egzamin maturalny 2011 chemia

Transkrypt

Pobrano ze strony www.sqlmedia.pl
Centralna Komisja Egzaminacyjna w Warszawie
EGZAMIN MATURALNY 2011
CHEMIA
POZIOM ROZSZERZONY
Kryteria oceniania odpowiedzi
MAJ 2011
Egzamin maturalny z chemii – poziom rozszerzony
2
Zadanie 1. (0–2)
Obszar standardów
WiadomoĞci i rozumienie
Opis wymagaĔ
ZnajomoĞü i rozumienie pojĊü związanych z budową atomu
i ukáadem okresowym pierwiastków (I.1.a.1)
Zastosowanie zasady rozmieszczania elektronów
na orbitalach do zapisu konfiguracji elektronowych, ustalenie
liczby elektronów walencyjnych (I.1.a.4)
Poprawna odpowiedĨ
Symbol pierwiastka X: S
Konfiguracja elektronowa powáoki walencyjnej: 3s23p4
2 p. –
1 p. –
0 p. –
lub
3s2p4
poprawne napisanie symbolu pierwiastka X oraz poprawne podanie konfiguracji
elektronowej powáoki walencyjnej atomu tego pierwiastka
Uwaga: JeĞli zdający do przedstawienia konfiguracji zastosuje poprawny zapis
„klatkowy”, naleĪy przyznaü punkt.
– poprawne napisanie symbolu pierwiastka X i niepoprawny zapis konfiguracji
elektronowej powáoki walencyjnej atomu tego pierwiastka lub brak zapisu
konfiguracji
– brak zapisu symbolu pierwiastka X, ale poprawny (podany powyĪej) zapis
konfiguracji elektronowej powáoki walencyjnej
inna odpowiedĨ lub brak odpowiedzi
Zadanie 2. (0–3)
a) (0–1)
Zapisanie wzorów elektronowych związków kowalencyjnych
(I.1.b.5)
Poprawna odpowiedĨ
H3O 1 p. –
0 p. –
poprawne napisanie wzoru drobiny, w której wiąĪąca para elektronowa pochodzi
od jednego atomu
b) (0–1)
Zapisanie wzorów elektronowych związków kowalencyjnych
(I.1.b.5)
Poprawna odpowiedĨ
CH4
1 p. –
0 p. –
poprawne napisanie wzoru drobiny, w której wszystkie elektrony biorą udziaá
w tworzeniu wiązaĔ
3
c) (0–1)
OkreĞlenie ksztaátu prostych cząsteczek związków
nieorganicznych (I.1.b.4)
Poprawna odpowiedĨ
CO2
1 p. –
0 p. –
poprawne napisanie wzoru drobiny, która ma ksztaát liniowy
Zadanie 3. (0–2)
a) (0–1)
Korzystanie z informacji
Odczytanie i analiza informacji przedstawionych w formie
tekstu o tematyce chemicznej (II.1.a)
Poprawna odpowiedĨ
CH3OH, CH3NH2
1 p. –
poprawny wybór i napisanie wzorów dwóch związków, których cząsteczki tworzą
wiązania wodorowe
0 p. –
b) (0–1)
Tworzenie informacji
WyjaĞnienie wáaĞciwoĞci substancji wynikających
ze struktury elektronowej drobin (III.1.4)
Poprawna odpowiedĨ
CH3OH, CH3NH2, CH3CH3
1 p. –
0 p. –
poprawne uszeregowanie związków zgodnie ze wzrastającą lotnoĞcią
Zadanie 4. (0–1)
Selekcja i analiza informacji przedstawionych w formie
tekstu o tematyce chemicznej i wykresu (II.3)
Poprawna odpowiedĨ
Zdanie
1.
2.
3.
W szeregu pierwiastków: lit, beryl, wĊgiel i azot wraz ze wzrostem liczby atomowej
obserwujemy zaleĪnoĞü polegającą na tym, Īe im wiĊcej elektronów znajduje siĊ na
powáoce zewnĊtrznej, tym wiĊksza jest wartoĞü pierwszej energii jonizacji.
W szeregu pierwiastków: hel, neon, argon, krypton i ksenon wraz ze wzrostem liczby
