docMałopolski - Fundusze w Małopolsce
download 
Reklamacja Transkrypt
Małopolski - Fundusze w Małopolsce
NR (6) • czerwiec 2013 • www.fundusze.malopolska.pl • ISSN 2299-0577 Wakacyjny Kraków Questy w „Dolinie Karpia" Małopolski System Informacji Turystycznej MRPO wspiera innowacyjne projekty badawcze Zasady monitorowania projektów BIULETYN I N FO R M AC YJ N Y FUNDUSZE EUROPEJSKIE DLA MAŁOPOLSKI W numerze: Aktualności Lato w mieście nie musi być nudne Smakowita Małopolska Turystyka z zagadkami Wyjść poza schemat Innowacje siłą gospodarki Odkrywanie zakątków Małopolski z MSIT-em Przyjazne góry Racławice stawiają na turystykę i rekreację Ścieżką przez wieki Turystyka na piątkę z plusem Monitorowanie projektu Konkurs „Odpowiedz na pytania" 4 6 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 19 Fundusze Europejskie dla Małopolski Biuletyn Informacyjny Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego Egzemplarz bezpłatny Wydawca: Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego, Departament Funduszy Europejskich, Centrum Informacyjne FEM, ul. Wielicka 72B 30-552 Kraków, tel. (12) 630 31 07, faks (12) 299 07 41 [email protected] www.fundusze.malopolska.pl www.facebook.com/FUnMalopolska © Copyright Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego – Wszelkie Prawa Zastrzeżone Współpraca z redakcją: Andrzej Bańka, Katarzyna Balicka Realizacja: Publikator Sp. z o.o., Białystok Redakcja: Mariusz Golak Zdjęcie na okładce: Shutterstock Biuletyn współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013 oraz Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013, ze środków finansowych z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich, w ramach schematu II „Działania informacyjne i promocyjne” – Pomoc Techniczna Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 oraz ze środków finansowych z Europejskiego Funduszu Rybackiego w ramach Programu Operacyjnego „Zrównoważony rozwój sektora rybołówstwa i nadbrzeżnych obszarów rybackich 2007-2013” – Oś 5 – Pomoc Techniczna. 2 Fundusze Europejskie dla Małopolski słowo od… Szanowni Państwo! Mam przyjemność oddać w Państwa ręce drugi tegoroczny numer biuletynu „Fundusze Europejskie dla Małopolski”. Liczę, że spotka się on z równie przychylnym przyjęciem, jak poprzednie publikacje. Tym razem szczególnie dużo miejsca poświęcamy infrastrukturze turystycznej województwa małopolskiego. Turystyka stanowi istotną część naszej gospodarki – generuje wpływy do budżetu, oznacza nowe miejsca pracy, a także buduje wizerunek Małopolski jako regionu atrakcyjnego dla gości z Polski i zagranicy. Warto podkreślić, że środki z funduszy europejskich stanowią istotne wsparcie dla wielu projektów turystycznych i kulturalnych. Kampania promująca regionalne smakołyki z Małopolski, questy w „Dolinie Karpia", unowocześnienie górskich schronisk czy System Informacji Turystycznej stanowiący ułatwienie dla wszystkich odwiedzających Małopolskę – to tylko wybrane przedsięwzięcia, które opisujemy w aktualnym wydaniu biuletynu „Fundusze Europejskie dla Małopolski”. Mam nadzieję, że lektura biuletynu stanie się cennym źródłem inspiracji dla wszystkich szukających wsparcia finansowego dla swoich projektów. Z kolei beneficjenci, którzy już realizują takie projekty, powinni znaleźć w nim wiele praktycznych wskazówek. Życzę przyjemnej lektury! dr Stanisław Sorys, Członek Zarządu Województwa Małopolskiego Fundusze Europejskie dla Małopolski 3 aktualności Studenci myślą o biznesie Fot. Archiwum UMWM Na początku czerwca studenci małopolskich uczelni wyższych mogli dowiedzieć się, jak wykorzystać środki pozyskiwane z Funduszy Europejskich we własnym biznesie. Spotkania informacyjne pod nazwą „Wystartuj przedsiębiorczo!” towarzyszyły Małopolskiemu Festiwalowi Innowacji. Spotkanie informacyjne dla studentów w Krakowie. Europejskich Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego, a prowadzącymi – konsultanci Sieci Punktów Informacyjnych Funduszy Europejskich w Małopolsce. Do akcji włączyły się również instytucje udzielające wsparcia lokalnemu biznesowi. Zainteresowanie przekroczyło oczekiwania organizatorów – dowodem tego były pełne sale i dziesiątki pytań zadawanych w trakcie spotkań. Akcja „Wystartuj przedsiębiorczo!” dostarczyła wielu cennych i – przede wszystkim – praktycznych informacji młodym kandydatom na przyszłych biznesmenów. Dzięki nim małopolska gospodarka dostanie dodatkowy impuls do dynamicz(MG) nego rozwoju. Wiedzę na temat prowadzenia własnej firmy oraz sposobów na uzyskanie wsparcia finansowego ze środków unijnych studenci zdobywali podczas spotkań w Krakowie (4 czerwca), Tarnowie (5 czerwca), Oświęcimiu (6 czerwca), Nowym Sączu (6 czerwca) oraz Nowym Targu (7 czerwca). Ich organizatorem był Departament Funduszy 11 tysięcy firm w Małopolsce Program Operacyjny Kapitał Ludzki pozwolił na realizację 11 tysięcy pomysłów na własny biznes. Dzięki unijnym środkom działają w Małopolsce różnorodne firmy, często w bardzo niespotykanych branżach. Dzięki pieniądzom z Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki powstały m.in. firmy zajmujące się nowymi technologiami, przedsiębiorstwa produkcyjne, ale również takie, które świadczą usługi związane z czasem wolnym, turystyką i rekreacją: szkoła żeglarstwa, agencja arty- Program Operacyjny Kapitał Ludzki realizowany jest zarówno na poziomie centralnym, jak i regionalnym. Za wdrażanie części regionalnej w Małopolsce odpowiada Samorząd Województwa Małopolskiego. Łączna wartość środków przeznaczonych na finansowanie projektów z POKL w latach 2007-2013 wyniosła w Małopolsce 610 109 789 euro. (OPR. MG) styczna realizująca przedstawienia muzyczno-taneczne inspirowane kulturą japońską, szkoła narciarska, portal rezerwacyjny czy usługi kosmetyczne. Małopolanie pokazują w ten sposób, że są aktywni i odpowiadają na potrzeby mieszkańców i regionu. Fundusze czynią… cuda Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie oraz Renesansowy Dwór Obronny w Szymbarku zostały laureatami VI edycji konkursu „Polska Pięknieje – 7 Cudów Funduszy Europejskich”, którego organizatorem było Ministerstwo Rozwoju Regionalnego. W ten sposób nagrodzono najlepsze projekty turystyczne, sportowe i rekreacyjne zrealizowane dzięki wsparciu finansowemu pochodzącemu ze środków UE. 4 Fundusze Europejskie dla Małopolski sowy Dwór Obronny w Szymbarku). Warto dodać, że do biura konkursu w sumie trafiło 311 zgłoszeń, w tym 26 z województwa małopolskiego. Co więcej, kategoria „rewitalizacja”, w której zwycięzcą ogłoszono Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie, była najliczniej obsadzoną. Zarówno środki przeznaczone na remont renesansowego zespołu obronne- Fot. Monika Zięba Podstawowymi kryteriami oceny zgłoszonych do konkursu projektów były m.in. wpływ na atrakcyjność turystyczną i kulturalną regionu, oryginalność wykonania oraz dopasowanie do struktury lokalnych potrzeb. Obydwa obiekty z Małopolski okazały się bezkonkurencyjne w kategoriach „rewitalizacja” (Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie) oraz „zabytek” (Renesan- go w Szymbarku, jak i adaptację do celów kulturalnych krakowskiego kompleksu przemysłowego pochodziły z Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego. (MG) Wręczenie nagród w konkursie „Polska Pięknieje – 7 Cudów Funduszy Europejskich”. aktualności Zabawa i edukacja Akcja została zainaugurowana 28 kwietnia podczas „Cracovia Maraton” w Krakowie i potrwa do 22 września, gdy w Tuchowie odbędzie się impreza pod nazwą „Bliźniacze Miasta”. W międzyczasie zawita do różnych zakątków Małopolski, oferując wszystkim jej mieszkańcom miłe spędzenie weekendowych popołudni pod znakiem dobrej zabawy z Funduszami Europejskimi. Imprezy służą promocji Funduszy Europejskich i korzyści płynących z ich wy- korzystania. Oprócz walorów edukacyjnych, gwarantują wiele atrakcji i cennych nagród, zarówno dla najmłodszych, jak i starszych. Wystarczy odwiedzić