Marek Artur Abramowicz Autoreferat

Marek Artur Abramowicz
Autoreferat
Stopień magistra astronomii: Uniwersytet Wrocławski, 1968
na podstawie pracy o pewnym szczególnym modelu kosmologicznym
(promotor Jan Kubikowski)
Stopień doktora fizyki: Uniwersytet Warszawski, 1974
na podstawie pracy o rotujących, relatywistycznych gwiazdach
(promotor Andrzej Trautman)
Stopień docenta fizyki teoretycznej: Uniwersytet Göteborski, 1999
na podstawie wykładu habilitacyjnego i decyzji Rady Wydziału
(ten szwedzki stopień naukowy najbardziej odpowiada polskiej habilitacji, ale nie
jest jej równoważny, i z tego powodu nie został w Polsce nostryfikowany)
1. Moja obecna pozycja: pełna, dożywotnia profesura
na Uniwersytecie w Göteborgu
W roku 1993 wygrałem międzynarodowy konkurs na dożywotnią profesurę na
Uniwersytecie w Göteborgu w Szwecji, a w maju 1994 objąłem tamże katedrę
astrofizyki. Nie mam nigdzie innych etatów. Prowadzę w Göteborgu typowo cztery,
czasem pięć, wykładów rocznie, od pierwszego roku studiów po studium
doktoranckie i wykłady monograficzne. Daję także czasem kursowe wykłady na
innych uniwersytetach, oraz bardzo często w szkołach letnich. W tym roku dałem
tygodniowe wykłady w szkołach letnich na Korsyce i w Danii. Mam dwóch
doktorantów na Uniwersytecie w Göteborgu, jednego na Uniwersytecie w Opawie na
Morawach (program Erasmus), oraz magistrantkę na Uniwersytecie w Trieście.
Jestem członkiem Narodowego Komitetu Naukowego Astronomii, powoływanego
przez szwedzką Królewską Akademię Nauk na czas nieokreślony. Daję często
zaproszone wykłady na dużych międzynarodowych konferencjach i uczestniczę w ich
organizacji. W tym roku wykładam sześciokrotnie: w Rio de Janeiro, Leicester,
Warszawie, Opawie, Harvardzie i Santiago. Zajmuję się bardzo serio popularyzacją
nauki. Piszę artykuły dla polskich, szwedzkich, włoskich i amerykańskich periodyków.
Wygłaszam popularne wykłady, w tym regularnie podczas Dni Otwartych
Uniwersytetu Warszawskiego, a także regularnie raz w roku na Trzech Króli dla
moich sąsiadów w Starym Gierałtowie, górskiej wsi w Kotlinie Kłodzkiej, gdzie moja
żona Henryka Kozicka prowadzi małe gospodarstwo leśne.
2. Moje obecne zainteresowania naukowe:
czarne dziury i dyski akrecyjne
Moje badania naukowe koncentrują się obecnie na
fizyce czarnych dziur i teorii dysków akrecyjnych.
Używam metod analitycznych i numerycznych
symulacji na superkomputerach. Ilustracja po lewej
przedstawia wiry konwekcyjne w dysku akrecyjnym
wokół czarnej dziury. Jest to wynik symulacji
wykonanej w Harwardzie z Rameshem Narayanem i
Igorem Igumenshchevem, moim dawnym szwedzkim
asystentem. Współpracuję także z kolegami z
Warszawy, Zielonej Góry, Paryża, Nowego Jorku,
Cambridge, Leicester, Kopenhagi, Kyoto, Hajfy, Triestu
i innych ośrodków.
Czarne dziury są bez wątpienia jednym z najbardziej niezwykłych odkryć ludzkiego
umysłu. Ich fundamentalne znaczenie dla fizyki, a szerzej dla kultury, polega na tym,
że teoretyczne zrozumienie czarnych dziur i ich obserwacyjne badania wyjaśnią, jak
się spodziewamy, niektóre ciągle niedostatecznie poznane problemy czasu i
przestrzeni a nawet być może równie jeszcze tajemnicze kwantowe aspekty
grawitacji i własności próżni. Prowadzę badania niektórych problemów fizyki
czarnych dziur, w szczególności ich geometrii, topologii, elektrodynamiki, własności
inercji w silnych polach grawitacyjnych, oraz promieniowania Hawkinga, posługując
się często "geometrią optyczną", wprowadzoną w pracy, którą napisałem z
Brandonem Carterem, jednym z najsłynniejszych twórców współczesnej teorii
czarnych dziur, i Jean-Pierrem Lasotą (z Obserwatorium Paryskiego i Instytutu
Astrofizyki w Paryżu).