atomowej obserwujemy zwiĊkszanie siĊ promienia atomowego i wzrost wartoĞci
pierwszej energii jonizacji.
Magnez ma mniejszy promieĔ atomowy niĪ glin i wiĊkszą wartoĞü pierwszej energii
jonizacji.
P/F
P
F
F
4
1 p. –
0 p. –
poprawna ocena prawdziwoĞci trzech zdaĔ
podanie co najmniej jednej báĊdnej odpowiedzi lub brak odpowiedzi
Zadanie 5. (0–1)
Poprawna odpowiedĨ
14
1
3
12
lub
7 N 0 n o1 H 6 C
1 p. –
0 p. –
Przewidywanie produktów sztucznych reakcji jądrowych
i zapisanie równaĔ tych przemian (I.3.a.3)
14
7
N 01n o31T 126 C
poprawne uzupeánienie schematu uwzglĊdniające bilans masy i bilans áadunku
Zadanie 6. (0–1)
Wykonanie obliczeĔ chemicznych z zastosowaniem pojĊcia
mola (II.5.b.2)
Przykáad poprawnej odpowiedzi
1·1016 dm3
1 p. –
0 p. –
poprawne podanie wartoĞci objĊtoĞci wody
Uwaga: JeĞli zdający zapisze obliczenia, to muszą byü one poprawne.
báĊdny wynik lub podanie wartoĞci objĊtoĞci wody w niewáaĞciwych jednostkach,
lub brak odpowiedzi
Zadanie 7. (0–1)
Uzupeánienie brakujących danych na podstawie informacji
przedstawionych w formie tekstu o tematyce chemicznej
i wykresu (II.2)
Poprawna odpowiedĨ
Po 40 latach w próbce pozostanie okoáo 6·104 lub 60000 atomów trytu.
1 p. –
0 p. –
poprawne oszacowanie liczby atomów trytu
Zadanie 8. (0–2)
Wykonanie obliczeĔ chemicznych związanych ze stĊĪeniem
procentowym (II.5.d.1)
Przykáad poprawnego rozwiązania
masa cukrów redukujących stanowi 40% masy roztworu: 0,4 · 200 g = 80 g
C12H22O11 + H2O o C6H12O6 + C6H12O6
glukoza
fruktoza
342 g –––– 360 g
x –––– 80 g
x = 76 g
masa sacharozy pozostaáej w roztworze: 100 g – 76 g = 24 g
24 g 100%
c%
c% 12%
200 g
2 p. –
1 p. –
0 p. –
zastosowanie poprawnej metody, poprawne wykonanie obliczeĔ oraz podanie
wyniku z poprawnym zaokrągleniem i w procentach
Uwaga: NaleĪy zwróciü uwagĊ na zaleĪnoĞü wartoĞci wyniku koĔcowego
od ewentualnych wczeĞniejszych zaokrągleĔ. NaleĪy uznaü za poprawne wszystkie
wyniki, które są konsekwencją przyjĊtych przez zdającego poprawnych
zaokrągleĔ.
zastosowanie poprawnej metody i:
– popeánienie báĊdów rachunkowych prowadzących do báĊdnego wyniku
liczbowego
– popeánienie báĊdów w dziaáaniach na jednostkach
– báąd w zaokrągleniu wyniku
– niepodanie wyniku w procentach
zastosowanie báĊdnej metody obliczenia stĊĪenia sacharozy lub brak rozwiązania
Zadanie 9. (0–2)
a) (0–1)
Podanie przykáadów kwasów i zasad w teorii Brönsteda
(I.2.b.10)
Poprawna odpowiedĨ
Kwas
NH3
CH3NH3+
1 p. –
0 p. –
Zasada
NH 2
CH3NH2
poprawne wpisanie do tabeli dwóch wzorów
b) (0–1)
Uzupeánienie brakujących danych na podstawie informacji
podanych w formie tekstu o tematyce chemicznej (II.2)
Poprawna odpowiedĨ
Najsáabszą zasadą jest Cl .
1 p. –
0 p. –
poprawne wskazanie najsáabszej zasady
báĊdne wskazanie lub brak odpowiedzi
Zadanie 10. (0–2)
a) (0–1)
Interpretacja wartoĞci pH roztworu w odniesieniu do odczynu
