Leasing jako forma finansowania

Leasing jako forma finansowania
W aspekcie bilansowym i
podatkowym
Definicje
kodeks cywilny (art. 709.(1)) – Przez umowę leasingu finansujący zobowiązuje
się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, nabyć rzecz od
oznaczonego zbywcy na warunkach określonych w tej umowie i oddać tę
rzecz korzystającemu do używania albo używania i pobierania pożytków
przez czas oznaczony, a korzystający zobowiązuje się zapłacić
finansującemu w uzgodnionych ratach wynagrodzenie pieniężne, równe co
najmniej cenie lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia rzeczy przez
finansującego.
uor (art. 3 ust. 4, 5, 6) – Brak terminu „leasing”; terminy „finansujący” i
„korzystający”.
Definicje
updop (art. 17a 1)) – Przez umowę leasingu rozumie się umowę nazwaną w
kodeksie cywilnym, a także każdą inną umowę, na mocy której jedna ze
stron, zwana dalej "finansującym", oddaje do odpłatnego używania albo
używania i pobierania pożytków na warunkach określonych w ustawie
drugiej stronie, zwanej dalej "korzystającym", podlegające amortyzacji
środki trwałe lub wartości niematerialne i prawne, a także grunty.
MSR 17 (art. 4) – Umowa leasingowa, jest to umowa na mocy której w
zamian za opłatę lub serię opłat, leasingodawca przekazuje leasingobiorcy
prawo do użytkowania danego składnika aktywów przez uzgodniony okres.
Leasing finansowy czy operacyjny?
• Doktryna: (zgodne z podejściem bilansowym)
Leasing finansowy
• umowa na czas zbliżony do okresu gospodarczej używalności przedmiotu,
• umowa, w której wszelkie ryzyka związane z otrzymaniem spłaty wartości
rzeczy przerzucone są na Korzystającego
Leasing operacyjny
• Każda umowa, która nie jest umową leasingu finansowego
Lokalizacja umowy leasingu w polskim
prawodawstwie
•Umowa leasingu prawo cywilne(Kodeks Cywilny)
•podatkowe (ustawy podatkowe CIT, PIT, VAT)
•prawo bilansowe(Ustawa o rachunkowości)
• MSR 17 Leasing
• KSR 5 Leasing, najem, dzierżawa
Praktyka: (zgodne z podejściem podatkowym)
•Leasing finansowy
Amortyzuje podatkowo Korzystający (amortyzacja +
część odsetkowa= k.u.p.
•Leasing operacyjny
Amortyzuje podatkowo Finansujący (rata leasingowa=
k.u.p.)
Umowa leasingu w polskim prawie:
Ustawa o rachunkowości
•Leasing wg ustawy o rachunkowości -jeżeli umowa:
1.przenosi własność jej przedmiotu na korzystającego po
zakończeniu okresu, na który została zawarta,
2.
zawiera prawo do nabycia jej przedmiotu przez
Korzystającego, po zakończeniu okresu, na jaki została
zawarta, po cenie niższej od wartości rynkowej z dnia
nabycia,
3. okres na jaki została zawarta, odpowiada w przeważającej
części przewidywanemu okresowi ekonomicznemu użyteczności
środka trwałego lub prawa majątkowego, przy czym nie może
być on krótszy niż 3/4 tego okresu. Prawo własności przedmiotu
umowy może być, po okresie na jaki umowa została zawarta,
przeniesione na Korzystającego,
4. suma opłat, pomniejszonych o dyskonto, ustalona w dniu
zawarcia umowy i przypadająca do zapłaty w okresie jej
obowiązywania, przekracza 90% wartości rynkowej
przedmiotu umowy na ten dzień. W sumie opłat uwzględnia
się wartość końcową przedmiotu umowy, którą korzystający
zobowiązuje się zapłacić za przeniesienie na jego własność
tego przedmiotu,
5.
