Test humanistyczny (próbny)

Transkrypt

Test humanistyczny (próbny)
Do rozwiązania zadań od 1. do 7. wykorzystaj tekst I
Tekst I
Francuscy filozofowie oświecenia aktywnie walczyli o to, co nazywali „naturalnymi
prawami” obywateli. Przede wszystkim chodziło o walkę z cenzurą, czyli o wolność słowa
zarówno w dziedzinie religii, moralności jak i polityki, bowiem każdy człowiek powinien
mieć zapewnione prawo do swobody myśli i swobodnego wyrażania opinii. Walczono także
o zniesienie niewolnictwa i bardziej humanitarne traktowanie przestępców.
- Zasada poszanowania godności człowieka przekształciła się wreszcie w Deklarację
Praw Człowieka i Obywatela przyjętą przez francuskie Zgromadzenie Narodowe w roku
1789.
- Ale nadal wielu ludzi musi walczyć o te prawa. Ciągle słyszymy, że pojedynczy
ludzie albo całe grupy ludności powołują się na to „naturalne prawo”, buntując się przeciw
bezprawiu, niewoli i uciskowi.
- To prawda. Czy wiesz, że na temat praw naturalnych dyskutowano już
w starożytności. Arystoteles zdefiniował prawo naturalne jako działania zgodne z naturą,
a nie wbrew naturze. Ale dopiero filozofowie oświecenia pragnęli ustalić pewne prawa
należne wszystkim ludziom po prostu z racji tego, że urodzili się ludźmi. To właśnie mieli na
myśli, mówiąc o „naturalnych” prawach. Nadal często mówi się o „prawie naturalnym”, które
jednak może pozostać w sprzeczności ze stanowionymi prawami danego kraju.
według: Jostein Gaarder, Świat Zofii, Jacek Santorski, Warszawa 1995.
Zadanie 1. (0-1)
Z tekstu I wynika, że prawa naturalne
A.
B.
C.
D.
akceptują instytucje niewoli.
tolerują nierówność społeczną.
są zawsze przestrzegane przez państwo.
istnieją niezależnie od praw państwowych.
Zadanie 2. (0-1)
Prawem naturalnym jest prawo do
A.
B.
C.
D.
nauki.
życia.
zatrudnienia.
zrzeszania się.
Zadanie 3. (0-1)
Akt prawny dotyczący praw człowieka został ogłoszony we Francji w wieku
A.
B.
C.
D.
XVI.
XVII.
XVIII.
XIX.
Strona 2 z 11
Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Jaworznie
Zadanie 4. (0–1)
Francuskie Zgromadzenie Narodowe przyjęło Deklarację Praw Człowieka i Obywatela
w okresie
A.
B.
C.
D.
reformacji.
wojny stuletniej.
rządów Ludwika XIV.
wielkiej rewolucji francuskiej.
Zadanie 5. (0-1)
Które zdanie pozbawione jest opinii?
A.
B.
C.
D.
Człowiek bardzo rzadko wyraża swoje poglądy.
Więźniowie nie byli traktowani zbyt humanitarnie.
Walka ludzi przeciwko bezprawiu jest bardzo ważna.
Pojęcie prawa naturalnego zdefiniowano w starożytności.
Zadanie 6. (0 –1)
Wolność człowieka przejawia się
A.
B.
C.
D.
dowolnością interpretacji prawa,
wyrozumiałością wobec odmiennych poglądów.
możliwością podejmowania samodzielnych decyzji.
koniecznością podporządkowania się wymaganiom przełożonych.
Zadanie 7. (0-1)
Który związek wyrazowy odnosi się przede wszystkim do wolności jednostki?
A.
B.
C.
D.
Zdobycie niepodległości.
Uzyskanie niezawisłości.
Wywalczenie suwerenności.
Zachowanie samodzielności.
Do rozwiązania zadań od 8. do 10. wykorzystaj informacje zawarte w tabeli
Tabela
Termin