roztworu oraz stĊĪenia jonów H+ i OH– (I.1.g.5)
Poprawna odpowiedĨ
R2COOH, R1COOH, RCOOH
1 p. –
0 p. –
5
poprawne uszeregowanie kwasów od najsáabszego do najmocniejszego
báĊdne uszeregowanie lub brak odpowiedzi
6
b) (0–1)
Zilustrowanie przebiegu reakcji jonowej (hydrolizy soli)
za pomocą równania reakcji w formie jonowej skróconej
(I.3.a.17)
Poprawna odpowiedĨ
R2COO + H2O ҙ R2COOH + OH 1 p. –
0 p. –
poprawne napisanie w formie jonowej skróconej równania reakcji
báĊdne napisanie równania reakcji (báĊdne wzory reagentów, báĊdne wspóáczynniki
stechiometryczne, niewáaĞciwa forma zapisu) lub brak odpowiedzi
Zadanie 11. (0–3)
a) (0–2)
Zaklasyfikowanie substancji na podstawie opisu reakcji
chemicznych (III.3.1)
Poprawna odpowiedĨ
Probówki:
1. ZnSO4
2. AgNO3
2 p. –
1 p. –
0 p. –
3. BaCl2
4. NaCl
poprawne przyporządkowanie czterech substancji (i poprawny zapis ich wzorów)
do odpowiednich probówek
poprawne przyporządkowanie trzech lub dwóch substancji (i poprawny zapis ich
wzorów) do odpowiednich probówek
poprawne przyporządkowanie jednej substancji do odpowiedniej probówki lub
báĊdne przyporządkowanie wszystkich substancji, lub brak odpowiedzi
b) (0–1)
Zapisanie równaĔ reakcji na podstawie opisu przemiany
(I.3.a.4)
Poprawna odpowiedĨ
Równania reakcji:
Ba2+ + SO 24 o BaSO4 (Ѩ)
Ag+ + Cl o AgCl (Ѩ)
1 p. –
0 p. –
poprawne napisanie w formie jonowej skróconej dwóch równaĔ reakcji
báĊdne napisanie co najmniej jednego równania reakcji (báĊdne wzory reagentów,
báĊdne wspóáczynniki stechiometryczne, niewáaĞciwa forma zapisu) lub brak
odpowiedzi
7
Zadanie 12. (0–2)
Wykonanie obliczeĔ chemicznych związanych ze staáą
równowagi reakcji (II.5.f.1)
początkowa liczba moli: A = 2 mole, B = x moli
liczba moli w stanie równowagi: A
0,4
+
B
x – (2 – 0,4) = x – 1,6
ҙ
C + D
1,6
1,6
W reaktorze o objĊtoĞci 1 dm3: [A] = 0,4 mol · dm 3 , [B] = (y – 1,6) mol · dm 3 ,
[C] = [D] = 1,6 mol · dm 3
[C][D]
1,6 mol dm 3 1,6 mol dm 3
K
1
y 8 mol dm 3
3
3
[A][B]
0,4 mol dm (y 1,6) mol dm
i Vr
2 p. –
1 p. –
0 p. –
1 dm3 x 8 moli
zastosowanie poprawnej metody, poprawne wykonanie obliczeĔ oraz podanie
wyniku z wáaĞciwą dokáadnoĞcią i we wáaĞciwych jednostkach
zastosowanie poprawnej metody i popeánienie báĊdów rachunkowych
prowadzących do báĊdnego wyniku liczbowego lub popeánienie báĊdów
w dziaáaniach na jednostkach
zastosowanie báĊdnej metody lub brak rozwiązania
Zadanie 13. (0–1)
OkreĞlenie wpáywu zmiany temperatury ukáadu i zmiany
ciĞnienia na poáoĪenie stanu równowagi chemicznej –
wydajnoĞü reakcji (III.1.6)
a)
Poprawna odpowiedĨ
wzroĞnie
b)
Poprawna odpowiedĨ
zmaleje
1 p. –
0 p. –
poprawna ocena zmiany wydajnoĞci reakcji w podpunkcie a) i b) zadania
báĊdna ocena w podpunkcie a) lub b) zadania, lub brak odpowiedzi
Zadanie 14. (0–4)
a) (0–2)
Zastosowanie prawa zachowania masy i prawa zachowania
áadunku do uzgodnienia równaĔ reakcji utleniania i redukcji