zawiera przyrzeczenie Finansującego do zawarcia z
Korzystającym kolejnej umowy o oddanie w odpłatne używanie
tego samego przedmiotu lub przedłużenia umowy
dotychczasowej,
na
warunkach
korzystniejszych
od
przewidzianych w dotychczasowej umowie,
6. przewiduje możliwość jej wypowiedzenia z zastrzeżeniem,
że wszelkie powstałe z tego tytułu koszty i starty poniesione
przez Finansującego pokrywa Korzystający,
7. przedmiot umowy został dostosowany do indywidualnych
potrzeb Korzystającego. Może on być
używany wyłącznie przez Korzystającego, bez wprowadzania w
nim istotnych zmian”:
to jest to leasing finansowy!
Ustawa o Rachunkowości- cd.
W przypadku spełnienia co najmniej jednego z wyżej wymienionych
warunków oddane do użytkowania korzystającemu środki trwałe lub
wartości niematerialne i prawne zalicza się u finansującego do aktywów
trwałych jako należności (art. 3 ust. 5).
Leasing operacyjny
 Obiekt jest zaliczony do majątku leasingodawcy
 Leasingobiorca ujmuje wartość brutto na koncie pozabilansowym „ Środki trwałe
w leasingu finansowym”
 Przyjęcie środka w leasing operacyjny
- Otrzymanie faktury vat za ratę opłaty leasingowej
Roz. z odb. i dost.
Usługi obce
WN- rata
WB
vat naliczony
vat
odliczenie vat na zasadach ogólnych
 Przekazanie środków w leasing operacyjny- fv dla leasingobiorcy w
wysokości raty leasingowej
przychody ze sprzedaży usług
WN- rata
Rozr. z odb. i dost.
WB
vat należny
vat
moment powstania obowiązku podatkowego vat u z chwilą
otrzymania całości lub części zapłaty, nie później niż z upływem
terminu płatności określonego w umowie lub fakturze.
umorzenie ŚT
Amortyzacja
Rozliczenie kosztów
Koszt własny
sprzedanych usług
x
x
x
x
Podatek dochodowy- cała kwota opłaty leasingowej łącznie z częścią raty to
przychód; koszt uzyskania to odpisy amortyzacji
Leasing finansowy
 Obiekt jest zaliczony do majątku leasingobiorcy
 Przyjęcie środka w leasing finansowy
FV w kwocie brutto obejmującej wartość rzeczy, oprocentowanie kredytu
leasingowego, zysk leasingodawcy vat naliczony.
Rozrach. Z odb. i dost.
Rozliczenie zakupu
Środki trwałe
WB
vat naliczony
vat
x
x1
Rozliczenia międzok.
x1
Inne rozl. międzyok.
kosztów finansowych
kosztów
x2
x3
oprocent. Kredytu
zysk leasing.
Vat- leasing finansowy traktowany jest jako dostawa towaru, więc vat naliczony odliczany jest na zasadach
ogólnych
 Zapłata raty
Rachunek bankowy
x
Rozliczenia międzok.
kosztów finansowych
x2
Inne rozliczenia miedzyok
x3
Umorzenie ŚT w leasingu
A
Rozr, z odb. i dost.
x
koszty finansowe
x2
pozostałe koszt operacyjne
x3
Amortyzacja
A
 Podatkiem dochodowy - kosztem uzyskania przychodu jest amortyzacja,
oprocentowanie kredytu, zysk leasingodawcy
 Przekazanie środków w leasing finansowy
-
Wyksięgowanie środka trwałego, ewentualnie jego umorzenia, jeżeli był wcześniej
umarzany- fv dla leasingobiorcy w kwocie równej wartości rzeczy
Rozrach. Z odb. i dost
Środki trwałe
x1
x
vat należny
x2
Rozliczenia międzyok. Przych.
