze znakiem PMT) PRN = PMT + INT' BALnew = BALold + PRN ΣINTnew = ΣINTold + INT ΣPRNnew = ΣPRNold + PRN Konwersja stopy procentowej NOM% P ⁄ YR EFF% = 1 + ------------------------------ – 1 × 100 100 × P ⁄ YR B: Obliczenie - informacje dodatkowe 5 Cash-Flow i% = periodic interest rate. j = numer grupy obrotu. CFj = wartość obrotu gla grupy j. nj = liczba powtórzeń obrotu w grupie j. k = numer ostatniej grupy obrotów. Nj = ∑ n l = liczba całkowita obrotów poprzedzających 1 ≤ l < j j. grupę –n i%- j 1 – 1 + ------ 100 i% –nj NPV = CF 0 + ∑ CF j × ------------------------------------- × 1 + -------- i%100 ------j=1 100 k Gdy NPV = 0, rozwi¹zaniem dla i% jest okresowa wewnêtrzna stopa zysku. 6 B: Obliczenie - informacje dodatkowe Statystyka ∑ xy ∑x ∑y x = ------- , y = ------- , x w = ---------n n ∑y 2 Sx = (∑ x) 2 ∑ x – -------------n ------------------------------n–1 2 Sy = 2 (∑ x) ∑ x – -------------n ------------------------------- σy = n 2 σx = (∑ y) 2 ∑ y – ------------n -----------------------------n–1 2 (∑ y) ∑ y – ------------n -----------------------------n 2 ∑ x ∑ y∑ xy – -------------n r = ---------------------------------------------------------------------------2 2 ∑ x )- 2 (------------∑ y )- x 2 – (------------– y ∑ n ∑ n ∑ x ∑ y∑ xy – -------------n m = -------------------------------2(∑ x) 2 ∑ x – ------------n y–b b = y – mx x̂ = ----------- ŷ = mx + b m B: Obliczenie - informacje dodatkowe 7 A Pomoc, baterie, serwis Hewlett-Packard udzieli wszelkiej pomocy związanej z eksploatacją urządzenia. Wszelkie pytania należy kiwerowac do Działu Pomocy Technicznej Kalkulatorów HP. Zanim jednak zwrócisz się do nas, prosimy zapoznać się z rozdziałem “Odpowiedzi na podstawowe pytania”. Rozdział ten zawiera odpowiedzi na pytania najczęściej zadawane przez użytkowników naszych produktów. Jeśli nie znajdziesz odpowiedzi na pytanie w tym rozdziale, prosimy o kontakt pod adres podany na tylnej pokrywie. Odpowiedzi na podstawowe pytania P: INie jestem pewien, czy kalkulator działa prowidłowo lub czy prawid. łowo posługuję się nim. Jak można spawdzić poprawność działania urządzenia? O: Patrz "Ustalenie, czy kalkulator wymaga naprawy" na str. 5. P: Liczby zawierają przecinki zamiast kropki decymalnej . Jak to zmienić? O: Naciśnij H* (str 31). P: Jak mozmienić liczbę wyświetlanych miejsc po przecinku? O: naciśnij H< oraz wybraną liczbę miejsc (page 31). P: Jakie jest znaczenie “E” w liczbie (np.: 2.51E–13)? A: Pomoc, baterie, serwis 1 O: Wykładnik potęgi dziesiętnej (np.: 2.51 × 10–13). Patrz “Scientific Notation” on page 30. P: Dlaczego otrzymuję błędną odpowiedź lub jej brak podxczas korzystania z TVM? A: Upewnij się czy wprowadziłej cztery z pięciu wartości TVM zanim rozwiążesz piątą, nawet, jeśl jedna z nich ma wartość zero. (Nie zapomnij wpisać 0 dla M jeśli kredyt został całkowicie spłacony.) Wyczyś wszystkie rejestry (HD) zanim wprowadzisz wartości opisujące ten sam element. Sprawdź czy kalkulator pracuje we właściwym trybie spłat (tryb początkowy lub końcowy) oraz czy właściwe są P/YR. P: Jak można zmienić oznaczenia liczbowe na liście przepływów? A: Musisz wprowadzić inne wartości przepływów. Patrz "Viewing and Replacing Cash Flows" na stronie 79. P: Co oznacza PEND ? O: Operacja matematyczna w toku. P: Co oznacza INPUT ? O:Przycisk N