Zrozumieć rodzicielstwo zastępcze
Transkrypt
Zrozumieć rodzicielstwo zastępcze
Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Lędzinach Zrozumieć rodzicielstwo zastępcze W dobie dzisiejszych czasów codzienna rzeczywistość stwarza wiele problemów. Szybkie tempo życia, ciągłe zmiany, wymagają często wielu umiejętności przystosowawczych, elastyczności i radzenia sobie z otaczającym światem. W sytuacji braku pracy, przewlekłej choroby, nadużywania środków psychoaktywnych, przemocy, współczesna rzeczywistość może jeszcze bardziej pogrążyć jednostki jak i systemy rodzinne. Nie każdy odnajduje się samodzielnie w trudnej sytuacji, nie każdy dostrzega problem i nie każdy wie gdzie szukać pomocy. Zgodnie z ustawą o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej z dnia 9 czerwca 2011 pracę z rodziną organizuje gmina lub podmiot, któremu gmina zleciła zadanie realizację tego zadania. Najczęściej jest to ośrodek pomocy społecznej. Praca z rodziną jest prowadzona w formie konsultacji, poradnictwa specjalistycznego, terapii, mediacji, usług dla rodzin z dziećmi, pomocy prawnej, grup wsparcia i grup samopomocowych. Jednakże aby ośrodek pomocy społecznej mógł podjąć współpracę z rodziną przeżywającą trudności musi powziąć na ten temat informacje. Bez sygnału ze środowiska bądź bezpośrednio od rodziny szukającej pomocy ośrodek nie będzie w stanie zainterweniować. Niestety często osoby potrzebujące wsparcia z zewnątrz wykazują niechęć do współpracy. Może to wynikać z braku zaufania do asystenta rodziny bądź pracownika socjalnego, dużej demoralizacji, deficytów społecznych, postawy roszczeniowej, niechęci do zmiany swojego stylu życia, braku chęci i motywacji do pracy, oporu w przyjmowaniu porad, strachu przed zmianą, głęboką dysfunkcjonalnością rodziny, niską samooceną, brakiem wiary we własne możliwości czy nie chęcią do współpracy z instytucją. Nie każdy od razu rozumie jakie korzyści mogą płynąć z dokonanych zmian w życiu, jak również może oszacować, że nie warto podejmować trudu i wysiłku. Wyłącznie od jednostki bądź systemu rodzinnego zależy czy zajdą w ich życiu jakiekolwiek zmiany. Pracownik socjalny bądź asystent rodziny może motywować i zachęcać do podjęcia działań, mających na celu rozwiązywanie trudnych decyzji. Wsparcie udzielane rodzinie przeżywające trudności jest udzielane tylko za jej zgodą i aktywnym udziałem, z uwzględnieniem wewnętrznych i zewnętrznych zasobów. Asystent rodziny nie może do niczego zmuszać czy wykonywać zadań za rodzinę. Niezbędnym jest podjęcie współpracy opartej na małych krokach zgodnie z możliwościami i ograniczeniami rodziny. Ciągłe wzmacnianie rodziny i zrozumienie dla powrotów do stałych zachowań to istota wsparcia. Asystent pomaga rodzinie w znalezieniu sposobów rozwiązywania trudnych sytuacji, które pozwolą na utrzymanie optymalnych warunków do funkcjonowania wszystkich członków rodziny, tak by nie zaszła konieczność zabezpieczenia opieki nad dziećmi w pieczy zastępczej. Do głównych zadań asystenta rodziny należy rozwijanie motywacji do zmiany, rozwiązywanie problemów bieżących i wychowawczych, kształtowanie prawidłowych postaw rodzicielskich, praca nad likwidacją dysfunkcji rodziny będącą przyczyną objęcia rodziny wsparciem asystenta, wsparcie psychologiczne, budowanie sieci wsparcia. Pomoc asystenta może wprowadzić w życie rodziny trwałe zmiany, jeśli tylko dojdzie do aktywnej współpracy i faktycznej chęci ze strony rodziny do wprowadzenia tych zmian. Nie zawsze rodzina wykazuje wolę i zaangażowanie w podejmowanie odpowiednich działań, zmierzających do poprawy ich