Dyski akrecyjne są dominującym żródłem energii promienistej w wielu układach
podwójnych gwiazd, w aktywnych jądrach galaktyk, i w obiektach proto-planetarnych.
Dyski w kwazarach są najpotężniejszymi i najwydajniejszymi niewybuchowymi
żródłami energii we Wszechświecie. Fizykę dysków akrecyjnych wokół czarnych
dziur określają nieliniowe procesy, w których temperatura, natężenia pól
grawitacyjnych i magnetycznych osiągają ekstremalne wartości, a prędkości materii
zbliżają się do prędkości światła. Procesy te odzwierciadlają niektóre z najbardziej
fundamentalnych praw natury, niemożliwych do sprawdzenia w laboratoriach na
Ziemi.
3. Najbardzej znane wyniki moich badań
Czarne dziury i paradoks siły odśrodkowej: Brandon Carter, Jean-Pierre Lasota i
ja zauważyliśmy, że, mówiąc obrazowo, blisko czarnej dziury siła odśrodkowa
przyciąga w kierunku środka, a nie odpycha. Spotkało się to z dużym
zainteresowaniem nie tylko fachowców, ale także mediów: paradoks siły odśrodkowej
omawiany był w wielu krajach w popularnych artykułach w dziennikach i
czasopismach, programach radiowych i telewizyjnych. Najpoważniejsze z nich
Nature (w News and Views) oraz Science poświęciły mu ponad stronicowe specjalne
omówienia redakcyjne, a Discovery długi artykuł. Najbardziej znany na świecie
miesięcznik popularyzujący naukę, amerykański Scientific American zamówił u mnie
duży artykuł o naszych wynikach dotyczących siły odśrodkowej.
Dyski akrecyjne: grube, szczupłe i adafy. Po
powrocie ze Stanfordu, w grupie Bohdana
Paczyńskiego w Warszawie i pod jego naukowym
kierunkiem, zajmowałem się z Michałem Jaroszyńskim,
Markiem Sikorą i innymi kolegami teorią dysków
akrecyjnych. Odkryliśmy wtedy nowy tym dysków,
grube dyski, czyli thick accretion disks. Praca w grupie
Paczyńskiego nad tematem o światowej randze i smak
pierwszego naukowego sukcesu, było moim doniosłym
życiowym doświadczeniem: zrozumiałem wtedy, co to
znaczy być fizykiem.
W Trieście, Jean-Pierre Lasota (z Paryża), Bożena Czerny (z Warszawy) i Ewa
Szuszkiewicz (moja doktorantka z Triestu) i ja odkryliśmy pod koniec lat
osiemdziesiątych jeszcze jeden typ dysków akrecyjnych, szczupłe dyski, czyli slim
accretion disks. Dziesięć lat póżniej w Technionie w Hajfie Oded Regev, Jean-Pierre
Lasota i ja odkryliśmy optycznie cienkie, radiacyjnie nieefektywne dyski, czyli adafy.
Odkryte przez nas trzy typy dysków stanowią, w raz z cienkimi dyskami odkrytymi
przez Mikołaja Szakurę i Raszyda Sunjajewa z Moskwy, fundament teorii dysków
akrecyjnych. Są powszechnie używane przez wszystkich ekspertów zajmujących się
akrecją i znane większości astrofizyków. Opisywane są w podręcznikach jako
stadardowa, klasyczna, część teori. "Thick disks", "slim disks" i "adafs" przyjęły się
jako ich przez wszystkich używane nazwy i dziś nie wymagają wyjaśnień.
4. Publikacje, zacytowania
Wydałem dwie książki i opublikowałem grubo ponad setkę artykułów w
recenzowanych, i renomowanych, pismach naukowych, między innymi wielokrotnie w
Nature, The Astrophysical Journal Letters, i Monthly Notices of the Royal
astronomical Society. Ich listę przedstawiam osobno. Mniej więcej 20% moich
artykułów opublikowałem jako jedyny autor.
NASA Astrophysics Data System podaje, że do 25 września 2003 wszystke moje
artykuły były cytowane łącznie (także te, których nie byłem pierwszym autorem) 2893
razy. Na internetowej stronie http://www.astro.su.se/~juri/citations.html podane są
liczby zacytowań szwedzkich astronomów ustalowe według następujących kryteriów:
(1) wykluczone są samocytowania, (2) uwzględnione są tylko te prace, w których
autor jest pierwszym autorem. Według tej strony, w latach 1996-2001 (nie ma danych
z innych lat) byłem każdego roku najczęściej cytowanym szwedzkim astronomem.
