Pośmiertne nadanie honorowego medalu dla Pana

Pośmiertne nadanie honorowego medalu
dla Pana Zdzisława Tuderka
niedziela, 27 października 2013
Szanowni Państwo,
mam przyjemność powitać dziś Państwa w Sali, znajdującej się w Starym Ratuszu. Bardzo się
cieszę, że tak dużo osób przyjęło moje zaproszenie, między innymi przedstawiciele polityki
i administracji, szkół, zrzeszeń, kościołów, firm, stowarzyszeń, a w tym, przede wszystkim,
międzynarodowych klubów, które zawsze w szczególny sposób troszczyły się, o dobre
stosunki między naszymi partnerskimi miastami.
Reprezentantów naszych zaprzyjaźnionych miast – Panią Burmistrz miasta Kyritz - Nore
Görke, jak również Zastępcę Burmistrza Miasta Bailleul - Jeana-Pierra Maillarda, pozwoliłem
sobie przywitać dziś rano, w wąskim gronie.
Na czele największej odwiedzającej nas grupy znajduje się Pani Bogusława Towalewska Burmistrz naszego partnerskiego miasta Wałcza.
Cieszę się bardzo, że jest ona tutaj z nami, w dniu dzisiejszym.
Ten dzień dedykowany jest pamięci i uznaniu zasług poprzednika Pani Burmistrz, Panu
Zdzisławowi Tuderkowi.
Mam szczególny zaszczyt powitać osoby, które były bardzo bliskie Zdzisławowi Tuderkowi :
jego żonę Panią Barbarę Tuderek, jego córki Panią Małgorzatę i Justynę, jak również jego
zięcia Pana Łukasza.
Witam również nowych Posłów z Parlamentu Federalnego: Panią Sylvie Jörrißen i Pana
Michaela Thews, jak również Posłankę z Nadreńskiego Północno-Westfalskiego Parlamentu,
Panią Ine Scharrenbach.
Wśród nas znajdują się również moi poprzednicy: Wilhelm Lülf, Meinhard Wichmann
i Rainer Tappe.
1
Wszyscy wymienieni Panowie ściśle współpracowali z Panem Zdzisławem Tuderkiem.
Dlatego cieszy mnie bardzo Wasza obecność i witam Was serdecznie.
Szanowne Panie, szanowni Panowie,
minęło już jedenaście lat od momentu potwierdzenia, w tej sali, dziesięcioletniego
Partnerstwa między miastami Wałczem, a Werne.
Uroczyste podpisanie tego dokumentu w dniu 28. września 2002r. potwierdziło, że prawie
w każdej dziedzinie prywatnego i publicznego życia nastąpiła wymiana, że bariery
i uprzedzenia zostały usunięte, i poczyniono duże kroki na drodze do nieograniczonego
partnerstwa i współpracy.
Ówczesny przedstawiciel
Rady Miejskiej Miasta Wałcz - Andrzej Wiśniewski, którego
serdecznie pozdrawiam, razem z Burmistrzem Zdzisławem Tuderkiem i
Meinhardem
Wichmannem opowiedzieli się za dalszą współpracą podpisując deklarację woli.
Szanowna Pani Towalewska, wówczas Posłanka na Sejm okręgu Wałeckiego
i Przewodnicząca „Stowarzyszenia Integracji Europejskiej”, wyraziła w swojej przemowie
nadzieję, że Polsce, przy poparciu Niemiec, uda się szybko wejść do rodziny Unii
Europejskiej.
Zdzisław Tuderek poruszył, w części środkowej swojej wypowiedzi, bardzo osobisty aspekt.
Wspominał on swoje dzieciństwo; okupację kraju przez Niemcy i Rosję; swojego tatę,
którego zobaczył po raz pierwszy w wieku ośmiu lat; ciężkie czasy wojenne, które przeżył
razem ze swoją mamą; ciągłe przesiedlenia i w końcu spotkanie z niemieckimi żołnierzami
walczącymi na froncie.
Pan Tuderek opowiadał dalej swoim słuchaczom, że dzięki literaturze historycznej
i zajmowaniu się przeszłością, dowiedział się jak doszło do najstraszniejszych wydarzeń
tamtych lat i że za całe zło nie byli odpowiedzialni „zwykli” ludzie, lecz polityczne systemy
i ideologiczni przestępcy.
Pan Tuderek podziękował za nawiązanie współpracy w latach 80. i pomoc rzeczową
w okresie zimy 1982 roku.