x3
Vat- leasing finansowy traktowany jest jako dostawa towaru, więc obowiązek podatkowy powstaje w chwili
Wydania towaru będącego przedmiotem umowy
- Otrzymanie raty
Rozrch. Z odb. i dost.
x
Rachunek bankowy
x
przychody finansowe
x3 (1)
oprocentowanie
Rozliczenia międzyok. Przychodów
x3
Pozostałe przychody operacyjne
x3 (2)
zysk
Podatek dochodowy- przychodem część raty , która przekracza wartość przedmiotu leasingu
Umowa leasingu w polskim prawie:
podatek VAT
Ustawa o VAT
•VAT Leasing operacyjny (podatkowy) jest
jest usługą,(VAT do każdej raty)
•Leasing finansowy(VAT z góry)
MSR 17
• Za podstawę klasyfikacji przyjmuje się ogólnie
zasadę przeniesienia większości ryzyka i
korzyści związanych z przedmiotem umowy.
MSR 17
Leasing finansowy – jest to umowa leasingowa, na mocy której następuje
przeniesienie zasadniczo całego ryzyka i pożytków wynikających z tytułu
posiadania aktywów. Ostateczne przeniesienie tytułu prawnego może, lecz
nie musi nastąpić (art. 4).
Leasing operacyjny – jest to umowa leasingowa różna od umowy leasingu
finansowego (art. 4).
To czy dana umowa leasingowa jest leasingiem finansowym czy
operacyjnym zależy od treści ekonomicznej transakcji, a nie od formy
umowy (art. 10).
MSR 17
Przykłady sytuacji (które osobno lub łącznie) powodują, że umowa
zostanie zazwyczaj zaliczona do leasingu finansowego:
• na mocy umowy leasingowej następuje przeniesienie na
leasingobiorcę własności danego składnika przed końcem okresu
leasingu,
• leasingobiorca ma możliwość zakupienia składnika aktywów w
przyszłości w cenie o tyle niższej od wartości godziwej, że w
momencie rozpoczęcia leasingu istnieje wystarczająca pewność,
że leasingobiorca z tego prawa skorzysta,
• okres leasingu stanowi większą część ekonomicznego okresu
użytkowania danego składnika.
MSR 17
Przykłady sytuacji ciąg dalszy:
• wartość bieżąca (minimalnych) opłat leasingowych na dzień
rozpoczęcia leasingu wynosi zasadniczo prawie tyle ile wynosi
łączna wartość godziwa przedmiotu leasingu,
• aktywa będące przedmiotem leasingu mają na tyle
specjalistyczny charakter, że tylko leasingobiorca może z nich
korzystać bez dokonywania większych modyfikacji (art. 10).
Jeżeli inne powody wskazują na to, że umowa leasingu nie przenosi
zasadniczo całego ryzyka i pożytków, z tytułu posiadania przedmiotu
leasingu, leasing należy sklasyfikować jako operacyjny (art. 12).
Etapy ujęcia leasingu finansowego w księgach i w
sprawozdaniu





Ustalenie wartości początkowej przedmiotu leasingu,
Ustalenie odpisów amortyzacyjnych,
Podział opłaty leasingowej na część kapitałową i część odsetkową,
Ewidencję księgową leasingu,
Ujawnienie informacji w sprawozdaniu finasowym.
Wartość początkowa
•
Wartość początkowa przedmiotu umowy jest równa niższej spośród dwu
następujących kwot:
 Wartości rynkowej przedmiotu leasingu, ustalonej na moment rozpoczęcia
leasingu (odpowiada wartości wskazanej w umowie),
 Wartości bieżącej opłat leasingowych, ustalonej przy stopie dyskontowej
równej stopie dyskontowej leasingu.
(W sumie opłat leasingowych uwzględnia się opłatę wstępną i opłaty
podstawowe oraz opłatę końcowej).