namiot promocyjny oraz funduszowy Facebook. Uczestnicy pikników mogą tam m.in. zagrać w grę planszową „Małopolska Gra o Dotacje” lub wziąć udział w castingu, którego tematem są Fundusze Europejskie. Z kolei na najmłodszych czeka Funduszowa Akademia Malucha. Fot. Archiwum UMWM Już po raz szósty Samorząd Województwa Małopolskiego organizuje cykl letnich imprez z Funduszami Europejskimi. Wśród nich znajdą się Małopolskie Pikniki Europejskie oraz Fundusze Europejskie na Sportowo. Pikniki europejskie są pretekstem do dobrej zabawy. Wszyscy, którzy chcieliby sprawdzić, czy pikniki zawitają także do ich miejscowości, mogą wejść na: www.fundusze.malopolska. pl/pikniki/Strony/Piknikowy_szlak.aspx. (OPR. MG) Małopolska zmienia się na plus Fot. Archiwum UMWM „Małopolska przemiana! Sukcesy wdrażania Funduszy Europejskich w Małopolsce” – takie właśnie hasło patronuje cyklowi wystaw prezentujących najciekawsze projekty zrealizowane w województwie małopolskim dzięki funduszom pozyskanym z Unii Europejskiej. Można je oglądać w 10 miejscowościach Małopolski od 23 kwietnia do 8 września. Wystawa „Małopolska przemiana!” w Kętach. Celem wystaw jest pokazanie skali pozytywnych zmian, które w ostatnich latach dokonały się w Małopolsce za sprawą unijnego dofinansowania. Wpłynęły one zarówno na rozwój społeczno-gospodarczy regionu, jak też poprawiły jakość życia jego mieszkańców oraz poziom zatrudnienia. Wsparcie pochodziło z trzech źródeł: Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego (MRPO), Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki (PO KL) oraz Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW). Najciekawsze projekty prezentowane są w centralnych punktach małopolskich miejscowości w postaci podświetlanych totemów. Ustawiono je na schematycznej mapie województwa z zaznaczonymi powiatami. W tym roku wystawa w ramach akcji „Małopolska przemiana!” będzie jeszcze gościła w: Wadowicach (17-30 czerwca), Proszowicach (1-14 lipca), Mszanie (16-29 lipca), Muszynie (30 lipca-12 sierpnia), Krzeszowicach (13-25 sierpnia) oraz Ciężkowicach (26 sierpnia-8 września). Więcej informacji o wystawie „Małopolska przemiana!” i szczegółowy harmonogram kolejnych imprez można znaleźć na stronie: (MG) www.fundusze.malopolska.pl. Fundusze Europejskie na szczytach Na przełomie czerwca i lipca tego roku odbywa się akcja „Fundusze Europejskie na małopolskich szczytach górskich”, zorganizowana przez Departament Funduszy Europejskich Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego. Podczas pięciu dni, od 27 czerwca do 4 lipca, konsultanci Punktów Informacyjnych Funduszy Europejskich (PIFE) w Małopolsce będą wędrowali po szczytach pięciu pasm górskich w Małopolsce. Odwiedzą Kasprowy Wierch w Tatrach, Jaworzynę Krynicką w Beskidzie Sądeckim, Luboń Wielki w Be- skidzie Wyspowym, Turbacz w Gorcach oraz Palenicę Szczawnicką w Pieninach. U podnóża gór staną Punkty Informacyjne, w których każdy turysta będzie mógł uzyskać informacje na temat form wsparcia z Unii Europejskiej. Porad będą udzielać konsultanci PIFE w Małopolsce. Uczestnicy akcji odwiedzą także miejsca, które uzyskały wsparcie dzięki Funduszom Europejskim. Będą w schroniskach na Turbaczu oraz Luboniu Wielkim, które zostały wyremontowane i unowocześnione dzięki realizacji projektu „ Markowy produkt turystyki górskiej – „Zielone Schroniska” w paśmie Beskidów-GorcówPienin” dofinansowanemu z Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego (OPR. MG) na lata 2007-2013. Fundusze Europejskie dla Małopolski 5 małopolska inspiruje Kraków z licznymi muzeami, galeriami i teatrami jest kulturalną stolicą Polski, która tętni życiem o każdej porze roku. Turyści odwiedzający miasto latem mają okazję np. zapoznać się ze zbiorami sztuki nowoczesnej zgromadzonymi w MOCAK-u, uczestniczyć w „Krakowskich Nocach” czy też obejrzeć przedstawienia w ramach „Letniego Festiwalu Opery Krakowskiej”. Swoje podwoje szeroko otwierają również Muzeum Inżynierii Miejskiej czy Muzeum Lotnictwa Polskiego. Wiele z tych projektów nie byłoby możliwych do zrealizowania bez wsparcia funduszy unijnych. T ego lata w Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie (MOCAK) będzie można zobaczyć wystawę „Ekonomia w sztuce”, która realizowana jest w ramach serii łączącej sztukę ze sportem, historią, nauką czy religią. Fot. Jacek Leśniewski Lato w mieście nie musi być nudne Wystawa „Tramwaje na Wawrzyńca”. Z kolei w Galerii Re, mieszczącej się w popularnym MOCAK-u, pokazywane będą prace studentów szkół artystycznych z całego świata. Na początek swoje dokonania zaprezentują studenci krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych. MOCAK nie zapomniał również o najmłodszych. Dla dzieci zorganizowano cykl bezpłatnych zajęć pod hasłem „Lato w MOCAK-u”. Poprzez zabawę połączoną z kreatywnym myśleniem dzieci poznają sztukę współczesną, techniki malarskie oraz muzealne eksponaty. Warto przypomnieć, że MOCAK zdobył główną nagrodę w konkursie „Polska PiękFot. Jacek Leśniewski W Muzeum Lotnictwa Polskiego można obejrzeć ponad 200 różnych modeli samolotów i śmigłowców. nieje – 7 Cudów Funduszy Europejskich” w kategorii „rewitalizacja”. Na zwolenników sztuki dawnej czeka Muzeum Historyczne Krakowa. W dniu 15 czerwca rozpoczął się tam cykl imprez zatytułowanych „Średniowiecze da się lubić”. Liczne warsztaty, gry terenowe, inscenizacje oraz debaty z udziałem historyków służą odkrywaniu sekretów życia w średniowiecznym mieście i poznawaniu tajników systemu obronnego dawnego Krakowa. Warsztaty prowadzone są na terenie Murów Obronnych, Barbakanu, Wieży Ratuszowej oraz Pałacu Krzysztofory, który również otrzymał dofinansowanie w ramach Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego. Spotkania z techniką Ciekawą propozycją dla osób zafascynowanych techniką jest wizyta w Muzeum Inżynierii Miejskiej albo w Muzeum Lotnictwa Polskiego. Już 3 lipca, po raz dziewiąty swój kurs rozpocznie Krakowska Linia Muzealna nr „0”. Zabytkowy tabor komunikacji miejskiej kursuje w każdą niedzielę i święta od godziny 11.00 do 18.30. małopolska inspiruje Podczas najbliższych wakacji w Operze Krakowskiej będzie królował Verdi. Fot. Jacek Leśniewski związanych z historią lotnictwa, poczynając od starych awionetek po wojenne śmigłowce. Osobną część zbiorów tworzy ekspozycja silników lotniczych. Muzeum Lotnictwa Polskiego pracuje nad utworzeniem unikalnego na skalę światową Lotniczego Parku Kulturowego, który połączy funkcje muzealne, dydaktyczne i rekreacyjne, stając się nie tylko miejscem spotkania z techniką lotniczą, lecz również „zielonymi płucami” Krakowa i regionu. Warto też nadmienić, że Muzeum to w 2012 roku otrzymało nagrodę główną w konkursie „Polska Pięknieje – 7 Cudów Funduszy Europejskich” w kategorii „obiekt turystyczny”. Krystyna Juszczuk-Buszko Coś dla melomanów Na przełomie czerwca i lipca miłośnicy opery i baletu będą mogli uczestniczyć w „Letnim Festiwalu Opery Krakowskiej”. Jako że w 2013 roku obchodzimy 200. rocznicę urodzin Verdiego, przygotowano zarówno wystawę plakatów do spektakli tego kompozytora, jak i inscenizacje jego oper. Małgorzatę Walewską, znany mezzosopran, będzie można zobaczyć w „Trubadurze” wyreżyserowanym przez Laco Adamika. W ramach obchodów roku Verdiego czekają nas również inscenizacje „Traviaty” oraz W ramach „Krakowskich Nocy” odbywa się m.in. „Noc Jazzu”. Fot. Jacek Leśniewski Ciekawie zapowiadają się warsztaty zorganizowane dla dzieci w ramach „Elektryzującego lata”. Podczas nich dzieci dowiedzą się m.in. dlaczego rzeczy się elektryzują, jak powstaje prąd czy urządzenie elektryczne można „nakarmić”, a także podejmą próbę budowy urządzenia do wytwarzania ładunku elektrostatycznego. Oprócz tego, na gości czekają stałe ekspozycje Muzeum, m.in. wystawa prezentująca stare samochody i motocykle. Bogatą historię drukarstwa krakowskiego można zobaczyć w XIX-wiecznej hali tramwajowej. Z kolei rozwój sieci tramwajowej od