W 2003r., z okazji 10-lecia Partnerstwa i 700-lecia miasta Wałcz, zaprosił mieszkańców
Werne do przyjazdu i udziału w tych uroczystościach.
Zakończył on swoją przemowę słowami:
2
„Nasza mała ojczyzna Wałcz jest zawsze otwarta dla wszystkich przyjaciół z Werne i dla
przyjaciół ze zjednoczonej Europy.”
Szanowne Panie, szanowni Panowie,
zapewne zastanawiacie się dlaczego wspominam tamtą Jubileuszową Uroczystości?
Odpowiedź jest prosta - to, co zostało wyrażone w ramach wspomnień i planów na
przyszłość, pozwala dobrze ocenić nasze wspólne osiągnięcia w ramach partnerstwa,
a szczególnie uwidocznić ważną rolę pomysłodawcy i realizatora jakim był Pan Tuderek.
W kwietniu 2003r., z okazji 700-lecia Miasta, Pan Burmistrz Miasta Wałcz witał licznie
przybyłych Gości. W swojej uroczystej przemowie przedstawił on zmienną historię miasta
oraz historię partnerstwa naszych miast w jednoczącej się Europie.
Problem europejskiego porozumienia był dla Pana Tuderka zawsze bardzo ważny.
Zorganizował on w Wałeckim Centrum Kultury, kilka dni później tj. 2. maja 2003 roku,
uroczystą ceremonię podpisania aktu istnienia 10-letniego Partnerstwa naszych miast.
„Nikt nie wierzył w to, że dojdzie do pojednania narodów: Francuskiego, Polskiego
i Niemieckiego, które to ciągle prowadziły ze sobą wojny.
Z wyrazami szacunku powinniśmy podziękować naszym ojcom za to, że wyciągnęli oni
mądre wnioski z historii i konsekwentnie budowali wspólną Europę. Jestem dumny z tego, że
mieszkam w bogatej kulturowo i różnorodnej Europie. Jestem dumny również z Kopernika,
Einsteina, Bacha, Chopina, Dürera, Wyspiańskiego, Tomasza Manna i Wisławy
Szymborskiej.”
Następnie Pan Tuderek zwrócił uwagę na symbolikę uroczystość
z okazji istnienia
Partnerstwa, w obliczu nadchodzącego w Polsce referendum, które będzie dotyczyło
przystąpienia jego kraju do Unii Europejskiej. Dodał on:
„Wiem, że Wałcz poprzez przyjaźń do Werne połączony jest z Europą i z tego powodu
możemy powiedzieć, że należymy już do Unii Europejskiej.”
Czcigodni Goście,
patrząc wstecz, możemy dzisiaj stwierdzić, że krótko po tamtej uroczystości, Polacy
jednoznacznie opowiedzieli się w głosowaniu, za przystąpieniem do Unii Europejskiej. W
3
nocy z 30. kwietnia na 1.maja 2004 roku nastąpiło rzeczywiste przystąpienie Polski do Unii
Europejskiej i jednocześnie spełniło się marzenie Pana Zdzisława Tuderka.
Razem, z liczną grupą uczestników delegacji z Werne, zorganizował on uroczystą ceremonię
dla mieszkańców swojego miasta, która wszystkich nas dogłębnie poruszyła. Po podniesieniu,
przy dźwiękach hymnu, flagi Polski i miasta Werne, odbyło się wciągnięcie na maszt flagi
Unii Europejskiej, czyli niebieskiej chorągwi z 25 gwiazdami. Zaszczytu tego dostąpiła
czcigodna Posłanka Pani Towalewska. Odbyło się to przy akompaniamencie hymnu Europy.
Ta chwila bardzo wzruszyła wszystkich obecnych, również gości z Werne.
Kolejny raz flaga Europy znalazła się, dla Zdzisława Tuderka, w centrum ważnych wydarzeń.
2. lipca 2011r, z okazji Jarmarku Batorego została uroczyście przekazana czcigodna flaga
Rady Europejskiej.
Z uzasadnioną dumą mógł, ówczesny Burmistrz Miasta, przyjąć odznaczenie od
długoletniego członka parlamentarnego zgromadzenia Rady Europy, Pana Dr Wilfrieda
Böhma.
„XV Jarmark Stefana Batorego” - tak sformułował to w swoim liście dziękczynnym Zdzisław
Tuderek skierowanym do Gości z Werne „Przekazanie czcigodnej flagi Rady Europy, jak
również rozpoczęcie prezydentury w Unii Europejskiej doprowadziły do tego, że tegoroczne
uroczystości miały szczególny charakter. Nasze spotkanie traktujemy jako kolejny krok do
budowania Partnerstwa Europejskiego pomiędzy krajami, miastami i każdym człowiekiem.”
