Woda skarbem przyrody

Elżbieta Kuzioła
Nauczycielka przyrody
Szkoła Podstawowa nr 138
w Warszawie
ul. Pożaryskiego 2
Temat: Woda skarbem przyrody.
Konspekt zajęć pozalekcyjnych
Realizacja ścieżki ekologicznej.
Cele operacyjne:
Wiadomości:
Uczeń zna:
•
•
•
obieg wody w przyrodzie;
znaczenie wody dla organizmów żywych (roślin, zwierząt, ludzi);
metody oczyszczania wód.
Umiejętności:
Uczeń potrafi :
• zbadać zawartość wody w organizmach żywych;
• zbadać jakość wody;
• analizować wyniki pomiarów i wyciągać wnioski;
• współpracować w grupie;
• korzystać z różnych źródeł informacji i właściwie je interpretować oraz ilustrować.
• opracować sposoby oszczędzania wody w gospodarstwie domowym;
dostrzega :
• korzyści wynikające z oszczędzania wody;
• negatywne skutki działań człowieka na stan czystości wody;
• korzyści wynikające z oczyszczania wody.
Postawy:
Uczeń:
•
•
•
•
rozumie konieczność oszczędzania wody w domu i poza nim;
jest świadomy potrzeby ochrony wód w Polsce;
wykazuje aktywną postawę w działaniach na rzecz ochrony środowiska;
rozumie potrzebę budowania oczyszczalni ścieków.
Czas realizacji:
• 2 godziny.
1
Metody:
•
problemowa, laboratoryjno-ćwiczeniowa, z elementami pogadanki.
Forma pracy:
• praca w grupach.
Środki dydaktyczne :
•
•
•
•
•
•
plansza „Schemat obiegu wody w przyrodzie”;
instrukcje i materiały do doświadczeń;
„Rocznik statystyczny 2001”;
zadania dla uczniów;
informacje o zasobach i zanieczyszczeniach wody z wydawnictwa „Woda
wspólnym dobrem” Młynarska M, Kowalak A, Krosno 1991,
z Internetu – ścieżka dostępu:
http://powernet.pl/~lgod/4.html
http://republika.pl/abanaszynska/zasoby_wody.htm
Materiały i narzędzia pomiarowe:
•
•
•
•
•
trawa i waga laboratoryjna;
mech i waga laboratoryjna;
świeżą gałązka drzewa liściastego, butelki z wodą, olej;
woda z kranu , deszczówka, woda z akwarium, kałuży , woda mineralna, rurki
szklane i palnik spirytusowy, papier uniwersalny;
bibuła filtracyjna, węgiel drzewny, żwir , piasek i woda z kałuży, lejek, słój.
Przebieg lekcji:
Faza wprowadzająca:
1. Z czym kojarzy Ci się woda?
Uczniowie zapisują skojarzenia na tablicy – „burza mózgów”.
2. Dokończyć przysłowia związane z wodą:
- Cicha woda...........................;
- Przepadł jak..........................;
- Z wielkiej chmury.......................;
- W gorącej wodzie..........................;
- Krew nie..............................
3. Skąd bierze się woda na Ziemi?
- przedstawienie obiegu wody na schemacie.
4. Podział na grupy 4-5osobowe.
Faza realizacyjna:
1. Dlaczego Ziemia nazywana jest „Błękitną Planetą”?
Korzystając z różnych źródeł informacji poznaj zasoby wody na Ziemi i w Polsce.
Zadanie 1
Opracuj schemat ilustrujący zasoby wody na Ziemi i w Polsce.
2
2. Znaczenie wody dla organizmów żywych ( roślin, zwierząt i ludzi).
Zadanie 2
Na podstawie dostępnej literatury, informacji z Internetu i własnych obserwacji
podaj przykłady znaczenia wody dla organizmów żywych. Uzupełnij schemat:
Zadanie 3
Realizacja doświadczenia przygotowanego kilka dni wcześniej.
a) Doświadczenie nr 1
0,5 kg świeżo skoszonej trawy wysusz na słońcu lub kaloryferze. Zważ ją po
wysuszeniu. Wyniki zapisz w tabeli i zanotuj wniosek.
Wyniki pomiarów.
Masa świeżo skoszonej trawy w [g]
Masa wysuszonej trawy w [g]
Wniosek: .................................................................
Zadanie 4
b) Doświadczenie nr 2
Zważ garść mchu leśnego. Włóż go na 15 minut do wody i zważ ponownie. Zapisz
wyniki w tabeli i podaj wniosek.
Wyniki pomiarów.
Masa mchu przed
zanurzeniem w wodzie w [g]
Masa mchu po
zanurzeniu w wodzie w [g]
Wniosek: .................................................................
Zadanie 5
Kontynuacja doświadczenia przygotowanego tydzień wcześniej.
c) Doświadczenie nr 3
Świeżą gałązkę drzewa liściastego włóż do butelki z wodą. Następnie wlej
1 łyżeczkę oleju, który ·uniemożliwi parowanie wody z naczynia. Zaznacz poziom
wody w butelce i sprawdzaj go, co kilka dni.
Wynik doświadczenia zapisz uzupełniając zdanie: Poziom wody w butelce
………………….…, ponieważ ………………………………
3. Wykorzystywanie wody przez człowieka (w gospodarstwie domowym, rolnictwie
i przemyśle).
