Kamień w krajach bałtyckich

ZE ŚWIATA
Kamień
w krajach bałtyckich
[ Obwód Kaliningradzki - Litwa - Łotwa - Estonia ]
Z
naczący wzrost gospodarczy Łotwy, Estonii oraz mniejszy Litwy
w ostatnich latach zaktywizował
sektor branży budowlanej. Dolomity, stosowane od średniowiecza do
wznoszenia zamków, kościołów, dworów,
są używane także dzisiaj, lecz występują
całkowicie w cieniu importowanych granitów i marmurów.
„Dynamiczna para” – to określenie Estonii i Łotwy nadane w końcu 2006 roku
przez magazyn „The Economist”. Dla wymienionych krajów obliczono GDP odpowiednio na 11,6 i 10,9%. Dla Litwy wynosi
on 7,2%. Tak wyjątkowo wysoki wzrost
jest wynikiem szczęścia i dobrej polityki.
Szczególnie od włączenia się w struktury
NATO i UE (na wiosnę 2004 roku) – kraje te
stały się stabilne i przyjazne dla biznesu.
60
nk 29 I 6/2007
Położone są w pobliżu wielkich, bogatych
rynków.
Konsumpcja we wszystkich trzech krajach wzrasta podobnie jak wzrasta kredyt. Życiową koniecznością jest kontrola
ekonomiki krajów, by zapewnić stały jej
rozwój.
Zobaczymy, czy „nowi Europejczycy”
dotrzymają kroku i czy „załapią się” na
obecność w bogatszej części kontynentu.
Broniąc wiary
W XII wieku, po relacjach żeglarzy i kupców wracających z obszaru, gdzie obecnie
leży Ryga, kanonik Reinhard z klasztoru
augustianów w Segeburgu (Holsztyn) postanowił tam wyruszyć i nawracać pogan
na chrześcijaństwo. Nawracanie częściowo
się udało, lecz ataki wrogo nastawionych
tubylców nie ustawały. Reinhard obiecał
im, że skoro tylko zostaną synami Bożymi,
wybuduje im zamki. Ci zgodzili się na propozycję, więc w roku 1185 Meinhard sprowadził kamieniarzy z Gotlandii, szwedzkiej
wyspy oddalonej ok. 160 km od wybrzeży
Łotwy. W rezultacie powstały pierwsze kamienne budowle różnego rodzaju.
Nie oznacza to, że miejscowi ludzie
nie posiadali wiedzy o kamieniu, lecz nie
umieli przygotować wapiennych zapraw
do łączenia kamienia. Ruiny w Uexkull
(Ilkskile) zachowały się do dziś. Wiele innych zamków zostało wybudowanych
do r. 1560. Niemal w każdym przypadku
przeważającymi materiałami były skały
dolomitowe z miejscowych łomów oraz
czerwona cegła.
Obecnie ani dolomity, ani wapienie nie
www.nowykamieniarz.pl
ZE ŚWIATA
Fundamenty zamku w Trokach na Litwie zbudowane są z różnych kamieni
są wydobywane na terenie Litwy i Łotwy.
oBwÓD KaLininGraDZKi
Wciśnięty pomiędzy Polskę i Litwę obwód kaliningradzki jest enklawą Rosji.
Zajmuje powierzchnię 15 100 km kw. i ma
968 200 mieszkańców. Bombardowanie
brytyjskie w sierpniu 1944 roku i końcowa
bitwa o Królewiec (Koenigsberg) w kwietniu 1945 roku pozostawiły budynki miasta
całkowicie lub znacznie zniszczone. Armia
Radziecka zajęła miasto w czerwcu 1946
roku i Królewiec został nazwany Kaliningradem. Rejon został zasiedlony przede
wszystkim przez Rosjan. Beton stał się
jedynym materiałem budowlanym przez
następne dekady.