Odpisy amortyzacyjne
 Dokonuje korzystający,
 Jeżeli po zakończeniu nie ma pewności co do uzyskania tytułu własności to
przedmiot leasingu powinien być w całości amortyzowany przez okres
trwania leasingu,
 Jeżeli po zakończeniu umowa przewiduje, że korzystający uzyska tytuł
własności to odpisy dokonywane są tak jak dla własnych środków trwałych,
a nie okres leasingu ( np. wartość początkowa przedmiotu leasingu 200
000,- Okres umowy 4 lata; Korzystający amortyzuje podobne środki trwałe
metoda liniową przez 5 lat, stąd roczny odpis amortyzacyjny wyniesie 40
000,-).
Stopa procentowa leasingu
Stopa procentowa leasingu to stopa dyskontowa , której wysokość na dzień
rozpoczęcia leasingu, że łączna bieżąca wartość minimalnych opłat
leasingowych oraz niegwarantowanej wartości końcowej równa jest sumie
wartości godziwej składnika aktywów będącego przedmiotem leasingu
oraz wszelkich początkowych kosztów bezpośrednich poniesionych przez
leasngodawcę.
Podział opłaty leasingowej na część kapitałową i część odsetkową
 Metoda równomierna ( liniowa),
 Metoda sumy numerów ( degresywna uproszczona),
 Metoda wewnętrznej stopy zwrotu ( degresywna pełna).
Metoda równomierna
Wartość części odsetkowej przypadającej na poszczególne okresy
sprawozdawcze ustala się według formuły:
……………………………
CO- część odsetkowa opłaty leasingowej przypadająca na dany okres
sprawozdawczy;
OL- suma opłat leasingowych wnoszonych w okresie trwania umowy
leasingu ( razem z opłatą wstępną i opłatą końcową);
WP- wartość początkowa przedmiotu umowy;
n- liczba okresów sprawozdawczych wchodzących w skład umowy leasingu;
CK= OL- CO
CK- część kapitałowa opłaty leasingowej przypadająca na dany okres
sprawozdawczy;
OL- opłata leasingowa za dany okres.
przykład
Umowa leasingu zawarta na 3 lata;
Wartość netto przedmiotu umowy wynosi – 100 000,Harmonogram opłat:
 Opłata wstępna (netto) – 10 000, Suma opłat leasingowych przypadająca na jeden rok umowy – 30 000, Opłata końcowa- 15 000,Metoda równomierna ( liniowa):
Część odsetkowa opłaty leasingowej przypadająca na każdy okres umowy wynosi:
CO= [( 10 000,00 + 3x 30 000,00 + 15 000,00 ) – 100 000,00] / 3= 5 000,Rozliczenie opłaty leasingowej metodą równomierną:
Rok trwania
umowy
Zobowiązanie
(należność)
Opłata
leasingowa
Część
kapitałowa
Część
odsetkowa
Zobowiązanie
(należność)
0 zawarcie
umowy
100 000,00
10 000,opłata wstępna
10 000,-
0
90 000,-
1
90 000,00
30 000,00
25 000,00
5 000,00
65 000,00
2
65 000,00
30 000,00
25 000,00
5 000,00
40 000,00
3
40 000,00
30 000,00
25 000,00
5 000,00
15 000,00
4 zakończenie
umowy
15 000,00
15 000,00
15 000,00
0
0
Metoda sumy numerów ( degresywna uproszczona),
W tej metodzie kolejnym terminom zostają przypisane numery porządkowe
w taki sposób, że pierwszy termin otrzymuje najwyższy numer, każdy
kolejny numer coraz niższy, a ostatni termin numer 1. Tak uporządkowane
numery stają się licznikami kolejnych ułamków. Mianownik jest dla
wszystkich ułamków jednakowy- jest nim suma wszystkich numerów.
