Capital mix

Optymalizacja źródeł finansowania
- poszukiwanie źródeł finansowania w trudnych
czasach
www.dm.pkobp.pl
www.dm.pkobp.pl
1
AGENDA
1) Podstawowe informacje o finansowaniu
przedsiębiorstw
2) Finansowanie oparte o kapitały własne
3) Finansowanie oparte na długu i jego pochodnych
4) Zapotrzebowanie na finansowanie
– uwarunkowania rynkowe
5) Capital mix
www.dm.pkobp.pl
2
Podstawowe informacje
o finansowaniu
przedsiębiorstw
www.dm.pkobp.pl
3
Motywy i cele pozyskiwania
finansowania
Motywy:
• Optymalizowanie struktury finansowej
firmy – kosztu kapitału
• Działania restrukturyzacyjne
• Utrzymanie płynności
Cele:
• Realizacja załoŜonej strategii
• Utrzymanie dalszej dynamiki wzrostu
• Działania konsolidacyjne – fuzje i przejęcia
• Dywersyfikacja aktywów
• Reinwestycja o wyŜszej stopie zwrotu
www.dm.pkobp.pl
4
Źródła finansowania przedsiębiorstw
Finansowanie wewnętrzne
• środki finansowe przedsiębiorstwa uzyskane w drodze
przekształcenia majątkowego
• gromadzenia kapitału (tj. zysk zatrzymany)
Finansowanie zewnętrzne
• kapitał własny
• kapitał obcy
www.dm.pkobp.pl
5
Rodzaje finansowania
przedsiębiorstw
Finansowanie oparte
o kapitały własne:
• Emisja akcji
• Anioły Biznesu
• Private Equity / Venture Capital
Finansowanie oparte na długu:
• Fundusze poŜyczkowe
• Kredyty inwestycyjne
• Emisja obligacji korporacyjnych
• Mezzanine
• Leasing
www.dm.pkobp.pl
6
Zapotrzebowanie na kapitał
Rodzaje finansowania przedsiębiorstw
a etapy jego rozwoju
Venture
Capital
Środki własne,
rodzina i znajomi
Anioły Biznesu
Rynek publiczny
(emisje akcji lub/oraz
obligacji)
Private Equity
Dług
Inwestorzy branŜowi
Wiek firmy
www.dm.pkobp.pl
Źródło: Janiszewski "Finansowanie kapitałem wysokiego
ryzyka"
7
Finansowanie oparte o
kapitały własne
www.dm.pkobp.pl
8
Emisja publiczna akcji
Zalety
Wady
•
PrestiŜ i wiarygodność
(kontrakty, kontrahenci)
•
Obowiązki informacyjne
(jawność działalności, procedury)
•
Dostęp do kapitału (łatwa
moŜliwość pozyskania kapitału w
przyszłości)
•
Stosowanie zasad ładu
korporacyjnego
•
Ograniczenie wpływów
(respektowanie praw
akcjonariuszy mniejszościowych)
•
Ryzyko związane z
koniunkturą na rynku
kapitałowym
•
Konieczność przeprowadzenia
procesu przygotowania spółki do
IPO
•
Rynkowa wycena spółki
•
Zachowanie kontroli nad spółką
•
Uporządkowanie działalności
przedsiębiorstwa
•
Poprawa struktury kapitałowej
i wskaźników finansowych
•
Promocja i efekt marketingowy
www.dm.pkobp.pl
9
Private Equity
Venture Capital
Cechy funduszy typu PE / VC
•
•
•
•
•
•
•
•
Dysponują znaczącymi kapitałami
Inwestycją we wszystkie fazy rozwoju przedsiębiorstwa (we
wczesne fazy inwestuję przede wszystkim VC)
Transferują know – how
Średnia długość inwestycji: 3 – 7 lat
Wyszukują przedsiębiorstwa działające na terenie jednego
kraju/regionu w określonej fazie rozwoju ze sprecyzowanym
biznes planem
Przejmują pakiety kontrolne
Mają wpływ na obsadzenie kluczowych stanowisk menadŜerskich
Wpływają na strategię oraz kierunek rozwoju
www.dm.pkobp.pl
10
Finansowanie oparte na
długu i jego pochodnych
