promieniowanie elektromagnetyczne
Transkrypt
promieniowanie elektromagnetyczne
RAPORT O STANIE ŚRODOWISKA W WOJEWÓDZTWIE MAŁOPOLSKIM W 2006 ROKU Kraków 2007 VI PROMIENIOWANIE ELEKTROMAGNETYCZNE Pomiary monitoringowe promieniowania elektromagnetycznego Niejonizujące promieniowanie elektromagnetyczne w postaci pól elektromagnetycznych (PEM) zawsze występowało w środowisku naturalnym. Pochodzi ono od naturalnych źródeł, jakimi są np.: Słońce, Ziemia, zjawiska atmosferyczne. Natomiast sztuczne pola elektromagnetyczne zaczęły pojawiać się w środowisku ponad sto lat temu i były związane z techniczną działalnością człowieka. Promieniowanie elektromagnetyczne występuje wszędzie. Najważniejsze źródła promieniowania to: – stacje i linie energetyczne, – nadajniki radiowe i telewizyjne oraz CB-radio i radiostacje amatorskie; – stacje bazowe telefonii komórkowej, – wojskowe i cywilne urządzenia radionawigacji i radiolokacji, – urządzenia powszechnego użytku: kuchenki mikrofalowe, monitory, aparaty komórkowe itp. Rozwój techniki spowodował znaczy wzrost ilości nie tylko nadajników radiowo telewizyjnych ale również ilości stacji bazowych telefonii komórkowej i należy się spodziewać, że wzrost ten się zachowa, co wywołuje duże zainteresowanie ich oddziaływaniem na człowieka. W ostatnich latach pojawiło się wiele publikacji związanych z tematem szkodliwości promieniowania pochodzącego od stacji bazowych, monitorów czy linii wysokiego napięcia. Oddziaływanie pól elektromagnetycznych na ludzi i środowisko jest sprawą niezaprzeczalną. Ustawa Prawo ochrony środowiska w dziale VI określa obowiązki związane z ocenami i pomiarami poziomów pół elektromagnetycznych na terenach przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową oraz w miejscach dostępnych dla ludności. Artykuł 123 ustawy nakłada na wojewódzki inspektorat ochrony środowiska obowiązek badania poziomów pół elektromagnetycznych w środowisku. Laboratorium WIOŚ w Krakowie posiada akredytację PCA na pomiary promieniowania elektromagnetycznego w środowisku naturalnym w zakresie od 5 Hz do 40 GHz. Do końca 2006 roku nie zostało wydane rozporządzenie dotyczące zakresu i sposobu prowadzenia badań monitoringowych pól elektromagnetycznych w środowisku naturalnym. Chcąc być w zgodzie z artykułem 123 ustawy „Prawo ochrony środowiska” opracowano i zrealizowano własny program monitoringu promieniowania. Pomiary przeprowadzono w następujący sposób: – punkty pomiarowe wytypowano w tych miejscach, w których w roku 2002 Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych wykonał pomiary poziomów pół elektromagnetycznych (tabela 1), – w każdym punkcie wykonano pomiary następujących wielkości pól: − – – natężenie pola magnetycznego w zakresie częstotliwości 5 Hz – 100 kHz - H50 − natężenie pola elektrycznego w zakresie częstotliwości 5 Hz – 100 kHz – E50 − natężenie pola elektrycznego w zakresie częstotliwości 100 kHz–1 GHz – Erad − gęstość mocy mikrofalowej w zakresie częstotliwości 1MHz – 40 GHz – S dla każdej wielkości mierzonej wykonano 600 rejestracji wartości skutecznej, dla każdej wielkości mierzonej wybrano wartość minimalną, średnią i maksymalną z całego okresu rejestracji. Pomiary wykonano na podstawie procedury pomiarowej PB – 03/LT „Promieniowanie elektromagnetyczne” wyd. 1. Pomiary wykonano za pomocą uniwersalnego, szerokopasmowego miernika natężenia pola elektromagnetycznego typ PMM 8053 nr 142WK30126 oraz anten które zapewniły następujące parametry: – natężenie pola magnetycznego - H50 − antena EHP 50A − zakres częstotliwości: 5 Hz – 100 kHz 155 Promieniowanie elektromagnetyczne − − zakres pomiarowy: 0,008 A/m – 8000 A/m niepewność pomiarów:+/- 5% (na podstawie świadectwa wzorcowania), natężenie pola