Upadek ZSRR w 1991 roku i niepodległość republik nadbałtyckich wyizolowały
obwód kaliningradzki od reszty Rosji. 10
stycznia 2006 roku rząd rosyjski ogłosił
dla obwodu kaliningradzkiego status Specjalnej Strefy Ekonomicznej. Do października zanotowano boom gospodarczy ze
wzrostem GDP powyżej 10 procent, czyli
więcej, niż w jakimkolwiek innym regionie
Rosji.
Rosną nowe osiedla, nowe domy i biurowce. Wzrasta zapotrzebowanie na kamień. W 2005 roku otwarto nowy kościół
Chrystusa Zbawiciela w Kaliningradzie. Na
okładzinę zewnętrzną zużyto 5500 mkw.
białego marmuru Połock, dostarczonego
przez firmę RIF z Magnitogorska na Uralu. Na zewnętrzne stopnie użyto granitu
Mansurowskiego, na wnętrza Verde Guatemala, Volokas i in., dostarczone przez
Rocky Ltd z Moskwy i Granmar z Kalininwww.nowykamieniarz.pl
gradu.
W obwodzie kaliningradzkim wydobywa się 90 procent bursztynu na świecie.
Litwa
Litwini najpóźniej w Europie przyjęli
chrześcijaństwo. Unia polsko-litewska zawarta w 1386 roku stworzyła siłę zdolną
kontrolować teutońskich komturów grabiących coraz bardziej ziemie nad Bałtykiem. Strona polska domagała się, by
litewski książę Jagiełło przyjął chrześcijaństwo wraz z całym krajem. W szczytowym
okresie swojej historii Wielkie Księstwo
Litewskie rozciągało się od Bałtyku po Morze Czarne.
Przez pewien czas południowa granica
Litwy przebiegała wzdłuż rzeki Niemen.
Tam zbudowano wiele zamków, przypuszczalnie stosując lokalny kamień i cegłę.
Bloki kamienia budowlanego – dolomitu wydobywane są od niedawna w
północnej Litwie (Petrasiunai k. Pakruojis). Dobra lenne Pakruojis obejmują 43
budynki wzniesione w końcu XVIII wieku
przez barona von den Roppa z miejscowego kamienia. Jedyny w Europie most łukowy z dolomitu zbudowano tu w 1821 roku
(przebudowany w 2001 roku). Obecnie w
Petrasiunai firma AB Dolomitas, należąca
do Achenos Group, produkuje kruszywo
dolomitowe w różnych frakcjach zgodnie
ze standardami Unii Europejskiej.
Niepodległą w okresie międzywojennym Litwę napadł i zajął Związek Sowiecki
w 1940 roku. W 1990 roku Litwa jako pierwsza z byłych republik ZSRR proklamowała
niepodległość, lecz Moskwa jej nie uzna-
stoisko H117
6/2007 I nK29
61
ZE ŚWIATA
wała do września 1991 roku. Ostatnie sowieckie oddziały wojskowe opuściły Litwę
w 1993 roku.
Litwa przekształca swoją gospodarkę
i przystosowuje ją do instytucji europejskich. Na wiosnę 2004 roku Litwa włączyła
się w struktury zarówno NATO, jak i Unii
Europejskiej.
Jest to największy z trzech bałtyckich
krajów o powierzchni 65 200 km kwadratowych.
Litwa zgłosiła gotowość przyjęcia waluty euro w tym samym czasie, co Słowenia.
Słowenia została zaakceptowana, natomiast Litwa ma najpierw obniżyć stopę
inflacyjną.