jest wciśnięty (page 28). P: Dlaczego wartości IRR/YR są większe od oczekiwanych? O: Są to wartości roczne. Aby otrzymać wartość okresową IRR, podziel IRR/YR przez P/YR. Warunki eksploatacji Aby urzadzenie nie uległo uszkodzeniu należy chronić kalkulator przed wilgocią oraz przestrzegać poniższych ograniczeń: Temperatura eksploatacji: 0° do 40°C (32° do 104°F). Temperatura przechowywania: –20° do 65°C (–4° do 149°F). Wilgotność: 90% przy 40°C (104°F) max. Norma hałasu. W miejscu pracy, w normalnych warunkach (ISO 7779): LpA < 70dB. 2 A: Pomoc, baterie, serwis Zasilanie i baterie Kalkulator zasilajthe a dwie litowe baterie 3V. Obie baterie muszwhen a być wymieniane jednocześnie. Baterie wymieniaj na zupełni nowe. Nie używaj baterii ładowanych. Wskaźnik niskiego stanu baterii Gdy ukaze sie znak oznaczający niski stan baterii ( ) nalezy możliwie najszybciej wymienić ogniwa. Jeżeli symbol jest ciemny może nastąpić utrata danych. Komunikat All Clear oznacza utratę danych z powodu niskiego stanu baterii. Secyfikacja baterii Kalkulator HP wykorzystuje dwa litowe ogniwa CR2032. Instalacja baterii 1. Baterie CR2032 dotykaj tylko na krawędziach. oczyść je z zabrudzeń i zatłuszczeń. 2. Sprawdź, czy kalkulator jest wyłczony. Zapisz wcześniej wszystkie potrzebne dane, aby nie utracić ich podczas zmiany baterii. 3. Otwórz pokrywę baterii znajdującą się w tylnej ścianie kalkulatora. Gniazdo baterii A: Pomoc, baterie, serwis 3 4. Usuń obie baterie. Baterie mogą eksplodować przy nieprawidłowej wymianie. Ostrzeżenie Wymieniaj baterie na identyczne, zalecane przez producenta. Sposób obchodzenia się z ogniwami musi być zgodny z zaleceniami producenta. Nie wrzucaj baterii do ognia - grozi to ich eksplozją. Nie uzywaj baterii róznych typów i nie używaj równocześnie niowej i starej baterii. 5. Włóż nowe baterie znakiem + na zewnątrz. 6. Zamknij pokrywę. 7. Naciśnij O. Jeśli kalkulator nie włącz się, wykonaj polecenia zawarte w nastepnym rozdziale. 4 A: Pomoc, baterie, serwis Ustalenie, czy kalkulator wymaga naprawy Skorzystaj z poniższych wskazówek aby okreslić, czy kalkulator wymaga naprawy. Jeśli procedury te potwierdzą wadliwe działanie , zapoznaj się z rozdziałem "Kalkulator wymaga naprawy" na str. 7. Nie można włączyc kalkulatora (pusty wyświetlacz): Baterie mogą byc wyłinstall adowane. Zainstaluj nowe ogniwa. Jeśli kalkulator nadal nie działa, nasciśnij O: 1. zresetuj kalkulator (patrz niżej) i jeśli konieczne, 2. wyczyśc pamięć (patrz poniżej). Powinien się wyświetlić komunikat All Clear. Jeśli komunikat ten nie ukaże się - kalkulator wymaga naprawy. Resetowanie kalkulatora 1. Otwórz pokrywę baterii. 2. Wetknij np.: rozprostowany spinacz do małego okrągłego otworu między bateriami, naciśnij i przytrzymaj chwilę. Wyjmij go. 3. Naciśnij O. 4. Jeśli kalkulator nadal nie odpowiada, opróżnij pamięć według instrukcji poniżej i powtórz polecenia 1 do 3 jeszcze raz. Czyszczenie pamięci 1. Przytrzymaj przycisk O. 2. Przytrzymaj oprzycisk n a nastepnie M. 3. Zwolnij wszystkie przyciski. Pamięć jest wyczyszczona i powinien ukazać się komunikat All Clear. Kalkulator nie reaguje na naciskanie klawiszy: 1. Zresetuj kalkulator i jeśli to konieczne 2. opróżnij pamięć. Powinien się wyświetlić komunikat All Clear. Jeśli komunikat ten nie ukaże się - kalkulator wymaga naprawy. A: Pomoc, baterie, serwis 5 Kalkulator reaguje na polecenia klawiatury, lecz nie funkcjonuje prawidłowo: 1. MOżliwe jest błędne posługiwanie się kalkulatorem. Zapoznaj się z instrukcją. Zapoznaj się z rozdziałem "Odpowiedzi na podstawowe pytania" na str. 1. 