elektrycznego - E50 − antena EHP 50A − zakres częstotliwości: 5 Hz – 100 kHz − zakres pomiarowy: 0,1 V/m – 100 kV/m − niepewność pomiarów:+/- 5% (na podstawie świadectwa wzorcowania), natężenie pola elektrycznego – Erad − antena EP- 105 − zakres częstotliwości: 100 kHz – 1000 MHz − zakres pomiarowy: 0,05 V/m – 50 V/m − niepewność pomiarów:+/- 7% (na podstawie świadectwa wzorcowania), gęstość mocy mikrofalowej – S − antena EP- 408 − zakres częstotliwości: 1 MHz – 40 GHz − zakres pomiarowy: 1,7 mW/m2 – 1700 W/m2 − niepewność pomiarów:+/- 8% (na podstawie świadectwa wzorcowania). – – – Tabela 1. Lokalizacja punktów monitoringu promieniowania elektromagnetycznego Nr Współrzędne geograficzne Lokalizacja N 0 50 03’,713 19 56’,172 2 Kopiec Kościuszki ul. Malczewskiego 50003’,170 19053’,528 3 miasteczko studenckie ul. Reymonta 50004’,088 19054’,026 4 ul. Władysława Łokietka 50005’,402 19055’,148 6 Al. Pokoju przy M1 0 20 01’,273 0 19059’,916 50 05’,628 50 03’,923 0 0 osiedle Bieżanów ul. Mała Góra 50 00’,523 20 01’,269 8 osiedle Nowy Prokocim Szpital Dziecięcy 50000’,722 19059’,873 9 osiedle Piaski ul. Włoska 50001’,067 19058’,222 wartość 3 4 5 6 7 0,002387 0,34 PWM 0,005544 0,411 PWM maksimum 0,9 0,007958 0,48 PWM PWM 0,000796 0,31 PWM średnia 0,103 0,000971 0,381 PWM maksimum 1,2 0,001592 0,4 PWM minimum 0,1 0,002387 0,41 PWM średnia 0,745 0,004687 0,510 PWM maksimum 2,2 0,007958 0,66 PWM minimum 0,1 0,002387 0,08 PWM średnia 0,100 0,003308 0,106 PWM maksimum 0,1 0,005570 0,17 PWM minimum 0,1 0,000796 0,66 PWM średnia 0,100 0,001863 0,818 PWM maksimum 0,1 0,002387 1,02 PWM PWM minimum 0,9 0,000796 0,98 średnia 0,951 0,000886 1,58 1,98 maksimum 1 0,019099 2,41 2,95 minimum 2,2 0,002387 0,2 PWM średnia 2,200 0,004650 0,232 PWM maksimum 2,2 0,006366 0,26 PWM PWM 0,000796 0,52 PWM średnia 0,099 0,000906 0,583 PWM maksimum 0,3 0,001592 0,67 PWM PWM 0,001592 0,84 średnia 0,002 0,003479 1,014 2,58 maksimum 0,1 0,005570 1,21 4,28 średnia maksimum minimum 11 S [mW/m2] 0,2 minimum 10 Erad [V/m] 0,321 minimum 9 H50 [A/m] średnia minimum 8 E50 [V/m] minimum minimum 2 0 7 0 1 E Rynek Główny Szpital Rydygiera Nr punktu 0 1 5 Tabela 2. Wyniki pomiarów monitoringu promieniowania elektromagnetycznego PWM PWM 0,000796 1,28 3,27 0,038 0,001448 1,557 4,46 0,1 0,001592 1,83 6,46 PWM 0,000245 0,95 PWM średnia 0,845 0,000845 1,11 PWM maksimum 1,4 0,001292 1,57 PWM 20 100 Wartości dopuszczalne 1000 60 0 10 ul. Zakopiańska – CH Zakopianka 50 00’,867 19 55’,774 11 Tarnów – Pl. Kazimierza Wielkiego 50000’,752 20059’,201 PWM – poniżej wartości oznaczalności Pomiary kontrolne promieniowania elektromagnetycznego Wyniki pomiarów przedstawiono w tabeli 2. W ostatnim wierszu tabeli podano, na podstawie załącznika do rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 30.10.2003.w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprawdzania dotrzymania tych poziomów (D. U. 2003.192.1883.), wartości dopuszczalne poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku dla określonych zakresów częstotliwości. Zmierzone w 11 punktach monitoringowych poziomy pól elektromagnetycznych, kształtują się zdecydowanie poniżej wartości dopuszczalnych. Laboratorium WIOŚ w roku 2006 przeprowadziło kilkanaście pomiarów kontrolnych źródeł promieniowania elektromagnetycznego. Powodem większości tych kontroli były skargi, zazwyczaj na stacje bazowe telefonii komórkowej. W ramach każdej kontroli wykonano pomiary w kilkudziesięciu pionach pomiarowych. Przeglądając kilkaset wyników pomiarów stwierdzić można, że tylko w pojedynczych przypadkach wielkości zarejestrowane osiągają kilka procent wartości dopuszczalnych, w pozostałych przypadkach są poniżej wartości oznaczalności (około 2% wartości dopuszczalnych).