zapisanych w formie jonowej skróconej (I.3.a.1)
Poprawna odpowiedĨ
Równanie procesu redukcji:
MnO 24 4H 2e o MnO 2 2H 2 O
Równanie procesu utleniania:
MnO 24 o MnO 4 + e (x 1)
(x 2)
8
2 p. –
1 p. –
0 p. –
poprawne napisanie w formie jonowo-elektronowej obu równaĔ
poprawne napisanie w formie jonowo-elektronowej tylko jednego równania
– báĊdne napisanie obu równaĔ (báĊdne wzory reagentów, báĊdne wspóáczynniki
stechiometryczne, niewáaĞciwa forma zapisu)
– odwrotne przypisanie równaĔ procesowi utleniania i redukcji
– brak odpowiedzi
b) (0–1)
Zastosowanie zasady bilansu elektronowego do uzgodnienia
równania reakcji zapisanego w formie jonowej skróconej
(I.3.a.1)
Poprawna odpowiedĨ
3MnO 24 4H o 2MnO 4 (1)MnO 2 2H 2 O
1 p. –
0 p. –
poprawne uzupeánienie wspóáczynników stechiometrycznych
báĊdne uzupeánienie wspóáczynników stechiometrycznych lub brak odpowiedzi
c) (0–1)
ZnajomoĞü i rozumienie pojĊü związanych z reakcją
dysproporcjonowania (I.1.h.1)
Poprawna odpowiedĨ
Jon MnO 24 peáni funkcje reduktora i utleniacza.
1 p. –
0 p. –
poprawne okreĞlenie obu funkcji jonu MnO 24
Zadanie 15. (0–1)
Dokonanie uogólnieĔ i sformuáowanie wniosku (III.3.6)
Poprawna odpowiedĨ
Wzór wodorotlenku: Sc(OH)3
NaleĪaáo porównaü wartoĞci rozpuszczalnoĞci molowej wodorotlenków lub S
1 p. –
0 p. –
poprawny wybór wodorotlenku, poprawne napisanie jego wzoru oraz poprawne
wskazanie wielkoĞci, którą naleĪaáo porównaü
9
Zadanie 16. (0–1)
Selekcja i analiza informacji przedstawionych w formie
tekstu o tematyce chemicznej i tablic chemicznych (II.3)
Poprawna odpowiedĨ
Zdanie
P/F
W ogniwie zbudowanym z póáogniw: Cd|Cd2+ i Sn|Sn2+ katodĊ stanowi póáogniwo
1. Cd|Cd2+.
Kationy Cu2+ wykazują wiĊkszą tendencjĊ do przyáączania elektronów niĪ kationy
2. Zn2+.
Siáa elektromotoryczna ogniwa Ag|Ag+||Au3+|Au jest w warunkach standardowych
3. równa 2,32 V.
1 p. 0 p. F
P
F
poprawna ocena prawdziwoĞci trzech zdaĔ
podanie co najmniej jednej báĊdnej odpowiedzi lub brak odpowiedzi
Zadanie 17. (0–2)
Przedstawienie procesu elektrolizy za pomocą równaĔ reakcji
elektrodowych (I.3.a.20)
Poprawna odpowiedĨ
Anoda: Cuĺ Cu2+ + 2eNi ĺ Ni2+ + 2e2 p. –
1 p. –
0 p. –
Katoda: Cu2+ + 2e- ĺ Cu
poprawne napisanie równaĔ reakcji utleniania miedzi i niklu oraz redukcji
kationów miedzi(II)
– poprawne napisanie tylko równaĔ reakcji anodowych
– poprawne napisanie tylko równania reakcji katodowej
– báĊdne napisanie równaĔ reakcji zachodzących na obu elektrodach
– báĊdny zapis równania reakcji zachodzącej na katodzie i poprawny zapis tylko
jednego równania reakcji anodowej
– brak odpowiedzi
Zadanie 18. (0–1)
Zaprojektowanie otrzymywania róĪnych substancji
w procesach elektrolizy (III.2.15)
Poprawna odpowiedĨ
Elektroda jest poáączona z biegunem ujemnym.
1 p. –
0 p. –
poprawne wskazanie
10
Zadanie 19. (0–3)
Zastosowanie równania kinetycznego do obliczeĔ
związanych z szybkoĞcią reakcji (II.5.g)
a) (0–1)
v = k cA cB2