PRZEMYSŁ KAMIENIA
BUDOWLANEGO
Dyrektor handlowy firmy Rudmarma
Joint Stock Company z okolic Troków Zygimantas Ivasauskas powiedział: „Kultura
kamienia na Litwie obecnie wzrasta, lecz
wszystko jest importowane. Granitowe
slaby sprowadzamy z Brazylii, Afryki, Skandynawii, Indii, Chile, Chin i Włoch. Marmury, trawertyny i onyksy kupujemy w Grecji,
we Włoszech, w Iranie, Turcji, Indiach, Hiszpanii i Portugalii. W naszej fabryce produkujemy kominki, blaty kuchenne, płytki
posadzkowe, parapety, schody i elementy architektoniczne. Nasi główni klienci
mieszkają na Litwie. Wykonujemy wiele
projektów. Wśród nich są centralne schody
i parapety pałacu prezydenckiego, kaplice
i schody prezbiterium wileńskiej katedry,
kominki w ratuszu, schody i posadzki w
Grand Casino i inne. Część produkcji eksportujemy do Zjednoczonego Królestwa,
Szwecji, Łotwy i Rosji, lecz eksport ten nie
jest duży”.
Rudmarma
ma
stronę
internetową: www.rudmarna.lt lub e-mail:
[email protected].
Inne firmy litewskie: UAB Akmenija,
założona w Kłajpedzie (1999), wykonuje
kominki, schody, blaty kuchenne z granitu i marmuru. www.akmenija.lt – to jedna
strona w języku litewskim.
UAB Akmenstatyba w Wilnie specjalizuje się w produkcji rzemieślniczej.
www.akmenstatyba.lt – strona dostępna w
języku angielskim.
UAB Granitas z Kowna importuje granity z Ukrainy i wykonuje kostki i formaki. Fabryka założona w 1959 roku
zatrudniała w 1996 r. 690 pracowników.
www.granitas.lt.
UAB Graniteka w Szawlach oferuje szeroką gamę produktów z granitu i marmuru. www.graniteka.lt.
Stolica Litwy Wilno została ogłoszona w
roku 1994 przez UNESCO obiektem światowego dziedzictwa. Razem z Linzem w
62
nk 29 I 6/2007
Ditto
Austrii będzie europejską stolicą kultury
w roku 2009, tj. w 1000. rocznicę założenia
miasta. Wilno będzie pierwszą stolicą z
krajów postkomunistycznych, która otrzymała ten honorowy tytuł.
Zgodnie z miejscowym czasopismem:
„większość gruntów przeznacza się na tereny budowlane. Nowe mieszkania są zazwyczaj sprzedane, zanim rozpoczną się
prace ziemne na budowie”.
Nowe budynki to m.in. Wileńskie Centrum Sztuki z wystawami Muzeum Guggenheima i Ermitażu, Pałac Narodowy z
halą koncertową na 1800 miejsc, Centrum
Kultury, Centrum Kongresowe na 3000
uczestników. Projekt Office Park za 38
mln euro przewiduje pięć siedmiopiętrowych biurowców przy autostradzie Wilno
– Ryga. Prywatny handel detaliczny rozwija się szybko, buduje się kolejne ciągi
handlowe, inne są planowane. W końcu
renowacja ważnych obiektów miejskich z
Pałacem Królewskim z pewnością zapewnia znaczną ilość pracy lokalnym firmom
kamieniarskim.
Łotwa
Stolica Łotwy Ryga miała w 2006 roku
największy wzrost cen nieruchomości: 40
procent w stosunku do roku 2005 – ogłosił Knight Frank International. Oto pytanie
dla inwestorów: czy taka tendencja jest
ostatnią?
Łotwa ma granice z Estonią od północy,
Rosją i Białorusią od wschodu, Litwą od
południa. Ryga, kiedyś znaczące miasto
hanzeatyckie, obchodziła 800-lecie w roku
2001. Mając odzyskaną niepodległość od
roku 1991, Łotwa przystąpiła do NATO i do
Unii Europejskiej wiosną 2004 roku.
Pierwszy radziecki samochód, pierwszy
czołg i pierwszy samolot były zaprojektowane i wykonane w Rydze. Do dzisiaj w
kraju jest około 30 procent Rosjan.