2. Skontaktuj się z Działem Pomocy Technicznej Kalkulatorów HP. Warunki gwrancji Gwarancja obejmuje... Kalkulator (oprócz baterii, i uszkodzeń spowodowanych bateriami) jest objęty gawarncją Hewlett-Packard obejmującą wszelkie defekty materiałowe i produkcyjne przez okres jednego roku od daty zakupu. Przekazanie w tym okresie urządzenia osobie trzeciej powoduje automatyczne przeniesienie praw gwarancyjnych na tą osobę. Podczas trwania okresu gwarancyjnego HP zobowiązuje się bezpłatnie usunąć uszkodzenie lub wymienić Urzduring adzenie na wolne od wad (Urzreplacement adzenie może zostać wymienione na nowszy model). Warunki gwarancji mogą zostć poszerzone o prawa gwarantowane indywidualnymi przepisami prawnymi danego kraju. Gwarancja nie obejmuje... Baterie ani uszkodzenia wynikłe z użytkowania baterii nie są objęte gwarancją. W kwestiach gwarancyjnych dotyczących baterii i ewentualnych wycieków należy kontaktować się z producentem baterii. Gwarancja nie obejmuje przypadkowych uszkodzeń mechanicznych, powstałych w wyniku niewłaściwego użytkowania ani wszelkich modyfikacji poczynionych przez inny niż autoryzowany punkt serwisowy Hewlett-Packard. Wszelkie inne uprawnienia gwarancyjne nadane przez sprzedawcę są ograniczone do okresu 1 roku obowiązywania niniejszej gwarancji pisemnej. 6 A: Pomoc, baterie, serwis Niektóre regionalne uwarunkowania prawne nie uwzględniają powyższych ograniczeń. W takim przypadku ograniczenia te nie obowiązują. W żadnym innym przypadku Hewlett-Packard Company nie jest zobowiązany do bezpłatnych usług serwisowych. Produkt został sprzedany przy uwzględnieniu specyfikacji w chwili produkcji. Hewlett-Packard nie jest zobligowany do jakichkolwiek modyfikacji czy aktualizacji sprzedanego produktu. Transakcje konsumenckie w Wielkiej Brytanii Niniejsza gwarancja nie dotyczny transakcji konsumenckich. Prawa i obowiązki Kupującego i Sprzedawcy określają odrębne przepisy prawne. Kalkulator wymaga naprawy Hewlett-Packard udostepnia autoryzowane punkty serwisowe w wielu krajach. Centra serwisowe naprawią urzadzenie lub zamienią na wolne od wad (identyczne lub model nowszy lub o wyższej wartości) podzcas trwania okresu rwarancyjnego. Punkty te oferujtakże serwis p[ogwarancyjny (w czasie pięciu dni roboczych). Punkty serwisowe USA : Uszkodzony kalkulator należy wysłać pod adres podany na tylnej pokrywie.. Europa: Skontaktuj się ze sprzedawcą, biurem obsługi klienta lub europejskim przedstawicielem Hewlett-Packard aby uzyskać informację na temat najbliższego punktu serwisowego. Nie wysyłaj urządzenia bez uprzedniego kontaktu z biurem HewlettPackard. Informacje na temat punktów serwisowych można znaleźć na stronie http://www.hp.com/calculators. Inne kraje: Skontaktuj się ze sprzedawcą, biurem obsługi klienta lub przedstawicielem Hewlett-Packard aby uzyskać informację na temat najbliższego punktu serwisowego. W przypadku braku lokalnego punkty serwisowego HP, można wysłać urządzenie do autoryzowanego punktu serwisowego. Wszelkie koszty wysyłki pokrywa klient. A: Pomoc, baterie, serwis 