www.dm.pkobp.pl
11
Kredyty inwestycyjne
W przypadku finansowania długoterminowym kredytem
inwestycyjnym, bank ocenia dodatkowo inwestycję pod
względem:
• oceny wraŜliwości projektu na zmianę stóp procentowych, załoŜonej
wielkości przychodów i kosztów
• długość realizacji transakcji kredytowej
Projekt inwestycyjny jest analizowany przez bank z uwagi na:
• Analizę celowości i uwarunkowań rynkowych (badanie przesłanek)
• Analizę wykonalności techniczno-organizacyjnej (realizacja przez
firmę wykonawczą)
• Analizę wykonalności finansowej (budŜet inwestycji)
• Ocenę opłacalności inwestycji (oszacowanie NPV i IRR projektu)
www.dm.pkobp.pl
12
Kredyty inwestycyjne
Korzyści z finansowania podmiotów poprzez kredyt:
•
•
•
Wielkość kredytu oraz harmonogram jego spłat dostosowany do budŜetu
inwestycji
MoŜliwość korzystania z karencji w spłacie rat kapitałowych w okresie
przeprowadzania inwestycji
Stabilna forma finansowania, wypłata części kredytu w transzach
Ograniczenia wynikające z finansowania podmiotów
poprzez kredyt:
•
•
•
Konieczność zabezpieczenia kredytu inwestycyjnego
Wymóg pokrycia i udokumentowania co najmniej 20% kosztów inwestycji
MoŜliwość Ŝądania dodatkowego zabezpieczenia kredytu lub jego spłaty
przez bank w przypadku pogorszenia sytuacji finansowej firmy
• Konieczność wykazania bieŜącej i perspektywicznej zdolności kredytowej
www.dm.pkobp.pl
13
Kredyty inwestycyjne
Polityka kredytowa banków wobec przedsiębiorstw
W I kwartale 2009 r. banki zaostrzyły kryteria udzielania kredytu oraz podniosły
marŜe kredytowe:
ponad 50% banków zaostrzyło kryteria udzielania kredytów
ponad 80% banków podniosło marŜe kredytowe
•
•
•
•
Spadł popyt na kredyty długoterminowe
Niektóre banki z uwagi na ograniczenia kapitałowe ograniczyły podaŜ
kredytu
Oczekiwane jest dalsze zaostrzenie polityki kredytowej względem
przedsiębiorstw
Oczekiwany jest wzrost popytu na kredyty krótkoterminowe i dalszy
spadek popytu na kredyty długoterminowe
Informacje na podstawie wyników ankiety przeprowadzonej przez NBP na przełomie marca i kwietnia 2009 r.,
skierowanej do przewodniczących komitetów kredytowych 30 banków, których łączny udział naleŜności od
przedsiębiorstw i gospodarstw domowych w portfelu sektora bankowego wynosi 84%.
www.dm.pkobp.pl
14
Emisja obligacji korporacyjnych
Podstawowe rodzaje obligacji:
•
•
Obligacje korporacyjne klasyczne
Obligacje zamienne na akcje
Zalety emisji obligacji korporacyjnych:
•
•
•
•
•
Brak prowizji bankowej, naliczanej przy pobieraniu kredytu
Brak nadzoru bankowego przy wykorzystaniu kolejnych transz kapitału
Prosta procedura postępowania
Brak konieczności ustanawiania zabezpieczeń
Emisje z dowolnym terminem wykupu w zaleŜności od potrzeb finansowych
Wady:
• Niepewność co do wielkości pozyskanego kapitału, wynikająca z problemów ze
sprzedaŜą
• Niepewność co do sytuacji finansowej emitenta w momencie wykupu walorów
www.dm.pkobp.pl
15
Mezzanine
Mezzanine (dług podporządkowany) to instrument pośredni
pomiędzy finansowaniem własnym, długiem bankowym oraz
kapitałem private equity.