Drugi pod względem liczby zacytowań szwedzki astronom ma każdego roku około
dwa razy mniej zacytowań niż ja.
Liczba zacytowań moich prac (http://www.astro.su.se/~juri/citations.html)
1996
1997
1998
1999
2000
2001
182
179
187
179
183
121
Sześć moich artykułów cytowano więcej niż 100 razy, w tym trzy, których jestem
pierwszym autorem (wymieniam tylko te trzy):
1. M.A. Abramowicz, M. Calvani and L. Nobili
Thick Accretion Disks with Supercritical Luminosities
The Astrophysical Journal, vol.242, p.772, (1980)
Cytowany 127 razy.
2. M.A. Abramowicz, B. Czerny, J.-P. Lasota and E. Szuszkiewicz
Slim Accretion Disks
The Astrophysical Journal, vol.332, p.646, (1988)
Cytowany 282 razy.
3. M.A. Abramowicz, X. Chen, S. Kato, J.-P. Lasota, and O. Regev
Thermal Equilibria of Accretion Disks
The Astrophysical Journal Letters, vol.438, p.L37, (1995)
Cytowany 259 razy.
Ostatnia praca na tej liście została wyróżniona w roku 1999 przez ISI Web of Science
prestiżową nagrodą Swedish Citation Classic jako w ostatnich pięciu latach (19941999) najczęściej na świecie cytowana praca szwedzkiego autora z fizyki, fizyki
technicznej, chemii, astrofizyki i nauk o Ziemi. Dostałem za to w Sztokholmie dyplom
od ministra nauki.
5. Praca zagranicą: Stanford, Austin, Oxford, Triest,
Katania, Kopenhaga, Göteborg, Santa Barbara.
Dennis Sciama.
Tuż po doktoracie u Andrzeja Trautmana, wyjechałem
w roku 1975 na roczny staż na Uniwersytet Stanforda
w Kalifornii, gdzie byłem asystentem Roberta
Wagonera. Napisałem z nim trzy prace i do dziś
utrzymuję kontakt naukowy. Ponownie wyjechałem do
USA w roku 1979, na dwuletni staż naukowy, tym
razem na University of Texas at Austin, gdzie
pracowałem w grupie Bryca de Witta, w Center for
Relativity. Poznałem tam Dennisa Sciamę (zdjęcie po
lewej) słynnego brytyjskiego fizyka i kosmologa, twórcę
legendarnej szkoły w Cambridge, do której należeli
jako jego uczniowie Stephan Hawking, Martin Rees,
Brandon Carter, George Ellis i inni. Sciama był aż do swojej śmierci w grudniu 1999
roku moim mentorem i przyjacielem. Jeszcze w Texasie zaproponował mi prestiżową
pozycję Senior Visiting Fellow w Oxfordzie, gdzie był wtedy profesorem i dokąd
wkrótce wracał. To dwóch latach w Texasie pojechałem do Oxfordu i pracowałem w
grupie Sciamy przez ponad dwa lata, do czasu, gdy zdecydował przenieść całą swą
oxfordzką grupę do Triestu, gdzie miał objąć katedrę astrofizyki w Sissa (Scuola
Internazionale di Studi Superiori Avanzati) elitarnym angielskojęzycznym
uniwersytecie. Włosi zapewniali ogromne fundusze na badania i wszelkie możliwe
ułatwienia. W Sissa pracowałem przez ponad osiem lat w grupie Sciamy jako
profesor, byłem oczywiście członkiem Rady Naukowej, zajmowałem się badaniami,
administracją, wykładałem, i prowadziłem doktoraty. Prowadziłem także wspólnie ze
Sciamą, a potem po jego śmierci sam, przez dwanaście lat Sekcję Astrofizyki w
innym słynnym tresteńskim instytucie: stworzonym przez noblistę Abdusa Salama
Międzynarodowym Centrum Fizyki Teoretycznej (Ictp), gdzie byłem przez wiele lat
członkiem Rady Naukowej.