anarchizm


demokracja


totalitaryzm
Definicja słownikowa
Dezorganizacja powstała wskutek braku lub
bezsilności ośrodków władzy; bezład, rozprężenie.
Stan bezpaństwowy, w którym nie obowiązują żadne
prawa.
Forma rządów, w której władzę sprawuje lud
bezpośrednio lub przez swoich przedstawicieli;
władza ludu, ludowładztwo.
Forma ustroju państwa, w którym oficjalnie uznaje
się wolę większości jako źródło władzy.
System organizacji państwa polegający na ingerencji
władz we wszystkie dziedziny życia politycznego,
społecznego, kulturalnego itp. oraz na sprawowaniu
nad nimi całkowitej kontroli.
według: Słownika wyrazów obcych, PWN, Warszawa 2000.
Strona 3 z 11
Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Jaworznie
Zadanie 8. (0-1)
Jedną z cech totalitaryzmu jest
A.
B.
C.
D.
prawo do zgromadzeń.
zastraszanie obywateli.
przestrzeganie swobód konstytucyjnych.
funkcjonowanie niezawisłego sądownictwa.
Zadanie 9. (0-1)
Cechą anarchii jest
A.
B.
C.
D.
brak silnej władzy państwowej.
sprawne działanie administracji.
skuteczne działanie władzy wykonawczej.
wzorowe funkcjonowanie instytucji państwa.
Zadanie 10. (0–1)
Charakterystyczną cechą demokracji jest sprawowanie władzy przez
A.
B.
C.
D.
jedną osobę.
klasę społeczną.
większość obywateli.
mniejszość obywateli.
Do rozwiązania zadań od 11. do 14. wykorzystaj obraz Jana Matejki
Rejtan – upadek Polski
Obraz
Jan Matejko, Rejtan – upadek Polski, w: Malarstwo polskie.www.pinakoteka.zascianek.pl.
Obraz Jana Matejki pt. Rejtan - upadek Polski przedstawia scenę, która rozegrała
się na sali poselskiej w czasie ratyfikowania układów rozbiorowych. Uczestnikami
wydarzeń byli posłowie szlacheccy i duchowieństwo. Rejtan, nie chcąc dopuścić do
podpisania układu, położył się na progu i rozdarł szaty.
Strona 4 z 11
Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Jaworznie
Zadanie 11. (0-1)
Wyraz twarzy i gesty postaci przedstawionych na obrazie pozwalają wnioskować, że
w ówczesnym czasie polska szlachta była
A.
B.
C.
D.
zgodna.
obojętna.
skłócona.
jednomyślna.
Zadanie 12. (0 –1)
Przedstawiona przez Jana Matejkę scena jest dynamiczna dzięki ukazaniu
A.
B.
C.
D.
postaci w ruchu.
wielości szczegółów.
kobiet na drugim planie.
bogactwa strojów szlacheckich.
Zadanie 13. (0 –1)
Obraz J. Matejki Rejtan - upadek Polski jest malarską interpretacją
A.
B.
C.
D.
radości z sukcesu politycznego Polski.
reakcji szlachty na traktat rozbiorowy.
zachowań szlachty wobec wolnej elekcji.
zadowolenia ze wzrostu autorytetu króla.
Zadanie 14. (0-1)
Gest Rejtana jest oznaką
A.
B.
C.
D.
niechęci wobec duchowieństwa.
obrony przywilejów szlacheckich.
protestu przeciwko samowoli króla.
reakcji na zdradę grupy możnowładców.
Zadanie 15. (0 –1)
Upadek Polski w XVIII wieku był skutkiem
A.
B.
C.
D.
silnej pozycji króla w państwie.
łamania umów międzynarodowych.
nadużywania „złotej wolności szlacheckiej”.
konsekwentnej polityki zagranicznej państwa polskiego.
Zadnie 16. (0-1)
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 roku
A.
B.
C.
D.
gwarantuje wolność słowa.
narzuca wyznania religijne.
zabrania swobody zrzeszania się.
określa przekonania polityczne obywateli.
Strona 5 z 11
Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Jaworznie
Do rozwiązania zadań od 17. do 25. wykorzystaj tekst II
Tekst II
Marek Grechuta Wolność /fragmenty/
Gdy widzisz ptaka w locie jak wolny jest,
Jak płynie sobie aż po nieba kres,
Wiedz – niebo bywa pełne wichrów i burz,
A z lotu ptaka już nie widać róż.
Bo wolność – to nie cel, lecz szansa, by
Spełnić najpiękniejsze sny, marzenia.
Wolność – to ta najjaśniejsza z gwiazd,
Promyk słońca w gęsty las, nadzieja.
Wolność to skrzypce, z których dźwięku cud
