Sztuka XXI wieku wobec dążeń do zrównoważonego rozwoju i
Transkrypt
Sztuka XXI wieku wobec dążeń do zrównoważonego rozwoju i
Tomasz MATUSEWICZ 17 Sztuka XXI wieku wobec dążeń do zrównoważonego rozwoju i efektywności ekologicznej. The twenty-first-century art and the pursuit of sustainable development and environmental performance Natura jako pretekst do uprawiania sztuki zazwyczaj stanowiła tło, rodzaj podkładu na którym rozgrywały się „istotniejsze” zagadnienia związane z ludzką egzystencją. Odkąd jednak eksploatacja zasobów ziemi i zbyt drastyczne zmiany w krajobrazie zaczęły zagrażać nam bezpośrednio, odtąd w twórcach zmieniło się spojrzenie krytyczne na imperatyw „czynienia sobie ziemi poddaną”18 i na wypaczoną i fałszywie pojmowaną działalność wobec naturalnego środowiska. Realizacje z lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych XX w. wpisane w nurt sztuki ziemi ingerowały spektakularnie w naturę,„naśladując” prace inżynierskie, które w nieodwracalny sposób zmieniały krajobraz. Intencjonalne działania niosły w sobie przesłanie co do nowych możliwości dialogu człowieka z otoczeniem. Artystyczne zabiegi przedzielania, opakowywania, przypisane czasowym ingerencją, symbolicznie sugerowały potencjalne możliwości naprawy przedmiotu działań. Dzieła kwalifikujące się do OZEARTU19 XXI wieku można podzielić na dwie zasadnicze kategorie: wykorzystujące naturalne siły natury np. wiatr do napędu kinetycznych form poruszających się samodzielnie, i drugą która do zaistnienia potrzebuje nowych technologii. W pierwszej kategorii forma artystycznego wyrazu jest użyteczną konstrukcją, która w najbardziej efektywny sposób wykorzystuje te czynniki dla znaczenia synergicznego(techniczno – artystycznego), zawiera w sobie wiele rozwiązań konstrukcyjnych, wskazań do dalszego rozwoju. W drugiej kategorii powstają dzieła, jak również projekty, w których formalnym nośnikiem są zawansowane technologie „zaprogramowane” na odbiór bodźców zewnętrznych i współdziałanie z potencjalnym odbiorcą. Wartością sztuki OZEARTU jest jej edukacyjno-poznawczycharakter, mogący uzewnętrzniać oczekiwania odbiorców, demonstrować „interaktywność” i społeczne zaangażowanie powiązane z proekologiczną refleksją, której służą sympozja, konferencje, warsztaty i plenery. 17 Wydział Architektury, Politechnika Poznańska Faulty of Architecture, Poznań University of Technology 18 Genezis, 1.28 19 Autor terminu: OZEART (Odnawialne Źródła Energii Sztuki)- Tomasz Matusewicz 97 Nature as a pretext to make art usually was a background, a kind of base on whichthe “more important” matters associated with human existence took place. However, since the exploitation of natural resources and too drastic landscape changes started to threaten us directly, the creators have changed their views taking a critical look atthe imperative to“subdue the earth”20 and atdistorted anderroneously understood activity concerning the environment. The works of the sixties and seventies of the 20th century, as part of land art,addressed nature explicitly, “copying” engineering work which irreversibly changed the landscape. Intentional actions carrieda message about new opportunities for dialogue between the man and his environment. Artistic methods, such as partitioning or packing, imputable to temporary interferences, symbolically suggested the potentialofthe object of operations. The twenty-first-century works qualifying for OZEART21 may be divided into two basic categories: those using the natural forces of nature, such as wind, to drive kinetic formsthat run unaided, and those that need new technologies to exist.In the former category, the form of artistic expression is a useful structure, which most efficiently uses the factors forthe reason of synergy (technological and artistic), andincludes a lot ofdesign technologies andreferences for further development. The latter category includes works and projects where advanced technologies “programed” to receive external