Istota mezzanine:
• Zabezpieczony jest w drugiej kolejności po zabezpieczeniu
wierzytelności banku
• Długość inwestycji: 6-10 lat
• Fundusz otrzymuje warranty, przez co nabywa później część
udziałów przedsiębiorstwa, stając się mniejszościowym
akcjonariuszem
• UzaleŜniony jest od przepływów pienięŜnych firmy – fundusze
decydują o dokapitalizowaniu spółki na podstawie dodatnich
przepływów pienięŜnych
www.dm.pkobp.pl
16
Mezzanine
Dla kogo mezzanine
Przedsiębiorstwa, mające dobre perspektywy rozwoju, chcące
realizować plany inwestycyjne, ale posiadające problemy z uzyskaniem
dofinansowania poniewaŜ inwestycje wiąŜą się często z wysokim
ryzykiem, a takŜe:
w przypadku reorganizacji lub restrukturyzacji finansowej ze względu na
zmianę sytuacji na rynku bądź źle przeprowadzoną transakcję,
w przypadku finansowania przejęcia konkurencji,
w przypadku finansowania wykupów menedŜerskich,
w przypadku poprawy struktury kapitału przed wejściem na giełdę.
Wynagrodzenie inwestorów mezzanine
= oprocentowanie bieŜące + oprocentowanie uzaleŜnione od wyników inwestycji
+ Equity-kicker
www.dm.pkobp.pl
17
Zapotrzebowanie na finansowanie
– uwarunkowania rynkowe
Kredyty vs. depozyty
Kredyty i depozyty sektora
700
120%
600
100%
mld zł
500
80%
400
60%
300
40%
200
20%
100
0%
kredyty
depozyty
07
.2
00
9
20
08
20
07
20
06
20
05
20
04
20
03
20
02
20
01
20
00
19
99
19
98
0
kredyty/depozyty
Źródło: NBP; DM PKO BP SA
www.dm.pkobp.pl
18
Zapotrzebowanie na finansowanie
– uwarunkowania rynkowe
Sytuacja kredytowa
lu
t0
6
lip
06
gr
u
06
m
aj
07
pa
ź
07
m
ar
08
si
e
08
st
y
09
cz
e
09
0
4
kw
i0
5
w
rz
05
lis
cz
e
st
y
04
80%
70%
60%
50%
40%
30%
20%
10%
0%
-10%
-20%
04
Roczne proce ntow e w zros ty k re dytów
Mieszkaniow e
Inne detaliczne
Przedsiębiorstw a
Źródło: NBP; DM PKO BP SA
www.dm.pkobp.pl
19
Zapotrzebowanie na finansowanie
– uwarunkowania rynkowe
Sytuacja na rynku depozytów
lu
t0
6
lip
06
gr
u
06
m
aj
0
pa 7
ź
07
m
ar
08
si
e
08
st
y
09
cz
e
09
04
kw
i0
5
w
rz
05
lis
st
y
cz
e
04
45%
40%
35%
30%
25%
20%
15%
10%
5%
0%
-5%
04
Roczne procentow e w zrosty de pozytów
Gospodarstw a domow e
Przedsiębiorstw a
Źródło: NBP; DM PKO BP SA
www.dm.pkobp.pl
20
Zapotrzebowanie na finansowanie
– uwarunkowania rynkowe
Rosnące marŜe – stopy procentowe
Stopy procentowe
14%
12%
10%
8%
6%
4%
2%
11 6
-2
00
1- 6
20
0
3- 7
20
0
5- 7
20
0
7- 7
20
0
9- 7
20
11 07
-2
00
1- 7
20
0
3- 8
20
0
5- 8
20
0
7- 8
20
0
9- 8
20
11 08
-2
00
1- 8
20
0
3- 9
20
0
5- 9
20
0
7- 9
20
09
6
9-
20
0
6
7-
20
0
6
20
0
5-
20
0
3-
1-
20
0
6
0%
wibor 3M
stopa referencyjna NBP
depozyty
nowe depozyty
kredyty
nowe kredyty
Źródło: NBP; DM PKO BP SA
www.dm.pkobp.pl