funkcjonowania w środowisku. Wyrażając samodzielność i ogólną niechęć względem instytucji publicznych. Wówczas los rodziny jest wyłącznie w jej rękach, a sposób w jaki kieruje swoim życiem zależy jedynie od jej członków. To w jaki sposób funkcjonuje rodzina nie zawsze jest zgodne z ogólnie przyjętymi normami, obowiązującymi przepisami prawnymi oraz wartościami. Szczególnie w sytuacji, gdy w rodzinie przebywają nieletnie dzieci, ważnym jest zwracanie uwagi na to w jaki sposób są wypełniane względem nich obowiązki czy nie dzieje się im krzywda i czy mają zapewnione odpowiednie warunki do życia i rozwoju. Powzięcie informacji przez szkołę, policję, ośrodek pomocy społeczne bądź inną instytucję publiczną o niepokojącej sytuacji w rodzinie może doprowadzić do zgłoszenia sprawy w sądzie i rozpoczęcia postępowania o wydanie zarządzeń opiekuńczych względem dzieci. Ponadto zgodnie z art. 12a ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie w razie bezpośredniego zagrożenia życia lub zdrowia dziecka w związku z przemocą w rodzinie pracownik socjalny wykonujący obowiązki służbowe ma prawo odebrać dziecko z rodziny i umieścić je u innej niezamieszkującej wspólnie najbliższej osoby, w rodzinie zastępczej lub w placówce opiekuńczo – wychowawczej. W sytuacji gdy nie ma bliskiej osoby, która mogłaby przejąć opiekę nad dzieckiem, formą pieczy najbardziej sprzyjającą dobru dziecka jest rodzina zastępcza. Zasady funkcjonowania rodzin zastępczych reguluje ustawa z 1 Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Lędzinach dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Wśród rodzin zastępczych wyróżniamy: rodziny zastępcze spokrewnione, niezawodowe, zawodowe, w tym pełniące funkcję pogotowia rodzinnego oraz specjalistyczne. Rodzina zastępcza zapewnia dziecku całodobową opiekę i wychowanie, dostęp do przysługujących mu świadczeń zdrowotnych, kształcenie, wyrównywanie braków rozwojowych i szkolnych, rozwój uzdolnień i zainteresowań, zaspokaja jego potrzeby emocjonalne, bytowe, rozwojowe społeczne czy religijne, zapewnia ochronę przez bezprawną ingerencją w jego prywatne życie, umożliwia mu kontakt z rodzicami i innymi osobami bliskimi. Najważniejszym zadaniem rodziny zastępczej jest stworzenie dziecku warunków do życia i rozwoju, w których będzie czuło się stabilnie i bezpiecznie. Pełnienie funkcji rodziny zastępczej nie jest zadaniem łatwym, ale może być źródłem szczęścia i satysfakcji z niesienia pomocy tym najbardziej potrzebującym. Dzieci pozbawione właściwej i kochającej opieki w wielu przypadkach charakteryzują się brakiem umiejętności nawiązywania trwałych więzi z drugim człowiekiem, opartych na trosce, oddaniu i współczuciu. Dzieci te łakną uczuć, których mogą doświadczać właśnie w rodzinie, jednakże często sami nie potrafią ich okazać. Zrozumienie dzieci, które nawet w najmniejszym stopniu nie odwzajemniają najprostszej sympatii może być trudne. Jednakże deficyty z dzieciństwa można naprawić jedynie w kochającej rodzinie, przygotowanej odpowiednio na różne trudności i świadomej ograniczeń jakie są związane z rodzicielstwem zastępczym. Przede wszystkim dzieci umieszczone w rodzinie zastępczej potrzebują czasu na adaptacje do nowych warunków. System każdej rodziny jest inny, każda rodzina tworze różny wartości, normy i zasady, dlatego bardzo ważnym są pokłady cierpliwości i zrozumienia dla dziecka, które początkowo może czuć się zagubione w nowym miejscu zamieszkania. Rodzina zastępcza wypełniając swoją funkcję nigdy nie zostaje sama z trudnościami, które mogą się pojawić. Zgodnie z ustawą