7 Opłaty serwisowe Za pogwarancyjne usługi serwisowe obowiązuja standardowe opłaty. O ich kosztach poinformuje Cię autoryzowany punkt serwisowy. Pełthe ne koszty mogą wzrosnąć o ewentualne lokalne opłaty i podatki. Uszkodzenia przypadkowe i mechaniczne nie należą do usług standardowych. Ich naprawa jest przeprowadzane indywidualnie a jej czas uzależniony jest od stopnia skomplikowania uszkodzenia i dostępności materiałów. Wysyłka urządzenia Jeśli kalkulator wymaga naprawy, możesz go wysłado c do najbliżczego punktu serwisowego lub zbiorczego. Dołącz opis problemu i swój adres zwrotny. Dołącz dowód z data zakupu jeśli gwarancja nie wygasła. Dołącz dowód zakupu i numer karty kredytowej z datą jej ważności aby pokryć koszty pozagwarancyjnej naprawy. Na stronie http://www.hp.com/calculators znajdziesz dodatkowe informacje. Urządzenie należy wysłać w opakowaniu chroniącym przed uszkodzeniem mechanicznym (takich uszkodzeń nie obejmuje serwis gwarancyjny). Koszty wysyłki do Corvallis Service Center pokrywasz we własnym zakresie. 8 A: Pomoc, baterie, serwis Gwarancja serwisowa Serwis udziela 90 dniowej gwarancji od daty usuniecia usterki lub wydłuża okres gwarancyjny, jeśli jeszcze trwa. IRegulacje prawne U.S.A. Urzadzenie podlega uwarunkowaniom części 15 przepisów FCC. Przedmiotem są dwie zasady: (1) Urządze nie może być źródłem szkodliwego oddziaływania i (2) urządzenie musi aprobować wszelkie oddziaływania właccept aczając te, które mogą być przyczyną niepożądanego działania. Kalkulator generuje, wykorzystuje i wypromieniowuje energithis e o częstotliwości radiowej i może wzajemnie oddziaływać z odbiornikami radiowymi i telewizyjnymi. Kalkulator podlega uwarunkowaniom urządzeń cyfrowych klasy B i spełnia uwarunkowaniom paragrafu 15 przepisów FCC. Uwarunkowania te okreslają wzajemny wpływ urzthese adzenia i instalacji otaczających. Nie wyklucza się niekorzystnego wpływu urzhowever, adzenia zna instalacje radiowe i telewizyjne.Wpływ ten można ograniczyć przez: Zmiane orientacji lub położenia anteny odbiorczej urządzenia RTV. Zmiane położenia kalkulatora względem odbiornika. W odniesieniu do paragrafu 15.21 przepisów FCC, jakiekolwiek zmiany i modyfikacje wprowadzone do urzadzenia, nieautoryzowane przez Hewlett Packard, moga powodować zakaz użytkowania tego urzadzenia. Kanada Urzadzenie klasy B podlega przepisom Canadian EMC Class B. Cet appareil numérique de la classe B est comforme ŕ la classe B des normes canadiennes de compatibilité électromagnétiques (CEM). A: Pomoc, baterie, serwis 9 Japonia Holandia Baterie sa dołączone do urządzeni. Zużytych baterii nie należy wyrzucać ponieważ zawierają szkodliwe związki chemiczne. Bij dit produkt zijn betterijen geleverd.Wanneer deze leeg zijn, moet u ze niet weggooien maar inleverenals KCA. Terminy i pojęcia HP 10B II Kalkulator Gwarancja: 12 miesięcy 1. HP gwarantuje, że urzadzenie, oprogramowanie i wszelkie akcesoria są wolne od wad fabrycznych po dacie sprzedaży, przez wyżej określony okres. HP zobowiązuje się do usunięcia wszelkich defektów fabrycznych lub wymiany urządzenia na nowe lub pełnowartościowe, jeśli w okresie tym ujawnią się defekty urządzenia. 