PRZEMYSŁ KAMIENIA
BUDOWLANEGO
Łotewskie Centralne Biuro Statystyczne
(CBS) potwierdziło, że w latach 2003-2006
nie były eksploatowane żadne kamienie
budowlane. Różowy dolomit Krantsiens
i brązowoszary gips Sauriyeishi opisane
w rosyjskim przewodniku są obecnie wydobywane tylko na żądanie, zazwyczaj na
potrzeby renowacji. Permskie złoża wapieni w południowo-zachodniej Łotwie nie są
obecnie eksploatowane. Zaledwie kilka
firm z Rygi importuje granity i marmury.
Autor odwiedził trzy wiodące: Agni, Uldis
Leilands i Dans Jansons oraz rzeźbiarza Indulisa Ranka.
Założyciel firmy Agni nazwał ją od hinduskiego słowa oznaczającego ogień,
gdyż głównym produktem sprzedawanym są piece i kominki. Łotysze wierzą,
że ich przodkowie przybyli z Indii, zanim
tam osiedlili się Hindusi. Salon wystawowy Agni przy ulicy Brivibas otwarto w
1992 roku. Wydział kamienia utworzono
później, by klienci mieli możliwość wyboru kamienia na wystrój kominka. Firma
zatrudnia 12 osób i posiada dwie włoskie
przecinarki. Ragnars Gulbis, kierownik
salonu wystawowego, spędził trzy lata
w Anglii, stąd porozumienie było łatwe.
Przedstawił pana Gintsa Ozolinsa, kierownika wydziału kamienia, który stwierdził,
że firma Agni ma około 100 rodzajów kamienia w magazynie, łącznie 2 200 mkw.
Pan Gints chwali Włochy jako dostawcę,
www.nowykamieniarz.pl
ZE ŚWIATA
Znany łotewski rzeźbiarz Indulis Ranka na tle swoich prac
lecz jego ulubionym kamieniem jest Aran
White z Brazylii.
Zapytany o słynny pomnik Wolności w
Rydze pan Gints odpowiedział, że został
on wzniesiony w 1935 roku. Czerwony
granit cokołu i szary na rzeźby pochodzą
ze Skandynawii, podczas gdy trawertyn
użyty na podmurówki i centralną część
pomnika pochodzą z Włoch. Następnie
stwierdził, że na Łotwie nie ma eksploatacji bloków. W kamieniołomie dolomitów używa się materiałów wybuchowych,
więc można uzyskać jedynie małe bryły.
Jeżeli klient chce mieć kominek z dolomitu, może to zrealizować, lecz takie zlecenia
są rzadkością. Na zakończenie pan Gints
oznajmił, że granit występuje na Łotwie,
lecz 700 metrów pod powierzchnią terenu. Dalsze informacje o Agni: www.agni.
lv. Ponieważ p. Gints nie mówi po angielsku – zamówienia najlepiej kierować do:
[email protected].
Następna wizyta to firma SIA Uldis
Leilands, której biura, magazyn i zakład
przeróbczy są poza miastem, przy drodze
łączącej się z ulicą Bauskas. Firma została
założona w 1998 roku i importuje slaby i
płytki z Chin, Włoch, Hiszpanii i Finlandii.
Pan Leilands powiedział, że zatrudnia 30
pracowników, a w zakładzie ma „2 i ½”
przecinarki mostowe. Ilość materiału w
magazynie zmienia się, lecz zwykle jest
około 1000 mkw. Wykonuje się kominki,
blaty kuchenne, łazienkowe, parapety,
64
nk 29 I 6/2007
schody i okładziny na fasady. Firma dostarczyła ok. 2200 mkw. jasnego chińskiego
granitu na budynek banku Nordea (ul. Brivibas 151) i 3500 mkw. podobnego materiału na gmach Unibank koło zakładu Uldis
Leilands. Kontakt: [email protected].