o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej rodziny zastępcze są objęte opieką koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej, którego głównym zadaniem jest pomoc rodzinom w realizacji zadań wynikających z pieczy zastępczej. Ponadto rodziny mają możliwość korzystania ze wsparcia psychologa oraz poradnictwa radcy prawnego. Rodzina zastępcza otrzymuje w Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie kompleksowe wsparcie, a pojawiające się problemy są zawsze rozwiązywane wspólnie. Głównym założeniem rodzicielstwa zastępczego jest to, iż ma ono charakter przejściowy. Oznacza to, iż w trakcie pobytu dziecka w rodzinie zastępczej należy dążyć do uregulowania jego sytuacji prawnej, poprzez zmierzanie do powrotu dziecka do rodziców biologicznych bądź do przysposobienia go przez rodzinę adopcyjną. Celem ustalenia w jakim kierunku mogą zmierzać działania dotyczące dziecka umieszczonego w rodzinie zastępczej koordynator rodzinnej pieczy zastępczej wspólnie z asystentem rodziny oraz rodziną zastępczą sporządza plan pomocy dziecku. Równocześnie asystent rodziny sporządza plan pracy z rodziną biologiczną dziecka, który powinien być skoordynowany z planem pomocy dziecku. Tylko dzięki jasno sprecyzowanym celom oraz stałej współpracy koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej z asystentem rodziny jest możliwe osiągnięcie zamierzonych celów dotyczących małoletnich dzieci przebywających w rodzinach zastępczych. Jeśli zostanie uznane, że rodzina biologiczna pozytywnie rokuje na przyszłość, czyni starania by odwrócić swoją trudną sytuację i jest szansa by dziecko w niedalekim czasie powróciło do rodziny należy powziąć wszelkie działania i użyć możliwie dostępnych środków by osiągnąć ustalone cele. W przypadku kiedy rodzina biologiczna nie czyni żadnych starań wobec zmiany swojej sytuacji życiowej oraz nie ubiega się o odzyskanie władzy rodzicielskiej względem dzieci, co zostanie potwierdzone przez asystenta rodziny, organizator rodzinnej pieczy zastępczej może wystosować do sądu pismo o uregulowanie sytuacji prawnej dziecka. To od decyzji sądu zależy w jakim kierunku zostaną podjęte działania względem dziecka. Czy powróci pod opiekę rodziców biologicznych czy zostanie zgłoszone do przysposobienia. Rodzicielstwo zastępcze nie jest łatwe. Wiąże się ze współpracą z sądem, rodziną biologiczną dziecka oraz często podejmowaniem trudnych decyzji. Jednakże radość i satysfakcja jaka wypływa z pomagania potrzebującym dzieciom i umożliwiania im dorastać w niezaburzonym środowisku jest nieporównywalna z żadnym innym działaniem w życiu. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie zostało wyznaczone na organizatora rodzinnej pieczy zastępczej, w związku z czym realizuje zadania w zakresie pieczy zastępczej. Zespół do Spraw Pieczy Zastępczej na co dzień współpracuje z 2 Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Lędzinach rodzinami zastępczymi, udziela im wsparcia i poradnictwa. W związku z dużymi potrzebami w zakresie tworzenia nowych rodzin zastępczych Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie ponownie prowadzi akcję poszukiwania rodzin zastępczych. Zachęcamy wszystkie osoby zainteresowane rodzicielstwem zastępczym do zrobienia pierwszego kroku jakim jest kontakt z tutejszą instytucją. Koordynator z otwartością i zaangażowaniem odpowie na wszystkie Państwa pytania, rozwieje pojawiające się wątpliwości i przedstawi na czym tak naprawdę polega pełnienie tej ważnej roli jaką jest rodzina zastępcza. Naprawdę warto… Justyna Łukacka - koordynator rodzinnej pieczy zastępczej 3