W roku 1990 przyjąłem ofertę sześcioletniej profesury w kopenhaskiej Nordicie,
najsłynniejszym skandynawskim instytucie fizyki teoretycznej, założonym przez
Nielsa Bohra, ale już w roku 1993 przeniosłem się z Kopenhagi do Göteborga, gdzie
jestem (dożywotnim) profesorem zwyczajnym i mam katedrę astrofizyki. Utrzymuję
zresztą żywe kontakty z Norditą. Byłem przez trzy lata, już jako szwedzki profesor
członkiem Rady Naukowej Nordity, a w tym roku wykładałem (jako jeden z trzech
wykładowców) w zorganizowanej przez Norditę letniej szkole dla najlepszych
nordyckich studentów w Hellrod w Danii.
W roku 1993 wygrałem także ogólnowłoski konkurs (w Rzymie) na stanowisko
profesora na Uniwersytecie w Katanii na Sycylii. Dwukrotnie, roku 1985 i 1999, byłem
przez pół roku uczestnikiem ITP Workshop na Uniwersytecie Kalifornijskim w Santa
Barbara.
6. Opieka nad doktoratami i magisteriami
W Polsce opiekowałem się pracami magisterskimi Bożeny Czerny, Zbigniewa Loski i
Ewy Stasieczek na Wydziale Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego. Póżniej, w
Oxfordzie i Trieście, opiekowałem sie dziewięcioma doktoratami. Obecnie opiekuję
się dwoma doktorantami w Göteborgu, doktorantwm w Opawie na Morawach i
magistrantką w Trieście. Wszyscy moi doktoranci uzyskali najpierw, pod moją opieką,
tytuł magistra (master). Łącznie opiekowałem się zatem trzynastoma pracami
magisterskimi. Omówię teraz dokładniej tylko ukończone prace doktorskie, którymi
opiekowałem się jako oficjalny promotor. Większość moich doktorantów została już
profesorami, a Omer Blaes i Piero Madau należą do najbardziej znanych
astrofizyków swego pokolenia.
Paul HENDERSON, mój pierwszy doktorant, ukończył pisanie pracy
"Viscous evolution of accretion disks" na Uniwersytecie w Oxfordzie w
roku 1983, ale nie przystąpił do egzaminów z powodu ciężkiej choroby.
Rezultaty jego pracy zostały opublikowane w artykule M.A. Abramowicz,
P.F. Henderson and P. Ghosh, Evolution of Accretion Tori Orbiting Black
Holes w Monthly Notices of the Royal astrophysical Society, 203, 323,
(1983). Do lutego 2002 artykuł ten cytowany był 10 razy.
Ju Fu LU rozpoczął pisanie swej pracy "Bistability of accretion flows" pod
moim kierunkiem w roku 1981 w Oxfordzie i ukończył ją w Sissa, w
Trieście, w roku 1985. Została opublikowana jako artykuł, J.F. Lu and
M.A. Abramowicz Bimodal Character of Black Hole Accretion w Acta
Astrophysica Sinica, 8, 1, (1988) i do lutego 2002 była cytowana 6 razy.
Po rocznych stażach w Meudon, Bonn, i Queens University w Kanadzie,
J.F. Lu wrócił do Chin, gdzie obecnie jest profesorem na University of
Science and Technology w Hefei.
Omer M. BLAES w ciągu trzech lat przygotował pod moim kierunkiem
pracę "Papaloizou and Pringle instability" i ukończył ją w Sissa w Trieście
w roku 1986. Praca została opublikowana jako: O.M. Blaes Stabilization
of non-axisymmetric instabilities in a rotating flow by accretion on to a
central black hole w Monthly Notices of the Royal astrophysical Society,
227, 975 (1987). Do lutego 2002 praca była cytowana 44 razy. Po
trzyletnim bardzo prestiżowym Weitzmann Prize Fellowship w
kalifornijskim Caltechu, Blaes pracował przez 5 lat w CITA w Kanadzie.
Obecnie jest profesorem na Uniwersytecie Kalifornijskim w Santa
Barbara.
Antonio LANZA ukończył pracę doktorską "Multigrid method in general
relativity" w Sissa w roku 1986. Byłem jego promotorem wspólnie z Aki
Brandtem z Uniwersytetu Hebrajskiego w Jerozolimie. Lanza ma stałą
pozycję ricercatore w Sissa i jest właścicielem firmy informatycznej
www.spin.it. Wyniki jego doktoratu opublikowane były w pracy A. Brandt,
A. Lanza Multigrid in general relativity, Classical and Quantum Gravity, 5,
713 (1988), cytowanej 4 razy do lutego 2002.