k
mol
dm3 s
mol
mol
2 3 (3 3 ) 2
dm
dm
v
k
cA cB2
5, 4
lub k
1 p. –
0 p. –
0,3
5, 4 mol dm 3 s 1
= 0,3 mol2 dm 6 s 1
2 mol dm 3 32 mol2 dm 6
dm 6
mol2 s
poprawne obliczenie i podanie wartoĞci staáej szybkoĞci reakcji we wáaĞciwych
jednostkach
inny wynik lub popeánienie báĊdów w dziaáaniach na jednostkach lub brak
rozwiązania
b) (0–2)
cA’ = cA – cA·0,6 = 2 – 2 ·0,6 = 0,8 (mol · dm 3 )
z równania reakcji wynika, Īe 1 mol A reaguje z 2 molami B
przereagowaáo:
1,2 mola A
i
2,4 mola B
cB’ = 3 – 2,4 = 0,6 (mol · dm 3 )
v’= k c' A c'B2 v’ = 0,3·0,8·0,6 2 = 0,0864 mol · dm 3 · s 1 lub 8,64·10 –2 mol · dm 3 · s 1
dm 6
mol
mol
lub v ' 0,3
0,8 3 (0, 6 3 ) 2
2
mol s
dm
dm
2 p. –
1 p. –
0 p. –
0, 0864
mol
dm3 s
zastosowanie poprawnej metody obliczenia szybkoĞci reakcji, poprawne
wykonanie obliczeĔ oraz podanie wyniku z wáaĞciwą dokáadnoĞcią, poprawnym
zaokrągleniem i w prawidáowych jednostkach
Uwaga 1: JeĪeli zdający w czĊĞci a) zadania báĊdnie obliczy wartoĞü staáej
szybkoĞci reakcji i zastosuje ją do rozwiązania czĊĞci b), to rozwiązanie czĊĞci b)
ocenia siĊ tak, jakby stosowaá poprawną wartoĞü staáej szybkoĞci reakcji.
Uwaga 2: NaleĪy zwróciü uwagĊ na zaleĪnoĞü wartoĞci wyniku koĔcowego
od ewentualnych wczeĞniejszych zaokrągleĔ. NaleĪy uznaü za poprawne wszystkie
wyniki, które są konsekwencją przyjĊtych przez zdającego poprawnych
zaokrągleĔ.
zastosowanie poprawnej metody obliczenia szybkoĞci reakcji i:
– popeánienie báĊdów rachunkowych prowadzących do báĊdnego wyniku
liczbowego
– podanie wyniku z niewáaĞciwą dokáadnoĞcią lub báąd w zaokrągleniu wyniku
– podanie wyniku w nieprawidáowych jednostkach lub popeánienie báĊdów
w dziaáaniach na jednostkach, lub pominiĊcie jednostek
zastosowanie báĊdnej metody obliczenia szybkoĞci reakcji lub brak rozwiązania
11
Zadanie 20. (0–2)
Zapisanie równaĔ reakcji ilustrujących wáaĞciwoĞci
związków organicznych na podstawie sáownego i graficznego
opisu przemian (I.3.a.4,24)
Poprawna odpowiedĨ
Równania reakcji:
T
o CH3CH3 + 2NaCl
1. 2CH3Cl + 2Na
alkohol,T
3. CH3CH2Cl + KOH
o CH2=CH2 + KCl + H2O
alkohol,T
o CH2=CH2 + KCl + H2O
lub C2H5Cl + KOH
2 p. –
1 p. –
0 p. –
poprawne napisanie równaĔ reakcji 1. i 3. z zaznaczeniem wymaganych warunków
procesów
– poprawne napisanie tylko jednego równania reakcji
– báĊdne napisanie obu równaĔ reakcji (báĊdne wzory reagentów lub báĊdne
wspóáczynniki stechiometryczne lub niezaznaczenie warunków reakcji
w równaniach reakcji)
– brak odpowiedzi
Zadanie 21. (0–2)
WyjaĞnienie na prostych przykáadach mechanizmów reakcji