stimuli and interact with a potential addressee are a formal medium. The OZEART art value lies in its educational and cognitive nature which may manifest addressees’ expectations and demonstrate“interactivity” and social engagement associated withan ecological reflexion, which is promoted during symposia, conferences, andindoor and plein air workshops. Słowa kluczowe: synergia, interaktywność, technika, ekologia, sztuka Keywords: synergy, interactivity, technology, ecology, art Bibliografia / References [1] [2] [3] [4] [5] Matusewicz T. W poszukiwaniu utraconej formy, Centrum Rzeźby Polskiej, Orońsko 2009. Kotula A., Krakowski P. Rzeźba Współczesna, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1985. Moszynska A. Sculpture Now, Thames&Hudson world of art., London 2013. Rocznik „Rzeźba Polska” t.IX: 1998-1999 Teatr miasta. Utopia i Wizja, Centrum Rzeźby Polskiej, Orońsko 2000. Orońsko Kwartalnik Rzeźby, Tożsamość lokalna-ciągłość i zmiana. Rola rzeźby w otwartej przestrzeni i sztuki krajobrazu w kształtowaniu tożsamości lokalnej i zrównoważonego rozwoju. Konferencja naukowa Orońsko, 14-15 maja 2014 r. 20 Genesis 1:28 21 The term OZEART (Art Renewable Energy Sources) was coined by Tomasz Matusewicz 98 Sztuka XXI wieku wobec dążeń do zrównoważonego rozwoju (...) The twenty-first-century art and the pursuit of sustainable development (...) Tomasz MATUSEWICZ 1 2 OGÓLNOPOLSKA KONFERENCJA NAUKOWA I WYJAZD NAUKOWO - STUDIALNY - NIEMCY, HOLANDIA PT. "NATURA - TECHNOLOGIA - KULTURA ZRÓWNOWAŻONE ŚRODOWISKO ŻYCIA." THE CONFERENCE OF POLISH UNIVERSITIES AND RESEARCH TRIP – GERMANY, NETHERLANDS ‘NATURE – TECHNOLOGY – CULTURE – SUSTAINABLE LIVING ENVIRONMENT’ 99 Sztuka XXI wieku wobec dążeń do zrównoważonego rozwoju (...) The twenty-first-century art and the pursuit of sustainable development (...) Tomasz MATUSEWICZ 3 4 OGÓLNOPOLSKA KONFERENCJA NAUKOWA I WYJAZD NAUKOWO - STUDIALNY - NIEMCY, HOLANDIA PT. "NATURA - TECHNOLOGIA - KULTURA ZRÓWNOWAŻONE ŚRODOWISKO ŻYCIA." THE CONFERENCE OF POLISH UNIVERSITIES AND RESEARCH TRIP – GERMANY, NETHERLANDS ‘NATURE – TECHNOLOGY – CULTURE – SUSTAINABLE LIVING ENVIRONMENT’ 100 Sztuka XXI wieku wobec dążeń do zrównoważonego rozwoju (...) The twenty-first-century art and the pursuit of sustainable development (...) Tomasz MATUSEWICZ 5 6 OGÓLNOPOLSKA KONFERENCJA NAUKOWA I WYJAZD NAUKOWO - STUDIALNY - NIEMCY, HOLANDIA PT. "NATURA - TECHNOLOGIA - KULTURA ZRÓWNOWAŻONE ŚRODOWISKO ŻYCIA." THE CONFERENCE OF POLISH UNIVERSITIES AND RESEARCH TRIP – GERMANY, NETHERLANDS ‘NATURE – TECHNOLOGY – CULTURE – SUSTAINABLE LIVING ENVIRONMENT’ 101 Sztuka XXI wieku wobec dążeń do zrównoważonego rozwoju (...) The twenty-first-century art and the pursuit of sustainable development (...) Tomasz MATUSEWICZ 7 8 OGÓLNOPOLSKA KONFERENCJA NAUKOWA I WYJAZD NAUKOWO - STUDIALNY - NIEMCY, HOLANDIA PT. "NATURA - TECHNOLOGIA - KULTURA ZRÓWNOWAŻONE ŚRODOWISKO ŻYCIA." THE CONFERENCE OF POLISH UNIVERSITIES AND RESEARCH TRIP – GERMANY, NETHERLANDS ‘NATURE – TECHNOLOGY – CULTURE – SUSTAINABLE LIVING ENVIRONMENT’ 102 Sztuka XXI wieku wobec dążeń do zrównoważonego rozwoju (...) The twenty-first-century art and the pursuit of sustainable development (...) Tomasz MATUSEWICZ 9 10 OGÓLNOPOLSKA KONFERENCJA NAUKOWA I WYJAZD NAUKOWO - STUDIALNY - NIEMCY, HOLANDIA PT. "NATURA - TECHNOLOGIA - KULTURA ZRÓWNOWAŻONE ŚRODOWISKO ŻYCIA." THE CONFERENCE OF POLISH UNIVERSITIES AND RESEARCH TRIP – GERMANY, NETHERLANDS ‘NATURE – TECHNOLOGY – CULTURE – SUSTAINABLE LIVING ENVIRONMENT’ 103 Sztuka XXI wieku wobec dążeń do zrównoważonego rozwoju (...) The twenty-first-century art and the pursuit of sustainable development (...) Tomasz MATUSEWICZ 11 OGÓLNOPOLSKA KONFERENCJA NAUKOWA I WYJAZD NAUKOWO - STUDIALNY - NIEMCY, HOLANDIA PT. "NATURA - TECHNOLOGIA - KULTURA ZRÓWNOWAŻONE ŚRODOWISKO ŻYCIA." THE CONFERENCE OF POLISH UNIVERSITIES AND RESEARCH TRIP – GERMANY, NETHERLANDS ‘NATURE – TECHNOLOGY – CULTURE – SUSTAINABLE LIVING ENVIRONMENT’ 104