momentu uruchomienia pierwszej linii tramwaju konnego do czasów współczesnych prezentuje wystawa „Tramwaje na Wawrzyńca”. Podczas najbliższych wakacji Muzeum Inżynierii Miejskiej, w ramach „Ogrodu Doświadczeń w Krakowie” (to kolejny projekt realizowany ze środków MRPO na lata 2007-2013), proponuje wiele atrakcji łączących szeroko pojętą edukację z rekreacją. Podczas wakacji warto także zajrzeć do Muzeum Lotnictwa Polskiego, które znajduje się na terenie jednego z najstarszych lotnisk Europy – Rakowice-Czyżyny. Zgromadzono tam ponad 200 eksponatów „Rigoletto”. Jubileusz uświetni koncert „Arie Oper Świata – Viva Verdi”, który odbędzie się w zabytkowej scenerii Zamku Królewskiego na Wawelu. Wielbiciele barytonu Mariusza Kwietnia usłyszą go w tytułowej partii Eugeniusza Oniegina podczas zamknięcia sezonu artystycznego w Operze Krakowskiej, która powstała i została wyposażona przy udziale Funduszy Europejskich. Dla miłośników lżejszych brzmień przygotowano „Noc Jazzu”, która odbywa się w ramach cyklu „Krakowskie Noce”. Na całość przedsięwzięcia składają się: „Noc Muzeów”, „Noc Teatrów”, „Noc Jazzu”, „Noc Cracovia Sacra” oraz „Noc Poezji”. Nocne zwiedzanie ma na celu poznawanie niedostępnych na co dzień zakamarków scen krakowskich teatrów czy muzealnych pomieszczeń, ale także odkrywania uroku Krakowa jako miasta teatrów, poznawanie najnowocześniejszych osiągnięć jazzowych czy poszukiwanie zamkniętych w klasztornych skarbcach sakraliów. Harmonogram najważniejszych imprez ◗◗Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie (MOCAK) 16.05-29.09 – „Ekonomia w Sztuce” 16.05-29.09 – „Spokojna Tour Now – Otwarcie Galerii Re” 27.06-29.09 – Piotr Lutyński „Terytorium” 27.06-29.09 – Charlotte Beadury „Kusicielka” ◗◗Muzeum Historyczne Krakowa 15.06-03.10 – „Średniowiecze da się lubić” – gry terenowe, warsztaty, debata, inscenizacje 11.05-15.09 – „W bój lećmy zwyciężać...” – wystawa w 150. rocznicę powstania styczniowego zorganizowana w Pałacu Krzysztofory ◗◗Opera Krakowska – „Letni Festiwal Opery Krakowskiej” 4.06-5.07 – wystawa „Verdi 200” – wystawa plakatów do spektakli Giuseppe Verdiego z kolekcji Krzysztofa Dydo 28-30.06 – „Carmina Burana” Carla Orffa 1.07 – „Obsesje” w wykonaniu Polskiego Baletu Narodowego 3.07 – „Grand Pas...! – gala baletowa” 5.07 – „Rigoletto” Giuseppe Verdiego ◗◗„Krakowskie Noce” 20-21.07 – „Noc Jazzu” 14-16.07 – „Noc Cracovia Sacra” 6-7.09 – „Noc Poezji” ◗◗Muzeum Inżynierii Miejskiej lipiec – „Elektryzujące lato” – cykl warsztatów zorganizowanych z myślą o najmłodszych, w ramach których zaznajomią się z takimi zagadnieniami, jak elekrostatyka, poznają zasady działania telefonu, dowiedzą się, co to jest theremina oraz poznają historię krakowskiej zajezdni, w której obecnie mieści się Muzeum. Fundusze Europejskie dla Małopolski 7 relacja Smakowita Małopolska Małopolska może pochwalić się nie tylko bogatym dziedzictwem kulturowym, ale także kulinarnym. Doskonałym pretekstem do poznania regionalnych specjałów była rozpoczęta w ubiegłym roku i kontynuowana w obecnym kampania pod nazwą „Zasmakuj w Małopolsce”, zorganizowana przez Samorząd Województwa Małopolskiego za pośrednictwem Sekretariatu Regionalnego Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich. Kilkudziesięciu lokalnym imprezom towarzyszą prezentacje produktów i degustacje, w trakcie których uczestnicy odkrywają różnorodne smaki tutejszej kuchni. K ampania promująca małopolskie produkty regionalne, które mogą się pochwalić europejskimi certyfikatami jakości, została zainaugurowana 29 kwietnia 2012 roku podczas „Wyboru Chłopa Roku” w Racławicach. W sumie stoisko Województwa Małopolskiego było obecne na 20 lokalnych imprezach plenerowych w całym regionie. Oprócz skosztowania miejscowych smakołyków, uczestnicy mogli wziąć udział w licznych konkursach i zabawach. Olbrzymie zainteresowanie projektem sprawiło, że doczekał się on kontynuacji w 2013 roku. Tegoroczna edycja kampanii „Zasmakuj w Małopolsce” potrwa do końca wrze- Andrzej Bańka, zastępca dyrektora Departamentu Funduszy Europejskich w UMWM Kampania promująca małopolskie produkty regionalne daje możliwość poznania ich nie tylko mieszkańcom naszego województwa, ale także licznie odwiedzającym nas turystom, i to nie tylko z Polski, ale i zagranicy. A trzeba przyznać, że mamy się czym pochwalić w tej dziedzinie. Oscypek, bryndza podhalańska czy krakowski obwarzanek to nie lada gratka dla wszystkich miłośników regionalnych specjałów. Akcja „Zasmakuj w Małopolsce” okazała się przysłowiowym strzałem w dziesiątkę, co potwierdziły tłumy odwiedzające stoisko Województwa Małopolskiego na poszczególnych imprezach. Dlatego postanowiliśmy ją kontynuować także w 2013 roku. Serdecznie zapraszam do odwiedzenia naszego stoiska promocyjnego. 8 Fundusze Europejskie dla Małopolski ◗◗Certyfikat „Chroniona Nazwa Pochodzenia” posiadają: bryndza podhalańska, oscypek, redykołka (ser na bazie mleka owczego), karp zatorski, fasola „Piękny Jaś” . ◗◗Certyfikat „Chronione Oznaczenie Geograficzne” posiadają: jabłka łąckie, suska sechlońska (podsuszana i podwędzana śliwka z pestką), chleb prądnicki, obwarzanek krakowski, kiełbasa lisiecka, jagnięcina podhalańska. Plenerowa formuła imprez w połączeniu z licznymi animacjami sprawia, że dostarczają one dobrej zabawy wszystkim uczestnikom, niezależnie od wieku. Warto pamiętać, że produkty żywnościowe mogą stać się atrakcyjną formą promocji regionu na równi z zabytkami, o czym przypominają choćby przykłady Hiszpanii czy Włoch. Małopolska zrobiła duży krok w tym kierunku, gdyż – o czym może nie każdy pamięta – to właśnie tu zarejestrowano pierwszy w Polsce certyfikowany produkt regionalny, czyli bryndzę podhalańską. Pełen harmonogram imprez można znaleźć na: www.zasmakujwmalopolsce.pl mariusz golak Fot. Archiwum UMWM Liczy się dobry smak śnia – ostatnią jej odsłoną będzie „Zwyk bacowski” w Leśnicy. Akcja służy promocji certyfikowanej żywności z Małopolski zarówno wśród mieszkańców regionu, jak i turystów, dla których wielokrotnie jest ona nie lada atrakcją. Wszak tutejsze sery, wędliny czy owoce cieszą się popularnością także w innych rejonach kraju. Zarejestrowane produkty z Małopolski Krakowskie obwarzanki i chleb prądnicki to wybrane spośród 11 certyfikowanych produktów regionalnych z Małopolski. program z bliska Turystyka z zagadkami K olejne miejsca na szlaku można odnaleźć tylko w przypadku rozwiązania zagadki. Zwieńczeniem całej wyprawy jest skarb – skrzynka z pieczątką potwierdzającą odbycie wyprawy. Dzięki questom możemy stać się poszukiwaczami skarbów i przeżyć niecodzienną przygodę. Taką formę promocji wybrało także Stowarzyszenie Dolina Karpia. Wyprawa po skarb Questy są atrakcyjną formą zwiedzania i odkrywania nowych miejsc. Ich celem jest zarówno promocja regionu poprzez nietypową formę turystyki, jak również ponowne odkrycie jego dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego. Ponadto questy przyczyniają się do aktywizacji społeczności lokalnej. Wpływają na zrównoważony rozwój regionów, szczególnie w zakresie ekoturystyki i turystyki wędkarskiej, promocji produktów lokalnych oraz zachowania i pielęgnowania tradycji rybactwa. Fot. Archiwum UMWM Coraz popularniejszym sposobem promocji dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego regionów jest questing. To forma zabawy skierowana zarówno do dzieci, jak i dorosłych, łącząca elementy gier terenowych i harcerskich podchodów. Polega na poruszaniu się nieoznakowanymi trasami, a w odnalezieniu drogi pomocne są wierszowane wskazówki. „Dolina Karpia” to obszar atrakcyjny turystycznie i przyrodniczo, leżący na terenie siedmiu małopolskich gmin, pomiędzy Krakowem, Oświęcimiem oraz Wadowicami i Kalwarią Zebrzydowską. Pokryty jest wieloma stawami, dlatego chętnie odwiedzają go nie tylko wędkarze, których przyciągają liczne łowiska, ale też fotografowie i ornitolodzy. Znaczna część terenów „Doliny Karpia” została objęta obszarem