3
Zadanie 6
Odczytaj z rocznika statystycznego dane o zużyciu wody w Polsce, w przemyśle,
rolnictwie i gospodarstwie domowym. Wyniki przedstaw w postaci wykresów
słupkowych na wykresie zużycia wody w Polsce, w przemyśle, rolnictwie
i gospodarstwie domowym.
Zużycie wody w Polsce w przemyśle, rolnictwie i gospodarstwie domowym.
Zużycie wody w hm3
12000
9000
6000
3000
przemysł
(cele produkcyjne)
rolnictwo
i leśnictwo
gospodarstwo domowe
(sieć wodociągowa)
- wykorzystanie wody w gospodarstwie domowym – pogadanka;
- opracowanie planszy zużycia wody w gospodarstwie domowym.
4. Badanie jakości wody.
Zadanie 7
d) Doświadczenie nr 4
Wlej do słoiczków po 100 cm3 zimnej wody z kranu , deszczówki, akwarium, kałuży
i wody mineralnej. Zbadaj ich zapach , przezroczystość i ph. Następnie podgrzej
próbki z wodą do temperatury 60 0 C i ponownie zbadaj ich zapach, przezroczystość
i ph.
Przezroczystość wody można określić w następujący sposób: koniec rurki
o długości 80 cm szczelnie zatkaj korkiem z namalowanym czerwonym
krzyżykiem. Nalewaj badaną wodę do rurki, aż do momentu, którym przestaniesz
widzieć krzyżyk. Zmierz wysokość słupa wody w rurce i określ jej przezroczystość
na podstawie tabelki.
Wysokość słupa wody w mm
80
60
30
10
4
Przezroczystość wody
bardzo dobra
dobra
zadowalająca
zła
Przy badaniu zapachu wody określ jego rodzaj i intensywność.
Intensywność zapachu wody określ w skali:
0- brak zapachu;
1- bardzo słaby;
2- słaby;
3- wyraźny;
4- silny;
5- bardzo silny.
Określ rodzaj zapachu i zapisz za pomocą skrótów:
R- roślinny;
G- gnilny;
S- specyficzny.
Odczyn ph próbek wody zbadaj za pomocą papierka uniwersalnego.
Wyniki pomiarów.
Rodzaj wody
Woda
zimna
z kranu
ciepła
Woda z
zimna
akwarium
ciepła
Woda
zimna
z kałuży
ciepła
Woda
zimna
mineralna
ciepła
Woda
zimna
deszczówka ciepła
Odczyn wody-ph
Przezroczystość
Zapach
Analiza wyników doświadczenia:
określenie przyczyn różnego ph próbek wody;
określenie przyczyn różnej przezroczystości wody;
ustalenie różnic zapachowych i ich przyczyn;
określenie wpływu temperatury badanej wody na jej przezroczystość, ph
i zapach.
Wnioski: …………………………………………………..
5. Metody oczyszczania wody.
a) Omówienie różnych sposobów oczyszczania wody:
- samooczyszczanie wód;
- oczyszczanie mechaniczne;
- oczyszczanie biologiczne;
- oczyszczanie chemiczne.
b) Wykonanie i prezentacja działania prostego filtra mechanicznego.
Zadanie 8
Instrukcja wykonania:
Na dnie lejka ułóż warstwami bibułę filtracyjną, węgiel drzewny, żwir i piasek.
Nałóż lejek na słój. Wlej do lejka wodę z kałuży. Porównaj jej przezroczystość,
zapach z wodą po przefiltrowaniu. Wyniki zapisz w tabelce i wyciągnij wniosek.
Wyniki pomiarów.
5
Badany czynnik
Barwa
Przezroczystość
Zapach
Widoczne zanieczyszczenia
Woda
po przefiltrowaniu
z kałuży
Wniosek: …………………………………………………..
6. Degustacja wody mineralnej niegazowanej. Określenie cech wody zdatnej do
picia.
Zadanie 9
Określ i zapisz cechy wody przydatnej do picia.
a)…………………………….
b)............................................
c)............................................
d)............................................
Faza podsumowująca:
1. Rozwiązanie eliminatki:
Wśród liter ukryte jest hasło podsumowujące dzisiejszą lekcję. Odszukaj go, wykreślając taką
samą liczbę kratek w poziomych rzędach. Rozpocznij od zaznaczonej litery.
B
R
Ł
M
O
O
H
J
C
F
A
N
R
D
E
F
I
D
S
J
Z G U
H J A
B M W
A T C
Y
M
M
Z
X
F
Ż
H
K
Ź
O
V
S
H
B
I
A
T
Y
O
Q
R
F
Y
T
F
O
E
C
R
C
R
H A W
Ó T B
H M I
B M O
R
D
R
D
W
J
B
I
S
G
A
Y
Hasło ....................................................................................
2. Podsumowanie pracy poszczególnych grup.
3. Wyciagnięcie końcowych wniosków.
Zadanie domowe:
1) Oblicz: W łazience z nieszczelnego kranu kapała woda. Marcin sprawdził, że w ciągu
kwadransa zebrało się jej aż 200 ml płynu. Hydraulik przyszedł wykonać naprawę dopiero po
6 godzinach. Ile wody wyciekło w tym czasie z kranu?
A. 1,2 l
B. 4,8 l
C. 12 l
D. 48 l
2) Napisz, w jaki sposób możesz oszczędnie gospodarować wodą?
6