Sumę numerów terminów (S) należy obliczyć według wzoru( gdy opłaty są
płatne z dołu w poszczególnych terminach):
S= n( n+1)
2
Jeżeli opłaty są płatne z góry, to sumę numerów terminów należy określić
według wzoru: S= n( n-1)
2
Metoda sumy numerów ( degresywna uproszczona) – cd. Przykładu
S= 3x(3+1)/2=6
Rok trwania
umowy
Zobowiązanie
(należność)
Opłata
leasingowa
Część
kapitałowa
Część
odsetkowa
Zobowiązanie
(należność)
0 zawarcie
umowy
100 000,00
10 000,opłata wstępna
10 000,-
0
90 000,-
1
90 000,00
30 000,00
22 500,00
3/6x15 000,00=
7 500,00
67 500,00
2
67 500,00
30 000,00
25 000,00
2/6x15 000,00=
5 000,00
42 500,00
3
42 500,00
30 000,00
27 500,00
1/6x15 000,00=
2 500,00
15 000,00
4 zakończenie
umowy
15 000,00
15 000,00
15 000,00
0
0
Metoda wewnętrznej stopy zwrotu ( degresywna pełna).
Jest zalecana przez MSR 17 jako metoda wzorcowa. Zgodnie z tą metodą
część odsetkowa opłaty leasingowej powinna zostać rozłożona na
poszczególne okresy obrachunkowe tak, aby można było uzyskać stałą
okresową stopę procentową w stosunku do salda zobowiązania ( lub
należności) w każdym z okresów obrachunkowych:
CO= IRR x Z
lub
CO= IRR x N
IRR- wewnętrzna stopa zwrotu ( jest to stopa dyskontowa, która zrównuje bieżącą
wartość opłat leasingowych z wartością przedmiotu umowy leasingu pomniejszoną o opłatę
wstępną).
Z- wartość zobowiązania wobec finansującego na początek okresu;
N- należność od korzystającego na początek okresu.
Metoda wewnętrznej stopy zwrotu ( degresywna pełna) – cd. Przykładu
IRR= 7, 5514725%
Rok trwania
umowy
Zobowiązanie
(należność)
Opłata
leasingowa
Część
kapitałowa
Część
odsetkowa
Zobowiązanie
(należność)
0 zawarcie
umowy
100 000,00
10 000,opłata wstępna
10 000,-
0
90 000,-
1
90 000,00
30 000,00
23 203,67
6 796,33
66 796,33
2
66 796,33
30 000,00
24 955,89
5 044,11
41 840,44
3
41 840,44
30 000,00
26 840,44
3 159,57
15 000,00
4 zakończenie
umowy
15 000,00
15 000,00
15 000,00
0
0
Wyliczenie zobowiązania leasingowego wg MSR- metoda
aktuarialna- koszty finansowe maleją wraz ze zmniejszaniem się niespł
 W przypadku rat leasingowych wnoszonych z dołu:
1.01. 20X1 Saldo otwarcia zobowiązania
1.01. 20X1 wszelkie wstępne nie podlegające zwrotowi opłaty
1.01.- 31.12. 20X1 naliczone odsetki
31.12.20X1 rata wnoszona z dołu
31.12. 20X1 saldo końcowe zobowiązania
X
(X)
X
X
(X)
X
1.01. 20X2 – 31.12. 20X2 naliczone odsetki
31.12.20X2 rata wnoszona z dołu
31.12. 20X1 saldo końcowe zobowiązania
X
(X)
X
 W przypadku rat leasingowych wnoszonych z góry:
1.01. 20X1 Saldo otwarcia zobowiązania
1.01. 20X1 wszelkie wstępne nie podlegające zwrotowi opłaty
1.01.20X1 rata wnoszona z góry
1.01.- 31.12. 20X1 naliczone odsetki
31.12. 20X1 saldo końcowe zobowiązania
X
(X)
(X)
X
X
X
1.01.12.20X2 rata wnoszona z góry
1.01. 20X2 – 31.12. 20X2 naliczone odsetki
31.12. 20X1 saldo końcowe zobowiązania
(X)
X
X