specjalnej ochrony Natura 2000. ok. 40 minut i rozpoczyna się w centrum Zatora, na parkingu przy Placu Kościuszki. Kolejny quest o nazwie „Stawy, ludzie, ptaki” adresowany jest do rowerzystów. Wiedzie wzdłuż kompleksu stawów Spytkowice i daje możliwość poznania różnorodnej flory i fauny oraz miejsc związanych z gospodarką rybacką „Doliny Karpia”. Wyprawę należy rozpocząć w centrum Palczowic, przy kościele pw. św. Jakuba. Trasa questu biegnie utwardzonymi drogami gruntowymi, jak również asfaltowymi, dlatego miłośnikom rowerowych wypraw powinna sprawić wiele przyjemności. Warto wspomnieć również o drugiej rowerowej wyprawie „Szlakiem Radwanitów”, OPR. MARIUSZ GOLAK Niestandardowa promocja Anna Świątek, kierownik Lokalnej Grupy Rybackiej Stowarzyszenie Dolina Karpia Dla pieszych i rowerzystów Obecnie na obszarze „Doliny Karpia” realizowane są trzy różne questy. Pierwszy z nich – pieszy, zatytułowany „Spacerem po stolicy Doliny Karpia”, prowadzi uliczkami Zatora, prezentując przy okazji historię i teraźniejszość miasta. Wyprawa trwa prowadzącej do najciekawszych miejsc i zabytków Brzeźnicy. Wycieczkę należy rozpocząć w centrum miejscowości, przy pomniku znajdującym się po zachodniej stronie Urzędu Gminy. Czas przejazdu wynosi godzinę i 45 minut. Szczegółowe informacje i opis questów można znaleźć na witrynie internetowej Stowarzyszenia Dolina Karpia: www.gruparybacka.dolinakarpia.org/questy W tym roku planowane są kolejne questy finansowane ze środków Programu Operacyjnego „Zrównoważony rozwój sektora rybołówstwa i nadbrzeżnych obszarów rybackich 2007-2013”. Questing jest doskonałym sposobem na niestandardową promocję obszaru, gdyż pozwala odkrywać miejsca nieopisane w przewodnikach. Jednocześnie forma „podchodów” kojarzy się uczestnikom z dzieciństwem, co dodatkowo potęguje chęć zapoznania się ze szlakiem i odkrycia skarbu. Uczestnicy takich wypraw uważają je za świetną formą rekreacji i spędzenia wolnego czasu. Również mieszkańcy „Doliny Karpia” w ten sposób zyskują szansę na odkrycie częstokroć nieznanych im do tej pory miejsc. Warto je poznać, bowiem „Dolina Karpia to tyle możliwości, ile karp ma ości”. Fundusze Europejskie dla Małopolski 9 program z bliska Wyjść poza schemat Program Operacyjny Kapitał Ludzki pozwala na realizację projektów innowacyjnych – perspektywicznych, pozwalających wyjść poza schemat. Środki unijne umożliwiły przetestowanie w praktyce nowych pomysłów, które usprawniają rynek pracy i zmieniają naszą rzeczywistość. gospodarczej i konieczności elastycznego dostosowywania się do niej. Oferuje równolegle usługi wspierające przedsiębiorców z sektora małych i średnich przedsiębiorstw, ale także studentów oraz naukowców zajmujących się technologiami IT i ICT (Information and communications technology). Są to usługi mające na celu wzmacnianie kompetencji na rynku pracy (różnego rodzaju szkolenia), wymianę wiedzy i doświadczeń, inspirowanie oraz realizację innowacyjnych pomysłów. www.brokerinnowacji.malopolska.pl Holownik To projekt, w ramach którego w 100 małopolskich instytucjach upowszechniana jest funkcja trenera zatrudnienia wspieranego. To nowe narzędzie aktywizacji zawodowej osób pozostających bez pracy. Trener w relacji z klientem pracuje nad wieloma aspektami jego życia: pracą, edukacją, rodziną, czasem wolnym, traktując je jako integralne elementy planowania i podejmowania decyzji. www.wup-krakow.pl Diament Projekt ma na celu opracowanie, przetestowanie i zaprezentowanie nowatorskiego systemu pracy z uczniami zdolnymi, pozwalającego na wspieranie uzdolnień w zakresie języka angielskiego, matematyki, technologii informacyjno-komunikacyjnych i przedsiębiorczości oraz na doskonalenie kompetencji twórczego myślenia. Podstawowe założenie to odejście od tradycyjnych Podmiotowe finansowanie kształcenia Projekt ma za zadanie wypracowanie systemu dystrybucji środków publicznych w formie bonów i zapewnienie możliwości ich wykorzystania wśród zweryfikowanych firm szkoleniowych. System obejmie również analizę potrzeb szkoleniowych MŚP, tak aby wybór szkolenia był uzasadniony realnym zapotrzebowaniem firmy i służył jej rozwojowi. www.pociagdokariery.pl Broker innowacji Projekt ma budować relacje biznesu ze środowiskiem akademickim w kontekście dynamicznie zmieniającej się sytuacji 10 Fundusze Europejskie dla Małopolski Fot. Shutterstock Express do zatrudnienia Projekt zakłada przygotowanie i przetestowanie możliwości efektywnego zlecania usługi pośrednictwa pracy przez podmioty publiczne (np. powiatowe urzędy pracy) podmiotom niepublicznym. Wyłoniona w przetargu agencja zatrudnienia otrzyma zadanie znalezienia pracy dla jak największej liczby osób spośród 1 000 bezrobotnych zrekrutowanych do projektu. Projekt jest realizowany do 30 czerwca 2015 roku. www.wup-krakow.pl form pracy z uczniem zdolnym, ukierunkowanych na rozwijanie wiedzy o charakterze akademickim, na rzecz kompleksowych działań mających na celu identyfikację i rozwijanie umiejętności przedmiotowych i ponadprzedmiotowych, ze szczególnym uwzględnieniem twórczego myślenia. www.diament.edu.pl SPIN Jest to propozycja nowatorskiego modelu współpracy naukowców z przedsiębiorcami, umożliwiającego komercjalizację prowadzonych badań naukowych. Dzięki realizacji projektu potencjał drzemiący w Małopolsce jest lepiej wykorzystywany. Celem projektu jest wsparcie transferu wiedzy w ramach współpracy przedsiębiorstw i jednostek naukowych poprzez opracowanie modelu transferu innowacji SPIN. Model wypracowany w ramach projektu przyczyni się do zwiększenia skuteczności współdziałania samorządu, przedsiębiorstw i uczelni wyższych w obszarze działalności innowacyjnej w regionie, podniesienia skuteczności transferu technologii i lepszego wykorzystania potencjału uczelni wyższych przez przedsiębiorstwa w Małopolsce. Więcej o realizowanych w Małopolsce innowacyjnych projektach przeczytać można na www.fundusze.malopolska.pl. Opr. Mariusz Golak program z bliska Innowacje siłą gospodarki W ramach Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego (MRPO) na lata 2007-2013 Małopolskie Centrum Przedsiębiorczości sfinansowało wiele projektów z zakresu B+R, czyli wykorzystujących współpracę biznesu i nauki. 4% 3% Inżynieria materiałowa 3% Nauki o komputerach i informatyka 6% Elektrotechnika, elektronika, inżynieria informatyczna 7% 37% Nauki biologiczne Rolnictwo, leśnictwo, rybołówstwo 7% Inżynieria mechaniczna Nauki chemiczne 8% P rojekty z zakresu B+R służą zwiększeniu innowacyjności i konkurencyjności małopolskich firm. Motorem napędowym zmian ma być wdrażanie projektów naukowych oraz zacieśnianie współpracy z jednostkami badawczymi. Adresatami Działania 2.2 MRPO są zarówno przedsiębiorstwa, jak również jednostki naukowe, szkoły wyższe oraz organizacje badawcze. Nauka i biznes Łączna wartość środków przeznaczonych na dofinansowanie projektów w ramach Działania 2.2 wynosi ok. 13 mln euro (ok. 54 mln zł). Maksymalna wartość jednego projektu nie przekracza kwoty 1 mln zł (w latach 2008-2011 wyniosła ona 400 tys. zł). Większe projekty otrzymują bowiem wsparcie w ramach Programu Inżynieria lądowa Inne 11% 14% Najczęstsze obszary innowacji w zakresie działalności B+R przedsiębiorstw dofinansowanych z Działania 2.2 MRPO Wsparcie komercjalizacji badań naukowych. Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka na lata 2007-2013. W ramach ww. działania dofinansowanie mogły uzyskać projekty realizowane indywidualnie, ale szczególnie preferowane były projekty zakładające współpracę przedsiębiorstw z organizacjami badawczymi. Różnorodność projektów Z szerokiego spectrum instytucji działających w branży medycznej dotacje otrzymały np. przedsiębiorstwa specjalizujące się w diagnostyce mikrobiologicznej możliwość nowych usług dr Miłosz Gruca, dyrektor ds. badań i rozwoju w spółce BioCentrum Budowa i wyposażenie nowego laboratorium biochemicznego umożliwiło spółce BioCentrum realizację kompleksowych badań farmakodynamicznych in vitro, które są jednym z etapów przedklinicznego rozwoju leków. Realizacja projektu pozwoliła znacząco rozszerzyć obszar działalności, który obecnie obejmuje również prowadzenie prac badawczo-rozwojowych w obszarze leków biopochodnych, w tym zyskujących obecnie na znaczeniu leków biogenerycznych. Przy użyciu nowej aparatury możliwe jest także wykonywanie analiz surowicy, osocza krwi oraz innych próbek pobieranych od pacjentów, co otworzyło firmie możliwość świadczenia wyspecjalizowanych usług na potrzeby badań klinicznych. Nowe laboratorium, oprócz świadczenia usług badawczych dla klientów z branży farmaceutycznej i biotechnologicznej, będzie wykorzystywane do prowadzenia własnych projektów B+R w ramach Grupy Kapitałowej Selvita, do której należy BioCentrum. Medycyna, biotechnologia, nanotechnologie i autoszczepionkach, prowadzące badania nad lekami przeciwnowotworowymi, probiotykami czy innymi substancjami mającymi korzystny wpływ na organizm ludzki. Dofinansowanie przyznano również innowacyjnej małopolskiej pracowni elastograficznej stosującej nowoczesną ultrasonograficzną metodę wykrywania zmian nowotworowych. W ramach Działania 2.2 MRPO wspierane są także projekty badawcze związane z odnawialnymi źródłami energii, zwłaszcza w zakresie biopaliw przyszłości. Dzięki wsparciu środkami UE przeprowadzone zostały prace związane z produkcją biopaliwa z rzepaku czy paliw alternatywnych, przy których zagospodarowane zostają duże ilości odpadów niebezpiecznych. Badania prowadzone w ramach środków przeznaczonych z MRPO na działalność B+R przyczyniły się również do opracowania zaawansowanych systemów informatycznych. Przykładem może być firma, która dzięki dotacji stworzyła specjalistyczny program do dokumentowania, analizy i rekonstrukcji zdarzeń drogowych i kryminalnych. Opr. Mariusz Golak Fundusze Europejskie dla Małopolski 11 dobre prakt yki Odkrywanie zakątków Małopolski z MSIT-em M ałopolski System Informacji Turystycznej (MSIT) służy podniesieniu atrakcyjności turystycznej regionu. Do projektu, realizowanego w ramach Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013 przez Województwo Małopolskie, przystąpiło 25 gmin i powiatów. Działania prowadzone w ramach MSIT objęły m.in. utworzenie nowych lub dostosowanie istniejących punktów Informacji Turystycznej (IT) do standardów określonych w programie. Łącznie powstały 33 punkty IT, wyróżniające się spójną identyfikacją wizualną (jednakowa kolorystyka Typ programu: Małopolski Regionalny Program Operacyjny Beneficjent: Województwo Małopolskie Wartość dofinansowania: 14 045 432 zł obejmuje zarówno wyposażenie wnętrz, jak i stroje pracowników). Z punktu widzenia turysty ważna jest także ich lokalizacja – działają one w najbardziej uczęszczanych miejscach (centrach miast, popularnych zabytkach). Na potrzeby projektu przygotowano 18 bezpłatnych wydawnictw w 7 wersjach językowych. Łącznie wydrukowano 2,5 mln egzemplarzy. Wśród nich są m.in. publikacje na temat małopolskich zamków, parków narodowych i krajobrazowych, agroturystyki, a także atrakcji dla najmłodszych. Projekt uwzględnia również potrzeby osób niepełnosprawnych. Z myślą o nich utworzono stanowiska wyposażone w komputer (specjalny program odczytuje treści wyświetlane na ekranie) oraz obniżone biurka. Osoby niewidome oraz słabowidzące mają do dyspozycji materiały przygotowane w alfabecie Braille’a. Z myślą o nich opracowano również mapy wypukłe (tyflologiczne) oraz audioprzewodniki. Obsługa na najwyższym poziomie Marcin Pałach, dyrektor Tarnowskiego Centrum Informacji Turyści odwiedzający punkty IT mogą mieć pewność, że obsługujący ich pracownicy są profesjonalistami dysponującymi szczegółową wiedzą z zakresu szeroko rozumianej oferty turystycznej regionu i doświadczeniem w obsłudze klientów. Zakres i jakość świadczonych usług są kontrolowane w procesie certyfikacji. Na tej podstawie poszczególnym punktom IT przyznawane są gwiazdki – od 1 do 4. Im wyższa kategoria, tym wyższy poziom obsługi. W punktach oznaczonych 4 gwiazdkami personel musi potrafić komunikować się w przynajmniej dwóch językach obcych. Punkty z największą liczbą gwiazdek obligatoryjnie są również przystosowane do obsługi turystów niepełnosprawnych. Wysoka jakość oferowanych usług, rzetelna i kompletna informacja o atrakcjach regionu, a przede wszystkim budowa sprawnej i funkcjonalnej sieci Informacji Turystycznych w województwie małopolskim to cele, które zostały postawione na etapie prac nad MSIT i wydaje się, że są one bardzo dobrze realizowane. Ich funkcjonowanie mogliśmy przetestować m.in. podczas Euro 2012. 12 Fundusze Europejskie dla Małopolski Fot. Jacek Leśniewski Małopolski System Informacji Turystycznej ułatwia poznawanie uroków Małopolski, poruszanie się po szlakach dobrze znanych, jak i odkrywania miejsc nieznanych, a wartych zobaczenia. W punkach Informacji Turystycznej na turystów czeka wykwalifikowana obsługa oraz publikacje w wielu językach. MSIT uwzględnia także potrzeby osób niepełnosprawnych. Projekt: Małopolski System Informacji Turystycznej Punkt Informacji Turystycznej w Nowym Sączu. MSIT to także dostępny całą dobę portal informacyjny www.visitmalopolska.pl, gdzie można znaleźć informacje o zabytkach, bazie noclegowej, a także zaplanować trasę wycieczki. Oprócz tego, są tam informacje o godzinach otwarcia muzeów, a także o połączeniach autobusowych i kolejowych z miejscami wartymi odwiedzenia. Dodatkowo w ramach projektu powstało 69 tablic informacyjnych zlokalizowanych przy głównych atrakcjach turystycznych regionu, 18 tablic na parkingach przy drogach krajowych oraz 166 turystycznych znaków drogowych przy głównych drogach wojewódzkich i powiatowych. Krystyna Juszczuk-Buszko dobre prakt yki Przyjazne góry Dzięki środkom pochodzącym z Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego 18 schronisk górskich, zlokalizowanych w paśmie między Jaworzyną Krynicką a Leskowcem, zostało wyremontowanych i wyposażonych m.in. w nowe kuchnie, a także punkty doładowania telefonów oraz środki pierwszej pomocy. To dobra informacja dla wszystkich miłośników aktywnej turystyki. O d lat schroniska są stałym elementem krajobrazu górskiego, a żaden szanujący się turysta nie wyobraża sobie wspinaczki bez możliwości odpoczynku w przytulnym miejscu. Niestety, wiele z nich nie spełnia już współczesnych standardów. Dlatego powstał projekt, który ma zmienić wizerunek schronisk znajdujących się w Tatrach Wysokich oraz paśmie Beskidów-Gorców-Pienin. Nowe stare schroniska Podstawą zmian było podniesienie jakości istniejących schronisk. W tym celu m.in. zagospodarowano miejsca odpoczynku w ich najbliższym sąsiedztwie, wybudowano Projekt: Markowy produkt turystyki górskiej „Zielone schroniska” w Tatrach Polskich Typ programu: Małopolski Regionalny Program Operacyjny Beneficjent: Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze Wartość dofinansowania: 1 984 309 zł Projekt: Markowy produkt turystyki górskiej „Zielone schroniska” w paśmie Beskidów-Gorców-Pienin Typ programu: Małopolski Regionalny Program Operacyjny Beneficjent: Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze Wartość dofinansowania: 3 812 135 zł lub gruntownie wyremontowano kuchnie, łazienki oraz suszarnie. Pojawiły się również środki pierwszej pomocy (defibrylatory), a także punkty naprawy sprzętu turystycznego, odbioru odpadów i ładowania urządzeń osobistych IT. Z myślą o ochronie unikatowego środowiska naturalnego w wybranych schroniskach zmodernizowano oczyszczalnie ścieków, zainstalowano kolektory słoneczne oraz ustawiono pojemniki do segregacji odpadów. Dzięki temu każdy turysta może odpocząć w naprawdę komfortowych warunkach. – m.in. poświęcone papieżowi Janowi Pawłowi II oraz kulturze górskiej. Sprawiają one, że nawet pobyt w dolinach może stać się dużą atrakcją. Projekt bazuje na walorach przyrodniczych i krajobrazowych małopolskich gór. Czy sprawi, że na szlakach