2. HP gwarantuje oprogramowanie jest wolne od wad fabrycznych po dacie sprzedaży, przez wyżej określony okres, jeśli zostało poprawnie zainstalowane i właściwie użytkowane. HP zobowiązuje się do wymiany mediów z oprogramowaniem na wolne od wad, jeśli informacja o wadliwym działaniu dotrze w czasie trwania gwarancji. 10 A: Pomoc, baterie, serwis 3. HP nie gwarantuje bezbłędnej lub nieprzerwanej pracy urządzenia. Jeśli HP nie jest w stanie usunąć wady urządzenia lub dokonać wymiany przoduktu na pełnowartościowy w rozsądnym czasie, HP zobowiązuje się do zwrotu kosztów zakupu urządzenia. 4. Produkty HP mogą zawierać podzespoły zregenerowane, pełnowartościowe lub będące chwilowo w użytku. 5. Gwarancja nie obejmuje defektow wynikłych z powodu (a) niewłaściwego użytkowania lub kalibracji, (b) stosowania oprogramowania i akcesoriów nie zalecanych przez HP, (c) nieautoryzowanych przeróbek i modyfikacji, (d) użytkowania użądzenia w warunkach środowiskowych innych niż opisane w instrukcji lub (e) użytkowaniu urządzenia w nieodpowiednio dostosowanym miejscu. 6. Hewlett-Packard nie udziela żadnych innych gwarancji ponad udzielone pisemnie lub ustnie. Wszelkie dodatkowe przedłużenie okresu gwarancyjnego przez lokalne uwarunkowania prawne, wszelkie inne dodatkowe gwarancje są praktycznie ograniczone do okresu gwarancyjnego opisanego powyżej. Niektóre kraje, stany, dystrykty nie honorują ograniczeń gwarancji, zatem powyższe ograniczenia mogą Cię nie dotyczyć. Niniejsza gwarancja udziela wszelkich określonych praw oraz wszelkich dodatkowych uprawnień konsumenckich zależnych od kraju, stanu czy dystryktu. 7. Poszerzenie warunków gwarancji na skutek uwarunkowań prawnych dotyczy tylko przypadków przewidzianych w niniejszym dokumencie. W żadnym innym przypadku uszkodzenia, utraty danych Hewlett-Packard nie jest zobowiązany do jakichkolwiek napraw lub rekompensaty. Niektóre kraje, stany, dystrykty nie honorują tych ograniczeń gwarancji, zatem powyższe ograniczenia mogą Cię nie dotyczyć. 8. Dotyczy Australii i Nowej Zelandii: okresy gwarancyjne zawarte w tym dokumencie, z wyjatkiem dodatkowych legalnych uprawnieć, nie wykluczają, nie ograniczają ani w żaden sposób nie modyfikują praw statutowych, jakie są zapewnione nabywcy tego produktu. A: Pomoc, baterie, serwis 11 Index Przyciski, które nie zostały ujęte poniżej, są wymienione w spisie alfabetycznym. Przyciski specjalne + 23 - 23 : 35, 37 ] 42 @ 23 ¤ 23 r 42 y 42 * 31 F 24 G 26 H 26 p 23, 25 # 37, 39 s 54 % 33 T 34 k 88 Y 88 [ 88 z 88 § 88 _ 85 ^ 85, 131 ¦ 88 B 87 m 54 c 87 ¥ 42 J 78 Q 88 R 88 E 30 > 42 < 30 ? 37 © 28 x 72 ¡ 37, j 32 N 28 a 78 & 72 £ 35 ¢ 72 $ 49 l 51 I 88 n 49 N 39 26 ; 35 , 37, 39 { 35 ª 25 L 49 W 51 M 49 U 35 ! 67 Index 1 A CF AMORT 26 Amortyzacja 67–71 saldo 67 równania 132 odsetki 67 kapitał 67 zakres płatności 68 pojedyńcza płatność 68, 70 APR 101 Arytmetyka 42 Arytmetyczne operatory 23 B Backspace 23 Baterie 23, 119 instalacja 119 słabe baterie 26 BAL 26 BEGIN 26, 55 Bilans pożyczki67 C C 25 Cash flow 18, 47 diagramy 45 dyskonto 77 wprowadzanie 78 równania 134 przykłady 113 obrót początkowy 77 problemy 51, 75–84 usuwanie 79 różnowartościowy 80 przeglądanie 79 Cena 12, 95 Cena zbytu 35 Ceny sprzedaży, ustawienia 95 2 26 C - FLOW Index 26 Czyszczenie wyświetlacz 25 pamięć 25 wiadomości 25 statystyka 85 TVM 54 D D 25 Dochód roczny 84 Dokładność 31 Dyskonto 97 Dyskontowana hipoteka 99 E Efektywność inwestycji17 ERROR 26 