21
Zapotrzebowanie na finansowanie
– uwarunkowania rynkowe
Rosnące marŜe – „spready” procentowe
Spready procentowe
6%
5%
4%
3%
2%
1%
11 6
-2
00
1- 6
20
0
3- 7
20
0
5- 7
20
0
7- 7
20
0
9- 7
20
11 07
-2
00
1- 7
20
0
3- 8
20
0
5- 8
20
0
7- 8
20
0
9- 8
20
11 08
-2
00
1- 8
20
0
3- 9
20
0
5- 9
20
0
7- 9
20
09
6
9-
20
0
6
7-
20
0
6
20
0
20
0
5-
-2%
3-
1-
20
0
-1%
6
0%
suma spreadów
spread na depozytach
spread na kredytach
Źródło: NBP; DM PKO BP SA
www.dm.pkobp.pl
22
Podsumowanie
• Upadek Lehman Brothers- spadek zaufania do
instytucji finansowych
• Rosnący koszt pieniądza znacznie ogranicza moŜliwości
finansowania
• Znaczne ograniczenie transakcji na rynku międzybankowym
• Depozyty głównym sposobem finansowania akcji
kredytowej – znaczny wzrost kosztu pieniądza
• Wzrost waluty – niekontrolowany wzrost akcji kredytowej
• Wzrost waluty – straty przedsiębiorstw z zabezpieczeń
kursowych
• Dekoniunktura w gospodarce światowej i korekta prognoz
PKB dla Polski -wzrost ryzyka kredytowego
www.dm.pkobp.pl
23
Capital mix
www.dm.pkobp.pl
24
Capital mix
1) Firma walczącą o zachowanie płynności.
2) Developer zachowujący płynność, ale mający
nieco zaburzoną strukturę kapitału.
3) Firma szukająca dziś środków na duŜy projekt
inwestycyjny.
Co moŜna poradzić tym firmom?
www.dm.pkobp.pl
25
Capital mix
PKM Duda S.A. - Firma walczącą o
zachowanie płynności
Spółka analizuje swoją obecną sytuację pod
względem płynności
Przygotowanie przez Spółkę planu restrukturyzacji
Restrukturyzacja operacyjna
Restrukturyzacja finansowa
www.dm.pkobp.pl
26
Capital mix
PKM Duda S.A. - Firma walczącą o
zachowanie płynności
Przedstawienie wierzycielom planu naprawczego
Układ dotyczący restrukturyzacji zadłuŜenia
Korzyści i niedogodności wynikające z przyjęcia
planu naprawczego
www.dm.pkobp.pl
27
Capital mix
GANT – deweloper pozyskujący środki na
dalsze inwestycje.
Emisja obligacji 3 letnich (średnioterminowych),
oprocentowanie zmienne, alternatywa dla kredytu
bankowego
Celem emisji jest pozyskanie środków na
finansowanie nowych projektów deweloperskich
Pozyskanie środków w wysokości 18,9 mln zł
www.dm.pkobp.pl
28
Capital mix
PGNiG – spółka, która stoi u progu nowych
inwestycji.
Optymalizacja struktury kapitału celem zwiększenia
wartości dla akcjonariuszy
Źródła finansowania:
zaciągnięcie nowego długu;
emisja nowych akcji;
finansowanie unijne (projekty strukturalne)
www.dm.pkobp.pl
29
KONTAKT
Krzysztof Kasiński
Z-ca Dyrektora Domu Maklerskiego PKO BP
[email protected]
+48 606 371 140
www.dm.pkobp.pl
30
Dziękujemy za uwagę
- zapraszamy do współpracy
Dom Maklerski PKO BP
www.dm.pkobp.pl
Infolinia 801 302 302
www.dm.pkobp.pl
31