pojawi się więcej turystów? Najbliższe wakacje powinny przynieść odpowiedź na to pytanie. Mariusz Golak Góry – produkt markowy Jerzy Kalarus, prezes spółki PTTK Karpaty Góry także dla amatorów Z myślą o mniej wprawnych turystach, którzy nie planują zapuszczać się w wyższe partie gór, w ramach projektu w schroniskach przygotowane zostały bardzo interesujące ekspozycje i regionalne aranżacje promujące dziedzictwo kulturowe regionu Zrealizowane prace unowocześniają ofertę turystyki aktywnej i sprzyjają dalszemu jej rozwojowi. W schroniskach PTTK zmodernizowano ogólnodostępne i zwyczajowo nieodpłatne kuchnie turystyczne i suszarnie odzieży. Wyposażono schroniska w punkty naprawy sprzętu, ładowarki telefonów komórkowych i urządzeń GPS. Dostępny także z turystycznego szlaku system multimedialnej informacji turystycznej o wolnych miejscach w schroniskach z możliwością ich rezerwacji i nieodpłatnym internetem w obiekcie czy defibrylatory, czynią turystykę górską bardziej bezpieczną. Zagospodarowane otoczenia schronisk, stoły, ławy, tarasy i miejsca widokowe, rewaloryzacja wnętrz niektórych obiektów, a także okolicznościowe wystawy i prezentacje uatrakcyjniają pobyt turystów. Mapy i przewodnik po narciarskich szlakach skiturowych przyciągają zwolenników uprawiania tej formy zimowej turystyki. Zmodernizowane schroniskowe oczyszczalnie ścieków, sanitariaty, uregulowana gospodarka odpadami (segregacja, pojemniki, prasy zgniatające) sprawiają, że nawet wzmożony ruch turystyczny nie będzie szkodził przyrodzie Tatr. Fot. Jacek Leśniewski Schronisko PTTK na Markowych Szczawinach. Fundusze Europejskie dla Małopolski 13 dobre prakt yki Racławice stawiają na turystykę i rekreację ałopolska Gmina Racławice, choć niewielka, jest w naszym kraju powszechnie rozpoznawalna. Historycznie wiąże się z osobą Tadeusza Kościuszki i – oczywiście – z bitwą, która miała miejsce podczas insurekcji kościuszkowskiej w kwietniu 1794 roku. Dzięki niej Racławice chlubnie zapisały się na kartach podręczników historii. Historia i teraźniejszość Oprócz historii, Racławice mogą pochwalić się wyjątkowo malowniczym położeniem, które zachęca turystów do odwiedzania tych okolic. Aby uatrakcyjnić ofertę turystyczną gminy i lepiej wykorzystać jej potencjał, władze Racławic postanowiły wybudować wieżę widokową we wsi Dosłońce, a także stworzyć ścieżkę zdrowia w leżących nieopodal Racławic Janowiczkach. Realizacja tego przedsięwzięcia była możliwa dzięki projektowi pn. „Rozbudowa infrastruktury turystycznej Gminy Racławice poprzez budowę wieży widokowej w Dosłońcu i ścieżki zdrowia w Janowiczkach”. Całkowita wartość projektu wyniosła ok. 500 tys. zł, a unijne dofinansowanie sięgnęło niemal 300 tys. zł. Beneficjent: Gmina Racławice Wartość dofinansowania: 293 904 zł Dla mieszkańców i turystów Wieża widokowa, która powstała dzięki projektowi, ma wysokość ok. 15 m i drewnianą konstrukcję. Na wysokości 9 m znajduje się taras, z którego rozpościera się malowniczy widok. Gdy pogoda dopisuje, można z niej nawet dostrzec majaczącą na horyzoncie panoramę Tatr. W bezpośrednim sąsiedztwie wieży zostały umiejscowione drewniane stoły i ławy oferujące strudzonym wędrówką turystom miejsce na wypoczynek. Projekt: Rozwój oferty turystycznej Dosłońca poprzez inwestycje w infrastrukturę szkoleniowo-rekreacyjno-sportowo-gastronomiczną spółki Start Travel Typ programu: Małopolski Regionalny Program Operacyjny Beneficjent: Start Travel sp. z o.o. Adam Samborski, wójt Gminy Racławice Budowa infrastruktury turystycznej służącej zarówno mieszkańcom, jak i turystom wpłynęła pozytywnie na postrzeganie obszaru oraz na wzrost jego atrakcyjności. Zarówno wieża widokowa w Dosłońcu, jak i ścieżka zdrowia w Janowiczkach są magnesem dla gości szukających atrakcyjnych miejsc na sobotnio-niedzielny wypoczynek z rodziną lub znajomymi. Natomiast funkcja rekreacyjna tych obiektów daje mieszkańcom naszej gminy możliwość aktywnego spędzenia wolnego czasu. 14 Fundusze Europejskie dla Małopolski Anna Raducha-Romanowicz Wartość dofinansowania: 5 000 000 zł Atrakcyjny wypoczynek Turystom i mieszkańcom gminy służy również ścieżka zdrowia utworzona na terenie miejscowości Janowiczki. Składa się ona z trzech stref. Pierwsza z nich została wykonana z drobnego i grubego kamienia, ścinków drewnianych i bali. Tu należy poruszać się boso, gdyż zastosowane materiały podczas kontaktu ze stopą przynoszą uczucie relaksu i odprężenia. Druga strefa ścieżki, z nawierzchnią kamienną, służy komunikacji. Natomiast ostania, za sprawą 14 drewnianych zestawów do ćwiczeń ruchowych, stanowi atrakcję dla miłośników aktywnego wypoczynku. Warto wspomnieć, że w Dosłońcu, przy wykorzystaniu środków z Małopolskiego Programu Operacyjnego (dofinansowanie w wysokości 5 mln zł), zostało oddane do użytku również centrum szkoleniowo-rekreacyjno-sportowo-gastronomiczne. Obiekt ten bardzo mocno wzmacnia gospodarczo region i oferuje kompleksową obsługę ruchu, tak biznesowego, jak i turystycznego. Wieża widokowa we wsi Dosłońce. Ścieżka zdrowia w Janowiczkach. Fot. Jacek Leśniewski M Typ programu: Program Rozwoju Obszarów Wiejskich Fot. Jacek Leśniewski Położone na lekko pofałdowanej Wyżynie Miechowskiej Racławice mają sporo do zaoferowania turystom – zarówno tropiącym ślady naszej historii, jak też potrzebującym relaksu i odpoczynku. Projekt: Rozbudowa infrastruktury turystycznej Gminy Racławice poprzez budowę wieży widokowej w Dosłońcu i ścieżki zdrowia w Janowiczkach dobre prakt yki Ścieżką przez wieki W Wędrówka po historii Podegrodzia Małgorzata Gromala, wójt Gminy Podegrodzie Gmina Podegrodzie słynie ze swoich walorów historyczno-turystycznych. Bogactwo krajobrazów i zabytków kulturowych w połączeniu z tradycją folklorystyczną sprawiło, że przystąpiliśmy do realizacji programu. Trasa ścieżki została wyznaczona w celu podkreślenia największych walorów gminy oraz podniesienia ich atrakcyjności. W pobliżu obiektów i miejsc znajdujących się na trasie postawiono tablice informacyjne, które pozwolą turystom na łatwe zlokalizowanie naszych zabytków. Dzięki temu nawet mniej znane walory gminy zostaną dostrzeżone. ◗◗ Gminny Ośrodek Kultury w Podegro- dziu – nie tylko pełni funkcje kulturalne, ale przede wszystkim jest centrum informacji i promocji gminy. W ramach projektu wyremontowano ogrodzenie oraz część wnętrza. ◗◗ Tradycyjna Zagroda Lachowska „Kubalówka” – drewniana zagroda lachow- ◗◗ Kapliczka obok Grobli – podążając trasą z Kapliczki św. Anny do „Kapliczki obok Grobli”, mijamy bardzo ważne miejsce dla mieszkańców Podegrodzia – pomnik bł. Ojca Stanisława Papczyńskiego, założyciela Zakonu Marianów. „Kapliczka obok Grobli” pod wezwaniem Fot. Jacek Leśniewski ędrując szlakiem „Podegrodzie przez wieki”, turyści mają okazję poznać dziedzictwo i dorobek kilkudziesięciu pokoleń, które zamieszkiwały ten obszar. Zdobyte przez gminę fundusze pozwoliły na przygotowanie bazy turystycznej, remont kilku obiektów, ogrodzeń, sali spotkań i pomieszczeń, a także postawienie tablic informacyjnych. Promocja przez historię może pochwalić się bogatą spuścizną materialną przodków, a mieszkańcy miasta i okolicznych miejscowości wciąż kultywują tradycje ludowe, które przekazywane są z pokolenia na pokolenie. Podstawowym atutem naszej gminy jest położenie geograficzne, przywiązanie do tradycji oraz zabytki. To idealne miejsce dla turystów, którzy potrafią docenić piękno krajobrazów, jak i tradycje historyczne – uzasadnia inwestycję Małgorzata Gromala, wójt Gminy Podegrodzie. Tradycyjna zagroda lachowska. Znaki przeszłości Trasa obejmuje obiekty charakterystyczne dla kultury Lachów Sądeckich. Podegrodzie Projekt: Ścieżka historyczno-turystyczna „Podegrodzie przez wieki” Typ projektu: Program Rozwoju Obszarów Wiejskich Beneficjent: Gmina Podegrodzie Wartość dofinansowania: 118 405 zł Fot. Jacek Leśniewski Podegrodzie to jedna z najstarszych miejscowości w Polsce, kolebka kultury ludowej Lachów