Następnie odwiedziłem tereny na przedmieściu Rygi pod lasem, gdzie mieszka
kilku rzeźbiarzy. Taksówkarz natknął się
na pana Indulisa Ranka, który stworzył
około 300 rzeźb podczas swojego ponad
70-letniego życia. Pan Ranka wystawiał
swoje prace w Norwegii i Japonii. Powiedział: „Mój ogrodowy warsztat może być
nazwany lasem idei. Spaceruję pomiędzy
surowymi kamieniami jakby wśród rosnących drzew i próbuję wysłyszeć, który z
nich jest gotowy mnie się ujawnić. Jeżeli
czas jest odpowiedni, moje dłuto wyłupuje fragmenty kamiennego bloku i rzeźba
stopniowo przedstawia siebie”. Pan Ranka
ma adres e-mailowy: [email protected], a
niektóre jego prace można zobaczyć na
stronie: www.gallery.lv/Ranka.
Ocenia się, że na Łotwie pracuje około
200 rzeźbiarzy, z czego połowa to kobiety.
Główna ekspozycja rzeźb znajduje się w
Triada, ok. 50 km na północ od Rygi koło
miejscowości Sigulda.
Następnym przystankiem był nowoczesny biurowiec w Rydze, gdzie na czwartym
piętrze ma swoje biuro Dans Jansons. Jego
dziadek był rzeźbiarzem, więc utrzymuje,
że posiada 25 lat doświadczenia w branży
kamienia. Przed utworzeniem własnej firmy w 1996 roku Dans Jansons pracował w
biurze. Początkowo importował wykładziny ścienne i podłogowe oraz kostkę. Firma
nie miała warsztatu, dlatego cięcia i inne
dodatkowe prace z wyjątkiem przycinania
na budowie zlecał różnym lokalnym firmom. Magazyn jest niewielki, zwykle ma
ok. 300 mkw. materiałów. Pan Dans ma
ośmiu pracowników łącznie z pracownikami działu sprzedaży i montażystami. Jeśli
trzeba, zatrudnia więcej montażystów.
Centrum Gościnne Kaali zbudowane w 2002 roku z dolomitu Selgase
www.nowykamieniarz.pl
ZE ŚWIATA
Jest także łotewskim dystrybutorem produktów AKEMI. Z wykonanych projektów
Dans przedstawia budynek Nordea Bank
przy ul. Brivibas „oczywiście z chińskim
granitem na elewacji!”. Następnym dużym
projektem będzie prawdopodobnie odnowienie budynków Ministerstwa Spraw
Zagranicznych w Rydze (2500 mkw.). Pan
Dans jest bardzo dobrze zorientowany w
światowym rynku kamienia. Według niego Włochy są „supermarketem kamienia,
gdzie wszystko można kupić w dobrej
cenie”. Dans jest widoczny na jednym
ze zdjęć po lewej stronie przy kliencie
Romanie z Baltic Stone Design Group.
www.dansjansons.lv – warto sprawdzić ze
względu na doskonałe ilustracje.
Pośród innych firm akmens apstrade
Darbnica jest w stanie podjąć się obróbki
i montażu wszystkich rodzajów kamienia.
www.aad.lv – strona dostępna w języku
angielskim, posiada także dobre fotografie.
Firma akmens Baltija (www.stoneplus.lv)
specjalizuje się w okładzinach ściennych,
posadzkach, schodach i wystroju ogrodów. Na stronie internetowej są dobre
fotografie.
EStonia
stoisko H117
66
nk 29 I 6/2007
Eksploatacja dolomitów i wapieni w
blokach ma miejsce także w najbardziej
na północ położonym kraju bałtyckim. Finowie i Estończycy byli wśród pierwszych
ludów wędrujących z Azji do Europy przed
tysiącami lat. Wybrzeże Bałtyku osiągnęli
w I wieku po Chrystusie. Na początku XIII
wieku Duńczycy poprosili teutońskich
książąt o pomoc w obronie przed pogańskimi Estończykami. Budowa zamków
przebiegała szybko. Zachował się całkowicie tylko jeden kamienny zamek Kuressare
Episcopal na wyspie Saaremaa. Prawdopodobnie zbudowano go około 1265 roku,
choć pierwszą udokumentowaną datą jest
rok 1380. Zamek był odnawiany wielokrotnie i dziś jego widok robi wrażenie. Zamek
w Paide, blisko geograficznego środka
Estonii, zbudowano około roku 1265 w porządku architektonicznym Livonian. Blisko
Paide znajduje się kamieniołom dolomitu
w Mundi. Podczas Dni Wapienia odbywa
się plener rzeźbiarski.