Piero MADAU napisał pod moim kierunkiem rozprawę "Spectral
properties of active galactic nuclei". Po doktoracie w Sissa w 1987 był na
dwuletnim stażu w kalifornijskim Caltechu, a potem przez wiele lat w
Baltimore, w Space Telescope Science Institute. Od 1992 jest
profesorem na Uniwersytecie Kalifornijskim w Santa Cruz. Pracę
doktorską opublikował jako: P. Madau Thick accretion disks around black
holes and the UV/soft X-ray excess in quasars The astrophysical Journal
327, 116 (1988). Była ona cytowana 116 razy do lutego 2002.
Gabriele GHISELLINI ukończył pracę doktorską "SSC model for
compact sources" w Sissa w roku 1986. Byłem jego promotorem
wspólnie z Rolandem Svenssonem z Uniwersytetu w Sztokholmie. Po
doktoracie, Ghisellini pracował dwa lata w Cambridge. Obecnie jest
profesorem w Osservatorio Astronomico di Brera. Jego praca doktorska
opublikowana była jako: G. Ghisellini Pair production in synchrotron selfCompton models. The case of one generation of pairs Monthly Notices of
the Royal astrophysical Society, 224, 1 (1987) i cytowana 13 razy do
lutego 2002.
Ewa SZUSZKIEWICZ napisała pod moim kierunkiem pracę doktorską
"Slim accretion disks" i obroniła doktorat w Sissa w roku 1988. Po
doktoracie pracowała rok w Max-Planck-Institut w Garching, trzy lata w
Queen Mary College w Londynie i dwa lata w Leicester University.
Obecnie, po habilitacji, jest docentem na Uniwersytecie Szczecińskim.
Wyniki opublikowane są w: M.A. Abramowicz, B. Czerny, J.-P. Lasota
and E. Szuszkiewicz Slim Accretion Disks, The Astrophysical Journal,
332, 646, (1988). Praca była cytowana 206 razy do lutego 2002 roku.
F. WALLINDER napisał pod moim kierunkiem pracę doktorską "Stability
of slim accretion disks" w Sissa i obronił ją na Uniwersytecie w Lundzie w
roku 1991. Pracował kilka lat Kopenhadze (Nordita), potem uzyskał
szwedzki stopień naukowy docenta (odpowiadający polskiej habilitacji) i
pracuje jako wykładowca na Uniwersytecie w Örebro w Szwecji. Jego
praca doktorska, F.H. Wallinder Stability of slim accretion disks. Effects of
central mass and viscosity Monthly Notices of the Royal astrophysical
Society, 253, 184, (1991), była cytowana 14 razy do lutego 2002.
Gang BAO napisał pod moim kierunkiem pracę doktorską "X-ray
variability of active galactic nuclei". Doktorat obronił w Sissa, w roku
1992. Po doktoracie pracował trzy lata na Uniwersytecie w Trondheim w
Norwegii, dwa lata na Uniwersytecie Padewskim, i kilka lat na Georgia
University w Atlancie, w USA. Obecnie pracuje na Columbia University w
Nowym Jorku. Praca doktorska opublikowana jako: M.A. Abramowicz, G.
Bao, A. Lanza, X.-H. Zhang X-ray variability power spectra of active
galactic nuclei Astronomy and Astrophysics, 245, 454, (1991), była
cytowana 59 razy do lutego 2002.
7. Wykłady, dydaktyka
Zajmowałem się dydaktyką zawsze. Od razu po ukończeniu studiów w roku 1968
prowadziłem, jako asystent, ćwiczenia dla studentów matematyki na Uniwersytecie
Wrocławskim w jego Instytucie Matematycznym. Teraz, jako profesor na
Uniwersytecie w Göteborgu, w każdym roku akademickim prowadzę cztery do pięciu
wykładów. W tym roku akademickim dałem cztery wykłady:
1. Universe of Galaxies
(Wykład dla pierwszego roku opisujący dynamikę galaktyk i kosmologię)
2. Black holes
(Zaawansowany wykład dla trzeciego i czwartego roku)
3. Modern Cosmology
(Zaawansowany wykład dla trzeciego i czwartego roku)
4. Astroparticles
(Wykład dla doktorantów)
8. Wykłady zaproszone, konferencje
Jestem bardzo często zapraszany do wygłoszenia invited lectures na
międzynarodowych konferencjach. Średnio daję trzy, cztery taki wykłady rocznie, a w
tym roku sześć:
1. Numerical simulations of accretion disks
10th Marcel Grossmann Conference, Rio de Janeiro, Sierpień
2. Quasi Periodic Oscillations
Second UKAFF Users Conference, Leicester University, Anglia, Lipiec
3. Active Galactic Nuclei
25th Anniversary Copernicus Centre Conference, Warszawa, Wrzesień
4. QPOs: new results
5th RaGTime Workshop, Opava, Październik
5. Interpreting black hole QPOs
X-Ray Timing 2003: Rossi and Beyond, Cambridge MA, Listopad
6. AGN central engine
ESO Workshop: Physics of AGN at all scales, Santiago di Chile, Grudzień
Zorganizowałem kilka dużych konferencji. Najbardziej udaną była 1997 Midsummer
Reykjavik Symposium , "The Non-Linear Phenomena in Accretion Discs" na Islandii.