Sądeckich. W trosce o zachowanie tego dziedzictwa, ale też z potrzeby jego promowania powstał szlak historyczno-turystyczny. Kapliczka znajdująca się na szlaku. ska, składająca się z chałupy, spichlerza i kuźni, znajduje się w samym centrum współczesnego Podegrodzia. Organizowane są tu imprezy kulturalne, pokazy ginących zawodów. W ramach projektu przeprowadzono impregnację budynków oraz obito deskami ściany spichlerza. ◗◗ Kaplica św. Anny – dotrzeć tu można z „Kubalówki” przez „Starą Drogę”. Barokowa kaplica z 1631 roku jest najstarszym zabytkiem Podegrodzia. W ramach projektu zamontowano tablicę informacyjną i kosze na śmieci. św. Kunegundy znajduje się w sąsiedztwie X-wiecznego grodu „Grobla”. ◗◗ Budynek „Starej Plebanii” – miejsce spotkań mieszkańców zrzeszonych w różnego rodzaju organizacjach, stowarzyszeniach, wspólnotach. Remont objął salę spotkań, korytarz i toalety. ◗◗ Kościół Parafialny św. Jakuba w Podegrodziu – zbudowany został w latach 1831-1835. Ołtarze z wyposażeniem kościoła wpisane są do rejestru zabytków. W ramach projektu wzbogacił się o tablice Arkadiusz Kaczanowski informacyjne. Fundusze Europejskie dla Małopolski 15 dobre prakt yki Turystyka na piątkę z plusem Projekt o nazwie „Akademia Małopolskiej Turystyki na 5+”, współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego, pozwoli małopolskiej branży gastronomiczno-hotelarskiej na znaczne podniesienie poziomu świadczonych usług. Z projektu „Akademia Małopolskiej Turystyki na 5+” skorzystało już ponad 700 pracowników reprezentujących przeszło 420 firm mikro, a także małych i średnich przedsiębiorstw, w których tkwi największy potencjał rozwojowy, a które – często z braku odpowiedniej wiedzy – do tej pory nie w pełni wykorzystywały swoje możliwości. Środki na realizację projektu przyznał Wojewódzki Urząd Pracy w Krakowie, który również sprawuje nad nim nadzór. Wyższe kwalifikacje to atut na rynku Anna Kocemba-Tokarska, kierownik projektu „Akademia Małopolskiej Turystyki na 5+” Korzyści z udziału w szkoleniach polegają na zdobyciu zawodowych kwalifikacji i umiejętności, które można wykorzystać bezpośrednio w pracy zawodowej, takich jak artystyczne rzeźbienie w owocach i warzywach, znajomość technik z zakresu miksologii, przygotowywanie koktajli i drinków, savoir-vivre w stosunku do klientów hoteli i restauracji. Duży nacisk kładziemy na praktyczne wykorzystanie nowoczesnych narzędzi marketingowych do sprzedaży produktów i usług turystycznych. Gastronomiczny savoir-vivre stycznego, podczas których kursanci uczą się zarządzania przedsiębiorstwem, planowania i realizowania strategii marketingowej, promowania firmy oraz rywalizowania na rynku usług turystyczno-hotelarskich przy wykorzystaniu najnowszych technik. Pod okiem wykwalifikowanych trenerów, korzystając z profesjonalnych materiałów szkoleniowych, uczestnicy nabierają umiejętności z zakresu carvingu – artystycznego rzeźbienia i wykonywania dekoracji z owoców oraz warzyw, sztuki barmańskiej (m.in. organizowania pracy za barem), obsługi gości czy miksowania koktajli z elementami barmańskiego freestyle’u. Szkolenia z zakresu savoir-vivre’u pozwalają uczestnikom poznać techniki postępowania z klientami w trudnych sytuacjach oraz nawiązać relacje z gośćmi. Poza tym szczególny nacisk położono na zajęcia z marketingu tury- Warto się szkolić Zarówno uczestnicy, jak i organizatorzy szkoleń są przekonani o korzystnym wpływie programu na jakość świadczonych w regionie usług. Realizowane szkolenia podniosą jakość świadczonych usług w branży turystyczno-hotelarskiej w Małopolsce – nie ma wątpliwości Anna Kocemba-Tokarska, kierownik projektu „Akademia Małopolskiej Turystyki na 5+”. Z kolei wyższa jakość wpłynie na zwiększenie atrakcyjności regionu, a tym samym turyści będą chętniej wracać, szukając miłej, profesjonalnej obsługi, cieszących zarówno podniebienie, jak i oczy smaków i dekoracji z owoców czy warzyw oraz relaksujących wieczorów podczas pokazów barmańskich. Ponadto umiejętności sprzedaży poprzez wybrane narzędzia marketingu turystycznego zwiększą promocję regionu w mediach i internecie. jadwiga deka Projekt: Akademia Małopolskiej Turystyki na 5+ Fot. Shutterstock Typ programu: Program Operacyjny Kapitał Ludzki Carving polega na wykonywaniu efektownych zdobień z owoców i warzyw. 16 Fundusze Europejskie dla Małopolski Beneficjent: Federacja Regionalnych Związków Gmin i Powiatów RP Wartość dofinansowania: 1 719 325 zł poradnik beneficjenta Monitorowanie Fot. Shutterstock projektu Podpisanie umowy o dofinansowanie projektu to moment, kiedy wnioskodawca staje się beneficjentem. Beneficjentem, przed którym stoi szereg zadań i obowiązków – musi on zrealizować projekt, rozliczyć go, a także utrzymać jego trwałość w terminie przewidzianym przepisami. Wszystkie te działania są monitorowane przez Instytucję Zarządzającą. B eneficjenci, którzy zrealizowali projekty w ramach Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013, zobowiązani są do zachowania trwałości projektu zgodnie z art. 57 Rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 z późn. zm., a także do poddania się kontroli trwałości projektu w okresie 5 lat od dnia zakończenia realizacji (lub 3 lat w przypadku beneficjentów będących MŚP). Projekt pod specjalnym nadzorem Zasady monitorowania projektu w okresie trwałości oraz zasady przeprowadzania kontroli przez IZ MRPO ujęte są w „Wytycznych Instytucji Zarządzającej MRPO w zakresie kontroli i monitorowania projektów” zamieszczonych na stronie internetowej: www.fundusze.malopolska.pl, w dziale „Wytyczne MRPO”. Monitoringiem w okresie trwałości objęte są wszystkie projekty MRPO zakończone i prawidłowo rozliczone. Moment, w którym rozpoczyna się okres trwałości projektu, następuje, gdy projekt zostanie zakończony rzeczowo i finansowo, a beneficjent otrzyma płatność końcową od IZ MRPO. Zatem za datę rozpoczęcia okresu trwałości należy przyjąć dzień przekazania beneficjentowi środków ostatniej płatności na rzecz projektu przez IZ (liczony od dnia następującego po dniu ostatniej płatności na rzecz projektu). Konieczne sprawozdanie Beneficjenci, którzy zakończyli realizację projektu, zobligowani są do corocznego składania do IZ MRPO (do 15 lipca) „Sprawozdania w zakresie monitorowania pro- jektu w okresie trwałości”, które obejmuje następujące obszary: I. Informacje ogólne – konieczne do weryfikacji, czy od zakończenia realizacji projektu zaszły zasadnicze modyfikacje w świetle art. 57 Rozporządzenia Rady nr 1083/2006. II. Promocja projektu – potwierdzenie, że beneficjent nadal stosuje odpowiednie środki informowania i promocji projektu zgodnie z umową o dofinansowanie projektu. III. Wskaźniki realizacji projektu – potwierdzenie, czy wskaźniki produktu osiągnięte w ramach projektu są nadal utrzymane, a także monitorowanie wskaźników rezultatu do planowanych do osiągnięcia w wyniku realizacji projektu. IV. Kwalifikowalność podatku VAT – jeżeli na etapie realizacji projektu beneficjent oświadczał, że nie ma prawnej możliwości odliczenia podatku VAT i w związku z tym podatek ten był kwalifikowany w projekcie, konieczna jest weryfikacja, czy beneficjent nie uzyskał prawnej możliwości odliczenia podatku (lub jego części), a tym samym wartość tego podatku stałaby się kosztem niekwalifikowalnym. Narzędziem weryfikacji jest Fundusze Europejskie dla Małopolski 17 poradnik beneficjenta 18 Fundusze Europejskie dla Małopolski Trwałość operacji 1. Państwo członkowskie lub instytucja zarządzająca zapewniają, że operacja zachowuje wkład funduszy, wyłącznie jeżeli operacja ta, w terminie pięciu lat od zakończenia operacji lub trzech lat od zakończenia operacji w państwach członkowskich, które skorzystały z możliwości skrócenia tego terminu w celu utrzymania inwestycji lub miejsc pracy stworzonych przez MŚP, nie zostanie poddana zasadniczym modyfikacjom: a) mającym wpływ na jej charakter lub warunki jej realizacji lub powodującym