W średniowieczu na terenie Estonii
było około 100 kamiennych zamków. Gildia kamieniarska utworzona w XIV wieku
była jedną z najstarszych. Dokument z
1384 roku potwierdza transport 29 dolomitowych nagrobków z Tallina do Lubeki
w Niemczech. W 1531 roku nie mniej niż
11000 obrobionych wapieni wypłynęło z
portu w Tallinie.
Niezwykły opis wapieni i dolomitów
estońskich zastosowanych po rok 1997
przedstawia w języku angielskim strona
internetowa:
www.einst.ee/Ea/2/TEXT/
hallas.htm.
Niemal całe mury obronne wokół starego miasta w Tallinie zachowały się do dziś.
Użyto znacznej ilości dolomitu, budując
1,8 km muru grubości 2-3 m i do 15 m
wysokiego, z wieloma basztami. Dolomit
jest w Tallinie wszędzie widoczny: w tarasowych domach przy trasie od zachodu w
kierunku wspaniałego ratusza (Raekoda) i
w nowej Bibliotece Narodowej, otwartej w
1993 roku.
Po wiekach niewoli pod rządami Danii,
Szwecji, Niemiec i Rosji, Estonia odzyskała niepodległość w roku 1991. Jako członek Światowej Organizacji Handlu i Unii
Europejskiej kraj efektywnie rozwija nowoczesną ekonomię z silnymi sektorami
elektroniki i telekomunikacji. Korzystny
wpływ na rozwój kraju ma handel z trzema
głównymi partnerami: Finlandią, Szwecją i
Niemcami.
PrZEMySŁ KaMiEnia
BUDowLanEGo
Najważniejszym zjawiskiem geograficznym Estonii jest istnienie bałtyckiej
geosynkliny kaledońskiej zaczynającej się
od jeziora Ładoga i biegnącej 1200 km do
Olandii w południowej Szwecji. Na obszarze Estonii przebiega na długości 300 km.
Geosynklina wypełniona jest (od dołu):
kambryjskimi glinami i piaskowcami, w
części środkowej ordowickimi piaskowcami i łupkami, a część górną tworzą osady
wapienne. Na wyspie Saaremaa odsłaniają
się osady sylurskie: dolomity i wapienie.
Nie budzi więc zdziwienia fakt, że Estonia
ma największe zasoby kamieni budowlanych w porównaniu z Łotwą czy Litwą.
Prawdopodobnie czynnych jest obecnie
15 kamieniołomów m.in. na wyspie Saaremaa: Karma i Selgase (dolomity) oraz na lądzie Orgita, Ugru, Vasalemma, Lasnamae,
Kostivere. Stare kamieniołomy, jak Inju,
Tamsalu, Kaugatuma i Soeginina, eksploatują okresowo dla aktualnych projektów
renowacyjnych.
Nazwa dolomit pochodzi od nazwiska
francuskiego mineraloga Deodata de Dolomieu. Czasem nazywany dolostone lub
wapieniem dolomitycznym – dolomit różni się od wapieni tym, że zawiera zarówno
magnez, jak i wapń. Z handlowego punktu widzenia złoże na wyspie Saaremaa jest
najważniejsze. Występujące tu dolomity
są żółtawoszare, brązowoszare, niebieskoszare, drobnoziarniste. Na lądzie, na
zachód od Tallina jest wiele złóż wapieni w
kolorach żółtoszarych i zielonoszarych.