Potrafi wyczarować mistrza trud.
Lecz kiedy zagra na nich słaby gracz,
To słychać będzie tylko pisk, zgrzyt, płacz. [...]
Wolność to także i odporność serc,
By na złą drogę nie próbować zejść.
Bo są i tacy, którzy w wolności cud
Potrafią wmieszać swoich sprawek brud. [...]
Antologia, Marek Grechuta, www.abarabasz.republika.pl.
Zadanie 17. (0-1)
Bo są i tacy, którzy w wolności cud
Potrafią wmieszać swoich sprawek brud
„Tacy” to ludzie, których cechą jest
A.
B.
C.
D.
honor.
prywata.
godność.
uczciwość.
Zadanie 18. (0-1)
Związek frazeologiczny zejść na złą drogę oznacza
A.
B.
C.
D.
postępowanie etycznie.
czynienie dobra społecznego.
życie zgodne z kodeksem moralnym.
działanie na szkodę własną lub innych.
Zadanie 19. (0 -1)
Która zwrotka nie ukazuje niebezpieczeństw wynikających z posiadania wolności?
A.
B.
C.
D.
I.
II.
III.
IV.
Strona 6 z 11
Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Jaworznie
Zadanie20. (0 -1)
Bohaterem mitologicznym, który przekroczył granicę wolności, narażając się na
niebezpieczeństwo, był
A.
B.
C.
D.
Ikar.
Narcyz.
Achilles.
Herkules.
Zadanie 21. (0-1)
Z czym podmiot liryczny kojarzy wolność? Z wiersza wypisz 3 określenia.
1. ...........................................
2. ...........................................
3. ...........................................
Zadanie 22. (0-1)
Określ jednym wyrazem, jaka czynność ptaka powoduje, że jest on postrzegany jako
symbol wolności. Odpowiedzi udziel na podstawie analizy wiersza.
........................................................
Zadanie 23. (0-1)
Z pierwszej zwrotki wypisz wersy, które można potraktować jako życiową przestrogę.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Zadanie 24. (0-1)
Dokończ zdanie, posługując się cytatem z wiersza.
Wolność nie jest obszarem bez granic. Kiedy przekroczy się te granice, można usłyszeć
.......................................................................................................................................................
Zadanie 25. (0- 1)
Jaką funkcję pełnią przymiotniki w stopniu najwyższym użyte w drugiej zwrotce
wiersza?
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Strona 7 z 11
Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Jaworznie
Zadanie 26. (0-2)
Wpisz do tabelki informacje potwierdzające tezę, że na kartach literatury podejmuje się
problem wolności.
Imię i nazwisko autora
Tytuł utworu literackiego
Uszczegółowienie problemu
wolności
Henryk Sienkiewicz
Qvo vadis
wolność wyznania
Zadanie 27. (0-2)
Przekształć zdanie tak, aby nie zniekształcić sensu wypowiedzi. Nie cytuj podkreślonych
sformułowań.
Marzeniami sięgasz do gwiazd i nawet codzienne kłopoty nie są w stanie podciąć ci
skrzydeł.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Zadanie 28. (0-5)
Zredaguj zaproszenie na wieczorek poetycki z okazji rocznicy odzyskania przez Polskę
niepodległości.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Strona 8 z 11
Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Jaworznie
Zadanie 29.(0–16)
Wolność jest istotną wartością w życiu człowieka.
Napisz rozprawkę, w której ustosunkujesz się do powyższej tezy. W uzasadnieniu swego
stanowiska wykorzystaj przykłady z literatury, historii lub sztuki.
Pamiętaj, że Twoja praca powinna mieć co najmniej ¾ strony.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Strona 9 z 11
Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Jaworznie
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Strona 10 z 11
Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Jaworznie
Brudnopis
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Strona 11 z 11
Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Jaworznie