Kredens w stylu zakopiańskim

Kredens w stylu zakopiańskim
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Autor projekt: Wojciech Brzega Czas powstania 1930 Miejsce powstania Zakopane, Polska Wymiary wysokość: 230 cm, długość: 178 cm, szerokość: 74 cm Numer inwentarzowy MS/119­A Muzeum Muzeum Okręgowe w Nowym Sączu Oddział Muzeum Pienińskie im. J. Szalaya w Szlachtowej Styl zakopiański Zleceniodawca Jan Wiktor Tematy życie codzienne, wyrzeźbione, góry Technika rzeźba, stolarka, ryzowanie, kucie, cięcie Materiał drewno dębowe Prawa do obiektu Muzeum Okręgowe w Nowym Sączu Prawa do wizerunków cyfrowych domena publiczna Digitalizacja RPD MIK, projekt Wirtualne Muzea Małopolski Tagi styl zakopiański, meble, 2D, Zakopane, codzienność Wojciech Brzega był projektantem mebli, które znajdują się w zbiorach Muzeum Pienińskiego, a zostały wykonane w stylu zakopiańskim na zamówienie pisarza Jana Wiktora.
Najbardziej okazałym eksponatem jest dębowy kredens. Jest on jednym z elementów pełnego pokojowego umeblowania w stylu zakopiańskim znajdującego się w Muzeum Pienińskim. Do kompletu wchodzi również duży intarsjowany stół z ośmioma krzesłami, mały stolik, dwie ławy, zegar szafkowy, biblioteczka, fotel, ozdobna półka. Meble te stanowiły wyposażenie mieszkania Jana Wiktora, które mieściło się w Szczawnicy w willi „Szalay” przy ulicy dziś noszącej imię pisarza.
Kredens składa się z dwóch części: podstawy i nastawy. Podstawę stanowi dwudrzwiowa skrzynia, z dwiema szufladami, nakryta gładkim blatem z silnie wysuniętym brzegiem. Ujęta po bokach dekoracyjnymi ściankami, podpierającymi blat, ustawionymi delikatnie pod katem, o brzegu i wnętrzu wyciętym we wzór roślinny. Drzwiczki ujęte u góry i spodu profilowanymi listwami, dekorowane płycinami z ryzowanym wzorem półsłońca (tzw. motyw wschodzącego słońca, słoneczko zakopiańskie) i rozety, natomiast łuk płyciny zdobiony kołkami. Drzwiczki z kutym, żeliwnym zamkiem w formie geometrycznej wycinanki. Szuflady z odlewanymi uchwytami o ciętej w geometryczne wzory dekoracji.
Nastawa kredensu na podniesieniu, którego ścianki boczne mają wycięty wzór roślinny. W centrum wnęka, u jej spodu zamykana szafka dekorowana dwiema ryzowanymi rozetami. Wnękę flankują przeszklone szafki ujęte ramą z ażurowym motywem połowy wschodzącego słoneczka. Zwieńczenie zaaranżowane na półkę, której ścianki wykończone są ornamentem roślinno­geometrycznym. Wojciech Brzega był jednym z bliskich współpracowników Stanisława Witkiewicza. W 1904 roku razem z Wiktorem Gosienieckim wydał zbiór wzorów mebli pt. Styl zakopiański — pokój jadalny. Zostały w nim zamieszczone wzory nowych stołów, kredensów, krzeseł i łóżek, w których wykorzystano konstrukcję i ornamentykę góralską. Meble te wytwarzano z jaworu, świerku, jesionu, wiązu górskiego, jabłoni i dębu. Dekoracja obejmowała rzeźbę, polichromię, niekiedy intarsję, do której wykorzystywano drewno cisu, kosodrzewiny, jaworu.
Opracowanie: Barbara Węglarz (Muzeum Okręgowe w Nowym Sączu), Redakcja WMM, © wszystkie prawa zastrzeżone Pisarz Jan Wiktor i Szczawnica
Jan Wiktor (1890–1967) był powieściopisarzem i publicystą, przede wszystkim piewcą krajobrazu i historii ziemi sądeckiej. Autor m.in. Orki na ugorze, Skrzydlatego mnicha, monografii Pieniny i ziemia sądecka, felietonów Rozmowy pod parasolem oraz współautor Ilustrowanego przewodnika po Pieninach i Szczawnicy. Z Pieninami związany był od 1913 roku, kiedy to po raz pierwszy przybył do Szczawnicy na leczenie. Brał czynny udział w życiu uzdrowiska, przez pewien czas pracował w Komisji Zdrojowej, zabiegał o rozwój Szczawnicy, występował w sprawach Pienin i Parku Narodowego. Zaangażowanie pisarza w życie miejscowych górali zaowocowało zebraniem cennego materiału etnograficznego. Pisarz był też miłośnikiem i kolekcjonerem sztuki ludowej. Zostawił po sobie bogaty zbiór obrazków malowanych na szkle, przydrożnych kapliczek, figurek, ceramiki glinianej etc.
Opracowanie: Barbara Węglarz (Muzeum Okręgowe w Nowym Sączu), Redakcja WMM, © wszystkie prawa zastrzeżone Tagi: Muzeum Okręgowe w Nowym Sączu, pasja, sztuka ludowa, pejzaż, malarstwo na szkle, górale, wieś