Poniższe dane zawierają oficjalne roczniki statystyczne Estonii, wydane w latach
2001 i 2006.
www.nowykamieniarz.pl
ZE ŚWIATA
Wydobycie (w tys. m3)
dolomit technologiczny
1993
2000
2004
-
-
171,9
dolomit budowlany
66,5
212,1
323,4
dolomit dekoracyjny
3,4
0,7
1,3
wapień technologiczny
wapień budowlany
5,2
61,9
93,9
504,3
959,7
1547
Uwaga: zwięzłe definicje określeń „technologiczny” i „budowlany” nie są znane.
Pięć firm kamieniarskich posiada swoje
własne źródła materiałów kamiennych:
Erek, Haakeri, Haapsalu, Paekivi, Orgita
i Saare Dolomiit – Vaokivi. Ostatnia jest
największą firmą w sektorze z obrotem
2,68 mln euro w 2006 r. Płyty okładzinowe
produkowano przed II wojną światowa w
Kaarma. Kamieniołomy dolomitu zajmują
powierzchnię 38 ha, a zasoby są oceniane
na około 700 000 m3 przydatnego surowca. Od 1985 do 1992 roku firma Saare Dolomit dostarczyła 3000 m3 bloków i okładzin
dla Biblioteki Narodowej w Tallinie. Budującym była jednorazowo powołana firma
państwowa Ehitusvalitsus. Nowy gmach
otworzył swoje podwoje dla czytelników
w 1993 roku.
Historia firmy Saare Dolomit ma początek w roku 1958. W roku 2003 dwie
największe firmy kamieniarskie połączyły
się, tworząc Saare Dolomiit – Vaokivi OU.
Nowo powstała firma zatrudnia 85 pracowników. Posiada dwa oddziały produkcyjne,
jeden w Tallinie, gdzie głównie przerabia
się wapienie i materiały importowane oraz
zakład na wyspie Saaremaa, przerabiający
różne dolomity. Dolomity i wapienie eksploatuje się w sześciu kamieniołomach. W
roku 2006 wydobyto ok. 2500 m3 wapieni
Reval i 3300 m3 różnych rodzajów dolomitów Kaarma. Produkuje się głównie płytki
posadzkowe, okładziny oraz elementy cięte na wymiar. Listę referencyjną zawiera:
www.saaredolomiit.ee. Około 10 procent
produkcji jest eksportowane do Finlandii,
Szwecji, Łotwy, Niemiec, Rosji i na Litwę.
Firma Haapsalu Paekivi wystawiała na
targach Stone+tec w Norymberdze w latach 2001 i 2003. Z obrotami nieco poniżej
1 mln euro w 2006 roku firma ta jest drugą
najważniejszą w Estonii.
Wapień Ugru eksploatuje się 10 km od
miejscowości Haapsalu. Zakład w pobliżu
kamieniołomów przerabia wapień Ugru i
materiały importowane. Slaby, płytki i inne
produkty końcowe sprowadza się z Włoch,
Hiszpanii, Niemiec, Belgii, Polski i Chin.
www.ungru.ee
OU Haakeri to firma z kamieniołomem
koło wsi Selgase w powiecie Mustjala na
wyspie Saaremaa. Występuje tu dolomit
sylurski (ok. 425 mln lat temu) z wieloma
68
nk 29 I 6/2007
Kominki produkcji OU Haaker
skamieniałościami, żółty, brązowy, szary
lub prawie czarny. Zasoby dolomitów dla
potrzeb budownictwa wynoszą ok. 380
000 m3, a na potrzeby produkcji galanterii – również 380 000 m3. Firmę założył w
1995 roku Alver Sagur, początkowo pracujący w branży drzewnej. Uważał on, że
kupna kamieniołomu Selgase nie można
było przegapić. Wszystkie prace wykonuje
się ręcznie w małym zakładzie wyposażonym w trak, dwie piły i tokarki do wyrobu
galanterii. Prezenty z dolomitu są ciągle
towarem przynoszącym zyski. Produkuje
się również płytki posadzkowe i ścienne,
parapety, kolumny, gzymsy, schody, nagrobki i rzeźby. Z dolomitu Selgase zbudowano Centrum Turystyczne Kaali w pobliżu
ogromnego krateru meteorytowego. Centrum posiada muzeum, hotel i tawernę.