Następnie napisał:
„Mamy nadzieję, że będziemy mieć jeszcze wiele okazji do spotkań. Życzymy Państwu
szczęścia i błogosławieństwa. Pozostańcie w zdrowiu. Pamiętajcie proszę o naszej przyjaźni,
zarówno w dobrych, jak i w trochę gorszych momentach.”
Szanowne Panie, szanowni Panowie,
kiedy Pan Zdzisław Tuderek pisał te słowa, cierpiał już od dawna z powodu ciężkiej choroby.
Można jego dalsze słowa interpretować jako osobliwą mieszankę nadziei i pożegnania.
Wszyscy z nas, którzy go bliżej znali, wiedzieli, że z całych sił i żelazną wolą próbuje
pokonać chorobę. Niestety, 19. sierpnia 2012 roku, Pan Zdzisław Tuderek opuścił nas na
zawsze.
4
Wspólnie z moimi trzema poprzednikami, z wieloma ludźmi z Werne i mieszkańcami
Wałcza, mogłem towarzyszyć, w zeszłym roku, Panu Burmistrzowi Tuderkowi w Jego
ostatniej drodze.
My wszyscy, jak również wysokiej rangi przedstawiciele różnych politycznych instytucji,
byliśmy świadomi tego, że żegnamy wyjątkowego człowieka. Był to człowiek, który zawsze
troszczył się o swoje miasto Wałcz, ale również o dobre stosunki z miastem partnerskim
Werne, w zmieniającej się Europie.
To są powody dla których Rada Miasta Werne jednogłośnie postanowiła odznaczyć
Burmistrza Zdzisława Tuderka honorowym medalem miasta Werne.
Niestety, okoliczności nie pozwalają nam uhonorować Go medalem za Jego życia.
Tym bardziej cieszę się, że mogę dziś przekazać, pośmiertnie, honorowy medal miasta
Werne. Pani Barbara Tuderek odbierze go w imieniu zmarłego męża.
Szanowna Pani Tuderek, kochana Barbaro,
Ty, wraz z rodziną możesz z dumą odebrać, to spóźnione odznaczenie. Z pewnością jesteście
dumni z męża, ojca, teścia, który zapadł nam w pamięci jako osoba wyjątkowa.
Pan Zdzisław Tuderek, po wieloletniej działalność pedagogicznej, w 1994 roku przejął
władzę w mieście i sprawował ją aż do swojej śmierci. Przez osiemnaście lat pełnienia tej
funkcji, stał się najdłużej rządzącym Burmistrzem w Polsce.
Pełne uznania jest nie tylko Jego wieloletnie Burmistrzowanie, lecz to co w tym czasie
uczynił dla miasta Wałcz.
I to jest dla każdego, w najlepszym tego słowa znaczeniu, zauważalne.
Nasze miasto partnerskie Wałcz znacznie się zmieniło. Zostały wybudowane i naprawione
drogi, skwery zieleni, plac przed Ratuszem nabrał pięknego wyglądu, oferta skierowana do
szkół i instytucji sportowych jest imponująca, a konsekwentne wspieranie gospodarki
umożliwia powstawanie nowych firm. Miasto sprawia, na każdym gościu i turyście, bardzo
pozytywne wrażenie.
Przy realizacji tych przedsięwzięć, Zdzisław Tuderek, przyjmował z wdzięcznością
i z korzyścią dla swojego miasta pomoc od Werne. Wsparliśmy czynnie budowę oczyszczalni
ścieków, straż pożarna otrzymała od nas sprzęt i samochody, oraz Niemiecki Czerwony
Krzyż pomagał mieszkańcom.
Międzynarodowe kluby i szefowie administracji, z obu miast, zawsze intensywnie wspierały
5
i nadal wspierają nieustające kontakty.
Burmistrz Miasta Zdzisław Tuderek rozmawiał, na prawie każdym spotkaniu, ze swoimi
ówczesnymi niemieckimi kolegami z urzędu na różne tematy, które ich dotyczyły. Była to
zawsze owocna, dla obu stron, wymiana doświadczeń i poglądów.
Rozmawiano między innymi o organizacji administracji, o ulepszeniu publicznej komunikacji
miejskiej, o środowisku, o atrakcjach turystycznych lub na ulubiony temat Pana Tuderka,
czyli o Europie.