substytucji, addycji, eliminacji (I.3.a.23)
a) (0–1)
Poprawna odpowiedĨ
Reakcja przebiega wedáug mechanizmu rodnikowego.
1 p. –
0 p. –
poprawne okreĞlenie mechanizmu
b) (0–1)
Woda jest czynnikiem nukleofilowym.
1 p. –
0 p. –
poprawne okreĞlenie funkcji wody lub funkcji katalizatora
báĊdna odpowiedĨ lub brak odpowiedzi
Zadanie 22. (0–1)
Poprawna odpowiedĨ
Liczba wiązaĔ V : 5
1 p. –
0 p. –
OkreĞlenie rodzajów wiązania dla cząsteczki związku
organicznego (I.1.b.3)
Liczba wiązaĔ S : 3
poprawne podanie liczby wszystkich wiązaĔ V i wiązaĔ S
12
Zadanie 23. (0–2)
a) (0–1)
Uzupeánienie brakujących danych na podstawie tekstu
o tematyce chemicznej (II.2)
Poprawna odpowiedĨ
CH3CH2CH2CH=CHCH3
1 p. –
0 p. –
poprawne napisanie wzoru póástrukturalnego (grupowego)
b) (0–1)
Analiza informacji przedstawionych w formie tekstu
o tematyce chemicznej (II.1.a)
Zastosowanie poprawnej nomenklatury kwasów
karboksylowych (I.1.i.1)
Poprawna odpowiedĨ
kwas etanowy i kwas butanowy
1 p. –
0 p. –
poprawne podanie nazw systematycznych obu kwasów karboksylowych
Zadanie 24. (0–1)
Zapisanie obserwacji wynikających z prezentowanych
doĞwiadczeĔ (II.4.b.2)
Przykáady poprawnej odpowiedzi
Obserwacja potwierdzająca obecnoĞü w kolbie
2-metyloprop-1-enu
but-2-enu
Wydziela siĊ gaz.
Wyczuwalny jest zapach octu.
lub Wyczuwalny jest zapach acetonu.
Uwaga: Zdający powinien tak opisaü zmiany zachodzące w obu kolbach, aby jednoznacznie
wskazywaáy one na obecnoĞü 2-metylopropenu w jednej kolbie i but-2-enu w drugiej kolbie.
Zapis obserwacji: „Roztwór odbarwia siĊ.” (w jednej lub w dwóch kolbach) jest
niewystarczający, poniewaĪ zmiana ta dotyczy obu kolb.
1 p. –
0 p. –
poprawne podanie po jednej obserwacji, która pozwoli na odróĪnienie związków
Zadanie 25. (0–2)
13
Poprawna odpowiedĨ
i H
H CH2 CH CH CH2 H
CH2
CH H
CH
CH2
poprawne napisanie wzorów dwóch merów
poprawne napisanie wzoru jednego meru
2 p. –
1 p. –
0 p. –
Zadanie 26. (0–1)
OkreĞlenie stopni utlenienia pierwiastka w cząsteczkach
związków organicznych (I.1.h.2)
Poprawna odpowiedĨ
1 p. –
0 p. –
Wzór cząsteczki
CH3CH2OH
HCHO
HCOOH
StopieĔ utlenienia atomu wĊgla
–I
0
II
poprawne okreĞlenie stopni utlenienia atomów wĊgla w trzech cząsteczkach
Zadanie 27. (0–2)
a) (0–1)
Wnioskowanie o typie pochodnych na podstawie opisu
reakcji identyfikacyjnych (III.3.2)
Poprawna odpowiedĨ
X: estry lub ester
Y: kwasy (karboksylowe) lub kwas (karboksylowy)
Z: fenole lub fenol
1 p. –
0 p. –
poprawne podanie nazw trzech grup związków
b) (0–1)
związków organicznych (I.3.a.24)
Poprawna odpowiedĨ
O
H C
(H )
o