uzyskanie nieuzasadnionej korzyści przez przedsiębiorstwo lub podmiot publiczny; oraz b) wynikającym ze zmiany charakteru własności elementu infrastruktury albo z zaprzestania działalności produkcyjnej. Artykuł 57, pkt. 1 Rozporządzenia Rady nr 1083/2006 ◗◗ zaktualizowana analiza finansowa; ◗◗ oświadczenie o osiągnięciu wskaźników rezultatu wraz z kopiami dokumentów potwierdzającymi ich realizację; ◗◗ wyciągi z protokołów kontroli przeprowadzonych przez inne instytucje w zakresie projektu; ◗◗ ankieta dotycząca kontraktu z NFZ (dotyczy jedynie projektów Zakładów Opieki Zdrowotnej zrealizowanych w ramach działania 5.2 oraz 6.3. schemat A). Przykre konsekwencje W przypadku, gdy w okresie trwałości wystąpią zasadnicze modyfikacje w projekcie, wydatki związane z elementami projektu poddanymi modyfikacji muszą zostać zwrócone do IZ MRPO wraz z odsetkami liczonymi jak dla zaległości podatkoFot. Shutterstock ankieta VAT, stanowiąca załącznik do sprawozdania. Obejmuje ona zestaw pytań, które pozwolą beneficjentowi precyzyjnie określić swoją aktualną sytuację w odniesieniu do kwalifikowalności podatku VAT. V. Generowanie dochodu w projekcie – monitorowaniem dochodu objęte są projekty, których wartość całkowita po realizacji przekracza równowartość 1 mln euro, z wyłączeniem projektów objętych zasadami pomocy publicznej (m.in. regionalna pomoc inwestycyjna, pomoc de minimis, pomoc na projekty z zakresu energetyki, pomoc dla instytucji otoczenia biznesu), a także realizowanych w ramach Działań 4.1 Rozwój infrastruktury drogowej, 7.4 Poprawa bezpieczeństwa ekologicznego oraz ochrona przed skutkami klęsk żywiołowych oraz 9.3 Przygotowanie inwestycji strategicznych. Podstawowymi pytaniami w tym zakresie są: ◗◗ Czy w ramach projektu pojawiły się inne lub/i nowe źródła przychodów, o których mowa w art. 55 ust. 1 Rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006? ◗◗ Czy nastąpiły istotne zmiany w stosowanej dotychczas polityce taryfowej (cenowej)? Jeżeli na pytania udzielono twierdzącej odpowiedzi, beneficjent winien dokonać aktualizacji analizy finansowej i przedłożyć ją wraz ze sprawozdaniem w celu weryfikacji przyznanego poziomu dofinansowania. VI. Zgodność projektu z politykami horyzontalnymi – beneficjent winien wskazać, czy zrealizowany projekt nadal jest zgodny z politykami horyzontalnymi określonymi we wniosku aplikacyjnym. VII. Archiwizacja – obszar ten dotyczy miejsca przechowywania dokumentacji związanej z projektem oraz potwierdzenia, czy dokumentacja przechowywana jest zgodnie z „Wytycznymi IZ MRPO w zakresie zasad archiwizacji dokumentów”. Wraz ze sprawozdaniem należy przekazać do IZ MRPO załączniki wymagane w zależności od charakteru projektu. Główne z nich to: ◗◗ ankieta o kwalifikowalności podatku VAT, kopia deklaracji VAT, kopia indywidualnej interpretacji Izby Skarbowej w zakresie kwalifikowalności podatku VAT; wych. IZ MRPO posiada kompetencje do określenia rozmiaru szkody i uznania części wydatku za niekwalifikowalny! W oparciu o wyniki sprawozdań IZ MRPO każdego roku dokonuje analizy ryzyka wśród wszystkich projektów objętych monitoringiem trwałości. Analiza uwzględnia takie aspekty, jak: obszar tematyczny projektu, typ beneficjenta, dochodowość, wartość kosztów kwalifikowalnych, kwalifikowalność podatku VAT, ocena opiekuna. W wyniku analizy ryzyka wybierana jest grupa projektów, w przypadku której IZ MRPO przeprowadza kontrolę trwałości w terenie, weryfikując, czy projekt funkcjonuje zgodnie z założeniami i stanem opisanym w sprawozdaniu. W celu ułatwienia beneficjentom przygotowania sprawozdań oraz korespondencji z IZ MRPO został opracowany system elektroniczny pn. „e-RPO”, w którym zamieszczone są wymagane, aktualne formularze gotowe do wypełnienia. Po wypełnieniu dokumenty przekazywane są automatycznie do IZ MRPO w wersji elektronicznej. Wymagają one jednak opatrzenia ich przez beneficjentów kwalifikowanym podpisem elektronicznym. Wychodząc naprzeciw potrzebom beneficjentów, każdego roku, przed terminem składania sprawozdań organizowane są szkolenia praktyczne dla osób przygotowujących sprawozdania, które obejmują prezentacje poszczególnych obszarów merytorycznych sprawozdania, jak i omówienie technicznego aspektu jego wypełnienia i przesłania poprzez platformę „e-RPO”. Zespół ds. Realizacji Projektów, Departament Funduszy Europejskich UMWM konkurs Odpowiedz na pytania Ogłaszamy konkurs wiedzy o Małopolsce i wykorzystaniu Funduszy Europejskich w naszym województwie. Wystarczy prawidłowo odpowiedzieć na poniższe pytania, a następnie przesłać odpowiedzi na e-mail: [email protected] lub pisemnie na adres – Publikator, ul. Cieszyńska 3 A, 15-425 Białystok. Koniecznie z dopiskiem „Odpowiedz na pytania”. Do odpowiedzi należy dołączyć swoje dane osobowe – imię i nazwisko, adres zamieszkania oraz numer telefonu. Wygrają trzy pierwsze osoby, które najszybciej przyślą prawidłowe odpowiedzi. 1. Ile regionalnych produktów żywnościowych z Małopolski może poszczycić się certyfikatem „Chroniona Nazwa Pochodzenia” oraz „Chronione Oznaczenie Geograficzne”? a. 10 b. 11 c. 12 2. Z okazji przypadającej w 2013 roku 200. rocznicy urodzin słynnego kompozytora Opera Krakowska, która powstała przy udziale Funduszy Europejskich, przygotowała w czerwcu i lipcu inscenizacje jego oper. O którego kompozytora chodzi? a. Giuseppe Verdi b. Giacomo Puccini c. Gioacchino Rossini b. Kopalnia soli w Wieliczce oraz Willa Domańskich w Nawojowej Górze c. Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie oraz Dwór Obronny w Szymbarku 5. Questing to... a. atrakcyjna forma aktywnej turystyki b. t ytuł najnowszego filmu Quentina Tarantino c. jeden ze sposobów prowadzenia rozmowy kwalifikacyjnej Na zwycięzców czekają: ◗◗ I miejsce – odtwarzacz MP4 4GB ◗◗ II miejsce – pamięć USB 2.0 16 GB ◗◗ III miejsce – mysz optyczna 3. Realizowany w Małopolsce w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki nowatorski projekt testujący system pracy z uczniami zdolnymi nosi nazwę: a. rubin b. diament c. szmaragd Lista nagrodzonych osób zostanie opublikowana w kolejnym numerze biuletynu „Fundusze Europejskie dla Małopolski”. O wygranej poinformujemy zwycięzców także telefonicznie lub e-mailem. Regulamin konkursu dostępny jest na stronie internetowej: www.fundusze.malopolska.pl. 4. Które z podanych obiektów zostały nagrodzone w tegorocznym konkursie „Polska Pięknieje – 7 Cudów Funduszy Europejskich”? a. Z amek w Nowym Wiśniczu oraz budynek grodu starościńskiego w Bieczu ◗◗ Artur Szyszkiewicz ◗◗ Anna Kaleta-Marek ◗◗ Małgorzata Słota Zwycięzcy poprzedniej edycji konkursu: CZY WIESZ, ŻE… 1. 2. 3. Dzięki dofinansowaniu 11 mln zł z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko możliwe było odnowienie dziedzińca zewnętrznego Zamku Królewskiego na Wawelu. W Lusławicach otwarto Europejskie Centrum Muzyki. Ośrodek ma kształcić młode talenty muzyczne z Polski i całego kontynentu. Budowa Centrum Muzyki Krzysztofa Pendereckiego w Lusławicach była możliwa dzięki środkom z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko. ż dwa projekty z Małopolski otrzymały w tym roku nagrodę w konkursie A „Polska Pięknieje – 7 Cudów Funduszy Europejskich”. Małopolskie projekty zwyciężyły w kategorii „rewitalizacja” – Muzeum Sztuki Współczesnej oraz w kategorii „zabytek” – Renesansowy Dwór w Szymbarku. Punkty Informacyjne o Funduszach Europejskich Biuletyn współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013 oraz Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013, ze środków finansowych z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich, w ramach schematu II „Działania informacyjne i promocyjne” – Pomoc Techniczna Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 oraz ze środków finansowych z Europejskiego Funduszu Rybackiego w ramach Programu Operacyjnego „Zrównoważony rozwój sektora rybołówstwa i nadbrzeżnych obszarów rybackich 2007-2013” – Oś 5 – Pomoc Techniczna.