Każdy, kto miał przyjemność porozmawiać z Burmistrzem Tuderkiem, mógł się szybko
zorientować, że posiadał on rozległą wiedzę.
Był on inteligentnym mężczyzną, który interesował się historią i wykazywał się dużą
świadomością. W ten właśnie sposób można wyjaśnić, dlaczego podczas wszystkich swoich
działań, mimo że odnosił się do bolesnych doświadczeń, częściowo nawet osobistych,
zawsze miał wizję trwałej i przyjaznej Europy.
Ten temat, który celowo umieściłem w środkowej części mojego dzisiejszego przemówienia,
był dla Pana Zdzisława Tuderka zawsze ważną motywacją. Partnerstwo naszych miast, które
powstało przed Jego Burmistrzowaniem, było dla Niego z jednej strony możliwością,
impulsem i wsparciem w wykonywaniu pracy.
Z drugiej strony było czymś w rodzaju mozaiki, aby dzięki kontaktom z Niemcami, Francją
i Szwecją mieć mały ale ważny udział w europejskim poznaniu i współżyciu.
Pan Zdzisław Tuderek zawsze wspierał różne formy aktywności, które dotyczyły konkretnych
stosunków między naszymi miastami:
Do dzisiaj istnieje wymiana młodzieży szkolnej i z różnych stowarzyszeń.
Młodzi piłkarze z Wałcza rywalizowali w turnieju, odbywającym się w mieście Stockum,
odnosząc sukces.
Pracownicy administracji z Wałcza ukończyli praktyki w naszym magistracie.
Artyści z obu miast prezentowali swoje dzieła, poszczególne organizacje Czerwonego Krzyża
wykazywały się aktywnością, którą mój poprzednik i przewodniczący Niemieckiego
Czerwonego Krzyża - Pan Rainer Tappe intensywnie wspierał.
Również muzea naszych miast utrzymują od dawna ścisłe kontakty, które wyraziły poprzez
podpisanie oddzielnej deklaracji partnerstwa.
6
W pamięci pozostało również, jak Burmistrz Wilhelm Lülf i Meinhard Wichmann, oddali w
Wałczu cześć ofiarom wojny przez złożenie wieńca i rozmowy z byłymi więźniami obozów
koncentracyjnych.
Burmistrz Zdzisław Tuderek, w trakcie swoich lat urzędowania, wspierał różnorodne
aktywności partnerskie i często sam brał w nich udział.
Pięknym gestem Burmistrza Wichmanna było odznaczenie Pana Burmistrza Tuderka, jak
również innych zasłużonych ludzi z Wałcza, za zasługi dla obustronnej współpracy.
Odznaczenia te były wręczone z okazji uroczystości 700-lecia Wałcza i 10-lecia istnienia
naszego partnerstwa.
Na tym dokumencie znalazł się cytat Hermana Hesse, który brzmiał następująco:
„Potęgą Europy nie są umowy, lecz sera ludzi”.
Odzwierciedleniem tych słów był Pan Zdzisław Tuderek. Był on nie tylko Burmistrzem, który
wspierał i angażował się w partnerstwo naszych miast. Był on również taktownym
i serdecznym człowiekiem, który posiadał umiejętności trafnego oceniania ludzi, wyraźne
poczucie wartości i oparcie w rodzinie. Był on przy tym zabawny i wesoły.
Również ten aspekt, szanowne Panie, szanowni Panowie, pozostawimy w naszej pamięci.
Wspomnienia te, dla mnie, są związane z Jego licznymi odwiedzinami Jarmarku Sim-Jü,
który tak bardzo lubił. Dlatego, szanowni Państwo, nie jest to przypadek, że właśnie dziś
w ramach Targów Sim-Jü, odznaczymy pośmiertnie Pana Zdzisława Tuderka.
Miał on liczne zasługi w pogłębianiu naszych relacji w czasie trwającego partnerstwa między
naszymi miastami i ich mieszkańcami.
Burmistrz Zdzisław Tuderek troszczył się nieustannie o partnerstwo między Wałczem
a Werne.
Wszyscy straciliśmy dobrego przyjaciela. Ale nigdy nie zapomnimy, co uczynił on dla nas
i dla naszych ścisłych kontaktów z polskimi przyjaciółmi. Za to jesteśmy i będziemy mu
zawsze wdzięczni.
Pozwolę sobie jeszcze tylko zaprosić do mnie Panią Barbarę Tuderek, aby wręczyć jej,
w zastępstwie za Pana Zdzisława Tuderka, honorowy medal miasta Werne.
7