Materiały tej konferencji zostały wydane przez Cambridge University Press w
monografii Theory of Black Hole Accretion Disks opracowanej przez mnie oraz Gulli
Björnssona z Reykjavik University i Jamesa Pringla z Cambridge.
9. Popularyzacja
Często publikuję artykuły popularne i daję popularne wykłady, zarówno w Polsce, jak
i innych krajach: głównie we Włoszech, Szwecji i USA, czasem w Czechach. Często
pomagam (bezinteresownie) redaktorom zajmującym się popularyzacją nauki, na
przykład Piotrowi Cieślińskiemu z Gazety Wyborczej. Nie prowadzę systematycznego
archiwum mojej działalności popularyzatorskiej. Opiszę więc tylko tegoroczne
wykłady (bo te pamiętam) i najważniejsze moim zdaniem artykuły.
W 2003 roku dałem pięć popularnych wykładów: mój tradycyjny wykład na Trzech
Króli w parafii Św. Michała Archanioła w Starym Gierałtowie (tym razem o biblijnej
chronologii), póżniej na Wiejskim Uniwersytecie w Bielicach wykład o pojęciu
odłegłości w teorii względności i mechanice kwantowej, w Ratuszu Staromiejskim w
Gdańsku wykład o odkryciach Keplera (na dużej imprezie Bałtyckiego Centrum
Kultury), i podczas Dni Otwartych Uniwersytetu Warszawskego dwa wykłady --- o
prędkości grawitacji i o ciemnej energii.
Spośród wielu napisanych artykułów popularnych, czy ściślej --- niekoniecznie o
fizyce --- wymienię tylko trzy duże studia historyczne, które napisałem dla paryskiej
"Kultury" Jerzego Giedroycia (do której w pewnym okresie pisałem regularnie), "O
dacie Ukrzyżowania", "O hejnale i sygnale czasu", "O hitlerowskiej ustawie o
szkołach wyższych", oraz mój artykuł w Scientific American.
Znany w świecie amerykański Scientific American
zamówił u mnie duży artykuł o wynikach naszych
badań nad siłą odśrodkową w pobliżu czarnej dziury.
Ilustracja po lewej pokazuje okładkę Scientific
American
z
rysunkiem
z
mojego
artykułu.
Zainteresował on bardzo czytelników: Scientific
American opublikował listy i moje odpowiedzi aż w
dwóch kolejnych numerach. Jeszcze dzisiaj, po prawie
dziesięciu latach, dostaje listy i emaile dotyczące tego
artykułu od czytelników z całego świata. Mój artykuł
został bowiem przetłumaczony z angielskiego na
conajmniej osiem innych języków: francuski, niemiecki,
włoski, hiszpański, chiński, japoński, arabski, i polski (podobno także na rosyjski, ale
do tego tłumaczenia nie dotarłem). Po polsku ukazał się w roku 1974 w Świecie
Nauki.
10. Funkcje organizacyjne
Jako profesor w Trieście, Kopenhadze, Katanii i Göteborgu, spełniałem i spełniam,
rzecz jasna, typowe profesorskie obowiązki, także organizacyjne. Byłem i jestem
członkiem stałych rad naukowych oraz powoływanych ad hoc komitetów zajmujących
się konkretnymi sprawami.
Z mniej standardowych funkcji administracyjnych wymienię członkowstwo w Radzie
Nadzorczej (w jej trzech kolejnych dwuletnich kadencjach) elitarnego, prywatnego
włoskiego liceum w Trieście. Rada zajmowała się bieżącymi finansami szkoły
(zdobywaniem pieniędzy), i wyborem dyrektora.
11. Nagrody, wyróżnienia, inne
Do omówionych szczegółowo wyżej dodam jedną, którą najbardziej cenię. Jestem
Old Fellow w Linacre College w Oxfordzie i należę do Oxford Society.
Warszawa, dnia 30 września
Marek Abramowicz