F Faktoryzacja 42 FAQ 117 Format wyświetlacza 29 FULL 27 FUNC 27 Funkcje 28 G Gwarancja 122 H Hipoteka 98 Kanadyjska 105 dyskontowanie 99 przykład 57 z płatnością balonową 58 otoczona 113 I INT 26 Inwersja 42 IRR obliczenia 83 IRR/YR 51, 129 rzut oka...18 automatyczny zapis 84 IRR/YR obliczenia przypuszczalne wartości wejściowe 130 zatrzymanie 130 mozliwe wyniki 129 restart 130 K K 37 Kalkulacje łańcuchowe 24 Kanadyjski kredyt hipoteczny 105 Kapitaä 67 Komunikaty 26 Komunikaty błędów 137 Kontrast wyświetlacza 23 Kontrast wyświetlacza 23 Konwersja stopy procentowej72 Koszt niedyskontowy 97 Kosztorys 88 Kosztorysowanie 90 Koszty 12 Kursor 25 Kwadrat 42 L Liczby format 29 dokładność 31 ujemne 24 zakres 131 zaokrąglanie 32 Liczby ujemne 24 Logarytm 42 Logarytm naturalny 42 M Marża 12, 35 Miejsca dziesiętne 30 M rejestr 13 N Nachylenie 88 Najczęstrze pytania 117 Najem 63 płatność z góry 65 Narzut 12, 35 Nawiasy 43 Notacja naukowa 30 NPV 51 rzut oka18 zapis automatyczny 84 obliczenia 80 7 O O 23 Okresy składowe okresy płatności 73 różne okresy72 Odchylenie standardowe 19, 88 populacji 88 próbki 87 Odsetki złożone 48 proste 47 nominalne 17 Odwrotność 42 Index 3 Ograniczenia środowiskowe 118 Okresy 17, 47, 49, 73 Operatory, arytmetyka 23 Opłata roczna 62 Otoczona hipoteka 113 P P 49 Pamięć - czyszczenie 25, 121 PEND 26 PER 26 Pierwiastek 42 Pierwsza płatność103 Płatność płatna z góry65 balonowa 58 okresy 73 Poczatkowy obrót 77 Pojęcia i terminy 126 Podstawowe problemy 121 Potęga 43 Pożyczka 55, 98 tylko odsetkowa 102 numery płatności 54 pierwszy okres103 PRIN 26 Procenty 12 dodawanie lub odejmowanie 34 zmiana 34 Przecinek 31, 117 Przesunięcie 88 Przypuszczalne IRR/YR 130 Przyszła wartość 45, 49 PV patrz Wartość bieżąca Pytania 117 4 Index R Regresja 90 Regresja liniowa 19, 90 Rejestry 13 arytmetyczny 41 numeryczny 40 statystyczny 85 Restart 121 Reszta 45 Reszta 45, 63 Roczna stopa efektywna 49 Roczna stopa nominalna 49 Roczna stopa procentowa 101 Równania amortyzacja 132 cash-flow 134 Konwersja stopy procentowej 133 Marże i narzuty 132 statystyka 135 TVM 132 Różnowartościowy cash flow 80 Rzut oka... amortyzacja16 Rzut oka... podstawy 11 Rzut oka...Konwersja odsetek 17 Rzut oka...Przyciski pamięci 13 S Separatory 31 Separator dziesiętny 31 Separator tysięczny 31 Serwis 121 Europa 123 USA 123 inne kraje 123 SHIFT 26 Shift - klawisz 27 Składnik inwestycji 48 Składanie ciągłe 98 Spłata blaonowa 45, 58 Stałe 37 STAT 26, 27 Statystyka rzut oka...19 czyszczenie 19, 25, 85 wprowadzanie danych 86 kosztorys 19 kosztorysowanie 90 prognozowanie 90 klucz 27 regresja liniowa 90 średnia 19, 87 jedna zmienna 86 rejestry 85 odchylenie standardowe 19, 87 suma 88dwie zmienne86 Stopa efektywna 49, 72 nominalna 49, 72 okresowa 49 Suma statystyczna 88 Średnia 87 Średnia ważona 86, 93 problemy 49 26 TVM U u 23 Uwarunkowania prawne 125 W Wartość bieżąca 49 Wartość kapitalizacji 63 Wartość majątku113 Wartość pieniędzy w czasie patrz TVM Wartość przyszła netto115 Wartość wykupu63 Warunki działania 118 Wiadomości 32, 137 Wskazówki 11 Włączanie 23 Współczynnik korelacji 19, 88 Wykładnik 30 Wyłączanie 23 Wiadomości - czyszczenie 25 X X 87 T Z Tryb końcowy 55 Tryb początkowy 55 TVM 53 rzut oka 14 równania 132 Zaliczka 65 Zaokrąglanie 32 Zapis 3 Zmiana znaku 24 Zysk 83 Index 5