H2O m

+
O
+
HCOOH
(H )

o HCOOH + C6H5OH
lub HCOOC6H5 + H2O m

+
+
OH
14
1 p. –
0 p. –
poprawne napisanie równania reakcji
Zadanie 28. (0–1)
H
H
C
C
CH3
1 p. –
0 p. –
H
CH3
C
H
COOH
C
COOH
poprawne narysowanie wzorów strukturalnych związków A i B
báĊdna odpowiedĨ lub brak odpowiedzi
Zadanie 29. (0–1)
ZnajomoĞü i rozumienie pojĊü związanych z izomerią
optyczną (I.1.i.2)
Poprawna odpowiedĨ
H2C O COC17H35
H2C O COC17H35
HC O COC17H35
H2C O COC15H31
1 p. –
0 p. –
HC O COC15H31
lub
H2C O COC15H31
poprawne narysowanie wzoru triglicerydu
Zadanie 30. (0–1)
Poprawna odpowiedĨ
O
H
C
H
C
OH
HO
C
H
HO
C
H
CH2 OH
1 p. –
0 p. –
poprawne uzupeánienie rysunku
15
Zadanie 31. (0–2)
Zaprojektowanie doĞwiadczenia pozwalającego na
identyfikacjĊ róĪnych pochodnych wĊglowodorów (III.2.9)
a) (0–1)
Poprawna odpowiedĨ
Schemat doĞwiadczenia:
wodny roztwór glukozy
I
wodny roztwór fruktozy
II
Odczynnik:
woda bromowa z dodatkiem wodnego
roztworu wodorowĊglanu sodu
1 p. –
0 p. –
poprawny wybór odczynnika i uzupeánienie schematu doĞwiadczenia
inna odpowiedĨ (np. woda bromowa z dodatkiem wodnego roztworu amoniaku)
lub brak odpowiedzi
b) (0–1)
Poprawna odpowiedĨ
Probówka I
Probówka II
1 p. –
0 p. –
Barwa zawartoĞci probówki
przed zmieszaniem reagentów
po zmieszaniu reagentów
pomaraĔczowa lub brunatna
brak barwy lub bezbarwna
lub Īóáta
lub Īóáta
lub Īóáta
poprawny opis zmian, które zaobserwowano w obu probówkach, przy poprawnym
wyborze odczynnika w czĊĞci a) zadania
– báĊdny wybór odczynnika lub brak odpowiedzi w czĊĞci a) zadania
– báĊdny opis zmian, które zaobserwowano w probówkach
– brak odpowiedzi
Zadanie 32. (0–1)
Zaklasyfikowanie substancji na podstawie opisu reakcji
chemicznych (III.3.1)
Poprawna odpowiedĨ
Substancja X ma charakter amfoteryczny.
1 p. –
0 p. –
poprawne okreĞlenie charakteru chemicznego substancji X
16
Zadanie 33. (0–3)
a) (0–1)
Wnioskowanie o typie pochodnej na podstawie opisu
wyników reakcji identyfikacyjnej (III.3.2)
Poprawna odpowiedĨ
kwas aminoetanowy lub glicyna
1 p. –
0 p. –
poprawny wybór substancji
b) (0–2)
związków organicznych (I.3.a.24)
Probówka I:
CH2
COO
-
+
H
+
+
COOH
+
NH3
lub
CH2
CH2
NH3
COO
+
+
NH3
+
H3O
CH2
COOH
+
H2O
+
H2O
+
NH3
Probówka II:
CH2
COO
+
+
NH3
2 p. –
1 p. –
0 p. –
-
OH
CH2
COO
-
NH2
poprawne napisanie w formie jonowej skróconej dwóch równaĔ reakcji
(uwzglĊdniające wystĊpowanie glicyny w postaci jonu obojnaczego lub w postaci
cząsteczkowej)
– poprawne napisanie tylko jednego równania reakcji
– báĊdne napisanie obu równaĔ reakcji (báĊdne wzory reagentów, báĊdne
wspóáczynniki stechiometryczne, niewáaĞciwa forma zapisu)
– brak odpowiedzi
Zadanie 34. (0–1)
Projektowanie doĞwiadczeĔ pozwalających na wykrywanie
biaáek (III.2.10)
17
Poprawna odpowiedĨ
H 2N
CH COOH
CH2
OH
1 p. –
0 p. –
poprawny wybór jednego wzoru aminokwasu
Zadanie 35. (0–2)
Opisanie wpáywu róĪnych czynników na proces koagulacji
i denaturacji biaáek (I.2.c.7)
Poprawna odpowiedĨ