Informacje: www.dolomiit.kaalitrahter.ee.
W 2001 roku powstała firma Orgita Dolomiiditooted. Posiada kamieniołom w
Orgita-Haimre, około 5 km od wsi Marjamaa w rejonie Rapla. Oferta obejmuje slaby i okładziny. Beżowoszary dolomit Orgita nadaje się zarówno na zewnątrz, jak i do
robót wewnętrznych. Jest mrozoodporny
(ponad 50 cykli zamrażania) i popularny
wśród rzeźbiarzy. www.orgitadolomiit.ee
– strona zawiera ilustracje.
Firma Erek obrabia wapienie od 1989
roku. Pracują dwa kamieniołomy: wapienia Kostivere i „marmuru” Vasalemma.
Erek specjalizuje się w fasadach i renowacjach budynków. Od 1991 roku reprezentuje szwedzką firmę Marmoroc na rynku
estońskim. www.erek.ee.
Pan Aivar Allikmaa po 12 latach pracy
jako kierownik w firmie Haapsalu Paekivi otworzył firmę rodzinną Lossikivi OU.
Posiada także utworzoną w 2006 roku
firmę Stoneserv OU, specjalizującą się w
montażach fasad, posadzek, schodów itp.
Lossikivi importuje granity i marmury z
Chin, Niemiec, Włoch, Hiszpanii i Portugalii. Obrót w 2006 r. wynosił 467 000 euro.
Kamieniołom Selgase, własność OU Haakeri
www.lossikivi.ee.
ZAKŁADY OBRÓBCZE
Dipol
Granite
Ltd
w
Saue
(www.diapol.com) dostarcza na zamówienie blaty kuchenne dla klientów w Zjednoczonym Królestwie, Holandii, Francji,
Belgii Szwecji i Finlandii.
Dolokivi OU z Kaarma vald, założona w
1989 r., głównie produkuje kominki i rzeźby. www.dolokivi.ee.
Gildeman Dolomite Design ma siedzibę w Jalase (powiat Rapla) ok. 65 km od
Tallina. Strony internetowe: www.kamin.ee
– przedstawiają kominki, stoły ogrodowe,
ornamenty, wazy, kule, puchary, balustrady i kolumny.
Gramet Ltd – głównym produktem są
płyty napisowe nagrobków, również w
ofercie są schody, slaby i inne elementy na
życzenie zamawiającego. Firma importuje
kamienie z Finlandii, Karelii, Ukrainy, używa także materiałów miejscowych. Zakład
zlokalizowany jest na dalekim południu
Estonii w Voru.
ISCG (International Stone Construction
Group) utworzono w 2004 roku w Tallinie.
Specjalizuje się w imporcie z 14 kamieniołomów karelskich, z Uralu i okolic Sankt
Petersburga. www.iscg.ee – strona w językach estońskim i angielskim.
Kivisepad Ltd – obrabia granity, marmury w swoim zakładzie przeróbczym
w Tartu, drugim największym mieście
Estonii. Zakład powstał w 2001 roku i
eksportuje 95 procent swojej produkcji
- www.kivisepad.ee.
Od autora: Spodziewam się, że powyższy
przegląd krajów bałtyckich będzie przydatny dla polskich specjalistów. Chcę też zwrócić uwagę, że nie otrzymałem wszystkich
odpowiedzi na wysłane e-maile.
Tekst i zdjęcia: Paul Daniel
Tłumaczenie i opracowanie:
Henryk Walendowski
www.nowykamieniarz.pl