1. Biaáko jaja kurzego rozpuszcza siĊ w wodzie, tworząc roztwór koloidalny. KaĪda
cząsteczka biaáka w roztworze posiada tzw. otoczką solwatacyjną. Solwatacja cząsteczek
biaáka jest moĪliwa ze wzglĊdu na obecnoĞü polarnych grup hydroksylowych,
karboksylowych i aminowych w áaĔcuchach bocznych aminokwasów.
2. OtoczkĊ solwatacyjną biaáek moĪna zniszczyü przez dodanie do roztworu soli, np. NaCl,
której jony są silniej solwatowane. Widoczne jest wtedy wytrącenie biaáka
z roztworu, zwane wysoleniem. Proces ten jest odwracalny. Pod wpáywem wysokiej
temperatury, soli metali ciĊĪkich czy teĪ stĊĪonych kwasów lub zasad biaáka wytrącają siĊ
z roztworów w sposób nieodwracalny. Zjawisko to nosi nazwĊ denaturacji.
2 p. –
1 p. –
0 p. –
poprawne uzupeánienie zdaĔ w dwóch akapitach
poprawne uzupeánienie tylko jednego akapitu
niepoprawne uzupeánienie dwóch akapitów lub brak odpowiedzi
18
Ogólne zasady oceniania
Zdający otrzymuje punkty tylko za poprawne rozwiązania, precyzyjnie odpowiadające
poleceniom zawartym w zadaniach.
Rozwiązania zadaĔ, uwzglĊdniające inny tok rozumowania niĪ podany w kryteriach,
oceniane są zgodnie z zasadami punktacji.
x Gdy do jednego polecenia zdający podaje kilka odpowiedzi (z których jedna jest
prawidáowa, inne nieprawidáowe), to nie otrzymuje punktów za Īadną z nich.
x JeĪeli polecenie brzmi: Napisz równanie reakcji..., to w odpowiedzi zdający powinien
napisaü równanie reakcji chemicznej, a nie jej schemat.
x Dobór wspóáczynników w równaniach reakcji chemicznych moĪe róĪniü siĊ
od przedstawionego w modelu (np. mogą byü zwielokrotnione), ale bilans musi byü
prawidáowy. NiewáaĞciwy dobór lub brak wspóáczynników powoduje utratĊ 1 punktu
za zapis tego równania.
x W rozwiązaniach zadaĔ rachunkowych oceniane są: metoda, wykonanie obliczeĔ
i podanie wyniku z jednostką. W obliczeniach cząstkowych zapis jednostek nie jest
wymagany, ale jeĞli jednostki są, to muszą byü poprawne. BáĊdny zapis jednostki lub jej
brak przy ostatecznym wyniku liczbowym powoduje utratĊ 1 punktu. W obliczeniach
wymagane jest poprawne zaokrąglanie wyników liczbowych.
x Za poprawne obliczenia bĊdące konsekwencją zastosowania niepoprawnej metody
zdający nie otrzymuje punktów.
x Za poprawne spostrzeĪenia i wnioski bĊdące konsekwencją
zaprojektowanego doĞwiadczenia zdający nie otrzymuje punktów.
niewáaĞciwie
Za napisanie wzorów strukturalnych zamiast wzorów póástrukturalnych (grupowych)
nie odejmuje siĊ punktów.
Zapis „Ĺ”, „Ļ” w równaniach reakcji nie jest wymagany.
NaleĪy uznaü „¨” jako oznaczenie podwyĪszonej temperatury.
W równaniach reakcji, w których ustala siĊ stan równowagi, brak „ҙ” nie powoduje
utraty punktów.
Elementy odpowiedzi umieszczone w nawiasach nie są wymagane.

egzamin maturalny 2011 chemia

Transkrypt

Podobne dokumenty

klucz odpowiedzi

KLUCZ ODPOWIEDZI I SCHEMAT PUNKTOWANIA

PEG003 - zagadki Sfinksa

odpowiedzi - dlaStudenta.pl

Odpowiedzi - Korepetica.pl